________________
બત્રીશી-૧, લેખાંક-૧૧૧
૧૨૦૧ કહી શકાય, પણ આ વ્યવહારનો વિષય નથી. આ અવસ્થા અંતર્મુહૂર્તકાલીન સંભવે છે.
એટલે જેઓ સંવેગ-વૈરાગ્યવાળા છે. સદ્ગુણ-સદાચાર સંપન્ન છે, કદાગ્રહી નથી પણ મધ્યસ્થ છે તેવા દીર્ઘકાલીન સંન્યાસી વગેરેને ઇચ્છાયોગ જાણવો જોઈએ. એમ જૈનોમાં પણ દેશવિરતિ સુધીનાને બહુધા ઇચ્છાયોગ હોય. આ વાત બંનેને = વ્યવહાર અને નિશ્ચય ઇચ્છાયોગને અનુસરીને જાણવી. છતાં ઇચ્છાની અને વિવેકની તીવ્રતાવાળા પરમાત્માના આત્મા જેવા કોઈકને શાસ્ત્રયોગની ભૂમિકા નકારી ન શકાય.
જૈનશાસ્ત્રોનો સૂક્ષ્મતાવાળો વિશિષ્ટબોધ ધરાવનારા જૈનમુનિઓને વ્યવહારપ્રધાન શાસ્ત્રયોગ દીર્ઘકાલીન-દેશોનપૂર્વક્રોડ સુધી પણ સંભવે છે.
શંકા - પણ છઠું-સાતમું ગુણઠાણું અંતર્મુહૂર્ત પરાવર્તમાન છે. એટલે વચ્ચે વચ્ચે છક્કે ગુણઠાણે પ્રમાદ આવે જ. અને તો પછી શાસ્ત્રયોગ ટળી ઇચ્છાયોગ પણ આવે જ... તો શાસ્ત્રયોગ દીર્ઘકાલીન શી રીતે સંભવે ?
સમાધાન - નથી છઠ્ઠા ગુણઠાણાનો પ્રયોજક પ્રમાદ ઇચ્છાયોગનો પ્રયોજક કે નથી સાતમા ગુણઠાણાનો પ્રયોજક અપ્રમાદ શાસ્ત્રયોગનો પ્રયોજક. એટલે પરમાત્મા જેવા સદા અપ્રમત્ત ઉદ્યતવિહારી સાધક મહાત્માઓ છદ્દે આવે તો પણ એમનો યોગ શાસ્ત્રયોગ જ રહે છે તે પ્રમાદબહુલજીવન જીવનારા નીચેના સંયમસ્થાનોમાં રહેનારા મહાત્માઓ સાતમે ગુણઠાણે આવે તો પણ એમનો યોગ ઇચ્છાયોગ જ રહે છે. તેથી ઉત્તમ સાધક મહાત્માઓને દેશોનપૂર્વક્રોડ સુધી શાસ્ત્રયોગ હોવામાં કશો વાંધો નથી.
શાસ્ત્રમાન્ય સામર્થ્યયોગ તો ક્ષપકશ્રેણિમાં જ હોય છે. એ
