________________
आत्मीय४नोनी परिवएज्जा - निहा उरे छे. भेथी शास्त्रार ते वृद्धपुरुषने समक्ष राजी
-
-
डरे छे } हें वृद्ध ! तव तभारा ते ते पुत्र- स्त्री हि ताणाए - तभारी रक्षा ५२वामां वा - अथवा सरणाए - शरा आपवामां णालं - समर्थ नथी. वा - अने तुमं वितभोपा तेसिं तेखोनी ताणाए रक्षा रवामां वा अथवा सरणाए - २ आपवामां णालं - समर्थ नथी से - ते वृद्ध पु३ष ण हासाए - हास्य ४२वा भाटे ण किड्डाए - डीडा $२वा भाटे ण रइए प्रेम उरवा माटे खने ण विभूसाए - विभूषाने (सुशोभित थवा माटे योग्य रहेतो नथी.
-
-
ભાવાર્થ :- વૃદ્ધાવસ્થા ઘણી દુ:ખદાયક છે. ઘરડાપણું આવે ત્યારે બીજા લોકો તો શું પરંતુ સ્વયંના દ્વારા પાલન પોષણ કરેલા સ્વયંના જ પુત્ર-પુત્રી તથા સ્ત્રી આદિ આત્મીયજન પણ એની નિંદા કરે છે અને કહે છે કે આ ઘરડો ક્યારે મરશે ? અને એનું શરીર ક્યારે છુટશે ? આ પ્રકારે અનાદરને પ્રાપ્ત થયેલો વૃદ્ધ દુઃખી થઈને સ્વયંના પુત્ર-પુત્રી અને સ્ત્રી આદિની નિંદા કરે છે અને ક્રોધિત થઈ તેઓને ગાળો (અશબ્દ) બોલે છે. આ પ્રકારે તે ઘરડો મનુષ્ય સ્વયં દુઃખી થાય છે અને પોતાના परिवारने पक्ष दुःखी बनावे छे. भेटले ४ वृद्धावस्था (घउपश) धनुं दुःखहायी छे. ते જ્યાં સુધી આવે નહીં ત્યાં સુધીમાં ખરેખર મનુષ્યોએ સ્વયંના કલ્યાણમાર્ગમાં પ્રવૃત્ત थर्ध ४धुं भेजे. ॥ ६४ ॥
भावार्थ :- वृद्धावस्था बड़ी दुःखरूप है उसके आने पर दूसरे लोग तो क्या किन्तु अपने द्वारा पालन . पोषण किये गये निज के पुत्र, पुत्री तथा स्त्री आदि आत्मीयजन भी उसकी निन्दा करते हैं और कहते हैं कि यह बुड्ढा कब मरेगा और कब इससे पिण्ड छूटेगा ? इस प्रकार अनादर को प्राप्त हुआ बुड्ढा दुःखी होकर अपने पुत्र, पुत्री और स्त्री आदि की निन्दा करता है और क्रोधित होकर उन्हें गालियाँ देता है । इस प्रकार वह बुड्डा स्वयं दुःखी होता है और अपने परिवार को भी दुःखी बनाता है । अतः वृद्धावस्था बड़ी ही दुःखदायिनी है । वह जब तक न आवे तब तक ही मनुष्य को अपने कल्याण मार्ग में प्रवृत्त हो जाना चाहिए ॥ ६४ ॥
गतमप्रशस्तं मूलस्थानं, साम्प्रतं प्रशस्तमुच्यते
इच्चेवं समुट्ठिए अहोविहाराए अंतरं च खलु इमं संपेहाए धीरो मुहुत्तमवि णो पमायए वओ अच्चेइ जोव्वणं च ॥ ६५ ॥
इत्येवं मत्वा समुत्थितः अहोविहाराय - आश्चर्यभूताय संयमानुष्ठानाय अन्तरम् - अवसरं च आर्यक्षेत्रसत्कुलादिकं खलु इमं - तपः संयमावसरं सम्प्रेक्ष्य धीरो मुहूर्तमपि न प्रमाद्येत वयः अत्येति - अतीव याति यौवनमिव यातीति ॥ ६५ ॥
श्री आचारांग सूत्र ७०७७७७७७এ66এএ७०० ५५