________________
वश डोध नहीं ५२. पंडित पु३ष पडिलेह - वियार उरीने जाण આ વાત જાણવી भेध्ये उ भूएहिं - समस्त कवो द्वारा सायं सुजनी ईच्छा राय छे. अर्थात् सर्व वो સુખના અભિલાષી અને દુઃખના દ્વેષી જ હોય છે.
-
ભાવાર્થ – બીજા ઉદ્દેશામાં લોભને જીતવાના વિષયમાં કહ્યુ. હવે માનને જીતવાના વિષયમાં શાસ્ત્રકાર કહે છે. આ જીવ અનેકવાર ઉચ્ચ-નીચ ગોત્રમાં જન્મ લઈ ચુકેલ છે. પરન્તુ ઉચ્ચગોત્રમાં જન્મ લેવાથી મોટો અને નીચ ગોત્રમાં જન્મ લેવાથી હીન નથી થતો. જ્યાં સુધી જીવ કષાયોને નથી જીતતો ત્યાં સુધી તેનું ઉત્થાન સંભવ નથી. એટલે કષાયોને જીતવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. કષાયોને જીતવાથી જ જીવ સુખી 25 213 & 11 0911
-
भावार्थ :- यह जीव अनेक बार उच्च गोत्र में और अनेक बार नीच गोत्र में जन्म ले चुका है। किन्तु उच्च गोत्र में जन्म लेने से कोई हीन नहीं हो जाता। जब तक यह जीव कषायों को नहीं जीतता है तब तक इसका उत्थान संभव नहीं है। इसलिए कषायों को जीतने का प्रयत्न करना चाहिए । कषायों को जीतने से ही जीव सुखी हो सकता है ॥ ७७ ॥
सर्वाऽपि प्राणी साताभिलाष्यसातं च जुगुप्सते, अथवा भूतेषु शुभाशुभरूपं कर्म्म प्रत्युपेक्ष्य यत्तेषामंप्रियं तन्न विदध्यात् इत्ययमुपदेशः -
समिए एयाणुपस्सी, तंजहा- अंधत्तं बहिरतं मूयत्तं काणत्तं कुंटत्तं खुज्जतं वडभत्तं सामत्तं सबलत्तं सह पमाएणं अणेगरूवाओ जोणीओ संधायइ विरूवरूवे फासे पडिसंवेयइ ॥ ७८ ॥
नार्गाजुनीयास्तु पठन्ति पुरिसे णं खलु दुक्खुब्बेअ सुहेसए"
·
पुरुषः - संसारिजीवो दुःखात् उद्वेगवान् सुखस्य चैषक एव । अतः प्रतिप्राणि आत्मौपम्येनाऽऽचरता तदुपमर्दकानि हिंसादिस्थानानि परिहृत्याऽऽत्मा च पञ्चमहाव्रतेष्वास्थेयः, तत्परिपालनार्थं चोत्तरगुणा अप्यनुशीलनीयाः तदर्थमुपदिश्यते
समितिभिः समितः एतदनुदर्शी, तद्यथा - अन्धत्वं बधिरत्वं मूकत्वं काणत्वं कुण्टत्वं कुब्जत्वं बडभत्वं, श्यामत्वं, शबलत्वं च कर्मवशगो भूरिशः परिसंवेदयते । किञ्च सह प्रमादेन अनेकरूपा योनीः संदधाति - संधावति वा, तासु विरूपरूपान् दुःखस्पर्शान् परिसंवेदयते ॥७८॥
-
अन्वयार्थ :- समिए - पांथ समितिनुं पालन उरतो वो पु३ष एयाणु पस्सी - आ वातोने हे तं जहा - भेभ } अंधत्तं - खांधणी होवो बहिरत्तं - जड़ेरो होवो मूयत्तं - भुंगो - गुंगो होवो काणत्तं अशी होवो कुंटत्तं - हाथ आहि वांझ होवा खुज्जत्तं -
६८ pooooooooooooooo श्री आचारांग सूत्र
-
