Agam 13 Upang 02 Rajprashniya Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 574

५६२
पर्याप्त्या
S
राजप्रश्नीयसूत्रे सूर्याभस्य देवस्य आहारपर्याप्त्यादिरूपया पर्याप्तिभावं गतस्य सतः अयमेतद्रूपः = वक्ष्यमाणप्रकारका आध्यात्मिकः=आत्मगतःअङ्कुर इव, ततः पुनः पुनः स्मरणरूपो विचारो द्विपत्रित इव ततः - कल्पितः सव व्यवस्थायुक्तो विचारः पल्लवित इव, ततः प्रार्थितः स एवेष्टरूपेण स्वीकृतः पुष्पित इव, मनोगतः संकल्प: = मनसि दृढरूपेण निश्चयः फलित इव समुदपद्यत = समुत्पन्नः । तमेव दर्शयति- ' किं मे पुव्वं' इत्यादि । किं मे पूर्व करणीयम् ? तथा - किं मे पूर्व कर्त्तुं श्रेयः उचितम् ? किं मे पश्चात् कर्त्त श्रेयः ? तथा - किं मे पूर्वमपि पचादपि च हिताय = हितसाघनाय सुखाय = गत आदि विशेषण दिये गये हैं- उनका अभिप्राय ऐसा है कि पहिले तो वह संकल्प उसे अंकुर की तरह आत्मगत हुआ बाद में वह पुनः २ स्मरणरूप होकर द्विपत्रित अंकुर की तरह कुछ२ पुष्ट हुआ अतः वह चिन्तित रूप बना. बाद में वही विचार जब व्यवस्थायुक्त बन गया तब पल्लवित हुए की तरह कल्पित बन गया और जब वही विचार इष्टरूप से स्वीकृत हो चुका तत्र पुष्पित हुए की तरह वह प्रार्थित बन गया और जब वह मन में दृढरूप से निश्चित हो चुका तत्र फलित हुए की तरह मनोगत हो गया इस तरह का विचार होने पर उसने क्या सोचा यही बात सूत्रकारने 'किं मे पुत्रि' इत्यादि सूत्रपाठ द्वारा प्रकट की है उसने सोचा कि मुझे अब सब से पहिले क्या करना चाहिये और बाद में क्या करना चाहिये. तथा पहिले क्या करना मुझे उचित है और बाद में क्या करना मुझे उचित है ? तथा पहिले भी और बाद में भी कौनसा આ છે તેનુ કારણ એ છે કે આ બન્ને પર્યાપ્તના કાળ શેષ પર્યાપ્તિએ ના કાલાન્તરની અપેક્ષાએ સ્તાક છે અહીં જે આધ્યાત્મગત વગેરે સૌંકલ્પના વિશેષણા આપવામાં આવ્યા છે. તેનું કારણ આ છે કે તે સંકલ્પ સૌ પહેલાં સૂર્યાભદેવને આત્મગત થયા ત્યાર પછી તે વારવાર સ્મરણરૂપ થઈને દ્વિપત્રિત અંકુરની જેમ ક'ઈક પુષ્ટ થયા એથી તે ચિંતનના રૂપમાં પરિમિત થયે। ત્યારપછી જ્યારે તે વિચાર વ્યવસ્થિત રીતે થઈ ગયા ત્યારે પલ્લવિતની જેમ પિત થઈ ગયા અને જ્યારે તેજ વિચાર ઈષ્ટરૂપમાં સ્વીકૃત થયા ત્યારે પુષ્પિત થયેલાની જેમ તે પ્રાર્થિત બની ગયા અને જ્યારે તે મનમાં દેઢરૂપથી નિશ્ચિતરૂપમાં પરિણિ થઇ ચૂકયા ત્યારે ફલિતની જેમ મનેાગત થઇ ગયા. આ જાતના સ`કલ્પ જ્યા૨ે તેના મનમાં ઉદ્દભવ્યા ત્યારે તેણે કઈ જાતના વિચાર કર્યાં એજ વાત સૂત્રકારે " किं में पुव्वि" वगेरे सूत्रद्वारा अउट उरी छे. तेथे सो पहेला विचार य સૌ પહેલા મારે શું કરવુ' જોઇએ અને ત્યારપછી શું કરવુ જોઇએ ? તથા પહેલાં
શ્રી રાજપ્રશ્નીય સૂત્ર : ૦૧
पञ्चविधया पञ्चविधया