Book Title: Aapt Mimansa
Author(s): Jaychand Chhavda
Publisher: Anantkirti Granthmala Samiti

View full book text
Previous | Next

Page 85
________________ अनन्तकीर्ति-ग्रन्थमालायाम् तो यह भी अयुक्त है । जाते ' अवाच्य है, ऐसी उक्ति कहिये कहना सो भी न बनें। ऐसैं कहैं भी अवक्तव्यपनेका एकान्त तो न रह्या ॥५५॥ ऐसैं नित्य आदि एकान्त ठहया तातें सामर्थ्यवश अनेकान्तकी सिद्धि भई । तौऊ शून्यवादीके आशयकू नष्टकरनेकू तथा अनेकान्तके ज्ञानकी दृढताके अर्थ स्याद्वादन्यायका अनुसारकरि नित्यत्वादि अनेकान्त• आचार्य दिखावै हैं नियं तत् प्रत्यभिज्ञानान्नाकस्मात्तदविच्छिदा। क्षणिकं कालभेदात्ते बुद्धयसंचर दोषतः ॥५६॥ अर्थ-हे भगवन् ! ते, कहिये तुम जो हौ अरहंत, स्याद्वादन्यायके नायक तिनकें सर्व जीव आदिक तत्त्व हैं सो स्यात् कहिये कथंचित् नित्य ही हैं जाते प्रत्यभिज्ञायमान हैं । प्रत्यभिज्ञान प्रमाणतें पूर्व, उत्तर दशा विर्षे 'यह सो ही है जो पूर्वै देख्या था, ऐसैं एकपना सिद्ध होय है सीहो नित्य है । बहुरि यह प्रत्यभिज्ञान 'अकस्मात् , कहिये निर्विषय नाहीं । जातें जाका अविछेदकरि अनुभव है ! बहुरि क्षणिकवादी कहैं जो पूर्वोत्तरदशावि. सदृशभाव है ताकू एकत्व मानना भ्रम है । ताके अधि कहिये हैं, जो पूर्वोत्तरकालकी दोऊ दशामें अन्य अन्य हैं ऐसा अनुभव काहू प्रमाण सिद्ध होय नाहीं । तातै एकत्व प्रत्यभिज्ञान ही सत्यार्थ सिद्ध होय है । बहुरि कहैं हैं जो यह प्रत्यभिज्ञान अकस्मात् नाहीं है जानै बुद्धिके असंचारका दोष आवै है। जो या प्रत्यभिज्ञानका विषय नित्यपना न होय तो अविच्छेदरूप अनुभव न होय तब बुद्धिका संचार कैसे होय ? निरन्वयविनाश होय तब एककू छोड़ि दूसरे पै बुद्धि कैसैं जाय । जो मैं पहले देख्या था सो ही मैं वर्तमान कालमें ताहीकू देखू हूं ऐसैं एक द्रव्य बिना पूर्वोत्तर दशामें बुद्धिका संचार न होय । तातै प्रत्यभिज्ञान निर्विषय नाहीं है । तातें

Loading...

Page Navigation
1 ... 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144