Book Title: Agam 13 Upang 02 Rajprashniya Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सुबोधिनी टीका. सू. ४२ सूर्याभेण नाटयविधिप्रदर्शनम्
२८७ तथा-मनोहरं नृत्यं मनोहरं वादितम् , उत्पिञ्जलभूतं-व्याकुलीभूतम् , तथाकहकहभृत-प्रमोदकलकलभूतम् , निरन्तरं नाट्यगीतवादनेषु विविधप्रकारदर्शनतः सुमुच्छलत्प्रमोदसिन्धुतरङ्गान्दोलितदिग्विदिङमण्डलवति दर्शकजनमुखोच्चरितप्रशंसावचनोच्चैरुच्चैः प्रसरणकोलाहलव्याकुलीभूतम् अत एव दिव्यं देवरमणं-देवानां रमणं-क्रीडनम् अपि प्रवृत्तम्-उपस्थितम् अभवत् ।
ततः-देवरमणप्रवृत्त्यनन्तरं खलु ते पूर्वोक्ताः , देवकुमाराश्च ताः देवकुमार्यश्च श्रमणस्य भगवतो महावीरस्य पुरतः स्वस्तिक १-श्रीवत्स २ के मी अतिचमत्कार युक्त होने के कारण मन को वश में करलेने वाले थे ( गीए मणहरे नट्टे मणहरे ) इस तरह गीत मनोहर था, नाटय मनोहर था ( मणहरे वाइए ) वादन मनोहर था. ( उपिजलभृए, कहकहभूए, दिव्वे देवरमणे पवत्ते यावि होत्था ) उस समय देवों का क्रीडनकर्म जो कि व्याकुलीभूत था, कहकहभूत था-प्रमोद से कलकल जिसमें हो रहा था ऐसा था, अर्थात्-निरन्तर जो नाटय, गीत एवं वादन क्रियाओं में विविध प्रकार के अभिनयादिकों का दर्शन दिग् विदिशावर्ती दर्शकजनों को हो रहा था. उस समय उनके अन्तःकरणों में प्रमोदसिन्धु (आनन्द का सागर) अपनी पूर्णमात्रा से लहरा रहा था. अतः उनके मुख से अनायास ही प्रशंसा स्मक वचनों का उच्चारण बडे जोर से हो जाता था-उससे उस समय बडा भारी कोलाहल मच जाता था. इस कारण वह नाटय, गीतादिक कार्य प्रमोद से कलकलभूत यहां प्रकट किया गया है । (तएणं ते बहवे देवकुमारा य देवकुमारीओ य समणस्स भगवओ महावीरस्स सोत्थियं ४२२२ तi ( गीए मणहरे नट्टे मणहरे ) ! रीते oीत मनोऽ२ तु मने. नाट्य मना२ तु ( मणहरे वाइए ) वाहन मना २ तु . ( उप्पिंजलभूए कहकहभूए, दिव्वे देवरमणे पवत्ते यावि होत्था ) ते समये वान डीउन २ વ્યાકુલીભૂત હતું. કહકહભૂતુ હતુ આનંદમાં આવીને કલકલ જેમાં થઈ રહ્યું હતું એવું એટલે કે નાટ્ય ગીત તેમજ વાદન ક્રિયાઓમાં જે સતત ઘણી જાતના અભિન વગેરે દર્શને જોઈ રહ્યા હતા ત્યારે તેમના હૃદયમાં આનંદ સાગર સંપૂર્ણપણે તરંગિત થઈ રહ્યો હતે એથી તેમના મેથી અનાયાસ જ પ્રશંસાત્મક વચનનું ઉરચારણ મેટા સાદે થઈ જતું હતું. તેથી ત્યાં ભારે શોરબકોર– ઘાંઘાટનું વાતાવરણ ઉત્પન્ન થઈ જતું હતું. એથી જ તે નાટ્ય, ગીત વગેરે કાર્ય प्रमाथी ४६४सभूत आम ५४८ ४२वामा माव्यु छे. (तएणं ते बहवे देवकुमारा य देवकुमारिओ य समणस्स भगवओ महावीरस्स सोत्थिय सिरिवच्छ णदियावत्तबद्धमाणगभद्दासणकलसमच्छदप्पणमंगलभत्तिचित्तं णामं दिव्वं नट्टविहीं उवदंसेंति )
શ્રી રાજપ્રક્ષીય સૂત્રઃ ૦૧