________________
બત્રીશી-૧૯, લેખાંક-૧૦૫
૧૧૪૧ પાપપ્રવૃત્તિ કરવાથી એ નિરનુબંધ પાપ પાપાનુબંધી બની જાય છે.
અભવ્યને ક્યારેય શુભાનુબંધ પડતો નથી, કારણ કે શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપ ક્યારેય એની સંવેદનામાં આવતું ન હોવાથી આત્મસ્વરૂપનું પ્રણિધાન આવતું નથી. એને ક્યાં તો વિષય-કષાયનું પ્રણિધાન હોય છે, ક્યારેક પ્રણિધાનશૂન્યતા હોય છે ને ક્યારેક દુર્ગતિવારણનું પ્રણિધાન હોય છે. અભવ્યને પણ શ્રુત-સામાયિકની પ્રાપ્તિ કહી છે. શ્રુતસામાયિક એટલે જિનવચનોની શાસ્ત્રોની-શ્રુતની પ્રાપ્તિ થવી એટલો જ અર્થ નથી, પણ એ પ્રાપ્તિના બળે સમભાવની પ્રાપ્તિ થવી એ અર્થ છે. એટલે કે એ શ્રુતવચનોના બળે, “વિષયકષાયથી પાપ બંધાય છે ને પાપથી દુર્ગતિ થાય છે. માટે મારે વિષય-કષાયોથી દૂર રહેવું જોઈએ...” એમ માની વિષય-કષાયોની મંદતા રૂપ સમતાની પ્રાપ્તિ થવી એ શ્રુતસામાયિક છે. આ અભવ્યને પણ સંભવિત છે એનો અર્થ-એ પણ આ રીતે પાપભીરુ બની સમભાવ કેળવે છે. કષાય કરીશ તો દુર્ગતિમાં જઇશ. વિષય વિલાસ કરીશ-પ્રમાદમાં પડીશ... તો દુર્ગતિમાં દુઃખો સહેવા પડશે... માટે, જો મારે દુર્ગતિમાં ન જવું હોય તો વિષય-કષાય-પ્રમાદાદિ વારવા જોઈએ... એમ સમજી એ સુંદર નિષ્પાપ જીવન રૂપ સંયમ પણ પાળે છે. પણ, તિર્યંચગતિ-નરકગતિમાં નથી જવું, તો ક્યાં જવું છે ? તો કે દેવગતિમાં... અર્થાત્ દુર્ગતિના વિકલ્પ તરીકે સદ્ગતિ એની સંવેદનામાં આવે છે, પણ શિવગતિ ક્યારેય આવતી નથી. એમ અપમાન, અપયશ, નિર્ધનતા વગેરેથી એ ત્રાસે છે. ત્યારે એના વિકલ્પ તરીકે એને માન, યશ કે શ્રીમંતાઈ વગેરે સંવેદાય છે, પણ માન-અપમાન વગેરે દ્વન્દોથી અતીત એવી શુદ્ધ અવસ્થા ક્યારેય સંવેદાતી નથી. જ્યારે દષ્ટિ પામેલા જીવોને એ સંવેદાય છે. અપમાન જેમ જંજાળરૂપ લાગે એમ માન પણ એને જંજાળ રૂપ લાગે છે... દેવગતિમાં અનુકૂળ વિષય સામગ્રીમાં પણ
