________________
૧૨૦૦
બત્રીશીના સથવારે-કલ્યાણની પગથારે-૮ શંકા - તો તો પછી નવમા સૈવેયક વગેરેમાં જનાર અભવ્યાદિને પણ શાસ્ત્રયોગ માનવો પડશે.
સમાધાન - ના, નહીં માનવો પડે, કારણકે ઈચ્છાયોગના ક્રમે આવેલ શાસ્ત્રયોગ જ સામાન્યથી “શાસ્ત્રયોગ' તરીકે માન્ય છે. અભવ્યાદિને ઇચ્છાયોગ સંભવતો ન હોવાથી શાસ્ત્રયોગ પણ સંભવતો નથી.
ઉપર જણાવેલ આંતરિક શાસ્ત્રાનુસારી રુચિ વલણ નિશ્ચયકારણ રૂપ છે. એ બહારના વ્યવહાર વિના પણ નિશ્ચયકાર્યને ઉત્પન્ન કરી શકે છે. પણ એ કારણ અને એ કાર્ય... આ બંને અવ્યવહાર્ય હોવાથી વ્યવહારનો વિષય નથી. માટે શાસ્ત્રયોગ વ્યવહાર પ્રધાન છે.
સીધી વાત છે... સૂક્ષ્મબોધ પૂર્વકની શાસ્ત્રાનુસારી પ્રવૃત્તિ એ શાસ્ત્રયોગ છે. પ્રવૃત્તિ એ વ્યવહારનો વિષય છે... માટે ત્યાં નિશ્ચયનયાનુસારિતા શું? માટે નિશ્ચયથી શાસ્ત્રયોગ ?
શંકા - ગૃહલિંગસિદ્ધ ગૃહસ્થ અવસ્થામાં જ કેવળજ્ઞાન પામે છે, એક સાથે કરોડો કેવળજ્ઞાન પામી મોક્ષે જાય છે, અષ્ટપ્રવચનમાતાના જ્ઞાનવાળા પણ કેવળજ્ઞાન પામે છે... આ બધાને શાસ્ત્રયોગ શું?
સમાધાન - જેમ શ્રેણિના અધ્યવસાયોના પ્રભાવે ૧૪ પૂર્વનો ક્ષયોપશમ થાય છે એમ આરાધનાના કારણે થયેલા શુભ અધ્યવસાયોના બળે શાસ્ત્રાનુસારી ક્રિયા જેનાથી થાય એવો ક્ષયોપશમ પણ જીવને થાય છે. આ કેવલજ્ઞાનપ્રાપક સામર્થ્યયોગની પૂર્વકાળમાં જીવને પ્રાપ્ત થાય છે. એમાં વિવેકની પ્રબળતા પણ કારણ છે. આવા જીવોને ઇચ્છા-રુચિ-વિચારણા, શાસ્ત્રો ન ભણ્યા હોવા છતાં સ્વયં સદંધન્યાયે શાસ્ત્રાનુસારી-માર્ગાનુસારી પ્રવર્તે છે. આને શાસ્ત્રયોગ
