________________
બત્રીશી-૧૯, લેખાંક-૧૦૭
૧૧૬૭ હવે ગોત્રયોગી જીવો વગેરેને પહેલાં વિચારી લઈએ.
જેઓ યોગીઓના કુલમાં જન્મ્યા છે, પણ યોગીઓના ગુણોથી-આચારથી રહિત છે તેઓ ગોત્રયોગી છે. અથવા જેઓ યોગીઓની કર્મભૂમિમાં = આર્યદેશમાં ઉત્પન્ન થયેલા છે, પણ યોગીઓના ધર્મથી રહિત છે. તેઓ માત્ર ગોત્રથી = નામથી યોગી છે, માટે ગોત્રયોગી છે.
જેઓ યોગીઓના કુલમાં જન્મ્યા છે તેઓ, તથા પ્રકૃતિથી અન્ય પણ (= યોગીઓના કુલ સિવાય અન્યત્ર જન્મ લેનાર પણ) જેઓ... આ બંને જો યોગીઓના ધર્મને અનુસરનારા છે તો તેઓ કુલયોગી છે.
આ જીવો તેવા પ્રકારનો આગ્રહ ન હોવાથી સર્વત્ર અષી હોય છે. (સ્વાભિમતનો આગ્રહ હોય તો એના વિરોધી પર દ્વેષ આવે... પણ આગ્રહ ન હોય તો એના પર ઉપેક્ષા આવે. માટે આ જીવો અદ્વેષી હોય છે.) તથા ધર્મના પ્રભાવથી સ્વઆચારને અનુસરીને ગુવદિ પ્રિય હોય છે. (ધર્મના પ્રભાવથી આચારનિષ્ઠતા આવે છે. એમાં ગુરુ-દેવની કૃપા જોવાથી પોતાના દિલમાં ગુર્નાદિ પ્રત્યે અનન્ય પ્રેમ જાગે છે. ગુવદિને તો બધા પ્રિય હોય.. માટે એવો અર્થ ન કરવો, પણ ગુર્નાદિ છે પ્રિય જેને... એમ સમાસ કરવો.) તથા પ્રકૃતિથી જ એવા ક્લિષ્ટ પાપ ન હોવાથી આ જીવો દયાળુ હોય છે. અને કુશલાનુબંધી યોગ્ય અવસ્થા હોવાથી વિનીત હોય છે. (વિનીતપણું એ કુશલાનુબંધને યોગ્ય અવસ્થા છે. અવિનીતતા એ અહંકારનું એક સ્વરૂપ છે. અહંકાર સર્વત્ર પ્રગતિનો પ્રતિબંધક છે, પછી કુશલનો અનુબંધ = કુશલની ઉત્તરોત્તર પરંપરા શી રીતે ચાલે ?) ગ્રંથિભેદ થયો હોવાથી સમ્યગુબોધવાળા હોય છે, તથા ચારિત્ર હોવાથી આ જીવો જિતેન્દ્રિય હોય છે.
સર્વત્ર અદ્વેષ વગેરે ગુણોને કેળવનાર અપુનબંધક તથા
