Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ "aho! zrutajJAnam" graMtha jIrNoddhAra 207 Agama graMtha bhASAMtara 'sUtrakRtAMga sUtra bhAga - 1 : dravya sahAyaka : dIkSA dAnezvarI pU. A. zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA.nA AjJAvarti tapasvinI pU. sA. zrI puSpalatAzrIjI ma.sA.nA ziSyA pravartinI gurUmAtA pU. sA. zrI puNyarekhAzrIjI ma.sA.nA suziSyA pU.sA. zrI harSitarekhAzrIjI ma.sA. Adi ThANAnI preraNAthI rajanIgaMdhA TAvara, zAhIbAga, amadAvAdanA cAturmAsanI ArAdhanAmAM bahenonI jJAnakhAtAnI upajamAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla somala beDAvALA zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra zA. vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-5 (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 saMvata 2072 I. 2016
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra pRSTha 84 ___810 010 011 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2065 (I. 2009) seTa naM.-1 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| kramAMka pustakanuM nAma -TI5152-saMpaES 001 | zrI naMdIsUtra avacUrI | pU. vikramasUrijI ma.sA. 238 | 002 | zrI uttarAdhyayana sUtra cUrNI | pU. jinadAsagaNi cUrNIkAra 286 003 zrI arhadgItA-bhagavadgItA pU. meghavijayajI gaNi ma.sA. | 004 | zrI arhaccUDAmaNi sArasaTIkaH pU. bhadrabAhusvAmI ma.sA. | 005 | zrI yUkti prakAzasUtraM pU. padmasAgarajI gaNi ma.sA. | 006 | zrI mAnatuGgazAstram pU. mAnatuMgavijayajI ma.sA. | 007 | aparAjitapRcchA zrI bI. bhaTTAcArya 008 zilpa smRti vAstu vidyAyAm zrI naMdalAla cunilAla somapurA 850 | 009 | zilparatnam bhAga-1 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 322 zilparatnam bhAga-2 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 280 prAsAdatilaka zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 162 | 012 | kAzyazilpam zrI vinAyaka gaNeza ApaTe 302 prAsAdamajarI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 156 014 | rAjavallabha yAne zilpazAstra zrI nArAyaNa bhAratI goMsAI 352 015 | zilpadIpaka zrI gaMgAdharajI praNIta 120 | vAstusAra zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI dIpArNava uttarArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 110 | jinaprAsAda mArtaNDa zrI naMdalAla cunIlAla somapurA 498 | jaina graMthAvalI zrI jaina zvetAmbara konphransa 502 | hIrakalaza jaina jyotiSa zrI himatarAma mahAzaMkara jAnI 021 nyAyapravezaH bhAga-1 zrI AnaMdazaMkara bI. dhruva 022 | dIpArNava pUrvArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 023 anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-1 pU. municaMdrasUrijI ma.sA. 452 024 | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-2 zrI eca. Ara. kApaDIA 500 025 | prAkRta vyAkaraNa bhASAMtara saha zrI becaradAsa jIvarAja dozI 454 026 | tattpopaplavasiMhaH | zrI jayarAzI bhaTTa, bI. bhaTTAcArya 188 | 027 | zaktivAdAdarzaH | zrI sudarzanAcArya zAstrI 214 | 028 | kSIrArNava zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 414 029 | vedhavAstu prabhAkara zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI ___192 013 018 020 hAra 454 226 640
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 824 288 520 034 (). 324 302 196 190 202 480 30 | zinjaratnAkara zrI narmadAzaMkara zAstrI prAsAda maMDana | paM. bhagavAnadAsa jaina zrI siddhahema bRhadavRtti bRhannyAsa adhyAya-1 pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-2 pU. bhaviSyasUrinI ma.sA. zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 pU. bhAvasUri ma.sA. zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 (2) pU. bhAvasUrinI ma.sA. 036. | zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-5 pU. bhAvasUrina ma.sA. 037 vAstunighaMTu prabhAzaMkara oghaDabhAI somapurA 038 tilakamaznarI bhAga-1 pU. lAvaNyasUrijI 039 tilakamagnarI bhAga-2 pU. lAvaNyasUrijI tilakamajharI bhAga-3 pU. lAvaNyasUrijI sakhasandhAna mahAkAvyam pU. vijayaamRtasUrizvarajI saptabhaphImimAMsA pU. paM. zivAnandavijayajI nyAyAvatAra | satiSacaMdra vidyAbhUSaNa 044 vyutpattivAda guDhArthatattvaloka zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) 045 sAmAnya niryukti guDhArthatattvAloka zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) 046 saptabhInayapradIpa bAlabodhinIvivRttiH pU. lAvaNyasUrijI. vyutpattivAda zAstrArthakalA TIkA zrIveNImAdhava zAstrI nayopadeza bhAga-1 taraSiNIkaraNI pU. lAvaNyasUrijI nayopadeza bhAga-2 tarakiNItaraNI pU. lAvaNyasUrijI nyAyasamuccaya pU. lAvaNyasUrijI syAdyArthaprakAzaH pU. lAvaNyasUrijI dina zuddhi prakaraNa pU. darzanavijayajI 053 bRhad dhAraNA yaMtra pU. darzanavijayajI 054 | jyotirmahodaya sa. pU. akSayavijayajI 228 60 218 190 138 296 (04) 210 274 286 216 532 113 112
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ | zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra bhASA | sa pU. lAvaca 218. 164 saMyojaka - bAbulAla saremala zAha zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIzana sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, mahAvAha-04. (mo.) 8427585804 (yo) 2213 2543 (5-mela) ahoshrut.bs@gmail.com maho zrutajJAnamajtha ddhiAra - saMvata 2075 (5. 2010)- seTa naM-2 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne DI.vI.DI. banAvI tenI yAdI. yA pustasI www.ahoshrut.org vebasAITa 52thI upl stGirls srI zAze. krama pustakanuM nAma tA- TIra-saMpaES pRSTha 055 | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhanyAsa adhyAya-6 | pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. 296 056| vividha tIrtha kalpa pa. jinavijayajI ma.sA. 160 057 bhAratIya jaina zramaNa saMskRti ane lekhanakaLA | pU. pUNyavijayajI ma.sA. 058 | siddhAntalakSaNagUDhArtha tattvalokaH zrI dharmadattasUri 202 059 | vyApti paJcaka vivRtti TIkA | zrI dharmadattasUri jaina saMgIta rAgamALA . zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI | 306 061 | caturviMzatIprabandha (prabaMdha koza) | zrI rasikalAla eca. kApaDIA 062 | vyutpattivAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya |saM zrI sudarzanAcArya 668 063 | candraprabhA hemakaumudI saM pU. meghavijayajI gaNi 516 064| viveka vilAsa saM/. | zrI dAmodara goviMdAcArya 268 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha | saM pU. mRgendravijayajI ma.sA. 456 066 | sanmatitattvasopAnam | saM pU. labdhisUrijI ma.sA. 420 06764zamAtA vahI guzanuvAha gu4. pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. 638 068 | moharAjAparAjayam saM pU. caturavijayajI ma.sA. 192 069 | kriyAkoza saM/hiM zrI mohanalAla bAMThiyA 428 070 | kAlikAcAryakathAsaMgraha saM/4. zrI aMbAlAla premacaMda 406 071 | sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA | saM. zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya 308 072 | janmasamudrajAtaka saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 128 073 meghamahodaya varSaprabodha saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 0748na sAmudrina pAMya jtho 14. zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI | 376 4. 14. 060 322 532
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ '075 374 238 194 192 254 guja. | 260 | jaina citra kalpadruma bhAga-1 16 | jaina citra kalpadruma bhAga-2 77) saMgIta nATya rUpAvalI bhAratanAM jaina tIrtho ane tenuM zilpa sthApatya 79 | zilpa cintAmaNi bhAga-1 080 | bRhad zilpa zAstra bhAga-1 081 bRhad zilpa zAstra bhAga-2 | bRhad zilpa zAstra bhAga-3 083. AyurvedanA anubhUta prayogo bhAga-1 kalyANa kAraka 085 | vi2nIvana joza kathA ratna koza bhAga-1 kathA ratna koza bhAga-2 088 | hastasagnIvanama 238 260 guja. | zrI sArAmArUM navAva guja. | zrI saYTmArUM navA guja. | zrI vidyA saramA navIna guja. | zrI sArAmAkuM navAva guja. | zrI manasubhAna kukaramala | zrI jagannAtha aMbArAma guja. | zrI jagannAtha aMbArAma guja. | zrI gagannAtha maMvArama guja. | . vantisAgaranI guja. | zrI vardhamAna parvanAtha zAstrI saM./hiM zrI naMdalAla zarmA guja. | zrI levalAsa gIvarIna lozI guja. | zrI levalAsa navarIna lozI saM. | pU. meSavinayanI saM. pU.vinayanI, pU. puNyavijayajI AcArya zrI vijayadarzanasUrijI 114 '084. 910 436 336 087 230 322, (089/ 114 endracaturvizatikA sammati tarka mahArNavAvatArikA 560
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra krama 272 saM. 240 254 282 466 342 362 134 70 316 224 612 307 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2067 (I. 2011) seTa naM.-3 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| | pustaka nAma kartA / TIkAkAra bhASA | saMpAdaka/prakAzaka 91 | syAdvAda ratnAkara bhAga-1 vAdidevasUrijI saM. motIlAla lAghAjI punA 92 | syAdvAda ratnAkara bhAga-2 vAdidevasUrijI | motIlAla lAghAjI punA 93 | syAdvAda ratnAkara bhAga-3 bAdidevasUrijI | motIlAla lAghAjI punA 94 | | syAdvAda ratnAkara bhAga-4 bAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA | syAdvAda ratnAkara bhAga-5 vAdidevasUrijI | motIlAla lAghAjI punA 96 | pavitra kalpasUtra puNyavijayajI sArAbhAI navAba 97 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga-1 bhojadeva | TI. gaNapati zAstrI 98 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga-2 bhojadeva | TI. gaNapati zAstrI 99 | bhuvanadIpaka padmaprabhasUrijI | veMkaTeza presa 100 | gAthAsahastrI samayasuMdarajI saM. | sukhalAlajI 101 | bhAratIya prAcIna lipImAlA gaurIzaMkara ojhA hindI | munzIrAma manohararAma 102 | zabdaratnAkara sAdhusundarajI saM. haragovindadAsa becaradAsa 103 | subodhavANI prakAza nyAyavijayajI saM./gu | hemacaMdrAcArya jaina sabhA 104 | laghu prabaMdha saMgraha jayaMta pI. ThAkara saM. orIenTa insTITyuTa baroDA 105 | jaina stotra saMcaya-1-2-3 mANikyasAgarasUrijI saM, AgamoddhAraka sabhA 106 | sanmati tarka prakaraNa bhAga-1,2,3 siddhasena divAkara sukhalAla saMghavI 107 | sanmati tarka prakaraNa bhAga-4.5 siddhasena divAkara sukhalAla saMghavI 108 | nyAyasAra - nyAyatAtparyadIpikA satiSacaMdra vidyAbhUSaNa esiyATIka sosAyaTI 109 | jaina lekha saMgraha bhAga-1 puraNacaMdra nAhara | puraNacaMdra nAhara 110 | jaina lekha saMgraha bhAga-2 puraNacaMdra nAhara saM./hi | puraNacaMdra nAhara 111 | jaina lekha saMgraha bhAga-3 puraNacaMdra nAhara saM./hi / puraNacaMdra nAhara 112 | | jaina dhAtu pratimA lekha bhAga-1 kAMtivijayajI saM./hi | jinadattasUri jJAnabhaMDAra 113 | jaina pratimA lekha saMgraha daulatasiMha loDhA saM./hi | aravinda dhAmaNiyA 114 | rAdhanapura pratimA lekha saMdoha vizAlavijayajI saM./gu | yazovijayajI graMthamALA 115 | prAcina lekha saMgraha-1 vijayadharmasUrijI saM./gu | yazovijayajI graMthamALA 116 | bIkAnera jaina lekha saMgraha agaracaMda nAhaTA saM./hi nAhaTA bradharsa 117 | prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga-1 jinavijayajI saM./hi | jaina AtmAnaMda sabhA 118 | prAcina jaina lekha saMgraha bhAga-2 jinavijayajI saM./hi | jaina AtmAnaMda sabhA 119 | gujarAtanA aitihAsika lekho-1 girajAzaMkara zAstrI saM./gu | phArbasa gujarAtI sabhA 120 | gujarAtanA aitihAsika lekho-2 girajAzaMkara zAstrI saM./gu | phArbasa gujarAtI sabhA 121 | gujarAtanA aitihAsika lekho-3 girajAzaMkara zAstrI phArbasa gujarAtI sabhA 122 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-1 | pI. pITarasana raoNyala eziyATIka jarnala 123|| | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-4 pI. pITarasana raoNyala eziyATIka jarnala 124 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-5 pI. pITarasana raoNyala eziyATIka jarnala 125 | kalekzana oNpha prAkRta enDa saMskRta inskrIpzansa pI. pITarasana | bhAvanagara ArcIoNlaoNjIkala DipA. 126 | vijayadeva mAhAtmyam | jinavijayajI |saM. jaina satya saMzodhaka saM./hi 514 454 354 337 354 372 142 336 364 218 656 122 764 404 404 540 274 saM./gu 414 400
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 754 84 194 3101 276 69 100 136 266 244 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2068 (I. 2012) seTa naM.-4 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pastakewww.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama | pustaka nAma kartA / saMpAdaka bhASA | prakAzaka 127 | mahAprabhAvika navasmaraNa sArAbhAI navAba guja. | sArAbhAI navAba 128 | jaina citra kalpalatA sArAbhAI navAba guja. sArAbhAI navAba 129 | jaina dharmano prAcIna itihAsa bhAga-2 hIrAlAla haMsarAja guja. | hIrAlAla haMsarAja 130 | oparezana ina sarca opha saM. menyu. bhAga-6 pI. pITarasana aMgrejI | eziyATIka sosAyaTI 131 | jaina gaNita vicAra kuMvarajI ANaMdajI guja. jaina dharma prasAraka sabhA 132 | daivajJa kAmadhenu (prAcina jyotiSa graMtha) zIla khaMDa saM. braja. bI. dAsa banArasa 133 | | karaNa prakAzaH brahmadeva saM./aM. sudhAkara dvivedi 134 | nyAyavizArada maho. yazovijayajI svahastalikhita kRti saMgraha | yazodevasurijI guja. yazobhAratI prakAzana 135 | bhaugolika koza-1 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 136 | bhaugolika koza-2 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 137 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-1,2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 138 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 139 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-1, 2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 140 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 141 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-1,2 / / jinavijayajI hindI / jaina sAhitya saMzodhaka punA 142 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 143 | navapadonI AnupUrvI bhAga-1 somavijayajI guja. | zAha bAbulAla savacaMda 144 | navapadonI AnupUrvI bhAga-2 somavijayajI | guja. zAha bAbulAla savacaMda 145 | navapadonI AnupUrvI bhAga-3 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 146 | bhASavati zatAnaMda mArachatA saM./hi | eca.bI. guptA enDa sansa banArasa 147 | jaina siddhAMta kaumudI (ardhamAgadhI vyAkaraNa) ratnacaMdra svAmI prA./saM. | bhairodAna seThIyA 148 | maMtrarAja guNakalpa mahodadhi jayadayAla zarmA hindI | jayadayAla zarmA 149 | phakkIkA ratnamaMjUSA-1, 2 kanakalAla ThAkUra saM. harikRSNa nibaMdha 150 | anubhUta siddha vizAyaMtra (cha kalpa saMgraha) meghavijayajI saM./guja | mahAvIra graMthamALA 151| sArAvali kalyANa vardhana saM. pAMDuraMga jIvAjI 152 | jyotiSa siddhAMta saMgraha vizvezvaraprasAda dvivedI saM. brIjabhUSaNadAsa banArasa 153| jJAna pradIpikA tathA sAmudrika zAstram rAmavyAsa pAnDeya saM. | jaina siddhAMta bhavana nUtana saMkalana | A. caMdrasAgarasUrijI jJAnabhaMDAra - ujjaina hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 2 | zrI gujarAtI zve.mU. jaina saMgha-hastaprata bhaMDAra - kalakattA | hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 274 168 282 182 384 376 387 174 320 286 272 142 260 232 160
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra | pRSTha 304 122 208 70 310 zA 462 512 264 | tIrtha 144 256 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2069 (I. 2013) seTa naM.-5 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| | krama | pustaka nAma kartA/saMpAdaka viSaya | bhASA saMpAdaka/prakAzaka 154 | uNAdi sUtro opha hemacaMdrAcArya | pU. hemacaMdrAcArya | vyAkaraNa | saMskRta johana kriSTe 155 | uNAdi gaNa vivRtti | pU. hemacaMdrAcArya vyAkaraNa saMskRta pU. manoharavijayajI 156| prAkRta prakAza-saTIka bhAmAha vyAkaraNa prAkRta jaya kRSNadAsa guptA 157 | dravya parikSA aura dhAtu utpatti | Thakkara pherU dhAtu saMskRta /hindI | bhaMvaralAla nAhaTA 158 | Arambhasidhdhi - saTIka pU. udayaprabhadevasUrijI jyotISa saMskRta | pU. jitendravijayajI 159 | khaMDaharo kA vaibhava | pU. kAntIsAgarajI zIlpa | hindI | bhAratIya jJAnapITha 160 | bAlabhArata | pU. amaracaMdrasUrijI | kAvya saMskRta paM. zIvadatta 161 | giranAra mAhAtmya daulatacaMda paraSottamadAsa / tIrtha saMskRta /gujarAtI | jaina patra 162 | giranAra galpa pU. lalitavijayajI saMskRta/gujarAtI | haMsakavijaya phrI lAyabrerI 163 | praznottara sArdha zataka pU. kSamAkalyANavijayajI | prakaraNa hindI | sAdhvIjI vicakSaNAzrIjI 164 | bhAratiya saMpAdana zAstra | mUlarAja jaina sAhitya hindI jaina vidyAbhavana, lAhora 165 | vibhaktyartha nirNaya giridhara jhA nyAya saMskRta caukhambA prakAzana 166 | vyoma batI-1 zivAcArya nyAya saMskRta saMpUrNAnaMda saMskRta yunivarsiTI 167 | vyoma vatI-2 zivAcArya nyAya saMpUrNAnaMda saMskRta vidyAlaya | 168 | jaina nyAyakhaMDa khAdyam | upA. yazovijayajI nyAya saMskRta /hindI | badrInAtha zukla 169 | haritakAvyAdi nighaMTU | bhAva mitha Ayurveda saMskRta /hindI zIva zarmA 170 | yoga ciMtAmaNi-saTIka pU. harSakIrtisUrijI | saMskRta/hindI | lakSmI veMkaTeza presa 171 | vasaMtarAja zakunam pU. bhAnucandra gaNi TIkA | jyotiSa khemarAja kRSNadAsa 172 | mahAvidyA viDaMbanA pU. bhuvanasundarasUri TIkA | jyotiSa | saMskRta senTrala lAyabrerI 173 | jyotirnibandha zivarAja | jyotiSa | saMskRta AnaMda Azrama 174 | meghamAlA vicAra pU. vijayaprabhasUrijI jyotiSa saMskRta/gujarAtI meghajI hIrajI 175 | muhUrta ciMtAmaNi-saTIka rAmakRta pramitAkSaya TIkA | jyotiSa saMskRta anUpa mizra 176 | mAnasollAsa saTIka-1 bhulAkamalla somezvara jyotiSa saMskRta orienTa insTITyUTa 177 | mAnasollAsa saTIka-2 bhulAkamalla somezvara | jyotiSa saMskRta orienTa insTITyUTa 178 | jyotiSa sAra prAkRta bhagavAnadAsa jaina jyotiSa prAkRta/hindI | bhagavAnadAsa jaina 179 | muhUrta saMgraha aMbAlAla zarmA jyotiSa | gujarAtI | zAstrI jagannAtha parazurAma dvivedI 180 | hindu esTrolojI pitAmbaradAsa trIbhovanadAsa | jyotiSa gujarAtI pitAmbaradAsa TI. mahetA 75 488 | 226 365 saMskRta 190 480 352 596 250 391 114 238 166 368 88 356 168
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2071 (I. 2015) seTa naM.-6 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustakewww.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama viSaya | bhASA pRSTha pustaka nAma kAvyaprakAza bhAga-1 | saMpAdaka / prakAzaka pUjya jinavijayajI 181 | saMskRta 364 182 kAvyaprakAza bhAga-2 222 183 kAvyaprakAza ullAsa-2 ane 3 330 184 | nRtyaratna koza bhAga-1 156 185 | nRtyaratra koza bhAga-2 ___ kartA / TikAkAra pUjya mammaTAcArya kRta pUjya mammaTAcArya kRta upA. yazovijayajI zrI kumbhakarNa nRpati zrI kumbhakarNa nRpati zrI azokamalajI | zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva 248 504 saMskRta pUjya jinavijayajI saMskRta yazobhArati jaina prakAzana samiti saMskRta zrI rasIkalAla choTAlAla saMskRta zrI rasIkalAla choTAlAla saMskRta /hindI | zrI vAcaspati gairobhA saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta/aMgrejI | zrI subramaNyama zAstrI saMskRta zrI maMgeza rAmakRSNa telaMga gujarAtI mukti-kamala-jaina mohana graMthamAlA 448 188 444 616 190 632 | nArada 84 | 244 zrI caMdrazekhara zAstrI 220 186 | nRtyAdhyAya 187 | saMgIratnAkara bhAga-1 saTIka | saMgIratnAkara bhAga-2 saTIka 189 | saMgIratnAkara bhAga-3 saTIka saMgIranAkara bhAga-4 saTIka 191 saMgIta makaranda saMgIta nRtya ane nATya saMbaMdhI 192 jaina graMtho 193 | nyAyabiMdu saTIka 194 | zIghrabodha bhAga-1 thI 5 195 | zIghrabodha bhAga-6 thI 10 196| zIghrabodha bhAga-11 thI 15 197 | zIghrabodha bhAga-16 thI 20 198 | zIghrabodha bhAga-21 thI 25 199 | adhyAtmasAra saTIka 200 | chandonuzAsana 201 | maggAnusAriyA saMskRta hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 422 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 304 zrI hIrAlAla kApaDIyA pUjya dharmotarAcArya pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya gaMbhIravijayajI eca. DI. belanakara 446 |414 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA saMskRta/gujarAtI | narottamadAsa bhAnajI 409 476 siMghI jaina zAstra zikSApITha 444 saMskRta saMskRta/gujarAtI zrI DI. esa zAha | jJAtaputra bhagavAna mahAvIra TrasTa 146
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2072 (I. 2016) seTa naM.-7 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| pRSTha 285 280 315 307 361 301 263 395 krama pustaka nAma 202 | AcArAMga sUtra bhAga-1 niyukti+TIkA 203 | AcArAMga sUtra bhAga-2 niyukti+TIkA 204 | AcArAMga sUtra bhAga-3 niyukti+TIkA 205 | AcArAMga sUtra bhAga-4 niyukti+TIkA 206 | AcArAMga sUtra bhAga-5 niyukti+TIkA 207 | suyagaDAMga sUtra bhAga-1 saTIka 208 | suyagaDAMga sUtra bhAga-2 saTIka 209 | suyagaDAMga sUtra bhAga-3 saTIka 210 | suyagaDAMga sUtra bhAga-4 saTIka 211 | suyagaDAMga sUtra bhAga-5 saTIka 212 | rAyapaseNiya sUtra 213 | prAcIna tIrthamALA bhAga-1 214 | dhAtu pArAyaNam 215 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-1 216 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-2 217 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-3 218 | tArkika rakSA sAra saMgraha bAdArtha saMgraha bhAga-1 (sphoTa tattva nirUpaNa, sphoTa candrikA, 219 pratipAdika saMjJAvAda, vAkyavAda, vAkyadIpikA) vAdArtha saMgraha bhAga-2 (SaTkAraka vivecana, kAraka vAdArtha, 220 | samAsavAdArtha, vakAravAdArtha) | bAdArtha saMgraha bhAga-3 (vAdasudhAkara, laghuvibhaktyartha nirNaya, 221 __ zAbdabodhaprakAzikA) 222 | vAdArtha saMgraha bhAga-4 (AkhyAta zaktivAda chaH TIkA) kartA / TikAkAra bhASA saMpAdaka/prakAzaka | zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI malayagiri | gujarAtI zrI becaradAsa dozI A.zrI dharmasUri | saM./gujarAtI | zrI yazovijayajI graMthamALA zrI hemacaMdrAcArya | saMskRta A. zrI municaMdrasUri zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI zrI becaradAsa dozI A. zrI varadarAja saMskRta rAjakIya saMskRta pustakAlaya vividha kartA saMskRta mahAdeva zarmA 386 351 260 272 530 648 510 560 427 88 vividha kartA / saMskRta | mahAdeva zarmA 78 mahAdeva zarmA 112 vividha kartA saMskRta raghunAtha ziromaNi | saMskRta mahAdeva zarmA 228
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMga sUtra. saTIkanuM bhASAMtara 1-2 adhyayana. vibhAga 1 lo. Ansaustraag lekhaka-muni mANuka. prasiddha karanAra, zrImana mohanalAlajI jaina, jJAnabhaMDAra-surata gopIpurA taraphathI, cunIlAlabhAI gulAbacaMda dALIyA, | menejIMga TrasTI. suratran prathamavRtti. pra. pa00. mUlya rU. 1. vIra saM. 2449 sane 1rara. vi. saM. 179 dhI. yuniyana prinTIMga presa kaM. lImITeDamAM zA. mohanalAla cImanalAle chAo. TaMkazALa-amadAvAda che ke
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. dazavaikAlika sUtra sAthe AnuM paNa bhASAMtara karavA prArthanA thavAthI A bhASAMtara phakta 1 huM adhyayana 1976 nA caturmAsa pachI zarU kareluM ane Adarza presavALA paMta vADIlAlabhAInI prArthanAthI tene chApavA ApeluM, paNa temanI bedarakArIthI doDha varasamAM phakta ATha pharmA chapAyela ane temanuM maraNa thavAthI yuniyana presamAM bAkInuM chapAvela che. eTale sADAtraNa phamAM Azare pahelA adhyayananA ane bIjA adhyananA pAMceka phamI che. kula 19 pharamAnuM A pustaka bahAra paDe che, ane anukrame anukuLa saMjoge bIjA bhAge paNa bahAra pADavA janA che, paheluM adhyayana mane navA abhyAsa tarIke che, tema kaThaNa viSaya che, tethI vAMcanArane paNa saheja kaMTALe Avaze, tema bhASAMtara karanArane paNa anubhavavuM paDyuM che, bIjuM adhyayana tevuM kaThaNa nahotuM, ane abhyAsa vadhela hevAthI vAMcanArane sugama lAgaze, tema mane paNa bhASAMtara karavuM sugama lAgyuM che, mATe 1lA adhyayanamAM samaya nAmathI jaina siddhAMta ane paramatanuM vivecana karyuM che, tenuM kaMIka vivaraNa karavuM ahIM yeya dhAryuM che, ke amArA jaina navA abhyAsIone ane jainetara baMdhu ene vAMcavuM sugama paDe.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainanI mAnyatA. (1) A sRSTimAM je kaMI vastu vigere AMkhe athavA jJAne pratyakSa jaNAya, athavA sUkSamadarzaka yaMtrathI ke dUrabInathI dekhAya, kAnathI saMbhaLAya, nAkathI suMghAya, jIbhathI cakhAya ke zarIranA avayavathI sparza thAya, te badhA satya (vastu svarUpe) padArtho che, ane tenA be vibhAgo pADavAmAM AvyA che, (1) sacetana (2) acetana, sacetanamAM jIva che. acetanamAM jIva nathI, A jIvanI gaNatarI saMkhyAthI nahi, asaMkhyAtathI nahi, paNa anaMtathI che. A jIvanA be vibhAga che, eka karmathI mukta te siddhanA cha che, ane bIjA ApaNu jevA saMsArIjIve che. A saMsArI jInA aneka rIte aneka bheda che, ane te bhedenuM kAraNa sarvemAM chevatva samAna chatAM jaDapadArtha sAthe temanuM kAMI aMze ekamekapaNuM thavAthI te nave naverUpe dekhAya che, ane tenI oLakhANane mATe tenA vibhAga pADayA che, te badhAmAM saiAthI zreSTha manuSya che, tethI utaratAM pazu pakSI ane jaLacara jIve che, temanAthI utaratAM DAMsa macchara kIDI jaLa vigere che, paNa te badhAM jaMgama te cAlI zakanArAM che. ane te sivAya pRthvI pANI agni vAyu vanaspati sthAvara jIve che, sthAvara che eTalA badhA sUma che ke vanaspatinI aMdara nigada nAmane eka vibhAga che, temAM seyanI aNI jeTalA
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ bArIka bhAgamAM paNa anaMtA Ave che, ane teo ApaNI pake jIvanazakti dharAve che, A nigadamAMthI eka jIva nikaLe che, ane anukrame Upada naradeha prApta karI chevaTe mukta thAya che, A mikSanuM sthAna siddhazilA nAme oLakhAya che, e jIvane ApaNI mAphaka janma maraNa buDhApa roga zoka kahyuM paNa nathI. eTale je kaI bhavyajIva che tene cogya sAmagrI maLatAM manuSyajanmamAM AvI dharma ArAdhanathI AtmAne pavitra karI kevaLajJAna pAmI mekSamAM jAya che, sAdhu ke zrAvaka ke jainetarane A ekasarakhuM lAgu paDe che ke temaNe dareke AtmAne pavitra karavA upara prathama lakSa A pavuM, varga ane narakanA jInuM varNana saMsArI jIvomAM che, te sukha duHkhanAM anukrame sthAna che. jana jainetaramAM matabheda jenenuM kahevuM A che, ke suSTine kaI paNa karanAre nathI, paNa badhuM anAdi che, chane karma anAdi che, te karmane anusAre buddhi khIle che, e buddhine saphara payoga karavAthI varga athavA mokSa prApta kare che, ane buddhine durUpayoga karavAthI narka athavA pazupakSInI tiryaMca gatimAM jAya che, eTale A saMsAranI racanAmAM mukhyatve
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jotAM e ja siddha thaze, ke jIvanA kartavya pramANe tene ucita anukuLa ke anucita pratikuLa maLe che, temAM Izva. rane saMtAnane ke rAkSasone doSa nathI, rAjazAsana mAphaka paramezvara rAjya calAve che, ke paramezvara badhAne race che, saMhAra kare che, pAlanapoSaNa kare che, bahmA viSNu, mahezanA rUpe che ItyAdi lekamAM jeTalAM maMtavya che, te badhAM sAmAnya buddhinA mANasane dharmamAM deravavA racanA karI hoya te eka aMze prazaMsavA jevuM che, paNa je tevuM ekAMta mAnatA heya, ane upara batAvela tatvajJAna upara durlakSya rAkhatA hoya te tevAone samajAvavA mATe ja A sUyagaDAMga (sUtrakRtAMga) sUtra racyuM che, A bhASAMtaramAM ke mULamAM keIpaNa jagyAe vAMcakanuM mana duHkhavavA IrAde rAkhe. nathI, chatAM sajajana purUSe guNagrAhaka hevAthI temAMthI kaI paNa lAbha leze. pitAnA maMtavyone sarakhAvI joze, ucita rIte paraspara prema vadhArI ekabIjAnA vicAre upara sUkSama buddhithI dIrgha dRSTie joze, te jema AgaLa aneka brAhmaNa paMDitae jenadharmanA tatvane svIkArI dIkSA leI aneka graMtharatna racelAM che, tema hAla paNa teo karI zakaze. jainanA navata, jIva ajIva pUrve kahIgayA chIe, paNa tenI sAthe
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhI dukhI cha dekhAya che, tene mATe puNya pApa che ta mAnyAM che, eTale jyAre sukha hoya tyAre puNya udaya, duHkha hoya tyAre pApa udaya jANavuM. eTale jIva ajIva puNya pApa e cAra tatva thayAM, A sukha duHkha pAmavAnuM kAraNa ApaNuM jIvanA peTA ke sArA abhilA che, jene lokamAM tRSNA kahe che, tene maLatuMja jainonuM Azrava (Asava) tattva che, eTale keInuM bhaluM karavAnI abhilASAthI puNyabaMdha thatAM zubha Azra kheMcAya che, ane bIjAnuM bagADavAnI IcchA thatAM pApa baMdha thatAM ane zubha Ava Ave che, A AzravathI sugati ke kugati maLe che, te baMnene rokavA uccapade prApta thaelA muni ke uccakeTInA gRha hoya, te baMne IcchAo tyAgIne saMpUrNa Atmatattvane oLakhanArA banIne tene saMyama dvArA rake che, te saMvaratattava che, A saMvaratatva sarvottama che, chatAM te bIjA ane upakArI na thavAthI maMdabuddhinA che te saMyamadhAraka munine pIDe che, athavA lalacAve che, te samaye samayamAM daDha rahI anukuLa pratikuLa pIDAothI phleza mAno nathI, tathA sukha mAnI temAM lalacAtuM nathI, tethI te samabhAva dhAraka banatAM tenAM zubha azubha baMne prakAranAM junAM karmo bhegavAI jatAM nirA thAya che, tenuM varNana zAstrakAre tapanA varNanamAM karyuM che, A saMyamI ke gRhathI
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ dukhamAM ke sukhamAM rAgadveSa kare te baMdha paDe che, eTale baMdha paDavAthI pAchAM janma maraNa cAlu thAya che, paNa je dasaMyamI banI sukhaduHkhamAM rAgadveSa na karI samabhAve sahana kare, ane prANa jatAM sudhI paNa saMsArI keIpaNa suMdara ke virUpa padArthaupara jarApaNa mamatva ke dveSa na kare, te kaivalyajJAna prApta thAya che, ane saMsAranuM badhuM svarUpa yathAvasthita joI pite bIjA ne tevuM svarUpa batAve che, ane te kaivalyajJAnanuM Ayu samApta thatAM nirvANa pAme che. te mokSatattava che, e pramANe jIva ajIva puNya pApa Azrava saMvara nirjarA baMdha ane mekSa e nava tava zAstrakAre batAvyAM che, eTale jIvavicAra tathA navatattanI judI paDIo kANamAM ke vistArathI chapAyelI dareka jagyAe maLI zake che, te jevI- " karma sa madha, Izvara sattAne mAnanArA baMdhu paNa karmasattA svIkAre che, eTale ahIM jevAM kRtya kare tevAM bhaviSyamAM phaLa legave, eTale karma saMbaMdhamAM eka nAsitakaja jude paDe che, te paNa te pitAnI icchita vastunA vegamAM zoka kare che, ane pAchI prApta thatAM AnaMdita bane che. temAM pitAnI buddhine upayoga karavA paNa te bhUlatuM nathI, tethI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinA IcchAe kAMIka aMze te paNa karma svIkAre che, vedAMtIo badhuM zUnya mAnI mAyAjALa mAnI zIpamAM cAMdInA bhramane daSTAMta Ape, chatAM paNa dAna IzvarapUjana yajJa sadAcAra savIkArI te pramANe vartatA hovAthI tepaNu kama mAnanArAja che. kSaNavAdI bAddho bhale kSaNika padArtha mAne, paNa amuka kALasudhI gautama rAjarSi mahAtmAe baMdha Apyo, eTale kSaNavivaMsI sarva vAte na mAnatAM ahiMsAdine upadeza ApavAthI tepaNa karmasattA mAne che, sAMkhyamimAMsakavaizeSika vigere sarve kaI aze puNya pApa vigere mAne che, tema pazcimathI AvelA pArasI musalamAna krizciyane cAhudIo paNa dAna ApavuM, IzvaranI bhakti karavI, anItithI aTakavuM, zarIre kaSTa sahevuM, eTale te paNa karmasattA svIkAre che. ATaluM chatAM paNa karmanuM svarUpa jevuM jaina zAstramAM batAvyuM che, tevuM bIje nathI. mATe ame dareka baMdhune prArthanA karIzuM ke jainaphilosophI badhI na dekhAya te A karmasvarUpa te temaNe jarUra jevuM jAIe. karma svarUpa prakRti sthiti rasa ane pradeza evA cAra vibhAga che, prakRti eTale svabhAva eTale je kamane udaya hoya te pitAne bhAva bhajave, jemake jJAna AvaraNya kamane
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 udaya hAya, teA te jJAnane vikavara thavA nade, mati muMjhAvI ke, gAkhelu yAda na rahe, A karma sAne jANItuM che, paNa te karma jeTale aMze kSaya thayu haiya teTale aMze buddhi khIle che, thADu geAkhe tepaNa yAda rahe, ane keTaluMka jJAna tA vinA khatAve paNa AvaDI jAya che, te paNa jANatuM che. darzanAvaraNIya karmavALAne AMkhe pUrU dekhAya nahiM, athavA beThe beThe cAlatAM cAlatAM uMgha Ave, te paNa jANItuM che. vedanIya--zarIramAM sukhaduHkhanA anubhava jANItA che. sAhanIya--A karma uyamAM AvatAM kuvyasana kucAla kusaMgati kukama priya lAge che, ane susa'gati sukRtya sevAdharma iMdriyAne vaza rAkhavI gamatI nathI, pArakAnuM dhana koipaNa rIte pacAvI javu vahAlu lAge che, rAjyasattAmAM ke saTTAmAM DhagA phuTakA karI adhama kRtyonA pazcAttApa karavAne badale bahAdurI mAne che, paNa nyAye cAlavu` pasa Mda AvatuM nathI. Aneja anyama e mAyAjALa mAne che, krodha ahaMkAra kapaTa lAbha bhaya jugupsA viMgere udaya Ave che, te badhA mAhanIya karmanA udayanAM lakSaNA che, te kSaya ke zAMta paDavAthI kukamane khale nyAyamArga pasaMda paDe che. Ayu. A sarvane jANItuM che ke maraNu sAne lAgeluM che, te maraNuparyaMtanA kALa te Ayukama che; eTale pUrvabhave khAMdhIne ALye, ane ahIM bhAgavI navuM
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 '' '' ' bAMdhI bIje bhegavavA gaye. nAmakarmane udaya thatAM zarIra tathA tenuM baMdhAraNa tathA majabutI kIrti apakIrti suMdaratA virUpatA saibhAgya durbhAgya vigere sine jANItuM che. gotra-eTale adhamAdhama kRtya karanArA kuLamAM janma maLatAM apamAna maLe, ane sArAM dharmAtmA khAnadAna kuTuMbamAM janma maLatAM sarvatra AvakAra maLe te ucagetra che. aMtarAya-IcchA chatAM pAse dhana hoya te paNa devAya nahi, mAgavA jatAM Icchita vastu maLe nahi, vastu pAse chatAM bhagavAya nahi, vAraMvAra vastunI IcchiA thatAM anukuLa vastu paNa upabhegamAM na levAya, tema paga akaDI jAya, deDatAM thAka lAge. kArya karI zakAya nahi. tepaNa jANItuM che. A pramANe ATha karmaprakRtinA peTAvibhAga 148 158 thAya che, tenuM varNana 1 lA karmagraMthamAM che, tenI sAthe 2-3-4-5 karmagraMthamAM tenuM vistArathI varNana che, temAMthI jaNAze ke darekanI sthiti te kALamaryAdA keTalI che, tathA tene udaya thatAM sukhaduHkhane anubhava kevA pramANamAM thAya che, tathA tenuM pradezapanuM keTaluM che, jemake bALakane samajAvavA mATe lADune daSTAMta laIe, te prathama prakRtine aMge vicAratAM goLane lADu garamI ane khAMDane. lADu zaradI kare, sthiti vicAratAM ke thoDA divasamAM
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMdhAI uke, koI lAMbI mudata sudhI paNa gaMdhAya nahi rasane aMge jevI sAkaranI cAsaNI karI hoya te samra ke. narama rahe, ane te pramANe svAda anubhavAya pradeza te vajana pramANa ke te lADu zerane ke pAzerane che A karma kema baMdhAya, kema na baMdhAya, baMdhAyelAne anubhava ke thaze, te samaye kema vartavuM, pAchI buddhi bhraSTa kema thAya che, te badhuM AmAM samajAvyuM che, karmagraMthamAM cAritranI mahatvatA vizeSa na batAvatAM dravyAnu vega che, tyAre jaina siddhAMtamAM dravyAnuyega, kathAnuga, gaNitAnu cAga caraNakaraNAnuyoga cAre ucita rIte batAvyAM che. cAra anuga. , dravyAnugamAM jIva ajIva ane te bene karma saMbaMdha ke che, te jANavA mATe prajJApanA bhagavatI sUtra vigere jevAM. kathAnugamAM uttarAdhyayana tathA jJAtAsUtra jevAM gaNitAnuga sUryaprajJapti vigeremAM jatiSa maMDaLanI gaNatarImAM je. caraNakaraNAnuyogamAM cAritra kema pALavuM, te dazavaikAlika tathA AcArAgasUtra vigere jovAM. jaina siddhAMtamAM praveza karavAnA daravAjA (dvAra) jaina siddhAMtamAM tatvajJAna keTaluM sUkSma che, ke atyAra sudhI vedanA pAraMgAmI maharSi veda vyAsajI jevAne paNa
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 samajavuM muzkela thayuM che, te sAmAnyabuddhinA khIjA manuSyanuM tA . zuM pUchavuM ? tethI tevA adhu mATe thADu" lakhIe chIe. ke te cAra dvArA jue. Ane mATe anuyogadvAra nAmanuM sUtra alaga che, tyAM evuM athavA sUtranA TIkAkAra mahArAja jevA ke haribhadra sUri, zIlAMkAcAya jevA mahAnapurUSe prathama adhyayanamAM kAMika aMze te dvArAnuM vaNaeNna karyuM che, te jovuM. te ahIM batAvIe chIe. upakrama-tenA atha gujarAtImAM upAya che, A upAya dareka mANasa roga AvatAM ke kaSTa vighna AvatAM ceAjIne du.kha dUra karI sukha meLave che, te pramANe zAstrakAra paNa ceAgyasamaya Ave ziSyAnu lakSya kheMcI temane pAse esADI padArthonuM rahasya samajAvavA prArabha kare. te upakrama che, nikSepa-ziSyA pAse beThA pachI temane vastunu oLakhANa karAvavA nAmasthApanA dravya ane bhAva ema cAra athavA tethI vadhAre vibhAga pADI vastune sthApe. te nikSepA che, jemake ka`ipaNa caMtra zodhavuM hoya te vidvAna pAtAnI zuddhi pahoMcADI prathama yathArtha nAma pADe. jemake varALayaMtra (enajI) nAma che, te curApathI *gAvavuM hoya ke tene mAkalavuM hAya ta nakazeA citra tayAra kare, pachI tenA bhAge goThave, ane pachI cAlu karI tenAthI kAma le. te anukrame
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAma sthApanA dravya ane bhAva che, AnikSepomAM aneka peTA vibhAge che. anugama eTale vastu sthApyA pachI tenuM vyAkhyAna kare, ke A sUtramAM ATale viSaya A saMbaMdhI kahevAze, tene lAbha A che, eTale tenuM vyAkhyAna traNa prakAre thAya che. eka zabdArtha mAtra pachI niryukti sahita ane trIjI vakhate saMpUrNa, eTale ziSyanI buddhi tIkSaNa hoya te pramANe vibhAga pADI samajAvAya che. jema bALa zikSaNa, yuvaka zikSaNa, ane pUrNa zikSaNa skula hAIskula tathA kelejamAM apAya che. naya-A nanuM varNana jainazAstramAM vistArathI varNavyuM che, nayane artha gujarAtImAM abhiprAya che. eka mANasa amuka kALe amuka abhiprAya dharAve, ane saMjoge badalAtAM bIjo abhiprAya dharAve, athavA ekaja kALe baMnne jaNa pitAnI buddhine anusAre judA abhiprAya dharAve, ane te badhA satyavAdI paNa hoya che, tethI navA mANase bramamAM paDe, ke AmAM zuM vicAravuM ke juThe kahe ? kene sAco kahe kene hitasvI kahe? kene zatru kahe? kene mArge cAlavuM? eTale satyane khAtara hitane khAtara popakArane khAtara paNa abhiprAyomAM bheda paDe che, vartamAnakALe sahakAra asahakAra kensIlamAM javuM ke na javuM e eTaluM badhuM
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANItuM thaI paDayuM che ke eka ja vidvAna ekaja varasamAM be traNa vAra Amatema cakA khAya che. tenuM kAraNa e che ke dareka abhiprAyamAM kAMI aze hitanI mAnyatA che, tethI jana matanA siddhAMte kahe che ke tame darekanuM sAMbhaLe te upara vicAra kare, paraspara anucita vacana na bele, samayAnusAra pagaluM bharI subuddhinI tINatAthI AgaLa vadha, ISTa siddhi kare. A pramANe anaMtajInA anaMtA abhiprAya sAMbhaLI ke aneka vAdIonA aneka maMtavya sAMbhaLI bIjA sAmAnya gabharAI jAya, tene khAtara jainazAstramAM be ane sAta bheda pADayA che. nizcaya naya, ane vyavahAra naya. daSTAMta tarIke. AtmA ekalo Avye ekale jaze ele karaze ekale bhagavaze mAtApitA putra strI dhana ghara khetara vigere saghaLuM mukI javAnuM che, sabaMdha chaTatAM vAra nathI. mATe AtmAe te badhAne moha mukI AtmadhyAnamAM ramaNatA karavI te vedAMtane nizcaya mArga che. AtmAne mAbApe ucheryo pALe mATe karyo sArU bhaNAvye temanI cAkarI karavI. popakArArthe bIjAnuM kArya karavuM e vyavahAra che. sArI zikSA bodha Ape te guru che, sarve tavenuM jJAna Ape te deva che, bIjAnuM bhaluM karavAnuM zIkhave te dharmazAstra che. enA upara zraddhA karI sAdhu jaMdagI gujAravI ke saddagRhasthanuM pavitra jIvana gujAravuM te vyavahAramata ke madhane kSaNika vAda che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 paNa A baMnene eka sAthe upayAgamAM levA, eTale AtmAmAM AtmA hRDha zraddhA rAkhavI, ane bahArathI ucitavyavahAra rAkhavA. te syAdavAda jainamata che. eTale jeTalAM vacana che, te apekSApavaka satya che. apekSAvinA Alavu te vyartha che, eTale duniyAnA badhA sAcA hita kAraka matA nandosamAna che, ane jainadarzana samudra samAna che. ke jemAM badhI nadIo para sAthe Ave tApaNu te badhAna samAveza pAte vinAsaMkAce karI zake che. ------ rAma bha'gInu svarUpa, eka vastu pAtAnA svarUpe che, para (bIjA)nA svarUpe nathI, tathA te svarUpe che, ane pararUpe nathI, A traNa bhAMgA prathama nIce batAvyA che. sthAt asti sAnuM peAtAnA guNAe karIne sAnu che. syAt nAta senu pItaLanA guNAvALu nathI. svAt ati nati sAnu` peAtAnA guNeAvALuM che, paNa pItaLanA guNAvALuM nathI. pachInA cAra bhAMgA yAt anya, syAt avyayane gujarAtImAM artha kathAcit ke koI aMze thAya che, eTale dareka vastu aneka guNAvALI hovAthI khela nArA ekaja guNunuM varNana karI zake, paNa tethI sAMbhaLanAre
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ samajavuM joIe ke bIjApaNu guNe temAM haze, paNa sAthe bolI zakAtA nathI, jarUra paDe kamethI belI zakAya che. eja pramANe asti vigere vacamAM mukavAthI nIcalA traNa bhAMgA thAya che sthA ati avato. eTale eka vastunA guNemAMnA ekanuM varNana karatAM te guNavarNavatAM paNa saMjogenA kAraNe te palaTAI jAya, athavA bolanArane pitAnI bhUla mAlama paDatAM vicAra badalAya, te te samaye sAMbhaLanAre gabharAvuM nahi, ke Ama kema kare che, laDAImAM jIva saTeTanA vakhate Avele mANasa ke che, te vicAra tenA kamAnDarane ja hoya che, ane tenA AdhIna lazkarane rahevuM paDe che, nahi te ge thatAM TukaDIe sapaDAI jatAM hAra AvI paDe che, badanAmI thAya che, tevI ja rIte eka mANasa vyAkhyAna kare, te samaye tenA abhiprAye ekaja vyAkhyAnamAM badalAtA hoya te paNa tenuM pUruM sAMbhaLyA pachI ja zaMkA samAdhAna karI zakAya che. dhAtu nAsti AvA uparanA bhAMgAthI A ulaTe che, tepaNa bela muzkela che, ke AvelA mANase vizvAsapAtra nathI. je AgevAna te samaye tenuM na sAMbhaLe dagAkhora dhArI Dara rAkhe te laDAI cAlu rahetAM baMne pakSanA hajAre.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ mANasonI vyartha barabAdI thAya. te pramANe vyAkhyAnadAtA dagAkheraja che, mATe tenuM na sAMbhaLavuM, tema vacamAM garabaDana karavI. athavA sAMbhaLanAre kaI vakhata dhAMdhala karI hoya te mAre na saMbhaLAvavuM tema vakatAe paNa kadAgraha na rAkhavo. syAta asti nAsti avaktabya. A che, A nathI, A baMne paNa kaI aMze belavA jevA nathI, jemake kaMInA bhase vepAra karyo, ane gaNatarI karI ke A vastumAM na maLaze, AmAM nahi maLe, ema cekasa na mAnI levuM kAraNa ke saMjogonA AdhAre badalAtuM rahe che, keTalAka duHkhamAM sApaghAta kare che, hatAza thAya che paNa temane khabara nathI ke suSTimAM kaIpaNu banavuM te sajenA AdhAra upara che. mATe na zoka kara, na ApaghAta kara, paNa dhairya dhAraNa karavuM, teja pramANe saTTA karanArAo yuddha karanArAo potAnI buddhithI gaNatarI karI AmAM Ama naphe ke jIta meLavIzuM, ane AkhA jagatane kabaje karIzuM, paNa temanI badhI AzAo vyartha jAya che, tethI na maLatAM ke anAyAse jIta thatAM ahaMkArI na thavuM, eka bAju jIta thaze bIjI bAju hAra thaze, ema paNa na kahevuM. A rIte A saptabhaMgI jagatane samAna bhAvamAM lAvanAra mahA uttama tatva chatAM na samajAyAthI vedAMta sUtramAM lakhI dIdhuM ke minAta ekamAM aneka
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastu na ghaTe, ema kahI khaMDana karyuM, paNa bhAgye ja temane khabara che ke jaino evA aMjANyA nathI ke ajavALAne aMdhArUM kahe, paNa temanuM te kahevuM e che ke (1) ajavALuM ajavALAnA rUpamAM ajavALuM che, paNa(2) ajavALuM aMdhArAnA rUpamAM nathI. (3) tema kamathI ema paNa kahevAya ke bane anukrame thA, prathama ajavALuM ane pachI aMdhArUM. (4) tathA kAMI aMze aMdhAruM ema paNa na bolavuM, kAraNa ke pUrNa prakAzamAM aMdhAruM na paNa hoya, (5) tema kAMI aMze aMdhAruM che, e paNa bolavuM, kaI vakhate pUruM aMdhAruM heya, (6) keI aMze aMdhAruM nathI. ema na bolavuM. tevIja rIte (7) keI aze aMdhAruM keI aMze ajavALuM AvuM bolavuM te paNa ekadama na belI devAya, kAraNa ke dareka saMjogo upara AdhAra rAkhI abhiprAya badalAya che. A badhAne paramArtha e che ke eka vastumAM anaMtA dharmo ane pheraphAro nAnI bhagavaMte kevaLajJAne juve che, ane ApaNI buddhithI hA ghaNA joIe chIe, ane eka vastunAM aneka rUma joIe chIe IMga rasa sparza gaMdha avAja A AMkha jIbha zarIranI cAmaDI nAka ane kAnanA anukrame viSaya che, e viSaye kSaNe kSaNe badalAya che, tema tema ApaNu jJAnamAM paNa bheda paDe che tethI jJAnanA bhede paNa aMnatA che, te atijJAnI kevaLa prabhu che, ane vijJAnazAstrIo yaMtra dvArA vadhAre vadhAre bhede jue che ItharatatvanI kalpa
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA ane vIjaLInA prAge vigere tathA navI navI zodhethI jagatuM eTale pazcima AgaLa vadhe che, ane pUrva pAchaLa haTe che, eTale badhe kSaNa vAdamAM vedAMtI nityavAdamAM meja mAnI beThA che, jainazAstra te ema kahe che ke tame subuddhi khIlavI vidyAnaMdI banI vastunA anuMtAguNe paNa khyAla karI tene sadupayoga kare, paNa e na bhUlavuM ke pazcimanA jaDavAdane ekAMta nA prazaMsatAM aMdaranA Atmatatvane oLakhI nirmaLa sadAcAranuM cAritra pALI paropakAra karI kAMte sAdhu jIvana gujAre, ke je A sUyagaDAMganA bIjA adhyayanamAM rASabhadeve pitAnA putrone batAvyuM che te pramANe tame kaleza na kare, bIjAnI niMdA na kare, pitAnA vakhANathI khuzI na thAo, bIjAnA bharose na besI rahe, tema bIjAnA guNene bhUlI paNa na jAo, pitAnA putre ghara strI upara mamatva na rAkho, tema tamAma upara prema rAkhI tenuM bhaluM cAhe, tema tamArAM baccAne paNa saMskArI banAve, gRhasthajIvanane prazaMse nahi, tema sAdhujIvanamAM pramAdIna bane, veSamAM sAdhupaNuM nathI, paNa sarva jIva upara samAnabhAva dhArIne paramArtha sAdhe te nirmaLa vartanamAM sAdhupaNuM che, kaI paNa deza koIpaNa jAti keIpaNa dharma ke paNa maMtavyanA anuyAyI manuSyanuM buruM na cAhe, tamArA AtmAne kalezI na kare, tamAruM jIvana kSaNavAdamAM hatAza na banAve, tamArA AtmAne nityamAnI pramAdanI upekSA
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 na kare, kuvyasanathI kusaMgatithI kukarma kubedhathI tamArU bhaluM na mAne, tamAruM bhaluM subodha sudhama susaMgatithI mAne, ene mATe AnI pUrve chapAyele AcArAMgane 5 mo bhAga jarUra vAMca. ke sAdhujIvanane adhyavasAya vicAra) thAya. saMtabhaMgI, bIjI rIte- eka vastumAM eka samaye sAta vibhAga paDe che, tenuM svarUpa nIce batAvyuM che. cAta (keI ze) rara che, jemake A vAsaNamAM dUdha che ( jyAM sudhI dUdhanuM dahIM na thAya tyAM sudhI dUdha nAmathI oLakhAya.) cA (keI aMze) nAti nathI. jemake A vAsaNamAM dUdha nathI kAraNa ke kaMIpaNa khaTAzane saMjoga thatAM - te maLI javAthI dahIM thaI gayuM) jAti rAmata (keI aMze) padArtho che, ane nathI. e Tale dareka padArtha svarUpe hamezAM che, parasvarUpe hamezAM nathI ema baMne apekSA rAkhIne vicArAyate athavA barapha lAvI mukatAM thoDAnuM pANI thayuM, cheDe barapha rahyo, te kaI paNa kaheze ke barapha che paNa khare nathI paNa khare.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja tA kAvya "kei aMze A bolivuM muzkela che, kAra Nake keme bolAya. eTale akSara ekadama belI na zakAya,athavA eTalA badhA padArtho che, ke ApaNe varNana karatA pahelAM te padArtho badalAI jAya, athavA Ayu purUM thatAM paNa badhAna belAya, bhArata lava. jyAre "kAMI aMze" ema ekadama be lAtuM nathI, te "kaI aMze che" eTaluM paNa sAthe bolI na zakAya, kAraNake badhA padArtho tevA rahetA nathI te batAvyuM che. cannati savaLa A paNa nabolAya ke te kaMI paNa aMze padArtha nathI" ( keI aMze paNa hoya khare. ) yAti jAti apAze. A paNa na bolAya ke kaI aMze baMne sAthe che ke nathI." A samagI eTalA mATe che, ke keI AgrahathI ema na kahI de ke "che ja " " nathI ja" che ke nathI ja, vyavahArathI bhale belAya ke che, ke nathI, paNa cheja, nathI ja. gharamAMthI nIkaLelA mANasane kaI pUche ke tamArA pitA ghera che? te uttara Apa ke ghera haze, ke che, paNa ema na kahevuM ke cheja. vakhate bahAra paNa nIkaLI gayA hoya, athavA eka vastumAM anaMtA guNe ke dharmo rahyA
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, temAM ekanuM varNana karatAM bIjAne gaNa rAkhe te hara kata nahi, paNa uDAvI de te anucita gaNAya, jemake - kAzane nitya mAne, dIvAne anitya mAne, te bhUla che, kAraNake apekSAe AkAza paNa anitya che, jemake ghaTa jeTalI jagyA reke te ghaTAza ane paTa jeTalI ke te paTAkAza. pachI bhale te upacArathI hoya, tema dIve paNa anitya na kahe, kAraNake pUratI sAmagrI maLe ane virUpa saMga na maLe te dI na paNa bujhAya, tema dareka vastu svadravya rUpe nitya che, ane pitAnA paryAyanI apekSAe anitya che jemake kaI mANasanuM nAma bAdaramala paDayuM tyArathI bAdaramala tarIke rahaye, paNa bALapaNAmAM ke juvAnImAM te bALaka juvAna ke pachI bUDhe kahevAye. -buddhigamya prazno jJAna AtmAthI bhinna ke abhinna, Ane uttara Aja Apa ke koI aMze bhinna che. jemake buddhimAna mANasa jaDa je paNa vakhate thaI jAya che, jemake dArU pItAM bebhAna thaI ne marelA mAphaka rastAmAM paDe che, tenuM corAI jAya ke te cagadAI jAya tenI khabara paNa tene paDatI nathI temaja jJAna AtmAthI kaI abhinna paNa che, ke pAgya upacAra thavAthI nIce utarI jatAM sAvadha thaI pazcAttApa kare che,
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale kevaLajJAnI thayA pachI tenuM jJAna ghaTe vadhe nahi, paNa te pahelAM te vadhatuM ghaTatuM pratyakSa dekhAya che. tevI rIte karma jaDa AtmAthI bhinna ke abhinna? te uttara Apa ke kaI aMze bhinna che, ke yogya upAyathI kamI dUra thaI mekSamAM AtmA jAya che, ane keI aze abhinna che ke ghaNI vakhata ThapakA khAIne paNa mANase kukarma karI jelamAM jAya che. A pramANe praSTi anAdi ke Adi, pralaya thAya che. ke nahi te darekamAM kaI aMze kahevuM arthAt syAt karthazcita jeDavAthI samajAze, AnA saMbaMdhamAM syAdavAda maMjarI gujarAtI ke saMskRta ke hiMdI game te vAMcavI joIe ane te vAMcavAthI eTale AnaMda Avaze ke, tenAM mULarUra kAvya me karI levAnuM mana thaze. A saMbaMdhI keIpaNa vidvAna jaina munine pUchavAthI khulAse thaze, athavA bhASAMtarakArane lakhavuM. ke jAte maLavuM.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ sRSTi katvavAda, amArA keTalAka gabhIra vicAranA parama mitre te jainatatva vAMcIne AnaMda mAne che, keTalAka upekSA kare che, ane keTalAka te nAstika sAthe sarakhAvatAM paNa cUkatA nathI, te dareka bhavyAtmAone huM prArthanA karIza, ke teoe kSaNamAtra nyAyane khAtaraja nIcalA praznano uttara Apa, ke baMne bAjunI vAta sAMbhaLIne nyAyAdhIza paNa nyAya Ape che, te keIpaNa nyAyane ke tatvajJAnane vakhata Ape jainadarzana nane keIpaNatha je che? je hoya te temanA aneka graMtharane pracAranA abhAve emane ema bhaMDAramAM nirUpayegI paDI rahyo, ane pazcimanA vidvAne lAkha rUpiyA ApIne lAgatA vaLagatA pAsethI leI gayA, tyAMthI saMzodhana thaI chapAI ahIM Ave che, te ghaNuM vicAravA jevuM che! jaina darzana sAthe vAM. jeno saSTikartA Izvara mAnatA nathI, mATe te nAstika che, ATale je jainone aparAdha hoya te te kSamA karavA jevuM che, kAraNake buddhigrAhyAja vacana manAya che, nizALamAM paNa magajamAM Thase teTaluM ja bhaNAvAya, je Izva
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ rane keIe paNa kayAMya kazuM paNa karatA je hoya, evuM kaI paNa kahete hoya te te bhale jAheramAM Ave, ame tenI pAse paNa tenuM sAMbhaLavA taiyAra chIe, pratyakSa pramA@thI te sA na pADaze, ke te azakaya che, kAraNa ke te vAta banavI azakya che, te arUpI che, jyAre te dekhAtuM nathI tyAre karate te kyAMthI dekhAya? ane adazya paNu karate hoya te ame tene kudarata kahIe te zabdaja phera thaye, bhale tame kudaratane Izvara kahe, amane ke tamane tethI prema ghaTavAne badale vadhu joIe. pANI veTara baMne zabda judA chatAM arthomAM bheda na hovAthI aMgrejI vALA ane gujarAtIvALA laDatA nathI. keI kaheze, ame nathI je, paNa amArA vaDIlee izvaraavatAra brahmA viSNu maheza Adine joyA che te baMdhuo ame paNa ema te mAnIe chIe ke tIrthaMkara IzvaranA avatAra te nahIM, paNa Izvara svarUpe thavA nirmaLa cAritra pALI kevaLajJAna pAmI mekSamAM gayA, ane amane bodha ApavA pitAnA ziSyone upadeza paNa ApatA gayA, pachI tame tevA pavitra purUSane brahmA viSNu maheza pegaMbara mAne te paNa vAMdhA jevuM nathI. kaI kaheze ke nahi, Izvara vinAkazuM banatuM nathI, kAraNa ke iTe vAsaNa ghara badhuM banAveluM che, tema jagata
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa banAveluM che, ane te banAvanArane Izvara mAna joIe, tene uttara eTale che ke, tamAruM anumAna jema buddhigrAha che, tema amAruM paNa anumAna vicAre ke tamArA utpAdaka (bApa) ke te tame dezAvaramAM jaMgalamAM bALapaNamAM mukI devAyA hete na jANe, paNa tame jyAre moTA thaI paraNyA tyAre tamAre putra thatAM khAtrI thaze ke, jema huM mArA chokarAne pitA che tema mAre paNa kaI bApa hoja joIe, e pratyakSa che, tethI tame kaIpaNa kALanA purUSane jaIne anumAna vicArI zakaze ke tene keIpaNa bApa have joIe, paNa tame te vakhate kahI de, ke nahi nahi, sRSTi racatAM te kaMIpaNa bApa ( eTale purUSa jAti ) hate ja nahi, Izvare emane ema utpanna karyo, tyAre A buddhigrAhya tamane bhale lAgI jAya kAraNa ke tamane Izvara upara atyaMta bhAva che, paNa mArA jevA tarkavAdIne te eja vicAra Ave ke A buddhigrAhya nathI, kAraNa ke sarvatra strI purUSanA saMgathI amukakALe amuka saMjoge putra hAla thAya che, tema pUrve paNa thatuM. eTale svaya suSTi anAdi thaI. keI kaheze ke nahi nahi, Izvara suSTi race, tyAre sarvazaktimAna hovAthI game tema racI zake jema devatAo game te banAvI che, AmAM eTaluM ja pUchavAnuM che ke
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 izvara sarvazaktimAna sarvajJa sarvane hitakAraka hatuM te pachI A racanA konA mATe karI ? kAraNake prajane ja dareka kArya DAhyo mANasa kare che, ane pitAnA zekha mATe karI te pachI tenuM phaLa jIve zA mATe bhegavavuM, izvaraja kAM na bhegave, zaitAnanI kalpanA karavI, ane zatAnanA upara doSa mukavA, te karatAM zatAnane karmasvarUpe mAnavAmAM zuM harakata che ? ane Izvarane zetAnane karele mAnavI karatAM anAdi mAnavAmAM zuM harata che ? izvaravAda Izvara che, paNa te eka ke aneka, te sarvoparI ke. nahi ItyAdi vAte vicAravAyegya che, sA baMdhue buddhi pramANe kalpanA kare, temAM kalezane badale AnaMda mAne joIe, Izvara ApaNane zuM Ape che, te vicAratAM te kazuM ApatuM nathI, kAraNa ke te aneka che, jo eka heta ane te kaMIpaNuM Apate heta te ATalA bheda paData nahi, saMdhyA pratikamaNa nImAja baMdagI badhA ekaja paryAya che, maMdira gIrajAdhara masIda maTho vigere badhAM ekaja Izvara mATe jAya che, tyAre zeDe ghaNe bheda paDavAnuM kAraNa zuM, mArAmArInuM kAraNa zuM, janoI sunnata beTIjhama zAmATe joIe, izvarane eTalI ochAza zAmATe joIe, tethI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 ema saheje anumAna nIkaLe che, ke eka izvara nathI aneka Izvara che, ke te darekane judA judA bhAvA utpanna karI laDAve che ! ane ne temAM tenA svArtha na hoya te A laDAvavAmAM phAyado zuM che ? A badhu... vicAravAmAM muMjhavaNa paDe te emaja kAM mAnI na levuM, ke A badhuM karttatvaracanA ane izvaranu jJAna ApaNe samajyAvinA ja laDI marIe chIe ! kAraNa ke izvara eka sapUrNa dayALu sarvajJa hoya tA tenA mAnanI khAtara ApaNe badhAe kAM ekatAthI na rahevuM joiye ! eka taLAva hAya ke aneka hAya, eka vRkSa hAya ke aneka hAya, paNa je te sarvopayegI hAya tA zAmATe adhe maLIne vaheMcIne zA mATe sarakhA lAbha na levA ! jyAM le che, tyAM khedya che, jyAM samAnabhAva che tyAM premabhAva che, jyAM snehaSTi che, tyAM amRtavRSTi che, Izvara jeneAnA mAnavA pramANe je jIva mekSamAM gayA te adhA izvara che, paNa bheda eTale che ke have temane ApaNI sAthe kAIpaNuM jAtanA sabaMdha nathI. bhakti karI tA kaha Ape nahi, niMdA karI te zikSA na kare, phakata nirmaLa varUpe jJAnasvarUSa akhaMDa anatajJAna prakAzavarDa saghaLuM joi rahyA che, ApaNI mAphka tene janma jarA maraNu rAga zAka zarIra putra putrI ke pradhAna ke nokara cAkara kazu nathI, paNa hAlanI leAkamAM izvara sabaMdhI je kalpanA che, te
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra kAI aMze satya hAya, tepaNa te izvarathI kAMIka ze bIje darajje mAnI zakAya, te sura asura nAmanA svarganA devA che, jemAM laiAkika saghaLA deva samAI jAya che, eTale jenAnA mAnavA pramANe mukhya izvara teA siddha sthAnamAM gayelA niLa bhAve rahelA saguNasa'panna sarva jIva parasamAna STi rAkhanAra paramezvara paramAtmA che, tenu dhyAna karI temanA jevu* parama pavitrapada meLavavA ApaNA A badhA prayAsa che, TAkaravADA jainadharmazALA. sabhA pAlaNapuramAgasara suda 10 budhavAra. } suni mANeka
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA, ? e 4 TIkAkAranuM maMgalAcaraNa * * * niryukti zuM che, sUtrakRta zabdanuM vivecana satra keTalI jAtanAM che, " " . kAraka tathA karaNanuM varNana " , 11-22 gaNadharanI racanA tathA nityAnityanuM varNana 27-28 adhyayanonA uddezAnI saMkhyA - * * 28 adhyayanano viSaya ... * * 31 samayanAcAra anuyoga samAvatAranikSepA niryukti sudhI 32-44 sUyagaDAMga 1luM sUtra 4 sudhI, parigraha mamatva baMdhanane jANIne teDe " . " ja sUpa netaranuM varNana, nAstikanuM varNana - 50 thI 75 bAhonuM varNana tathA vedanI kRti advaitavAda - 72-73-77 svabhAva vAdI-sAMkhyanuM varNana sUtra 14 . . 78 thI 81 ni-34 gAthAmAM akArakavAdInuM khaMDana kare che , bodhanuM varNana. ane tenuM samAdhAna 8pa-108 jainetarAnuM aphaLa vAdapaNuM batAve che, pahelo uddezo samApta ... * - 109-112 niyativAda tathA tenuM nirAkaraNa * * 112-126 ajJAnavAdIne mata tenuM nirAkaraNa - - 127-35 mihanuM varNananuM samAdhAna bIje uddeza samApta ... 13-46
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34. IzvaravAda gozALAne virAzikamata jagatanI utpatti temanuM nirAkaraNa trIjo uddeza samApta . 147-168 brAhmaNanI mAnyatA temanuM nirAkaraNa * 168-176 janasAdhue bIjAo sAthe kema vartavuM ethe uddeza samApta. 185 adhyayana bIjuM. vetAliyanuM svarUpa tenuM nirUktate chatuM svarUpa udezA ne athAdhikAra-bhagavAna AdinAthane bodha - 186-101 manuSyajanmanI amUlyatA ane tenI sArthakatA karavA nirmaLa cAritra pALavuM * * 10ra-105 saMsArI sagAMne meha temAM sAdhunI daDhatA, uddeza samApta ra01-10 bIjo uddezo-sAdhue mada na kare. paraniMdA na karavI 211thI 15 dharmaupara dRSTAMta abhayakumAranI parIkSA, vratabhaMgI upara pazcAttApa hAthInuM dRSTAMta che 216-24 sAdhue ahaMkAra na kare, tema rAgadveSa na kare. 22 thI 28 sarvajJa cAstriI kene kahe che. sAmAyikanuM svarUpa, kapaTIthI na ThagAvuM , * 22thI 32 sAdhune dharmopadeza uddezo pUrA - 233thI 41 parisahe sAdhue sahevA 24rathI 44 DhIlA sAdhunI durdazA tathA sadupadeza tathA nAstikane A upadeza , 245thI 53 virAgya upadeza tathA kyAMthI A zarU thayuM , 254-64
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMgasUtranuM zuddhipatra. paNa lITI. azuddha ) aMgaha (2) saMgraha Adara tu ni. 1 davdhe .ni. 4 thAya ya ko pADIne pADIne karaNuM 18 14 - 17 karaNa racana racanA zubha batAvyuM banAvyuM Na hojana ra e su Na ra pasu hoja strI strI saMbaMdhI uMnTa unAapekSAo apekSAe - 17 13 7 3, 4. pe Syo 38 46 14 8 14 nAra zrI kesane tAra zrI kahe che, kasana
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ lITI. azuddha, sudhI tathA ca zuddha sudhI tathaa -- - 15 17. meva meyaM 6. 1 A vRka vega zabda (pAcana vega nAme (pAcana) kSa rIte mAnanA paNane che, che, mAnanuM paNa che. che. 70. 11-11 te te anAdi mAM che. 14 da = "54 dda meM 17y S co, vyaH paNe vA NNe na kai 16 kAra, kAra
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 lITI. zuddha aha, bAva vijJAna spada rahI bALa vijJAna tathA tamA A 2 2. ti = - 22 I 28 tu 104 16. 115 6 17 2 na 118 120 1rara 13 15 rara che? ke ki thI thIma rIne va karma Adi nI kama che, che. vaLI temanuM mUDhapaNuM batAve che, che e 1ra7 ' 130 8 15 $ $ $ $
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ * ja pUra, lITI. azuddha, 132 11 ma . 137 20 te 134 16 . . tema traNapurA me , 135 138 14 141 142 19 151 155 10 5 14- 3 16 20 8 21 1che te La traNa mAM guptA temAM yuM tA. zuddhayA TAmAM nI INS. . .. 164 che, pharI pAta pakSapAta karaNa 30: kramaNa - 49 + da da 174 cha cha 8 177 182 183 17 *** ja ha
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 pRSTa 187 188 188 zuddha kare e. 2. 100 de kahe -- lITI. azuddha 11-20-21 zva, ya. ya. 7-8 na-Da 2011 - 1-5-7 -* 6 18 - 2 vaDhaDyAM 11 sama 10 athavA 17 maLe zrRMkhalaM 181 18ra 195 201 208 214 28 218 224 sama ji lIdhA badhA pachI 237 240 2 15 ne pachI kata zra
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ || OM namo vItaraHTI | zrImat sUtrakRtAGga [ zrI sUtrakRtAMga (rAyagaDAMga) sutranuM zIlAMkAcArya kRta TIkAne AdhAre ] bhASAMtara, mahAmuni caraNe namuM, harSa panyAsa tathAya, 1 L pArzvanAtha pasAyathI, bhASAMtara zubha thAya. 5 TIkAkAranuM maMgalAcaraNa, .. svaparasamayArthasUcakamanantagamaparyayArthaguNakalitam / sUtrakRtamagamatulaM, vikRNomi jinAn namaskRtya // 1 // 'jainamata ane jainetaramatamAM varNavelA padArthonuM sUcana karanAra, anantagama ( sarakhApAThanA alAvA) tathA paryathArtha (ekaja arthamAM vaparAtA judA judA zabdo) guNathI zobhAyamAna, jenI tulanA na thaI zake evuM, satrakatAMga nAmanuM je sUtra che, tenuM vivaraNa (vistArathI samaja) jInezvarane namaskAra karIne karuM chuM,
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. vasaMtatilakA vRtta. vyAkhyAtumaGgamiha yadyapi sUrimukhyaibhaktyA tathApi vivarItumahaM yatiSye / kiM pakSirAjagatamityavagamya samyak tenaiva vAJchati pathA zalabho na gaMtum ? // 2 // A sUtrakRtAMga satranuM vivaraNa (mArA pahelAM) bIjA dhuraMdhara AcAryoe je ke kareluM che, te paNa teparanI bhaktithI huM paNa vivaraNa karavA prayAsa karIza; pakSIrAja (garUDa) keI sArA mArge gayela jANune zuM teja raste javAne pataMgIluM nathI IcchatuM? . ye mayyavajJAMvyadhuriddhabodhA, jAnanti te kiJcana tAnapAsya / / mattopi yo mandamatistathA'rthI, to jarAya thanA / vizeSa bedhavALA jeo mArI kRtine avagaNe che. teo kAMIka zAstra rahasya jANe che. teone chene, jeo *TIkAkAranA A kathI samajAya che ke bIjA mahAna AcAryonI A pUrve ghaNI TIkAo hatI.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. mArAthI paNa maMdabuddhivALA tathA garajAu (khapavALA) che, teonA upakAra mATe ja mAre A yatana che. parivAra, A asAra saMsAramAM khUcelA bhavya jIvee ati durlabha manuSyapaNuM, uttama kuLamAM janma, pAMca indriya, tathA bIjI anukULa sAmagrI ane jInezvaranuM zAsana (dharma) pAmIne samagra karmone jaDamULathI nAza karavAne mATe udyamI thavuM joIe. kamane saMpUrNa nAza gya vivekanA upara AdhAra rAkhe che. ane nirmaLa viveka Ad (pramANika) purUSanA upadeza vinA thatuM nathI. saMpUrNa dene jeNe nAza karyo che te A purUSa kahevAya che. A Ata purUSa te ahaMna devaja che. eTalA mATe temanA upadezelA AgamanuM jJAna meLavavA yatna kare joIe. te Agama dvAdazAMga eTale AcArAMgAdi bAra aMgane samuha che. A dvAdazAMgInI paNa vartamAnakALanA sAmAnya buddhinA jenA upara parama dayAnI buddhithI AryarakSita--AcArya mahArAje caraNakaraNa, dravya, dharmakathA, ane gaNitAnuga ema cAra bhede vyavasthA karI. temAMnuM prathamAMga AcArAMga sUtra caraNakaraNaanugavALuM vizeSe karI racIne, have karavI joItI dravyAnuM
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. gane viSayavALA sUtrakUtAMga nAmaka bIjA aMganI vyAkhyA AraMbhAya che. pra-arthanuM zAsana karatuM hovAthI A zAstra che, te zAstranA tamAma vidma samUha nAza karavA mATe paheluM maMgaLa joIe, bhaNeluM sUtra ghakALa yAda rahe mATe madhya maMgaLa joIe ane ziSya praziSya paraMparA eka sarakhuM kAyama rahe mATe chevaTa maMgaLa joIe. te traNa maMgaLe ahIM kema dekhAtAM nathI, u0-tamAruM kahevuM satya che. maMgaLa ISTa devatAnA namaskArarUpa hoya che A sUtranA utpAdaka pite sarvajJa che. te pite paramAtma svarUpa hevAthI tene bIje namavA gya nathI. tethI tene maMgaLa karavAnI jarUrata nathI. eTalA mATe maMgaLa kahyuM nathI. vaLI gaNadhara bhagavAne paNa te tIrthaMkaranuM vacanaja goThavavAnuM hovAthI maMgaLanI jarUra nathI ane ApaNA sAmAnya AcAryAdine te A AkhuM zAsana maMgaLa che. athavA niryuktikAra bhagavAnaja atre bhAvamaMgaLa kahevA IcchatA kahe che - | maMgalAdi catuSTaya. titthayare ya jiNavare suttakare gaNahare ya namiuNa; sUyagaDassa bhagavao, Nijjuti kittaissAmi // 1 // ni
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. AmAM pUrvanI adhIgAthA vaDe bhAva maMgaLa kahyuM, ane pAchalI aDadhI vaDe bhaNanAranuM lakSya kheMcavA vAste prayejanAdi traNa batAvyAM. kahyuM che ke- "kaI jJAtava, chotuM thatA pravartate . zAstrAdau, tena vaktavyaH sambandhaH saprayojanaH // 4 // . jANItA saMbaMdhavALA kahelA viSayane sAMbhaLavAne sAMbhaLanAra yatna kare che, teTalA mATe zAstranA prAraMbhamAM prayajana sAthe saMbaMdhane kahevuM joIe, te kahe che. temAM "sUtrakRtAMganI" A kahevAnuM pada che, niryuMktine kahIza e prayajana pada che, ane mukhya chevaTanuM projana (kahenAra sAMbhaLanArane) mokSa prApti che. ane saMbaMdha te prajana pada vaDe karI anumAna karavA gya (thavA) che, eTalA mATe judo kaho nathI; kahyuM che ke, zAstra prayojanaM ceti, sambandhasyAzrayAvubhau; taduktyantargatastasmAdbhinno noktaH prayojanAt / / 5 / / zAstra ane prajana ane saMbaMdhanAM AkSaya che, tenuM kahevAnuM aMtaramAM samAI gayuM che tethI prajanathI jude tene samajAvyuM nathI. A samudAya artha ko, ane . have athava (padepa)ne artha kahIe chIe.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. dravya ane bhAva evA tIrthanA be bheda che. temAM "dravyatIrtha" nadI vigeremAM utAravAnA mArga rU5 che. ane "bhAva tIrtha" te "samya darzana jJAna cAritrane samudAya" te traNa saMsAra samudrathI utAravA samartha che athavA e traNane dhAraNa karanAra AdhArarUpa (zrI caturvidha) saMgha che. ane te badhAmAM mukhya pahelA gaNadhara bhagavaMta che. (je satronI racanA kare che.) upara kahela bhAvatIrthane karanAra tIrthakara prabhune namIne (A bhadrabAhuvAmI kahe che) "kahIza"-- temAM janetaramAM paNa tIrthakarane ke saMbhava kare te saMbhavane haThAvA mATe khulAso kare che-ke bIjA dharmopadezakene tIrthakara na kahevA. kAraNa ke jinavara vizeSaNa bIje ghaTatuM nathI, te ahIM ghaTe che. je rAga dveSa mohane jIte te jIna, AvA jIna sAmAnya kevaLI paNa kahevAya, tethI tenA niSedha mATe "vara" pradhAna eTale je cetrIza atizaya yukta che tene namIne ema kahyuM. A navarane namaskAra karavAnuM kAraNa e che ke teo (ApaNAthI kettara dharma-na samajAya tevA) Agamana. rahasyanA upade hovAthI upakArI che. ahIM viziSTa-ina sAthe vara vizeSaNa lagAvavAnuM kAraNa A zAstranuM gaurava (pradhAnapaNuM) batAvavAnuM che. kAraNa ke zAstra racanAranA prAdhAnyapaNathI zAstranuM paNa pradhAnapaNuM che.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. je arthanuM sUcana kare che te sUtra tenA karatA te saMtrakAze. tevA svayaM buddha vigere paNa haya, tethI temanA niSedha mATe, "gaNadhara" mukayuM, ahI, sAmAnya AcAryone paNa gaNadhara kahe che, chatAM paNa mULa gAthAmAM tIrthakarane namaskAra karyA pachI turta gaNadhara lIdhA tethI bIjA sAmAnya AcArya na letAM phakta aitima driti vigere mahAvIra prabhunA 11 gaNadhara (gaNatarImAM) levA. (pahele cakAra te siddha vigerenuM upalakSaNa karavA mATe che. bIjo cakAra padene joDavA mATe che. kavA pratyaya bIjI kriyAnI apekSA rAkhatuM hovAthI te kahe che) sva ane para baMnenA samaya (siddhAMta)nuM sUcana jenA vaDe karAyuM te "sUtra kRta" sUyagaDAMga sUtra te gaMbhIra arthavALuM hevAthI "bhagavAnaevuM vizeSaNa sUtrane ApyuM, ane tethI A sutra sarvajJanuM kahevuM che. te paNa batAvyuM. jana karavuM te yukti, eTale arthanI ghaTanA, te nizcayathI athavA vizeSa karIne je yukti karAya te niryukti, samyaga ane khullo kare te. athavA niyukta sUtramAM ja paraspara saMbaMdha rAkhanArA arthonuM rahasya prakaTa karavuM te niryukti-(AmAM yukta zabdane lepa thaye che.) A sUtrakRtAMganI niyuktine kahIza, enA vaDe upakramaThAra kahyuM. te ja ahIM apasara vigere
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtra tAMga. padavaDe thoDuM kahyuM. (pRSTha 3) tyArabAda nikSepa. te nikSepa traNa prakArano che. te A prakAre 1 ghaniSpanna 2 nAmaniSpanna, 3 sUtralA5ka niSpanna, temAM pahelA ghaniSpanna nikSepamAM A "aMga" pite che, bIjA nAma nikSepamAM "sUtrakRta che. (trIje ne AlA kahetAM kaheze.) " temAM tatva bheda paryAye vaDe vyAkhyA thAya, tethI "paryAya" batAvavA mATe niryuktikAra kahe che. sUyagaDaM aMgANaM, bitiyaM tassa ya imANi nAmANi / sUtAruM muttaravuM, sUkuM vaiva roLArUM 2 . (ni) aMgamAM A "sUtrakRta" bIjuM che, tenAM A eka arthavALAM nAme che. (1) sUta eTale atharUpe tIrthakarathI utpanna thayeluM, tene gaNadharee graMtharacanAvaDe karyuM te prathama sUtakRta (sUtagaDa); (2) "sUtrakRta" eTale sUvAnusAre jemAM tatvane avedha (baMdha) karAya te tathA (3) "cAkRta eTale svapara samayanuM artha sUcana te sucA, jemAM karI che te. A traNe nAme AnAM guNethI utpanna thayAM che. have satra kRta, e be padanA nikSepane viSaya kahe che - davvaM tu poNDayAdI, bhAve suttamiha sayagaM nANaM / saNNA saMgaha vitta, jAti Nibaddhe ya katthAdI / 3 // (ni)
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga, nAma sthApanA nikSepa sugama hevAthI choDI daIne dravyasUtramAM batAve che. dravyasatra-peDaga eTale vanaphaLa (kAlAMthI utpanna thayelA kapAsanuM " jANavuM, AdizabdathI aMDaja (rezama) vAlaja (una) vigere levAM. bhAvasUtra - paNa bhAvasUtra te ahIM A adhikAramAM "sUcaka jJAna. te zrutajJAna che, tenuM ja svaparanA arthanuM sUcanapaNuM che. sUtra cAra prakAranuM che. (1) saMjJAsUtra, (tha) saMgraha satra, 3 vrata- nibaddha (4) jAtinibaddha. saMDAsUtra - A saMketa pUrvaka raceluM che, jemake-- " je chee sAgAriya na seve, savvAmagaMdhaM pariNAya / / NirAmagaMyo privve| je DAhyo che te prasaMga tyAga kare, badhA Amagadhane jANIne nirAmagaMdhane cheDe. vigere. tathA lekamAM paNa pudagala, saMskAra, kSetrajJa vigere. - saMgrahasUtra - jema puSkaLa arthane saMgraha karatuM hoya che, jemake
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 sUtrakRtAMga. dravya ema sUcavatAM samasta dharmAMdhama AkAzAdi chae dravyanA saMgraha lemAya che. '' athavA uptAda vyaya prAvya sahita hoya te " sat " vRttanibaddhasUtraM - A aneka vRtta jAti ( kAvya ) varDa raceluM hoya che jemake yuntittiti TviAsthAvi. samaje, teADa, vigere. jAti nibaddhaM. A sUtra cAra prakAre che, (1) kathanIya, (kathAvALu' ) eTale je kahevAnuM che, te uttarAdhyayana tathA jJAtAsUtra vigere. ( kAraNake temAM prAya pUrva RSionI racelI kathAo che-) (2) gadya eTale " brahmacaryAM dhyayana " vigere, (3) padya eTale chaMdAvALuM (bhUjaMgI duhA cApAi vigere). (4) eya, je svarasa cAravaDe, prAya' gIti chaMda vaDe racelu jemake kApilIya adhyayana-(uttarAdhyayananuM A eka adhyayana che) 44 " adhuve asAsayaMmi saMsAraMmi dukkhapaurAe / tr ardhava azAzrvata duHkhathI bharapUra evA sa'sAramAM", have " kRta " patranA nikSepo kahevA niyuktinI gAthA kahe che--
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAM. karaNaM ca kArao ya, kaDaM ca tiNhapi chakkanikkhevo davve khitte kAle. bhAveNa u kArao jIvo // 4 ||(ni) ahIM kRta eTale eNe karma bAMdhyuM, kAraNake karma karyA vinA badhAtuM nathI, matalaba ke kartAne ane karaNanA dhAtenA arthane AkSepa che. mULa gAthAmAM karaNa, kAraka ane kRta e traNa zabda che te traNenA judA judA nAma sthApanA vigere cha cha nikSepa thAya che. temAM pAchalI aDadhI gAthA vaDe TUMkANamAM samajavAnuM hovAthI karaNa zabdane cheDIne phakta kAraka zabdanAja nikSepA kahe che, nAma sthApanA prasiddha hovAthI tene chIne dravyAdika nikSepA batAve che. (1) prathama dravya viSayamAM kAraka ciMtava te dravyane, dravyavaDe, athavA dravya svarUpa ja kAraka te dravya kAraka che, (2) kSetrakAraka te bharatakSetra vigeremAM je kAraka, athavA je kSetramAM kArakanuM vyAkhyAna karAya, te kSetrakAraka che. (3) te pramANe kALakArakanI paNa bhejanA karavI (je kALamAM keI kare che kALakAraka athavA je kALamAM kArakanuM vyAkhyAna thAya te. kALakAraka che) bhAvakArakabhAva dvAramAM kAraka ciMtavatAM ja pite atre kAraka che. kAraNake sUtranA kAraka (racanAra ) gaNadhara bhagavata che. A
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtaga. bAbata niktikAra AgaLa jatAM pite kaheze ke di 3mAre vigere-ni. 1 have karaNanuM vyAkhyAna karavA mATe karaNanA nAmasthApanA nikSepa choDa dravyAdikaraNa nikSepA mATe niryuktikAra davvaM paogavIsasa, paogasA mUla uttare ceva / uttarakaraNaM vaMjaNa, attho u uvakkharo savvo // 5 // ni0 . dravyakaraNa have citavIe, te A pramANe. dravyane athavA dravya vaDe ane dravyanimitte je anuSTAna (upAya)karavuM te dravyakaraNa. te be prakAre che. 1 pravega karaNa, 2 vismasAkaraNa, (1) pravegakaraNa-purUSa vigerenA vyApArathI je ca te-tenA paNa be bheda che. (1 ka) mULakaraNa ane (1 ba) uttarakaraNa-temAM uttarakaraNa pAchalIaDadhI gAthAthI jaNAve che. uttarakaraNa te uttarakaraNa jemake kAna vigerenuM vidhavuM. athavA te mUlakaraNa ghaTAdika je upaskara (ojAra) daMDacakra vigerethI (svarUpathI) prakaTa karIe te uttarakaraNa-kartAne upakAraka, arthAta je ojAra vigere kAma lAge te badhe upaskArane viSaya jANa. vaLI pharIthI viratArathI mUla ane uttarakaraNa batAvavAnI IcchAthI kahe che.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 sutratA mUlakaraNaM sarIrANi, paMca tisu kaNNakhaMdhamAdIyaM davidiyANi pariNAmiyANi visaosahAdIhi ||6||ni mULakaraNa. eTale hArikAdika pAMca zarIra che temAMnAM pahelAM traNa, audArika vaikriya, AhAraka e traNemAM uttarakaraNa karNa aMdhAdika vidyamAna che. te ja pramANe ATha aMga mukhya che. jemake 1 mAthuM, 2 chAtI 3 peTa, 4 pITha, 5-6 be hAtha ane 7-8 be paga. e ATha aMga dArikAdika traNa zarIramAM banAvavA te mULa kAraNa che. ane kAna, khabhA, vigere aMgopAMga banAvavA te uttarakaraNa che. - kAzmaNa te zarIrane varUpathI banAvavuM teja mULa karaNa, te bene apAMga na hovAthI uttarakaraNa nathI. athavA dArika te karNavedha (kAna vidha) vigere uttarakaraNa. vaikriyanuM uttarakaraNa te navuM vaikiya zarIra banAvavuM-ethavA dAMta keza vigere banAvavA, AhAraka zarIrane gamanakriyAdimAM uttara karaNa che. athavA dArikanuM mULa tathA uttara karaNa pAchalI aDadhI gAthAvaDe bIje prakAre batAve che. dravya Idriya kalabukA puSpAdi AkRtivALI mULakaraNa che, ane teja ikiye temAM pariNata thaI zake, evA viSa auSadha vigerethI suMdaratAdi pamADavuM te uttara karaNa che. have ajIva Azrita karaNa batAve che
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 sUtrakRtAMga. saMghAyaNe ya parisADaNA, ya mIse taheva paDiseho / paDasaMkhasagaDathUNA, uDha tiricchAdikaraNaM ca // 7 (ni) saMghAtakaraNa, eTale laMbAI pahoLAImAM tAMtaNa jene kapaDAnuM taiyAra karavuM. parisATakaraNaeTale karavatavaDe zaMkhAdikane upagamAM levA, saMghAta parisATa karaNa eTale gADA vigere taiyAra karavA, te baMnene niSedha kare. eTale sthaNA ( ThuMThA ) dikane uthe ke tirthI dizAmAM ApAdana karavuM. prayAga karaNa kahIne vismasA karaNa kahe che. khaMdhesu duppaesAdiesu anbhesu vijjumAIsu / NiphaNNagANi davvANi, jANa taM viissaakrnn||8||(ni) visasAkaraNa-sAdi ane anAdi ema be prakAra che. temAM anAdi te dharma adharma ane AkAza A traNenuM paraspara anudhavaDe rahevuM che, eka bIjA joDe samAdhAna ane Azraya levAthI anAdi chate paNa karaNatvane virodha nathI. ane rUpi dravyamAM be aNu vigerenA prakamavaDe bheda ane saMghAtavaDe skaMdhapaNuM prApta kare che te sAdi karaNa che. pugala dravyane daza prakArane pariNAma che ke, A pramANe, 1 baMdhana, 2 gati, 3, saMsthAna, 4 bheda, 5 varNa 6 gadha, 7 rasa, 8 sparza, 9 agurulaghu, 10 zabdarUpe che, (1) temAM
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 15 lakhe tathA cepaDaye evA be paramANu maLI baMdha thAya che. (2) gatipariNAma te dezAMtara javuM te, (3) saMsthAna pariNAma te parimaMDaLa vigere pAMca prakAre che (4) bheda pariNAma -khaMDa, pratara, cUrNaka, anutaTika utkArika ema pAMca prakAre che. khaMDa vigerenuM svarUpa batAvanArI A be gAthAo che, te A pramANe che. khaNDehiM khaNDamaiyaM, payarabbheyaM jahabbhapaDalassa / cuNNaM cuNNiya-bheyaM, aNutaDiyaM vaMsavakaliyam // 1 // duMdubhi samArohe, mee ukkeriyA ya ukeraM / vIsasapaogamIsaga, saMghAya vioga vivihagamo // 2 // khaMDene bheda te khaMDa bheda, ane pratara bheda te vAdaLanA samUhane che. ane cUrNa te kuTIkuTIne banAveluM tathA anutarika eTale vaMzavala kalikA, ane sukAyelA talAvamAM samArohamAM bhedamAM utkarikA utkIrNa che. vizrasA pragathI mizra saMghAta ane vigathI vividha gama thAya che . varNa pariNAma pAMca varNa (jemAM che vigere pAMce raMga che temanuM paraspara maLavuM, temAM be vigerene saMga thatAM ne raMga bane enuM svarUpa nIcalI gAthAothI jANavuM.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. thA. jai kAlagamegaguNaM, sukilayapi ya havija bahuyaguNaM / pariNAmijjai kAlaM, sukkeNa guNAhiyaguNeNaM / 1 // jai sukkilamegaguNaM, kAlagadavvaM tu bahuguNaM jai ya / pariNAmijjai sukaM, kAleNa guNAhiya guNeNaM // 2 // jai sukkaM ekkaguNa, kAlagadavbaMpi ekaguNameva / kAvoyaM pariNAma, tulaguNareNa saMbhavada // 3 // evaM paMcavivaNNA saMjoeNaM tu vaNNaparINAmo / ekattIsaM bhaMgA, savvevi ya te muNeyavvA // 4 // emeva ya parINAmo, gaMdhANa rasANa tahaya phAsANaM / saMThANANa ya bhaNIo, saMjogeNa bahuvigappo // 5 // je eka guNe kALe raMga heya ane heLe raMga bahu guNavALa hoya te kALe raMga hoya te veLA raMgamAM pari. NAma pAme (1) je dhULe eka guNa hoya ane kALe. raMga bahu guNe heya te che raMga bahu kALAnI sAthe te rUpe pariNamI jAya. (2) have dhULa ane kALo raMga baMne eka guNa sarakhA) heya te kApita raMganuM pariNAma baMne sarakhA hevAthI saMbhave che (3) e pramANe pAMce raMga saMgavaDe raMganA pariNAmavALA thAya che te badhA maLIne ekatrIza bhAMga
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga, 17 thAya che. (6 thI 8)e pramANe be gaMdha, pAMca rasa, temaja ATha sparze tathA saMsthAnA saMga vaDe bahuvikalpavALuM pariNAma Ave che. 31. bhaMgA, dvika sagI 10, trika saMgI 10, catuSka saMgI 5, pAMca saMgI 1, tathA pratyeka raMganA judA judA 5, kula 31, (9) paNa agurU laghu pariNAma te paramANuthI mAMDIne anaM. tAnaMta pradezI skaMdha sUma sudhI hoya che. (10) zabda pariNAma, tata, vitata, ghana, zuSira ema cAra prakAranA che. tathA tAluekanA puTane vyApAra vigere abhinivRti che. A sivAya paNa pudagalenuM pariNAma chAyA vigere paNa che. te A pramANe chAyA ya Ayavo vA, ujjoo tahaya aMdhakAro ya / eso u puggalANaM, pariNAmo phaMdaNA ceva // 13 // sIyA NAipagAsA, chAyA NAicciyA bahuvigappA / uNho puNappagAso, nAyaco Ayavo nAma // 14 // (1) chAyA ane (2) Atapa tathA (3) ughAta ane (4) aMdhakAra tathA (5) spaMdana e pudgalene pariNAma dharma che. 1ThaDI, ane ati prakAza nahIM evI, Aditya vagaranI bahu vikalpa vALI te chAyA che, 2 tathA une prakAza te Atapa nAme jANa.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. nava sIo navi uNho, samo pagAso ya hoi ujjoo| kAlaM mailaM tamapi, ya viyANa taM aMdhyAraMti // 15 // davvassa calaNa pAdaNA usA puNa gaI u nidhiTTA | vIsasapaogamIsA attapareNa tu ubhaovi // 16 // / ku (3) nazIta (DhaDA), ane na uSNu, eTale sama prakAza hAya te uddAta che. (4) ane kALA milana tama te adhakAra jANavA. ( 5 ) dravyanuM cAlavuM, prasjadanA ( pharakavu ) te gati jANavI, te vizvasA ane pratyeAga, khanenA mizrathI tathA peAtAnAthI tathA pArakAthI khane prakAre thAya che. A sivAya, abhra ( vAdaLa ), iMdra dhanuSya, vIjaLI vigere kAryamAM je pudgaLe pariNAme che, te srisA karaNa che. dravyakaraNu samApta thayuM. have kSetra karaNa kahe che. NaviNA AgAseNaM, kIrai jaM kiMci khettamAgAsaM / vaMjaNapariyAvaraNa, ucchukaraNamAdiyai bahuhA || 9 || ni0 / kr kSidhAtune atha nivAsa ane gatimAM che. ethI adhikaraNamAM " chU" pratyaya vaDe, kSetra zabda thaye. te avagAhana ApavAnuM lakSaNavALu` AkAza jANavuM. te avagAhana dAnanI cogyatA vinA kai paNa karavAne zaktivAna nathI. ethI je kSetra ( AkAza )mAM karIe te kSetra karaNa che. jo ke AkAza
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 19 nitya (pheraphAra vinAnuM) che, chatAM upacArathI kSetranuM ja karaNa te kSetra karaNa che. jemake ghara vigere pADI te khulluM medAna karyuM te AkAza karyuM kahevAya, ane te ghara vigere bAMdhatAM jagA reke te AkAza reryuM kahevAya. athavA vyaMjana paryAyathI utpanna thayeluM, zabdadvArA AveluM, jema Izna (zerI) kSetranuM karavuM. halavaDe khetara kheDe sudhAre, te kSetrakaraNa jANavuM, te aneka prakAre che. cekhAnuM kSetra vigere prasiddha che. have kAla karaNa kahe che. kAlo jo jAvaio, jaM kIrai jami jami kAlaMmi / oheNa NAmao puNa, karaNA ekArasa havaMti // 10 // ni0 kAlanuM paNa mukhya karaNa saMbhavatuM nathI, chatAM upacArathI thAya te dekhADe che. kALa eTale laIe te, jemake je kALa ghI (24 miniTa) vigere kAcanI zIzI vaDe mApe che. te AvI rIte. 60 udaka paLanI (AgaLa kANuMvALA pANInA pyAlAthI mApa thatuM ) eka ghaDI, be ghInuM muhUrta, ane 30 muhUrtane rAtradivasa, A kALa karaNa jANavuM. athavA je kALamAM karIe te kALakaraNa, athavA kALamAM karaNanuM vyAkhyAna karIe te kALakaraNa che. e
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. euthI jANavuM. nAmathI ekAdaza (agyAra) karaNe che. te A pramANe, baMba ca bAlavaM ceva, kolavaM tettilaM thaa| garAdi vaNiyaM ceva, viSTi havai sattamA // 11 // ni0 sauNi cauppayaM nAgaM, kisugdhaM ca karaNaM bhave eyaM / ete cattAri dhuvA, anne karaNA calA satta // 12 // ni0 cAusi rattIe sauNI, paDivajjae sadA karaNaM / tatto ahakkama khalu, cauppayaM NAga kiMsugdhaM // 13 ||ni0 baMdha, bAlava, kelavuM, tetila, tathA garAdi, vaNiya, viddhi, sauNuM, cau5ya, nAga, kiMsudha-kula 11. pAchalA cAra dhruva che. ane pUrvanA sAta cala che. hamezAM dasanI rAtanA zakunI (sauNa) karaNa le. tyArapachI anukrame cau5ya, nAga ane kiMsuSpa levA. (gAthAnusAre karaNa cejanA. 4*2=8-2=64( viSTi) 1+7 (vaNika)=10= 2, 20=+=7 (va-vi0) pakkhatihio, duguNiA, durUvahINA ca sukkapakcami / sattahiye devasiyaM taM ceva khvAhiyaM rattiM // 17 // uparanI traNe gAthAne artha sugama che, tethI TIkA kAre lakhyuM nathI.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 21 have bhAvakaraNanuM varNana kare che. bhAve paogavIsasa paogasA mUla uttare ceva / uttara kamasuyajovaNa, vaNNAdI bhoaNAdisu // 14 // ni: bhAvakaraNa paNa be prakAre che. prAga ane vizvasa, temAM jIva Azrita prAyogika mULa kAraNa pAMce zarIranI paryApti te zarIrane paryApti nAma kamanA udayathI audayika bhAvamAM vartamAna jIva pitAnA vIryathI utpanna thayela praga vaDe banAve che. ane uttara karaNa te pAchalI aDadhI gAthAthI kahe che. uttara karaNa te kama, zrata, vana, varNAdi cAra rUpe che. temAM kamakaraNa zarIra banI rahyA pachI pAchalA kALamAM bALa, yuvAvasthA, vRddhatvAdi kame uttarottara je judI judI avasthA Ave che te ane zrata karaNate vyAkaraNAdi pari jJAna rUpa, avasthA vizeSa che, tathA apara (bIja) kalA parijJAna rUpa che, tathA vanakaraNa te kALe karelI vayanI eka avasthA athavA rasAyANa vigerethI zarIramAM zakti lAve te che. tathA varNagaMdhA rasa, sparza karaNa, puSTikAraka bhajana vigere vAparatAM rUpa vigeremAM pheraphAra thAya che. vaLI A pudagalanA vipakapaNAthI vaNadinuM ajIva Azrita paNa samajI levuM have bhAva visasA karaNa kahe che. caNNAdiyA ya vaNNAdiesu, je kei vIsasAmelA / te huMti thirA athirA, chAyAtavaduddhamAdIsu // 15 // ni0
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. varNAdika eTale rupa rasa gaMdha sparza. te jayAre judA judA rupAdikamAM maLe chete varNAdinuM maLavuM te visrasAkaraNate milApa sthira eTale asa yaiyakALa rahenAra hAya che, ane asthira te kSaNa mALa rahenArA te sadhyAnA raMga tathA iMdra dhanuSya vigere che. tathA chAyApaNuM ane AtapapaNe pugaleAnA vistrasA pariNAmathIja piraNAma che te bhAva karaNa che. tathA dudha vigere stanamAMthI nIkaLyA pachI kSaNe kSaNe kaNi tathA khATu' vigere thAya che te bhAva karaNa che, 22 have zrutajJAnanA adhikAramAM mULa karaNa kahe che-- mUlakaraNaM puNa sute, tivihe joge subhAsubhe jhANe | sasamaya sueNa pagayaM, ajjhavasANeNa ya suheNaM // 16 // ni0 zruta eTale zruta graMthamAM mUla karaNa A che te trividha cega eTale mana vacana kAyAnA traNa yAga ane zubha azubha vyApAra eTale dhyAnamAM rahelA vidvAnAthI graMtha racana karAya te-temAM lokottaramAM zubha dhyAnamAM rahI graMtha racanA karAya che te-ane laiAkikamAM je graMtha racAya temAM prAyaH sa'sArI vAsanA hAvAthI te azuddha dhyAnamAM racAya che. tethI laukika graMtha karma baMdhanA hetu thAya che, tethI te kartAnuM azubha dhyAna jANavu' ahIMtA sUyagaDAMgasUtra jaina siddhAMta hAvAthI zubha adhyavasAyathI gaNadharoe racela che tethI zubha jANavuM.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 23 teonI graMtha racanA vakhate, zubha dhyAnamAM levAnI karma dvAravaDe) je avasthA vizeSa, tene dekhADavA niryuktikAra kahe che, ThiiaNubhAve baMdhaNanikAyaNanihattadIhahassesu / saMkamaudIraNAe, udae vede uvasame ya // 17 // ni0 temAM karma sthiti bhaNI vicAratAM, ajaghanya utkRSTa (madhyama ) sthiti (Ayu) vALA gaNadharee A sUtra racyuM che. tathA anubhAva eTale vipAka tenI apekSAe maMda anubhAvathI, tathA baMdha AzrI vicAratAM jJAnAvaraNayAdi prakRti maMda anubhave bAMdhatAM. tathA anikAcita karma thatAM, tathA nighatta avasthAne cheDavAvALA, tathA dIrgha sthitimAM rahelI karma prakRtine hasva (ochI ) sthitimAM karatI vakhate, tathA uttara prakRti baMdhAtI hoya tene saMkrAmevA vaDe udayamAM AvelAM karmone udIraNA karavA vaDe apramatta guNasthAne rahI tathA sAtA asAtAnA AukhAne na udItAM, tathA manuSya gati pacaMdriya jAti dArika zarIra tathA aMgopAMga karmanA udayamAM vartatA tathA purUSa vedamAM rahe chate, tathA upazama eTale (sucanAt satra ) lApa zamika bhAvamAM vartatA gaNadhara bhagavatee A sUtrakRta aMgane rahyuM che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 sUtrakRtAMga. have pitAnI svataMtra buddhithI nathI batAvyuM. te niSedha dvAravaDe karaNa prakArane kahe che- soUNa jiNavaramataM, gaNahArI kAu takkhaovasamaM / . ajjhavasANeNa kayaM, sUtamiNaM teNa sUyagaDaM // 18 // ni0 jinezvara tIrthakara denA tane sAMbhaLI eTale mAtRkAdi (utpAda-vyaya-dhruva) padane gaNadhara gautama IMdrabhUti vigere e sAMbhaLyAM. tyArapachI graMtha racavAmAM kSaya upazama eTale te jJAnanA pratibaMdhanuM karma tene kSaya upazama thavAthI upaga rAkhIne zubha adhyavasAyamAM rahI temaNe A sUtra karyuM tethI sUtrakRta nAma che. - have tIrthakare kayA egamAM varte kahyuM, athavA gaNadhare kayA rogamAM racyuM te batAve che. vaijogeNa pabhAsiyamaNegajogaMdharANa sAhUNaM / to vayajogeNa kayaM jIvassa sabhAviyaguNeNa // 19 // ni0 temAM tIrthaMkara zAyika jJAnavALA, temaNe vApha (vAcA) gavaDe artha (viSaya) gaNadhara AgaLa prakA. te gaNadhare kaMi sAmAnya buddhi vALA nahIM paNa aneka pega dharanArA hatA. te "ga, te kSIrAzava vigere labdhine samUha ", tene dhAraNa karanArA eTale aneka gadharA, teonA AgaLa
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 25 prakAzya, ( AmAM sUtrakRta sUtranI apekSAe napuMsakaliMga che) mULa gAthAmAM sAdhu ahIM gaNadharone levAnA che. temane uddezIne ja bhagavate artha prakAra che. te arthane sAMbhaLIgaNadharoe paNa vacanaga vaDe racyuM, te jIvane svabhAvika guNa eTale prakRta ( kudaratI) te prAkRta bhASA vaDe racyuM, paNa saMskRta bhASAmAM na racyuM, (saMskRta bhASA 1 liTuM zam prakRti pratyaya vigere vikAranI vikalpanA vaDe banelI che, temAM na racyuM.) have bIjI rIte sUtrakRta zabdane nirUkta (pada chuTA pADI artha kare te) kahe che. akkharaguNamatisaMghAyaNAe, kammaparisADaNAe y| tadubhayajogeNa kayaM, sUtamiNaM teNa suttagaDaM // 20 // ni0 akSare akArAdi, tenA guNa athavA anaMtagama paryAyavALuM uccAraNa levuM, jenA vinA arthanuM batAvavuM azakya che. mati jJAnanI saMghaTanA matisaMghaTanA akSara guNe vaDe mati saMghaTanA, te akSaraguNamatisaMghaTanA eTale bhAvathuta (je AtmAmAM che) tene dravyakRta vaDe prakAzavuM te; athavA akSaraguNanI buddhivaDe racanA karavI, te akSaraguNamatighaTanA te vaDe; tathA jJAnAvaraNIyAdi karmonuM
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarakRtAMga. (parizATanA) dUra karavuM jIva pradezathI, te hetubhUta vaDe, sUtrakRtAMga" karyuM te saMbaMdha che. te ja kahyuM che ke jema jema gaNadhare sUtra racavAne udyama kare tema tema karma ochAM thAya che ane jema jema karma ochAM thAya, tema tema graMtharacanAne udyama thAya. eja vAta pAchalI aDadhI gAthAthI batAve che. te ubhaya pega, eTale akSaraguNamatisaMghaTanA ga tathA karma parizATanA ega vaDe, athavA vAga, tathA mane gavaDe A sUtra kayuM, eTale sUtrakRta evuM nAma che, have upara lAgeluMja sUtrakRtanuM nirUkta kahyuM, ane have "sUtra" padanuM nirUkta kahe che. sutteNa suttiyA ciya, atthA taha sUiyA ya juttA ya / to bahuvihapauttA, eya pasiddhA aNAdIyA // 21 // ni0 arthanA sucanathI sUtra, te sUtravaDe keTalAka artho sAkSAta suvitA eTale mukhyapaNe svIkAryA, tathA bIjA arthe sucitA, arthapattithI samajAvyA, eTale sAkSAt na batAvyA hoya chatAM paNa dahIM lAva, e AjJAthI dahIM lAvavAnuM vAsaNa paNa lAvavAnuM samaje. ethI karIne cauda pUrvIe mAMhomAMhe che sthAnamAM rahelA gaNAyA che. kahyuM che-"akSara prApti vaDe samAna, paNa ochA vadhatA ( jJAnamAM ) mati pramANe hoya che. teone paNa mata ochI vadhatIthI zratajJAnanA viSayamAM paNa teo jJAnamAM ochA vadhatA jANI levA. temAM
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. je sAkSAt artha khatAvyA temAM te badhA cAda pUrvIsamAna jANuvA, paNa phakata sAkSAt na batAvatAM sUcanA ja jenI karI hAya, tenI apekSAe kAi caiAda pUrvI ( buddhinA prabhAvathI ) ana ta bhAga adhika ane jANe, bIjo te ja kAraNathI asakhya bhAga adhika artha jANe trIjo sabhyeya bhAga adhika jANe, tathA trIjA sa khyeya asakhyeya anaMta guNu jANe. te sUcavelA padArthI paNa yuktiyukta sUtramAM kahyA jevA samajavA te ja kahyu` che. "ke mati vizeSa hoya tethI"-- 27. prazna-zuM sUtramAM kahyA sivAyanA paNa ardhI che, ke jethI gaiAda pUrvI SaDthAnamAM paDelA kaheA che ? uttara-hA-ghaNA che. tethI kahyuM che ke je prajJApanIya bhAvavALA padArtho che te na kahI zakAya tevAnA ana'tameA bhAga che. ane je padArthA kahI zakAya tevA che tenA ana tame bhAga trAmAM guMthelA che. tenI gAthA---- paNNavaNijjA bhAvA aNatabhAgo u aNabhilappANaM / paNNavaNijjANaM puNa anaMtabhAgo sunibaddho // 18 // anaMtamAno munivaddho / / Ama hovAthI, te arthA, AgamamAM bahu prakAre geAThavyA che. . keTalAka sUtreAmAM sAkSAt kahelA che ane keTalAka arthoMpattithI samajAya che. athavA kAI jagyAe.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 sUtrakRtAMga. tho viSaya lIdhe, kaI jagyAe badhA padAthe lIdhA, vaLI je pado vaDe arthe batAvIe, te pada prakarSathI siddha eTale prasiddha che, te sAdhavAM paDatAM nathI, tathA te anAdinAM che, te hamaNAM utpanna karavAnAM (banAvavAnAM) nathI; tathA A dvAdazAMgI zabdArthanI racanAvaDe mahAvideha kSetramAM nitya che, ane bharata eravata kSetramAM dareka tIrthaMkara pitapatAnA tIrthanI apekSAe navAM banAve tethI anitya, paNa padArthanI apekSAe te ahIM paNa nitya che. A vacanathI, uccAraNa karelA varSo nAza pAmI jAya che. e anya darzanInuM kahevuM khoTuM siddha karyuM. have sUtrakRtAMga satranA taska adhyayana vigere batAve che. do ceva suyakkhaMdhA, ajjhayaNAiM ca hu~ti tevIsaM / tetisudesaNa kAlA, AyArAo duguNamaMga // 22 // ni0 - A sUtramAM be thataSka che, ane badhAM maLI 23 adhyayana che 33 uddezAnA kALa che, te AvI rIte. pahelA mRta skaMdhamAM- bIjA gruta skaMdhamAM -adhyayana. udeza. adhyayana kazA. .
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja cha m 1 6 thI 16 2 2 11 mUtrakRtAMga. 26 1 thI 7 ra kula adhyayana 23. uddezA 34 16 A sUyagaDAMga AcArAMgathI khamaNuM jANavu, eTale chatroza hajAra padma jANavAM. have sUtrakRtAMganA nikSepA pachI tuta pahelA zrutaskaMdha nA nAma niSpanna nikSepAne batAve che- nikkhevo gAhAe cavviho chavviho ya solasasu / nivattevo ja muZmi ya, saMdheya caranvito zepha ||23|AninA te , ahIM pahelA zrutaka dhanu nAma gAthA SoDazaka che. eTale gAthA nAmanu soLamu. adhyayana A zruta skaMdhamAM che. tethI te nAma che. have gAthAnA nAma sthApanA dravya bhAva rUpa cAra prakAranA nikSepa che. nAma sthApanA prasiddha che. (3) " dravya gAthA " e prakAre che. AgamathI, nA AgamathI; bhAgamathI gAthAnA jJAtA pazu upayega rahIta; ane nA AgamathI traNa prakAre che, jJa zarIra dravya gAthA, bhavya zarIra dravya gAthA, ane be sivAyanI te A dravya gAmA-- '
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga, sattaTTatarUvisameNa, se hayA tANa chaTTha Naha jalayA / gAhAe pacchaddhe bheo, chaTThoci ikkakalo // 19 // samatarU (cAra mAtrAvALA gaNe), aSTama AThame, (gurU) viSama viSamamAM na (jagaNa) tene AghAtaka temAM chaThThAmAM nahIM (cAra laghu ) gAthAnA pAchalA aradhA bhAgamAM bheda chaTha eka kala che. uparanA lakSaNavALI gAthA. patra pustakmAM lakhI che te - (4) bhAva gAthA be prakAre che. Agama ane AgamathI, bhAva gAthAne jANa ane upagavALe AgamathI jANa, tathA ne AgamathI A "gAthA nAmanuM adhyayana"ja che. kAraNake temAM AgamanuM eka deza (prakaraNa)paNuM che. have "Dazaka " nA nAma sthApanA dravya kSetra kALa bhAva ema cha prakAre nikSepa thAya che. (1-2) temAM nAma sthApanA saraLa che. (3) dravya "Dazaka" 4 zarIra, bhavya zarIra ane te bannethI nirmukata sacitta vigere 16 dravya levA, (4) kSegaDazaka te 16 AkAza pradeza, (5) kALa cheDazaka te 16 samaya, athavA eTalA kALa rahenArI vastu athavA dravya6) bhAva SaDazaka te A adhyayanaja jANavuM. Apazamika bhAva vRttipaNAmAM hovAthI che. zrata, skaMdha, e baMnene pratyekane cAra prakArane nikSepa che. te bIjI jagyAe vistArathI khule kahyuM che. tethI ahIM nathI batAvatA
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga have adhyayanene pratyekane arvAdhikAra kahe che. sasamayaparasamaya parUvaNA, ya NAUNa bujhaNA ceva / saMbuddhassuvasaggA, thI dosavivajjaNA ceva // 24 // ni0 uvasaggabhIruNA, thIvasassaNahojja naraaisu uvavAo / eva mahappA vIro, jayamAha tahA jaejjAha // 25 // ni0 paricatAnisIlakusIlasusIlasaviggasIlavaM ceva / / NAUNa vIriyadurga, paMDiyavIrie payaTTeI (payaTTinA) ||26||nik dhammo samAhi maggo, samosaDhA causu savyavAdIsu / sIsaguNadoSakahaNA, gaMthaMmi sadA gurunivAso // 27 // ni0 AdANiya saMkaliyA, AdANiyami Adaya caritaM / appagaMthe piMDiyavayaNeNaM hoi ahigAro // 28 // ni0 1 lA adhyayanamAM jaina tathA jainetaranA maMtavyanuM varNana che. (2)bIjA adhyayanamAM jaina siddhAMtanA guNa tathA jenetaranA deze batAvyA che, te jANIne jana siddhAMtamAM thIsodha prApta 42.. (3) zrImatatvAne rel, S5. sarga sahana karavAmAM zakitavAna thAya che te batAve che. (4) yAthAmA strI hoSAne ch|uvaanu cha, (5) pAMyamAmA me adhikAra che ke je upasarga sahana na karIne strIne vaza thAya
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32. sUtrakRtaga. che te avazya narakamAM jAya che, te batAvyuM che. (6) chaThThA adhyayanamAM anukula pratikula upasarga sahana karavAthI, tathA strI deSane choDavAthI, bhagavAna mahAvIre jItavA jega kama tathA saMsArane parAbhava karI jaya meLave te batAvyuM che. tethI tame paNa te pramANe karmane parAbhava karavA yatna kare. A gurUmahArAja ziSyane upadeza Ape che. (9) sAtamA adhyayanamAM nizIla (zIlarahita) graha, tathA kuzIla ( kharAba AcAravALA) anya tIthika athavA pAsasthA (cAritrane veSa rAkhI vrata na pALe te) evAne saMga jeNe che te sAdhu parityakata nizIla kuzila kahevAya. tathA suzIlA yathAyogya vihAra karI mahAvrata pALanArA tathA saMvigna eTale saMvegamAM magna tathA saMvegane pUrepUre pALanArA te zIla vALA hoya che A batAvyuM che. (8) AThamAmAM A adhikAra che ke be prakAranuM vIrya samajI paMDita vIryamAM prayatna kare (9) navamAmAM A adhikAra che ke " yathAvasthita dharma" Ave che (1) dazamAmAM samAdhinuM svarUpa batAvyuM che, (11) agyAramAmAM samyaga darzana jJAna cAritra rUpa mekSa mArganuM kathana che. (12) bAramA adhyayanamAM samavasRtA eTale avatIrNa, te cAra matamAM vyavasthita thaelA kiyAvAdI, akiyAvAdI, ajJAnavAdI, vaiyika (vinaya) vAdI, evA abhi
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. prAyavALA anya darzanI jenA peTA vibhAga da gaNatAM 363 nI saMkhyA che te pita pitAne mata sAdhatAM jinezvara pAse Ave te samaye temanA vacanamAM rahelA sAdhanane batAvavA vaDe temanuM nirAkaraNa karAya che-teramA adhyayana mAM sarva va dIomAM kapila, kaNAda, akSapAda, zidhezana, jeminI vigere matane anusaranArAonuM kumArga batAvApaNuM sAdhe che, caudamAM adhyayanamAM ziSyanA guNa denA adhikAranuM kathana che. tathA ziSyanA guNa saMpadathI yukta ziSya gurU kulavAsa seva. paMdaramAmAM Adeya (graNa karavA gya) pada athavA artha pUrve kahelA che tene prAya: ahIM goThavyA che. tathA Ayata cAritra te samyaka cAritra mekSa mALanuM kharuM sAdhaka che. te ahIM varNavyuM che. seLayuM gAthA nAmanuM apagraMtha vALA adhyanamAM paMdare adhyayanamAM je artha batAve che. te ahIM saMkSiptamAM batAvyuM che. A pramANe gAthA cheDazakane bhege saMkSipta artha varNave che ane have pachI eka eka adhyayanane varNavIzuM. temAM paheluM adhyayana "samaya" nAmanuM che tenAM upakrama nikSepa anugama naya e cAra anugadvAra thAya che. upakrama. tema upakramaNa te upakrama athavA jenA vaDe zAstrane nikSepanA avasaramAM lAvIne sthApIe te upakrama temAM
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. likika upakrama nAma sthApanA dravya kSetre kALa bhAvanA bheda vaDe che prArane Avazyaka vigere sUtramAM varNavyuM che ane zAstrIya upakrama paNa AnupUrvI nAma pramANa vaktavyatAnA arthAdhikAramAM samAvatAra rUpa cha prakArane ja che. temAM anupUrvI vigere anugadvAra sUtranA anusAra jANavA, jyAM sudhI samAvatAra thAya tyAM sudhI levuM, teja pramANe A adhyayana paNa anupUvI vigeremAM jyAM jyAM utare tyAM utAravuM, te dazaprakAre anupUrvI gaNanA anupUrvI mAM utare che. te anupUrvI vigere traNa prakAre che. pUrvanuM pUrva, pAnupavI, anAnupavI che, temAM A adhyayana pUrvAnu pUvImAM paheluM, pazcAnu pUrvamAM soLamuM, anAnupUrvI ciMtavatAM ekAdika thI mAMDI saLa sudhImAM zreNImAM ane anyAbhyAsa dri rU5 una saMkhyAbheda thAya che anAnupUrvanA bhedanI saMkhyAnA parijJAnane A upAya che. te A pramANe- ekAdyA gaccha paryantAH paraspara samA hatAH rAzaya staddhi vijJeyaM vikalpa gagite phalaM // 1 // prastAra ANavAne upAya A che. pUvANu puvvi he TThA samayA bheeNa kuNa jahAjeTuM uvari matullaM purao, na sejja puvva kamo se se. // 2 //
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ satrakRtAMga, temAM gaNitamAM atyavibhaktamAM ityAdignnite 'nya vibhaktetu labdhaM zeSairvi bhAjayet AdAvante ca tatsthApyaM vikalpa gaNite kramAt // A snekane ziSya hitArthe varNavIe chIe. temAM sukhe samajavA mATe cha padane AzrIne ja A zleka chae chIe. 12 34 56. A cha pada sthApatAM. ene paraspara guNatAM 14ra43444pa49=720 tene cha e bhAgatAM 120 A 120 te gaNita prakriyAne "Adi" kahe have te 120 ne 5 e bhAgatAM 24 te teTalA teTalA paMcaka catuSka trika dvika ekeka pratyeka pAMcamI paMktimAM sthApavA jayAM sudhI 120 thAya. tenI nIce AgaLathI sthApelA aMkane mukI je bIjA temAM je je moTI saMkhyA hoya te nIce eTale 24 nIce jyAM sudhI 720 pAMcamI paMktimAM pUrNa thAya. A gaNita prakriyA vaDe aMtya kahevAya che. e pramANe anya prakiyA vaDe 24ne bhAgatAM 6 Ave te cethI paMktimAM da-6-6-6 sthApavAM tyArapachI tenI nIce 3-3-3 3 33 pAchAddhika mukavA pAchA ekeka mukavA pAchA pUrvanA nyAya vaDe paMktio pUrI pAchA cha ne traNe bhAgatAM be AvyA
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. be trika trIjI paMktimAM mukavA bAkI pUrva mAphaka bAkI paMkti bemAM zeSa be aMka krama u&me sthApavA jethI 1234, 2134, 1324, 3124, 2314, 3214, 1243 2143, 1423, 4123, 2413, 4213, 1342, 314ra 1432, 132, 3412, 4312, 2341, 3241, 2431 4ra31, 3421, 4321, te pramANe cha prakAranA nAmamAM utare che. kAraNa ke temAM cha bhAvenI prarUpaNa thAya che. zruta jJAna te lApazamika bhAvamAM avatare che. have pramANane batAve che. jenA vaDe mapAya te pramANe te dravya kSetra kALa bhAva e cAra bhede che. temAM A adhyayana kSApazamika bhAvamAM vyavasthA thavAthI bhAva pramANamAM gaNavuM, A bhAva pramANe te guNanaya saMkhyAnA bhedathI 3 prakAre che. temAM paNa guNa pramANamAM utAravuM, temAM paNa chava ane ajIva be bheda che A samaya adhyayana kSAye pazamika bhAvarUpa hovAthI jIvathI jude na hovAthI jIva guNamAM utAravuM, jIva guNa pramANa paNa jJAna darzana cAritra bhedathI traNa prakAre che. temAM A badha rUpe hovAthI jJAna guNa pramANamAM gaNavuM, te paNa pratyakSa, anumAna, upamAna, ane Agama bhedathI cAra prakAre che. temAM A Agama pramANamAM levuM, te paNa laikika lakattara be bhede jANavuM. te A samaya adhyayanane lekettaramAM levuM te paNa sUtra, artha, ane baMne
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 29 sUtrakatAMga ema traNa prakAre che. temAM traNamAM gaNavuM. athavA Atma anantara paraMpara bhedathI Agama traNa prakAre che. temAM tIrthe karene arthanI apekSAe AtmA gama, gaNadharanI apekSAo ane tara, tathA ziSyanI apekSAo paraMparA gama-ane sUtranI apekSAe gaNadharane AtmAgama, tenA ziSyone anaMta rAgama tyAra pachI ziSpane paraMparAgama jANavuM. guNa pramANa pachI naya pramANa avasara che. tene hamaNAM prathakatva anugamAM samAvatAra nathI, athavA purUSanI apekSAe thAya che. te ja kahyuM che ke mUDha naiyaM suyaM kAliyaM tuNa NayA samorayaMti ihaM apuhutte samoyAro, na tthi puhutte samoyAro. mUhanayika eTale naya zunya kAlika zruta che emAM na apRthakatvamAM samavatAra thAya che. paNa pRthakamAM samava nAra nathI tathA ___ AsajausoyAraM, nayenayavisArau bUyA AsAdya eTale sAMbhaLanAranI yogyatA dekhIne nayamAM vizArada hoya te nAnuM varNana kare. saMkhyA pramANa ATha prakAre che. te nAma, sthApanA, dravya, kSetra, kAla, parimANa, pava, ane bhAva e ATha che. temAM parimANu saMkhyAmAM avatAra che. te kAlika ane daSTivAda e bheda che. temAM
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAM. A sUtrane kAlika parimANa saMkhyAmAM gaNavuM temAM paNa aMga ane aMgavinA e bhedamAM aMgapraviNamAM le, paryava saMkhyAmAM anaMtA paryava che. tathA saMkheya akSara, saMkhyaya saMghAta ( ), saMkheya pade saMgeya pade, saMkhyaya ke, saMgeya gAthA, saMkheya veDhA, saMya anugaddhA che. have vaktavyatAne samAvatAra ciMtavIe te sva samaya, para samaya, ubhaya samaya ema traNa bhede che. temAM A adhyayanane traNemAM samAveza thAya che arthI dhikAra be prakAre che. (1) adhyayana arthAdhikAra, ane udeza arthAdhikAra, che temAM ahIM adhyayana arthAdhikAra, kahyo che. ane udeza arvAdhikArane gAthAnA AMtare niryuM ktikAra pite kaheze. have nipAne avasara che. te traNa prakAre che, e ghaniSpanna, nAmaniSpanna, sUvalApaka niSpanna temAM egha niSpanamAM A adhyayanaja che, tene nikSepe AvazyakAdi sUtramAM vistArathI kahyo che. nAma niSpannamAM "samaya" e nAma che, tenA nikSeponA artha mATe niyuktikAra kahe che. nAma ThavaNA davie khette kAle kutittha saMgAre 8 1 1 0 1 1 saMghara f, rovavo mAvalanA 21 /
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ savatAMga nAma, sthApanA, dravya, kSetra, kALa, kutIrtha, saMgAra, kula, gaNa, saMkara, gaMDa, ane bhAva e bAra prakAre samayane nikSepa che temAM nAma sthApanA prasiddha che. dravya samaya eTale dravyane samyagu ayana (pariNati vizeSa) eTale svabhAva jANa te jIva dravyane upayoga, pudagala dravyanuM mUva che. dharma adhama ane AkAza e traNene anukrame svabhAvagati, sthiti ane avagAhana dAna lakSaNa che. athavA je dravyane je avasara eTale dravyane upaga kAla che jemake zarIra AzrI. varSa rUtumAM lavaNa amRta samAna, zaradamAM pANI, gAyanuM dUdha hemaMta rUtumAM, zizira rUtumAM AmaLAne rasa, vasaMtamAM ghI, ane grISmamAM guDa (goLa) amRta samAna che. kSetra samaye te kSetra eTale AkAza tene svabhAva te jema. egeNa vise puNNe, dohivi puNNe sayaMpimAejjA / lakva saeNa vi puNNe,, koDi sahassapi mAejjA // 1 // eka paramANuthI paNa pUrAya, bethI paNa pUrAya paNa mAye, lAkhathI paNa pUrAya, ane keDIsahastra (hajAra) paNa mAI jAya. athavA devakupha vigere kSetrane Ave anubhAva che. ke tyAM utpanna thatA prANIo surUpavALA, nitya sukhI, vaira vinAnA hoya che. athavA kSetrane parikramaNa
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. avasarakSetra samaya che. kAla samaya te sukhama vigere ArAne anubhAva che. athavA kamaLanAM se kamaLa pAMdaDAM bhedAI jAya tethI paNa samaya kALa bArIka che. A kALa samaya che. ahIM dravya kSetra kALanA viSayamAM prAdhAnya paNAnI vivakSAthI dravyakSetra kALa samaya paNuM jANavuM. kutIrtha samaya eTale jainetaranAM pitApitAnAM mAnelAM Agama (siddhAMta) jANavAM athavA temAM batAvelAM anuSThAna che. saMgAra samaya te saMketa rUpa che. jemake pUrvabhavamAM siddhArtha sArathI deve pUrve karelA saMketa pramANe kRSNavAsudevane maDadAne laI jatA mugdha baLadevane aneka prakAre banAve batAvI pratIbodha karyo. kula samaya te kulAcAra jemake zaka lekenI pitR zuddhi, AbhIre (rabArI) nI mathanikA zuddhi che. gaNa samaya te jema mallane A AcAra che ke je keI anAtha malla mare te tenI jAtivALA tene saMskAra karI de. ane paddha gaye hoya te tene uddhAra kare. (uThADe), saMkara samaya te bhinna jAtionuM malavuM. eka vAkyapaNuM, jemake vAma mAgI vigerenI anAcAramAM pravRti chatAM gupta kare che arthAta teo badhA maLIne chAnA durAcAra seve te paNa kaMIne kahetA nathI, gaMTha samaya che jemake zAkyalekamAM bhejana vakhatamAM gaMDatADana ( ) karavuM bhAva samayane AgamathI A
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. ja adhyayana ja che. tenu' ja ahI' pratyeAjana che. bAkInA nikSepA ziSyAnI buddhinA vikAsa karavA mATe batAvyA che. have pUrve kahelA uddezAnA arthanA adhikAra kahe che. mahapaMca bhUya ekappaeya, tajjIva tassarI reya tahaya agAra gavAtI, attacchaTTo aphalavAdI || 30 // bIe niyaIvAo aNNANiya, tahaya nANa vAIo kammaM cayaM na gaccha cauvi bhikkhu samayaM // 31 // nae AhAkammaM kaDavAI, jahayate ya vAIo kiccuvamA ya cautthe, parappavAI avira || 32 || 41 A adhyayayanA cAra uddezA che, temAM pahelA uddezAnA che arthAdhikAra pahelI gAthA vaDe batAvyA che. te A pramANe paMcabhUtA te pRthvI, pANI, agni, vAyu AkAza te sa lokamAM vyApelAM bhUta hAvAthI mahAna bhUnA che tenuM vana te A eka arthAdhikAra thayeA. tathA cetana acetana te badhuM AtmAnA vivata ( ) bhAgamAM che. tethI AtmA ja advaitavAde che, evu svIkAravAthI A khIje arthAdhikAra thayA. te A chatra kAyAkAramAM bhUta piraNAme rahele, hAvAthI te jIva ane zarIra eka che ema mAnavA vaDe trIjo athyadhikAra thayA. tathA jIva akAraka (kazuM paN na karanAre )
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. sarva puNya pApa vigerene akartA evuM mAnanAra ne che arthAdhikAra thaye tathA pAMca bhUtathI AtmA judo eTale chaThTho svIkArIe te A pAMcame arthAdhikAra che. tathA aphaLa vAdI eTale keI paNa kriyAnuM phaLa nathI evuM je svIkAre tene chaThTha arthAdhikAra jANa. bIjA uddezAmAM cAra arthAdhikAra che. (1) niyativAda, (2) ajJAnikamata (3) jJAnavAda. e traNa svIkAranA traNa arthAdhikAra jANavA. tathA karmacaya upacaya (ekaThuM thavuM te) cAra prakAre thatuM nathI. A bhikSu samaya eTale badha matamAM che te batAvanAra ce arthI dhikAra che. cAra prakAranuM karmanuM avijJAna avijJA paNe utpana thayeluM eTale anAbhoge kareluM, jema mAtAnA stana vigeremAM AkramaNa vaDe putranI vyApattimAM paNa anAbhegathI karma baMdhAtuM nathI, tathA parijJAna parijJA, phakta mana vaDe paryAlacana vicAravuM tenA vaDe paNa koI prANIne mAravAnA abhAvathI kamane upacaya thato nathI. tathA IraNa IryA eTale gamana tenA vaDe utpanna thayeluM te Iryo pratyaya te paNa karma upacaya thatuM nathI kAraNa ke temAM prANIne nAza thavAne abhAva che tethI tathA svamamAM
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. kama upayaya thatuM nathI jemake svapamAM bhejana karavAthI paNa tRpti thatI nathI- trIjA udezAmAM A arthAdhikAra che. AdhA karma gata vicAra, eTale te khAnAranA deze batAvyA che. tathA kRtavAdI kahe che. ke A Izvare leka banAvyuM che athavA pradhAna vigere e karela che. jema ke te vAdIo pitapotAnA kRta vAdane laIne ubhA thayA che. te bIje adhikAra che. cethA udezAmAM A adhikAra che. ke avirata gRhamAM je kRtye anuSThAna che te asaMyamathI pradhAna kartavya vaDe para pravAdI paratIrthikanI upamA apAI che. anugama. have anugama kahe che. te be prakAre che. sUtronugama, niyukti anugama che, nirya kti anugama traNa prakAre che. nikSepa niyukti anugama, upaghAta niyukti anugama, sUtra spezika niryuktianugama che. temAM nikSepa niryukti anugama anugata che. kAraNa ke te ogha ane nAmaniSpannanilevAmAM aMtagata che tathA have kahevAtA sUtranuM nikSepana karavAnuM hovAthI te Avaze. upaghAtaniyukti anugama 26 dvArathI pratipAdaka be gAthAothI jANavuM te A che. udeze nideze ca ItyAdi eTale prasUtinuM nirgamana jemake
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. .. meghacchanne yathA cadro na rAjati nabhastale upodghAtaM vinAzAstraM tathA na bhrAjate vidhau // 1 // | meghathI DhaMkAyele caMdra AkAzamAM zetA nathI tema zAstra upadyAta vinA vidhimAM zetuM nathI. sUtrasparzikani. anugama sUtra hoya tyAre zobhe che ane sUtra te sUtrAnugAmamAM che. te avasara Avye ja che. tethI ammalitA diguNethI yukta sUtra ucAravuM te sUtra kRtAMganuM 1 luM sUtra tene bleka A che. sUyagaDAMga sUtra, leka 1 le. bujjhijjatti tiuhijjA. baMdhaNaM parijANiyA jimA vA vI1, zivA vALa uta ? I II ? enI saMhitAdikamathI vyAkhyA kahe che te kuta vigere Asutra sUtrakatAMgamAM 1 luM che. ene prathamAMga A cArAMga sAthe saMbaMdha che. te A pramANe ke AcArAMga sUtramAM yu cha " jIvo chakAya paruvaNA " yatemi vaheNa baMdhotti eTale jIva. te chakAyanI prarUpaNa che. temane vadhu kara te kamanuM baMdhana che. vigere badhA viSayane samaje athavA A sUtrathI keTalAka vAdIe ekalA jJAnathI mukti mAne che ane bIjA vAdIo ekalI kriyAthI mokSa mAne
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ satrakatAMga. che. paNa te jJAna ane kriyA baMne sAthe maLe teja mokSa mAne che te prathamanA A zlokathI siddha kare che ke temAM jJAnapUrvaka kriyA vivekathI karAya teja phalavALI eTale mokSa ApanArI che te vAta samaje eTale A "budhe" thI jJAna ane Te" enAthI kriyA batAvI tene artha A pramANe kara ke kudata samaje, badha meLave e prathama upadeza karyo, have ziSya pUche ke zuM samaje? uttara-baMdhanane jIva pradeza sAthe anya anya anuvedharUpapaNe vyavasthapAya. te baMdhana te jJAnAvaraNIyAdi ATha prakAranuM karma che. tathA te ba dhananA hetuo mithyAtva, avirati kaSAya. vega athavA parigraha ane AraMbha tene prathama samaje. paNa ekalA samajavAthI Icchita vastunI prApti thaI na jAya mATe kriyA batAve che ke te baMdhanane samajIne uttama kriyA vaDe eTale saMyama anuSThAnathI AtmAthI pudagaLa samUha je baMdhana rUpe che tene teDe eTale cheDe AvuM saidharma svAmI gaNadhara kahe tyAre jaMbUsvAmI jevA vinayIziSya pUche ke "vIra prabhue baMdhana kevuM batAvyuM che. athavA zuM samajIne te baMdhanane teDe? athavA kevI rIte tuTe-have A praznanuM samAdhAna karavA bI je ka gaNadhara bhagavaMta kahe che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. cittamaMtama cittaMvA, parigijha kisAmavi annaMvA aNujANAi, evaM dukkhANa muccai / m // 2 // ahIM baMdhanakarma. ane tenA hetuo kahe che temAM nidAnIne janma nidAna vinA na thAya mATe prathama nidAna batAve che. temAM paNa sarve Aratye prathama batAve che. ane te saghaLA Ara jo karmAdAna rUpa mukhyatve AtmAnA pitAnA graha (Agraha) thI utpanna thayelA che ethI karIne prathama parigrahane ja batAvyuM che, "citta" eTale jJAna-ke upacema-te jene hoya te "sacitta" eTale be pagavALAM manuSya. tathA cAra paga vALAM Thera-tathA bIjA che. ane jIva sivAyanAM bAkI acitta (citta vinAnAM) te senuM cAMdI vigere che. te sacitta ane acittane saMgraha karIne tathA kRzaM eTale thoDA mUlyavALAM tRNanuSa (ghAsa pusa) athavA kasane-te kasa parigrahaNa (levAnI) buddhi vaDe jIvane javAne svabhAva che. tethI te pramANe pitAnI meLe parigraha pite dhAre athavA bIjA pAse rakhAve, athavA parigraha saMgraha karanArane anumodana-sahAyatA Ape tethI te parigrahanA kAraNathI pote duHkha pAme eTale ATha prakAranA karma bAMdhI tenA phaLarUpa azAtAdanIyanA udaya vigerethI mukAya nahIM ethI e siddha thayuM ke parigrahane Agraha
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 47 eja paramAthathI anarthAMnuM mULa che teja kahyu che ke A mArA hu enA vagere je mamatva che tenA zloka mAhamiti caiSa yAvadabhimAnadAhajvaraH kRtAntamukhameva tAvaditina prazAntyunnayaH / yazaH sukhapipAsitaiH rathama sAvanarthotta hai: parairapasaraH kutopi kathamapyapAruSyate // 1 // mAruM. huM vigere A jyAM suMdhI abhimAnanA jete dAhavara che. tyAM sudhI te jamanA mukhamAMja che. pazu tene prazAMtinA prabhAva thatA nathI. vaLI jemAM chevaTe anartha che evA yaza suMkhanA abhilASue je bIjA chetene A ane e eTale vAMchAothI khIjAthI kevI rIte chU kArA thAya ke pAte cheDI zake ? (8 '' zArdula vikrIDita chaMda, dveSasyAyatanaM dhRterapacayaH kSAMte pratISo vidhi kSepasya suhRnmadasya bhavanaM dhyAnasya kaSTo ripuH / duHkhasya prabhavaH sukhasya nidhanaM pApasya vAsonijaH prAjJasyApi parigraho graha va klezAya nAzAya ca // 2 // dveSanuM ghara, dhIrajanA nAzaka kSAMtinA nAzaka, nyAkSepane utpAdaka mitra, manuM sthAna; dhyAnanA parama zatru
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakatAMga. dukhane utpAdaka, sukhane nAzaka, pApane rahevAnuM ghara eve aneka duguNe vALe "parigraha" (vastunI mucha) te duSTa sthAnamAM paDelA graha mAphaka buddhivAnane paNa kalezane mATe tathA nAzane mATe thAya che. vaLI parigraha na prApta thaye hoya te AkAMkSA rahe che. prApta thayA pachI naSTa thAya te zoka thAya. kAyama rahe te sAcavavAnuM duHkha ane bhegavavA jatAM atRpti A pramANe parigraha pAse hoya tyAM sudhI duHkhathI tathA baMdhanathI mukAtuM nathI tathAca parizraheSvaprApta naSTeSu kAMkSA zoko prApteSu va rkssnnmupbhoge| cAtRptirityevaM parigrahe sati, dukhAtmakAddhaMdhanAnna mucyata iti||2|| jeNe parigraha rAkhe tene bhaviSyamAM AraMbha thavAne ane temAM jIvahiMsA thavAnI che. te batAve che. saMyaMti vAyae pANe, aduvA'nne hiMghAyae phaLa vANunALA, reva qLo | 3 . jassi kule samuppanne, jehiM vA saMvasenare mambhAi lupaI bAle, aNNe aNNe himucchie // 4 // sU. athavA bIjI rIte baMdhana batAve che. sayaMti vigere satra, tethI ema batAvyuM che ke,
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. "te parigraha dhAraNa karanAre asaMtuSTha rahI vAraMvAra tene meLavavAmAM tatpara rahI ane pitAne pedA karavAmAM vigha karanArA upara dveSa karI pote manavacana kAyAthI athavA Ayu baLa tathA zarIrathI pite bIjAne duHkha pamADe athavA bIjA ne temanA prANathI dUra kare (mArI nAMkhe) paJcendriyANi trividhaM balaMca. ucchvaasnishvaasmthaanydaa| prANAdazaite bhagavadbhiruktA steSAM viyojIkaraNaM tu hiMsA // 1 // pAMca Idriye 5 manavacana kAyAnuM baLa 3 zvAsozvAsa, 1 ane Ayu 1 maLI kula 10 prANe che. te prabhue batAvyA che tenAthI jIvane jude kare. teja hiMsA che vaLI te parigraha dhAraNa karanAra pite hiMsA kare che. eTaluM ja nahIM paNa bIjA pAse hiMsA karAve che tathA anyahiMsA karanAranI prazaMsA kare che tathA madada kare che. tethI karavA karAvavA tathA karatAnI prazaMsA karavA vaDe prANIone nAza karavAthI seMkaDe janma sudhInuM karma bAMdhI vairane vadhAre che. tethI duHkhanI paraMparAnA baMdhanathI mukAtuM nathI.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga prANAtipAtanA batAvavAthI tenI sAthamAM rahenArA mRSAvAda vigere pApA paNa kha'dhanA hetuo jANI levA / / 3. vaLI aMdhanane AzrI kahe che. 50 jamsi ityAdi sUtramAM batAvyA pramANe jemAM eTale rASTra phrUTADhA phUlamAM utpanna thayelA athavA dhuLamAM sAthe ramelA mitrA sAthe athavA strI vigere sAthe manuSya vase temAM mAtA pitA bhAI bena bhAryAM mitra evA sakha`dhIe. upara A mArA che evA mamatva karI snehathI lepAya che eTale mamatvathI badhAyalA kra vaDe naraka tiryaMca manuSya deva vigere cAra gati rUpa saMsAramAM bhramaNa karatA pIDAya che kANu pIDAya ? uttara je khAla eTale mUrkha, jene sArA khATA nA viveka nathI te anya anyamAM mAhita thayelA gRddha thayelA. eTale vadhAre mamatA karatA pIDAya che eTale prathama mAtA pitAmAM prema ane pAchaLathI zrI putra vigere mAM prema kare che tethI pIDAya che have pUrva prazna karyo hata ke zu' jANIne khadhana tAThe enuM samAdhAna kare che. vitta soyariyAceva, savvamevana tANa i saMkhAe jIviaMceva, kammuNA tiu i // 5 // sU vitta eTale dravya te sacitta hoya athavA acita hAya. tathA sAdara eTale eka uttaramAM janmelA bhAI bena hAya, te badhAM
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtaga. 51 e dhana vigere ja sAramAM bhamatA jIvane ati kaTuka zarI2 tathA mananI vedanA anubhavAve che. ( duHkha Ape che) paNa te vitAdika kharI rIte te jIvanA rakSaNa mATe thatuM nathI, te jANIne tathA pitAnuM Ayu a5 che. ema "rUpari. jJAvaDe " samajIne tathA pratyAkhyAna parijJAvaDe sacitta ane citta parigrahane te prANI mAtrane upaghAta (nAzaka pIDaka) samajIne tene tathA svajanane sneha te baMdhananuM sthAna che tenuM paccakakhANa ( tyAga ) karIne e paMDita mANasa kame baMdhanathI dUra thAya che arthAt chuTe che. tu avyayane artha nizcaya vAcaka che. eTale nizcaya karI 2 che athavA karma eTale kiyA saMyama anuSThAna rUpa che tenA vaDe karmathI chUTe che. upara adhyayana ne arthAdhikAra kahevAthI svasamaya (jena siddhAMta) pratipAdana karyo, have paravAdIo zuM kahe che te batAve che. e e gaMthe viukkama, ege samaNa mAhaNA ayANaMtA viussitA, sattAkAme hi mANavA // 6 // sU: A upara batAvelA graMthane choDane pitAnI IcchA pramANe racelA graMthamAM Asakta banI keTalAka (paNa badhAnahIM ) baMdhAyelA che te evI rIte ke. jaina siddhAMtane na svImAratAM cchAe cAle che.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. jaina siddhAMtamAM kahe che ke " jIvanu astitva DAya tAja jJAnAvaraNIyAdi kanu baMdhana che. ane tenA hetu mithyAtva avirati pramAda vigere tathA parigraha Arabha vigere che. tene teDavAnA upAya samyag darzana jJAna cAritra che tenA ArAdhavAthI ja mekSa che. AvuM je jaina graMthAmAM atAveluM che te graMthAne zramaNa eTale auddha sAdhu tathA brahaspati matanA anusaranArA brAhmaNA jinezvaranA kahelA graMthAne ula'ghIne paramArthane na jANatAM aneka prakAre potAnA mAnelA racelA siddhAMtAmAM AgrahI che jemake meMdro kahe che ke para sukha duHkha, icchA, dveSa jJAnano AdhArabhUta AtmA koi paNa nathI ki Mtu phakta " vijJAna " e ekaluja sa'sAramAM varte che ane badhA sa'skAro kSaNamAtra rahenArA che. tathA sAMkhyamatavALA evuM kahe che ke satva, raja, tamaHnI sAmya avasthA prakRtI che prakRtithI mahAn buddhi mahAnathI ahaMkAra utpanna thAya che. tenAthI gaNu SoDazaka. eTale sAla guNNA tenAthI pAMcabhUta ane caitanya te purUSanu svarUpa che vigere-vaLI vaizeSika ema kahe che dravya, guNu, karma, sAmAnya, vizeSa, samavAya A cha padArthoM che; naiyAyika ema kahe che, ke
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 53 pramANa, prameya vigere padArthonA anvaya, vyatirekanA parijJAnathI mokSa prApti che e pramANe temane mata che. vaLI mImAMsake kahe che preraNA lakSaNavALa dharma che. tathA kaI paNa sarvajJa jagatamAM vidyamAna nathI. tathA mukitane abhAva che evA tane mAnI rahelA che. vaLI cAvAke ema kahe che. paralekamAM janAra keI (jIva) ja nathI, pAMcabhUtathI jude kaI jIva nAmane padArtha ja nathI tethI puNya pApa paNa nathI, AvI rIte te kAyatika (cArvAka matanA nAstika leke) AvuM khoTuM mAnI te pAMce IdrinA viSayamAM durAcAra vigeremAM rakata thayelA che. vaLI teo kahe che keetaavaanev puruSo, yAvAnidriya gocaraH madra paTuM karyuM avazya vAta che ? || pivakhAdaca sAdhu zobhane, yadatItaM varagA tritannate nahi bhIrugataM nivartate samudaya mAtramidaM kalevaram // 2 // ATaleja leka paraka che. ke je IdriyathI dekhAya che Ama nAtikane utpAdaka brahaspati nAmane paMDita pitAnI bena je bALa vidhavA suMdara che. tene phasAvavA la cheDAvavA kahe che ke bhadra puNya pApa paraleka vigere bheLA mANasane ThagavA abahuzruta (mukha) mANasee zodhI kADhayuM che. jema
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 sUtrakRtAMga. AvakanuM pagaluM che. tene aMjANyA mANase game tema bake che. kharI vAta te ApaNe jANIe chIe 1 mATe IcchAnusAra pI. khA. dArU mAMsa vigere kazuM abhakSya nathI ! he suMdari! je bhagavyuM nathI, ke vakhata gumAjo te te gumAvyuM paNa have te pAcho kALa ane vaya AvavAnI nathI che bharU! ApaNuM bhega tathA AnaMda te mATeja A zarIra che! A pramANe jainetare pita pitAnA Icchita vicAre mAM magna banI ahaMtu bhagavaMtanA kahelA tatvanA rahasyane najANatAM tenuM ullaMghana kare che tethI teo viSayAsakta banelA che. have saithI vadhAre niMdanIka cArvAka matanuM ja varNana saMti paMca mahanbhUyA, iha megesi mAhiyA puDhavI Au teu vA vAu AgAsa paMcanA // 7 // sa. e paMca maha nyUyA, te bbho e gotti AhiyA ahatesiMviNAseNaM viNAseA hoi dehigo // 8 // sa0 pAMca moTAM bhUta sarva leka vyApI che tethI meTAM bhUta kahevAya che. A bhUta zabda vaDe bhUtane abhAva mAna nArAvAdIonuM khaMDana karyuM che. have ekalAM bhUtaja mAnanArA keI te matanA utpAdake je bhUta vADIe eTale brahaspati
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. paMDitanA matamAM rahenAranuM A tatva che te teo mAne che ane bIjA ne paNa te batAve che. ke pRthvI kaThiNa che pANI drava eTalI pravAhI che. teja te uSNatA che vAyu calana lakSaNa che ane AkAza pilANavALuM che. A pAMca bhUta temanAM mAnelAM sopAMga prasiddha che. tethI tathA te pAMce pratyakSa dekhAvAthI kaI paNa tene abhAva namAnI zake. prazna sAMkhya vigeree paNa A pAMca bhUta te mAnelAM che ja, jemake sAMkhe kahe che. satva, raja tame rUpa pradhAna mahAna te buddhi meTAIthI ahaMkAra, "huM e" bhAva, tethI cheDaza gaNa thAya che te soLa A che. pAMca sparzAdi buddhi Ikiye tathA vAku hAtha paga TonI jagyA. pezAbanI jagyA A pAMca karma Idriye agyAramuM mana che pAMca te IdrinA viSaye te gadha, rase, rUpa, sparza, zabda te "tana mAtra" nAme oLakhAvela che. eTale gadhavALI pRthvI e pRthvImAM gadha rU5 rasa ane sparza evA cAra che. rasamAtra A5 (pANI) eTale te pANImAM rasa rUpa ane sparza che rUpa mAtra teja eTale agnimAM rUpa ane parza che paNa mAtra vAyu te sparzavALe che. zabda tanmAtra AkAza, temAM ga gha rasa rUpa sparza e cAra sivAya utpanna thAya che Dave vazeSika paNa bhUte kahe che. pRthvIpaNAnA rogathI pRthvI, te paramANapaNe nitya ane be aNu vigerenA saMbaMdhathI kArya rUpe anitya cauda
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa sUtrakRtAMga. guNA te rUpa, rasa, gaMdha, sparza, saMkhyA, parimANa, pRtha katva, sayeAga, vibhAga, paratva, apara, gurUtvA katva, ane vega enA vaDe yukta che. tevI rIte apa (.pANI ) paNethI pANI che temAM rUpa rasa gadha sparza sakhyA pari mANu prathakatva sa'ceAga vibhAga paratve aparatva gurUtva svabhAvika dvavatva sneha ane vega tenuM rUpa zukala rasa madhura, sparzazIta ja che. have agni ( teja ) tejapAthI teja rUpa, sparza, saMkhyA, paramANu, pRthakatva, sapTega vibhAga parava, parata, naimittika, draSa, vega, ema agyAra guNAvA, temAM rUpa sapheda ane caLakatuM spaza-uSNu ja che. ane vAyutva ceAgathI vAyu te anuSya, zIta sparza sakhyA, parimANu, pRthakatva, sa'cAga vibhAga, paratna paratva, vega zabda, navaguNuvALA hatu kapa, zabda anuSca zIta spaza'li'ga AkAza, evI pAribhASika sa MjJA tenuM ekapaNuM che. tethI te sa MkhyA parimANa pRthakatva saMga, vibhAga zabda, e cha guNA vALu' zaliMga che. ema anyavAdi jee bhUtAnA sadbhAvanA Azraya grahuNa karavAthI teethI judA lokAyatika matanI apekSAe 5ca bhUtavAdI ema kema lIdhA ? uttara. sAMkhya vagere matavALe. pradhAnapaNe ahukArAdi vALA tathA kALadizA AtmAdika anya vastune paNa svIkA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga 57 2 karyo che paNa kAtika te pAMca bhUta sivAya AtmA vigere kazuM mAnatA nathI ethI temanA AzrIta sUtrArtha kahevAya jevI rIte teo mAne che tevuM batAve che. e pAMca bhUtethI pariNata thaI kAyA kAre pariNamIne kaMI paNa rUpe bhUtethI avyatirikta ( judo nahIM) AtmA thAya che paNa pAMca bhUtethI judo keI paNa parikalpita paralokamAM janAre sukha dukhane. bhagavanAre jIva nAmano padArtha ja nathI evuM teonuM mAnavuM che. te upadeza paNa kare che ke pRthvI vigere bhUtathI judo AtmA nathI. kAraNa ke te grahaNa ka. rakAra pramANane abhAva che A leke phakta pratyakSa pramANane ja mAne che paNa anumAna vigere pramANane mAnatA nathI kAraNa ke anumAna vigeremAM Idri sAthe padArthane saMbaMdha na hovAthI vyabhicArane saMbhava che ane vyabhicAra thatAM te anumAna pramANa mAnatAM bAdhA saMbhava thatAM tenuM lakSaNa daSavALuM thAya tethI vizvAsapAtra na thAya; kahyuM che ke hasta sparzA divAndhena, viSamepathi dhAvatA anumAna pradhAnena vinipAtona durlabhaH // jema AMdhaLo mANasa bhIta vigerene hAtha daI kharAba mAge cheDA jatAM pI jAya tema anumAna pramANane mukhya mAnI kArya karavA jAya te tene paDI javuM (bhUla thavI) te durlabha nathI-ahIM jema anumAna pramANane tiraskAra karyo temaja bIjA Agama vigeremAM paNa sAkSAt padArthanA saMbaMdhane
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 sukatAMga. abhAva hovAthI hastasparza karI AMdhaLe cAle tevuM bhUlavAne saMbhava temAM che. mATe pratyakSa pramANane mAnavuM ja sAruM che tethI bhUtethI jude AtmA na mAnavuM joIe. ane je. caitanya bhUtAmAM dekhAya che te bhUtemAMja kAyAkAre bhUte pariNamatAM prakaTa dekhAya che jema dArU banAvavAnI vastu ekaThI thatAM dArUne nize temAM utpanna thAya che. tevI rIte samajavuM. paNuM bhUtathI jude AtmA nahIM paNa temAMja samAveza kare jema mATI vigerene ghaDe. eTale kharI rIte te bhUtathI A AtmA judA nahIM paNa te ne abhAva hovAthI bhUtanA ekaThA thavAthI ja temAM temanI ja caitanya zakti che. jema pANImAM parapoTA thAya che. keTalAka lekAyatike AkAzane bhUtapaNe mAne che tethI "bhUta paMcaka" kahevuM doSita nathI. have te kAyatikane keI zaMkA pUche ke bhAI ! bhUtethI judo apara (bIjo) AtmA padArtha ja nathI te marI gaye evI lekamAM vAyakA che te kevI rIte? tene uttara Ape che ke, e bhUte kAyAkAre pariNamatAM caitana prakaTa thayuM tyAra pachI pAMca bhUtemAMthI keIpaNa bhUta vAyu ke agni ke baMnenuM nikaLI javuM thatAM deha dhAraNa karanAra devadatta vigerene vinAza thAya che. tethI lekamAM "muo" evI vAyakA che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga 58 paNa kaI "jIvamuo" evuM nathI A pramANe lekAyatika matane pUrva pakSa "bhUtathI AtmA jude nahIM e siddha karyo. have tenuM khaMDana niryuktikAra pite kare che. paMcaNhaM saMjoe aNNaguNANaM ca ceyaNAi guNo; paMcikAnA navA muLiyuM muLarU oro, ni vArasA pAMca bhUta pRthvI Adine saMge kAyAkAra pariNAma thaI ne cetanyAdika tathA AdI zabdathI bhASA caMkramaNa (cAlavuM ) vigere guNe na thAya. evI amArI (jena siddhAM. takAranI) pratijJA che anya vigere ahIM hetupaNe lIdhA che daSTAMta ahIM sulabha hevAthI batAvyuM nathI. pitAnI meLe vicArI levuM, ahIM cArvAka ne pUchavuM; ke bole. pAMca bhUtane saMge caitanya prakaTa dekhAya che te teonA saMgamAM paNa svataMtra che ke parasparanI apekSA e para taMtra che ? have temAM svataMtra nathI kAraNa ke temAM cetanyathI bIjA guNe te anya guNe te jema AdhAra kAThinya guNavALI pRthvI, dravaguNa-pANuM pakavanAra guNa teja ( agni) calana guNa vAyu, avagAhadAna guNa AkAza, athavA pUrve kahelA gaMdha vigere pRthvI vigeremAM ekeka guNa parihAni vaDe e badhA e guNe caitanyathI alaga che. e pramANe pRthvI vigerenA anya
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. guNe siddha thayA. ca zabdathI bIjA vikalpanI sUcanA batAve che. caitanya guNa sa dha karatAM prathama pRthvI vigejenA anya guNe chatAM cetanya guNa pRthvI vigere eka ekamAM jude paNa nathI te te bhegA thayA pachI caitanya guNa siddha na thAya. pravega A pramANe. bhUtone samudAya svataMtra heya te paNa svIkArAya, tene caitanya nAmane guNa sAdhya dharma nathI, pRthvI vigerenA guNethI te tadana judo hovAthI, ane je je anya guNone samudAya che. temAM apUrva guNanI utpatti nathI thatI, jema retInA kaNo bhegA karI pIlavAthI paNa snigdha guNavALuM tela nIkalatuM nathI athavA ghaTa paTTanA samudAyathI staMbha vigere na thAya, ane kAyama te cetana dekhAya che. tethI A cetana guNa te kAyane nahIM paNa te te cetanane guNa che. A sAdhavAmAM bIje hetu batAve che paMcidi ThANAruM eTale te pAMca sparzana, rasa, ghANa ca, chetra nAmanI Idriye teonA sthAne avakAza teomAM caitanya gunA abhA thI bhUta samudAyamAM paNa caii anya nathI, ahIM A samajavAnuM che ke lekAvatikenA matamAM apara (bIjo) keI dekhanAra (AtmA) nathI tethI Idriye piteja dekhanAra che teonAM je sthAna upAdAna kAraNa acitta rUpe hovAthI temAM caitanya guNa
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. nathI. I dvionAM A sthAna che. zAtra IdriyanuM AkAza sthAna suSira (piluM) che. prANa IMdInuM pRthvI sthAna tenA rUpe che. cakSu idriya teja rUpa che. rasa IdriyanuM pANI, sparza IdriyanuM vAyu sthAna che. ahIM A prayoga kare. IDhiye upalabdhivALI nathI, teomAM A cetana guNanI zarUvAta hovAthI ane je je acetana guNa AraM. bhe te te acetana che, jema ghaTa paTTa vigere che, e pramANe paNa bhUta samudAyamAM caitanyane abhAvaja sAthe. pAche bIje hatu kahe che. __Na aNNa muNiyaM muNai aNNo ityAdi ahI indrio pratyeka bhUtarUpa che. te badhIe bIjA (AtmA) nA dekhanArane abhAve piteja dekhanArI che. teone pratyekane pitatAnA viSayathI anya viSayamAM pravRti nathI thatI. kAraNa ke eka iMdriyanuM jANeluM bIjI iMdriya jANatI nathI. ane "meM pAMce paNa viSaye jANyA" e. saMkalanane pratyaya (khAtrI) thatuM nathI. ane ApaNe te anubhavIe chIe. tethI eka daSTA vaDeja kArya siddhi thAya che. te daSTAnuM caitanya che. paNa bhUta samudAyane guNa caitanya nathI, prayoga. A pramANe. bhUta samudAyamAM citanya nathI, tene AraMbha karavA idrijenA pratyeka viSaya grahaNa karatAM chatAM saMkalanA pratyayane abhAva
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtama. che, ane je anyagrahita ne paNa anya jANe te devadattanuM grahaNa kareluM yadatta grahaNa kare. (devadattanuM, jANeluM yajJadattA jANuM jAya!) A kyAMya dekhyuM nathI tema mAnavAmAM paNa nahIM Ave lokAyatinI yukita. A svataMtra pakSamAM doSa Ave paNa je paraspara sApekSanA parataMtratAnA svIkArathI bhUte maLavAthI ja caitanya nAmane dharma sAga vazathI utpanna thAya che jemake kavi (dArU banAvavAnI cIja) udaka vigere dArUnA aMge ekaThAM thatAM pratyekamAM nahIM vidyamAna evI madazakti (ni) utpanna thAya che, te pachI deSane avakAza kayAMthI rahe! jena AcAryanA uttara, gAthAmAM rahelA ca zabdathI AkSepa kahe che. sAMbhaLe "bhutAmAMthI paraspara sApekSa saMyogathI caitanya utpanna thAya che, temAM ame prathama prazna pUchIe chIe. ke A tamAre saMga saMgi padArthathI bhinna che ke abhinna che je bhinna hete "cha bhUta" ubhuM thAya! paNa tame pAMca bhUtathI juduM saMyoga nAmanuM bhUta grAhakapramANa mAnatA nathI. tamAruM pramapaNa phakata eka pratyakSaja tame mAne che, tenAthI A grahaNa karatuM nathI, je pramANa bIjuM mAne che te pramANathI . va paNa mAnI le ane je bhUtethI abhinna aMga hoya te
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. * tyAM paNa AciMtavavuM ke kema bhUta cetanAvALA ke acetanAvALA ? jo cetanAvALAM te ekendriya siddhi tyAre samudAyanI pAMca prakAranA cetananI siddhi thaze. ane ace. tana mAnA te pUrve kahelA doSa ubhA raheze kAraNa ke jayAM pratyekamAM juduM nathI tenA samudAyamAM thatuM paNa kayAMya phrekhAtuM nathI. retInA kaNamAMthI jema tela thatu' nathI ! vaLI tame kaheA che ke, "maghAMga judAmAM mA~ zakita nathI te samudAyamAM Ave che, te ayukata che. kAraNa ke te Nu - dimAM teTalI madya zakita pahelAMthI che. jemake kamAM bhUkha dura karavAnI zakita che, tathA bhrama ( bhameLa ) utpanna karavAnI zakita che. ane pANImAM taraza maTADavAnI zakita che tethI:madyAMgamAM paNa samudAya jevA tharDa aMze guNA che. te dRSTAMta ahI bhUtAmAM cetana pratyekamAM juduM namAnavAthI dArjIntika sAthe asAmya che, vaLI bhUtamAM caitanyanA svIkAra karavAthI maraNanA abhAva thAya che kAraNa ke mRta kAyamAM paNa pRthvI Adi bhUtAne sadbhAva che paNu jIvana zakita nathI. jo mRta kAyamAM vAyu ane tejanA abhAvathI maraNunA sadbhAva che, AvuM khelavuM te sUrakhAnu kahevu che. 3 kAraNa ke mRta kAyamAM zepha (sojo) (phulelu) dekhAvAthI vAyune abhAva nathI, kAthanA pati (pAcana svabhAvanA dekhAvAthI agnInA abhAva nathI. kadI ema kaheze| ke sUkSma kaika
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakatAMga vAyu, athavA agni temAM rahele, te jete rahevAthI tema thAya che te pachI tame " jIva " te bIjA nAmathI svIkAryo che. tethI tamAre karele vitarka nakAme che. kharI rIte te eja che ke bhUta je jaDa che. temanA maLavAthI paNa caitanyanuM prakaTa thavuM durlabha che. pRthvI Adi dareka ekaThA karyA pachI paNa caitanya dekhAtuM nathI, kadI ema kaheze ke kAyAkAra pariNata thayA pachI te cetana prakaTa thAya che. te tema paNuM nathI, kAraNa ke lepavALI pratimAmAM badhAM bhUta ekaThAM karavA chatAM paNa jaDatvaja dekhAya che temaja anya vyatireka vaDe citavatAM paNa A cetana guNa bhUtamAM uptanna thavAne gya nathI ane jo ema mAne ke A zarIramAMja uptanna thAya che. te A chevaTanA upAyathI chavaja siddha thaze tethI pitAne kadAgraha mukIne jIva" jude mAnavAne pakSa svIkAre. vaLI tame pUrve kahyuM ke pRthvI vigerethI vyatirikta (jude ) AtmA nathI. kAraNa ke tenA grAhaka pramANane abhAva che ane pramANa phakta pratyakSa ja che, ItyAdi tene uttara jainAcArya Ape che ke pratyakSa ja pramANe mAnavuM, paNa na anumAnAdika, e tamAruM vacana anupAsita gurU jevuM che. kAraNa ke" arthanuM avi saMvAdaka te pramANu kahevAya, ane tame pratyakSanuM ja pramANapaNuM mAne te keTalIka pratyakSa vyaktio dhamI paNa laIne pramANa kare che. e pramANe che.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNa ke arthanuM atisaMvAdakapaNe temAM che tethI, anubhUta pratyakSa vyaktinI mAphaka, teja pratyakSa vyakti vaDe svavidita vaDe bIjAne vahevAramAM lAvavAne A samartha nathI, teonuM pitAnuM saMvinnitva hevAthI, ane pratyakSa pramANanuM muMgApaNuM che. tathA anumAna pramANa te pramANa nathI, evuM anumAna karIne anumAnane uDAvavuM te karate cArvAka kevI rIte unmatta banele na thAya? kAraNa ke A pramANe je te anumAnane apramANa karAve, ke na anumAna pramANa, visaMvAdakapaNAthI, anubhUta anumAna vyakti mAphaka, have A anumAna che te ema kaheze ke "para prasiddhine mATe kahyuM che, te te paNa tamAruM kahevuM ayukta che" kAraNa ke tamane pUchazuM ke bele "ke paranuM mAneluM anumAna pramANa tamane pramANe che ke apramANa? je pramANa heya te anumAnane apramANa kevI rIte kahe che ! ane je apramANa e vikalpane mAne te apramANa mAne che te kevI rIte paranI khAtrI karaze ? kadI kaheze ke bIjAe anumAna che te pramANa mAnyuM che tethI te te paNa ayukta che. kAraNa ke je kaI mUDhapaNathI apramANane pramANa mAne te tamArA jevA ati nipuNa paNa tenI mAphaka mUDhapaNuM svIkArI leze ke? vaLI ke I ajJa (kUkha) geLane viSa mAne te tene mAravAnI icchAvALA buddhimAne zuM tene gaLAja
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Apa ke tethI e pramANe pratyakSa anumAnanuM pramANapaNuM apramANapaNuM sthApavA jatAM tamArI anu IcchAe paNa baLa jabarIthI anumAnane pramANapaNe mAnavuM paDaze. vaLI svarga apavarga devatA vigerene pratiSedha (niSedha) karatAM tame kayA pramANuthI niSedha karaze? pratyakSa pramANathI te niSedha nahIM karI zake, kAraNa ke te pratyakSa pramANa pravartatAne niSedha karaze ke nAza thatAne niSedha mAnaze? have te pravartamAna te dekhAtuM nathI. kAraNa ke tenA abhAvanA viSayapaNAnA virodhathI! (te nathI evuM pratyakSa pramANa kevI rIte kahI zake?) tema nivartamAna thatuM paNa pratyakSa nathI. kAraNa ke "te nathI" evI tenA vaDe khAtrI mAnavI e paNa ayukta che kemake vyApakanI nivRti (nAza) mAM vyAptinI nivRti manAya, paNa cArvAka matavALAnA matamAM pratyakSa pramANuja mAnavA vaDe samasta vastumAM vyApti na manAya na sadhAya.) tethI kevI rIte pratyakSa nivRttimAM padArthanI vyAvRtti sAdhe? tethI ravajJadine niSedha karavA jatAM cArvAke avaye (vinA IcchAe) pratyakSa pramANa vinA bIja pramANe mAnI lIdhAM! vaLI teNe anyanA abhiprAyanA vijJAnane svIkAravAthI ahI khulI rIte bIjAM pramANa mAnyAM che, nahIM te kevI rIte bIjAne baMdha karavA
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga mATe zAstra zikSA cArvAke svachAnusAra ubhI karI che! eTalethI basa che. pharI jainAcArya kahe che. pratyakSa sivAya bIja pramANe che tenA vaDe AtmAnI siddhi thaze. te kayAM? e prazna karanArane utara Ape che AtmA che." tenAmAM asAdhAraNa guNanI prApti che tethI, jema cakSu driyamAM che tema, jemake cakSu iMdriya sAkSAt dekhAtI nathI, paNa sparzana (zarIra) vigere idricenA asAdhAraNa rUpa vijJAnanI utpattinI zakti vaDe te canuM paNa anumAna karAya che. tevI ja rIte pRthvI vigere asAdhAraNa caitanya guNanI prApti vaDe AtmA paNa che. ema anumAna thAya che ane caitanya te asAdhAraNa guNa che. ane te pRthvI Adi samudAyamAM caitanya nathI te siddha karavAmAM AveluM hovAthI caitanya e AtmAne ja guNa che. mATe AtmA siddha thaye. vaLI bIjI rIte AtmA che." badhI idrine upalabdha arthanI saMkalana (jeDANa) pratyaya (khAtrI) ne sadbhAva hovAthI, pace gokhamAM anya anya upalabdha (prApti) athe saMkahanA karanAra devadatta mAphaka, tevI rIte AtmA arthanedaSTA
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ satrakRtAMga che. paNa iddhi nathI, te indriye nAza thAya te paNa pUrve joyelA padArthonuM smaraNa kAyama rahevAthI, gokhane nAza thaye paNa tenA dvAramAMthI upalabdha arthanuM samaraNa rAkhanAra devadatta mAphaka. ' vaLI arthapatti vaDe paNa AtmAsiddha thAya che jemake pRthvI vigere pAMce bhUta samudAya hovA chatAM paNa lepa karmathI banelI mUrti vigeremAM paNa sukha dukha IcchA dveSa prayatna vigere kriyAone sadbhAva nathI. e kAraNathI sAmarthathI paNa jaNAya che ke "vidyamAna che, bhatathI koI paNa sukha dukha IcchAdi kiyAone samavAya kAraNa padArtha--" ane teja AtmA siddha thAya che. tethI A pramANe pratyakSa anumAnapurvaka evI bIjI paNa athapati ( vidvAne) vicAravI. tenuM AvuM lakSaNa hoya. pramANa SaTka vijJAto, yatrArtho nAnyathA bhavana adRSTaM kalpayedanyaM, sArthApatti rudAhattA. // 1 // chae pramANethI jANItA e padArtha jayAM bIjI kaI rIte asiddha na thAya. tyAM AgaLa na dekhAte heya te paNa te mAnI le. tenuM nAma athapatti che. have Agama pramANathI AtmAnuM astitva jainAcArya batAve che.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ satAMga A AgamanuM vacana che. " asthime AyA uvavAie ityAdi mAre AtmA upapAtika (utpanna thanAra) che. AvuM AgamamAM pratyakSa vacana che tyAM bIjA Agama pramANanI zI jarUra che? : vaLI jainAcArya kahe che ke. A badhA pramANamAM mukhya pratyakSa vaDeja AtmA jaNAya che. tenAM guNa jJAnanA pratyakSapaNathI, ane jJAna guNa te guNIthI ananyapaNe rahe che tethI pratyakSathI ja AtmA che. jema rUpAdiguNa pratyakSa hovAthI paTa vigere pratyakSa manAya che. tema AtmA paNa huM sukhI, huM dukhI, vigere evA huM pratyaya grAhA AtmA pratyakSa che. ane huM pratyAyanA sva saMvida anubhava) rUpapaNathI che vaLI mAruM zarIra purANuM karma che. zarIrathI juduM dekhAvAthI, vigere bIjA paNa pra mANe jIvanI siddhi mATe vicArI levAM, vaLI cAvakane kahe che ke tame pUrve kaheluM ke, "na bhUtathI juduM caitanya, tenuM kArya hevAthI, jema ghaTa vigere mAphaka. e paNa tamAre kahevuM juThuM che. hetunI asiddhi hovAthI, kAraNa ke, "bhUtanuM kArya caitanya nathI." teone te bata
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ savakatAM. (jude ) guNa che. bhUta kArya caitanyane mAnatAM saMkalanA pratyayane asaMbhava che. A pUrve kahI gayA jevuM che. ethI AtmA" bhUtethI jude tathA jJAnane AdhAra che e siddha thayuM. ahIM zaMkA kare che. jJAna AdhAra bhUta AtmA vaDe jJAnathI bhinna Azrita vaDe zuM prajana che? kAraNa ke jJAnathI ja sarva saMkalanA pratyaya vigere siddha thAya che. vacamAM gumaDA je lakhadAyI) AtmAnI kalpanA karavAthI zuM vadhAre che? kAraNa ke "jJAna" ja cidarUpa che. ane acetana bhUta je kAyA kAre praNamyAM che. tenI sAthe saMbaMdha thatAM sukha dukha IcchA zreSa prayana vigere kiyA utpanna thAya che. tathA saMkalana pratyaya ghaTe che ane bhavAntaramAM paNa gamana thAya che. A pramANe badhuM sIdhuM che tyAre AtmAnI kalpanA karavAthI zuM vizeSa che? ahIM jainAcArya samAdhAna kare che. " eka AtmAne AdhArabhUta mAnyA vinA saMklanA pracaya ghaTatuM nathI. jemake "pratyeka Idviye pitApitAne viSaya grahaNa ! kare chate ane bIjI Idriye judA viSayane jANe chate tethI ekanuM saMpUrNa jANavAnuM na banavAthI "meM pAMca viSaya
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ savatAMga jayA" evA AtmAnA saMkalanA pratyayane abhAva thai jAya. (je AtmA na mAne te) tyAre vaLI kahe che. " Alaya vijJAna eka che evuM mAnIye te kema. nAcArya uttara te tame judA nAme AtmAne ja svIkArI lIdhe. kAraNa ke " jJAna nAmane guNa guNI sivAya ekale hAtha nahIM, tethI avazya " AtmArUpa guNI " ne mAnave joIe. vaLI A AtmA sarvavyApI nathI. tene guNa sarvatra dekhavAmAM AvatuM nathI. ghaTanI mAphaka jema, ghaTa eka jagyAe paDyuM hoya tyAMja dekhAya. ane manAya. vaLI te zyAmAka taMdula jevaDe ke aMguThAnA parva eTale nAne nathI. teTalA mAtra zarIramAM na vyApI rahevAthI (teTaleja na mAne.) camaDha sudhI zarIramAM vyApI rahevAthI te pramANe teTalAmAM tene cetanA guNa anubhavAya che. tethI A pramANe nakkI thayuM ke, je zarIra teNe prApta karyuM che tenI cAmaDI sudhI vyA pele AtmA che, ane te anAdi karma saMbaMdhane keIpaNa divasa saMsArI AtmAnA svarUpamAM anavasthAna hovAthI- vaLI AtmA amUrta chatAM mUrta kamane saMbaMdha mAnatAM virodha nathI AvatuM, ane karmanA saMbaMdhathI sUma bAdara
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ chara s e driya be traNa cAra driya paryApta aparyApta vigere bahu prakAranI avasthA prakaTuM thAya che. tene ekAMta kSaNika mAnatAM dhyAna adhyayana krama pratyalijJA (oLakhANa) vigerene abhAva thAya, ane ekAMta nitya mAnatAM nArakatiryaMca manuSya amara e cAra gatinA pariNAmane abhAva thAya tethI kaI aMze anitya ke aMze nitya AtmA che eTalethI basa che have ekaja AtmA che e advaitavAdanA uddezAne adhikAra batAvI te vAdI pUrva pakSa siddha kare che, te batAve che. : jahAya puDhavIthabhe, ene nANAhi dIsai evaMbho kasiNe loe, vinnU nANAhi dIsai sUtra. // 9 // daSTAMta baLa vaDeja atha svarUpanI samajaNa paDatI hevAthI pahelAM daSTAMta batAve che. yathA zabda upadarzanamAM ane gAthAmAM ca zabda api artha mAM che te bhinna kema che. eka" eTale ene aMtara rahita samajavuM ke, "pRthvI pote stupa che. athavA pRthvI ne stupa eTale pRthvInA samUha nAmane avayavI padArtha " te ekale paNa judA judA rUpe eTale nadI, samudra, parvata, nagara, saMniveza; vigerenA AdhArarUpe vicitra dekhAya che vaLI nIcI ucI kamaLa, phaNu, zatI, pILI vigere bheda zALI dekhAya che. AvA bhedethI pRthvI tatvamAM kaMI bheda
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakamAMga gaNAtuM nathI. tevI rIte bIjAne AmaMtraNa karI te vAdIo kahe che ke " badhe leka cetanA acetanArUpa eka vidvAna vate che. eTale ema samajavuM ke eka ja AtmA nizca vidvAna (paramAtmA ) jJAnapiMDa pRthvI vigere bhUtAnA AkAre jude jude dekhAya che ane evA eTalA bhedathI ja tene Atma tatvamAM bheda thatuM nathI ! teja ame mAnIe chIe ke, ekaevahi bhUtAtmA, bhUte bhUte vyavasthitaH ekathA bahudhA caiva dRzyate jalacaMdravat // 1 // nidhye ekaja AtmA che te judA judA bhUmAM vasele che ekale chatAM jema jalamAM caMdramA judA judA dekhAya tema dekhAya che. tayApuruSaevedagniMsarvaM yadbhUtaM yacca bhAvyaM utAmRtatvasyezAno yadanne nAtirohani, yadejati, yannejati, yadyUre yadu aMtike yadanaM tarasya sarvasya yatsarvasyA sya bAhyataH ityAtmA haitavArA A vedanI kRti che tene athe. purUSa teija sarva che eTale je thayuM, je thaze vaLI amRtapaNAne IzAna je anna rUpe vadhe che. je puje che, je nathI pujate, je dUra che
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ hA savatAMga. je pAse che. je aMtarA rahIta che. te badhAne tathA bahAra che te badhAne (gAmI) AtmA pate che. - A AtmAnA advaitavAdane purva pakSa kaho. have jainacArya tene uttara Ape che. evamegeti jappaMti, maMdA AraMbhaNissiA egekicAsayaM pAvaM, tivvaM dukkhaniyacchai // 10 // sU0 upara pramANe AtmAno advaitavAda batAvyuM. teja purUSa kAraNa che. evuM belanArA keTalAka vAdIe bIjAne samajAve che. te kevA che ke maMda eTale jaDa, eTale samyaka parijJAna thI rahita che. maMdapaNuM temanuM yukti rahita AtmAne ane dvita pakSa grahaNa karavAthI siddha thAya che. have tene uttara Ape che ke, je ekaja AtmA hoya ane bahu AtmA nathI. te je prANIo khetI vigere karanArA keTalAke che te AraMbha karI ine nAza thAya tevA vyApAramAM Asakata banI ne tenA vaDe aneka AraMbha karI pApa upArjana karI azubha phaLa bhegavavA narakAdimAM jAya che. ( AmAM mAgadhImAM eka vacana chatAM bahu vacana hevAthI bahu vacana levuM) tethI e artha le ke nizcayathI AraMbhamAM rakata jIve ja narakamAM jAya che. paNa je AtmA eka mAnIe te tevuM banavuM
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakatAMga. azakaya thAya ? ane eka AtmA mAnIe te vaLI eka azubha karma kare te bIjA sArAM kRtya karanArAone paNa narakamAM jeDe javuM paDe ane duHkha bhegavavAM paDe. paNa evuM dekhAtuM nathI. jemake koI rAjAne gunho kare che te ekaleja bhogave, bIjAne duHkha nyAyI rajA ApatuM nathI. vaLI AtmA (AkAza mAphaka) sagata (vyApI) mAnIe te AtmAne baMdha makSane abhAva thAya te pratipAgha (svIka2vA gya) ane pratipAdaka (svIkAra karAvanAra ) nA vivekanA abhAvathI zAstra praNayana (upadeza) ne abhAva thAya che. e arthane Teke ApanAra purvanIja niryuktikAra gAthA ahIM batAve che. te A pramANe. pAMca pRthvI vigere bhUtAmAM ekatra kAyAkare pariName lAM chatAM caitanya dekhAya che. je eka ja AtmAvyApI hoya tyAre ghaTa vigeremAM paNa caitanya dekhAvuM joIe ! paNa evuM thatuM nathI, tethI AtmA eka nathI, bhUtanA judA judA guNe che te eka AtmAnuM badhe abhinnapaNe rahevAthI tevuM na thAya tathA pAMce IdrI AzrayI jJAnanI pravRtti thatAM anya koIe jANI lIdheluM te bIje nathI jANate te paNa eka AtmA mAnavAthI na thAya A pramANe eka AtmA mAnanA
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ nuM khaMDana karI have teja zarIra ane teja chava mAnanAra vAlIne purva pakSa batAve che. patte aMkasime AyA, je bAlA je apaMDiA saMti piccA na te saMti, natthi satto vavAiyA // 11 // teja zarIra teja AtmA mAnanAranuM A kahevuM che ke jema pAMca bhUta kAyAkore pariNamatAM temAMthI caitanya prakaTa dekhAya che athavA utpanna thAya che, te pramANe ekeka zarI2mAM ekeka AtmA, ema badhAe AtmA e pramANe rahelA che ( vArevAre teja zarIramAM teja jIva janme che) eTale te mUkha ajJa heya; tathA je paMDita, sat ane viveka jANanAra che. te badhA judA judA goThavAyelA che. tethI eka AtmA sarva vyApI che. tevuM na mAnavuM, je tevuM ja mAnIe te bAla paMDitane viveka na rahe, vaLI pratyeka zarIramAM AtmA judo rahe che ane zarIra bahu che. te jaina mata vALAne paNa ISTaja (mAnItuM) che. evI AzaMkA lAvIne kahe che ke je zarIramAM vidyamAna che. tyAM sudhI te che. ane zarIranA abhAve nathI rahetuM, jema kAyA kara5risuta bhUtomAM caitanya prakaTa thAya che. paNa bhUvanA apagama (judA paDavAthI) caitanya nAza pAme che. paNa bIjI jagyAe jatuM dekhAtuM nathI teja dekhADe che ke, paralekamAM AtmA jatA nathI dekhAtA, arthAt zarIramAMthI judo paralokamAM
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. svakame phalane zekatA (bhagavanAra) AtmA nAmane 5dArtha ja nathI-A zA mATe? te kahe che, mULagAthAmAM asti avyaya bahu vacanamAM che tethI ema samajavuM ke prAchIe bIjA bhavamAM janArA vidyamAna nathI. evuM veda ti paNa kahe che. juo- " vijJAna ghana evaitembha bhUtembha samutthAya tAnyevAnu vinazyati na pretya saMjJAstIti( A purva pakSa batAvya) ahIM jainAcAryane ziSya zaMkA puche che che ke A vAdImAM ane purve batAvelA bhUtavAdImAM zuM vizeSa (judA paNuM) che? tenuM samAdhAna kare che. bhUtavAdIonAM bhuteja kayA kAra pariNAmelAM deDavA kudavAnI kriyAne kare che. (te ja mAne paNa caitanane juduM na mAne). paNa A vAdI te kAyA kAre pariNata thayelA temAMthI caitanya nAmane AtmA utpanna thAya che ke pragaTa thAya che. tevuM mAne che paNa sAthe evuM mAne che ke te bhUtanI sAthe abhinna (bhegeja) che, have tenuM khaMDana jinAcArya karatAM kahe che ke e pramANe je mAnaze. te minA abhAvathI dharmane abhAva thaze te have batAve che. natthi puNNe na pAyegA, nanthi loe itAvare sarIrassa viNAseNaM, viNAsA hoi dehiNI // 12 // sU
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRtAMga puNya (aspRdaya karanAra) ane dukha denAra pApa, e. baMne ne nAza thaze, te sUtrakAra kahe che kAraNa ke AtmA mane tame abhAva mAne che, ane tethI A lekamAMthI puNya pApanuM phaLa bhegavavA para leka che tyAM javA mATe tame AtmA mAnatA nathI, bhute judA paDavAthI dehI (A bhA) ne paNa abhAva thaI jAya che tethI AtmAne puNya pApa bhegavavAM te zarIra naSTa thatAM anubhava nahIM karI zake eTale dhamI AtmAne nAza thatAM tene dharma puNya pApane paNa nAza thaze A bAbatamAM ghaNuM daSTAMta che jemake jala mAM parapa TA che te jalathI judA kaMI paNa dekhAtA nathI, tevI rIte bhutathI jude AtmA nathI, vaLI keLanA thaDamAM cAmaDInuM paDa juduM karIe te (paDe) judAM paDe, paNa temAM sAra kazuM nathI, teja pramANe bhuta samudAya nAza pAmatAM teTaluM ja choDIne kaMI paNa sAra rUpa AtmA nAmane padArtha dekhAte nathI vaLI jema alAta ( ) ne bhamAvIe te te cakrAkAra, nathI te paNa cakanI buddhi utpanna kare che. e pramANe bhuta samudAya paNa viziSTa ( ) kriyAne prApta thatAM jIvanI bhrAMtine batAve che. jema saramamAM bahAra mukhanA AkAra paNe vijJAna anubhave che. aMtaramAMja bAhaya arthane batAve che. e pramANe AtmA vinA ja tenuM vijJAna bhuta samudAyamAM pragaTa thAya che. jema AdamAM
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ savakRtAMga.. svaracha paNe pratibiMba paDele padArtha bahAra rahele paNa aMdara rahele dekhAya che. paNa tema nathI, jema grISma rUmAM pRthvInI garamIthI dedIpyamAna thatA karaNe kalAkAranuM (taLAva)nuM jJAna (bhAsa) utpanna kare che e pramANe gAMdharva nagara vigere khare rUpe nathI to paNa te dekhAya che teja pramANe AtmA paNa bhuta samudAyathI kAyA kAre parimumatAM jANe AtmA judo che e prAta bhAsa thAya che A daSTAMtone siddha karanArA keTalAMka sUtro kahe che. A saMbaMdhI sUtrane Adarza (lekha) junI TIkAmAM na dekhA vAthI ame paNa lakhyAM nathI. have te vAdIne kaI pUche ke je bhu thI judo AtmA ke na hoya te tenAM karelA puNya pApa na hoya te pachI A jagamAM AvuM vicitra kramAMthI dekhAya ? jema ke kaI dhanavAna. keI daridrI keI subhAgI, kaI dAgI, keI sakhI. keI dukhI, keI rUpavAna, ke kurUpI, ke I regI, koI niragI e pramANe vicitratA kayAthI hoya? tene uttara teja vAdI Ape che ke, " svabhAvathI-jemake, ke patharanA TukaDAmAM pratimAnuM rUpa banAve che. tene kezara, agara, caMdana vigerethI vilepana kare che. dhupa vigere kare che. te anubhave che.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane bIna pASANanA TukaDAmAM loke paga vigere dhue. che te pASANanA TukaDA kAMI zubha azubharamavALA nathI. ke tenA uyathI te pASANa tevI zubha azubha avasthA bhagave. e te jagatanA svabhAvanI vicitratA che. tevuM ja kahyuM che ke, " kaNTakasya ca tIkSNa laM, mayUrastha vicitratA / varNAzca tAmra cU DAnAM, svabhAvena bhavaMtihi // 1 // kAMTAnI aNI keNe karI che ? moranI vicitratA keNe karI? varSo sukaDAmAM kese banAvyA ? e te svAbhAvika niyama pramANeja banyA che. ( A pramANe te jIva te zarIra evu mAnanArAne mata batA-have akAraka vAdine mata batAve che. kuvvaM ca kArayaMceva, savvaM kuvvaM na vijjaI evaM akAra o appA, evaM teu pagambhiA sa. // 13 // karate" ethI svataMtra kartA kahe che AtmAnuM A mUrta paNuM tathA nityasvapaNuM havAthI, tathA sarva vyApI hevAthI AtmA keIne kartA nathI. ane te hetuthI karAvA paNuM paNa AtmAthI sidhana thAya, gAthAne pahele "ca" zabda atIta anAgata kartatvane niSedha kare che. ane bIje "ca" zabda samuccaya artha batAve che. tethI Atma pite kriyAmAM pravartate nathI, na bIjAne pravartAve che, jo ke rithati kriyA
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga mudrA pratibiMba nyAya vaDe (japA sphaTika nyAya vaDe ) bhegavavAnI kriyA kare che. te paNa tene samasta kriyAnuM katva nathI, teja dekhADe che. parispaMdate deza dezamAM javuM vigere e kriyAne karate AtmA nathI. sarva vyApI ane amUrta hevAthI, AkAzanI mAphaka tenuM niSkriyapaNuM che. temaja kahyuM che. akartA niguNo bhoktA, AtmA sAMkhya nidarzane eTale AtmA akartA guNa rahita paNa bhegavanAra che, ema sAMkhya matamAM batAvyuM che. A pramANe AtmA akAraka che. have te sAMkhya matavALA tenAthI paNa vizeSa dhaSTatA dharIne vAraMvAra kahe che ke, " iti: joti tathA gucavyavaNitamrth puruSazcetayate " prakRti kare che te purUSa bhagave che. ane buddhithI nizcaya karAya artha purUSa samaje che. A akAraka vAhIne mata batAvyuM. have pUrve batAvelA te jIva te zarIra matavALAnuM khaMDana kare che. jenA cArya kahe che. je te uvA iNo evaM, loe tesi kaosiyA. 'tamA ote tamaM jaMti, maMdA AraMbha nissiyA. 24 || 4
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ K samakRtAga. "" have pUrve kahelA te jIva te zarIra mAnanArA eTale bhutAthI AtmA maLelenja mAnanArA che tenuM nirAkaraNa kare je. prathama teoe kahyu che ke " zarIrathI AtmA bhinna nathI " e ayeAgya che. tenuM sAdhaka pramANa che, te A pramANe " vidyamAna che A karanArUM zarIra " prathamanA prati niyatane na karavA paNAthI; ahIMyAM je Adimat pratiniyata AkAra che te tenA kartA vidyamAna dekhyA che. jemake ghaTa (kuMbhAra nAve che ) ane je avidyamAna karanAra che te Adimat pratiniyata AkAra paNa na hAya. jema AkAza ( jemake AkAsarA koi paNa jAtanA AkAra nathI) paNa Adimat pratiniyata AkAranuM sakatttatva paNe vyApti che. vyApakanI nivRttimAM vyApya nIvinivRti che. A khadhe cAjanA karavI, vaLI vidyamAna adhiSThAtRka ) driA che. kAraNa paNAthI, je je ahIM karaNa che te te vidyamAna adhiSThAtRka dekhAya che. jemake daMDa cakra nigere, ane adhiSThAtA sivAya karaNa paNAnI upapatti ( svIkAra ) nathI, jemake AkAzane. ane iMdriyAnA adhi jAtA AtmA che. te AtmA iMdriyathI judo che. vaLI vidyamAna AAtRka ( lenAra ) mA iMdriya viSayane samUha che. AdAna ane adeyanA sadbhAva paNAthI--ahIM jyAM jyAM AdAna Aya sadabhAva tyAM tyAM vidyamAna AdAtA (
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga, (grAhaka) dekhe che. jemake sANase ane leDhAne piMDa e baMnethI jude "luhAra" che. ane ahIM iDhiye je karaNa che tenA vaDe vine grAhaka te tenAthI bhinna che te AtmA che. tathA vidyamAna bhegavavA gya zarIra che. bhegavavA gya dina (cekhA) mAphaka ahIM je kuMbhAra vigerenuM mUltatva, anityatva saMhatatva dekhavAthI AtmA paNa te thAya. tethI dharmanA vizeSa viparIta sAdhana paNe virUddhanI zaMkA na karavI, kAraNa ke saMsArI AtmAnuM karma sAthe anya anya anubaMdhathI keI aMze mUrNa paNe paNa mAnyuM che tethI-vaLI tame kahyuM che. vArita tA 3 tisA satve upapAtika nathI-e paNa ayukta che. kAraNa ke teja divase janmela bALaka tene dhAvavAnI IcchA te anya ane bhilASA purvaka che. kAraNa ke abhilASA thAya che. tethI, kumAra abhilASanI peThe vaLI bALavijJAna che te anya vijJAna pUrvaka che. vijJAna paNathI; kumAra vijJAnanI peThe, teja pramANe teja divase janmela bALaka paNa jyAM sudhI A teja stana che. evuM nizcaya na kare tyAM sudhI revuM na cheDate stanamAM mukha lagADe che ethI siddha thAya che ke jaLakamAM vijJAnane leza che. te anya vijJAna parvaka che te anya vijJAna te bhavAMtara ( vibhava ) nuM vijJAna che
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga, tethI rAva upapAtika (janma lenAra ) che. vaLI tame 4 vijJAna ghana eva ete myAbhUte mya samu tthAya tAnye vAnuM vinatIti. tene paNa Ave artha che. " vijJAna ghana " vijJAnane piMDa. AtmA bhUtethI uptanna thaI. eTale pUrvanAM karmonA vazathI te prakAre kAyAkAre pariNamatAM bhUta samudAyamAM tenA dvAravaDe pitAnAM parva karma phaLa bhegavIne pAche tenA vinAze AtmA paNa tenA pachavADe tenA AkArathI naSTa thaI bIjA paryAya vaDe unna thAya che. paNa tenI sAtheja kaI ( saMpUrNa ) nAza thate nathI vaLI tame kahayuM ke dharmi (AtmA)nA abhAvathI puNya pApane paNa abhAva che te paNa ayukata che kAraNa ke dhamI pUrve upara batAvyA pramANe ( yukita) samUhavaDe ( AtmA ) sAthe che tenI siddhi thayAthI tenA dharmo puNya pApanI paNa siddhi jANI levI ane jagatanuM vicitrapaNuM dekhAya che tethI, vaLI tame svabhAvane AzrayI kahI patharAnA TukaDAnuM draSTAMta ApyuM te paNa tenA bhegavanAranA karma vazathIja te te pramANe saMvRta ( joDAyeluM ) che e keIthI dUra thAya tema nathI, tethI puNya pApane sadbhAva che. vaLI tame keLanA staMbha vigerenA ghaNA draSTAMte AtmAne abhAva batAvavA dekhAyA te paNa kahelI nItivaDe AtmAje bhUtathI vyatirikata paraleka yAyI sArabhUta che te siddha karele hevAthI
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAga tamAruM kahevuM phakta vAcALatA (vyartha baka bakATa)ne sUcave che, eTalethI basa che have bAkInuM sUtra varNave che. te pramANe bhUtavyati rikata AtmAne uDAvanArAo Aleka je cAragatirUpa saMsAra eka bhavathI bIjA bhavamAM bhramaNa karanArA che. te sarva sAdhyuM che, ke subhaga, durbhaga; rUpa, maMdarUpa, izvara, dAridrayA dikAraNe jagata vicitra lakSaNa vALe che. A " leka " teo ne kevI rIte ghaTe? AtmAne svIkAravAthI ! arthAt kaMI paNa nahIM, te nAstike paraleka yAyI chava na mAnavAthI ane puNya pApane abhAva mAnIne teo kiMcana kAriNa (vyartha) ajJAna rUpa aMdhArAthI bIjA aMdhArAmAM jAya che. te ajJAna (kuyukita) thI pharIthI jJAnA varaNIyAdi rUpa meTA aMdhakArane ekaTho kare che athavA tathA IvatamaH eTale duHkha samUha vaDe sat viveka nAza thavAthI yAtanA sthAna evA ThekANethI tamasa (narakAvAsa) thI paratara ( bIjA meTa) tame mAM (narakAvAse) jAya che. eTale sAtamI nArakImAM rairava mahArairava, kAla mahAkAla, apratiSThAna evApAMca narakavAsa che tyAM jAya che zA mATe te kahe che- te mUrakhAo AtmA siddha thAya che, chatAM asat Agrahane vaza thaI te AtmAne abhAva mAnIne prANIne ghAtaka vivekI purUSathI niMdita. AraMbha nA vyApAramAM ke ?
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtaga. saMbaddha thaI puNya pApane abhAva che evuM mAnI parapheka ne abhAva mAnI AraMbhamAM ati rakata bane che. (tethI bApaDA vinA IcchA e narakamAM jAya che) vaLI te jIva teja zarIra mAnanArA vAdInuM niryukti kAra paNa nirAkaraNa karavA kahe che. tenAthI pUrva sAphaka va Na mitya ijANavI have akAraka vAdInA matane AzrIta pUve kahelA sleka nI vyAkhyA kare che. je e akAraka vAdI AtmA nuM attatva, nitya tva, sarva vyApitva he tuothI niSkriyapaNuM, mAnI beThA che. teone Aleka je jarA maraNa zoka AkaMdana, harSa vigere lakSaNa vALe. naraka, tiryaMca, manuSya amara ecAra gatirUpa che te A leka AtmA niSkriya chatAM AtmAmAM ane prayuta (nAzanahI) anutpanna (nautpanna thayela) sthira, eka svabhAva vALA hoya tyAM kevI rIte siddha thAya? keI paNa rIte siddha nathAya, tethI dekheluM ISTa bAdhA rUpathI tamasa (ajJAna)thI teo pUve kahelA narakamAM jAya che. kAraNake te maMda buddhi vALA prANane duHkha denArA AraMbhamAM nizcita che. have niryuktikAra akArakavAdIonA matanuM khaMDana karavA kahe che. ko ve eI akayaM ? kaya nAso paMca hAgaI nasthi deva maNussa gayAgai jAI saraNA iyA NaMca // 34 //
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ satrakRtAMga. G AtmAnuM akattatva paNa mAne tethI teNe karyuM nathI. tyAre na karelu kANu bhAgave ? tathA akriya paNAmAM vedana kriyA paNa na ghaTe tathA na karelu paNa bhAgavavAnu' mAnIe tA na karelAnu Agamana ane karelAnA nAza evI ( aNughaTIta ) Apatti Avaze. tethI eke pApa karelu badhAM prANIone bhAgavavA vakhata Avaze, ane eke puNya karyuM hAya tA badhA varga sukhI thaI jAya, A vAta dekhAtI nathI, tema mAnavI paNa ISTa nathI; tathA AtmAnA sarva vyApIpaNAthI tathA nityapaNe AtmA heAvAthI AtmAne pAMca prakAre nAraka tiryaMca manuSya deva ane mekSa pada je pAMca gati che te na thAya, tathA tamArA sAMkhya saMnyAsIne kaSAya cIvara (kAthA raMganAM ra'gelAM kapaDAM) paheravAM, mAthu muMDhAvavuM; daMDa dhArA, bhikSAbhAjana, pAMca rAtrinA upadeza anusAra yama niyama vigere anuSThAna tathA paMca vizati tatvajJo yatra tatrAzrame rataH jaTI muNDI ziravI vApi mucyate nAtra saMzayaH // 1 // 25 tattvanA jANa koi paNa AzramamAM rakta, jaTA dhArI, muMDa mastaka vALA, athavA cATalI rAkhanArI hAya tA paNu te mukta thAya. " e badhAM vacanA tamArAM niSphaLa thAya tathA dhruva manuSya vagere gamana Agamana nahIM thAya, ane sarva vyApI tathA nitya paNAthI AtmAne visarI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtravAM. javAne abhAva chevAthI jAti maraNa jJAna (pUrva bhava saMbaMdhI) thAya che te yiA na thavI joIe, ane "Adi grahaNathI "prakRti" kare che puruSa bhogave che. e legavavAnI kriyA paNa mAnelI che te nahIM thAya kAraNa ke te paNa kriyA rUpe che. vaLI mudrA pratibiMba udaya nyAyathI gave che ema mAnatA hete tamArI A vAta tamArA mitre ja mAnaze! kahevA mAtraja hovAthI pratibiMba udaya nyAyanI paNa eka jAtanI kriyA che, tathA nitya avikArI AtmAmAM pratibiMba udayane abhAva hovAthI tamAruM kahevuM nakAmA jevuM che, 34 zaMkA, bhogavavAnI kriyA mAtrathI, ane pratibiMba mAtrathI joke AtmA sakriya che. te paNa ame teTalI kriyAthI sakricatva nathI IcchatA paNa samasta kriyA kare teja sakriya mAnIe A A zaMkAne uttara niktikAra Ave che. Nahu aphalathovaNicchita, kAla phalasaNa mihaMadumaheU NAduddha ttaNe thokduda NagAvitaNe heU / ni0 35 / / aphalapaNuM hevAthI mane abhAva sAdhavA mATe hetu kAmana lAge, ema nathI ke phala Ape tyAre jhADa kahevuM, nahIM te nahIM, e ja pramANe AtmAmAM paNa supta avasthA vigeremAM keI aze ke niSkiyapAchuM hoya tethI AtmA
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. sathA niSkriya evu kahI na zakAya; vaLI thoDA phaLa Apa nArA,vR kSanA abhAva sAdhavA te paNa muzkela che kAraNa ke thoDAM phaLa ApanArU' paNa phaeNsa vigere jhADa (jagamAM) kahevAya che e pramANe atmApaNa thoDI kriyAvALe paNa kriyAvALeja kahevAya kadAca tamArI AvI yukti hoya ke thADI kriyAvALA niSkriyaja kahevAya jema eka paisAvALA paisAdAra na kahevAya tema thADI kriyA vALA AtmA paNa akriya mAnavA tA paNa te A suMdara che kAraNa ke tamAro A chAMta koI mukarara purUSa mA zrI che ke badhA purUSaSa zrI che ? jo prathama pakSasvIkArAtA siddha nIsAdhyatA thaze kAraNake hajArAtu dhana che tenI joDe sarakhAvatAM eka paisAvALA ninaja kahevAze paNa jo tame badhA purUSa AzrInA pakSa lezAtA tamArU kahevu mAgya thaze kAraNa ke phATelAM kapaDAM pahenAranI apekSAe kArtApaNu (eka jAtanA sikakA) vALA paNa dhana vAna che, te pramANe AtmA paNa jo ghaNA sAmarthyavALA purUSanI kriyAnI ape kSAe AtmA niSkriyamAnIetA amArI jA e kSati (hAni) nathI paNa AtmA sAmAnyanI apekSAe te kri cA vAnaja siddha thayA, ! eTalethI. khasache, eja pramANe anizcita, akAla phaLa nAmanA e hetue paNa vRkSanA abhAva sASA nathI, vigere cAjavuM eja pramANe u
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukataga. dUdha na Ape athavA DuM dudha Ape te hetuthI gAyane niSedha na sadhAya, uparanA nyAya pramANe daSTAMtikanI jA karavI, have AtmA chaTho che, e vAdIne mata prathama kahI batAve che. ni gAthA 35 sU. gA 14 saMti paMca maha bbhUyA, iha megesi AhiyA. Aya chaTo puNo Ahu, AyA leogeya sAsae // 15 // sa pAMca bhUte pRthvI vigere A saMsAramAM che tevuM sAMkhya ane ziva mArganA matamAM che. te vAdIonuM A pramANe kahevuM che ke pAMca bhUte chaThThA AtmA sahita che. paNa anya pUrve kahelA vAdIomAM anitya AtmA bhUta hatA te A matamAM nathI paNa A vAdIone AtmA pRthvI Adi rUpa leka zAsvate avinAzI che. te AtmA vaLI sarva vyApI, amUrtava, AkAza je zAsvata che. ane pRthvI vigerenuM pitAnA rUpathI apraskuta paNuM eTale avinAzI paNuM che. tenuM zAsvata paNe vaLI pharIthI batAve che. duha oNa viNasaMti, nAya upajjae asaM savvevi savvahA bhAvA, niyattI bhAva mAgayA // 16 // sU bhUta pAMca cha AtmA e cha padArtho baMne prakAre eTale hetu vinA ke hetuthI paNa baMne prakAre nAza thatA nathI, paNa zraddhA pitAnI meLe ja nihetuka (hetu vi vinAza mAne che te baeNne mata A che..
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMgajaati revahi bhAvAnAM, vinAze hetu riSyate yo jAtazca nadhvasto nazyet pazcAt sakenaca // 1 // nizcaye padArthone janmaja vinAzamAM hetu Icche che. je janme ane na nAza thaye te pachI te kenAthI nAza thaze? (pitAnI meLeja janme te hetu vinAja nAza pAme che) ane vaizeSika laTAdanA kAraNe nAza sahetuka mAne che. tevA baMne prakAranA nAza vaDe leka ane AtmAne nAza thatuM nathI. evuM kahevAne temane paramArtha che. athavA baMne prakAre eTale baMne rUpathI eTale AtmAnA svabhAvathI "cetanA acetanA" rUpathI vinAza thatuM nathI teja pramANe pRthvIthI, pANI agni vAyu AkAza pitAnuM svarUpa na tyAgavAthI nitya che. AvuM jagat kadI nathI evuM nathI, tethI AtmA paNa nitya thaye akRtakatva vigere hetuthI teja kahyuM che. nainaM chindanti zastrANi. nainaM dahati pAvakaH nacainaM kledaya ntyApo, na zoSayati mArutaH // 1 // acche dyo'ya bhedyoyama, vikAryo' yamucyate nirA satata cAlu vArtha sanAtana rA. AtmAne zasa chedAM nathI (zathI marate nathI, tema agni bALa nathI, pANI bhIjAvatuM nathI, pavana su
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUktAMga. kavatA nathI AtmA chedAya nahIM, bhedAya nahIM, A avikArI kahevAya che, nitya, sarva vyApI sthaMbha mAphaka acala ane purANA che-- e pramANe thavAthI AtmA nitya che. eTale asat hAya te utpanna thatuM nathI. kAraNa ke qhadhAnA madhe sadbhAva hAvAthI, avidyamAna kArakanA vyApAranA abhAvathI, sat kAya vAda che ane jo asat utpanna thAya. te gadheDAnA sIMgaDhAM vigerenI paNa utti thAya ! tevuMja kahyuM che. asada karaNA dupAdAna grahaNAt sarva saMbhavAbhAvAt zaktasya zakya karaNAt kAraNa bhAvacca sat arthak r // avidyamAnanuM akaravA paNAthI, upAdAna grahaNa karavAthI sarva sabhavanA abhAva thavAthI--ane zakita vAnanA zakaya karavAthI kAraNa bhAvathI sakAya che. e pramANe mAnavAthI mATInA piMDamAM paNa ghaTI che. kAraNa ke tenA arzIe te mATInA paDane leche. ane jo asata unna thatAM mAnIe tA tethI game tenAthI thAya, pachI mATInA paDa ghaDAnA arthI zuM Ama le? ethI sAcAja kAraNamAM kAya upanna thAya che ethI badhA pArthI pAMca bhUta AtmA chaThTho nityapaNane pAmelA abhAva rUpe na thatAM bhAva rUpaneja svIkAre che. kharI rIte te prakaTa
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga rUpe ane chupA rUpe padArtho hoya temaneja upatti vinAza hoya che. tevuM ja kahyuM che ke, " nAsatA jAya te bhAvo, nA bhAvato jAyate sataH asathI bhAva (padArtha) thatuM nathI. tema abhAva satane thatuM nathI. A vAdine niyuktakAra uttara rara pAne 34 gAthAmAM "veda" mAM uttara Apela che. ke sarva padArthanuM nityatva mAnIete kartavya pariNAmaja na thAya tethI AtmAnuM akartA tatva svIkAratAM karma baMdhane abhAva thAya tenA abhAvathI keNa bhega-arthAt kaI paNa sukha duHkhane bhagavanAre na rahe, evuM mAnatAM karelA kRtyane nAza thAya tathA avidyamAnane utpAdanA abhAvamAM je te AtmAnA pUrva bhavamAM parityAga paDe bIjA bhavamAM upanna thavA rUpa je pAMca prakAranI gati hatI te na thAya ane tethI mekSa gatine abhAva thatAM dikSA vigere sarva kiyA anuSThAna nakAmAM thaI jAya. tathA aprazruta, anusanna, sthira, eka svabhAva mAnatA AtmAne deva manuSya gati A gati tathA vismRtinA abhAvathI jAti maraNa jJAna vigere paNa na thAya vaLI tame kahyuM ke "sat heya teja unna thAya te paNa juThuM che, kAraNa ke je sarvadA sat hoya te uptAdaka kevI rIte
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 sUtrakRzAMga. te thAya ! jo uptAda thAya te sadA sat siddha na thAya, tathA tame kahyuM ke " karma guNa vyapadezAH prAgu satterna santi yattasmAt kAryama sadvijJeyaM kriyA pravRte cakartRRNAM 11211 karma guNanA vyapa dezo padArtha sanna thayelA pahelAM na hoya tethI kArya che te asat jANavuM, ane kartAnI kriyA . pravRti asat che, tethI jainAcArya kahe ke sarva padArthone koi aMze nitya paNuM tathA anitya pazu sat asat kA vAda che evuM mAnavuM te ThIka che. vaLI tame kahyuM che ke-- sarva vyakti niyataM, kSaNe kSaNenyatva matha canavizeSaH satyAzvitya pacitya rAkRti jAti vyava sthAnAt // 1 // sarva vyaktimAM kSaNe kSaNe judA paNu dekhAya che te vizeSa nathI, te vidyamAna evI citi ( jJAna) apa citi (jJAnAbhAva ) nA AkRti jAti ane vyavasthAnanA kArasuthI--thAya che. vaLI tame kaheA che ke-- ( nAnvaya sahibheda tvAnnabhede'nvaya vRttita: mRdbheda dvaya saMsarga, vRtti jAtyantaraM ghaTaH 11 2 11 jenAmAM bheda che. te tenA nizce anvaya (temAMthI anele ) nathI tathA jemAM anvayanI vRtti ( vidyamAnapaNu)
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtAMga. che tethI temAM bheda nathI tathA mATInA be bhedanA saMsarganI vRtti che te ja bIjI jAti ghaTa che. 1dA sUtra gAthA have baiddha matane pUrva pakSa je niryukita kare pUve batAve che te aphaLa vAda adhikAra sUtrakAra prakaTa batAve che. paMca khaMdhe vayaMte ge, bAlAu khaNa joiNo aNNA aNaNNA NevAhu, heu yaMca aheuyaM sU // 17 // keTalAka vAdI. baudha dharmIe rUpa vedanA vijJAna saMjJA saMskora e pAMca skaMdhane ja mAne che. paNa te sivAya A- bhA nAmane kaI skaMdha nathI evuM le che. temAM rUpa skaMdha te pRthvI dhAtu vigere tathA rUpa vigere che, sukha, duHkhA, ane aduHkha sukhA e vedanA skaMdha che. rUpa vijJAna, rasavijJAna, vigere vijJAna te vijJAna skadha, 3, saMjJA che te saMjJA nimitta uThyAhanuM pratyaya; , saMskAra skadha te puNya apuNya vigere dharma samudAya, 5, enAthI jude AtmA nAmane padArtha AkhethI pratyakSa jevAte nathI; te AtmA avyabhicArI liga graha nA abhAvathI anumAnathI paNa siddha thatuM nathI, tathA pratyakSa ane anumAnathI juduM arthane batAvanAra avisaMvAdI (tadana sAcuM) bIju pramANa nathI, upara pramANe bAlanArA yathA avasthita na bolavAthI bAlaka jevA baddha vAdIo upara
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 06 sUtrakRtAMga. pramANe che, vaLI kahyuM che ke-te ska dha kSaNa eTale bArIka kALa te kSaNa vaDe jene vega che eTale kSaNe mAtra rahenArA che. vaLI te kahe che ke pitAnA kAraNethI uptanna thanAra padArtha vinazvara svabhAvavALe uptanna thAya che ke ane vinazvara svabhAvavALe? je avizvara svabhAvavALa hoya te temAM vyApelI anukrame tathA sAthe sAthe banatI artha kriyAne abhAva hovAthI vyApya padArthane abhAva thaze. kAraNa ke "je artha kriyA karI che te ja paramArthathI sat che, tathA te nitya te te nitya svabhAva artha kriyAmAM vartate anukamathI athavA sAthe sAthe varte che? kramathI te nathI kAraNa ke eka artha kiyAnA kALamAM te apara padArtha kriyA karaNa svabhAva (te samaye) che ke nahIM? jo che te krama karaNa kevI rIte siddha thaze? sahakAranI apekSAe je mAne te te sahakArIthI tene kaI atizaya vizeSa karAya che athavA nahIM? je atizatha karAya te pUrva svabhAva parityAga vaDe athavA na tyAgavA vaDe? yadi parityAga vaDe te atAivadyApattithI anitya paNuM siddha thaze. je purva svabhAva parityAga nathI ema mAne te atizayanA abhAvathI sahakAranI apekSA vaDe zuM? akithita kara paNa viziSTa kAryavALA padArthane Icche che te te acuta che. kAraNa ke -
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. apekSeta paraM kazci, yadi kurvIta kiJcana / cavivitjhara vastu, di cittekSyate // // 2 // koi paNa mANasa koI paNa bIjAne kayAre icche ke je te kAMi paNa kare, paNa je akicitkara (kaI paNa na kare. evuM nakAmuM ) che tenI koi paNa kevI rIte apekSA rAkhe ? arthAt na rAkhe. vaLI tenA eka artha kriyAkaraNu kAle apara a kriyA karaNa sabhAtra nathI ema mAnA te nityatAnI prakaTa hAni spaSTa thaI gaI! have jo nitya rahIne te ba Mne sAthe kriyA kare te pahelA kSaNamAMja badhI kriyA kare. tA khIjA kSaNamAM akattatva AvyuM. te te paNa anityatA siddha thaI. have jo tenA svabhAvathI te atha kriyAoe vAravAra khIjA kSaNAmAM paNa karyA kare te te ayegya che. karelAnuM karavuM nakAmu che vaLI bIjA kSaNeAmAM sAdhya evA padArtho prathama kSaNamAMja siddha thayA tenA te svabhAvathI, ane jo te svabhAva na mAnIe te te anityane prApta thaze tethI e pramANe nityanuM ' krame ane sAthe ' ane vaDe, akriyAnA virahathI pAtAnA kAraNeAthI nityanA utpAda siddha na thAya. have anitya svabhAva utpanna thAya tA vighnanA abhAvathI amArUM kahevuM azeSa ( badhA ) padArthanuM kSaNikapaNuM siddha thayuM. teja pramANe kahelu' che: - 87
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 sUtAMga. jAtireva hi bhAvAnAM, vinAze heturiSyate / / yo jAtazca na ca dhvasto, nazyet sa pazcAtkena ca // 1 // padArthonI jAti (samaha) nizca karIne vinAzanuM kAraNa zodhe che. ane je padArtha utpanna thaye temAM je te hetu na hoya te bIjA kayA kAraNathI padArtha nAza thaze ? vaLI vidyamAna evA anityatvamAM je vinAzanA hetane sadbhAva che. ane tenAthI ja te vinAza thAya che. te te pramANe pitAnA vinAzanA kAraNanI apekSAvALA anitya padArthonuM kSaNikata siddha na thayuM. baddha kahe che ke e tamAruM belavuM gurUnI upAsanA vinAnuM (nakAmuM) che. juo te muLara (megarI) vinAzanA hetuthI ghaTa vigejenuM zuM thAya che ? AmAM zuM pUchavuM ? abhAva karAya che. te ahIM tene pUchavuM "ke he devanA priya (mukha) abhAva eTale zuM ? paNuMdAsa ( C) pratiSedha ke A prasa jaya ( ) pratiSedha, je paryadAsa mAne te A padArtha bhAvathI anya bhAvAMtara arthAt jema ghaTathI paTane abhAva ( judApaNuM) che ema thayuM, te bhAvAMtaramAM je mudagara vigerene vyApAra nathI te teNe ghaTanuM kaI paNa nathI karyuM. atha prasajaya pratiSedha hoya te A padArtha vinAza hetune abhAva kare che arthAt zuM kahyuM? bhAvane nathI karate. tethI kriyAne pratiSedhaja kaye thAya paNa ghaTAdi
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. padArthanuM muDhagara vaDe karavuM nathI te te potAnAM . kANeda ( mATI tathA kuMbhAra ) thI thAya che. ane je bhAvanA abhAva te paNa abhAva che. tene kare che, paNa te tuccha nakAmuM che. tyAM kArakanA vyApAra kayAMthI hoya ? ane jo temAM paNa kAraka mAnA teA kArakonI gadheDAnA zIgaDAmAM paNa pravRtti thaze ! tethI te abhAvanA vinAza hetunu* akicitakarapaNuM che, pAtAna hetuthIja anityatAne kroDI karanArA padArthonI utpa8inA vighna hetunA abhAvathI kSaNikapaNu ema siddha thayuM. mULamAM ' tu" zabda purvavAdIothI A ddhane judo batAvavA mATe che. teja pachavADene ardho bleka atAve che. " anya ananyA " e pramANe teja dhdhA jema chaThTho AtmA mAnanAra sAMkhya vigere tathA cArvAka jee bhUtathI maLelAja. caitanya nAmane AtmA icchanArA che. tevIja rIte na evu' kahenArA, tathA hetuthI utpanna thayelA hetuka tathA kAyAkAre pariNata bhUtathI utpanna thaela tyAMsudhI che. temAM ahetuka anAdi apa vasita hAvAthI nitya, ema AtmAne mAnanArA che. tevu te baddha mAnatA nathI, ( A lakhANathI auDha dananA bIjA dana sAthe bheda matAnyeA che. have bIjA auddhAne! " cAturthAMtuka " jagata. mata batAvavA kahe che. puDhavI Au teUya, tahA vAkya egao cattari dhAkano svarga, camAruM mu bAvare // ? !! thaya
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 sUtrakRtAMga. pRthvI dhAtu, Apa dhAtu, teja dhAtu, vAyu dhAtu, dhAraka tathA poSakapaNAthI emAM dhAtupaNuM che. jayAre e cAra bhegA thaIne kAyAkare pariName tyAre "jIva e vyapadeza pAme che. vaLI teo kahe che ke "cAra dhAtumaya A zarIra che. tethI judo AtmA nathI. ane bIjA bauddha" ame jJAnI jANakAra chIe. evA abhimAna agnie baLelA kahe che ke "aphaLAdi jagata che te evI rIte ke karanAra pita karavAnA kSaNathI bIje kSaNe sarvathA naSTa thavAthI kiyAnuM phaLa te bhagavate nathI, athavA upara kahelA badhAe vAdIo aphaLavAdI samajavA kAraNa ke. keTalAka AtmAne avikArI mAne che tethI phaLa keNa bhagave? "vaLI keTalAka AtmA ja mAnatA nathI tethI phaLa na bhegavAya ! A badhAne uttara pUrve kahelI niryuktinI gAthA "kevee" ItyAdi gAthAnuM vyAkhyAna karavuM ke paMca dhathI AtmA jude na hoya te sukha duHkhane keNa de? ema pUchavuM, eTale AtmAne abhAva thavAthI svayaM vedavA gya sukha duHkhane anubhava kene thAya te vicAra! je baddha kahe ke "jJAna skaMdhane anubhava thAya che te kahevuM ke" te vAta juThI che kAraNa ke te skaMdha: kSaNika che. ane jJAna kSaNa ati sukSama hovAthI sukha duHkhanA anubhavane abhAva che. kiyAne phaLa vALA kSaNanI atyaMta asaMgati che. tethI karelAne nAza. akarelAnI utpatti e baMnenI Apatti
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. Avaze eka jJAna saMtAna che. ema mAne, te paNa saMtAninA vyati riktanA abhAvathI te nakAmuM che. kadAca je ema mAne ke pUrva kSaNa nAza pAmatAM uttaranA kSaNamAM vAsanA mukatA joya che tevuM ja kahyuM che ke, yasminnevahisaMtAne, AhitA karma vAsanA phalaM tatraiva saMdhatte, kArpAse raktatA yathA // 1 // bauddha kahe che teja saMtAnamAM ni karmavAsanA muke che. tethI jema kapAsa raMgIne vAve te rU raMgita thAya tema phaLanuM saMdhANuM thAya che jainAcArya kahe che ke tamArI vAsanA kSaNothI judI judI ke bhegI che? je judI hoya te vAsakapaNuM utpanna na thAya, ane je bhegI hoya te kSaNa mAphaka tenuM kSaNa kSaNapaNuM lAgu paDatAM te vAsanAnuM teja pramANe AtmAnA abhAvamAM sukha duHkhanA anubhavane abhAva thaze paNa sukha duHkhanA anubhava che ja, tethI AtmA siddha thaye, je tema AtmA na mAnIe te pAMca viSayanA anubhavanA uttara kALamAM IddhinA jJAnenuM pitAnA viSayathI anyatra apravRti hovAthI saMkalanA pratyaya na thAya. je ema mAne ke "A laya vijJAnathI thAya che. "te tame AlayanA nAme ja AtmA svIkArI lIdhuM. vaLI boddhAgama paNa AtmAnuM astitva svIkAre che te A che"
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. ita ekanavatau kalpe, zaktyA meM puruSo hataH tena karma vipAkena, pAde viddhosmi bhikSavaH // 1 // baddha zAsana netA (autama buddha) ziSyane kahe che ke he bhikSuo ! A bhavathI 91 mA kalpamAM meM zakti vaDe koI purUSane mAre te karmanA vipAkathI huM pagamAM viMdhAyela . vaLI- kRtAni karmANyatidAruNAni tanU bhavantyAtmanigarhaNena prakAzanAtsaMvaraNAca teSAmatyanta mUloddharaNaM vadAmi. je bhayaMkara kRtya karyA hoya. te paNa gurUnI pAse AmA (pitA) nI niMdA karavAthI tenAM pApa ochAM thAya che. te pApe zuddha bhAve gurU pAse prakAzavAthI tathA have pachI indriyane kabajAmAM levAthI te pApanuM mUla nIkaLI jAya che evuM huM kahuM chuM. (A upadeza paNa gautamabuddhane ziSya pratye che. vigere vaLI tame kSaNikapaNuM sAdhatAM kahyuM hatuM ke "padArtha" A kAraNathI utpanna thate nitya utpanna thAya che ke anityavigere, temAM nitya aprazruta, anutpanna sthira eka svabhAvamAM kAranA vyApAranA abhAvathI vANanI yukti vyartha che.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga, 103 e pramANe nityatva paNa utpanna na thAya vaLI nitya pakSamAM tame kahyuM ke nityanuM kramathI artha kriyAkArIpaNuM na thAya tema sAthe paNa na thAya. e tamAruM kahevuM tamArA kSaNika pakSamAM paNa samAna thaze. eTale kriyAkArIpaNuM nahIM thAya. kAraNa ke "kSaNika padArtha paNa artha kriyAmAM kama vaDe athavA sAthe vartate avazya karIne sahakArI kAraNuM savyapekSaja varte che. kAraNa ke- sAmagrI janikA, nokaM kiMciditi badhuM sAmagrIthI utpanna thayela che nicce ekaluM kaI paNa thatuM nathI. paNa tamArA mata pramANe te sahakArIthI tene kaze paNa atizaya (lAbha) thavAne nathI. kAraNa ke kSaNanA aviveka paNe ane te atizaya dhAraNa karela na hovAthI nakAme che. vaLI kSaNomAM paraspara upakAraka upakAryapaNuM utpanna thatuM nathI tethI sahakAritvane abhAva che, ane sahakAranI apekSA vinA prativiziSTa kAryo utpanna na thAya. tethI anityaja kAraNothI padArtha utpanna thAya che e pakSa le. ( jainAcArya kahe che ke te tyAM paNa A vicAravuM ke "kSaNa kSayitva vaDe anityapaNuM che ke pariNAma anityapaNe che tethI? je kSaNa kSayitva pakSa mAne. te kAraNa kAryanA abhAvathI kArane vyApAraja utpanna
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 sUtrakRtAMga. thatuM nathI te kevI rIte kSaNika anityane kAraNethI uptAda thAya? jo ema mAne ke "pUrva kSaNathI uttara kSaNanA uNAda thaye chate kArya kAraNa bhAva thAya che." te A tamAruM mAnavuM ayukta che. kAraNa ke "A pUrva kSaNa nAza thayele uttara kSaNane janma Ape che ke kAyama rahele uttara kSaNane janma Ape che? ke paNa te vinaSTa thayele janma na Ape. kAraNa ke asatyapaNAthI te janma na ApI zake, tema avinaSTa kSaNa rahI utara kSaNane janma "Apa te mAne che. uttara kSaNanA kAlamAM pUrva kSaNa vyApAranA samAvezathI tamAre mAnele "kSaNa bhaMgane bhaMga thaI jAya, je ema mAne ke pUrva kSaNa nAza thatAM uttara kSaNa utpanna karaze jema tAjavAnAM ("cenI chAbaDA)mAM eka nIcuM thAya ke bIjuM uMcuM thAya che. tema te thAya te te be kSaNenI eka kAlatA spaSTa thaI jemake "je A nAzanI avarathA. te rahenArathI abhinna utpAda avasthA utpanna thanAranI siddha thaI tethI te vinAza utpAdanI yuga pada (sAthe) svIkAratAM tenA dhamIe pUrva uttara kSaNanuM paNa eka avasthAyI paNuM che ane tenI dharmatA na svIkAre te vinAza utpAdanuM avaDutva siddha thaze. vaLI tame "jJAtivA mAvAnA cAri"
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga 105 tyAM A uttara samaje. je jAtija padArthonA abhAvamAM heta che. te abhAva kAraNanA saMnihitapaNu (sAthe) nA virodha vaDe A ghAta (saMbaMdha) pazuthI utpattine abhAva thaze. - jo tame ema mAne ke utpati thayA pachI uttara (bIjA) kAle vinAza thaze te te pramANe thatAM utpattinI kiyAnA kAlamAM tenA abhUtapaNAthI ane pAchaLathI utpanna thatAM te AMtarA vinA utpanna thAya ane pAchaLathI ghaNA kALe na thAya. evuM niyAmaka ( deravanAra ) keNa che ? je ema mAne ke " vinAza hetune abhAva che!" ane tethI ja kahyuM che ke nirhetutvAd vinA zasya, svabhAvAdanu baMdhitA iti. - A paNa tamAruM kahevuM ayukata che kAraNa ke ghaTa vigerene magharInA mArathI turta ja nAza thate tame paNa juo che, vaLI tame pUchyuM hatuM ke " te mogharI vigere ghaTa vigerenuM zuM kare che. vigere e tamAruM pUchavuM satya hatuM paNa temAM ATaluM ayukta hatuM ke abhAvane tame "prasajya ke pajdAsa" be vikalpavaDe vikalpa karyo hate ane baMne pakSamAM deSa batAvyuM hatuM. te adoSa hate. kAraNa ke paryadAsa pakSamAM kapAlanAmanA bhAvAMtara (bIje padArtha) karavAmAM ane ghaTanA pariNAmanI anitya paNa vaDe" tadara
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 106 sUtrakRtAMga. patA" ( svabhAvikarUpa ) nI prApti thavA chatAM mudagarathI ghaTa vigeremAM akiMcitakarapaNuM kevI rIte manAya ? paNa prasajaya pratiSedha te kaI paNa bhAvane nathI karate, ethI kiyAne niSedhaka rUpa pakSa nathI svIkAratA, tyAre zuM svIkAre che? (tene uttara jainAcArya Ape che.) prAgabhAva, prarvasa abhAva, itara Itara (judA judA) abhAva atyaMta abhAva AcAra abhAvamAM phakata praviMsa abhAvane svIkArIe chIe, ane tyAM karakene vyApAra cAle che ja, tyAM ema samajavuM ke "AkAraka vastune paryAya (eka avasthAthI bIjI avasthA) kare che. paNa tene abhAva nathI karate ane te padArthanI bIjI avasthA thavAthI bhAvarUpapaNAthI tathA pUrvarUpa caravAmAM prava napaNathI je kapALa vigereneja uptAda thaye. teja ghaTAdine vinAza che. eTalA mATe vinAzanuM sahetukapaNuM thayuM vaLI A kadAcitaka (keIka vakhata) paNa vinAzanuM sahetuka paNuM jANavuM. ane padArthanI vyavasthAnA arthamAM avazya. cAre prakAranA abhAvane Azraya le te kahyuM che. kArya dravya manAdiHsyAt prAgabhAvasyaninhave / pradhvaMsasya cAbhAvasya, pracyave'nantatAM vrajet // 1 // prAga abhAva uDAvIe te kArya dravya anAdi thAya. ane pravaMsa abhAva uDI jAya, te anaMtapaNuM pAmI jAya. sarvAtmakaM tadekaM syAdanyApohavyatikrame ityAdi.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ satrakRtAMga, 107 je anya ahi ( vinAza)ne vyatikama karIe, te sarva Atmaka padArtha che. te ekarUpa thAya teTalA mATe kSaNikatvane vicAra karatAM te ( ekarU5) TakI na zakavAthI pariNAme anitya pakSaja vadhAre baLavAna che, ane e pramANe mAnatAM AtmA pariNAmI jJAnane AdhAra tathA bhavAMtara (bIjA bhavamAM ) janAre bhUtothI keda aMze judAja tathA kaI aMge zarIra sAthe AtmA ekarUpa thatuM hovAthI bhego ja che. vaLI sahetuka paNa che kAraNa ke nAraka tiryaMca manuSya devanA bhavane ApanAra karmavaDe vikAra thatuM hovAthI paryAya rU5 svIkAre che; tathA AtmA pitAnuM Atma (jIva) svarUpa ( kaI paNa bhavamAM ) aprasmRtapaNAthI tathA nitya paNe hovAthI ahetukapaNu (keI aMze ) che vaLI ame zarIrathI judA siddha karela havAthI cAra dhAtuthI mAtra banele zarIrarUpaja A AtmA che. vigere tamAruM bolavuM unmatta ( gAMDA) nA belavA mAphaka sAMbhaLavA egya paNuM nathI. ATaluM ja kahevuM basa che. che 18 have pAMca bhUtathI banele, ata, tathA teja jIve teja zarIra, akAraka, AtmA che, kSaNika, paMca skaMdha vigere belanArAnuM bolavuM nirarthaka siddha karavAnI IcchAthI satrakAra bhagavaMta teonA mata vaDe tenA matanuM mAneluM phaLa. batAvavA kahe che.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 sUtrakRtAMga. agAramAvasaMtAvi, araNNAvAvipavvayA / imaM darisaNamAvaNNA, savvadukkhA vimuccaI // 19 // gharamAM vasanArA ( gRhasthe) araNya (vana) mAM rahenArA tApasa vigere. tathA dIkSA lIdhelA baiddha sAdhu vigere evuM kahe che ke amArA darzana (mata ) mAM AvelA sarva duHkhothI mukta thAya che. ( kriyApada ekavacanamAM mAgadhI bhASA hevAthI che tene artha bahu vacanamAM le) avizabdano artha e sucave che ke sAdhu hoya ke gRhastha hoya te paNa A mata mAnavAthI mokSa meLave che, teo ema kahe che te A rIte, pAMca bhUta tathA te zarIra teja jIva mAnanArA vAdIone A abhiprAya che ke phakta - amAre mata mAnavAthI temane mAthAnuM tathA dADhI mUchanuM muMDAvivuM, daDe rAkhave, cAmaDA upara suvuM, mAthe jaTA rAkhavI, kathAI raMganA kapaDAM paheravAM, mAthAnA vALane leca kara, hama kare tapa kare. cAritra levuM vigere kAyAne paDatAM kaSTa amArA matavALAne bhegavavAM paDatAM nathI. te kahe che. tapAMsiyAtanAzcitrA, saMyamo bhoga vazcanam agnihotrAdikaM karma, bALakrIDevalakSyata. // 1 // tapa kare. te judI judI jAtanI pIDAo che. saMyama thALave te bhega na bhegavavAthI ThagAvAnuM che, agni letrAdi
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtramRtAMga. kamA~ te teA khALa krIDA jevu` che. tathA sAMkhya mekSa vAdI A pramANe sUcave che ke-- D 1 satavALA jee amArUM darzana akartRta Atma advaita pAMca skaMdha vigere mAnanArA tathA dIkSA lenArA che tee. "janma jarA maraNu garbha paraparAnI zarIra mana vigere saMbadhI aneka bhayakara vedanAothI mukta thAya che. eTale sakala DhethI mukata evu' meAkSa meLave che. have teonu aphalavAdIpaNuM prakaTa kare che. te NAvi saMdhi NaccA NaM, na te dhammavio jaNA / je te u vAiNo evaM, na te ohaMtarA''hiyA // 20 // te NAvi saMdhi NaccA NaM, na te dhammavio jaNA / je te u vAiNo evaM, na te saMsArapAragA // 21 // te NAvi saMdhi NaccA NaM, na te dhapavio jaNA / je te u vAiNo evaM, na te gavbhassa pAragA // 22 // te NAvi saMdhi NaccA NaM, na te dhammAvao jaNA / je te u vAiNo evaM, na te jammassa pAragA // 23 // te NAvi saMdhi NaccA NaM, na te dhammavio jaNA / je te u vAiNo evaM, na te dukkhassa pAragA // 24 //
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 sUtrakRtAga. te NAvi saMdhi NaccA NaM, na te dhammavio jnnaa| je te u vAiNo evaM, na te mArassa pAragA // 25 // dareka gAthAnAM traNa pade darekamAM samAna che.. upara kahelA pAMca bhUtavAdI vigere saMdhi (sAMdha) dravyathI te bhIMte vigerenI tathA bhAvathI jJAna AvaraNIcAdi karmanI te saMbaMdhI ( saMdhi) chuTavAne mArga jANatA nathI tethI udyama karavA chatAM paNa AtmA tathA karmanI saMdhi dravyathI tathA bhAvathI na jANavAthI te varAkA (rAMkaDA) makSa nathI pAmatA, teo ke udyama kare che tathA zuM kahe che te AgaLa kahIzuM athavA pahelI gAthAmAM saMdhane. bIjo artha kare che saMdhi eTale uttarottara padArthanuM jJAna. tene na jANatAM udyama karanArA chatAM samyaga dharma jANavAmAM paMcabhUtavAdi vigere leke nipuNa nathI kAraNa ke kSAtyAdi daza prakArane dharma che tene jANatA nathI tethI dharmane judI judI rIte varNave che phUlanA abhAvathI teonuM aphalavAdI paNuM je AgaLa kaheze tethI jaNAze ke bhavaghathI nAstika vigere vAdIo taravAnA nathI 20 che tathA tevuM asatya ulaTuM bolanArA saMsArathI tathA garbha janmanAM duHkha paramAdhAmInA mArathI pAra pAmavAnA nathI eTale vAraMvAra bhava bhramaNa karI duHkha bhegavyAM karaze. 21 22 23 24 25.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ satrakatAMga. 11 vaLI teo kevAM phaLa bhegavaze te paNa kahe che. nANAbihAiM dukkhAI, aNuhoti puNo puNo / saMsAracakavAlaMmi, maccuvAhijarAkule // 26 // uccAvayANi gacchaMtA, gambhamessaMti gaMtaso / nAyaputte mahAvIre evamAha jiNottame // 27 // iti bemi, paDhamamajjhayaNe paDhamo uddeso samatto // je saMsAra cakravAla mRtyu vyAdhi jarAthI vyApta che temAM teo aneka prakAranAM duHkhe vAraMvAra bhogavaze TIkAkAra te duHkhane varNave che narakamAM karavatathI vaheravuM, kuMbhIpAka, garama letuM zAmelI vRkSathI samAliMgana vigerethI pIDAo. che tiryaka nimAM ThaMDa tApa, damana aMkana (DAma de che) tADana, ghaNe bhAra upADe bhUkha tarasa vigere duHkha che. manuSya enimAM ISTa viga aniSTa saMga, zoka revuM, vigere che, deva nimAM abhiga (meTAnA hukamamAM rahevuM) IrSA, kizviSikatva ( halakI jAtinuM devapaNuM ) vana vigere aneka prakAranAM duHkha che te dukhone pUrve kahelA vAdIo vAraMvAra bhegave che. (26) uMca nIca netra (thAna) mAM jaIne anaMtIvAra garbhamAM Ave. ane janmIne pAchAM navAM duHkha bhegave che. sudharmA svAmI jakhu svAmIne kahe che ke A pramANe jJAta,
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 sUtrakRtAMga. putra mahAvIra je jinezvara uttama che teo e karyuM che. che 27 che A pahelA adhyayanane pahele uddeza tIrthaMkara pAse sAMbhaLe, teja pramANe temanI AjJAthI meM tamane kahe, paNa mArI buddhithI nathI ke. AthI kSaNikavAdInuM khaMDa na jANavuM pahele uddeza samApta bIjo udeze. have pahelA adhyayanane bIjo udeze kahe che tene pahelA udezA sAthe A pramANe saMbaMdha che ke pahelAmAM svasamaya parasamayanI prarUpaNuM karI, ane ahIM paNa adhyayananA arthane adhikAra hovAthI teja kahe che athavA pUrvenA udezAmAM bhUtavAdIone mata batAvI tenuM nirAkaraNa karyuM ane ahIM paNa tevAja bAkI rahelA niyati vAda vigere mithyA daSTimane batAvI temanuM nirAkaraNa karaze, athavA prathama udezAmAM 1 lIgAthAmAM vaiSa suSetra tadara jota ti te baMdhana niyati vAdInA abhiprAya pramANe thatuM nathI te batAve che. tethI e pramANe aneka saMbaMdha vaDe AvelA A
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAM. 113 uddezAnA cAra anuga dvArA varNavIne sUvAnumamamAM astalitAdi guNayukta sUtra uccAravuM te A che. -- AghAyaM puNaegesi ubavaNNA puDho jiyA vedayaMti suhaMdukkhaM, aduvA luppaMti ThANau / mU0 1 // A satrane prathamanA uddezA sAthe saMbaMdha batAve che, pUrva uddezAnA chellA satramAM A kahyuM che ke jema pAMca bhUtaskaMdha vigere mAnanArA vAdIo mithyAtvathI haNAyele che aMtara AtmA jene evA tathA asat AgrahamAM lIna thayelA paramArtha bodha rahita "hevAthI vyAdhi mRtyu jarathI vyApta evA saMsAra cakratAlamAM uMca nIca sthAnamAM jaIne anaMtIvAra garbhamAM rahI vedanAo vede che. te ja pramANe ahI paNa niyati vAhI ajJAnI tathA jJAna caturvidha karma apacaya vAdIone paNa te ja pramANe saMsAra cakavAlanuM bhramaNa tathA garbhamAM javAnuM batAve che. paraMpara sUtramAM te bukheta (badhapAme) vigere che ethI enI sAthe A saMbaMdha che ke A bedha hRdayamAM le, ahIMyAM paNa ema samajavuM ke niyati vAdIoe je kahyuM tene paNa he zi ! tame samajo, e pramANe vacalAM bIjA suvaDe paNa jANavuM, ane je saMbaMdha lAge te lagAve.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 sUtrakRtAMga. have te pramANe pUrvanA tathA pachInAM sUtra je saMbaMdhe joDAyelAM che tene artha kahe che punazabda pUrva vAdIethI A vAdInuM vizeSapaNuM sUcave che te A pramANe "keTalAka niyatI vAdI ema kahe che ke avivakSita kamavALA te paNa akarmaka thAya che ( "hA" dhAtune bhUta kRdaMta rUpa vAta che. tene kartAmAM chaThThI vibhakti che tene artha A thAya che.) ke "yuktithI unna thayelA che, ema ghaTe che ethI pAMca bhUta tathA te zarIra teja jIva mAnanAra vAdIne mata dUra karyo. yuktio pUrve batAvI che. ane have pachI paNa batAvazuM, ke judA judA nAraka vigere nA zarIramAM jene uptana thavAnuM yutithI ghaTe che, A kahevAthI AtmAne ati mAnanArA vAdInuM paNa khaMDana karyuM. ratha zabda judA kayA unna thayelA te batAve che. prANIo duHkha sukha bhogavanArA che, eTale te che (pitAnA kartavya pramANe) sukha duHkhane pita pitAnA navA navA zarIramAM rahIne bhogave che, vaLI jainAcArya kahe che ke * dareka jIvane sukha duHkhanuM jogavavuM jANItuM che, tene ame uThAvI zakatA nathI. A kahevAvaDe akartAvAdIonuM khaMDana karyuM, kAraNa ke akartA adhikArI AtmAmAM sukha dukhanI upati thatI nathI ema samajavuM, athavA prANIone sukha duHkhane je anubhava thAya che tene
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 115 ame uDAvatA nathI, tathA sUtramAM " viSNune " che eTale eka rathAnathI bIje sthAne jAya che, ane tyAM nave. janma le che, tene niSedha karatA nathI. ' te pramANe pAMca bhUtanuM vidyamAna paNuM mAnanArA vigere vAdIonuM samAdhAna karIne teniyati vAdIe zuM mAre che, te sUtranI bIjI trIjI gAthAmAM batAve che. na taM saMyaM kaDaM dukakhaM, kao annakaDaM ca NaM / suhaM vA jai vA dukkha, sehiyaM vA asehiyaM // 2 // sayaM kaDaM na aNNehi, vedayaMti puDheA jiyaa| saMgaiaMtaM tahA tesiM, ihamegesi AhiraM // 3 // te prANIo vaDe je sukhadukha bhagavAya che, te pita AbhAe kareluMnathI. emAM kAraNamAM kAryane upacAra karIne duHkha kAraNane ja kahyuM che prathamanI adhI gAthAmAM duHkha zabda che tyAM upalakSaNathI sukha paNa jANI levuM, temAM ema samajavuM ke te sukha duHkhane anubhava te purUSe karela evuM siddha thatuM nathI, te bIjAthI eTale kALa, Izvara, svabhAvathI kayAMthI hoya? (arthAt na hoya) have je ema. mAnIe ke purUSe kareluM sukha dukha te anubhave te sevaka 2 vaNika 3 kRSikAra vigere samAna purUSAkAra chatAM phaLa prAptinuM judApaNuM che, tathA kaIkane phaLa na maLavuM, e pramANe
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 sUtrakRtAMga. ulaTuM na thAya jemake keIne te sevAdi vyApArane abhAva chatAM viziSTa phaLa maLeluM dekhAya che. ethI ema siddha thayuM, ke purUSanA udyamathI kaMI paNa prApta thatuM nathI. keI pUche ke zAthI maLe che te niyatIvADI uttara Ape che ke niyatithIja badhuM maLe che. A bAbata bIjA lekanA aMtamAM kahevAze. vaLI kALa paNa kartA nathI kAraNa ke tenA eka rUpa paNAthI phaLa vaicitryanI utpatti jagatamAM na thAya ane kAraNa bhedamAMja kArya bheda thAya paNa abhedamAM na thAya te pramANe kahyuM che ke "bheda teja che athavA bheda hatuM tyAMja ghaTe che jyAM virUddha dharmane adhyAsa haya, ane kAraNane bheda hoya." tathA Izvara katamAM paNa sukha duHkha na hoya; kAraNa ke A Izvara mUrNa che ke amUrta je mUrta hoya te sAmAnya purUSa mAphaka tenAmAM sarva katAM paNAne abhAva hoya. ane amUrta hoya te tenuM AkAzanI mAphaka dekhItuM akriyapaNuM che. vaLI jue te rAgAdivALe hoya te ApaNAthI jude nahi, eTale vizvane kartA nathI. ane je vItarAga hoya te tenuM kareluM subhaga durbhAga, Izvara daridra vigerenuM jagatamAM thatuM vicitrapaNuM yukitane besatuM thatuM nathI. tethI izvara katAM nathI, tathA svabhAvanuM paNa sukha duHkhanuM karavA paNuM na thAya, kAraNa ke A ravabhAva purUSathI bhinna che ke abhinna che? je bhina mAnIe te purUSathI
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 117 AzrIta evA sukhadukhane karavAne samartha nathI, kAra ke te tenAthI judo che, have je judo na mAnIe te abhedane lIdhe svabhAva teja purUSa thaye, tenuM ekapaNuM purva kahI gayAja chIe, vaLI karmanuM sukha dukhamAM katapaNuM ghaTatuM nathI. kAraNa ke te karma purUSathI bhinna athavA abhinna mAnavuM joIe. have je abhinna mAnIe te purUSa teja karma thaI jaze te pUrve kahelA doSa lAgu paDaze, ane je bhinna mAnIe te sacetana che ke acetana che? je saceta mAnIe, te eka kAryamAM be cetanya thAya. ane je aceta mAnIe te palANanA TukaDAnI mAphaka te avataMtra hovAthI tenAthI sukhaduHkhanI utpati kevI rIte thAya che A badhAnuM AgaLa jatAM jainAcArya khaMDana karaze te ja pramANe mokSa saMbadhI sukha athavA asAtA vedanIthI utpanna thatuM mikSa vinAnuM saMsArI duHkha che, athavA saiddhika sukha duHkha te phalanI mALA, caMdana, strI vilAsamAM sukha che tathA cAbakAne mAra, DAma devA vageremAM duHkha hoya, ane asaiddhika sukha aMtaranuM AnaMdarUpa athavA ocituM na vicAreluM bAhya nimittamAM sukha hoya, temaja ociMtuM duHkha te tAva, mAthAnuM duHkha, athavA zULa, aMgamAM heya, A badhAM sukha ke duHkha purUSe karyA nathI ke anya kALa vigere e karyA nathI ke tene bhagave. pra. zAthI te bhegave che ?
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 sUtrakRtAMga. niyatIvAdInuM kahevuM e che ke jIva eTale prANIo saMgatithI bhegave che. jyAre jyAre sukha duHkha jIva bhogave te saMgati teja niyatI, temAM utpanna thayeluM te sAgatika ane sukha duHkha te niyatInuM kareluM jANavuM. A niyatIvAdIne mata che teonuM AvuM kahevuM che. prAptavyo niyati balA zrayeNa yA'rthaH so'vazyaM bhavati nRNAM zubho'zubhovA. bhUtAnAM mahati kRte'pihi prayatne nA bhAvyaM bhavati na bhAvino'sti nAzaH je artha niyati baLanA AzayathI meLavavAne che te zubha ke azubha hoya te avazya thAya che. paNa bhUtanA karelA moTA prayatnathI paNa abhAvya thatuM nathI, ane bhAvino nAza nathI. A uparanI be mAthAmAM niyativAdIe pitAne mata sthAe tene jainAcArya uttara Ape che. evameyANi japaMtA bAlA paMDiamANiNo / niyayA niyayaM saMtaM, ayANatA abuddhiyA // sU04 // evamege u pAsasthA te bhujA vippgmbhiaa| evaM uvaSTiA saMtA, Na te dukkha vimokkhayA |sU0 5 // pUrva kahelAM niyati vAdanA vacane bolanArA satu . asatane viveka nahi samajanArA bALaka jevA hovA chatAM
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 sUtrakRtAMga. pitAne paMDita mAnanArA bele che, ke sukha duHkha je kaMI che, te niyatInuM kareluM che, eTale je thavAnuM te udayamAM AvyuM che. te niyata che, tathA aniyata te AtmapurUSa Izvara vagerethI maLeluM te badhuM paNa niyatInuM kareluM jANavu. AvuM ekAMta mAne che tethI teo ajANa che ane sukha duHkhanA mULa kAraNane jANanAra nathI. jo ke AhaMtonA matamAM kiMcit sukha duHkha vagere niyatIthIja thAya che, eTale tenuM kAraNa kamanuM kaI paNa avasaramAM udayamAM AvavAnuM che, te niyatIkRta kahevAya che. tathA kiMcit aniyatIkRta te purUSAkAra kALa, Izvara, svabhAva, kama vigerenuM kareluM che. temAM kaI aMze sukha duHkhanuM purUSAkArathI sApaNuM paNa svIkArIe chIe. kAraNa ke kriyAthI phaLa thAya che. ane kriyA te puruSAkAra sAdhana che. te ja kahyuM che ke nadaiva miti saMcitya tyajedudyamamAtmanaH / anubamena kastailaM, tilebhyaH prAptumarhati // 1 // nasIbane vicAra karIne pitAne udyama cheDe nahi. udyama vinA talamAMthI tela kevI rIte leze. ? taLI samAna purUSa vepAramAM phaLanI vicitratAnuM dUSaNa batAvyuM te adUSaNa che. temAM paNa purUSAkAranuM vicitra te phaLa vicitranuM kAraNa che. ane samAna purUSAkAramAM je
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 sUtrakRtAMga. phaLane abhAva che te adakRta jANa. te adaIne paNa ame kAraNa tarIke mAnela che. vaLI kALa paNa karyA che. kAraNa ke bakula, caMpaka, azoka punAga, nAga, sahakAra vagere jhADe repavA chatAM amUka kALamAMja tene phaLaphUla hoya che paNa sarvadA thatAM nathI. vaLI tame kALanA ekarUpa pa. NAthI jagatanuM vaicitryapaNuM na ghaTe evuM kaheluM, te dUSaNa amane lAgatuM nathI kAraNa ke ame ekalA kALane kartA paNe mAnatA nathI paNa karma sAthe laIe chIe, tethI jagatanuM vicitrapaNuM che. A amAruM vacana nirdoSa che. tathA izvara paNa karyAM che, te Izvara AtmAne ja jANa. utpatti dvAra vaDe badhA jagatamAM vyApavAthI Izvara che. tenuM sukha duHkhanuM utpana karavuM te badhA vAdIone vinA ko siddha ja che. tame je temAM mUrta amUrtanuM dUSaNa ApyuM, te evA IzvaranA samAzrayaNathI dUra pheMkayuM che (jaino che. vane prathama krame AzrI rUpI mAne che ane te vakhate tenuM kartApaNuM kaMI aMze svIkAre che.) | svabhAvanuM paNa kaMI aze kartApaNuM che. te ja kahe che. AtmanuM upaga lakSaNa ane asaMkhyaya pradezapaNuM tathA pudgalenuM mUrta paNuM, dharmAsti kAya, adharmAsti kAyane gati tathA aTakAvavAmAM sahAyatA dharma ane amUrtarata vigere svabhAvapaNuM che, vaLI ahIM tame AtmAnuM vyatireka,
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 121 AvyatirekapaNAnuM dUSaNa batAvyuM te paNa adUSaNa samajavuM. kAraNa ke svabhAva AtmAthI avyatikita che, ane AtmAnuM kartavya ame pUrve svIkAryuM che te paNa svabhAvathI ja che. tathA karmanuM paNa kartApaNuM che, kAraNa ke te karma jIva pradeze sAthe ane anya anuvedhapaNe ( ekameka) raheluM che te kaMIka aMze AtmAthI karma abhinna che. tene vaza thaI AtmA nArakI tiryaMca manuSya deva bhavamAM bhamate sukha duHkhane anubhave che te pramANe niyatI aniyatInuM kartavya yukitathI utpanna thaye chate niyatinuM ja ekAMta kartavya svIkAranArA vAdIe buddhirahita che ema jANavuM. che ? A pramANe yuktithI ekAMta niyatine beTI TharAvI te niyatine svIkAra nArane thatAM duHkha batAve che. e zabdathI pUrva abhyapagama sUcave che ke sarva vastumAM mathata Rniyata chatAM keTalAka vadI ekAMta niyati tema bhAvi mAnanA kALa Izvara vagerene uDAvI ni tuka ti vAdane mAnanArA che. tu" avyayathI ema samajavuM ke teo ja evA che, paNa bIjA nahI, vaLI te niyati vAdI ke che te batAve che. yukita samUhathI bahAra che te pAuMsthA, athavA paralokanA hita mATe thatI kriyAthI dUra che, athavA teo e niyati neja mukhya mAnavAthI temanI paraloka AzrI kiyA vyartha thaI,
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 sUtrakRtAMga. athavA pAza te karma baMdhana ane yukita rahita bolavuM temAM sthita. eTale pAzasthA athavA niyati vAdI sivAyanA bIjA kAla Izvara vagerene ekAMta mAnanArA temane paNa pAzasthA athavA pAsa tthA vigere jANavA. vaLI cAlatA prakaraNamAM niyativAdane Azraya lenArA judI judI palaka hitanI kriyAmAM pravarte che, te temanuM dhASTrarya paNuM che. kAraNa ke niyativAdIne thavAnuM hoya teja thAya. tyAre saMyamAdi kaSTa kriyA zuM kAma karavI joIe? temanA hisAbe te kriyA zatrurUpa che, ane A bicArA kriyA karavA chatAM asatyavAdane svIkAravAthI ane asamyaphapaNe vartavAthI AtmAne du:khathI mukAvI zaktA nathI, niyativAdanuM khaDana karyuM. have ajJAnI eTale ajJAnavAdInA matanuM khaMDana karavA dAMta batAve che. javiNA migA jahAsaMtA, paritANeNa bajjiA asaMkiyAI saMkaMti, saMkiAiM asaMkiNo / sa0 6 // jema deDatA mRga rakSaNa rahita (relA) heya, te athavA patiAna eTale pakaDavAnI jALa, tenAthI tati eTale DarAvela hoya, te bhaya brAMta lezanavALA, hRdayamAM AkuLa vyAkuLa thaIne viveka zunya banI azaMkAnAM sthAna te pAza rahitamAM zaMkA kare che, tyAM na jAya, ane jyAM phasAvavAnuM hoya tevA pAza vigeremAM tyAM zaMkA rahita thaI jatAM duHkha pAme che.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 123. pariyANiANi saikaMtA, pAsitANi asaMkiNo aNNANa bhayasaMvigA, saMpaliMti tahi tahiM // 7 // eTale mRgane bacAvavA kaI rakSaNa Ape te ati mUDhapaNAthI buddhi rahita banI te rakSaka upara paNa zaMkA lAvI dUra bhAgIne pAza je anAthe utpAdaka che temAM zaMkA rahita banI ajJAna tathA bhayathI saMviSya eTale tene Adhina banI A rakSaNa sthAna che ke mAravAnuM sthAna che, tene viveka zunya banI na jANatAM te phAMsAmAM phasAI jAya che. -have te mRganuM daSTAMta niyativAdI tathA ekAMta ajJAnavAdI upara ghaTAve che. te AvI rIte ke rakSaNa ApanAra ane. kAMtavAdane mukI ekAMtavAdI banI sarva doSa rahita anekAMtavAda jaina darzana je kAla Izvara vigere darekane yathAvasthita svIkAranAra che, te anAzakanIya chatAM temAM zaMkA lAvI pitAnA mAnelA niyati ke ajJAnavAda je ekAMta che te zaMkanIya chatAM temAM zaMkA lAvatA nathI, tethI rakSaNa sthAna anekAMtavAdane tyAgI yukitathI siddha na thatuM aneka duHkhanuM utpAdaka evuM ekAMtavAda sthAnane pakaDavAthI azAM. nathI chavAyelA mRga jevA te vAdIo tevA tevA karma baMdhananA sthAnamAM haraNa mAphaka phasAya che. uparanA aneka deze te vAdInA batAvIne vaLI jainAcArya eTalethI saMtoSa na pAmatAM bIjA deze paNa pUrvanA daSTAMte batAve che.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 sUtrakRtAMga. aha taM paveja bajhaM, ahe bajhassavA vae mucceja paya pAsA o, taMtumaMde Na dehae / / suu08|| have te pAza AgaLa Avele mRga jALa baMdhanathI upara kude athavA nIcalA bhAgamAMthI nIkaLI jAya te paNa paganA phasAthI bacI jAya tathA kaI pratimAM ra parAri pATha che. tyAM Adi zabdathI vadha tADana mAraNa vigerethI paNa bace. paNa te mRga ajJAna dazAthI anartharUpa baMdhanathI chUTavAne upAya jANatuM nathI, ane te kuTapAzAdikane na samajavAthI mRga kevI avasthA pAme che te batAve che. " ahi appA' hiya paNNANe, visamaMte Nu vAgate sabaddhe paya pAseNaM, tattha ghAyaM niyacchai / .9 // te mRga ahita AtmA, tathA ahita prajJAnavALe viSamate ja eTale kuTapAzAmAM Ave che athavA te viSamAjo e pAThathI) AtmAne temAM pADe have te pAzamAM paDI baMdhAyela te kuTapAzanI bahu duHkhI avasthAne pAmele te baMdhanamAM rahI pitAnI ghAta (maraNa) ne vAMche che- have te mRganuM draSTAMta ajJAna vipaka upara ghaTAve che.. evaM tu samaNA ege, miccha viTThI aNAriA asaMkiAI saMketi, saMkiAI asaMkiNo ! // 10 //
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 sUtrakRtAMga. " jema ajJAnathI gherAyelA mRge duHkha pAme, tema zamaNuM eTale pAkhaMDane Azrita koI (paNa badhA nahIM ) mithyA daSTi che eTale ajJAna vAdI athavA niyati vAdIne mata mAnanArA te mithyA daSTivALA anAya che, Arya eTale sarva pApathI bacelA che, tethI ulaTA te anAryo ajJAnatAthI asat anuSThAna karanArA che, te kevI rIte ke sudharmanA anuSThAnamAM zaMkA lAve ane te bahu dukha ApanAra ekAMta pakSa mAne tevA vAdIo mRga mAphaka mUha cittavALA teja Acare che ke jemAM pariNAme bahu duHkha hoya che. have zaMkAnIya ane azaMkanIyane viparyAya batAve che.. dhamma paNNavaNA jAsA, taMtusaMkati mUDhagA AraMbhAiMna saMketi, aviattA aAviA // 11 // kSAtyAdi daza lakSaNa yukta dharmanI je prarUpaNa temAM zaMkA lAve ane ema vicAre ke A adhama che, ane te avyakata mugdha tathA akevida eTale sazAstranA dhirahita vAdIo je Arabha pApa rUpa che tene zakAna lAvI Adare che- have te ajJAnathI chavAyelA je nathI pAmatA, te batAve che. sambappagaM viukatsaM, savvaM maM vihaNi
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 sUtrakRtAMga. - sarvavyApyAtmA eTale jene AtmA sarvAtmaka che, te lebhA che, tene tathA vyutkarSa eTale mAna tathA me eTale mAyA ati krodha te cAre kaSAyane vipura gheI dUra karIne mehanIya kama rahita thaI chevaTe badhAM karma tyAgI akamaMza banI jAya che, A mekSa jJAnathI thAya che, paNa ajJAnathI na thAya te ja batAve che ke jANyA vinA te mRga je ajJAnI te mokSane taje che, athavA vibhaktinA pariNamavaDe AvA mekSAthathI pite guNa bhraSTa thAya. 12 have pharIthI ajJAnavAdInA doSe batAve che. je eyaM nAbhi jANaMti micchavihI aNAriyA / migA vA pAsabaddhA te ghAyamesati gaMtasA / / 3 // jeo ajJAna pakSane AzrI beThA che te karma kSaya karavAnA upAya jANatA nathI. paNa pitAnA asae AgrahamAM pakaDAI mithyA daSTi anArya banI mRganI mAphaTa pAzamAM paddha janma maraNane pAme che tathA pAmavAne yatna kare che kAraNa ke temane yogya kriyA nuSThAna AraMbhanA che vaLI anatiza eTale avirachedapaNe vAraMvAra ajJAnIe ja maraNanAM dukha legave che. ajJAnavAda samApta thaye. have ajJAnavAdInA dUSaNa batAvavAnI IcchAvALA AcArya pa. tAnA vacanathI baMdhAyelA vAdIe na caLe, e teone mata batAve che.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 127 ' mAhaNA samagA ege, sace nANaM sayaM vae / savya logevi je pANA, na te jANaMti kiMvaNa // 14 // keTalAka brAhmaNe tathA zramaNa eTale parivrAjake teo badhAe jenA vaDe jaNAya, te jJAna, eTale eDavA joga tathA levA jaga padArthone batAvanAra paraspara virodha vaDe rahela che te pita pitAnuM bele che, have temanA mAnelA jJAnarUpa ta paraspara virodha vaDe satya na hoya, tethI ajJAnaja sAruM che, jJAnanI kalpanA karavA De zuM vadhAre che ? tethI ja batAve che ke badhA lekamAM paNa je prANIo che, te barAbara jANatA nathI. 14 jo ke temAM gurU paraMparAthI jJAna Avela che. te paNa tenuM mULa chedAI javAthI sAruM thatuM nathI. te data vaDe batAve che. milakkhU amilakkhussa, jahA vuttANu bhAsapa Na heuse vijANAi bhAsiaMta'Nu bhAsae // 15 // jema che Arya bhASAnA azujANa, ane Aryane cha bhASAnuM ajJAna paNuM hovAthI tenuM boleluM bIje pachavADe bele, paNa tene barAbara abhiprAya na jANe ke A apekSAe eNe kaheluM che ane Aryana bolavAne hetu eTale nimitte tene pleccha pite na jANe kevaLa para
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 sUtrakRtAMga. mAthe zunya bolavAnI nakala kare che. have A dantane vAdI vAda upara gharAve che. evamannANiyA nANa, vayaMtAvi sayaM sayaM / niccha yatthaM na yANaMti, milakakhuba abohiyA // 16 // jema myuccha amlecchanA paramArthane na jANe phakta balavAnI nakala kare, tema ajJAnIe samyagajJAna rahita hovAthI te zramaNa brAhmaNe bolavA chatAM paNa pitA potAnA jJAnane pramANa paNe paraspara virUddha artha belavothI nizcaya arthane jANatA nathI, jemake te pitAnA tIrthakarane sarva paNe mAnI tenA upadeza vaDe kSiAmAM pravate paNa sarvasanI vivakSA arvApha darzanavALAthI grahaNa na karAya, kAraNake sarvajJane pite asarvajJa jANatA nathI. teja kahyuM che, sarva jJo' sAviti hyetat tatkAle'pi bu bhutsumiH / tajjJAna jJeya vijJAna rahita gamyate katham // 1 // A sarvajJa che te te kALamAM paNa jANavAnI IcchAvALA te sarvajJanA jJAnathI reya padArthonA vijJAna rahita evA purUSathI kevI rIte jaNAya? e pramANe pArakAnA cittanI vRtti duHkhe karIne pamAya tethI upadeza karanAranI paNa yathA vivaphAvaDe grahaNanA asaMbhavathI nizcaya arthane na jANanArA khecchanI mAphaka bIjAnuM beleluMja bele che, phakta bedha rahita teo che, tethI ajJAna ja zreya che. vaLI A pramANe
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 128 jema jema jJAnanI prApti thAya tema tema vadhAre vadhAre deSa thavAne saMbhava rahe che. jemake kaI jANune bIjAnA mAthAupara pitAne paga aDADe te pote aparAdho thAya, ane je jANyA vagara bhUlathI aDADe te tene aparAdha thatuM nathI, tethI ajJAna eja mukhya che. paNa jJAna nahi upara mujaba ajJAnavAdinA matane batAvIne have enA dUSaNa batAve che. annANiyANaM vImaMsA, aNNANe Na viniyaccha i| appago ya paraM nAlaM, kuto annANu sAtiuM // 17 // jJAna rahita te ajJAnI. ajJAna zabdanI saMjJA zabda paNathI matvathI pratyaya lAgatAM te zabda banyuM. te ajJAnIomAM ajJAna zreya che evuM bolanArA te vAdIono A vicAra athavA mimAMsA tapAsavAne mATe je IcchA thAya te ajJAna viSayamAM avataratI nathI. eTale jAya nahi, teja batAve che ke e prakAranI je mimAMsA athavA vimarza te jJAna satya che ke asatya che? jema ajJAnaja zreya che, jema jema jJAna atizaya tema tema de nuM vadhavuM evuM je vicAravuM tene teo na jANe, athavA temanAmAM te vicAra na ghaTe. kAraNa ke A vicAravuM te jJAnarUpa che. vaLI te ajJAnavAdIo pitAnA pradhAna ajJAnavAdane jAne batAvavA samartha nathI. kAraNa ke teoe ajJAnane
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 sUtrakRtAMga pakSa lIdhela hovAthI pite ajJAna che. ane jyAre pite ajJAna che te bIjAone ziSya banAvIne jJAnamArga batAvI zakavA teo kevI rIte zaktivAna thaze? vaLI tame chinna mUlatva tathA mlecchanuM anubhASaNa vigere mAphaka sarva upadeza nakAmA che vigere kahyuM te tamAruM kahevuM ayukta che. kAraNa ke anu bhASaNa (sarakhuM bolavuM te) paNa jJAna vinA bolavAne zaktimAna na thAya. vaLI kahyuM ke pArakAnA mananI vAta samajavI durlabha hovAthI ajJAna ja zreya che, te paNa bolavuM asatya che. kAraNa ke tame piteja ajJAnaja zreya e pramANe pArakAne upadeza devA taiyAra thavA vaDe pArakAnI manavRttinA jJAnane svIkAra karyo che. te te pramANe bIjA bee paNa kahyuM che. AkAra riGgi tairgatyA. ceSTayA bhASitena c| netra va vikAraizca gRhyate'ntargataM manaH // 1 // AkAra, aMgita, gati, caNa, vacana, netranA macakA vavA vigerathI bIjAnA mananA abhiprAya jANI zakAya che. e pramANe te ajJAnIo A mAne ane pAkAne bodha ApavAmAM samartha nathI. tevu dAtadvArA jaina cArya batAve che. vaNe mUhe jahA jaMtU, mUDheNeyANu gaame| dovi ee akoviyA, tivvaM soyaM niyacchai // 28 //
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 131 vanamAM jema ke ImUDha prANa raste zodhavAne jatAM dizA bhUle. have te mUDhatA pachavADe bIje aNajANe jAya, te te banne ajANyA hovAthI raste bhUlatAM Ama tema atha duHkha bheLavIne nizcayathI tIvra zekane pAme che. (thAkIne raDe che.) te pramANe ajJAnavAdIe pitAnA mArgane sAre mAnIne ane pAke mata kharAba mAnIne bIjAne phasAvatAM pite mUDha chatA bIjAne paNa phasAve che. A saMbaMdhamAM bIjuM daSTAMta Ape che. aMdho aMdhaM pahaNito, dUramaddhANu gacchai / ___ Avajje uppahaM jaMtU, aduvA paMthANugAmie // 19 // keI AdhaLe bIjA AMdhaLAne ritAM pite avaLe raste caDI, bIjAne paNa avaLe raste dore che. athavA kaI AMdhaLo gaye hoya ane bIjo tenI pachavADe pitAnI meLe jAya, to te paNa avaLe raste caDe, ane egya sthAne na pahece, te uparathI bedha Ape che ke - evamaMge NiyAyaTThI, dhamma mArAhagA vayaM / aduvA ahamma mAvaje, Na te savyajjuyaM vae sU // 20 // e pramANe bhAvamUDha te bhAvAMdhI AjIvika matavALA vigere niyALa (mekSa athavA dharma) nA athI pote sArA dhamanA ArAdhaka thavAnA hetuthI dIkSA levA chatAM pRthvI
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 sUtrakRtAMga. pANI vanaspati vigere chakAyanuM pAcana pAcana ( rAMdhavuM raMdhAvavuM) karavAvaDe mardana kare che, pite tevA pApa karI bIjAne upadeza kare che, jethI mokSa meLavavAne badale bhraSTa thAya che. athavA mekSane abhAva che te dUra rahyo, paNa AraMbha karIne pApa upArjana kare che, athavA (liDa pratyayavaDe) saMbhAvanAmAM A darzAve che ke te vAdIone bIjA anartho thavAnA che te batAve che, athavA vivazita arthanA abhAvathI viparIta artha prApta thavAthI pApanuM upAdAna thAya che, vaLI teo A pramANe asat anuSThAna karanArA A jIvikAda zALAnA matavALA ajJAnavAdamAM macelA te vAkIe sarva prakAre sarala eTale vivakSita mekSa gamanama sIdhe mArga te sarva Rju te saMyama athavA saddharma tene na pAme. athavA sarva jajuka te satya tene te ajJAna aMdha eTale jJAnanA virodhIo na batAve, A ajJAnavAdIonA 27 bheda thAya che. tenI gaNatarI batAve che, jIva ajIva puNya vigere nava padArtha (tatva) che tene sata asat sadasat, avaktavya, sahavaktavya, asadavaktavya, sadarUdavaktavya te sA bhedevaDe upalA nava padArtho jANavAne zakya nathI. ane jANavAthI kaMI lAbha nathI te A pramANe bhAvavA.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 133 jIva che, e kANu jANe che ? athavA jANavAthI zuM lAbha ? jIva nathI ! kANu jANe che? athavA te jANavAthI zuM lAbha ? e pramANe ajIvamAM paNa sAta bhAMgA levA, te nave padArthamAM 9x7=63 ane mItra cAra temAM umeravAnA che, te satI (vidyamAna ) bhAvanI utpatti thAya che. 'evuM kANu jANe che. ' e pramANe satI, tathA sa masahya vaktavyanA bhAva utpattine keNu jANe che? athavA te jANavAthI zuM lAbha ? mAkInA chellA traNa bhAMgA teA utpattinA uttarakAlamAM padArthanA avayavanI apekSAe che, tethI te na sa'bhave, mATe kahyA nathI. pUrvanA 63 bhAMgAmAM pAchalA cAra umeratAM 67 bheda ajJAnavAdInA thAya che. " taMtra sanU cha jhIva tijo vaitti ityAdi enA paramArtha A che,ke koIpaNa sa`sArI jIvane evuM viziSTajJAna nathI, ke je alaiMdriya evA jIva vigere padArthone sAkSAt jANe ( dekhe), temaja te jANavAthI kaI mULa ( lAbha. ) che, tema paNa nathI. teja kahe che, ke jo nitya sava vyApI amRtta jJAnAdi guNasahita hAya, athavA tethI ulaTA pazu jIva hAya, tA tethI kayA purUSAthanA siddhi thAya ? ( kaMi paNa nahi, ) tethI ajJAnaja zreya che. ! 20 ! vaLI paNa te dUSaNA batAve che.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtIMga. evamege viyakAhiM, no annaM pajJAsiyA / gaLanoya vivAhiM, gayamamUhiM tumbar | 60 22 | 134 pUrva kahyA pramANe keTalAka ajJAnavAdIo-vitarkoM peAtAnA vicArA) vaDe ahaMkAramAM lepayalA para eTale jainamata vigere jJAna vAdIone mAnatA nathI, ane peAtAnA maMtavyamAM lIna banI mAne che, ke amarA sivAya bIjA kAI tatvajJa nathI tathA peAtAnA vitavaDe emaja mAne che ke--amAro batAvelA mAga, aMjI--te spaSTa che, ane khIjAthI khaMDana nahi thAya tevA che. athavA yathAvasthita kahevAthI te guNakAraka che, AvAM vacana teo kema ele che ? u.-te dumativALA che. have jJAnavAdI pAte ajJAnavAdIonA prakaTa rIte nukazAnA khatAve che. evaM takkAi sAhitA, dhammA dhamme akotriyA / dukkhaM te nAi tuti, saugI paMjaraM jahA // 22 // e pramANe uparanA nyAyavaDe peAtAnA taka (vikalpa) vaDe ajJAna svIkAratAM kSAMti vigere daza prakAranA dharma tathA jIvahiMsAdika adharma jANavAmAM akeva ( mUDha ) rahI du:kha athavA tenA heturUpa mithyAdi vaDe baMdhAtuM. kama tene teDavA asamartha che. jema pakSI pAMjarAmAM pUrA
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sUtrakRtAMga. thavuM hoya te te pAMjarAne teDavA tathA pitAne temAMthI sukAvavA asamartha che. tevI ja rIte te ajJAnavAdIo dharma adharma samajyA vinA saMsArabaMdhanathI chUTavAne asamartha che-A rara have sAmAnya rIte ekAMtavAdinA matanAM dUSaNe batAve che- sayaM sayaM pasaMsaMtA, garahaMtA paraMvaya / jeutattha viussaMti, saMsArate viussiyA // 23 // pita pitAnA darzana (mata) ne zreSTha batAvatA ane paranA matane niMdatA eTale sAMkhyamatavALA je badhAne prakaTa bhAva tathA chapa bhAva batAvanArA che, te bai. je kSaNikavAda tathA candraya vinAja padArthane nAza mAnanArA che, temanuM khaMDana kare che. ane zraddho paNa te sAMkhyavAdInuM kamayogapaghavaDe artha kiyAne aviraha batAvI ni. tyatAmAM dUSaNa kADhe che, e pramANe bIjA matavALA paNa paraspara dUSaNe kADhI ekAMtavAdI banI pitAnI prazaMsA ane pArakAnA matanuM khaMDana kare che. ane pitAne vidvAna mAne che, athavA pitAnA zAstramAM vizeSapaNe yukti samUha batAve che. tethI teo saMsAranA cAra gatinA bhramaNamAM aneka prakAre baMdhAI hamezAM rahe che. (jyAM sudhI te kadA graha na cheDe tyAM sudhI saMsArabhramaNa kare che.) 23 !
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 sarakRtAMga. have niryuktikAre uzAnA adhikAra ddhinA saM. baMdhamAM kaheluM ke- karmacayaM na gacchati caturvidhaM bhikSu smyH| cAra prakAre bhikSu karma baMdha na kare tenuM nirAkaraNa sUtrakAra kare che. ahAbaraM purakkhAyaM, kiriyAvAi drisnnN| kammaciMtA paNahANaM saMsArassa pavaDaNaM // 24 // ajJAnavAdIne mata kahyA pachI pUrve kahelA kiyA vAdInuM maMtavya eTale cityakarma vigere pradhAnamekSAMga che. evuM darzana jemanuM che te kiyAvAdI kevA che te batAve che. jJAna AvaraNa Adi karmamAM ciMtA te kamaciMtAne mUkI dIdhelA che eTale teo avijJAna (ajJAnatA ) vigerethI cAra prakAre karmabaMdha thAya che tevuM IcchatA nathI, teonA Adarzana (maMtavya) thI duHkha skaMdha te asAtA udayanI paraMparA vadhe che kaI jagyAe saMsAra vadhavAne pATha che. tene artha paNa e che, ke ekalI kriyA mAnanArAne saMsA ranI vRddhi thAya che. paNa ucacheda thatuM nathI. (24 mI gAthAtuM ethuM pada che tene pAThAMtaramAM dukha skaMdhane bIjo pATha che. tethI bevaDe TIka mAM artha che.)
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 137 have te kaciMtAthI naSTa ( vimukha ) jevI rIte che te prathama khAddhanu matavya batAve che. jANaM kaNATTI, aho jaM ca hiM sati puTTho vedapara, aviyattaM khu sAvajjaM // z|| je jANIne ( manathI ) prANIne haze, paNa kAyavarTa na haNe; te anAkuTTI che, kuTTa eTale chedavuM, te je cheke te AkuTTI, ane na che, te anAkuTTI che, AnA bhAvArtha e che ke koi krodha vigere kAraNe phakta mananA vyApArathI prANIne haNe che, paNa jo kAyAthI na haNe eTale te praNInA aMgA pAMgane nukazAna na kare, te tene avadya ( pApa ) lAgatuM nathI, arthAt tene navAM krama khaMdhAtAM nathI, tathA amrudha ( ajANyA ) kAya vyApArathIja je prANone haze, tyAM mAravAnI buddhi tenA manamAM na hovAthI tene kama - pacaya natha, A ardhA zlokathI niyuktikAre je kahyuM che te 46 cAra prakAranuM karma upacaya na thAya evuM bhikSu samaya kahe che temAM pi jJA ucita avijJa upacita. A be bheda te sAkSAta batAvyA che, ane bAkInA be bheda Iopatha ( cAlatAM ) tathA svamAnI aMdaranA che te ca zabdathI jANI levA. temAM " irachu " eTale IrSyA ke gamana, tenAthI sa' * aMdha rAkhanAra tha ' te irSyApatha tenA saMbadhI krama i 129 '
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 sUtrakRtAMga. *patha karma eTale te vAdInuM kahevuM A che ke raste cAlatAM ajANe koI jIva mare, te tethI ka`ba dhana' thAya tathA svapramAM koI ne mAre te! jema prAmAM khAvAthI peTa na bharAya, tema svaprAmAM mAravAthI pApa na lAge. AvI rIte te vAdI khele che temAM koI evI zakA ka ke tyAre krama kevI rIte badhAya ? tene te mAddhavAdI pAte uttara Ape che ke haNanAra prANI ( jIva ) hAya, haNanArane A jIva che evuM jJAna hAya, huM tene mArUM evI buddhi hoya, pachI kAyAnA vyApArathI tene mAre, ane te jIva mare, te Rsi'sA jAvI; ane karma khaMdha ( upacaya ) paNa jANavA, paNa uparanAM badhAM kAraNeA na maLe teA tene hiMsA na gaNavI. tathA karmacaya paNa na jANavA. A pAMca padethI 32 bhAMgA thAya temAM 1 lA bhAge hi'saka che. bAkInA 31 bhAMgAmAM ahiMsaka jANavA. tenA A zloka che. prANI prANIjJAnaM, ghAtaka cittaM ca tad gatAceSTA prANaizca viprayogaH paMcabhirApadyate hiMsA // 2 // maranAra prANI, mAranArane prANInu jJAna, ghAtakanI mAravAnI buddhi, temAM kAyAnI hi'sA karI hoya, ane prAAthI vicAga thayA hAya, e pAMca bhAMgA pUrA hoya te
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 139 hiMsA jANavI, have kaI te vAdIne pUche ke tyAre te pAMca pUrA bhAMgI vinA bIlakula hiMsA na hoya? uttara-jarA nAma mAtra hoya te pAchalI adhI gAthAvaDe batAve che ke mAtra ane vyApAra vigerethI ke ke vaLa kAyAthI, athavA a jANe rastAmAM jatAM athavA savamamAM e cAra prakAre karmane jarA sparza thAya, teTalo ja anubhave, paNa tenuM adhika duHkha na hoya jema bhIMta u. para dhULanI mUThI "nAMkhatAM dhULa paDI jAya tema te kamara caya na thatAM kharIne pI jAya, te cayane abhAva jANa paNa atyaMta abhAva na jANe. A pramANe avyakta vedanA hovAthI pratyakSa anubha vane abhAva che, tethI e avyakta avadya sAthe varte che. te parijJA upAcatAdi karma jANavuM. 25 che " ahIM vAdIne kaI pUche ke tame kahyuM hatuM. ke ajJAnatA vigerathI karmane upacaya na thAya. tyAre karmane u. pacaya kevI rIte thAya? tyAre te vAdI kahe che. saMtimeta u AyANA, je hiM kIrai pAvagaM / abhikammA ya pesA ya, maNasA aNu jANiyA // 26 // jenA vaDe pApa thAya che te traNa karmAdAna (kAraNe) A che. (1) abhikamya eTale mAravA egya prANIne
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 sUtrakRtAMga temAM citta rAkhIne pite jAte mAre. te eka kamAna, tathA bIjA nekarane prANaghAta mATe mokalI marAve, te bIjuM karmAdAna, tathA kaI mAratuM hoya tene manathI ane tude (prazaMse) te trIjuM karmAdAna che. parijJA upasthita karmathI tene A bheda che ke pariNA upacitamAM te phakta mAravAnuM manathI citavavuM che ane ahIM te bIjo koI prANune mArate hoya, te samaye te mAranArane prazaMse chAradA tethI A pramANe pite hiMsA kare, karAve, anumATe temAM prANInI vAta thAya, te samaye ( kilaSTa adhyavasAyathI jIvahiMsA che. tyAMja karmane upacaya che paNa bIje nathI te batAve che. eteu tau AyANA, jehiM kIrai paavgN| evaM bhAva visohIe, nivvANama bhigacchai // 27 // pUrve kahelAM traNa karmAdAne che ke jenAvaDe pApa thAya che, A pramANe hevAthI jemanI vRtti hiMsA karavA, karAvavA ke prazaMsavA pratye na hoya, te temAM bhAvazuddhi eTale rAgaSa vinA vartatA prANIthI jIvahiMsA vakhate thAya, te paNa ekalA manathI athavA kAyAthI, athavA baMne ekalAMthI vizuddha buddhivALA ne karma upacaya thatuM nathI te karma upacayanA abhAvathI sarvavaMdva uparAti svabhAva je kSa tene pAme che. je ra7
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 141 A bhAvazuddhie vartatA jIvane karmabaMdha na hoya, te saMbaMdhI daSTAMta Ape che. puttaM piyA samArambha, AhAreja asNje| bhuMjamANoya mehAvI, kammaNA novalippai // 28 // - jema bApa beTAne kaI vakhata mahAna kacchamAM AvI jatAM mArIne khAIne te aTavI vigerenuM kaSTa arAgaDhaSavaDe dUra kare eTale putranuM mAMsa pite gRhastha khAya te tenI nirdoSa buddhi hovAthI kama na lepAya tema medhAvI (sAdhu) paNa tevA kAraNe zuddha AzayavALa mAMsa khAnAre paNa pApa karmathI lepate nathI, eTale jema pitA putrane rAgadveSa rahitapaNe mAravA chatAM paNa karma bAMdhate nathI, tema araktaDhiSa mana paNe kArya karatAM paNa vadhu thAya, te paNa karma na baMdhAya che 28 che have jainAcArya tenAM dUSaNa batAve che. maNasA jepaussaMti cittaM tesiM Na vijjai / . aNavajja ma tahaMtesiM Nate saMvuDa cAriNo // 29 // icceyAhi ya dihohiM saataagaarvnnissiyaa| saraNaMti mannamANA, sevaMtI pAvagaM jaNA // 30 // jahA assAviNi NAvaM, jAi aMdhodurUhiyA / icchaI pAramAgaMtuM, aMtarA ya visIyaI // 31 //
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 sUtrakRtAMga ____ evaMtu samaNAege, micchadihI annaariyaa| saMsAra pArakaMkhIte, saMsAraM aNupariyaTuMti // 32 // jeone koI paNa nimitta maLatAM te manathI vaiSa kare, ane manamAM bIjAne mAravAne icche, teonuM aMtaHkaraNa zuddha na haya, chatAM te vAdIoe pUrve kahela che, ke ekalA mananA dveSathI karma upacaya na thAya, te temanuM kahevuM asatya che. ethI teo saMvRtacArI nathI kAraNa ke temanuM mana azuddha che. teja temaNe kahyuM che ke kema upacayanA kartavyamAM manaja pradhAna kAraNa che ane tethI ja teoe mana rahita ekalA kAyavyApAramAM karma upacayane abhAva batAbe che nyAyamAM paNa kahyuM che ke jenA chatA paNAmAM siddha thAya, ane "na hoya tyAre na thAya te tenuM pradhAnakAraNuM gaNAya che, ahIM vAdI zaMkA kare che ke tema ame te ekalA manane paNa kAyaceSTA rahita hoya te akAraNa kahyuM che, jenAcArya kahe che ke te satya che paNa ayukta che juo tame ja kahyuM che ke "va mAvA nirdhAmamavchatoti" bhAvazuddhithI nirvANa pAme che, AvuM tame be rAhA tethI mane ekalAnuM ja pradhAnapaNa siddha thayuM, tema je paNa kahyuM che ke cittameva hi saMsAro, rAgAdileza vaasitm| tadeva tavinirmuktaM, bhavAnta iti kathyate // 1 //
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 143 rAga vigere klezathI vAsita mana che, teja saMsAra che paNa tenAthI niyukta AtmA hoya te mekSa (bhavAnta ) te kahevAya che tevuMja bIjA kahe che. mAtrinI vRttA, mativibhava ! namaste, yatsamatve pi pusaaN| pariNapasi zubhAMzaiH kalmaSAMzai stvameva // nA nA gharSa, citANA upacita zubhazattyA, sUryasaMbhedino'nye // 1 // he buddhinA vaibhavavALA mana ! tane namaskAra che kAraNa ke purUSapaNuM samAna chatAM ekamAM te zubha aMzavaDe ane bIjAmAM azubha aMzavaDe pariName che ! keTalAka tAre lIdhe naraka nagaramAM kaSTa bhegavavA gayA keTalAka zubha matine upacaya ? sUrya bhedanArA arthAta mekSamAM gayA che. tethI jainAcArya vAdI ne kahe che ke tamArA kahevA pramANe ja kilaSTa manane vyApAra karma baMdhane mATe thAya che vaLI Iryo thanAM an upage jAya te tenAmAM vyagracittapaNethI karma baMdha thAya ja, ane upayoga pUrvaka apramatta paNe jAya, te abavakaja che. tevuM kahyuM che ke - uccAliyaMripAra, iriyA samiyassa sNkmhaae| vAvajeja kuliMgo, mareja taM jogamAsajja // 1 //
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 sUtrakRtAMga. cAlavA mATe IriyA samitivALo (upaga pUrvaka) paga uMce kare, te samaye pitAne AvelA mete kaI jIva mare. Ne ya tassatannimitto, bandho suhumAvidesio sme| aNavajjo upayogeNa, sadabhAveNa so jamhA // 2 // upara kahela upagathI cAlanAra munine te maranAra prANI saMbaMdhI jarA paNa karma baMdha zastramAM kahyo nathI, kAraNa ke sarva zuddha bhAvathI upage cAlanAra muni che, tethI niSpApa che. vama saMbaMdhI paNa azuddha cittavALAne alpa baMdha thAya che evuM tameja saraLa tAvaze" avyakta sAvadyathI svIkAryuM che, te ja pramANe ekalA kilaSTa manathI ja vyApAramAM baMdhane sadbhAva hovAthI tamAruM kaheluM prANI prANIjJAna vigere badhuM hoya te hiMsA thAya, te rada thAya che. vaLI tame " putra pitA samArajo " vigere kahyuM che te paNa vagara vicAre chele che, kAraNa ke mAruM" e cittane pariNAma na thAya, tyAM sudhI koI mAratuM nathI, ane evA prakAre cittanI pariNati chatAM akilaSTatA kevI rIte mAne che? ane cittakalezamAM avaya bhAvI karma baMdha che, e ApaNe baMnene saMmata che. jo ke teo kaI jagyAe kahe che ke." bIjAe mAreluM mAMsa khAtAM bIjAnA hAthe kheMcAvelA aMgAramAM dAhanA abhAva
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 145 mAphaka deSa nathI. te paNa unmattanA kahelA vadanathI sAMbhaLavA jevuM (vinA vicAre bole tevuM) che. kAraNa ke bIjAe mArelAnuM mAMsa khAtAM anumati lAgu paDe ane teneja karma baMdha thAya che. ane teja viSaya upara anya matavALA paNa kahe che. anumantA vizasitA, saMhartA kryvikryii| saMta mova, vArtAzAI thati che ? anumodaka, vizasa (mAravAnuM kahenAra, saMhAra karanAra lenAra vecanAra, rAMdhanAra, jamanAra, ghAtaka e AThe ghAtaka che. vaLI kUtakArita anudita rUpa traNa prakAranuM AdAna che. te temanuM kahevuM jaina matanA lava (aMza)ne AsvA. deja karyA jevuM che. tethI A pramANe kama catuSTayanuM upacaya nathAya, evuM kahenArA vAdIo teo karma ciMtAthI naSTa che, te sArI rIte jANItuM thayuM relA have te kriyAvAdIonI anartha paraMparA batAve che. "e cArathI kama na baMdhAya" evuM mAnanArA vAdIe sAta gaurava nizritA" eTale sukhazIlatAmAM Asakta thayelA ane khuzImAM Ave te khAnArA chatAM amAruM maMtae saMsAra taravAmAM samartha zaraNa karavA jevuM che. evuM mAnatA viparIta anuSThAna karI pApa kare che. e pramANe
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 sUtrakRtAMga vrata levA chatAM paNa teo sAmAnya (grahastho mANasa jevA che. je 30 A arthanuM ja batAvanAra dRSTAMta batAve che. kAraNa nAvamAM besanAre janmathI adhe pAra javAne che te te kANAvALI hovAthI pAchuM AvavAthI aMtarALe pANInA vacamAMja Dube che. ane adhe maraNa pAme che te ja pramANe zramaNo, zrAddhamAgIe ke mithyASTie mAMsa khAvAthI anarya pitAnA dazanamAM rAgI banI mekSa javA IcchA kare, chatAM paNa "catuvidha karmacayane" abhAva svIkAravAthI temanA zAsananuM anipuNa paNa hevAthI te vAdIo saMsAranA cAra gatinA bhramaNamAM bhaTake che. vAraMvAra temAMja janma jarA maraNa durgati vigerene kaleza jogavatAM anaMtakAla raheze, paNa vivakSita kSa sukhane na pAme. AvuM sudharmAsvAmI jaMbu svAmIne kahe che. je 32 che A pramANe sUtrakRtAMga aMgamAM samaya nAmanA adhyayanane bIjo udeza samApta thaye. prathama adhyayanane trIje udeze prAraMbha kare che, bIjo udeze pUro thavAthI trIje udeze zarU kare che. tene A pramANe saMbaMdha che. adhyayanane athadhikAra jana ane jainetara siddhAMtane khulAse che. pahelA be udezAmAM te karyuM che
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 147 ane trIjAmAM paNa teja karaze, athavA pahelA be udezAmAM kudaSTie ane temanA deze batAvyA ane ahiM paNa teonA AcAra doSane batAvaze. A saMbaMdha vaDe A uddezAnA cAra anugadvAra batAvIne akhalitAdi guNa yukta sUtra bolavuM te kahe che, jaM kiMci u pUikaDaM, saDDImAgatumIhiyaM / sahassaMtariyaM muMje, dupakkhaM ceva sevai // 1 // tameva aviyANaM tA, visamaMsi akoviyaa| macchA vesAliyA ceva, udagassa'bhiyAgame // 2 // udagassa pabhAveNaM, sukaM sigdhaM tamiti u / DhaMkehi ya kaMkehi ya, AmisatthehiM te duhI // 3 // evaM tu samaNAege, vaTTamANa sa hesinno| macchA vesAliyA ceva, ghAtamessaMti gaMtaso 4 // A sUtrane pUrvanA sUtra sAthe A saMbaMdha che, ke chellA sUtramAM keTalAka zramaNe ema kahe che tema ahiM paNa saMbaMdha che. jemake keTalAka zramaNe yatkiMcit pUti ( sAdhu mATe banAveluM) khAnArA saMsAra bhramaNa kare che ane sAthI pahelA sUtramAM gufjJaST (samaja) vigere. ethI ema samajavAnuM ke sAdhu mATe kareluM che ema samajavuM ema bIjAM sUvaDe paNa upekSA karIne saMbaMdha jeDa. have sUtrane artha kahe che. yat
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 sUtrakRtAMga. kiMcit AhAramAM DuM paNa deSita eTale AdhAkarma (khAsa sAdhu mATe banAveluM) dUra rahe, paNa "pUti" eTale evA doSitathI kharaDAyelA dANAthI paNa dUSita te paNa pitAnI maLe na kareluM paNa zrAvake bIjAone uddezIne banAveluM te paNa hajAranA AMtarAvALuM je khAya te grahastha pakSa ane dikSA lenAra pakSane seve che. enI matalaba e che ke bIjAne mATe bIjAe banAveluM je AdhAkarmAdi devavALuM je bhojana tene kaI bhAga te khAya te be pakSane sevanA thAya che. paNa je zAkyAdi pitAnI meLe pitAne mATe banAvela AhAra lAvIne khAya che, te sahelathI be pakSa sevanArA che. ( sAdhue potAne mATe bIjAe banAvela AhAra leve na kalpe, eTaluM ja nahi, paNa pitAne mATe karelAmAM pUrvane deSita AhAra bhareluM hoya, ane pAta purUM dheyA vinA zuddha AhAra le, te te paNa doSita thAya uttama sAdhuone A AcAra che. paNa baddha vigere te pitAnA mATeja pite banAvIne khAya che. te temanA depanuM pUchavuM ja zuM?) haveddhi" pakSane bIjo artha kare che, Ipatha ane sAMparAyika athavA pUrvabaddha ane nikAcita vigere avasthAvALI je karmanI prakRtio che te kare che. eTale pUrve bAMdhelI jenikAcita na hoya, tene nikAcita kare che. ane na hoya te navI bAMdhe che. juo AgamamAM paNa
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 149 eja lakhyuM che ke gatama svAmi pUche che, "AdhA karmane khAnAra sAdhu keTalI karma prakRti bAMdhe ?" bhagavAna kahe che, "he gautama, ATha karma prakRtie bAMdhe che. zithila baMdhavALI hoya tene gADha baMdhanavALI kare che. ane caya karelIne upacayavALI kare che. tathA thaDA kALavALIne dIrgha kALavALI kare che, vigere. ene artha e che, ke sAdhu mATe banAvela AhAra sAdhu khAya, te te sAdhu pApa upArjana kare che, ane ghaNe kALa dukha bhogave che. te pitAnI meLe Icchita rAMdhI khAnArA zraddho tathA jaina sAdhune veSa dhArIne je AdhAkamI khAya, te te be pakSane seve. ane saMsAramAM bhramaNa kare. have sukhane mATeja AdhAkamAM bejana karanArAne zuM duHkha bhegavavAM paDaze te be zlekavaDe daSTAMta kahe che. te AdhAkarmanA doSane na jANanArA aNa jANyA purUSane aSTa karmane baMdha thAya, tethI tene karaDe bhavavaDe cAra gatirUpa saMsAramAM bhamatAM chatAM tene chaTakAra na thAya. athavA A karmabaMdhamAM aNajANyA te A karmane deSa kema thAya che ane kema na thAya athavA zAthI saMsAra tarAya, temAM akuzaLa sAdhue A saMsAra udaramAMja karmanA phAMsAmAM phaselA duHkhIyA thAya che. te upara maryanuM aSTAMta. jema vizALa remavALe mATe samudra temAM utpanna thayelAM vaizAlika jAtinAM mAchalAM jeonuM zarIra moTuM
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 sUtratAMga. hoya evAM moTAM mAchalAM pANInI bharatImAM samudrathI nadImAM athavA kinAre prabaLa vegamAM pANI sAthe Ave, te samaye bharatI utarI jatAM zuSka kinArAmAM pANInA abhAve Ama tema taraphaDatAM Dhaka kaMka pakSIothI tathA mAMsa lupI mAchI vigerethI jIvatAM jIvata moTA duHkhane pAmIne zaraNa rahita banIne nize maraNa pAme che. - have daSTAMta batAvI sAdhuone samajAve che ke je sAdhuo vartamAna sukhane vAMcchI rAMdhI raMdhAvIne svAdu bhejanA jamanArA te vartamAna sukha abhilASI samudranA kAgaDAnI mAphaka te kALanA maLelA sukhanA aMzamAM A kta cittavALA thaIne duHkha pAme, tema AdhArminuM pApa vicAryA vinA jIbhanA svAdathI khAIne tenAM burAM phaLa vazAlika masyanI mAphaka anaMtavAra kuvAnA aTTanA ghaTanI mAphaka vAraMvAra saMsAramAM janma maraNanAM duHkha jUnAM bhegave navAM bAMdhe, te saMsAra samudramAMthI na tarI zake. have apara AjJA abhimata Izvara Adhina jagatavALA matane batAvavA mATe kahe che. iNamannaM tu annANaM, ihamegesi AhiyaM / devautte ayaM loe', baMbha utteti Avare isareNa kaDe loe', pahANAi tahAvare / jIvAjIva samAutte, suhadukkhasamannie
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151. sUtrakRtAMga. sayaMbhuNA kaDeloe, iti vuttaM mhesinnaa| mAreNasaMdhuyA mAyA, teNaloe asAsae // 7 // have pachI kahevAnuM che, te nizcaya karIne kahe che, ke ajJAna eTale mehane uchALe A lokamAM keTalAkane che, paNa badhAmAM nahi, tene A abhiprAya che, te kahe che, ke deve (Izvara) kheDuta jema dANe vAve tema A leka utpanna karyo che. athavA deve rakSaNa karyuM che. athavA devane putra (prajA) A leka che. evuM ajJAna phelAyuM che. tathA brahmAe A utpanna karyuM che, evuM bIjA kahe che. teonuM maMtavya A pramANe che. brahmA jagane dAde e pahelAM jagatamAM have teNe prajApatiene banAvyA ane prajApatioe anukrame AkhuM jagat racyuM, (5) tathA izvaravAdI Izvaraupara badhuM kAraNa mUke che ane teja pramANathI siddha kare che, te A pramANe, A sarva jagat buddhimAne kareluM che, ane zarIra ghaDe karavAnuM dhamapaNe upAdAna karAya, te buddhimAnanuM kareluM tevuM kAraNa pUrvaka dareka vastumAM dharma sAthe che. saMsthAnanuM vizeSapaNuM temAM hetu che, jema ghaTa vigere navA navA AkAro che, te kaI buddhimAne karelA che, eTale deharUM kuvA vigere DAhyA mANase banAvelA che. te pramANe nA navA AkAravALAM samudra, nadI, parvata, pRthvInAM zarIra vigere karAyelAM che, tethI buddhimAnanuM kareluM jagata che. tethI A
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra sUtrakRtAMga. samasta jagane kartA sAmAnya purUSa nahi, paNa keI bIje mATe deva che, tene Izvara kahe che. te ja pramANe A badhuM zarIra bhuvana karavAnuM dhamapaNe laIe te buddhimata kAraNa pUrvaka che. e sAdhya dharma che. kAryapaNe Ane hetu che. ghaTAdine daSTAMta che, eTale tyAM rahIne athavA pravRtti karIne vAMsalA vi merethI sutAra ghara banAve tema jagata Izvara banAve che. vaLI bIjA ema kahe che ke jema pradhAnAdi karele A loka che satva, raja, tamasanI sAmya avasthA prakRti che. te purUSArthanI sAthe pravarte che. "Adi" zabdathI prakRtithI mahAna tenAthI ahaMkAra, tenAthI 1 gaNa, temanAthI pAMca bhUta, e pramANe prakriyAthI suSTi thAya che ane thavA AdigrahaNathI svabhAva vigere grahaNa karAya che. tene artha A pramANe che. jemake svabhAvathIja leka thayela che. jema kAMTAne aNI che. tathA bIjA vAdIe niyatIe karela mAne che. jemAM moranA aMganAM pIchAM citrAyelAM hoya che. evAM kAraNa karIne A leka thayela che. temAM jIvanuM upaga lakSaNa tathA ajIvamAM dharma, adharma, AkAza, padagala vigerethI yukta samudra parvata vigere che. vaLI vizeSamAM lakane batAve che. sukha AnaMda rUpa, duHkha kheda rUpa che. e bannethI yukta leka che. (6) vaLI "svayaMbhU" ItyAdi pitAnI meLe utpanna thAya
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 sUtrakRtaga. te viSNu athavA bIje keI te ekale pUrve hate. te ramata hatuM, tyAre jeDIAnI IcchA karI. te ciMtavavAthI bIjI zakti utpanna thaI. tethI A suSTi thaI. evuM moTA RSie kahe che. e pramANe bolanArA keTalAka vAdIo lekane katI svayaMbhU svIkAre che. ane te svayaMbhU lekane dina pratidina banAvatAM ghaNuM bhAranA bhayathI DarI mAranAra mAre banA ce. teNe mAyA sAdhI. te mAyAthI leke mare che. paNa kharI rIte jIvanuM upayoga lakSaNa tenI kaMI vyApatti nathI. ethI A mAyA che. jema A mANasa marI gaye. teja pramANe A badhe leka azAzvata che-anitya che, vinAzI che. . 7. vaLI mAhaNA samaNA ege, Aha aMDakaDe jge| aso tattamakAsI ya, ayANaMtA musaM vade // 8 // brAhmaNa, zramaNa, (tridaMDa) purANika keTalAka paNa badhA nahi A pramANe kahe che. A cara acara, badhuM aMDavaDe thayeluM che. te A pramANe kahe che. pahelAM kaI paNa nahatuM. padArthahita zUnya saMsAra hatuM. tyAre brahmAe pANImAM aMDAne utpanna karyuM, te dhIme dhIme vRddhi pAmyuM ane be phADacAM thayAM. eka ucene bhAga, bIje nIcene bhAga. e benA vacamAM sarva prakRti thaI e pramANe pRthvI, pANI, agni, vAyu, AkAza, samudra, nadI, parvata, samudramAM niveza
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 sUtrakRtAMga, vigere utpanna thayAM vaLI A pramANe kahe che, pahelAM hatuM aMdhakAramaya ajANyA lakSaNavALuM jene tarka na thaI zake je na jANI zakAya badhI tarapha sutelAnI mAphaka hatuM. AsIdidaM tamobhUta maprajJAtama lakSaNam / apratama vijJeyaM, prasuptamiva sarvataH // 1 // (artha upara AvI game che.) AvA jagatamAM brahma hatuM, tene bhAva tattva, padArtha mAtra te aMDAnA prakame karIne ke, A belanArA brAhmaNa vigere parama arthane na jANa nArA juhu bele che eTale jevuM che tethI virUddha bole che. paTA upara batAvyA pramANe (Izvare jagata kareluM che) vigere tatva mAnanArA vAdIone uttara have jainAcArya Ape che, sarahiM pariyAehiM, loyaM vyA kaDetiyA tattaM te 'Na' vijANaMti, Na viNAsI kayAivi // 9 // pitAnA paryAya eTale abhiprAya athavA mAnelI vizeSa yuktio vaDe A leka AvI rIte bane che ema te vAdIo kahe che, ke deva te brahmAe (Izvare) pradhAna vigeree banAvyuM che. athavA svayaMbhUe banAvyuM tathA tenI banAvelI mAyAthI ja mare che, tathA IDAnA AkAramAMthI A leka bane che, e pramANe teo pita pitAnI mA
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 155 - nyatAo vaDe maMDana kare che, ke "A amAruM kahevuM satya che," te sivAyanuM juThuM che, upara pramANe bolanArA sarve vAdIo paramArtha eTale joIe tevA yathAvasthita leka savabhAvane jANatA nathI, tema samyaka vivecana karatA nathI, kAraNa ke jaina matapramANe A loka dravya artha paNe sarvadA avinAzI che. paNa pUrve kadApi nimULa thanathI tema pUrve bilakula nahatuM, ane taddana na banAvyuM tema paNa nathI. kharI rIte te A leka ho, che, ane raheze, tethI deve A leka vAge (banAvyo) e kahevuM taddana khoTuM che. kAraNa ke deve vAge, tevuM kaMI paNa pramANa nathI ane apramANika vacana bolatAM vidvAnonAM mana saMtuSTa thatAM nathI. have A saMbaMdhamAM temane prazna karIe, ke deva utpanna thaine lekane banAve, ke utpanna thayAvinA lekane banAve? prathama utpanna thayAvinA te banAvI na zake. jema gadheDAMnAM zIMgaDAMvaDe kaI paNa vastu na thAya. (gadheDAnuM zIMgaDuM ja na hoya te vastu kayAMthI thAya) have utpanna thaIne je te banAve, te potAnI meLe utpanna thAya ke bIjA vaDe? jo ema mAnIe, ke pitAnI meLe utpanna thaye, te jema pite utpanna thaye, tema leke pitAnI meLe utpanna thavAmAM zuM harakata? ane pite anyathA utpanna thaye, ema mAnIe ke bIjAe banAvela te lekane batAvavA mATe taiyAra thaye, e pramANe anya anya
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 sUtrakRtAMga, karatAM anavasthA deSa lAgu paDe. jema AkAza maMDaLamAM latA prasare te ene rokanArUM koI nathI, (A pramANe te vAdIne mata khaMDana thaye) je ema mAnIe ke deva anAdi che, te utpanna thayela nathI, te leka paNa anAdi mAnavAvAmAM zuM doSa che? tathA Izvara anAdi chatAM nitya che ke anitya che? je nitya heya, te kama, yugapada banne vaDe artha kriyAnA virodhathI katapaNuM siddha na thayuM. ane je te anitya hoya te pitAnI meLe utpanna thaIne turata marI gaye, te pitAnA rakSaNa mATe paNa samartha nathI te bIjAnuM karavApaNuM temAM kevI rIte ciMtavAya? vaLI te Izvara amUrta che ke mUrta che? jo amUrta heya te AkAzanI mAphaka akartA che, ane je mUrta hoya to prAkRta purUSanI mAphaka upakaraNanI apekSA rAkhIne tenuM sarva jagatanuM ekapaNuM pitAnI meLe siddha thayuM; temaja devaguNa, devaputrane pakSa mAnanArA ati phazu paNAthI ayuktivALA hovAthI kAne sAMbhaLavA egya paNa nathI. (tenuM khaMDana zuM karavuM?) eja pramANe brahmAnA banAvavAnA pakSamAM paNa dUSaNa jANI levuM. banemAM ga kSema naNuM samAna che. have tanubhavana karaNadika, vimati adhikaraNa bhAva pAmeluM viziSTa buddhivALAnuM kAma che. kAryapaNanA kAraNathI ghaTa vigere mAphaka e temanuM saghaLuM bolavuM ayukta che, kAraNa ke te pramANe viziSTa kAraNa pUrvakapaNe vyAminI
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 157 asiddhi che. kAraNa ke kAraNapUrvakapaNAthI mAtra kAryavyApta thAya che, tathA kAryanI vizeSa upalabdhimAM kAraNa vizeSanI pratipatti tenA pratibaMdhane lIdhe ja hoya che, paNa atyaMta adaSTa padArthamAM pratIti na thAya. vAdI kahe che ke ame tethIja ghaTa pUrve karela che, evuM svIkAryuM che. jainAcArya kahe che ke, temAM ghaTanuM kArya vizeSapaNuM svIkArIe, paNa e pramANe nadI parvata samudra vigeremAM viziSTa buddhi kAraNa pUrvakane saMbaMdha grahaNa na karAya. vaLI vAdrA ema zaMkA kare, ke ghaTa vigerenuM saMrathAna vizeSapaNuM dekhIe, tema parvata vigeremAM paNa viziSTa saMsthAna dekhavAthI buddhivAnanuM kAraNapUrvaka ame sAdhana kahIe chIe. jainAcArya kahe che te yukta nathI, kAraNake evuM kaMI nakkI nathI ke saMsthAna zabdanI pravRtti mAtrathI badhAnI buddhimatuM kAraNa pUrvakapaNAnI avagati (samaja) thAya, ane je tamArA kahevA pramANe sarvatra mAnIe, te mATIne jema ghaDe che, tema mATIne. rAphaDe dekhIne ema mAnI levuM joIe, ke te paNa kuMbhAre banAvyA che! paNa tema tame paNa mAnatA nathI, AthI parvata vigerene kartA Izvara manAya nahi. teja kahyuM che. anyathA kummakAreNa, mRdvi kArasya kasyacit / ghaTAdeH karaNAtsi dvalmikasyApi tatkRtiH // 1 // ( artha upara lakhI dIdhuM che. je tethI e pramANe je
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 sUtrakRtAMga. sthAna vizeSanuM buddhimAne kareluM e sabaMdha jyAM dekhe. hoya, tyAM tenA kAraNe anumAnamAM kAma lAge, paNa dareka saMsthAnamAM kAma na lAge. vaLI ghaTa vigere saMsthAnane kartA kuMbhAra dekhAya che. paNa Izvara nathI dekhAtA, paNa je ema mAnIe ke izvaraja kare che, te pachI kuMbhAre mahenata zuM kAma karavI joIe? tema kuMbhAravinA thatuM nathI. temAM paNa Izvareja sarva vyApIpaNe nimitte kAraNe saMbaMdha rAkhe che, je AvuM mAne te ethI zuM thaze ke dekhAtA kuMbhArane choIne na dekhAtI IzvaranI khetI kapa karAvavAnuM thAya. vaLI kahyuM che ke - zastrauSadhAdi saMbaMdhAcaittasya vraNarohaNe asaMbaddhasya kiM sthANoH kAraNatva na kalpyate // 2 // zastra auSadha vigere saMbaMdhathI citrane ghA ke rUjha thAya temAM asaMbaMdha evA sthANunuM kAraNa zA mATe ka5tA nathI tethI dekheluM kAraNa parityAgavAthI adakanI parikalpanA karavI te ayukta che, vaLI devakuLa maMdira), vaDa vagerene je kartA te avayavavALe avyApI anitya, dekhe che. te daSTAntathI Izvara sAdhIe te Izvara paNa talA thaI ya. ane bIjI rIte je dhArIe te daSTAntanA abhAvathI vyApti na siddha thavAthI anumAna na thAya. Aja dizA pramANe "sthityA" "pravRtti" Adika paNa sAdhana, asAdhana javAM, banemAM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 sUtrakRtAMga. tulya yAga kSema che tethI, vaLI pradhAnAdithI karAyalA A leAka che te paNa asaMgata che. te pradhAna mUrta che ke amUrta che? jo tame mUrta dhAro tA samudra, vigere mUrta padArthanA utpanna karanAra na ghaTe, jema AkAzathI kaMipaNa utpanna thatuM dekhAtu' nathI. mUrta ane amUrtanuM kArya kAraNapaNAmAM virAdha che tethI. have jo pradhAnane mUrtta mAnIe te te kyAMthI utpanna thayuM ? temAM potAnI meLe thayuM ema mAnatAM leAkanI paNa utpatti tevI rIte mAnI levAya ane khIjAthI utpanna thatuM mAnIe to anavasthA doSa Ave. vaLI jema vinA utpanna thayeluja pradhAna vigere anAdibhAve mAne che tema lAka paNa kAM icchatA nathI ? vaLI sattva, raja, tama e traNanI sama avasthA tene pradhAna kahe che ane avikRta pradhAnathI mahata vigerenI utpatti tame icchatA nathI ane vikRta che te pradhAna vyapadezane pAmatuM nathI, ethI pradhAnathI mahad vigerenI utpatti sa`bhavatI nathI.vaLI acetana prakRtinI pravRtti pu thai tarapha kevI rIte hA...? ke jenA vaDe AtmAnA lega upapatti vaDe sRSTi thAya. jo prakRtine A svabhAva mAne tA svabhAvaja khaLavAna thayA ke je te prakRtine paNa dorI jAya che. tethIja leAkapaNu svabhAvathI banelA dhArA, zA mATe aSTa pradhAna vigerenI kalpanA karavI ? vagerethI ema jANavu` ke svabhAvanuM paNu kAraNapaNuM keTalAka icche che te te paNa hA,
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 sUtrakRtaga. ane svabhAvane eka kAraNa mAnatAM amArA matanuM khaMDana thatuM nathI. jemake pitAne bhAva te svabhAva. eTale pitAnI utpatti, te ame padArthomAM IcchIe chIe ja. vaLI niyatie karele A leka che, temAM paNa "niyamana" eTale niyati. je jevuM thavAnuM hoya te niyati kahevAya che. te vicAratAM svabhAvathI jUdI nathI. vaLI tame kahyuM ke svayaMbhUe A leka banAve che te paNa asuMdara che, kAraNa ke svayaMbhU eTale zuM tame kahe che? jyAre te thAya che tyAre te anyathI nirapekSa svataMtra thAya che? je ema mAne ke te anAdi kALane bane tethI svayaMbhU kahevAya. evuM mAne, te tenuM jevI rIte svataMtra thavuM mAne che, tevI rIte lekanuM mAnavAmAM tamane zuM harakata Ave che? svayaMbhU sAthe tamAre zuM vadhAre che? vaLI te anAdi che, ane anAdipaNamAM nityapaNuM che, tathA nityanuM ekarUpapaNuM hevAthI temAM kartApaNuM na ghaTe. vaLI te vItarAga hevAthI saMsAranI vicitratA na saMbhave. ane je sarAgI mAnIe te amArAthI maLele (amArA je) sahelAIthI vizvane bhakartA siddha thayela ane mUrta amUrta vigere vikalpa pahelAnI mAphaka badhA vicArI levA. vaLI aMDAthI loka utpanna thaye e agya che, kAraNa ke pANImAM aDa utpanna thayuM te paNa aMDA vinA utpanna thayuM. tevI rIte leka paNa
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 161 sUtrakRtAMga. thaye evuM mAne, te keI jAtanI bAdhA nathI. vaLI brahmA aMDu banAve, tema lekaja kAM na banAve ane AvI aNaghaTatI kaSTavALI ayuktithI aMDAnI kalpanA kema karavI? jo emaja hoya te keTalAka ema kahe che ke brahmAnA moDhAmAMthI brAhmaNa thayA, bhujAmAMthI kSatrIya thayA, sAthaLamAMthI vaizya thayA ane pagamAMthI zudra thayA e paNa yuktirahita ja che. kAraNa ke mukha vigerethI koInI utpatti saMbhavatI nathI. te paNa thAya te vaNene bheda jAtibheda) ekamAMthI utpanna thayelA hovAthI na saMbhave. vaLI brAhmaNemAM kaTha, taittirIyaka, kalApAdika bheda na thAya. eka mukhamAMthI badhA utpanna thayA che tethI abheda che. e pramANe jaI paheravI vigerene saddabhAva na thAya tathA te bhAvamAM bahenane paraNavAne saMbhava thAya (eka mukhamAMthI utpanna thayAM mATe bhAI bahena kahevAya) mATe lekotpattimAM evA aneka denA saMbhavathI duSTatAvALI tamArI kalpanA mAnavA jevI nathI. tethI jainamata pramANe ema siddha thayuM ke- leka anAdi, anaMta, urdhva (u), adhaH (nIce), cauda rajajupramANa, vaizAkhasthAna eTale keDamAM be hAtha daIne paga pahoLA karIne keI purUSa ubhuM rahe tevA AkArane, nIcenA bhAgamAM UMdhuM capaNuM (mallaka) mUkeluM hoya te, sAta pRthvIrUpa adheloka, tathA sthAlI AkAre asaM11
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 sUtrakRtAMga khyAta dvIpa samudrane AdhAra e madhyaka, tathA upara nIce be capaNuM dAbaDAnA AkAre urdhva leka dharma, adharma, AkAza, pudgala, javarUpe dravyartha paNe nitya ane paryAyanI apekSAe kSaNamAM kSaya thanAro utpAda, vyaya, dhruva, rUpe dravya tasvasahita anAdi jIva tathA kamanA saMbaMdhathI aneka bhavanuM bhramaNa che, tenA vistAra vALe tathA AThakarmathI rahita e siddhaka jemAM aMte che tevA tatvane upara kahelA vAdIe na jANavAthI jU DuM bele che. 95 have eonuMja devausa vigerenuM ajJAnIpaNuM sAthIne emanuM phaLa batAve che. amaNunna samuppAya, dukkhameva vijaanniyaa| samuppAya majANatA, kahaM nAyati saMvaraM? // 10 // manane anukuLa Ave tevuM suMdara anuSThAna che, tene cheDI amaneza, eTale asat "anuSThAnathI" je duHkhane utpAda che, tene na jANatAM bicArA Izvara vigere upara dukhanI utpatti vigere mUke che, ane tatvanA aNujANa paNAthI dukhane aTakAvavuM te kevI rIte jANe nidAnanA ucchedavinA nidAnIne ucacheda na thAya, eTale te bicArA nidAna eTale duHkhanuM kAraNa jANatA nathI, te duHkhanA uchera mATe vI rIte prayatna kare ? ane ajJAna
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 163 kaSTa karatAM udyama karavAchatAM paNa duHkhanA uccheda nahi pAme, paNa saMsAramAMja eTale janma, jarA, maraNu, ISTa niyoga vigere aneka duHkhAnA samUhane pAmIne vAravAra araghaTTo nyAyathI anaMta kALa sa'sAramAM raheze. have khIjI rIte kartAvAdIone mata khatAve che. sudhdhe apAvae AyA, iha megesi mAhiyaM / puNo kiDDApadoseNaM, so tattha avarajhaI // 11 // iha saMvuDe muNI jAe, pacchA hoi apAvae / viyaDavu nanhA munno, nice sUrya taddA // 2 // A kRtavADI (lAkane anAdi na mAnanArA )nA prastA namAM trizazika eTale geAzALAnA matane anusaranArA jeAmAM 21 sUtra pUrvagata trirAzika sUtranI paripATIe mAnelAM che, te A pramANe khele che. jema A AtmA zuddhamanuSyabhavamAMja zuddha AcAravALA thaine badhA melane cheDIne mekSamAM pAparahita thAya che, eTale mukta thAya che. A geAsALAmatane anusarIne jANavuM. vaLI A AtmA zuddhapaNu tathA akarma tvarAzi evI be avasthAvALA thaine krIDA athavA dveSathI te meAkSamAM rahelA pharI rajathI lepAya che. tenA artha A che ke tene peAtAnA hukama manAtA DAya ane bIjAnuM zAsana parAbhava pAmatuM hoya tene joine Anada utpanna thAya che. tathA tethI ulaTu thAya te dreSa
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 sUtrakRtAMga. thAya che. tethI A kIDA ane dveSathI rakata thayela atazatmA dhIre dhIre jema nirmala kapaDuM paheravAthI rajathI meluM thAya tema A jIva mekSamAM malIna thaIne karmanA bejAthI pharIthI saMsAramAM avatAra le che. A avasthAmAM te sakarmapaNe thavAthI trIjI zazinI avasthAvALo thAya cho11 vaLI A manuSyabhavamAM janmIne dikSA laI saMskRta AtmA banI yama niyamamAM rata thaIne pAcho pAparahita thAya che, eTale te badhA karmathI mukta thAya che. tyAM pitAnuM zAsana ajavALIne pharIthI mekSamAM jAya che. vaLI pAchuM pitAnA zAsananI pUjA tathA apamAna dekhI rAga dveSane udaya thatAM malIna AtmA banI vikaTa pANI mAphaka eTale nirmaLa hoya ane te vAyarAnA vAvAthI dhULathI malIna thAya che tevI rIte tene AtmA anaMtakALe saMsAranA uddezathI zuddhAcAra banIne mekSa pAmIne kamarahita thAya che ane pAchAM uparanAM kAraNathI navAM karma baMdhAI kamasahita thAya che. A traNa rAzivALAne mata thaye. eTale kamarahita, karmasahita, ane pAchA karmarahita akama jANavA kahyuM che ke - dagdhendhanaH punarupaiti bhavaM pramathya, nirvANamapya navadhArita bhIru niSTham / muktaH sva yaM kRtabhavaca parArtha zUrastvacchAsana pratihateSviha moha rAjyam // 12 //
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 165 baLeluM lAkaDuM pAchuM saLage, tema bhavane pramathana karIne nirvANa tevAdI anizcita birU niSThAvALuM mAne che, ke je mukta thaIne pitAnI meLe popakAramAM zUra banI saMsAramAM bhava kare che. he prabhe! tArUM zAsana jemaNe tyayuM che. temanAmAM A mehanuM rAjya che. ke lAkaDuM baLI gayeluM na uge tema jene mokSa thayela hoya te saMsArI na thAya, chatAM te vAdIo tamArI AjJA na mAnatAM IcchAnusAra nirvANa mAnI sastAramAM vAraMvAra bhramaNa kare che. 12 have teonA matanuM dUSaNa batAve che. etANuvIti medhAvI, baMbhacereNa te vse| puDhopAvA uyA savve, akkhAyAro sayaM sayaM // 13 // sae sae uvaTThANe, siddhimeva na annahA / aho iheva vasavattI, savva kAma samappie // 14 // upara kahelA vAdIe saMbaMdhI medhAvI (buddhivAna) athavA maryAdAmAM rahela sAdhu hoya te evuM ciMtave, ke A traNa rAzimatavALA tathA Izvara jagatavAdI brahmacarya athavA tenAthI saMbaMdha rAkhanAra saMyama anuSThAnamAM na rahe. kAraNake teone A abhiprAya che ke pitAnA maMtavyanI mAnyatAthI ke apamAnathI karma baMdha thAya che, ane pitAnA darzananI avazya pUjA athavA tiraskAra thavAne che, tethI rAgadveSa thatAM zuddhine abhAva thatAM pitAnA melane paNa
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAkRta ga. abhAva thAya. kharI rIte jainadarzana pramANe sarvathA karma- . kalakathI mukta kRta kRtya thayelA ane sarva yathA avasthita vastu tatvane jANanArA tathA stuti niMdAmAM samabhAva rAkhI svaparane bheda cheDI dIdhelAmAM rAgadveSane anuMsaMga na hovAthI temanAmAM pharIthI karmabaMdha kyAMthI hoya? ane karmabaMdha na heya te saMsAramAM avataraNa kyAMthI hoya? arthAt naja heya. AthI ema siddha thayuM ke te vAdIo kaI aMze dravyabrahmacarya pALavA chatAM samyagajJAnanA abhAvathI samyam anuSThAna na kare. vaLI tevA lavAmAM capaLa, vAdIe pitA pitAnA maMtavyane temAM prema rAkhIne vakhANanArA hoya, chatAM paNa temAM vivekI purUSe tattva samajIne te kuvAdamAM AsthA na karavI . 13 have bIjI rIte kRtavAdIne mata kahe che te kRtavAdIo zivamatanA daMDI vigere pitA potAnA upasthAna eTale pitAnA anuSThAna eTale dikSA. gurUcaraNasevA vigeremAMja siddhi eTale sarvathA saMsAra prapaMcarahita thavAnuM bolanArA che, te kahe che ke te sivAya bIjI kaIrIte siddhi na thAya. te A pramANe. zivamatanI dikSAthIja mekSa mAne che, ane eka pacIsa tavanA parijJAnathI mekSa mAne che. vaLI bIjA vedAMtika matavALA dhyAna, adhyayana, samAdhimArga anuSThAnathI siddhi maLavAnuM belanArA che. e pramANe
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga, 167 bIjA paNa pitAnA maMtavyathI mokSamArgane maLavAnuM batAve che, ke sarvathA kaMnuM dUra thavuM A lakSaNavALI siddhinI prApti che, tenI pUrve eTale jyAM sudhI siddhi prApti na hoya, tyAM sudhI ahiMja eTale saMsAramAM amArA darzanamAM kahelAM anuSThAna karavAthI ATha guNanA aizvaryane sadbhAva thAya che te batAve che. AtmAne vazamAM rAkhI zake te vazavartI IdrIya kabaje lenAra jANa. te saMsArI zelAvaDe parAbhava pAmate nathI, ane tenA sarve mane ratha siddha thAya che. je je IcchA kare, te sarvathA siddha thAya, ane A mekSa siddhinI pUrve tene AThaguNanA aizvaryanA lakSaNavALI saMsArasiddhi thAya che te kahe che. 1 aNimA, 2 ladhimA, 3 mahimA, 4 prAkAmya, 5 Izitvama, 6 vazitvama, 7 pratighAtitva, 8 kAmAvasAyitva che 14 ema upara kahelI ATha guNanA aizvaryavALI siddhi amArA kahelA anuSThAnathI A lekamAM thAya che, ane azeSa draDha rahita lakSaNavALI siddhi tyAra pachI thAya che. te batAve che. siddhA ya te arogA ya, ihamege si mAhiyaM / siddhimeva puro kAuM, sAsae maDhiA narA // 15 // asaMvuDA aNAdIyaM bhamihiti puNo puNo / kappakAla muvajaMti, ThANA Asura kibisiyA // 16 // iti bemi iti prathamAdhyayane tRtIyoddezakaH ||gaathaa graM. 75 /
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUtrakRtAMga. upara kahelA vAdIonu anuSThAna je kare tene upara kahelI saMsArasiddhi maLe, pachI viziSTa samAdhiyogathI zarIra tyAgavaDe muktasiddha, eTale sarva dvaMdvahita arezagavALA teo thAya che. arAgathI ema samajavu, ke zarIra ane mananAM ane jAtanAM dukhA na pAme, kAraNa ke temane zarIra ane mananA abhAva thaI jAya che. A lekamAM A pramANe siddhinA vicAramAM zaiva vigeremAM kaheluM che. te zaiva vigere siddhine AgaLa karI potAnA matavyamAM rakta anelA anukuLa yuktie khatAve che. te nara kahetAM sAmAnya purUSa mAphaka zAstranA avabeAdhathI vikala chatAM peAtAnuM icchita sAdhavAne yuktie batAve che. e pramANe te peAtAne paDita mAnanArA, paramArthathI ajANa, peAtAnA A graha sAdhanArI yukti batAve che. teja kahyuM che ke-- AgrahI bata ninISati yukti, tatrayatra matirasya niviSTA / pakSapAta rahitasya tu yuktiryatra tatra matireti nivezam // 1 // 168 AgrahI, pAte yuktine peAtAnI jemAM buddhi hAya temAM kheMcI jAya che. paNa je pakSapAtarahita hAya te jyAM yukti hAya temAM potAnI matine lai jAya che. 1pA have e leAkeAnA anarthane khatAvavA sAthe dUSaNA khatAve che. te pAkhaDIe mekSanI vAMcchAvALA chatAM keMdrIya, manathI asayata banI emAM paNa ApaNe lAla che, tevuM iMdriyanA
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 168 anukuLa padArtha bheLavI batAve che, tathA kahe che ke pachI mokSa maLaze.A phakta bheLA mANasone ThagavAnuM hovAthI teo anAdi saMsAra kAMtAramAM bhamaze ane pitAnA duSTa AcaraNathI karmapAzathI baMdhAI pharI pharIne narakAdinA pIDA sthAnamAM utpanna thaze tathA idrIone kabajAmAM na levAthI chevaTe azeSa kaMkavinAza rUpa siddhi nahi pAme, ane saMyama dharmavinA aNimAdi ATha guNa lakSaNavALI saMsArasiddhi batAve che, te paNa bheLA mANasane ThagavAnI daMbhakalpanAja che. ane teonI je bAlatapa, anuSThAna vigerethI svarga prApti che tepaNuM prAye evI ja che, te batAve che, ( gya anuSThAnanA abhAve) teo kalpakALa eTale prabhUtakALa sudhInA AyuSyavALA asura, sthAnamAM utpanna thayelA eTale nAgakumAra vigere devatA thAya che, paNa te uMca pAyarInA nahi, paNa kiSajAti nA dUta jevA alpasukhavALA, valpa AyuvALA thAya che. A trIjo udeze huM kahuM chuM 1dA A samayAkhya adhyayane trIje uddeza samApta thaye. prathama adhyayanano e udeze zarU karavAmAM Ave che. trIjo udeze kahevAye, have cothA uddezAnI zarUAta thAya che. tene A saMbaMdha che. pUrva uddezAmAM adhyayananA artha pramANe svasamaya ane parasamayane adhikAra kahyo, te ahiM paNa kahe che. athavA pUrvanA udezAmAM anya tithi
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 sUtrakRtAMgaonA anucita AcArane kahyo ane ahiM paNa teja kaheze tethI enA A saMbaMdhavaDe AvatA uddezAnA upakrama vigere cAra anugadvAra kahIne sUtranA anugamamAM sUtra uccAravuM joIe te A che. ete jiyAbho ! na saraNaM, bAlA paMDiya mANiNo / hiccA NaM puvva saMjoga, siyAkicco vaesagA // 1 // taM ca bhikkhU parinAya, viyaM tesu Na mucche| aNukasse appalINe, majjheNa muNi jAvae // 2 // Ane pUrva sUtra sAthe A saMbaMdha che ke pUrva sUtramAM kahyuM che ke anya tIthie azuddha AcArane laIne asura sthAnamAM kilpiSIA devatA thAya che. zA mATe? kAraNake A parisaha upasargathI jItAyelA che. (saMyamamAM zithIla che), ane paraspara sUtrane saMbaMdha A che ke 1 lI gAthAmAM karma kema baMdhAya te jANe, ane kema kama tUTe te paNa jANe. te pramANe pAMca bhUta vigere vAdIonA tathA zaizALA matane anusaranArA parisaha upasargathI chatAyelA che, ane kAma, krodha, lobha, mAna, moha, mada nAmanA cha zatruothI chatAyelA che. e pramANe anyasUtra sAthe paNa saMbaMdha jANa, te saMbaMdhathI A sUtranI vyAkhyA karIe chIe. ete eTale pAMca bhUta-eka AtmA, te jIva te zarIra mAnanArA tathA kRtavAdI ane gozALA matavALA te
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAM. 171 trirAzivALA, rAgadveSathI haNAyelA, zabdAdi viSayamAM rakta, tathA prabaLa mahAme hathI utpanna thayelA ajJAnavaDe te vAdIe asamyapha upakreza devAthI keInA zaraNa mATe te gya nathI. AvuM jainAcArya pitAnA ziSyane uddezIne kahe che. zA mATe? uttara-bate bALakanA jevA sata, asat viveka rahita vyartha bolanArA vAdIo che, jema bALakanA bolavAmAM bhAre na rakhAya, tema A ajJAnavAdIe pote asat mArge cAlI bIjAne paNa kumArge derave che ane pitAne paMDita tarIke mAne che. kaI pratimAM "jI bAleDa vasIyaI'tI pATha che, tene artha A pramANe kare. jema ajJAnamAM bALaka rAcIne duHkha pAme che, te pramANe ajJAna mArgamAM cAlanArA kuvAdIe pite duHkha pAmIne bIjAnA rakSaNa mATe thatA nathI. have teoe zuM virUpa AcaryuM che te pAchalI ardha gAthAthI batAve che. hilvA eTale pUrve gRhastha saMbaMdhI je parigraha tene chIne ame nisaMga chIe, evuM bolIne pAchA grahanI mAphaka gRhasthonAM kRtya je rAMdhavuM, raMdhAvavuM, khaMDAvavuM, daLAvavuM vigere chavaghAtanAM kRtya che te kare che, ane tene ja upadeza Ape che. athavA "siyA" eTale mAgadhI bhASA pramANe "syane artha laIe, te teo gRhasthanAM jevAM kRtya karanArA che eTale samAraMbha rUpa je sAvadya anuSThAna kare che. kharI rIte teo sAvadya anuSThAna karavAthI graha sAthe teone bheda paDatuM nathI.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 sUtrakRtAMga. jema graha paMca sUnAvyApAravALA che, te pramANe teo paNa che. 1. e pramANe anya tIrthiomAM jainabisue karavuM te kahe che. te pAkhaMDa matanA asaupadezane sArI rIte jANIne jevA e vivekazUnya banIne pitAnA hitane karI zakatA nathI, tema teo anyanuM paNa hita karavAnA nathI, tevuM uttama sAdhu vicArIne temanA phasAmAM na phase-temane saMbaMdha paNa na kare. tyAre sAdhue zuM karavuM te pAchalI adhI gAthAmAM batAve che. "anutkarSavAna eTale AThamadanA rathAnamAM keIpaNa jagyAe ahaMkAra na kare tathA anya tithi, grahastha athavA zithIlAcArI jaina sAdhuothI paNa saMbaMdha ne rAgadveSanA madhyabhAgamAM rahIne muni traNa jagane verI eTale sarva tatvane jANane saMyamamArgamAM AtmAne nirvAha kare. ene bhAvArtha e che ke kaI vakhate tevAo sAthe paNa saMbaMdha thAya te pitAnA uttama guNethI ahaMkArI na banatAM temanI niMdA na karIne pote madhyastha rahevuM. (jethI teone vinAkAraNa dveSa na thAya). 2 have te anyatithie rakSaNa mATe thatA nathI te batAve che. sapariggahA ya sAraMbhA, ihamegesimAhiyaM / apariggahA aNAraMbhA, bhikhUtANaM parivae // 3 //
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga kaDe ghAsamesejjA, viU dattesaNaM care / afrat vipmuko a, omANaM parivajjae // 4 // agiddho 173 te parigrahasahita che eTale dhana, dhAnya, dAsadAsI, gAya bheMsa vigere rAkhe che, athavA te vAdIe athavA zithIlAcArI sAdhue tenA abhAvamAM paNa zarIra, tathA saMyamanA upakramaNamAM mUrchA rAkhIne parigraha vadhArI Ara'bhavaDe jIvAne duHkha denArA vyApAramAM varte che. vaLI icchita bhAjana jamavAmAM svAdu banI Arabha kAvanArA anyatIrthI vigere parigrahavarDa tathA Arabha vaDeja mekSamArgane sAdhI zake che, tevuM khATu batAve che, ke paraleAkanI ci'tAmAM keTalAka vAdIonu AvuM kahevuM che. ke A zira ( mAthu ) tathA mADhu zA mATe muMDAvavuM. phakta gurUmahArAjanA anugraha thAya ke parama akSaranI prApti thAya athavA dikSA levAya tA mAkSa thaI jAya evuM asatya khelanArA bIjAnA rakSaNa mATe thaI zake nahi. jeo rakSaNa karavAne samartha che tevA uttamapurUSAne pachInI adhI gAthA varDa batAve che. parigraha na rAkhanArA eTale dharmopakaraNa jarUra jeTalAMja rAkhe paNa zekhane mATe jarA paNa parigraha na rAkhe, te aparigraha tathA jemAM jIva haNAya tevA sAvadya Arbha na rAkhe te anAraMbha te peka ejAthI halakA uttama nAvasamAna, saMsAramahe'dhimAMthI khIjA jatuone
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 sUtrakRtAM. tAravAne samartha che. te bhikSu eTale uddezika vigere doSita AhAra na le, paNa nirdoSabhejana lenArA je munio che temanuM zaraNa navA sAdhue levuM. 3 have parigraha ane AraMbharahita kevI rIte rahevuM te batAve che, ke graha potAnA saMsAranirvAha mATe 5rigraha ane AraMbhavaDe je bhAta vigere rAMdhe che temAMthI levuM. A kahevAvaDe gocarInA ka7 deSamAMthI prathamanA grahasthathI banatA 16 ugamaSa tyAga karavAnuM sUcavyuM. eTale nirdoSa AhAra le. tathA grAsa eTale AhAra, te nirdoSa jeIne sAdhu yAce, tathA vidvAna eTale saMyamakaraNamAM eka nipuNa bIjAonI AzaMsAnA doSarahita eTale grahastha sAMsArika vAMcchA rAkhIne vahAve te nahi, paNa mAkSanI buddhie vaherAve, te levuM. A vacanathI bIjA utpA danA 16 doSa sAdhune gocarI letAM lAge, tene niSedha karyo. te deSa sAdhu dUtanuM kAma kare, dhAvanuM kAma kare, nimittanuM kAma kare, vigere doSa lAge tenAthI rahita AhAra le tathA bIjA 10 deSa vaherAvanAra ane vahoranAra bannene bhegA lAge che, te paNa sAdhue tyAgavAnA che ema sUcavyuM. tathA gocaramAM mUcha na rAkhe eTale rAgadveSarahita gocarI kare tethI 5 deSa gocarInA paNa tyAgavAnA sUcavyA. vaLI sAdhu pArakAnuM apamAna na kare tema tapane mada, ane jJAnane mada na kare ema jANavuM che 4
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga 175 A pramANe niyukitakAra mahArAje uddezIne arthAdhikAramAM kahela "vimA ya vAstha" e batAvIne have paravAdIne mataja udezanA arthAdhikAramAM je kahelo bAkI che te batAve che. logavAyaM NisAmijjA, ihamege si mAhiyaM / viparIya pana saMbhUyaM, annauttaM tayANuyaM // 5 // aNaMte niie loe, sAsae Na viNassatI / aMtavaM Niie loe, iti dhIro'tipAsai // 6 // lekavAda eTale pAkhaMDI athavA purANIone mata. tene je abhiprAya hoya athavA bIjI rIte batAve te muni, sAMbhaLe te ahiM batAve che. A saMsAramAM keTalAka matavALAnuM A kahevuM che, te ja batAve che. viparIta eTale paramArthathI u. laTI je prajJA tenAthI utpanna thayela buddhi te tatva viparyasta buddhivaDe raceluM (pitAnI IcchA pramANe banAveluM), have teja batAve che. te sivAya bIjA avivekIoe kaheluM tathA tenA pachavADe derAvuM jema artha hoya tethI viparIta cAlanArAonuM je maMtavya tenA pachavADe dorAvuM . pa che - have te viparyasta buddhivaDe racele lekavAda batAve che. jene aMta nathI te anaMta. tathA anvayarahita te nAzavaDe nAza na thAya evuM je kaheluM che, te batAve che. keTalAka vAdI AvuM mAne che) ke je A bhavamAM je hoya te,
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 sUtrakRtAMga. ja parabhavamAM utpanna thAya, eTale purUSa hoya, te purUSa thAya, ane strI hoya, te strI ja thAya. athavA anaMta eTale aparimita (avadhirahita) tathA nitya eTale apravyuta, anutpanna, sthira, eka svabhAvavALa leka che. tathA niraMtara hAya mATe zAzvata, te be aNu vigerethI kArya davya apekSAvaDe azAzvata thavA chatAM kAraNa dravya je paramANuMpaNuM tene cheDo nathI tathA vinAza nathI eTale dizA, AtmA, AkAza Adi apekSAvaDe jANavuM. tathA aMta jene Ave te aMtavALe leka te sAta dviIpavALI vasuMdharA che, evuM parimANa batAvanArA vAdIo che. te parimANavALe nitya che evuM kaMI sAhasika (dhIra) bIjI rIte arthanuM pratipAdana karavAthI vyAsa rUSi vigere mAphaka ulaTuM dekhe che te, A pramANe aneka bhedathI bhinna evA lakavAdane sAMbhaLe. e be gAthAne bhAvArtha thaye. tathA aputrane loka nathI, brAhmaNa devatA che, kutaro yakSa che ane gAye mAre athavA gAyane mAranAre tene leka nathI, vigere niryuktimAM kaheluM lekanuM maMtavya jANe. . 6 che aparimANaM viyANAI, ihamege simAhiyaM / savvattha saparimANaM, iti dhIro'tipAsai // 7 // je kei tasApANA, ciTuMti adu thAvarA / pariyAe asthi se aMjU , jeNa te tasathAvarA // 8 //
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 177 parimANa jevuM nathI ke ATale lAMbe che te kSetrathI athavA kALathI tenuM mApa nathI, te aparimANa keI tIrthika evuM mAne che, tene paramArtha A che. ke aparimIta jANanAre atIndrIya jenAre te che, sarvajJa nathI, athavA aparimIta jANanAra eTale abhipreta arthane batAveta atIndrIyadazI che, tenuM A kahevuM che. sarvaM pazyatu vA mA vA, iSTamarthaM tu pazyatu / koTasaMkhyA parijJAnaM, tasya naH kvopayujyate ! // 9 // badhuM dekhe, athavA na dekhe, paNa ISTa arthane te jarUra dekhe. kAraNa ke kIDAonI saMkhyA gaNavAnuM tenuM jJAna ApaNane zuM kAma lAgavAnuM che? A lekamAM keTalAka savaijJane uDAvanArA vAdIomAM AvuM maMtavya che. te pramANe badhA kSetrane tathA kALane AzrI jANavAgya karmapaNAne pAmeluM parimANanI sAthe saparimANa thAya. te sapariccheda. tathA dhi" eTale buddhi tenA vaDe zobhe te dhIra. A atIva pazyati (teonuM e kahevuM che ke badhI jagyAe parimANavALuM che evuM te vAdIe bole che.) te pramANe teo kahe che ke "divyama " eTale 1 hajAra varSa sudhI brahmA sUe che, teTalIvAra brahmA dekhate nathI, ane teTale kALa jAge che. te samaye te dekhe che. A pramANe aneka prakAre lakavAda pravarte che. je 7 che 12
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 sUtrakRtAMga ene uttara jainAcArya Ape che. je keTalAka prANIo trAsa pAme te trasa che, te beIddhiI vigere jANavA tathA prANI te satva, (tiSati) eTale trasapaNAne pAme che. athavA sthAvara eTale sthAvara nAmakarmane udayathI je pRthvIkAya vigere che. je A vAdIone lekavAda satya hoya, te je je bhavamAM manuSya vigere hoya, te bIjA bhavamAM paNa teja thAya che. tethI sthAvarapaNe ane basapaNe thayA kare te dAna, adhyayana, japa, niyama, tapa, anuSThAna vigere kaSTa sahIne je kriyA karI hoya te sarve te vAdInA mata pramANe nakAmI thaI, ane leka vAdavaDe paNa bIjI rIte kahyuM te A pramANe, jene viSTA sahita bALe te marIne ziyALa thAya. te vacanathI ema siddha thayuM, ke sthAvara ane jaMgamapaNuM pAmavuM te pitAnAM karelAM karmavaDe AdhIna rahIne eka bIjAmAM javAnuM thAya, tevuM tamArI IcchA na hoya te paNa siddha thayuM. tathA anaMta ane nityaka hoya te je pitAnI jAtine na ucheravAvaDe nityatA kahetA he, te pariNamanuM anityapaNuM amArI IcchA pramANe siddha thayuM. temAM kaMi amAre hAni nathI. paNa je aprazya, anutpanna, sthira ekasvabhAvapaNe nityatva mAne, te te na ghaTe kAraNa ke je pratyakSa dekhAya che, tene bAdhA pahoMcADe che. kAraNa ke kSaNa bhAvI paryAyane saMbaMdha na rAkhanArI ke paNa vastu najare dekhAtI nathI. ane paryAyarahitanI A
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrAtAMga. 178 kAzanA kulanI mAphaka, asatarUpatA ja thaI jAya. ane niraMtara hovuM te kArya dravanuM eTale AkAza AtmA vi. gerenuM avinAzIpaNuM je kahyuM, te dravya vizeSa apekSAvaDe che tethI tamAruM kahevuM asat che. kharI rIte badhuM ja utpAda, vyaya, dhruva, e traNa dharmathI yukta che. emAM vibhAga nathI. bIjI rIte mAne te AkAzanA kamaLanI mAphaka vastu pitAnuM vastupaNuM choDI de. tathA aMtavALe leka sAta dvIpavALe mAnele che, te tamAruM kahevuM tamArA niraMtara (vicArazUnya) hadaya vALA mitroja mAnaze. kAraNa ke tenA grAhakanA pramANunA abhAvathI prekSApUrvaka vicAra karanArA nahi mAne. vaLI tame kahyuM ke aputrIyAne leka nathI e paNa mUrkhAInuM vacana che. tame vicAro ke keIne putra hoya teTalAthIja viziSTa leka (svarga, mekSa) nI prApti thAya?ke te jIve uttama kRtya karyo hoya te? je sattA mAtrathI mAne, te idramaha, kAmuka, garatAvarAha (kutara, bhUMDa vigere) thI svarga vigere bharAI jaze. temane bahu baccAM hoya che, ane je putranA uttama anuSThAna AzrayI mAne, te be putravALAne eka putra sArUM anuSThAna karyuM, ane bIjAe bUruM karyuM, te te bApanI zI dazA thAya? ane pitAnuM kareluM anuSThAna te nakAmuMja jAya, eTalA mATe tamAruM vacana nakAmuM che. tathA zvAna
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 sUtrakRtAMga. yakSa che, e yuktiye bAdhita hovAthI sAMbhaLavAyegya nathI. vaLI tame kahyuM "aparimANane jANe, tepaNa yuktirahita che. kAraNa ke aparimita jANavA paNuM chatAM je te sarvajJA na hoya, te tene heya, upAdeya, upadeza dAnanA vikalapaNAthI tene buddhivAne na svIkAre, te pramANe tenuM kITasaMkhyAnuM parijJAna paNa upayogIja che. kAraNa ke A viSayamAM enuM aparijJAna ja che, te bIjI jagyAe paNa ajJAna haze evI zaMkAthI heya, upAdeyamAM tenuM ajJAnapaNuM dhArIne buddhimAna purUSanI pravRti (jijJAsA) tenA tarapha na thAya. jethI sarvajJapaNuM IcchavAjoga che. (ke jethI tene upara vizvAsa thAya) tathA tame kahyuM ke, "svApa ( sUtelA ) bodha (jAgelA) nA vibhAgavaDe parimita jANe" A bAbata paNa sarvajanemAM sAmAnya hevAthI kaMIpaNa vizeSa nathI, tathA keTalAka vAdI ema kahe che ke "brahmAne uMghavAmAM tathA jAgavAmAM lokane pralaya tathA udaya thAya che, te paNa yuktithI virUddha che. e bAbata pUrve kahI gayA chIe, tema sarvathA badhA jagatanI ekadama utti thAya, ane pAchavinAza thAya evuM nathI," AvuM jagata kadApi nahatuM evuM nathI. A vacana jANItuM che tethI, e pramANe anaMtAdika lekavAdane pariharIne jevuM hoya te vastune svabhAva pAchalI adha gAthAvaDe batAve che. je keTalAka rasa ane sthAvara A saMsAramAM pitAnA karmanI pariNatine anusare saMsAramAM
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 181 rahe che te paryAya ane aMju eTale praguNa eTale avyabhicArI te paryAyavaDe eTale pitAnA karelA karmanA phaLa bhogavavAvaDe te trasa ane sthAvaze eka ja rUpamAM na rahetAM traNa sthAvara paNa thAya, ane sthAvara hoya te trasa thAya. tathA keI vakhate trasa trasapaNe ane sthAvara sthAvarapaNe paNa thAya che. paNa ahiM je che, teja bIjA bhavamAM thAya che te niyama nathI ke 8 A bAbatamAM daSTAMta batAve che, urAlaM jagato joga, vivajjAsaM paliMti y| save akaMtadukkhAya, ao savve ahiMsitA // 9 // evaM khu nANiNo sAraM, janna hiMsai kiMcaNa / ahiMsA samayaM ceva, etAvantaM viyANiyA // 10 // - udAra, eTale sthala jagat eTale dArika jatune samUha tene vyApAra eTale ceSTA (avasthA) che, audArika zarIravALA jatu pUrva avasthA vizeSathI garbhamAM kalala, abdarUpathI viparyAsabhUta eTale bALa, kumAra dhavana vigere udAra vyApArane sarvathA pAme che. ene bhAvArtha A che ke audArika zarIravALA manuSya vigeremAM bALa, kumAra vigere avasthAo kALa vigerenA kAraNathI jUdI jUdI rIte thatI pratyakSa dekhAya che. paNa je pUrve heya teja savaMdA nathI e pramANe badhA sthAvara jaMgamenuM navuM navuM
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 sUtrakRtAMga. thavuM jANI levuM. vaLI badhA jatuo zarIra, mana vigerenA duHkhathI AkAMta thaIne judI judI avasthAone pAme che. tethI sarve prANIo na mare tema uttama mANase AcaravuM, athavA te badhA prANuone-duHkha anicchita che, tathA ("ca" zabdathI jANavuM ke, teo sukhanA vAMcachake che tethI te badhAne duHkha na devuM e pramANe upadeza paNa Ave, ane ivene traNa sthAvarapaNAnuM bIjI rIte jUduM thavAnuM paNa sUcavyuM. zA mATe jIvone na haNavA? te batAve che. ke (kha) nizcayathI eja jJAnIne eTale vivekavAna purUSane sAra eTale nyAya che, ke vivekI purUSa ke sthAvara jaMgamane duHkha na devuM. tethI ema paNa jANavuM ke jUThuM na bolavuM, corI na karavI, durAcAra na kare, parigraha na rAkhe, zatrie bhejana na karavuM, A badhuM jJAnInuM kartavya che te samajIne Azrava karmamAM na pravarte. vaLI ahiMsA vaDe samatA, ene AvI rIte jANe ke mArUM maraNa ane duHkha mane apriya che te pramANe bIjA prANIone Na che. (hu zabda avadhAraNanA artha mAM che.) tethI jJAnI sAdhue prANImAtrane paritApana, apadrAvaNa vigerethI duHkha na devuM. 10 : e pramANe sAdhunA paMcamahAvratarUpe mUlaguNone batAvI uttaguNe batAve che. sie ya vigayagehI, AyANaM saM (samma) rkkhe| ca riAsaNasejjAsu, bhattapANe a aMtaso // 11 //
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. ete hi tihiM ThANehiM, sajae satataM muNI / ukkasaM jalaNaM NU maM, majjhatthaM ca vicie / 12 // samie u sayA sAhu, paMca saMvara saMkuDe / sihi asie bhikkhU, AmokkhAya parivvajjAsi / sinemi // 22 // 183 vividha te aneka prakAre sAdhudhamAM rahelA sthita te davidha cakravAla samAcArImAM citta rAkheluM tathA dUra thaI che AhArAttimAM vRddhi jenI evA vigatavRddhi sAdhu mekSa pAme che, tenAM kAraNu jJAna, dana, cAritra e traNane sArI peThe rakSaNa kare--pALe. jema jema e traNanI vRddhi thAya tema kare. have kevI rIte cAritra pALe te batAve che. carcyA eTale gamana te jarUra paDe tyAreja sAdhue dhUsarA pramANa daSTie cAlavuM tathA sArI rIte dekhIne tathA pUjIne Asana upara besavuM, tathA zayA te makAna athavA saMcA tene dekhavuM-pUjavu. pachI upayogamAM levuM tathA gocarI pANImAM aMtazaH te sArI rIte upayogavALA thavu enA bhAvArtha A che. iryAM, bhASA, eSaNA, AdAninakSepa, pratichApanA, samitimAM upayegapaNe rahevu, ane bhakta pAna, ugamAdi doSarahita levAM ! 12 // vaLI cAritranI zuddhi mATe guNAnA adhikAra kahe che. pUrve kahelA traNa sthAna 1 Isamiti, 2 Asana, 3
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 sUtrakRtAMga zayA, tenAvaDe AdAna, bhAMDa mAtra nikSepaNA samiti, tathA bhaktapAna, enavaDe eSaNA samiti kahI, tathA gocarI jatAM bhASaNane saMbhava hovAthI bhASAsamiti paNa AvI gaI, ane AhAra karatAM uccAra prazravaNa vigere paNa thAya. tenI pratiSThApana samiti paNa AvI te trIjuM sthAna che. A traNe sthAnamAM sArI rIte cAle te saMyata, mokSane mATe varte e chellA kalekanA aMtamAM kriyApada che. tathA "satatama niraMtara muni traNa jagatane yathAyegya vettA hoya, tathA jenAthI ahaMkAra thAya te utkarSa (mAna) tathA AtmAne athavA cAritrane bALe te (jvalana) kedha che. tathA taNama) mAyA tenA madhyapaNAne na pAme tethI te mAyA che, tathA saMsAramAM jIvenA madhyamAM je Ave che te madhyastha lebha) che, "ca" zabda te badhAne joDe che. eTale te mAna, kodha, mAyA ane lebha cAra kaSAye tathA tenA vipAkane muni jANe, ane AtmAthI temane judA kare. ahiM zaMkA kare che, ke kaI jagyAe ke pele lIdhe tathA kSapakazreNimAM caDhele bhavyAtmA kedhAdineja eTale saMjavala krodhane khapAve che tyAre zA mATe AgamamAM prasiddha e anukrama mUkIne mAnane pahele lIdhe. uttara-mAna hoya tyAre kedha avazya thAya paNa kodhamAM mAna hoya athavA na paNa hoya. evA - arthanuM batAvavA mATe mAnane paheluM mUkayuM che. 12 che e pramANe mULa ane uttaraguNane batAvIne have
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 185 chevaTane sAra batAve che. "ta" zabda avadhAraNa arthamAM che, eTale pAMca samitie samite sAdhu hoya tathA prANAtipAtAdithI virata paMca mahAvrata pALanAre pAMca pra. kAranA saMvarathI saMta, tathA mana vacana kAyAnI guptie gusa, tathA gharanA phAMsAthI baMdhAyelA je grahastha tenAthI nirlepa eTale mUracha na karanAre jema kAdavamAM utpanna thayeluM kemaLa uMcu rahe tema sAdhu baicarI Adi kAraNe gRhasthane saMbaMdha thAya, chatAM temAM na lepate te bhikSu mokSane vAte eTale ATha kamane kSaya karavA saMyamanA anuSThAnamAM udyamavaMta thAya, evuM gurU mahArAja ziSyane sUcave che. bravImi zabdathI adhyayananI samAptimAM gaNadhara bhagavaMta kahe che ke tIrthaMkaranuM kaheluM kevuM che tevuM huM kahuM chuM. paNa pitAnI buddhithI nathI kahete. anugama samApta. have na sAta che, teone A upasaMhAra che. savvesipi nayANaM bahuvidhavattavyayaM nisaamittaa| taM sabaNaya visuddhaM jaM caraNaguNahio sAhU // 1 // badhA nanuM aneka prakAre vaktavya che te sAMbhaLIne badhA nayathI vizuddha je caraNaguNa che temAM sAdhu rahe. eTale jJAnanayathI sUtra bhaNIne kiyAnayathI te pramANe vartana kare. Iti sUyagaDAMgasUtranuM samayAkhya nAmanuM paheluM adhyayana samAsa,
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ : sUtrakRtAMga. sUtrakRtAMga. vaitALIyA nAmanuM bIjuM adhyayana, samayanAmanuM paheluM adhyayana kahIne have bIjuM vaitALIya adhyayana kahe che, tene A pramANe saMbaMdha che. pahelAmAM jaina samaya (darzana)nA guNe tathA anya samayanA doSa batAvyA che, tene jANIne jema karmo nAza thAya, te baMdha kare, (samaje) A saMbaMdhe AvelA A adhyayananA upakrama Adi cAra anugadvAra kahevA, temAM upakramanI aMdara rahela adhikAra be prakAre che. adhyaya. nane artha adhikAra tathA uddezAne arthAdhikAra che, temAM adhyayanane arthAdhikAra pUrve niyuktikAre kahoja che, ke bALa surakSA je ja jANIne bedha pAmave, te gAthAnA bIjA padavaDe kahela che, ane uddezAne arvAdhikAra te niyuktikAra teija AgaLa kaheze, nAmaniSpanna nikSepAnA adhikAramAM niktikAra kahe che. yAliyaMmi veyAlago, ya veyAlaNaM viyAlaNiyaM / tinivi caukagAI, viyAlao etya puNa jIvo // 36 // vecAliya e prAkRta nAma che, te da dhAtuvidAraNanA arthamAM che, vi upasarga che. te zAyarItie bhAvarUpamAM
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarakRtAMga. 127 vihAraka evuM kriyAvAcaka nAma che, te nAmanuM A adhyayana che, ane kriyApada sAthe A traNanuM joDuM che, kattI karma ane karaNa ethI batAve che, ke vidAraka (AtmA) vidyAraNa (sAdhana) vidAraNIya (karmasamuha) che. A traNenA nAmasthApanA dravya ane bhAva ema cAra prakAra nikSepA gaNatAM traNa cekaDAM thAya, nAmasthApanA sugama che, dravyavidAraka te kaThIyArA lAkaDAMne cIra che, ane bhAvavidAraka te kamane vidAravADyu hevAthI "AgamathI" jIva vizeSa te sAdhu che. 36 have karaNaAzrayI kahe che. davaMca parasumAdI, desaNa NANa tava saMjamA bhAve / davaMca dAru gAdI, bhAve kammaM viyA laNiyaM // 37 // vidAranA nAma sthApanAkSipA sugama che, dravya vidAraNa te kehADo vigere che. bhAvavidAraNe te darzana jJAna tapa saMyama che, teonuM ja karma vidAraNamAM sAmarthya che, tema vidAraNIyanA nAmasthApanA cheDIne dravyavidAraNIya te lAkaDuM vigere che, ane bhAvamAM ATha prakAranAM karma che. je 3Da che have vetAliyanuM nirUkta kahe che. veyAliya iha desiyaMti veyAliyaM tao hoi / yAliyaM tahAvitta matthi teNevayaNibaddhaM // 38 //
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 sUtrakRtAMga. A bIjA adhyayanamAM aneka rIte karmonuM vidAraNa batAvyuM che, tethI nirUktinA vAzathI adhyayana "vidAraka thAya che, athavA vaitAlIya evuM adhyayananuM nAma che, ahIM paNa pravRttimAM nimitta vaitAlIya evA nAmane chaMda (kAvya) che, tevAja chaMdamAM A adhyayana rahyuM che, mATe vaitAlIya nAma che, te chaMdanuM A lakSaNa che. vaitAlIyaM laiMganadhanAH SaDyuk pAde'STau samecalaH, na samo'tra pareNa yujyate netaH SaDaca niraMtarA yujoH chaMda zAstramAM a. 3-53 mAM tenuM svarUpa A pramANe che. oje SNamAtrA lagantA yujyaSTau nayujiSaT / saMtataM lAnasamaHpareNa go vaitAlIyam // jemAM ragaNa laghugurU prAMta haya, pahelA trIjA padanI che, ane trIjA cethA padanI ATha mAtrA hoya, ahIM samasaMkhyAvALe laghu hoya te parathI gurU na kare, ahIMthI A viSama pAdamAM 6 ladhu niraMtara na hoya. A vetALIyanuM svarUpa che. . 38 have adhyayanane upadyAta batAve che. kAmaMtu sAsayamiNaM kahiyaM aTThAvayami usabheNaM / aTThANa u ti suyANaM soUNaM tevi pavaiyA //
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 189 kAmazabda ahIM A adbhupagama (svIkAra)nA arthamAM che, ke badhA Agamo zAzvata anAdi che, ane temAM raheluM A adhyayana paNa anAdi che, te paNa bhagavAna AdinAthane jyAre kevaLajJAna utpanna thayuM, tyAra pachI aSTApada upara hatA, tyAM bharata mahArAje bharatakSetranuM cakavastI pada svIkArIne 98 bhAIone kADhayA tyAre temaNe pitA pAse jaIne pUchayuM ke bharata mahArAjA amane A pramANe tAbAmAM rahevA kahe che, te amAre temanI sevA karavI ke zuM karavuM? (kAraNa ke rAjya te Ape amane vaheMcI ApyuM che) tyAre sarvajJaprabhue temanA hitArthe aM. gAradAhakanuM daSTAMta batAvI kahyuM, ke mANasanI IcchA bhegathI tRpta thatI nathI, tema mAna paNa vadheja che mATe tame te viSayAkAMkSAne cheDe ke pharI tAbedArI karavI paDe nahi.) AvA viSayanuM A adhyayana che, te prabhue kahyuM, tethI te putre e sAMbhaLIne saMsAranI asAratA viSayenAM kaDavAM phaLa tathA nisAratA ane monmatta hAthInA caMcaLa kAna mAphaka capaLa Ayu tathA parvatanI nadInA vegasamAna caMcaLa vaivana jANIne vicAryuM ke bhagavAnanI AjJA pALavI ja zreSTa che, tethI prabhu pAse 98 bhAIe sAthe dIkSA lIdhI, ahIM uza mAphaka nirdeza have joIe, tethI badhe paNa upaghAta have joIe. e 3lA ' have uddezAnA athAdhikAramAM pUrve kaheluM te khulAsAthI kahe che.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 sUtrakRtAMga. paDhame saMboho anicayA ya bIyaMmi mANavajaNayA / ahigAro puNa bhaNio, tahAtahAbahuviho tatya // 40 // uddesaMmiyataie annANaciyassa avacao bhnnio| bajeyaho ya sayA muhappamAo jaijaNeNaM // 41 // pahelA uddezAmAM hitanI prApti, ahita tyAgavuM, ane anityatA saMsAramAM che, ene bodha meLave, e viSaya che. bIjA u zAmAM mAna cheDavuM, te tathA aneka prakAre samajAvyuM che, ke zabdAdimAM anityatA vigere che, mATe temAM rAgadveSa na kara. trIjAmAM ajJAnathI upacaya karela karma samUhane jJAnavaDe che kare, tathA sAdhupurUSe mukha pramAda hamezAM choDe e batAvyuM che, 41 have sUtrAnugamamAM sUtro kahe che. saMdhujhaha kiM na bujjhaha, saMbohI khalapecca dullahA / No hU vaNa maMtirAio, nosulabhaM puNarAvi jIviyaM ||suu01|| niryuktikAre prathama batAvyuM che, ke A vaitALiya chaMda che, tenuM svarUpa paNa batAvyuM che, gujarAtImAM ene maLe che che. (prabhutA prabhu, tArI tuM dharI, muja laI, muja na le harI.)
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 181 DaharA buDhA yapAsaha gabhatthA vi cayati mAgavA / seNejaha vaTTayaM hare evaM Au khayami tuhuI / / sU0 2 // bhagavAna AdinAtha bharatamahArAjAe tiraskAra karelA 98 baMdhuone saMvega (mekSa)nA abhilASI banAvavA pitAnA putrone uMzIne kahe che, athavA sura asura mANasa tathA sApa vigere tiyAne AzrayI siAne bodha pamADavA kahe che, ke bhavyAtmAo! tame bedha pAme, (samaje) ane jJAna darzana cAritrarUpa dhamane oLakhe, kAraNa ke Ave maLe avasara pharI maLa durlabha che! pra.zuM durlabha che? u-manuSyajanma tathA dharmane pAmavAyegya karmabhUmi. temAM paNa Aryadeza ane sArA kuLamAM utpatti, badhA indriyanI kuzaLatA ane sAMbhaLavAnI IcchA tathA dharmaupara prema. ATaluM badhuM maLyA chatAM pitAnI buddhine AdhAra leIne vicArIne paNa kema nathI samajhatA? arthAt AvI sAmagrI meLavyA pachI DAhyA mANase saMsArI tuccha ga vilAsane choDI sArA dharmamAM be pAma ! (ane tene sadupayoga karavA nirmaLa cAritra pALI mokSa meLave) tene mATe zArdUlavikrIDita chaMda kahe che. nirvANAdi sukhaprade narabhave jainedra dharmAnvite / labdhe svalpama cAru kAmaja sukhaM nosevituM yujyate //
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 sUtrakatAMga. vaiDUryAdi mahopalA ghanicite prAptepi ratnAkare / lAtuM svalpa pradIpti kAcazakalaM kiMsAmprataM sAmprataM // 1 // mekSa vigere sukha ApanAra jainadharmasahita narabhava maLe tyAre viSayaiMdriyAnuM alpasukha bhAgavavu ucita nathI, maraNake vairya jevAM amUlya ratnanA samUhathI cukta samudra hAtha lAgatAM jema alpa mUlyanA thADA caLa kATavALA kAcanA kakaDA levA ucita nathI, tema bhAga sukha na vAMchatAM, paNa dharma Adarave. jeoe pUrvabhave dharma ke cAritra nathI rAkhyu, tevA prANIne samyag darzana jJAna cAritra prAptirUpa (sa'edhi ) paralekamAM paNa nizce durlabha che! te kahe che, viSaya pramAda vazathI ekavAra paNa dharma AcaraNathI bhraSTa thayelA jIvane anaMta kALa sudhI saMsAramAM bhramaNa karavAnuM che, vaLI huM avyaya ' ja 'nA arthamAM che, te sUcave che ke je rAtrie gaI, te pAchI AvavAnI nathI, kAraNa ke gayela juvAnI vigerenA kALa pAche. AvatA nathI, te kahe che, bhavakoTIbhirasulabhaM mAnuSyaM prApya kaHpramAdome / na cagata mAyurbhUyaH pratyetyapideva rAjastha // 1 // karADA bhave durlabha evuM manuSyapaNuM pAmIne mAre pramAda kema thAya ? kAraNa ke iMdranuM paNa gayeluM AyuSya pharI AvatuM nathI ! // 1 // bIjI gAthAnA artha kahe che.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 153 thavA jIvita te Ayu che, ane saMyamathI pradhAna jIvita sa`sAramAM sulabha nathI, atUTelu te pharI sadhAtuM che, ane nidrAnA uddayathI sugamane che! nathI, ane jAgavu' sUtelAnuM hAya suvAnuM thAya che, mATe nidrA tathA jAgavAnA nAma vigera cAra prakAre nikSepA thAya che, nAma sthApanA DIne dravyasAva nikSepAne niryuktikAra kahe che. hi frerao daMsaNa nANa tava saMjamA bhAve / ahigAro puNa bhaNio nANe tavadaMsaNa carite // ni. 42 // A gAthAmAM dravya nidrA ane bhAva samAdha batAvya che, ane Adi aMta kahevAthI vacalA Ape|Apa samajI levA, temAM dravyanidrA te anubhava rUpe che, ane te darzanAvaraNIya karmanA udaya che, ane bhAvanidrA te jJAnadarzana cAritranI zUnyatA che, temAM dravyakhAdha te sutelAne jagADavAnu che, ane bhAvakhAdha tA darzana jJAna cAritra tapa sayama jANavA. ane ahIM bhAvapramAdha vaDe adhikAra che te gAthAnA chellA padamAM patAvyu che. 542 5 niryukti kahIne have sUtrakAra kahe che ke AdinAtha * ahi' sUtelA ane jAgatAnA dravyathI ane bhAvathI cAra bhAMgA thAya che te jANI levA. 13
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 sUtrakRtAMga. bhagavAna putrane samajAve che, ke Ayu sopakama hovAthI aniyata che, kAraNa ke keTalAka Dahara te bAlaka, tathA vRddha ane keTalAka garbhamAM rahelA paNa mANasa maraNa pAme che, tethI he manuSya ! tame jue. (mAnava levAnuM kAraNa e che ke manuSyo ja vizeSathI baMdha pAmavAne gya che.) ke traNa palyopamanA AyuvALA manuSya paNa paryAti pAmIne tarata aMtarmuhUrtamAM maraNa pAme che, keTalAka bALapaNe janmIne turta marNa pAme che, tenuM daSTAMta kahe che, ke jema yenapakSI tittira (tItara) pakSIne mArI nAMkhe che, tema meta prANInA prANane hare che, ane upakamavALA Ayune kALa vacanamAM jhaDape che, athavA nirUpakamI AyuvALAne AyuSyanA kSayamAM nA jIvitane mata hare che 2 che mAyAhiM piyAhiM luppai, nosulahA sugaIya pecco| eyAI bhayAhiM pe hiyA, ArambhA virameja subbae // 3 // jamiNaM jagatI puDhojagA kammehiM luppaMti paanninno| sayameva kaDehiM gAhai Notassa mucceja'puTThayaM // 4 // keIte jJAnathI samajIne paNa mAtA pitA ke svajananA mehathI ke nehathI dharma pratye udyama (cAritra) ArAdhatA nathI, paNa mAtApitA mATe AraMbhAdi karIne saMsAramAM bhame che, kahyuM che ke
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 185 vihita malohamaho mahanmAtA pita putradAra baMdhusaMjJam / mA pazumalAmaH jiM vaMdhanaM varlDa vRvana dhAtrA? zA Azcarya che ke khala evA vidhAtAe ivene leDhI vinAnI mAtApitA putra strI baMdhunI saMjJArUpa sanehanI moTI sAMkaLe bAMdhyA che? (ke temanA khAtara jIva pitAnA sugatinA kRtyathI vimukha thaye che) A neha baMdhAya jIva sArAmAThAnA vicArathI rahita thaIne sagAne poSavA mATeja game tevuM kRtya kazyAthI ahiMyAMja sArA mANasothI niMdAya che. tema adharmathI dhana pedA karanArane paralekamAM sugati paNa sulabha nathI, paNa tene badale mAtA pitAmAM mehita manavALAne temanA arthe kaleza karatAM tathA pote paNa viSaya sukhane lAlacu thatAM tenI durgati ja thAya che, ema jANavuM, A pramANe A leka tathA paralekanA bhayane jANIne durgati vigerethI bacavA sAvadya anuSThAna rUpa Ara. bhathI DAhyA mANase dUra rahevuM, tathA zobhana vratavALA thavuM athavA susthita (samAdhi vALA) thavuM. 3 che saMsArathI na chuTavAnA de kahe che. je saMsArathI nahI virame te pita pitAnAM karelAM pApathI pRthvImAM jude jude sthaLe te prANIo naraka vizerenI pIDAnAM sthAnamAM pitAnI meLe kazI kheMcAIne
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 sUtrakRtAM. jAya che, paNa Izvara vigerenI preraNAthI tyAM jatA nathI, athavA duHkhanAM heturUpa je karmo che, te narakAdi sthAnamAM javAne gya pate ahIM ekaThAM kare che, AthI kamane hata tathA karma karanAranuM svarUpa batAvyuM, have te bAMdhelA azubha karmone vipAka bhegavyA vinA chuTatuM nathI, eTale tene udaya AvatAM ja bhagave che, athavA tapazcaryA karIne ke dIkSA vigere pALIne khapAve, paNa te vinA karmane dUra karI zakto nathI, cheka have badhAM sthAnenI anityatA batAve che, devA gaMdhavvarakkhasA asurAbhUmicarA sarisivA / rAyAnara seThimAhaNA ThANA te'vi cyNtidukkhiyaa||6|| kAmehi Na saMthavehigiddhA kammalahA kAleNa jaMtatro / tAlejaha baMdhaNNaccue evaM Au khayaMmi tuTTatI // 6 // deve te jatiSIthI sAdharma devaloka vigerenA che, gadharva rAkSasathI ATha prakAranA vyaMtare, tathA asuro te dazaprakAranA surana patie eTale cAre nikAyanA deve jANavA, ane bhUmicara te sApa vigere tirya tathA cakravatI baLadeva vAsudeva vigere rAjAo, tathA nara te sAmAnya manuSya, zreSTi te zaheramAM nAmAMkita purUSa ane brAhANe, A upara batAvelA deva tiryaMca ke manuSya aMta AvatAM ,
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 197 dukhathI pitAnAM sthAna taje che, kAraNa ke badhA prANIone prANa tyAgatAM mahAna duHkha veThavuM paDe che, pa vaLI kAma te IcachA tathA madana rUpa che, tathA pahelAMnA ke pachInAM saMbaMdhI thaelAMthI te cUddha (atyaMta premI) banIne pUrve bAMdhelAM karmo udaya AvatAM te te kALe prANIe duHkha pAme che, tene sAra A che, ke bheganI vAMchAthI sI ke vastunuM vAraMvAra sevana karavA chatAM paNa upazamane badale kaleza thAya che, paNa tRpti ke teSa thatuM nathI, te kahe che. upabhogo pAyaparo vAMchati yaH zamayituM viSaya tRSNAm / dhAvatyA kramitumasau puro'parANhe nija cchAyAm // 1 // keI buddhimAna purUSa viSayatRSNAne upabheganI vastu meLavI bheLavIne zAMta karavA Icche che, paNa jema pitAnI chAyA savAramAM vadhelI te ghaTIne nAnI thAya, ane tenAthI kaMTALI pite vimukha thavA jAya ke te chAyA paNa te di. zAmAM pharIne vadhatI dekhAya che, tevI rIte vastu bhegavatAM paNa saMtoSane badale tRSNa vadhe che mATe tenI jaDaja kADhavI) vaLI te bhego tathA saMbaMdhIo vigerethI te mUkhane zaraNa paNa nathI, jema tADanuM phaLa bIMTaDAthI tuTI jatAM avazya nIce paDe che, tema A kAmAMdha paNa pitAnA Ayu kSaye jIvitathI dUra thAya che. do vaLI
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 sUtrakRtAMga. je yAvi bahussue siyA, dhammiya mAhaNa bhikkhue siyA | abhiNUma kaDerhimucchie, tivvaM te kasmehi kiJcatI // 7 // ahapAsa vivegamuTThie, avitine habhAisara dhuvaM / nAhisa AraMkao paraM vehAse kammehiM kiccatI // 8 // jema bahuzruta te zAstra arthanA pAra pahoMcelA che, jeo dharma AcaraNa karanArA gRhasthA tathA brAhmaNeA che, athavA bhikSukeA che, te paNa sa'sAra na cheDe te saMsArI sa'kha - dhIone khAtara mAyAvarDa aogya kRtya karIne atIva gRddha anIne peAtAnAM azubha kutyAnAM phaLa bhAgavatAM nArakI vigeremAM chedAya che, pIDAya che, 1 9 !! jJAnadarzana cAritra vinA khIje mekSa mArga nathI, te sivAyanA AgAmi ( anya ) tIthi ka dharmane pratiSedha karavA kahe che. ( gAthAmAM vartamAnakALanuM kriyApada sUtranuM bahu dezapaNuM sUcave che) atha zabda adhikAranA AgaLa Ave che. gurU ziSyane kahe che ke tuM jo ke koi anya tIrthI parigrahanA parityAga karIne athavA parigrahanu jJAna meLavIne dIkSA levA taiyAra thayA che, paNa samyag jJAnanA abhAvathI sa'sAra samudrane taratA nathI paNa phakta A rA'sAramAM bhame che, ane kadAca zAzvata paNAthI dhruva je mAkSa che tene athavA
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 18. tenA UpAyarUpa saMyamane jANIne bele che, paNa te pramANe samyaguM jJAna na hovAthI pALI na zake tethI mikSa na meLave. he ziSya! tuM paNa te mArge javA taiyAra thaye che paNa A bhava athavA paralekane kevI rIte samyagU jJAnavinA jANaza? athavA Arama te gRhasthapaNuM che ane para te pra vrajyA paryAya che. athavA Arama te saMsAra che ane para te me che. A benA sabhya jJAna vinA jevI rIte anyadarzanI purI dIkSA na pALavAthI banethI bhraSTa thAya che, ane vacamAM azubha karma karIne pIDAya che. (tema tArI paNa durdazA thaze) me 8. pra. anya tIthIo paNa keTalAka niSparigrahI tathA tapathI durbaLa kAyAvALA che, chatAM temane mekSa kema na thAya? tene uttara zAstrakAra Ape che. jaiviya NigaNe kisecare, jaiviya bhujiya mAsamaMtaso / jeiha mAyAi minjai, AgaMtA gambhAyaNaMtaso // suu9|| purisorama pAvakammuNA, paliyaMta maNuyANa jIviyaM / sannA ihakAmamucchiyA, mohaM jaMti nasa asaMvuDA // 10 // je ke anya tIthI tApasa vigere brAhA ghara vigere parigraha tyAgIne niSkicana paNe zarIra para kapaDAnA abhAve nagna banIne tapasyAthI durbaLa banIne pitAnA matamAM
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 sUtrakRtAMga. kahela dIkSAnAM anuSThAna kare, ane te chaTha, ahama, cAra ke ke pAMca vigere vizeSa mATA tapa mahinA sudhI karIne pAte khAya, tepaNa aMdaranA kaSAyA na tyAgavAthI mekSa pAmatA nathI, te khatAve che, keje anya tI mAyA vIgerethI lepAya, ane bIjA kaSAyathI yukta hAya te tapasvI paNa garbhamAM ana'takALa sudhI rakhaDaze tenA sAra A che ke je kica na hoya tapathI dubaLa hoya paNa kaSAyA na choDe te naraka vigerethI laIne tiryaMca sudhI sthAnAmAM eka garbhathI khojA garbhomAM ana'ta kALa sudhI agnizamAM brAhmaNa tapasvI mArka saMsAramAM bhaTakaze (samarAdvitya caritramAM tenuM varNana che) lA jethI anya dazanI samyag jJAna vinA tapa kare, chatAM paNa durgatinA mArga na rokAya tethI pahelA adhyayanamAM tAvela jaina mArgamAM sthIra thavu evA upadeza Ape che. he manuSya ! je pApa karUpa anuSThAna vaDe duHkha maLavAnu che, te karyuM tuM vAraMvAra kare che, tenAthI dura thA, kAraNake purUSAnu' jIvita sArA badhA ane lAMbu AyuSya DAya te paNa traNa palyApamanuM' che. athavA dIkSA maLavAnI apekSAe Ayu palyopamanI aMdaranu* pUrva kADhI varasanu che, temAM ATha varase dIkSA levAya, teTalu ochu che, athavA cAre khAjI jenA 'ta che tevuM paryaMta ( atavALuM) che, eTale manuSyAnuM Ayu devatA vigerenI apekSAe ghaNuM thADu' che, te na vItI jAya, tyAM sudhI dhama karavA vaDe sala karavu
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 sUtrakRtAMga. joIe, paNa je bhAga tathA sneharUpa kAdavamAM phasAyA che, ane mehathI manuSya bhavamAM athavA sa'sAramAM icchAmadana rUpa kAmamAM gRddha thayelA che, te mANasA vadhAre mUDha ane che, hita meLavavu, ahita cheDavu. te bhUle che, athavA pharIthI navu meAhanIya karma bAMdhe che, A khatAvelAM pApa kRtya je e cAritra lIdhuM nathI, Rsi'sAdi mahA pApanA sthAnA dUra karyA nathI, ane indriyAne vazamAM lIdhI nathI teo kare che, Avu' saMsAramAM che, te bhavyAtmAe zu' karavuM ? te kahe che, jayayaM viharAhi jogavaM, aNupANA paMthA duruttarA / anulAsana kSetra vadhuma, gaurehi sarva vaic // 1 // vatane theDu jANIne tathA viSaya rasAne kaleza vALA samajIne gharanA kAMsAnuM baMdhana choDIne prANIonA rakSaNanI yatnA karatA udyata vihArI mana, teja khatAve che, sacama cegavALA te pti samitithI rakSita khana, pra. zA mATe ? u. rastAmAM nAnAM jaMtuo hoya che, tethI anupa ceAge cAlatAM chAne bacAvA durlabha che, tethI rastA durgama che, zmAthI i' samiti batAvI, AnA upalakSaNathI dhI te pAMce samiti pALanArA thavu, tathA jinezvare batAvelA Agama pramANe saMyamamAM varte, Avu pUrve thayelA jinezvara, prakarSa thI kayuM che,
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ savakRtAMga virayA vIrA samuTTiyA, kAha kAya riyAi piisnnaa| pANe Na haNaMti sabaso, pAvAo virayA 'bhinibuDA pra. vIra purUSa kayA che? u, jeo hiMsA jUTha vigere sarva pApothI nivatya che, vizeSathI kamane dUra karavA preraNA karI rahyA che, te vIre che, saMsArI Arone parityAgavAthI samusthita che, tathA dhodha mana ane mAyA lAbha tathA Adi zabdathI bIjI mohanIya kamanI prakRtIone pIsavA ( dUra karavA) taiyAra thayA che, tathA sUkSama (jhINA) bAdara (moTA) ene mana vacana kAyAthI keIpaNa rIte pIDatA nathI; tathA badhAM pApathI eTale badhAM sAvadya anuSThAnathI virata thayelA che, ane krodhAdine upazama vaDe zAMta thayA che, athavA abhi nivRta eTale mukta jevA jANavA. 12 che pAcho upadeza Ape che, nnvit| ahameva luppae luppaMtI loaMsipANiNo / evaM sahi ehiM pAsae, aNihese puDhe ahiyaase||13|| jyAre pariSaha upasargo Ave, tyAre A pramANe bhAvanA bhAvIne sahevA, ke huM ja ThaMDa tApa vigerenI pIDAthI ekale pIData nathI, paNa bIjAM prANIo paNa tevAM karma dhArI tiryaMca tathA manuSya A lekamAM mahAkaNe
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 203 sahana thAya, tevAM dukhethI pIDAya che, ane teo ghaNuM duHkha bhegavavA chatAM paNa samyaga vivekanA abhAve sakAma nirjarAnuM phala pAmatAM nathI, kayuM che ke kSAntaM na kSamayA gRho citaM sukhaM tyaktaM na saMtoSataH soDhA duHsaha tApa zIta pavana klezA na taptaM tapaH dhyAtaM vitta maharnizaM niyamitaM dvairna tatvaM paraM / tattatkarma kRtaM sukhArthi bhi raho te staiH phalai vaicitAH AvelAM dukhene meM samatAthI na sahAM, tema gRhasthane ucita evuM saMteSathI sukha na cheDayuM, tathA duHkhathI sahAya, tevAM tApa ane ThaMDA pavananAM dukhe sahayAM, chatAM te dUra karavA tapa na karyo, rAta divasa meM vitta (dhana) ne dhyAnamAM rAkhyuM, paNa rAga dveSe vaDe paraMtatvane na jANyuM, A saMsAramAM sukhanA athI banIne gRhasthoe je je kRtya , tenAM tenAM phaLethI te vaMcita thayA, tathA jevuM gharamAM gRhastha kaSTa sahe che, tevA kaleza vigerene zAMtithI sa6vivekI purUSe saMyamane svIkAra karIne sahe, te ghaNe guNa thAya che, te kahe che, kArya kSutprabhavaM kadanna mazanaM zItoSNayoH pAtratA, pAruSyaM ca ziro ruheSu zayanaM mahyAstale kevale; etAnyeva gRhe vahantyavanati tAnyunnati saMyame, doSAzcApi guNA bhavantihi nRNAMyoge pade yojitaaH||1||
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 sUtrakRtAMga. bhUkhathI durbaLatA Ave, tuccha anna khAya, ThaDa tApa sahe, vALamAM lukhAza hAya, sUvA mATe pRthvI upara paDI rahe, AvAM dukhe keI daridrI ke kRpaNa purUSa gharamAM rahIne sahe te AbarU ghaTe, paNa sAdhupaNuM pALIne sahe te tenI AbarU vadhe kAraNa ke mANasomAM svabhAvika doSa hoya, tene gya padamAM javAthI guNa tarIke thAya che, A pramANe sukha duHkhane sahe, te athavA jJAna vigerethI svahita karate Atma hitasvI banIne tIkSNa buddhivaDe upara kaheluM tathA je haNe te niha che, te vinAne aniha. che, eTale kodhAdithI AtmAne na bAbate mahA satvavALe banIne parisahAthI pIDAyA chatAM paNa sagya rIte sahe, paNa manamAM malinatA na kare, athavA aniha te tapa tathA saMyamamAM athavA pariSaha sahevAmAM pitAnA vIryane barAbara pheravanAre thAya che, 13 dhuNiyA kuliyaMva levavaM, kisae deha maNA saNA iha / avihiMsA meva pavae, aNudhammo muNiNA pvedito||14|| vaLI buNi hA te chANa vigerethI jADI karelI bhItanA lepanAM paDa ukhaDa jatAM pataLI paDe che, tema te paNa aNazaNa vigerethI tArA zarIranAM lehI mAMsane sukAva, ke je sukavAthI karmane paNa apacaya thAya, tathA judI judI hiMsA
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga 205 te vihi`sA che, te na heAya, te avihi`sA (dayA) che, tevI ahiMsAne prakarSathI dhAraNa kara, arthAt ahiMsAmAM pradhAna mana, A meAkSane anukuLa dharma ahiMsAnA lakSaNavALA che, ane parisaha upasa pAte sahana karavA rUpa che, te sarvajJa prabhue kahyA che // 14 5 sauNI jaha paMsu guMDiyA, vihuNiya sayai siyaMrayaM, evaM davio vahANa, kammaM khabai tavassi mAhaNe // 15 // jema pakSI rajathI kharaDAyalA aMgane kapAvIne cAMTelI rajane kheravI nAMkhe che, e pramANe muktigamana ceAgya bhavya manu" che, te mAkSa samIpa laI jAya te upadhAna te anazana Adi tapa che, tene AcaravAthI upadhAnavALA ane, ane te tapasvI sAdhu mAha" koine na haNA, evI pravRtti dhAraNa karIne jJAnAvaraNIya Adi karmIne dUra kare, 51pappA have anukuLa upasargAne kahe che. uTThiya maNa gAra mesaNaM, samaNaM ThANa ThiaMtavvassiNaM, DaharA bar3A ya patthara, avinusse Naya taMlabhejja No // 16 // gAra te ghara che, te na hAvAthI aNugAra che, te sayama sthAnamAM rahI gocarI levA jAya, tathA zramaNa che, te uttarazattara viziSTa saMyama sthAnamAM caDatA hoya, tevA mahAna tapasvIne paNa tenA Dahara te nAnA putra ke hI
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 sUtrakRtAMga. tarA haiya, athavA nAnA sAdhune tenA vaDIla vRddha pitA mAtA hoya, te tene gRhastha thavA vAMchA kare, teo A pramANe kahe che, tamArA jevA dayALu purUSe te amane pALavA joIe, tamArA vinA amAre bIjuM kaMI pALanAra nathI, athavA teo ema kahe ke amane te te eka ja pALavA rogya che, A pramANe bolavA chatAM teo zrama pAmaze, paNa tatva jANelA sAdhune teo pitAne banAvI zakaze nahi, arthAt te sAdhune teo potAnA je gRhastha nahIM banAvI zake, je 16o vaLI jai kAluNiyANi kAsiyA, jai royaMti ya puttakAraNA, . daviyaM bhikkhU samuTThiyaM, No labbhaMti Na saMThavittae // 17 // - have te sAdhune phasAvavA tenAM mAtA pitA putra zrI vigere tenI pAse AvIne karUNAthI bharelAM vilApa tulya vacane athavA kRtya kare, te A pramANe- NAha piya kaMta sAmiya aivallaha dullahosi bhuvaNaMmi, tuha virahammi ya nikkica ! suNNaM sabrvapi paDihAi // 1 // he nAtha, he priyakAMta svAmI ! tuM ativallabha gharane viSe durlabha che, te niya! tArA virahamAM amane badhuM zunya. lAge che ! seNI gAmo gohI gaNova taM jattha hosi sNnnihito| dippai sirie supurisa ! kiMpuNa niyayaM ghara dAraM // 2 //
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 207 vaLI teo kahe che ke ApaNAM sagAM vahAlAMne zreNi (samUha), gAma, hRdaya khelavAnI vAta, gaNu athavA jyAM tuM hatuM, tyAM badhe tuM zebhAthI dIpate ! mATe he surUSa! atyAre tArAM gharabAra mATe tene zuM kahevuM? vaLI putra mATe ke sagAte raDe che, ane kahe che, ke he putra! tuM tArA kuLane vadhAranAro eka putra utpanna karIne pachI dIkSA levA yogya che ! AvI rIte sagAM mitrathI retAM retAM kahevAyA chatAM paNa te rAgadveSa rahita havAthI athavA muktine gya saMyama kiyAne samyak rIte karavA taiyAra thaela thavAthI te sAdhune tenAM sagAM nirmaLa bhAvathI mukAvavA ke tene sAdhu veSa tyajAvI gRhastha banAvavA zaktivAna thatAM nathI. jaiviya kAmehi lAviyA, jai NejAhi Na baMdhiuM gharaM / jai jIviya nAva kaMkhae, No labhaMti Na saMThavittae // 18 // je te sagAM te dIkSA lIdhelAne tenuM mana calAyamAna karavA suMdara bhegathI lalacAve, AthI ema samajavuM ke tene ce tevA upasargo (kRtye) kare, athavA kemaLa vayane yuvaka sAdhu hoya te tene baLa jabarIthI bAMdhIne ghere lAve, A pramANe tene anukuLa ke pratikuLa game tevA upasargothI pIDA kare, to paNa te sAdhu jIvitanI abhilASI na thAya, tema asaMyata (gRhastha) jIvitane prazaMse nahi, te kAra
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 kRtAMga. NathI tenAM sagAM tene pitAne karavA samartha na thAya, tema tene gRhastha bhAvamAM sthApavA samartha na thAya. sehati yaNaM mamAiNo, mAya piyA ya suyAya bhAriyA / posAhiNa pAsao tumaM, loga paraMpijahAsi posaNo // 19 // kadAcit te mAtA pitA vigere te navA dIkSitane A pramANe zIkhave ke ame tArAM snehI chIe, he putra! tuM ja! tAre mATe ame kevAM duHkhI chIe? athavA tArA pipakanA vinA amArA AvA hAla che ! tuM babara dekhanAre sUmadazI che, buddhimAna che. mATe amArUM piSaNa kara, nahi te pravajyA levAthI teM A leka tyAge, ane amArUM pratipAlana na karavAthI paralekamAM paNa tArI sugati nahIM thAya, kAraNa ke duHkhI vIlanI pratipAlana karavAthI puNya prApti ja che, vaLI sAMbhaLa- yA gatiAkleza dagdhAnAM, gRheSu gRhamedhinAM / vibhratAM putra dArAMstu, tAMgatiM vraja putraka ! // 1 // gharamAM rahelA gRhastha je kalezathI dagdha thaelA che, temanI je gati che, te gati putra strInuM sukha anupama che. te meLavIne temanA AzIrvAdathI he putra ! sugati meLava!t1la A pramANe te sagAMe upasarga karelA ( lalacAvelA)
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 208 keTalAka DhIlA manavALA kadAcita evuM karI de, te kahe che, ke keTalAka alpa sattvavALA manuSya mAbApa vigerethI bhamAvelA samyagdarzana Adi AtmAnA guNe vinA zarIra vigere badhuM juduM che te na jANavAthI anyathI mUchita thaIne asaMvRta purUSe sArA anuSThAnamAM muMjhAya che, ane viSama te saMsAra bhramaNane eka hetu e asaMyama, tene asaMya je umArgamAM bhaviSyanA dukhe visArIne Adare, tevA purUSAthI athavA rAgadveSathI anAdi kALanA bhavAbhyAsathI duHkhe karIne chedAya tevA viSama baMdhanethI phasAIne asaMyamI thAya, eTale sAdhu paNa tevA gRhasthanI kubatathI pAchA dhaSTatA dhAraNa karIne pApakarma karatAM lajavAtA paNa nathI, mArA ethI zuM karavuM? te kahe che. tamhA davi ikkha paMDie, pAvAo virate'bhiNi vvuDe / paNae vIraM mahA vihi, siddhipahaM Ne AuyaM dhuvaM // 21 // - je kaI mAbApa vigerenA mohathI pApakarmamAM pravRtta thAya, tene bhaviSyamAM kevAM duHkha thAya te mukti gamana cogya bhavya banIne athavA rAga dveSa tyAgIne jo, tathA saviveka yukta paMDita banIne asadu anuSThAna rUpa pa thI pAcho haTa, nivRtta thA, te krodhAdi tyAgIne zAMtivALA AtmAne banAva, tathA praNata te vinayavAna karmadhAraNamAM samartha vIra purUSe e sevela jJAnAdi mekSa mArga te mahA14
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 sUtrakRtAMga. vIthi che, tathA te mekSe lei janAra anyabhicArI( nirdoSa) che. evu samajIne te mArga Adarave, paNa asad anuSThAna karavA vALA nirlaja na thavuM ! 21 // 9 veyAlaya maggamAga o, maNavayasA kAyeNa saMvuDo / ciccAvittaM ca NAyao, AraMbhaM ca susaMbuDecare // 22 // ttibemi itivaitAlIyAdhyayanasya prathamoddezakaH // gAthA 122 // have upadeza ApIne upasAra kare che. karmone vidAraNa karanAra mArgomAM AvIne ` ( cAritra dhAraNa karIne) mana vacana kAyAne kamajAmAM laine pUrve kahela vitta jJAti svajana tathA temane khAtara thatA sAvaghAra'bha tyAgIne iMdriyA vazamAM laine tuM sayama anuSThAna sArI rIte pALaje, AvuM sudharmAMsvAmI jaMbusvAmIne kahe che. khIjA vaitAlIya adhyayananA pahelA udeze samApta. have bIjo udezA kahe che. pahele. kahIne have bIjo kahe che, tene A pramANe saMbadha che, gayA udezAmAM bhagavate pAtAnA putrane dharmadezanA kahI che, ane ahIM paNa teja adhyayananA viSaya hAvAthI kahe che, sUtranA sUtra sAthe A saMbaMdha che, gayA chevaTanA sUtramAM kahyuM ke khAhya dravya svajana tathA ArabhanA parityAga karavo, tema ahIM paNa mAna tyAga karavAnuM *
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 211 che, te udezAne adhikAra sUcavyo che, te saMbadhe A velA udezAnuM A paheluM sUtra che. tayasa va jahAi serayaM, iti saMkhAya muNI Na majjai / goya na tareNa mAhaNe, aha seyakarI anesI iMkhiNI // 1 // jema sApa avazya tyAgavA gya kAMcaLIne tyAge che, tema A sAdhu paNa raja jevAM ATha prakAranAM karma akaSAya paNe rahIne tyAge che, A pramANe kaSAyane abhAva te karmanA abhAvanuM kAraNa che, AvuM jANIne traNa kALane jANanA muni mada na kare, tethI madanAM kAraNe batAve che. - jemake kAzyapa zetra vigere uttama getravALe pote gotrane mada kare te pramANe bIjAM sAta mA sthAne paNa che. athavo pAThAMtaramAM je vi u zabda che te vivekI vidvAna hoya te sAdhu jAti kula lAbha vigerethI maMda na kare, pite svayaM mada na kare, tema teNe bIjAnI durgachA paNa na karavI, te kahe che, ke azreyasakarI te pApakArI paraniMdA paNa na karavI, have gAthAmAM kahyA pramANe muni mada na kare, te sUtra avayavamAM sparza karanArI niryuktinI be gAthAo kahe che, tava saMjamaNANemuvi jaimANo vajio mahesIhiM / atta samukkarisatyaM kiM puNa hIlAu annesi // 43 //
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21ra savakRtAMga. jaitAva nijara mao paDisiddho aTThamANa mhnnehi| avisesa mayaTThANA parihariyavvA payatteNaM // 4 // tapa saMyama jJAna prApta thayA pachI potAnA guNe bIjAthI uttama che, te kAraNe je mAna utpanna thAya, te paNa mahAmunioe tyAgavA gya che, te paranI nidA tyAgavAnuM te zuM pUchavuM ? 43 che te kayAM sudhI mAna tyAgavAnuM che ? u. mekSa gamanane je eka khAsa hetu che, te nijarane paNa mada ATha madane nAza karanAra tIrthaMkara prabhue niSedhe che, tethI jAti kuLa vigerenA AThe made khAsa prayatnathI tyAgavA rogya che44 have paraviMdAnA deze batAve che, 1 | jopari bhavai paraM jaNaM, saMsAre parivartaI mhN| adu iMkhiNiyA upAviyA, iti saMkhAya muNI Na majai // 2 // - - - - - - ziza pI jA mANasanuM apamAna kare che te mANasa te duSTa kRtyathI baMdhAyelA pApa vaDe cAra gati rUpa saMsAra bhave dadhimAM araghaTTIne nyAya vaDe atyartha mahanta (anaMta) kALa bhramaNa kare che. pAThAMtaramAM ciraM zabda che, tene artha e che ke,
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 sUtrakRtAMga. paniMdAthI ghaNe kALa bhame che, "ahune artha ahIM ethI" che, ethI ema samajavuM ke paniMdAthI ATaluM badhuM pApa (tu zabda evanA arthamAM che) ja che, athavA paraniMdA svasthAnathI adhamasthAnamAM pADanArI pAtikA para niMdA che, temAM A janmamAM sugharanuM daSTAMta che, ane para leka saMbaMdhI purehitanuM daSTAMta che, ke jene lIdhe zvA tekUtarA vigeremAM tenI utpatti thaI che, mATe paraniMdA deSavALI jANIne munioe jAti vigerene mada na kare ke huM uttama kuLavALa, bhaNelo tapasvI chuM, ane tuM te hIna jAtine mUrkha khAdhare che, AvuM kahIne bIjAne halake na pADe, pite ahaMkArI na bane, madanA abhAvamAM zuM karavuM te kahe che. jeyAvi aNAyage siyA, jeviya pesaga pesae siyA, jemoNa payaM uhie, No lajje samayaM sayA yare // 3 // - je sAmAnya purUSa anya heya te dUra rahe, paNa jene keI nAyaka nathI, evA anAyaka svayaMprabhu cakavatI vigere hoya, ane je nekarane nekara hoya, A baMne jeNe mainapada te saMyama che, tene meLave haya, arthAta baMne jaNe dIkSA lIdhI hoya, te cakavartI pahelAM dAsanAdAse dIkSA lIdhI hoya te paNa lajajA na dharatAM athavA dAsane cakavatI e vAMdatA teNe ahaMkArI na banatAM badhI kriyA eTale
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 sUtrakRtAMga. paraspara vaMdana karavuM joIe, A pramANe samabhAvane dhAraNa karI dareka bhikSue saMyamamAM ughukta thavuM. 3 sama annayarammi saMjame, saM suddhe samaNe parivae, je AvakahA samAhie, davie kAlama kAsi paMDie // 4 // have kaI jagyAe lajaja mada na karavAM, te batAve che. sama te samabhAvathI yukta sAmAyika vigere saMyamamAM athavA saMyama sthAnavALA munie sarakhyAta guNavRddhi vigere cha sthAnamAM paDatA hovAthI keIpaNa sthAnamAM rahelA athavA chedepasthApanIya vigeremAM pite rahe, te batAve che. sabhya zuddhamAM athavA pite samyak zuddha zramaNa tapasvI hoya te athavA lajajA madanA (pUrve batAvyA pramANe) tyAgavaDe samAna manavALo banIne saMyamamAM udyamI bane, pra. keTale kALa? u0 jema jIMdagI sudhI devadatta ke yajJadatta nAma koyama rahe tema sAdhunAma dhArIne AkhI jIMdagI sudhI jJAna vigeremAM AtmAne sthira karI athavA zobhana adhyavasAya vaDe samAdhivALA rAga dveSAdi sahita athavA muktigamananI gyatA vaDe bhavya banIne paMDita sAdhu sadu asadanA vivekathI bhUSita banI jIMdagI gujAre, arthAt devadattanI kathA marelAnI paNa thAya, paNa ahIM ema samajavuM ke maraNa
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 215 sUtrakRtAMga. paryaMta lajajamada parityAgIne saMyama anuSThAnamAM pravartavuM. 4 pra. zuM AlaMbIne A karavuM. u. te sUtrakAra kahe che. dUraM aNu passiyA muNo, tItaM dhamma maNAgayaM thaa| puDhe parusehiMmAhaNe, avihaNNU samayami royai // 5 // dUra hovAthI dUra te mokSa che, athavA dUra te dIghakalane vicAra karIne kALa traNane jANanAre muni zuM kare te kahe che, atIta dharma (svabhAva) te jIvane uMca nIca" sthAnamAM javAnuM che, tathA anAgata dharma bhaviSyanI gati vicArIne lajajAmada na karavAM, tathA te munine daMDa kazA vigerethI mAre, athavA kaDavAM vacananAM mehaNa mAre, athavA &daka (aMdhaka) muninA ziSya mAravA mAphaka jIvathI mAre, te paNa saMyamamAM kahelA mArge jAya, (samabhAva dhAraNa kare) athavA "samajasIcArA' A pATha che, tene artha e che, ke munine upasarga maraNa ghAtane Ave te paNa samatA bhAve sahana kare, have bIjI rIte upadeza Ape che, prajJAmAM pUrNa te paTTaprajJa che, athavA vv the pATha che, tene artha e che ke keI prazna pUche tene megya uttara ApavA samartha haya, te sarvakALa kaSAye vigerene jIte, (kaSAya zabda uparathI leva) tathA samatAvaDe ahiM. sAdi lakSaNavALA dharmane kahe, tathA sUkSma saMyamamAM paNa
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 sUtrakRtAMga. je karavAnuM (kriyA) heya, tene muni virAdhaka na thAya, temaja bIjAthI marAte ke pUjAte hoya te paNa na kevI thAya, ke nAnI thAya, Aja mAhaNa athavA yati che, dA bahujaNa Na maNami saMvuDo, sabahiM Nare aNissie / harae va sayA aNAvile, dhamma pAdu ra kAsi kAsavaM // 7 // ghaNA mANasane pitAnA guNothI namAve, athavA ghaNuM mANase tene name stuti kare, te bahujana namana dharma che, te dharmane ja ghaNA janee pitapatAnA Azaye vaDe pite mAnelA tavenI prazaMsA karatAM kahe che. pra. zA mATe prazaMsA kare ? u tenA saMbadhe daSTAMta kahe che. rAjagRha nagaramAM zreNika mahArAja rAjya kare che, koI vakhata te rAjane pitAnA cAra prakAranI buddhinA nidhAna putra sAthe rAjyasabhAmAM beThA pachI aneka vAte thatI, temAM eka vakhata A vAta thai, ke A lekamAM dhamI purUSe ghaNuM che ke adhama ? tyAre tyAM beThelI parSadAe kahyuM ke ahIM adharmIe ghaNuM che, paNa dharmate semAM kadAca ekAda karate haze! tyAre rAjAe abhayakumArane abhiprAya pUche, teNe kahyuM, mahArAja ! prAye leke badhAe dhamIja che, chatAM paNa je emAM zaMkA hoya te parIkSA kare, padAe kahyuM, ema
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ satrakRtAM. 217 he ! tethI rAjAnI AjJA laI abhayakumAre e mahela (sabhAmaMDa5) karAvyA, eka che ane bIjo kALe, ane nagaramAM dAMDI pITAvI, ke je ahIM dhamI hoya, te badhAe mANaso dheLA maMDapamAM pUjAne sAmAna (bali) laIne Ave, ane je adhama hoya te kALA maMDapamAM Ave, tethI badhAe mANaso dhaLA maMDapamAM peThA temAMthI pAchA nIkaLatAM abhayakumAre badhI parSadAnI khAtarI karavA temanI samakSa pUchavA mAMDayuM ke tame dhoLA maMDapamAM kevI rIte peThA? tame kevI rIte dhama che? tyAre keIe kahyuM, ke huM khetI karanAra chuM, mArA pAkelA anAjamAMthI aneka 5lIe cuMge che, tathA khaLAmAMthI aneka bhikSukone huM dANA ApuM chuM, tethI mane dAna dharma che, bIje badhe huM brAhmaNa chuM, gRhasthanAM devapUjA gurUsevA Adi cha karmamAM rakta rahIne tathA bahu zAca khAna vigerethI veTamAM kahela anujAna pramANe pitRdeve (marI gayelA bApadAdAo)ne tRpta karUM chuM (brAhmaNonI A kriyA che ke marelA vIlene yAda karI temanA nAme pANI uchALe, mRtyunA divase zrAddha kare te pramANe bIjAone paNa karAve, temanI A mAnyatA che ke saputa putra pitA dAdAnA nAme je dAna vigere kare te tyAM pahoMce che) trIjo kahe, huM vANIyAnA kuLane kuLagera chuM bhikSA vigere dAna leuM chuM ane AzIrvAda ApuM chuM te mAre
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 sUtrakRtAMga dharma che, e che ke huM sArA kuLamAM janmele putra chuM, nyAye AvelA dravyathI mArA bIjA AdhAra vinAnA kuTuMbane pALuM chuM. pachI caMDALa be, huM mArA kuLamAM cAlyA AvelA dharmavaDe cAluM chuM, ane mArA Azraye ghaNA e pazupakSIo (marelA DheranuM mAMsa khAnArAM) jIve che, A pramANe badhAe pitApitAne vyApAra ke kRtya dharmamAM nijavA lAgyA, tyAra pachI bIjI tarapha najara karatAM kALA maMDapa tarapha peThelA be zrAvake jeyA, temane pUchyuM ke tame zuM adhama Adaryo che? tyAre eke kahyuM ke meM ekavAra kuvyasana (naze) karyo che, ane bIje che ke huM ekavAra juThuM be, mATe ame pApI chIe, dhanya che, sA. dhuone ke jeo lIdhelI pratijJAone barAbara pALe che, mATe teo ja dhamI che, amArI A dazA che, ke- avApya mAnuSaM janma labdhvA jainaM ca zAsanaM / kRtvA ni vRrti madyasya, samyakjhApi na pAlitA // 1 // - A vRtabhaMgathI ame adhamI chIe te kahe che, anena vrata bhagena, manyamAnA adhArmikam / adhamA dhama mAtmAnaM, kRSNa prAsAda mAzritAH // 2 // | he mahArAja ame AvA vratabhaMgathI AtmAne ane dhamI adhama adhama mAnIne kALA maMDapamAM AvyA chIe, kAraNa ke
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAha sUtrakRtAMga. lajjAM guNaugha jananI jana nImivAryA, matyaMta zuddha hRdayA manu vartamAnAH tejasvinaH sukha masU napi saMtyajanti, satyasthiti vyasanino na punaH pratijJAm // 1 // satyAgrahI purUSe tejasvI hovAthI prANa tyajavA kabUla kare che, paNa guNone ogha utpanna karanArI ghaNAja zuddha hadayamAM rahelI pavitra mAtA jevI lajajAne anusaranArA pitAnI karelI nirmaLa pratijJAne choDatA nathI. varaM prabeSTuM jvalitaM hutAzanaM, na cApi bhagnaMcira saMcitaM vrataM / varaMhimRtyuH suvizuddha ce taso, na cApi zIlaskhali tasya ji vita che ke A agninA baLatAmAM pesIne maravuM sAruM, paNa ghaNuM kALasudhI vrata pALIne pachI bhAgavuM sAruM nahi, suvizuddha cittavALane mRtyu sAruM paNa zIlakhaMDana karIne jIvavuM sArUM nahi. uparanA daSTAMtathI sAra e AvyuM ke phakta be zrAvake kottara dharma jANIne pitAnI kharI bhUle zedhI pazcAttApa karyo, bAkI dareke lekamAM manAyelA dharmane mAnIne dhamI banyA, te pramANe badhAe dharmI banatAM dharma bahujanane namana karavA yogya siddha thaye, tethI lekamAM te kiMcita
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 sUtrakRtAMga aMze dharma che, paNa sAdhu dharmate saMpUrNa che, temAM saMvRta te samAdhivALA banIne sAdhu purUSe sarvArtha te bAhA atyaMtara dhanadhAnya strI vigerene mamatva rUpa parigraha chedhane tenAthI apratibaddha paNe dharma prakAze, tenuM daSTAMta ghaTADe che, ke jema pANIne kuMDa svaccha pANIthI bharele heya, temAM "anAvila" te aneka mAchalAM vigere jalacare deDAdoDa kare te paNa te anAkuLa athavA amalina (nirmaLa) rahe, tema sAdhune aneka kaSTa Ave te paNa pite kSAMti vigere 10 prakArane dharma prakaTa kare, athavA pite nirmaLa cAritra pALIne bhavya ane pratibaMdhavA mATe kSAMti vigere daza prakArane tIrthakarane kahela sAdhudharma kahI batAve, sUtra racanA havAthI vartamAna kALane badale bhUtakALanuM rUpa gAthAmAM lIdhuM che. bahave pANA puDhosiyA, patteyaM samayaM samIhiyA, jo moNapadaM uvahite, viratiM tattha akAsi paMDie // 8 // have bahu mANasane namavA gya dharmamAM rahIne ke. dharma prarUpe, te kahe che, athavA bIje upadeza zAsakAra kahe che, daza prakAranA te pAMca indriye traNa baLa ane zvAsazvAsa Ayu e daza prANane AzrayI jIvanuM ekamekapaNuM tenI sAthe hovAthI prANIonA aneka bheda che, te bahu che pRthvIkAya vigeremAM sUma bAdara paryApta aparyApta athavA naraka vigere cAra gati AzrayI che. teo saMsAramAM
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarakRtAMga. 221 rahelA che, te dareka judA judA sthAnamAM ke kAyAmAM rahevA chatAM te badhAmAM samAna paNe duHkhane dveSa ane sukha priya hovAthI te dekhIne athavA badhAmAM samapaNe te mAdhyastha dhAraNa karIne menIMdra pada te saMyamamAM rahIne te sAdhu te aneka bhedathI bhinna prANa samUhamAM duHkha apriya sukha priya samajIne tenA upaghAtanA kRtya (jIvahiMsa) mAM virati kare, (duHkha na de), keNa virati kare ? pApathI na te pApa anuSThAnathI dUra rahenAra paMDita hoya te, arthAt paMDita te ja che ke je bIjA jene duHkha na de, vaLI- dhammassa ya pArae muNI, AraMbhassaya aMtae Thie, soyaMti ya NaM mamAiNo, No labhaMti NiyaM pariggahaM // 1 // zrata, cAritra e be bhede dharma che, tenA para janAra te pAraga che, te sAdhu siddhAMtane pAra gAmI athavA samyapha cAritranuM anuSThAna karanAro che, temAM cAritrane AzrayI kahe che, ke sAvadya anuSThAnarUpa AraMbhanA aMta te abhAvarUpamAM rahe, te muni che, jeo pApAraMbhane cheDatA nathI, te akRta dharmo (adhamao) che, teo maraNa samaye ke dukha AvatAM zAca kare che, (rNa vAkayAlaMkAramAM che ) athavA tevA adhama vahAlAMnA maraNamAM athavA dhana nAza thatAM "mamAIze ke te mahArAM hatAM athavA hu te dhanane mAlika hatuM, ema zeka kare che, AvI rIte ajJA
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 sarakRtaga. natAthI vilApa karavA chatAM paNa pitAnA AtmA samAna vahAle gaNI grahaNa karela parigraha senuM cAMdI vigere dhana ke ISTa svajana je nAza pAmela ke marI gayela hoya tene te gRhastho meLavI zakatA nathI, athavA dharmanA pAraga muni je AraMbhathI dUra thayela hoya, tene pAchAM sagAM mAtA pitA vigere maLatAM mamatva yukta te nehALa banIne tene pAcho meLavavA vilApa kare che, te paNa te AtmAthI sAdhune gRhasthapaNe banAvI zakatAM nathI, iha loga duhAvahaM viU, paraloge ya duI duhAvaha, viddhaM saNa dhamma bhevataM, iti vijaM ko agAra mAvase // 10 // AmAM nAgArjunIyA A pramANe kahe che, soUNa tayaM uba dvayaM, ke i gihI viggheNa uDiyA, dhammami aNuttare muNI, taMpi jiNijja ieNa paMDie // 1 // te munine Avele sAMbhaLIne tenAM keTalAMka saMsArI sagAM tene uttama dharmamAM vigha karavA taiyAra thAya, te paNa paMDita sAdhu upara batAvelA upAvaDe mana draDha karIne temanA phaMdAmAM na phasAya, te 10 mI sUtra gAthAmAM kahe che, Aja lekamAM senuM cAMdI ke sagAM vigere duHkhadAyI thAya che, te uttama sAdhue jANavuM joIe, te kahe che,
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. arthA nAmarjane dukha, marjitAnAM ca rakSaNe, Aye duHkhaM vyaye duHkhaM, dhigathai duHkha bhAjanaM // 1 // pisa meLavavAmAM kaSTa ane meLavyA pachI rakSaNanuM duHkha AvakamAM duHkha ane kharca karatAM paNa duHkha eTale sarvatra duHkhanuM bhAjana hovAthI he artha ! tane dhikkAra che! vaLI kahe che, ke revApayaH kisala yAni ca sallakonAM, vindhyopa kaMTha vipinaM svakulaMca hitvAH kiM tAmyasi dvipa ! gato'si vazaM kariNyAH sneho nibaMdhana manartha paramparAyAH // 1 // narmadAnuM nirmaLa pANI sa@kInuM kemaLa ghAsa viM. dhyATavInA samIpa zAMta jhADImAM rahevAnuM chatAM pitAne samUha tyAgIne banAvaTI hathaNInA vazamAM tuM zA mATe gaye? ane javA pachI have duHkha AvatAM zAmATe raDe che? kAraNa ke anartha paraMparAnuM mukhya baMdhana saMsArI neha che! (he hAthI! tuM te zuM bhUlI gayA hatA?) A loka mAphaka paralokamAM paNa duHkha che, te kahe che, ke je sonA cAMdI ke sagAM vigere upara mamatva rAkhe che, tenAthI baMdhAyelAM cI. kaNAM kama vaDe tyAM duHkha bhegave che, eTale paraloka te narakatiryaMcamAM je hAla kaI paNa jIva duHkha bhegave che, te
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 sUtrakRtAMga. pUrva bhAve snehIonA khAtara karelAM duSTa kRtye ja , vaLI te meLaveluM dhana ke saMsArI sagAMne saMbaMdha paNa vivuMsana dharma te nAza pAmavAnA svabhAvavALe che. AvuM jANIne gRha vAsamAM kaye vidvAna mANasa besI rahe, athavA pharI gRha pAsamAM pite baMdhAya? kahyuM che ke dArA paribhavakArA baMdhujano baMdhanaM viSaM viSayAH koyaM janasya moho ? ye ripavasteSu suha dAzA // 1 // jyAM tyAM apamAna pAmavAnuM kedakhAnuM strI che, baMdhujana te baMdhana che, viSaye viSa rUpe che, chatAM mANasane A ke peTe moha che ke jeo kharI rIte zatruo che, temanA uparamitra tarIke AzA rAkhe che ! 1 pharI upadeza Ape che. mahayaM paligova jANiyA, jAvi ya baMdaNa pUyaNA iMI, muhune salle duruddhare, viumaMtA payahijja saMthavaM // 11 // saMsArIone duHkhathI tyajAya, te havAthI mahAta che, athavA mahAna saMbhathI parige paNa bacAva) thAya te parigopa dravyathI kAdava vigere che, ane bhAvathI saMsArI sagAMne neha che, tenuM svarUpa athavA tenAM kaDavAM phaLa jANIne dakSA lIdhA te muni pachI rAjA vigere kAyA vige rathI vaMdana tathA vastra pAtra vigerethI je pUjana satkAra kare, te paNa A lekamAM athavA jinezvaranI AjJAmAM rahela
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtIMga. 225 muni te vaMdana pUjanane pUrve karelA zubha kRtyanuM phaLa jANIne ahaMkAra na kare, zA mATe ? -e gavarUpa sUkSma zalya che, ane te zalya jhINuM hAvAthI kADhavuM daObha che, mATe vidvAn te sad asadnA viveka jANanArA banIne gRhasthAnA vizeSa paricayane tyaje, ahIMnAgArjunIyA kahe che, palimaMtha mahaM viyANi yA, jA'viya vaMdaNa pUyaNA ihaM, sumaM salaM duruddharaM, taMpi jiNe eeNa paMDie // 1 // svAdhyAya dhyAnamAM tatpara ekAMtaniHspRha sAdhune bIjA lAkethI vaMdana pUjana vigere satkAra thAya che, te paNa tenA sadanuSThAnamAM athavA sugatimAM mahAna viSra che, eTale zabda ( gAyana ) vigeremAM prema teA dUra raheA, paNa satkArathI paNa vinna thAya che, te jANIne te pramANe pUjanathI ahaM'kAranu zalya durUddhara thatuM hAvAthI tenA paNa pa'Dita sAdhu jaya kare. te jaya karavAnA upAya batAve che, 511 o pa2 (4) DhALa mAso, saMcaLa pro (5) samAdhisiyA; mivavu vALa vIri, vaghutte gatta sa~vuko | jU 22 // eka te dravyathI bIjAnI sahrAya vAMchavA vinA eka lavihArI thAya, ane bhAvathI eka te rAgadveSa rahita banIne vi care, tathA sthAna-te kAceAtsaga vigere ekalA ja kare, ane Asana upara beThele. paNa rAgadveSa rahita ja bese, zayanamAM 15
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 sUtrakRtAMga. sUtele paNa rAgadveSa rahita banI samAdhivALo te dharma vize. jenA dhyAna yukta thAya, tene sAra A che, ke uttama sAdhu badhI avasthAomAM te cAritra pALavAmAM besavAmAM suvAmAM rAga dveSa choDIne samAhita (samatA vALa ) thAya, tathA bhikSAthI nirvAha karanAra upadhAna tetapa tathA zakti (vIrya) vALe eTale yathAzakti tapa karavAmAM DhIla na thAya, tathA vAgu guNa te sArI rIte vicArIne bolanAro tathA adhyAtma (mana) vaDe saMvRta bhikSu ane manamAM rAga dveSanA saMkalpa vikalpa na kare,) 1ra vaLI. No pIhe Na yAva paMguNe dAraM sunna gharasta saMjae, puDheNa udAhare vayaM, Na samucche No saMtharetaNaM // 13 // koI sAdhu zayananA kAraNe ekAMta zUnya gharamAM rahyo hoya, tyAM sAdhu kamADa vigerethI te makAnanA daravAjA na DhAMke, tema kamADane halAve paNa nahi, tema baMdha bAraNane udhADe nahi, tyAM rahetAM athavA bIje sthaLe kaI dharma pUche, te sAvadya bhASA na bole, ane mauna vratane abhigraha lIdhela ke jinakalpa vigere niravadya bhASA paNa na bele, tathA ghAsa ke kacaro paDa hoya, te sApha karavA bahAra na kADhe, tema abhigrahavALe sUvA mATe te ghAsane upayoga paNa na kare, te kAMbaLa vigerenI te pAtharavAnI tene AzA kayAMthI hoya? athavA bIje sAdhu paNa piluM ghAsa na
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 227 pAthare, (A utkRSTa cAritra pALanArAo mATe che, sAmAnya sAdhu mATe guru kahe tema karavuM.) nAgari gaLAre, savilamAruM kuLaDaphizAsaV.. caragA aduvAvi bheravA, aduvAtattha sarIsivA siyA // 14 // | muni vihAra karatAM je sthaLe sUrya Athame te sthaLe ja kAtsarga vigerethI rahe, tyAM samudra nadI vigeremAMthI magara vigere AvIne upadrava kare te paNa A kuLa na thAya, tathA sUvAnI jagyA ke Asana anukULa ke pratikULa Ave, te paNa saMsAranuM svarUpAyathAgya jANanAre muni hevAthI rAgadveSa karyA vinA samabhAve sahe, tathA zUnya gharamAM rahetAM tyAM uDanArAM DAMsa macchara vigere athavA bhayaMkara avAjavALa rAkSasa ke ziyALI athavA tyAM sApa vigere rahetAM hoya, ane te AvIne upadrava kare te paNa samyaka prakAre sahana kare che 14 have traNa prakAranA upasargo sahana karavAnuM batAve che, tiriyA maNuyAya divvagA upasaggA tivihA'hiyAsiyA, lomAdIyaM Na hArise, sunnAgAra gao mahAmuNI // 15 // tiryaMca te siMha vAgha vigeree karelA tathA manue anukULa pratikULa karelA te satkAra puraskAra athavA ThaMDA ke cAbakhAthI mArelA mArathI athavA devatA
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 sUtrAtAMga. saMbaMdhI te vyaMtara vigere hAsya ke pradheSa vigerethI munine pajave, AvA traNa prakAranA parisothI sAdhu vikAra na pAmatAM samatAthI sahe, te batAve che, eTale bhayathI rema paNa ucuM na kare, athavA je prema paNa uMcuM na kare na kaMpAve, te traNa prakAranA upasargo teNe sahana karelA jANavA, mi sAthe Adi zabdathI jANavuM ke jema bhayathI rema na kaMpAve, tema bhUta vyaMtaranA cALAthI te najara ke huM paNa vikAravALuM na kare, ane zUnyagRha levAthI jina kalpI vigere mahA muni masANamAM rahelo hoya te paNa te kaMpanahi, No abhikakheja jIviyaM, no'viya pUyaNa patthae siyA, bhabhatya murviti bheravA, sunnAgAra gayassa bhikkhuNo // 16 // vaLI te bhairava vigerenA karelA upasarga thI pIDAyale jIvitane AkAMkSI na bane, arthAt jIvitane mamatva mukIne parisa sahe, tema upasargone sahevAthI pUjAne vAchaka paNa na bane, A pramANe jIvita ke pUjAthI nirapekSa banIne vAraMvAra sahe, ane te ziyALIyAM pizAce vigerenA bhayaMkara upadrave dhIre dhIre sahevAne abhyAsa thavAthI te samIpa Ave che, arthAt zUnyAgAra vigere sthAnamAM rahelA sAdhune nAjita ( ) vAraNanI mAphaka zIta uSNa vigerethI thaela upasargo pachI sukhethI sahAya che. pharI upadeza Ape che.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtravAMga 220 uvaNIya tarassa tAiNo, bhayamANassa vivika mAsaNaM / sAmAiya mAhU tassa jaM, joappANa bhae Na dasae // 17 // AtmAne samIpamAM jeNe lIdhe, athavA jJAnathI jeNe AtmAne oLakhe, tathA teNe atize oLakhe tethI te upanItatara AtmajJa che, tathA paraAtmAnI rakSA karanAra te tAyI che, athavA trAthI samyakatvane pALaka che, tathA strI pazupaMDakathI vajita thAna athavA jyAM besAya te Asana ke vasati che, te vApare che, AvA munine sarva samabhAva rUpa sAmAyika vigere cAritravALe kahe che, tethI cAritravALAe upara batAvela niyamavALA thavuM, tathA parisaha upasargathI bhaya AvatAM AtmAne DaravALe na banAve, (na Dire) tene sarva cAritrIo kahe che, ke 17 usiNodagatatta bhoiNo, dhammaTThiyassa muNissa hiimto| saMsaggi asAhU rAihiM, asamAhI u tahA gayassavi // 18 // traNa ukALAnuM pANI pInAra, athavA unA pANInuM ThaMDuM na karavAthI tapeluM (u) pANI pIe, (ghaNuM ThaDAnI AkAMkSA na rAkhe) tathA zrata cAritra nAmanA dharmamAM rahI a saMyamamAM lajajA eTale pApathI zaramAte rahe, tevA dharma sAdhaka munine paNa rAjA vigerene saMbaMdha rAkhatAM anathenA udayane hetu thavAthI yakta anuSThAna karavA chatAM paNa asamAdhija thAya, paNa barabara svAdhyAya vigere na thAya, 18
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 sUtrakRtIMga. tyajavA cAgya dASAne batAvI have upadeza ApavA kahe che; ahigaraNa kaDassa bhikkhuNo, vayamANassa pasajjha dAruNaM / aTTe parihAyatI bahU, ahigaraNaM na karejja paMDie // 19 // adhikaraNa te kalaha che, te karanArA azvikaraNa kara sAdhu che te klezanI karanArI dArUNa bhASA eTale te tenA artha te mekSa, athavA mekSanuM kAraNa saMyama che, te dhvasa thAya che, tenA sAra A che, ke ghaNAkALe aghAra tapasAthI mADhuM puNya bAMdhyuM hoya, te puNya kalahakArI sAdhu parane upaghAta karanArI bhASA je bele teA te kSaNeja nAza pAme che, te kahe che, jaM ajjiyaM samIkhallaehiM tava niyama baMbha maiehiM / mAhu tayaM kalahaMtA chaDDe aha sAgapatterhi // 1 // je puNya mahAkaSTa tapa niyama brahmacaryathI khAMdhyuM hAya, te kalaha karatAM gheADIvAramAM naSTa thAya che, eTale jema zamIvRkSanAM pAMdaDAM jhINAM hoya tenAvaDe thADu thADuM ekaThu kare, ane zAkanAM mATAM pAnavaDe khAlI karI devAya, ( arthAta pAI pAI khacAvIne ghaNe varSe lakSAdhi pati thAya ane ekavAra gaphalata thatAM kAI dhUtanA phAMsAmAM phasatAM badhI pUMjI eka vakhatamAM taNAI jAya. ) mATe AvuM jANIne jarApaNa kalahu samasanA jANanAra vivekI purUSa na karavA.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 232 sIo daga paDi dugaMcchiNo, apaDiNNassa lavAvasappiNo, sAmAiya mAhu tassaja, jo gihimatte'saNaMnabhuMjatI // 20 // A prAsuka (kAcuM) pANanI durgachA karanAra AtmAthI sAdhune niyANuM na hoya, tathA te lava te karma, tene arvasarSi te tyAgI heya tathA gRhasthanA kasA vigerenA pAtramAM na jame, tene samabhAvavALuM sAmAyika sarva kahe che. " Naya saMkhayamAhu jIviyaM, tahaviya vAlajaNo pgbbhi| bAle pApehiM mijjatI, itisaMkhAya muNI Na manjatI // 21 // - kALanA paryAya (mota Ave) thI tuTeluM jIvita (Ayu) pharI saMdhAvuM zakaya nathI, AvuM jANavA chatAM paNa bALa (ajJAna) jana pApa karavAmAM ghaNa (haThIle) thAya che, asata (akRtya) anuSThAnathI ujavAto nathI, e pApI mANasa bALa jevA aneka pApothI mapAya che, athavA meya te dhAnya vigere jema prasthakanA mApAthI mapAya che, tema te pitAnA pApathI prakhyAta thAya che, e pramANe jANIne yathAvasthita padArthane vettA muni mada na kare, arthAt tevAM pApakRtyomAM huM ThIka karanAre chuM, e beTA haThavAdane mada na kare. chaMdeNa pale imApayA, bahumAyA moheNa paauddaa| viyaDeNa paliti mAhaNe, sIuNhaM vayasA'hiyAsae // 22 // pita pitAnA abhiprAya (chaMda) pramANe kugatigamananA
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 sUtrakRtAMga. hetune paNa dharma mAnanArA paNa keTalAka leka che, te gatimAM lIna thAya che (bramaNa kare che, jemake keIte bakarA vigerenA vadhane paNa pitAnA abhiprAyamAM haThavAdI banIne dharma batAve che, keTalAka te saMgha vigerene AzrayI dAsIdAsa dhana dhAnyAdine parigraha kare che, vaLI keTalAka kapaTIo vAraMvAra uokSaNa kSetra sparzana vigere kukakuTathI mugdha purUSane phasAve che, teo kahe che. kukuTa sAdhyo loko, nAkukuTataH pravartate kiMcit / tasmA lokasyArthe pitaramapi sakukkuTaM kuryAt // 1 // kukakuTa thI A leka sAdhya che, kAraNa ke kukuTa vinA kaIpaNa pravartatuM nathI, mATe lekane arthe pitR (marelA vIla)ne paNa kukakuTavALo kare, tathA A prajA (leka) kapaTathI pradhAna che, pra--zA mATe ? u-moha ajJAnathI pravRtta che, arthAt sArA mAThAnA vivekathI vikala che, AvuM jANIne mAhaNa te sAdhu vikaTa te amAthI kRtyavaDe mekSa athavA saMyamamAM prakarSathI lIna thAya, arthAt zebhana (zreSTha) bhAvavALe thAya, te pramANe zIta uSNa athavA zItANuM anukULa pratikULa parisaha Ave, tene vAcAkAyA ane mana vaDe traNa karaNathI samyagarIte sahe. rara kujae aparAjie jahA, akkhehiM kusalehiM dIvayaM / kaDameva gahAyaNo kaliM, notIyaM no cevadAvaraM // 23 //
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. pujaya te ghutakAra (jIgAra) che, jo ke jugAramAM ghaNuM e jIte, tepaNa te sArA purUSoe anarthanA hetu jANIne niMdyo che, mATe tenu nAma pujaya che, have keAI jugArI pAsAthI ke kADIthI jugAra khelatAM kuzaLa heAvAthI pote khIjAthI na jItAya, paNa pAte jIte ane jItyA pachI te eka (kali) be (dvApara) traNa (trika) na letAM cAkaDA (kaDa) vaDeja rame che, (kalithI 1 dvAparathI e trikathI traNa ane kaDathI cAranI saMjJA che. ) tenA uparathI edha Ape che. evaM logaMmi tAiNA, buie je dhamme aNuttare / taMgioe hiti uttamaM, kaDamiva sesa vahAya paMDie // 24 // upara batAvyu ke jItelA jugArI eka be traNa na letAM cAkaDAneja le che, te pramANe A leAkamAM tAtiya athavA trAcI (rakSaka)sa jJa prabhue kahelA A kSAMtyAdi lakSaNavALA dharma che, athavA zrata cAritra nAmanA dharma che, tenAthI uttara (adhika) kAI na hovAthI te anuttara dharma che, tene ekAMta hitakArI hAvAthI sarvottama mAnIne vitasikA ( anya AkAMkSA ) rahita svIkArI le, nigamana mATe teja daSTAMta batAve che, ke jema jugArI ekeka cheADIne cAkaDuM le che, te pramANe paDita sAdhu paNa gRhastha kuprAvacanika athavA pAsasthA vagerenA adhamabhAva cheDIne sapUrNa massAMta sarvottama ( niLa cAritra ) dhama ne grahaNa kare, pharI upadeza Ape che. 233
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 sUtrakRtAMga. uttara maNuyANa AhiyA, gAmadhammA (mma) iime aNussuyaM ! jaisI viratA samuTTiyA, kAsavassa aNudhamma caarinno||25|| dukhe karIne chatAya tethI uttara pradhAna che, pra-kenAthI? ubadhAthI, paNa Upadezane egya phakta manuSyo hovAthI temane lIdhA che, pra. zuM durjaya che ? u-grAmadharma te zabdAdi viSaye athavA maithuna (zrIsaMga) durjaya che, evuM sarvare kahyuM, te meM jAte (gaNadhare) sAMbhaLyuM, eTale A tathA uparanuM badhuM cheSabhadeve sarvajJaprabhue pitAnA putrane kahyuM, te upayogI hovAthI badhA tIrthakoe pitAnA gaNadharane kahA, te pramANe mahAvIra prabhue sudhamAM svAmIne kahyuM, te ziSyaparaMparAe saMbhaLAve che, ke meM paNa sAMLavuM mATe anavadya (nidoSa) che, tethI A idrinA durjaya viSayethI virata banI sammasaMyama pALavA taiyAra thaelA che, pra. ke? u.-kAzyapati aSabha deva athavA mahAvIra prabhunA dharmane anurAranArA je che teja tIrthaMkarapraNIta dharmanA anuSThAna karanAra che, (arthAt rASabhadevanA putrae niLa saMyama A upadezathI pALyuM tema dareke pALavuM) jeeya caraMti AhiyaM, nAeNaM mahayA mahesiNA / te uTThiya te samuTThiyA, annonnaM sAraMni dhammao // 26 // je mANasa upara batAvele dharma idrinA viSayethI
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 235 virata thavArUpa che, tene jJAtaputra jeo jJAnavaDe mahAna che, tathA anukULa pratiphaLa upasargone sA mATe maharSi che, te vardhamAnasvAmIe kahyo che, te dharmane jeo Adaraze, teja saMyamamArgamAM udyata thaelA tIthi athavA nindava Adine tyAgIne tathA kumArgane upadeza tyAgIne sabhya mArge cAlanArA jANavA; paNa jee kukAvacanika jamAli vigere jevA che, te na levA, ane upara batAvelA ja yakta dharmanA anuSThAna karanArA parasparathI dharma AzrayIne athavA kaI dharmathI patita thatuM hoya tene preraNA karIne pharIthI sArA dharmamAM joDe. 5 26 mApeha purA paNAmae, abhikakhe uvahiM dhuNittae / je dUmaNa tehiNoNayA, te jANaMti samAhi mAhiyaM // 27 // | durgati tarapha ke saMsAra tarapha jIvene je namAve che, te praNAmaka zabdAdi vi che, tene pUrve bhagavyA che, mATe tene pharI yAda na kara, teonuM maraNa paNa mahA anarthane mATe thAya che, tathA navA na bhegavelA viSayanI AkAMkSAna kara. tathA vAraMvAra cAritrane egya anuSThAna ciMtavaje, tathA karaje.-pra. zA mATe? u-durgati tarapha jIvane laI jAya mATe upadhi che, te mAyA athavA ATha prakAranAM karma che, te haNavA mATe taiyAra thaje. tathA je duSTa dharma tarapha upanata (lIna) che, kumAge anuSThAyI che, te anyatIthI
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 231 sUtrakRtAMga dUmaNa che, athavA duSTamana karanArA athavA upatApa karanArA zabdAdi viSaye che, temAM je mahAsatvavALA sAdhuo che, te temAM namI jatA nathI, arthAta kuMcAla sevanAra thatA nathI, teo ja sumArgamAM anuSThAna karanArAo samAdhi te rAgadveSa tyAgarUpa dharma dhyAnane AtmAmAM vyavasthita thaeluM jANe che, paNa bIjA nathI vaNatA. No kAhie hoja saMjae, pAsaNie gaya sNpsaare| . nacA dhamma aNuttaraM, kaya kirie NayA vi mAmae // 28 // saMyata eTale jeNe dIkSA lIdhI hoya te sAdhu che, teNe gocarI vigeremAM kathA karanArA na thavuM, athavA teNe dharmavirUddha koIne marma khelanArI athavA strI vigere saMbaMdhI vikathA karanArA na thavuM, tathA navuM zuM banaze? e prazna rAjA vigeree pUchatAM tene nimitiyA (jozI) tarIke uttara ApanArA athavA darpaNa vigerethI praznane uttara Ape, te kArya sAdhue na karavuM, temaja deva vRSTi (varSada saMbaMdhI) arthakAMDa (paisAnI prApti) vigere sUcavanArI kathAne kahenAro saMprasAraka pite na bane, prazA mATe? 1, jenuM uttara nathI te anuttara zratacAritra nAmane dharma samajIne pite vikathA vigere na kare, kAraNa ke dharmanuM A phaLa che, ke vikathA tathA nimittanuM kAma choDIne samyakiyAvALe thAya, te batAve che, ke jeNe
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 237 sArI rIte saMyama anuSThAnanI kriyAne abhyAsa karyo che, te katakriya che, ane te sAdhu hoya, te A mArUM che, ane huM tene svAmI chuM, eve parigrahane AgrahI pite na bane. 28 che. channaM ca pasaMsa No kare, naya ukkosa pagAsamAhaNe / tesi muvivega mAhie, paNayA jehiM sujosiaM dhuyaM // 29 // - "jI" te mAyA che, kAraNa ke pitAnA abhiprAyane DhAMke che, te mAyAne sAdhue na karavI, tathA badhAthI prazaMsAya ane badhA paNa tene eka sarakhe Adare che, te prazasya labha che, te lebha paNa sAdhue na kare, tathA jAti vigere madasthAnethI laghu (thaDA kALanI) prakRtivALA purUSane kheMce che, te utkarSaka mAna che, tathA aMdara rahevA chatAM paNa mukha daSTi tathA bhAMpaNanA caDAvavA vigerethI prakAzamAM Ave te prakAza, te kodha che, te mAna tathA krodhane mAhaNa (sAdhu) na kare, te krodha mAna mAyA lobha cArene viveka (tyAga) je mahAtmAoe karyo, teja sAdhue dharmamAM praNata thayelA che, athavA teja kaSAye tyAgelA sapurUSane sAre viveka parijJAnarUpa Ahita (prathita) prasiddhi ne pAme che, ane teo ja dharmamAM prabhuta che, ke je mahA satvavALA purUSoe ATha prakAranAM karma denAra saMyama anuSThAnane baro
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 sUtrakRtAMga. bAra sevyuM che, athavA je sArAM anuSThAna karanArA purUSoe suti te sArI rIte dhoI nAMkhavAyegya karma (dhUta)ne nAza karI nAMkhyuM che, teeja dharmamAM praNata thaelA jANavA. aNihe sahie susaMvuDe, dhammaTTI uvahANa vIrie / vihareja samAhi iMdie, attahiaM khuduheNa labbhai // 30 // - jenAthI levAya te neha che, te neharahita sarvatra mamatvarahita thAya, athavA parisaha upasargathI haNAya, teniha, ane pita na haNAya, mATe aniha che, athavA agara pATha che, tene artha anagha niravadya anuSThAna karanArA ane che. tathA hita sahita varte te sahita che, athavA jJAna vigerethI yukta te sahita che, ane svahita ke Atmahita vALa samanuSThAnanI pravRtti karavAthI thAya, te batAve che, suhusaMvRta te susaMskRta idri tathA manathI saMsArI A kAMkSAo rahita bane, tathA zrutacAgnirUpa dharmane artha bane, kAraNa ke saMtapuruSe te dharmaneja vadhe che tathA upadhAna te tapa che, temAM virya pheravanAra banI saMyama anukAna karate vicare, te samAhita (saMta) idrivALe che. pra-ema kyAMthI? u.-kAraNa ke Atmahita te saMsAramAM bhaTakatA dharma kayavinAnA anabhyAsIne duHkhathI prApta thAya che, te kahe che.
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 238 na puna ridamati durlabha, magAdha saMsAra jaladhi vibhRSTam / mAnuSyaM khadyotaka taDillatA vilasita pratimam // 1 // A manuSyapaNuM kharajuvA (AgIyAnA kIDA)nA jharA prakAza jevuM ke vIjaLInA camakArA jevuM vItI jatAM ane gAdha saMsAramAM jema samudramAM paDelI hAnI vastu hAtha lAgavI muzkela che, tema manuSya janma pharI maLa durlabha che. (mATe viSayabhogamAM na rAcatAM dharma karI le) vaLI yuga samilanuM daSTAMta ke svayaMbhuramaNa jevA samudramAM karaDe jananA AMtare dhUsarUM ane tenI khIlI nAMkhyAM hoya te bahu muzkelI e bhegAM thAya, tema manuSyajanma durlabha che, evAM daza daSTAMta zAstramAM ApelAM che, te vicAravAM, eTale manuSyajanma durlabha che, tema AryakSetra vigere paNa mahA kaSTa maLe tema che, mATe Atmahita maLavuM durlabha che, ema jANavuM, jemake - bhUteSu jaMgamatvaM, tasmin paMceMdriya tvamutkRSTam / tasmAdapi mAnuSyaM, mAnuSye'pyAya dezazca // 1 // pRthvIkAya vigerethI trasa paNuM ane temAM paMcendriyapaNuM utkRSTa che tethI paNa manuSyapaNuM, ane te manuSyapaNa sAthe Aryadeza uttama che. deze kulaM pradhAna, kule pradhAneca jAtirutkRSTA / jAtau rUpa samRddhI rUpeca balaM viziSTatamam // 2 //
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukRtAMga. 240 dezamAM kula, phUlamAM jAti, jAtimAM rUpa, rUpamAM baLa A ekekathI zreSTha che. bhavati balecAyuSkaM, prakRSTa mAyuSkato'pi vijJAnaM / vijJAne samyakatvaM, samyakatve zIla saMprAptiH // 3 // balamAM Ayu, ane AyuthI vijJAna, vijJAnathI samyakatva samyakatvathI paNa zIlaprApti durlabha che. etatpUrvazvAyaM, samAsato mokSa sAdhano paayH| tatraca bahusaMprApta, bhavadbhira paMca saMprApyam // 4 // upara batAvelI badhI gyatA maLe tyArapachI samakSa sAdhanane upAya che, AmAMnuM ghaNuM te meLavyuM che, ane he sAdhu! tAre have phaLa thaDuMja (dIkSA pALavAnuM) meLavavuM bAkI che ! tatkRrutodyamamadhunA, madukta mArga samAdhimAdhAya / tyaktvA saMgamanAyeM, kArya sadbhiH sadAzreyaH // 5 // mATe he ziSya! have tuM jinezvare kahelA mArge samAdhi rAkhIne udyama kara, ane temAM paNa anAryane saMga cheDane uttama sAdhune saMga kare, te vadhAre cha cha che. zALA ane prANIoe A badhuM pUrva vakhate na paNa meLaveluM hoya, te batAve che. NahiNUNa purA aNussutaM, aduvAtaM taha No samuTThiyaM / muNiNA sAmAi Ahita, nAeNaM jaga saba daMsiNA // 31 //
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 241 kAraNa ke A jagatanA badhA bhAva dekhanArA jJAtaputre sAmAyika vigere batAvyuM che, te nizcayathI pUrve jaMtu (manuSyA ) e sAMbhaLyuM nathI, athavA kadAca sAMbhaLyuM haze, te te sAmAyika vigere kharAbara ArAdhyuM nahi hoya, athavA avitad pATha che, tenA atha A che ke avitatha te satyarIte nahIM ArAdhyu hAya, A kAraNathIja jIvAne Atmahita durlabha che, vaLI khIjI rIte upadeza Ape che. evaM mattA mahaMtaraM, dhammamirNaM sahiyA bahujaNA / muLo chaMdrAjIvaMttanA, vidyA vinna mahoSa mAhita // 32 // vemi-(gayAgraMtha 102) upara batAvyA pramANe vadhAre durlabha jANIne tathA dharmomAM jaina tathA jainetaramAM ghaNuM aMtara (be) mAnIne athavA dharma dharmamAM aneka bheda jANIne athavA karmanA vivarane jANIne athavA manuSya AryakSetra vigere sadanuSThAnanA avasara maLelA jANIne zrutacAritrarUpa jainadharma che, hita sahita varte, te sahita jJAnAdimukta ghaNA purUSo jeo laghukI che, te tenA Azraya leche, te purUSa AcArya Adi gurU athavA tIrthaMkaranA mArgane anusaranArA che, te pApakarmathI virata thaIne ' maheza te apAra saMsAra sAgarane taryAM che, A pramANe tIrthaMkare anya bhavyAtmAne kahyuM che, tema meM tamane kahyu che, vaitALIya adhyayananA bIjo uddeza samAsa thayeA. : , 16
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 satakRtAMga trIjo uddeze. bIje kahIne trIjo udeze kahe che, tene A pramANe, saMbaMdha che. bIjAmAM viratapurUSenuM varNana karyuM, teone dAca parisaha Ave. te tene sahevA joIe. ane A adhikAra niryuktikAre paNa pUrve kahyo che, ke ajJAnathI u. paMcita karmane apacaya thAya che, paNa te parisaha sahana karavAthI ja thAya che, mATe parisaha sahevA joIe. A saMbaMdhe AvelA A udezAnI prathama sUtragAthA saMvuDa kammassa bhikkhuNo, jaMdukkhaM puDhaM abohie| taM saMjamao'vacijaI, maraNaM hecca vayaM ti paMDiyA // 1 // - saMvRta te kyAM che karma jeNe, athavA samyagU upa garUpa anuSThAne athavA mithyAdarzana aviratipramANa kaSAyagarUpa kRtya jeNe rokyAM che, tevA uttama bhikSane asAtavedanIyanuM duHkha athavA tenA bIjarUpa ATha prakAranuM karma baddha spaSTa nikAcita ekameka thayuM hoya, te karma ahIM abodhi (ajJAna) vaDe pUrve upacaya kareluM che, tene saMyama te jinezvare kahela 17 prakAranA saMyama anuSThAna karavAthI pratikSaNe kSaya thAya che, tene sAra A che, ke jema taLAvanI aMdara rahela pANImAM bahAranuM pANI gharanALAM
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarakatAMga. 24, baMdha karI rokI daIe, te sUryanA tApathI aMdaranuM pANuM reja sUkAIne ochuM thAya che, te pramANe AzravA - kIne indriyane vega (vyApAra) tathA kaSA tarapha saMhI natA rokANa) karavAthI sAdhune saMvRta AtmA bane che, tene saMyama anuSThAna karavAthI aneka bhavamAM ajJAnI upasthita thaelAM karmo kSaya pAme che, ane jeo saMvRta AtmAvALA tathA sadanuSThAna karanArA che, teo maraNane temaja jarA janma zekadi choDI sad ane viveka rAkhanAra paMDita purUSe mokSamAM jAya che, athavA sarva paMDita) evuM kahe che, ke je AtmAne saMvaramAM rAkhI nirmaLa saMyama pALaze teo mekSamAM jaze che ? je vinna vaNAhi'josiyA, saMtinnehi smviyaahiyaa| tamhA uDuti pAsahA, adakkhu kAmAi rogavaM // 2 // kadAca te sArAM anuSThAna karavA chatAM paNuM A bhavamAM keIpaNa kAraNe mekSa na meLave, tene mATe kahe che ke, jeo mahAsattavALA che, ane saMsAraganI AkAMkSaka strIothI prArthanA karAyA chatAM paNa temaNe tene bheLavI nathI, athavA jheSate avasAna (kSaya) che, tenAthI atIta (dhara) thayA che, tevA brahmacArI tyAgIone mekSa gayelA jevAja varNavyA che, kAraNa ke taryA nathI, chatAM paNa ninkiMcanapaNe zabdAdi viSayamAM apratibaddha hevAthI saMsAra
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 . sUtrakRtAMga. samudranA taTe pahoMcelA che, mATe he ziSya! sI tyAgavAthI uMce (mekSamAM) zuM thAya che, te tame juo ( vicA). ane jeoe vyAdhi jevA bhegene dekhelA che, (ane dUra thayA che), teo "saMtIrNa samA" te saMsArane tarI gayelA samAnaja jANavA. teja kahyuM che. puppha phalANaM carasaM murAi maMsassa mahiliyANaM ca / jANaMtA je virayA te dukkara kArae vaide // 1 // phUla phaLonA rasane tathA dArU mAM strInA bhAgonA vAke jANIne paNa jeo tenAthI dUra thayA che, te duSkara kArakane vAMduM chuM, athavA bIjI gAthAnA trIjA padamAM rahuM ti ima ta pATha che, tene artha A che, ke udhdha te sAdharma devaloka vigeremAM tiryaka te tiryakalekamAM. adha: te bhuvanapati vigeremAM je suMdara bhoge che, tene jemaNe roga mAphaka jANI tyAgyA, te tarelA jevAja jANavA. 2. have pharI bIje upadeza Ape che. agaM vaNiehiM AhiyaM, dhAratI rAINiyA ihaM / evaM paramA mahatvayA, AkkhayA u sarAi bhoyaNA // 3 // jema ratna vastra AbharaNAlika zreSTa hoya te, paradezathI kamAI lAvelA vANIyA rAjAne arpaNa karatAM te pahere che, athavA rAjaputre ke mAnavaMtA amaladAre pahere che, tema
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 245 mahAvrate pAMca tathA chaThuM tribhejana viramaNavrata e ratna AbhUSaNatulya che, te AcAryAdie arpaNa karelAM munio pahere che, te zabda gAthAmAM che, tene artha e che ke pUrvanAM ratnathI paNa mahAvatarU5 rane vadhAre kImatI che, tene sAra A che ke pradhAna (a) ratnanuM bhAjana jema rAjA vigere che, tema mahAvratanA bhAjanarUpa mahA savavALA sAdhuo ja che, paNa sAmAnya mANasa mahAvrata rUpane dhArI zakatuM nathI. jeiha sAyANugA narA, ajhova vannAkAmehiM mucchiyaa| kivaNeNa samaM pagambhiyA, navijANaMti samAhimAhitaM // 4 // paNa jeo laghusattavALA che, te A lekamAM sAtA sukhanA vAMchaka ane tenAthI thatA Aleka paralokanA apAyathI na DaratAM samRddhiArA sAtagAravamAM vRddha thaelA, tathA IcchA madanarUpa kAmamAM uphTa tRSNavALA tathA kRpaNa, te dIna mAphaka iMdriyathI parAjya pAmelA tevA tevA bhoge bhogavavA dhRSTa banelA jeo che, athavA cAritra laIne je ema mAne ke ATalA thoDA deSathI eTale barobara paDa lehaNa vigere na karavAthI zuM bagaDavAnuM che? ema mAnI pramAdI thaelA che, teo kartavyamAM kheda pAmatAM badhA saMyamane mele kare che, jema kapaDuM ke maNiratnanI bhIMta hoya tenI saMbhALa na rAkhavAthI bagaDI jAya tema upara kahelA
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 sUtrakRtAMga. rasasvAda sAdhu dharmadhyAna vigerenI samAdhi temane kahevAmAM Ave, tepaNa te jANe nahi, phrI bIjI rIte upadeza Ape che. bAheNa jahAva vicchae, abale hoi gavaM pacoie / se aMtaso appathAmae, nAivaha abale visIyati // 5 // vyAvate zikArI e jema mRgADhi pazu vigerene aneka prakAre phrUTa pAzA vigerethI paravaza karyAM hoya, athavA doDAvI thangeA hoya, athavA pakaDavAnI preraNA karI hoya tepaNu khela thaI jAya che, eTale thAkavAthI DhADI zakatA nathI, athavA vahana karAve, te vAha gADIvALA che, te hAkanArA no baLadha vigere barAbara gADImAM na cAle te te khaLadha vigerene cAkhakA ke parANA vigerethI mAratAM ghAyala thatAM nabaLA paDI jatAM viSama (kaThaNa) mArge cAlI zakavAne a samartha thAya che, ane azakta thayA pachI maraNAMta sudhI alpa maLane lIdhe ghaNA kheAjo laIjavA sAremArge paNa cAlavA asamartha che, te gArA vageremAM cAlatAM te ghaNA eda pAme che, tenA medha Ape che. evaM kAmesaNaM viU, ajja sue payahejja saMthavaM / kAmI kAme Na kAmae, laddhevAvi alakaNhuI || 6 || A pramANe zakhsa vigere pAMca viSayAnI prArthanA
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 247 savatAMga. karatAM te sAdhu je zabdAdi kAmamAM Asakta thAya te pachI ema vicAre ke kAmasaMbaMdhI paricaya hamaNa tyajIza kAle cheDIza, ema adhyavasAya (vicAra) vALe thAya, paNe te thAkelA baLadhu mAphaka ja besI rahe, paNa nirbaLa baLadha mAphaka te kAmaganA viSayamArgane choDavA samartha na thAya, paNa DAhyo sAdhu kAmI thAya te paNa Aleka tathA para kanA apAyo gurUpAse jANavAthI zabdAdi suMdara kAmamAM virasvAmI ke jaMbusvAmI mAphaka pAse AvyA chatAM paNa che nahi; tathA kSullakumAra mAphaka keInimitte sAthe (sAruM gAyuM) evo bodhane IsA maLatAM samajIne pAse AvelA kAmone mahAsatvapaNe pAse nahi AvelA samAna mAnIne tenAthI niHspRha thAya che jo - pra. zA mATe kAmabhogane parityAga kare? te kahe che. mA paccha asAdhutA bhave, accehI aNusAsa apgN| ahiyaM ca asAhu soyato, se thaNatI paridevatI bahuM // 7 // je kAgane parityAga na kare, te kAmanA anukaMga (saMbaMdha) thI parakamAM athavA maraNate kugati gamanarU5 asAdhutA thaze, te kugatimAM che ziSya, tuM na jAya te sArUM, mATe viSayasaMgathI AtmAne dUra rAkha, tathA AtmAne samajAva, ke he jIva! je sAdhu hiMsA jAi
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 sUtrakRtAMga. cArI vigeremAM pravatane durgatimAM gayA pachI ati zoca kare che. ane narakamAM gayelA paramAdhAmIthI duHkha devAtAM athavA tiryaMcanimAM sudhA (bhUkha) vigerenI pIDAthI, atize barADA pADate nizAsA nAkhe che. tathA raDe che, ane bahu AkaMda kare che. hAmAtamriyata iti, trAtA naivAsti sAmpataM kazcit / kiM zaraNaM me syAdiha, duSkara caritasya pApasya // 1 // | he mA! huM maruM chuM, maratAM mane A samaye kaI bacAvanAra nathI ! ahAhA ! duSTa kRtya karanAre huM chuM tene karyuM zaraNu ahIM che. A pramANe maratI vakhate paNa duSTa kRtya karanArAo duHkha pAme che, mATe viSayasaMga na kara, e AtmAne baMdha Apa! . 7 iha jIviya meva pAsahA, taruNa evA(NevA)sa sayassa tutttttii| ittara vAse ya bujjhaha, giddhanarA kAmemumucchiyA // 8 // anya jIvita (bhava) mAM te dUra rahe, paNa A bhava (saMsAra)mAMja sakaLa sukhanA sthAnamAM anityatA ghusI che, tathA Ayu che, te paNa AvI ci (kSaNa kSaNanA) maraNa vaDe kSaNe kSaNe nAza thavAnA svabhAvavALuM che, athavA saMpUrNa Ayune kSaya paNa juvAnImAM thAya che, eTale 100 varSanuM AyuM hoya te paNa kaMIpaNa nimitta vigere rUpathI -
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakatAMga, 244 upakrama AvatAM nAza pAme che, athavA lAMbu Ayu hoya tepaNa hAlanA samaye 100 varSanA aMte paNa tuTe che te Ayu sAgarepamanI apekSAe thoDA AMkhanA macakArA jevuM prAye hovAthI InvaravAsa (thoDA kALanA vAsa) jevuM che, evuM tame jANe! AvuM alpaAyu che, chatAM paNa hINa puNIyA jIva zabdAdi kAma viSayamAM vRddha thaI mUcha pAmelA temAM Asakta thaelA narakAdi pIDAnA sthAnamAM jAya che (eTaluM zeSa che.) jeiha AraMbha nissiyA Ata daMDA (Da) egNtlusgaa| gaMtA te pAva logayaM, cirarAyaM AsuriyaM disaM // 9 // jeo keTalAka mahAmehathI AkuLacittavALA banIne A manuSyalakamAM sAvadya anuSThAnarUpa hiMsAdikamAM nizcayathI zrita (Asakta) thayA che, teo AtmAne daMDe che, mATe AtmadaMDaka che, tathA jee ekAMtathIja jatuonA lUsaka (hiMsaka) che, athavA sArA (saMyama) anuSThAnanA vaMsaka che, teo tevAM pApa bhogavavA (pApa karanArAone rahevAgye je leka naraka vigere) pApaka che, tyAM ciraratra (ghaNI rAtrIe) sudhI rahevA javAnA che, (arthAta AraMbha karanArA je AtmAne daMDI khIjAnI hiMsA karI nakAdimAM duHkha bhegavavA jAya che), tathA bALa tapazcayathI tathA sAmAnya cAritrane pALavAthI asura saMbaMdhI
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 sanatAMga, AsurIgatimAM eTale dAsa jevA devatA athavA kilavipIyA jevA halakA devatA thAya che. Naya saMkhaya mAhujIvitaM, tahavi ya bAlajaNo ya-gabhaI / paccuppanneNa kAriya, kodaDe para loyamAgate // 10 // vaLI TuTeluM Ayu sAMdhavAne zakaya nathI, evuM sarva kahe che. juo, daMDa kaliyaM karintA vaccaMti hu rAio yadivasAya, AuM saMvellatA, gayA yaNa puNo niyattaMti // 1 // ghIyALa (jhAlara) upara DaMkA vagADIne rAtri divase vIte che, Ayu ochuM thatuM jAya che, paNa gayele samaya pAcho Avato nathI. AvI rIte jIvenuM Ayu kSaya thAya che, chatAM paNa nivivekathI ajJAnajana kharAba kRtyamAM pravRtti karIne duSTatA dhAre che ! arthAt pApakarma karatAM lajavA paNa nathI! vaLI pApa karatAne, vAravA keI hitavacana kahe te paNa te jUThI paMDitAinA abhimAna vaDe Ave uttara kahe che, prati utpanna te vartamAnakALa bhAvi padArtha vaDe kArya (prajana) sAdhavuM, kAraNa ke bhUta gayuM, ane bhaviSya AvyuM nathI, mATe buddhimAna purUe vicAra karIne "vartamAna prajAnA sAdhaka paNe AdaravuM ema vicAratAM A lokaja vidyamAna che, paNa parapheka nathI, te
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtAMga. sara ( nAstikanuM ) vacana saMbhaLAve che, ke kANu paraleAka naIne ahIM Avyu che? te A pramANe kahe che, pibakhAda ca sAdhu zobhane ! yadatItaM varagAtri ! tate / nahi bhIru ! gataM nivartate, samudaya mAtra midaM kalevaraM // 12 // eka bhraSTa purUSa peAtAnI komaLavayanI suMdara vidhavA mhenane bhraSTa karavA kahe che, sudara pINAM pI, khAI le, huM suMdarI suMdara zarIravALI! je vItI gayu, te tArUM' nathI ! huM pApathI bhaDakanArI bIkaNa ! gayeluM pAchuM AvatuM nathI, A paramANu pudagaLAnA samuha mAtra zarIra che! vaLI nAstika kahe che, etAvAneva puruSo, yAvAna iMdriya gocaraH / bhadre ka padaM pazya, yad vadantya bahu zrutAH // 2 // huM tarUNI ! jeTalA AAMkhathI dekhAya, ke iMdriyAthI anubhavAya teTale ja leAka purUSa che, bAkI badhAM zAsro mithyA che ! jo A ApaNe pUrve joyeluM varagaDAnuM pagaluM che, tenAM ajJAnapurUSo keTalAM anumAna kare che.! 51mA A pramANe AlekanA iMdriyAnA sukhAnA abhilASIe paraleAka uDAvavAnu kahevAthI bIjA navA ziSyA bhramaNAmAM na paDe, mATe zAstrakAra tenA uttara Ape che.
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25ra sUtrakRtAMga, adakkhuva dakkhuvAhiyaM taM sadvahasu akhu daMsaNA! / iMdihu muniruddha daMsaNe, mohaNijjeNa kaDeNa kammuNA // 11 // e te dekhate, te na dekhate hoya te aMdhe, tene bhAvArtha A che, ke dekhate paNa kArya akAryanA vivekavinA ve te aMdhA mAphaka jANa, tethI tevA vAdIne uddezIne gurU kahe che, he aMdha jevA avivekI ! te pratyakSa ekalAneja mAne che, tethI kArya kAryanA vivekathI ajANyA che, mATe te sarvajJa prabhue kahela vacanane pramANakara! kAraNake ekalA pratyakSane mAnavAthIja samasta vyavahAra vilepavAthI haNAyele che! tethI pitAnA nibaMdhananA vahevAranI paNa asiddhi thaze, (phalANa chokarAne A bApa che, te paNa siddha nahi thAya), tathA apazyaka (a sarvajJa) nA darzanane mAnanAra te apazyaka darzanavALA vAdI! tuM svayaM arvAdarza che, ane tenA darzanane pramANe karavAthI kArya akAryanA avivekapaNAthI je te sarvajJa prabhunA vacanane nahi mAne, te aMdhAmAphaka thaIza! athavA je te adakSa anipuNa hoya, ke dakSanipuNa hoya, je te hoya, ke acakSu darzanavALe, hoya, te paNa kevaLa darzanavALA sarvajJathI prApta thAya te hitanA vacanane mAna! tene sAra A che, ke anipuNa hoya ke nipuNa haya, teNe sarvezanA vacanane mAnavuM, athavA he adaSTa te arvAgU darzanavALA alpajJAnI ! tuM atIta
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 253 anAgata athavA na dekhAtA sUmapadArthone paNa dekhanArA jJAnInuM zAstramAM kahela vacanane mAna, he aSTadarzana ke adakSadarzanavALA ! athavA asava kahelA zAsanane mAnanArI! tuM potAnA kadAgrahane cheDI sarva kahelA mArgamAM zraddhA kara ! pra--zA mATe A jIva sarvajJanA kahelA mArgamAM zraddhA nathI karatA? ke tamAre (AvAM kaDavAM vacane) upadeza kare paDe che. | u-tenuM nimitta kahe che, A vAta samaje, ke te chanuM darzana atizayathI nirUddha thaeluM che, arthAta tene badha DhaMkAI gaye che. pra-zAthI! u-meha karAve te mehanIyakarma mithyAdarzana vizere che, athavA jJAna AvaraNIyAdi karma udayamAM AvyuM che, tethI pite pitAnA pUrve karelA azubhakarmathI DhaMkAyelA darzanavALe prANI sarvajJanA kahelA vacanane mAnatA nathI, tene gurU tevAne preraNA kare che ke he bhAI ! tuM adhe na thA, paNa. vivekacakSu kholIne vicAra karIne vitarAganA kahelA vacanane mAna, 11 che. dukkhI mohe puNo puNo, niviMdeja siloga pUyaNaM / evaM sahite'hipAsae, AyatulaM pANehiM saMjae // 12 //
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra14 sutravAMga. pharI upadeza Ape che, ke asAtavedanIya udaya AvatAM athavA tenAM kAraNe dukha Ape che, tethI dukhI . thaIne jIva pAche vAraMvAra muMjhAIne pApakarI saMsAra sAgaramAM atatakALa bhame che, tethI moha choDIne cAritranI nirmaLa zraddhAvaDe taiyAra thaIne, pitAnI prazaMsA tathA vasAdi lAbhArUpa pUjanane tyajI deje, (arthAt mAna pUjananI vAMchA karyA vinA nirmaLa rIte cAritra pALaje) upara batAvelI nItivaDe vartate jJAnAdiyukta hitavAM chaka saMyata dIkSA laIne bIjA ne sukhanA vAMchaka tathA duHkhanA zreNI jANIne darekane potAnA AtmA pramANe mAnI temanI rakSA karavAnuM dekhaje, (badhA prANIne bacAvaje.) gAraMpi a Avase nare, aNupurva pANehi sNje| samatA savattha subbate, devANaM gacche salogayaM // 13 // keI kAraNavazathI dIkSA na letAM gRhavAsamAM rahele gRhastha mANasa paNa anupUvIe gurUpAse dharma sAMbhaLe, yathAzakti Adare, ane samyaphaprakAre yatanAthI vatI jIvene kha devAthI dUra rahe che. pra--zA mATe? u-samatA te samabhAvathI pitAnA AtmAsamAna cati (sAdhu) guhasthane mAnI temanI bhakti kare, rakSA kare che, athavA ekedriyAdi ja upara paNa jinezvaranA vaca
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ saralAya. 2pa namAM kahela samabhAva rAkhe che, A samatAne gRhastha paNa dhAraNa karI zrAvakenA vratathI denA iMdriAdinI padavIne pAze che, tyAre je mahAsattapaNe paMcamahAvrata dhAraNa karIne pALe, te sAdhunuM te zuM kahevuM che 13 socA bhagavANu sAsaNaM, sacce tattha karejjuvakarma / savvaMtya viNIya macchare, uMcha bhikkhu visuddhamAhare // 14 // vaLI jJAna aizvarya Adi guNayukta sarvajJa bhagavAnanA zAsanane eTale temanA Agamane sAMbhaLIne te AgamamAM kahelA saMtapurUSane hita karanAra saMyamamAM laghukarmavALe banI tene pALavA tatpara thaI udyama kare, pra.-ke banIne? u-sarvatra matsatyAgIne rAgadveSa choDI khetara ghara upAdhi tathA pitAnA zarIrane paNa mamatva mukI sAdhu banIne uM chuM" te kara deSarahita AhAra leI nirvAha kare14 savvanacA ahiTThae, dhammaTTI uvahANa biirie| gutte jutte sadAjae, Ayapare paramAya tahite // 15 // A heya A upAdeya che, ema jANIne sarvajJanA kahelA saMvararUpa mArgane Azraya le, tathA dharmavaDe arthane cAhe, athavA paramArthathI bIjA artho anartharUpa jANIne dharma teja artha (prajana)ne IcchI upadhAna (5) mAM vIrya vApare,
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra56 sarakatAMga. mana vacana kAyAnA vegane samAdhimAM rAkhI jJAnAdimAM yukta banI sadA yetanAthI AtmA tathA para upara samAnabhAva rAkhIne varsa, pra-ke banIne? u.-parama te utkRSTa ane Ayata (dIrgha) sarva kALa hovAthI te paramAyata eTale mokSa che, tene arthI banIne upara batAvelA vizeSaNa (guNa) vALe bane che 15 . vaLI bIjI rIte upadeza Ape che. vittaM pasavo ya nAio, taMbAle saraNaMti mnni| ete mamate suvI ahaM, no tANaM saraNaM na vijaI // 16 // - dhana dhAnya senuM cAMdI e vitta che hAthI gheDA gAya bheMsa vigere pazuo che, svajana mAtApitA putra strI vigere jJAtio che. A badhAnuM zaraNa ajJAnI mAne che, te batAve che. A vitta, pazuo, jAti nAti vigere badhAM mArAM hita karanArAM che, khare vakhate upayogamAM Avaze, vaLI te bALa mAne che ke huM te meLavIne rakSaNa karIza te bIjA upadrava dUra karIza, paNa te ajJAnI jANa nathI, ke te je zarIrane mATe dhana strI putra vigere meLave che, temAM tAruM zarIra paNa azAzvata che. vaLI- riddhI sahAvataralA rogajarA bhaMguraM haya sarIraM / doNDaMpi gamaNasIlANa kiciraM hoja saMbaMdho? // 1 //
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 257 dhana saMpadA svabhAvathI ja caMcaLa che, rega ane bUDhApAthI kSINa thatuM haNAyeluM zarIra che, pitAnI saMpadA ane zarIra baMne capaLa nAzavaMta che, tyAre te bene AtmA sAthe saMbaMdha keTalo kALa rahevAne che? vaLI upadeza Ape che ke mAtA pita sahasrANi, putra dAra zatAnica / prati janmani vartante, kasya mAtA pitA'pivA ? // 16 // A jIve pUrve anekavAra janma leI mAtApitA hArenI saMkhyAmAM (anaMtA) karyA che, putre tathA strIo seMkaDe karI che, ane dareka janmamAM te badalAtAM jAya che, tyAre kharI rIte keNa ke pitA ane mAtA tarIke che? (arthAt pUrvakarmanA saMbaMdhe joDAyAM che) teja kahe che. ke dhana vigere mATe je kaI ahIM pApakRtya kare che, te naraka vigeremAM jatAM te dhana vigere tenuM rakSaNa karI zakatAM nathI ! temaja rAga karanArAne pIDA thatAM paNa tene kaI bacAvanAra nathI. te 16 e teja kahe che. abbhAgamitami vAduhe, ahavA ukkamite bhvNtie| egassa gatIya AgatI, vidumaMtA saraNaM Na mannaI // 17 // A pUrve bAMdhela asAtA vedanIyakarma udaya AvatAM duHkha paDe, tyAre tene ekale jIva regAdinuM duHkha bhogave che, te vakhate jJAti varga ke viravaDe kaMI bacAva thatuM nathI, te kahe che.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 sUtrakRtAga. sayaNassavi majjJagao, rogA bhihato kilissai ihego sayaNo vi ya se roga, na viraMcai neva nAsei // 1 // vajanene samUha vITALIne vacamAM regI beTho hoya, chatAM paNa te regI ekaleja rega bhegave che, paNa svajana tene roga ocho karatA nathI, tema saMpUrNa dUra karI zakatA nathI! athavA upakrama (ghAta)nA kAraNe athavA Ayu pUrNa thatAM maraNa pAmatAM te jIva ekaloja ahIMthI bIje gamana kare che, athavA bIjethI ahIM Ave che, tethI DAdo mANasa saMsAranuM svarUpa yathAvasthita vicArIne teonuM zaraNa jarA paNa mAnatA nathI, prazA mATe? u-te samaje che ke dareka AtmA teija pitAne rakSaka che (pApa na kare te rega tathA durgati saghaLuM dUra ja rahe che) te kahe che, ekasya janma maraNe, gatayazca zubhA zubhA bhavAvaH / tasmAdA kAlika hita, mekenaivAtmanaH kAryam // 1 // ekane ja janma maraNa zubha azubhagati bhavavatta (saMsAra caka)mAM thAya che, tethI hamezane mATe AtmAe ekalAe baLavAna thaIne pitAnuM hita karavuM (pApa karavAM eDI devAM)..
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. eko kareskammaM phalamavi tassikao samaNuhavai / dho nAyara marapha ca, hoya ghugho nArU // 2 // jIva ekalAja karma kare che, ane tenAM phaLa pazu ekaleA anubhave che, ekalA janme che ane mare che ane paraleAkamAM jAya che. 250 savve saya kamma kapiyA, aviyatteNa duheNa pANiNo / hiMDaMti bhayAulA saDhA, jAijarA maraNehi'bhitA || 18 | vaLI sarve sasAra uttaranA vivara (pAlANu)mAM rahe nArA prANIe saMsAramAM bhaTakatAM pUrve karelA jJAnAvaraNIya Akrikama vaDe sUkSma Adara paryAptaka aparyAptaka ekedriyAkri aneka bhedovaDe rahelA che, tathA teja karyAM vaDe ekedricAdi avasthAmAM anyakta mAthAmAM zULa vigerenAM alakSita du:kha tathA keDha vigerenA khullA dekhAtA rAgonAM du:khothI cukta svabhAvathIja prANIo araghaTTa ghaTInA yaMtra (kuvAnA reTa)nA nyAye adhamakRtyA karavAthI tevI tevI cenimAM bhayathI AkuLa banIne janma jarA maraNAthI tathA pharI garbha vigeremAM dAkhala thavAnA du:khAthI pIDAtA te adhama jIve zame che. 5 18 / vaLI-- iNameva khaNaM viyANiyA, jo sulabhaM bohiMca AhitaM / evaM sahie'hipAsae, AhajiNe iNameva se sagA // 19 //
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra60 sUtrakRtAMga. pratyakSa sAme dekhAvAthI kahe che ke, A "kSaNa" te dravyakSetra kALa ane bhAvanA anukuLa lakSaNavALe avasara jANIne tene ucita kara, arthAta dravya te jaMgama (trasa) paNuM ciMdriya mukuLautpatti manuSyajanma ane kSetra Aryadeza rapA nI gaNatarIvALa ane kALa te avasapi. NIne ce ke pAMcame Are dharma maLavAne gya lakSasuvALe che, ane bhAva te dharma zravaNa ane tenA upara zraddhA rAkhavI, cAritrane AvaraNa karanAra mohanIya karmanuM kSapazamathI ekAMta hitakAraka virati (dIkSA) levAne utsAha thaye che, tethI AvA uttama lakSaNavALe kSaNe samaane dharma sAdhana kara, vaLI samyam darzananI prAptirUpa bodhi sulabha nathI, evuM jinezvare kaheluM jANIne tene anukuLa kArya kara, kAraNa ke jemaNe dharma nathI karyo, tevAne pharI bedhi maLavI durlabha che! kahyuM che ke - laddheliyaM ca bohiM, akareMto aNAgayaM ca pattheto / annaM dAiMbohiM labbhisi kayareNa molleNaM ? // 1 // maLelI bedhimAM dharma na karatAM bhaviSyamAM bedhinI prArthanA kare che, tethI tane pUchuM chuM ke bIjI bodhi kayA mUlyathI meLavIza? (arthAt mahA puNya udayathI dharmazraddhA maLelI tethI dharma na karatAM adharma kare che, te pachI dharmavinA tenI zraddhA kevI rIte meLavIza? A pramANe utkra- .
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. kA jIthI aSa pudagaLa pAvarttana pramANa kALe karI Adhi maLavI che, AvuM jANIne jJAnadazana cAritravarDa sahitavALA khanI AdhinuM amUlyapaNuM vicAraje ! athavA 'ahiyA r' pADha che, tenA artha mA che, ke cAritra letAM ke lIdhA pachI udacamAM AvelA risahAne barAbara samatAthI sahana karaje, AvuM rAgadveSane jItanAra jinadeva nAbhirAjAnA putra RSabha dhruve peAtAnA 98 putrAne uddezIne kahyuM, te pramANe anya 23 tIrthaMkarAe paNa kahyuM che, te kahe che ! 195 abhavisu purAvi bhikkhuvo, AesAvi bhavaMti suvvatA / eyAIM guNAI Ahute, kAsavassa aNu dhammacAriNo // 20 // hai bhikSuo! sarvajJadeva peAtAnA ziSyAne Adha ApavA AmatraNa kare che, ke pUrve je jinezvarA thayA che, ane 'AesA' eTale je bhaviSyamAM tIrthaMkara thaze. pra-kevA thaze ? u--AAbhanatratavALA tethI ema jANavuM ke temanAmAM suvratapaNAthIja jinatva Avyu che, te badhAe jinezvarA upara khatAvelA guNAne kahenArA che, paNa sarvajJAmAM koI paNa jAtinA matabheda nathI, te matAvyu che. te badhA kAzyapa te RSabhadeva athavA vadhu mAnasvAmInA dharmane AcaranArA
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 sUtrakRtAMga. che, AthI ema jaNAvyuM ke samyagdarzana jJAna cAritrarUpa ekaja mokSamArga che, (je badhA tIrthaMkare AdarI mA meLave che, tema tame paNa meLave) 20. have batAvelA guNene uddezIne kahe che. tiviheNa vi pANa mAhaNe, Ayahite aNiyANa saMvuDe / evaM siddhA aNaMtaso, saMpai jea aNAgayA vare // 21 // trividha te mana vacana kAyA athavA karavuM karAvavuM anamedavuM e traNa prakAre daza prakAranA prANa dhAraNa karanAra prANIone na haNe, A paheluM mahAvrata che, ane te paheluM sUcavavAthI bIjAM mahAvate paNa jANI levA, tathA AtmAne arthe hita te Atmahita che, tathA jene vargadinA sukha vigerenI vAMchA nathI te anidAna che, tathA iMdriya mana ke mana vacana kAyA e traNethI saMvRta te traNa guptie gupta che, AvA uttama guNavALe avazya mokSa prApta kare che, te batAve che. ke upara kahyA pramANe anuSThAna karI anaMta manuSya azeSakarmanA kSaya karanArA siddho thayA, athavA saMvRta banIne viziSTa sthAna (siddhasthAna)mAM pahecyA, vartamAnakALamAM paNa te samaye siddha thAya che, ane bIjA bhaviSyakALamAM A pramANe anuSThAna karavAthI mekSamAM jaze, paNa tethI bIjo mokSamArga nathI, A 21
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrakRtAMga. 263 AvuM sudharmAsvAmI jabusavAmI vigere pitAnA zi. ene batAve che. evaM se udAhu aNuttara nANI aNuttara daMsI aNuttara nANa dNsnndhre| arahA nAyaputte bhagavaM, vesAlie viyAhie // 22 // tibemi zrIveyAliyaM vitIya majjhayaNaM samattaM gAthA graM.174 ke RSabhadeve pitAnA putrane uddezIne kahyuM ke AthI pradhAna bIjuM nathI mATe anuttara che, te anuttara jJAnavALA, tathA anuttaradazI sAmAnya vizeSa paricachedaka avabodhanA savabhAvavALuM darzana jJAna dharAvanAra che, AthI baddha matane nirAsa karavAvaDe jJAnanA AdhArarUpa jIva batAvavA kahe che, anuttara jJAnadarzana dharanArA che, arthAt kaI aMze bhinna jJAnadarzananA AdhAra che, surendro vigerethI pUjAne yogya hovAthI anadeva che, te jJAtaputra mahAvIrasvAmI athavA aSabhadeva aizvarya Adi guNathI yukta prabhue vizAlAnagarI mAM amane kahyuM, athavA rUSabhadeva vizALa kuLamAM utpanna thavAthI vaizAlika kahevAyA, temaNe kahyuM, te kahe che, vizAlA jananIyasya vizAla kulamevavA / vizAla vacanaM yasya tena vaizAlikojinaH // 1 //
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra64 . jenI jananI (mAtA) vizALa puNyavALI che, athavA vizALa (me) jenuM kuLa che, athavA jenuM vacana vizALa (udAra) che, tethI jinazAlika kahevAya che. ne pUrva mAphaka jANavA. samApta thayuM. sUyagaDAMga sUtra prathama bhAga samApta thaye ane bIjo bhAga chapAya che. cAMgA gAma sthiti karI, pUrNa karyo A bhAga, preme sajana vAMcIne, dharma karajo rAga sUyagaDAMga sUjhe saluM, sUtra rahasya jeha. vAMcIne vicAratAM, saphaLa narabhava deha mAgasara sudanI paMcamI, gurUvAra mane hAra, mANekamuni bhASAMtara, pUrNa kare zrutasAra