Book Title: Sutak Sambandhi Shastriya Saral Samaj
Author(s): Vijayjaidarshansuri
Publisher: Jinagna Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035328/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja lekhaka parama gurudeva pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrImad vijaya rAmacandra-ravicandrasUrIzvarajI mahArAjAnA kRpApAtra tejasvI paTTadhara jinAjJA prabhAvaka pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya jayadarzanasUrIzvarajI mahArAjA prakAzaka zrI jinAjJA prakAzana Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja zrI jinezvara paramAtmA jinazAsananA kendrasthAne che. te tArakoe sthApela caturvidha zrI saMgha zrI jinezvara bhagavaMtanI pUjA-bhakti vinA rahI zake nahi. sAdhu ane sAdhvI bhAvapUjAnA adhikArI che. zrAvaka ane zrAvikA dravyapUjA ane bhUmikA mujabanI bhAvapUjAnA adhikArI che. sAdhu-sAdhvIo bhagavAnanI AjJApAlana svarUpa sAdhujIvana jIve che te ja temanI bhAvapUjA che jyAre zrAvaka-zrAvikA saMgha bhagavAnanI dravyapUjAno adhikArI hovAthI potAnI gRhasthajIvanamAM rahelI utkRSTa sAmagrI dvArA prabhupUjA kare. AvI jinapUjAmAM paMcopacArI, aSTaprakArI, sattaraprakArI Adino samAveza thAya che. AmAM vartamAnakALamAM aSTaprakArI pUjAno mArga khUba ja vyApaka che. je divase jinapUjA na thAya te divasa zrAvakane niSphaLa gayo hoya tevI lAgaNI thAya che. manamAM khAlIpo lAge ane divasa bekAra gayAnI gamagInI thAya. eka paNa divasa jinapUjA vinAno jAya te jinabhakta zrAvakane pasaMda paDe nahi. mATe ja zrAvaka eTalo sAvadhAna banIne jIve ke potAnI koI bhUlanA kAraNe jinapUjA mATe pote ayogya na bane, jinapUjA choDavI na paDe. A jinapUjAno mArga avicchinnapaNe cAlato ja Avyo che temAM A duSamakALamAM huMDA avasarpiNIkALanA prabhAve vi. saM. 1508 AsapAsamAM zrI jinapUjAnA pavitra tArakamArgano nAza karanAro kumata loMkAzAhathI zaru thayo. 'zrI jinapUjAmAM hiMsA thAya che mATe zrAvake jinapUjA karavI nahi, jinapUjA sAvadya che mATe pApabaMdha thAya che." Avo kumata teNe pravartAvyo. ghaNA aNasamaju AtmAo e matamAM taNAIne zrI jinapUjAnA paramapavitra bhavanitAraka kartavyathI vaMcita rahyA. Aje paNa sthAnakavAsI tarIke oLakhAtA paMthamAM jinapUjAmAM pApa mAnavAnI kumAnyatA evI pravarte che ke teo svayaM to jinapUjA karatA nathI paNa jinapratimA - jinamaMdira - jinapUjA vagere mATe bhayaMkara jina AzAtanA karanArA vacano bole che ane sva-parano saMsAra vadhArI rahyA che. ApaNA pUrvAcAryoe A viSayanI vizada vicAraNA karIne Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja zrAvaka mATe dravyapUjA kevI hitakArI che tenI zAstrAdhAre joradAra rajuAta karI che tenA prabhAve ghaNA dhuraMdhara sthAnakavAsIo paNa e kumatano tyAga karI mUrtipUjAnA zAzvatamArgano svIkAra karanArA banyA. nyAyAbhAnidhi pU. A. bha. zrI AtmArAmajI mahArAjA enuM utkRSTa udAharaNa che. Aje to ghaNA sthAnakavAsIo jinamaMdiramAM jatA ane darzana karatA thatA jAya che. Ama chatAM je kSetramAM A viSayanuM ghora ajJAna pravarte che tyAM haThAgrahIo jinamaMdiramAM rasoI karavA AdithI mAMDIne ghaNI badhI AzAtanAo niSphara pariNAme karatA rahe che. teonI AzAtanA dUra karavAno yathAzakya prayatna Aje paNa prabhubhakto karI rahyA che. sthAnakavAsIo sivAya jinapUjAno niSedha karanArA koI nahi hoya evo kadAca tamane khyAla haze paNa itihAsa tapAsIe to samajAze ke phakta kalpanAnA taraMgo doDAvIne jinapUjAno niSedha karanArA mUrtipUjaka mArgamAM paNa thayA che. tamane jijJAsA thaze ke evuM koNa che? cAlo, e paNa itihAsanuM jarA smaraNa karI laIe. kharataragacchavALAone yuvAna strIo mATe mULanAyakanI pUjAno pratibaMdha pharamAvavAthI kadAca saMtoSa nahi thayo hoya eTale vadhumAM strI-puruSa baMne mATe sUtakanA nAme zrI jinapUjAno bhagavAnanI aMgapUjAno paNa pratibaMdha pharamAvyo che je te gacchanA sAhityane jotA spaSTa vAMcavA maLe che. tapAgacchanA jUnAM koI graMthomAM sUtakanA samaye jinapUjAno pratibaMdha pharamAvelo jovA maLato nathI. eTalA mATe ja prasiddhi che ke sUtakamAM jinapUjAdino niSedha kharataragacchanI mAnyatA che. tapAgaccha tevuM mAnato nathI. A prasiddhi sAcI che ke nahi tenI tapAsa ApaNe karavI ja paDe. AjanA samayanA tapAgacchamAMthI bahAra paDelA "zAstrIya purAvA saMgraha, zAstrIya sUtaka vicAra, jaina sUtaka vicAra, sUtaka maryAdAye namaH" vagere pustakomAM sUtakanA nAme jinapUjAdi dharmakaraNIno jorazorathI pratibaMdha pharamAvavAmAM Avyo che. tapAgacchanA zrAvako A badhA pustako vAMcIne bhramaNAmAM paDe che ke zuM kharekhara jinapUjAdi na thAya? jo pUjA na thatI hoya ane sUtakamAM pUjA karIe to dhaMdho khoTano Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja thayo kahevAya. dharma karavA jatAM pApa lAgI jAya. ane jo sUtakamAM pUjA thaI zakatI hoya ane pratibaMdhanI vAto sAMbhaLIne choDI daIe to paNa khoTano dhaMdho thAya. mATe AmAM sAcuM zuM te tapAsavuM anivArya bane che. Agamo, graMtho ane itihAsa sUtaka aMge zuM pharamAve che te joIe to ja sAcI khabara paDe. sauthI prAcIna Agamo che. AgamomAM jayAM jayAM "sUtaka zabda vaparAyo che tyAM tyAM acUka "laukika' zabda paNa vaparAyo che. ApaNe tyAM prasiddha che ke lokottara eTale jinazAsananuM, laukika eTale lokomAM cAlatuM, jinazAsananuM nahi. AvA spaSTabheda deva-guru-dharma vagere tattvo mATe zAstromAM TheraThera lakhavAmAM AvyA che. Agama Adi zAstromAM jyAM jyAM gocarI javAnI vidhi batAvI ane temAM kayA kuLomAM gocarI na javuM tenuM varNana karatI vakhate lokottara kuLonI vAta karyA pachI laukikakuLonI vAta karI temAM sUtaka saMbaMdhI kuLonI vAta karI che. eTale samagra viSaya sAdhu-sAdhvI bhagavaMtonI gocarI mATeno che. zrAvaka mATenI jinapUjAnA kartavya mATe sUtakakuLonA sabhyoe sUtakamAM jinapUjA na karavI evuM AgamomAM kyAMya lakhyuM nathI. zrI ozaniyukti, zrI vyavahArabhASyavRtti, zrI dazavaikAlika sUtra TIkA - cUrNi, vagere AgamomAM gocarI vahoravAnA viSayamAM sUtakakuLone laukikakulo tarIke oLakhAvyA che. koI zAstramAM lokottarakulonI gaNanAmAM sUtakakuLone gaNAvyA nathI mATe sUtakane laukika ja kahevAya, lokottara na kahevAya. zAstrakAroe A rIte sUtakane laukika tarIke oLakhAvyuM hovA chatAM sUtakane lokottara banAvI devA mATe "jaina sUtaka' nAmanuM navuM tUta Aje calAvavAmAM AvI rahyuM che. jaina sUtaka nAmanI koI vAta ApaNA koI AgamazAstromAM lakhavAmAM AvI nathI. Aje jaina zabda lagADIne aneka abhakSyapadArtho jainonA peTamAM pahoMcADavAnuM dUSaNa vyApaka banI rahyuM che. e ja rIte sUtakane jaina zabda lagADIne jainonI jinapUjAmAM aMtarAya karavAnuM dUSaNa paNa vyApaka banatuM jAya che. kAMdA vagere abhakSya padArthone "jaina" zabda lagADI devAthI jema te kAMdA vagere padArtho bhakSya banI na jAya tema laukika Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 10 sUtakane jaina zabda lagADI devAthI sUtaka "jaina" banI jAya nahi. abhakSya padArthone "jaina" nAma ApIne jainone chetaranArAone, jema bhayaMkara pApa baMdhAya che tema sUtakane "jaina" nAma ApIne jainonI zrI jinapUjA baMdha karAvanArAne paNa mahApApa baMdhAya che. mATe koI paNa bhavabhIru AtmAe AvA mahApApa baMdhAvanArA kAryane sAtha Apavo joIe nahi. abhakSya padArthone "jaina" zabda lagADIne jainone chetaranArAone to paisA kamAvA che eTale AvA akAryo kare paNa sUtakane "jaina" banAvI daIne jainonI zrIjinapUjA jevA atimahattvanA kartavyane baMdha karAvanArAne zuM kamAvavuM che ? konA mATe AvA ghora pApane potAnA zire caDAve che? upara joI gayA tema sUtaka laukika che, chatAM tene lokottara banAvI devA mATe evI dalIla karavAmAM Ave che ke "ApaNAM zAstromAM sUtaka zabda lakhavAmAM Avyo che, zuM ApaNAM zAstro laukika che ?' A lokoe samajavuM joIe ke, zAstra jene jaina tarIke oLakhAvyuM hoya tene ja jaina mAnavAnuM hoya, bIjAne nahi. zAstramAM to kamaTha tApasanuM nAma paNa lakheluM che tethI kamaTha tApasa jaina na banI jAya, e ja rIte zAstramAM sUtaka zabda lakhelo hoya eTalA mAtrathI sUtaka "jaina" banI jAya nahi. sUtaka laukika hovAthI laukika zAstromAM sUtaka viSayaka mAnyatA kaI che te sauthI pahelAM joIe. laukika zAstromAM sUtaka aMge bhinnabhinna matamatAMtaro pravarte che. e lokomAM ja sUtaka aMge eka mata na hoya tyAre jaino sUtakanA nAme potAnA dharmanI zrIjinapUjA baMdha karAvavA mATe medAne paDe te kevuM vicitra kahevAya ! lokottara zAsanane pAmelA jaino AvI nAdAnI kare te zobhe ? laukika zAstromAMnA ja sUtaka aMgenA keTalAka tamane coMkAvI denArAM vidhAno rahI raju karuM chuM. manusmRti (paM. rAmezvara bhaTTa bhASATIkA sahita) zArdU zIvamAzavaM, pADe vithI te . ?. . 6 / 'sapiMDoM meM maranekA Azauca daza dina yoM vidhAna kiyA gayA hai|' sapADatA tu puruSe, saptame vinavartate . 60 - 35. 6 / 'sAtaveM puruSa meM sapiMDatA dUra ho jAtI hai|' Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ li sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja sarveSAM zAvamAzaucaM, mAtApitrostu sUtakam / sUtakaM mAtureva syAdupaspRzya pitA zatraH 62 - mR. 1 / _ 'mRtako kA Azauca saba sapiMDoM ko samAna hotA hai aura janmakA sUtaka kevala mAtApitA ko hI hotA hai aura una dinoM meM bhI daza dina kA sUtaka mAtA ko hI hotA hai, pitA to snAna kara ke zuddha ho jAtA hai|' laukika zAstromAM prAmANita graMtha tarIke prasiddha manusmRtinI A vAta mujaba to ekadama spaSTa che ke "janmanuM sUtaka mAtApitAne ja hoya che. temAM paNa mAtAne daza divasa hoya che, jyAre pitA to snAna karavAthI ja zuddha thaI jAya che.' cokhaliyA gaNAtA brAhmaNo paNa manusmRti mujaba A pramANe mAne che. Aje A laukika sUtakanI mAnyatAthI paNa AgaLa vadhIne kharataragacchavALA ane kharataragacchanA pagale cAlanArA tapAgacchavALA, (A baMnenA AdhAro ApaNe AgaLa joIzuM ja.) daza - daza divasa sudhI AkhA gharane sUtaka lagADI daIne bhagavAnanI pUjA baMdha karAvI rahyA che. laukiko paNa janmanuM sUtaka mAtApitAne ja hoya che evuM mAne che. temAMya daza divasa mAtAne hoya. jayAre pitAne to snAna karavAthI zuddha mAne che. eTalA mATe ja daza divasa sudhI mAtA game teTalI vAra snAna kare to paNa zuddha na kahevAya. jevI rIte ema.sI.nA traNa divasa te bahena game teTalIvAra snAna kare to paNa zuddha na thAya, cothe divase (72 kalAke) snAna kare eTale zuddha gaNAya tevI ja rIte bALakane janma ApanAra mAtA daza divasa game teTalIvAra snAna kare to paNa zuddha na thAya. paNa daza divasa bAda snAna kare eTale zuddha gaNAya. A daza divasa daramiyAna gharanA bAkInA sabhyo to snAna kare eTale zuddha thaI ja jAya teo jinapUjAdi ArAdhanA kare temAM koI doSa na lAge. prasUti hoya ke ema.sI. hoya temaNe kyAMya aDAaDI to karavAnI ja nathI. koI bahena ema.sI.mAM bese eTalA mAtrathI AkhuM ghara abhaDAI jatuM nathI to pachI koI bahenane prasUti thaI emAM AkhuM ghara kevI rIte abhaDAI jAya? are, ema.sI. ke prasUtivALA bahenane koI aDI jAya to paNa snAna kare eTale zuddha thaI ja jAya che. AmAM AkhA ghara para pUjAbaMdhI lAdavAmAM viveka kaI rIte rahe? A Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 12 vicAraNA AgaLa jatAM te te zAstrapAThonA samaye vicArazuM eTale teno barAbara khyAla tamane AvI jaze. laukika dharmagraMtha "manusmRtinI ja vAta AgaLa vadhArIe to temAMnA bIjA paNa keTalAka zloko noMdhapAtra gaNAya. brAhmaNo hovAthI cokhkhAInI vAtamAM jarAya DhIluM to mUke ja nahi. Ama chatAM temanA mata mujaba temanA atipavitra gaNAtA 'agnihotrI anuSThAnamAM teo sUtakano bAdha gaNatA nathI. juo A rahyA tenA zloko : zuddhayedvipro dazAhena, dvAdazAhena bhuumipH| vaizyaH paJcadazAhena, zudro mAsena zuddhayati // 83 / a.5 / "(jisakA yajJopavita saMskAra ho cukA ho usa sapiMDake marane para aura kisI bAlakake janma meM vedapAThI Adi) brAhmaNa daza dinameM, kSatrI bAraha dina meM, vaizya paMdaraha dina meM aura zudra eka mahIne meM zuddha hotA hai|" na vardhayedadhAhAni, pratyUhennAgniSu kriyaaH| na ca tatkarma kurvANaH sanAbhyopyazucirbhavet // 84 // a. 5 // "sUtakake dinoMko na baDhAve aura agnihotra nA choDe, kyoMki agnihotra kA karanevAlA sapiMDabhI azuddha nahIM hotA hai|" A baMne zlokomAM "cAre varNanI sUtaka aMgenI samayamaryAdA alaga alaga che; sUtakanA divaso vadhAravA nahi, sUtaka samaye agnihotra choDavuM nahi ane sapiMDanuM sUtaka lAgyuM hoya to paNa agnihotrI azuddha banatA nathI" AvI cAra mAnyatA manusmRtie spaSTa karI che. A lokonI mAnyatA ane ApaNe tyAM cAlI paDelI aMdhAdhUMdhI para vicAra karIe to ApaNA kadAgrahIo para bhAre karuNA upaje tevuM che. manusmRti sUtakanA divaso vadhAravAnI nA pADe che ane ApaNe tyAMnA utsAhI jIvo vadhIne 40 - 40 divasa sudhI sUtaka ThokI besADIne garva anubhave che. manusmRti sUtakamAM agnihotra choDavAnI nA pADe che ane ApaNA sUtakavAdIo bulaMda avAje jinapUjA choDI devAnI ghoSaNA kare che. brAhmaNomAM Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 13 agnihotrane khuba ja pavitra mAnavAmAM Ave che. agnihotrIthI eka paNa divasa agnihotra choDAya nahi. mATe ja sUtaka lAgavA chatAM agnihotra para teo pratibaMdha mUkatA nathI uparathI agnihotra na choDavAno Adeza kare che. zrAvaka jIvanamAM jinapUjAnuM anuSThAna atipavitra che ane anivArya che. pUjA karyA vinA mukhamAM pANI paNa na nAMkhavAnA saMskAro jainakULanA moTA alaMkAra tarIke jagaprasiddha che. jinapUjA vinA zrAvakane cena ja na paDe. brAhmaNo sUtakamAM paNa agnihotra choDavAnI nA pADe che. ane ApaNe tyAM sUtakanA nAme jinapUjA choDavAnuM dabANa karavAmAM Ave e keTaluM vicitra kahevAya? A bheda to sAmAnya buddhi dharAvato mANasa paNa samajI zake tevo che. sUtaka laukika che tevuM zAstromAM spaSTa thayeluM che. laukiko paNa potAnA agnihotranA anuSThAnane sUtakamAM choDatA na hoya to jainoe potAnI jinapUjAdi ArAdhanA tochoDavAnI hoya ja nahi. ATalI sIdhI-sAdI vAta paNa kema samajAtI nahi hoya! laukiko sUtakamAM potAno dharma na choDe ane ApaNe ApaNo dharma sUtakanA nAme choDI devAno? AvuM to kema cAle ! hajI AgaLa. manusmRti sapiMDanuM sUtaka lAgyuM hoya to paNa 'agnihotrI azuddha thAya evuM svIkAratI nathI. jyAre ApaNe tyAM gharamAM chokaruM janyuM nathI ne sUtakanA nAme pUjA karanArA jinapUjakonI jinapUjA baMdha karAvI nAMkhe che. kevI UlaTI gaMgA ! jinapUjakane paNa azuddha mAnI le che ane e pUjA karavA derAsaramAM gayo hoya to derAsara abhaDAI gayAnI rADo nAMkhavAmAM Ave che!! ATalI vicAraNA vAcaka potAnI jAte sUtakanA viSayane AdhAra sAthe vicArI zake te mATe lakhI che. kevuM asamaMjasa cAlI rahyuM che te potAnI jAte samajI zakAze. manusmRtie janmasUtakanI bAbatamAM karelI vAta mujaba ATalI vAta spaSTa thAya che ! - janma sUtaka phakta mAtApitAne ja lAge che. - temAM paNa daza divasanuM sUtaka mAtAne lAge che. - pitA to snAna kare eTale zuddha thaI jAya che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja - sUtakanA divaso dareka varganA mANasone alaga alaga vadhatA - ochA hoya che. - sUtakanA divaso vadhAravA nahi. - sUtakamAM paNa agnihotra jevA anuSThAno choDavA nahi. - agnihotrI sUtakamAM paNa azuddha bane nahi. laukika mAnyatA ja jo AvI haLavI che to jainoe potAnI ArAdhanA baMdha karavA mATe ATalA kaTTara ke kadAgrahI banavuM zobhe kharuM? have manusmRtimAM mRtakanA sparzathI thatI azuddhinuM nivAraNa karavAno je upAya batAvyo che ane Aje e pravartamAna paNa che teno zloka paNa joIe. temAM AnuSaMgika bIjI vAtanuM samAdhAna paNa maLI raheze. divAkIrtimudakyAM ca, patitaM sUtikAM tathA / zavaM tatspRSTinaM caiva, spRSTavA snAnena zuddhayati // 86 // a.5| "cAMDAla, rajasvalA, patita, sUtikA, mUrdA aura usako chUnevAle : ina ko chUkara snAna mAtrase hI zuddha ho jAtA hai|" A zlokamAMthI ApaNane paNa traNa vAtanI spaSTatA maLe che. 0 aMtarAya (MC)vALI strIne aDI javAya. 0 prasUtA (suvAvaDI) strIne aDI javAya. 0 mRtaka (maDadA)ne aDI javAya. to snAna karavA mAtrathI eTale ke phakta snAna karavAthI zuddha thavAya che. ApaNe tyAM evI maryAdA pALavAnI che ja ke rajasvalA (aMtarAyavALI) strIne aDavuM nahi, bALakane janma Apyo hoya tevI suvAvaDI strIne aDavuM nahi. dareka jainonA gharomAM A maryAdA barAbara paLAvI ja joIe. mahAtmAo upadezamAM avasare A maryAdA pALavAnI vAta bhArapUrvaka karatA hoya che. Ama chatAM AjanA kALamAM A maryAdAnuM pAlana karavAmAM khUba ja maMdatA AvI gaI che. rajasvalAne aDavuM, tenA hAthanuM rAMdheluM jamavuM, prasUtA strIne aDavuM, tenI AkhA gharamAM aDIaDa cAlu hoya : AvuM vAtAvaraNa sarjAtuM jAya che. spaSTa che ke A maryAdA je na pALe te vyakti azuddha bane. have AvI vyaktine zuddha banAvavA zuM karavuM paDe tenI vAta A uparanA zlokamAM Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 15. lakhI ja che : rajasvalA - prasUtA strIne aDI janAro jo snAna (mAthAboLa) karI le to zuddha thaI jAya che. A rIte zuddha thayela vyakti kyAMya gharamAM aDyA vinA salAmata jagyAe rAkhela pUjAnA vastra, pUjAnI sAmagrIthI jinapUjA avazya karI zake. gharamAM koI aMtarAyavALA thAya, gharamAM prasUtivALA bena hoya eTale "have pUjA karavI nahi" AvI bhramaNA vartamAnamAM kadAgraha banIne phelAI rahI che te, maryAdApAlana naSTa thaI rahyuM che tenI jema ja jokhamI che, apekSAe vadhu jokhamI che te saue svIkAravuM paDe tevuM che. 'prasUtA strIne aDanAra, mRtakane aDanAra ane mRtakane aDelAne aDelA hoya tevA mANasane aDanAra snAnamAtrathI ja zuddha thaI jAya che evuM spaSTa zabdomAM "manusmRti'mAM lakhavAmAM AvyuM che. ApaNA zAstromAM badhe sUtakane laukika kahyuM che. jyAre laukika mAnyatA ja AvI che tyAre ApaNAthI "snAna pachI paNa azuddhi rahe tevI zAstrAdhAra vinAnI mAnyatAne koI paNa rIte svIkArI zakAya nahi. "sUtakamAM snAna karyA pachI pUjA thaI zake che evI zAstrIya vAta rajU karanArA ane te mujaba ArAdhanA karanArAne kazuM pApa lAgatuM nathI. chatAM te badhA upara "derAsara abhaDAvI rahyA che, jinapratimAne abhaDAvI rahyA che' evo asatya AkSepa karavAmAM Ave to Avo AkSepa karanArane teramuM abhyAkhyAna' nAmanuM pApa avazya lAge. kAraNa ke sUtakamAM snAna karyA pachI paNa azuddhi rahe evI mAnyatAne jainazAstrono Teko to nathI ja, manusmRti jevuM laukika zAstra paNa ene Teko ApatuM nathI. ATalI spaSTa vAta hovA chatAM sUtakanI bUmAbUma karIne zrAvakonI zrI jinapUjAmAM aMtarAya karavAmAM Ave to tevA mUrtipUjako, zrI jinapUjAnA anuSThAnane sthAnakavAsIo karatA paNa vadhu nukazAna karI rahyA che tevuM saune samajAze. kAraNa ke sthAnakavAsIo to pragaTapaNe zrI jinapUjAnA virodhI hovAthI loko temanI vAta ekadama mAnI na le. jyAre mUrtipUjaka thaine keTalAka tapAgacchavALA paNa, kharataragacchavALAnI sAthe zAstrIya niSedha na hovA chatAM sUtakanA nAme zrI jinapUjA baMdha karAvI rahyA hovAthI loko bhramaNAmAM aTavAya che ane Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 16 zrI jinapUjA na karavAnA doSamAM paDe che. A badhAnuM pApa zrI jinapUjAno niSedha karanArAne avazya lAge. manaskRtinI jema laukikonI kriyAkAMDonI vidhimAM vadhu upayogamAM levAtA bIjA paNa graMtho che. temAMthI nirNaya sidhu, dharmasidhu nAmanA laukikagranthomAM, pracalita sUtakanI mAnyatA sAthe jANavA jevI noMdhapAtra mAnyatAo paNa lakhI che. temAMnI keTalIka mAnyatAo ApaNe joIe. nirNaya sidhu (setu nAmaka hiMdI TIkA sahita) atrAzaucamadhye'pi snAnazraddhAdi kAryameva sUtake mRtake caiva, na doSo rAhudarzane / tAvadeva bhavecchuSTiryAvanmuktirna dRzyate // ' iti mAdhavIye vRddhavasiSThoktaH // hiMdI TIkA : prahaNa hote samaya nava mI snAna kaura zrAddha sUranA kAraNaki, mAdhavIyameM vRddhavasiSTa yaha kahate haiM - sUtaka aura mRtaka ina donoM kA rAhu darzanameM doSa nahIM jaba taka grahaNa mukta na ho taba taka sUtaka aura pAtavArane zuddha rahate hai' (pR. 11) grahaNa saMbaMdhI snAna-zrAddhane laukiko eTalA anivArya mAne che ke teo sUtakamAM paNa snAna-zrAddha karavAmAM doSa mAnatA nathI. ApaNe tyAM sUtakamAM pUjAbaMdhI karanArA keTalA avivekI che te AnA parathI samajAze. vizeSamAM laukiko mAne che ke grahaNanA samaye sUtakapAtakavALA paNa zuddha rahe che ane ApaNe tyAM grahaNa samaye derAsaro baMdha rAkhavAnI avicArI prathA cAlu karavA-rAkhavA mATe jIdapUrvaka dhamAla karavAmAM Ave che. kevI vicitratA che ! zAsanadeva teone buddhi Ape. mAdhavIye brAhme'pi 'zrAddhAdau pitRyajJe ca kanyAdAne ca no bhavet / ' hiMdI TIkA : mAdhavIya meM brahmapurANI thana hai ki, zrAddha badri pitRyajJa gaura cAvAnameM sUtaka nahIM hotA !' (pR. 724) brahmapurANa vageremAM laukika mAnyatA mujaba zrAddha Adi, pitRyajJa ane kanyAdAnamAM sUtaka lAgatuM nathI ane ApaNe tyAM zrI jinapUjA karavAmAM sUtaka lAgI jAya che - e keTalI hade yogya che? laukiko potAnA kAryo sUtakamAM paNa cAlu rAkhe. e ja laukikonA nAme ApaNe jinapUjA jevo dharma sUtakanA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 17 nAme choDI devAno ! AmAM konuM kalyANa thAya ? saMvarta : - jAte putre pituH snAnaM, sacelaM tu vidhIyate / mAtA zuddhayeddazAhena, snAnAttu sparzanaM pituH / hiMdI TIkA : 'saMvartane kahA hai ki putrake janmameM pitA kA savastra snAna kathana kiyA hai, mAtA daza dinameM zuddha hotI hai aura pitAke snAna kara lene se chUne vI DhoSa nahIM nAtA... putrapa vanyAneM bhI prayoga kayA hai...' (pR. 772). manusmRtimAM kahelI vAta saMvarta paNa kahe che. putra ke putrInA janmamAM mAtA daza divasamAM snAna karIne zuddha thAya che. jayAre pitA to vastrasahita snAna kare eTale tarata ja zuddha thAya che tyAra pachI teone aDavAmAM koI doSa lAgato nathI. AkhA gharane sUtaka lagADI daIne gharanA badhA sabhyone azuddha mAnavA ane temanI pAse jinapUjA baMdha karAvavI e keTaluM vicitra kahevAya ! aMgirA : 'sUtake sUtikA varSaM, saMsparzo na niSidhyate / saMsparze sUtikAyAstu, snAnameva vidhIyate / ' hiMdI TIkA : 'aMgirAne likhA hai ki, sUtakameM sUtikA se bhinna ko chUne veza niSedha nahIM hai gaura sUtikA che chUne meM snAna karanA hI hai ' (pR. 771) A kathana mujaba sparzAsparza (aDoaDI)nI maryAdA mAtA saMbaMdhI pALavAnI che. gharanA bIjA sabhyo aspRzya banatA nathI. prasUtA strIne koI sparzI jAya to tene snAna karavAnuM kahe che. Aje eTalI ajJAnatA cAle che ke prasUtA bahenano sparza thatAMnI sAthe pUjA baMdha karI devAmAM Ave che. AgaLa vadhIne sparza na thayo hoya, gharamAM rahyo ke jamyo tenI sajA rUpe ghaNA mahAtmAo tenA upara pUjAbaMdhI pharamAvI de che. keTaluM ayogya cAlI rahyuM che ! hajI AgaLa sUtakanA viSayamAM laukika zAstra zuM kahe che te juo. tathA ca zuddhiratnAkare dakSaH - svasthakAle, tvidaM sarvaM, sUtakaM prikiirtitm| Apadgatasya sarvasya, sUtake'pi na sUtakam / / hiMdI TIkA : "zuddhirastrIrameM hRkSo vIca hai ki, yaduM sarva sUta svastha Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 18 samayameM jAnane, ApatkAlameM sabako sUtakameM hI sUtaka nahIM lgtaa|" ApatkAla vagere batAvatA kahe che : "atha karmataH triMzacchlokyAM :tattatkAryeSu satrivatinRpanRpavaddIkSitatviksvadezabhraMzApatsvapyanekazrutipaThanabhiSakkAruzilpAturANAm / saMprArabdheSu dAnopanayanazrAddhayuddhapratiSThAcuDAtIrthArthayAtrAjayapariNayanAdyutsaveSvetadarthe / / nAzaucamiti zeSaH // " &iii TI.st : "triMzatzlokI meM kahA hai ki, annayajJa karanevAlA, vratI, rAjA, dIkSita, Rtvija, apane dezakA nAza, vipatti, aneka vedokA pATha, vaidya, kAru, zilpI, rogI, dAna, yajJopavita, yajana, zrAddha, yuddha, pratiSThA, muNDana, tIrthakI yAtrA,jaya, vivAha inakA prAraMbha inake utsavo ke usa ukta kAryomeM azauca nahIM hotaa|" (pR. 830) "na vatinAM vrate' iti viSNukteH // DiMDI.TI.st : "viSNune kahA hai ki, vratavAlokA vratameM azauca nahIM hai|" (pR. 831) "vivAhadurgayajJeSu yAtrAyAM tIrthakarmaNi na tatra sUtakaM... iti paitthinsismRteH||" hiMdI 20 : "paiThinasikI smRtimeM likhA hai ki vivAha, durga, yajJa, yAtrA, tIrtha, karma inameM sUtaka nhiiN|" (pR. 831) "ata evoktaM brAhme : - gRhitaniyamasyApi na syAdanyasya kasyacit iti / / evaM devapUjAdi / / madanapArijAte yamo'piH zivaviSNvarcanaM dIkSA, yasya cAgni parigrahaH / zrautakarmaNi kurvIta, snAtaH zuddhimavApnuyAt / / " "gauDa zuddhitattve mantramuktAvalyAm :japo devArcanavidhiH, kAryA dIkSAnvitainaraiH / nAsti pApaM yatasteSAM, sUtakaM vA yatAtmanAm / / " DiMhI TI.st : "isIse brahmAne likhA hai ki, jo koI niyamapUrvaka karai usako sUtaka nahIM karanA cAhiye, isI prakAra devapUjA AdimeM jAnanA / madana Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 19 pArijAtameM yamakAmIne kathana likhA hai ki, ziva aura viSNukI pUjA, dIkSA aura agnikA grahaNa jisako hai use vedokta karma karanA cAhiye, aura snAna se pavitra hotA hai / gauDazuddhitattvameM maMtramuktAvalIkA vAkya hai ki, dIkSAvAle manuSyoMko japa aura devapUjanakI vidhi karanI cAhiye kAraNa ki, vazIbhUta manavAle puruSako pApa aura sUtaka nahIM lgtaa|" (pR. 831-832) "darza ca pUrNamAsaM ca, karma vaitAnikaM ca yat / sUtake'pi tyajenmohAt, prAyazcittI patedvijaH / / iti marIcyukteH" DiMDI 21st : marIcine bhI kahA hai ki, amAvAsyA aura pUrNimAkA zrAddha, vaitAnika karma inako sUtakameM bhI jo brAhmaNa tyAgatA hai vaha prAyazcitta kA bhAgI hotA hai|" (pR. 834) "sUtake mRtake caiva, saMdhyAkarma samAcaret / " DiMhI TI.st : (aparArkameM pulastyajIne kahA hai ki) "sUtaka aura mRtyumeM dvijako saMdhyAkarma karanA cAhiye / / " (pR. 836) laiGge'pi :- sUtake mRtake caiva, na doSo rAhudarzane / ____ tAvadeva bhavecchuddhiryAvanmuktirna dRzyate / / " "prayogapArijAte bRhaspati : kanyAvivAhe saMkrAntau, sUtakaM na kadAcana // " DiMhI TI: liMgapurANa meM bhI kahA hai ki, rAhu ke sUtaka (grahaNa) meM sUtaka vA mRtyumeM doSa nahIM, itanI hI zuddhi hotI hai, jaba taka (grahaNa mukti) na ho / prayogapArijAtameM bRhaspatikA vAkya likhA hai ki, kanyA kA vivAha aura saMkrAntimeM kadAcit bhI sUtaka nahIM / " (pR. 837) vAMcako "nirNayasiMdhu' graMtha kaDhAvIne joI zake che. laukikonA ATalA badhA graMtho sUtakanA samayamAM sUtaka na pALavAnA, sUtaka na mAnavAnA samayo batAve che. temAM devapUjAno paNa ullekha spaSTa rUpe kare che. laukiko paNa sUtakamAM devapUjAne vajarya mAnatA nathI. jyAre ApaNAM zAstromAM to kyAMya sUtakamAM zrI jinapUjA na thAya tevo ullekha ja nathI eTale ApaNe to sUtakamAM zrIjinapUjA baMdha karavAnI hoya ja nahi. chatAM vartamAnamAM laukiko karatA paNa AgaLa vadhIne zrI jinapUjA baMdha karAvavAmAM Ave che te taddana avicArI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja kRtya che evuM tamane paNa lAgaze. laukiko sUtakamAM paNa yajJa, dAna, yajJopavita, vedapATha, zrAddha, pratiSThA, muMDana, tIrthayAtrA, zivapUjA, viSNupUjA Adi karavAnI chUTa Ape che, ane ApaNe tyAM jinapUjAnI kaDaka baMdhI cAle che ! zivapUjA-viSNupUjA thAya ane jinapUjA na thAya evo koI zAstrapATha kyAMya lakhelo che? ApaNA zAstromAM sUtakanI vAta lokottara vAta pUrNa karyA pachI laukika vibhAgamAM karI che. jo laukikone A laukikagraMthanA kathana mujaba zivapUjA-devapUjAmAM vAMdho na hoya to ApaNane jinapUjAmAM vAMdho kevI rIte hoya? ApaNA zAstrapATho joIzuM tyAre A vAta paNa spaSTa thaze. "nirNayasiMdhunI jema ja laukikono eka mAnya graMtha che : dharmasiMdhu. teno paNa bhASAnuvAda sahita ahIM ullekha karuM chuM. A paNa laukika mAnyatAno graMtha che. temAM paNa sUtakano viSaya lakhavAmAM Avyo che. temAM vizeSa jANavAyogya aMza A pramANe che. "prArabdhAsannasatrasyAnnadAnAdiSu nAzaucaM, pUrvasaMkalpitAnneSu na doSaH parikIrtitaH, udakadugdhadadhighRtalavaNaphalamUlabharjitAdyannAnAM sUtakigRhasthitAnAM svayaM grahaNe doSAbhAvaH, sUtakihastAttu na grAhyaM, kecittaNDulAdikamapakvamannaM grAhyamAdhu: I'' bhASAnuvAda : "pUrva prAraMfmata kriye acayajJa annavAna gAdri nAzava nahIM lagatA hai, pUrva saMkalpita kiye annoM viSe Azauca nahIM lagatA hai / sUtakIke gharameM sthita huye pAnI, dUdha, dahI, ghRta, namaka, phala, mUla aura bhUnA huA anna ina saboko apane hAthase grahaNa karanemeM doSa nahIM lagatA hai| sUtakI ke hAtha se ye saba cIja nahIM grahaNa karanI / kitaneka graMthakAra cAvala, Adi nahIM pAye huI banno graha cheranA pusA hate haiM' (pR. rarU, ra11). "atha sUtikA zuddhi : dazAhAnte sUtikAyA aspRzyatvanivRttiH / " bhASAnuvAda : "za dina uparAMta sUtikA sparzaneI nivRtti hotI hai"" (pR. ra66) A lakhANamAM sUtakInA gharanA pANI-dUdha-dahIM ghI phaLa vagere potAnA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja hAthe grahaNa karavAmAM doSa nathI evuM spaSTa vidhAna che. jyAre kharataragacchanI mAnyatA mujaba sUtakInA gharanA pANIthI devapUjA karavI zuddha na kahevAya evuM temanA graMthomAM che. bolo, have? laukikomAMthI sUtakanI vAta AvI che teo jene doSa mAnatA nathI tevI ja vastumAM jainadharma mATe doSa lAge tevuM vidhAna karavuM jarAya yogya kahevAya ? khUba ja madhyastha buddhithI vicAravA jevI vAta che. mArI mAnyatA ke tArI mAnyatAnI vAta choDo. vastutattva zuM che te vicAro to kyAMya haThAgraha karavAno rahe nahi. eka bIjI vAta para paNa khAsa dhyAna Apajo . upara jaNAvI gayA te mujaba 'nirNayasiMdhu' graMthamAM spaSTa jaNAvyuM che ke "vratavALAne vratamAM dUSaNa lAgatuM nathI." laukiko temanA vratadhArIone sUtakanA divasomAM paNa vrata pALavAnuM cAlu rAkhavA jaNAve che. sUtakanA nAme lIdhelA vratane choDI devAnuM kahetA nathI. ApaNA dharma mujaba vicAro to zrAvakane nitya zrIjinapUjA karavAno niyama grahaNa karavAno che. zrAvakonI caryAne varNavato zrI zrAddhavidhi prakaraNa nAmano graMtha samagra tapAgacchano mAnya graMtha che. temAM zrAvake divase, rAte, parvadine, cAturmAsamAM, varSamAM ane samagra jIvanamAM zuM zuM karavuM joIe tenuM vistRta varNana ApyuM che. A graMtharatnamAM pU. A. zrI ratnazekhara sU.ma.e sadIo pUrve pharamAvyuM che ke ___ "nityaM yathAzakti trirdviH sakRdvA jinapUjA, jinadarzanaM, saMpUrNadevavaMdanaM, caityavaMdanA vA kAryeti niyamyam / " "haMmezA yathAzakti traNavAra, bevAra ke ekavAra zrIjinapUjA, zrI jinadarzana, saMpUrNa devavaMdana ke caityavaMdana karavuM e pramANe zrAvake niyama karavo joIe." A zAstrAjJA mujaba dareka zrAvake "haMmezA zrI jinapUjA karavI evo niyama grahaNa karavAno che ja. zrAvakanuM A eka vrata thayuM, niyama thayo. laukiko paNa vratavALA dhArmikone sUtaka pALavAnI AjJA karatA nathI. temanuM vrata pALavA de che. jyAre ApaNe tyAM niyamapUrvaka karavAnA zrI jinapUjAnA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja kartavyane sUtakanA nAme baMdha karAvavAmAM Ave che. kadAca zrAvako zAstrajJA mujaba jinapUjAno niyama levAnuM bhUlatA hoya to yAda karAvIne tevA niyamamAM zrAvakone joDavA joIe tenA badale sUtakanA nAme jinapUjAno pratibaMdha ThokI devo koI paNa rIte ucita na kahevAya. garabaDa to kevI cAlI che te juo : laukiko paNa sUtakInA gharamAM rahelA pANI vagerene sUtakI (mAtA)nA hAthe grahaNa karavAnI nA pADe che. potAnI jAte ke bIjAnA hAthe levAmAM doSa mAnatA nathI. AvI mAnyatA dharAvatA laukikothI paNa AgaLa vadhIne ApaNe tyAM ghaNA utsAhI upadezako sUtakInAM gharanAM pANI Adine aspRzya gaNAvIne tenAthI zrI jinapUjA karavAno pratibaMdha pharamAve che. kevI ajJAnatAbharI jaDatA ! A hakIkatamAM to kharataragacchano mata che. laukiko paNa jeno svIkAra karatA nathI tevA kharataragacchanA A matane tapAgaccha mAnya rAkhyo nathI tenI vAta AgaLanA zAstrapAThomAM spaSTa thaze. e ja rIte "dharmasiMdhu'mAM jaNAvyA mujaba "daza divasa sudhI sUtikA(mAtA)ne sparzAsparzanI maryAdA pALavAnI che." "senapraznamAM A ja maryAdA batAvI che chatAM Aje prasUtA strIne daza divasathI AgaLa vadhIne 20-30-40 divaso sudhI sparzanI - aDAaDInI maryAdA paLAve che. eTaluM ja nahi ApaNA sUtakavAdIo to sUtikA (mAtA) sivAyanA gharanA bAkInA sabhyo pAse paNa daza daza divasa sudhI teo paNa aspRzya hoya te rIte zrI jinapUjA baMdha karAve che. sUtikA (mAtA)no sparza thaI jAya to snAna karIne zuddha thavAnuM vidhAna laukiko kare che. ApaNe tyAM sUtikAne aDI gayelA mANaso snAna karI le toya temane zuddha mAnavAno pelA sUtakavAdIo dharAra inkAra kare che. AvI khoTI mAnyatA na to laukika zAstramAM che, na to lokottara zAstramAM che. AvI managhaDaMta mAnyatA upadezanArA, pracAranArA ke te mujaba AcaranArA : AmAMthI koInuM ya kalyANa na thAya. zAstrAjJA mujaba sUtaka samaye paNa snAnathI pavitra banIne jinapUjA karanAro zrAvaka potAnuM AtmakalyANa sAdhe che. laukikazAstrano paNa jo vyavasthita vicAra karavAmAM Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja Ave to sUtakanAM nAme zrI jinapUjA baMdha karAvavAnI calAvavAmAM AvatI garabaDa baMdha thaI jAya. A rIte laukikazAstra upara vicAra karatA paNa jaNAya che ke sUtakanA nAme zrI jinapUjA baMdha karAvavAno je pracAra cAlyo che te pApakRtya ja che. have ApaNe ApaNAM AgamazAstromAM sUtakano laukika viSaya zI rIte carcAyo che tenI vigatavAra vicAraNA karIe. ApaNAM AgamAdi zAstromAM sUtakanA laukika viSayano mukhya rIte be vibhAgamAM vicAra karyo che : (1) zrAvaka sUtakanA divasomAM jinapUjAdi karI zake ke nahi? (2) sAdhue gocarI vahoravA mATe sUtakagRhonI maryAdA kevI pALavI ? Aje bAMdhebhAre sUtakanA nAme pratibaMdha lAdavA mATe badhA zAstrapAThono khIcaDo karIne havAlo ApavAmAM Ave che te taddana ayogya che. je viSaya gocarI vahoravAno che tenA pATho gocarI mATe lAgu paDe che tene jinapUjAmAM lagAvI zakAya nahi ane jinapUjAnA je paNa pATho hoya tene gocarI vahorAvavAnA viSayamAM lagAvI zakAya nahi. jinapUjA ane supAtradAna : A baMnenI maryAdA alaga - alaga che. kothaLAmAM pAMca zerI kUTavAno koI artha nathI. vAcako bhramaNAmAM na paDe te mATe ApaNe ahIM sau prathama zrI jinapUjA viSayaka zAstramaryAdAnI vicAraNA karIzuM ane pachI gocarI aMgenI zAstramaryAdAono vicAra karazuM. sUtaka samaye zrI jinapUjA karavA saMbaMdhI zAstramaryAdA: | snAna karyA pachI paNa azuddhi rahe ane zrI jinapUjA na thaI zake tevA saMyogonuM varNana karatA zrI zrAddhavidhi prakaraNamAM pharamAvyuM che ke "kasyacit snAne kRte'pi yadi gaDukSatAdi sravati, tadA tenAMgapUjAM svapuSpacaMdanAdibhiH parebhyaH kArayitvA agrapUjA, bhAvapUjA ca svayaM kAryA, vapurapAvitrye pratyutAzAtanAsambhavena svayamaGgApUjAyA niSiddhattvAt // " "koI mANasane snAna karyA pachI paNa jo ghA-gumaDA vageremAMthI lohIparu vagere nIkaLatuM hoya to te mANase potAnA phula-caMdana AdithI bIjA pAse aMgapUjA karAvavI, pote na karavI. agrapUjA ane bhAvapUjA pote karavI. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 24 kAraNa ke zarIra apavitra hoya tyAre AzAtanAno saMbhava hovAthI zAstraniSiddha aMgapUjAne pote karI zake nahi." Ama to ApaNuM zarIra azucithI ja bhareluM che. paraMtu jyAM sudhI A azuci zarIramAM ja che tyAM sudhI snAna kare eTale zarIra pavitra gaNAya. snAna karyA pachI paNa lohI vagere azuci zarIramAMthI bahAra AvatI hoya to zarIra apavitra gaNAya che, AvA saMyogomAM bhagavAnanI aMgapUjA thaI zake nahi. ahIM zAstrakAronI gItArthatA juo : aMgapUjA na thaI zake tyAre paNa potAnA pUjA dravyo dvArA bIjA pAse aMgapUjA karAvavI ema zAstrakAroe pharamAvyuM. jyAre A sUtakavALAo to zAstramAM kyAMya niSedha karelo na hovA chatAM, sUtakanA nAme zrI jinapUjAno niSedha to kare ja che paNa ATalAthI saMtoSa na thatAM "sUtakavALAnA gharanAM pANI ane agnithI pUjA na thAya tevI zAstrAdhArarahita vAto kare che. zrI zrAddhavidhi prakaraNamAM snAna karyA pachI paNa zarIra apavitra rahe tevAM kAraNo batAvyA temAM kyAMya sUtakano ullekha karyo nathI. eTale "sUtakamAM snAna karyA pachI paNa zarIra apavitra rahe tevI azAstrIya, atArkika mAnyatAno koI paNa prabhubhakta svIkAra karavo joIe nahi. - prasUtA strI ane aMtarAyavALI strIne lohIno srAva cAlu hovAthI snAna karavA chatAM teo pUjA karI zakatA nathI. prasUtAnA 10 divasa ane aMtarAyavALI strInA 72 kalAka pasAra thayA pachI paNa jayAM sudhI srAva saMpUrNa baMdha na thAya tyAM sudhI teothI pUjA thaI zake nahi. agrapUjAdi karI zake. sUtakano vivAda sadIo jUno che: sUtakamAM jinapUjAno pratibaMdha kharataragacchanI mAnyatA che : tapAgacchanI mAnyatA sUtakamAM paNa jinapUjAdi karavAnI che : A badhAyanA AdhAro juo: AjanA samayamAM khoTA pracArono mAro calAvavAnA pariNAme eka evI havA UbhI thaI che ke "sUtakamAM jinapUjA thAya tevo navo mata pU. A. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja zrI rAmacaMdra sU.ma.e zaru karyo che. tapAgacchamAM to parApUrva kALathI sUtakamAM jinapUjA karavAno pratibaMdha ja che." jemaNe itihAsa vAMcyo nathI ane zAstrazravaNa paNa karyuM nathI evA aMgUThAchApa mANaso paNa A pracArayAtrAmAM joDAI gayA che. mANasa DAhyo hoya to pracAramAM taNAya nahi paNa tapAsa kare. je zodhamAM nIkaLe che tene satya maLe paNa che. paNa temAM DUbakI mAravI paDe che. "jina khojA tina pAIyA, gahare pAnI peTha.' jene zodhavA nIkaLyo tene meLavIne ja rahyo paNa UMDA pANImAM utarIne ! zuM A vivAda AjakAlano ubho thayo che ? A viSayamAM vivAdamAM kharataragacchano mata zuM che? A viSayamAM | vivAdamAM tapAgacchano mata zuM che ? zuM A vivAda vijaya rAmacandra sU.ma. e ubho karyo che? ke tapAgacchanA matane teozrI vaLagI rahyA che? AnA nirNaya mATe zuM AdhAro maLe che? A badhA savAlonA javAbo atyAre maLe tema che. A prazna AjakAlano nathI paNa sadIo jUno che, prAcIna che. kharataragacchanI mAnyatA A viSayamAM kaI che tene spaSTapaNe raju karatA kharataragacchanA graMtho Aje vidyamAna che ane sau koI vAMcI zake che. tapAgacchanI mAnyatA A viSayamAM kaI che tene spaSTapaNe raju karatA tapAgacchanA graMtho paNa Aje vidyamAna che. ane sau koI vAMcI zake che. jo kharataragaccha ane tapAgacchanA sadIo jUnA AdhAro che ja to pachI pU. A. zrI vijaya rAmacandrasU.mahArAjAe sUtakamAM jinapUjA karavAno navo mata kADhyo che evI vAta to Take ja kevI rIte? tame Aje paNa 'vividha praznottara vagere pustakomAM thayela pratipAdana joI zako cho. kyAMya temaNe navAmatarUpe A vAta karI ja nathI. pUrvanA tapAgacchAdhipati zrIhIravijaya su.ma., senasU.ma. vagerenA graMthonuM ja pratipAdana ane samarthana karyuM che. e graMtho to ApaNe joIzuM ja, paNa sau prathama sUtakamAM jinapUjA thAya ke nahi te prazna sadIo pahelA carcAto hato tenA AdhAragraMthonI sAkSI ApIne ahIM tenI vicAraNA karIe. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 26. sUtakamAM zrIjinapUjA na thAya tevI mAnyatA kharataragacchanI che : tapAgaccha tevuM mAnato nathI. A baMnenA prAmANika AdhAra graMthoH tapAgacchamAM Aje je rIte jorazorathI sUtakanA nAme zrI jinapUjA baMdha karAvavAno pracAra cAlI paDyo che te sAMbhaLIne AjanI navI peDhI to ema ja samajI leze ke tapAgacchamAM sUtakanA divasomAM AkhA gharathI pUjA thAya ja nahi. tapAgacchanI A paraMparA che. emAM jo ene evuM sAMbhaLavA maLe ke sUtakamAM jinapUjA na karavAno mata to kharataragacchano che, tapAgaccha to sUtakamAM jinapUjA snAna karyA pachI thAya tevuM mAne che to ene bhAre Azcarya thAya. saMzaya paNa tene pedA thAya ke zuM kharekhara AvuM haze ke A eka gappAbAjI che ? koI hA kahe ane koI nA kahe temAM to prazna vadhu guMcavAto jAya. kharekhara kharataragacchanI mAnyatA kaI che? ane kharekhara tapAgacchanI mAnyatA kaI che ? te mArI-tamArI mAnyatAthI nakkI karavAne badale sadIo jUnA graMthonA AdhAre tapAsIe to satya sArI rIte bahAra Ave. tame paNa kadAca sAMbhaLyuM haze ke "sUtakamAM jinapUjA baMdha karavAnI mAnyatA kharataragacchanI che evo pracAra Ajano navo che. kharekhara to kharataragaccha-tapAgaccha baMnenI mAnyatA A viSayamAM samAna che." A viSayamAM paNa ApaNe jUnA graMtho joIe to ja sAcI mAhitI maLe. cAlo, ApaNe e prAcIna graMtho joIe. tapA-kharatara bheda ane praznottara catvArizat zataka zrI hIraprazna ane zrI senaprazna to lagabhaga pAMca sadI pahelAnA tapAgacchAdhipati AcArya bhagavaMtanA praznottara graMtho che. te samayanI tapAgacchanI sAmAcArI kaI hatI te A adhikRta graMtho dvArA sArI rIte jANI zakAya che. paraMtu ene jotA pahelA ApaNe tapA-kharatarabheda ane praznottara cavAriMzat zataka nAme Aje prakAzita thayela lagabhaga pAMcaso varSa prAcIna sAhityane joIe. ene vAMcyA pachI zrIhariprazna ane zrI senapraznanA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja prazno jozo to barAbara samajAze. Aje enA je viparIta artha karavAmAM Ave che te yogya nathI evuM paNa samajAze. AjathI lagabhaga pAMca zatAbdI pahelA kharataragacchamAM upAdhyAya zrI jayasoma gaNivara thaI gayA. teo mogala zahenazAha akabara ane akabara bAdazAhanA pratibodhaka tapAgacchAdhipati pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad hIravijayasUrIzvarajI mahArAjAnA samakAlIna manAya che. temane te samaye tapAgacchanuM samarthana karatAM ane kharataragacchanuM khaMDana karatAM lakhANanAM keTalAka pAnAMo maLI AvelA. kharataragacchamAMthI tapAgacchamAM gayelA eka zrAvake lakhelAM A pAnAMo hovAnuM upA. jayasoma gaNivare noMdhyuM che. te samayanI jUnI gujarAtI bhASAmAM bola" svarUpe A lakhANa thayuM hatuM. te samayanA kharataragacchanA AcAryazrI jinacandrasUrijInA AdezathI ane AcArya zrI jinasiMhasUrijInA kathanathI upA. zrI jayasoma gaNivare kharataragacchanuM khaMDana karatA te "bolo' sAme kharataragacchanuM samarthana karatAM bolo' praznottararUpe lakhyA hatA. pAMcaso varSa prAcIna e praznottaro vartamAnamAM chapAI gayAM che. jUnI gujarAtI bhASAnA e praznottarone vartamAnanI gujarAtI bhASAmAM rUpAMtara karavA sAthe zrI mohanalAlajI mahArAjanA zrI buddhisAgara gaNIe 'praznottara cArizata zataka' nAmanA pustakarUpe vi. saM. 2012nI sAlamAM prakAzita karyuM che. jyAre pelA zrAvakanAM lakhelAM manAtAM jUnAM pAnAMo hastalikhita jJAnabhaMDAromAMthI maLI AvatA pU. AcArya zrI jaMbusUrIzvarajI ma.e tenuM saMpAdana karIne "tapA-kharatarabheda" evA sArthaka nAme pustakarUpe prakAzita karyuM che. A baMne pustako Aje jJAnabhaMDAromAM upalabdha che. bIjA aneka viSayo sAthe temAM sUtakanI mAnyatAo paNa be gacchonI judI paDe che tenI carcA karatA be bolo ane be praznottarI che te ApaNe joIe. sau prathama tapA-kharatarabheda" nA "bola joIe : vola - dha2mo - raghara. tIvAra gAvyA pache pahara 8 | 22, 3tha ddAra8] bIjA loka kAMdhIyA kAMdha dIdhI huvaI te TAlaI / sAmAi, poSaha, paDikamaNau, Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 28 dina 3 pUjA TAle, gharanA dhaNI dina 3 sAmAyika, paDikkamaNa, poSaha na karai / dina 12 pUjA TAlai ghararA ghaNI / zuM isaDA tau kIyAhI zAstramAMhe dIsatA nathI / e vaNI zAstra viruddha gharanA AcAra cha / tapA tiNa velAi karai / 51 / bola pa1mo (bhASA) "kharatara lokAcAra AvyA pachI prahara 8-12, ane bIjA loka kAMdhIyA kAMdha dIdhI hoya te 16-24 sAmAyika - posaha - paDikkamaNuM TALe che. divasa traNa sudhI pUjA TAle che, gharano mAlika divasa traNa sAmAyika-posaha-pratikramaNa na kare, divasa bAra sudhI pUjA TAle che, te AvuM to koI zAstramAM nathI. e paNa zAstraviruddha gharano AcAra che. tapA te velAo kare che." ___ bola 52 mo - 520 janmare sUve dina 12 gharane derAsararI pUjA na karai, te paNi ApaNA gharanA AcAra che. zAstra viruddha chai / kAMI jeha bhaNI kalpasUtramAMhe zrI mahAvIrajanamare adhikArai "jAe dAe bhAe kareNa (i) karavattA (kAravei)" je jaganyAna(te) devapUjAvizeSa, to siddhAratha rAjA Apa pUjA kIdhI tathA anerApAMhe karAvI, sUAmAhe karAvI / zrI siddhAratha rAjA te zrI pArasanAtharai sAsaNai zrAvaka che, teNe pUjA kIdhI, pache khara0 niSedhai chai te zAstraviruddha che, mApanaDuM dharA gavAra / 62 // bola para mo (bhASA) : "kharatara janmanA sUtake divasa 12 gharanA derAsaranI pUjA na kare, te paNa potAnA gharano AcAra che, zAstraviruddha che. repha raveDuM " AmAM je yajJa te devapUjA vizeSa che. zrI siddhArtha rAjAe pote pUjA kIdhI che tathA bIjA pAse karAvI che. sUtakamAM karAvI che. zrI siddhArtha rAjA te zrI pArzvanAthanA zAsananA zrAvaka che. temaNe pUjA karI, pachI kharatara niSedha che te zAstraviruddha che, potAnA gharano AcAra che." (tapA-kharatarabheda, pR. 38 thI 41) 500 varSa prAcIna A bolamAMthI ATalI vAta maLe che : - kharataragacchavALA maraNasUtakamAM smazAne gayA hoya to 8 thI 12 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 29 prahara, jo kAMdha ApI hoya to 16 thI 24 prahara sAmAyika, pauSadha, pratikramaNa karatA nathI. -traNa divasa pUjA choDI de che. - A to gharadhaNI sivAyanI vAta thaI. - gharano mAlika to traNa divasa sudhI sAmAyika, pauSadha, pratikramaNa choDI de - ane bAra divasa sudhI pUjA choDI de che. - kharatarano A zAstraviruddha potAnA gharano AcAra che. -tapAgacchavALA to maraNasUtakamAM paNa sAmAyika, pauSadha, pratikramaNa, pUjA kare che. - kharataragacchavALA janma sUtakamAM potAnA ghare derAsara hoya to bAra divasa ghara derAsaranI pUjA karatA nathI. te zAstraviruddha potAnA gharano AcAra - zrIkalpasUtramAM bhagavAna mahAvIranA janma adhikAramAM zrIsiddhArtha rAjAe pote pUjA kIdhI che ane bIjA pAse karAvI che pachI kharataragacchavALA niSedha kema kare che? Aje sUtakanA viSayamAM evo Aropa karavAmAM Ave che ke "zrI kalpasUtra subodhikA TIkAmAM 'hurvam riyaMti zeSa: I' Avo pATha mULa TIkAkArano nathI, prakSipta che, chApanArAe umerelo che." uparanA 500 varSa prAcIna bolomAM paNa pUjA karI-karAvIno pATha batAve ja che eTale nakkI che ke subodhikA TIkAmAM uparano pATha 500 varSa pahelA paNa hato ja. eTale hamaNAM chapAvanAre umerI dIdhela pATha che evuM siddha thatuM nathI. chatAM tevo AkSepa karavAmAM Ave, cAlu rAkhavAmAM Ave tene mRSAvAdanuM pApa lAge. tapA-kharatarabhedanA 500 varSa prAcIna A bolomAMthI ATalI vAta maLI. have A bolonuM 500 varSa pahelAnA kharataragacchanA upA. jayasoma gaNIe je khaMDana karyuM te paNa joIe. zuM kharataragaccha upara jaNAvI tevI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 30 mAnyatA dharAve che? zuM tapAgacchanI mAnyatA sUtakamAM pUjA karavAnI che? zuM upAdhyAyajI kharataragaccha para karavAmAM AvelA Aropo nakAre che ? A badhA savAlonA javAba mATe ApaNe upA. jayasoma gaNInuM "praznottara catvAriMzata zataka'mAM pR. 169 thI 176mAM je lakhyuM che te joIe. prazna - tathA bAMdhIyA gAzrI sImAcipoSada pUnA pramuragha (vaMdha) rArighavInA bhAva likhyA te tumhe aNajANyAM likhyA, bIjA kAMdhIyAnai lokavyavahArai trehIyA snAna kIdhAM pUThai pUjA kIdhI sujhai, nizcayabaddha sadA sAmAyika paDikamaNA navakAra guNaNA sarva manamAMhi karai trehIyA snAna pachI sarvathA e mokalA thayA, kAMi na karai, teha gharanA deharAsara sUA utAryA pachI gharanA dhaNI gharanai pANIyai pakhAlai pUjai, anerA zrAvaka bIjA gharanai pANIyaiM pavitra thai bIjA gharanai pANIyai karI pakhAla pUjA karai, bIjA gharanI agni karI dhUpa dIpa pramukha karai, ima amhArA gurunA saMpradAya likhita chai, khyAla (na) havai tau gItArtha niravirodha guru pUchIjyo, jehanai ApaNA gurunI pratIti thAsyai te maaniisyi|" bhASA: "kAMdhIyA Azrita sAmAyika poSaha pUjA Adi (baMdha) rAkhavA bAbata je lakhyuM te tamoe ajANate lakhyuM che (ghara sivAyanA) bIjA kAMdhIyAone loka vyavahArathI 2hIyA (traNa divasanA, nahIM ke traNa saMkhyAnA) snAna karyA pachI pUjA karavI sUjhe nizcayabaddha sadA (niyamavALAo) sAmAyika paDikkamaNuM navakAra gaNavuM Adi sarva manamAM kare, trehIyA snAna pachI e badhA kAryo sarvathA khullA thAya, eTale sudhI kAMI paNa na kare. te gharanA derAsara sUtaka kADhyA pachI gharadhaNI (potAnA) gharanA pANIthI pakhAle pUje, gharadhaNI sivAya anya gRhastha bIjA gharanA pANIthI nhAI dhoI) pavitra thaIne bIjA gharanA pANIthI pakhAla pUjA kare ane bIjA gharanA ja agnithI dhUpa, dIpa, pUjA pramukha kare. ema amArA gurunA saMpradAyathI likhita (niyama) che. khyAla (na) hoya to te niSpakSapAtI gItArtha guruone pUchajo. jene potAnA gurunI pratIti haze te mAnaze." upA. jayasoma gaNIe ApelA A javAbamAMthI AvuM tAraNa nIkaLe che Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 31 - kAMdha na ApI hoya tevA lokAcArathI pAchA AvelA mATe teo kazo javAba ApatA nathI. - jemaNe kAMdha ApI che temAM paNa gharanA vyakti mATe koI khulAso nathI. - ghara sivAyanA bIjA kAMdha ApanArAo traNa divasanA (hIyA) snAna pachI pUjA karI zake. - A traNa divasamAM jo sAmAyika, pratikramaNa, navakAravALI gaNavAno rojano niyama hoya to A badhuM manamAM karI zake che. - bAkI to traNa divasanA snAna bAda e badhAM kAryo khullAM thAya. traNa divasa sudhI kAMI na karI zake. -ghare jo ghara derAsara hoya to sUtaka kADhyA pachI gharano mAlika potAnA gharanA pANIthI prakSAlapUjA karI zake. matalaba ke sUtaka na kADhe tyAM sudhI potAnA gharanA pANIthI pUjA na karI zake. paNa gharadhaNI bIjAnA gharanA pANIthI pUjA karI zake ke nahi te jaNAvatA nathI. -to pachI eTalA divasa gharaderAsaranI pUjAnuM zuM? teno rasto batAvatA kahe che ke gharadhaNI sivAyano bIjo zrAvaka bIjA gharanA pANIthI snAna kare, bIjA gharanuM pANI lAvI prakSAla pUjA kare ane bIjA gharanA ja agnithI dhUpapUjA ane dIpapUjA kare. - A badho amArA gurunA saMpradAyathI Avelo niyama che. teo koI zAstrano havAlo ApatA nathI. A rIte upA. jayasoma gaNI maraNasUtakano javAba ApatA jinapUjA, sAmAyika, pratikramaNa pauSadhano pratibaMdha svIkAre che. phakta jemaNe niyama lIdho hoya temane sAmAyika, pratikramaNa, navakAravALI gaNavAnI chUTa Ape che paraMtu "Adi parathI jinapUjAnI niyamavALAne chUTa maLe che ke nahi te spaSTa thatuM nathI. pAchI A chUTa ghara sivAyanAne maLI che. gharavALA parano Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja pratibaMdha to yathAvat rahe che. - have "praznottara catvAriMzat zataka' pustakamAM 'tapA-kharatara bhedanA bolane TAMkIne je javAba apAyo che te paNa joIe. emAMthI ghaNI badhI vAto jANavA maLaze. zrI nizIthacUrNAnA nAme paNa je vAto cAle che teno javAba paNa maLI jAya che. 51 prazna - tathA kharataranaI janmanai sUai azucikarma nivartyai pachai, etalaI 11-12 dine gaye thake gharanA deharAsaranI pUjA gharanai pANIyai teha gharanA mANasa karai te gharanA AcAra jANIyai chai, paraM zAstrai kaThei e vAta nathI, tau te pUjA na karai, te syuM ? bhASA : kharatarone janmanA sUtake azuci nivAryA pachI, eTale 11 tathA 12 divasa gayA pachI potAnA ghara derAsaranI pUjA gharanA pANIthI gharanA mANaso kare, te gharanA AcAra jANIe chIe, paraMtu zAstramAM kyAMe evI vAta nathI. to pachI te (sUtakavALA gharanA mANaso) pUjA na kare, te zuM ? tatrArthe - yatinai janmanai sUai 'nivvattie azui jAyakammakaraNe, sampatte bArasAhe divase' evA zrIdazAzrutaskaMdhAdi siddhAMtanA pAThanai nyAyai 12 dine azucikarma nivarttana karyA pachI ApaNA mitra jJAti, pramukha jimAvyA, etalai janma dina thakI 12 dinai ghara zuddhi thAi. 11 dinatAMI azuci thAi, tau azucimAMhi tiyai pANIyai kima pakSAla pUjA thAi? tathA jAta sUtakanai narai yatinai jai AhAranai nimitta jAivau niSedhyau tau jinapratimA tau tehanai gharai pUjivau kima thAi ? tathA coktaM 'jAyamayasUyagAisu nijjUDA' ityAdi vyvhaarbhaassye| vyAkhyA - 'jAtasUtakaM nAma janmAnantaraM dazAhAni yAvat, mRtasUtakaM - mRtAnantaraM dazAhAni yAvat / ' iti vyavahAravRttau / 'sanniruddhe se gAme' iti zrIprathamAMge / 'paDikuTuM kulaM na pavise' iti zrI dazavaikAlike ! 'nizIthabhASya- nizIthacUrNi pramukha sarvamAnya graMthAmAMhi janmasUtaka gRha 11 dina apavitra thAi, tau tIrthaMkaranI pratimA kema Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja pUjAi? siddhArtha rAjAnai adhikAri puSpa gaMdha dhUpa naivedyAdi agrapUjA saMbhAvIyaiM, jai tehanai dharai loka na jimai, yati na viharai, te ghara azuci thAi, tau tIyai gharanai pANIyai zrI jinapratimAnI aMgapUjA kahau kima thAi ? DhovaNA pramukha agrapUjA thAI, puNi jima janmanai sUai gula sopArI nAlera pramukha tehanai gharai nA lAMhaNAM loka liyAji karai, tima DhovaNAdi pUjA ghaTai, hivaNAi janmanA ghara thakI deharai ghI nAlera sopArI AkhotrIthAla pramukha, jehamAMhi tehanA dharanau pANI na paDai te ANI Dhoiyai, yati piNa kAraNavizeSaI janma sUtakanai gharanA ghI gula, pramukha lyai chai, te bhaNI janma sUtakanai gharai tehanai pANI sAthi pUjA karivI niSiddha pUrvAcAryai zAstrai nyAyai thApI prarupI, te pramANa karivI, vAsa kapUra naivedyAdi pUjA niSiddha nathI. evaM gItArthanai pUchIvau // 8 // bhASA : "sUtakavAlA ghare sAdhune AhAra-pANI vahoravuM na kalpe, kAraNa ke dazAzrutaskaMdha (kalpasUtra)mAM lakhyuM che ke "bAramo divasa saMprApta thaye, (sUtaka saMbaMdhI) azucikarma nivartana karyuM chata" matalaba ke bAra divase azucikarma nivartita karyA pachI potAnA mitra, jJAti Adine jamADyA, eTale janma divasathI bAra divase ghara pavitra thAya, agyAra divasa sudhI ghara apavitra hoya che. to te apavitratAvALA gharanA pANIthI prabhunI pakSAla pUjA kema thaI zake ? tathA janma sUtakanA ghare sAdhune AhAra nimitte javAnuM e zAstraniSiddha che, tyAre te (sUtakavALA) nA ghare (tenA pANI vagerethI) jinapratimA kema pUjAya ? e ja bAbate vyavahAra bhASya ane TIkAmAM lakhyuM che ke "janmasUtaka eTale janma pachI daza divasa paryanta ane mRta sUtaka eTale mRtyu thayA pachI daza divasa paryanta (ta ghara, tyAjaya kahevAya) ema ja AcArAMgamAM kahyuM che ke - te mAtra (sUtakAdithI) sanniruddha rokAyela che. tema dazavaikAlika TIkAmAM lakhyuM che ke "sUtakAdithI niSiddha kulomAM sAdhu gocarI pANIe na jAya' evI ja rIte nizIthabhASya (tathA) cUrNimAM AhArAdi nimitte javAne ayogya gharonA varNanamAM sUtakavALAno ghara paNa ayogya kahela che. evI rIte sarvamAnya prAcIna graMthonA kathanathI sUtakavALAno ghara Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja agyAra divasa sudhI apavitra hoya che eTale sAdhuone AhAra nimitte te sUtakavALA gharamAM javAno niSedha che), to tenA gharanA pANI AdithI jinapratimA kema pUjAya? siddhArtha rAjAnA adhikAramAM (teNe) puSpagaMdha, dhUpa, naivedyAdi agrapUjA (karAvI hoya ema) saMbhavita che, jayAre tenA ghare loko jamatA nathI. sAdhuo vahoratA nathI. te ghara (AkhuM e) apavitra che. tyAre te gharanA pANIthI jinapratimAnI aMgapUjA kaho kema thaI zake ? hA naivedyAdi agrapUjA thaI zake, vaLI janmasUtake tenA gharanA goLa sopArI, nALIyera Adi lhANA (jema) loko liyA kare che, tema naivedyAdi pUjA ghaTe che. hamaNAM paNa janma (sUtakavALA)nA ghara thakI derAsare ghI, nAnera, sopArI, akSatathALa Adi ke jemAM te (sUtakavALA)nA gharanuM pANI paDyuM na hoya. te vastu lAvI caDAve che. sAdhuo paNa kAraNa vizeSe janmasUtakanA gharanA ghI, goLa pramukha lIe che mATe pUrvAcAryoe zAstrAnusAra janmasUtakavALAnA gharanA pANIthI jinapratimAnI pUjA niSedhI che te (zAstrajJA) pramANa karavI, vAsa kapUra naivedyAdi pUjA niSiddha nathI. A rIte spaSTatAthI) gItArthone pUchavuM. A rIte upA. jayasoma gaNIe "praznottara cAriMzat zataka' mAM tapAgacchanI sUtaka viSayaka mAnyatAnuM bahuM kaDavAzathI khaMDana karyuM che. je praznomAM jUnAM pAnAMomAM kharatara gaccha para karavAmAM Avela AkSepa khoTA hatA tyAM upA. jayasomagaNIe spaSTatA karI che ke AvI amArI mAnyatA nathI. jyAM jyAM tapAgaccha sAthe khataragacchanI mAnyatA alaga paDe che tyAM temaNe javAba Apyo che. ahIM raju karavAmAM Avela 50-51mAM praznottara jotA spaSTa samajAya che ke sUtakamAM paNa zrI jinapUjA vagere karavAnI mAnyatA tapAgacchanI che ane sUtakamAM zrI jinapUjA vagere amuka divasa sudhI na thAya tevI mAnyatA kharataragacchanI che. ATaluM jANyA pachI kharataragacchanI mAnyatAne pracAravA mATe tapAgacchanI mAnyatAno tyAga karanArA tapAgacchavALA pAchA tapAgacchanA mArge AvI jAya te ja teo mATe hitakArI mArga che. 0 'praznottara catvAriMzat zatakamAM jUnI bhASAnuM lakhANa upA. jayasoma Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja gaNInuM che. prAcIna che. 0 tene AjanI bhASAmAM DhALatI vakhate kauMsamAM lakhela lakhANa mULanuM nathI. paNa copaDIchapAvanArA zrI mohanalAlajI mahArAjanA zrI buddhisAgarajI ma. nuM che. 0uparano ekAvanamAM praznottara jotA kharataragacchanI mAnyatA AvI jANavA maLe che : 0 Agama ane AgamanI TIkAonA pAThomAM kyAMya jinapratimAnI pUjA sUtakamAM thAya ke nahi tenI koI ja vAta AvatI nathI. e pAThomAM sAdhue gocarI jatI vakhate sUtakanA gharomAM kevI vahoravA saMbaMdhI maryAdA pALavI tenI ja vAta lakhI che. 0kharataragaccha gocarInA pATho TAMkIne potAnI matikalpanA calAvI che ke jo sUtakanA gharamAM sAdhu vahoratA nathI. loko jamatA nathI mATe sUtakavALuM ghara apavitra che. tethI tevA gharanA pANIthI jinapratimAnI aMgapUjA kevI rIte thaI zake ? agrapUjA thaI zake. 0 A matikalpanAno tapAgaccha svIkAra karyo nathI te hIrapraznanA praznottaramAM AgaLa ApaNe joIzuM. 0 sUtakavALA gharethI kAraNa vizeSe ghI-goLa vagere kharataragacchanA sAdhuo vahore che 0janmasUtakavALA vAsa-kapUra-naivedya vagere pUjA kare teno kharataragaccha niSedha karato nathI. 0 zrIkalpasUtranA pAThamAM zrI siddhArtharAjAnA adhikAramAM kharataragaccha sarvathA jinapUjAno uccheda karatA nathI paNa phaLa-naivedya-puSpa-gaMdha Adi agrapUjAnI saMbhAvanA kahyuM che. ahIM khAsa dhyAna ApavA jevI eka vigata che. ghaNAM jUnAM derAsaraupAzrayomAM prAcIna paTo lagAvelA jovA maLe che. tenuM heDIMga hoya che : sUtaka vicArapaTa." enA racayitA koNa che tenuM nAma to kyAMya hoya ja nahi. temAM sUtaka samaye pALavAnA niyama tarIke ghaNA badhA pratibaMdho ThokI dIdhA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 36 che. jenA mATe koI zAstrapATha ApatA nathI. temAM eka zAstrapATha Avo lakhelo maLe che : sUtakavALA gharanAM agni ane jaLathI jinapUjA thAya nahi ema nizIthacUrNimAM kahyuM che." Aje nizIthacUrNi upalabdha che. temAM Avo pATha kyAMya lakhelo nathI. ethI A vAta nirAdhAra jaNAya che. kAraNa ke upara 51mAM praznottaramAM paNa A ja mAnyatA upA. jayasomagaNie lakhI che chatAM teo jinapUjAnA niSedhano pATha zrI nizIthacUrNimAMthI rajU karI zakyA nathI. je pATha temaNe mUkyo che te gocarI javA aMgenI maryAdAno pATha che enA AdhAre potAnI matikalpanAthI pUjAbaMdhI mATe teoe kheMcatANa karI che paNa e taddana anucita che ane ArAdhanA alaga che. kharekhara to azuci prasUtA strIne hoya che. AkhuM ghara apavitra banI javAnI kalpanA kharataragacchanI potAnA gharanI che. aMtarAyavALI strIthI AkhuM ghara apavitra banatuM nathI. e bahene sparzAsparzanI maryAdA pALavAnI che tema prasUtithI AkhuM ghara apavitra banI jatuM nathI. prasUtA bahenanI sparzAsparzanI maryAdA saue pALavAnI che. phakta lokavyavahAramAM jamavA ke bhikSA ApavAno rIvAja na hovAthI tevI mAnyatAvALA ghare sAdhu vahoravA na jAya. temAM azucinuM koI kAraNa zAstra paNa ApyuM nathI. prasUtivALA gharanuM pANI apavitra banI jAya tevI mAnyatAne zAstra ke vijJAna koIno ja Teko nathI. eTale zrInithIzacUrNinA nAme je gaDuM calAvavAmAM Ave che te mAnI zakAya nahi. upA. jayasomagaNInA samayamAM paNa "sUtakavALAnA gharanA agni ane pANIthI jinapUjA na thAya tevo pATha nizIthacUrNino na hato te siddha thAya che. Aje AvI AdhAravinAnI asatyavAta pracAravAmAM AvI rahI che te taddana anucita che. zAsanadeva teone sabuddhi Ape. sUtakamAM jinapUjA karavA saMbaMdhI tapAgacchanI mAnyatA : zrI haripraznottara kharataragacchanA AvA pracAranA kAraNe tatkAlIna tapAgacchAdhipati Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja jagadguru pU. A. zrI hIravijaya sUrIzvarajI mahArAjA samakSa A prazna Avyo hato. te samaye jesalameramAM kharataragacchanuM jora ghaNuM hatuM. gharo paNa ghaNAM hatAM. sUtakamAM 'pUjA choDI devAnI ane vahoravAnuM nahi." AvI kharataragacchanI pravRtti joIne tyAM rahelA tapAgacchanA zrAvakomAM prazno uThyA hatA. jesalamera zrI saMghe A saMbaMdhI prazna tatkAlIna tapAgacchAdhipatine pUchAvelo ane tenuM samAdhAna pU. tapAgacchAdhipatizrIe pharamAveluM teno Akho praznottara zrIharipraznamAM che teno pATha ane gujarAtI artha ahIM raju karuM chuM. prazna : ceSAM gRhe putraputrInAd mavati ta manunA: ra3ratarapakSe svagRhapAnIye devapUjAM na kurvanti, tadyatino'pi tadgRhe dazadinAni yAvanna pUravanti, tadakSarANi kutra santi ? AtmapakSe caitadAzritya ko vidhiH? // 18 // uttaram - atra yadgRhe putraputrI prasavo jAto bhavati tadgRhapAnIyena devapUjA na zuddhayatItyakSarANi zAstre jJAtAni na santIti / tathA tadgRhaviharaNamAzritya yasmin deze yo lokavyavahAra stathAnusAreNa yatibhiH kartavyaM, dazadinanirbandhastu zAtre jJAto nAstIti IuTA'' prazna : jenAM ghare putra-putrIno janma thAya che. te gharanA manuSyo kharatarapakSamAM potAnAM gharanA pANIthI devapUjA karatA nathI. kharataragacchanA sAdhuo paNa tenAM ghare daza divasa sudhI vahoratA nathI. tenA akSara kyAM che? ane ApaNA tapAgacchamAM A viSayamAM kayo vidhi che? uttara H jenA ghare putra-putrIno janma thAya che tenA gharanAM pANIthI devapUjA zuddha na thAya. tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI ane tenA ghare vahoravAnI vidhimAM to je dezamAM je lokavyavahAra hoya te anusAra sAdhuoe karavuM joIe. daza divasano Agraha zAstramAM jANyo nathI. (zrI hIrapraznottarANi - prakAza-4, pR. 38)" zrIharipraznanA 'hIrayuga'nI mAnyatAne pragaTa karatA A praznottarathI ApaNane pU. tapAgacchAdhipatizrI taraphathI sadIo jUnI ATalI mAhitI prAmANikapaNe prApta thAya che : Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 38 - cAra-pAMca sadI pahelA kharatarapakSanA zrAvako je ghare putra ke putrIno janma thayo hoya tenA gharanA pANIthI pUjA karatA na hatA. e pUjA zuddha na kahevAya tevuM mAnatA hatA. A vAta upA. jayasoma gaNInA praznottaromAM paNa ApaNe spaSTapaNe vAMcI. - ApaNA tapAgacchamAM A viSayamAM kayo vidhi che? AvA praznano uttara ApatA pU. hIra sU. ma. pharamAve che ke jenAM ghare putra-putrIno janma thAya che tenA gharanA pANIthI devapUjA zuddha na thAya tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI." Ama kahIne kharataragacchanI mAnyatA zAstrAdhArita nathI evuM spaSTa jAhera kare che. - jo ke Aje keTalAka paMDito 'tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI" eno artha evo kare che ke "kadAca zAstramAM tevA akSaro hoya paNa kharA paNa amArI jANamAM nathI ?' Avo artha tAravanArA paMDitone AmAM potAno matAgraha ane kadAgraha naDe che. kharekhara to pU. tapAgacchAdhipatizrInI hIraprazna"nI bhASAno abhyAsa karyo hoya to AvuM galata tAraNa koI saraLa AtmA ke zAstrajJa mahApuruSa kADhI zake nahi. udAharaNa tarIke eka ja namUno laIe : "hIrapraznamAM eka praznano javAba ApatA lakhyuM che ke maMtra prAsAdde pratimAsnAnajharaNAvasare caityavaMdranajhara pratiSedho jJAto nAsti' eTale ke ahIM jinAlayamAM pratimAne prakSAla thato hoya tyAre caityavaMdana karavAno pratiSedha -niSedha zAstramAM jANyo nathI." ahIM pU. zrI hIrasU. ma. "pratiSedha nathI ema kahevAne badale "pratiSedha jANyo nathI" ema kahe che. chatAM Aje sau teno artha "pratiSedha nathI' evo ja kare che. ane te ja mujaba pratimAne prakSAla thato hoya tyAre paNa caityavaMdana karavAnI pravRtti karavAmAM Ave che. javAba ApavAnI A teozrInI lAkSaNika zailI che. sUtakanA praznanA samAdhAnamAM paNa e ja rIte 'zAstramAM niSedha nathI" evo ja artha karavo paDe. -bIjI vAta e paNa che ke te kAlanI apekSAe viziSTa zratadhara gaNAtA mahApuruSo "zAstramAM tevA akSaro jANyA nathI" evo spaSTa uttara Ape, chatAM teno 'zAstramAM niSedha hoI paNa zake che evo artha kADhavAmAM Ave to Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 39 mAnavuM paDe ke kyAM to temane bhASAjJAna nathI, kyAM to mahApuruSonA nAme potAne phAvatI vAto pakaDI rAkhavAnI Teva paDI che. kAraNa ke AjathI 400 varSa pahelA te samayanA pU. tapAgacchAdhipatizrIe jAhera karyuM hatuM ke sUtakavALAnAM gharanAM pANIthI devapUjA zuddha na thAya tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI tyAre ke Aje cAraso varSa pachI paNa, tevA akSaro zAstramAMthI koI kADhI zakyA nathI. A ja vAtathI puravAra thAya che ke tevA akSaro zAstramAM nathI. - AjanI vAta karIe to "sUtakamAM pUjA na thAya tevA kharataragacchanA matane mAnyatA - ApanArA AcArya zrI narendrasAgarasUrijIe A praznottarano 'zAstramAM niSedha nathI' evo artha svIkArIne ja "zrI hIrapraznottara TippanikA'mAM 62 mA pAne lakhyuM che ke 'satra yahe putraputriiprsvo jAto bhavati tadgRhapAnIyena devapUjA na zuddhayatItyakSarANi zAstre jJAtAni na santIti pUjyairyannigaditaM tatsuvihitasAmAcArIlopakaM zAstrottIrNa ca pratimati " eTale ke "ahIM jenA ghare putra ke putrIno janma thAya che, te gharanAM pANIthI devapUjA zuddha na thAya tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI, A pramANe Ape (zrI hIrapraznottaramAM) je samAdhAna ApyuM te samAdhAna suvihita sAmAcArInuM lopaka che ane zAstraviruddha che ema (narendrasAgarasUrijIne) lAge che. A TippaNImAM narendrasAgarasUrijIe pU. tapAgacchAdhipati A.bha.zrI vijaya hIra sU. ma. upara be AkSepo karyA che. pahelo AkSepa, Ape Apela samAdhAna suvidita sAmAcArInuM lopaka bIjo AkSepa, Ape Apela samAdhAna zAstraviruddha che. temaNe karelA A be AkSepo sAcA che, "abhyAkhyAna' nAmanuM teramuM pApa nathI evuM siddha karavA mATe temaNe TippaNImAM tevA AdhAro - zAstrapAThI ApavA joIe. paraMtu 'sUtakavALAnAM gharanAM pANIthI zrI jinapUjA zuddha na thAya tevo zAstrAdhAra ke tevI sAmAcArI tapAgacchanI che tevo AdhAra, Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 40 narendra-sAgarasUrijI rajU karI zakyA nathI eTale spaSTa samajAya tevuM che ke temaNe karelA AkSepo tadana khoTA che. enAthI tapAgacchAdhipati pUrvAcArya bhagavaMtanI spaSTa AzAtanA thaI rahI che. | vicAravAmAM Ave to samajAya tevuM che ke vikramanI sattaramI zatAbdimAM tapAgacchanI suvihita sAmAcArI kaI hatI tenI saMpUrNa adhikRta jANakArI te samayanA tapAgacchAdhipati pU.A.bha.zrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAjAne ja hoya. vikramanI ekavIsamI zatAbdimAM zrI hIraprazna upara aNachAjatI TippaNIo lakhI rahelA narendrasAgarasUrijIne na ja hoya.eTale pU. tapAgacchAdhipatizrI upara je be AkSepo temanA dvArA karavAmAM AvyA che te temano cokhkho mRSAvAda che. - "sUtakavALAnA ghare vahoravAnI vidhimAM to je dezamAM je lokavyavahAra hoya te anusAra sAdhuoe karavuM joIe." Avo uttara ApIne A praznottaramAM vahoravAnI vidhimAM lokavyavahAra anusAra karavAnuM kahyuM che paraMtu zrI jinapUjAnI vidhimAM loka vyavahAra mujaba cAlavAnI vAta jaNAvI nathI eTalA mATe sUtakanA nAme AkhA ghara para pUjAbaMdhI lAdI denArA jinapUjAmAM aMtarAya karavAnuM pApa to bAMdhe ja che ane tapAgacchanI sAmAcArIthI viruddha paNa cAle che. - ramuja thAya tevI vAta che. sUtakamAM pUjA na karavAnI sAmAcArI devasUra saMghanI sAmAcArI hovAnuM ThokI ThokIne kahevAmAM Ave che. jeno koI ja AdhAra nathI. tapAgacchAdhipati pU. A. zrI devasU.ma.nA nAme devasUra saMgha cAlI rahyo che tevI vAta paNa karavAmAM Ave che. sAmAnya buddhithI vicAravAmAM Ave to paNa samajAya tevuM che ke tapAgacchAdhipati pU.A. zrI deva sU.ma.nA dAdAguru tapAgacchAdhipati pU. A. bha. zrI hIra sU.mI. che. zuM dAdAguru karatA temanI sAmAcArI alaga hoI zake ? dAdAguru jenuM spaSTa samarthana kare teno virodha kharataragacchavALAnI jema temanA ja prapaTTadhara kare ? zrI haripraznane pU. deva sU.ma. mAnatA na hatA tevo koI ja ullekha maLato nathI. chatAM temanA nAme Aje je bhramaNA phelAvavAmAM AvI rahI che te teo baMne tapAgacchAdhipati Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja bhagavaMtonI AzAtanA karanArI bane che. je pU. hIra sU.ma. mAne, je pU. sena sU.ma. mAne ene ja emanI pATe AvelA pU.deva sU.ma. na mAne AvI taraMgIvAta to koNa svIkAre ? - "sUtakavALAnA gharanA pANIthI jinapUjA zuddha na thAya tevI vAta koI zAstramAM nathI ane tapAgacchAdhipatio paNa cAra sadI pahelA tene spaSTa rIte nakAre che. kharataragacchavALA "jyAM sAdhu vahorI nA zake tevA gharanA pANIthI pUjA zuddha kevI rIte thAya ?' Avo prazna uThAvIne potAno mata vyakta kare che paNa teone kyAMya zAstramAM A vidhAna maLatuM nathI. gocarInA vidhAnane asaMgatapaNe pUjAnA mArga sAthe joDe che je koI rIte mAnya karI zakAya nahi. du:khanI vAta che ke Aje tapAgacchanA zramaNa-zrAvako Ano itihAsa-zAstrapAThanI pUrI jAMca karyA vinA ja kaDaka pUjA baMdhI ThokI de che. A vakhate je zodhaka haze ane madhyastha raheze tenA hAthamAM ja tattva Avaze. gocarInI vAta AgaLa jatA vistArathI vicArazuM. zrI haripraznanA pATha parathI te samaye sattaramI sadImAM tapAgacchamAM sUtaka samaye jinapUjA mATenI zI maryAdA hatI te samajAya che. have A ja prazna pU. A. bha. zrI vijaya hIrasUrIzvarajI ma.nA paTTadhara savAI hIralA pU. A. bha. zrI vijaya senasUrIzvarajI mahArAjAne paNa pUchavAmAM Avelo. pUchanAra phatepuranA zrI saMgha hato. zrI hIrapraznamAM kharataragacchanI mAnyatAne raju karIne prazna karavAmAM Avyo che jyAre senapraznamAM to khulla khullA koIno paNa mata jaNAvyA vinA prazna pUchAyo che. vAMco e prazna : yathA - janmasUtake maraNasUtake ca pratimA pUjyate na vA - iti prazno'trottaraM 3matrA istrInaraTnantare pratimApUnananiSadho jJAto nAstIti / 78 || (sanaprazna - pR. 110) janmasUtakamAM ke maraNasUtakamAM pratimA pUjAya ke nahi? A prazna che. eno uttara : janma sUtakamAM ke maraNasUtakamAM snAna karyA pachI pratimA pUjanano niSedha jANyo nathI.' pU.A. zrI senasUrIzvarajI mahArAjAe ahIMA samAdhAnamAM potAnA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja gurudevanI zailImAM ja uttara Apyo che : "zAstramAM niSedha jANyo nathI. A zabdo mATe hIraprazna jevI dalIla karavAmAM Ave to teno uttara tyAM Apyo che te ja uttara ahIM paNa lAgu paDaze. A samAdhAnamAM "sUtakamAM snAna pachI pUjAno niSedha na hovAnuM spaSTa samajAya tevuM che. agAu manusmRtimAM paNa ApaNe joI gayA ke "sUtikA strI, ane mRtakane sparza karanArA jJAnamAtrathI zuddha thaI jAya che. e ja rIte "janmanuM sUtaka kevaLa mAtApitAne hoya che. temAM mAtA daza divase ane pitAne to snAnathI ja zuddhi thaI jAya che." zrI senapraznanA A samAdhAnathI 'sUtakamAM snAna pachI pUjAnI chUTa maLI jAya che. ethI vyathita banelA mANasoe "senaprazna"nA "snAna" zabdathI 'daza divasa pachInuM snAna levAnuM eka navuM gatakaDuM calAvyuM che. enA mATe dasuThaNa" zabdane zodhI kADhavAnI khUba mahenata karavAmAM AvI paNa kheda sAthe jaNAvavuM paDe che ke temanI mahenata eLe jAya che. kAraNa ke teo jaNAve che te "dasuThaNa'nuM snAna to prasUtA strI kare che. e snAna gharanA bIjA sabhyone karavAnuM hotuM ja nathI. e snAnathI zuddha thAya to prasUtithI azuddha banela prasUtA strI zuddha thAya, pachI te prasUtA strI gharamAM aDe-kare to azuddhi rahetI nathI. paraMtu jemane prasUti thaI nathI tevA gharanA bIjA sabhyo to azuddha banyA ja nathI eTale prasUtA strInA snAnathI gharanA sabhyo zuddha thAya e vAta to kema mAnI zakAya ? snAna koka kare ane zuddha bIjA thaI jAya e kema bane ! A to khAya ko'ka ane bIjo mANasa oDakAra khAya tevI vAta thaI ! mAtApitA sivAya janmanuM sUtaka bIjAne lAgatuM nathI. e vAta to "manusmRti jevuM laukika zAstra paNa mAne che to pachI lokottara zAstrane mAnanArA jaino zrI senapraznanA snAna zabdano uTapaTAMga artha kare te kema cAle? kharI vAta to e che ke "sUtaka pachI pUjA thAya nahi evuM to kharataragacchavALA paNa kahetA nathI eTale "sUtaka pachI pUjA thAya ke nahi evo prazna koIneya uThavAno saMbhava nathI. "sUtakamAM pUjA na thAya tevI mAnyatA kharataragacchanI che eTale ja "sUtakamAM pUjA thAya ke nahi?" tevo Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja savAla phatepuranA zrI saMghane uThyo hato. mATe "janmasUtake maraNasUtake'no artha "janmasUtakamAM ane maraNasUtakamAM evo ja thAya. "janmasUtaka pachI ane maraNasUtaka pachI' evo artha na ja thAya. A rIte zrI hariprazna ane zrI senaprazna jevA cAra cAra sadI pahelAnA graMtho ane kharataragacchanA paNa cAra sadI pahelAnA graMthomAM sUtakano viSaya carcAyo che. tapAgaccha ane kharataragacchanI mAnyatA kevI rIte judI paDe che te paNa e graMtho dvArA spaSTa thAya che. eTale sUtakano vivAda sadIo jUno che evuM koI paNa sajjana mANasane svIkAravuM paDe ja. Ama chatAM Aje sUtakanI vicAraNA karavAmAM Ave tyAre sUtakamAM pUjAbaMdhI pharamAvanAro tapAgacchano eka varga, sUtakanI badhI copaDIomAM evo asatya pracAra kare che ke sUtakamAM jinapUjA karavAno mata vi.saM. 1992 pachI zaruM thayo che. ane A. zrI rAmacandra sU. ma.e A navomata zarU karyo che. sau vAcako atyAra sudhInA je graMtho joyA ane aitihAsika tathyo vAMcyA tenA parathI samajI zakaze ke A vAta taddana khoTI che. koI paNa vyakitane pU. A. zrI. vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjA sAthe aMgata vAMdho hoya e banI zake che. tethI ja teo A mahApuruSano virodha karavA UbhA thAya te paNa samajI zakAya che paraMtu teozrIe pUrvAcAryonA graMthonI vAta karI hoya teno apalApa karavo ane pUrvAcAryonA matane pU. A. zrI vijaya rAmacandra sU. ma.e kADhelo navo mata kahevo e koI paNa rIte ucita nathI. potAnA aMgata rAgadveSane poSavA mATe sakala zrI saMghane geramArge doravAnuM AvuM pApa to kadI na karAya. vAstavikatA e che ke sUtakanI carcA to cAra sadI pahelAthI cAlatI AvelI che. mATe tene navI na kahevAya. kharataragacchavALA sUtakamAM pUjAbaMdhI pharamAve che ane tapAgacchavALA snAna karyA pachI sUtakamAM zrI jinapUjAno niSedha karatA nathI. pU. A. bha. zrI vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjAe tapAgacchanI sAmAcArIno upadeza Apyo che. jayAre sUtakamAM pUjAbaMdhI pharamAvanArA tapAgacchavALA, kharataragacchanI mAnyatAne pracAra Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja che eTale tapAgacchamAM navo mata koNe zaru karyo enI vAta koIne paNa karavI ja hoya to eNe kahevuM paDe ke tapAgacchamAM navo mata jo koIe kADhyo hoya to pU. A. bha. zrI vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAe nahi, paNa teozrIne navA matI-navApaMthI- nUtanamArgI kahIne vagovanArAoe navo mata kADhayo che. Ama chatAM paNa Aje "pU. A. zrI vijaya rAmacandra sU. ma. e sUtakano navo mata kADhyo" evuM je zrAvako pracAre che temane mRSAvAdaabhyAkhyAna-mAyAmRSAvAda vagere pApo lAge ane zrAvako jevo pracAra je sAdhu kare che tene upara jaNAvyA te pAponI sAthe bIjA mahAvratanA bhaMganuM mahApApa paNa lAge che. ApaNe koIne pApa karatA aTakAvI na zakIe paraMtu e pApathI ne pApInA paDachAyAthI dUra rahevAnuM kArya to ApaNe jarUra karI zakIe chIe. eka mAnyatA evI paNa cAlI paDI che ke sUtakavALAnA gharanuM bhojana karavAmAM Ave athavA to sUtakIjanano sparza karavAmAM Ave to tamArAthI jinapUjA na thaI zake. eTale eno sIdho artha evo thayo ke prasUti thaI hoya tenA ghare jo tame jamyA to tamArAthI pUjA na thAya. suvAvaDa AvI hoya te gharanA sabhyo to potAnA gharanuM jame che eTale tenAthI pUjA to thAya ja nahi. te jo pUjA karavA jAya to derAsara abhaDAI jAya. pUjA karIne paNa te pApa bAMdhe che. A rIte bhojananI jema sparzanI paNa vAta che. Ama to prasUtA strIne daza divasa aDAya nahi. tene aDIne rahelA bALakane paNa aDAya nahi. chatAM mohavaza bALakane aDe athavA prasUtA strIne aDI gayA to enAthI pUjA na thAya. AvI vAto karanArA sAcA nathI kAraNa ke zAstrIya rIte to prasUti vakhatanI maryAdA ema.sI.nA divasonI maryAdA jevI ja hoya che. koI ema.sI.vALI bahenane aDI gayA hoya to tenA para pUjAbaMdhInI sajA na phaTakArAya. te vyakita snAna karIne pUjAnA vastro dhAraNa karI pUjA karavA jaI zake che. e ja rIte prasUtA bahena athavA tene aDelA bALakane aDyA hoya tevI vyakti paNa snAna karIne pUjA karI zake che temAM koI zAstrIya bAdha Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja naDato nathI. Ama chatAM Aje AvA prasaMgomAM bahu utsAhathI pUjAbaMdhI lAdavAmAM Ave che. bhojananI bAbatamAM to prasUtA strI je rasoDAnuM jamI hoya te rasoDAnuM tame jamo to paNa tamArAthI pUjA na thAya eTale sudhInuM cAlI paDyuM che. A badhA mATe koI zAstrAdhAra maLe che kharo? AvuM pUchavAmAM Ave tyAre eka zAstrapATha dharavAmAM Ave che teno Akho artha karyA vinA kahe che ke juo, AmAM sUtakanA gharanuM khavAya nahi tevuM spaSTa lakhyuM che ke nahi? paNa pUjA na thAya tevu dhImA avAje paNa na bole. kAraNa ke A pAThamAM pUjAno niSedha lakhavAmAM Avyo nathI. hakIkatamAM A Akho pATha kyA graMthano che? kyA saMdarbhamAM levAyo che ? e pATha kayA graMthamAMthI uddhata karavAmAM Avyo che ? A badhuM tapAsIe to potAnA kadAgrahane poSavA mATe kevI khoTI rIte zAstrapATha TAMkavAmAM Ave che te bahAra paDI jAya. cAlo, ApaNe tenuM paNa avalokana karIe. pU. A. zrI vijaya lakSmIsUrIzvarajI mahArAjAe "upadezaprAsAda nAmano graMtha racyo che. tenA 355 mA vyAkhyAnamAM teozrIe prAyazcitta vidhi batAvI che. A pATha nIce mujaba che : "sUtakazAvAzaucayoH parakIyayorna bhoktavyaM / bhuktaM vA akAmataH samupoSya maMtrasahasraM japet / kAmatastu upavAsatrayaM kRtvA mUlamaMtrasahasratrayamAvartayet / sUtakazAvAzaucayorAtmasaMbaMdhinoH sUtakijanasaMsparzaM vihAya pRthak pAkena bhoktavyaM, anyathA nityakarmahAniH / sUtake zAvAzauce ca dharmasthena kriyAratena jJAnavatA vratavatA ca nityakarmahAnirna kAryA / yadi ca nityAnuSThAnaM nAsti, pramAdAt sUtakIsaMspRSTaH sAdhAraNabhojanaM ca kRtaM tadopoSya sahasraM japet / kAmatastu triguNaM tadeva / ahnidevArcanAdilope mUlamantrasyAyutaM japet, samupoSya zataM vA japet / / rUtyAdri prAyazcittavidhi samarthi .. (zrI upadezaprAsAda bhAga-4, pR. 179, vyAkhyAna 355) A pAThane AgaLa karIne evuM kahevAmAM Ave che ke "sUtakanA gharanuM jo jame to nitya ArAdhanA na thAya. eTale pUjA-sAmAyika badhuM ja mUkI devuM Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46. sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja paDe. juo, prAyazcitta karavAnuM kahyuM che." jo ke AvI dalIla taddana aNasamajanA kAraNe karavAmAM Ave che A pAThanuM AkhuM bhASAMtara Ape to paNa ghaNo bhrama TaLI jAya paNa A pAThane AgaLa karanArA tevuM karatA nathI. zrI "upadezaprAsAda'nuM 3papamuM vyAkhyAna bhASAMtara rUpe chapAyuM che te paNa vAMco to samajAze ke A pAThane AgaLa karanArA bheMsanuM gAya taLe ane gAyanuM bheMsa taLa kare che. zrI upadeza prAsAdamAM prAyazcittanA adhikAramAM je prAyazcitta batAve che temAM upavAsa to samajAya tema che paNa mUlamaMtrano jApa karavAnuM kahe che te mUlamaMtra kayo? ane nityakarmanI hAni kahe che te nityakarma zuM? AkhA upadezaprAsAda graMthamAM AnuM samAdhAna tamane jovA nahi maLe to pachI A pAThano matalaba zuM? hakIkata evI che ke upadezaprAsAdakAre A Akho pATha zrI nirvANakalikA nAmanA pratiSThA vidhinA graMthamAMthI upADyo che. nirvANakalikA graMthanA kartA pU. A. zrI pAdalipta sU. ma. che. teozrIe AkhI pratiSThAvidhinuM varNana karyA bAda pratiSThAnuM vidhAna karAvanArane zuM zuM pALavAnuM che ane bhUla thAya to tenuM prAyazcitta zuM Ave tenI vAta karatA Avo ja pATha lakhyo che. A pATha mujaba nityakarma zuM che? ane mUlamaMtra kyo tenuM paNa samAdhAna e graMthamAMthI ja maLe che e nirvANakalikA graMthano pATha Avo che : "sUtakazAvAzaucayoH parakIyayorna bhoktavyam / bhUktvA vA akAmataH samupoSya mantrasahasraM japet / kAmatastUpavAsatrayaM kRtvA mUlamantrasahasratrayamAvartayet / AtmasambandhinoH sUtakazAvAzaucayoH sUtakijanasaMsparzaM vidhAya (vihAya) pRthakpAkena bhoktavyamanyathA nityhaanirbhvti| atha sUtake zAvAzauce ca sudharmasthena kriyAnuSThAnapareNa jJAnavatA vRttavatA ca na nityakSatiH kAryA / yadi ca nityAnuSThAnaM na bhavati pramAdAt sUtakisaMsRSTAsAdhAraNapAkabhojanaM vA tadA sa upoSya sahasraM japet / kAmatastriguNaM tdev| AhnikadevatArcanAdilope mUlamantrasyAyutaM japet / samupoSya zataM vA japet / iti prAyazcittavidhiH // " parakIya janma-maraNasUtakavALAnuM bhojana na karavuM. athavA icchA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja vinA bhojana karIne upavAsa sAthe eka hajAra maMtrano jApa karavo. icchAthI (bhojana karyuM hoya, to traNa upavAsa karIne mUlamaMtrano traNa hajAra jApa karavo. potAnA saMbaMdhInAM janma-maraNanAM sUtakamAM sUtakIjanano (sUtakIjana eTale bALakanA mAtA-pitA. temAMya pitA to snAna karavA mAtrathI zuddha thaI jAya che, A vAta ApaNe "manusmRti'nI vAtamAM joI gayA mATe sUtakIjanathI bALakanI mAtA levI teno) saMsparza karIne choDIne) jUdI rasoIpUrvaka jamavuM, nahi to nitya (karma)nI hAni thAya che. have janma-maraNanA sUtakamAM sudharmamAM rahelA, kriyAnuSThAnamAM tatpara, jJAnI ane vratadhArI AtmAe nityakarmanI kSati na karavI joIe ane jo nityakarma pramAdathI na thAya athavA sUtakIjanathI saMsRSTa ke saMskRSTa AhAra karavAthI na thAya tyAre teNe upavAsa karI eka hajAra vAra maMtrano jApa karavo. icchAthI jo AvuM thayuM hoya to prAyazcitta traNa gaNuM samajavuM. divasa saMbaMdhI devArcana Adi nityakarmano lopa thAya (eTale ke na thAya) to mUlamaMtrano daza hajAra jApa karavo. athavA to upavAsa karIne sovAra jApa karavo. A prAyazcittavidhi che." upara Apela zrI upadezaprAsAda ane zrI nirvANakalikAno pATha thoDAka zAbdika taphAvata sivAya samAna che. A baMne graMthamAMthI zrI nirvANakalikA graMtha vadhu prAcIna che. A baMnemAM "sUtakIjanano sparza na karavo, teNe banAvelo ke sparzelo AhAra na karavo vagere niyama pALavAmAM na Ave to nityakarmanI hAni thavAnuM jaNAvyuM che. ahIM kayA nityakarmanI hAni thAya che teno javAba zrI nirvANakalikA graMthamAM maLe che. A graMthamAM sauthI paheluM ja prakaraNa nityakarmavidhi'nuM che. zrI nirvANakalikAmAM darzAvela nityakarmavidhi A pramANe che : - "nityakarmavidhi : upAsakanI dehazuddhi, dvArapUjA, pUjAgRhamAM praveza, bhaumAdi vidanano nirAsa, AsanapUjA, pUjAgRhanuM saMrakSaNa, be prakArano karavAsa, bhUtazuddhi, maMtrasnAna, traNa prakArano aMganyAsa, maMtramaya kavaca, pAMca prakAranI zuddhi, sthAnazuddhi, AtmAbhiSeka, Atmazuddhi, dravyazuddhi, maMtrazuddhi, devazuddhi, sAmAnyathI devapUjA, gurupUjA, caturmukhadivya siMhAsananI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja pUjA, aham mUrtino nyAsa, siddhAdi mUrtino nyAsa, jJAnazakti Adi sahita ahana mUrtino nyAsa, vidyAdehano nyAsa, AhvAna Adi mudrAo batAvavI, devaracanAvidhi, paMcaparameSThimaMtra pUjA, AratI, maMgaladIvo, traNa prakArano jApa, yaugika dhyAna, maMtra pUjA, aSTamUrtipUjA, gRhadevatApUjA, balividhAna." A nityakarmavidhi jotA spaSTa khyAla Ave che ke pratiSThAvidhi karAvanArane A kartavya karAvavAnuM hoya che. sUtakIjananA sparza vagerethI A nityakarmanI hAni thAya che tyAre upara jaNAvyA mujaba teNe prAyazcitta karavuM paDe che. sAmAnya rIte zrI jinapUjA vagere zrAvakonuM nityakartavya che tene nityakarmavidhithI levAnuM nathI. pratiSThAvidhinA samaye pALavAnA vizeSa niyamo dainika vidhimAM lagAvavAnA na hoya. eTale Aje zrI nirvANakalikAnA pAThane chUpAvIne, zrI upadezaprAsAdagraMthanA nAme, "sUtakavALAthI zrI jinapUjA na thAya ema kahIne aneka divaso sudhI zrAvakonAM nityakartavya svarUpa zrI jinapUjAnA pavitra kartavyamAM aMtarAya karavAmAM Ave che te spaSTa pApakRtya che. zAstranA nAme khoTI rIte zrI jinapUjAmAM aMtarAya karavAnuM kRtya sarjana mANasa paNa na kare tyAre sAdhuthI to AvA pApa kRtyano vicAra paNa na thAya. Ama chatAM sAdhu AvuM apakRtya karato dekhAya tyAre temanI bhAvakaruNA ciMtavavA sivAya bIjo upAya raheto nathI. phakta zrAvako AvA lokonI adhUrI ane chetaranArI vAtothI bhramita thaIne zrI jinapUjAnA pavitramArgane choDI na de e mATe A badhI cokhavaTa karavAmAM Ave che. zrI upadeza prAsAda ane zrI nirvANakalikAmAM jaNAvela nityakarmanI hAni ane zrAvakonI nityakartavyasvarUpa zrI jinapUjA baMne alaga che. A vAta uparanI vicAraNAmAM spaSTa thAya che. nityakarmanI hAnino artha A rIte spaSTa thayo. koI paNa vyakti evI gerasamaja na kare ke ahIM prasUtA strIe sparzelo AhAra levAnI chUTa che. hakIkatamAM prasUti pachI daza divasa sudhI prasUtA strIe gharamAM kyAMya aDavAnuM nathI. ene je joIe te bIjA pAsethI adhdhara laI le. AkhA ghare daza divasanA snAnathI prasUtA strI zuddha na thAya tyAM sudhI M.C. nA traNa Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 40 divasanI jema badhI maryAdA pALavAnI ja che. Ama chatAM jo tevI maryAdA na paLAI to jinapUjAdi dharmakAryo mATe zuM karavuM tenI ja ahIM vAta thAya che. jemAM traNa divasa pachI M.C. vALI strI 72 kalAkanA snAna pachI gharamAM aDI zake. jinadarzanAdi karI zake. saMpUrNa zuddhi Ave te pachI jinapUjA karI zake te ja rIte prasUtA strI paNa daza divasa pachI snAna kare eTale zuddha thAya. pachI gharamAM aDI zake. jinadarzanAdi karI zake ane jayAre saMpUNa zuddhi Ave te pachI jinapUjA karI zake. M.C. nA ke prasUtinA samaye gharanA bAkInA badhA sabhyo to e traNa ke daza divasa daramiyAna paNa korA bAtharUmamAM snAna karI pavitra sthAne rAkhela pUjAnA vastro paherI ane pUjAnI sAmagrI laIne pUjA karI zake. temanA para pUjAdino pratibaMdha zAstra, paraMparA, tarka ke vijJAna : ekeya mArge mUkI zakAya nahi. eka dalIla evI karavAmAM Ave che ke "zAstramAM sUtakakulanA AhArane amuka divasa sudhI 'abhojya' tarIke oLakhAvyo che. eTale sUtakakuLano tevo abhojya AhAra vAparanAra "azuddha' banI jAya che mATe tevA azuddha banelAthI pUjA thAya ja kema ?' A dalIla para paNa vicAra karIe. ahIM sauthI pahelI vAta to e che ke sUtakakuLonI vAta karanArA koI paNa zAstramAM "sUtakakuLano AhAra karanAra zrI jinapUjA na karI zake evuM lakhyuM nathI. eTale ApaNe pUjAbaMdhI pharamAvavAnI hoya nahi. bIjI vAta e che ke zAstramAM sUtakakulanA AhArane laukika abhojya' jaNAvyuM che tema kAMdA-lasaNa-baTATA vagere aMnatakAya ane abhakSya padArthone 'lokottara abhojaya' gaNAvyA che. jo laukika abhojya evA sUtakakulano AhAra karanAra zrI jinapUjA na karI zake to anaMtakAya ane abhakSya padArtho khAnAra paNa zI rIte pUjA karI zake ? bAvIza abhakSyamAM "rAtribhojana" nAmanuM paNa eka abhakSya che. rAtribhojana nAmanuM abhakSya zrAvakakulomAM kevuM vyApaka banI gayuM che te Aje jAhera che. bhojananI sAthe pUjAno saMbaMdha A rIte joDavAno ja hoya to rAtribhojana karanAro koI mANasa zrI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 50 jinapUjA nahi karI zake ane zAstrakArone A vAta iSTa hota ke mAnya hota to teozrIe pUjA na thaI zake tevA kAraNo batAvatI vakhate pharamAvyuM hota ke "rAtribhojana karanAra mANasa zrI jinapUjA karI zake nahi." paraMtu AvuM koI zAstramAM maLatuM nathI. pUrvakALathI mAMDIne vartamAna sudhInA koI gItArthoe paNa A rIte pUjAbaMdhI pharamAvI nathI. are, sUtakanA nAme kaDaka pUjAbaMdhI pharamAvanArAo paNa rAtribhojana karanArA pUjA karavA jAya tyAre derAsara abhaDAvI rahyA cho' vagere bUmAbUma karatA nathI. sUtakano AhAra to laukika abhaya" manAya che jyAre anaMtakAya ane abhakSyanuM bhakSaNa to lokottara svarUpe "abhojya ane mahApApa" che. ATalI ja vAta dhyAnamAM levAmAM Ave to sUtakakulanA AhArane nAme pUjAbaMdhInI bUmAbUma karanArA kevA khoTA che teno khyAla AvI jaze. sAvadhAnaH A vicAraNA anaMtakAya ane abhakSyanuM bhakSaNa karanArAno bacAva karavA mATe nathI. mATe tevI gerasamaja koIe ubhI karavAnI jarUra nathI. anaMtakAya abhakSya zrAvakathI vaparAya ja nahi, tenuM bhakSaNa mahApApa ja che A vAta dareka prabhubhakta barAbara yAda rAkhavAnI che ane pALavAnI che. A to 'sUtakavALAnA gharanuM khAdhuM eTale have zrI jinapUjA nahi thAya - evo zrI jinapUjAvirodhI pracAra keTalo bogasa che eTaluM jaNAvavA mATe uparanI vicAraNA karI che. potAnA jJAna dvArA AMtararASTrIya khyAti dharAvatA nyAyAbhAnidhi pUjayapAda AcAryadeva zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjA (prasiddha nAma zrI AtmArAmajI mahArAjA) no mata paNa sUtaka viSayamAM kayo hato te jANavuM jarUrI bane che kAraNa ke sUtakavAdIo temanA avataraNo TAMkIne pUjAno niSedha karI rahyA che. pU. AtmArAmajI mahArAja sthAnakavAsI matamAMthI mUrtipUjakamAM AvyA hatA. eka samaye sthAnakavAsI matamAM rahIne mUrtipUjaka mahAtmAne vAdamAM harAvyA hatA paraMtu pAchaLathI sthAnakavAsI mata khoTo che tevuM samajAI jatA temanA ja caraNomAM teozrIe jIvana samarpaNa kareluM. pistAlIza Agamo teone moDhe hatA ane aneka graMthone te samayanI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja pracalita bhASAmAM bhASAMtara karI aneka pustako paNa teozrIe pragaTa karAvyA hatA. temAMthI adhUrA uddharaNo ane viparIta artho dvArA sUtakamAM jinapUjAbaMdhIne siddha karavAno prayAsa karavAmAM Avyo che tyAre satya hakIkata zI che te jANavuM koIne paNa gamaze. have ApaNe e vicAraNA zaruM karIe. pU. AtmArAmajI ma. zuM kahe che? zrI AcAradinakara, zrI tattvanirNayaprAsAda kharataragacchanA AcArya zrI vardhamAna sU.ma.e zrI 'AcAra dinakara" nAmano grantha racyo che. temAM gRhasthanA SoDaza saMskAronuM varNana karyuM che. saMskRtabhASAmAM karela gRhasthanAM A SoDaza saMskAronAM varNana upara pU. AtmArAmajI ma.e bAlAvabodha karyo che. te bAlavabodhane zrI "zrI tattvanirNayaprasAda' nAmanA potAnA granthamAM teramA staMbhathI chApyo che. pU. AtmArAmajI ma.e SoDaza saMskArono bAlAvabodha rajU karatA pahelA zrI 'tattvanirNayaprAsAdanA bAramA staMbhanA aMtamAM pR. 318 upara pUrvabhUmikA karatA nIce mujaba lakhyuM che : _ 'aparaM ca ye paccIsa vA solAM saMskAra prAyaH saMsAravyavahArameM hI dAkhila hai, aura jainake mUla AgamameM to ni:kevala mokSamArgakA hI kathana hai; aura jahAM kahIM caritAnuvAdarupa saMsAravyavahArakA kathana bhI hai to, aisA hai ki, jaba strI garbhavatI hove taba garbhako jina 2 kRtyoMke karaneseM tathA AhAra vyavahAra dezakAlocitaseM viruddha karaneseM garbhako hAni pahuMce so nahI karatI hai, aura putrake janma huAMpIche prathamadinameM laukika sthiti maryAdA karate haiM, tIsare dina caMdrasUryakA putrako darzana karAte haiM, chaTe dinameM laukika dharmajAgaraNA karate haiM, aura 11 me dina azucikarma, arthAt sUtikarmaseM nivRtta hote haiM, aura vividhaprakAra ke bhojana upaskRta karake nyAtIvargAdiko bhojana jimAte haiM, aura tinake samakSa putrakA nAma sthApana karate haiM, jaba ATha varSakA hotA hai, taba tisako likhitagaNitAdi bahattara (72) kalA puruSakI putrako, aura causaSTha (64) kalA strIkI kanyAko sikhalAte haiM, tadapIche jaba tisake nava aMga sUte prabodha hote haiM, aura yauvanako prApta hotA hai, taba tisake kula, rupa, AcArasadRza kulakI nirdoSa kanyA ke sAtha vivAhavidhiseM Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja pANIgrahaNa karavAte haiM, pIche saMsArake yathA vibhavaseM bhogavilAsa karatA hai, pIche sAdhuke joga mileM gRhasthadharma vA yatidharma aMgIkAra karatA hai, dharma pAlake pIche vidhiseM prANatyAga karatA hai, itanA vidhi gRhastha vyavahArAdikA zrIAcArAMga, vivAhaprajJapti (bhagavatI), jJAtAdharmakathA, dazAzrutaskaMdhakeAThame adhyayanAdimeM caritAnuvAdarupa pratipAdana karA hai, tIrthaMkara ke janma huve tinake mAtApitA je ki zrAvaka the, tinoMne bhI vaha pUvokta vidhi karA hai. isavAste mUla AgamoMmeM caritAnuvAdakarake gRhastha-vyavahArakA vidhi sUcana karA hai, paraMtu vidhivAdase kathana karA huA hamako mAluma nahIM hotA hai|' A lakhANa vAMcatA spaSTa samajAya che ke, mULa AgamomAM gRhasthavyavahAranuM je varNana Ave che te caritra-banAva je svarUpe banyo te jaNAvavA mATe ja varNavavAmAM AvyuM che. paraMtu vidhivAda svarUpe varNana lakhyuM nathI. mATe koIe paNa tene vidhi samajI AcaravA mAMDavAnuM nathI. pU. AtmArAmajI ma.nI AvI spaSTa pUrvabhUmikAne chUpAvIne kevala zrI "AcAra dinakara'nA bAlAvabodha rUpe teozrIe lakhelI vAtane AgaLa karIne sUtakamAM zrI jinapUjA baMdha karAvavAno pracAra varSothI cAlI rahyo che. mATe zrI AcAra dinakara'nA mULa aMzo ane zrI "tattvanirNayaprAsAdanA rajU karavAmAM AvatAM aMzonI samAlocanA karavA pUrvaka ahIM ApaNe joIe zrI AcAradinakara atra ca zucikarma svasvavarNAnusAreNa vyatItadineSu kAryaM / 'tatazca bAlakapitRpitRvyapitAmahairacchinne nAle gurujyotiSikazca bahubhirvastrabhUSaNavittA-dibhiH pUjanIyaH / chinne nAle suutkN|' 'dakSiNA sUtake nAsti / tato guruH svasthAnamAgatya jinapratimA sthApitasUryaM ca visarjayet / mAtAputrau sUtakabhayAttatra nAnayet / ' 'yathA SaSThe dine sandhyAsamaye guruH prasUtigRhamAgatya SaSThIpUjana-vidhimArabhet / na sUtakaM tatra gaNyaM / yata uktaM- zlokaH / ' 'svakule tIrthamadhye ca tathAvazye balAdapi / SaSThI pUjanakAle ca gaNayennaiva sUtakam // 1 // 'tatastAn gotrajAnAhvAya sarveSAM sAGgopAgaM snAnaM vastrakSAlanaM ca samAdizet Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja / te snAtAH zucivasanA guruM sAkSIkRtya vividhapUjAbhirjinamarcayanti / tatazca bAlakasya mAtApitarau paMcagavyenAcAntasnAtau sazizU nakhacchedaM vidhApya yojitagranthI daMpatI jinapratimAM namaskurutaH / sadhavAbhirmaGgaleSu gIyamAneSu vAdyeSu vAdyamAneSu sarveSu caityeSu pUjAnaivedyaDhaukanaM c| sAdhave yathAzaktyA caturvidhAhAravastrapAtradAnaM / saMskAragurave vastratAMbUla bhUSaNadravyAdidAnaM / tathA janmacandrArkadarzanakSIrAzanaSaSThIsatka-dakSiNA saMskAragurave tasminnahani deyA / sarveSAM gotrajasvajanamitravargANAM yathAzaktyA bhojanatAMbUladAnaM / tathA guruH tatkulAcArAnusAreNa zizo: paMcagavyajina-snAtrodaka sarvauSadhijalatIrthajalaiH snapitasya vastrAbharaNAdi paridhApayet / tathA ca nArINAM sUtakasnAnaM pUrNeSvapi sUtakadivaseSu nArdranakSatreSu na ca siMhagajayoninakSatreSu kuryAt / ArdranakSatrANi daza yathA- 'kRtikA bharaNI mUlamArdA puSyapunarvasU / maghA citrA vizAkhA ca zravaNo dazamastathA // 1 // ArdradhiSNyAni caitAni strINAM snAnaM na kArayet / yadi snAnaM prakurvIta punaH sUtirna vidyate // 2 // siMhayonirdhaniSThA ca pUrvAbhAdrapadaM tathA / bharaNI revatI caiva gajayonirvicAryate // 3 // ' kadAcitpUrNeSu sUtakadivaseSvetAni nakSatrANyA-yAnti tathA dinaikaikAntareNa zucikarma vidheyam / ' 'tataH sarve'pi snAnaM vidhAya anena mArgeNa svagRhamAyAnti / tatra tRtIyadine citAbhasma putrAdayo nadyAM pravAhayanti tadasthIni tIrtheSu sthApayanti / tatastaddine snAtvA zokApanodaM kurvanti / caityeSu gatvA saparijanA jinabiMbamaspRzantazcaityavandanaM kurvanti / tato dharmAgAreSvAgatya gurun namaskurvanti / guravo'pi saMsArAnityArupAM dharmavyAkhyAM kurvanti / tataH sarve'pi svakAryaM sAdhayanti / ' .....svasvavarNAnusAreNa sUtakaM mRtajAtayoH / sadRzaM garbhapAte tu sUtakaM syAddinatrayam // 2 // yataH anyavaMze samudbhUte mRte jAte'tha tadgRhe / pariNItasutAyAzca sUtakAnnAzane tathA // 3 // eteSu caiva sarveSu sUtakaM syAddinatrayam / sUtakaM sUtakaM hanti jAtaM jAtaM mRtaM mRtam // 4 // anannabhojibAlasya sUtakaM syAddinatrayam / anaSTavArSikasyApi tribhAgonaM ca sUtakam // 5 // ' svasvavarNAnusAreNa sUtakAnte jinasnapanaM sAdharmikavAtsalyaM ca tataH kalyANaM / (5. 8 thI 14, pR. 70) Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 54 AcAra dinakara'nA A pAThano bAlAvabodha raju karatA pU. AtmArAmajI ma. e 'tattvanirNayaprAsAda'mAM nIce mujaba lakhyuM che. [ A lakhANanI viparIta rajUAta sUtakavALAo taraphathI karavAmAM Ave che. mATe lakhANanI sAthe ja samAlocanA rUpe spaSTatA paNa mUkavAmAM AvI 9 zrI tattvanirNayaprAsAda 'tadapIche bAlakake pitA, pitRvya (cAcA-kAkA) pitAmahone nAla vinA chedyAM gurukA aura jyotiSa kA bahuta vastra AbhUSaNa vittAdise pUjana karanA. kyoMki nAla chedyA pIche sUtaka ho jAtA hai / ' samAlocanA : bALaka janme eTale nAla chedyA pahelA paNa azuci to hoya ja. nAla chedyA pachI ja sUtaka lAgavAnI vAta laukika che. e ja rIte nAla chedyA bAda sUtaka hovAthI dAna na ApavAnI mAnyatA paNa laukika ja che. jaina zAstronA niyama mujaba mAtAne azuci hovAthI te dAna na ApI zake paraMtu bAkInA gharanA sabhyone koI azuci na hovAthI teo dAna ApI zake. sUtakavALAnA gharamAM rahelA dUdha-pANI vagere azuddha banatuM nathI - evI spaSTa mAnyatA laukikamatanA "dharmasiMdhu' nAmanA granthamAM jaNAvI che. eTale sUtakavALA gharanA pANIthI pUjA na thAya, naivedya na caDhAvAya, sAdhu-sAdhvIne AhAra-pANI na vahorAvAya- evuM koI jainazAstra mAnatuM nathI. mATe koI jaine laukiko paNa na mAnatA hoya tevI pUjA na thAya, vahorAvAya nahi evI DhaMgadhaDA vinAnI mAnyatA mAnavAnI hoya ja nahi. 'sUtaka meM dakSiNA nahIM hai tadapIche guru svasthAne Ayakara jina pratimA aura sthApita sUryako visarjana kare. mAtA aura putrako sUtaka ke bhayase tahA~ jinapratimA ke pAsa na lAve.' samAlocanA : "mAtA-putrane sUtakanA bhayathI zrI jinapratimA pAse na lAvavA" eno artha e ja thayo ke bAkInA gharanA sabhyo zrI jinapratimA pAse jAya, darzana-pUjana kare temAM sUtakano koI bhaya raheto nathI. agAu joI gayA tema laukiko paNa sUtakamAM devapUjanane tyAjya mAnatA nathI. snAna Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 55 karIne zuddha thayelA sUtakavALA gharanA sabhyo bhagavAnanI pUjA kare tethI bhagavAna abhaDAI paNa na jAya ane temanA camatkAra ghaTe paNa nahi. chatAM AvI vAto je kare te potAnI jAtane pApathI abhaDAve che. AvA mANasonI vAta mAnIne cAlanArA ArAdhaka banatA nathI, mATe A lokonI vAta mAnavAnuM jokhama koIe levA jevuM nathI. 'chaThe dina saMdhyA ke samaya meM guru prasUti ghara meM A kara SaSThIpUjana vidhi kA AraMbha kare, SaSThIpUjana meM sUtaka nahIM ginnaa| yata uktam 'svakule tIrthamadhye ca, tathAvazye balAdapi / SaSThIpUjana kAle ca gaNayennaiva sUtakam / / - sUtaka meM dakSiNA nahIM haiN|' samAlocanA : "SaSThIpUjana vageremAM sUtaka mAnavuM nahIM' AvI vAta spaSTa zabdomAM "AcAra dinakara" ane "tattvanirNayaprAsAda'mAM lakhI che. sUtakamAM SaSThIpUjana kare to pApa na lAge ane zrI jinapUjana kare to pApa lAge ? vAha bhAI vAha! zrI jinapUjana karatAM paNa SaSThIpUjana mahAna che, ema ? mithyAtvano udaya AvI kadAgrahI manodazA ubhI kare che. zrI jinapUjAno virodha karIne SaSThIpUjananI tarapheNa karanArA SaSThIpUjananA bhaktonI vAta jainothI mAnI zakAya nahi. (gRhastha) guru prasUtigharamAM jaIne SaSThIpUjana karAve temAM sUtaka na lAge ane gharanA sabhyo snAna karIne zuddha thayA bAda zrI jinAlayamAM jaIne pUjA kare temAM sUtaka lAgI jAya? kevI haMbaga vAto che? zlokamAM to "svakula' zabda lakhIne potAnA kulamAM sUtaka na gaNavuM' ema spaSTa jaNAvyuM che. eTale nakkI ja che ke sUtaka mAtAne lAge che. teNe pUjA karavI nahi. ame kyAreya sUtakamAM mAtAe pUjA karavI ema kahetA nathI, bAkInAne snAna karI pUjA karavAmAM koI zAstrIya bAdha nathI. ___ yahA~ zucikarma svasvavarNAnusAra karake dinoM ke vyatIta hue karaNA (solAM puruSaparyaMta sudhI (buddhimAna) puruSa sUtaka giNe-) tisa vAste tina gotraja ko bulavAya ke tina sarvako sAMgopAMga snAna aura vastrakSAlana karane ko kahe / ve sarva gotraja vividha prakAra kI jinapratimA kA pUjana kreN| tadapIche bAlakake Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja mAtApitA paMcagavya karake aMtasnAna kare / putra sahita nakhacchedana karake gAMTha joDI daMpati jinapratimA ko namaskAra kare / tathA striyoMko sUtaka pUrNa hue bhI ArdranakSatra daza hai / kRtikA, bharaNI, mUla, ArdrA, puSya, pUnarvasu, maghA, citrA, vizAkhA, zravaNa ye daza ArdranakSatra hai| inameM strIko sUtakasnAna na karAve yadi snAna kare to phira prasUti na hove / dhaniSThA, pUrvAbhAdrapadA ye do siMhayoni nakSatra jANane aura bharaNI revatI ye do nakSatra gajayoni jANane / kadAcit sUtaka pUrNa hue dina meM ina pUrvokta nakSatroM meM se koI nakSatra Ave taba eka eka dinake aMtare zucikarma karaNA / ' samAlocanA : ahIM kauMsamAM lakhela vAkya sUtakamAM pUjA baMdha 72|vnaaraamo De2 2ta nathI. 55 'mAyAhina72 - tattvanirNayaprAsAda'mAM A vAkaya che. temAM soLa peDhI sudhI sUtaka gaNavAnI vAta che. soLa peDhInA mANasone pUjA baMdha karavAnI vAta to sUtakavALA paNa nathI karatA. je laukika mAnyatAne pote paNa svIkAratA nathI tevI mAnyatAvALA lakhANone AgaLa dharIne sUtakavALAo zrIjinapUjA baMdha karAvavAnuM ghora pApa bAMdhI rahyA che. 'jaise meru aura sarisava, khadyota aura sUrya aura tAreM inameM aMtara haiM taise yatidharma aura gRhasthadharma meM mahat aMtara haiN| isI vAste yatidharma grahaNa ke pUrNa sAdhanabhUta, aneka surAsura yatiligio kA prINana (puSTa tRpta) karanevAlA, bhagavAna kA pUjana, sAdhuoMkI sevA ityAdi satkarma karake pavitra aise gRhastha dharma ko kahate hai / tisa gRhastha dharma meM bhI prathama 'vyavahAra' kA kathana jAnanA aura pIche dharma kA vyavahAra bhI pramANa hI hai / kyoMki-RSabhAdi arihaMta garbhAdhAna-janmakAla Adi vyavahAroM ko AcaraNa karate hai| yata uktaAgamoM meM jo kahA hai Agama meM- taeNaM samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa ampApiuNo paDhame divase ThiivaDiyaM karaMti taiya (tajhya divase) caMdasUra daMsaNaM kuNaMti chaThe divase dhammajagAriyaM jAgaraMti, saMpatte bArasAhe divase virae ityAdi / ' samAlocanA : A lakhANa mujaba bhagavAnanuM pUjana, sAdhuonI sevA vagere satkarma svarUpa gRhasthadharmane puSTa karanAro vyavahAra' (soLa saMskAra Adi) hoya che. je vyavahAra zrI jinapUjA gurusevA Adi Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja gRhastha dharmamAM bAdhaka bane che te vyavahAra svIkArAya zI rIte ? sUtakano vyavahAra pALavAnuM dabANa karanArAo zrI jinapUjA, sAdhusevA upara pratibaMdha mUke che. mATe tevo sUtaka vyavahAra pALavAno hoya ja nahi. te spaSTa 'aura putrake janma huA pIche prathama dina meM laukika sthiti maryAdA karate hai| tIsare dina caMdra-sUryakA putra ko darzana karAte hai chaThe dina meM laukika dharmajAgaraNa karate hai aura 11 meM dina meM azucikarma arthAt sUtikarma se nivRtta hote hai| aura vividha prakAra ke bhojana upaskRta karake nyAtivargAdi ko bhojana jimAte hai aura tinake samakSa putrakA nAma sthApana karate hai| itanA vidhi gRhastha vyavahArAdikA zrI AcArAMga, vivAha pannati (bhagavati), jJAtAdharmakathA, dazAzrutaskaMdha ke AThave adhyAyAdi meM caritAnuvAdarupa pratipAdana karA hai| tIrthaMkarake janma hue tinake mAtA-pitA je ki zrAvaka the tinone bhI yaha vidhi karA hai||' (isavAste mUla AgamomeM caritAnuvAda karake gRhasthavyavahArakA vidhi sUcana karA hai , paraMtu vidhivAdaseM kathana karA huA hamako mAluma nahI hotA samAlocanA: ahIM kauMsamAM lakhela vAkya sUtakavALAo chUpAvI rAkhe che. pU. AtmArAmajI ma. to spaSTa lakhe che ke "sUtaka vagere gRhastha vyavahAra vidhivAda rUpe AgamamAM lakhyo nathI. chatAM pU. AtmArAmajI ma.nAM nAme, sUtaka pALavAnAM nAme, zrI jinapUjAno pratibaMdha ThokI besADavAno je prayatna thAya che - te bhayaMkara pApa che. gRhastha vyavahArane vidhivAda mAnanArA gItArtha na kahevAya. 'tadapIche sarvasnAna karake anyamArge hokara apane gharako Ave tIsare dina meM citAbhasma kA putrAdi nadI meM pravAha kare, tisake hADa ko tIrthoM meM sthApana kare / tisake agale dina meM snAna karake zoka dUra kare / jinacaityoM meM jAke parijanasahita jinabiMbo ko vinA sparze caityavandana kare / pIche dharmAgAra meM A ke guru ko namaskAra kare / tadapIche svasvakArya meM sarva tatpara hove / " "svasvavarNa ke anusAra janma-maraNa kA sUtaka eka sadruza hotA hai| aura garbhapAta Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S8 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja meM tIna dina kA sUtaka hove hai| anyavaMzavAle ke mRtyu hue vA janma hue, vivAhita putrI ko sUtakavAle ke anna ke khAne meM, ina sarva meM tIna dina kA sUtaka hove hai / anna nahIM khAnevAle bAlaka kA sUtaka tIna dina kA svasvavarNAnusAra sUtaka ke aMta meM jinastava mahotsavAdi aura sArmika vAtsalyadra jharanA I fbasase tyAmAM prApti hove '' (pR. 332-rU-2842-48-rara1-328-102) samAlocanA : maraNasUtakanI upara jaNAvela mAnyatA laukika che. ApaNo dharma, snAna karIne zoka dUra karavAnI ane mRtakanAM hADakAM tIrthamAM sthApana karavAnI vAta kare nahi. agiyAra divasa sudhI zoka TakAvI rAkhavAnuM ane pachI ja snAna karIne zoka dUra karavAnI vAta jainazAstro na kare. e ja rIte ApaNAM tIrthasthAnomAM hADakAM sthApana karIne tIrthanI AzAtanA karavAnuM paNa ApaNAM zAstro na ja kahe. mATe AvI vidhio jainoe karavAnI hoya nahi. have rahI vAta maraNa sUtakamAM zrI jinapUjAnI. AcAradinakara' bhAga-2 pR. 258-59 upara A pramANe zloka che _ 'mRtapaMcendriyANAM ca tathocchiSTAnnapAthasAm / sparzanAjjAyate zuddhi-rgRhiNAM strInamAtrata: // rapa // A zlokamAM jaNAvyA mujaba "mRta paMcendriyano sparza thaI jAya to gRhasthane snAna karavA mAtrathI zuddhi thaI jAya che." eTale smazAne jaI AvyA bAda gRhastha snAna kare eTale zuddha thaI jAya che. jeo maraNa sUtakanAM nAme zrI jinapUjA baMdha karAve che teo aMtarAyakarma bAMdhe che. AthI samajI zakAya che ke pU. AtmArAmajI ma. sUtaka samaye zrI jinapUjA baMdha karAvavAnA matanA na hatA. zuddhasAmAcArIprakAza bRhatkoTika kharataragacchanA paM. zrI rAyacaMda munijIe anuvAda karela, zrI mohanalAlajI ma. e saMzodhana karela "zuddha sAmAcArI prakAza' nAmanAM Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja vi. saM. 1948mAM chapAyela pustakanAM pR. 177 thI 182nA lakhANane rajU karIne sUtakavALAo zrI jinapUjAno pratibaMdha pharamAvavAnI tanatoDa mahenata kare che. teo taraphathI rajU thayela pR. 177 thI 18ranuM lakhANa nIce mujaba // atha 14mA praznottara li. / / (prazna) zrI kharataragaccha ke viSe putrAdikoM ke janma maraNameM sUtaka gaNate he (tahAM) 10 dina 11 dina 12 dina paryaMta kharatara sAdhu bhikSA grahaNa nahIM karate haiM (aura) koI gacchomeM sUtaka zaMkA nahI rakhate haiM / so kahAM mUlagraMthomeM sUtakagRhakA varjana kiyA hai (vA) nahIM / (uttara) zrI jinapatisUri mahArAjane apanI sAmAcArImeM dasa dina paryaMta sUtaka mRtakakuloMkA sAmAnyase varjana kiyA hai / (tisme) putra ke 10 dina putrI ke 11 dina (aura) mRtaka 12 dina paryaMta, sUtakakulakA AhArAdi varjana karanA // 1 // (isItarai) taruNaprabhasUrikRta SaDAvazyaka bAlAvabodhameM bhI kahAM hai / ___ (prazna) koi mUlasUtroMkI TIkA cUrNI bhASyAdike viSe pramANa hai (vA) nahIM / (uttara) zrI suyagaDAMgajIke viSe (sAgAriyApiMDaM) isa padake vyAkhyAmeM, sUtakagRhakA niSedha zrI zIlAMkAcArya mahArAja kara gaye hai // 1 // (isItarai) zrI AcArAMgasUtrake dUsare zrutaskaMdha adhyayana ke cothe udezemeM (gAmelaM niruddhAe) ityAdi padake vyAkhyAnameM TIkAkArajIne sUtakagRhakA annAdika niSedha kiyA hai / (isItare0) zrI nizIthabhASyacUrNIke viSe bhI kahA hai / je bhikkhu dugaMchiyakulesu ityAdi pAThakA artha likhate hai / je bhikSu dugaMchanIka kulameM AhArAdika grahaNa karai / uskoM caturlaghu prAyazcitta lagatA hai (phera) usImeM do taraike dugaMchanIya kahe haiN| eka to itvara (aura) dusaro yAvatkathika, tisame jo sUtakagRha he (vo) itvara arthAt alpakAlIna hai| aura yAvatkathika camAra, DuMbAdikake gharakA AhAra yAvajjIva choDane yogya hai / (phera isItare) zrI dazavaikAlikasUtrake pAMcamA adhyayanameM, zrI haribhadrasUrijI kRta baDI TIkAmeM, sUtaka gRhameM praveza karanA manA kiyA hai (phera) prazamasUtra vRttiviSai paNa kahA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja hai| (yathA) lokaH khalvAdhAraH sarveSAM brahmacAriNAM yasmAt / tasmAt lokaviruddhaM dharmaviruddhaM ca saMtyAjyaM // ityAdi / (prazna) daza dinAdika kA mAna koNa sUtrameM kahA hai / (uttara) zrI vyavahAra bhASyavRtti ke viSai, zrI malayagirijI mahArAje daza dinAMko pramANa kiyA hai| (tathA hi) jAtakasUtakaM nAma, janmAnaMtaraM dazAhAni yAvat, mRtakasUtakaM mRtAnaMtaraM daza divasAn yAvat (ityAdi) (phera) vyavahArabhASyavRttIkeM prathama uddezomeM kahA hai (tathA hi) laukikaM dvighA-itvaraM yAvatkathikaM ca / / (tatretvaraM) mRtakasUtakAdi / yAvatkathikaM ca chipaka carmakAra DuMbAdi (ete hai) jAvajjIva ziSTaiH saMbhogAdinA varcyate (ityAdi) aura isItare anyamatake padmapUrANameM bhI kahA hai (yathA) mRte svajanamAtrepi / sUtakaM jAyate kila / astaMgate divAnAthe / bhojanaM kriyate kathaM // 1 // isItare laukIka vyavahAra dekhaNA bhI kalyANakA hetu hai (isase) laukika prasiddha sUtakakA pramANa bhI ihAM kiMkitta likha detA huM // sUtakaM hAnivRddhibhyAM / dinAni trINi dvAdaza / prasUtisthAne mAsaikaM / vAsarA paMca gotriNAM // 1 // prasUtau ca mRte bAle / dezAMtaramRte raNe / saMtAne maraNe caiva / dinaikaM sUtakaM mataM // 2 // yaddine sUtake jAte / gate dvAdazake dine / jinAbhiSeka pUjAyAM pAtradAnena zudhyati // 3 // paMcahA sUtakaM kSatre / zudre pakSakasUtakaM / dazahA brAhmaNaM viddhi / dvAdazAhaM ca vaizyake / / 4 / / satIsUtakaM hatyA ca / pApaM SaNmAsikaM bhavet / anyeSAmAtmahatyAnAM / yathApApaM prakalpayate // 5 // azvI ceTikA mahiSI / goprasUtirgRhAMgaNe / sUtakaM dinamekaM syAt / gRhabAhye na sUtakaM // 6 // dAsI dAsastathA kanyA / jAyate mriyate yadi / trirAtraM sUtakaM jJeyaM / gRhamadhye'tidUSitaM // 7 // yadi garbhe vipattiM syAt / zravaNe vApi yoSitAM / yAvanmAsasthito garbhe / tAvaddinAni sUtakaM // 8 // mahiSI pAkSikaM kSIraM, gokSIraM ca dinA daza / aSTakaM ca ajAkSIraM pazcAtkSIraM pravartakaM // 9 // (ityAdi) svazAsana parazAsana sammati karake sUtakagRha avazya varjanIka hai // iti sUtakavicAraH / / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja jaina siddhAMta sAmAcArI zuddha sAmAcArI prakAza" nAmanAM khatarataragacchanAM pustakanuM khaMDana pU. zrI kAMtivijayajI ma.nA ziSya pU. zrI amaravijayajI ma. e karyuM che. khaMDananA A pustakanuM nAma "jaina siddhAMta sAmAcArI - apanAma - zuddhasAmAcArI prakAza uttara' rAkhavAmAM Avela che. A pustakamAMnAM nIcenA lakhANane sUtakavALAo khUba pracAre che : (1tha prazna 24 me uttara) pRSTha 277 se tane pRSTha 182 taka jo sUtakavicAra likhA hai, so to hama siddhAMtarItise yathArtha mAnate haiM, aura jo koi na mAne usako jinAjJAbhaMgadUSaNa lagatA hai ityalaM / " "pU. AtmArAmajI ma.nI AjJAnusAra "jaina siddhAMta sAmAcArI" nAmanuM pustaka zrI amara vi.ma. e lakhyuM che. tethI 'zuddha sAmAcArI prakAza" nAmanAM kharataragacchanI mAnyatAvALA pustakamAM lakhela pR. 177 thI 182 sudhIno sUtakavicAra siddhAMtarItie yathArtha mAnavo joIe. Aje pU. AtmArAmajI ma.nA vaMza-vArasadAro sUtakane mAnatA nathI eTale teone jinAjJAbhaMganuM dUSaNa lAge che" Avo pracAra sUtakavAdIo karI rahyA che. temano A pracAra taddana asatya che. kAraNake upara rajU karela lakhANamAM, jayAM Agama ke AgamanI TIkA vagere zAstronA pATho rajU karelA che, temAM gocarI javA saMbaMdhI maryAdAnI vAta lakhI che. zrI jinapUjA karavAnI maryAdA saMbaMdhI koI vAta lakhI ja nathI. Agama-TIkA vagere zAstromAM jaNAvelI gocarI javA aMgenI maryAdA ane siddhAMtasvarUpe mAnIe ja chIe eTale amane jinAjJAbhaMganuM dUSaNa lAgatuM nathI. jeo gocarI javAnI maryAdAnA zAstrapATho rajU karIne zrI jinapUjA baMdha karavAnI vAta karI rahyA che teo zrI jinAjJAne dUSita karI rahyA che, ane teone ja jinAjJAbhaMganuM dUSaNa lAge che. kAraNake sAdhunI gocarI javA aMgenI maryAdAnA niyamo, zrAvakanI zrIjinapUjA mATenA niyama tarIke na banAvI zakAya. baMne (gocarI ane zrIjinapUjA) alaga bAbata che. zarIramAM paDelA ghA vageremAMthI lohI Adi azuci vahetI hoya to zrAvakathI zrI jinapUjA na thaI zake, paNa te zrAvaka sAdhune vahorAvI zake. eja rIte zayyAtara (jyAM sAdhu utarelA hoya te Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 62 makAnanA mAlika)nAM ghare sAdhuthI AhAra-pANI vahoravA na javAya, paNa e zayyAtara zrAvaka zrI jinapUjA karI zake. snAna karyA vinA pUjA na thAya paNa vahorAvavAno niSedha nathI. zuddha sAmAcArI prakAza'nA rajU karatA lakhANamAM 'nau%i prasiddha sUtAM pramANa mI yahAM vitta nirava retA huM' ema lakhIne je nava zloko rajU karyA che te laukika hovAthI tene "siddhAMta svarUpe che" ema manAya nahi. eTale ame ene siddhAMta tarIke mAnatA nathI. jo sUtakamAM zrI jinapUjA baMdha karAvanArAo laukika mAnyatAne siddhAMta mAnatA hoya to teo zrIjinAjJAno bhaMga karavAnuM ane zrI jinAjJAne dUSita banAvavAnuM ema beya pApa bAMdhe che. sAmAcArI zataka zuddha sAmAcArI prakAzamAM karela sUtaka saMbaMdhI lakhANa, kharataragacchanA paM. zrI sakalacaMdragaNInA ziSya vAcakasamayasuMdaragaNIe racela "zrI samAcArI zataka' nAmanAM granthamAMthI lIdhuM che. A granthanAM 62mA pAne 'tathA taukisUtamA parva tathAdi laukika sUtaka paNa A pramANe che - evI paMkti mUkIne upara jaNAvelA nava zloko lakhyA che. A nava zlokomAMnA trIjA zlokamAM lakhyuM che ke ninAmapepUgAyAM, pAtrAnena zudhdhati | laukikone zrI jinezvara bhagavaMtanI abhiSeka pUjA (pakSAlapUjA)nI ciMtA karavAnuM koI prayojana nathI. e ciMtA ApaNA zAstrakAro kare chatAM laukika mAnyatAnA zlokamAM upara mujabanI paMkti che. eTale eno paramArtha samajAvo joIe. laukika mAnyatAnA A zlokonuM asala sthAna zodhIne tapAsavAmAM Ave to rahasya bahAra Ave kharuM ! pU. AtmArAmajI ma.nuM maMtavya DheDhaka hitazikSA pU. AtmArAmajI ma.e zrI "AcAra dinakara' granthano bAlAvabodha zarU karatA pahelAM ja spaSTatA karI ke "Agama-zAstromAM gRhasthavyavahAra AdinuM varNana Ave che te caritrAnuvAdarUpa che. paraMtu vidhivAdathI karyuM che - tevuM potAne lAgatuM nathI." eTale nakkI ja che ke sUtakamAM zrAvakoe zrI jinapUjA baMdha karavI - evuM maMtavya pU. AtmArAmajI ma.nuM nathI. chatAM Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 63 teozrInA nAme AvI vAta phelAvavAmAM Ave to avazya pApa baMdhAya. AnA karatA paNa ekadama spaSTa abhiprAya pU. AtmArAmajI ma.no jANavo hoya to lo vAMco : sthAnakavAsI saMpradAyanA svAmI amarasiMhajIe pU. AtmArAmajI ma.ne so prazno pUchyA hatA. (prAyaH vi. saM. 1938mAM) tenA pU. AtmArAmajI ma.e uttaro ApelA hatA. temAM 49mo prazna sUtaka saMbaMdhI che. teno javAba ApatI vakhate pracalita mAnyatAne rajU karyA pachI pU. AtmArAmajI ma. e cokhkhA zabdomAM lakhyuM che ke "nera 3sa (sUtakavALA) mANasakoM aisA niyama hove ki maiMne pUjA karA binA tathA sAmAyika karA binA koIbhI vastu muhameM pAnI nahI to usa mANasakoM sUtaka vA pAtaka kucha bhI nahI hai" (huM hitazikSA-pR. 204) A lakhANathI nakkI che ke "niyamavALA mANasane pUjA karavAmAM sUtaka ke pAtaka kazuM lAgatuM nathI" evuM pU. AtmArAmajI ma.nuM spaSTa maMtavya che. laukika granthonI vicAraNAnA samaye ApaNe zrI zrAddhavidhinA pAThamAM joI gayA ke - "dareka zrAvake dararoja traNavAra, be vAra ke ekavAra zrI jinapUjA karavI-evo niyama levo joIe" jeo chatI zaktie zrI jinapUjana ane teno niyama nathI karatAM evA mANaso zAstrakAronI A AjJAnuM pAlana karatA nathI. zrI jinapUjana niyamapUrvaka karavAnuM kartavya hovAthI temAM sUtaka ke pAtaka kazuM lAge nahi. koI zAstrakAre sUtakamAM pUjA karavAno niSedha karyo nathI chatAM jeo sUtakamAM pUjA baMdha karAve che, teo bhayaMkara pApa bAMdhe che. zrI jinapUjanamAM aMtarAya karanAra kevuM pApa bAMdhe? zrI AcArAMga sUtra - zIlAMkAcArya TIkA zrI karmagrantha pahelo __ "pANavahAdIsu rato jinnpuuyaamokkh-mggvigghkro| anneruM aMtarIye tahapha neLichiye nAmaM / 2 / (zrI AcArAMgasUtra TIkA adhya. 2, 3. 1) hiMsA vageremAM rakta rahenAro ane zrI jinapUjA temaja mokSamArgamAM vigna karanAro aMtarAyakarma bAMdhe che ane e karmanA udayathI icchita lAbha Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja jIvane prApta thato nathI." nipUNyaviro, hiMsAparIyo nayapha viyaM " zrI jinapUjAmAM vighna karanAro ane hiMsA AdimAM parAyaNa AtmA aMtarAyakarma bAMdhe che." (zrI karmagrantha-1 gAthA-10) arhat siddhacaityatapaH zrutagurusAdhusaGgha-pratyanIkatayA darzanamohanIyaM karma vaijJAti, yena vIsIvanantasaMsArasamudrAnti: patyevIvataBte " "zrI arihaMta, zrI siddha, zrI jinAlaya, tapa, zruta, guru, sAdhu ane saMghanA pratyenIkapaNAthI jIva darzanamohanIya karma bAMdhe che. te karmathI jIva anaMta saMsArarUpI samudramAM ja athaDAto rahe che." (zrI AcAraMga-TIkA-a.2. u.1) A zAstravidhAna pramANe zrI jinapUjAmAM aMtarAya karanAro zrI arihaMta, zrI siddha, zrI jinAlaya, zrI saMgha vagereno pratyenIka bane che eTale mohanIya karmane bAMdhe che. A karmanA prabhAve anaMtasaMsAramAM jIva rakhaDyA kare che. e ja rIte zrI jinapUjAmAM aMtarAya karanAro AtmA aMtarAyakarma bAMdhe che. ane e karmanA udayathI te AtmA icchita lAbha meLavI zakato nathI. Aje jeo kadAgrahanA kAraNe, zAstramAM niSedha nathI chatAM sUtakamAM zrI jinapUjA baMdha karAve che, pUjA karanArane nA pADIne vinna kare che, zrI jinapUjAmAM aMtarAya karanArI copaDI lakhe ke pracAre, vAMcIne bhramaNAmAM aTavAya, pUjA choDI de te badhAya zrI jinapUjAmAM vighna karanArA bane che. enA prabhAve upara jaNAvyA mujaba te AtmAonI durdazA thAya che. mATe Aje koIe paNa sUtakanA nAme zrI jinapUjA baMdha karI - karAvIne potAnA AtmAnI barabAdI notaravI na joIe. Agamo sUtakamAM pUjAno niSedha karatAM nathI. sUtakamAM pUjA baMdha karAvanArAo ghaNAM AgamonAM pAThachapAvIne lokone bhaDakAve che. "juo, juo, ATalAM AgamomAM azucikarmanI vAta lakhI che eTale tamArAthI pUjA thAya ja nahi." AgamanuM nAma paDatA ja bicArA zrAvako dhrUjI UThe che. AgamomAM kyAMya "sUtakamAM zrI jinapUjA na thAya tevuM lakhyuM nathI paNa ajJAnatAnA kAraNe ghaNA zrAvako pUjAnA vastro ghaDI vALIne Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 65 uMcA mUkI de che, pUjA baMdha karI de che. eTale te AgamonI paMkti upara paNa vicAra karavo jarUrI bane che. ahIM sauthI prathama teo taraphathI rajU karAtA AgamapATho je rIte rajU karavAmAM Ave che te joIne pachI tenA upara vicAra karIe. A rahI te rajUAta : ""zrI vyAkhyAprajJapti (zrI bhagavatIsUtra) "taeNaM tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase ThiivaDiyaM karei, taie divase caMdasUradasaNaM karei, chaThe divase dhammajAgariyaM karei, ekkArasame divase vItikaMte nivvatte asuijAyakammakaraNe, saMpatte bArasAhadivase viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAviti / (zataka-11, u. 11) tAtparya-mAtApitA pahele divase kulamaryAdA kare che, trIje divase sUryacaMdrano darzanotsava kare che, chaThe divase rAtri jAgaraNa kare che, agiyAramo divasa vItye chate azucikarma nivAraNa karyA pachI bArame divase sagAsaMbaMdhI svajanone vipula pramANamAM azana-pAna-khAdima-svAdima ApavA pUrvaka bhojana karAvavAmAM Ave che. yAne jJAtijamaNa karAve che." zrI jJAtAdharmakathAMga: "tateNaM tassa ammApiyaro paDhame divase jAtakammaM kareMti, bitIyadivase jAgariyaM kareMti tatIe divase caMdasUradaMsaNiyaM kareMti, evAmeva nivvattesuijammakammakaraNe saMpatte bArasAe divase vipulaM asaNaM pANaM khAtimaM sAtimaM uvakkhaDAveti / (pR. 370) tAtparyArtha : pahele divase mAtA-pitA jAtakarma kare che. bIje divase jAgaraNa kare che. trIje divase sUrya-caMdranA darzanotsava kare che. evI rIte divaso vyatIta thatAM azuci nivAraNa karma karyA bAda bArame divase azanapAna-khAdima-svAdimathI jJAtijanone sagAMsaMbaMdhIne jamADe che.' zrI vipAka sUtra: "tate NaM se vijae coraseNAvatI tassa dAragassa mahayA iDDisakkArasamudaeNaM dasarattaM ThiivaDiyaM kareMti / tate NaM vijae coraseNAvaI tassa dAragassa ikkArasame Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja divase vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveti, uvakkhaDAvittA mittaNAtiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNaM AmaMteti / (adhyayana-3, pR. 58) artha : tyAra pachI te vijaya nAmanA cora senApatie te putranI moTI Rddhi ane satkAranA samudAya vaDe daza rAtrinI sthitipatikA karI tyAra pachI te vijaya nAmanA cora senApatie te putranA agiyAramA divase vistAravALuM azana-pAna-khAdima-svAdima taiyAra karAvyuM. taiyAra karAvIne mitra, jJAti, nija, svajana, saMbaMdhI ane dAsa-dAsI Adika parijanane AmaMtraNa karyuM." zrI rAyaparoNI sUtra : 'taeNaM tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase ThiivaDiyaM karehiMti bArasAhe divase nivvitte asui jAva kammakaraNe cokkhe saMmajjiovalitte viulaM asaNapANakhAimasAimaM uvakkhaDAvessaMti / (pR. 146) tAtparya : janmAdhikAra che. mAtA-pitA prathama divase jAtakarma kare che, trIje divase sUrya-caMdra darzanotsava kare che, chaThe divase jAgaraNa kare che. agiyAra divasa vyatikrAMta thAya tyAre azuci nivAraNa karmo pUrA karyuM chate bAramo divasa prApta thaye chate svajanAdikane azana-pAna-khAdima-svAdimathI jamaNa Ape che." zrI uvavAI sUtraH tassa dAragassa ammApiyare paDhame divase ThiivaDiyaM kAhiMti bArasAhe divase vagere. nivvatte asuijAyakammakaraNe' tti nivRtte-atikrAnte azucInAm - azaucavatAM jAtakarmaNAM-prasavavyApArANAM yatkaraNaM - vidhAnaM tattathA, tatra 'bArasAhe vivase' tti dvAdazAra vise rUtyartha : ' (. 186) tAtparya : janmAdhikAra cAle che. mAtA-pitA agiyAra divasa vItyA pachIte daramyAna azuci nivAraNa karmathI paravArI, bArame divase jJAtijamaNa kare che." pU. guNacaMdrasUri kRta mahAvIracariyuM: "Agae ya ekkArasame divase jahAbhaNiyavihANeNa suijAikammamavaNeti Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja bArasadivasaMmi nANAviha vaMjaNasameyaM bahuppagArakhaNDakhajjaparipunnam" / (pR. 224) artha : "bhagavAna mahAvIra prabhunA janma pachI agiyAramo divasa Ave che te rIte kaheluM che. tevI rItanAM vidhAno karI janma sUtaka karmane dUra kare che. bAramA divase vividha prakAranAM zAkoe karI yukta ghaNA prakAranAM khAMDanAM khAjAM vagerethI paripUrNa evuM." zrI kalpasUtra pradIpikA: taeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa ammApiyaro paDhame divase ThiivaDiyaM kareMti taie divase caMdasUradaMsaNiyaM kareMti, chaThe divase dhammajAgariyaM jAgareti / ekkArasame divase viikaMte nivvattie asuijammakaraNe saMpatte bArasAha divase vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAviti rattA. (pR. 57) tAtparya : AmAMya "azucikarma dUra karIne bArame divase" ema pATha AgamonA A pAThonAM teoe karelA arthaghaTanAmAM eka ja vAta karavAmAM Ave che ke "zrI tIrthakarothI mAMDIne rAjaputro-coraputra sudhInAnAM janmanuM varNana karatI vakhate sUtrakAra-TIkAkAre "janmanI azuci agiyAra divasa (cora putramAM dasa divasa)nI mAnI che. mATe eTalA divasa sudhI pUjA na thAya, sAdhu-sAdhvIne vahorAvAya nahi ane koIne jamADAya paNa nahi.' AmAM sauthI pahelI vAtaH zrI tIrthakara bhagavaMtono janma thAya te ja rAte chappana dikumArIo potAnA zAzvata AcAra mujaba azuci TALI ja de che. eTale agiyAra divasa sudhI azuci hotI ja nathI. bIjI vAta sUtrakAra-TIkAkAre azuci karma nivartananI vAta lakhI che te caritravarNanasvarUpa ja che. caritravarNanamAM to corI-yuddha-parigrahavagere badhI ya vAta Ave. siddhArtha mahArAjA sUryodaya pachI uThyA, vyAyAma ane mallayuddha karyuM. aneka prakAranA telathI mAliza karAvyuM ane aneka prakAranAM pANIthI snAna karyuM. evI vAta zrIkalpasUtramAM Ave che. eTale badhA zrAvakoe sUryodaya pachI uThavAthI mAMDIne aneka prakAranAM pANIthI snAna karavA sudhIno Adarza Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 68 grahaNa karavAno na hoya. kAraNa ke e badhuM heya (tyAga karavAlAyaka) che. zrAvake to brAhmamuhUrtamAM uThI javAnuM ane zrI jinapUjA mATenuM snAna paNa parimita jaLathI jayaNApUrvaka karavAnuM che. caritravarNanamAM heya padArtho hoya teno tyAga karavAno che. zrI jinapUjA heya nathI mATe teno tyAga karavAno hoya ja nahi. caritravarNana vakhate "sUtaka samaye zrI jinapUjA heya che." evuM to koI AgamamAM lakhyuM ja nathI, uparathI zrIkalpasUtra vagere AgamaTIkAomAM to sUtaka samaye paNa zrI jinapUjA upAdeya tarIke varNavI che. e vAta ApaNe zrI kalpasUtranI vicAraNAmAM joIzuM. - trIjI vAta: ApaNe manusmRti vageremAM joI gayA tema azucinuM nivAraNa karavA mATe daza divasa pachI je snAna karavAmAM Ave che te bALakanI mAtAe karavAnuM hoya che. bAkInA gharanA sabhyone daza divasanI rAha jovAnI hoya ja nahi. teo to bALaka janme te ja divase, kadAca prasUtA bahenane aDI gayA hoya to ya snAna karI le eTale turata zuddha ja gaNAya. tethI AgamonAM nAme azuci karmane AgaLa karIne gharanA bAkInA sabhyothI paNa zrI jinapUjA, supAtradAna, sAdharmika bhakti vagere na thAya - evuM jaNAvanAra vyakti, dharmamAM aMtarAya karavAnuM pApa bAMdhe che. prasUtA bahenane dasa divasa sudhI zrI jinapUjA, supAtradAna vagere karavAnuM to koI ja kahetuM nathI. keTalAka sAdhuo 'IyAvatiH' pada dvArA lokone bharamAve che ke - juo, bArame divase jJAtijanone bhegA karyA pachI snAna karAvyuM, pachI ja jamADyA, kAraNa ? kAraNa bIjuM zuM hoya ? badhAne sUtaka lAgeluM eTale apavitra hatA. teo snAna kare pachI ja zuddha thAya. mATe agiyArame divase paNa teone snAnathI zuddha banAvyA pachI ja jamADyA." A lokone to javAbamAM eTaluM ja jaNAvavAnuM ke, siddhArtha rAjAe svapnapAThakone bolAvyA tyAre teo paNa snAna karIne rAjasabhAmAM AvyAM. tyAMya "chIyAvatiSNa'pada lakhyuM che. teone to koI sUtaka lAgyuM na hatuM. eTale spaSTa vAta che ke, te vakhate loko rAjasabhAmAM jatA pahelA ke jamatA pahelA snAna karatA hatA. evAM caritravarNanasvarUpa ja A vAta che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja sUtakane ane lokonA AvA snAnane koI saMbaMdha nathI. zrI kalpasUtra sUtakamAM zrI jinapUjA karavAnI spaSTa chUTa Ape che : ApaNe tyAM zrI paryApaNA mahAparvanA divasomAM zrI kalpasUtra sAMbhaLavAno mahimA che. lagabhaga badhI jagyAe sAdhu bhagavaMto subodhikA nAmanI TIkAnA AdhAre zrI kalpasUtranuM vAcana kare che. A TIkAmAM siddhArtha rAjAe sUtaka samaye zrI jinapUjA karI-karAvI evuM spaSTa pharamAna che. A rahyo te zAstrapATha zrI kalpasUtraH tae NaM siddhatthe rAyA dasAhiyAe ThiivaDiyAe vaTTamANIe saie asAhassie a sayasAhassie ya jAe adAe a bhAe e dalamANe a davAvemANe a saie ya sAhassie ya sayasAhassie ya laMbhe paDicchamANe a paDicchAvemANe ya evaM viphara II sUtra-203 // subodhikATIkA: tataH sa siddhArtho rAjA dazAhikAyAM - dazadivasapramANAyAM sthitipatitAyAM vartamAnAyAM zataparimANAn sahastraparimANAn lakSapramANAn yAgAn-arhatpratimApUjAH kurvan kArayazceti zeSaH, bhagavanmAtApitroH zrI pArzvanAthasaMtAnIya zrAvakatvAt yajadhAtozca devapUjArthatvAt yAgazabdena pratimApUjA eva grAhyA, anyasya yajJasya asambhavAt zrI pArzvanAthasaMtAnIyazrAvakatvaM cAnayorAcArAGge pratipAditaM, dAyAn parvadivasAdau dAnAni labdhadravyavibhAgAn mAnitadravyAMzAn vA dadat svayaM, dApayan sevakaiH zatapramANAn sahastrapramANAn lakSapramANAn evaMvidhAn lAbhAn 'vadhAmaNAM iti loke' pratIcchan-svayaM gRhaNan pratigrAhayan sevakAdibhiH anena prakAreNa ca viharati rAte // 20 rU // tyAra pachI te siddhArtha rAjAe daza divasanA utsava svarUpa kulamaryAdAsthitipatitAnA samayamAM seMkaDo, hajAro ane lAkho pramANavALI zrI arihaMta bhagavaMtanI pratimAnI pUjA pote karI ane bIjA pAse karAvI. bhagavAnanA mAtA-pitA zrI pArzvanAtha bhagavAnanA saMtAnIya zrAvako hatA ane yaju dhAtuno artha 'devapUjAevo thato hovAthI "yAga' zabdathI "pratimApUjA' evo ja Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 . sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja artha levo. kAraNa ke teone bIjA yajJano saMbhava nathI. bhagavAnanA mAtApitA zrI pArzvanAtha bhagavAnanA saMtAnIya zrAvaka hatA-evuM zrI AcArAMgamAM lakhyuM che. parvadivasa vageremAM ApavAnA dAnone ane maLelA dravyanA vibhAgane athavA mAnelA dravyanA aMzane pote ApatA ane sevako dvArA apAvatA, seMkaDo, hajAro ane lAkho pramANanA vadhAmaNAne svayaM grahaNa karatA ane sevakAdi vaDe grahaNa karAvatA vihare che." zrI kalpasUtranI subodhikATIkA sahitanI prata vi.saM. 1967nI sAlamAM 'devacaMda lAlabhAI pustakoddhAra granthAMka-7" tarIke bahAra paDI hatI. temAM 'rvat rayaMti zeSa:' ATaluM chApavAnuM rahI gayuM hatuM. vi.saM. 1979mAM 'devacaMda lAlabhAI pustakoddhAra granthAMka-61" rUpe pharI bIjI AvRtti tarIke A prata chapAI tyAre temAM pUrvanuM yaMti zeSa:' A vAkya chApavAmAM AvyuM. A banne AvRttimAM zrI AnaMdasAgara sU.ma. e prastAvanA lakhI che. vi.saM. 1967nI sAlamAM thaI gayela bhUlane teozrIe vi.saM. 1979nI sAlamAM sudhArI lIdhI. subodhikA TIkAnA A pAThamAM to spaSTa jaNAvela che ke sUtakanA daza divasa daramiyAna ja siddhArtha mahArAjAe zrI arihaMta bhagavAnanI pratimAnI pUjA pote karI ane bIjA pAse karAvI.' zrI kalpasUtra jevA mahAna AgamasUtranI TIkAmAM Avo spaSTa ullekha che, mATe sUtakamAM zrI jinapUjA baMdha karAvavAno mata taddana bogasa che, e vAta siddha thAya che. noMdhapAtra ghaTanA e che ke, sva. sAgarajI ma.e subodhikATIkAnI vi.saM. 1967 ane vi.saM. 1979nI banne AvRttimAM prastAvanA lakhI che. sva. sAgarajI ma. e potAnI prastAvanAmAM pU. upA. zrI dharmasAgarajI ma. ane pU. upA. zrI vinayavijayajI ma.nI TIkAnA aMzone tulanAtmaka rIte rajU karyA che. pU. upA. zrI vinayavijayajI ma. e, pU. upA. zrI dharmasAgarajI ma.nA vidhAnonuM khaMDana karyuM te sva. sAgarajI ma.ne gamyuM na hatuM evo aNasAra paNa teozrInI prastAvanAmAM dekhAya che. temAM kyAMya "zrI siddhArtha mahArAjAe sUtakamAM zrIjinapUjA karI" evI subodhikA TIkAnI vAtanuM khaMDana karyuM nathI. uparathI A vAta pahelI AvRttimAM chApavAnI rahI gayelI te bIjI AvRttimAM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja chApIne bhUla sudhArI levAmAM AvI. eTale nakkI che ke, prastAvanA lakhanAra sva. sAgarajI ma.ne "sUtakamAM zrI jinapUjA thAya tevI tapAgacchanI mAnyatA vi.saM. 1979 sudhI to mAnya hatI ja. pachI game te kAraNe temaNe kharataracchanI mAnyatAno jora-zorathI pracAra karavA mAMDyo. eTaluM ja nahi, tapAgacchanI mAnyatA rajU karanArA mahApuruSonI "navAmatI-nUtanapaMthI' vagere ALa caDhAvI vagovaNI karavA mAMDI. jyAre sva. sAgarajI ma. dvArA ja thayela A sudhArAne bahAra mUkavAmAM Avyo tyAre tenA bacAvamAM evI vAta cAlu karI ke "e samaye sva. sAgarajI ma. ane pU. A. zrI vijaya rAmacaMdra su.ma.nA saMbaMdho bahu sArA hatA tethI vi.saM. 1979nI sva. sAgarajI ma. dvArA saMpAdana pAmelI subodhikA TIkAnI pratanuM mupha pU. rAmacandra sU.ma.ne sudhAravA ApeluM temAM temaNe A paMkti umerI dIdhI hatI." AvI gapagoLAbharI vAta cagAvanAre potAnA bIjA mahAvratane yAda rAkhyuM na hatuM. AvuM ja kaMI paNa thayuM hoya to teno ullekha prastAvanAmAM jovA maLe. paNa tevo koI ja ullekha prastAvanAmAM nathI. bIjI vAta e che ke AvuM kaMIka banI gayuM hoya to sva. sAgarajI ma. tenI sAme lakhyA vinA rahe nahi. sva. sAgarajI ma. ane pU. zrI rAmacaMdra sU.ma. vacce je je bAbatomAM matabheda paDyA tenI jAhera carcA lekhitamAM chapAyelI.Aje paNa vidyamAna che temAM kyAMya "subodhikA TIkAmAM 'rayaMti zeSa:' AvI paMkti umerI dIdhAnI koI ja vAta chapAI nathI. tethI A eka cokhkho mRSAvAda ja che. subodhikA TIkAnI upara jaNAvela paMkti "prakSepita che tevuM sva. sAgarajI ma. e potAnA koI lakhANamAM jaNAvela nathI. paraMtu pAchaLathI temanA sAdhuoe A paMkti sAme je jhuMbeza upADI te AjanI navI che. te hilacAla kevI hatI te juo : zAstrIya sUtaka vicAra'nA peja 32-33 upara lakhyuM che ke 'yurva varayaMti zeSa:' e pada prakSepita ja che. ema "evakAra" pUrvaka kahI zakAya tema che. kAraNa ke saM. 1978mAM chapAyela "kalpa kiraNAvalI' tathA saM. 1967 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja = 1980 AdinI sAlamAM chapAyela "subodhikA' TIkA AdimAM je pATho upara ApelA che temAM temaja kalpasUtranI prAcIna hastalikhita pratio AdimAM koIpaNa sthaLe 'pUrva rayaMti zeSa:' evo pATha lakhAyelo che ja nahi !!" zAstrIya sUtaka vicAra'nA A jUThANAne AgaLa vadhAratA "sUtakamaryAdAye namaH" pustakamAM 66 peja upara lakhyuM che ke ""prAyaH bhUlato na houM to 1967nI pUrvenI koIpaNa chapAyela athavA hastalikhita pratamAM sarvat pratimA punA: pUrvana zArayaMti zeSa:' eTale "arihaMta prabhunI pUjA karI ane karAvI evo pATha jovA nahi ja maLe." A banne pustakonA lekhakoe "rvanuM yaMti zeSa:' A pada prakSepita ja hovAnuM "jakAra" pUrvaka lakhIne potAnA bIjA mahAvratano bedhaDaka bhaMga karyo che. vi.saM. 1967 pUrvanI koI paNa chapAyela athavA hastalikhita pratamAM pharva rayaMti zeSa:' evo pATha jovA nahi ja maLe" evA pragaTa mRSAvAdane khullo pADato purAvo A rahyo: rvanuM yaMti zeSa:' prakSepita nathI ja. zrI subodhikA TIkA upara pU. paMnyAsapravara zrI khimAvijayajI mahArAje bAlAvabodha racelo che. temAM paNa spaSTa lakheluM che ke have te siddhArtha rAjA daza divasa sudhInI mahotsava rUpa kulamaryAdAmAM pravarte chate seMkaDo, hajAro ane lAkho parimANavALA yAgone eTale jina pratimAnI pUjAone pote kare che tathA bIjAo pAse karAve che." A bAlAvabodhanI prazastimAM racanA samaya batAvatA lakhyuM che ke "varSe muni-rIna rikSaH[mite (2707) rAdhAsa sitAkSe' ethI spaSTa che ke, vi.saM. 1707nI sAlamAM "curva rati zeSa:' A pada subodhikA TIkAmAM hatuM ja ane eTale ja bAlavabodhamAM pU. paM. zrI khimAvijayajI ma. e teno artha lakhyo che. mATe vi.saM. 1967 pahelA A pada na ja hatuM. evuM ja" kArapUrvaka bolanArA lakhanArAnuM bIjuM mahAvrata bhAMge ja emAM koI zaMkA nathI. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja "sUtakamaryAdAye namaH" ane "zAstrIya sUtaka vicAramAM 'rva racaMti zeSa:' A pada uDAvIne subodhikA TIkAno pATha chApavA dvArA khoTo itihAsa ubho karavAnuM ane zAstrapATha upara kAtara pheravavAnuM mahApApa karavAmAM AvyuM che. e ja rIte "kalpasUtra" khImazAhI bhASAMtara nAmanI A. zrI azokasAgarajI ma. saMpAdita pratamAM paNa "jinapratimAnI pUjA pote kare che ane bIjA pAse karAve che." A vAta uDAvI dIdhI che. (juo pR. 20O) sva. sAgarajI ma.nA sAdhuoe saMskRta ane gujarAtI bannemAM AgamaTIkAnI paMktione uDAvI devAnuM bhayaMkara jayaMtra racIne, khoTA itihAso ane pATho UbhA karIne zAstrakArono bhaMyakara droha karyo che. "AgamoddhArakanA saMtAnoe je rIte AgamaTIkA ane tenA bAlAvabodha upara kAtara pheravI che e jotAM teoe saMpAdana kareluM saMskRta ke gujarAtI prAcIna sAhitya tapAsyA vinA vizvAsa mukavA lAyaka rahetuM nathI. potAnA kadAgrahane poSavA mATe AgamaTIkAo upara kAtara pheravavAnI sthAnakavAsI nItinA raste janArA sAgarasaMtAnone zAsanadeva subuddhi Ape evI bhAvadayA ciMtavyA vinA bIjo rasto nathI. sthAnakavAsIoe zrI jinapUjAnuM samarthana karanArA Agamone uDAvI dIdhA, keTalAya upara kAtara pheravI. Aje sAgara saMtAno, sUtakamAM zrI jinapUjAnuM samarthana karanArI paMktione AgamaTIkAmAMthI uDAvavAnA raste cAlI rahyA che. AvuM ghora pApa karIne teo kaI sagati sAdhavA icche che, te samajAtuM nathI ! nA, 3' no artha zrI jinapUjA ja thAya zrI kalpasUtranI TIkAomAM 'nA ' padano artha 'raIstratimA pUnA' ja karyo che tenA AdhAro A rahyA. (1) pU. maho. zrI dharmasAgarajI gaNikRtA kiraNAvalI TIkA yA' vapUnA: kevIdnAtrItvatimAM ava vAsthatayAvakAMtavyo:' yAgano artha devapUjA che. deva zabdathI ahIM zrI arihaMta paramAtmAnI pratimA ja levI." (2) upA. zAMtisAgarajI gaNikRtA kalpakaumudiTIkA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 'yA II-mastratimApUnA:" "yAga eTale zrI arihaMtapratimAnI pUjA" A TIkA pU. maho. zrI vinayavijayajI ma.nI TIkAnA khaMDanarUpe racAyelI che. chatAM "rvanuM veriyaMti zeSa:' A padanuM khaMDana karyuM nathI. eTale nakkI che. ke Aje A padane amAnya gaNAvanAra sAcA nathI. (3) pU. paM. zrI saMghavijayajI gaNi kRtA kalpapradIpikA TIkA yA-vevapUnA, atra tevazadna ninapratimA joyA yAga eTale devapUjA, ahIM deva zabdathI zrI jinapratimA jANavI. (4) paM. zrI mukti vimalagaNi kRtA kalpamuktAvalI TIkA "yAgAn-arhatpratimApUjAH kurvan kArayaMzca atra yAgazabdena jinapratimApUjA va grAhyI yAga eTale zrI arihaMta paramAtmAnI pUjA karatA ane karAvatA. ahIM yAga zabdathI zrI jinapratimAnI pUjA ja grahaNa karavI." sUtaka maryAdAya namaH" nA pR. 68 upara "zatAnuM strInuM takSAnuM tevapUnAmAnitaviyA II heyAna mA II hAya e pramANe (kalpasUtra saTippananI hastalikhita pratanApR. 40nI bIjI pUThImAM) TippaNa che. arthAta 'nANa3 = yA 'I eTale devapUjA mATenuM dravya ahIM 'yurva rayaMti zeSa:' e pATha nathI. (juo0pari02-6)" A pramANe lakhyuM che. temaNe pariziSTa ra-6 jovAnI bhalAmaNa karI che. pR. 93 upara pari. 2-6 ApyuM che. temAM A rIte lakhANa che : "nAdhyatti yAIInuM sevapUnA' Ano artha gAya eTale vaIn ane yoIIn eTale devapUjA' evo thAya. devapUjA padano 'devapUjA mATenuM dravya' evo artha karyo che-te khoTo che. pariziSTamAM chApela blokanuM lakhANa ane 68mA pAne rajU karela lakhANa pheraphAravALuM che te vAcako dhyAnathI jue to pakaDAI jAya tema che. vAcako sAthe AvI khullI chetarapiMDI karavAmAM lekhakane koI saMkoca thayo nathI. A rIte uparanA dareka pAThomAM 'nA = yAIIna no artha "devapUjA' ja karyo che. Aje devapUjAne uDAvI devAno je prayAsa thAya che te sthAnakavAsIone maLato Ave tevo che. sthAnakavAsIo, zrI jinapUjAne uDAvavA mATe, AgamamAM "caitya' zabda Ave teno artha "pratimA ja karavAno hovA chatAM Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja teno "jJAna" evo artha kare che. ahIM dareka TIkAkAroe 'nA3 no artha devapUjA' karyo hovA chatAM sUtakanA nAme zrI jinapUjAne uDAvavA mATe devapUjA' mATenuM 'dravya evo khoTo artha karavAmAM Ave che. sthAnakavAsIonA pagale cAlIne zrI jinapUjAne uDAvavAmAM koInuM ya kalyANa nathI. kadAgrahane poSavA mATe AvuM bhayaMkara duSkRtya karanArAonuM bicArAnuM zuM thaze? yAna = vapUgA' evo spaSTa artha uDAvI devA mATe "sUtakamaryAdAye namaH" nA pR. 67 upara zuM lakhe che te juo : siddhArtha mahArAjA navarA ja besI rahetA hatA ke jethI Akhoya divasa pratimAnI pUjA karatA haze. zuM kuLamaryAdAnuM kArya ke khAtA-pItA nahi hoya? ke jethI seMkaDo, hajAro ane lAkho pratimAnI pUjA pote karI ane karAvI ema kaho cho. ane kadAca samajo ke bhagavAna pratyenI atizaya bhaktivazAt tevuM karavA jAya to paNa zuM dasa divasamAM lAkho pratimAnI pUjA saMbhavita che kharI ? ane kSatriyakuMDamAM eTalA badhA derAsaro, yA seMkaDo, hajAro lAkho pratimAjIno parivAra haze kharo? ATalo vicAra karIe to ya jUThA khoTA evA navA pAThano pracAra thato aTake, kemake A to komana sensano viSaya che." A badhI dalIlo ja komana sensa vinAnI che. aSTottarIsnAtra (bRhatkrAMtisnAtra) vakhate 108 vAra bhagavAnanI pUjA thAya che. enA mATe 108 pratimAnI jarUra paDatI nathI. eTale "kSatriyakuMDamAM lAkho pratimAjIno parivAra haze kharo?" evI khoTI ciMtA karIne dUbaLA banavAnI jarUra nathI. e ja rIte pote 108 vAra pUjA karatA hoya tyAre sAthe bIjA 100mANasone paNa potAnI sAthe pUjA karAve to dasa hajArathI vadhuvAra pUjA thaI jAya. karavA-karAvavAnI vAta hoya tyAre lAkho to zuM karoDonI saMkhyA paNa ArAmathI pUrI thaI jAya che. vAhiyAta dalIla karanArA mu. zrI akSayacaMdrasAgarajInA guru A. hemacaMdrasAgarajI gaNatarInA divasomAM 68 karoDa navakArano jApa karAve che. mu. zrI akSayacaMdrasAgarajI have temanA guru mATe paNa dalIla karaze Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 76 ke "zuM teo navarA ja besI rahetA haze ke jethI Akhoya divasa lokone navakAra gaNAvyA karatA haze. zuM sAdhu-kriyA nahi karatA hoya ke khAtA-pItA nahi hoya? zuM gaNatarInA divasomAM 68 karoDa navakArano jApa zakya che ?" ATalo ya vicAra jo munizrIe karyo hota to zrI kalpasUtranI TIkAnA pAThane juTho-khoTo ke navo kahevAnuM pApa teo bAMdhata nahi. 'nA , tApa 3ga, mApa 3ga' A traNe padomAM "ca" avyaya hovAthI teno artha judo judo ja karAya; vizeSaNa-vizeSyarUpe na karAya. mATe ja uparanA badhA TIkAkAroe nAgni = no svataMtra artha 'devapUjA" evo ja karyo che. nAga = no "devapUjA saMbaMdhI dravya evo artha kharataragacchanI mAnyatAvALAoe karyo che. A rahyo te pATha: 'kharataragatacchIya zrI lakSmIvallabha upAdhyAyakRtA kalpadrumakalikATIkA "tata siddhArtho rAjA dasadivasasatkAyAM kulamaryAdAyAM kRtAyAm ekaM zatapramANaM, anyaM sahastrapramANam, tRtIyaM lakSapramANaM-yasmin, zatadravyaM lagati, yasmin sahastradravyaM lagati, yasmin lakSadravyaM lagati etAdRzoyAgo devapUjanaM tannimittaM dravya dhArati'' (pR. 74) tyAra pachI siddhArtha rAjA dasa divasa saMbaMdhI kulamaryAdAnA samayamAM so pramANa, hajAra pramANa, lAkha pramANa eTale ke jemAM so dravyano kharca thAya, jemAM hajAra dravyano kharca thAya, jemAM lAkha dravyano kharca thAya- evA yAga eTale devapUjana-te nimittanA dravyane dhAraNa kare che. dareka TIkAkAroe "yAga'no artha spaSTa rIte devapUjA evo karelo che chatAM A kharataragacchanA upAdhyAyajIe "sUtakamAM pUjA na thAya tevI kharataragacchanI mAnyatAne puSTa karavA mATe upara mujaba "devapUjA saMbaMdhI dravya" evo artha karyo che. "sUtakamaryAdAya nama:' nA lekhake kharatarono A mata svIkArI lIdho hovAthI tapAgacchavALA koIthI paNa emanI vAta mAnI zakAya nahi ane zrI jinapUjA choDAya nahi. zrI kalpasUtra subodhikA TIkAnuM pada survanuM kArayaMti zeSa: A padathI sUtakamAM jinapUjAno pratibaMdha lagAvavo Agamaviruddha banI jAya che tethI Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja tene "prakSepita' gaNAvavAnI sUtakavAdIo taraphathI jhuMbeza cAlI che. A pado TIkAmAM dAkhala karavAno taddana jUTho Aropa teo pU. A. zrI vijaya rAmacandra sU. mahArAjA para lagAvI rahyA che tyAre e sarAsara jUThANuM ja che e vAta siddha karato AdhAra ahIM raju karavo vadhu ucita jaNAya che. vi. saM. 1956 sane 1980nI sAlamAM muMbaInA zrAvaka bhImasiMha mANeke zrI kalpasUtranI sukhabodhikA - subodhikA TIkAnuM gujarAtI bhASAMtara chapAvIne prakAzita karyuM hatuM. zrI kalpasUtranI subodhikATIkAne saMskRta parathI jAmanagara nivAsI paMDita hIrAlAla vi. haMsarAja pAse gujarAtImAM bhASAMtara karAvI chapAveluM hatuM. temAM AjathI lagabhaga 115 varSa pahelA bhASAMtararUpe lakhAyuM che ke pachI te siddhArtha rAjA, tevI rIte daza divaso sudhI kulamaryAdA pAlate chata, seMkaDo, hajAro ane lAkho pramANe arihaMtaprabhunI pUjA karatA hatA." vi. saM. 1956nI sAlamAM chapAyelI - vaMcAtI zrI kalpasUtra subodhikA TIkAmAM survana vALuM pada hatuM mATe ja to paMDita hIrAlAla haMsarAje upara mujaba bhASAMtara karIne mUkyuM che. A pustaka Aje paNa jJAnabhaMDAromAM sacavAIne paDeluM che. zrAvaka bhImasiMha mANeke gujarAtI chApakhAnAmAM sane 19OOmAM A pustaka chapAvIne bahAra pADyuM hatuM. vi. saM. 1952nI sAlamAM janmelA pU. A. zrI vijaya rAmacaMdra sU. ma. vi. saM. 1956mAM cAra varSanA bALaka hatA. teo bhASAMtara karanAra paMDita hIrAlAla haMsarAjanI pratamAM survana vALuM pada prakSepita karAvavA gayA hatA tevuM koI ja sujJajana vicArI paNa na zake. zrAvakane sUtakanA nAme jinapUjA na karavA devAnI jIde caDhelA sUtakavAdIo survana vALA padane prakSepita mAnIne AgamanI TIkAkAranI AzAtanA karI rahyA che tema sau sujJo svIkArI zake tevuM spaSTa che. AnAthI eTalI vAta siddha thAya che ke zrI kalpasUtra AgamanI TIkA paNa Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja sUtakamAM jinapUjA thaI hatI te vAtanuM samarthana kare che. AvA pavitra AgamanI sAme paDIne jeo sUtakamAM jinapUjAno kaDaka pratibaMdha ThokI besADavAnI nAdAna ceSTA kare che teo bicArA karuNAne pAtra che. temanuM vacana mAnya rAkhIne calAya nahi. aNagAra pratikramaNa sAmAcArI, sUtakavicAra paTa puSpavatI vicAra tathA sUtakavicAra aNagAra pratikramaNa sAmAcArI" ane "puSpavatI vicAra tathA sUtaka vicAra' pustakamAM "sUtakanI sajjhAya' chApavAmAM AvI che. A sajjhAya aMcalagacchanA sAdhunI racelI che. trIsamI gAthAmAM eno spaSTa ullekha che. 'zrI aMcalagacche vAMdu aNagAra, zrI puNyasiMdhu sUrIzvara sAra / / 30 / / aMcalagacchanI mAnyatA paNa tapAgacchathI viruddha hoya to manAya nahi. A sajjhAyamAM "sUtakavicAra paTa' tarIke prasiddha karavAmAM AvatI sUtakamAnyatAo ja gUMthavAmAM AvI che. "sUtaka vicAra paTamAM lakhyuM che tema A sajjhAyamAM paNa lakhyuM che ke "tato putrenanmano sAra, putrI nanameM vivasa igyAra, mRtyugharano sUtaka dina bAra, te ghare sAdhu na vahore AhAra. te gharano jala agni jANa, jinapUjA navi sUjhe sujANa, ima nizItha cUrNi mAhe kahyo tattvArtha 'gurumuraghathI dhyo." hakIkatamAM zrI nIzItha cUrNimAM sUtakakulomAM sAdhue gocarI javAmAM kevI maryAdA pALavI te batAvyuM che. paNa "sUtakanI sajjhAya ke sUtaka vicAra paTa'mAM jaNAvyA mujaba "sUtakanAM gharanAM pANI ane agnithI zrI jinapUjA na thAya evuM zrI nizIthacUrNimAM kyAMya lakhyuM nathI. chatAM zrI nizIzacUrNinAM nAme A pracAra jorazorathI calAvavAmAM Ave che. AvA asatyapracArane mAnIne zrI jinapUjA baMdha karAya nahi. pU. rAmacandra sU. ma. mATe asatya pracAra kalpakiraNAvalITIkA : pU. upA. zrI dharmasAgarajI mahArAjanI banAvelI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja kalpakiraNAvalITIkA'AgaLa karIne pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA mATe kevo asatyapracAra karavAmAM Ave che te sUtakamaryAdAya namaH"nA 39-40pAne teonA zabdomAM ja vAMco : "haju AgaLa. AgamanuM nAma khUba pracalita che. te "zrI kalpasUtrajI' A graMthane kahevAya che "kalpasUtra kiraNAvalI." jenuM saMzodhana vi. saM. 1968mAM A. zrIdAnasUri ma. dvArA thayuM che. ane A graMthanI prastAvanA zrI rAmavijayajI (hAla sva. rAmacaMdrasUri) dvArA lakhAyelI che. eTale ke A graMtha temane mAnya che ja. tenuM A AkhuM pAnuM (AgaLa-pAchaLa bane) khUba suMdara spaSTatA darzAve che. jo A rahyuM. emAM mukhya : 'taeNamityAdita evaM vA viharaMti tti paryantam, tatra mAtApitarau sthitipatitaM kulakramAntarbhUtaM putrajanmocitamanuSThAnaM kArayataH sma, XXX tathAhijanmAhAdinadvaye'tikAnte gRhasthaguruH samIpagRhe'citArhatpratimAgre sphaTikamayI rupyamayI vA candramUrti pratiSThApyAcitvA ca vidhinA sthApayet, tataH snAtAM suvastrAbharaNAM zizumAtaraM karadvaye dhRtaputrAM candrodaye pratyakSacandrasanmukhaM nItvA XXXXXX mAtRputrau mUtamayAttatra nAneya XXXXXX vI SSTacAM rAtrI jAgaraNaM-dharmajAgarikA tAm / nivartite'tikrAnte'zucInAM azaucavatAM janmakarmaNAM-nAlacchedanAdInAM yatkaraNaM tasmin, dvAdazAkhyadivase upaskArayata:rasavatIM niSpAdayataH mitrANi-suhRdaH, jJAtayaH-sajAtIyAH mAtApitRbhrAtrAdayaH XXXXXX pari-sAmarcana munnAnI atpamadhyatyanA~ mogyam, sAMbhaLyuM zreyasa ! (1) be divasa pachI = trIje divase snAnanI vAta karI. (2) temAM sUrya-caMdranA darzanano prasaMga. (3) pratimA pAse mAtA ane putrane sUtakanA bhayathI tyAM na laI javAM. (4) chaThThI rAtre dharmajAgarikA. (5) ane chelle azuci karma dUra karIne bArame divase nAta jamADavAnI. ma. zrI : A vAkya koNa prasiddha karanAra che zreya? Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 80 zreyasa : A. rAmacaMdrasUri ma.nA praguru A. dAnasUri ma. ma. zrI: hA, prastAvanA to zrI rAmacaMdrasUri ma.nI ja arthAt tyAre to teo sUtaka mAnatA hatA ja eTale ke vi.saM. 1968 sudhI to mAnatA hatA ja." A AkhAya lakhANamAM temanI dRSTie "pratimA pAse mAtA ane putrane sUtakanA bhayathI na laI javA' - A paMkti vadhu mahattvanI che. pU. A. zrI. vi. rAmacaMdrasU.ma. e kyAreya evuM kahyuM nathI ke 'sUtakanA divasomAM mAtAe putrane teDIne derAsare javuM. e ja rIte caritravarNana tarIke kareluM bAra divasanuM varNana paNa teozrIne caritravarNana tarIke mAnya ja che. caritravarNanane ja vidhivAkya mAnIne lokavyavahArane "dharma banAvI devAnuM akArya koI gItArtha na karI zake. mATe AvuM kArya mahAgItArtha evA pUjayazrI to na ja kare. A rIte kalpariNAvalI' TIkAnI upara rajU karAyelI vAtamAM teozrIne amAnya karavA jevuM kazuM nathI. chatAM lekhake "zrI rAmacandrasU.ma. vi. saM.1968 sudhI sUtaka mAnatA ja hatA. arthAt have nathI mAnatA !" evI rajUAta karIne pratyakSa mRSAvAdanuM sevana karyuM che. kharekhara to kalpakiraNAvalI'ne amAnya karavAnuM kAma to lekhakanA matavALAoe karyuM che. kAraNa ke TIkAmAM to mAtAputrane ja sUtakanA bhayathI zrI jinapratimA pAse lAvavAno niSedha karyo che. je badhA ja mAne che. jyAre A loko to mAtA-putra sivAyanA mANasone paNa snAnathI zuddha thayA hoya toya sUtakano bhaya batAvIne teonI pUjA baMdha karAve che. AvA sthAnakavAsIonA bhAIbaMdhothI mUrtipUjako cetIne cAle. zrI kalpasUtranI jeTalI TIkAo, te pachI chapAyelI hoya ke hastalikhita koIpaNa TIkAothI evuM siddha thatuM nathI ke "sUtakamAM pUjA na thAya." mATe zrI kalpasUtranA nAme lokonI pUjA baMdha karAvanArAo zrI kalpasUtranI AzAtanA karI rahyA che. A rIte zrIjinapUjA saMbaMdhI zAstrapAThono vicAra karatA, koI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 81 zAstrapATho sUtakamAM zrI jinapUjA baMdha karavAnuM pharamAna karatA nathI. mATe sUtakamAM zrIjinapUjA baMdha karavI A mAnyatA azAstrIya che ema siddha thAya che. prasUtA bahenone jyAM sudhI azuci vahetI hoya tyAM sudhI teothI zrI jinapUjA na thAya. A bahenoe daza divasa sudhI sparzAsparzanI maryAdA barAbara jALavavI-evI tapAgacchanI praNAlikA che. prasUtA bahena sivAyanA koIne sUtakasaMbaMdhI azuci vahetI na hovAthI teo snAna karIne potAnuM zrI jinapUjAnuM nityakartavya ArAdhI zake che. A lokoe potAnA pUjAnAM vastro ane upakaraNone prasUtA bahena aDe nahi te rIte sAcavIne rAkhavA, prasUtAbahene vAparelo bAtharUma koro hoya tyAre zrI jinapUjA mATenuM snAna karavuM, prasUtAbahenane aDAya nahi teno upayoga rAkhavo. vagere maryAdAo barAbara pALavAnI che. kadAca prasUtAbahenane aDI javAya toya snAna karavAthI zuddha thaI javAya che. mATe prasUtA bahena sivAyanA koIe sUtakanI azuddhinA nAme zrI jinapUjAno tyAga karavo nahi. maraNa sUtakamAM zrI jinapUjA karAya? maraNasUtakamAM mRtakane aDyA hoya, smazAne gayA hoya te paNa pAchA Ave ane snAna kare to zuddha thaI jAya che. A vAta ApaNe agAunA zAstrapAThomAM joI AvyA chIe mATe mRtakane aDelA ke smazAne gayelAo paNa snAna karIne zrI jinapUjA avazya karI zake che. bAkI janmasUtaka ke maraNasUtakamAM janma-maraNanA samAcAra Ave, te pachI patrathI Ave, TeliphonathI Ave ke bIjA koI sAdhanathI Ave. jainoe koIpaNa saMyogomAM sUtakanA nAme potAnI pUjA choDavAnI nathI. chatI zaktie zrI jinapUjA na karavI-A madhyama AzAtanAno eka prakAra che. mATe zAstramAM kyAMya niSedha na hovAthI, uparathI sUtakamAM snAna karyA pachI zrI jinapUjAnI chUTa hovAthI, jeo ko'kanA bharamAvavAthI sUtakanA nAme zrI jinapUjA choDI de che teone zrI jinezvara bhagavaMtanI AzAtanA karavAnuM pApa lAge che. zrI "dharmasaMgraha Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja nAmanA granthamAM zrI jinezvara-va-jinAlaya saMbaMdhI jaghanya-madhyama-utkRSTa prakAranI AzAtanAonuM vyavasthita varNana che. Ane dhyAnathI vAMcavAmAM Ave to chatI zaktie pUjA choDI devAnA pApathI bacI javAya. RtudharmanA divasomAM zrI jinapUjA thAya? RtudharmanA divasomAM te bahenothI zrI jinapUjA na thAya, paNa RtudharmavALIbaheno gharamAM hoya eTalA mAtrathI bAkInA badhAthI zrI jinapUjA na thAya - e vAta khoTI che. bAkInA mANaso snAna kare eTale zuddha thaI jAya. pachI teone pUjA karavAmAM koI zAstrIyabAdha nathI. Ama paNa RtudharmavALI bahenone aDI javAya to zuddhi mATe phakta snAna ja karavAnuM hoya che. ethI vizeSa koI vidhi nathI. AjanA vibhakta kuTuMbanA jamAnAmAM RtudharmasaMbaMdhI ghaNI garabaDo ubhI thaI gaI che. RtudharmavALA baheno ja rasoI - pANI karatA hoya tevI paristhiti ghaNAM gharomAM AvavA mAMDI che. Ane mATe yogya upAya karavo ja joIe. koI paNa saMyogomAM A paristhiti na ja badalAya, RtudharmavALA bahenoe banAvelI rasoI jamavI paDI to tethI pUjA baMdha karavAnI hotI nathI. agAu joI gayA tema khorAkane zrI jinapUjA sAthe saMbaMdha hoto nathI. abhojya' AhAra karanAro paNa snAna kare eTale tenI zarIrazuddhi thaI jAya che. (AmAMthI koIe "abhojaya' AhAra vAparavAnI preraNA meLavavAnI nathI. phakta mArga zuM che - tenI vAta cAlI rahI che. bAkI 'abhojya AhArano tyAga karavAno ja che -e koI paNa saMyogomAM bhUlAya nahi.) eTale pachI zrI jinapUjA karavAmAM koI bAdha nathI. ghaNA mANaso kahe che, "sAheba, pUjA karavAnuM to bahuM ja manache. paNa zuM thAya? gharamAM traNa divasanI maryAdA paLAtI nathI. eTale eTalA divasa pUjA karato nathI. jo koI mArga maLato hoya to mAre avazya pUjA karavI che. A mANasone rasto batAvatA sauthI pahelA to e ja jaNAvavAnuM ke - "gharamAM traNa divasanI maryAdAnuM pAlana thAya - A ja mArga uttama che. saMyogavaza e Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja zakya banatu na hoya to paNa maryAdA paLAya te mATe prayatno cAlu rAkhIne A pramANe thaI zake RtudharmavALA baheno jayAM aDatA na hoya tevI salAmata jagyAe pUjAnI sAmagrI ane vastro rAkhavA. bAtharUma koro hoya tyAre RtudharmavALA baheno sivAyanAe taiyAra karelI sAmagrIthI snAna karI gharamAM kaze aDyA vinA pUjAnAM vastro paherI, pUjAnI sAmagrI laIne pUjA karavA jaI zakAya. pUjA karIne AvyA bAda paNa kaze aDyA vinA pUjAnI sAmagrI ane vastro pAchA salAmata jagyAe mUkI devA. A pramANe karavAthI zrI jinapUjAnuM nityakartavya AvA samaye paNa ArAdhI zakAya che." pU. gurubhagavaMtone AhAra -pANI vahorAvavAnA viSayamAM evI maryAdA che ke RtudharmavALA bahenoe banAvelI ke sparzelI rasoI pANI vahorAvAya nahi. teo pote paNa evI avasthAmAM AhAra-pANI vahorAvI zake nahi. paraMtu bIjAe banAvelA AhAra-pANI te bahena sivAyanA bIjA badhAthI vahorAvI zakAya. zrI jinapUjA ane supAtradAnano lAbha levA mATe upara mujabanI maryAdAo dhyAnamAM laIne pALavI joIe. sUtaka samaye gocarI saMbaMdhI maryAdA: have ApaNe sUtakanA samaye pU. gurubhagavaMtone AhAra - pANI vahoravA javA Adi mATe kevI maryAdAo zAstrakAra bhagavaMtoe batAvI che ane zAM kAraNe batAvI che - teno zAstrapATha sAthe vicAra karIe. "sUtakamaryAdAye nama:'mAM A viSayanA je pATho. jevA artha sAthe rajU karyA che. te pATho tevA svarUpe ahIM utArIne, e pATho upara vicAra karazuM. paNa te pahelAM A ja pustakanAM chaThThA pAne je ramujI saMvAda lakhyo che te joIe : "ma. zrI. huM tane prazna karuM chuM ke tArI sAme be pakSa Ave : (1) brAhmaNa ane (2) krizciyana. to te bemAMthI tuM vadhAre mahattva kone Ape ? zreyasa - brAhmaNane. ma. zrI sAMbhaLa! brAhmaNa sUtaka mAne che. krizciyana sUtaka mAnatA nathI. have tAre brAhmaNanA pakSamAM javu che ke krizciyananA? zreyasa : krizciyananA pakSamAM to javAya ja zI rIte? Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja kevI vAhiyAta dalIla che ! have A mujaba ja AgaLa vicAraze to teo mithyAtvamAM cAlyA jaze. kAraNake brAhmaNa ane krizciyana : banneya mithyAtvI che. ApaNAthI bemAMthI koInoya pakSa na levAya. ApaNe to zrI jinezvara bhagavaMtono mata svIkAryo che. koI prazna kare ke "brAhmaNa hiMsakayajJamAM mAne che. krizciyano yajJane ja mAnatA nathI. brAhmaNo A sRSTinI racanA brahmAe karI che - ema mAne che, krizciyano evuM mAnatA nathI. brAhmaNo aneka mithyAparvo mAne che. krizciyano AvA koI mithyAparva mAnatA nathI. bola zreyasa! tAre konA pakSamAM javuM che ?" zrI akSayacaMdrasAgarajIno A zreyasa to phadaIne kahI deze: 'krizciyananA pakSamAM to javAya ja zI rIte?" upara jaNAvelI badhI brAhmaNonI mAnyatAne ApaNA zrI jinezvara bhagavaMtoe 'mithyAtva' tarIke oLakhAvI che. mu. (hAla A.) zrI akSayacaMdra sAgarajInA caDhAvyA mujaba popaTanI jema bola bola karanAra zreyasa, brAhmaNono pakSa laIne potAnuM azreya karaze e cokkasa che. mithyAtvano svIkAra karanAro kadI potAnuM kalyANa karI zake nahi. sUtaka mAnavuM te gaNadhara (bhagavaMta)nI AjJA che. evuM mu. (hAla A.) zrI akSayacaMdra sAgarajI peja naM. 6 upara lakhe che. A temano cokhkho mRSAvAda che. zAstromAM to 'sUtaka mAnanArAM kulomAM sAdhue gocarI na javuM." evI zrI gaNadhara bhagavaMtoe maryAdA bAMdhI che. sUtakane mAnavAnI AjJA zrI gaNadhara bhagavaMtoe karI ja nathI. temanA tarkonuM stara eTaluM to 'uMcuM che ke sAmAnya buddhivALo mANasa paNa emAM rahelI pokaLatAne pakaDI pADe che. be khoTAmAMthI ekanI pasaMdagI karavAno vikalpa ApanAro satyano duzmana ane khoTAno pakSapAtI ja gaNAya. zreyasa lekhakazrIne pharI maLe tyAre "tuM brAhmaNa nathI, krizciyana nathI, paNa jaina che, mATe jaina ja raheje' evo upadeza lekhaka tene ApI de - e ja hitAvaha che. A to prAsaMgika vAta thaI. have ApaNe zAstrapATho joIe. zrI oghaniryukti 'pratikRSTaM' chimpakAdi gRhaM sUtakopetagRhaM vA, eteSu na praveSTavyaM / iyaM 'gaNadharamerA' gaNadharasthitistatazcaitAM maryAdAM pravezenAtikrAman virAdhayati darzanAdi Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 85 artha - "niSedha karelAM gharo athavA janma-maraNAdi sUtake karI yukta gharo te gharomAM praveza na karavo. A gaNadhara bhagavaMtonI maryAdA che. AvAM niSedha karelAM gharomAM praveza karavA vaDe gaNadhara bhagavaMtonI maryAdAne ullaMghana karato samyagudarzanAdinI virAdhanA kare che." chakkAyadayAvaMto'vi saMjamo dullahaM kuNai bohiM / AhAre nihAre dugaMchie piMDagahaNe ya / / 441 / / artha - SaDUjIvanikAyajIvonI dayA karato evo paNa sAdhu jo AhAra tathA nihAranI kriyA pragaTapaNe karato hoya athavA to evA chipaka ane sUtakI Adino piMDagrahaNa karato hoya to te sAdhudurlabhabodhi thAya che. TI "AhAra - nihArau yadyaguptaH san karoti, 'jugupsiteSu' chimpakAdiSu yadi piNDagrahaNaM karoti tato durlabhAM bodhiM karotIti / artha - AvA ThekANe AhArAdi karanAra ke lenAra durlabhabodhine pAme che." (humaNodhinanecha). je jahi duguMchiyA khalu pavvAvaNavasahibhattapANe su / jiNavayaNapaDikuTThA vajje yavvA payatteNaM // 442 // mUlagAthAno artha : je jyAM dugaMchita hoya tene dIkSA, tenI vasati (64||shry), teno moDA2 - 5 niyanamA prati(4 (niSadhesa.) cha te prayatna vaDe karI tyAga karavo. Tast ye 'yasmin' viSayAdau jugupsitAH pravrajyAmaMgIkRtya tathA bhaktaM pAnaM cAMgIkRtya te tatra varjanIyAH, tattha 'pavvAvaNaM, pratItya avarundhikA Na pavvAvaNajoggA, vasahibhattapANesu joggA / vasati-maMgIkRtya jugupsito bhaMDANa vADao, tattha vasahI na kIrai, jato tattha gAiyavva-nacciyavvaeNa asajjhAyAdi hoi, pavvAvaNa - bhattapANesu puNa juggo / tathA bhaktapAnagrahaNeSu jugupsitAni sUtakagRhANi pavvAvaNesu ya, tANi puNa vasahi aNNattha davAveMti, aNNANi puNa tihiMvi dosehiM duTThANi kammakarAINi, ete jinavacanapratikuSTA varjanIyAH prayatnena / artha - je dezamAM je pravajayAne AzarI, vasatine AzarI tathA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja AhArapANIne AzarIne juguNita hoya te tyAM tyAga karavA, pravrayAne AzarIne varUndhikA yogya hotA nathI paNa AhAra pANIne yogya hoya che. vasatine AzarIne jugupsita evA bhAMDanAM gharo - temAM vasati na karavI. je kAraNathI tyAM gAvAnAcavA vaDe asajajhAya Adi thAya che. paNa dIkSA-AhAra pANI mATe yogya che. tathA AhArapANI mATe tathA dIkSA mATe sUtakavALAM gharo jugupsita gaNelAM che. sUtakavALAM gharo vasati bIje sthAne devaDAve, bIjA vaLI gulAmo Adi che. te prayatnathI varjana karavA - tyAga karavA. doseNa jassa ayaso pavayaNe a aggahaNaM / vippariNAmo appaccao ya kucchA ya uppajje / / 444 / / pavayaNamaNapehaM tassa niddhaMdhasassa luddhassa / vadhumohamsa maviyA saMsAroDajtano maNiko II || 446 / vyAkhyA-sarvathA yena kenacit yasya saMbaMdhinA 'ayazaH' azlAghA 'AyAsaH' pIDA pravacane bhavati, agrahaNaM vA vipariNAmo vA zrAvakasya zaikSakasya vA tanna kartavyaM / tathA jugupsA ca yenotpadyate yaduta varAkakA ete dayAmanakAstadevaMvidhaM na kiMcitkAryaM / yastu punarevaM karoti tasyedamuktaM bhagavatA pravacanamanapekSamANasya tasya nirvasasya niHzUkasya lubdhasya bahumohasya bhagavatA saMsAro'naMta ukta iti artha - je koI AtmA vaDe koIpaNa tevA prakAranA kAraNa vaDe apakIrti thAya, jainazAsanane pIDA thAya, jainazAsananA agrahaNa karavAnuM ke tenA prati zrAvaka ke navA dIkSitane duSpariNAma thAya athavA jainazAsanamAM avizvAsa utpanna karavAmAM - "A sAdhuo bole che kAMI ane kare che kAMI' e rUpe nimitta thAya athavA to "A bApaDA che dayAne pAtra che, evI rIte jaina zAsananI niMdA thAya tevuM kAMI paNa kArya na karavuM joIe. ane jeo jainazAsananI upekSA karIne tevAM kAryo kare che te niHzukapariNAmI, AhArAdinA lAlacu ane bahu mohavALA AtmAone mATe bhagavaMtoe anaMtasaMsAra kahyo che. arthAt tevA AtmAo anaMtasaMsArI che . 44444pI zrI "oghaniryukti'nA A zAstrapAThamAM kyAMya "zrAvakoe sUtakanA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja samayamAM pU. gurubhagavaMtone AhAra-pANI vahorAvavA nahIM evuM pharamAvyuM nathI. mATe zrAvakothI sUtakamAM vahorAvAya nahi evuM A pAThathI siddha thatuM nathI. A grantha racAyo te samaye atyAre pracalita evI jainakulonI vyavasthA na hatI. eTale pU. sAdhu - sAdhvI bhagavaMto zAstramAM niSedha karyo na hoya tevA jaina ane jainetara kulomAM gocarI jatAM. AmAMnAM jainetara kulomAM sUtaka samaye dAna ApavAno niSedha hovAthI tyAM jo sAdhu gocarI vahoravA jAya to zAsananI laghutA thAya. mATe zrI gaNadhara bhagavaMtoe e maryAdA batAvI che. e maryAdAnuM ullaMghana kare to sAdhu samyakdarzana, samyajJAna ane samyagracAritrano virAdhaka bane, te samajAya tevI vAta che. paraMtu vartamAnamAM moTe bhAge sAdhune jainetara kulomAM vahoravA javAno prasaMga ocho bane che. chatAM jayAre jainetara kulomAM gocarI javAno prasaMga Ave tyAre dareka sAdhu sUtakasamayanI lokamaryAdA pALe ja che. mATe tene ratnatrayInI virAdhanAnuM pApa lAgatuM nathI. zrAvakakulomAM sUtakasamaye paNa upayogapUrvaka gocarI jAya to vartamAna samayamAM zAsanalaghutAno prasaMga banato nathI. mATe sAdhu durlabhabodhi paNa banato nathI. zrI oghaniryukti'nI 442mI gAthAmAM jaNAvyA mujaba je dezamAM je pravrajyA: vasati ane AhAraka pANI mATe jugupsita hoya tyAM teno tyAga karavAno che. Aje paNa je dezamAM laukikonI je mAnyatA hoya che te mujaba te te kArya mATe tevuM varjana karavAmAM Ave ja che. mATe zAsananI niMdA thatI na hovAthI sAdhu anaMtasaMsArI banato nathI, paNa laukikonI A mAnyatAthI zrAvakoe paNa sUtakamAM vahorAvAya nahi' - evuM siddha thatuM nathI. sUtakakulone laukika sthApanAkulomAM zAstrakAroe gaNAvyA che, lokottara kulomAM nahi. te spaSTarUpe teo dvArA rajU karAtA ja zAstrapAThomAM juo : zrI nizItha sUtraH je bhikkhU ThavaNAkulAiM ajANiya apucchiya agavesiya puvvAmeva piMDavAyapaDivAe aNupavisati aNuppavisaMtaM vA sAtijjati / / 4-22 // artha: je koI sAdhuo sthApanA kuLa jANyA vinA, pUchyA vinA, pahelethI tapAsyA sivAya gocarI mATe praveza kare, praveza karatAne niSedhe nahi. athavA Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 88 evAonuM anumodana kare. te bhikSune eka mAsanuM udghAtita prAyazcitta Ave." DavAnA tu suvihI northa toDattarI samAsa | ittariya AvakahiyA duvihA puNa loiyA huMti / / 1617 // sUyagamayagakulAi, ittariyA je ya hoMti NijjUDhA / je jattha juMgitA khalu, te hoMti AvakahiyA tu / / 1618 / / duvihA loutariyA vasahisaMbaMdhA ittarA ceva / sattagharaMtara jAva tu vasadhIto vasadhisaMbaddhA / / / / 1619 / / dANe abhigamasaDDe sammatte taheva khalu micchatte / mAmAe aciyatte ya etarA hoMti nAyavvA / / 1620 // etesAmaNNataraM ThavaNAkulaM jo tu pavisati bhikkhU / puvvaM apucchittUNaM so pAveti ANamAdINi / / 67 / / 1621 // sthApanA kuLo saMkSepa karI laukika ane lokottara ema prakAre che. temAM laukika sthApanAkuLa be prakAre (1) itarika ane (2) yAvatruthika (te ja vAtane vistAratA 1610mI gAthAmAM) janma-maraNa AdivALAM (sUtaka) kuLo je thoDA kALa mATe dUra karelAM che tene irika sthApanAkuLa kahe che. ane je dezamAM je dugaMchita hoya tene yAvatruthika - jAvajIva tyAga karelAM sthApanAkuLo kahe che. (have 1611mI gAthAmAM lokottara sthApanA kuLa) lokottara sthApanAkuLo - vasati saMbaMdhavALA tathA vasatinA saMbaMdha vinAnA ema be prakAre che. upAzrayathI sAta ghara sudhI vasatinAM saMbaMdhavALAM gharone vasati saMbaMdhavALAM sthApanA kuLo kahe che. 1612 gAthAmAM sadAvratAdi, navo zrAvaka ApaNe jene samakita pamADyuM hoya te, Abhigrahika mithyAtvI, mArA gharamAM Avazo nahi ema kahe tyAM, tathA ghera AvatAM na icchatA hoya tene ghera, AvAM sthAnone saMbaMdha vinAnAM sthApanAkuLo kahe che. te rUttara kahetA ivara - thoDA kALa mATenAM sthApanAkuLo jANavA. 1613mI gAthAmAM kahe che ke AvAM kuLo ke temAMnAM koIpaNa kuLomAM ('pahelethI pULyA vinA' A artha chUpAvyo che.) je praveza kare te Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 89 jinAjJAbhaMgAdi 4 doSone pAme che. "jinAjJAbhaMga" e to zreyA mahApApa ja kahevAya. pUrvamaharSie paNa kahyuM ke :- sArarUsa varvi tanma nA ni mAMti mAM 2 phihto chassAsA garUM se ? / jinezvaranI AjJArucivALAnuM cAritra e cAritra, te AjJAbhaMgamAM zeno bhaMga nathI // arthAt badhuM ja bhaMga karyuM gaNAya, ane AjJAnuM ullaMghana karanAra vyakita kayA Adezane (AjJAne ke AjJA pramANe) cAritrapAlana karaze? vaLI zreyasU! gAthA to tane AvaDe ja che ke 'pApa nahi koI usUtrabhASaNa jisya, dharma nahi koI jagasUtra sarikhuM." (pU. AnaMdaghanajI ma.) ThIka, have laukika ane lokottara sthApanAkuLono tyAga karavAthI thato phAyado jaNAve che. louttarammi ThavitA logaNibbAhirattamicchatti / logajaThe pariharatA titthavivaThThI ya vaNNo ya / / 16-22 / / lokottara mArgamAM sthApelAM kuLone ane laukika sthApanAkuLone choDavAthI lokathI bahArapaNuM nathI icchatA. arthAt teo lokAcArathI viruddha nathI. sUtra - ne miC Tuchiyatvesu basa vI pAnuM vA vArUNaM vA sArUNaM vA paDiyAde patiM vA sAtijJati / 26-ra7 // artha :- je sAdhudugaMchita kuLomAM AhAra-pANI-khAdima svAdima grahaNa kare AvuM grahaNa karatA hoya, tene roke nahi. AvuM grahaNa karatA hoya tenuM anumodana kare tene mahinAnuM udghAtita prAyazcitta Ave. gAthA - sUtra - ne umavaravU tuAMchiyavu josu valtha vA paDapAraM vA vavanaM vA pAyapuMchaNaM vA paDiggAhei paDiggAheMtaM vA sAtijjati / / 16-28 / / artha :- je sAdhudugaMchiya kuLomAMthI vastra-pAtra-kAMbaLa- oghAriyuM athavA rajoharaNa grahaNa kare, grahaNa karanArane roke nahIM, grahaNa karanAranuM anumodana kare tene mahinAnuM udghAtita prAyazcitta Ave. TIkA :- teluM savisthAvi, vasahI vI heva vAyALi | je bhikkhu geNhejjA, visejja kujjA va ANAdI / / 637 / / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9ii sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja asaNavatthAdiyANaM gahaNaM, vasahie vA visejja-pavisati, vAyaNAdisajjhAyaM kujjA tassa ANAdiyA dosA / / 638 / / artha : je sAdhu dugaMchita kuLomAM eTale janma-maraNa sUtakAdivALAM kuLomAMthI azana, vastrAdi, vasati ane vAMcanAdi grahaNa kare, karatAMne roke nahi, karatAnuM anumodana kare tene jinAjJAbhaMgAdi doSo lAge. 'sUyagamayagakulAi ittariyA je ya hoMti nijjUDhA / je jattha juMgitA khalu te hoMti ya AvakahiyA tu / / 636 / / itriyatti suyagaMmi NijjUDhA-je ThappAkayA salAgapaDiyatti aavkhigaa|" artha:- eTale ke laukikanA paNa be bheda- temAM itvariya eTale thoDA kALa mATe dUra karelA ke je sUtaka-mRtaka kuLo che. (sUyA eTale sUtaka = janma maya| eTale maraNa. janma maraNAdi sUtaka kuLo) ane jJAti AdithI bahAra karAyelA che te dareka yAvatkathika. je dezamAM je jAtikarma Adie karIne dugaMchitaniMdita hoya, abhojaya hoya te dareka yAvatkathika sthApanA kuLo kahevAya.' ayaso pavayaNahANI vippariNAmo taheva dugNchaa| loiya ThavaNakulesu gahaNe AhAramAdINaM / / 1615 / / / artha :- 'laukika sthApanAkuLomAM AhArAdi grahaNa kare chate loko niMdA kare te svarUpa apayaza thAya, jinapravacanane hAni thAya, dIkSA-samyaktva vagere uccapariNAma cAlyA jAya, jainonI dugaMchA thAya." A rIte sUtakavAdIo taraphathI raju karAtA zrI "nizIthasUtra'nA A pAThamAM, "sthApanAkulonAM saMkSepathI be prakAra kahyA. laukaki ane lokottara. laukika sthApanAkulomAM sUtakakulo ane je dezamAM je dugaMchita hoya tene gaNAvAyA. lokottara sthApanA kulomAM vasati (upAzraya) thI saMbaMdhita sAta ghara sudhInA gharo temaja sadAvratAdi, navA zrAvaka, jene samakita pamADyuM hoya te, vagerene gaNAvyA che. A laukika ane lokottara sthApanA kulomAM sAdhu pahelethI pUchyA vinA praveza kare to zrI jinAjJAbhaMga (anavasthA, mithyAtva virAdhanA) Adi cAra pApo lAge' ema pharamAvyuM che. Aje upAzrayathI saMlagna sAta gharomAM, navA zrAvakane tyAM. samakita pamADelA ne tyAM vagere Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja lokottara sthApanA kulomAM pU. gurubhagavaMto vahoravA padhAre che. potAnAthI pAmelA zrAvakane tyAM to khAsa jAya che. uparanA pATha mujaba to zrI jinAjJAbhaMga vagere cAra pApo temane lAgavAM joIe. paNa vartamAnanA sUtakanI vAto karanArA samudAyo paNa te badhI jagyAe gocarI javAno pratibaMdha mUkatA nathI. navA pamADelA zrAvakane paNa kahetA nathI ke tamAre tyAM sUtakakulanI jema amArAthI gocarI vahoravA avAya nahi ane tamArAthI amane vahorAvAya paNa nahIM. ApaNane baMnene zrI jinAjJAbhaMga vagere cAra moTA pApa baMdhAya. phakta sUtakakulo- laukikasthApanA kulo mATe ja bUmAbUma karavAmAM Ave che - te keTalI hade yogya che? laukikasthApanA kulo mATe ATalI bUmAbUma ane lokottara sthApanAkulomAM gUpacUpa gocarI vahorIne AvatA rahevuM : A kevuM kahevAya? zAstranI aDadhI vAta mAnavI ane aDadhI vAta na mAnavI : emAM zAstrabhakti kyAM rahI? kharekhara to ahIM viveka keLavavo joIe ke, navA pAmelA zrAvaka vagerene tyAM javAthI tenI dharmabhAvanA vadhavAne bale ghaTatI jaNAya, aprIti thAya to tene tyAM vahoravA na ja javAya. paNa javAthI tenI dharmabhAvanA vadhatI hoya to tyAM paNa javAmAM upara jaNAvyA temAMnA koi pApa lAge nahi. mATe ja dareka gItArtha bhagavaMto lokottara sthApanA kulomAM paNa dharmabhAvanA vadhe tevA kulomAM vahoravA javAmAM pApa mAnatA nathI ane jAya che. dAnarucivALA zrAvaka, navA zrAvaka vagerenA gharomAM vahoravA javAthI temanI dharmabhAvanA vadhatI najare dekhAya che. uparathI tevAne tyAM vahoravA na jAya to tene khoTuM lAgavuM, dharmabhAvanA ghaTavI, utsAha osarI javo vagere banavuM zakya che. jyAre Abhigrahika mithyAtvI. ghare AvavAnI nA kahenAra, vahoravA Ave tevuM icchatA na hoya vagere lokottarasthApanA kulomAM sAdhu gocarI jAya to zAsanalaghutA, sAdhu upara aprIti, dharmabhAvano nAza vagere doSo utpanna thAya te samajAya tevI vAta che. mATe AvA kulomAM sAdhu gocarI jatA nathI. A rIte lokottara sthApanA kulomAM paNa Abhigrahika mithyAtvI, ghare AvavAnI nA kahenAra, vahoravA Ave evuM na icchanAra, "sAdhuo amAruM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja ja ghara bhALI gayA che' evI aprIti karanArA upAzrayathI saMbaMdhita sAta gharo vageremAM sAdhu gocarI jatA nathI. jyAre lokottara sthApanA kulomAMnA ja dAnarucivALA, navA zrAvaka, samakita pamADelA ane upAzrayathI saMbaMdhita sAta gharo paNa sAdhu vahoravA Ave tyAre supAtradAnano lAbha maLyo evI uttama bhAvanAthI dharmabhAvanAne vadhAratA hoya to vahoravA javAmAM koI doSa nathI. A rIte kayA kulomAM gocarI javAthI lAbha thAya ke nukazAna thAya -te gocarI vahoravA janAra gItArtha mahAtmAe vicAravAnuM che. ane pravRtti karavAnI che. "huM tamArAthI dharma pAmyo chuM" mATe mAre tyAM vahoravA AvatA nahi. zrI nizIthasUtranA pATha mujaba zrI jinAjJAbhaMga vagere cAra moTA pApa tamane lAge che - AvI atipariNati zrAvake rAkhavAnI hoya nahi ane chatAM koI rAkhe to tevA atipariNatanAM ghare sAdhuthI javAya nahi. sUtakakulonA viSayamAM paNa Avo ja viveka karavAno che, chatAM Aje potAnA ghare vahoravA Avela pU. gurubhagavaMtone "mahArAja sAheba, amAre tyAM sUtaka che. tamane nahi khape. tame vahoratA hoya toya ame na vahorAvIye jevI atipariNati "sUtakamaryAdAye namaH" jevI copaDIo zIkhavI rahI che. laukikasthApanAkulosvarUpa sUtakakulomAM paNa upara mujaba viveka karavo joIe. sUtakamAM dAna na apAya' evI laukika mAnyatAnA pracAraka sAdhuothI bharamAyelA zrAvako paNa jayAre "amAre tyAM sUtaka che , Apane nahi khape" evuM kahe tyAre paNa enA ghare vahorAya nahi. kAraNake tyAM vahoravAthI ajJAnakadAgrahI te zrAvakanI dharmabhAvanA vadhatI to nathI paNa sAdhu uparaSa, aprIti vagere paNa tene thaI Ave. jayAre "sUtakamAM dAna na apAya' evI laukikamAnyatAne nahIM svIkAranArA zrAvako jaina zAstronI maryAdA mujaba vahorAvatA hoya tyAre vahoravAmAM doSa nathI. kAraNake vahorAvavAthI zrI jinAjJAno bhaMga thato nathI ane vahorAvanAranI dharmabhAvanA paNa vadhe che. supAtradAnano lAbha maLyAno AnaMda paNa tene hoya che. ame AvI zAstramaryAdAnuM spaSTa pAlana karatA hovA chatAM "ame jANe lADavA ane zIrA khAvA mATe sUtakavALAnAM gharamAM ghUsI jatAM hoIe" evA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 93 hInaAkSepo karanArAo potAnuM bIjuM mahAvrata jokhamamAM mUke che ane teramuM abhyAkhyAna' nAmanuM pApa bAMdhe che. A lokone pUchavuM joIe ke 'tamArAthI pAmelA bhakta zrAvakanA gharanA svAdiSTa AhAra-pANI vahorIne lAvo ane vAparo to kiMpAkaphaLa jevuM pariNAma maLe ke nahi? dIkSA paNa cAlI jAya ke nahi? samyakatva paNa nAza pAme ke nahi? ucca pariNAma paNa naSTa thAya ke nahi?' jo lokottarasthApanAkulo svarUpa, potAnAthI pAmelA bhakta zrAvakanA gharanA AhAra- pANI vahoravA-vAparavA chatAM jo upara jaNAvyA te doSa na lAgatA hoya to sUtakamaryAdAmAM nahi mAnanArAM kulonAM AhAra-pANI vivekapUrvaka vahoravA- vAparavAthI doSa zI rIte lAge? gItArtha mahAtmAe ja lAbhAlAbhano vicAra karIne kayA kulomAM gocarI javuM ke na javuM teno nirNaya karavAno che. sUtakanA samaye zrAvakone paNa supAtradAnathI vaMcita rAkhanArA, supAtradAna upara pratibaMdha mukanArA agItArtha che. sUtakamAM zrAvakothI supAtradAnano lAbha na levAya- evI mAnyatA jainazAstronI nathI. zrI nizIthasUtramAM jaNAvela doSo ane prAyazcitta, upara mujabano viveka rAkhyA vinA sthApanAkulomAM gocarI janAra sAdhune lAge che. paraMtu viveka rAkhIne sthApanAkulomAM gocarI janAra gItArtha sAdhune koI doSa ke koI prAyazcitta lAge nahi. A pATho rajU karatI vakhate "sUtakamaryAdAye namaH" mAM je aprAsaMgika pheMkApheMka karI che. teya jarA joI laIe. samaja paDI zreyasa! sUtaka na pALavuM' | 'na mAnavuM' te lokavirUddha ja che. Ave che ne "jayavIyarAya'mAM 'logaviruddhacAo' 'lokaviruddhano tyAga' ahIM sUtaka na pALavuM' te lokaviruddha che. teno tyAga eTale ke sUtaka na pALavAno tyAga - sUtaka pALavuM - te lokaviruddhano tyAga thayo. jayavIyarAyanA lAMbAlaca vistAra karanAra temaNe logaviruddhacAono ATalo ya vicAra karyo hota to ThIka raheta." (pR. 12) zreyas ne samajAvatA pahelA munizrIe jAte samajavAnI jarUra che. jagatamAM game teTalA janma thAya ke maraNa thAya : sAdhune enuM koI sUtaka Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 94 lAgatuM ja nathI. are, sAdhu kALadharma pAme toya sAthe rahelA ke bIje vicaratA : koI sAdhune sUtaka na lAge. mATe sAdhune sUtaka pALavAnuM ya nathI ane mAnavAnuM ya nathI. sUtaka mAnanArA ane pALanArAo jayAre sUtakamAM dAna na ApatA hoya tyAre tevA rIvAjavALA kulomAM sAdhue gocarI javAnuM nathI. A ja lokaviruddhano tyAga karyo kahevAya. ATalI zAstramaryAdA sAdhue pALavAnI che. lokaviruddhanA tyAgane nAme sAdhune paNa sUtaka lagADI denArA munizrI ajJAna che. ane eTale ja emane zrI "jayavIyarAya" sUtranI tAttvika vicAraNA paNa 'lAMbAlaca vistAra karanArI lAge che. AmAM eya bicArA zuM kare ? temanI ajJAnatAno doSa che. lekhake vadhumAM pR. 11 upara azuddhinA kAraNe sUtaka pALavAnI vicitra vAta karI che. sUtakamAM azuddhi mAtAne hoya che eTale mAtAe sparzelA AhAra-pANI na kahyuM- A vAtamAM koI vivAda ja nathI. badhAM AnuM pAlana kare che. paraMtu sUtakanA divaso hovAthI tenA gharamAM mAtAe na sparzelI rasoI paNa apavitra gaNAya- A mAnyatAne jainazAstrono koi Teko nathI. laukikazAstra paNa evI mAnyatA dharAvatuM nathI - e vAta ApaNe zrI jinapUjAnA viSayamAM joi AvyA chIe. zrI kalpasUtra vageremAM bArame divase nAta jamADavAmAM kAraNa tarIke te pahelA "rasoI azucivALI hoya che" - te nathI, paraMtu mAtAne sparzanI maryAdA pUrNa thatI hovAthI nAmakaraNa vidhi vakhate mAtA hAjara rahI zake - te kAraNa che. zrI prazamarati prakaraNa saTIka tasmAlloke yadviruddhaM jAtamRtakasUtake samuhanirAkRtAdigRheSu bhikSAdigrahaNabhojyeSu ca parihArya artha : janma maraNanAM sUtaka samUhathI dUra karAyela gharomAM bhikSA AdinuM grahaNa tathA bhojayanuM tyAga karavuM. kAraNa ke te lokamAM viruddha che. zrI viMzativiMzikA graMtha (zunnanItidharmaviMziT) anne u logadhammA pahUyA desAibheyao huMti / vArijja soyasUyagavisayA AyArabheeNa // 16 // artha : dezabhede karIne bIjA-bIjA lokadharmo ghaNA che. temAM) AcArabhede Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja karIne azauca (janma aMgenuM) sUtaka mRtyu aMgenuM) viSayanA lokadharmo nivAravA. zrI sUyagaDAMga sUtra - mR. 181 'sAgArikaH' zayyAtarastasya piMDam-AhAraM, yadi vA sAgArika-piMDamiti sUtakagRhapiMDaM jugupsitaM-varNApasadapiMDaM vA, cazabdaH samuccaye tadetadsarvaM vidvAn jJaparijJayA pratyApakhyAnaparijJayA pariharediti / / 16 / / artha : "sAgArika eTale zayyAtara, teno piMDa eTale AhAra, athavA sAgArika piMDa eTale sUtakavALAM gharano piMDa, niMdanIya varNavALAno piMDa, nIca varNavALAno piMDa - e sarve vidvAna AtmA jJaparijJA vaDe jANIne paccakakhANaparijJA vaDe tyAga kare." vAta ema che ke koI nAnA gAmamAM prathamathI sAdhuo rahelA hoya, tyAM bIjA sAdhuo Ave tyAre prathamanA sAdhuo e gAmanI jANa karatAM kahe ke A gAma nAnuM che. AmAM bhikSA devAvALA gharo thoDA che, emAMya keTalAMka sUtakAdi vaDe rokAyelAM gharo che. eTale gocarImAM takalIpha paDe tema che. vagere" "zrI vaiwAtni vULi" pRSTha naM. 274'pddikutthtthkulN na pavise' artha : zAstrakAre niSedhelAM kuLomAM praveza na karavo. kayAM kuLo niSedhelAM che? eno javAba ApatA lakhe che ke, "tattha paDikuThaM dvividham-itvaraM sUtakayuktaM, yAvatkathikaM abhojyam, etanna pravizet, zAsanalaghutvaprasaMgAt / artha : niSedha karelAM kuLo be prakAranA che (1) itvarika ane (2) thAvatruthika. ivarika - janma-maraNanA sUtaka AdivALAM ane yAvatruthikaaMtyaja DoMba ane camAra Adi. zrI dazavaikAlika TIkA-pR. 166 pratikuSThakulaM dvividham-itvaraM yAvatkathikaM ca itvaraM sUtakayuktaM, yAvatkathikaM abhojyam, etanna pravizet, zAsanalaghutvaprasaMgAt / artha : "zAstrakAre niSedha karelAM kuLo be prakAranAM che (1) Ivara-thoDA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 96 kALa mATenAM - je sUtayukta hoya che (2) yAvatkathika - je yAvajIvana mATe tyAga karelA je aMtyaja Adi. AvAM kuLomAM sAdhuo praveze nahi. kAraNa ke jinazAsananI helanA thavAno prasaMga che." zrI paMcAzaka prakaraNa pR. 219 sUtakAdibhAve'pi-jAtamRtakaprabhUtikadAnaniSedhahetusadbhAve'pi, AstAM sUtakAdyabhAve, avizeSasya nivizeSasya pAkArambhasyayAvata sUtakAdyabhAve sUtakAdAvapi tAvata eva upalambho darzanamavizeSopalaMbhastasmAt / artha : sUtaka Adi hote chate paNa eTale gRhasthone tyAM janma-maraNa vageremAM dAna devAno niSedhanA hetuno sadbhAva che. chatAM paNa AraMbha thAya zrI aSTaka prakaraNa-aSTaka-6, zloka 8 nI TIkA yato gRhasthA aditsavo'pi sUtakakAntArAdiSu tathA bhikSUNAmabhAve'pi tathA rAtryAdau bhikSAnavasare'pi pAkaM kurvanti / tAtparyArtha : spaSTa pharamAve che ke sUtaka Adi prasaMgomAM dAna devAno avasara na hovA chatAM gRhastho rasoI (AhAra) vadhAre banAve che. zrI dazavaikAlika sUtra pR. 173 dRzyate ca kadAcitsUtakAdAviva sarvebhya eva pradAnavikalA ziSTAbhimatAnAmapi pAkapravRtiriti / artha ane kyAreka sUtaka AdimAM jema sarvane ApavAnI prathA nathI - tema badhAne ApavAnI pravRttithI vikala hoya to paNa ziSTasaMmata e pravRtti dekhAya che ke saheje ja vadhAre raMdhAya." sUtakavAdIo taraphathI arthasahita rajU karAtA zrI prazamaratiprakaraNa saTIka, zrI vizativizikA, zrI sUyagaDAMga sUtra - TIkA, zrI AcArAMga sUtraTIkA, zrI dazavaikAlika cUrNi - TIkA, zrI aSTakaprakaraNa-TIkA : A badhA granthonA pAThothI "zrAvakothI sUtakamAM supAtradAna na thAya' evuM siddha thatuM nathI. kAraNa ke sUtaka kulonuM varjana laukika kulonA varjananA bhedamAM che. eTale agAu joI gayA tema "mRti' Adine mAnanArAo 'sUtakamAM dAna Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja na apAya' evuM mAne che. tevAM laukikakulomAM gocarI javAno niSedha che. zrAvakonAM kuLo to lokottara kuLo che. ane 'sUtakamAM dAna na apAya" evuM lokottara jainazAstra pharamAvatuM nathI. mATe zrAvakoe sUtakanAM nAme supAtradAna baMdha karavAnuM na hoya. zrI paMcAzaka sUtra - saTIkano upara rajU karelo pATha vicAratAM to ghaNI spaSTatA thAya tema che. tenI cotrIsathI ADatrIsa gAthAnI TIkAno sAra A pramANe che : zramaNa-sAdhu - pAkhaMDi Adine mATe banAvela AhArAdi uddezakAdi doSathI duSTa bane che mATe sAdhune kahyuM nahi" zAstrakAranI A rajUAta sAme paradharmavALAnI dalIla che ke "to pachI to tamArA sAdhu gocarI mATe viziSTaziSTakulomAM jaI zakaze ja nahi. kAraNa ke "guruttazeSa munita evA smRtinA vacanAnusAre ziSTapuruSo dharma - puNyane mATe (sAdhu Adine dAna ApavA mATe) AhArAdi pakAve che. tamArA siddhAMta mujaba evA AhArAdi sAdhune na kahyuM, to sAdhu ziSTa vagere kulomAM gocarI zI rIte jaI zake? A rIte to temane bhikSA maLaze ja nahi." paradharmavALAnI A dalIla sAme zAstrakAra pharamAve che ke "ATaluM mArA kuTuMba mATe, ATaluM zramaNAdi mATe" evI kalpanApUrvaka banAvelo AhAra sAdhune kahyuM nahi. paraMtu gRhastha potAnA mATe banAvela AhAramAMthI "huM AmAMthI sAdhune paNa ApIza" evo saMkalpa te kare, to te AhArAdi sAdhune kalpI zake che. ame to kuTuMba ane zramaNAdine ApavAnA AhArane banAvatI vakhate be vibhAgapUrvaka saMkalpa kare tene ja sAdhu mATe akathya kahIe chIe e ja rIte sarvaziSTajano dharma (dAna) mATe ja rasoI Adino AraMbha kare che evuM paNa nathI. kAraNa ke teone sUtaka AdidAnaniSedhanuM kAraNa hovA chatAM, keTalAka ziSTa puruSonAM gharamAM, rojanI jema ja,rojanI mAtrAmAM ja rasoI Adino AraMbha thAya ja che ane bIjI vAta ke - potAnA mATe banAvela rasoImAMthI thoDuM paNa sAdhune ApatA gRhastho Aje dekhAya che. mATe sAdhune potAnA mATe na banAvelI bhikSA na ja maLe evI tamArI (paradharmavALAnI) dalIla khoTI puravAra thAya che." Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja zrI paMcAzaka prakaraNano A saMdarbha jotAM spaSTa jaNAya che ke, ahIM je ziSTapuruSonA dAnanI vAta jaNAvI che te anya dharmIo, potAnA smRti Adi granthonAM anusAra sUtakamAM dAna ApatA nathI tenI che. ahIM zAstrakAre jainonAM dAna aMge koI vAta karI nathI. ane "sUtakamAM jaino sAdhune na vahorAvI zake" evuM zAstrakAre kyAMya pharamAvyuM nathI. "sUtakamAM dAna na apAya" tevI mAnyatA smRti Adine mAnanArA jainetaronI che. "sUtakamAM sAdhune na vahorAvAya" tevI mAnyatA jainonI nathI. anya dharmanA smRti AdinA AdhAre cAlatA lokAcArane jainAcAra samajI levo - e agItArthapaNAnuM lakSaNa che. zrIpaMcAzaka prakaraNanAM nAme "sUtakamAM jainothI sAdhune na vahorAvAya" tema kahevuM anucita che. zrI jinapUjAnA viSayamAM zrI "hIraprazna"no pATha ApaNe joI gayA. temAM gocarIno viSayavicAravAno bAkI rAkhela te have joIe. jesalameranA zrI saMghe A praznamAM "kharataragacchanA sAdhuo sUtakavALAnAM ghare dazadivasa sudhI vahoratA nathI. tevA akSaro zAstramAM kyAM che? ane ApaNAM pakSamAM A viSayamAM kyo vidhi che ?" evuM pUchyuM che. AnA uttaramAM pU. tapAgacchAdhipati zrImad vijaya hIrasUrIzvarajI mahArAjAe pharamAvyuM ke sUtakavALA ghare vahoravAnA viSayamAM je dezamAM je lokavyavahAra hoya tenA anusAra sAdhuoe karavuM. daza divasano Agraha to zAstramAM jANyo nathI." A praznottarathI samajAya che ke, kharataragacchavALA badhI jagyAe daza divasa sudhI sUtakavALA gharomAM vahoratA na hatA. jyAre tapAgacchavALA je dezamAM jeTalA divasano lokavyavahAra hoya teTalA divasa vahoravA jatA na hatA. daza divasano Agraha rAkhatA na hatA. vAta paNa kharI che ke sUtaka laukika che eTale lokomAM jeTalA divasano vyavahAra hoya teTalA ja divasa gocarI javA mATe varjavA joIe. lokavyavahAra deza-dezamAM judo judo hoI zake che. mATe daza divasa pakaDI rAkhavA zI rIte yogya gaNAya? A vakhate kharataragacchavALA zrI vyavahArasUtranI TIkAno pATha ApIne kevI vAta karatA hatA te vAta sUtakavAdIo taraphathI rajU karAtA zrI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 'senapraznanA praznottaramAM vAMco : ___ tathA - "jAyamayasUagAInicchUDhA" ityAdi sUtakazabdaH pratyekaM sambaddhyate, jAtasUtakaM nAma janmAnantaraM dazAhAni yAvat mRtasUtakaM mRtAnnataraM daza divasAn yAvattatra yadvayaM tadvidhA - 'loga' tti laukikaM 'uttara' tti lokottaraM, laukikaM dvidhA-itvaraM yAvatkathikaMca, tatretvaraM yatsUtakamRtakAdi, tathAhi-loke sUtakAdi daza divasAn yAvadvarNyata iti, yAvatkathikaM ca varuDachimpakacarmakAraDombAdi, etAnyakSarANi vyavahArasUtravRttau santItyuktvA sUtakagRhaM dazadivasAn yAvatkharatarAstyajantaH santi, praznottaragranthe tu dazadinanirbandho jJAto nAsti ityuktamasti, tatkathamiti ? prazno'trottaraM - vyavahArasUtravRttau sUtakaviSaye yadazadinavarjanaM taddezavizeSaparatvena, tato yatra deze sUtakaviSaye yAvAnavadhistAvanti dinAni varjanIyAni, tena praznottaragranthena saha na ko'pi virodha ti / ra60 || artha : A praznanA uttaramAM pU. zrI sena sU.ma. kahe che ke "daza divasanI je vAta karI che te dezavizeSe karIne. eTale je dezamAM daza divasanI maryAdA hoya te dezamAM daza divasa. bAkI jayAM vadhAre hoya tyAM covI avadhi tAnti vinAni eTale jeTalI maryAdA teTalA divasa varjavA." evo artha che. AvA zabdonI sAkSIrUpe zrI "vyavahAra sUtra" nAmano graMtha paNa mUkyo. praznottarano pUro artha A pramANe che : prazna : "jAya-mayasUagAinichUDhA" ityAdi. sUtaka zabda dareka sAthe joDavo. jAtasUtaka-janma pachI dasa divasa sudhI. ane maraNasUtaka - maraNa pachI dasa divasa sudhI, temAM varjavAnA be prakAra che : laukika ane lokottara. temAM laukika be prakAra che : ivara ane yAvaskRthika. lokamAM sUtakanA dasa divasa vartAya che - te ivara che ane yAvatkathika eTale varuDa, chIMpA, cAmaDIA, DoMba, vagere aspRzyajAtio. A pramANe zrI vyavahAra sUtranI TIkAmAM che." ema kahI kharataro sUtakanuM ghara dasa divasa sudhI varje che. ane zrIharipraznamAM to kahyuM che ke "dasa divasano Agraha jANyo nathI." to A bAbata kema che? (paM. zrI dhanaharSagaNIno prazna) Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 100 uttara : zrI vyavahAra sUtranI TIkAmAM je dasa divasanuM varjana che te deza vizeSane AzrayIne che. tethI je dezamAM sUtakasaMbaMdhI je maryAdA hoya teTalA divasa varjavA. tethI praznottara grantha sAthe koI virodha nathI. - pU. sena. sU. ma. e spaSTa jaNAvyuM ke zrI vyavahAra sUtranI TIkAmAM sUtakanA viSayamAM je daza divasa varjavAnA kahyA che to koIka deza vizeSamAM cAlatA rIvAja mujaba che. bAkI to je dezamAM sUtakanA viSayamAM jeTalA divasanI maryAdA hoya teTalA divasa varjavAnA che. prasUtA (suvAvaDI) strI keTalA divasa pachI badhe aDI zake ? rajasvalA (M.C.vALI) strI M.C. zaruM thayA bAda 72 kalAke snAna kare eTale gharamAM badhe aDI zake, rasoI-pANI karI zake. derAsare jaI zake, sAmAyika karI zake, gurubhagavaMtone vahorAvI zake, sAdharmikone jamADI zake. TUMkamAM bhagavAnanI aMgapUjana sivAyanI badhI dharmakaraNI karI zake che. 72 kalAka bAda jayAre M.C. vALI strIne saMpUrNa zuddhi AvI jAya pachI te jinapUjA paNa karI zake che. jinanI aMgapUjAmAM lohI vagere vahetuM hoya tyAre snAna karyA pachI paNa jinapUjA na thAya. lohI Adi azucI vahetI na hoya to snAna karyA bAda prabhupUjana thaI zake. A samaja moTe bhAge badhe khUba ja pracalita che. paraMtu suvAvaDa AvI hoya to saMtAnane janma ApanAra mAtA keTalA divase aDI zake ane keTalA divase jinapUjA karI zake? A viSayamAM mAthA eTalA mata jovA maLe che. koI ra1 divasa bAda gharamAM aDavAnI chUTa Ape che paNa rasoDAne aDavAmAM 30 divasanI mudata mUke che. 40 divasa pachI pUjAnI chUTa Ape che to koIka vaLI badhI ja chUTa 40 divasa pachI Ape che. te pahelA kazI ja chUTa ApatA nathI. AmAM koI niyAmaka tattva eka ja hoya tevuM cAlatuM nathI. AthI prazna Ubho thAya ke AvA avasare zuM karavuM? tapAgacchanI A viSayamAM sAmAcArI kaI ? ane tapAgacchanI A viSayamAM zI mAnyatA che, teno AdhAra kayo? AnuM samAdhAna ApaNane zrI senapraznamAM jovA maLe che. tapAgacchAdhipati Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 101 savAI hIralA pU. A. bha. zrI vijaya senasUrIzvarajI mahArAjAnA samayamAM teozrIne A viSayano ja prazna pUchAyo che ane te tapAgacchanA sarve sarvA mahApuruSe A praznanuM samAdhAna paNa ApeluM che te prazna ane samAdhAna saMskRta ane gujarAtImAM ahIM mukavAmAM Ave che te pahelA A praznottara para vicAra karI laIe. prazna evo che ke "kaDavA matanI suvAvaDI strI saMtAnane janma ApyA bAda eka mahinA sudhI koIne paNa aDatI nathI ane rasoI paNa rAMdhatI nathI. jyAre ApaNAmAM (eTale ke tapAgacchamAM) to A aDavAnI ane rasoI AdinI maryAdA daza divasanI che to Ama kema? A prazna ema sUcave che ke te samaye kaDavA matanI mAnyatAvALAo potAnA ghare saMtAnane janma ApanAra strIne suvAvaDa bAda eka mahinA sudhI koIne aDavAnI chUTa ApatA na hatA. ane rasoDAne aDavAnuM ke rAMdhavAnuM paNa tene karavA detA na hatA. eno matalaba e thayo ke prasUti pachI temanA mate eka mahinA sudhI sparzanI maryAdA paLAtI hatI. ApaNA tapAgacchamAM paNa jo AvI mahinA sudhI na aDavAnI maryAdA paLAtI hoya to prazna Ubho thAya ja nahi paNa te vakhate ApaNA tapAgacchamAM prasUti pachI saMtAnane janma ApanAra strI daza divasa koIne aDatI na hatI, rasoI paNa karatI na hatI, matalaba rasoDAne paNa aDatI na hatI. daza divasa bAdanuM je snAna karavAmAM Ave che jene lokabhASAmAM 'dasuTaNa kADhyuM' ema kahevAya che te snAna karyA bAda koIne paNa aDavAnI - rAMdhavAdinI chUTa maLI jatI hatI. M.C. vALI strIne 72 kalAka bAdanA snAna pachI jeTalI chUTa maLe che teTalI chUTa prasUtA strIne paNa daza divasanA snAna pachI maLe che evuM A prazna parathI samajAya che. kAraNa ke M.C. vALI ane prasUtA strI bannene sparzanI maryAdA pUrI thAya eTale jeTalI dharmakaraNI karavAnI chUTa maLe che te samAna ja hoya. jema M.C. nI sparzamaryAdA 72 kalAkanI che tema prasUtinI sparzamaryAdA daza divasanI tapAgacchamAM cAle che tevuM A praznathI spaSTa samajAya che. jo ke A to prazna che. kyAreka praznamAM khoTI mAhitI paNa mUkavAmAM Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 102 AvI hoya tevuM banI zake. mATe A praznano tapAgacchAdhipatie cAra sadI pahelA je javAba Apyo che te sauthI agatyano gaNAya. A praznano uttara ApatA senapraznamAM jaNAvyuM che ke "saMtAnane janma ApanAra prasUtA strI saMghaTTAdi (eTale ke koIne aDavA Adi, rasoI Adi) daza divasa sudhI karatI nathI e lokavyavahAra che. temAM paNa dezavizeSamAM ochA-vadhatA divasa paNa hoya. (eTale ke dazathI ochA nava divasa Adi paNa kyAMka hoya to kyAMka dazathI vadhAre 11 divasa Adi paNa hoya)." jo tapAgacchamAM paNa eka mahinA sudhI sparzanI maryAdA paLAtI ja hoya ke pALavI joIe tevI sAmAcArI hota to spaSTa javAba Apyo hota ke ApaNe paNa mahinA sudhI sparzanI maryAdA pALavI joIe. paNa tevo javAba Apyo nathI. javAbamAM daza divasanI sparzamaryAdAne puSTi ApI che. temAM paNa dezavizeSamAM koIka sthAne 9 ke 11 divasa Adi ochA-vadhatA hoya to teno paNa svIkAra karI zakAya. Aje jovA maLatI mAthA eTalA matavALI mAnyatA ane A zrI senaprazna saMbaMdhI praznottaramAM maLato AdhAra banne vacce moTuM aMtara che. tapAgacchanA jenoe to zrI enapraznanA AdhAre ja samAcArI pALavAnI hoya. A vAta kahyA vinA samajAya tevI che. ahIM koIkane e prazna paNa ubho thaI zake ke M.C. vALAne 72 kalAkanI aMdara ane prasUtA strIne daza divasa daramiyAna game teTalIvAra snAna kare to paNa sparzanI maryAdA chUTI na thAya e ja rIte M.C. vALAne 72 kalAka bAda paNa raktasrAva cAlu rahe ane prasUtA strIne daza divasa bAda paNa raktasrAva cAlu ja rahe to temanI sAthenI sparzamaryAdA chUTI kevI rIte thAya? raktasrAva baMdha thayA pachI ja sparzamaryAdA chUTI thavI joIe ne? AnuM samAdhAna e che ke sparzamaryAdA raktastrAvanA AdhAre nakkI thatI nathI. kAraNa ke raktasrAva to dareka strInI zArIrika tAsIra anusAra alaga alaga divaso sudhI cAle che. koIkane doDha divasamAM baMdha thaI jAya che to koIkane traNa divasa pachI paNa cAlu rahe che. doDha divasavALAnI sparzamaryAdA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 103 doDha divasa bAda cAlu thaI jAya tevuM nathI hotuM ane traNa divasathI paNa vadhu raktasrAva Avato hoya to tenI sparzamaryAdA 72 kalAka bAda paNa chUTI na thAya evuM banatuM nathI. AvuM ja prasUti samaye paNa samajI levuM emAM paNa raktasrAvanA divaso nakkI hotA nathI. dareka strInI potapotAnI tAsIra anusAra hoya che. hamaNAM to DaoNkTarI sAravAranA kAraNe e viSayamAM paNa ghaNuM parivartana jovA maLI zake che. mATe ja sparzamaryAdA mATe M.C. mATe 72 kalAka ane prasUti mATe 10 divasa gaNIne cAlavAnuM che. A samaya maryAdA pahelA raktasrAva baMdha thaI jAya che ke samayamaryAdA pachI paNa cAlu rahe che tenI gaNatarI para sparza maryAdA mATe cAlavAnuM nathI. hA, jinapUjA mATe raktastrAva cAlu na hovo joIe - e niyama zrI zrAddhavidhimAM jaNAvyo che mATe avazya pALavAno zrI pravacanasAroddhAra graMthamAM asvAdhyAyanI vicAraNAnA samaye strIone je RtustrAva Ave che tenI vAta karatA jaNAvyuM che ke eno samaya traNa divasano hoya che traNa divasa bAda paNa jo prakRti bhinnatAne kAraNe koIka strIne raktasrAva cAlu rahe to paNa te raktasrAva "Artava' svarUpa nathI. niyamo mahArakta che. mATe evuM mahArakta cAlu rahe to paNa traNa divasa bAda asajajhAya rahetI nathI. ApaNe A ja vAtane prasUtinA daza divasa mATe paNa vicArI zakIe chIe. daza divasa sudhIno sAva sparzamaryAdAmAM bAdhaka che te pachIno sAva sparzamaryAdAmAM bAdhaka banato nathI. A rIte sparzAsparzanI maryAdA mATe je Aje arAjakatA cAle che. tene dUra karIne tapAgacchamAnya sAmAcArI mujaba zrI senapraznanA AdhAre prasUtA strI mATe sparzanI maryAdA daza divasanI dareke pALavI joIe. je praznottara mATe ATalo vicAra karyo che te praznottara saMskRta ane gujarAtImAM have ahIM ApaNe joIe. zrI senaprazna Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja tathA - prasUtApatyA strI kaTukamatInAM mAsaM yAvanna saMghaTyati kasyApi, na karoti raMdhanakriyAM, AtmIyAnAM tu dinadazakaM yAvat tatkimiti? prazno'trottaraMprasUtApatyA strI saMghaTanAdi dazadinAni na karotIti lokarItiH, tatrApi dezavizeSe nyUnadhitvamapi | 228 che. artha: prazna : saMtAnane janma ApanArI kaDavAmatInI suvAvaDI strI, mahinA sudhI koIne paNa aDatI nathI, tema ja rAMdhavAnI kriyA karatI nathI, ApaNAmAM to daza divasa sudhI. Ama kema? 'uttara : suvAvaDI strI saMghaTTAdine (aDakavA Adine) daza divasa sudhI karatI nathI e lokavyavahAra che. dezavidezamAM koIka sthAne ochAvattApaNuM paNa che." tathA-sUtakagRhaM sAdhava AhArArthaM yAnti naveti ? prazno'trottaraM - yatra deze sUtakagRhe yAvadbhirvAsarairbrAhmaNAdayo bhikSArthaM vrajati tatrAtmabhirapi tathA vidheyamiti vRddhavyavahAra: // 202 // prazna : sUtakavALA ghare sAdhue vahoravA javAya ke nahi ? (paM. zrI vidyAvijaya gaNIno prazna) uttara : je dezamAM sUtakavALA ghare jeTalA divasa pachI brAhmaNa vagere bhikSA mATe jAya, te dezamAM sAdhuoe teTalA divasa pachI AhAra mATe javuM. evo vRddhapuruSono vyavahAra che. ahIM zrI senapraznanA bIjA praznottaramAM lokavyavahAra mujaba ja gocarI javAnI vAta lakhI che. jayAre pahelA praznottaramAM kaDavAgaccha ane tapAgacchanI prasUtA baheno mATenI samayamaryAdAno taphAvata jovA maLe che. AmAM paNa dezavizeSamAM ochA-vadhatA divaso hovAnI vAta spaSTa lakhI che. mATe daza divasano Agraha paNa hoto nathI. je te dezano jevo rIvAja, e nA AdhAre ja divaso nakkI thatAM. kaDavAgacchavALA jo AjanA sUtakavALAonI jema jIddI valaNa apanAvanArA hota to teo paNa mahinA pahelA sUtakavALA gharano koI mANasa pUjA karavA jAya to "derAsara ane zrI jinapratimA abhaDAvavAno AkSepa teo upara karatA hota ane mahinA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 105 pahelAM gocarI vahoravA janArA sAdhune 'suvAvaDInA zIrA ane lADavA khAvAnA lAlacu" tarIke cItaryA hota. A kaDavAgacchavALA ke sUtakanA nAme zrIjinapUjA ane supAtradAna upara pratibaMdha mUkanArA AjanA tapAgacchavALA : bemAMthI ekeya sAcA raste nathI. sUtaka laukika hovAthI je dezamAM jeTalA divasano lokavyavahAra hoya teTalA divasa ja laukika kulono tyAga karavAno hoya. zrI hariprazna ke zrI senapraznanA sUtakamAM gocarIsaMbaMdhI praznottarothI ja spaSTa thAya che ke, sUtakanA kALamAM zrAvakoe sAdhune gocarI vahorAvavAmAM ke sAdhue e kAlamAM gocarI vahoravAmAM koI zAstrIya bAdha nathI, paNa vyAvahArika bAdha che. zrI hIraprazna ke zrI senapraznanA racanA samayanAM sAmAjika, dhArmika ke rAjakIya vAtAvaraNane dhyAnamAM laIe to A vyAvahArika niSedhanI jarUra sahelAIthI samajAya tevI che. prAcInazAstra pAThonI agAu vicAraNA karI, temAMya sUtakanA doSane tAttvika nahi, paNa vyAvahArika gaNIne lokomAM ApaNA dharmanI niMdA na thAya te vicArane ja mahattva apAyuM che. prAcIna kALamAM anya dharmI khAsa to brAhmaNa varganAdharmazAstronuM lokavyavahAramAM bhAre mahattva hatuM. e vargane jainadharma pratye eka khAsa prakArano dveSabhAva hato. vidyAmAM, vyApAramAM, rAjakAraNamAM ane bIjA koI kSetramAM ya jainonI caDatI e vargane bhAre irSyAnuM kAraNa banatI. A aitihAsika sthitimAM jainonI najIvI vAtone vikRta karIne sAmAnya lokamAnasamAM temane utArI pADavAnI vRtti e vargamAM jora karatI hatI. te varganI AvI vRttine khoTI taka na maLI jAya enuM ApaNA zrI saMghe satata lakSya rAkhavuM paDatuM. ane tethI ja AvA lokavyavahAranA vidhi-niSedho dhyAnamAM levAtA. eka udAharaNa joIe azucinA sparza jevA khAsa kAraNa vinA sAdhu mATe aMDilabhUmithI AvIne paga vagere dhovAmAM vadhu pANI vAparavAno niSedha che. chatAM brAhmaNAdi - bAhya zaucane mahattva ApanArAjotA hoya evA prasaMge vadhu pANI vAparIne paga vagere dhovAnI paNa zAstromAM AjJA che. AmAM ApaNA zAstrakAroe lokavyavahArane-lokomAM ApaNA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 106 dharmanI niMdA na thAya te vAtane mahattva ApyAnuM spaSTa che. paNa tethI AvA vyAvahArika kAraNa vinA pANInAM chabachabiyAM bolAvavAnI sAdhune chUTa maLI jatI nathI. sUtakamAM ya AvI ja vyAvahArika vicAraNA karavAmAM AvI hovAnuM zAstrakAroe spaSTa pharamAvyuM che. Aje jyAre ApaNA saunA puNyayoge, anya dharmIonI ciMtA karavI ja paDe evI sAmAjika - rAjakIya parAdhInatA TaLI gaI che tyAre ya pelA vyAvahArika vidhi-niSedho pakaDI rAkhavAmAM koI aucitya nathI. ArAdhakonA durbhAgye pharI tevI anyadharmIonA varcasvavALI-paristhiti sarjAya to vidhiniSedho pALavAnuM zarU ya karavuM paDe. paNa tevA kAraNa vinA ApaNA tAttvika niyamone gauNa karIne vyAvahArika niyamo pALavAmAM mithyAtvanI ADakatarI anumodanA ja che. - strIonA mAsika dharmanI ke prasavakAlanI zArIrika azuddhinA kAlamAM teone zrI jinapUjAdino niSedha tAttvika hovAthI te svIkArya ja che. ATalI vicAraNAthI e vAta spaSTa bane che ke sUtakanA samayamAM prasUtA bahenoe jyAM sudhI zuddhi na jaNAya tyAM sudhI zrI jinapUjana na karavuM. azuddhinA kALa daramyAna gharamAM anna, pANI, vastra vagere dUSita na bane te rIte sparzavAnI maryAdA temaNe jALavavI, gharanA anya sabhyo mATe "snAna karyA pachI zrI jinapUjA karavI, pU. gurubhagavaMtone vahorAvavuM' vagere niSiddha nathI. sUtakanA nAme Ano niSedha karavo e jainetarono AcAra che. jainazAstro tevo niSedha pharamAvatA nathI. sUtaka vicAraNAnI samApti karatAM pahelA, "sUtakamaryAdAye nama:'nA lekhake je vAhiyAta tarko karyA che-tenoya sAmAnya vicAra karI laIe. pR. 26 upara lakhyuM che ke "ahIM to ema.sI. ane parunI jema sUtakamAM pUjA karavI eTale bhagavAnane abhaDAvavA. apavitra banAvavA. ema samajI ja levuM. arthAta ema.sI. vALI bahenanA paDachAyA vagerethI pApaDavaDI bagaDe che. tema sUtakIya vyaktithI paramAtmAnI pratimA bagaDe che ema samajavAmAM koI bAdha naDato nathI." AmAM ema.sI. ke paruvALI vyakti pUjA kare to bhagavAnanI AzAtanA thAya. e vAta agAu joI gayA te Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 107 zrI zrAddhavidhinA pAThathI siddha thAya che. paraMtu 'prasUtA bahena sivAya bAkInA gharanA sabhyo pUjA kare to bhagavAna abhaDAya jAya" evo mata munizrIno potAnA gharano che, jaina zAstrono evo mata nathI. e ja rIte ema.sI. vALI bahenanA paDachAyA vagerethI pApaDa vaDI bagaDe che-evuM mAnanArAya, prasUtAbahena ke ema.sI.vALA bahena sivAyanA sUtakavALA gharanA anya sabhyonA paDachAyAthI pApaDa ke vaDI kazuMya bagaDatuM hoya ema mAnatA nathI. pachI pratimA bagaDavAnI to vAta ja nathI. AvA mo-mAthA vinAnA taraMgothI magaja bagaDe-ema samajavAmAM koI bAdha naDato nathI. potAnA AvA taraMgane vaijJAnika draSTikoNathI samajAvavAnI dhUnamAM pR. 78 upara lakhe che ke eka satya hakIkatathI tane samajAvuM - eka phalaeNTamAM eka vyaktinuM khUna thayuM. khUna thatAM ja rUmanI dIvAla-gAdalA osIkAMnAM kavaro vagere lohIthI kharaDAyAM. koIne paNa A khUnanI gaMdha suddhAM na Ave te hetuthI dIvAla-gAdalAM vi.nAM kavaro badhu ja sAbuthI barobara sApha karavAmAM AvyuM. kyAMya AchI chAMTa paNa na dekhAya enI pUrepUrI takedArI rAkhI hatI. chatAM keTalAka (prAyaH 3-4) divasa bAda sAmAnya zaka jatAM polIsa taMtre e ja rUmanI dIvAla-gAdalAM-ozIkAMnAM kavaro para rAsAyaNika dravya chAMTyuM. A rAsAyaNika dravya sparzatA ja e dIvAla vagere para lohInA DAgha UpasavA lAgyA. tAtparyArtha e zreyas ! ke sAbu vagerethI ghasI ghasIne barAbara sApha karavA chatAM keTalAya divasa sudhI te lohInA pudgala dravya sApha na thayA. to zuM sUtakanA viSayamAM paNa kALa pAkyA vagara snAnamAtrathI AvAM azucimaya pudgala dravyo sApha thAya kharA? bIjI vAta je sthaLa para baheno (strIo) besela hoya - te sthaLa para puruSe be ghaDI besAya nahi. A vAta zAstrIya che. to koI paramAtmAno anuyAyI ema kahI zakaze ke e jagyA dhoyA pachI enA para besI zakAya ? nahIM ja. game teTaluM dhuvo ne..... e paramANu-pugalono prabhAva amuka Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 108 nizcita kALa vinA naSTa nathI thato. to zuM sUtakamAM zuddhi hetu kALa pAkyA vinA zarIra dhovAthI snAna karavAthI) azucimaya pudgalo dUra thaI jAya kharA ? nA, na ja thAya. trIjI vAta :- te zuM pelA zikArI kUtarAnI vAta nathI sAMbhaLI ? corane pakaDavA mATe polIsa taMtra kUtarAne sAthe pherave che. kUtaro bhUmi sUMghato suMghato AgaLa vadhe che. je bhUmi uparathI cora pasAra thayo hoya che, te bhUmi uparathI bIjA paNa seMkaDo-hajAro mAnava prANI gaNa pasAra thayela hoya che. chatAM te coranA paramANunA pugalo naSTa nathI thatA hotA ene kUtaro oLakhI kADhe sUtaka maryAdAmai nama:nA krama mujaba ja A muddAo para vicArIe. zAstrakAra bhagavaMtoe parimita jalathI snAna karIne zrI jinapUjA karavAnuM jaNAvyuM che, paNa snAna karyA pachI rAsAyaNika parIkSaNa karAvavAnuM jaNAvyuM nathI. snAna karyA bAda paNa rAsAyaNika parIkSaNa karAvIne ja pUjA karavAnuM zAstra A lekhaka sivAya koIe vAMcyuM nathI. ema to zarIramAMthI lohI vagere azuci nIkaLatI baMdha thAya pachI paNa rAsAyaNika parIkSaNa karAve to kadAca azuddhi dekhAya paNa kharI. paNa AvuM karAvyA pachI zuddhi jaNAya to ja pUjA karavI evuM zAstrakAroe pharamAvyuM nathI "sUtakavALAnA gharanA sabhyo ane sUtaka vinAnA gharanA mANasonuM rAsAyaNika parIkSaNa karAvatA, sUtakavALAM gharanA sabhyonA zarIra upara azucidravyo maLI AvyA ane sUtaka vinAnA gharanA mANasonA zarIra upara azuci dravyo na maLyA" AvI jAherAta lekhaka kare tyAM sudhI ApaNe rAha joIe. chabastha sAdhu zAstrIya maryAdApUrvaka zrutajJAnano pUrato upayoga rAkhIne nirdoSa jaNAto AhAra laI Ave ane e AhAra kevalI bhagavaMtanA jJAnamAM doSita dekhAto hoya toya kevalI bhagavaMta e AhAra vAparI jAya. pelA sAdhune "AhAra doSita hato ema kahe nahi. jyAre A lekhaka parimita jaLathI snAna karyA bAda zrI jinapUjA thaI zake - tevI zAstramaryAdAnI sAthe rAsAyaNika parIkSaNanuM pArAyaNa laI maMDyA che. temanuM Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 109 vijJAna, ajJAna vadhAravAthI vizeSa kazuM kare tevuM nathI. bIjI vAta"nA javAbamAM to jaNAvavAnuM ke "je sthaLe baheno beThA hoya te sthaLe puruSe be ghaDI sudhI besavuM nahi A zAstrIya maryAdAmAM koI vivAda ja nathI. ahIM "baheno beThI mATe azuci thaI evuM che ja nahi. eTale jagyA dhovAnI vAta sAva akkala vagaranI che. zarIra upara lAgelI lohI Adi azuci dhovA chatAM sApha na thAya-e vAta tadana AdhAra vinAnI che. azucinA sparzamAM snAnathI zuddhi thAya-evuM ghaNI jagyAe vidhAna che. pudgalano prabhAva ane azucino sparza : A be vacceno taphAvata samajayA vinA lekhaka lAMbI lAMbI vAto kare che. trIjI vAta'nA javAbamAM jaNAvavAnuM ke "pUjA karavA jatA zrAvakane rastAmAM cAMDAla vagere azuddha mANasono sparza thaI jAya to pharI snAnathI zuddha thavAnuM hoya che. paNa je rastA uparathI cAMDAla vagere pasAra thayA hoya te bhUmi upara tenI azucinA pudgalo naSTa thatA nathI mATe te bhUmi upara cAlIne janAro azuddha thaI jAya-evuM to koNa mAne ? zrI jinapUjAno virodha karavA mATe AvI vAhiyAta dalIlo karIne lekhaka kaI gatimAM javA icche che ? zAsanadeva temane sabaddhi Ape. 'senaprazna nA (prazna-118) pAThamAM, dezAcAra mujaba sUtakanI dasa divasanI maryAdAmAM ochA divaso paNa hoI zake tema spaSTa jaNAvyuM che (nyUnAdhitvamapi) prazna 201 ane 290 paNa A ja bhAva spaSTa kare che. chatAM lekhaka vAraMvAra "jeTalA vadhAre divasano vyavahAra' A vAta pakaDI rAkhe che. lekhakanA vaDila sva. sAgarajI mahArAja paNa, sUtakavALAne ghera khAnArapInAra paNa bIje ghare jAya to sUtaka pALavAnI jarUra nahi hovAnuM spaSTa jaNAve che. chatAM munizrI potAnA e vaDilanI vAtane paNa avagaNIne, sUtaka pALavAnI ane teya bAra divasa sudhInI maryAdA pharamAvI rahyA che. juoH (sU.ma.na. pR. 86) potAnI mAnyatAne sAcI TharAvavA, potAnA vaDila, pU. zrI. sena sU. ma. jevA pUrvAcArya ane zAstronI ghora upekSA karanArA lekhaka zAstranI ane mahApuruSonI AzAtanA karatA aTake ema Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 110 icchIe. lekhakanA vAhiyAta taraMgonA keTalA javAba ApavA? sUtakaviSayaka zAstramaryAdAnI vicAraNA ahIM samApta karavAmAM Ave che. bhaviSyamAM saMgata zAstrapATho sAthe rajUAta karavAmAM Avaze to avazya enA upara paNa vicAraNA karazuM. asvAdhyAya viSayaka zAstrapAThonI vicAraNA sUtakamaryAdAye nama:' pustakamAM pR. 40 thI 44 sudhI svAdhyAyaniSedhanA zAstrapATho mUkyA che. zrI vyavahAra sUtra, zrI vicAra ratnAkara, zrI dharmasAgarIya-usUtrakhaMDana, zrI Avazyaka sUtra-saTIka, zrI sthAnAMga sUtra-saTIka, zrI prAcIna sAmAcArI, zrI pravacana sAroddhAra AdI granthonA rajU karavAmAM AvelA pAThomAM mukhyatayA asvAdhyAyano viSaya varNavyo che. AnusaMgika sUtakanAM kula ane divaso saMbaMdhI ullekha karyo che. tenA javAbo to agAunI vicAraNAmAM AvI jAya che. zrI jinapUjA ane gocarIne asvAdhyAya sAthe koI saMbaMdha hoto nathI. kAraNake zAzvatI oLI saMbaMdhI ane comAsIsaMbaMdhI asvAdhyAyanA divasomAM viziSTa zratono svAdhyAya karavAno niSedha che, paraMtu A ja parvanA divasomAM zrI jinapUjA to viziSTa rIte karavAnuM vidhAna che. ane supAtradAnano lAbha levAnuM paNa A divasomAM vadhu mahattvanuM che. eTale upara jaNAvela zAstrapAThothI sUtakanA nAme zrI jinapUjA, gocarI vahorAvavI baMdha karAvI zakAya nahi. ahIM pR-43 upara zrI "sthAnAMgasUtra'no pATha lakhyA pachI chelle lekhaka lakhe che ke "arthAt tyAM sudhI pAMceya prakAramAMno koIpaNa svAdhyAya thaI zake nahi. tAtparya e che ke svAdhyAya pAMca prakAre che. (vAcanA pRcchanAdi) zAstrabodha vinA zAstracarcA karavA bese to zuM pariNAma Ave teno A utkRSTa namUno che. lekhake rajU karela zrI "pravacana sAroddhAra'nA pAThamAM ja cAra lITIo pachI paMkti lakhI che ke anuprekSA tuM ne zrIvanApi pratiSadhyate - anuprekSA svAdhyAyano kyAreya niSedha hoto nathI." zAstrakAre niSedha na karyo Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 111 hovA chatAM lekhaka pAMca prakAranA svAdhyAyamAMnA cothA anuprekSA svAdhyAyano paNa upara mujaba niSedha kare che. AvI ja kuTevanA kAraNe temaNe AkhI copaDImAM zAstrakAre niSedha na karyo hovA chatAM sUtakanA nAme zrI jinapUjA ane gocarI vahorAvavAno niSedha pharamAvyo che. zAstrakAro karatA viparIta vidhAna karanArA lekhakanI vAta koI paNa saMyogomAM mAnI zakAya nahi. zAstrAdhAra vinAnI vAta paNa zAstranA nAme ja rajU karavAnI A kuTeva lekhakanI potAnI nathI, temane vaDilono maLelo vAraso che. aitihAsika AdhAro, cAra cAra sadI jUnA graMthonA AdhAre tapAgacchanI sUtaka viSayaka sAmAcArI kaI che tenI vAta AgamAdi zAstronA AdhAre ApaNe joI. have A ja viSayane praznottaranA vArtAlApa rUpe paNa joIe. keTalAka jIvo praznottaranA mArge tattva samajavAnI rucivALA hoya che temanA lAbhArthe A lakhANa pragaTa karavAmAM Ave che. zAstrapATho AgaLanA lakhANamAM AvI ja gayA che. have A lakhANamAM to zAstrano ullekha ja thaze. pATha AgaLamAMthI joI levo. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 112 sUtaka saMbaMdhI saraLa praznottarI zreyasa : gurudeva, mane oLakhyo? huM sUtaka maryAdAya namaH copaDIvALo zreyasa chuM. AcAryazrI : oLakhI lIdho, bola, kema AvavAnuM thayuM ? zreyasa : sAheba, sUtaka viSe mane je samajAvavAmAM AvyuM che tenA saMbaMdhamAM mAre Apane keTalAka prazno pUchavA che? huM pUchI zakuM ? AcAryazrI : samajayA pachI paNa sUtaka viSe tane prazno uThe che te sArI nizAnI che. kAraNa ke je maLyuM, jevuM maLyuM te pakaDIne besI janArA vicAraNA mATenA dvAra khullA rAkhatA nathI. pariNAme teo tattvanA pArane pAmatA nathI. bola bhAI, zuM pUchavuM che tAre ? zreyasa : sAheba, mane evuM jaNAvavAmAM AvyuM che ke be tithi pakSavALA sUtakane mAnatA nathI. zuM A vAta sAcI che? - AcAryazrI : puNyazALI, be tithipakSavALA zAstramAM sUtaka saMbaMdhI je maryAdAo pALavAnI lakhI che te badhI ja mAne che ane pALe paNa che. tapAgaccha sivAyanA anyagacchanI sUtaka saMbaMdhI mAnyatAo judI che te ame mAnatA nathI ane pALatA paNa nathI. ame tapAgacchanA chIe ane tapAgacchanI samAcArI pALIe chIe. anyagacchanI sAmAcArI koI paNa tapAgacchavALAe pALavAnI hotI nathI. zreyasa : to zuM Aje tapAgacchamAM sUtaka samaye gharanA tamAma sabhyothI amuka divaso sudhI jinapUjA - sAmAyika - supAtradAna vagere na thAya tevI vAto cAle che ane mane bhaNAvavAmAM AvI che te zuM tapAgacchanI sAmAcArI nathI ? zuM anya gacchanI che? pU. A. zrI vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAe sUtakanI maryAdAo toDI che, choDI che tevuM mane ThokI ThokIne Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 113 kahevAmAM AvyuM che. A vAtamAM satya zuM che? AcAryazrI : zreyasa, tuM satyano gaveSaka banIne pUchI rahyo che tethI AnaMda thayo. hAlamAM to samuhamAM evo asatyano Dhola pITavAmAM Ave che ke enA avAjathI bahero banelo mANasa pU. A. bha. zrI vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA mATe mAM-mAthA vinAnI game tevI vAta paNa svIkArI letA acakAto nathI. hakIkatamAM A mahApuruSe sUtakanI maryAdA nathI to toDI ke nathI to choDI. zAstromAM ane zAstrAnusArI tapAgacchanI suvihita sAmAcArI mujaba tapAgacchanI je sUtaka saMbaMdhI maryAdA che tenuM pAlana pote karyuM che ane saune enI samaja ApI che. je anyagacchanI sAmAcArIne tapAgacchanI sAmAcArI samajIne tapAgacchavALAne pALavAno Agraha karI rahyA che teno teozrIe virodha karyo che. AvI spaSTa vAta che mATe ja teozrIe jAhera karyuM hatuM ke sUtakamAM gharano pratyeka sabhya potAnA gharanA pANIthI jinapUjAdi nahi karI zake AvI vAta anya gacchanI che. tapAgacchamAM to snAna karyA pachI gharanA bAkInA sabhyo pUjA karI zake tevI sAmAcArI che. zreyasa : sUtakamAM jinapUjAdi baMdha karavAnI sAmAcArI tapAgacchanI nathI to kayA gacchanI che? - AcAryazrI : sUtakamAM gharanA tamAma sabhyothI potAnA gharanA pANIthI jinapUjAdi na thAya tevI mAnyatA kharataragacchanI che. zreyasa : ApanI A vAta mATe prAcIna graMthano AdhAra maLe che? hoya to jaNAvo. AcAryazrI : akabara bAdazAhanA samayamAM thayela tapAgacchAdhipati pU. A. bha. zrImad hIravijaya sUrIzvarajI mahArAjAnA zrI hIraprazna graMthamAM spaSTa lakheluM che ke "jenA ghare putra-putrIno janma thAya che te gharanA manuSyo kharatarapakSamAM potAnA gharanAM pANIthI devapUjA karatA nathI. kharatara gacchanA sAdhuo paNa tenAM ghare daza divasa sudhI vahoratA nathI tevA akSara kyAM che? ane ApaNA tapAgacchamAM A viSayamAM kayo vidhi che? A praznano uttara ApatA tapAgacchAdhipatie kahyuM che ke jenAM ghare putra-putrIno janma thAya che Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 114 tenAM gharanAM pANIthI devapUjA zuddha na thAya tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI ane tenA ghare vahoravAnI vidhimAM to je dezamAM je lokavyavahAra hoya te anusAre sAdhuoe karavuM joIe. daza divasano Agraha zAstramAM jANyo nathI." A praznottara mujaba sUtakavALA gharanA kharataragacchanA manuSyo potAnA gharanA pANIthI devapUjA karatA na hatA ane tapAgacchavALA tevA akSaro zAstramAM na hovAthI jinapUjA karatA hatA. A vAta spaSTa jANavA maLe che. zreyasa : AmAM to phakta tapAgacchanA graMthamAM ja A vAta AvI. kharataragacchanA graMthamAM kyAMya temanI AvI mAnyatAno ullekha maLe che? AcAryazrI : hA, e paNa jaNAvuM. AjathI lagabhaga cAra sadI pahelA tapAgaccha ane kharataragacchanI mAnyatAmAM bheda hato tenI noMdha karelA pAnAM tapAgacchavALA taraphathI bahAra mUkAyA hatA. A pAnAM te samayanA kharataragacchanA upAdhyAya zrI jayasoma gaNivaranA hAthamAM AvatA temaNe teno javAba Apyo te hAlamAM praznottara catvAriMzat zataka' nAme pustaka rUpe kharataragaccha taraphathI chapAyela che ane pelA jUnAM pAnAM hatAM jeno javAba kharataragacchanA upAdhyAyajIe Apyo hato te pAnAM tapA-kharatarabheda' nAme pustaka rUpe chapAyela che. A baMne pustako tuM vAMcIza to tane samajAze ke Aje je sUtakamAM pUjAbaMdhInI vAto tapAgacchavALA kare che te mata to kharataragacchano che ane tapAgacchanI mAnyatA to zrI senaprazna graMthamAM "cAlu sUtake snAna karyA pachI jinapUjA thaI zake che' - A pramANe spaSTa zabdomAM tapAgacchAdhipatie cAra sadI pahelA jAhera karI che. zreyasa : meM sAMbhaLyuM che ke kharataragacchavALAe potAnI mAnyatA siddha karavA mATe zAstrapATho paNa ApyA che. zuM tapAgacchavALA e zAstrapAThI nathI mAnatA, temAM to Agama ane chedasUtranA paNa pATho che tevuM meM sAMbhaLyuM che? A bAbatamAM ApanuM zuM kahevuM che? AcAryazrI zreyasa, tArA kahevA mujaba "praznottara cavAriMzat zatakamAM upA. zrI jayasoma gaNivare Agama - cheda sUtranA pATho mUkyA che kharA paraMtu Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 115 e pAThomAM to kyAMya jinapUjA baMdhInI vAta ja nathI. sUtakavALA gharomAM sAdhune gocarI javAnI maryAdAnI ja vAta che. jinapUjA baMdha karAvavA mATe temaNe tarka Apyo che ke jyAre sUtakavALAnA ghare loko jamatA nathI sAdhuo vahoratA nathI, te ghara apavitra che. tyAre te gharanA pANIthI jinapratimAnI aMgapUjA kaho kema thaI zake ?' A tarka keTalo pAMgaLo che te zreyasa, tane samajAya che ne? loko te ghare jamatA na hoya tethI pUjA baMdha thAya? sAdhu vahoratA na hoya te gharanA sabhyothI pUjA na thAya ? "te ghara apavitra che tevuM to koI zAstra lakhyuM nathI. phakta lokavyavahAranA kAraNe te gharomAM sAdhue gocarI na javuM tevuM zAstranuM pharamAna che. loko konA ghare jame che ke nathI jamatA tenA AdhAre jinapUjAne joDavI te to tadana ajJAnatA ja che. zayyAtaranA ghare sAdhu vahoratA nathI paNa zayyAtara jinapUjA to avazya karI zake che. gocarI javAnA pAThamAMthI kheMcI-tANIne jinapUjAno pratibaMdha kADhavAnI koI game teTalI mahenata kare toya tevo pratibaMdha zAstramAnya banI zake nahi. zreyasa : sAheba, samajI gayo ke gocarIno niSedha kare tevA zAstrapAThonA AdhAre jinapUjA baMdha na karAvAya. paNa ema kahe che ke nizItha cUrNamAM evuM lakhyuM che ke sUtakavALAnA gharanA agni ane jaLathI jinapUjA thAya nahi. A vAta to sAcI che ne? A pATha mujaba to spaSTa pUjAno niSedha thaI ja jAya ne? AcAryazrI : zreyasa, kharataragacchavALAe paNa zrI nizIthacUrNano pATha mUkyo che ane tenA AdhAre mArI - macaDIne jinapUjA baMdha karavAnI dalIla karI che paraMtu e pAThamAM to phakta sAdhue gocarI kayA gharomAMthI na vahoravI tenI ja vAta che. A pAThamAM "sUtakavALAnA gharanA agni ane jaLathI jinapUjA thAya nahi" evuM to kyAMya lakhyuM ja nathI. zreyasa : paNa sAheba, bhUtakALamAM koIka cUrNamAM tevo pATha hoya evuM na bane? Aje e cUrNa na maLatI hoya to paNa ApaNe tene amAnya kevI rIte karI zakIe ? AcAryazrI tArI vAta ekadama barAbara che paNa enA mATe koI prAmANita Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 116 graMthamAM evo ullekha maLavo joIe ke "sUtakavALAnA gharanA agni ane jaLathI jinapUjA na thAya tevuM nizItha cUrNimAM lakhyuM che." Avo ullekha koI pUrvAcAryoe potAnA graMthamAM karyo nathI. vAcakavaryazrI umAsvAtijI bhagavaMtano praghoSa (kSaye pUrvA... vALo) zrI zrAddhavidhi prakaraNa vagere graMthomAM zrI vAcakavaryanA nAmathI jovA maLe che tethI teno mULagraMtha na maLavA chatAM A mAnya banyo che. AvuM nizIthacUrNi mATe kyAMya AvatuM nathI. sUtaka paTa jevAno ullekha karIne nizIthacUrNinA nAme AvI vAta lakhI devAthI te mAnya banI zake nahi. zreyasa, vicAra kara ke kharataragacchavALAnA graMthamAM paNa zrI nizIthacUrNinA pAThamAM phakta gocarInI vidhino pATha che. sUtakavALA gharanA agni ane jaLathI jinapUjA na thAya tevuM teo mAnatA hovA chatAM potAnA graMthamAM nizIthacUrNinuM gapyuM mAryuM nathI. tapAgacchavALA Aje kema e loko karatA paNa AgaLa vadhIne kalpanAo doDAve che? ane sauthI mahattvanI vAta to e che ke tapAgacchAdhipati pU. A. bha. zrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAjA jyAre jaNAve che ke "sUtakavALA gharanA pANIthI devapUjA zuddha na thAya tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI." tyAre e vAta to cokkasa thaI ke tevI vAta zrI nizIthacUrNimAM te samaye paNa na ja hatI. jo tevA akSaro temAM hoya to pU. hIra vijaya sU. ma. teno apalApa kadI na kare. zreyasa : to pachI sUtaka paTamAM nizIthacUrNinA nAme tevI vAta koNe lakhI AcAryazrI e to svIkAranArAne pUchavuM joIe. e sUtakapaTanA racayitA koNa che? tenI ja khabara na hovA chatAM tenI vAtane mAthe laIne cAlavuM ane zrI saMghane geramArge doravAnuM sAhasa koI gItArtha bhagavaMto na kare. anAmInI vAta mAnavI ane tapAgacchAdhipati zrI hIra sU. ma. jevA samagra tapAgacchane mAnya, bhavabhIruM gItArtha mahApuruSanI vAta na mAnavI evuM koI dharmAtmA kare kharo? zreyasa : sAheba, sUtakamAM snAna karyA bAda jinapUjA karavAnI chUTa zrI sena sU. ma. e kema ApI? Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 117 AcAryazrI tapAgacchAdhipati zrI hari su.ma. e tapAgacchanI sAmAcArI AvI ja hovAthI sUtakamAM pUjAnuM samarthana karyuM hatuM. teozrInA paTTadhara tarIke pU. A. zrI sena sU. ma. e paNa e ja tapAgacchanI sAmAcArInuM samAdhAna ApyuM che temAM tane vAMdho kyAM paDyo? zreyasa : vAta evI che sAheba, ke mane evuM jaNAvavAmAM AvyuM che ke zrI hIraprazna graMthamAM zrI hIra sU. ma. e sUtakamAM pUjA karavAnuM samarthana karyuM che te tapAgacchanI sAmAcArIthI viruddhache tevuM 'hIrapraznottaraTippanikA'mAM lakheluM che eTale zrI ena. sU. ma. e sUtakamAM pUjAnI chUTa ApI te barAbara na kahevAya ne ? AcAryazrI : zreyasa, tuM bhoLo che ke nahi tenI vAta nahi karuM paNa tane bharamAvyo che temAM koI saMzaya raheto nathI. "hIrapraznottara TippanikA" atyAranA AcArya zrI narendrasAgarasUrijInI lakhelI che. cAra-pAMca sadI pahelA tapAgacchanI sAmAcArI sUtaka viSayaka kaI hatI tenI prAmANika jANakArI te samayanA tapAgacchAdhipati pU. A. zrI hIravijaya sU. ma. ane zrI sena sU. ma. ne ja vadhu hoya te tuM paNa samajI zake che. AjanA kALamAM koI lakhI nAMkhe ke A baMne tapAgacchAdhipatioe tapAgacchanI sAmAcArI lopI che to e nakAmo babaDATa ane khoTo kakaDATa ja kahevAya. kAraNa ke TippaNI karavA beThelA A AcAryazrIe te samayanI cAlI AvatI tapAgacchanI sAmAcArIno eka paNa prAmANika AdhAra Apyo nathI. nakAmA babaDATane tuM mahattva ApIza ane tapAgacchAdhipatinA TaMkazALI vacanane svIkArIza nahi to tAruM zreya kevI rIte thaze, zreyasa? zreyasa paNa sAheba, e AcAryazrI to kahe che ke Apa badhA zrIharipraznasenapraznanA sUtaka saMbaMdhI praznottarono artha khoTo karo cho. temAM sUtakamAM jinapUjA thAya tevI chUTa ApavAmAM ja nathI AvI. A vAta to barAbara che ne? - AcAryazrI : A vAta barAbara nathI. jo zrIharipraznanA praznottara mujaba sUtakamAM jinapUjA thAya tevI tapAgacchanI sAmAcArI che tevo artha karavAmAM Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 118 Ave to ja te AcAryazrI zrIharipraznanA sUtakanA praznottarane 'tapAgacchanI sAmAcArI viruddha che tevuM kahI zake. ane AvuM kahyuM hovAthI temanAthI evuM bolAya ja nahi ke zrIhariprazna-zrI senapraznanA praznottaro sUtakamAM jinapUjA karavAnI chUTa ApatA nathI. kAraNa ke chUTa Ape che evo artha karIne ja temaNe khaMDana kareluM che. teo bevaDA dhoraNa apanAve te temanI marajInI vAta che paNa te yogya to na ja kahevAya ne? zreyasa : ApanI vAta to sAcI che paraMtu hIrapraznamAM 'tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI" evuM lakheluM che teno artha evo paNa thAya ne ke kadAca zAstramAM kayAMka hoya paNa kharA? - AcAryazrI : pU. A. zrI hIravijaya sUrIzvarajI ma. jevA te samayanA tapAgacchAdhipati mahApuruSa jyAre kahetA hoya ke "tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI" tyAre eno artha e ja karAya che tevuM vidhAna zAstramAM nathI." jemanI mAnyatA che tevA te samayanA ke AjanA kharataragacchavALA paNa zAstramAM tevAM akSaro lakhelA batAvI zakyA nathI. tapAgacchavALA ke kharataragacchavALA koI paNa ATalI sadIo pasAra thavA chatAM tevA akSaro zodhI zakyA nathI. uparathI potAnA haThAgrahane kAraNe zrI haripraznanA 'tevA akSaro zAstramAM jANyA nathI' e paMktino artha kadAca zAstramAM kyAMka hoya paNa kharA" evo khoTo artha tANe te zAstrakAranI AzAtanA nathI? A ja zrI hIrapraznanA bIjA eka praznottaramAM zAstramAM niSedha jANyo nathI" evo javAba Apyo che tyAM ahIM avaLo artha kheMcanArA paNa sIdho artha kare che ane zAstramAM niSedha nathI" evo artha karIne ja e samAdhAna svIkAre che. mATe zreyasa, tuM evA haThAgrahamAM paDato nahi. vAstavika artha che teno saraLatAthI svIkAra karI le. zreyasa : mane to enapraznanA praznottaramAM paNa evuM zIkhavyuM che ke sUtakamAM snAna karyA pachI pUjA thAya' eno artha evo thayo ke dasuTaNanuM je snAna prasUti pachI daza divase thAya che te snAna pachI pUjA thAya. A vAtamAM ApanuM zuM kahevuM che? AcAryazrI : zreyasa, tuM praznottara to pUro vAMca. praznottaramAM lakhyuM che Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja ke 'sUtakamAM eTale ke cAlu sUtake pUjA thAya ke nahi tevo prazna karyo che. sUtaka pachI pUjA thAya ke nahi evo prazna koI kare kharo? evo prazna koIneya nA uThe. Ano javAba ApatA lakhyuM ke sUtakamAM eTale ke cAlu sUtake snAna karyA pachI pUjAno niSedha jANyo nathI. matalaba ke sUtaka cAlu hoya tyAre paNa snAna karyA bAda jinapUjA thaI zake. have A snAnathI jo dasuTaNanuM snAna le to e snAna to prasUtA strIe karavAnuM hoya che e snAnathI zuddha thAya pachI prasUtA strI gharamAM badhe aDe-kare to vAMdho na Ave. prasUtA strI snAna kare ane gharanA bAkInA sabhyo zuddha thAya Avo azAstrIya- avyavahAru tarka to koNa svIkAre ? dasuTaNanA prasUtAnA snAna pahelA gharanA sabhyo gharamAM ke bahAra badhe aDI zake che. temaNe phakta prasUtA strI ane tene aDela bALakane daza divasa sudhI aDAya nahi. jo aDI jAya to snAna karyA bAda zuddha thAya. prasUtA strIthI daza divasa sAcavavAnuM che. gharanA bAkInA sabhyo sAthe koI AbhaDacheTa hotI nathI. - zreyasa : have sIdhuM pUchuM chuM. gharamAM prasUti thAya to kevI maryAdA jALavavI AcAryazrI tAro savAla mane gamyo. sUtaka saMbaMdhI mArgadarzana ApanArA zrI hariprazna zrI senaprazna vagere zAstro anusAra gharamAM prasUti thAya to maryAdA A pramANe pALavI joIe. prasUti AvI che te strIe daza divasa kayAMya vastu ke vyaktine aDavuM nahi. daza divasanA snAna bAda prasUtA strInI sparzanI maryAdA pUrNa thAya che. jevI rIte traNa divasanA aMtarAyanA samayamAM 72 kalAkanA snAna bAda badhe aDI zake tevI rIte prasUtA strI daza divasanA snAna bAda badhe aDI zake che. supAtradAna- sAmAyika- jinadarzanAdi badhuM ja karI zake. prasUtA strIne jyAre saMpUrNa zuddhi AvI jAya te pachI jinapratimAnI aMgapUjA paNa karI zake. A thaI jemane prasUti AvI che te strIe pALavAnI maryAdAnI vAta ! have vAta AvI gharanA sabhyoe pALavAnI maryAdAnI vAta. gharanA tamAma sabhyoe e divasomAM prasUtinA daza divasanuM snAna jayAM sudhI prasUtA strI na kare tyAM sudhI prasUtA strIne aDe nahi, tenI aDelI vastune paNa na aDe. tenI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja pAse rahelA bALakane paNa na aDe. jo aDI gayA to snAna kare eTale zuddha thAya. A pramANe maryAdA pALIne gharanA tamAma sabhyo dararoja jinapUjAsAmAyika- pratikramaNa - pauSagha- supAtradAna - jinavANIzravaNa vagere dareka dharmo ArAdhI zake che. gharanA sabhyothI amuka divasa sudhI AvI koI ja ArAdhanA na thaI zake tevuM koI prAmANika graMthamAM vAMcavA maLatuM nathI. tapAgacchane mAnya sAmAcArI mujaba to upara jaNAvyuM tevI maryAdA pALavAnI che. tapAgacchanI sAmAcArIne amAnya pratibaMdho ApaNe pALavAnA hotA nathI. zreyasa : sAheba, daza divasa pachI prasUtA strI gharamAM aDI zake tevI vAta Apa karo cho to tenA mATe ApanI pAse koI AdhAra che ke pachI ema.sI.nA traNa divasanI vAta sAthe joDakaNuM goThavI dIdhuM che? AcAryazrI : tane ApavAmAM Avela saMskAra mujaba tane AvI zaMkA janme temAM navAI nathI. jijJAsAbhAve A vAta pUchavAmAM Ave to eno javAba e che ke ema.sI.nA traNa divasanI vAta sAthe A lAkaDe mAkaDuM besADI devA jevuM joDakaNuM nathI. Ano AdhAra che. tAre jijJAsAthI jANavo hoya to batAvuM. zreyasa : bhale sAheba, mane enI jijJAsA janmI che. Apa pharamAvo. AcAryazrI : to sAMbhaLa, senapraznamAM // ra-254o prazna A divasonI maryAdAne spaSTa karanAro che. Akho praznottara A pramANe che. "prazna : jemaNe bALakane janma Apyo che tevI kaDavAmatavALI strI eka mahinA sudhI kyAMya koIne aDatI nathI, rAMdhavAnI kriyA paNa karatI nathI jyAre ApaNA gacchamAM to AvI aDavAnI ke rAMdhavAdinI maryAdA daza divasa sudhInI che to Ama kema? uttara : prasUtA strI daza divasa sudhI aDavA - rAMdhavAdi kriyA karatI nathI. maryAdA pALe che A lokavyavahAra che. temAM paNa dezavizeSamAM ochA - vadhatA divaso paNa hoya.' - zreyasa, tane A viSayamAM barAbara samajAyuM ne? A AdhAra mujaba meM tane maryAdA pALavAnI vAta batAvI che. tapAgacchAdhipati pU. A. bha. zrI Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 121 vijaya senasUrIzvarajI mahArAjAnA samayamAM kaDavA matanA zrAvako temanA mata mujaba sUtakamaryAdA je pALatA hatA tenI vAta che. teo eka mahinA sudhI AbhaDacheTa pALatA hatA. paNa te samaye tapAgacchamAM to aDavA-karavAnI sparza maryAdA daza divasanI paLAtI hatI te paNa spaSTa zabdomAM lakhyuM che. ane uttara ApatI vakhate tapAgacchAdhipati AcArya bhagavaMte e daza divasanI maryAdAne samarthana ApyuM che, uparathI daza divasathI ochA ke vadhAre divaso paNa dezavizeSamAM pALatA hoya tenI paNa vAta karI che. A vacananA AdhAre tapAgacchanI sUtaka viSayaka maryAdA mujaba Aje paNa daza divasa sudhI aDavA - karavAnI maryAdA pALavI joIe. eka mahino ke 40 - 40 divasa sudhI khUNo pALavAnI je vAto thaI rahI che te A ja praznottara mujaba tapAgacchanI na kahevAya. kaDavAmatIo paNa mahino mAnatA hatA. cAlIza divasavALAne to potAne ja khabara nathI ke emano mata kayA gacchano che. zreyasa : khoTuM na lagADatA paNa mane eka zaMkA ubhI thAya che ke prazna karanAra tapAgacchanA matano jANakAra na hoya ane kahI de ke ApaNAmAM to daza divasanI maryAdA che eTalA mAtrathI Apa A vAtane ATaluM badhuM mahattva ApI do cho te barAbara che? bIjI vAta e paNa che ke Aje koI mahinA sudhI khUNo pALatA hoya to sAruM ja che ne? eka divasa paNa pALatA na hoya tenAM badale ATalA badhA divasa pALe te to AnaMdanI vAta na gaNAya ? vyAkhyAnamAM meM sAMbhaLyuM che ke dhasya dha% patnam | vadhAre karIe to vadhAre phaLa maLe. AcAryazrI : khoTuM lagADavAno prazna ja nathI. zaMkA ubhI to thAya paNa e samAdhAna maLyA pachI paNa ubhI ja rahe to doSa kahevAya. samajavA mATenI zaMkA to guNakArI kahevAya. tArI pahelI vAtanA javAbamAM tane jaNAvavAnuM ke senapraznamAM upara jaNAvelo praznottara je paNa Apyo che temAM prazna karanAranuM nAma paNa lakhyuM che. A prazna karanAra koI ajJAna zrAvaka nathI ke anAmI paNa nathI. A prazna karanAra che : paMDita nagarSi gaNivara ! teozrI zAstronA paNa jJAtA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 122 hatA eTale zAstranI vAtamAM to kyAMya garabaDa kare tevA na hatA. AvA mahApuruSa te samaye cAlatA tapAgacchanA vyavahAranI bAbatamAM gaDuM mAre tevI to koI saMbhAvanA ja na kahevAya. tane A nAma maLI gayuM eTale have tArI zaMkA zamI javI joIe. AmAM tAre e paNa vicAravuM joIe ke A paMDita zrI nagarSi gaNivarazrInA praznano uttara ApatI vakhate jo dazadivasanI maryAdA tapAgacchanI na hota to tapAgacchAdhipatizrIjIe e vAtano inkAra karyo hota. tuM praznottaramAM joI zake che ke e vAtano InkAra to dUra rahyo, teozrIjIe to enuM samarthana karIne daza divasathI ochA divasa hovAnuM paNa dezavizeSamAM hoya che tevI vAta kahI che. daza divasanI vAta mATe jo badhA ATalA bhaDakI jatA hoya to daza divasathI ochA divaso paNa dezavizeSamAM hovAnI vAta mATe to teono pratibhAva kevo hoya te kalpI zakAya che. tArI khUNo pALavAnI bIjI vAta to bhAre vicitra che. daza divasane badale eka mahinA sudhI sparza maryAdA pALe te jo tane sAruM lAgatuM hoya to A vicAra tane ema.sI.nI bAbatamAM nathI Avato? A traNa divasa pALe enA karatA tera divasa pALe to sAruM ja na kahevAya, tArI dRSTithI ? ghaNA traNa divasamAM eka paNa divasa pALatA ja nathI enA karatA to tera divasa ke mahino pALe to AnaMdanI ja vAta tArI daSTie na gaNAya? jo tane AnAthI AnaMda thato hoya to traNa divasanA badale mahino pALanArA to jiMdagImAM khUNo ja pALyA karaze. kadI bahAra ja nahi Ave. mATe zreyasa, AvI adhUrI ane ahitakArI vAta UbhI karavI nahi. vyAkhyAnano saMbaMdha paNa game tyAM joDI devAne badale ucita rIte ja joDavo joIe. sArA kAryamAM adhikanuM phaLa adhika maLe tevuM svIkArIne cAle to lAbha vadhAre thAya paNa jemAM sArA kAryathI vaMcita rahevAnuM hoya temAM jo adhika divasa gALe to temAM lAbha nathI thato paNa sArA kAryathI vaMcita rahevAnuM nukazAna thAya che mATe barAbara samajIne dareka vAtano svIkAra karIza to gADI ADA pATe nahi doDe. zreyasa : sAheba, AgamazAstromAM sUtakanI vAta Ave ja che ne ? Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 123 AgamomAM spaSTa lakheluM ja che ne ke sUtakavALA ghare sAdhue gocarI na javuM ane sUtakavALA gharanA sabhyoe bhagavAnanI pUjA na karavI. sUtaka utare pachI badhuM thAya. A vAta barAbara che ne? AcAryazrI tuM pUche che e vAta jarAya barAbara nathI. kAraNa ke sUtakavALA gharanA sabhyoe bhagavAnanI pUjA na karavI evuM koI AgamamAM lakhyuM nathI. AgamanI vAta to dUra rahI tapAgacchanI prAmANika paraMparAnA graMthomAM paNa kyAMya AvuM lakhANa nathI. anya gacchanA graMthomAM tevI vAta vAMcavA maLe to eno svIkAra tapAgaccha karavAno na hoya kAraNa ke tapAgacchanA graMthomAM anyagacchanI tevI mAnyatAno pratikAra karavAmAM Avyo che. AgamanA nAme je bhramaNAo phelAvavAmAM Ave che tenA mATe to khAsa vAta karavI ja paDaze. je je AgamomAM jIvanacaritranI vAta lakhI che temAM caritrarUpe AvatI ghaTanAmAM sUtaka saMbaMdhI vAta AvI jAya te sahaja che, tevI vAta Ave ja che. paNa A vAtano paramArtha samajAvavA mATe pU. mahopAdhyAya zrI dharmasAgarajI gaNivara, pU. mahopAdhyAya zrI vinayavijayajI gaNivara vagere samartha TIkAkAroe khulAso karelo che ke sUtakamAM daza divasa sudhIno putrajanmano utsava karavAmAM Avyo temAM seMkaDo - hajAro ane lAkho jinapratimAnI siddhArtha rAjAe pUjA karI ane karAvI. tyAM vaparAyela yajJa' zabdano artha baMne TIkAkAroe devapUjA-jinapUjA ja karyo che. eTale AgamamAM ja sUtaka samaye jinapUjA na thAya tevI vAtano cheda A TIkAkAronA spaSTIkaraNathI thaI jAya che. zrI kalpasUtra jevA pavitra AgamanI TIkAmAM Avo khulAso thaI javAnA kAraNe bAkInA AgamomAM A ja vAta Ave tyAre teno artha paNa kevo karavo te baMne mahopAdhyAyazrIjInA vacanothI khyAla AvI jaze. TIkAkAronuM spaSTIkaraNa tyAM paNa sAco arthabodha karAvaze. sAdhvAcAronuM varNana karatA AgamomAM paNa sUtakanI vAta vicAravAmAM AvI che paNa te phakta sAdhue kayA ghare gocarI na javAya tenI vAta karatI vakhate karI che. AmAM kyAMya zrAvakanI jinapUjAno ullekhamAtra paNa karavAmAM nathI Avyo. eTaluM ja nahi paNa zrAvake gocarI vahorAvavI ke nahi tenI paNa vAta nathI lakhI. phakta sAdhue zuM karavuM te ja jaNAvyuM che. Aje A Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 124 bAbatamAM zrAvakone doDha ke aDhI DAhyA banAvavAmAM Ave che te to sAva ja Agama viruddha che. zrAvake kadI paNa "mAre ghare sUtaka che mATe vahoravA AvatA nahi ke Avazo to vahorAvIza nahi evI vAyaDAI karavI evuM koI AgamamAM kyAMya lakhyuM nathI. te AgamomAM to spaSTa lakheluM che ke sUtakathI rokAyelA gharamAM ane enI jema ja upAzrayathI saMlagna sAta-ATha gharomAM paNa sAdhue gocarI javuM nahi. chatAM jo sAdhu tevI bhUla kare to tene zuM prAyazcitta Ave te paNa jaNAvyuM che. zreyasa, mAnI le ke te upAzrayanI aDoaDa ghara lIdhuM ane rahevA AvI gayo. have e upAzrayamAMthI koI gurubhagavaMta vahoravA mATe nIkaLyA, te emane joyA to tuM zuM karIza? temane vahoravA mATenI vinaMti karIza ke emane to zAstrakAre upAzrayanI bAjunA gharamAM vahoravAnI nA pADI che mATe vinaMti nahi kare ? kadAca te mahAtmA sIdhA ja tArA ghare AvI caDyA to tuM zuM karIza? padhAro kahIne AvakArIza ke pachI zAstrakAroe tamane AvA ghare vahoravAnI nA pADI che chatAM tame kema AvI gayA? jAva, pAchA vaLo... AvuM kaMIka bolIza? nahi ne? have tArI vAta bAjue rAkha. koIka bIjAnuM ja ghara upAzrayanI aDoaDa che ane te vyakti Avo doDho thato hoya to tane e barAbara kare che tema lAgaze ke khoTuM kare che tema lAgaze? zreyasa, A vAtamAM zrAvaka doDhaDAhyo thAya te anucita ja che to pachI AnI sAthe ja lakhelI sUtakavALA ghare gocarI na javAnI zAstrakAronI maryAdA mATe upara jaNAvyo tenAthI paNa adhika kadAgraha ane karkazavacano uccAre te paNa anucita ja thayuM ne? Aje upAzrayathI saMlagna sAta-ATha gharomAM gocarI jatA hoya che, potAnAthI dharma pAmelA zrAvakane tyAM paNa gocarI jatA hoya che. A baMneno niSedha zAstromAM karelo che. chatAM Aje tyAM gocarI javAya che ane A rIte gocarI javuM doSapAtra gaNIne tenI sAme sUtakanI jema joramAM to nahi paNa jhINo avAja paNa karavAmAM Avato nathI. Ano artha e ja thayo ke sAmo jIva adharma na pAme, uparathI tenI dharmabhAvanA vRddhi pAmatI hoya tyAre vivekapUrvaka AvA gharomAM gocarI javAmAM doSa mAnavAmAM Avato nathI. sUtaka samaye paNa jemanA dharmamAM dAna ApavAno niSedha karavAmAM Avyo Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 125 che tevA laukikagraMthone mAnanArAnA kULamAM sUtakanA divasomAM gocarI mATe sAdhuna ja jAya. paNa jyAre anya dharmIo paNa adharmana pAme tevuM hoya tyAre sUtaka hovA chatAM paNa zrAvaka ArAmathI vivekapUrvaka gocarI vahorAvI zake che ane AvA saMyogomAM sAdhu gocarI vahorI zake che. zreyasa, AnI vistArathI vAta AgaLanA zAstrapATho sAthenI vicAraNAmAM karI che te barAbara vAMcI leje. adhUrAM vacano ane adhUrA saMdarbhone AgaLa karIne koI paNa jAtanI gerasamaja phelAvavAno prayAsa na karIza. svastha citte badhA zAstrakArono vicAra karIza to jhanUna nahi caDe ane vAta tenA mULasvarUpe samajAze. zreyasa : AjanA vadhu carcAtA savAlonA javAbo Apazo ? javAba lAMbA na hoya ane sAthe TUMkamAM samaja paDI jAya ane te samaja sAcI maLI rahe tevI mArI bhAvanA che. Apa rajA Apo to pUchuM? AcAryazrI : tArI bhAvanA sArI che tuM pUchI zake che. phakta zAstrakArono izAro karIne tArA savAlonA zAstrIya ane suvihita tapAgacchanI paraMpAranusAra javAbo ApavAno prayatna karIza. zreyasa : zrAvakathI jinapUjA kyAre na thaI zake ? AcAryazrI : zrAvaka viratimAM beTho hoya tyAre dravya jinapUjA zrAvaka karI zake nahi, AraMbhamAM beThelo zrAvaka zarIramAMthI lohI vagere azuddhi bahAra na AvatI hoya to snAnAdithI pavitra thaIne jinapUjA karI zake. snAna karavA chatAM zarIramAMthI lohI vagere vahetuM hoya to jinapUjA zrAvaka na karI zake ? zreyasa : juo sAheba, Apa ja kaho cho ke snAna karavA chatAM paNa zrAvakathI pUjA na thAya to pachI sUtakamAM snAna kare to paNa pUjA na ja thAya ne AcAryazrI : zreyasa, adhUruM sAMbhaLavAnI ane UdhuM pakaDavAnI Teva sArI na kahevAya. snAna kare chatAM paNa jo zarIramAMthI lohI vagere azuci vahetI hoya to azuddha ja rahe che mATe zrI zrAddhavidhikAre AvI snAna karelI vyaktine paNa jinapUjAno niSedha pharamAvyo che. sUtakamAM paNa snAna karyA bAda jene Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 126 jene lohI vagere azuci vahetI hoya tenAthI pUjA na thAya. paNa sUtakavALA gharamAM AvuM phakta bALakanI mAtAne hoya che mATe te mAtA azuci vahetI baMdha na thAya tyAM sudhI pUjA karI zake nahi. azuci vahetI baMdha thAya pachI mAtA pUjA kare. bAkInA gharanA sabhyone koI azuci vahetI nathI mATe teo snAna karyA pachI paNa azuddha rahetA nathI. mATe teo zrIzrAddhavidhikAranA mate AnaMdathI jinapUjA karI zake. zreyasa eTale gharamAM saMtAnano janma thAya to paNa gharanA sabhyo pUjA karI zake emaja ne? AcAryazrI : hA, zrIhariprazna, zrIsenaprazna, zrI zrAddhavidhi prakaraNa Adi graMthonA AdhAre snAna karyA bAda sUtakavALAnA gharanA sabhyo avazya jinapUjA karI zake. zreyasa : to pachI mAtA keTalA divasa pachI pUjA karI zake ? AcAryazrI : bALakane janma ApanArI mAtAne jayAM sudhI azuci vahetI rahe, cokhAI Ave nahi tyAM sudhI temanAthI jinapUjA thAya nahi. pUrI zuddhi Ave eTale teo pUjA karI zake. AmAM divasanuM koI niyamana nakkI thaI zakaze nahi jene jeTalA divase pUrNazuddhi Ave te teTalA divase jinapUjA karI zake. darekanI tAsIra alaga alaga rahevAnI mATe ja AmAM phakta zuddhi ja jovAnI rahe che. zreyasa sAheba, hamaNAM to ghare bALakano janma thayo hoya ke haoNspiTalamAM thayo hoya, tenA samAcAra bahAragAma rahetA ke bahAragAma gayelA svajanane sAMbhaLavA maLe to paNa sUtaka lAge che. pachI temanAthI keTalA divasa pUjA na thAya ? AcAryazrI : bhalAdamI, phakta bALakanA janmanA samAcAra maLe eTale kaI azuci ubhI thaI jAya che ke tene pUjA baMdha karavI paDe ? A to gAMDapaNanI hada kahevAya. bALakanA janmanA samAcAra sAMbhaLavA maLe te vyakti paNa jinapUjA karI ja zake. tene nA pADanArAne bhavAMtaramAM jinapUjA karavA na maLe tevuM aMtarAya karma baMdhAya che. A vAta gharanA sabhyo, svajano, saMbaMdhIo, mitro vagere sau mATe samajI levI. A badhA kadAca mAtAne aDI gayA hoya Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 127 to paNa snAna karyA bAda zuddha thAya che mATe jinapUjA karI zake che. koI zAstra teno niSedha karatuM nathI. zreyasa : prasUtA strIne aDI gayA ke bALakane ramADavA lIdho hoya tevI vyaktithI pUjA thAya? - AcAryazrI : pahelA naMbare daza divasa sudhI prasUtA strIne aDI zakAya nahi tevI sparza maryAdA pALavAnI che. bALaka paNa mAtAne aDelo hoya tyAre bALakane paNa aDAya nahi. snAna karAvI lIdhA pachI bALaka mAtAne pAcho aDe te pahelA tene ramADyo hoya to temAM bAdha Avato nathI. jo tame AvI maryAdA pALI na hoya, prasUtA strI ke tene aDelA bALakane aDI gayA ho to snAna karyA pachI zuddha thAo. te pachI jinapUjA karI zakAya. phakta chAMTa nAMkhI devAthI zuddhi thatI nathI. e dhyAnamAM rAkhavuM. zreyasa : prasUtA strIne daza divasanuM sUtaka lAge to daza divasa pachI snAna karIne zuddha thAya tyAre prasUtA strI kaI kaI ArAdhanA karI zake ? AcAryazrI : prasUtA strI daza divasa bAda snAna karIne zuddha thAya tyAra bAda tenI sparzamaryAdA pUrI thAya che mATe e badhe aDI zake che. jinadarzanavaMdana karI zake. supAtradAna- sAmAyika Adi karI zake che. TUMkamAM ema.sI.nA traNa divasa - 72 kalAkanA snAna bAda e strI jeTalI ArAdhanA karI zake te badhI ja ArAdhanA prasUtA strI daza divasanA snAna bAda zuddha thaIne karI zake. khAsa dhyAna rAkhazo ke pUrI zuddhi AvyA vinA jinapUjA teo karI zake nahi. zreyasa sUtakanA gharanuM bhojana karyuM hoya to keTalA divasa pUjA na thAya? AcAryazrI sUtakavALA gharanA sabhyo paNa snAna karIne zuddha thAya pachI pUjA karI zake che to bAkInA temanA ghare jamyA hoya eTalA mAtrathI pUjA na karI zake tevo niyama to hoya ja nahi ne? sUtakavALA gharanA sabhyo potAnA gharanuM jame che chatAM temanA mATe snAnathI zuddha thayA bAda pUjAno niSedha nathI to pachI bahAranI vyakti tenA ghare jame teTalA mAtrathI tenA mATe pUjAbaMdhI to hoya ja nahi. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 128 zreyasa : zAstramAM evuM nathI AvatuM ke sUtakavALA gharanuM jame to tene 'nityakarmanI hAni thAya ? zrAvakanuM nityakartavya jinapUjAnuM che eTale sUtakavALA gharanuM jame to jinapUjA na thAya tevuM zAstravacana na kahevAya ? Apa kema pUjAnI hA pADo cho ? AcAryazrI : bhAI zreyasa, tane pharIthI UMdhu gokhAvyuM lAge che. tuM kyA zAstramAM 'nityakarmanI hAni thAya che" evuM vAMcI Avyo? zreyasa : upadeza prAsAda nAmanA zAstramAM AvI vAta Ave che. meM tenuM gujarAtI bhASAMtara vAMcyuM che. AcAryazrI : dhanyavAda. tuM zAstronA gujarAtI bhASAMtara vAMcato thayo te jANI AnaMda. have mane e kahe ke upadezaprAsAdamAM jyAM sUtakavALA gharanuM jame tene nityakarmanI hAni thAya ema lakhyuM che tyAM nityakarma kayA kayA che jenI hAni thAya che te paNa batAvyuM ja haze? bola joIe, e nityakarma kayA kayA che? - zreyasa : sAheba, evuM to kazuM tyAM lakheluM nathI. paNa ApaNane to khabara ja che ne ke je roja ArAdhanA karatA hoya te nityakarma kahevAya. AmAM jinapUjA na AvI jAya? AcAryazrI : lAkaDe mAkaDuM barAbara vaLagAvI dIdhuM te to zreyasa ! upadeza prAsAdakAre nityakarmahAni lakhI paNa nityakarma kayA kayA te na jaNAvyuM to te to tAruM magaja doDAvIne nityakarma zodhI paNa kADhyA ! joradAra kahevAya ! zreyasa : kema sAheba, kaI mArI bhUla thAya che? mane to mArA gurue AvuM ja zIkhavADyuM che. - AcAryazrI bhUla ja nathI, tuM bhIMta bhUle che. tane jeNe zIkhavADyuM hoya teoe paNa upadezaprAsAdanA pAThanI pUrI tapAsa karI nathI. hakIkatamAM A pATha mULa svarUpe zrI nirvANakalikA nAmanA pU. A. zrI pAdalipta sU. ma. nA racelA pratiSThAkalpanA pAchaLanA bhAgamAM Avela prAyazcittanA adhikAramAM Ave che. pratiSThAvidhi karAvanAra zrAvaka (AjanI bhASAmAM vidhikAra) jyAre pratiSThA karAvI rahyA hoya e daramiyAna jo sUtakavALA gharanuM bhojana bhUlamAM laI le to ene prAyazcitta keTaluM Ave tenI vAta lakhI che ane A bhojananA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 129. kAraNe te vidhikArane pratiSThA daramiyAna je vidhAna nitya karavAnA hoya tene nityakarma kahevAmAM Ave che te nityakarmanI hAni thAya che. tuM je kalpanA lagAve che tevuM koI nityakarma tyAM levAnuM lakhyuM nathI. zAstrapATha jo pUrI gItArthatA sAthe vaMcAya ane vicArAya to kalyANa kare ADedhaDa uThAvIne teno asaMgata artha kare to e ja zAstra te vyakti mATe vighAtaka paNa bane mATe zreyasa, tuM samaja, bhojananA kAraNe pUjA aTakI jatI nathI. zreyasa : sUtakavALAnA gharanuM bhojana abhojya to kharuM ja ne ? tevuM bhojana lenAro azuddha na banI jAya ? Avo azuddha vyakti snAna kare to paNa zuddha kevI rIte thAya ? teNe pUjA baMdha karavI ja paDe evuM nahi? - AcAryazrI : prasUtA ke rajasvalA strIe aDelo AhAra vaparAya nahi. e abhojya ja kahevAya. paNa koIe vAparI lIdho to have tenAthI pUjA na thAya evo niyama tuM lagADavA jAya che tyAM tArI utAvaLa thAya che. kAraNa ke abhojya ke abhakSya AhAra vAparanAra jo pUjA na karI zake to bAvIza abhakSyamAM anaMtakAyanuM bhakSaNa, rAtribhojana, dvidaLabhojana vagere paNa gaNAvela che. tArA vicAra mujaba to AvuM abhakSya bhojana karanArAthI pUjA thaze ja nahi to pachI rAtribhojana karanArA, kaMdamULa khAnArA dvidaLabhojana lenArA badhA mATe pUjA baMdha nahi thAya? Aje sUtakamAM pUjA baMdha karavAno moTethI udghoSa karanArA maMda svare paNa evuM nathI kahetA ke rAtribhojana - kaMdamULa-dvidaLa vagere abhakSyabhojana karanArAthI pUjA na thAya. tenAthI zarIra abhaDAI gayuM, AtmA paNa abhaDAyo mATe derAsara paNa abhaDAI jaze. zreyasa, dhyAna rAkhaje, A vAta rAtribhojana karavAnA samarthanamAM nathI ane anaMtakAya ne dvidaLa AdinA bhakSaNano bacAva karavA mATe paNa nathI. AnAthI AtmA malIna bane ja che. A badhuM choDavuM ja joIe paNa jinapUjA sAthe eno saMbaMdha sUtakanI jema joDavAmAM Avato nathI e to tuM paNa jANe che. ne? hA, have AgaLa bola. zreyasa : samajAyuM. mAro bhrama dUra thayo. have gocarI mATe pUchuM? zAstramAM sUtakavALAnA gharanI gocarI vahoravAno to niSedha karyo che to pachI sAdhuthI vahorAya ? amArAthI vahorAvAya ? Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 130 AcAryazrI : AmAM sAmAcArI evI che ke bhikSAcaro jeTalA divasa pachI sUtakavALA ghare bhikSA levA mATe jAya teTalA divase sAdhue gocarI javuM deza-dezamAM A mATe alaga alaga rIvAja hoI zake che mATe te te gAma-nagaramAM jeTalA divasa cAlatA hoya teTalA divasanuM dhyAna rAkhavuM. khAsa karIne A niyama ajaina bhadrika pariNAmI dAtAne potAnA zAstra mujaba sUtakamAM dAna ApavAno niSedha hovAthI teone viparIta asara na thAya te mATe che. jeo jaina che. gharamAM badhI sparzAsparzanI maryAdA pALe che ane koIne adharma pamADato nathI temane supAtra dAna karavAmAM koI doSa nathI, lAbha ja che ane AvI jagyAethI gocarI vahoranAra sAdhune paNa koI doSa lAgato nathI. zrAvakathI sUtakanA samayamAM badhI maryAdAo sAcavIne paNa gurubhagavaMtane gocarI na vahorAvAya - evuM koI zAstramAM jaNAvyuM nathI. sAdhu mATenI maryAdA gItArtha sAdhu gocarI vahoravA nIkaLe teNe gItArthatA kAme lagADIne dhyAnamAM rAkhavAnI che. zrAvake emAM doDha - aDhI ke sADA traNa gaNuM DahApaNa karavAnuM hoya ja nahi. - zreyasa : nagaramAM navA AvelA sAdhue nagaranA "sUtakathI niruddha gharo' jANavA Ano artha zuM thAya? AcAryazrI : je gharomAM temanA zAstra mujaba sUtakasamaye dAna ApavAno niSedha che tevA gharamAM navA Avela ajANyA sAdhu gocarIe jAya to e gharanA mAlikane evuM thAya ke bhikSAcarone paNa khabara che ke A samaye amAre tyAM dAna apAtuM nathI A jaina sAdhu ATaluM paNa samajatA nathI? emano dharma kevo? AvI dharma mATenI aprIti na janma mATe tevAM gharone sAdhue pahelethI jANIne varjavAnA che, AmAM koI zrAvakane uddezIne vAta nathI karI. zrAvakanA ghara kyAreya gurubhagavaMtane gocarI vahorAvavA mATe niruddha hotA ja nathI. e to sadAne mATe "abhaMga dvAra" hoya che. paraMtu emAMthI ja zayyAtara vagerenA gharo hoya to tene to vahorAvavAnI bhAvanA hoya ja, e nA na pADe ke mAruM ghara zayyAtaranuM che huM tamane nahi vahorAvuM. zayyAtaranuM ghara sAdhue nakkI karavAnuM che ane sAdhue ja enI maryAdA pALavAnI che. zrAvake A vAtamAM kazuM ja atimAtrAe DahApaNa karavAnuM nathI. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 131 zreyasa, upayogapUrvaka vahorAvanAra zrAvaka ane upayogapUrvaka vahoranAra mahAtmA mATe game tema vicAravuM, bolavuM ke pracAranuM mahApApa che mATe sAvadha rahIne AvA raste caDhI na javAya tenuM khAsa dhyAna rAkhaje. zreyasa : AvI vAto to mane samajAvavAmAM AvI ja nathI. amane to evuM zIkhavyuM ke "A sAdhuo to suvAvaDIno zIro khAvAnA lAlacuM che. ghare Ave to nA pADI devAnI ke tamArAthI vahorAtuM hoya to ya ame nahi vahorAvIe." tame doSamAM nahi paDo. sAruM thayuM Ape mane vistArathI samajAvyuM. AcAryazrI : zreyasa, mArgane viparIta rUpe raju karavAmAM Avato hoya to ame zuddha mArga kayo che te batAvIe chIe. aMgata aNachAjatA vidhAno karavAmAM amane jarAya rasa nathI. koika AvA ayogya mArge utarI paDyo hoya to paNa ame tenI bhAva dayA cIMtavIe chIe. ame to nahi vahorAvIe' evuM kahenArAne paNa premathI dharmalAbhano AziSa ApIne pAchA vaLI jaIe chIe. haThAgrahapUrvaka nA pADanAranA ghare vahoravuM ja evuM amane na zAtre zIkhavyuM che ke na to amArA gurue zIkhavyuM che. na vahorAvanArAnI koI carcA karavAno paNa amane rasa nathI. sAdhune sAme cAlIne sahana karavA yogya 22 pariSadomAM alAbha pariSaha to kaMI ja na gaNAya. tenAthI paNa AkarA pariSado samatAthI sahana karavAnuM paramAtmAe pharamAvyuM che. mATe AvI vAtone jarAya mahattva ApavAnuM na hoya. zreyasa : have maraNa sUtakanI vAta pUchuM chuM. gharamAM koInuM maraNa thayuM hoya to to pUjA na ja thAya ne? AcAryazrI zrI senapraznamAM samAdhAna che ke janma-maraNa sUtakamAM snAna karyA pachI pUjA thaI zake che. zreyasa : paNa sAheba, maDadAne aDyA hoIe eTale azuddhi to thAya ja ne ? to pachI pUjA zI rIte thAya? AcAryazrI : mRtakano sparza thavAthI azuddhi thaI mATe ja to snAnanI jarUra paDe che. snAna kare eTale mRtakanA sparzathI thayela azuddhinuM nivAraNa Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 thaI jAya che mATe pachI pUjA karavAmAM koI doSa nathI. zreyasa : AvuM koI zAstramAM vidhAna maLe che? AcAryazrI H laukika ane lokottara baMne zAstromAM A vidhAna maLe che. laukikazAstramAM manusmRti nAmanuM zAstra che temAM jaNAvyuM che ke "caMDALa, rajasvalA (M.C.vALI) strI, prasUtA strI, mRtaka ke mRtakane aDanAra AmAMthI koIno paNa sparza thaI jAya to snAna karavAthI zuddhi thaI jAya che. jyAre ApaNA zAstromAM zrI AcAra dinakaramAM lakhyuM che ke "paMcendriya mRtakano sparza karanAra gRhastha snAna kare eTale zuddha thai jAya che." zreyasa : ATalo spaSTa zAstrapATha che to pachI pUjAnI nA kema pADavAmAM Ave che? AcAryazrI : AgamomAM paNa mUrtipUjAno ullekha hovAchatAM nApADanArA nA pADe ja che ne? ApaNe koIne aTakAvI zakIe chIe? jema mUrtipUjAne ApaNe mAnya gaNIe chIe. nA pADanArAnI vAta svIkAratA nathI. e ja rIte sUtakanA nAme pUjAnI nA pADanArAne aTakAvI na zakIe toya temanI vAtano svIkAra to na ja karIe ne ! - zreyasa : eTale to gharamAM mRtyu thAya to paNa snAna karIne pUjA thAya, barAbara ne? AcAryazrI : hA, snAna karIne pUjA thAya. zAstrakAro temAM saMmata che. zreyasa : mRtakane aDyA hoya tenAthI pUjA thAya? AcAryazrI : snAna karavAthI mRtakane aDyAnI azuddhi dUra thAya che tethI teo jinapUjA karI zake che. zreyasa : smazAnayAtrAmAM gayA hoya to pUjA thAya? AcAryazrI : emAM mRtakane aDelAono sparza thavAnI saMbhAvanA che tethI snAna karyA pachI zuddha thavAya ane pachI pUjA karAya. zreyasa : citAno dhUmADo lAgyo hoya to? AcAryazrI : snAna karavAthI tenI paNa zuddhi thAya che mATe pUjA thAya. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 133 zreyasa : agnidAha Apyo hoya tenAthI keTalA divasa pUjA na thAya? AcAryazrI agnidAha ApanAra mRtakanI khUba nikaTa rahenAro bane che tethI tyAM to badhAnI sAthe sparzamAM AvavAnuM bane che. temAM paNa snAna karyA bAda zuddha thAya ane pUjA karI zake. zreyasa patra - phona ke tevA samAcAra mAdhyamothI sagAnA maraNanI jANa thAya to tenAthI keTalA divasa pUjA na thAya? AcAryazrI : maryAnA zabdo kAne paDe ke maraNanA samAcAra Apato patra hAthamAM Ave tenAthI koI ja azuddhi sarjAtI nathI mATe temane to pUjA na karavAno prazna ja na ubho thAya. teo to roja kare che tema pUjA khuzIthI karatA ja rahe. temAM koI ja doSa lAgato nathI. zreyasa : sAheba, paradezamAM samAcAra maLe to? AcAryazrI : zreyasa, tuM to hada kare che ! dezamAM vAMdho nathI Avato, pUjA thaI zake to paradezamAM to thaI ja zake temAM pUchavAnuM hoya ja nahi. - zreyasa : sAheba, samAcAra cAra divasa pachI Aveto cAra divasa pUjA karI tenuM pApa lAge ke nahi? AcAryazrI : samAcAra sAMbhaLavAthI kazI ja azuddhi thatI nathI mATe samAcAra maLyA pachI paNa pUjA thAya, to samAcAra maLyA pahelAnI pUjAno to savAla ja na Ave. A baMne pUjAmAM koI pApa na lAge. hA, pUjAnI nA pADe to pApa jarUra lAge. zreyasa : sAheba, dhAro ke maranAra vyakti sUtakanI kaTTara himAyatI hoya. pUjA na ja thAya tevuM haTha pUrvaka mAnatI hoya ane e maratA pahelA jo kaDaka sUcanA karIne jAya ke mArA maryA bAda amuka divasa sudhI koIe pUjA na karavI to emanuM mAnIne jeo pUjA choDI de tenuM pApa e maranArane lAge? AcAryazrI : zreyasa, tuM to bahuM baTakabolo thaI gayo che. AvuM kahIne koI maryo hoya tevuM tArI jANamAM che ke saMbhAvanA rUpe pUche che? e je hoya te. kharekhara tuM pUche che tevuM ja hoya to AvuM kahIne janArane pUjA baMdha karAvavAnuM pApa cokkasa lAge. AgaLa vadhIne kahuM to e vyaktinA kahevA mujaba kadAca Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 134 pAchaLavALA pUjA na paNa choDe toya pUjA baMdha karAvavAnI durbhAvanA ane durvacananuM pApa te vyaktine baMdhAya ja. mATe AvA ahitakara mArge koIe javA jevuM nathI. zreyasa : have sAheba, AthI viparIta vicArIe. koI vyakti maraNa sUtakanA nAme pUjA baMdha karavAmAM jarAya mAnatA nathI. mATe tevI koIne sUcanA ApI jatA nathI. uparathI ema kahI jAya ke AyuSya pUruM thaze eTale mAruM mRtyu thavAnuM ja che jayAre paNa mAruM maraNa thAya tyAre koIe jinapUjAno tyAga karavo nahi. Ama chatAM pAchaLavALA potAnA haThAgrahanA kAraNe jinapUjA choDI de to tenuM pApa e maranAra vyaktine lAge ke nahi? AcAryazrI : zreyasa, tuM je rIte pUche tevuM ja jo bane to te vyakita jinapUjA choDavAnI nA ja kahe che, jinapUjA cAlu rAkhavAnI bhAvanA rAkhe che mATe temane nimitta banAvIne pAchaLavALA pUjA choDI de to tenuM pApa e vyakitane jarAya na lAge. pAchaLavALAne potAnA khoTA haThAgrahane kAraNe jarUra jinapUjA choDI devAnuM pApa lAge. - zreyasa : sAheba, have muddAnI vAta. ATalI praznottarIthI mane samajAyuM che ke maraNasUtakanA nAme jinapUjA choDI devAnI nathI. paNa have prazna navo ubho thAya che. smazAnethI AvyA bAda snAna karIne pUjA karavA jaIe to derAsaramAM AvelA amane pUjA karavAnI nA pADe tyAre zuM karavuM? kyAreka TrasTIo potAnI manamAnI calAvIne aTakAve to ? - AcAryazrI sAmI vyakti saraLa hoya to samajAvavI, haThAgrahI jaNAya to carcAmAM utaravAthI koI lAbha na thAya. ApaNe ApaNI pUjAno rasto karI levo. bolabola karanArA kadI aTakavAnA nathI. A lokone tame jema bolo tema vadhu joma caDhaze. mATe evuM lAge to tevI haThAgrahI jagyA choDIne bIje derAsare pUjA karI devI. zreyasa, jo tuM gharaderAsara banAvIza to Avo prazna ja upasthita nahi thAya. vidhi mujaba jyAre paNa tAre jinapUjA Adi karavuM hoya te ArAmathI karI zakIza. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja koInI kanaDagata tane nahi naDe. zreyasa : janma sUtakanA nAme paNa derAsaramAM AvuM ja bane to zuM karavuM? AcAryazrI : maraNa sUtaka mATe tane je jaNAvyuM te rIte rasto karavo. jinapUjAmAM aMtarAya karanArA ADA Ave to temanI sAthe jhaghaDo karavAno nathI paNa sAthe tArI pUjA paNa aTakAvavAnI nathI. zreyasa : meM sAMbhaLyuM che ke sUtakano Akho vivAda pU. A. zrI rAmacaMdra sU. ma.e zaru karyo che. tapAgaccha to sUtakamAM pUjA karato ja na hato. badhI dhamAla emanA kAraNe ubhI thaI che. je zabdomAM mane jaNAvyuM che te zabdo to ahIM bolI zakAya tema nathI. zuM A vAta sAcI che ? AcAryazrI : pU. A. zrI vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjA to hajI so varSathI thoDA vadhAre varSa pahelA thayA. sUtakano A prazna akabara bAdazAhanA samaya jeTalo purANo che. te samaye tapAgacchAdhipati pU. A. zrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAjA ane teozrInA paTTadhara tapAgacchAdhipati pU. A. zrI vijaya senasUrIzvarajI mahArAjAne sUtaka bAbatamAM prazna karavAmAM Avelo. ane teozrIe teno javAba Apelo eTalA mATe jeo "pU. A. zrI rAmacandra sU. mAe sUtakano navo vivAda ubho karyo' ema kahe che teo bhayaMkara juThANuM calAve che. kharekhara sUtakano vivAda cAra sadI pahelA tapAgaccha-kharataragaccha vacce hato. temAM kharataragaccha evuM mAnato hato ke jenA ghare saMtAnano janma thAya te gharanA pANIthI jinapUjA na thAya. jyAre tapAgaccha snAna karyA pachI sUtakamAM pUjA thaI zake tevuM mAnato hato. zrI hIraprazna zrI senaprazna, praznottara catvAriMzat zataka, tapA-kharatarabheda vagere graMtho-pustako jotA A itihAsa spaSTa jovA maLe che. A itihAsanuM adhyayana karanArane tarata ja samajAze ke AjathI cAra sadI pahelAnA samayamAM sUtakamAM jinapUjA na thAya tevuM kharataragacchavALA mAnatA hatA ane tyAre tapAgacchavALA snAna karIne sUtakamAM pUjA thAya tevuM mAnatA hatA. Aje tapAgacchavALA kharataragacchanI mAnyatA temanA karatA paNa vadhu jhanUnathI pakaDIne tapAgacchanI mAnyatAne Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtaka saMbaMdhI zAstrIya saraLa samaja 136 ThukarAvI rahyA che ane kharataragacchanI e mAnyatA tapAgacchanI paraMparA che' evo tadana pAyA vinAno asatya pracAra kare che. vadhu Azcarya to e che ke tapAgacchanI sUtakamAM paNa snAna karIne pUjA karavAnI paraMparAne itihAsanA AdhAra sAthe raju karanArA tapAgacchanA tAja pU. A. bha. zrI vijaya rAmacandra sUrIzvarajI mahArAjAne navo mata zaruM karanArA kahIne vagove che. A to spaSTa "abhyAkhyAna' nAmanuM teramuM pApa AcarI rahyA che. Ano amane kheda jarUra che paNa teo upara paNa amArI to bhAvakaruNA ja che. zreyasa sAheba, moTo upakAra karyo ! mane sAva ja viparIta mArge DhasaDI gayA hatA. temAM Ape sAco bodha Apyo. have huM sUtakanA nAme dharma choDI devAnA mArgane choDI dauM chuM.