Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI yazovijayajI Tollege p 'elcloblo 'to?ll313 deehe&e-7080 : lp@ 2052 3004846 2603 rasAmudrika 20 51 ke ravivAra ' kAryAlaya. kiMmata be rUpI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ arpaNa M sagavAna samudraSinI alaikika buddhiprabhAnAM tejasvI kiraNamAMthI prakaTalI sAmudrikavidyAne, janatAna, upayAgI thaI paDe evI vyavahArU buddhithI pustakAkAre taiyAra karIne, sAmudrikazAsramAM zraddhA rAkhanArAMone 8 ravivAra ' kAryAlaya taraphathI aNu karavAmAM Ave che, vande Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. adhyAya prakaraNa 1- pUrvasAmudrika. 1-trikAladarzaka mahAvidyA. 2-sAmudrikavighAne prAdurbhAva. 3-sAmudrikazAstrane pUrva pazcimamAM pracAra. sutrasAmudrika. 1-AgAhI avasara. ra-parIkSA paddhati. 3- mukhakAya sAmudrika. 1-lalATanA lekha. 2 bhAgyalekhAnI bhAre. 3-mukhamahimA prabhAva. 4- hastasAmudrika. 1-pahoMcA-hatheLI rekhApratApa. 2 -hAthanA vALa ne rekhAvicAra. 3-hastarekhAnA vividha bhAgo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-hatheLInA raMgAnIguNaparIkSA. 5-pahAMcAnAM pratiA. 1- phaLasAmudrika. 1hastarekhAne phaLAdeza 2-lAbhaGgAnisUcaka AkRti. ane bhAgaya. 3dhAtacakra 4-cihnanAM rive. 5-AyuSya te jIvana, 6- mahasAmudrika. 1-3pacihnAnuM avadyAkana. 2-mahAtrikANu 3-AkRiivacAra. 4-nizAnIothI lAbhAlAbha 5-rekhAkRtionI lAbhaDAnI. te viziSTa pratika 7- rekhAsAmudrika. 1-mukhya rekhAmahimA. 2-gaNu rekhAkRtie. 3vivAhalagnakRti te va vArasA saha . 4-AyuSyarekhA te ArogyarekhA. 8- devasAmudrika. 1-grahabhuvanavarNana te cinirikSaNu. 2-grahacidenA pratApa. 3-sUrAkRtionI khaLazakti. 4-mahAnu sAmatraM 5-vadhArAnI vividha aa. 9- caraNasAmudrika 38 4. kara 44 1 ' 4 50 46 18 ra 195 1 ' * 4 0 101 16 108 . 1-5garekhA para prakAza. 2-pAdAkRtimAM asteya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 13 11
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 13 2 137 143 148 1... sIsAmudrika. 1-viziSTa lakSaNe. 119 2-strIjIvana ne saMtati samarpaNa 11- regasAmudrika. 1-dardonuM digdarzana, 12- rAkanasAmudrika. 1-vidhAtAne vartArA. -svapnadarzana. 3-nidrAtaMdrAnI phaLasidhi, 13- svarasAmudrika. 1-zravaNudarzana. 14- prasAmudrika. 1-jJARAka phaLa. 2-bhAvibaLa. 15- saMkaTa sAmudrika. 1-samapa kALayoginI ane vAradiphaLa. 2- paMcaka avaga ane siMhastha makarastha varSa. 174 16- sukhasAmudrika, 1-lagnapa caka ane jaLazAdhana. 17 2-rAzicaka ane vargamaMDaLa. 17- surasAmudrika 1-janmakuMDaLImAM grahasthAna. 2 zubhAzubha phaLa. 18- zAMtisAmudrika. 1-grahazAtinA zAstriya upAya. 19- talanuM rahasya 1 zarIra paranA tala ane lAkhAM. 2-aMguThe ane svabhAvadarzana. 158 17 184 so rara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 1 le. H pUrva sAmudrika trikAladarzaka mahAvidhA. bhagavAna lAdhyakAra jagadgurU zrI AdyazaMkarAcArya svAmi rAja darzAve che ke bhAvinA garbhamAM saMtAyelI sakala dhaTanAtuM yathArtha jJAna saMpAdana karavAnAM ane mAnasika balA ta karavAnAM sabaLa sAdhana mukha, lalATa, kaMTha, hAtha, chAtI, - peTa, hAthanA pahAMcAo, jA ane paganA paMjAnAM - fmAMnI rekhAo, AkRtio, AkAra, nizAni ane * che. jIvananA astitva arthe agatyanI vastuonuM sarjana gema, vastuone upayoga karavAmAM, sAMsArika kriyAo mAM, hRdayanI avanavIna urmionuM nidarzana karAvavAmAM te ' pAlanapoSaNa karavAmAM hAthe agrapada bhogave che. hAthe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya vaDe thatAM karmo asaMkhya che. jema manuSya paramakRpALu paramAtmAne prakRtidevInI kudaratI zakitaono saMkSipta sAramAtra che, tema hAtha paNa mAnavazakitaonuM saMkSipta svarUpa che. bhagavAna brahmAjIe pazu, pakSI, tathA anya prANIonA rakSaNa temaja lAlanapAlana vAstunI sAdhana sAmagrI tenA avatara vAnI sAtheja bakSelI hoya che. AsapAsanAM sthIti saMjoge ane dezakAla anusAra cAMca, pAM, tIkSaNa nakhavALA sabaLa pahoMcA, pAtaLA ane joradAra paganA sazakata paMjA, majabu kharI, zIMgaDuM, jaMtuzaLa, tIkSaNa zravaNazakitavALA kAna ane puchaDuM -e sarva pazupaMkhIo tathA anya jIvone mATe svarakSaNa karavAnI temaja jIvananirvAhanI sAdhanasamRddhi che. . mAnavajAtine dinadayALu dinAnAthe potAnuM bharaNa-poSaNa tathA saMrakSaNa karavAne hathiyArarUpe hAtha bajyA che. hAthanA pratA-: peja manuSya samasta sRSTine svAdhina karI che. A hAthane dizAsucana karanArI budhizakita che; ne buddhizakitane dizAsucana karanAra sabaLa sAdhana hAtha che. A siddhAMtanA prabhAveja ke hAthane bhAgyanuM sUcaka mAne che. vAnarajAti tathA enI keTanAM prANIone paNa kRpAnidhAna kiratAre hAtha arpaNa karelA che, paraMtu te hAthane paMje yathArtha keLavAyele hotA nathI. e prANajIvanI buddhizakti tarapha nika nAkhatAM paNa jaNAze ke hAthanA paMjAnA jema te paNa aNa vAyalIja che. vaijJAnIka ene prAraMbhikabAlaka jevI kathA mAne che. te e che paNa sA. enA ja barAbara khIlA vAba nathI hotA ne buddhizakita paNa bolAvaTavA thI che ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva sAmudrika evu gaNAya che ke jeTalA pramANamAM DrAya kuLavAyelA hrAya che teTalA pramANamAM AMtarika baLa vAyu hAya che. manuSyadehanAM aMgaupAMgomAM hAtha agragaNya bhAga bhajave che. vANImAM ane samAjanAM sAMsArika kAryoMmAM hAthane enI yogyatA anusAra agragaNya sthAna maLyuM che. purAtana kALamAM hAya, guDe, AMgaLIo ane kAMDAM kApavAnI sajA aparAdhine karavAmAM AvatI hatI. A sajA te kALamAM bhayaMkara gaNAtI hatI. te sAmAnya vicAra karanAra paNa hAthanI agatya nAkakhulI zake tema nathI. AMkha e jIvanane ujAsa che, hAya e prA-ta che. hAthamAM lAMbADhukA mApanAM hADakAM hAya che. hAthapaganA sAMdhA ne pujAmAM paNa aneka hADakAMnI saMyukata kaDIe meLavelI che. snAyue sapramANa ne sabadhapu ka goThavAyalA che. paheAMcA ne pannanI snAyucanA AzcaryakAraka che. e snAyujALamAM jIvanane mApatI nADIo vacce Aya che. cetana prasaryAM karatu lAge che, AvI pariDiye asa Mkhya kAryAMnI kriyA karavAnI anukuLatA kRpAvanta kiratAre janmatAnI sAtheja janmasiddha hakaka rike karI ApelI che. hAthanI aMdaranI cAmaDInA bAhyasAgamAM jJAnataMtue AvelA che. e jJAnata MtunA prakAra khe che. eka magajane khabara karanAra ne khIjA magajanI AA uThAvanAra. sadezavAhaka taMtu mastakamAM tvarItamatie lAgaNI pahoMcADI de che. mATe bhAge te lAgaNIo sparzIjanya hAya che. AnAvAhaka taMtuo magajanI AjJA zarIranA jete gAmanA jete taMtu para pahoMcADI de che. hAthanA pahAMcAmAMnI spati zarIranA ne bhAgAmAMnI zakti kAM vadhAre je * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-1 dara jAya che. temAMye AMgaLInAM TeravAmAMnu tenu pramANa vizeSa che. x : samasta jagatanI cAre bAjue daze dizAomAM'Ithara ' nAmathI lAkAMsaddha thayela vastunuM AvaraNa chavAyaluM che. tenI mArakate gaganama`DaLamAM virAjamAna thayelA vibhAkara tathA prabhAkara arthAta sunArAyaNu ane candradevatA Adi grahadevatAenA divya ma`DaLaneA prabhAva pRthvI para paDavA pAme che; ane temAM paNa e mANusa, pazupaMkhI. ke anya prANImAM vizeSa tIvra jJAnataMtue para vadhu chAyA pADe che ema manAya che. pazu, pakSI, ane mAnavajIvasamuhamAM mAnava para byAmavilAsI grahasamUhanI sarvathI vizeSa asara thavA pAme che. mAnavajAtinA jJAnataMtu anya tivizeSe karatAM vadhu tIvra zakita dharAvanArA che eja enu mukhya kAraNa che. jJAnata Mtu para AMtarika AMdolA asara kare che. e AndolanA vadhu pramANamAM jJAnataMtue bhegA maLyA heAya tevA, kAyAnA kAmaLa sthAna para peAtAte! alaiAkika prabhAva aniza pADayA kare che. manuSyanA deha para je rekhA, cinhA, AkRti, sAkAra ane nizAtA jovAmAM Ave che te temane dharAvanAra manuSyanA hRdayasAgara para uchaLatI zubhAzubha tara gaLenAM sAcAM smRticinhA che. Agantuka banAve temanI pratiSThAyA jANeajANe mAnavahRdaya para pADayA kare che. tenA prabhAve aMtaHkaraNane arthAt jJAnendriyane manuSyanA vadana, hasta, te caraNu sAthe atizaya dhADha sabaMdha hAvAthI mukhAkRti, lalATa, hAthanA paheAMcA, hathelI ane paganA paMjAnA taLiyA para temanI pratiSThayAe citravicitra rekhAkRtine rUpe draSTigocara thAya che. zaMkarAcAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva sAmudrika zAradApIThAdhIzvara jagadgurU zrI surezvarAcArya svAmi mahArAjanA nAme vizvavikhyAta thayela zrI brahmasvarUpAcAryajI jave che ke manuSyanA vadana, kara ne caraNanI rekhAone AdhAre bhuta vartamAna ne bhaviSya e traNeya kALanA banelA, banatA ne banavAnA banAvanuM na karI zakAya che. bALaka avatare che te samaye te heka, kapALa, hathelI, ne paganAM taLiyAMmAM rekhAo laineja ja-matuM jaNAya che. tyArabAda jema jema tenI Atarika zakita khilavA pAme che, tema tema e rekhAomAM sudhArAvadhAro thata jya che. mANasanA bhinnabhinna aMgenA AkAre sAmAnya rIte vaMzaparaMparAgatanA AkAre jevA sAmAnya ja hoya che. temAM upara Tapake jemAM je phera jaNAya che. te phera paNa sAmAnya jevo lAge che. te chatAMya caherA meLavavA jatAM eka bIjA vacce raheluM aMtara vadhI jaze. ne jayAre hAthanI rekhAo vacce tulanA karavA jaze te jaNAze ke sAmAnya lAgatI vastuo pAchaLa keTalAye bheda chupAye che. mANasanA be hAthanI rekhAo meLavavA jatAM maLatI nathI. manuSya hRdayamAM udbhavatI AnaMda ke AThaMdanI umae tenA mukha para jaNAya che. kRtrimatAnI kalAzakita sAya karatAM AvI uminI lahare paNa gupta rakhAya che. aMtaramAM Aga ne AMkhomAM phAga. haste meMDhe vedanAvahnimAM jalatA manuSyo ochI nathI hotA. paraMtu e mANasanA hAthamAM che eTale tene te ajamAve che. tene gupa rAkhI bIjAne tenAthI ajANa rAkhI zake che. pahoMcA vigerenI AkRtio e te Izvaradatta noMdho che. temAM gupta rAkhI zakAvAnuM nathI. paMjA para paDelA AMka bhuta, vartamAna ne bhAvinA bhAva che. e trikAla-darzana karAvI zake che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya karanAra joIe. e guDha rahasyane yathArtha svarUpe parakhavAnI kalA te jayotiSavidyA che. mAnavInA jIvana para nirAzAno pahADa gabaDAvavA mATe ke manuSyanI draSTi sAme bhAvi AkramaNane spaSTa karI tene bhaDakAvI mAravA mATe A vidyAnuM sarjana nathI thayuM. mAnavadeha para AvI paDanAra bhAvibhayane draSTi samipa rAkhI tenAthI sAvadha rahevA ne samaya varte sAvadhAna thavAnA mArga sUcana artheja jyotiSa vidyA che, A tiSavidyAnAM aMge ane upagene sukSma draSTie nihALavAnI AvazyakatA che. e sukSma draSTi muLatatvanI vadhu ne vadhu najadIka derI jaze. e sukSmadraSTinI sAdhanAthI jayotiSa e gapAkavidyA maTI jaI satya vidyAnA svarUpamAM parivartana pAmI mAnavasamAjane mArgadarzaka thaI zakaze. manuSyanA bhuta, vartamAna ane bhaviSyane jANavAnuM mukhya sAdhana A tiSa vidyA che, e trikAladaza che. bhutanI kALI kaMdarAmAM lupta thayela, vartamAnanI vahetI gaMgAmAM vahI rahela ne bhAvinA adraSya para pAchaLa saMtAyela-sarva prakAranA banAvanI mANasane te yathAzakitae rUparekhA derI Ape che. A mahAvidyAne AdhAre zramapurvaka yatnazIla thavAmAM Ave te ApelI AgAhIo anusAraja banavA pAme che. A prakAranAM aneka kAraNane laIne ja. A saMsAramAM jyotiSavidyAne "trikalidaka mahAvidyA" tarIkenI prasiddhi maLI che. sanAtana samayathI manuSyanA manamAM bhAgyacakranA bhugarbhamAM saMtAyelAM zubhAzubha kAryo ane tenAM phalo viSe mAhitagAra thavAnI mahatvAkAMkSA hatI. A mahatvAkAMkSA dinapratidina balavattara thatI gaI. tenA utejane teoe prArabdhapaTa para AlekhAyahI jIvana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmudrika ghaTanAnI pramANapuraHsaranI jJAnAiM dha arthe aharniza avizrAnta yatne karyA che. e avirata yatnazIlatAnA paripAkarUpe upara AlekhelI vidyA pulIphAlI che. A mahAvidyAmAM sAmudrika vidyA, zakuna vidyA, ramala vidyA, svara vidyA, svapnavidyAne samAsa thavAthI te bahad svarUpa pAmI zakI che. e bRhad svarUpa te apurva sAmudrika jyAtiSazAstra che. bhutakALa, vartamAnakALa ne bhaviSyakALamAM banelI, banatI ne bananArI ghaTanAonI AgAhI ApatI upareSTata vidyAnA agamya jJAnanA sahakArI sumilana ane saMmizraNathI banelA adritiya sAmudrika yaitiSazAstra viSe havenAM prakaraNeAmAM vivecana karavAmAM Avaze. 2 sAmudrikavidyAnA prAdurbhAva. zAradA pIDAdhIzvara svAmizrI cittukhatI mahArAja jaNAve che ke sAmudrikayetiSazAstramAM samudravidyA, jyA tavidyA, zakunavidyA, ramavidyA, svavidyA ne svapnavidyA maLIne eka dare cha vidyAonA budhdhipUrvaka samAveza karavAmAM Avye che. tetho karIne sAmudrikavidyA zivAyanI bAkInI pAMca vidyAne sAmudrika vidyAnI upavidyA tarIke svIkArI che. sAmudrikavidyA ane tenI upavidyA tarIke vikhyAta thayelI uparAkata pAMca vidyAone arthAta pratyekane potapotAnu svataMtra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-1 *********** zAstravidhAna che. pratyeka vidyA pAchaLa bhinnabhinna zAre paDyo che. sAmudrikavighAnuM sAmudrika zAstra, jyotiSavidyAnuM tiSazAstra, zakunavidyAnuM zakanazAstra, svaravidyAnuM svarazAstra ne svapnavidhAnuM svapnazAstra che. e sarveya zAstra trikAladarzana karavAnI himAyata karanAra tathA te paratvene pakSapAta karanAruM che. emano AvirbhAva trikAla jJAnanI prAptinA udezathI ja thayuM che. e zAnuM prAkaTaya navIna nathI. AryonI purAtana vidyAonAM prAkaTayanI jema temanAM prAkaTaya paNa prAcina che. A zAstrAne pratyekane pitapatAnAM upazAstra che. jayotiSa zAstranAM gANitazAstra, grahazAstra, ne razizAstra e upazAstra che. zakuna zAstranuM upazAstra pragnazAstra che. ramaLazAstranuM upazAstra te kuberazAstra, svarazAstranuM upazAstra te vanizAstra, svapnazAstranuM AbhAsazAstra. ne sAmudrikazAstranAM mukhakAyasAmudrika hasta sAmudrikazAstra, caraNa sAmudrika zAstra, rekhAzAstra, citvazAstra, AkRti vijJAnazAstra ne gRhavidyA-zAstra -ema kula sAta upazAstra che. e guptazAstraguccha upazA tarIke sAmudrikazAstrane poSe che. e sarva zAstraupazAstrasaMdha Izvara prerita, anubhavasiddha satyavidyAono samuha che. zakuna zAstranA upazAstra prazAstrane prAkRta bhASAmAM zukanavaLI tarIke ne ramaLazAstranA upazAstra kuberazAstrane purAtatva zAstramAM kuberapADI tarIke paNa oLakhavAmAM Ave che. jagadgurU zrI sarvajJAnAzrama svAmijI AryAvartana atiprAcina graMthanuM tIvrabuddhizakitathI sukama avalokana karatAM uparokata zAstrAno ItihAsa nIce pramANe varNave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva sAmudrika ta purAtana kALamAM eka siMhasthanA parama pavitra varSe mahAmAsanI mahAzivarAtrInA mAMgalika mahatsava avasare zubhakArika somavAranA divase punita prabhAtanA pahore kailAsamAM kalpavRkSa bilivRkSanI lIlIchama chatrachAyA nIce bhagavAna zaMkara bhagavatI pArvatIdevI, vinihara gaNapati, kalyANakara kArtika svAmi, udayakara uSAdevI, kubera bhaMDArI ne sadagurU brahaspatinI samipe mRgacarma para virAjamAna thayA hatA tyAre bhagavAna zrI viSNu lakSmIjI, vizvakarmA zrI brahmAjI,brahmANI, sarasvatIdevI, nAradajI, vidhAtrIdevI, hanumAnajI ane bhairavanAthe AvIne premapUrvaka praNAma karI sAme bichAvelA mRgacarmAsano para bIrAjamAna thaI bhakitabhAve vinaMtI karatAM kahyuM - "he bheLAnAtha bhagavAna jyotirdhara ! ane devAdhidevanAM zivakArI saptasvarUpa Aje kRpA karIne Apa pujya vibhutie naranArIonA bhAgyanI bhaviSyavANI bhAkhatAM zAstrAnuM amane zravaNa karAze. jenA puNyaprabhAve jIvAtmAonAM zubhAzubha ne sukhaduHkha ityAdino vidhipura:sara jJAnaprasAda ane prApta thAya. jenA AdhAre prANImAtranA jIvana sAthe saMkaLAyelI kudaratanI karAmatabharI ghaTanAonuM yathArtha darzana thAya. temaja amArAthI temanA bhAvimAM zuM AlekhAyuM che te samajI pitAnuM jIvanaphaLa jANavAnI IcchAvALAonI tRSNAne tRpta karI zakAya." brahmAjI, brahmAjI, nAradajI ane vidhAtrIdevInI A prakAranI abhyarthanAthI ati AnaMda pAmI dinadayALu tirdhara bhagavAna zaMkare brahmAjIne tiSazAstra, brahmANIne sAmudrika, nAradajIne zakuna zAstra, sarasvatIjIne svarazAstra, vidhAtrI devIne svapnazAstra, hanumAnajIne maMtrazAstra, bhairavanAthane taMtrazAstra, mahAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdhyAya****************** lakSmIjIne yaMtrazAstra, ne mahAviSNu bhagavAnane grahazAstranuM pArAyaNa zravaNa karAvyuM. A sarva zAnuM pArAyaNa zravaNuM karIne ati prasanna thaI brahmAjI, brahmANI, nAradajI, sarasvatI, vidhAtrIdevI, hanumAnajI, bhairavanAthajI, mahAviSNune mahAlakSmIjIe bhagavAna zaMkarane tathA temanI maMDaLIne namaskAra karI prArthanA karI: he akhila brahmAMDanA javalaMta tirdhara prabhu! ApanA zivasaptakane amane kRpA karIne kahI saMbhaLAvelAM sarvazAstrano jemAM samAveza thaI jatuM hoya evuM anupama koI bhAvi bhAkhanArUM mahAzAstra heya to te amone satvare saMbhaLAve. je zAstranA AdhAre Ape prathama saMbhaLAvelAM sarvazAstrAne phaLAdeza amArAthI saraLatApurvaka samajI ane kahI zakAya." devadevIonI upara anusAranI prArthanAthI prasanna thaIne bhagavAna zaMkare uttara Apyo-"he mahAviSNu ane brahmAdi devatAo ! mahAlakSmI tathA brahmANI AMda devIo! sAsudikatiSa mahAzAstra nAmanuM eka amArUM raceluM mahAzAstra che. te mahAzAstramAM ame Apane varNavI batAvelAM sarva zAstrono samAveza thai jAya che. te mahAzAstranuM tame amArI pAsethI zAMtithI zravaNa karo. A mahAzAstranA zivasAmudrika, zakitasAmudrika, vinAyasAmudrika, kArtika sAmudrika, ne uSAsAmudrika evA pAMca vibhAge che. e pAMca vibhAgamAM mukhakAya sAmudrika, hasta sAmudrika, caraNa sAmudrika, purva deha sAmudrika ane uttaradeha sAmudrika evA pAMca upavibhAgo che. A pAMca vibhAga ne pAMca upavibhAgevALA sAmudrika jayotiSazAstranuM amee trikALa abAdhita sanAtana zAstra evuM nAma rAkheluM che. A zAstramAM trila darzaka mahAvidyA, sAmudrika vidyA, rekhA nidarzana ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ pharva sAmudrika 11 . . . . . . nirIkSaNuM samaya, mukhakAya sAmudrika, hasta ne caraNarekhA, ragavicAra, vanitA varNana, gRhiNI guNadarzana, purUSaprakRti ne svabhAva prakRti, gRhadevatAnAM bhuvanakathAne, zunAvaLIne vartAre, kuberapAThInuM praznamaMDaLa, zubhAzubha nirNaya, jotiSavidyAdarpaNa, grahagaNita darzana, rAzicakra citra pradarzana, cinha paricaya, AkRti nirUpaNa, AkAra nidarzana, chAyA samIkSA ane pratikaparIkSA ItyAdi deva, dAnava ane mAnavanuM bhuta, vartamAna ne bhaviSya bhAkhavA atyupayogI amulya viSayonuM vigatavAra varNana kareluM che. te huM, bhagavatI pArvatI, gaNapati, kArtikasvAmi ane uSAdevI Apane anukrame zravaNu karAvIe chIe te Apa sarva zradhdhAbhakitapurvaka sAMbhaLe. upara pramANe kahIne mahAdevajIe mahAviSNu tathA mahAlakSmIjIne zivasAmudrikazAstra kahI saMbhaLAvyuM. pArvatIjIe brahmAjI ane brahmaNIne zakitasAmudrikazAstra varNavI batAvyuM, gaNapatijIe sarasvatIdevI ane vidhAtrI devIne vinAyaka sAmudrika zAstra saMbhaLAvyuM, udevIe hanumAnajIne ne kuberabhaMDArIjIe bhairavanAthajIne kuberapAThInI praznamaMDaLI ne bahaspatijIe zukanavaLInuM ughAstayaka sarva devadevIone varNavI batAvyuM, ane vizeSamAM jaNAvyuM ke - "he devadevIo ! A sAmudrika jatiSavidyA pramANe naranA savya arthAta jamaNe hAthanA pahoMcAnI hatheLImAM ne nArInA apasavya arthAta DAbA hAthanI hatheLImAM AvelI rekhAonuM siMhavalokana karavAthI zubha azubha, sukhaduHkha, caDhatI paDatI, AyuSyamRtyu ne udayaasta ityAdinI daSTi bahAra rahelI gupta ghaTanAo jANI zakAya che. A sAmudrika jyotiSamahAzAstranA AdhAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 AdhyAya-1 rAjapurUSAnI hastarekhA, lalATarekhA, caraNarekhA ityAdi rekhAenuM vihaMgAvaleAkana karI rekhAparIkSAdrArA te purUSAnAM bhAgyalA pragaTa karatAM teo potAnAM karmAMnAM zubha azubha pariNAmeAthI upajatA zAkane tyAga kara? harSanA zvAsa leze. Ama thavAthI aneka jIvAtmAne satyA paMtha maLaze, te temanuM kalyANa thaze. sadAye ziva (kalyANu) karanArA sadAzivane A prakAranA upadeza sAMbhaLI mahAviSNu ityAdi devadevIe zivajIne bhAvapurvaka praNAma karI peAtAnA sthAna prati cAlyAM gayAM. A nutanazAstrane AdhAre temaNe deva, dAnavA ne mAnavene temanAM jIvanakAryAmAM AgAhI ApavA mAMDI. dinapratidIna te zAstra leAkeAttaragata thatAM pRthvI para vistRta thavA lAgyuM. jayotiSazAstranuM ATaluM ItihAsanAna saMpAdana karyAM pachI have ApaNe e zAstrane samayanA pravAha sAthe AgaLa vadhatu nihALIzu. ene kayA kayA pArghAtya te pAzcAtya paDitAe khIlajyuM, e zAstra AryAMvamAMthI kayA kayA pradezamAM kayAre kayAre gayuM te sa saMbaMdhI AgaLa para vicAra karIzuM. - 3 - sAmudrikazAstranA purva pazcimamAM pracAra. jagadguru zrI brahmAnaMdAcArya mahArAja Alekhe che te anusAra sAmudrika mahAzAstranuM sarjana zivasaptaka karyuM, ane AgaLa kahyA pramANe sarvadevadevImaDaLane tenuM zravaNa karAvyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva sAmudrika 13 A pramANe jJAnane prApta karanAra devamaMDaLe A zAstranI vizeSa khIlavaNI karavA aneka upayathAnI racanA karI. vyAsamunI; kAtyAyana RSi, gargAcArya, gAtamamuni, bhAradvAja RSi, bhagu RSi, atri, kazyapa, parAzara, chAgyeza, varAhamihirAcArya, prasAdajI ane daityagurU zukrAcAryajIe sAmudrika zAstratA vizeSa vistAra karavA A prakAranA aneka upa thA racyA. RSi zAkala, bAkala, AzvalAyana, zAMkhAyana, mAMDUka aitareya, kASIdevI, zaizarI de, ``gIdevI, cArAmAdevI, Aduvarakadeva, prAcyadeva, kaSTadeva, vArtatavI devI, zvetAzvaradeva, RSi upaanyas, pAtAmuni, Dina deva, mAnavadeva, vArAhadeva, dubhadeva, hAdriRRSi, zyAmamuna, kSamAdevI, tetara devI, eNkhI devI, khoDa, kAlamuni, zAyamuni, hiraNyakezI, ApastA, ai.muni, menadeva, maitrAyaNIdevI, kaRSi, jAbAlana, budhadeva, zAmadeva, sthApAyanadeva, vainataiyadeva, vaijanadeva, rANAmAdevI, sAtamu deva, kAlApadeva, mahAkAlApadeva, lAMgalika RSi, zAdulamurkhAna, kaithumASa, AsurAyaNudeva, vAtAyanadeva, prAMjaladeva, vainadhatadeva, prAcInade, negedeva, Apa deva, pipalAdamuni, jJAnakamuni. daHmeAdamuna, tetAyanamuni. jAyaladeva ane anya aneka RSi, mune te dbAna paDatoe sAmudrika ye tiSavidyAtA pracAra karavA tenA para aneka vidvatApurNa pustakA lakhyAM, tyArabAda paNa aneka jJAnavRddha ane anubhavavRddha Aya graMthakartAoe sAmu 6-jyAM tapamahAzAstranAM aMgaupAMgonAM samata, saMvardhana, vikAsa tathA vistAranA Azaye potAnI meSarAkita calAvI, '. '; Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat n : www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaMkarAcArya zrI svarUpattitIrtha svAmijI kahe che ke A sAmudrika jotiSa mahAsAsane bhArata varSamAM i. sa. purve 3000 varSo pahelAM vistAra thayo hato. ane pittadeza athata cadezamAM AjathI 2000 varSa pahelAM A vijJA sAre prasAra pAmI hatI. AjathI lagabhaga 2400 (i. sa. purve 59) varSa para, eTale zrI sanAtana vaidika varNAzramautasmArta bhagavAna bhASyakAra zrImavjagagurU AdyazaMkarAcArya svAmi mahArAjanA dharmazAsanakAlamAM A AryabhumimAM jyotiSa mahAzAstra viSayaka nAnA meTA eka lAkha graMthe hatA. ema zAradApIThAdhIzvara jagadgura zaMkarAcArya zrI. surezvarAcArya svAmi mahArAje darzAvyuM che. A sAmudrika jayotiSa mahAzAstra Azare 1800 varSa para bharata bhumimAMthI yunAna, arabastAna ne mIsara dezamAM gayuM. tyAM tete pradezanI sthAnika bhASAomAM parivartana thaI anukrame yunAnI nama, araba najIma, ane mIsarI najImanAM judAM judAM nAme vikhyAta thayuM, misara dezamAMthI 1600 varSa purve te grIsamAM gayuM, tyAM te leTina bhASAmAM pariNata thayuM. grIsamAMthI Azare 150 varSanA arasAmAM ITAli dezanA pATanagara romamAM gayuM. tyAM teNe ITAliyana bhASAdeha dhAraNa karyo. remamAMthI 1400 varSanI lagabhagamAM te jarmana dezanA barlinanagaranivAsI vidhAnanA hAthamAM gayuM. A vidvAnoe tene jarmana bhASAmAM apanAvyuM, A jamena sAmudrikatiSane jarmanazAstra tarIke ja gaNavAmAM Ave che. "prekaTIkala pAmIsTrI opha jarmanI ene ja eka graMtha che. dhI orIenTala pAmIsTI eka rAva rolamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva sAmudrika arthAta "atiprAcina vaidika sAmudrikatiSazAstra e nAmathI paNa ene oLakhe che. bharatakhaMDanA atiprAcina jAtizAne A graMtha atyAre jarmanInA pATanagara barlinanA royala myujhiyamanA pArvAtya saMskRta sAhitya samRdidhavibhAganA purAtatva graMthamaMdiramAM virAje che. Azare 1200 varSa para "prekaTIkala pAmIsTrI opha jarmanI no graMtha jarmanImAMthI kAnsa dezamAM pahoMcyA. samaya jatAM zahenazAha nepaliyana bonApaTa nA sAmrAjyazAsana samayamAM vora opha lijhIga (jaMge lijhaga)mAM vijaya vAvaTA pharakAvanAra praziyana saradAre "praziyana pAmIsTrI nAmanuM pustaka racyuM. phrAnsamAM gayelI jarmanagraMthanI prata ne muLa Aryavedika jyotiSazAstranA graMthanI pratane AdhAre zahenazAha nepoliyana bonApArTa te samayanA vidvAnonI sahAyathI jagatamAM digvIjaya karavA "prAiveTa pAmIsTIkala DAyarI epha emparara nepaliyana benApArTa opha phrAnsane nAme taiyAra karI. tyAra bAda "pheMca pharsTa kensala DAyarI'nA zirSakathI e graMthanuM jarmana bhASAmAM bhASAMtara thayuM. kAnsane A zahenazAha veTaluMnA yuddhamAM parAsta thaI seMTahelinAmAM najarakeda thayo. tyAra pachI A zAstranAM pustakoe IgleMDane kinAre dITho. A samaya jAgRtino hate. jJAnanI bhukha ne pracAranAM sAdhano dIvase dIvase vadhatAM jatAM hatAM sArAye yuropamAM e sAdhano dvArA A zAstra vistRta dazAne pAmI zakayuM. dezadezanI bhASAomAM eno sAra ne samApta thayo, aMgrejI bhASAbhASIonI navI vasAhata-amerikAmAM aMgrejI graMtha pracAra pAmyA. navI duniyAmAM keneDA, saMyukataprAnta, mekasIko vigeremAM teno eke va-te pracAra thase. tyAMthI AgaLa vadhatAM e AvyuM jApAna tarapha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-1, ***********... jApAnI bhASAbhAvIoe ene apanAvyuM. chevaTe purvanuM jJAna purvamAM AvyuM. sArIye pRthvI para enI asara pharI vaLI. - zahenazAha nepolIyane racelI "prAiveTa pAmIsTrI DAyarIne meDama DI. normanDe nepolIyansa Da opha pheTanA zirSathI prasiddha karI che. sAmudrika jotiSazAstranuM eka pustaka "pAmIsTI opha phrAnsanA nAme mayU sAnInIe racI pragaTa karyuM che. henrI phItha nAmanA eka sAmudrikazAstrIe prekaTIkala pAmIsTrI" nAmano eka graMtha taiyAra karI prasiddha karyo che. kepTana sI. DI. senTa meina nAmanA eka suvikhyAta jarmana sAsudika jyotiSie dhI sTaDI opha pAmasTrI phera prophezanala parpajhajha' nAmanuM pustaka racI ne pragaTa karyuM che. A uparAMta yurepavAsI mahAna hastarekhA zAstrAvizArada zIe paNa A vidyA viSe aneka graMtha racI prasiddha karyA che. Adhunika samayamAM prAzcAtya pradezomAM A viSayano uDe abhyAsa AraMbhAye che. hiMdamAM mahArASTrIya ne baMga vADamayamAM A viSaya paratve jJAna saMpAdana karavA keTalAMka graMthAdi sAdhano prApta thAya che. e vAta te nirvivAda sidha che ke A jJAna sarvaprathama AryAvartanA suMdara pradezamAM vasanAra vidvajanone prApta thayuM hatuM. paraMtu durbhAgyanI vAta e che ke ApaNe te jJAnane AgaLa dhapAvI zakavAmAM moLA paDayA. prAcIna hiMdanI parAdhIna ne Aphatagrasta mahAdazAoe A ati purAtana mahAzAstranA vikAsane grasta karI lIdho. paradezI dharmajhanunI bAdazAhoe graMthabhaMDArAne agninI karAla kradharahAomAM kAyama mATe samAvI dIdhA. mahAmulAM graMtharano janatAnI AMkha sAmethI adrazya thaI gayAM. bAkI je rahyuM te para kRpamaMDUkatA vIMTaLAI vaLI. rUDhicusta ne saMmAnaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva sAmudrika 17 priya tiSavizAradee dezanA durbhAgye jJAnane kabaje rAkhavAnA prayAsa AdaryA. kaMkastha jJAnane temaNe nAganA maNInI mAphaka sAcavyuM. trikAladaza mahAvidyAne svAdhInamAM rAkhavAnI mahatyAkAMkSA sevI. pote ekahaththu ijAradAra banI, manamAnyuM kamAI khAvAnI svArthavRttithI lokagI jJAnasudhAnA pravAhane aTakAvyo. vaMzaparaMparAgata sAcavavA jatAM te na sacavAyo. gupta pravAhane pASANa naDe tema aDacaNa naDavAthI A zAstrajJAna rokAyuM hoya ema sAdhAraNa rIte anumAna karI zakAya che. vartamAna samayamAM paNa evA moTapadhelA mAnavIonI kayAM khoTa che? pitAnA dehane choDatAM pitAnuM jJAna paNa teo letA jAya evuM kayAM nathI banatuM? A pustakamAM evA lupta thayela jJAnamAMthI bacelA jJAnane yathAzakita samAveza karavAmAM Avyo che. tiSavidyAnA paradezabhramaNanI A TuMka mAhitI prAcina vidyA pratye sanmAna upajAvanAra thaI paDe tema che. varSonA mApe thayelA eka mahAkAryanuM A te thoDAMka pAnAMmAM karAveluM kSaNika darzana mAtra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 2jo. sutra sAmuhika -- AgAhI avasara. akhaMDa bhUmaMDalAcArya svAmi zrI maMgaLasUtrama kare che tema nara kiMvA nArI, pratyeka manuSyanA lalATa, kaMDa, vA, peTa, baraDe, be hAtha, pahecA, hathelI, baMdha ne paganA paMja tatha. taLiyAM-mAnavadehanA sarva vibhAge ane aMga upAMga para bhagavAna zivajInI AjJAthI brahmAjIe bhUta, bhAvi ne vartamAnanI AgAhIo nedhI che. kenuM keTaluM Ayuve che, kaye samaye keTalAM ne kevAM saMtAna avataraze, kaye samaya karyo che ke banAva banaze, lAbhavAnI thavI, prakRti dura nAdurasta rahevI. mAnasika zAMti ke azAMti bhogavavI ne AvI aneka AdhI, vyAdhI ane upAdhiyukata jIvanazilAne parakhavAnAM ci mukyAM che. mANasano janmasamaya, zarArabaMdhAraNa, svabhAva, ane evA aneka mAhitIo A zAstranuM jJAna thavAthI saraLatapurvaka jANI zakAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ sutrasAmudrika 19 bhaviSyakathana mATe samaya paNa mukarara karavAmAM AvyA che. zaMkarasvAmi zrI bhAskarAcArya mahArAja bhAkhe che tema manuSyadehanI rekhAonI parIkSA karavAno samaya prAtaHkALanA cha vAgyAthI baporanA eka vAgyA sudhIno che. jamyA pachI madhyAhnanA bAra vAgyAthI te baporanA traNa vAgyA sudhI mAnavadehanI rekhAnirIkSA karavI nahi. snAnAdi vaidika par karma karyA sivAya tathA apavitra vakhate mANasanI rekhA nihALavI nahiM. rAtanA vakhate rekhAo na levI, manuSyanA zarIrane pratyeka bhAganAM cihe dekhatI vakhate te bhAga pANIthI dhoI, vastrArtha lehI, zudha, vaNa ne pavitra karI levo joie. akarAMtiyA khorAka, asahya kasarata ke mahenata karyA pachIthI manuSyaaMganI koIpaNa rekhA nirakhavI nahi. atizaya zaradImAM ane atizaya garamImAM paNa koI prakAranI rekhAo na nIrakhavI joIe. mANasanA zarIranI rekhAonI samAlocanA karatI vakhate samAlocaka sAmudrikazAstro e Asthara mane dazA ravyA vinA zAnta cite utAvaLa, gusso, abhimAna ne durvyasanano tyAga karI bhAvi jevA prayatna karavuM joIe. A pramANe samaya joI, pavitra thaI, zAnta ne ekAgra budhipUrvaka je zAstrajJa rekhAparIkSA kare to nirmaLa jaLamAM jatA pratibiMbanA jema te manuSyanA bhUta, bhAvi ne vartamAna jIvanane jaNa zake. A pramANe zarUAta karI bhaviSyadarzana karatAM te satyane vadhu suMdara svarUpe pArakhI zake che. parIkSA paddhati zrImaramahaMsa parivrAjakAcArya zrI prajJAnatIrthasvAmijI manuSyanI lalATarekhA, karikha, udararekhA hastarekhA, baraDA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-2 paranI rekhA, hAtha paranI, jaMgha paranI, paga tathA pAnI paranI rekhAonI parIkSAnA nirIkSaNa viSe lakhe che te tarapha dhyAna devA jevuM che. ghaNA rekhAnirIkSaka bhudevo mAtra bhAgyarekhAnuM nirIkSaNa karIne ujajavaLa AgAhI Ape che, paraMtu prajJA rekhA ke jenuM anya nAma buddhi rekhA paNa che te baLahina hovAnA kAraNe kavaLa bhAgyarekhA arthAta prArabdha rekhAnI ja samAlocanAthI bhAkhavAmAM AvatA bhaviSyakathanano prabhAva yathArtha paDato nathI; e prabhAva ocho thaI jAya che. te ja pramANe suryarekhA para draSTipAta karyA sivAya mAtra bhAgyarekhA upara najara nAkhavAthI paNa rekhAnirIkSaka bhulabhulAmaNInA cakrAvAmAM gothAM khAya che. suryarekhAnA nAme vikhyAta thayelI vijayarekhA ane bhAgyarekhAnA nAme vikhyAta thayelI prArabdharekhAnI AkRtie mANasanA hAthanA paMjAnI hathelIomAM sAphasApha na dekhAtI hovAne lIdhe rekhAparIkSaka sucita thatAM phaLanuM varNana karatAM jANyuM ke ajANe bhUla karI besavAno purepura saMbhava hoya che. sAmudrikazAstromAM sarva prathama manuSyanA dehanI rekhAenI koTi nirNita karavI joIe, kAraNa ke rekhAonI zreNI nizcita karyAthI mAnavadehanI jIvanadorInuM kayI muLabhUta vRttizakitao sutra saMcAlana karI rahI che te samajaze. tyAra bAda lalATarekhA tathA bIjI anya rekhAonuM nirikSaNa karavAnI jarUra che. A rekhAonuM sucita phaLa mANayA bAda mANasanA hAthanA pahecAnI AMgaLIonuM avalokana karavuM agatyanuM che. A gulirekhAnidarzanane puNya pratApe mANasanI jIMdagInI muLabhUta vRttiomAM vadhAre-ghaTADo thatA haze te tarata jaNAI jaze. manuSyanI sAdhAraNu prakRtinuM jJAna saMpAdana karavA AMgaLiyAnA no paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ sutrasAmudrika 21 tapAsavA paDaze. nakhe nihALyA bAda aMguThAnuM nirIkSaNa karavuM paDaze. hastarekhAnI jAtanI mAhitIthI jANI zakAtI darmione aMdagImAM darzAvavAnI mAnavImAM buddhi che ke nathI te paNa pahoMcAnI AMgaLIonA aMguThAnI AkRtinuM avalokana karavAthI kaLI zakAze. sAmudrika jotie upara anusAra aMgenI rekhAparIkSA bAda hAthanA pahecAnI hatheLIomAM AvelAM grahadevatAonAM bhuvananuM nirIkSaNa karavuM paDaze. grahasadanonA jJAnathI mANasanI sAMprata AMtarika aMdagInuM suma siMhAvalokana thaI zakaze. DAbA hAthanI hathelInI rekhAonI AkRtionI sAthe jamaNe hAthanI hathelInI rekhAonI AkRtionI samAlocanA karavAthI A avanimAM avataravAnI sAthe saMpAdana karelA saguNemAM vadhAre ghaTADe keTalA pramANamAM thayo che te samajAI jaze. grahasthaLonI bArIka tapAsa karyA pachIthI mAMNasanA hAthanA pahoMcAnI hathelI kayA raMganI che tenuM nirIkSaNa karavuM joIe. | vidika dharma pravartaka jagagurU zrI brahmosnAthama svAmijInA mate rekhAparIkSake mANasanA hAthanA pahecAnuM pRthakakaraNa ryA pachIthI hathelInI AkRtinuM avalokana karavuM joIe. sarva prathama AyuSyarekhA para daSTipAta karavo joIe. A AyuSyarekhAnA nAmathI prasiddhi pAmelI jIvanarekhAnI sImAhada baLI kahADIne bimArInI rekhA tathA honAratanI rekhA jovI. honArata vAsta manarekhA arthAta aMtararekha tathA prajJArekhA para honAratanI IzArata ApatI AkRti AvelI hoya tenuM nirikSaNa karavuM. tyArabAda Adhunika ka.vaka paristhIti ArogyarekhA ane nakharekhA parathI tapAsI javI. AyuSyarekhA tathA ArogyarekhAnuM avalokana karyA bAda prajJA ane kasoTIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-2 caDhAvavI. prajJA rekhA arthAta budhirekhAnuM nirIkSaNa karyA pachI manarekhAne jevI. manarekhAnA AdhAre praNayane Azaya, sahana saMbaMdha, ne sukhanI zAMti dayAdi vipate phaLAdeza yathArtha prakAre saMkalita kare; saba ke vivAhaprasaMga tathA vivAraMvaibhavanA nirNaya upara AvatA pahelAM A Ata upayogI mAhitIonI anahada AvazyakatA raheze. vivAhAnizcayano prazna guMcavaNabharyo hovAne lIdhe tenA para cAkakasa prakAranA abhiprAya para AvatA pahelAM bhAgyarekhA tathA surekhAnA nirIkSaNa upara budhabaLano upayoga karavo. bhAgyarekhAthI pakhAnA bhAvimAM surekhAthI dekhAtI AgAhI phaLAdezanA baLamAM vadhAro kare che. e sAmudrikasutranA prabhAve bhAgya para jANatI sArImAThI asaranuM vArSika phaLa sarakhA aMtare viharatI vijayarekhA parathI ka9pavA zakitamAna thavAze. rekhAparIkSA karanAre bhAgyarekhAnI parIkSA karavA uparAnta AyuSyarekhA parathI cAlI jatI rekhAo para paNa kaSTapAta karo. AvA prakAranI rekhAo manuSyanI jIMdagImAM sArI kAyApalaTa darzAvatI hovAthI bhAgyarekhAnI khAmIone purI de che. upara anusAra pratyeka rekhAnuM nirIkSaNa karavAnI sAthe tenI uparekhAonuM paNa avalokana karavuM. A paddhatie agragaya rekhAonI samAlocanA karyA bAda vivAhaprasaMga tathA saMtAna avasaranA viSaya paratvenA nirNaya upara AvavuM. vivAhaprasaMga prakaTa karatI AkRtio, budha, zukra ne candra--e traNa grAnI thatI vivAhatripuTinAM tribhuvanonuM nirIkSaNa karI hastarekhAnA AdhAre jANI zakAtI mAnavaprakRtinA sadAcAra durAcArano vicAra vinimaya karI, vivAhaviSayaka nirNaya para AvI phaLarekhA arthAta saMtatirekhAnI tapAsa karI vizeSa AkRtio ne anya AkarenuM avalokana karavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 sutrasAmudrika rekhAonI parIkSA asala hAtha uparathIja yathArtha rIte karI zakAya che. hAthanA poMcAne chaba levAthI te chAyAcitramAM sarva rekhAo yathAyogya svaru dapikacara thAya che, ne tene AdhAre kaDAdana nA pAkAre na. upADano vicAra paNa barAbara thaI zake che. A sarva vastu vivecana parathI hastarekhAnI samikSA sara nI nA samudra sutranA nirNaya para avAya che. sAkazAstravettAe sarva prathama hAthanA pahecAnI havelImAM AvelA mANibaMdhanuM nirIkSaNa karavuM. maNibaMdhanuM nisa : kyAM pachIthI 3 9thanA baMne pahAMcAonA pRSTa bhAga nirakhavA. baMne paheca.enA pRSTa bhAga nirakhyA pachIthI vacalA bhAganI rekhAo, karanala bhAganI rekhAo, AMgaLInA nakha ane saMdhAnA veDhA datyAdinuM avalokana karavuM. tyArabAda starekhAmAM paheluM pRSNa bhAganI parIkSA karI sAre, sAmAnya ke kharAba ane TeravALe, cAra khuNIo ke capaTA ItyAdI hastabhedaprakAramAM kayA prakArano hAtha che te tapAsavuM. tyAra pachI AMgaLIonA nakhenA nirIkSaNa pasthI mAnavasvabhAva ane dehadardInI samIkSA karavI. te pachI AMgaLInA muLa sthaLathI AraMbhI TeravA sudhInI laMbAI, pahoLAI ne maNibandha parvatanI jADAI pAtabAInI parIkSA karavI. tema karIne hatheLInI pramANasaranI laMbAIpahoLAI tathA tenA AkAro para draSTipAta kara. te pachI AMgaLIomAMnI kayI AMgaLI keTalI lAMbIyuMkI ka pAtaLIjADI che te jovuM. AMgaLIonuM nirIkSaNa karyA bAda karatala bhAgamAM kayuM sthaLa upaseluM che ne kayAM khADe che te joI levuM. te pachI. hAthane aDakI pacApaNuM ke kaThaNuI jANavI. tenI sAthe AMgaLIonA sAMdhAnA kApA, temanI rekhAo, jADAIpAtaLAI ane nizAnIo tapAsI jovI. temAM paNa karatala vibhAganA nirIkSaNamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 adhyAya . buddhizakitane bane teTale UMDe upayoga kare. karatala bhAganI yavacinha, trikoNAkAra ane caturAstra Adi agragaNya AkRtienuM yathArtha avalokana karavuM. e vibhAgamAM AvelA sazakata ke azakata bhAgane joI jANI pahecAmAM AvelA grahadevatAonAM bhuvana ne rAzidevIonAM sadananuM yathAyogya pRthakakaraNa karavuM. temAMnAM cakracinha, zaMkhAkRti ne evAM aneka cinhane avalokavAM. sAmudrikazAstranA jijJAsue uparokata sucanone samajI AgaLanAM prakaraNone anusarI trikAlanI mAhitI meLavavAne yata kara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 3 je. mukhakAyasAmudrikaH lalATanA lekha zrI nikhilanigamAgamasAhadaya zAradApIThAdhizvara zrI AnaMdAvirbhAvAcAryajI darzAve che ke je purUSapuMgavatA bhavya arthAta ugatA AdityasamAna cakacakita ane bhavya kapALamAM bhagavAna bhoLAnAthanA lalita lalATa pradezamAMnA anupama zobhAyamAna trilokadarzaka tripucinhasamAna caMdrAkAranA traNa ADA kApAnI vedadharmanI vaidika mokSadAyinI tripuche rekhA hoya te purUSanA upara zrI sarasvatI devInI parama kRpA hoya te manuSya vidvAna, saMtativALA ne zaMkarabhakata hoya. teno svarga vAsa ja thAya evuM zivasAmudrikanuM zubha vacana che. rUdrAkSarekhA je purUSanA kamaLa kaMThamAM zrI zaMkara bhagavAnanA kaMdane dediyamAna karanArI vaidika rUdrAkSamALA jevI patitapAvanI rUdrAkSarekhA spaSTa jaNAtI hoya te manuSyanI kAyAne ke visphaTika ityAdi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-2, rAjaroga thAya nahiM. teno deha divya dekhAvano rahe. tenuM zarIra sazakata rahevAthI saMsAravahevAramAM baLavAna tathA phaLavAna bane. te mANasa nirva za na thAya. teno kaMThasvara madhura ne ekadhAro karNapriya hoya. taduparAMta te veda jaNanAra ne zrotamAna karmAnuprAna karanAra hovAthI jIvanamukta banI kelA nivAsI bananAra thAya evuM zakitasAmudrikanuM abhayavacana che. bhasmatripuMDa rekhA je manuSyane savya, apasavya-jamaNuM ne DAbA hAthanI koNIo para, hRdayasthAna para, ke DuMTIpara mukitadAyanI bhagavatI bhamadevInI tripurekhA hoya, arthAta bhasmanI traNa ADA kApA jevA AkAro dekhAtA hoya te manuSya bhUta, vartamAna ane bhaviSya jenAra, jANanAra ne prakhara paMDita hoya. te dAnavo, mAnavo ne denA iSTadeva mahAdevajInA zivapaMcAyatanane pujanAre, mAnanAre ne manAvanAro vedika varNAzramI brahmAniSTa zretriya mahApurUpa hoya. tene patni, putra, tathA putraratno hoya. taduparAMta te svadharmAnurAgI ne svajAtyAbhimAnI hoya evuM vinAyaka sAmudrikanuM akSaya vacana che. zrI dvArakAmAdhadhara zrI kalAnidhitIrthasvAmi mahArAja jaNAve che tema jenA prakAzamAna kapALamAM mekSadAyinI tripurekhA, DokamAM mukitadAyinI rakSarekhA, ne sphaTika samAna DAbA ne jamaNA hAthanI koNIo para ne khabhAonI nIce pravAla samI chAtInI vacamAM ne DuMTInI upara bhasmatripu jevA traNa caMdrAkAra hoya te manuSya vedavizArada, brahmavida, svAtmAbhimAnI, svadezAnurAgI, dharmagAdInA dharmagurU hoya. vaidika vidhithI kASAya vastra dharI te dharmadhuraMdhara pIThAdhikArI jagadgurU zaMkarAcArya mahArAja thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhakAyasAmudrika 27 vaidha vireAdhIe para vijaya meLavI digvIjaya kare ema kArtikasAmudrikanu sanAtana vacana che. kapALamAM zivala'gAMcanha, pArekha, jamaNA ka para hAthe gaNapatinI AkRta, DAbA sAthe kAMka svAminA AkAra, hRdaye pAtinuM pratika te TIpara naM chAtInI nIce peTanI madhyamAM peDiyAnI pratimA tathA DuMTInI nIce kAcabAnI murti najare paDatI hAya, arthAta sapna devatAnAM sthAnA STie paDatAM hoya te te manuSya mAladAna, baLavAna pratApazALI, prabhAvaMta te mahAvI kartavAna mAnavI anI mahImaMDaLamAM pujAya. mRtyu paryaMta vedadharmanA jayanAda khelAve, te te kailAsamAM vAsa kare ema uSAsAmudrakanuM trikAlAbAdhita vacana che. hAya, manuSyanA lalATamAM sarasvatIdevInuM cihna dekhAtu chAtre gAyatrIdevInI pratimA pekhAtI heya, kahai trizuLanu pratika hAya, jamaNA hAthe zaMkhAkRti bhAsatI haiAya, DAbA hAthe turAine AkAra hAya, chAtInA madhya bhAge vedatraya rekhA jAtI hoya ne phruTIpara te chAtInI nIce pavanapAvaDInI chayA najare paDatI hoya te te manuSya rAkSasakeATimAM avataryA chatAM mAnava manAya te mAnavATimAM avataryA chatAM devasvarUpe pUjAya evu mahAsAmudrikajayetiSanu abhaya vacana che. je strInA ejasavAna bhAlamAM pAtirekhA, hRdayapara lakSmIjInI AkRti, peTapara sarasvatInA AkAra, jamaNA hAthe khaDagatA ne DAbA hAthe trizuLaneA bhAsa thato hoya te nArI svadhanISTa svanRti priya, svadezAnurAgI, ozAkata banI samasta vizvamAM meAkSavidyAnI jayAta jagAvI rASTranI daSTA Thare. svamAnanI pratimA, svAzrayanI ma Mgalamutine svataMtratAnuM pUjya pratika pratika banI mahImaMDaLamAM prakRtidevI ane mahAzakita tarIke ha MmezAM pUjAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com * 19
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 ...... ---- adhyAya-2 mahArAja bhAgalekhAnI bhAgyarekhA cAtu zikSaka jagadgurU zrI caDhelAsAzrama bhAgyalekhAnI bhAgyarekhA viSe vivecana karatAM jaNAve che ke je nara ke nArInu lalita lalATa upaselu hoya te temanA kapALanA upaselA vibhAgamAM zaMkhanI AkRti samAna nAnakaDA AkAre hAya, athavA AkhA para bhamarakamAnanA thaDamAM jhINAMjhINAM zaMkhAkAranAM cinho hoya, athavA kapALapara ardhacandrAkAra rekhA jaNAtI haiAya te jANavuM ke te purUSa yA nArI garIbanA dharamAM janmyAM hAvA chatAM bahu zrImaMta te sukhI thaze. magabhagata je strIpurUSanA kapALamAM cIpaTAnA AkAra jennI rekhA jAtI haiAya te strI ke purUSa dha`gurU, sAdhu, saMta ke verAgIne jhuDA svAMga dhAraNa karI, bagabhagata banI leAkAne luMTanAra haze. pApakI jenA kapALamAM cIpaTAkRtisamAna rekhA jAtI haiAya te strI yA purUSa pApakarma karavAmAM prIti rAkhanAra thai. lekAne yusI khAze. . lAkaprasidhdha jenA kapALamAM kamaLapula jevI AkRti Aya te nara yA nArI sthaLAM manuSyAthI sArAM banI leAkeAmAM prasiddhine pAmaze. gaIna mAravA lAyaka. jenA kapALanA madhya bhAgamAM khADA jevA AkAra hAya, ane tenI AjubAjI upasele bhAga hAya, te naranArI nAzane ceAgya che. arthAta te garadana mAravA yogya hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhakAyasAmuhika duSTa, kura ne kubudhdhi, jenuM kapALa nIcuM hoya te naranArI akhila jIvana paryata duSTa karma, kura svabhAva ne kubuddhijanya kAryo karanAra hAI janasamAjamAM apakIrti prApta karaze ema mAnavuM. makhIyusa jenuM kapALa nAnuM hoya te strI purUSa kRpaNa hoya ema mAnavuM. rAjArANI uMcuM kapALa hovuM e rAjA thA rANI thavAnI nizAnI che. zatAyu jenA kapALamAM traNa rekhAo dIpatI hoya te strI purUSa so varSa paryata jIvanAra hovAM joIe. rAjyadhuraMdhara jenA kapALamAM cAra rekhAo hoya te rAjayazAsana cilAvavA mAM kuzaLa bane. cAraNuM varSanI aMdagI jenA kapALamAM pAMca rekhAo hoya te cerANuM varSa parvatanuM AyuSya dharAve ema mAnavuM. mukhamahimA prabhAva gomatI tIravAsI zaMkarAcArya zrI vibhutyAnaMdAcAryajI varNave che, ke strIno nAginacakra (nAgaNanI phaNa) je camakatA kALA raMgano kezakalApa, prAtaH surya jevuM kapALa, kAmadevatAnA dhanuSya samAna bhamara, caMpAkI samAne suMdara kAna, popaTanI cAMca jevuM maNiyALuM tejasvI nAka, kamaLaphula jevI manahara okhe, khilelA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 adhyAya-2 , , , , , , , , gulAba phula jevA gAla, rAtAM paravALAM jevA camakatA heTha, mutAmALanA matadANuM samA sapheda cakacakita dAMta, dADamakaLI jevI AkarSaka haDapacI ne haMsIsamI nAjuka Doka e suMdara mukhaprabhAvanAM lakSaNo che. rAjAnAM A lakSaNe prabhAvavato mukhamahimA batAve che. nAka vAMsavRkSapatra samAna arthAta vAMsanA jhADanA pAnanA AkAranuM hoya te nAka azubha jANavuM. gardana keI Doka hADiyA jevI uMcI hoya to te nizAnI kharAba gardananI che ema mAnavuM. bagala. pIpaLAnA pAnanI AkRti sarakhI kAkha-bagala zreSTha manAya che. vALa bagalanA vALamAMthI suvAsa nIkaLatI hoya ne uMcI praSTi karatAM vALa pratyakSa najare paDatA hoya te te cihane sukhadAyaka gaNavuM. jenI bagalI pIpaLa pAna jevI AkRti na hoya ne vALa suvAsayukata na hoya, uMce jatAM vALa pratyakSa na jaNAtA hoya to tene daridratAnuM nizAna mAnavuM. ochA mAMsavALA lAMbA hAtha sArA phaLavALA hAtha manAya che. kIti ghuMTaNa sudhI lAMbA hAthavALAM strI-purUSa rAja ke rANuM samAna sukha bhegavanAra ne vizvavikhyAta thanAra hoya ema gaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhakAyasAmudrika 31 daridratA, ati TuMkA ane uparathI puSkaLa vALavALA hAtha daridratAsucaka che. sukhaciha zrImadvArakApurAdhIzvara zrI tinilayatIrtha svAmIjI mukhakAyaprabhAva viSe lakhatAM jaNAve che ke hAthInI sUMDha samAna lAMbA hAthavALAM naranArI duHkhI na thanAra hoya che. e prakAranA hAtha sukhacinha rUpa che. kamaLanA dAMDA samAna lAMbA ne uparathI AchI vALavALA hAtha dharAvatAM naranAro bhAgyeja duHkhI thAya che. chAtI. je strI purUSanI chAtI be bAjunAM baMne binduo (DIMTI) nI AjubAjuthI upaselI, bharAvadAra ne peTathI ucI hoya te naranArI Arogya jogavanAra hoya. bharAvadAra chAtI Arogyacinha che. udara, chAnIthI nIcuM peTa lAbhadAyaka che ema mAnavuM. TI. - strI purUdhanI DuMTI amAnasucaka che. peTanI bahAra TekarI jevI nIkaLI AvelA kuMTI abhimAna sucave che. khADA jevI besI gayelI durI mANasanI nirAbhimAnI prakRti darzAve che. kamara. chAtIthI nIcI, peTathI pAtaLI, ne poyaNuM samAna, siMhanI kamara jevI nAjuka ne ghATIlI kamara suMdara manAya che. araDe je strI purUSanA be hAthanA khabhA ne chAtIno pAchalo bhAga bahoLo, mAMsALa ne bharAvadAra hoya to te naranArIne baraDA sazakata mAnave. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 ****** adhyAya-2 jAMgha, kadaLI samI, AgaLapAchaLathI sazakta, bharAvadAra ne suMvALI jAMdho naranArIne phaLadAyaka nIvaDe che. cAla. hAthI yA hAthaNa jevI DolatI cAla sakhI ne saMtoSI jIvana darzAve che. raghavATa raghavAyAM ne chalaMge bharatAM yA deDaDa karatAM mANasanI cAla duHkhI jIMdagI ne asaMtonI aMtaHkaraNa darzAve che. A cAla kamALiyAnI cAla tarIke oLakhAya che. paMjo, je strInA hAthane paheca tathA pagano paMjo kamaLaphula samAna haya, ne hAthanI hathelImAM ne paganA taLiyAmAM lakSmIrekhA hoya te strI gRhamaMdiramAM vRdevI, kuTuMbakabIlAmAM kuLadevI ne saMsAra samAjamAM lakSmIdevIrUpe strIzakitasvarUpe pUjAya ema jANavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ the manakhara apa. @ pola "na navembara 734 varSa. The lAI Ara. ThY=he be sarakAra bha sIna trI ns-s-. sAma vasaMtaRta bhU eprI bI!~!!hvbQ manuSyanI ceLAmAM AvelI mukhya rekhA, graheAnAM sthAna, mukhya cihna vigere darzAvatA po. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ catuSkoNa moTo traNa - - mere trikoNa. hatheLImAMnI mukhya rekhAothI thatI trikoNAkati * darzAvato paM . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com,
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 4 ze. : hastamAmudrika : - | paheAMcA hatheLI rekhApratApa pazcimAmbAya zro zAradApIAdhIzvara zrI varatapAzrama svAmighna paheca -hatheLI rekhApratApa viSe vivecana karatAM kathe che ke pahAMcA--theLI rekhApratApanA vastuprakAranuM vivecana karatAM sAmudrakazAstramAM hAthanI jAtathI Ara Mbha karavAmAM Ave che. hAthanI natAmAM kheDALa hAtha, cAkhaDA athavA vyAvahArika hAtha, pahALA hAtha, gaTTAkRtavALA hAtha, zakucihnavALA hAtha te AdhyAmika (ugatA sUryanA cihnava LA) AkAravALA hAtha che. hAthanI A cha jAnA sa:mudrika yetiSazAstranA hastasAmudrika vibhAgamAM darzAvavAmAM AvelI che. ... hAthanI jAtaparIkSA karyA pachI dAyanA pahAMcAnI AMga LIonA a'guDDAnA vicAra, aMgulivijJAna, nakhalakSaNu, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 adhyAya-4 grahasthaLa nirNaya, hatheLInI parIkSA, ne temanI rekhAonuM vargIkaraNa karavAnI khAsa jarUriyAta che. hAthanAM sAta prakAranAM AkRtisucaka nAmane prakRtisucaka nAma tarike varNavatAM hastasAmudrikazAstra jaNAve che ke kheDoLa hAtha, carasa hAtha, pahoLA hAtha, gaThThAvaLe hAtha, zaMku AkArano hAtha, sAMkaDo hAtha ne mizra hAtha e hAthamAM AkRtisucaka nAma che atizaya caMcaLatA, asthiratA, karmaparAyaNatA, zodhakapaNuM, milikatA ne vataMtra vicAra e cha pahoLA hAthavALAnAM lakSaNe che. mAnavInAM mAnasa tathA jIvanano abhyAsa karavAnI vRtti, vicArakapaNuM, amuka keTinI vRttione pramANa karatAM vadhAre agatya ApavAthI udbhavatI vilakSaNa vicitratA, svIkRta maMtavya mATe aga sahanazilatA, ekAMtapriyatA ne ahaMbhAvanA e gaTTAvALA hAthavALAMnAM lakSaNa che. teo dharmaparAyaNa hovA chatAM ekaja pakSanuM jJAna vadhI javAthI temanAmAM dhamadhatAM praveze che; ne pariNAme teo ghadha thaI jAya che. zaMkuAkRtinA hAthavALAMnAM sAta lakSaNomAM Aveza, - pramAda, vilAsa, kaLA, AturatA, buddhizunyatAne hRdaya bahAranA : saMskArone svIkAravAnI tatparatA khAsa karIne hoya che. sAkaDe hAtha AvyAmika hAtha paNa kahevAya che. tevA hAthavALAnAM zakitazUnyatA, svaramaya avasthA, kapanA, avyAvahArikatA, saraLatAthI bahAranA susaMskArene svIkAravAnI prakRti ane Amapura vRtti e che khAsa lakSaNa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ hastasAmudrika 35 hAthano vALa ne rekhAvicAra. zAradAmaThAdhIzvara zrI yogarAcArya mahArAjanAM Arya sAmudrikazAstra viSe vacana che ke hastasAmudrikamAM darzAvyA pramANe koI naranA hAtha para bIlakula vALa na ugyA hoya te te purUSane kAyara prakRtino ne anya AkRtio sahita zatvavALA nAmarda jANo. hAtha para jADA ne bahu kALA vALa ugyA hoya to te purUSane rUkSa arthAta jADI buddhi ne mAMdI prakRtine mAna jo naranA hAtha para sAdhAraNa kALA raMganA lIsA vALa ugyA hoya to te purUSane sAdhAraNa jussAvALI prakRtinI ne pitAnuM kartavya karma karavAvALo gaNave. hAtha para dhoLAza paDatA vALa ugyA hoya te te purUSa baLa vagarano ne cAlu mahenata karavAthI kaMTALanAro bAyale mAnavI, hAtha para lAla raMganA vALa ugyA hoya to te purUSa jhaghaDAkhora ne krodhI jANo. hAthapara mulacama vALa ugyA hoya te purUSa namra ne sabhya svabhAvane jANave. hAtha para kharabacaDA vALa ugyA hoya to te mANasa anyanA bhAva mATe kheparavAha mAna. hAthanA vALanAM lakSaNo jANyA pachI hathelImAM AvelI hRdayarekhA tarapha draSTi pheravavI. hRdayarekhA je aMtamAM phAMTA vagaranI ne pAtaLI hoya to te manuSya potAnI pAchaLa vaMzavArasa tarIke saMtAna mukI ja nathI. hastarekhAnA vividha bhAge. dvArakApIThAdhIzvara jagadagurU zrI vijayaDikimatIrtha svAmijI sAmudrika jyotiSa viSaya carcatAM hastarekhAnA vividha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 adhyAya-4 bhAgAnA guNadoSA viSenA vyAkhyAnamAM jaNAve che ke manuSyanI hastarekhAnA kulle agiyAra bhAga heAya che. temAM prathama AyuSyarekhA athavA mAtRrekhA che. bIjo bhAga mastakarekhA athavA pitRrekhAnA che. trio bhAgyarekhA arthAt araNyarekhA, cAthA sUrya rekhA. vijayarekhA arthAta vidyArekhA, paMcamA candrarekhA arthAta mAtrarekhA, De. magarekhA arthAta jIvanarekhA, sAtamA zanIrekhA arthAta vabhAvarekhA, AmA zukrarekhA arthAta srarekhA, navame manarekhA arthAta hRdayarekhA, dasame gurUrekhA arthAta rekhA ne agiyArame sudhare khA athavA ArgyarekhAnA bhAga che. A gayA2 bhAge para dhyAna rAkhI tenI vizeSatAe parakhavAnA prayatna karavA jeie. maNimadha. hAthanA paMjAnI hatheLIne maNibaMdha kahevAmAM Ave che. mAMbadha traNa uttama zreNInI rekhA, be madhyama zreNInI te eka kaniSTa prakAranI rekhA tathA cAra suprasatti ApanArI rekhAe dhave che. rRpAMtanA hAthamAM mAMbadhAMnI traNa ne nArInA hAthamAM khe rekhAe utama prakAranI navI. hutheLInA raMga. theLInA mukhya rageA cAra che. temAM pahele phIkakA te dhoLe, bIjo pILAza paDato, trIjo gulAbo te cethA Atazaya rAtA raMga che. yAgalakSaNA. je manuSyanA hAthaneA po sparza karavAthI garama, dekhAve tAMbAnA rganA te parasevA vinAne dekhAya, AMgaLIe sarakhI rAkhavAthI vacce kANAM vinAnI, caLakatI, mAsathI bharapura, puSpa, tAMbA jevA raMganA nakhAvALI te lAMbI haiAya, po bharAvadAra, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ hastasAmudrika 37 - be hAtha bahu moTA ne lAMbo hoya te te manuSya vizeSa prazaMsA karavA yogya guNe vALo ne zrImAna thavAnA yogavALo heya. rekhAvicAra. hAthanI hatheLInA maNibaMdhathI aMguThA tarapha jatI rekhAvALo mANasa rAjayasukhavALe, senAdhipati tathA zrImaMta hoya, paraMtu tenuM AyuSya madhyama hoya. jenI hatheLImAM maNibaMdhathI tanI taraphanI rekhA hoya te rAjayano nokara, madhyasthaLa pratyenI hoya te te lakSmIvAna, kIrtimAna, adhikArI netA, saMtAnavALa, ne kauTuMbIka kabIlAvALo jANavo. je mANasanA hatheLInA maNibaMdhathI anAmikA taraphanI rekhA heAya te tene vedavidyA jANanAra, buddhizALI, udAra dIlane, sukhI, hunane jJAtA ne zodhakhoLa karanAra jANa. maNibaMdhamAM jADI rekhAvALA mANasa bhAgyazALI Thare ne pAtaLI rekhAvALo mANasa nirdhana bane. lakSaNaphaLa. vAghanA paMjAnA AkAra sarakhA hAthavALA mANasane pApAmAM jANo. ronakadAra AMgaLIovALAne uttama jANu. samaNavALA mAnavane madhyama prakArane, geLa, pAtaLI ne capaTI AMgaLIovALAne kaniSTa prakAranI samaja. uttama zreNIne mAnava kalpanA karanAra, buddhivAna, vicAraka, bdikaNuM zAMta svabhAvane, patnine vaza nahi rahenAra, sundara vastune pasaMda karanAra ne bhAgyavAna jANa. madhyama koTinA manuSyane parizramathI akakalabAja thanAra pUrNa zraddhAvAna, kAryamAM lAza, prajApriya, paramAthIM, saMzodhaka, esatiza ne avizvAsu bha . kaniSTa prakAranA mANasane sakhta zramazIla, dhanahIna, kamaakakala, bahu khAnAra, vyavahArika buddhiviDeNe na jIvanamAM asaMkhya parivartana dekhanAra jANo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 adhyAya remaparIkSA mANasanA karapRSTha para rUvADA hoya te te dhanavAna, budhavAna ane te na hoya to tene garIba, daridra, bevakupha ne dagAra jANo. jenA paMjamAM rekhAo atizaya pramANamAM hoya athavA tadana jaNAtI ja na hoya te mANasane dhanahIna muphalIsa mAna. - 4 - hatheLInA raMgenI guNaparIkSA. zaMkarAcArya zrI vidyAzramasvAmijI hatheLIne raMgonI guNaparIkSA viSe pitAnuM maMtavya darzAve che ke rAtA raMganI hatheLIvALA manuSya zrImaMta, pILA raMgavALo agamyagAmI, gheLA ke zyAma raMgavALe ughamahIna, nIlaraMgI vyasanI, lAkha samAna raMgavALe nareza ne leAhI jevI raktaraMgI hatheLIvALA lakSmIvAna gRhastha hovo joIe. jenI hathelImAM khaDe na hoya te manuSya durbhAgI, apakIrti bhegavanAra, Apatti vaheranAra ne devAdAra, narama kamaLa hatheLIvALe mRdu hRdayane, ALasu, zRMgArapriya ne citrakAra hoya che. bahu upaselI hatheLIvALe manuSya svArthasAdhu, viSayalolupa ne AtmazlAghA karanAra hoya che. lAMbA vAMkA nakhavAbo mANasa dayAhIna, kAmI, ne pAzavavRttine hoya che. nAnA phIkakA nakhavALo mANasa lucco laphaMge hoya che. kALA nAkhavALo mANasa dagAkhora, lAMbA dhoLA nAkhavALe sadAcArI ne geLa nakhavALo mANasa sukha bhegavanAra hoya che. svaccha zALA athavA zyAma nakhavALe mANasa durjana ne kheTTI jaka kasnAra hoya che. sapheda ne gulAbI nakhavALA mANasa nirmaLadAyI hoya che. rakSa athavA jADA nakhavALo nirAzAvAdI, verAgI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ hastasAmudrika 39 udAsI ne cIDI heya che. dhoLA, rAta ne nAnA nakhavALA mANasa tAmasI prakRtino hoya che. mA sanA hAthanA paMjAne AMgaLIonA nakha para dhArtha bindu a batAve che. pILA ne kALAnI zeLabheLavALe nakha dada vizvAsaghAtI, pizAcI prakRtinA a5 DozIthI asaMtoSI mANasane oLakhAve che. aMguTha para dhoLAraMganuM TapakuM agamyamAmI ne kAnIpaNuM, zyAmaraMganuM TapakuM phojadArI aparAdhanI AgaI, TacalI AMgaLI paranuM dhoLAraMganuM TapakuM lAbhanI AzA 2. i. zyAma TapakuM vAnasucaka che. anAmikA (TacalInI pahelI AMgaLI para dhoLA raMganuM TapakuM dhaMdhArojagArathI dhanaprApti karanAra ne zyAma TapakuM nukazAna veThanArane oLakhAve che, madhyamA (TacalIthI bIjI AMgaLI para veLuM TapakuM hoya to te jalamArgano moTo pravAsa ne zyAma raMganuM TapakuM mahAna saMkaTa sahevAno guNa darzAve che. pILA raMganuM TapakuM najIkanA sagAvahAlAnA mRtyunI AgAhI Ape che. tarjanI (madhyamanI pahelAnI ne aMgudAnI pachI) AMgaLI paranuM peLuM TapakuM labha ne kALu apachI tathA halakuM kAma karAvavAnI AgAhI Ape che. AMgaLIonA nakha paranAM TapakAM para vividha prakAranAM sucano kare che. zyAma TapakuM phikara, muddo , dave, vivAda, vhIka, apakIrti, deza tyAga ne dilagIrI karAvanArUM nIvaDe che. nakhanA AgaLanA bhAgamAMnuM TapakuM bhUtakALanI, vacalA bhAganuM vartamAnakALanI ne nIcenA bhAgamAMnuM TapakuM bhaviSyakALanI sucanAo kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 adhyAya-4 --5# pahoMcAnA pratiko : zrImatparamahaMsa parivrAjakAcArya zrI cikitadai zakAcAryajI mAnavanA pahoMcAnAM pratika viSe vivecana karatAM kathe che, ke je mANasanA hAthanA pahoMcAnI hatheLImAM be mAchalAMnA AkAre dekhAtA hoya te mANasa duHkha vinAno, anAjanuM dAna denAra sadAvrati ke annakSetra rAkhanAra tathA yajJAdi kriyAo karAvanAra hevo joIe. jenA hAthamAM vajunI nizAnI hoya te mANasa zrImAne thAya che. hatheLImAM eka mAchalAnA cihnavALA buddhizALI, sAkSara ne sAre vyAkhyAtA hoya che. jenA hAthanA pahoMcAnI hatheLImAM pAlakhI, myAna, hAthI, ghoDo, chatra, cAmara, kamaLaphula, zaMkha ne sUryanAM cihna hoya te mANasa rAjA athavA mahArAjA thAya che. je mANasanA hAthanI hatheLImAM kuMDa, vAva, devAlaya, trideNa, siMhAsana, ne caMdramAnI AkRti jaNAya che te mANasa dhArmika AcAravicArano yajJayAgAdi ne mAMgalika kAryo karanAra hoya che. je mANasanA hAthanA pahoMcAnI hatheLImAM taravAra, temara, pharazI, bhAla, cakra, DhAla, ne dhanuSyabANa ityAdi Ayudho daSTigocara thAya che te mANasa kSatriya yodho ke lazkaramAM yuddha karanAra yodhe thAya che. hatheLImAM praja, magara ne bhaMDAranAM cihnavALo manuSya dhanapati thAya che. menA, pAlakhI, gADIDA ke thanA cihnane dhAraNa karanAra vAhanasukha bhegavanAra hoya che. hatheLImAM gharane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ hastasAmudrika 41 AkAra dharAvanAra makAna-milkatathI sukhI heAya che. hatheLImAM mudbaranA pratikavALA mANusa chalakapaTathI pUrNa hAya che. jenA hAthanI hatheLImAM pahADa, yAni, gagarA, ka'kahyuAkAra, manuSyazira ke trizULanI nizAnI r3hAya te mANusa divAna, vajIra, pradhAna, sacIva, kArabhArI, vahIvaTadAra, maMtrI ke evI kAi mATI paddIvALA adhikArI heAya che. hutheLImAM svastika, aSTakANu ke vananI velanI AkRtine dhAraNa karanAra manuSya lakSmInaMdana, vilAsavihArI ane sukhabhega bhagavanAra dhuraMdhara dhaMdhAdArI haiAya che. rAkSasanI mukhAkRti arthAt asuravadananI AkRti dharAvanAra mAnava dhanahIna, AbarU gumAvanAra ane kapaTI hoya che. hatheLImAM trAjavAnI AkRtivALA mANasa vahubyApAra kheDanAra, dhArAzAstrI ke nyAyamUrti thAya che. hatheLImAM vIchI te sApane AkAra dharAvanAra jherI ASadhe taiyAra karanAra ke upayAgamAM lenAra, araNyavAsI ke khunI hAya che. hatheLImAM tera, mALA, gAmaDuM ke yajJavedInI AkRti dharAvanAra manuSya nAyaka, gAmanetA, AgevAna, agresara ke bhASaNakartA haiAya che. bANu, baMduka ke vAvaTAnA AkAre jetI hatheLImAM hAya che te mANasa rAjaputa senAnAyaka ke phejalazkaramAM sevA bajAvanAra vIranara heAya che. hatheLImAM baLadiyAnI nizAnIvALe manuSya khetI karanAra ke jamInadAra hoya che. te tArA AkAra ke cAMdanInI AkRti dharAvanAra mANasa meTA bhAgI ke mahAna yogI heAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 5 me. : phaLasAmudrika : hastarekhAne phaLAdeza. samAdhyaSTAMga yogAnuSThAnaniSTa zaMkarasvAmi zrI vijJAnezvaratIya mahArAja vidika tiSa viSe vivecana karatAM hastarekhano phaLAdeza jaNAvatAM kahe che ke je mANasanA karakamaLa kahetAM kamaLa jevA hAthanA paMjAnI hatheLInA madhya bhAgamAM masyAkRti atha mAchalInA AkAra samo rekhA dekhAtI hoya te mANasa sakala kA. sidhi saMpAdana karavAne sadbhAgyazALI bane che. tenAM sarvakA saphaLa nIvaDe che. mAnaAbarU. je manuSyanA kamaLa vimAna hAthanA rAtA varNana pahoMcAnI madhyamAM vacce vacanI jagyAmAM masyarekhA arthAta mAchaDa jevI AkRti jaNAtI hoya te manuSya putra prApta kare ne gRhasaMsAranAM vividha prakAranAM sukha vaibhava bhogavavA namunedAra nasIbano bane. mAnaAbarU ne Ijajata meLave emAM koI prakArano zaka nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaLasAmudrika AnaMdamaya jIvana. je mANasanI leAhiyALa hatheLImAM daMDa sahitanuM tulAcihna (dAMDI sAthenuM trAjavuM) dekhAtu haeNAya, cAra khuNAnA gAma jeve AkAra dekhAtA hAya, ane vajra-zastranI AkRti jaNAtI haiAya te e tricihna dharAvanAra vyaktinA gRbhuvanamAM zrI siddha thayA vinA rahetI nathI te mAnava akhila jIvana paryaMta bhAgavilAsa bhAMgavI AnaMda ullAsamAM sukhazAntivALA divase niga mana kare emAM jarAye zaMkA nathI. kIrtivaMta janapAlaka dhanavAna, jo manuSyanI mAMsala hatheLImAM kamaLa samAna, kAmaThA sarakhu. zakitasamu tathA aSTakANakAra cihna dekhAtu hAya te manuSya janapAlaka, dhanavAna banI leAkeAmAM kIti pratiSThA prApta kare. mahArANI. 43 hAthanA panatI hatheLImAM kamaLasamAna AkRti dharAvanAra nArI mahArANI ane e vAta niHzaMka che. ceAdhyA. nA hAthanA paMjAtI hatheLImAM kAmaDA jeve AkAra dekhAtA hAya te nara yadAne jaMgamAM jhajhumanAre laDavaiyA thAya. ma, rAjavI. ne naranA hAthanA pahAMcAnI hatheLImAM AThAnA citranI AkRti dekhAtI haiAya te te mukhyatve karI rAjagAdI meLavanAra mabaccA thAya. rAjyapitA. hAcanA pAMjAnI hatheLImAM A khUNAnA AkAra jaNAtA hAya tA te vIranara rAjayasihAsana para ArUDha thaI peAtAnA rAjyanI prajAne saMtAnasanI mAnI tenuM saMpUrNa prakAre pAlaNapASaNu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 ne saMrakSaNasa vana karIne prajApAlaka prasidhdhi meLave. mAheAza vyApArI. AkAra dekhAtA hAya nIvaDI sArI dhanaprApti jIvana jIve. rAjA. adhyAya-5 je manuSyanA hAthamAM zaMkha, cakra, dhvajA te mesTsanA te manuSya vepAradhaMdhAmAM bAhoza kare. te pratiAsaMpana ta kenuM rAjyapitA tarIke zivazakitanA trizULa cihnane spaSTa svarUpe dhAraNa karanAra hatheLIvALA manuSya rAnna banavAne lAyaka Aya che. divAna. -2 bhairavanAthajInA tricihnane AchA svarUpe dhAraNuM karanAra vyakita rAjAneA divAna thaI zubha kAryAM kare, arthAta te divAnapadane yAgya heAya che. AkRtie lAbhaDAnIsUcaka tapazcaryAcaraNu cakrava jagadgurU zrI RtuMbharAzrama svAmio trikALadarzIkA mahAvidyA viSe vyAkhyAna karatAM AkArlR tenI lAbhaDAnI vaNaeNvatAM kahe che keH-- rAjakarmacArI. jenA hAthanA pahAMcAnI hatheLImAM gaNeza mahArAjanI trizULa zakitanI AkRti yathArthapaNe na dekhI zakAtI haiAya te manuSya mAtA, pitA, AcAya tyAMdanI sArA pramANamAM sevA karanAra rAjA cArI te. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaLasAmudrika puNyadAna karanAra. je manuSyanA paMjAnI hatheLImAM svarga, mRtyu te pAtALa halAvI sukanAra datAtrayakita trizULazastrane bhAsa thatA haiAya te manuSya dhama kAryAM, yajJa te puNyadAna karanAra niSpAvAna hAya. 45 devabrAhmaNapUjaka dha vIra. je mANasanA hAthamAM hanumAnanA vAMcahna trizULa samAna AkRtinuM darzana thatu' hAya te mANusa devasthAna te brAhmaNeAnI pUjA karI dharmadAna karanAra dhanavAna thAya. rAjavaibhavI. paMjAnI hatheLImAM jene rathanu cihna, cakra te dhvajAtI AkRti najare paDatI hAya te mAsa rAjavaibhava bhe.gavanAra bhAgyazALI ane. sukhI kArabhArI. je mANasanA hAthanA paMjAnI hatheLImAM cakra, dhvaja ane ratha-A traNa cihnamAMnu game te eka cihna zivAyanAM khInna khe dekhAtAM auAya te mANasa sukhI vana jIvanAra rAjakArabhArI ane, samrATa, cakrAMta. je vyakitanI hatheLImAM kuMDaLI, cakra, te aMkuzA AkAra jaNAtA hAya tene cakrati samrATa thavAnAM zubha cihnA che ema samajavuM. A sAmrAjyatripUrImAMthI ekAda cihna na dekhAtu hoya te te mANasa thADuMka rAjasukha bhegave. traNeya cihna dharAvatA manuSya pRthvInuM pAlana karanAra, mahApratApi, prabhAvazALI te mahAbaLavAna nivaDe e niHzaMka che. samudravAsI bhagavAna nArAyaNunuM e vacana che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 adhyAya-5 maMtrI. hatheLImAM garI, kaMkaNa ne manuSyanI mukhAkRti athavA kaLaza samAna cihna jaNAtuM hoya to te manuSya sukhaprApti karanAra rAjamaMtrI bane. mahAdhanavAna prakhyAta purUSa. jenI hatheLImAM sUrya, caMdra, vela, AMkha, aSTakoNa, trikeNa, makAna, hAthI, ke ghoDa samAna AkRtio jaNAtI hoya te manuSya hAthIdhoDAnI sAhyabIvALA ne mahAdhanavAna prakhyAta purUSa thAya. vidvAna, dhanavAna, guNavAna, je mANasanA hAthanA paMjanI AMgaLIomAM aMguThAnI vacce javacinha sarakhI AkRti dekhAtI hoya te manuSya saMsAramAM vidvAna, dhanavAna, guNavAna ne jJAnavAna thAya. jIvanaparyata te vividha jAtanA sukhavilAsa bhegavavAne bhAgyazALI thAya. kIti ne pratiSThAvAna, je mANasanA hAthanA paMjAnI vacalI AMgaLInA muLamAM athavA aMguThAnI pAsenI AMgaLInA muLanI nIce rekhAnI madhyamAM javacihna jaNAtuM hoya te te manuSya zrImAna banI patniputrAdikanuM sukha bhagave. jagatamAM kIrti pratiSThA prApta karI te jIvanaparyaMta AnaMdakalelamAM rAtri divasa pasAra kare. vAtacaka ane bhAgyacaka avicchinnagurUparaMparAprApta zaMkarAcArya zrI amarezvara gurU mahArAja sAmudrika jayotiSazAstranA ghAtacandra ke bhAgyacaka viSe vivecana karatAM jaNAve che ke - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaLasAmudrika dhAta je mANasanI AyuSyarekhA-hAthanA paMjAnI AMgaLInA thaDamAM pahoMcA bhaNIthI pragaTa thaI aMguThAnI najIkanI AMgaLImAM bhaLelI hoya che te rekhA-kadAca madhyamAMthI tuTI jAya to jaLaghAtanI jIvaleNa Apatti Ave. kadAca vacalA bhAgamAMthI uMce jaIne nIce jhukI jatI hoya to jhADa athavA divAla parathI nIce paDI prANaghAtaka mAMdagI bheLave. 120 varSanuM AyuSya. AyuSyarekhA aNIzuddha AkhI TacalI AMgaLInA thaDamAMthI nIkaLI aMguThAnI joDenI AMgaLIne maLatI hoya to te manuSyanuM AyuSya 120 varSanuM che ema jANavuM. AyuSyarekhA lAMboTuMkI heya te pramANamAM AyuSya ochuM-tuM mAnavuM. chatrapati rAjavI ke amAtya - je mANasanA aMguThA para gagana samAna AkAra jaNane hoya te mANasa rAjezrI thavAnuM cihna dharAve che ema mAnavuM. A AkAravALo mAnavI chatrapati rAjavI, senAdhyakSa ke amAtya thAya. paMcAvana satAvana varSa paryatanuM AyuSya bhegave ne saMpurNa saMsArasukha bhogave ema mAnavuM. rahayamaMtrI. - paMjAnI joDalI AMgaLInA muLamAM urvarekhA ; AvI hoya te te manuSya rAjAno sipAhI banI, zastra dhAraNa karI, ; rAjakAjanI vAtacito sAMbhaLavAno adhikAra meLave. jIMdagI paryaMta te vividha prakAranAM sukho bhagave. Ijajata ane AbarUra jIvana gujAranAra rahasyamaMtrI thavAnuM e zubhAcihna che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 adhyAya-5 , AnaMdI lakSmIpati. hAthanA paMjAnI urdhvarekhA vacalI AMgaLIne muLanI najIkamAM dekhAtI hoya te te manuSya patniparivAravALe AnaMdI lakSmIpata thAya. satapI. hAthanA pahecAnA thaDamAMthI eka rekhA nIkaLIne TacalI AMgaLInA muLane maLatI hoya te te mANasa dha rojagAra kheDI, keTaluMka dhana ekaThuM karI jIdagI paryata saMtoSakAraka rIte potAno jIvananirvAha calAve. videzamAM vasanAra dIrdhAyuSI. jenA hAthanI TacalI AMgaLInA muLanI najIkamAM urdhvarekhA sarakhI rekhA dekhAtI hoya te mANasanuM AyuSya se varSanuM mAnavuM, ne vAsa videzamAM jANo. lakSaNasUcaka rekhAo. je mANasanA hAthanA paMjAnI TacalI AMgaLInA thaDamAM eka kApA sarakhI rekhA hoya te manuSya yajJakartA, be rekhAthI dAtAra, traNa rekhAthI jJAvAna, cAra rekhAthI rAjavaibhavI, pAMca rekhAthI vidvAna, cha rekhAthI sabhAmAM pratiSThA pAmanAra, ne sAva rekhAothI daridratA bhogavanAra bane. A mujaba TacalI AMgaLInA muLamAM prANImAtranA janmanAM sukhaduHkha ane jJAna ityAdI sakaLa lakSaNe e rekhAo parathI jaNAya che. dharma, artha ne kAma. je manuSyanA hAthanA paMjAnI TacalI AMgaLInA muLanI nIce traNa rekhAo dekhAtI hoya te tene dharma, artha ne kAmanI nizAnI mAnavI. A traNa akRtio dharma, artha ne kAmanI prAptisUcaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaLasAmudrika 49 cihnanAM carcAtrA, pamatasthApanAcAya jagadgurU ko sa AmukhatI svAmijI hastarekhAvidyAnI cihnacaratavalI viSenuM pAta.nu pRthakakaraNu nIce pramaNe kare cheH-- je mAzusanA hAthanA pAnanI TacalI AMgaLInA muLa nIce eka rekhA dekhAtI hAya to tene puchapatinuM lakSagu mAnavu khe rUkhAgmA nIkaLatI hAya to te manuSyamAM dharmAtmAnA guNa che ema mAnavuM. traNa rekhAe jaNAtI heAya te tenAnAM durAca rIpaNAnuM dukhyu che ema jANavu. cAra rekhAe jaNAtI hoya te dhaNI e paraNanAra jANuvA. pAMca rekhAe! jagutI hAla te tene jJAnIra mAnavA. durAcArI nArI. je strInA hAthana: pujAtI TacalI AMgIna. thaDamAM rekhA dekhatI haiAya te daracArI che ema samajavu. Ayuna satAMta69 rAAAAMdhazvara zrI Ana zikA-- zrama svAmijI caitaya udyAnA mAnavayu,narNaya viSe nIce mujaba jaNAve che: ST je mAsanA hAthanA paMjAnI TayI AMgaLInA thaDamAMthI rekhA nIkaLI aNunI joDenI AMgaLIne jate maLe te te mANasanA AvaradA so varSa ne mAnavA. je vacalI AMgaLInA muLa taLe raikhA dekhAtI haiAya te te manuSya 75 varSanA AvarA bhAgavanAra che ema mAnavu. TacalI AMgaLInA thaDamAMthI rekhA nIkaLIne vacalI AMgaLImAMthI eka AMgaLa Adhe hatheLI tarapha dekhAtI hAya aa te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa0 adhyAya-5 manuSyanI jIMdagI 38 varSanI mAnavI. TacalI AMgaLInI joDenI AMgaLInA muLa taLe eka java jevaDI jya jevI rekhA jaNAtI hoya te tenuM jIvana 66 varSanuM jANavuM. nAnI AyuSyarekhA TuMkuM AyuSya batAve che. lAMbI AyuSyarekhA lAMbu AyuSya batAve che. AyuyarekhA kALA raMganI hoya te samAna bhAge sukhaduHkha bhogavavAnuM lakhyuM che ema mAnavuM. mAtApitAne kusaMpa, aMguThe ane tenI pAsenI AMgaLIonI madhyamAMthI be moTI rekhAo nikaLIne pahecA tarapha AvatI hoya, ne temAMnI eka hatheLInI madhyamAMthI AvatI hoya ne bIla aMguThA taraphathI AvatI hoya, temAMye hatheLInI madhyamAM thaIne AvanAra rekhA je sthaLethI nIkaLIne pahoMcAne maLatI hoya tyAM sudhI je AkhI hoya te te mANasanA mAtApitAmAM temaja te mANasane potAnA mAtApitA sAthe saMpa rahe. rekhA jo tuTaka paDI hoya to mAnavuM ke tene mAtApitA sAthe saMpa nathI ke tenAM mAtApitAmAM paraspara saMpa nathI, AyuSya ne jIvana. dhaMdika mArgapravartaka dvArakAmAdhIvara zrI samAdhi sAcAya mahArAja phalasAmudrikane AyuSyajIvana ne mRtyuno viSaya carcatAM jaNAve che ke - DhaMkA AyuSyane pitA. je mANasanA hAthanA paMjAnI hatheLImAM maTI traNa rekhAomAMnI je valI rekhA nAnI dekhAtI hoya te jANavuM ke tenA pitAnuM Ayu TuMka che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaLasAmudrika lAMbA AyuSyane pitA. je manuSyanA hAthanI hatheLImAMnI traNa rekhAomAMnI moTI rekhA rAtA raMganI jaNAtI hoya to mAnavuM ke tenA bApane khAvaradA lAMbe che. mAtAnuM TuMkuM AyuSya. jenI hatheLImAMnI traNa rekhAomAM chellI rekhA nAnI dekhAtI hoya te manuSyanI mAtAnuM AyuSya TUMkuM jANavuM. mAtAnuM lAMbu AyuSya. jenI hatheLImAMnI traNa rekhAomAMnI keTalI rekhA lAMbI dekhAtI hoya tenI mAtAnuM AyuSya lAMbu mAnavuM. mAtApitAne sahasvargavAsa. je mANasanA hAthanI hatheLImAM traNa rekhAomAM mAbApanI beu rekhAonI madhyamAM trizULanA jevo AkAra jaNAta hoya te mANasanAM mAtApitAne sAthe svargavAsa mAnave. A cihnavALAnAM mAtApitA ekasAthe svargaprayANa kare evo yoga hoya che. pharI deha dharanAra mAtApitA, sarvaya mANasanA hAthanA paMjanI hatheLImAM mAbApanI beu rekhAo bhinnabhinna hoya che. mAnI rekhA aMguTho tathA tenI najIkanI AMgaLInI madhyamAMthI zarU thaIne aMguThA tarapha pahecAne maLe, ne bApanI rekhA teja sthaLethI nIkaLI AyurekhAnI taLe pahoMcIne maLe te rekhAo dhAraNa karanAra manuSyanAM mAtApitA saMsAramAM pharIthI deha dhAraNa karaze. nidhana banavAnI nizAnI. je manuSyanA hAthanA paMjAnI hatheLImAMnI mAbApanI rekhAonI madhyamAM anya dalIka nAnakaDI rekhAe AvI teya te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ para adhyAya-5 mANasa nina thaze ema mAnavuM. A vacalI rekhAe nidhana banavAnI nizAnIrUpa che. jhINI sutaranA tAra jevI rekhAe mAtApitAnI rekhAe vacce dekhAya te paNa e pramANe mAnavuM. zrI nikhilanigamAgamasArahRdaya zaMkarasvAmizrI nArAyaNumahArAja hastarekhAnAM sArAMmA pariNAme jaNAvatAM kahe che ke: tI AbarUdAra, budhdhivAna ne sukhI, je mANasanA hAthanA paheAMcAnI hatheLImAM mAtApitAnI rekhAonI madhyamAM trikANu, trizULa, aSTakANu te cakranAM cihna, hAya te mANasa bahuja AbarUdAra, mudhdhivAna ne sukhI thavAnI nizAnIvALA jANavA. dhanavAna, guNavAna ne sukhI. je mAzusanA patnI darzAya AMgaLIJAnA vaccenA veDhA gaNI tene traNe bhAgatAM de bhAgAkAra 11 ke 1ra Ave te jANavuM ke te bahu dhanavAna, guvAna te sukhI mAsa che. du:khI, rAgI ne dhanahIna daLe AMgaLImAnA kApa gaNIne tene traNe bhAgatAM bhAgAkAra tera Ave te mAnavuM ke te manuSya duHkhI, regI te dhanahIna che. zubhAzubha lakSaNa.. je mAsanA hAtho daya mAMgaLImanA vaccenA veDhAe ne gaNI tene traNe bhAgatAM bhAgAkAra 15 ava tA te manuSya cera banaze ema navu. 16 Ave te cAra uparAMta kharAba karmoM karanAra, 17 Ave te mahApApI ne apakati meLavanAra ne 18 AvatAM nAnAprakAranAM sukha bhegavanAra bhAgyavAna heya ema mAnavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaLasAmudrika 53 jahubA. je mANasanA hAthanI dazeya AganAe e che gaNIne tene traNe bhAgatAM je bhAgAkAra 19 Ave to mAnavuM ke te manuSya IjajatadAra ane saguNavAna banI bhAre mAna-kAra pAmaze. kadAca bhAgAkAra 20 Ave to jANavuM ke te mATe tapasvI thaze. bhAgAkAra 21 Ave to te mahAjJAnI mahAtamA thaI ghaNuM mAna meLavI mahAtejasvI yogI tarIke lokaprasiddha thAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 6 che. 4 graha sAmudrikaH upacihenuM avalokana. zrImadrAjAdhirAjagurU bhumaMDaLAcArya jagazurU zrI vizvazrama ravAmijI sAmudrika mahAzAstranAM upacihnonuM avalokana karatAM cAMdanI, cArasa, catuSTaka, trikeNa, aMkuza, bindu, vartuLa, jALI, java, tArA, cAkaDI, pravAsarekhA, ne arirekhAnuM vivaraNa nIce pramANe kare che - cAMdanI, cerasa, catuSTaka. gurUmahArAjane grahabhuvana para avalokAtI cekaDI kaI eka mANasa-sAthenA snehasaMbaMdhanI sucanA kare che. je enI sAthe bhAgyarekhA zubhaphaLanuM sUcana karatI hoya te premaprasaMganA puNyabale bhAgyodaya thavA pAme che. je A AkAra suryanArAyaNanA rahasadana para nahiM hatAM Aditya-aMgulinA muLa sthaLa pAse arthAta suryanA sthAnanI bAjumAM hoya te te manuSya pote Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ grADasAmudrika papa paisAdAra nahiM banatAM mAladAra mANasanA saMbaMdhamAM adhika AvavA pAme che. triANa, akuzabidu. haLImAM keTalIka vAra svataMtra rekhAothI trikoNa banatA dekhavAmAM Ave che. A trikoNano AkAra tene dharAvanAranAM aharAnAM sAravyavahAranAM kAryomAM, jA pula karelI caLavaLamAM sattA sthapavAmAM ne samAjavyavasthA naLavavAmAM tene benamuna. bahAra ne jIta meLavanAra jaNAve che. aMkuzano AkAra je sthaLe jovAmAM Ave che, te sthaLanuM paNa te ati zubha phaLa Ape che. bindunuM pratika vizeSe karI mANasanA hAthanA pahecAnI hatheLImAM AvelI rekhAo para AveluM jaNAya che. vartuLa, jALI, java. hatheLImAM jaNAtI vartuLanI AchI bhAsatI AkRti surya devatAnA grahada paraja zubha prabhAva pADe che. vartuLanI AchI jatI AkRti suryadevanA rahasadana para cakra samAna pratApa pADe che. A prakAranAM ca dharAvanAra mANasa purNa pratApazALI hoya che. haLImAM jAti jALInA AkAra devatAonAM binabhinna sthaLo para najare paDe che. je mAnavahatheLImAM gurU mahArAjanA maMdira para jALInI AkRti dekhAya che tevA manuSyonI jaMdagImAM gurUgrahanA durNe jaNAya che. AvI avasthAvALe mANasa atizaya abhimAnI ne Apakhuda khAsiyato hoya che. je hatheLImAM zanidevatAnA sthAna para jALInI nizAnI jaNAtI hoya, to te manuSyamAM zanigrahanA durthaNe jaNAya che. A mANasa ati udAsa, phikaramaMda chaLakapaTI ane ghAtakI devAmAM Ave che, mANasanA hAthanI hatheLImAMnI javanI AkRti sAmAnya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 adhyAya-6 rIte hatheLInI rekhAone mathALe mAlama paDe che. A AkRti jyAre zrabhuvaneA para jAya che, tyAre te grahanAM gharethI sucita thatA prabhAvane ocho karI nAkhe che. hatheLImAM je gurUdevatAnA devaLa para javanuM pratika jaNAtuM hoya te te manuthanI mahAtvAkAMkSA maMda paDelI hovAnuM samajAya che tArakaDI. manarekhA tathA prajJArekhAnI madhyamAM je tArAnI AkRti jovAmAM Ave to tevA tArA je je grahanAM devaLo taLe dekhAtA hoya te te prahanAM sArI zreNInAM phaLa Ape che. manuSyanA hAthanI hatheLImAM cekaDIne AkAra aMtararekhA ne prajJArekhAnI madhyamAM mAlama paDe che. A ekaDI jAduvidyA, AdhAmika kaLA ne gakriyA Adi gukhAnanI AgAhI Ape che. guptajJAnanI e sUcaka nizAnI che. cAturvaryazikSaka zaMkarAcArya zrI vimAcArya mahArAja rekhAnirIkSaNamAM pravAsarekhA, ArirekhA tathA peTApratiko viSe vivecana karatAM jaNAve che:-- pravAsarekhA. hatheLImAM caMdabhuvana para ADI AkRtio, maNibaMdhamAMthI praveza karI AgaLa jatA ubhA AkAre ne AyuSyarekhAmAMthI prAkaTaya pAmI caMdramAnA coka pratye cAlatAM pratike parathI jamInanI ane jaLanI musApharIo spaSTa thAya che. paryaTanapratika uMcuM vadhatuM jatuM hoya te pravAsa phAyadAkAraka nIvaDe che. pratika nIcuM jatuM hoya to pravAsa nukazAnakAraka nIvaDe che. AvI jatanA AkArone aMte cokaDInuM cihna najare paDatuM hoya te musApharI daramyAna aNadhAryo akasmAta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57. graha sAmudrika navA pAme che. AvI AkRtinA aMtamAM javAnI nIzAnI paDI hoya to musApharI muzkelIbharI ne nukazAnakAraka nIvaDe che. * arirekhA. hatheLImAM AvelI maMgaLadevanI rekhAnA bhuvana para ADI AvelI AkRtio arirekhAnA AkAra manAya che. A prakAranA AkAre je uMDA gayA heya che te aridaLa parAjIta bane che. AvA AkAra je ate uMcA jatA ya to duzmano temanA mananI murAda bara lAvavAmAM nArIpAsa nIvaDe che. e AkAro nI namatA hoya che to te manuSyane hada upagaMta saMkaTa sahana karavuM paDe che. AvAM Aripratika maMgaLa mahArAjanA prahasadanamAMthI zarU thaI ravirekhA kiMvA jayarekhAne bhedatAM hAtha te mAnavIne mAlapANIne mAra ne IjajatanI barabAdIne prahAra sahana karavuM paDe che. AvI zreNuMnI arirekhA prArabdha arthAta bhAgyarekhAne bhedatI jaNAya che te manuSyane tenA vepAramAM pratispardhAi e taraphathI bhAre sahana karavuM paDe. peTApratiko, hatheLImAM je suryanArAyaNanA grahamaMdira para zyAma bindu jaNAya te te bindu kitine kalaMka lagADanArUM ne pratiSThAne pratyAghAta pahoMcADanAruM mAnavuM. budha grahanA bhuvana uparathI je eka sIdhI lITI jatI jaNAya to tenA bhAvimAM nahiM dhArelo nANAMne phAyado thavAnuM mAnI levuM. jo budha grahanA bhuvana para traNa ke cAra sIdhI sApha AkRtio hayAta hoya te te AkRtivALA mANasane vaidakiya viSayane chaMda hovA joIe. AvA AkAravALA manuSya vaida, hakIma ke DokaTara na hoya te paNa te bIjA vyavasAya tarIke davA devAno vyavasAya calAvatA hoya che. budhadevatAnA grahasadana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 adhyAya-6 para je ADI sApha AkRti jaNAtI hoya te te mANasane dhara ke dukAnamAM cerI thavAnA kAraNe mahA muzibatamAM mukAvuM paDe che. maMgaLa mahArAjanA maMdira para paDelI A prakAranI ubhI AkRtie mANasanI kAtila kuratAbharI prakRti darzAve che. maMgaLadevanA maMdira para kALA raMganuM tala jevuM TapakuM dekhAtuM hoya to te mANasane yuddhathI asahya IjA thavA pAme che. zukadevatAnA sthAna para cArapAMca ubhI lITIo pAse pAse AvelI jaNAtI hoya te tevI AkRtivALo mANasa upakAra para apakAra karanAre bekadara hoya che. tene mahebatamAM bhAre muMjhavaNa thAya che. zukadevatAnA sthAna para maga jevuM kALuM TapakuM najare paDatuM hoya te te manuSyanA mastakanA magajataMtuomAM azakita ane jJAnataMtuomAM nirbaLatA AvirbhAva pAme che. jo candramAnI jagyA para ardhatrikoNano AkAra jaNAto hoya te tevI AkRti pANImAM ke pratiSThAmAM DubI maravAne Dara dekhADe che. zukadevatAnA sthAna parathI AraMbhAI gurU mahArAjanA sthAna para jato AkAra mANasane koI nahI saMbaMdhI taraphathI sahakAra ne sahAyatA saMpA. dana thatAMja saddabhAgyanI saMskRddhi thaze ema sucave che. mahAtrikoNa ne viziSTa pratika. gamatItIravAsI zaMkarasvAmitrI nRsiMhatIrtha mahArAja grahasAmudrikanA maThAtrikoNaphaLa ne viziSTa pratika baLa viSe jaNAve che ke - viziSTa AkRtio. manuSyanI hatheLImAM pekhavAmAM AvatI caMdra, cirasa ne catuSkanI viziSTa AkRtio spaSTa rIte dekhAtI hoya te te temanAM sArAMmAThAM pariNAme bahekAvI de che. AvA prakAranuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 - - graha sAmudrika pa9 eka paNa pratika je tenA yathAyogya sthaLe dekhAtuM hoya to te jagyA ke AkAranA phaLane anahada ujajavala karI muke che. AvAM pratikomAMnAM keTalAMka azubha banAvonuM paNa sucana karatAM hoya che. zani mahArAjanA sadana para jaNAtI cekaDInI viziSTa AkRtithI zanidevatAnI jagyAnI jAherajalAlI miTAvanArI tenI chAyA jIMdagImAM vadhu vakhata sudhI draSTigocara thAya che. prArabdha rekhAne A nizAnI zanIdevatAnAM prabhuvana para aDakato hoya te tevI jAtanA mANasane aNadhArthe samaye akasmAtane aMge aMta AvI jAya che. maMgaLadevatAnA maMdiranA medAnamAM catuSkanuM pratika dekhAya, ne te AyuSyarekhAne aDakatuM hoya to te mAnavIne te vakhate kArAgrahanAM kaSTa sahevAM paDe che, ema na thAya to tenA para adAlatane AMgaNe mukaddamo maMDAya che. manuSyanA hAthanI hatheLImAM AvelI manarekhA ne prajJArekhAnI madhyamAMnI jagyA tathA AyuSyarekhA, prajJArekhA temaja svAththarekhA (ArogyarekhA) ne maMgaLa mahArAjanA maMdiranI madhyamAM cano trikoNAkAra mahAtrikoNane nAme oLakhAya che. A mahAtribhunI traNeya bAjue zakitazALI rekhAonI banelI hoya che. je A patrikoNAkRti sAMkaDI na banI jatI hoya te te mANasanA vicAre vizALa, Arogya anupama ne prakRti hiMmatabAja ne sAhasika hoya che. ArogyarekhA je AyuSyarekhAthI dura jatI hAya, ne temAM bhaLI jatI na hoya to te manuSyanuM zarIrasvAdhya anupama hoya che. ArogyarekhA AyuSyarekhAnI najIkamAM najare caDhatI hoya, te AyuSyarekhAmAM ekatrita thaI jatI hoya te te manuSyanA tanabadananI taMdurastI nAdurasta rahevA pAme che. je prajJArekhA TacukaDI ne sIdhI hAI manarekhA pratye jatI hoya tathA pahacAnI hatheLInI sAmI dizAmAM cAlI jatI hoya te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 adhyAya-6 prajJarekhA TacukaDI ne sIdhIsaTaDAvAne lIdhe tevI rekhAvALA mAnavInI prakRta asabhya ne mudha bahera mArI gayelI hAya che. udaranirvAhanA vyavasAya, manuSyajAtinA udarAMnarvAha athavA dravyaprAptine vyavasAya mukhyatve Azare ekavIsa varSathI ArabhAi lagabhaga khetAlIsa va pa tatA hovAne lIdhe A vibhAgamAM maMgaLa mahArAjanu madira samAi jAya che. e ekavIsa varSAnI agAunAM varSamAM paNa AndolAnA Arbha thavA pmyA haiAya te eka vanI aMdara prArabdharekhAne prAraMbha thAya che. janmasid zrImAna ke vaMzavArasAnA sagA hakathI jemane jajamIna prApta thayAM hAya tevI kATInA mAnavImAM AvI avasyA avazAkAvanArI nizAnIe najare caDatI hoya to te manuSyanI vartamAna sukhI sthitine kamAsa kADhI zakAya che, chatAM paNa je AvI zreNItA garbhazrImaMta krAi paNa kADhatA vyavasAya karatA jaNAya to te rAjagAranI * zarUAta ne temAM thanAra mA nukazAnanI agatyanI mAhitI uparAMkata gaNutro anusAra prArabdharekhA parathI parakhI zakAya che. je zanidevatAnA, sUrya nArAyaNanA athavA gurUmahArAjanA grahamaMdirapura prArUrekhA uDI jatI hoya te te amuka amuka prakAranI AgAhI Ape che. gurUdeva, zAMnedeva ke suryadevanA devaLapara UMDI jatI prAraUrekhAthI pradarzita thatuM pariNAma prArabdharekhA para sArU yA mu` phaLa batAvanArI nizAnIo para te te sAthe mAnavInI draSTie paDe evA niyama che. . ---- AkRtivicAra. dvArakApurAdhIzvara jagadgurU cahasAmudrika viSe vihaMgAvatrAkana karatAM aguDAAMgaLInI zrI zrIdharAzramasvAmijI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahaMsAmudrika AkRtie sabaMdhenA vicAra viSe peAtAnu mujaba jaNAve che. hutheLIvibhAga. pAtaLI, sAMkaDI ne karacalIvALI gaLI je manuSyane hAya te manuSya DIka, zudhdhamada, barbAna nayA natika zaketazunya hAya che. mrh 61 vakatavya nIce mAM vaikasita, majabuta ne sArI ratu vaLI zake teve Atha je manuSyata heAya te manuSya suvyavasthita, karadAta, grAdghazakitavALe, te vicArAte kannumAM rAkhI yathAyogya -upayoga karanArA hAya che. at.vakasita hAtha je manuSyane DrAya te svAsthya sAdhu, ayarAAgama bhagavanAra ne ativazvAsu meAjamajAka karanAra, mANasa heya che. rAinekAMsa, sakhta ne kakarA hAtha je manuSyane hAya, te masa ja MgalIpaNuM ne hevAniyata :nAvanArA jIllA te sitamagara hAya che. paheLI hatheLI, kALe! mANasa kamanasIba, paisAnI khuvArI karana!rA tathA niSphaLatA meLavanAra hoya che. AMgaLIenA sAMdhA, save vikasata tathA spaSTa ne e. je manuSyanA hAthanI AMgaLIonA pahelA haeNAya, te vicAramAM krama ne kAraNuM, suvyavasthata kA amala mAM mukAya tevuM vartana dharAvanArA heve aMguThAnA pahelA vaDhe AkRta sucave aguDAvALA mAnavI asAmAnya buddhavALA hAya, TuMkA hAya tA te ayAgya kAraNakatavALuM| arthAt ADe mAge vaLelI mudrzAtavALA hAya. je viSarakhA candragarapara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com che, tevA meTA paraMtu jo te
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 adhyAya-6 paDe te! tema thavA vadhAre sabhava che. brahatigiri jo uMcA hAya te tenuM mithyAbhimAna sucave che. DAyanI AMgaLIenA pahele sAMdhe bahu vikaselA hAya, to tene dharAvanAra mANasa ghaNIja buddhivALA hrAya che. paraMtu jo hastarekhA zuSka ne pAtaLI hAya te samajI levuM ke tenAmAM zakitanI uNapa che. manuSyanA hAthanI AMgaLIonA baMne sAMdhA vikasita hrASa to te samatAlatA, krama, niyamitatA, sArA ne yogya vicAra, pRthakakaraNu, nirIkSaNa, vijJAna pratyenuM valaNa, vigere darzAve che. je A lakSaNA sAthe candragire paNa uMcA hAya te te sakAraNa kAvya tathA vaijJAnika saMgItanA roAkhavALA hAya. bIjo sAMdhe! vikasita haiAya te te manuSya vyAvahArika kuzaLatAvALA tathA vastukramavALA hAya. ativikasita sAMdhA hAya to te manuSya kalA pratye pakSapAta dharAvanAra, sphuraNArthA katavALA kSaNika vicAre sevanAra ne mArnAsaka bhakSaNathI kA karanAra hAya, tenI pahelI dhAraNA yAgya. prakAre siddha cAya, paraMtu pAchaLathI mujhavaNu AvI paDe. avikasita sAMdhAvALA manuSya kharAba ane guMcavAyalI tatha caMdragiri para paDatI zirekhAvALA hrAya, taduparAMta te svayaM' jIrA ne kheATI dhAraNAvALA hAya. avikasita sAMdhA hAya, te te manuSyanI sarekhA jIvanarekhAthI judI hAya, to tema hAvAthI te bhulabharelu sAhasa kheDanArA tathA khoTA AvizvAsa dharAvanArA hAya. vikasita sAMdhA, AMkaNI, kAraNu ane buddhithI kArya karavAnI zaktinA viSayanuM nirIkSaNa karatAM draSTigocara thAya che ke avikaaiita sAMdhAvALA manuSya raghurA, valaNa ane kSaNika vicArothI kAya karanArA haiAya che. AvA vikasita sAMdhAomAM kALabaLe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ graha sAmudrika * * * * * * phera paDato nathI. paraMtu avikasita sAMdhAomAM phera mAlama paDe che. keLavaNuM, AtmasvAthya, ne buddhivikAsane kAraNe avikasita sAMdhA vikasita thaI zake che. AMgaLIonA prakAra manuSyanI TuMkI AMgaLIe caMcaLa, svayaMspharaNathI kAma karanAra, utAvaLe nirNaya karanAra, upalakiyuM jenAra, sAmAnya vastune jhaTa grahaNa karanAra, TuMke ane samaye sAvadhAna manuSya tarIke tene oLakhAve che. paraMtu je bAkIno hAtha nabaLo hoya te te manuSya avagaNanA ane hAsyane pAtra dekhAvavALo tathA aMdagI saMbaMdhamAM bedarakAra hoya che. TuMkI ne jaDI AMgaLIo. manuSyanI TuMkI ane jADI AMgaLIo te mANasane kruratAvALe, TuMkI zirorekhAvA, yukitanI uNapavALe, vicAra ane vartanamAM bedarakAra hovAnuM darzAve che. je tene caMdagiri bahu vikasita hoya to tema thavA saMbhava che. paraMtu je nakha TuMkA ne sirSarekhA lAMbI hoya to te manuSya badhI vastuo ke yukitane samajavAnI zaktivALo hAya. TuMkI AgaLI ne vikasita sAdhA. TuMkI gaLI ne vikasitA sAMdhAvALo manuSya kAraNa ane pramANuzakitanI sahAyatAvALo hAtha. lAMbI AMgaLI ne vikasita sAMdhA, lAMbI AMgaLI ne vikasita saMdhAvALA manuSya ghaNuM jhINavaTavALa hovA chatAM paNa sAmAnya vastu khoI besanAre, TApaTIpanI cAhanAvALe te sahaja ke dhI svabhAvano hoya. lAMbI AMgaLI ne pahele je vikasita hoya te te manuSya Atura, sAvadha ne svAtaMtryasaMrakSaka heya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 adhyAya-6 * pahelA lAMbA veDhA. pahelo veDhe jo lAMbe heya te manuSya gAMDapaNane vicitratAvALo hoya. A avizvAsapAtra manuSya bIjAnI TIkAno udho artha lenAra ne arthahIna vANImAthI uMDe artha kADhanAra hoya. para tu jo zirSarekhA lAMbI ane aMguThAno bIjo veDhe lAMbA hoya to uparanA avaguNo ochA thAya. lAMbI AMgaLIvALe mANasa Darapaka, kaNa, luce, ne hAravALe heya. je ke zirSarekhA sArI hoya, ne maMgaLagiri ThIka vikasita thayelo hoya to e avaguNa upara kAbu rahe. la bI ne vikasita sAMdhAvALI AMgaLIvALe manuSya vaDhaka, dalIla karanAra, laMbANapurvaka samajAvanAra, vANI, vartana ne dukRtya mAM hiMmata karanAra, takarAra, aprAmANikatA, kaTAkSa ne mArata pratye valaNavA be haiyAM teno aMguThe moTera ane nakha Tu kA hoya to te manuSya khAsa lAMbI jhINI najaravALe, ma jhINI najaravALo, vaDa gAvalokana karanAre teneja tIvra |ha ga leAkanaza kanALe heya. 5 % nagna 1 zrI maccharadApIThAdhIzvara zrI vizrvAcArya mahArAja hastarekhA zAstranA bhinnabhinna vibhAge nuM varNana karatAM nA praNe jaNAve che. AMgaLIo. manuSya pahecAna ApIe . to vaDhe svayaMskaraNA, bIjo haio vi zA kata, na veDhe vastuvala , ane Tuku TeravuM te mANa nA mAjazekhane abhAva darzAve che. vAMkIcUMkI AMgaLA, Tu kA nakha, mAtra hArekha, zirSarekhA ne jIvanarekhA je manuSyane hoya te manuSya dhAtakI ane Apakhuda - hAya, paraMtu sArI rekha.vaLA hAthavALe manuSya makare tathA krodhI svabhAvanA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahasAmudrika 65 majabhuta ne sakhta AgaLavALA hAthavALA manuSya sakhta vanavALA hAya. pALa namatI AMgaLIevALA mANasa DAce, hAM!zayAra, uDAupaNuA tarapha valaNa rAkhavA te AturatAvALe hAya, cI AMgaLIevALe! mAnavA tai!bhA hoya, paraMtu j hama thI AkArA dekhAya to tene kAryo karavAmAM AturatA vALA mAnaveA. lIsI pAradarzI so AMgaLIovALA manuSya mukheryAM ne vADiyA hAya; game tema paNa jo AMgaLIonA paDelA veDhAna TArce saheja upaselA bhAga hoya to te manuSya dhvanamAM tayA khArAkamAM lAgaNIpradhAna hAya che te khIjA mAsane dubhavI zakatA nathI. upara vakI AMgaLIe kALe nuSya leAbI, lAlacu ane lAMcarUzvata lenA, lakSmInI vadhAre paDatI DAlavatA rAkhanAra hAya che. hAM. mAMgavA jama te mA Ila, cuMcaLa, atikhAna, raoNthe yAta jANI jonAra sakhata zabda capaTAM TeravAM. pahelI ja rahe, prANIma sAkara na, khetI 1, bhujArapara hAra te hetu re mA pratye zu vikasita sAMdhA ke capaTAM vALa vastu kAna, prANa te sanathI karanArA yuM vasti sudhI ne capaTAM TeravAMvALe; manuSya purA, kSaNaka vicAra, tathA ekAeka dezAMtara karanArA haiya. zasa TeravAM. cArasa TeravAMvALe manuSya sAmbutA, vicAra tathA AcArana cAkakasatA, tatvajJAna, rAjarnati, samAnya vijJAna ane nIti, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com hai che. tha pratyeka
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-6 bhASA, vivAda, piMgala, vyAkaraNa, rAgarAgiNI ane anya racanAtmaka vastu viSe hAla dharAvanAro hAya. zodha, kapanA ane vakatRtvazakita pratye prema rAkhanAra hoya. tenuM kareluM kAma ochuM gaNAya, paNa tenI vyavasthA ne svacchatA vakhaNAya. paraMtu je sAMdhA vikasita haze to te pramANe thaze nahiM. nizAnIthI lAbhAlAbha AdimaikAntikasthAna dvArakAzya zaMkarAcArma zrI kezavatIrtha svAmijI gRhasamudrikamAM nizAnIothI thatAM narenukazAna nIce pramANe darzAve che. gurUnI AMgaLI. je mANasanA hAthamAM cAkaDInI nizAnI hoya te mAsusa bahuja dhArmika taraMgathI udbhavatI mananI Asthara sthItivALo thAya. je mANasanA hAthamAM tArAnI nizAnI hoya tenI aMdagImAM eka bahuja sAro avasara Ave. jenA hAthamAM trikoNanI nizAnI hoya te mANasa dhArmaka vAyamAM niSNuta bane. saphaLa pradhA, je mANasanA hAthamAM vartuLanI nizAnI hoya te mANasanI zuddhi para zraddhAno vijaya thAya. bandIvAna dharmAdha. jenA hAthamAM jALInI nIzAnI hoya te mANasa baMdIvAna thAya ane tenI amaryAdita dharmAdhatAthI saMsAramAM atirita yAti ubhI kare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ graha sAmudrika kharAba khAsiyata jenA hAthamAM sIdhI sApanA AkAranI nizAnIo heya te mANasa kharAba vRtione poSaka ne AzAo rAkhanAra hoya, adekhe, prapaMcI. jenA hAthamAM ADI nizAnI hoya te mANasa adekhe ne prapaMcI prakRtine bane. meTAthI rakSaNa je mANasanA hAthamAM cekaDInI nizAnI hoya tenuM meTA mANasathI rakSaNa thAya. pavitratAnI pratimA. je mANasanA hAthamAM ubhA tArAnI nizAnI heya te mANasane pavitratAnI pratimA jANa. nirlaja. je mANasanA hAthamAM AvatA ane ardhacandranA AkAranI nizAnI hoya te mANasa lAjazarama vagarane heya. pravINa rAjapurUSa, je mANasanA hAthamAM ubhA trikoNanI nizAnI hoya te pravINa rAjapurUSa thAya. eka nizcacI. je mANasanA hAthamAM sidhA catuSkanI nizAnI hoya te cokakasa nizcayana bane. mithyA abhilASA. ( je mANasanA hAthamAM moTA vartuLanI nizAnI hoya te phaLibhUta na thanAra miyA abhilASAvALe hoya. kharAba hetu je mANasanA hAthamAM jALInI nivAnI haya te kharAba hatae rAkhe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 adhyAya-6 udAracaritra, je mANasanA hAthamAM zukranI jagyAmAMthI nIkaLI gurUnI AMgaLInA bIja vibhAga sudhI rekhA jatI hoya, te udAra caritra ane yaza meLavanAra mANasa thAya. kharAba Teve. je mAsanA hAthamAM ADakatarI cAkaDInI nizAnI hoya te kharAba vALa hale. nirlajaja nara je mAsanA hAthamAM ADA vAMkA tArAnI nizAnI hoya te nirlajaja svabhAvane thAya sitamagara javAMmarda. je mANasanA hu pa vakra kI nizAnI che te sitamagara javAmarda che. mane che, je mana ane hA 1 kapa banI nizAnI hoya te kahura evA " enA hA. 9 e. . vi . . tA. rara na ra sAvano te thAya. je mArA hA pADI hatI. na zAno hAya te Aghana karavAnA svabhAvavALe vi. zakA svabhAva. je mANasanA hAthamAM vAka cuMkI cAkaDInI nizAnI hoya te bahuja zakAzIla svabhAvanA hoya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahasAmudrika bhayAnaka bhaviSya. je mANasanA hrAyamAM tArAma`DaLanI na ca te bhayAnaka bhaviSyanA thAya. 69 abhaNa, huThIAA. je nANusanA hAthamAM ADI rekhAnI jAte ya te bhukhyu ane DIle huMya. jherathI meAta. je mAMNusanA hAthamAM mamAM eka baDI rekhAnI nizAnI hAya tenu jherathI meAta thAya, prANaghAtaka prasaMga. je mAsanA vacamAM naDI dekhAtI cAkaDInI nAnI hAMsa tenA jIvanamAM prabhudhAtaka prasaMga Ave, ~h rekhAkRtiethI lAbhahAni pramahaMsa parivrAjakAcArya' zaMkarasvargAma thI vizvAzrama mahArAja prasAmudrika plAyanA rekhAkRrya lAInanA sa viSe nIce pramANe spaSTikaA kare che :~~~ AtmadhAtaka patti. je mAsanA hArkano tenA upara AtmadhAtaka Apatti Ave che. jIvaleNa Ata. je mANasanA hAthamAM jADI dekhAtI catuSkAnI nizAnI DrAya tenA jIvanamAM tenA rRpara jIvaleNu Aphata utare, chupI vidyA pratye prIta. je mAjIsanA hAthamAM madhyamAM triANunI nAnI DrAya te chupI vidyA pratye mukhyatve karIne dhyAna ApatA thAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com DA ke dArIno hAya
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 adhyAya-6 gutajJAnanI zeAdha je mANasanA hAthanA vacalA bhAgamAM vartuLanI nizAnI hoya te gusajJAnanI zodhamAM vijaya varanAre hAya. durbhAgI dadI. je mANasanA hAthamAM eka karatAM vadhu jALInI nizAnI hoya te durbhAgI dardI bane. vaMdhyatvavALI vanitA. je strInA hAthamAM cAkaDInI nizAnI hoya te vaMdhyatvane pAme. arthAta tene saMtati na hai. thorIno svabhAva. je mANasanA hAthamAM cAra cokaDInI nizAnI hoya te cArI karavAnA svabhAvane thAya. hiMsaka khAsiyata. je mANasanA hAthamAM uMDI tArAnI nizAnI hoya te hiMsaka svabhAvano athavA hiMsAne pAtra thavAnA bhaviSyano heya. chaLaprapaMcanI halakI vRtti. je mANasanA hAthamAM uMDA trikoNanI nizAnI hoya te La prapaMcI ane halakI vRttine thAya. ghAtakI hadaya. je mANasanA hAthamAM vadhAre upaselA catuSkanI nizAnI hoya te ghAtakI hRdayane bane. muMcha, cittabhrama sthitine. je mANasanA hAthamAM jhINuM jALI hoya te muMcha svabhAvathI utpanna thatI cittabhrama sthitine hAya. jagadagurU zrI padmanAbhAcArya svAmi mahArAja saryanI AMgaLInAM cihnonI lAbhahAnI nimnalikhita Alekhe cheShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahasAmudrika 71 pavitratAvALA purUSa, je mANasanA hAthamAM spaSTa cekaDInI nizAnI hoya te pavitratAvALo purUSa bane. vijayakIrtinI kiraNAvali. je mANasanA hAthamAM camakatA tArAnI nizAnI hoya te bhavyatA, vijaya ane kIrti meLavavAnI kiraNavalivALo heya. keLAvijJAna, je mANasanA hAthamAM tINa viNanI nizAnI hoya te kaLAvanAvALa bane. vijayI varanAra, je mANUsane hAthamAM tIkSNa vartuLanI nizAnI hoya te vijayazrIne vare che. gAMDapaNavALA. je mANasanA hAthamAM maTI jADI jALInI nizAnI hoya te gAMDapaNavALe thAya. dveSI svabhAva. je mANasanA hAthamAM bahu jADI dekhAtI upaselI kaDInI nizAnI hoya te niSphaLatA meLave ane abhimAnathI utpanna catA haiSavALa bane. asAmAnya baLavAna. je mANasanA hAthamAM taratA tejasvI tArAnI nizAnI hoya te asAmAnya baLavALe thAya. kaLAsarjaka. je mANasanA hAthamAM khADA kharabacaDApaNuM vinAnI cokhA trikoNanI nizAnI hoya te kaLAsarjananI abhuta budhi zakitavALo bane. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 viziSTa zakitazALI. je basanA hAthamAM eka karatAM vadhAre anuSkanI bharata hrAya te vibhraSTa vyAkhAomAM sakriya thatAM taMtravALe ghaca, vijayavAna. adhyAya-da je mAlyusanA hAthamAM upara lagAvI aMtulana hata hAya te vijayazALA khA akhe!. je mANasanA nizAna heAya te deza 2Ava thAma du:khI. hamAM jhI jhINA kApI mAna je mApusanA kAcu rekhAnI nizAnI vAsa te du:kho 8. vyavasAyamAM vire je mAsanA jemAM bhAratamAM konI sAma tenA vyavasamAM vidhA AlAso kar je mAsanA vAthamAM uMgha kare hAra DaoN nizAnI haiMya te AsA karatAre, bhI aMte DhegI ma prakArAmAM AvavAnI kaLA. je majusatA lAyakhAM sUryacaMdratI madhyamAM patrake bI cAvI hAya te prakAzamAM AvavAnI kaLAvA ane vijAlakSmInI prApti, je mAlyusanA hAthamAM kalAnI puNe vartuLanI nizAnI haeNAya te vijayane prApta ane lakSmI sapAdana kare. AzAnI nirAzA. tA kAna je mAsanA hAthamAM bhAgyarekhAmAM jALAnI nazAno ma tenI ArA! nirAzAnAM pa8pR ttas Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ graha sAmudrika 73 budhanI AgaLInI rekhAono lAbha lAbhanI samIkSA vaka dharmopadezaka saMkarAcArya zrI mahAderatI mahArAja nIce pramANe kare che-- AtmazlAghA karanAra, jenA hAthamAM ekabIjAne chedanI rekhAe nizAno e hoya te mANasa e vA karanArA Dara satya sabhAne bhavivettA je mANasanA muvaka dravya e bhAgya nA mAM na cAkaDI nisAnI va ta banI A kaDInuM jJAna : 2 yAya, ane mAtA ane. cerI karanAra, je mANasanA azu sUcaka hAthamAM kamara mAM : roDa nizAnI mi te ce kavi ravi . . vyAkhyAna kartA, je pAsanA hAthamAM vidyAre mAM tA ra nizAnI che te bhagya vakatRtaza kevaLa bane. gusaMvidhAnI vRtti. je ka ha pU. sUto sAthe triNanuM nizAnI hoya che guNavidyA na jo rAkhanAre heya. je mAsanA hAthamAM ughAnI Toce catuSkanI nizAnI heya te vaNikabuddhino bane. prapaMcI. je mANasanA hAthamAM buddhirakhAnA mULamAM jALInI nizAnI hoya te prapacI svabhAva tathA coravRttine hoya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 adhyAya-6 suzIbate jogavanAra. je mANasanA hAthamAM bhAgyarekhA tathA umarekhAmAM cAkaDInI nizAnI hoya te moTI muzIbate bhegave. apayaza meLavanAra, je mANasanA hAthamAM ughaparekhAnI madhyamAM tArAnI nizAnI hoya te apayaza meLave. gumavidyAne jJAnI je mANasanA hAthamAM buddhirekhAnI madhyamAM trikoNanI nizAnI hoya te gumavidyAnA jJAnane prayogamAM mukavAnI zAstrIya kriyAvidhimAM saphaLatA saMpAdana karanAra thAya. capaLatAne dhImI karanAra, je kaI mANasanA hAthamAM catuSkanI nizAnI hoya to budhanA sthAnathI sacita thatI capaLatA te nizAnIthI ochI thAya. makha. je mANasanA hAthamAM buddhirekhAnI Toce jALInI nizAna heya te te mUrkhatAvALo manuSya heya. ciravRttine. je mANasanA hAthamAM sApanA AkAranI ubhI rekhAonI nizAnI hoya te cerI karavAnI vRttine mANasa hoya. cora, je mANasanA hAthamAM ubhI rekhAo chedatI ADI rekhAonI nizAnI hoya te corI karavAnA svabhAvane mAnavI hoya. cArI karavA TevAya. je mANasanA hAthamAM ubhI rekhAonI upara cAkaDInI nizAnI hoya te corI karavAnI TevavALI vyakita thAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahasAmudrika sArA vakatA. je mANasanA hAthamAM buddhirekhAnA agrabhAge khulA tArAnI nizAnI hAya te sArI vakatRtvakaLAvALA vakatA ane. rAjanItijJa purUSa. je mANasanA hAthamAM budhvirekhAnI vacceAvaca trikANunI nizAnI haiAya te rAjanItijJa purUSa thAya. avicArI ane bevakUpha vyakita. je mAsanA hAthamAM muddarekhA ane ghumarekhAmAM jALAnI nizAnI DAya te mAjhusa vicArI ane kheva vyakita bane. upa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ adAca 7 mo. : rekhA sAmudrika : mukhyarekhA himA. sanAtana dharmopadezaka zaMkarAcArya zrI saccidAnaMdAzrama mahArAja rekhA sAmudrikazAstra viSe pravacana karatAM mukhya bA mahimA nIce pramANe jaNAve che:-- bhAgyarekhA ane AkhA yogya bhAkhA at prArabdha upanA hAthanI hatheLImAM nahiM dekhAtho suyare bA mata vijayarekhA, ke jIvanarekhA arthAta Ayurakha mAMthI athavA ArA rekhAmAM thaIne zani devatAnA Dera ke gurU mahArAjanA maMdira pratye jatI uparekhA paNa bhAgyarekhAnI ja jagyA roke che. te rekhA prArabdharekhAnA jevA ja phaLa Ape che. A bhAgyarekhAnuM astitva tadana garIba mANasanA hAthanA paha nI hatheLI mAMja nathI hotuM. A bhAgyarekhA manuSyanA hAra pahecAnI hatheLInA maLamAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAsAmuhika 77 nIkaLI AyuSyarekhA vaTAvI denA gharamAMthI pasAra thaI, maMgaLa mahArAjanA maMdiramAM ghA zukravanA sthAmAMthI bahAra paDatI jovAmAM Ave che, je bhAgyarekha mANasanA hAthanI hatheLInA mAhabadhamAMthI banAva pAmI zanidevatAnA gRha rUdana para sIdhI pahoMcatA dekhAtI hoya te tevI AkRtiovALo mANasa potAnA prArthanA puNya pratApe nIcI pAyarIethI ucca adhikAra ArohaNa kare che. je A AkAranI sAthe zarUAtathI ja jayarekhA jaNAtI che te tevI AkRtivALe mANasa namudAra nasIbadAra ja che. jyarekhA je anuSyanA hAthamAM hatheLInI rekha mAM jayarekhA jaSNutI na hoyamanuSyanA hAtha cAya to zubhacihe darzAvana che ke te paNa te anumAna che paNa kAryamAM jIta meLavavA mAre zrama ThAra paDe. te masI matanA kAbalAmAM para !! na dha pachI zA che, Ama thAya te mAsa para zrI I -dasa hatAza tha.. kApI kaMTALI te nirAzA avana- ke paga 3 na. ne anupanA DAthamAM e vA mA 5 thI ubharI re e to te pharIthI prApta ka para nI AgAhI Ape che. adhAnI sAthe ja prajJAre be suMdaratAnA DerA pratye nakalI hoya te panIne jaya pivAnA buddha na zarIra katanA pratApe tuM yA che. A ja te dharAvara mAnI lagabhaga pAMtrIsa varSanI vaya thAya tyAre thavA para che. manuSyanA hAthane panI hathelImAM AvelI jayarekhA ja manarekhAnA sthAnamAMthI bahAra pADIne sUryanArAyaNanA gRhasana ane jatI jaNAtI hoya te ma prakAranI rekhA ne laI ne zatI hoya te varSathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 adhyAya 17 mAnavI tenA vaNujagyApAramAM vizeSa vijaya ane vastu saMpAdana kare. Azare khetAlIsa pIstAlIsa varSa vItI gayA pachInA A prakAranI rekhA dharAvatA mANusa peAtAnA mananI murAda mujba kAsiddhi sa MpAdana karavA sAmarthyavAna cAya che. sAmAnya rIte A prakAranI rekhA purvAvasthAmAM nahiM, paraMtu manuSyanI uttarAvasthAmAMja dravyaprAptinI sukhazAMtinuM bhAvi bhAkhe che. jo manuSyanI hatheLImAMnI jayarekhA janmIte susana tarapha tI hAya to je sAlathI jayarekhA bhAgyarekhAnA sthAnathI chuTTI paDatI hoya teja sAlathI mANusane tenA dhaMdhAmAM saphaLatA maLe, ne paisA paNa maLavA mAMDe, hatheLImAMnI jayarekhA jo vAMkAcukA catA sApanI AkRtinA jevA AkAranI hrAya to tene dharAvanAra mANusatI nANuMviSayaka sthIti DAmADALa te mahAna mujhatraMNukArI heAya che. jo mANusanA hAthanI hatheLImAMnA zukradevatAnA DaeNAparathI AvirbhAva pAmatA AkRti jayarekhAne bhedI nAkhatI dekhAtI haiAya te te AkAravALA manuSyane tenAM kei sagAMvahAlAM, snehIsaMbaMdhI ke mitramaMDaLane lIdhe chAMTA uDI dhananI hAni paheAMce che. jo AvA prakAranA AkAra para java jevI AkRti jaNAtI haiAya te te purUSate drazyanhAnI sAthe kIrtinI paNa hAni thAya che. varNAzramakarmAMpadezaka zAradApIThAdhIzvara zrI vidya zaMkarAcAya mahArAja rekhAsAmudrikanA cihnacaretravibhAga viSe vivaraNa karatAM nIce mujaba jaNAve cheH---- jo manuSyanA hAthanI hatheLImAM jayarekhAnI chevaTe sUryanArAyaNunA sthaLa upara cAMdanInI nizAnI hoya che, teA te mAthurA mahuja che tamabarUvALA, mAnamata bAvALA tathA sIta pratiSThAvALA prasidhdha purUSa bane che. je jyarekhA pAtAnA jaMgamAM kai paNa sthaLe ociMtI evaDI banI jatI jovAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ rekhAsAmudrika Ave che, te te mAnavIne nahi dhArese sthaLethI ocitA lakSmInA lAbha AvI maLe che, manuSyanI hatheLImAM je kASTha rekhA caMdradevatAnA ca'nIceAkamAMthI zarU thaIne jayarekhA sAthe mulAkAta karatI jaNAya che te tenAmAMthI khIjI rekhA bahAra paDIne jayarekhAnI barAbara viharatI haiAya che, teA tevAM cihnAvALA manuSyane lagna thavAthI sAsa rayAMthI athavA to anya kAi sagAMvhAlAM, snehIsaMbaMdhI ke mitramaMDaLathI zrInI siplI thAya che; tevA manuSyate AvAM kAi manuSyo taraphathI dravyaprAptinA cAga haiAya che. viyarekhA peAtAnA pravAsamArgamAM je tejjIna khanI jhaMkhI paDI jatI DAya che te te mANasane kaladAranI tANumatANu rahe che. tenI sthAti vasu vinA nara pazu' jevI thAya che. jo nAnInAnI AkRti vijayarekhAne vidhI nAkhatI haiAya te tenAthI lakSmIlAbhamAM aDayaNA ubhI thAya che. dravyanAAnI paN thAya che. jo AvI jhINI kRtio vijayarekhAne bheTatI jAya che. teA te cihna sarUM jAvu. Ama heya teA manuSyanA vasumAM vadhAre thavA pAme che. nANAM haratAMphrata thavAthI aMtaHkaraNu AnaMdamAM rahe che. caMdramAnA cAkanI uparathI ce zarU thatI kASTa AkRti vijayarekhAne ArapAra bhedI nAkhe che, tA te mANusane premanA prasaMgamAM nANAMnu nukazAna jAya che. jo A prakAranA AkAra para javanI nizAnI jaNAtI haiAya to te mANusane paisAthI na patatAM ijjataAbarUnI bharabAdI thatI jAte evI paDe che. paheAMcAnI hatheLImAM AvelI vijayarekhA para catuSkanI akRtinA AbhAsa thatA hAya che to harIphe tathA duzmanA tarathI mAna pratiSThAnuM jAhera lilAma karavAnA prayAseAmAMthI te AbAda chaTakI javA pAme che. hatheLImAM sUryanA sthAna para eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 adhyAya-7 kastAM vadhAre AkRtio jaNAya che te cihene aMge mAnavIne eka karatAM vadhu sAdhana-sAmagrIo maLI Ave che. te AkRtiorAMcI jeTalA AkAre zakitazALI bhAsatA hoya teTalA pramANamAM mAlapaNuM maLavAmAM zakitavAna sAdhanasAmagrI hoya che. manuSyanA bAthanI hatheLImAMnA sUryanArAyaNanA gRhasadana para ubhI lITIo jevI nAnakaDI bahu AkRtio jaNAtI hoya to te mANu kaccha saMpAdana karavA potAnA manamAM aneka prakAranA taraMganuM sevana karyA kare che, paraMtu jaya prApta karavAmAM joIe teTalI dhirAja tenA hRdayamAM chetI nathI. - hA mAM AvelI udayarekhanA AraMbhathI jayarekhA paNa uddatI huM, ne tenI saMgAthe sarakhe aMtare sUrya rANAne gudabhuvana para AkramaNa laI jatI januM tI hoya te ne paddha dhAraNa karanAra sANasa tejAra takadIra ne sukha bhega: sAdhanA agra vALe ba =pAyu kare . zI jaya ne - pI jAya che. evI kRtivALA mAsane siddhi che ke ka. e jhAjhI haka che vavI paDatI nathI. zAti ne saMge A 6 sarva ratumAM te sane hAka banatI jAya che. hA hatheLIma jamA sUcanA gRha 2 (ra. - te grahanI guDa para kara kara che ke tevI kRtikA | kAra japa, dIzA vijJAna vidyAnI pakSA che jethI vA bhAgyazALI bane che. haLImAM AvelA cikhA mAMthI je AkRtio . nara : u jatAM jaNAya che te cahna vaDe karIne te sAtamAM che. bhaNasa : draviSayaka viSama paristhItimAM saMtoSakAraka - re vai sukhazAnti prasare che. te vijayarekhA che. sU.. o kAramAM judI paDatI hoya, to te citavALa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakhAsAmudrika *************** mANasa pitAnI yogyatAnA pUjA mAnamarta;i nAkhya dara, kIrti pratiSThA ne sukhabhavanA girizikhare pahoMcI nasibadAra nIvaDe che. paraMtu je vijayAre AmAMthI trizULI AkRtine AvirbhAva na thatAM ekaja sAkhAjadI pa ka te te phAMTAvALo mANasa pitAnA AMtarikabaLIne pitAnA para karelA vyavasAyakArya sivAya anya khaje raste upayogamAM lete hAtha che. temaja tevI rIte paisAnI prApti mATe ahanira patnazIla banate hoya che. hatheLImAM je vijayarekhAmI sarane cheTe sIdhI AkRtio sUryanArAyaNanA sadanaH para Avela avalokAtI hoya to tevA AkAravALe mANasa karAvI anahada ItaAbarU saMpAdana karavA prArabdhavAna bane che. -2- . . . : - gaNa rekhAkRtio. : : : : :pAkhaMDapakhaMDanAcArya dvArakAmaThAdhIzvara zrI ziva saccidAnaMdatIrtha svAmIjI rekhA sAmudrikanI gANa rekhAkRtio viSe nIce mujaba varNana kare che - manuSyanA hAthanI hatheLImAM AvelA gaNarekhAoma, magarekhA, ArogyarekhA, dusarekhA, prabhupreraNarekhA, gurUmaMDala zanikaMkaNa ne zukramekhalA mukhya rekhAo manAya che. A rekha kRtio pratyeka mAnavInA hastanAM kAramAM avalojI AvatI nathI. maMgaLarekhA, manuSyanA hAthanA pahacAnI hatheLImAM AvelI paMjhilA rekhA maMgaLa mahArAjanI jhaghaDAkhara Ana, bAsitane tAmArA batAve che. AvI rekhAvALA mANase pitAnA hevAna mAnI AsapAsanA ke pitAnA dhaMdhAjagAranI dukAnenI sAravAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAkI sAmela rAzida kare che. te kAraNane hI jo tArI pAse bahAranI aMdagImAM paNa phATI nIkaLe . jo mArA hAthanI hatheLImAMnI AvA prakAranI rekhAkRtimAM zakhapratika bahAra pragaTa thaI bahAra paDI caMdragrahanA gRhaprale viratuM dekhAya che te mAnavInA dehane indrivibhAga bahu bahere hAlAne lIdhe tevI Tine mANasa mAdaka pINuM tayA kAmI kAmanA ane AkarSava thI rekhAkRtine cheDe je cAMdanInI nizAnI je pahe che, je tevA mAnavInuM nazAkhorI ane izkabAjhama avasAna thAya che. amArA ghareNA ne mAjItharekhA mANasanA hAthanI hatheLImAM keTalIka vakhata azakitane AbhAsa ApatI AyuSyarekhAthI sakhe aMtare maMgaLa mahArAjanI rekhA najare paDe che. A rekhAvALA mAnavInuM kAyika svAya lekhamAyeluM rahetuM hovA chatAM paNa AvA prakAranI maMgaLadevatAnI bda aMdagInuM rakSaNa karavAne zakitazALI thAya che. je AyuSyarakhA avicchinna nahiM rahetAM kaI jagyAe tUTI jatI hoya te mAM paNa tejathI sarakhuM aMtare maMgaLadevanI rekhA dekhA detI hoya he te mANasa koleNa bimArInuM balidAna banatAM bacI jAya che, Ata, te marate nathI. hatheLImAM je maMgaLa grahanI rekhA adha jaMdagI pachI AyurekhanI barAbara sAme AyuSyarekhAnI samApti sudhI cAlI jatI jovAmAM AvatI hoya te te mANasa paradezamAM ekajanaka sthitisaMjogone bhegA thaI mRtyu pAme che. mAgyarekha ne dusanarekhA, . . manuSyanI hatheLImAM ArogyarekhAno udaya mAtAnA rika avataravAnI avasthAthI nathI hoto evuM anubhavavRddha tathA javAha riSionuM mAnavuM che. mAnavInA hAthamAMnI ArogyarekhA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ rekhAyANadrika . bhAvi bhAkhe jarUbAne bhedyA vinA tarapha cAlI jAya te koIpaNa prakAranA duHkhadardanI AgAhI Ape che. tyAre ArAmarekhA AyuSyarekhAne ArapAra vIMdhI nAkhe che tyAre rogaraMjA vadhI paDI AdamI avasAna pAme che. hatheLImAM dunyasananI rekhAnI hayAtI aphalAtuna IzkabAjha tathA behada nazAbAjInuM bhAvi bhAkhe che. A rekhA je AyuSyarekhAne bhedyA vinA maNibaMdhanA medAna tarapha cAlI jAya che tevI rekhA dharAvanAra mANasanI viSayavAsanA bahu balavattara hoya che. tene poSaNa ApavA te durvyasana paNa kare che. paraMtu A rekhA maNibaMdha tarapha na jatAM jIvanarekhAne ArapAra bhedI nAkhe ne zukranA sadana tarapha vaLe che tevI AkRtivALo mANasa raMDIbAjI ne nazAkhorInA ghaDAne pUrapATa cheDI muktAM pote dIrdhAyuSI hovA chatAM hAthe karI apAyuSI banI jaMdagIne akALe aMta lAve. prabhupreraNa. hatheLImAM prabhupreraNanI rekhA AraMbhakALanI cokhaMDI, zodhakavRttinA hAthane saMjogasAnukuLa nahiM hatAM te moTe bhAge anyakeTinA hAthamAM hayAti bhegavatI daSTigocara thAya che. AvI zreNInI AkRtivALA AdamIo ne oratane bhAgyacakamAM chupAI rahelI ghaTanAnI addabhuta prakAre AgAhI thavA pAme che. AvAM naranArIone nidrAvasthAmAM bhaviSya bhAkhatuM svapnadarzana thAya che. temaja keTalAka prasaMge temane uMghatAM na hovA chatAM paNa jAgatAM svapnamAM Ave che. jyAre A prakArano AzcaryakAraka banAva bane che tyAre te strI purUSane jAgRta avasthAmAM paNa nidrAvasthAmAMthI AvatI AtmazkaraNanI anya avasthAone AbhAsa thAya che. hAthanI hatheLImAM virAjamAna thayeluM gurUmaMDaLa yogakriyAnI kuMLasidhinuM bhAvi bhAkhanArUM catura cihna che. te cogakriyAone thayela, te ke thanAre phelA batAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya temaja A jmaMDaLa sidhizakita saMpAdana karavAnI guptajJAnanI anerI AmAMhI Ape che. avaidikamatakhaMDanAcArya jagadagurU zrI zazizekharAzrama svAmi rekhA sAmudrikanA zanikaMkaNu tathA zukramekhalA sarga viSe nIce anusAra vaktavya kare che - zanikaMkaNa ne zukamekhalA. manuSyanA hAthanA pahoMcAnI hatheLImAM AveluM zanidevatAnuM zanikaMkaNuM durdazAnI nizAnI purI pADe che. mANasanI havAI kilA bAMdhanArI zekhacallIzAhI taraMgI prakRti pradarzita kare che. harakoI kAryamAM parAjaya dekhADe che. DAmADoLa dila darzAve che. magajane cakAve caDheluM dekhADe che. nirUtsAhI nIti sAbIta kare che. zokAtura svabhAva darzAve che. je A rekhA sAthe prA. rakhA bhaMgItUTI java sAthenI ke sAMkaLanA AkAranI avalokavAmAM bAve to te mANasa magajazakitanuM samatalapaNuM gumAvI bese che. tevI rekhAvALe mANasa jIdagImAM parAjaya vinA anya kAMI paNa prApta karI zakavAne asamartha nivaDe che. mANasanI hatheLInI A AkRti sAthe prajJAkhA caMdramAnA coka pratye namI jatI jovAmAM AvatI hoya te e prakAranAM mAnavI trizaMkunI sthItimAM lAvI mukanAra havAI khyAlo rAkhI potAnI zokAtura prakRtine vizeSa zekAtura karI muke che. te nirAzAvAdI banI jaI jIdagImAM jaya meLavavAthI sadA dUra ne dUra rahetAM jAya che. manuSyanAM rUSTapuSTa hAthanI lahiyALa hatheLImAM je mukhyatve karIne zukanAM gRha pramANa karatAM vadhAre upasI gayelAM jaNAya ne caMdragraha ne zukadeva majabuta hatheLInA maLabhAga pAse arasaparasa maLI jatA javAya to te zukamekhalAnI sattAthI saMdhAya che. A prakAranI zAmekhalA viSayavAsanAnI pracaM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ rekhA sAmudrika 85 prabaLatA pradarzita kare che. AvA cihnavALA manuSyanuM mana haMmezAM bhogavilAsa bhogavavAne taraphaDiyAM mAratuM hoya che. evA mAnavIne svamAvasthA ke jAgRtimAM strI svarUpanAM ja darzana thayAM kare che. A mANasa ekAMta maLatAM kadI zAMta rahI zakate nathI. mane ke kamane, svecchAe ke anicchAe paNa te pitAnI viSaya vAsanAne tRpta karavA taiyAra thaI jAya che. game tevuM sAhasa kheDatAM paNa te acakAtA nathI. keTalIka vAra kaLArasika ne yogapriya hAthamAM paNa A prakAranI nizAnI najare paDe che. AvI zreNano manuSya atizaya jhaDapathI lAgaNane vaza thanAra jevAmAM Ave che. bahuja kaDaka magajane lIdhe sAdhAraNusAdhAraNa bAbatamAM te jotajotAmAM nAganI mAphaka cheDAI paDI bumabarADAnA DuMphADA mAravA maMDI paDe che. Avo behada tIrNa lAgaNIvALo manuSya ghaDikamAM AzAvAdI ne udAsI jaNAya che. AvA manuSyonI prakRti tIvra ne vRtta capaLa hoya che. A anarthakArI zukamekhalAnI AkRti jayAre pUrepUrI ardhagoLAkRtimAM ne ardhalaMbAkAra jaNAya che tyAre tenA manamAM unAvAyu arthAta mRgInuM darda ke hIsTIrIAne vyAdhI ke nirAzAnI upAdhI thayelI lAge. strIonA hAthanI hatheLImAMnI A prakAranI AkRtithI unmAdI daI lAgu paDavAne yoga hoya che. zukadekhAM je vivAhakhAne bhedI ArapAra nIkaLI jatI hoya che to te mANasanI paraNyA pachInI sAMsArika jIMdagI bahu ja duHkha denAra nivaDe che. tenA duHkhanuM mukhya kAraNa tene jalada svabhAva ja hoya che. AvA svabhAvavALe mANase paraNyA pachI pitAnI strImAM kApI paNa na zakAya tevAM lAkheNAM lakSaNe jevA rAtadivasa IrachA karyA kare che, ne te pramANenA guNe pitAnI strImAM na jotAM te pitAnA pariNita jIvanamAM vikhavAdanAM jhera rahe che. pati game te bhoge paNa tene rAjI rAkhI zakatI nathI te saMsArakalezamaya banI jAya che, , , . . . . . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya hatheLImAM AvelI zukadevatAnI zukamekhalAnI AkRti para cAMdanInI niyAnI najare paDe te viyavikAra tathA tene lagatA pIDAkArI roga lAgu paDe che. je mANasanA hAthamAMnI zukramekhalA nidevatAnA DerA ne sUryanArAyaNanA devaLanI AjubAju na karI vaLatAM gurUnA grahabhavana tathA zani mahArAjanA hasadananI pradakSiNa karatI jaNAya che te tevI AkRtivALA mAnavI gurUmahArAjanI mahatta temaja zanidevatAnA bhAgyathI dUra rahe che. taduparAMta te pitAnI priyatamAnI atizaya ratipriyatAthI pitAne pariNita saMsAra niSphaLa nihALe che. mANasanA hAthanA pahoMcAmAM AvelI zumekhalArakhA bhAgyarekhA, vijayarekhA ne AyurekhAne jotI ArapAra pasAra thai jatI hoya te te mANasanA mananI kAmavAsanAnI anahada lAlupatAne pratApe tenA gRhasthAzramamAM vijayazALI banavAnA mArgamAM tene asaMkhya Apattiono sAmano karavAnA duHkhada dIvase Ave che. vivAhalagnakAMta ne vaMzavArasAsiAdha. dikadharmamaMDanAcArya zaMkarasvAmi zrI vAsudevAcArya ' mahArAja rekhA sAmudrika akhAyanA vivAha lagnasarganuM vivesana karatAM jaNAve che kebhaNimadha, manuSyanA hAthanI hatheLImAM AvelA maNibaMdhanA medAnamAM prathama AkRti uMce jatI jatI hoya che te te mANasamAM magInI nyunatA tathA te nArImAM nArIvanI nyunatA jaNAve che. A prathama AtI para je zAkaDInI mAphati sutI karavA te te mANI karI zALAnA saMdarAMtivANI hA che. A cokInA cihane sthaLe je vibhuti Ama to te mA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmudrika ....**** ane janma sAthe ja vaDilopArjita jaya maLe che. A sivAya kAranA aMdaranA bhAgamAM cokaDInI nizAnI lAya che to te mana mane sama5Nuno vArasahakaka maLavAthI dhana lalatanI prApti thAya che. A AkRti para je cAMdanInI AkRti jaNAya che te te mANasane sagapaNane vAra prApta karavA mavaSAra maLe che. e AvI AkRti hoya, ne hAthanI bIjI rekhAo aniSTa DAya to te mANasane vArasAhaThaka na maLatAM anAmI jarI jIdagI jogavavI paDe che. maNibaMdhanA medAnamAMthI eka AkRti sadhI bahAra paDI gurUdevatAnA prahasuvana pratye cAlI jatI Rya che to tevA prakAranI AkRti jananI mAMgalika musApharI ne jaLanI saphaLa saphara sAthe dhanalata maLavAnI AgAhI che che. je maNibaMdhanA medAnanI pAse traNa cAra AkRti e dekhAtI he ne te sIdhI saLaMga jatI he te mANasanA tanabadananI taMdurasta sthiti ne dravyasaMpatti saMtAkAraka rIte rahevA pALe che. prathama pratika che sAMkaLanA AkAranuM hoya che to te mAnavIne yuvAvasthAmAM ApattiomAMthI potAne paya pasAra karavo paDe che, paraMtu mayamAvasthAmAM tenuM phaLa che thaI che vadhAvavAmAM te mANasa sukhazAMti bhagavAne bhAgyavALI bane che. A AkRtiomAMnA prathama AkAra para zarIraravA, bIjA AkAra para dhanasaMpatti temaja trIja AkAra para sukhabhaga bhALavAmI Ave che. keTalAka prasaMge vivAhalagnati ane vaMzavArasAvI caMdramAnA coka parathI AraMbhAi bhAgyarekhAkRtimAM maLI jaa AkAra parathI ke AyurekhAthI saspe che. alI ja suka devatAnA rahasadana paranA citA AdhAre cokakasapaNe to vAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ A adhyAya ane saMbaMdha i e je hatheLImAM sUMArAyaNanuM grahamadira khIlI uTheluM na dekhAtuM vya, ne "zukragrahanuM rahasadana pUrabahAre khileluM hoI tenA para ADI avaLI aneka AkRtio dekhAtI hoya, kiMvA kadeva paMDyA zukradevatAnAM grahabhuvane paraspara ekatrita thaI jatAM hoya, te teja AkAravALA mAnavInA hAthamAM budhadevanA sthama, para "lAMbI lagAkRti nahiM darzAvatAM parapramadAo sAmenA aniSTa saMbAnI AgAhI Ape che. je manuSya eka kastAM vadhAre vanitAe sAthe vilAsa bhegavanAra durAcArI hoya che. tevA manuSyanA grahabhuvana para jALInI jarakamanI AgAhI mApanAra vilAsavRtti darzAvatI vyabhicAradarzaka AkRti jovAmAM ramAve che. bAkI manuSyanA pahAMcAmAM sIdhI lagnarekhA dekhAtI hoya te pahelAM daMpatinI vacce Adarza snehasaMbaMdha sacavAi sahe che. mANasanI kaMtheLImAMnI lagnarekhA je aMtararekhA tarapha A namI gayelI hoya te te varavadhunuM daMpatijIvana kalezakakAsa. samasatiSa, Apatti ne duHkhadardathI herAna parezAna karatuM thaI jAya che. A ArANakane mULa sababa mATe bhAge patninI cAlu sakhta bimArI hoya che. lagna rekhA jo manarekhA tarapha jhukI heAya che te te svAmi vAM nuM bha thavA pAme che. strInA hAthamAM je AvI nizAna jaNAve che te tenA patinuM pani pahelAM avasAna che. je, bhagnarekhA budha grahanI . AmaLI prati namatI hoya che tevA, rekhAvALA mANasanuM vidhipuraHsaranuM lagna ja thavA pAmatuM nathI. A anicchanIya vAMDhAyA. je sAlamAM Avato Ave te sAlamAM te AkAravALA mAnavIne kaIka A sAthe snehasaMbaMdha Uije bAga prApta thAya che. AthI te baMne vidhipuredasara paraNI javAnI mahecchA kare che, paraMtu teo ekabIjAnAM pati patana thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ rekhA sAmaMdrika zakatAM nathI. mANasanA hAthamAM je javanI nizAnI jaNa tI hoya che to varavadhunI pariNita chaMdagI dukhI ne asaMtelI rahe che. A prakAranI AkRti jeTalAM samaya sudhI lagnarekhA para dekhAtI he va teTalAM samaya sudhI dhaNadhaNIaNI ekabIjAthI vikhuTA paDI judA rahe che. umarekhA je be bhAgamAM vaheMcAI jatI hoya che te te 5 tane patninA pariNIta jIvanamAM Akasmika bhaMga paDe che. je budhadevatAnA maMhasthaLa para lagnadarzaka pratika samusApha dekhAtuM hoya che, ne caMdramAnA cokanI jagyA parathI svaccha ne cekakhI AkRti bahAra paDI bhAgyarekhAmAM bhaLI jatI hoya che, te tevAM naranAra'nuM vidhipura:saranuM lagna ne daMpati jIvana zrInI sidhi saMpAdana kAvanArUM thai paDe che. ' vaidikakamaMDanAcArya zaMkarAcArya zrI purUSottamatIrtha mahArAja rekhA sAmudrika adhyAyanA vivAhalagnakRtisarganA vaMza vArasAsiddhivibhAga para nIce pramANe vivaraNa kare che. satata. : : : : hatheLInI bahAranI jagyAmAMthI aMdaranI jagyAmAM jatAM lagnarekhAnI AkRtimAMthI udbhavatA AkAro saMtatirekhAno saMjJAthI oLakhAya che. A AkAre lagnarekhAnA sthAna para pragaTa thai ADAavaLA na jatAM sIdhAsaTa budhadevatAnA pramukha para AkramaNa karatA dekhAya te ne. saMtati rUpuSTa, taMdurasta tathA trAkAta-tAjagIvALI haya. A AkRtiomAMnI tejahIna jazu? AkRtio ejisa vinAnAM acakata bALakanuM sUcana kare che AvI nizAnI che. prAraMbhamAM java jevI,ne pAchaLanA vakhatamAM sIdhI ne sApha dekhAtI haze to te para AdhAra rAkhanAra bALaka chaMdagInI zarUAtamAM atizayamaMdAra bAgave che. moTuM thatAM te baLavAna, kSativAna te prabhAvazALI bane che. . javanuM cihna je AkRti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ samasyAyana9. cheTanA bhAgamAM jaNAtuM hoya te te para AdhAra rAkhatuM bALaka maNane zaraNa thaI jAya che. AvI saMtatisucaka AkRtiomAMnI tejadAra ne sApha kRtio camaktA sitArAvALAM ane tejadAra takadIranAM bALakonuM sUcana kare che. saMtatinI rekhAo banatA sudhI janetAnA hAthamAM vadhAre spaSTa hoya che. tenA hAthamAM te vadhAre svaccha, sApha ne ojasavAna jaNAya che. A kAraNe karIne saMtatinirNaya karavA mATe daMpatiyugalanA hAthanI nizAnIo meLavI jevAnI khAsa jarUra rahe che. je nArInI hatheLImAM gurUmahArAjanA mahamaMdira para cokaDInuM cihna dekhAya ne bhAgyarekhA caMdramAnA cekanI jagyA parathI vibhava pAmI aMtarekhAmAM maLI jatI hoya to te dharAvanAranuM lagna sukhazAMtibharyuM jANavuM. AyuSyarekhA ne ArogyarekhA. tedadharNodhAraka jagadagurU zrI janArdanAzrama svAmijI rekha sAmudrikanA AyuSyarekhAsarga para vakatavya karatAM nIce pramANe jaNAve che. avasAnane AkAra. manuSyanI hatheLImAM che rekhAkRti tarjanI AMguli ne aMguThAnA madhyamAMthI utpanna thaI maNibaMdha jayaMta jatI hoya che te rekha AyuSya-AyurekhAne nAme oLakhAya che. je manuSyanA ubhA hAthanI pahAMcAnI hatheLIomAM manarekhA jaNAtI nathI te mANasa aNadhAryo avasAna pAme che. Ayure jamAM thatI pI javo hoya te sAlamAM te mANasane bimArIne birane paTakAI paNa paDe che. te AkRti para gurUmahAjA grahamahiranA sAthe A cAMdanInI AkRti hoya che te che manuSya jovA jaldI cUta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAme che. je pati magaLa mahArAjanA sahabhuvanamAM dekhAya to te mANasane pitA svargavAsI thAya che. cakanA sadananI najIkamAM je AyuSyarekhAne AkAra pUro thaI jAya che te mAnavInI kAyA kemaLa rahe che. apAvarahAne Azare manuSyanA hAthamAM gArI nAmathI oLakhatI rekhAkRti dekhAya to te manuSya so varSanuM puNuMAyuSya bhogavI kailAsavAsa pAme che. ramAzAthI prasiddhi pAmelI rekhAkRti jaNAtI hoya te te vinane AvaradA trIsa varSanA gaNAya che. paragaDhAne nAme paricita cAla rekhAkRtine dhAraNa karanAra mANasa vIsa varSa parvatanuM jIvana javavAnuM bhAgya dharAve che. gadAmA nAmaka rekhAkRtivALo mANasa * varSanI aMdagI bhogave che. gajarekhAkRti dhAraNa karanAra nuSya pacAsa varSane AvaradA bhagave che. subhadrA nAmaka rekhA dharAvanAra kacAzI varSa paryata Ave che. kumukhI nAmanI rekhAvALe manuSya pacIsa varSa sudhI jIve che. sarva saippanAzinI nAme oLakhAtI rekhA dharAvanAra mAtra eka varSa sudhI hayAta rahe che. - pAzulA rekhAkRti hatheLImAM vimAna hoya tene dharAvanAra kevaLa pAMca mAsanoja AvaradA bhogave. manarekhAvALo phakata be vAsa, turaMgI rekhAkRtivALe paMdara varSa ne vAcavI rekhAvALA manuMma sitera varSanuM AyuSa bhecave che. ' caMpakI nAmanI rekhAkRti dharAvanAra arAta varSanI aMdagI mANe che, ne capaLavadanA rekhAkRti dharAvanAra tretALIsa varSa jIve che. upara anusAra ane koTinI rekhAkRtio hAya che. temanA koNa nirIkSaNathI manuSyanA mukhamAM nirNaya karAya che. nAtanadharmajhanala rAdhizvara zrI harilAsacAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya : *** * ********* mahArAja sAmudrikazAstranA AyuSyasarga viSe vivaraNa karatAM nIce mujaba jaNAve che -- janma samaya. ' " manunI hatheLImAMnI gerIrekhAkRti ke nigUDha rekhAkRti mAM janma thaye heya te te manuSya mahinAnA vadapakSamAM janme jANavo. je paragaDha rekhAkRti, ke saMgUDha kiMvA viguDha rekhAkRtimAM jamyo che te te mahinAnA sudapakSamAM ja jANe. - mahinAonI mAhitI. manuSyanI hatheLImAM mRgIgati rekhAkRti, nAginI rekhAkRddhi ke cA vilAsalilA rekhAkRti hoya te janmacakanA aMkamAMthI 1659 ochA karatAM je zeSa bAkI rahe te manunanA janmanAM mAsa jANavo. hatheLImAM vairATI rekhAkRti hoya to janmacakanA aMkamAMthI 1662 e karatAM je zeSa bAkI rahe te manuSyanA janmane mAsa jANu. hatheLImAM subhArekhA hoya te janmacakanA aMkamAMthI 1693 aMka ochA karatAM bAkI rahetA zeSa eTale ja mane mahino jANu. hatheLImAM kumukhIrekhA dharAvanAranA janmaSanuM aMkamAMthI 1638 bAda karatAM je rahe te tenA janmano mahino jANa. hatheLImAM pAthalArekhA dharAvanAranA janmacakranA aMkamAMthI 1672 bAda karatAM rahe te tenA janmano mahitI jANa. . virATa ke vibhUtirekhAkRti dharAvanAranA jamAnA aMkamAMyo 1640 bAda karatAM rahe che. tenA janmane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ rekhA sAmudrika mahine jANavo. je zeSa 12 karatA vadhAre che te zeSamAMthI bAra bAda karatAM je Ave te aMkane tenA janmanA mahinAne aMka jAju. tithidarzana. . hAthanI hatheLamAM pekhAtI amuka rekhAkRtio te mANasanA janmanI tithi darzAve che. ' hatheLImAM dekhAtI sAmrAjayarekhAkRti paDavAne dIvase thayela janma darzAve che. kumArIrekhAkRti bIjano, ramaNarekhAkRti trIjane, jamatIrekhA cothane, dhatirekhAkRti pAMcamane, vAlavIrekhA chaThane, vizvadevIrekhA sAtamane, zalaguNasvarUpa AThamane, tripadIrekhA navamIno, ciyukta ramaNarekha dazamano, kugrahaNI agiyArazano, mahArAjayamadarekhA bArazane, senAnitvamadArekhA terazane, zuddhatripadI caudazane, ne gAdhArIrekhAkRti parNamAno janma darzAve che. vAsI rekhAkRti je tilayukta hoya te tene dharAvanAra manuSya amAvasyAne dine jama pAme mAna. uparAta rAta anusAra rekhAzAstranA pUNaya jJAnapratApe koI paNa manuSyanA janmano mAsa tiyi sAthe jaNAvI zakAya che. mAsanI zodha karavA mATe upara jaNAvyA sivAyanI aneka aiNa rekhAkRtio che. tithionI zodha karavA mATe paNa evI aneka rekhAkRtio che. evI gaNa rekhAkRtionuM ane varNana karyuM nathI. upara varNavela trIseka prakAranI rekhAo ne tenA pravAkAnI vidhipurAsaranI yogya gaNatrIne AdhAre manavAMchita phalasiddhi arpaNa karanArUM iSTakArya paNa zodhI zakAya che. ati vistAranA jame te viSayane ahiM carcavAmAM AvyuM nathI. A ramaNIya svara, vasa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 8 me. devasAmudrika grahabhuvavarNana ne cinirikSaNa. vacamakarmapratipAdaka zaMkarAcArya zrI zrIbhavatIrthasvAmi devasAmudrika adhyAyanA prahabhuvanavarNanasarganA cihnanirikSaNa viSayanuM saMkSipta siMhAvalokana karatAM jaNAve che ke - sarvasadana, * manuSyanA karatala (hatheLAnuM kendrasthAna) bhAgamAM aMguThAthI cothA akanI gaNatrInI anAmikA aMgulinI taLe sUryanArAyaNanuM sadana hoya che. caMdabhuvana, karatala bhAgamAM pUrva dizAe eTale kaniSThikA aMguli (kelI AMgaLI) nI barAbara taLe maNibaMdhanI pAse candradevatAnuM bhuvana hoya che. magaLanAM maMdire. maMgaLanAM be maMdire karatA bhAgamAM dekhAya che. eka budhadevanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ avatAke devAlayanI taLe ne bIjuM zukadevanA sthaLane mathAma gurUdevatAnA hinI nIcenA bhAgamAM hoya che. budhanuM devAlaya. kanirikA (TacalI) AMgaLInI taLenA bhAgamAM budhanuM devAyA hoya che. gurUnuM grahabhuvana. tarjanI (aMguThAnI pAsenI) AMgaLI taLe gurUdevanuM grahabhuvana reya che. grahanuM sthAna, aMguThAnI taLe maNibaMdhanI upara zukragrahanuM sthAna hoya che. zaninuM maMdira. 1 madhyamA aMgulI (trIjI AMgaLI) nI taLe zanidevanuM maMdira hoya che. rahasthaLanI nirikSaNanIti. uparokta grahonAM sthaLonAM nirikSaNa karavAnI nIti viSe zAstrIya siddhAMtasamarthaka zaMkarAcArya zrI brahmAzramasvAmijI kartha che ke :baLavAna grahadevatA. . manuSyanI hatheLImAM darzAvelA A bhAge sazakata ne ucca dekhAya te te grahadevatA baLavAna gaNAya che ane te praha sare sthAnamAM hovAnuM manAya che. je kendra ke trikeNukAranA hoya tathA nehakSetrI hoya te te zubha phaLa ApanAra hoya che. nirbaLa grahadevatA. prahasthAna besI gayeluM narama ke kharabacaDuM hoya te te praha nirbaLa gaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-8 kharAba phaLa ApanAra graha. kharAba jagyAmAM paDelA ke arikSetrI graha kharAba phaLa ApanAra hovAnuM manAya che. sAruM phaLa ApanAra grAhaka je grahanA bhuvana para cokaDInuM cihna hoya te praha zubha phaLadAyaka hoya che. zubhAzubha phaLadAyaka. je graha para nakSatranI nizAnI hoya te graha parvAvasthAmAM zubha phaLa ane uttarAvasthAmAM azubha phaLa A5nAra hoya che." azubhaphaLadAyaka. je graha para javane AkAra paDayo hoya te graha mAThuM phaLa ApanAra hoya che. zubhAzuza phaLadAyaka AkRti, tribhUja arthAt traNa hAthanI AkRti keTaleka samaye sAruM ne keTaleka samaye mAThuM phaLa denArI hevAthI te zubhAzuSa phaLadAyaka AkRti tarIke oLakhAya che. aniSTa cihna. hatheLImAM khaMDu khaTAnuM cihna dukhI karanAra, nirdhana banAvanAra tathA Apattio ANanAra hovAthI aniSTa cihna tarIke oLakhAya che. nukazAnInI nizAnI. hatheLImAM AvelI . bindunI nizAnI IjajataAbenuM hilAma karAvanAra, ne kuTuMba kabilAthI kaSTa pamADanAra AkRti hovAthI te nukazAnInI nizAnI lekhAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ devasAmudrika pizAcI pratika. jALI jevu arthAt drimALA jevuM pratika bahu kharAba kAma karAvanAra, kAmI banAvanAra, asabhya prakRti rAkhanAra, adhamavAsanA sevaDAvanAra, ucchva khala, uDAu tathA durAcArI vyasanI banAvanAra cihna heAvAthI pizAcI pratika tarIke eALakhAya che. upara anusAra mahadevAnA guNuavaguNune cidenA sArAMmAThAM lakSaNA che. temAM keTalAka taphAvata jaNAve che. draSTAMta tarIke bhinnabhinna devatAonAM grabhuvanA para vividha prakAranAM cihno, talanI AkRti ke lakSma (lAkhanA AkAra) heya che te anusAra phaLAdeza lAla ke hAnikartA darzAvelA che. grAhakevatAomAM jo gurUmahArAja zaktizALI heAya che, te te mANusa mahavAkAMkSAvALA, nAyaka, amAtya, dhArAzAstrI, khAtuAza, dharmAtma ne karUNALu svabhAvane hAya che. grahacihnAnA pratApa. paramahaMsa parivrAjakAcAryaM jagadgurU zrI vAmanAcAya mArAja devasAmudrika adhyAyanA mahacihna sa` viSe vighna gAvalAko ratAM Alekhe che keH-- svAdriSTa lAjana khAnAra je mANasanA hAthanI AMgaLIenA trIe bhAgu aMdaranI dizAethI bharAvadAra haiAra, bhAMgaLIne hatheLI sAthe neDanAra sAMdhA majabuta hAya, AMgaLI zIsI ane gALa pAya ne gurUdevatAnuM sthAna puSkaLa phelAvA pAmelu hAya che te mApurA svAdISTa ne lahejatadAra vAnI khAtrAnI khAtinA hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-8 che . ke . * * : : svargIya snehanA zAMta svabhAvano. che. je manuSyanI hatheLImAM gurU mahArAjanI jagyAmAMthI udbhavatI e mArgomAM lina thatI manarekhA je gurUdevatAnA chevaTanA bhAgamAM. arthAta hatheLInI bAjuethI nikaLelI hoya, te te manuSya snehamAM AMdhaLo hoya che. e mANasa snehanI carcA vizeSa calAve che. AvI rekhAnI nizAnI gurUdevatA ne zani mahArAjanI AMgaLIonI madhyamAMthI udbhave che, ke tenI nIcenA sarUdevanA sthAnanI sapATIne zirethI pragaTe che, to mANasa savagayA snehanA zAMta svabhrAvavALA hoya che. viSayapremI. zanidevatAnA sthaLamAMthI manarekhA udbhavatI hoya che te te mANasa viSayavAsanAmAM vahAlavRtti dharAvanAra hoya che. pAMpI premane pravega karanAra, jenI hatheLImAM caMdradevatAnI ne zukadevatAnI jagyA arasparasa ekatrita thaI jatI jaNAtI hoya temaja tenI sAthe hatheLImAM zukrakaNuM dekhAtuM hoya athavA zukradevatAne sthAne jALInI nizAnI hoya, te mANasa pApI premano palitaprayoga karanAro hoya che. saMvananehI. je manuSyanI hatheLImAM budhadevatAnI jagyA khAlI hatheLInA DAnA bhAga tarapha jatI vizeSa jANatI hoya ne zukadevatAnI 5 phelAve pAmelI dekhAtI hoya, paraMtu temAM je ADIavaLI khasaba khAsiyate sUcavatI rekhAo na hoya, te te bhaNasa satAna tarapha saneha rAkhanAra hoya che. "zirohI, . ! jenI hovImAM gurUdevatA tathA zukramahArAjanI jagyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevasAmuhika khilelI heya ne manarekhA barAbara dekhAtI hoya to gurUdevanI jagyA para satyatA siddha karavA manarekhAnI chevaTamAM be vibhAga thayelA hoya te mANasa mitra pratye sneha dharAvanAra hAya che. jhadhaDA khera, ' je manuSyanI hatheLImAM maMgaLadevatAnI preu jo khIlelI hAtha ne gurUdevanI jagyAnI taLenI maMgaLamahArAjanI jayA puSTa tathA prasAra pAmelI hoya, te te mANasamAM jhaghaDAkhora jherIluM jema hoya che. AMtarika avAja. jenI hatheLImAM budhadevatAnI jagyAnI taLe AvelA maMgaLamahArAjanuM sthAna ghaNuM phelAyeluM hoya, te mANasa AMtarika avAja karavAnI zakitavALo hoya che. khArIlI khAsiyata - je mANasane aMguTho potAnI pAchaLanI dizAethI gaLAkAra anate ja hoya te mANasa khArIlA svabhAvamAM rAcanAre hoya che. nAzakAraka nItivALA. je mANasanA hAthanI hatheLImAM gurUdevatAnI jagyA majabuta ne phelAvA pAmelI hoya, manarekhA lAla raMganI ne hatheLInI eka dizAethI bIjI dizA tarapha janArI hoya, budhirekhA paNuM lAla raMganI ne urvagAminI banI manarekhAne bhedanArI hAya tayA aMguThAne prathama bhAga pramANamAM vizeSa jADe ne Taca parathI bhu heya, te mANasa nAzakAraka nItinI kAryapraNAlikAvAne hAya che. ApavaDAI. jenI gurUmahArAjanI AMgaLI sAdhAraNa pramANuthI vadhAre trAMbI hAya, sUryanArAyaNa tathA budha ane zukra devatAnI jagyA vadhAre phelAyelI hoya, te mANasa pote ApavaDAInAM latAM 'vaDavAnA svabhAvane heya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com AdhAvA pAmelI dizA tarapha A
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 adhyAya-8 kAya gupta rAkhanAra. jenI AMgaLIo maThThAvALI hoya, buddhirekhA sIdhI ne hathebInI sAmenI dizAe janArI heya, tathA manarekhA ne budhirekhA vaccenI jagyA lAMbI na hoya, te mANasa kArya chupAvavAnI icchAzakitavALo hoya che. matalabI, damaDIdAsa, jenI buddhirekhAnI chevaTe be mArgo che ane temane eka mArga budhadevatAnA sthAna tarapha jate hoya, sUryarekhA arthAta vijayarekhA lAMbI hoya ane hatheLInI eka dizAethI bIjI dizA tarapha cAlI jarI manarekhA hoya, te te mANasa ApamatalabI ne pasAnA khAravALo hoya che. svAbhimAnI, svAzrayI. jenuM gurUmahArAjanuM sthAna vaccethI khileluM dekhAtuM hoya mudhirekhA jIvanarekhAthI yukta na hoya tathA maMgaLamahArAjanuM paNa vistAra pAmeluM hoya, to te mANasa svAbhimAnI ne svAzrayI hoya che. vIdaSTinI khAmI. jenI hatheLImAM prAdurbhAva pAmelI budhirekhAnI sAthe jIvanare bahu ja joDAi gayelI hoya ane maMgaLa mahArAjanuM sthAna vistAra pAmeluM na hoya, te mANasamAM sAvacetInI tivra haradaSTinI khAmI hoya che. ja karanAra, jenI hatheLImAM zunuM sthAna sAme phelAyeluM hoya, guragrahanuM sthAna paNa vistRta che, gurUhanA sthAna parathI nikaLatI manarekhAnI chevaTamAM jayatAnI sUcanA ApanArA be mArgo heya ane budhdhikhA caMdragrahanA mate namatI hava, te te mANasanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ devasAmudrika 10. svabhAvanA maLasthAnamAM taraMga rahelo hoya che. AMgaLIe gaThThA vinAtI hoya che, te te mANasa bhaluM karavAnI bhavya bhAvanA sevanAro hoya che. prabhu prema, guranI AMgaLI lAMbI ne TAya parathI goLAkAranI hoya, pahelA ne bIjA bhAgane meLavanAre vahema batAvate ga phelAve pAmela na hoya ane gurUgrahanuM sthaLa prasAra pAmeluM hoya te te mANasamAM dhArmika bhAvanA vikAsa pAme che. tenI hatheLImAM je gupta vidyA darzAvanAra cokaDI paDI hoya che te te mANasa gavilA mAraphata paramAtmA pratyenA pavitra premane vikasAve che. mAnI sAthe khilela paraMtu rekhAonI nizAnIo vinAne yadragraha che, khAsa karIne hatheLInA mULa pratye te nAma hoya temaja jIvananI agharI dizA pratye kheMcANa karate zani paNa hatheLImAM vistAra pAme che, te te paramAtmA pratyeno pavitra prema dharAvanAra mANasa hoya che. -3- surAtionI baLazakita. dvArakasthAnAdhIzvara zaMkarasvAmIzrI sarvatratIrtha mahArAja visAmudrika adhyAyanA surAkRtisarganuM vivecana karatAM tenI nIce gamANenI baLazakita darzAve che. mamatA mamata. jenI hatheLImAM dilanI draDhatA sUcavatI uMDI buddhi bA hoya, aMguThAnA bIjA ane trIjo bhAgane sAMdhanAra majabuta baMdha hAya, budhaprahanA sthAna tane maMgaLanI jagyA kaThaNa ne vistAra pAmelI hoya athavA tenA upara mukhyatve karIne khAsa trikeNa ke tArAnI nizAnI hoya, te te mANasa kama matAnA mamatavALo heya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 adhyAya - - - - - - - - - luNahalAla sIdhI budhirekhA khilelI, gurU, zukra ne saryanAM prahasthAna, mukAbale kama vikaselAM, temaja budhagrahanI jagyA tathA budhano AMgaLI [anAmikA rekhAo sAthe dekhAtI hoya te te mANasa luNahalAlInI lAgaNIvALA hoya che. AzAbharyo. je mANasanI hatheLImAM gurUgrahanuM sthAna vistAra pAmeluM hoya ne AMgaLIo goLa AkAranA TeravAvALI hoya, te te mANasa taraMgavaza hoya che. A prakAranI nizAnIo sAthe je tenI hatheLImAM AvelI budvirekhA caMdragrahanI jagyA tarapha namI, chevaTe be bhAgamAM judI thayelI jaNAtI hoya, to te mANasa sAhasika ane nirAza nahi thanAra AzAvAdI hoya che. uparAnta tenI bIjI AMgaLI zanIno AMgaLI samAna lAMbI haiya te te nirAza nahi thanArA mANa sanA hAthamAM zaninI jagyA u dekhAtI nathI. kadAca kanirahanI jagyA jaNAya che te sUryanI jagyA paNa teTalI ja prasAra pAmelI pekhAya che. A mANasa nirAza na levAnI nizAnIvALa gaNAya che. adhara lAlasA, jenI hatheLImAM buddhiA ne manarekhAnI madhyamAM chuM vidyA sUcavanAra cokaDIne AvirbhAva thayelo jaNAya che. te mANasa gavilA athavA AMkhe na dekhAya tevAM agamyanamAM mAnanAre hoya che. tenI hatheLImAM AmaUraNa paNa dekhAya che ne mAMgaLIo jADI ke kharabacaDI nahiM tevI lola ya che. TeravAM parathI te bahuja gaLAkAravA ne gaNita vALI hoya che. tenI hatheLAmAM gurUmaMDaLanI nizAnI paNa lAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ devasAmudrika che. chupI vidyA darzAvanArUM cAkaDInuM cihna svabhAva ne kASTha vAra chupI kriyAnI sUcanA nizAnIe mANasanI adhera lA?sAnAM cihna Adarzo premAnjI. kAI vAra kAnavA Ape che. AvI gAya che. jenI hatheLImAM samaDanI jagyA vistRta ne AMgaLA lakhI te gesaLa AkAravALI hAya chete mANasa uddAma vicArenA premanI atarAbhilASAvALA hema che, A AmedapramedanI premALa prakRti, jenI AMgaLIonA nakha lAMkhA nathI hAtA, jenI hatheLImAM maMgaLa te budha grahonAM sthAna vikAsa pAmelAM heAya che, ti grahanI jagyA hatI nathI te mureikhA kAkAivAra vanarekhAthI yukta hetI nathI te mANasa amedaprameda karavAnI premALa prakRtine hAya che. anusaraNanI budhdhizakita, je manuSyanI hatheLImAM budhanuM sthAna pidhelu' hAya, a Mte be moTA TAmAM vaheMcAtI mudhirekhA hAya, zukranuM sthAna vistAra pAmelu. hAya, sUryarekhA arthAt vijayarekhAnI sAthe sUryaprakranuM sthAna pazu khileluM hoya, te A khilelu sugrahanuM sthAna manuSyamAM anusaraNanI budhdhizakti che ema sAbIta kare che. tulanAta tu buddhimaLa jenI hatheLImAM bugrahanuM sthAna upaseluM... hAya, mAMgaLIo lAMbI gaThThAvALI ne TeravA pI TI ke cAkhaDI ya ane muddirekhA sudhagrahanA sthAna tathA zrI janArI Aya, te te mANusanI tulanA ane tarkanI buddhizakti sarI ya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-8 104 rgaprIti. sugrahanA sthAnanI taLe AveluM ma'gaLagrahanuM sthAna khilelu hAya te te sAthe anya sthAne paNa khilelAM hAya, te te parathI khAsa raMgIna vastunI pasa'daMgI mAluma paDe che, je ekaluM ma gaLanuM sthAna khalela hAya, te te mANasane lAla raMga dhaNA game. maMgaLa sathe gurUgrahanuM sthAna prasAra pAmyuM DrAya te te mANasane camakatA ragA dhaNA game che. mukhyatve tene pILA raMga dhaNA game che. maMgaLanA sthAna sAthe zaninuM sthAna vizeSa vikaseluM hrAya che, te te kALA raMganI vastu pasaMda kare che. maMgaLa sAthe sUrya grahanuM sthAna vadhu vikaseluM hrAya, te tene sAMnerI ke sapheda raMga vizeSa game che, maMgaLaprahanA sthAna sAthe sudhaxvaMtu sthAna vadhu vikAsa pAmelu haya, te te mANusane khulatA raMge pasada paDe che. pagaLadevatA sAthe caMdradevatA khilelA heAya che, to tene rUperI raMga priya lAge che. ma gaLadevatA sAthe zukradevatAnuM sthAna vizeSa upaselu hAya che, teA mANusane khulatA lAva ke gulAkhInI chAyAvALI vastu vizeSa pasaMda paDe che. za cihnavALA, hAtha raMgIna vastuthI vizeSa AkarSAya che. mukhyatve karIte sUryanI AMgaLIneA trIjo bhAga mukAbalAmAM vadhAre lAMkhA hAya che. tevA mAzrusa khAsa raMgIna vastunI pasaMdagI kare che, sthaLAMtarapriya. : je manuSyanI hRtheLAmAM mukhyatve karIne khilelA mudhamrahanu sthAna, vizeSa vikaseluM sUryagraha te caMdragrahanuM sthAna, caMdragrahanA sthAna para aDI rekhAo, maNibaMdhamAMthI hatheLImAM AvatI anya rekhAe 'te ca'grahanA sthAna pratye cAlI jatI rekhAo te mANasanI caLAMtarapriyatAnI hRdayaprakRti darzAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ devasAmudrika gaNita gaNavAnI ajaba akakala. je mANasanI AMgaLIo gaTTAvALI tathA cokhaMgha TeravAvALA hoya, aMguTho ke na hoya ne budhirekhA ADIavaLI na hoya, te mANasa nANuM tathA AMkaDA ItyAdInI gaNatrI karanAre hoya che. evAM cihe dha dhAdArIomAM ne zarAphomAM havA uparAnA gurUnuM sthAna vizeSa vikaseluM hoya, te te mANasa gaNita gaNavAnI ajaba akakalavALe hoya che. addabhuta yAdazakita. uDI buddhirekhAvA mADyusa sarasa hadayabaLavALo hoya che. budhirekhA sAMkaDI, uMDI ane tINa hAya che, te te mANasa addabhuta yAdazakitavALo hoya che. saMgItapriya. hAthanA pahacAnA trIjA bhAganA (trIjI AMgaLInI nIcenA) ubhaya khUNAo arthAta pahelAM eTale bIjA tathA trIjA bhAgane meLavanAre khuNe temaja nIcene eTale trIjA bhAganI chevaTamAM AvelA khuNo cekhe dekhAvo joIe. A cihnAnI sAthe sUryanI AMgaLIne trIjo bhAga mukAbalAmAM vizeSa lAMbe hovuM joie tathA sarvagrahanuM sthAna paNa hovuM joIe. ATalI nizAnIo saMgItaprema ne gAyakazakita bakSe che. A ciThThA sAthe je hatheLImAM prAdurbhAva pAmelA grahadevatAnAM sthAne prasAra pAmelAM heva che, te te mujaba gASAnI jAtamAM pharaka paDe che. dAkhalA tarIke gurUgrahanuM sthAna vizeSa upaseluM hoya, te te mANasa dharmakAryanA AdarzavALAM gAyane gAya. jo zukadevanuM prabhuvana phelAve pAmyuM hoya, te te TuMkAM ne tanabadanamAM taravarATa karAvanArAM gAyane gAya. zanIdevatAnuM rahasadana vikaseluM hoya te te mANasanuM dila dilagIrInI chAyAmAM gaMbhIra bhAvanAM gAyana pratye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 adhyAe 8 dvArA AkarSAya. manunI gAyana taraphanI prIti AvAM ci jANI zakAya che. grahonuM sAmarthya. parivrAjakAcArya jagazurU zrI pravunAzrama svAmijI sAmu dika jyotiSa mahAzAstranA prasAma sarga viSe nimnalikhita Alekhana kare che - vAlmaLa ne vakatRtvakaLA, je mANasanI hatheLImAM maMgaLamahArAja, zukadevatA ane caMdradevatAnAM grahasthaLa vikaselAM hAI budhirakhA TuMka nathI hotI ane te sAthe budhanI AMgaLI sAdhAraNa pramANathI vizeSa lAMbI hoya, to te mANasanI vakatRtvakaLA ke vAmbaLa sUcave che. telanAbudhi. je mANasanI hatheLImAM sUryanArAyaNa ane budhadevatAnAM sthaLe prasAra pAmelAM hoya che tathA budhadevatAnuM sthAna sUrya devatAnA sthAna pratye nameluM hoya temaja tenI sAthe je caMdramAna sthAne pratye namatI buddhi rekhA hoya che, te te ci mANasanI tulanAbuddhinI kalpanAzakita batAve che. zApakanI kAryakazaLatA. je mANasanI hatheLImAM lAMbA nakha vinAnI goLa TeravAM zivAyanI AMgaLIo hoya che, caMdramAnuM sthAna khileluM hoya che ane buddhi A cadragraha pratye namatI ne aMtamAM be mArgovALI hoya che, te mANasa zodhaLanI kArya kuzaLatA dharAvanAra hoya che, mutsaddIgIrIbharI dIrghadraSTi. - je mANasanI hatheLImAM lAMbI budhirekhA hoya che, te mANasa muddIgIrIbharI lAMbI draSTivALe haiya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ devasAmudrika ekacitta. jo mAjIsanI hatheLImAM uMDI dhirekhAM sArka dekhA che, te te ekacittapaNAnuM cAcihna kahevAya che. khubasuratI. E .... mANusanI hatheLImAMnu sarvAMgrahanuM upaseluM sthAne te mANusa nI khubasuratInI khAsiyata darzAve che, sRSTisAM mAM prIti rAkhanAra je mANasanI hatheLImAM caMdragrahanuM upaseluM sthAna hAya, te mAlusa sasa mAM prIti rAkhanAra nisa premI dvAya che. zarIrasauMdra nI vAsanA. je mANasanI hatheLImAM zukraprahanuM sthAna useluM ya, te mAsa zarIrasanI vAsanAvALA hAma, aMtarAtmA para vizvAsa rAkhanAra. jo manuSyanA aMguThA lAMkhA te raphAra heAya, hatheLImAM gurU. grahanuM sthAna vacceAvaya hAya tathA budurekhA jIvanarekhAnI joDA galI hAtI nathI athavA jarAka joDAyelI hAi pAchAya vanarekhAthI judI paDIne hatheLImAM phelAtI jaNAtI haeNDsa, te tene dhAraNu karanAraneA aMtarAtmA paranA vipuSa vizvA darzAve chaeN. kavitva. je manuSyanI sUryanI AMgaLInA khITM baga mukAbale vadhAre lAMkhA hAya, khudurekhA caMdradevatAnA sthAna pratye namatA rAma ane tenI sAthe gurUmahArAja, caMdradevatA, sUryanAraNyanuM tathA zukradevanAM sthAnA vikaselAM hAya, te te mAsanA sTulI padmaracanAnI kalpanAkSatA darzAve che. citrakArya kALa je manuSyanA hAthanI sUmanI mAMgaLAnA trIjo bhAga khAnane suDhArbase sarakhAmaNImAM vizeSa lAkho hAya, hatheLAmAMnI adhi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-8, rakhA caMdragrahanA sthAna tarapha namatI hoya ane tenI sAthe sUryagrahanuM sthAna khileluM che, te te mANasa citrakaLAmAM praviNa hoya ema jAvuM. vivecaka. je manuSyanI AMgaLIonA nakha lAMbA na hoya, AMgaLa lAMbI ane cAkhaMDa TeravAMvALI hoya, buddhirekhA sIdhI ne caMdramAMnA sthAna pratye namatI hoya temaja moTe bhAge budhadevatA ne zani mahArAja ke budhadevatA ne sUryanArAyaNa vadhu vikaselA hoya te mANasane vivecana karanAra vivecaka levAnI nizAnIvALe jANu. vadhArAnI vividhatA. jagaddagurU zaMkarAcArya zrI mad govidAcArya mahArAja sAsudikavilAnA vividha viSe vivecana karatAM prahazaktinI vividhatA nIce pramANe varNave che - auSadha ApanAranAM lakSaNe. je mANasanA hAya meLa, pahacAnI pAtaLI ne capaTI AMgamo, hatheLImAM budhaprahanuM upaluM ne sakhta sthAna, temaja te jagyA para ubhI rekhAe AvelI hoya, aMguThe sazakata ne jaDe hoya, to te mANasamAM ASadha Apana ranAM lakSaNe che ema pratiti thAya che. AvAM cihna karAvanAra manuSya vaidya, hakIma ke DokaTara hoya evuM siddha thAya che. zakriyAmAM kuzaLa. je manuSyanI hatheLImAM maMgaLa mahArAjanuM sthAna upaseluM hAya, AMgaLIo TuMkI ke gapha nI hoya temaja jADI na hoya, Agane bIne kAma kai heya, che te mArsa zastrakriyAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ devasAmudrika 109 kuLa haze. AvA prakAranAM ci dharAvanAra sana hoya e mAnI zakAya che. auSadhionI zodhakhoLa karanAra je manuSyanI hatheLImAM AvelA caMdragrahane budhagraha sthaLe nA hoya, sthAna upaseluM hoya ne muhanA rekhA sarasa hoya te te mANasa vadhionI zodhakhoLa karanAra ne avanavI akala doDAvanAra hovAnuM phalita jAya che. pazuvaidya, je mANasanI hatheLI sa haya, AMgaLIo sAMkaDI ne hama tathA sUryanArAyaNanI rekhA suMdara dekhAva detI hoya, te te cihna mANasane jAnavaranA dAkatara (veTaranarI sajana ) hovAnuM darzAve che. sI (narsa). gaLa, pAtaLA ne capaNa hAthavALA, kaTha, sakha ne budha grahanA ane mAthe ubhI AvelI jJAnarekhAo temaja zukrama ne caMdragrahanAM sarasa ne lehiyALa mAnavALI strI narsa mA dAktara bane e kema hoya che, yaMtravidyA vizArada nAne aMguThA, kaThaNa hAtha ne rasa pAtaLI ke jADI na hoya tevI capaTI AMgaLIe ne goLa na hoya tevA hAthanAM cite dharAvanAra mANasa yaMtravidyAne jANakAra iniyara ke minA kAya che. ziyI kArIgara - jo mANasanI hatheLImAM gurUne pahADanI ne hai, sUryanI AMgaLI sIdhI, lAMbI ne cokhaMDI surUnI AMgaLA marALA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 adhyAya-8 ne caMdranuM sthAna upaseluM hoya, te te lakSaNe zilpazAstra jANanAra zipInAM jaNavAM. kAyadAzAso. je mANasanA hAthanI mAMgaNIo lAMbI tathA najIka najIka rahenArI hoya, aMguTho lAMbo ne sIdhuM hoya temaja mastakarekhA sIdhI hoya, te te mANasa kAyadAkAnunane mAhitagAra hoya. vakIla ke kAyadAzAstrI tarIke te prakhyAta thaI zake. uparanAM lakSaNe hovA uparAMta gurU-zaninI AMgaLIo nayA budha-sUryanI AMgaLIo vegaLI vegaLI rahetI hoya; caMdragraha gurU, budha sUrya tathA zanidevatAnAM sthAno sarasa lohiyALa hAya, aMguThAne veDha lAMbo hoya tathA mastakarekhA AyuSyarekhAne maLyA vinA nokhI gaI hoya, to te mANasa bAhoza dhArAzAstrI selIsITara ke berIsTara bane. nyAyamUrti, je manuSyanA paMjamAM budhagrahanI AMgaLIno pahelo veDhe ache, gurUgrahanI AMgaLI sIdhI ne dekhAvaDI, sUryagrahanuM sthAna vizeSa upaseluM tathA mastakarekhA ucca prakAranI hoya, te te mANasa nyAyamaMdirane nyAyAdhiza bane. gaNitazAstrI. jenI AMgaLIone pahelo kA bIne veDhe mAMsALa, hatheLA pAtaLI, mastakarekhA lAMbI, zaninI AMgaLI bharAvadAra ne tene bIje veDhA bIjAo karatAM vadhAre lAMbo ne nakadAra hoya te jANavuM ke te mANa gaNitavidyAno niNata gaNita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ devasAmuhika 111 dharmagurU je manuSyane budhanA veDhe lAkhe ne lehiyALa, caMdragraha ne sUryagrahanAM sthAna upaselAM ne mAMsALa, sUryanI AMgaLI sazakata tathA jADI, aMguThe azakata ne pace tathA gurUgreha ne zanigrahanAM sthAnonI madhyamAMthI pasAra thatI manarekhA heya, te e mANasane dharmasthAnano dharmagurU jANa. gAyakavAdaka. jenI hatheLImAM thanuM sthAna upaseluM hoya, AmaLIe mulAyama hoya ne aMguThA sukomaLa hoya, te te mANasa gAyanane gAyaka ne vAghane sAre vAdaka hoya. gAvA bajAvavAnI kuzaLatA kudarate tene apI hoya che. sipAhI. je manuSyanA paMjAnI AMgaLIo nAnakaDI, capaTI, pAtaLI ke rasa hoya che, hatheLImAM maMgaLa ne budhanAM sthAno sabaLa hoya che ne aMguTho vajanadAra hoya che, te te cihno mANasanI sipAhIgIrI sUcave che. kheDu ke jamInadAra. je manuSyane sakhta hAtha, cokhaMDI hatheLI. lAMbI zaninI AMgaLI tathA teno bIje lAkhe veDhe hoya. te mANasa kRSikAra athavA jamInadAra hoya ema sUcana thAya che. mocI, darajI. jenA hAthamAM sUrya-budhanI AMgaLIo tathA sthAne khAsa karIne upaselAM temaja mAMsALa ne lohiyALa hoya, te mANasa bahAtha pagarakhAM banAvanAra ke kapaDAM zIvanAra hoya ema jANavuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 ...... sAhityajJAnI ke sAkSara. adhyAya-8 ****** jenI mudhanI AMgaLI mAMsALa, leDhiyALa ne rAnakadAra hrAya, tenA pahelA veDhA lAMkhA ne puSTa hAya tathA mastakarekhA sarasa sthaLe rUSTa hAya, te he,temaja gurUma ane caMdragrahanAM mANu sAhityapriya sAhityajJAnI sAkSara DrAya ema phalita Aya che. khelADI saTeriyA. je manuSyanA hAthamAM maMgaLamahArAja tathA zukradevatAnAM sthaLe STapuSTa tathA gurUdevanuM sthaLa upaseluM, lAMkhI sUryanI mAMgaLI ane goLAkAra hAya hAya to te manuSya khelADI caTAriyA hoya. atrerAtanA vepArI. je manuSyanA hAcanA paDhAMcAnI lAMkhI mAMgaLI ane zuSTa, stya ne mudhanAM sthAne AhiyALa temaja mAMsALa hoya che te manuSya jhaverAtanA vepArI thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 9 mi. : caraNasAmudrika, 1 pagarekhA para prakAza. zaMkarasvAmi zrI citIrtha mahArAja sAmudrika jAti mahAzAstranA caraNasAmudrika adhyAyanA 'pagarakhAsaganuM pArAyaNa karatAM jaNAve che, ke manuSyanA paganA paMjAnA taLiyAmAM dekhAtI rekhAo ane ci parathI keTalIka amUlya upayogI mAhitI maLe che. te mAhitI atre kramAnusAra varNavI che. rAbhavana, je manuSyanA paga lAMbA na hatAM TuMkA haiya, jabA madabhara arthAta mAMsalohIthI bharapUra hoya ne taLiyAMmAM matsyarekhA (mAlInA AkAranI rekhA) heya, te te rAjabhavananI sukhasANI bhegavavA bhAgyazALI thAya. pratApazALI vAhanasukhavALA. . . . je manuSyanA pagane taLiye makaranI AkRti dekhAtI hoya te manuSya mahA pratApazALI ne vAhanasukhavALA bane. . . " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 adhyAya - ravi. je manuSyanA paganA taLiyAmAM vajaAyudhanuM ciha, padmAkRti ke kRSikta haLane AkAra jatA hoya, te mANasa tedAra takadIrane rAjavi bane, rANI, je nArInA paganA taLiyAmAM vaja, kamaLa ne haLanAM cihe jaNAtAM hoya, te strI dAsI ke sevika hovA chatAM paNa saNI thavAne bhAgyazALI thAya che. uttama phaLadAtA, je purUSanI jAMghamAM vALa ugelA hoya te purUSa uttama phaLadAtA purUSa che ema jANavuM. kAraNa ke purUSanI jAdhamAMnA vALa zubhacihna gaNAya che. lAbhadAyaka purUSa je purUSanI jAMghamAM zira sAphasApha jaNAtI nA hoya, te te 1ii mATe sAmAnya lAbhadAyaka che ema jANavuM. purUSanI jAMghamAM spaSTa jaNAtI zira e lAbhalakSaNa che. putrasukhavALI janetA, je strInI beu jAMghe sarakhI dekhAtI hoya te strI putrIdikanuM saMpUrNa sukha bhagave, kAraNa ke strIone be jAMghe sarakhI @AvI e sAbhAgyavatInI nizAnI che. sukhazAMti. je strInI jA hAthInI e je mALa, suMvALa ne jANIlI hAya, le Avi sarva prakAranuM sukha ecavanAra bhAminI aya ema mAnavuM... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ caraNasabuddhika 115 eka phAsidilavALI. je svatInI jaMlA hAthaNInI suMDha sarakhI, lahiyALa, bharAvadAra ne mulAyama hoya, ne te para bilakula vALa na ugyA hAya, te tarUNane paNa zreSTha phaLasiddhivALI strIzakita jANavI. AvI strI uttama prakAranuM phaLa saMpAdana karavA bhAgyazALI nivaDe. putravAna ne dhanavAna gRharANuM. je yuvatInI jaMdhA kadaLI vyaMja kahetAM keLanA thAMbhalA samAna kamaLa, rasALa, rezama samAna lIsI, camakadAra ne khulatA rAtA raMganI temaja vALa vagaranI manohara dekhAvavALI hoya, te strI putravAna ne dhanavAna gRharANuM banaze ema jANavuM. durbhAgI, nirdhana, kaMkAsIyaNa. je strInI jAMghamAM bahuja vALa ugelA jaNAtA hoya, te nArI saMkaTavAna, nirdhana, kaMkAsa karanArI ne aniSTa phaLa prApta karanArI durbhAgI dArA heya. jAMdha paranA vALa strIone mATe kharAba cihna che. bhAgyazALI. je manuSyanAM paganAM taLiyAM narama, kamaLanA garbha jevAM ane lAla raMganA nakhavALAM hoya, te manuSya bhAgyazALI hoya che. sukhI.. pagane taLiye aDakatAM garamI lAgavI e sukhI mANasanuM cihna che. nidhana. paganI nase najare na jaNAtI hoya che tevA pagavALA mANasane daridro, duHkhI ne nirdhana jANo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya - paganAM AMgaLAMnA nakha lAMbA, vAMkA ne poLA raMganA DAya che to mANasa duHkhI thAya che. paryaTana karanAra, jenA paganA paMjAne bhAga vacamAMthI upasele che, te mANasa page musApharI karanAra paryaTana premI hoya che. vAhanasukha bhAgavanAra, je mANasanA paganAM taLiyAM sukamaLa ne AMgaLIo sudhI urvarekhA gayelI hoya, te te mANasa gADIDA ke moTara jevAM vAhananuM sukha bhogave. pAdAkRtimAM astAdaya. yogAnujAnaniSTa zAradAmaThAdhIzvara zrI vizvezvarAzrama svAmijI vaidika sAmudrikazAstranA caraNasAmudrika adhyAyanA pAdarakRtimAM aoNdaya sarga para vivaraNa karatAM nIce pramANenuM vaktavya jaNAve che - rAjagI. * je manuSyanA paganA taLiyAmAM kamaLanI nizAnI che, te mANasa rAjayogI nivaDe. mahAjJAnI. je manuSyanA paganA taLiyAmAM kamaLanI rekhA hoya, te mANasa mahAjJAnI nivaDe. musAphara. je manuSyanA taLiyAmAM vaja.(vAvaTA)nuM cihna hoya, te mANasa lAMbI musApharI karanAra hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ caraNasAmudrika gamArganA pravAsI. ......... 110 .. paganA taLiyAmAM zaMkha ke macchanI nizAnI dharAvanAra manuSya karanAra hAya che. mukhyatve jaLanI musApharI dhanavAna, rAjyavAna. paganA taLiyAmAM kuMDa ke kacchapa (kAcalA)nI AkRti dharAvanAra manuSya dhanavAna te rAjyamAna bhAgavanAra sAya. vaimAnika. paganA taLiyAmAM meAranI AkRti dharAvanAra mANusa vAyumAna (vimAna)mAM khesanAra ke vimAna calAvanAra vaimAnika hAya. naTa, abhinetA. kAyala jevA mIThaDA svara ne paganA taLiyAmAM kAphiyAnI AkRtitvo dharAvanAra nATakanA naTa thavAthI kIrtivAbha meLave. sAtratejvALA zuravIra. pagane taLiye tIrakAmaThuM ke ztrane AkAra dharAvanAra purUSa kSAtratejavALA kSatriyavaTa batAvanAra zurAtanI hAya. samarakSetra ke vanamAM mRtyu pAmanAra. je manuSyanA paganA taLiyAmAM cAkaDI, svastika ke tArAnu cihna hAya, te manuSya samarakSetra ke vanavagaDAmAM mRtyu pAme che. bhAgyazALI. je mAsanA paganA taLiyAnI dareka AMgaLImAM zuM khanI AkRtio hAya che, te manuSya bhAgyazALI ne dhanika hoya che. sImRtyu, gRhalaga je mAtA pagane aMguThA nAte haiAya tenI strI. mRtyu sAme nedhara viMkhAi jAya. P. tulasUcaka. paganA paMjAnI bIjI AMgaLI aMguThAnI barAbara Dresa, to te zubhasUcaka cihna jANuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 nidhana, du:khI. paganA paMjAnI bIjI AMgaLI TukI heAya, te te nidhana te duHkhInuM cihna jANuvuM. garIbanuM mRtyu. akSaya paganA paMjAnI trIjI AMgaLI bilkula TuMkI hAya, te te mAsa garIba ne kheAkharU thaI mare ema jANuvu. bAvilAsI. paganA paMjAnI cAthI AMgaLA nAnI haiAya, te te mAru bhAgavilAsa bhAgavanAra che ema jANug. dhanavAna, du:khI. te mAlusa jenA paMjAnI cAthI AMgaLA meTI hAya che, dhanavAna hAya che, je cAthI AMgaLI eka bIjA para caDhI gaSTa hAya, te te cihna du:khI thavAnu sacave che. vidhavA. nA paganI trIjI AMgaLI nAnI hAya, tA te vidhavApAnuM lakSaNa che. tevI ii vidhavA thAya. jo samrATasamAna. jenA paganA taLiyAnI madhyamAM dhADAnI, hAthInI, kahapavRkSanI, thAMbhalAnI, jananI, hathiyAranI, dhvajA, mALA, parvata te kuMDaLanI AkRtio hAya, te mAjIsa cakravarti samrATa samAna bheAgavilAsa bhAgavavA bhAgyazALI nivaDe ema jAvu. je manuSyanA hAthanI hatheLImAM uparAta cihno hAya te paNa eja prakAranuM mULa jANunnu. hatheLI ke pagane taLiye e saMkha, cakra, kamaLa, hAthI, ratha ne kuzanI cha AkRtine sama tu mAlusa rASTra samAna sukha bhagavanAra gAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 10 me : strI sAmuhika viziSTa lakSaNe. tapazcaryAcaraNa cakravarya zrI dvArakapIkAzvara zrImad dAmodarAcArya mahArAja sAmudrika adhyAyanA viziSTa lakSaNa sarganuM nIce pramANe siMhAvalokana kare che. sibhAgyavatI. je strInI hatheLImAM ane A kAra ya, te strI sAjAvatI suMdarI heya. lakSmIvavI. je strInI hatheLImAM svastika (sAthIo) ja DAya, te strI lakSmIvatI hoya. rANI, rAjyamAtA. rAjamAtA hoya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-10 kaone dhanikanI patni. je strInI hatheLImAM trAjavAnuM cihna hoya, te strI vyApAra vaNaja karanAra zrImAna rasAdAranI patni hAya. yAtrALu. . . . ! je strInI hatheLImAM hAthI, gheDa, Dahe, ghara ne vajana Akatio hoya, te strI tirthadhAma karanAra yAtrALa kSatrANI hAya. kRSikAra-jamInadAranI sI. je strInI hatheLImAM baLada ne haLa jaNAtAM hoya, te zrI kRSikAra ke jamInajaranI strI heya. sajarANI ! je strInI hatheLImAM cAmara, trizULa, talavAra ne dhanuSabANanA AkAro hoya, te strI sAmAnya rAjAnI rANI heya. ThakarANI. je strInI hatheLImAM gadA, geNi, dhanuSya, nagAra ke aMkuza nI AkRti hoya, te strI koI prakAranI ThakarANuM hAya. abhAginI je strInI hatheLImAM sApa, ziyALa, bilADI, uMTa, vIMchI ke pakSanI AkRti che, te strI abhAginI abaLA hoya. AvI anAtha strI pote duHkhI thAya ane anyane duHkhI kare. rANIsamAna. je strInI hatheLImAM ke pagane taLiye zaMkha, cakra, kamaLa hAthI, ratha ne aMkuzanAM cihna haya, te strI rAjAnI rANI samAna sukha bhegavanAra strI hoya ema jANavuM. sAmAnya sukhavALI, - . je strInA hAthapaga, moTA ne mAMsALa, paMja moTo ne kRSTapuSTa hoya, te strI sAmAnya sukha bhogavanAra hoya. . . , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 ? ke sI sAmudrika mahArANa. kamaLa samAna komaLa hAthavALI strI mahArANI samAna bhoga bhegavanAra bhAminI hoya. sukhI.. je strInA paMjAnA mULamAMthI eka rekhA nIkaLIne upara vacalI AMgaLInA mULa sAthe bhaLI gayelo jaNAtI hoya, te urdhvarekhAne hatheLImAM ke paganA taLiyAmAM dharAvanAra strI nAnA prakAranuM sukha bhogavanAra thAya. zataM jIvI. ., je strInA hAthanI TacalI AMgaLInA thaDamAM eka nAnakaDI rekhA jaNAtI hoya, te strI se varSanuM AyuSya bhegavanAra hoya. pativratA, je strInA hAthanI TacalI AMgaLInA thaDamAM eka nAnakaDI rekhA jaNAtI hoya, ne evI rekhA je vacalI AMgaLInA jaDamULamAM jaNAtI hoya, te te rekhAvALI strI pativratA strI tarike paMkAya. satyavAdI, samAjapriya, strIzakita. - je strInI hatheLanI TacalI AMgaLInA thaDamAM eka nAnI rekhA heya, ne evI rekhA nIce tarapha namelI hoya, te te rekhAvALI strI dharmazIla, dhanavAna, sAyavAdI ne samAjapriya strIzakita tarIke oLakhAya. TuMkA AyuSyavALI. " je sInA hAthanA aMguThAnI nIce nAnI rekhAo bhegI thaI gayelI hoya, te rI TuMkA AvaravALI heya.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 strIjIvana ne saMtatisamarpaNa. anAvicchinna gurUparaparA prApta zAradAmaThAdhIzvara zrI mahAdevatI svAmijI jyAtiSavidyAnA viSe nIce mujaba mAgAhI Ape che. viSayamAM sajIvana sapUrNa AyuSya. jo strInA hAthanA aMguThAnA mULa taLe kadAca pUchyuM rekhA dekhAtI haiAya, te te sarpa AyuSyanI strI hAya. satati. adhyAya-10 strInA aMguThAnA mULa nIce pekhAtI rekhAomAM jeTalI meTI dekhAya teTalA putrA ne jeTalI nAnI dekhAya teTalI putri janme ema jANavu. mahuAbhAgyazALI pativratA. je strInA hAthanA paheAMcA pAse tajanI AMgaLInA thaDamAM be moTI jhADa jevI rekhA haiAya athavA to jenA paheAMcAnA mULamAM eka ThekANe khe mATI jhADa jevI rekhAo hAya, te strI ucca kATinA purUSa pAMta sAthe janmAro gujArI sadA Ana MdamAM rahenArI mahAbhAgyazALI pativratA patni tarike oLakhAya leAkaprasiddha. je strInI hatheLImAM uttama phaLadAyaka urdhvarekhA hoya tathA teja pramANenI rekhA te strInA paganA taLiyAmAM hAya. te zrI rAjasukha tathA prAsukha paripUrNa prakAre bhAgavanAra loka prasidhdha lalanA haiAya. alpAyuSI. jo strInA aMguThAnI pAse khAlI traNa TuMkI rakhAne hAya, te te strI pAmukhavALI ya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ risAmuhika sirI je strInA hAthanA aMguThAnI pAse phaLadaka zubha lakSaNanI traNa khAlI rekhAo kASTha sthaLethI tuTayA vinAnI ne lAMbI che, te bhI ghaNAM varSa sudhI jIvanArI che. pravRti ' arIonI hAthanI AMgaLIo para jeTalA pramANamAM vALa (Aya teTalA pramANamAM temanAmAM purUSaprakRti sUcita thAya che ema jANavuM. eka varSanuM AyuSya. je strIne hAthanI TacalI AMgaLInA thaDamAMthI nIkaLIne vacalI AMgaLI sudhI vadhI gayelI ramAyuSyarekhA heAya, te cIna rAjulA sATha varSanuM jANavuM. kaLAvanI.. je strInA mastakane kezakalApa lakhe, mukha kamala samAna, mAM caMdra samAna ne nAbhi dakSiNa taraphanI hoya, te kAminI kuLavatanI hoya che. danazila putrapatrasaMpanna sI. je strIne raMga suva kahetAM senAnA raMga jeve ne paNa satA raMganA tathA prAtaHkALanA sUrya samA prakAzita thAya, te ja dAnasila patra saMpana, pativratA gRhalakSmI vArSa ema jANavuM. bI vidhavA. : je stranA mAthAnA vALa rAtA heya ane AMkha mAMjarI rAma te vidhavA thaI nAnA prakAranAM 1Hkhe bhAgave. ja nuM moM gaLe ne meTuM tathA aNimAnA caMdra jevuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 ... tejazvara hAya, AMkhA mATI, hADA lAla suMdara DeAya, sukhI. adhyAya-10 raMganA temaja surI te zrI rAjAnI rANI jeTalu` sukha bhAgave. je strInA mAM nIcenA sATha lAla raMgane hAya temaja hATha para vadhAre mAMsa hAya. mAM geALAkAranuM, dAMta dheALA ne svara. mIThA kAyala jevA DrAya, te strImAM sukhI thavAnAM lakSaNe che ema jANavuM. uttama sukha bhAgavanAra, je strInu' me N hasamukhu te svara krAyala jevA hAya, te strI uttama prakAranu bhukha bhagavanAra jANavI. ucca vilAsa bhAgavanAra. lAlaraMganA te kheu hAthanI vacceAvaya AvelA nAkavALI oparlR ucca ullAsa ema jANavu. samAna te nApha strInI AMkheAna kIkIe padma-kamaLa zukra-peApaTanI cAMca samAna hAya, to tevI strI Uttama ardhAMganA thAya, ne uMcca prakAranuM sukha bhAgave. uttama vilAsa mANanAra. je strInA AMkhanA DeALA rAtA ne khIjanA caMdra jevA dekhAtA Aya, te o vizuddha vAmAMganAM banI uttama vilAsavidvAra mANe, rgIlI. barAbara madhyamAM bhAgavanAra gAya . e strInA beu kALI bIjanA caMdrasamAna kamAnadAra hAya ane tenI upara tathA tenA mULanA thaDamAM vALa heAya, te te paNa zreSTa sukha bhagavanAra rMgarAgamAM raMgAnAra rasIlI ramaNI, thAya. strIonA hAtha, paga, ne te zarIra paranI. bhAvikrayana mastI upara ApelI AkRtiemAMnI ekAda pagu jo strInI hatheLImAM, pagane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sAmudrika 125 taLiye, meM para ke zarIrapara hayAta hoya, te te anusAra phaLa Ape che. upara AlekhelI AkRtiomAMnI je vizeSa pramANamAM jaNAvya, te vizeSa pramANamAM phaLa Ape che. ochA pramANamAM hoya te AkA ochA pramANamAM phaLa Ape che. eTale je je sthaLe viDo paNa kahelAM che te te sthaLe vadhAre ochAM haze, te tenA pramANamAM vadhAre ochuM sukha samajI levuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 11 me. roga sAmudrika , dardonuM digdarzana. paraMtasthApanA. bhagagurU zrI anirUddhAzrama mahArAja sAmadika tiSanA regisAmudrika apAyanA garUparekhA sarganuM varNana nIce mujaba kare che - aMdhatva. je anuSyanI hatheLImAM budha grahanA sthAna taLe manarekhA para tArakanuM cihna hoya arthAta ca da dekhAte heya kiMvA zAprahanA sthaLe jALInI nizAnI jaNAtI hoya, te nizAnI adhApAnI jANavI. jIvanaregI. je manuSyanA hAthanA poMcAnI AMgaLIonA pahelA veDhA para nAnI nAnI vizeSa rekhAe jaNAtI hoya athavA masta - rekhA para zyAma raMganuM dhAbu dekhAtuM hoya athavA Akharekha para TApu svastika, traNa ke samakeNa ItyAdi AkRtio jAtI hoya, te te ciThTho manuSyanA jIvanarogIpaNAnAM jANavAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmAdika 127 mAMgaLanI taLI nAnA TApuo ane mahayA arthAta umAkavAya. . paMjAnI vAMkI tathA judI rahetI AMgaLIo tathA nIcenA bhAganAM dabAyelAM grahamaMDaLa mANune mRgI, unmAdavAke hisTirIAne hadI hovAnuM sAbIta kare che. kSayaroga. je manuSyanI hatheLImAM zaninI AMgaLI taLethI budhanI AMgaLInI taLe paryata pAMkhavALI rekhAkRti hoya athavA budhagrahanI rekhA para nAnA nAnA TApuo hoya ne paMjAnI AMgaLIonA nakhe moTA phAphaDA jevA hoya, te mANasane yahmA arthAta kSayaremanI rekhAo che ema mAnavuM. la ke pakSaghAta. je manuSyanI hatheLImAM zanidevatAnA sthAna para tArake tathA manarekhA para ADI rekhAo hoya, te manuSyane ardhA gavAyuM ke lakavo athavA pakSaghAtane roga lAgu paDe che. udara ne hRdayanAM dardo. je manuSyanI hatheLImAM AyuyarekhA para TApuonAM cihno hoya ane temAMthI zAkhAo nIkaLIne gurUgrahanA sthAna tarapha jatI hoya, te manuSyane udara ne hRdayanAM dardo thAya che. unmAda, gAMDapaNa. je manuSyanI hatheLImAM caMdragraha para svastikanuM cihna hoya, caMdragrahanuM sthAna picuM ne khADAvALuM hoya, zanigrahanuM sthAna yathArtha na hoya tathA paMjAnI vacalI AMgaLI vAMkI hoya, to te mANasamAM unmAda, gAMDa paNa ke pAgalapaNAne yoga jANa. A rApaNuM je manuSyanI hatheLAmAM mastakarekhA para TApu athavA vaMtanuM cihna dekhAya, te manuSyamAM baherApaNAne ega jANu.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 amyAya-11 ahIkaNu, cIDIyA svabhAva. je manuSyanI hatheLImAM rekhAe vizeSa dekhAtI hoya, te mANasa Darapoka, bIkaNa ne ciDiyA svabhAvavALa hoya. kya baMdha paDI javAnuM ciha. je manuSyanI hatheLImAM jIvanarekhAmAM TApu ke mIMDAnI nizAnI dekhAtI hoya, zanigrahanA sthaLa taLe mastakarekhAne raMga pILA hoya athavA AyuSyarekhAnI najIkamAM maMgaLa mahArAjanA sthAna para zyAma biduo hoya, te mANasanuM hRdaya baMdha paDavAthI mRtyu thavAne yoga jANu. dama udharasane vyAdhi, je manuSyanA hAthanI hatheLAne vacalA bhAga nA hoya, budhagrahanI rekhA sarasa na hoya, vAstharekhA tathA mastakarekhA ekaThI thaI gaI hoya temaja zukagrahanA sthAnathI eka nAnI rekhA nIkaLIne AyurekhAne bhedI maMgaLa mahArAjanA sthaLane maLI ctI hoya, te mANasane dama udharasane vyAdhi thAya. kudaratI gAMDapaNa, je manuSyanI hatheLImAM buddhirekhA nAnakaDI, ane javanI nizAnIo vALI dekhAya, te mANasane janmathI vArasAmAM kudaratI maMDapaNa maLeluM jANavuM. nibaLa hRdaya, je manuSyanI hatheLImAM buddhirekhA chAcharI hAI bIjI nAnakaDI rekhAothI bhedaratI hoya, te te rekhA manuSanuM nirbaLa hadaya sUcave che. haThAgraha prakRti, je manuSyanI hatheLImAM budhadevatAnA sthAna taLenuM maMgaLamahArAjanuM sthaLa khileluM tathA kaThaNa hoya ne aMguThe sakhata hAya re ma ya haThAgrahI prakRtine have joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAgasAmudrika gusse thavAnI Teva. jenI hatheLImAM gurUgrahanA sthaLanI taLenu' maMgaLagrahanuM sthAna prasAra pAmelu hAya ne zukra tathA caMdranAM bhuvA ememAM maLI gayelAM heAya, to te mANusane aMkuzamAM na rahI zake tevI gusse thavAnI TevavALA jANavA. e durbhAgI karyAM. jenI hatheLImAM jALAnI nizAnI dekhAtI haiAya te mANasane durbhAgI dI' hAvAnuM e cihna che ema jANuvu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 13 mA. : zakUnasAmudrika : ---- vidhAtAnA vartArA. sAMkhyamapratipAdaka zuM karasvAmizrI acyutAcAma mahArAja kruSnaapazukana viSe samIkSA karatAM peAtAnu mahatama nIce mujaba Ata kare cheH-- guNazukananAM mitte. caDhavA sa'sAravyavahAranAM kAryo karavAne, nivAsasthAnanA dvAramAMthI caNAmAM praveza karatAM, bahAragAma pravAse paravaratAM ke videza vidAya thatAM, varavADA maDhatAM ke zatru sAme saprAme gAyanA daravAjA bahAra paga mukatAM ne nimnalikhita vastu, manuSya ke prANI samipa Ave, to te zubha zukana sUcave che beya jaNAya che. 2-jAlapradeza-ALamAM bhasma dhAraNa karela, te para tripurUM dhArI, kaThe kAkSamALA paherelA eka yA tethI vadhAre vAsaNA sAmethI AvatA hAya, te te zubha zukana jANavA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ racanAdika 131 te para mULA paherelA 2-pALamAM kaMkuno cAMlle, te para cekhA caDhelI ne kaMThamAM phulamALA paherelI yA te sAdI gAya zubhasUcaka che. 3-phaLaphula laIne Avate mALI sAme maLe te te lAbhasucaka che. 4-hAthI, chatra ne cammaravALo varaghoDe sAmo maLe, te te yaNadAtA jANu. -meti ne mANekanA dAgInA paherIne sAmI AvatI vezyAnA zukana kIti bakSAvanAra che. 6-dArU, mAMsa ne mAchaluM laIne AvatI kapALamAM cAMlAvALI strI sAme Ave, te vijayanI AgAhI jANavI. -talavAra DhAla, baMdhuka ne kaTAra tathA kAmaThAvALe manuSya pratiSThA vRddhinA sUcA zukananuM pratika che. -darpaNa, haraNa, neLIo ne kaLAyala para laIne Avate mANasa sAme maLe, te te zukana mAnamarta vadhAranAra jANavA. 9-kamaramAM bALaka teDIne AvatI cuDIcAMlAvALI saubhAgyavatI o sAme maLe, te te kAryasiddha karanAra zukana jANavA. 1-pANInuM be, ghaDo ke gAgara laine AvatI strInAM zukana saphaLatA apAve che. 11ngIta gAtI nArIonA zukana siddhi bakSe che. 12-saubhAgyavatI strInA zukana manavAMchita phaLa maLavAnI, AgAhI Ape che. 13-ArI zuzavANI sAMbhaLavAmAM Ave, te te cita bhaluM - karanAra nIvo che. 14-vAjAMvALAnA zukana zubha che. 15-kuvA, taLAva, vAva, sarovara, nadI ke samudramAM dhAne ke karelAM vara sAthe AvatA bInA zana. manavAMchita phaLa siddha karanAra che. . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 rAdhyAya 16-dhumADA vinAne devatA laine kai sAmuM Ave, te te zukana zubha che. azubha-zukana. nIce jaNAvelA zukane azubhasUcaka che. evA apazukane sAmA maLe, te dhAryA kAmamAM barAbara saphaLatA maLatI nathI. 1-lAkaDAM, cAmaDuM, ghAsa, choDa, dhuMdhavAte agni, tela, goLa vagere vastuo laIne koI sAmuM Ave, te te apazukana gaNAya. 2-chokarAM-vinAnI (vAMjhaNa) strI sAme maLe te mAThA zukana jANavA. 3-duzmane sAmA maLe che te hAnikartA zukana che. 4-AphasAda karanArAonuM tephAnI TaLuM sAmuM maLe, te te cihna nukazAnakAraka jANavuM. pa-kapALamAM cAMllo karyA vinAnI sadhavA stra.: 6-madirA pIdhele chAkaTa sa ma maLe, te te apayazakAraka azubha cihna jANavuM. -zArIre tela coLIne AvatA mANasanA zukana parAjaya karAvanArA che. 8-baLa, pavaiyA athata hijaDAnA zukana pratiSThAnI pAyamAlInA sucaka samA che. ha-halAlakhera kasAInA zukana mAnataMbAnI khAnAkharAbI karanAra sUcaka cihe che, 10-vyAjakhera kAMdhio, chatAM manuSyanAM mudAM banAvanAra, kasAionA zukana lAja-zaramanA lilAmanI AgAhI mApe che. 11-pitAnAM ke pAzmanAM guma vecANa ke jAhera lilAma jevAM varaviya ke kanyAvikraya karanAra saMtAnabhakSaka strI para sAmAM maLe, te te hAnikartA zukana che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ zanisAmuhika 12-varakanyA ke naranArInAM chupA ke jAhera cokaTha besADanAra dAnavI vRttinAM dalAla naranArInA zukana AsurI utpAtanA AbhAsa rU5 che. 13-azavALA hAtha, kAdavavALA paga ne bhInAM kapaDAMvALI karI ranI vyakitanA zukana lohIluhANa banAvanArI nizAnI che. 14-vyAghAmbara vinAne jegI e dhananA nAsacihna jevA zukana che. 15-zivabhakta zivAyane gosAI lugaDAM gumAvanAra AkRti che. :16-avaidika verAgInA zukana sarasAmAna khavaDAvanAra nIvaDe che. 1--sAmA maLatA phakIranA zukana khAlI hAthe pAchA AvavAnuM sUcave che. 18-daMDakamaMDaLa vinAne saMnyAsI sAmo maLe, te patIne prasaMga AvavAne yoga jANavo. 19-bhasma drAkSa:tripuMDra sivAyanA sAdhu sAmo maLe, te te adhogati karanAruM bhaviSyadarzana che ema mAnavuM. -zevaDe arthAta prANIne dukha denAra vAdI ke rabArI sAme maLe, te te adAlatane AMgaNe apamAna karAvanAra che. 21-aDada ne maga laIne Avate mANasa AphatanI AgAhI Ape che. 22-vAdha ne jaMgalI bilADo sAmA maLe, te te prANaghAtaka ghAtacaMdranuM ciha jANavuM. 23-kagAla, bephIkara ne ghelA mANasanA tanamanadhananI barabAdI karAvanAra zukana che. 24-sApa ke vIMchIvALA gAraDInA zukana samaya ne dravyanI kharAbI sUcave che. 25-chalAM kurAkAvALI vyakti khAnAkharAbI sUcave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ i34 adhyAya 26-dehe davA lagADelo mANasa maMdavADanI AgAhI Ape che. 27-dadaDatAM bhInAM lugaDAMvALe manuSya sAnanA samAcAra maLavAnuM sUcave che. 28-sAme maLatI vidhavA strI kAma karyA vinA lIle teNe pALa vaLavAnuM sUcave che. zubha zukananAM cihno sAmAM AvatAM jemAM hoya ke dUrathI dekhyAM hoya, te mananA dhAryA manoratha phaLI thakana siddha thAya che. azubha zukananAM ci sAme maLyAM hoya ke dUrathI joyA hoya, te dhAryuM kArya sidha na thavAthI azubhazukana sAbIta thAya che. rasvakharzana. vaidika mArga pravartaka jagadgurU zrI mAdhavatIrtha mahArAja zakunasAmudrikavidyAnA svapnadarzana sarganuM raMganirikSaNa nIce mujaba kare che. hAlaraMganI vastu, je koI mAnavIne svapnamAM rakata-lAlaraMganI vastu dekhAya, te tene meSarAzinI vyakita sAthe kAma paDe ke paDyuM hoya. ahiM vyakti eTale strI, purUSa ke bALaka jANavAM. zake bhura. je manuSyane svapnamAM kikA kharA raMganI vastu dekhAya tene vRSabharAzInI vyakita sAthe kAma paDe ke paDyuM hoya. pILA svapnamAM pILA raMganI vastu jenArane mithunarAzInI vyakita sAthe kAma paDayuM hoya ke paDe. lIla. ( svapnamAM nIla(lIlA) raMganI vastu anArane karkazazInI vyakita sAthe kAma paDayuM hoya ke paDe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakuM vasAmAM draka gharama nAragI. W svapnamAM nAraMgI raMganI vastu jenArane siMhAzInI vyakita sAthe kAma paDayu hoya ke paDe. phIkakA kALA. svapnamAM zIkA kALA raMganI vastu jonArane kanyAthInI vyati sAthe kAma paDe ke paDayuM hAya. kImajI. svapnamAM karamajI raMganI vastu jenArane tulArAzIno vyakita sAthe kAma paDe mA paDyu hAya. tedAra lAla. svapnamAM tejAra lAla raMganI vastu jenArane vRzcikarAzInI mati sAthe kAma paDe ke paDayuM hAya. pILA. e kAi srIte svapnamAM pILA raMganI vastu jaNAya, tene dhanarAzInI vyakti sAthe kAma paDyuM hoya ke paDe. kALAza paDatA raMga. jo kAi karAne svapnamAM kALAza paDatA raMganI vastu jaNAya, te tene makararAzInI vyAMta sAthe kAma paDayuM hoya sA paDe. AsamAnI. e kAi che.karIne svapnamAM AsamAnI raMganI vastu hAya lAgI hAya, te tene kuM bharAzInI vyakti sAthe kAma paDe zrI paDayuM hAya. tedAra sapheda. svapnamAM tejadAra sapheda raMganI vastu najare caDhI tene mInarAzInI vyakti sAthe kAma paDe yA payuM Aya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 adhyAya-12 gA pramANe svakharzananAM phaLa jANyA pachI ApaNe nAnanA viSaya tarA najara karIzuM. nikhila nigamAgamacArahaya zaMkarAcArya zrI anaMtAzrama svAmijI zakuna sAmudrika - tiSanA svapnadarzana sarganuM naMganidarzana A anusAra kare che - paravALAnuM naMga. koI mAnavIne svapnamAM paravALAnuM naMga dekhAya che te anupa para meSa rAzInI vyakitanI vaSTi thavAnI che ema vase che. je kAI manuSyane svapnamAM hIrAnuM naMga AbhAsa Ape, te tenA upara vRSabha rAzInI vyakita taraphathI vipatti AvI paDe. je kaI manuSyane svapnamAM pAnAnuM naMga jaNAya, te tenA para mithunarAzInI vyakti taraphathI Aphata AvI paDe. tI. je koI manuSyane svapnamAM metInuM naMga dekhAya, te tenA pAra karAzInI vyakita taraphathI humale cAya. mANeka, - je koI purUSane svapnamAM mANekanuM naMga dekhAya te siMhasazInI vyakita tenI Ijata AbarU le. pANIdAra pAnuM. je koI strIne svanAmAM pANIdAra pAnAnuM naMga dekhAya, te nAsazInI vyakti tenI kIrtipratiSThAne hAni pahoMcADe. tejasvI hare. jokeI chokarAne svapramAM tejasvI hIrAnuM naMga najare paDe, te tenA mAnamaratabAne tulArAzInI vyaktinA prayAsathI nAza thAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ zanisAsuki, 137 je kaNa karIne svapnamAM lAlacaLa paravALAnuM nAma dekhAya te vRzcika rAzInI vyakitanI yukitathI tenA AdhAdarane nukazAnI pahoMce. pokharAja... je kaI manuSane svapnamAM pikharAjanuM naMga dekhAya, te tenI dhanadolatane ThaMza dhanarAzInI vyakitanI yukita prayukitathI thAya. lAla nIlama, je koI manuSyane svapnamAM lAla nIlamanuM naMga dekhAya, te tenI mAlamilakatanI pAyamAlI makararAzInI vyakitanA dAvapecathI thAya. lIluM nIlama. " je kaI manuSyane svapnamAM lIlA nIlamanuM darzana thAya, te koI kuMbharAzInI vyakitanA chaLakapaTathI tenAM strIsaMtAna para saMkaTa AvI paDe. epAra pokharAja, je koi vyakitane svapnamAM padAra pokharAjanuM naMga dekhAya, te tenA tanabadanane mInarAzInI vyaktinI prapaMcajALathI prANadhAtaka ja thAya. upara pramANe svapnadarzanamAM jaNAtAM naMgenAM pariNAmanI AgAhI paratve jANyA pachI have pradarzana karavAmAM Ave che. zrImadvAjAdhirAja gurUbhUmaMDalAcArya zAradApIThAdhizvara zrI vizvapAcArya mahArAja zanasAmudrikazAstranA svakharzanasarganA pradarzana viSe pitAnuM pravacana nIce mujaba kare che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 adhyAya re maMgaLa graha. je meSa rAzIvALA, vRzcikarAzIvALA ne vRSabharAzIvALA mANasane svapnadarzanamAM maMgaLagrahanI mati pikhAya, te temaNe jANavuM ke temanA svAmi maMgaLadeva che. tethI temanI sevA karavI. A rAzivALA A devanI sevA karaze, te temanA paranI Apatie. adraSya thaze. je vRSabharAzIvALA ne tulArAzavALA manuSyane svapnamAM , zukragrahanI pratimA dekhAtI hoya, to temaNe mAnavuM ke temanA. mAlika zukradevatA che, tethI temanI bhakita karavI. tema karavAthI temanA pratispardhiono nAza thaze. budhagraha, je mithunarAzIvALA ane kanyArAzavALA manuSyane svapnamAM budha grahanI AkRti jaNAya, to temaNe jANavuM ke temanA mAlika budhadevatA che. temanA maMtrano jApa karavAthI duzmane dUra thaze. . caMdragraha, je karka rAzivALA mAnavIne svapnadarzanamAM caMdragrahane AkAra bhAsate heya, te temaNe mAnavuM ke temanA svAmi caMdramA che. tethI temanuM anuSThAna karavuM. tema karavAthI temanA rogAriphane hAsa thaze. sUryagraha. * je siMha rAzivALA manuSyane svapnamAM sUryagrahane AbhAsa thatuM hoya, te temaNe sUryadevane potAnA mAlika mAnI sUryanamaskAra ne gAya trimaMtrathI ardhapradAna karavuM A rAzIvALAne namaskAravata ne artha upadrata karavAthI kIrtipratiSThAno lAbha .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ zanisAmudrika 1 : je dhanarAzIvALA ne mAnerAzavALA manuSyane svapnamAM gujarAtanuM pratika rekhAtuM hoya, te temaNe gurUgrahane pitAnA mAlika samajI temanA maMtrathI hAma karI devane saMtuSTa karavA, tema karavAthI temanuM buddhibaLa prabhAvayALI banaze. zaniu. jo makararAzivALAM ne kuMbha rAzivALAM strI purUSone svapnamAM zanidevatAnI chAyA dekhAtI hoya, te temaNe zanidevatAne potAnA svami mAnavA. zanidevane telasiMkura, agarabatI, AkaDAnA pulane hAra ne aDadiyA arpaNa karavA, zaninA maMtranI mALA karavI ne telane banAvelo kherAka eka vakhata jamave. A rAzIvALAne A devanI bhakitabhAvapUrvaka zradhdhA-sahita sevA karI temane prasanna karavAthI lakSmIbAja maLaze ane zarIrazakina pratApazALI thaze. kasipisAvAmijI sAmu ja dhArako - 3 - nidrAnaMdrAnI phaLasidhdhi. nikhila nigamAgamasarahadaya dvArakApIThAdhIzvara zrImad cidAnatIrtha svAmijI sAmudrika jotiSa mahAzAstranA nidrataMdrA phaLasididha sarganuM spaSTikaraNa nimnalikhita zabdomAM kare che - koNe manuSa. jo koI manuSyane nidrAtaMdrAmAM kANe manuSya bhAsatuM hoya, te jaMgRtAvasthAmAM te manuSya jANavuM ke koNe mANasa bAhyADaMbaramAM saune svAMga sajanAra che. e vyakitane A prakAre sAdhuve bIjAne paLavAne DhAMga hoya che. AvA spaSTikaraNa parathI badhe pATha grahaNa karI te mANase kaNa mANane vizvAsa na kara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com na ga sajAya che. ane vizvAsa mANasa jA ja e vyakita pAka LavAne
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 cAya 12 te chatAM je tenA para itabAra rAkhavAmAM Avaze to tenA tarAthI dago thavAno saMbhava hoya che. je kaI manuSyane nidrAtaMdrAmAM mAMjarA manuSyano AbhAsa thatuM hoya, te jAgratAvasthAmAM teNe mAMjarA mANasanI udAra. vRttinI vAtane ThaMDA paheranI te ja mAnavI. te mANasa telamAM paDelI mAkhane nIcAve tevI makhAsUsa ja haze. tenI paramAthI prakRti ke dayAnIti bIjAne sapaDAvavA mATenI ja haze. A cokhavaTa parathI mAMjarAne vizvAsa na kara. chatAMya je karaze te nANAMnuM nukazAna thaze. apaDado . je keI naranArIne nidrAtaMdrAmAM bakhaDado mANasa dekhAte hoya, te jAgratAvasyAmAM te mANasane pitAne mukha bheLA ne vizvAsu manAvavA mAgatA tIvra buddhizALI ne kapaTI jANa. tenI muvakulInI baDAze ke bheLapaNanA bhaDAkA bIjAne chetaravAnA ja hAya. tenI nIti calatApUjAnI cAlabAjI ja jANavI. A khulAsA parathI sAvaceta nahiM thavAya to tenI baTakabelI vANIthI bevakupha banI IjajataAbarUnI revaDI ghaNudANa thavAne saMjoga che. tAliyA. ke chokarA chokarIne nidrAtaMdrAmAM tAli mANasa dekhA de to temaNe jAgRtAvasthAmAM te tAliyA purUSane garIbAinI game tevI karUNAjanaka vAte karate havA chatAM, pitA para game tevI Aphata paDayAnuM kahevA chatAM, nirdhana ke daridrI na mAnatAM dhanavAna, udyamazIla ne sukhI jANavo. sAnI taMgInI tenI vAtone kRtrima mAnavI. tema, chatAM che je tevA para vizvAsa mukavAmAM Avaze, te te dhati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ enasAmudrika 141 dharamo hAtha mArI jaze, kAle bIjA pAse corI karAvaze, ke kati varakuTuMbamAM koI strInI AbarUnuM lilAma karAvo. zrImadvAjAdhirAja gurU bhUmaMDaLAcArya zAradAmaThAdhIzvara zrI nRsiMhAzramasvAmijI zakunasAadrikanA nidrAtaMdrA saga saMbaMdhI pravacana karatAM nIce pramANe jaNAve che - muka zaba, jo ke vyakitane nidrAtaMdrAmAM maDadu ka zaba dekhAya, te te vyakitae jAgRtAvasthAmAM jANyuM ke A cihna te vyakti para TuMka samayamAM ja AtmaghAtaka Aphata AvavAnI AgAhI Ape che. te divasathI te mAnavIe bahuja saMbhALIne, lAMbI najI deDAvIne tamAma kArya karavuM. keI para itabAra na rAkha, saMdhyAkALe na rAtre gAma paragAma na javuM. A khabaradArInI khabarathI mAhitagAra karavA chatAM ye jo te dIrghadraSTithI kArya nahiM kare, ne bIjA para vizvAsa rAkhaze ke vakhate bahAra nIkaLaze, te tenA para kALacakra phare che ema jANavuM. A karelA samaye dhara bahAra javAthI ke dezaparadeza javAthI tenA para jIvaleNa Take' paDaze ke mAMdagIne bichAne paDavuM paDaze ema rAzIya jaNAve che. yAdI. je kaI mAnavIne nidrAtaMdrAmAM sAnuM cAMdI khAya, te teNe jAgratAvasthAmAM jANavuM ke nidrAmAM dekhAyalA sonAcAMdInA dAgInA tenI pAsethI khevAI jaze. te dIvasathI manuSya senAcAMdInA dAgInA zarIra paheravA nahiM, ne gharamAM paNa rakhaDatA mukavA nahiM. hara ke dukAne bIjAnA vizvAse na suvAM. te to che ke sAvaceta nahiM rahe, te tene sencAMdI gumAvavuM paDaze. tarabupita. je kAcha manuSyane nidrAnaMdrAmAM tAMbApitaLanAM vAsaNa ke vastuo jaNAya, te te samajavuM ke thoDA samayamAM tene tAMbAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 adhyAya-12 pataLanAM vAsaNe! vasAvavA paDaro. AthI teNe prathamathI samajI dhananI vyavasthA karI devI. niha tA dhaDIne vakhate tene gabharAvu pastAvuM ne badanAma thavu paDaze, lADu, maga, aDada jo kAI mANusa nidrAtadrAmAM loDhuM, maga ne A vigere kALI vastuo dekhe, te teNe jANuvu ke A kALI vastu tenI mAnapratiSThAne DAdha vagADanAra bhayane AbhAsa che. mAthI te mAnavIe kALI dAnatanA mANase, cAra, dhana dhIranAra, paisAnA punnarI, krura kaladArI, mAlamilkata vecAvanArA, jAlIma, dalAlA, khATI cAlanI strI ne evAM juDAM gANusAthI bhAvu. niha' te khedarakAra rahyAthI AvA mANasane mAnamatamA te krItipratiSThA gumAvavAM paDaze. pANInA pravAha jo kASTha manuSyane nitaMdrAmAM pANInA pravAla dekhAya, te te mANase mAnavuM ke tene thADAka divasAmAM paisAnI prApti thaze. te rakama pAMcathI pAMca hajAranI haro ema bhagusahitA bhaviSya sAkhe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 13 mA. : svarasAmudrika : r - zravaNadarzana. r cAturva zikSaka geAmatItIravAsI zaMkarAcAya zrI munekarAcAya mahArAja sAmudrika jyotiSazAstranA svarasAmudrika adhyAyanA zravaNudarzanasargamAM A anusAra Alekhe che:ADe utarI bilADI. - *: jo koi manuSya krAMi kAmaprasage potAnA ghara khahAra jatA ne tene ghara bahAra nIkaLatAM, khAMcA ke kULiyA bahAra pALa ke gAmanA daravAjA bahAra paga mukatAM bilADI bhADe utare, te jANavuM ke tene apazukana thayA te tenuM kAma hi thAya. ADu to sApa. jo kAi manuSyane kArya patve mahAra jatAM mAgamAM sApa ADe utare te navu ke tene azubha zukana yA che, te tenu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 adhyAya-17 kArya siddha nahiM thAya, sApanA apazukana mAthe bhamatA kALacAnuM sUcana kare che. A ja muha6. jo kei manuSane bahAra jatAM rastAmAM muDaduM jatuM gADuM maLe, te teNe mAnI levuM ke te kyAM jAya che tyAM niSphaLatA arthAta snAnanA samAcAra ja maLaze. nakanA Tepa. bahAra jatAM mArgamAM sAme narkane Tapala laIne jatAM DheDa ke DheDI maLe te jANavuM ke je kArya karavA jAya che temAM paNa na maLatAM ulaTo Aropa Avaze. bharyo ghuvaDa. prAtaHkALamAM utAM badhUne avAja karate bharyo ghuvaDa saMbhabAya ke jovAmAM Ave, to teNe jANavuM ke tene Avate tAva te divasathI thaI eka be divasamAM bhikSudA maTI jaze. mATe teNe nirAza na thavuM. khAlI ghuvaDa. che ke manuSyane havAranA paheramAM uThatAja ke bahAra jatAM dha-dhU-dhUne khokharo avAja karato khAlI ghuvaDa saMbhaLAya ke jovAmAM Ave, te teNe jANavuM ke tene te divasathI athavA te Divasa pachI ekAda be divasamAM tAva Avaze. mATe teNe khAvApIvAmAM sAvadha rahevuM. jhaDapI rIbaDI. che ke manuSyane rAtre caDapathI bolatI cIbaDIne avAja saMbhaLAya, to teNe jANavuM ke tenA gharanI pAsethI cAra cArI karavA jAya che. A avAja sAMbhaLanAre sAvaceta rahevuM. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ svararAmuhika dhImI cIbaDI. je koI manuSyane rAtre dhImethI bolatI cIbhaDIno avAja saMbhaLAya, te teNe mAnavuM ke tenA makAnanI najIkamAM thaIne corI karIne cere pasAra thAya che. tethI teNe hoziyArI rAkhavI. prAtaHkALamAM kAgaDA. che ke manuSyane tenA ghara para prAtaHkALamAM "kA... kA' karato kAgaDo dekhAya ke saMbhaLAya, te teNe jANavuM ke te divase gAma paragAmathI koI mahemAna tene tyAM khAvaze. maghAhe kAgaDo. je kaI manuSyane mallAhakALe tenA makAna para kAgAroLa karate kAgaDe dekhAya ke saMbhaLAya, te te jANavuM ke tene ghera ke pUrva ke sagAnI kSayatithi che, ane te bhUlI gayA che tethI tene yAda karAvavAnuM A bhAvidarzana che. zrI dvArakApuravarAdhIzvara zAradAmaThanA zaMkarAcArya zrI prAsatIrtha svAmijI zravaNudarzana sarganI pUravaNImAM nIce mujaba jaNAve che -- katarAnuM bhasavuM. rAtre je kutarUM basatuM sAMbhaLavAmAM Ave, te jANavuM paNa aparicita vyakita te bhAga tarapha Ave che, e to kare che. phatarAnI sADArADa. rAtre kutarAMnI dekhAdeDa jaNAya, to mAnavuM ke temene bhUtapretAdi bhayaprada vicitra vastuone AbhAsa thAya che. kArano kakaLATa. je rAtre katarAMno kakaLATa saMbhaLAya, te jANavuM ke te bhAgamAM vamana ta kare che. te kaI mAMdA mANaene ' mRtyulekamAMthI yamalokamAM laI javA AvyA che ema dhArI potAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 adhyAya-13 paSaNa karanAranA maraNanA DarathI dilagIra thaI teo bIkathI pitAnuM pAlaNapoSaNa karanArAne pitAnA kakaLATathI sAvadhAnInA sura saMbhaLAvI potAnI nimakahalAlI darzAve che. kutaranI raDAroLa je rAtre kutarAnI raDAroLa saMbhaLAya, te mAnavuM ke te bhAgamAM koi mANasa mRtyu pAmyuM che. AthI teo nArAja thai raDAroLa dvArA potAnA annadAtAnA svargavAsanA zokasamAcAra jaNAve che. popaTa piTI. prAta:kALamAM uThatAM ja jene popaTa ke popaTIne madhura avAja saMbhaLAya, te manuSyane ghera te divase keSTha gAyana gAnAra khyAti atithi tarike Ave. sUsArikA. je savAramAM utAM zakasArikAnA mIThA surano AlApa sAMbhaLavAmAM Ave, te manuSya jANavuM ke te divase tene gAmaparagAmamAM kaI saMgItazokhInanA makAnanI mulAkAta levAne prasaMge prApta thaze. kAkAAA, je kaI manuSyane prabhAtanA pahere uThatAM ja kAkAkauA mAlate saMbhaLAya, te teNe jANavuM ke tene ghera ke baDabaDATa karanAra mANusa Avaze, athavA te kejha kaTaTa karanArane tyAM tene javuM paDaze. sAme maLatuM gadheDuM. kAma prasaMge bahAra jatA kaI mAnavIne sAme gadheDuM maLe, to te jANavuM ke te tene tyAM jAya che te mANasa tenI sAthe gadheDAnI jema mukhaIbharI rIte vartaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmudrika 47 lAtalAta karatAM gadheDAM. kAma prasaMge bahAra jatA koI mAnavIne sAmethI lAtaMlAta karatAM gadheDAM AvatAM maLe, to teNe mAnavuM ke te jyAM javA nikaLyA che tyAM gadheDA mAphakanI arthAta arthavagaranI bevakuphAmAM bharI mArAmArI thaze. bhUkatAM gadheDAM. - je koi manuSyane kAmakAjane aMge savAramAM vahelA uThIne gharabahAra nIkaLatAM baMkatAM gadheDAM sAMbhaLavAmAM Ave, athavA te sAmethI bhUtAM gadheDAM AvatAM dekhAya, te teNe jANavuM ke tenuM kArya saphaLa thaze nahiM ne bahArathI eka pAI paNa maLe nahiM. te divase tene chate paise devALiyAnA jevI sthIti bhegavavI paDaze. pADA ne AkhalA, keI manuSyane kAma prasaMge gAmaparagAma javA gharamAMthI nibhatAM sAme mAthuM vIMjhata pADo ke ziMgaDAM halAvate Akhale maLe, te te jANavuM ke te jene tyAM janAra che te mANasa mAthuM pheravIne vAta karaze. ghoDA ne hAthI. kAma paratve ghara bahAra jatAM sAmethI dete ghaDe ke jhulate hAthI maLe, te teNe jANavuM ke te jayAM jAya che tyAMthI tene lakSmI maLaze, ne tethI prasanna thaI mastAnanI mAphaka te late late ghera pAcho vaLaze. naMhI, hasa. - je ke manuSyane mRtadeha smazAne laI javAte heya, ne tene sAmethI AvatAM nadI, garaDa, ke haMsa maLe, te jANavuM ke te pretAtmAne mikSa thaI te kailAsa, vaikuMTha ke pAkamAM jAthI daDo che? che, ne tethI ja javuM javAne . : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 14 . * prakhasAmudrikaH lAgI . pazcimanAya dvArakAmaThAdhIzvara jagadagurU zrI vijaya mahArAja pracAmukiAnA bhAmAM phaLa jarmanuM dijhane karAtAM nimnalikhita bhAmacaka darzAve che. sAdhakane sUcana, koI kArya paratve kaTibaddha thatA pahelA pitAnA karavAne thAya saMbaMdhI zraddhALu varga e prazna pUche, keH "A kArya LibhUta thaze ke kema? te praznano uttara prApta karavA hadayanA toSa maLe te prazasAmudrikanAM bhAgyAMkaLanuM nirikSaNa kare che, te praznAvalI prasAdinuM avalokana karAvavAnI utkaMThA dharAve che. anyatra jaNAvelA bhAmacanuM nirikSaNa karavAnI zAstrIya paripAhI evI zreNInI che, ke sarva prathama aMtaHkaraNamAM je kArya karavAnI abhilASA hoya tene saMkalpa kara. tatpazcAta uparAMta thakamAM je revIdevatAnAM mAMgalika nAme che temAMthI hAya re Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ masAmuhika 19 ekane hadayamAM rAkhavuM ane tanusAra pratyeka nAmane darzAvatA nAmanamAMnA phaLavarNanamAM te nAmanA phaLAdezanuM manana karavuM. bhAgyacakamAMnA devatAonAM nAmAne phaLAdeza. Apane A prazna punita paLe puchAyela che. A anerA avasare zubha zukana che. Apane je kArya karavAnI citamAM ciMtA che te kArya pUrNa thaze, vAdavivAdamAM vijayamALA varaze, dhAdhApa pratApazALI praNAlikAe pragati pAmaze, ApanuM dinamAna samipa AvyuM che. uSAdevInI ArAdhanA kare che, tethI manavAaichata vastu maLaze. A phaLasidhinI AkRti ApanA sabhyacaraNanI idhA para tala che, ema brahmAjI bhAkhe che. viSNu Apane A prazna sAmAnya samaye puchAelo che tethI A dhAraNa samaye sAdhAraNa zukana che. ApanuM manavAMchita kArya phaLibhUta thaze nahiM. anya kArya karavAnI pratijJA karaje. ApanA aMtaHkaraNamAM anahada uga che, tethI pUrNa pazcAtApa thAya che. ApanuM dinamAna madhyama koTinuM che, tethI zani mahArAjanuM pUjana arcana karajo, ke je sevAbhaktinA pUNya pratApe ApanA uranI akaLAmaNa adraSya thaze ne zanideva saMtuSTa thaze. enI nizAnI ApanI ardhAmanA satyavAdInI che, evA viSNune vare che. mAdhara, Apane A prazna pavigapaNe thaye levAthI zukana zubha che. Apane lAbha maLaze, mananI muMjhavaNa maTI jaze, parivAra prApta caze. ApanuM dInamAna samAna zreNInuM hatuM, temAM parivartana zake che. have dinamAna kAryasiddha karAvanAruM AvyuM che, enA para zraddhA rAkhI zrI aMbikAnI bhAvapUrvaka bhakti karaje. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 adhyAya - 4 ApanA maratha siddha thaze. AnuM cihna ApanI savya kukhe tala che, ema mahezvara vade che. dattAtraya, Apane A prazna pUrNa pUryaprasage thayela che. A apUrva avasare zubha zukana che. ApanA grahamaMdiramAM pari vAranAM pAraNuM baMdhAze, kuTuMbakabilAmAM vyakitanI vRddhi thaze ne ApanAthI zreya baMdhAze. dharatIne phAyade thaze, nizAnane na maLaze, sagapaNane saMbaMdha vadhaze ne sanmitranuM saMmilana thaze. AjanA divasathI traNa mAsa uttama che. gurUmahArAjanuM pujana arcana karaje, ke jenA puNyapratApe manavAMkti vastu maLaze. enI sAbItI ApanI vAmAMganAnI pITha para tala che ema dattAtraya darzAve che. | dharmadhuraMdhara dharmagurU zaMkarAcArya zrI kezavatIrtha svAmijI bhAgyacakranuM bhAgyAMkaLa nimnalikhita darzAve che. mahAsarasvatI. A praznane uttara lAbhadAyaka che. zukana phAyado karanArA che. uramAM rAkhe che te icchamAM yaza prApta thaze. kuLadevInI sevA karaje, aMtaramAM abhilASA pUrNa thaze. lakSmIne lAbha maLaze. sanmitranuM saMmelana bharAze, je sajana snehIne maLavAnI mahatvAkAMkSA che tenuM snehamilana thaze. hAlamAM vadhAro thaze, mananI muMjhavaNa maTI jaze ne sukhazAMti maLaze. zrI bahucarAjInI bhakita karaje. kArya saphaLa thaze. enI nizAnI ApanI savya aMdhAe tala che, evuM mahAsarasvatI vade che. mahAlakSmI. ApanA praznano uttara kayANakAraka che. A zukana zreya sAdhanArA che. koI anya dhaMdhAdhApAmAM zrInI sidhi thaze, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasAmuhika 151 vyApAra vaNajamAM avanavI dizAonAM darzana thaze, paragAmathI nahiM dhAryo rAya ekAda mAsamAM thavAno yoga che. Apane A eka zubha prasaMga Avaze, AnaMdadAyaka avasara upasthita re, paraMtu anya upara aMdhazradhdhA rAkhaze nahiM. zrI tulajA bhavAnInI sevA karaje, tethI sevelo saMkalpa saphaLa thaze, AnI nizAnI Apane ne ApanI hathezvarIne ananya anurAga che, ema mahAlakSmInuM vacana che. mahAkAlI, ApanA praznane uttara zubhadAyaka che. A zukana ati unnati karanArA che. tethI koI paNa mAMgalika kArya phaLibhuta thaze. kuTuMba kabilAmAM vyakitane vadhAre thaze, gRhalakSmIne lAbha maLaze, sArA manuSyane meLApa thaze, bahAragAmathI AnaMda ullA nA zubha samAcAra saMbhaLAze. ApanA dilanuM duHkha sattAvAra divasamAM dUra thaI jaze. manamAnyuM kArya thaze, duzmana daphe thaze, putraratnanI prApti thaze, ApanA aMta:karaNanI AMtarika akaLAmaNa adrazya thaze. ApanuM dinamAna udaya karAvanAruM AvyuM che. mAtA cAmuMDAnI sevA karaje, ethI Apane bhAgyodaya thaze. enI nizAnI Apa gRhakuTuMbamAM kacha karyA pachI pastAvo kare che, evuM mahAkALInuM vacana che. gAyatrI. Apane prazna ati uttama che. zukana paNa zreSTha che. baMdhunuM milana thaze. manavAMchita kArya saphaLa thaze, dhaMdhA rojagAramAM phAyado maLaze, dilanuM darda dUra thaze, saMtatinI sidhi thaze. bhupALa taraphathI satkAra thaze. kuLadevInuM pUjana karaje, gurUdevane dAnadakSiNa deje, mAtA tripurAsuMdarInI sevA karaje, tethI tamane phAyado thaze. enuM cihna e che, ke chellA traNa dinemAM Ape eka chupuM kArya phaLibhuta ya che, ema devI gAyaMtri kahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ che adhyAya-14 sanAtanadhamakI jagazurU zrI madhusUdanAzrama mahArAja praznasAmudrikana bhASacakranuM vivecana karatAM nIce pramANe jaNAve che - sUryanArAyaNa. ApanA A praznanA zukana phAyado ApanArA che. vizvavelAmAM vadhAre thaze, gumAvelI cIja pAchI hAtha lAgaze. jenAthI nehasaMbaMdhamAM vikSepa paDe che tenI sAthe punaH premaprasaMga prApta thaze, putraprema ane strIne maLaze, je kArya karavAnI kalpanA karI che te Apa AnaMdathI karaje, paraMtu adhIrA banaze nahiM. e kAya evA prakAre saphaLa thaze, ke tenAthI ApanA aMtaramAM AnaMda chavAI jaze. Apa maMgaLa grahanuM vrata karaje. zrI kAmAkhyAdevInI sevA karaje. ethI ApanA mananA manoratha raLaze. enI niAzanI Apane ghera dhakakA khAya che te mAnavIonI tathA ApanI peDhIe aDIMgA nAkhI beThA che te manuNonI Apane phikara che, ema sUryanArAyaNa sucave che. caMdramA. ApanA praznanA A zukana vijaya varAvanArA che. je kArya karavAnI utkaMThA rAkhe che te kAryanI nirvine pUti thaze. patipatninuM mAMgalika milana thaze, sArA snehIthI snehanI vRddhi thaze, antaHkaraNamAM eka chupI phikara che te eka nArIthI naSTa thaze. dhIraja rAkhaje, putranI prApti ane dravyanI siddhi thavA uparAnta sUryodayanI dizAethI paNa phAyado maLaze. gumAvI dIdhe phaLalAbha pharIthI saMpAdana karI zakAze. sahadevatAnI pUjA karaje. zrI kAmAkhyAdevInI ArAdhanA karaje. tethI Apane manavAMchita vastu maLaze. enI sAbitI ApanA guhyapradeza para saba lAge tala che, ema caMdramA jaNAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ manasAmuhika magaLasArA. * Apane prazna sAdhAraNu zreNitA che. enA zukana bahuja sAmAnya prakAranA che. cintA citane cagaDALe caDAve ane nANAMtA nAma karAve. sakreTa sahana karavuM paDe, magajamAM pelu kAya niSphaLa nivaDe, ApanI ardhAMganAnA deDhu duHkha-darda sahevu paDe ane pazcAta pazcAtApa thAya. zrI gughezvarInI bhakita karo. enAthI ApanA uparanI ApattiyA echI thaze. enI nizAnI ApanA nivAsasthAnanI pAse eka vRkSa AveluM che, evu magaLamahArAja batAve che. ka ...... budhadeva. ApanA A praznanA zukana zreSTa che. varI pUra vijaya maLaze. bhUpALathI ke jamInadArathI kaDavA pUrva ke dakSiNu dizA taraphathI kAyado maLaze. ApanA mAThA cakra hatA te azubha samaya jatA rahyA che. have sArA graha thayA che. kuLadevatAnI pUjA karajo, : zrI kSIrabhavAnInI sevA karo. tethI ApanA regaripunA hAsa thaze, enI sAbitI ApanI savya bhujAe tala che, evuM khudevanuM mAdhavacana che. bhAratamAta . zAradApIDAdhIzvara zroharyApravAcArya mahArAja sAmudrika zAstranA bhAgyAMkALana vivaraNu nIce anusAra che. gurUdevatA. A prazna zukra zukanIyALa che .Apane hunnarauddeAgamAM atizaya phAyado thaze, putravivAha tathA putraprAptine lAbha maLaze, - 2 mApanu aLi ApanI pAse namatuM Avaze. eka mahinAmAM Ajane paisAnI prApti thaze, uramAM Ananda udbhavaze. ApazrI sarIdevInI sevA karaze. enAthI ApanuM prAA pragatigraMthI : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 adhyAya-14 banaze. ene purA Apane ApanI ardhAganA sAthe aNabanAva che, ema gurUdevatAnuM vacana che. zukragraha. ApanA zukana mAMgalika vAjiMtra vagADanAra che. Apane lakSmIne lAbha maLaze, bhrAtAne bhAva vadhaze, cittanI ciMtA pUrNa thaze, vaMzavelAmAM vadhAre thaze, sanmitranI mulAkAta thaze, mananI mAnI lIdhelI ka95nAmAM dhiraja rAkhaje. je je cIjamAM Ama dravyanI hAni thavAnI mAnI beThA che temAM nukazAna nahiM thatAM phAyado maLaze, ApanA hAthamAMthI gumAvelI cIja pAchI acAnaka ApanA ja hAthamAM AvI caDhaze. rAjabhuvananA bhegavilAsa samAna sukhasAhyabI bhegavavAne bhAgyazALI thaze. Apa zrI cittapUrNa devInI pUjA karajo. enAthI Apane manavAMchita phaLasidhi thazeenI nizAnI Apane koI paNa mANasa pratye leNadeNa nathI, evuM zugrahanuM vacana che. zanimahArAja. A praznanA zukana mananA manoratha paripUrNa karanArA che. mAtA pArvatInI pUjA karajo, ethI ApanuM kalyANa thaze. putrinI prApti thaze. vadhunI vRddhi thaze, gharaAMgaNe mAMgalika vAjAM vAgaze, ApanA urano uga adrazya thaze. paraMtu Apane eka svArtha sAdhu snehI zatru che, te Apane vizvAsaghAta karavAnA dAvapeca rame che. e hetumitra upara bharose mukaze nahiM. bhUtakALamAM paNa e hitazatrue Apane dago dIdho che. sAvadhAna raheje. zrI bhavAnIdevInI pUjA karaje; ethI ApanA mastaka upara gherAtAM vipattinAM vAdaLAM ApoApa vikharAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznasAmudrika 15 jaze. enuM cihna ApanA guNavibhAga para tala che ema zani mahArAja saMbhaLAve che. - Apane prazna paramAthe prakRtine hovAthI dharmakArya thavAnA zubha zukana che. Apane saMpattinI siddhi thaze, manavArSita vastu maLaze. ApanA kharAba praha jatA rahI have sArA graha AvyA che. Apa maMgaLa mahArAjano maMtrajApa japa ane zrI mInAkSIdevInI pUjA karaje. ethI ApanA pratispardhAio tathA hitazatraono saMhAra thaze. enI sAbitI Apane ApanA snehasaMbaMdhInI: sAthe uMcuM dila rahe che, evuM rAhuketu jaNAve che. vaNajhamarmapravartaka dvArakA mAdhIzvara zaMkarasvAmi zrI prakAthatIrtha mahArAja sAmudrika bhAgyAMkaphaLa viSe darzAve che ke - ApanA praznanA zukana zubhaphaLasUcaka che. Ape ApanA uramAM je mahAna kArya karavAnI kalpanA karI che te kArya nirvine samApta thaze. ApanuM dhArmika baLa vizeSa che. have Apane sukhazAMti maLaze, snehIthI sahAyatA saMpAdana karaze, baMdhunI mulAkAta lai zakaze, kaLAkaeNzalyamAM lAbha meLavazo, putranI prApti thazo. A5 zani mahArAjanI sevA karaje ane zrI siMhavAhinIdevInI bhakti karaje, tethI Apane vijayakatinI sIddhi maLaze, enI nizAnI Apane ApanI gRhiNInI sAthe nizadina kayokaMkAsa thayA kare che evuM vacana gaNapatinuM che. kArtikasvAmi. ApanA A praznanA zukana Apane gRhamandire mAMgalika avasare vAjiMtro vagADanArA che. gRhasaMsAramAM phAyado maLaze, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAna. adhyAya 14 atanu milana thaze, putranI prApti thaze, lakSmInA lAbha maLaze, phaLanA phAyadA thaze; Apane kAi kAya paratve bAragAma javAnI cintA che te kuLadevatAnI sevA karavAthI TaLI jaze. aASTamAtAnI bhakti karaze. tethI ApanuM daLa nAza pAmaze. aMte pAvA ApanI gRharANI, bahu baLavAna che, ema kAti svAmi he che.. hanumAnajI. A praznanA zukana ApanA mananI muMjhavaNu maTADanArA che. ApanA citanI cintA cujju thaze ane Apane lakSmInA lAla maLaze. ApanA aMtaHkaraNumAM AnaMda udbhavaze, eka mahinAmAM ApanA mananA maneAya phaLaze, bhrAtAnA yAga banaze, gRhakuTuMbathI sukhazAMti maLI teSanA upabhoga karAze, zarIra akSata rahevA pAmaze, mAnamata bAnI pInI prApti thaze. eka gupta duzmana che te parAjaya pAmaze. ApanI have caDhatI kaLA thavAneA diMnamAna jAgyA che. gurUdevanI pUjA karo te reNukAdevInI ArAdhanA karo. ethI . ApanuM kArya nirvighne pAra paDaze. enuM cihna ApanA nivAsasthAnamAM vilApArjita dravyadolata dATelI che, evI hanumAnajInI vANI che. jaivanAtha. ApanA praznananA zukana Apane anahada vaNa karAvanArA che; je cIja ApanA hAthamAMthI Ape gumAvI dIdhI che, te vastu sogavazAt ApanA kANumAM pAchI Avaze. Apane pur gAmathI meTrA phAyadA maLaze. ApanA uramAM eka supI kira che te paNa TaLI jaze tathA sUryodayanI dizAethI lakSmInA lAbha paLo ApatA duzmana che tenA bhareAMsA rAkhaze tarSi kuLa devatAnI pUjA karo, zrI annadevInI ArAdhanA karo; tathA ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com :
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznasAmuhika AMO prahanuM dAna karaje. ethI ApanuM bhaluM thaze. enI nizAnI ApanA upara eka jIvaleNu ghAta AvI gaI che, ema hairavanAtha bhAkhe che. vedadharmapravartaka zaMkarAcArya zrI hayArAvAzama svAmijI praznasAmudrikanI zukanasiddhi nI samikSA karatAM darzAve che ke - indramahArAja. A praznane utara e che, ke Apa gayA traNa varSathI bahuja duHkhI azAMta thaI gayA che, paNa have AvatAM traNa varSe payata Apane saMpUrNa sukhazAMti maLaze. ApanA uramAM mahAna muMjhavaNa che te maTI jaze. ApanuM prArabdha caMcaLa che, duHkhanA divase hatA te gayA ane have sukhanA divase Ave che. manavAMchita vastu maLaze, kIrtipratiSThA vadhaze, Ape eka cIja gumAvI dIdhI che te Apane aNadhArI pAchI maLaze ane nyAtajAta tathA saMsAra vyavahAramAM mAnamartA vadhaze. A trimaMtrano jApa karaze ane sAsajarAjezvarI levAnI bakti kare che. ethI bApanA mananA manoratha phaLaze. enuM cita Apane jaLanI prANadhAtaka vAta gaI che evuM imahArAjanuM vacana che. varUNatA. * ApanA A praznanA zakana sAdhAraNa che. tethI Apane hAlAMmAM viroSa jAgaze, mitrathI veLApa tuTaze, dumanane veNa thaze. je kArya karavA Apa dhAre che te kArya phaLibhUta thavuM aakaya che. nANAMnuM nukazAna jaze, cittanI ciMtA vadhaze. Apa jALIdevInI pujA karaje ane zrI vizAlAkSI devInI sevA kara temaja mukatAnuM dAna karaze. tethI ApanuM asthira magaja keTalAka pramANamAM sthira thaze ane caNAve caDheluM cita keTalIka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 adhyAya-14 rIte zAnta paDaze. enuM pramANa ApanI savyabhujAe tala che evuM varUNadevatA vade che. pavanadeva. ApanA praznano uttara e che, ke ApanA uramAM aganAnI phikara atizaya che. ethI Apa anahada uga kare che. paraMtu have Apa khAtrI rAkhaje, ke ApanA sArA divase have AvyA che. gRhadevatA ane gRhagurUnI sevA karaje ane zrI AzApurInI ArAdhanA karaje. ethI ApanuM kArya saphaLa caze. devasevA ane gurUbhakitanA puNyaprabhAve Apane phAyado thaze. enI sAbitI ApanI vAma bAjue tala che ema pavanadeva kahe che. anideva. A praznanA zukana mAMgalika kAryanAM vAjAM vagADanArA che. puranI prApti thaze, zatrune saMhAra thaze ne zrInI saMpatti maLaze. kuLadevatAnI pujA kare che ane zrI saMkaTaharA yogamAyAnI bhakti karaje. enI eMdhANuM ApanA mastaka upara ApanA AkhAye gRhakuTuMbanA jIvananirvAhane bole che ema agnideva uccAre che. bhAvibaLa smArtAcArya ziromaNi jagadagurU zrI vAmanadrAcArya mahArAja prazAmuhikanA bhAvibaLa sarmanuM vivaraNa karatAM nIce pramANe prArabdhaDaLa jaNAve che. | durgAravI. Apane A prazna sAmAnya phaLanA zukana che, Apa ApanA ataHkaraNamAM eka anicanika kArya karavAnI kalpanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ masAmudrika 1pa9 karI che te kArya saphaLa thaze nahiM tathA te karavA javAnA pariName ApanA uramAM ulaTa Aphatane AbhAsa khaDo thaze. Apane IjataAbarUnI hAni pahoMcaze, aMgeaMge kaDhane rAjoga phATI nikaLI gRhakuTuMba ane gRhiNI sAthenI kachakaMkAsa jAgaze. mATe rAhudevatAne dAna dejo tathA tAMtrikIdevanA nAmathI dharmakarma karaje. tethI ApanI Apatti adrazya thaI Apane sukhazAMti maLaze. hanumAnajInI sevA karaje. tethI ApanAM zubha kAryo pAra paDaze. enI nizAnI Apa utAvaLA banI avicArI kArya karyA pachIthI pite pazcAtApa karo che evuM dukhadevInuM vacana che. | mAtarI mAtA. Apane prazna manakapita kArya phaLibhUta karanArA zukanavALA che. ApanA uranI umeda pUrI thaze. Apane yortinI prApti thaze, ApanA antaHkaraNamAM parakArya para pIDA che. tethI ApanA uramAM aniSTa Andolana ANe che. mATe je kaI kArya karavA kaTibaddha thAo tenA pariNAmane pUrepUro khyAla rAkhIne kArya AraMbha karaje; athavA to anya ke kamANa kArI kArya karavAno saMkalpa karaje, temAM Apa saphaLatA saMpAdana karI zakaze; ane phAyado meLavI zakazo. gRhadevanI pUjA karaje tathA vAnarIdevInI sevA karaje; ethI ApanuM manavAMchita kArya phalibhUta thaze. A5 maMgaLamahArAjano maMtrajApa kara, ethI ApanuM dhAreluM kAma siddha thaze. enuM cihna ApanuM citta cintAthI cacayA kare che ema mAtaMgImAtA kahe che, zailaputrI. Apano A prazna dhAreluM kASa paripUrNa thavAnA uttaranA zubhAcaka che. ApanA mananA mAratha kaLaze, sAMsArika saMkaTano saMhAra thaze, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-14 ApanA antaranI chupI binA anya koI paNa vyakitanI pAse pradarzita karaze nahiM. ApanA aniSTa kartA dinamAne hatuM ke vahI gayuM che, ane have ISTakartA dinamAna AvyuM che, ethI Apane hAmone lAbha thaze, suzIbata maTI jaze, yAti. vRddhi pAmaze; ISTa devatAnI sevA karaje ane zrI jasamAgu mAtAnI bhakita karaje; ethI ApanA dhArelAM kAryo pAra 5Daze. enI sAbitI ApanAM aMtaHkaraNamAM chupI phikara che, evuM zailaputranuM vacana che. brahmacAriNI. Apane A prazna zubha zukanavALe hovAthI Apane avadha phAyade maLaze. ApanA uramAM aganAnI kira che te dUra thaze. sAdhana vRddhi pAmaze, eka vyakitanuM bahAla ApanA uparI chuM thayuM che. te pAchuM vadhaze ane snehasaMbaMdhane pUrva prAraMbha thaze. je manuSya ApanA pratye IrSAnI draSTithI nihALe che ane jyAM kare che te naSTa thaze. Apa hanumaMtajInI bhakita karaje ane zrI varadAyinI devInI sevA tathA jIdevInI pUjana karaze. tethI ApanA mananA mAraNya phaLaze ane magajamAM ATaluM kArya nirvine pAra paDaze. eno pUrAve ApanI patinA peTa pradeza para tala che, evI brahmacAriNI devI AgAhI Ape che. pragnasAmudrikanA bhAvibaLa sarganuM varNana karatAM bhArata zarmamADa jJarU zrI zrIdharAcArya mahArAja nIce pramANe jaNAve che - ApanA A praznane uttara Apane dhAyAM karatAM ziva lAde thavAnI AgAhI ApanArA lAbhadAyaka aMkanane che. Apane na maLaze, ApanA magajamAM keTaluM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. bhAgyacaka. 2. prArabdhamaMDaLa. piDarI devA (bhuvanezvarI ( gurUdevatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat chinnamaskA (tripu2 prAlayanI zani mahArAje (madhyAhna tAviko 'sippIdAsI sAvitrI) sa2vati sAvA bharavI gaNapati rAphijha hanumAnajI 'kArtika svAdiSTa mAtA ( kAtyAyani / nAri ssis heut i kAlarAnan/ suryanArAyaNa ca-demA maMgaLamaNarAja . \riI jhabacA h3 rhaa KkamaLalalima - bagalAdeza ggog mahAsarasva. mahAlaphike maNa kAlA ) Annich lima 13Na ke jhe nAmaya \pavana deva dhUmAvali chA devatA | | wi Alt UCHIH mahezvara lpire us durgA devI by mahArAja Iss www.umaragyanbhandar.com praznasAmudrikane AdhAre bhAvidarzananI icchA purI pADavA manamAM je kArya karavAnI abhilASA hoya tene saka9pa karI uparanAM cakromAMnA koI eka nAmane hadavamAM rAkhI vigatavAra phaLa adhyAya 14 mAM darzAvyA pramANe jANI zakAze.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ mastakarekhAnI traNa mukhya sthiti mastakarekhAnI zarUAta jude jude sthaLethI thAya che te A citramAM darzAvavAmAM AvyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznasAmudrika 11 kAMya mULabhUta thaze. Apane je mAnavIthI manamAM phrAyaDe maLavAnI mahatvAkAMkSA che, te manuSyA Apanu kAma pAra paDaze. ApanA rogazatruneA nAza caro, ane ApanuM kalyANu co. Apa zanimahArAjanA matranI japamALA japaze. mAtA bhavAnInI bhakita karajo ane zrI gaNezajananInI sevA karajo.. ethI ApanA mananA mAratha Laze ane ApatA pratiSThApratApa vadhaze. enuM cihna ApanA aMganI sagya dizAe tala ke ema kRSmAMDAdevI kahe che. kamAtA. ApanA A praznanA uttara ApanuM tanabadana taMdurasta raheze e che. Apane sukhazAMtinI divasarAtrineA anerA avasara AvyA che, tethI Apane dhArelI vastu maLaze. paisAnI prApti thaze, lAgavaganA lAbha maLaze, kayAka kAsa TaLaze. eka ecinta nahi dhArete sthaLethI kAyA thaze. satatinI siMhaiM maLaze, sUtraneA sarvanAza thaze. mAtA kALakAnI bhakita karo. zrI. karaNIdevInI sevA karajo. ethI ApanA mAnamata che: vadhaze. enI nizAnI ApanA deRsnI kuMkhe tala - evI sabhya mAtA zAkha pUre che. kAtyAyanI.. ApanA A praznanA zukana Ata uttama che. ApanuM kA paripUrNa thaze. ApanI divasarAtri cintAmAM atita thAya che, parantu ApanA uramAM khAtrI rAkho, Apanu kAryo sikha thaze. eka vyakita ApanA kAmamAM naDatara nAkhe che, enA bhAMsA rAkho| nimASate pati tathA putrasukhanI prApti thaze. nidevatAnuM vrata karo ne mgAjInI bhakti karajo. ethI ApanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 adhyAya-14 mananI murAda pUrI thaze. enI eMdhANa ApanA gula bhAga para tala che ema kAtyAyanI devI bhAkhe che. kAlarAtri. ApanA A praznanA zukana lAbhadAyaka che, Apane nivAsasthAnanI, lakSmIlAbhanI tathA bahAragAma vicAravAnI mane kAmanA che te phalibhUta thaze. ApanA urane ucATa adazya thaze. bApa ApanA kuLadevatA tayA grahadevatAnI pujA karaje. bhadrakALInI bhakita karajo ane totaLAjInI sevA karaje. ethI A5nuM dhAreluM kAma pAra paDaze ane ApanA duzmana che te dUra thaze. nRpatinA taraphathI nANuMnI madada maLaze. enI sAbitI ApanI ardhAganA anahada risALa svabhAvanI che ema kAlarAtri prArabdha pArakhe che. - vedadharmavibhAkara zAradApIThAdhIzvara zrI dAmodaratIrthasvAmijI vizvasAmudrikavijJAnI bhAvibaLakaLAnuM nIce mujaba vivaraNa kare che - mahAgArI. ApanA A praznano uttara manavAMchita vastu meLavanAra che. Apane dravyane phAyado thaze. kuTuMbakabo vRddhi pAmaze, kAyAnuM kaSTa kapAze, lAMbA samayanI phikara tathA darda che te nAbuda caze. urane Ana-dakalola karatuM rAkhajo. dhaMdhAdhApAmAM na maLaze. zrI harasiddhi devInI sevA kare. ethI ApanA kAryamAM sALatA saMpAdana karaze ane manavAMchita vastu meLavaze. enI sAbitI Apane ApanI gRhalakSmInI sAthe saMpUrNa snehajJAva che evuM mahAgorInuM vacana che. siddhidAtrI, ApavA praznane uttara e che, ke Apane nANAMnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznasAmudrika tANuM rahe che. ApanI prakRti durAgrahI che ethI ApanA zatruo vizeSa snehI jANatA duzmana che. te chatAM paNa iSTadevanI kRpAthI ApanuM zreya ja thAya che. Ape hAla je kArya karavA kalpanA karI che, e kArya karavAne haThAgrahI banazo te pachI Apane e kArya karyA pachI pUrNa pazcAtApa thaze. mATe e vicArane tilAMjali ApIne anya kaI vyavahArika zubha kArya karaze. emAM Apane vijaya maLaze. Apa ekalavIya devInI sevA ne kanakAvatIdevInI bhakita karaje. ethI Apane sukhazAtinI prApti thaze ane ApanA aMtaranI gukha phikara naSTa thaze, temaja ApanuM ka9yANa thaze evuM siddhidAtrI devAnuM vAkaya che. sAvitrI. Apane A prazna manavAMchita vastu maLavAnA zubha zukabane che. Apane paisAnI prApta thaze. sarva kArya siddha thaze. uramAM parNa vizvAsa rAkhaje. Apa dhArmika vRttinI vyakita che tethI citamAM ciMtAne sthAna Apaze nahiM. A5 je purUSArtha karavA irache che emAM Apane yazaprApti thaze. tethI ApanuM zreya thaze. A5 maMgaLamahArAjane japa karaje ane zAtAdurgAnI sevA karaje. ethI ApanI AbarUmAM vadhAro thaze ane mananA manoratha phaLaze. enI e dhANI ApanA nivAsasthAnamAM gupta dhana ghaTeluM che evuM sAvitrI devI sUcave che. tArasunarI. ApanA A praznanA zukana sAmAnya zreNInA che. ApanA uramAM atizaya phikara che. je kArya karavAne Apa icche che te phaLibhUta nahiM thAya ane ulaTuM avaLuM thaze. tethI anya kArya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-14 karavA tatpara banaze. kAraNa ke Apa jo pahelAnuM kArya karavA kaTibaddha thaze, te temAM Apane parAjaya thaze. Apane apayaza maLaze tathA kachakaMkAsa ane mAnahAni thaze. eka mAsa sudhI saMbhALIne cAlavAnuM che. rAjadarabArakI kAMIka Dara lAgaze, mATe kArya kare te dIrghada thI karaze te Apane temAM phAyade maLaze. Apa hanumAnajInI pUjA karaje, kaMkAlIderInI sevA karaje tayA grahanuM dAna deje. ethI ApanuM zreya thaze. mahAkALIdevInI bhakita karajo. ethI ApanA upara AvatI Apattio ochI thaze evuM tArA suMdarInuM vacana che. zrI dvArakAM maThAdhIzvara hAMkarAcArya zrI kezavAzrama mahArAja sAmudrikatiSa zAstranA praznasAmudrika adhyAyanuM avalokana karatAM Alekhe che ke - pADazIdavI. A praznane uttara Apane phAyado thavAnuM sUcavanArA zukanavALe che. ethI Apane sahAyatA maLaze, ApanA dilanuM duHkhadardI dUra thaze, Apane ApanA nehasaMbaMdhI tathA sagAMvahAlA temaja baMdhavargathI zarIre sAteya pamADanArA AnandanA zubha samAcAra saMbhaLAze. vaNajavyApAramAM vasunI vRddhi thaI, udhAra pAsA karatAM jamA pAsu namatuM jaze. sarakAradarapAramAM prasannatA pAmI vijayakIrtinI prApta thaze. patnithI paramazAMti maLaze. Apa kuLadevatAnI pUjA karaje ane saptazRMgInI sevA karajo. ethI ApanuM dhAreluM kArya phaLIbhUta thaze. enA pUrA ApanA zire AkhA kuTuMbanA nirvAhanA be che ema SaDazadevI kahe che. bhuvanezvarI, A praznane uttara Apane prApti karAvanAra che. Apane vijaya maLaze, mananI muMjhavaNa maTaze, duzmana dUra thaze, prati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznasAmudrika 165 spae piDA pAmaze ne sajananuM milana thaze. ApanA graha sArA che. patni parivArathI sukhazAMti saMpAdana karaze. mananA manoratha phaLaze. pUrva dizA ane uttarabAjIthI nahi dhArelo phAyade. maLaze. Apa grahadevatAnI pUjA karaje. kalyANanI bhakita karaje. triI javAlAmukhI devInI sevA karaje. ethI ApanuM kArya paripUrNa thaze enI sAbitI ApanI vAta upara sarvene vizvAsa paDe che evuM bhuvanezvarI bhAkhe che. chinnamastA, ApanA praznanA zukana zubhasUcaka hAI kRSikArya tathA anya vyApAra vyavasAyamAM phAyado apAvanArA che. emAM lakSmIne lAbha maLaze, manavAMchita kArya phaLibhUta thaze. ApanA uramAM kAmane anahada udvega che te adazya thaze ne ApanA duzmano Apane mastaka namAvaze. mATe Apa ApanA gRhadevatAnI ArAdhanA karaje ane kAmAkSIdevInI pUjA karaje. ethI ApanuM buddhibaLa khilaze ane zarIrata paNa vikAsa pAmaze. enI eMdhANa ApanA antaHkaraNamAM cAhanacintA che. tripurabhairavI. ApanA A praznano uttara hadayachA phabhibhUta karAvanAre che. vaMzavelAmAM vRddhi thaze, paisAnI prApti thaze. kuLadevatAnI sevA karaje, ethI ApanI manakAmanA siddha thaze ne vaNajavyApAramAM tathA vyavasAba mAM phAyado maLaze. Apa e vastu barAbara lakSamAM leje, ke A dhArmika sidhAntanA che. ethI ApanuM pAramArthika kArya paripUrNa thaze mApa maMgaLamahArAjanI ArAdhanA karajo tathA kasalavAdanA kALImAtAnI pUjA kare che. evI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 adhyAya-14 bApanA kAryanI nivine paNuM huti thaze. enI sAbitI ApanA zArIranI savya dizAe tala che evuM tripurabhairavInuM vacana che. | vedadharmapravartaka jagadagurU zrImadrAjarAjezvara zaMkarAcArya mahArAja sAmudrikazAstranA bhAvibaLanI samIkSA karatAM. jaNAve che ke - prAtayatrI. ApanA praznanA zukana sArA nahiM hovAthI Ape lakSamAM lIdheluM kArya pAra paDaze nahiM. ethI anya koI kAma karavA kamara kasa, kAraNake Apane gRhasthAzrama aniSTa padhdhati para pravartamAna che. ApanI gharanI gRhasthAI je Apane sarjana samitra samAna bhAse che, te durjana duzmana samAna che. chellAM betraNa varSothI ApanA uramAM uccATa che. Apa aMtaHkaraNanA nikhAlasa ane svabhAvanA bheLA hAI, maheDe babaDI nAkhI, hAthe karIne jAMdha ughADI karI kAle AvatI Aphata Aje vahelI lAve che. mATe e bheLapaNa javA dai, mauna sevI, dhUrva dharaze. te zreya sAdhI zakaze. Apa rAhudevatAnI pUjA karo ane vArAhImAtAnI bhakita karaje. ethI ApanuM kArya siddha thaze. enuM ciha ApanA chAtI pradeza para tala che evuM prAtayatrI devInuM vacana che. madhyAhna sAvitrI. ApanA praznano uttara Ape uramAM kapeluM kArya saphaLa thavAnuM sUcave che. ApanA kAmanI pUrNAhuti thaze ane Apane phAyado thaze. Apa ApanA antaHkaraNamAM udvega ANazo nahiM. Apa sAjana manuSyathI susnehavRddhi pAmaze tathA pati ane parivAranI sukhazAMti saMpAdana karaze. gRhadevatAnI sevA karo ane vINApANi sarasvatI devInI ArAdhanA karaje. ethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasAraka 167 ApanA uramAM chupI phikara che te TaLI jaze. ene purA ApanI * jAMdha para tava che ema mallAha sAvitrI saMbhaLAve che. sAyAka sarasvatI. ApanA A praznane utara zubha zukanavA hovAthI Apane dhAryo phAyado maLI manapita kArya phalita caze. nahiM dhArele sthaLethI acAnaka sahAyatA saMpAdana karaze. Apane je piDA che te TaLI jaze ane manamAnI sukhazAMtri maLaze. Ape ApanA uramAM eka zubhakArya karavAno saMkalpa karyo che, e mAMgalika kAryathI Apane lakSmIne lAbha thaze. ApanI gRharANIne saMtati avataraze, zatruone saMhAra thaze ane strIsukha maLaze. A5 bhavAnInI bhakti karaje ane mahAkALInI sevA karaje. ethI ApanA mananA maraya kaLaze ane kIrtipratiSThA vadhaze. enI eMdhANI ApanI jAMdha para tala che, ema sAyAha sarasvatI vade che. nArizakita. ApanA praznano uttara e che, ke ApanA uramAM dIrghakALathI cAlu cintA rahyA kare che ane magaja asthira sthiti bhagave che, te sarva sudharI jaze ane Apa sukhI thaze. mATe phikara karaze nahiM. Apane zAMti maLaze, samitranA snehathI vasunI vRddhi thaze, putraprApti thaze. Apa hanumantadAdAnI pUjA karaje, ane kSetrapALanI sevA karajo. ethI ApanuM dhAreluM kAma pAsa paDaze enI sAbItI Apane mitramaMDaLanI sAthe madhyama prakAranI leNadeNuM che evuM nArIzakitanuM vacana che. avaidemata pAkhaMDapaMthakhaMDanAcArya zAradApIThAdhIzvara jagadagurU zrI mAdhavatIrtha mahArAja sAmudrikatiSane prazna sAmudrika adhyayanA bhAvibaLasarga viSe vivaraNa kare che ke - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 adhyAya-14 dhUmAvatI. ApanA praznano uttara e che ke ApanA uramAM uccATa che te adaMya thaze ane Apane lakSmIno lAbha maLaze je cIja Ape gumAvI dIdhI che te pachI maLaze, je manuSyanAthI nehasaMbaMdha baMdha paDI gayo che, te mANasanI sAthe pAcho premaprasaMga cAlu thaze ane manamAnyuM banatAM tanabadana prakRti praphullita raheze. Apa grahadevatAnI pUjA ane kALabhairavanI sevA karaje. ethI A5nuM kalyANa thaze. enI eMdhANI ApanI kAyAnA gupta bhAga para tala che evuM dhUmAvatinuM vAkaya che. agalAdevI. ApanA praznananA zukana sAmAnya koTinA hovAthI tenuM phaLa sAdhAraNa zreNInuM che. ethI pAMca vyakitamAM Apano satkAra thaze. ApanA uramAM lAMbA vakhatathI phikara che ane dilamAM darda che, paNa Ape gumAvelI vastu hAla prApta karI zakavAnA nathI. dharmakArya karaje, grahadevatAnI pUjA karaje ne zaninuM dAna de. nahiM te ApanuM azubha thavAno yoga che. hanumAnadAdAnI sevA kare. enA payapratApe Apane eka vyakitanI sAthe snehasaMbaMdha tuTI gayA che te pAchA saMdhAro ane ApanA varione vivaza thaze. enuM cihna Apane pADaza sahavA egya nathI ema bagalAdevI jAhera kare che. kamaLAlakSmI, ApanA A prasane utara uttama prakArano che. praznaprasaMge zubha zukana hovAthI ApanA citanI cintA curNa thaze. adAlatane AMgaNe Apane vijayavAvaTA pharakaze, dhaMdhA dhamadhokAra AgaLa dhapaze. ApanuM dinamAna pratikAraka AvyuM che, tethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznasAmudrika 169 manavAMchita phaLa Apaze. Apa brahmANInI bhakita karaje. ethI mApanuM buddhibaLa prabhAvazALI banaze ane ApanA bhAvine sitAra camakaze evuM kamaLAlakSmI kahe che. jagadadhAtri, ApanA praznano uttara sAmAnya zreNine hovAthI Ape lakSamAM lIdheluM kAma pAra paDaze nahiM, eTale anya kArya karavAnI peravI karaje. ApanA hRdayamAM mahAna maMthana thayAM kare che ane Ape avicArIpaNe utAvaLiyA svabhAve karelA kAmomAM maLelI niSphaLatAthI atyAre Apane puSkaLa pazcAtApa thAya che. ApanuM dina mAna madhyama karinuM che. zanaizcaranI sevA karaze ane viSNu bhagavAnanI ArAdhanA kare che. ethI ApanI uparanAM ApattinAM vAdaLo vikharAI jaze. Apane paisAnI prApti thaze. zivapArvatInuM vrata karo, ethI Apane gRhamaMdire patraratnanuM pAraNuM baMdhAze ane kuLavaMzanI vRddhi thaze. cittanI ciMtAno nAza thaze ane zanimahArAja prasanna thatAM Apane bhAgyodaya thaze. enI eMdhANI ApanI ardhAganA asatyavAdinI che ema jaNAtridevI kahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 15 me. saMkaTa sAmudrika. samipa kALAginI ane vAradikazaLa. nIce darzAvelA vAre upara, tenI ja sAthe batAvelI dizA pratye ane praNAbhaNa pravAsa nahiM karavAnuM sAmudrika tiSazAstramAM eTalA arthe jaNAveluM che, ke te dizAmAM te vAre sAM: zALa hoya che ane te kAraNathI pravAsIne dehAni, dravyahAni ke katihAni sahana karavI paDe che. sAmAkALanA divase ravivAre uttara dizAmAM sAmekALa hoya che, tethI te vAre te dizAmAM pravAse vicaravuM nahi. somavAre vAyavya praNAmAM sAmAkALa hoya che, tethI te vAre te dizAmAM prayANa karavuM nahiM. maMgaLavAre pazcima dizAmAM sAme kALa hoya che, tethI te vAre te dizAmAM prayANa karavuM nahiM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkaTasAmudrika budhavAre naiRtya khUNAmAM sAmA kALa hrAya che, tethI tevAre te dizAmAM javu nahi. gurUvAre dakSiNa dizAmAM sAme| kALa dveSa che, tethI te vAre te dizAmAM javuM nahi. zukravAre agni khUNAmAM sAme kALa DrAya che, tethI te dizAmAM pravAse javuM nahiM. zanivAre pUrva dizAmAM sAme| kALa haeNya che, tethI te vAre te dizAmAM prayANa karavuM nahi. spaSTIkaraNa. .... 17: ...... AAma havA chatAM paNa dhyAnAmAM shAya te vAre paTana karAya. musAphrarI thAya ke nahiM tene niSTha pUdizAthI te vAranA AAMkathI gaNIne karavA ane je dizAmAM jhunizcara Ave tyAM kALavAra jAve. vyApadya. kadApi Apaddhama tarIke dezakALa anusAra ati agatyanA kAya kAraNe niSiddha dizAe musApharI karavAnI anahada AvazyakatA udbhave, to te vAstu prathama cADiyuM vidyuH khAda pravAsane prAraMbha karave, uparAnta te divase khAsa jarUra hAya te maghA kALaapeAranA bAra vAge-zubha kAma karavuM kravA paradezagamana karavuM. "cAginI marthAta jogaNI je je pravAsa karatI haiAya che, te te dizA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat pravAsa prasaMga ane sAmAkALa saMbaMdhI upara mujaba Alekhana karavAmAM AvyuM. have sAmI yAginI viSe nIce vivecana karavAmAM Ave che. yAginI paricaya. dizA ane khUNAmAM ane qhAnu sUcana www.umaragyanbhandar.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 adhyAya-15 evuM che, ke yogano pratyeka tithie pratyeka dizA ane khUNAmAM rahe che arthAta hoya che ane tethI rAginI athavA gaNIne te te sthAnathI paricita thavAnI AvazyakatA eTalAja uparathI uddabhave che, ke lAbhaprApti tathA sukhazAMtinA vAMchuo te te dizA ane kha| tarapha te te tithie javuM nahiM. ginInuM gRhasthAna nIcenA kASThaka parathI jANI zakAya che - ginInuM grahasthAna. paDa ane noma e ubhaya tithioe yAminInuM gRhasthAna pUrva dizAmAM hoya che ane ethI e tithinA divase upara te dikSA pratye pravAse javuM nahiM. vaLI te paDave ane nAma zuda tathA vada pakSanI hAya te heya, tepaNa yAminInA saMbaMdhamAM temAM kAMI taphAvatA ja nathI. pravAsamAM yoginIne sanmukha levI nahiM, temaja duta arthAta jugAra ityAdi hArajItanI ramatamAM yoginIne je pUThe rAkhI hoya, toja ramanArane keba paNuM prakAranA lAbhanI prApti thAya che. dizAo ane praNAo paDavo ne nema para pUrvadizrAe. bIja ne dasama para uttaradisAe. trija ne agiyArasa para agni khUNe. cotha ne bArazna para nairUtya . pAMcama ne teraza para dakSiNadizAe. chaTha ne cAdaza para pazcima dizA. sAtama ne pUrNimA para vAyavya khUNe. AThama ne emAvAsyA para izAna khUNe A pramANe suda ane vada pakSanI tithio para minInAM khya sthAna jANavAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkaTa sAmudrika 173 zakALakarma, - sAmudrividyAviSAraka Arya niSio darzAve che, ke kAlacaMdra, tArA, yamaghaMTa ane mRtyuga tathA sanmukha gRhanI yAMginI temanI jaNAvelI tithi tathA vAre hoya ane teja divase dezakALakarmAnusAra ati agatyanA kAryakAraNavazAta pravAsa karavAnI anahada AvazyaktA hoya, te pachI tene eka upAya che. te divasanA utaratA pahere arthAta madhyAhnakALa pazcAta eTale ke baporanA bAra vAgyA pachIthI pravAsArthe dhara bahAra nikaLavuM. yoginInuM gRhasthAna darzAvyA pachIthI have vAramAM ja vavAmAM Ave che. vArazuLanuM vivecana, vArazaLa ke jene keTalAka sAmudrikazAstrIo tija vidyAnA AdhAre dikazuLanuM nAma paNa Ape che, te mA vAre kaI kaI dizAmAM hoya che te viSenI samajaNa nIce pramANe che. vArazULa, dizULa vAraNa arthAta diLa je dizAe haiya, te dizA pratye pravAsa karavAne sAmu kazAstra AjJA ApatuM nathI. kyA vAre vArazuLa arthAta dikarALanuM prasthAna kaI dizAmAM hoya che tenuM varNana nIce Avyu che. vArazuLanAM dizAsthAno. che. ravivAra ne zukravAre pazcima dizAmAM hoya che. somavAra ne zanivAre pUrva dizAmAM hoya che. maMgaLavAra ne budhavAre uttara dizAe cheva che. ' gurUvAre dakSiNa dizAmAM hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com . * : gaNavAra kI
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 adhyAya-14 paMcaka avAjoga ane siMhasthamakarastha varSa. kuMbharAzinAM candramAne AraMbha thAya te divasathI prAraMbhIne te mIna rAzine candramA samApta thAya athavA utarI jAya, te daramyAnanA samaya ke divasone paMcakanA nAmathI pichAnavAmAM Ave che. paMcakamAM je kAryo nahi karavAne sAmudrika jayotiSazAstravettAoe nidhanI AjJA ApI che, te kAryo nIce mujaba che - paMcaka avaga. paMcakamAM dakSiNadizAe pravAsanA page paDavuM nahiM, makAnanuM gIre ke vecA dayAdinuM dastAvejI lakhANa temaja nivAsasthAnano pAyo nAkhavAnI kriyA karavI nahiM kiMvA vastavidhi yojavI nahiM. pretapAvaka prakaTAva nahiM. zabane agnisaMskAra karavo nahi. dhamasaMkaTa. dharmasaMkaTavazAta je uparokata niSidha kriyAvidhio karavAnI anivArya AvazyakatA hoya, te te vaidika vidhipUrvaka utara kriyAnI sAthe karavI. zArpaNugrAsa arthAta lAkaDAM ane vAsa ityAdi maya ApIne vecAtAM levAM nahi, temaja, sUvAnA palaMga ke khATalAnI pATI bharavI nahi bhAvArtha e ja ke A amAMgalika kAme paMcakanA samayamAM karavAM nahiM, kAraNa ke tevAM kAryone vedadharmazAstra niSidha kAryo. tarIke varNave che, ane tevAM kAryo karavAnI sAmudrika jAtiSazAstra paNa spaSTa manAI jaNAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkaTa sAmuhika 15 candramA kai dizAe pariNuM heya te vicAravuM. tenI rAmajaNa sAmudrika jayotiSazAstrAnusAra nIce pramANe che - pUrvadizA. meSa rAzi, siMha rAzi ane dhanarAzi : e traNa rAziomAM candramAnuM gRhasthAna ugamaNuM athata pUrva dizAmAM hoya che, tethI te dizA bhaNuM pahocate candramA na hoya te pravAse javuM nahiM. pazcima dizA. mithuna rAzi, tulArAzi ane kuMbharAzi : e rAzionA candramAnuM gRhasthAna pazcima dizAmAM hoya chetethI te dizA bhaNI pahoMcate candramA na hoya te paryaTana karavuM nahiM. uttara dizA. karka rAzi, vRzcika rAzi ane mInarAzi : e rAzionA candramAnuM gRhasthAna uttara dizAe hoya che, tethI te dizA bhaNI pahoMcate candramA na hoya te musApharIe javuM nahiM. dakSiNa dizA. vRSabha rAzi, kanyArAzi ane makararAzi : e rAzionA candramAnuM gRhasthAna dakSiNa dizAe che, tethI te dizA bhaNuM pahoMcatA candramA na hoya te pravAse javuM nahi. candramAnI cA khavaTa. paheca candramA na hoya, te pravAse javuM nahIM ene guDhArtha evA che, ke je dizAbhaNa paryaTana karavAnuM hoya te dizA tarapha je pahecate candramA na hoya, to pravAsInA pravAsa pathamAM vidane Ave che ane pravAsI piDA pAme che, tathA je kArya phALabhUta karavAnI kalpanAthI te musAkSIe sidhAvelA hoya che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ da adhyAya-15 te kAma saphaLa thatuM nathI. tene nirAza thate kArya sAdhyA AivAya paragAma ke paradezathI peAtAne ghera pAchA AvavuM paDe che. sATe musAphare je dizAbhaNI musApharI karavAnI hAya, te dizAbhaNI jA pahoMcatA candramA hrAya tAja te karavI, te ja te kArya sidha karAvanArI te saphaLatA ApanArI nIvaDe che ema jyAtiSazAstra jaNave che. pravAsa karanAra pravAsI mATe pahoMcatA candramAnA sthAna viSe upara vana karavAmAM AvyuM. have gurUmahArAja ane zukadevatAnI asta viSenA niya nIce khatAvavAmAM Ave che, grAnA astAya. kApaNu hadevanA kivA nakSatrane tArA gaganamaDaLamAM sama nArAyaNunI najIkamAM AvI javAthI tenA prakAzapUjamAM DukhI jAma che. eTale pRthvI para vaselA janasamudAyane dRSTie rRkhAte nathI, te te tArA dukhyA che. ema manAya che. sU juvAnathI jeTalA aMtara upara AgaLa athavA pAchaLa AvavAthI je tAre asta pAmyA che, te tArA pAchA sUryadevatAthI teTalAja mAtara upara pAchaLa athavA AgaLa thAya tyAre teneA udaya thAya che, ane te pRthvI para rahelA leAkeAnI dRSTie dekhAya che. astanA kAi aNu grahadevatA athavA nakSatranA uddaya ane devasa gAMjItazAthI zeAdhI zakya che. zUnya gradevatAonA karatAM gurU mahArAja tathA zukradevanA astamAM vara-kanyAnAM vivAha, lagna ItyAdi keTalAMka mAMgalika kAryo karavAnI ApaNu samuddhi patizAstra AjJA Apatu nathI; chatAM paNu keTalAka z2yAtiSazAstrIe astane lApa kivA darzana gaNAve che ane udayane darzana anAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAmudrika 177 varjita divase, gurUmahArAja ane zukadevatAnA astamAM bAlyakALa ane dhavanA samayanA keTalA keTalA divase kayAM kayAM karmomAM varjita karavA teno nirNaya nIce pramANe sAmudrika jotiSazAstra darzAve che. gurUmahArAjanA asta pAmavAthI prayamanA pAMca divase vRdha ane udaya pachIthI paMdara divase bALaka mAnavA. zukradevatA pUrva dizAmAM udaya pAmyA pachI traNa divase ane pazcima dizAmAM udaya pAmyA pachI daza divaso bALaka tathA pUrvamAM asta pAmyA pahelAMnA daza divasa ane pazcimamAM asta pAmyA prathamanA pAMca divase vRdha jANavA. e gurUmahArAja ane zukradevatAnA bAya ane vRddhatvanA divasomAM cAlakarmathI AraMbhI vivAha paryAnanA saMskAra tathA grahavAstu ane devapratiSThA Adi karma karavA nahi. garbhAdhAna Adi ane annaprAzana paryanta saMskAra karavAmAM bAdha nathI. paratu jyotiSazAstranA prakhya muhUrtamADanA mata mujaba te bAlyavAnA sAta sAta divasa ja tyAja gaNavAnA che. chatAM paNa e vyAyAtyAya dezabheda anusAra svIkAravAmAM Ave che, ema muhUrtacintAmaNi, muktabhAskara, murtanirNaya ane muhUrta maMDana Adi jyotiSazAstranI anya granthasamRdhinI zodhaka zreNithI samIkSA karavAthI lAge che. zubhakama ane tyAjya divasa. gurUmahArAjanA vakrI thayA pachIthI 28 divaso sarvatra vrata tathA vivAhAdi karmomAM tyAja gaNavA arthAta tyAga karavA temaja gurUdevanA aticAra pachI 28 divase nama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 ecyAya-15 nadInA uttara kinArA uparanA pradezamAM varjita karavA. anya sthaLe tyAga karavA Avazyaka nathI. gurUmahArAja ane zukadevatAnA astamAM bAhaya ane tvanA keTalA keTalA divaso kayAM kayAM karmomAM varjIta karavA e upara darzAvyuM. have siMhastha varSa ane makarasya varSomAM vivAhAdi gubha kAryo kayA kayA dezamAM na karavAM e saMbaMdhIne nirNaya nIce ApavAmAM Ave che. siMhastha varSa. " ' siMharAzino brahaspati jayAM sudhI astitva bhagave tyAM sudhI siMhastha varSa gaNAya che. temAM lagna ityAdi zubha kArya karavAnI vaidika dharmazA AjJA ApatAM nathI. tadanusAra ApaNI Aye mahAjanatA mAnatI AvI che. -makarastha varSa. ' makara arthAta nIcalA brahaspati je samaya paryata hoya, te samaya sudhI mukhyatve magadhadeza, goDadeza, sidhadeza ane kokaNadeza : e dezamAM vivAhAda mAMgalika kAryo karavAM nahiM. anya dezamAM 'paNa nahiMja thavAM joIe ema dharmazAstra jaNAve che, paraMtu je Apadharma jevo prasaMga hoya, te tenA zAstrIya parivAra tarIke prayamanA be mahinA arthAta nIcAMza sudhIno samaya tyAjaya gaNiIne-tajI daIne pachIthI vivAhAdi kAryo karavA ema keTalAka tiSazAstranA graMtha dazAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 16 . sukhasAmudrika : lagna paMcaka ane jaLaze dhana lagna paMcakano paricaya evA prakAra che, ke vivAha prasaMga upavita avasara ane simatasamaya ityAdi mAMgalika kAryomAM, gRhasthAnanuM vAstu muhUrta karavAnA prasaMge, putra ke putrine zALApAThazALAmAM prathama besADavAnA avasare, rAjAmahArAja ke amIraumarAva kiMvA zrImanta zeThazAhukArane tyAM nokarIe rahevAnA samaye, dezavideza vaNajavyApAra athavA cAkarI mATe vidAya thavAnA vakhate zubha athavA azubha lagna nihALavuM paDe che. A lagnanuM nirIkSaNa karatAM temAM lagna paMcaka draSTigocara thAya che. lagna paMcakanA prakAra - uparokata lagna paMcakanA nava prakAra: dharma zAstrakAre darzAve che. temAMnA mukhya cha prakAra nIce ApavAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 adhyAya-16 - - - - - - , , , , , (1) mRtyu paMcaka A mRtyupaMcakane vivAhanA kAryomAM budhavAra ane zukravArane divase bilakula tyAga karavuM, paNa te ubhaya vinA anya vAra hoya te sAyaMkALane samaya tyAga kare. (2) apicaka. A agni paMcakane makAnanAM dastAvejI khatapatro, gharanuM vAstumuhurta ane nivAsasthAnane pAye ityAdi kAryo karavAM hoya te samaye tyAga karavuM. maMgaLavAranA divase te avazya ja tyAga karavuM. (3) nityapaMcaka. A nityapaMcakane koI paNa zubha kAryane mATe sarva prakAre sAnukuLa mAnavAmAM Ave che, tethI temAM mAMgalika kAryo karavAne dharmazAstrane bAdha nathI. (4) rAjapaMcaka. A rAjapaMcakane rAjAmahArAjA, amIra umarAva ke zrImaMta zeThazAhukArane tyAM prathama nokarI rahevAnA saMbaMdhamAM tyAga karavuM. mukhyatve karIne somavAra tathA zanivAranA divase te te avazyaja vajarya gaNavuM. (5) cArapaMcaka. A cArapaMcakane vaNajagyApAra tathA udaranirvAhAthe nekarIcAkarI mATe dezaparadeza vidAya thatI vakhate kiMvA dharmadhAmanI yAtrA karavAne gRha bahAra AMgaNAmAM nikaLatAM tyAga karavuM. temAMya te divase je gurUvAra athavA maMgaLavAra hoya, te tene avazya vajarya karavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhasAmudrika 181 (6) regapacaka. A roga paMcakane putrane upavita kiMvA jaI devAnA kArya mATe tyAga karavuM. ravivAranA divase tene jarUra tyAga karavuM. upara lagna paMcakanA prakAra viSe zAstrIya spaSTikaraNa karavAmAM AvyuM. have nIce jaLazAdhana viSe sAmudrikazAstranI bhUstaravidyAnA AdhAre vivecana karavAmAM Ave che - bhUgarbhajaLa. - ApaNu AryAvarta dezamAM ane temAM paNa mukhyatve karIne gujarAta pradezamAM moTA pramANamAM varasAda ane kuvAnA pANI upara kRSikAryane khAsa karIne AdhAra che. tethI kRSikSetromAM kuvA davAnI anahada AvazyaktA che. temAM vaLI kaI manuSya kadApi potAnA khetaramAM ku khodAvavA mAMDe te paNa tenA bhUgarbhanI andarathI jaLa nIkaLatuM nathI. AvA prakAre khAlI kharca thAya che. tethI khetaramAM kayA sthaLe kuvAnuM khedakAma karavAthI jamInamAMthI pANI prApta thaze te zodhI kahADavAnI kuMcIe atizaya agatyanI tathA anahada amUlya thaI paDaze, ema dhArIne sAmudrika yAtiSazAstranA bhUstara adhyAyanA bhUgarbhajaLasarganA AdhAre nIce darzAvavAmAM Ave che - jazAdhananI yukitao. netaranA vRkSanI najIkamAM jaLa vinAnA sthAnamAM je netaravRkSa ugyuM hoya, to te vRkSanI AthamaNI dizAe traNa hAtha uMDe jamInamAM khodakAma karavAthI bhUgarbhamAMthI jaLanI prApti thaze ema mAnavuM. jAbuDAnA jhADanI pAse. jAMbuDAnA jhADanI pAse pUrva dizAe sApanA ghaNu rAphaDA dekhAtA hoya, te tyAMthI dakSiNa dizAmAM 1ne hAtha uDe jamInamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 adhyAya-16 -00 dakAma karavAthI garbhamAMthI pANI prApta thaze ema jANavuM paraMtu je 14 hA hADakAM hoya che ane AtmAnI mATI hoya to tyAM bhUgarbhamAM jaLa nahiM paraMtu paththara che ema gaNavuM. nA vRkSanI najIkamAM nagADavRkSathI traNa hAtha dUra dakSiNa dizAmAM je rAphaDo dekhAte. heya, te te sthaLe pANuM che ema samajavuM. boraDInA jhADanI pAse. bAraDInA jhADathI ugamaNI dizAmAM rAphaDo dekhAte hAya, te tyAMthI AthamaNI dizAe 1ne hAtha uMDe bhUgarbhamAM pANI AveluM che ema mAnavuM. baheDAnA vRkSa pAse. baheDAnA vRkSanI pAse dakSiNa dizAe rAphaDe dekhAte hoya, te te sthaLethI ugamaNI dizAmAM kA hAtha uMDe jamInamAM jaLanI sera che ema jANavuM. ThanAM mULiyAMmAM. - pratyeka prakAranA jhADanAM mULiyAMmAM eka hAtha upara bhamabhamAM ghaNA deDakA dekhAtA hoya, te jANavuM, ke te sthaLe 16 hAtha uDe pANInI sera che. mahuDAnA jhADanI najIkamAM mahuDAnA jhADanI uttara dizAe je sApane rAphaDo dekhAte hoya, te te sthaLe pAMca hAtha uMDuM khedavAthI bhUgarbhamAMthI pANI nIkaLaze ema jANavuM. vIraNanA chADa ane daranI pAse. viraNanA choDa ane dara je sthaLe lIlAMchama rahetAM hoya te sthaLanI jamIna che pANI vinAnI sukI jaNAtI hoya, te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhasAmudrika paNa tyAMthI 3 hAtha uMDe khedakAma karavAthI bhUgarbhamAMthI pANI maLaze ema samajavuM. chidravALI mATInA sthAne je sthaLe dvivALI arthAta pokaLa ane tenI raMgane mATI jaNAtI hoya, te sthaLe khAtrI pUrvaka pANI nIkaLa ema mAnavuM. bhInI jamInamAM unALAnI RtumAM je jamIna upara bhInAza bhAsatI, hAma athavA lIluM ghAsa tathA nAnAM tuMbaDAM ugyAM hoya, te te sthaLe pANI pAse ja nIkaLe che ema jANavuM. jhAkaLavALA sthaLe. retALa jamInanuM medAna hoya ane upara meghara athavA jhAkaLa paDyuM hoya, to te sthaLe jamInamAM khedakAma karavAthI pANI nIkaLaze ema jANavuM. cAMcavALAM pakSIonAM TeLAnI jagyAe. retIvALI dharatInuM gAna hoya ane temAM je jagyA upara kALare raMganI cAMcavALAM pakSIonAM ToLAM beThelAM hoya, tyAM jamInamAM khedavAthI bhUgarbhamAMthI pANI prApta thaze ema samajavuM. zamI khIjaDAne beTa. je sthaLe zamI simaDa] nuM athavA to khIjaDAnuM jhADa hoya tathA zamIvRkSano temaja khIjaDAnA jhADane taLAvamAM beTa thayo hoya, tyAM jamInamAM davAthI bhUgarbhamAMthI jaLa nIka che ema jANavuM. DuMgarALa sapATa jamInamAM. DuMgarALa jamInamAM badakAma karavAthI jaLa jaldI maLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-16 Ave che, temaja yA jamInanI sapATI DhaLatI hoya, tyAM dharatImAM badakAma karavAthI bhUgarbhamAMthI pANuM jaldI nIkaLe che ema mAnavuM. rAzicaka ane vargamaMDaLa. jyotiSazAstrIo ane sAmudrikatiSio rAzimALAnA 12 bhAge paDe che. A bAra bhAganAM 12 nAme nIce pramANe che - (1) meSa (2) vRSabha [varakha (3) mithuna (4) karka (5) siMha (6) kanyA (7) tulA (8) vRzcika (9) dhana (10) makara (11) kuMbha ane (12) mAna. upara rAzionAM nAmo darzAvavAmAM AvyAM. have nIce rAzionI akSarAvaLI batAvavAmAM Ave che - rAzionI akSarAvI. meSa rAzinA a, la, I. varakharAzinA ba, va, u. mithuna rAzinA ka, cha, gha, kSa. karka rAzinA Da, ha. siMharAzinA ma, 2. kanyA rAzinA pa, Tha, Na tulArAzinA, 2, tA. vRzcika rAzinA na, ya. dhanarAzinA bha, dha, pha, Dha. makararAzinA kha, ja. kuMbharAzinA ga, sa, za. ane mIna rAzinA da,jha, ca, ca, na, akSara gaNAya che. akSaronA vargo. rAzinA akSaronA vargo 8 prakAranA pADavAmAM AvyA che. A ATha prakAranA vargo nIce ApavAmAM Ave che - ka, kha, ga, gha, bilADIne varga. ca, cha, ja, jha, siMhavarga. Ta, , Da, Dha, Na. dhAnavarga. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhasAmudrika 185 ta, tha, da, dha, na. 35 (sApa) vage. . . 5, pha, ba, bha, ma. uMdara varga. 1, 2, la, va. haraNuM vage. sa, Sa, za, ha. meDhAno varga a, I, u. garUDa varga. upara akSaronA vargo ApavAmAM AvyA; have nIce e vargo vacce pASAI rahetAM janmanAM vera ApavAmAM Ave cheHjanmanAM vera. (1) garUDa ane naLIo, (2) siMha ane haraNa. (3) kutare ane meDhA. (4) unDara ane bilADI. (5) bilADI ane kutare. rAzIonA vargo vacce jema veravRttinuM darzana thAya tema grahomAM paNa aMdara aMdara zatrupakSe jaNAya che. A pramANenA janmanA zatrugrahe nIce pramANe che. zatrugrahA, (1) zukragaha, zanimahArAja ane rAhudeva. (2) budhadeva ane rAhudevatA (3) budha graha ane zukragraha (4) sUryanArAyaNa ane candra bhagavAna. (5) surya bhagavAna, candramAM ane maMgaLamahArAja. (6) sUryanArAyaNa, candramA, maMgaLa mahArAja, budhadeva, gurU mahArAja, zukradeva, zanizcaradAdA, e sAta devagrahone rAhugraha tathA ketugraha e ubhaya rAkSasagrahanI sAthe janmanAM vera che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 adhyAya-16 kAmanA sAta devaprahe tyAre jagatanI koI vyakitanuM zreya karavAnI kahapanA kare che, tyAre chevaTane be rAkSasagrahe te vyaktinuM azreya karavAne saMkalpa kare che, ane jyAre uparanA vAta devagraha ke vyaktinuM ka9yANa karavAno nizcaya kare che, tyAre nIcenA be zakSasamAMthI deva banelA grahe te vyaktinuM ka9yANa karavAno nirNaya kare che. A anusAra A devagrahapakSa ane dAnava graha5sanI vacce aharniza devadAnava dAvAnaLa bhakayAja kare che. pariNAmamAM pADe pADA laDe ne jhADAne beDo, nIkaLe tema vacce pelI bicArI vyakitane borakuTa thaI jAya che. gArazatruvaTanuM spaSTikaraNa. upara AlekhelA niyama uparAnta vizeSa eka praNAlikA evA prakAranI che, ke jyAre zatru zatrunA sthAnamAM praveza kare che tyAre teo tema kare che, arthAta pitAno janmasidhdha dharma eTale ke jAtisvabhAva batAve che. A kAraNane aMgeja keTalIka vakhata mitra mitranA gharamAM, sama samanA sthAnamAM ane zatru zatrunA sthAnamAM praveza kare che tyAre tema kare che, AthI ja te te grahadevatAonI tevI asara nIce vyakitao anyo anyanA samitra hovA chatAM paNa alpa samayamAM sitamagara zatru banI jAya che. upara rAtruvaTanuM spaSTikaraNa karavAmAM AvyuM. have nIce rAzinA svabhAvanuM saMkSipta varNana karavAmAM Ave che. rAzinA svabhAva. temanA svabhAvanuM vargIkaraNa karatAM (1) meSa, karka, tulA, vRzcika ane makararAzivALAone cara svabhAva hoya che, (2) vRSabha, siMha, ane kuMbha rAzIvALAono sthira svabhAva hoya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhasAmudrika ane (3) mithuna, kanyA, dhana ane mIna rAzivALAne di svabhAva Aya che. janmanakSatrAnI 14 yAninAM 14 janAvarAnuM vivaraNa nIce karavAmAM Ave cheH-- ...... 18 ..... janmanakSatramAM AnijanAvara, janmanakSatranAM yAti janAvara nIce ApavAmAM Ave cheH-- azvanI ane zrutatArakA janmanakSatranuM dheDA, baraNI ane revatI nakSatranuM hAthI, kRtikA ane puSya nakSatranu bakarA, rahiNI ane mRgazirSa nakSatranuM sApa, AdrA ane mULa nakSatranuM kutarA, punarvasu ane AzleSA nakSatranuM khIlADA, madhA ane purvA phAlgunI nakSatranuM uMdara, uttarA phAlgunI ane uttarA bhAdrapada nakSatranuM gAma, hasta ane svAti nakSatranu bheMsa, citrA ane vizAkhA nakSatranuM vAdha, anurAdhA ane jyeSThA nakSatranu haraNa, pUrvASADhA nakSatranu vAMdarA, uttarASADhA ane zravaNa nakSatranuM nALiye, ane dhaniSTA ane paryA bhAdrapadanakSatranuM siMha nAvara haiAya che. upara 14 nakSatrenI 14 meniyAnAM 14 janAvaronu vivecana karavAmAM AvyuM. have nIce 27 nakSatrAnAM 14 janAvarAnAM ceAnivenuM vivecana karavAmAM Ave cheH-- nakSInAM janAvaronu ceAnivar. siddha ane hAthIne, undara ane bIlADIne, kutaro ane vAMdarAne, gAya ane vAdhane, sApa ane naLiyAne, haraNa ane bakarAne, dhADA ane bheMsane, garUDa ane sApane, nALI ane haraNane, siddha ane haraNane, kutarA ane meDhAne tathA bilADI ane kutarAne yoni vera hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-16 188 varakanyAnI va. varakanyAnI janmarAzio uparathI teo pratyekanI kaMi rahyuM che ane teno vacce kevI kADhanA premabhAva rahevA maze e tyAdi alekavAnI praNAlikA nimnalIkhita che:~~ brAhmaNuvahunI mInarAza, karAgni ane vRzcikarAzi haiya che. kSatriyavaSNunI meSarAzi, siddharAzi ane dhanarAzi hAya che. vaizyavaSNunI vRSabharAzi, nyArAzi ane makararAzi hAya che. zudrava nI mithunarAzi, tulAriza ane bhararrAza haiya che. ( 1 ) mInarAzi, karAzi, ane vRzcikarAzi, e traNe sarkarA uccavaNunI arthAta brAhmaNavaNanI jANavI. ( ( 2 ) meSarAgni, siddharAzi ane dhanarAzi, e traNe rAzi tethI utaratI kArTanI eTale kSatrivanI mAnavI. ( 3 ) vRSabharAzi kanyAzni ane makararAzi, e traNe rAMza vaizyavaSNunI gavI. ( 4 ) mithunarArA, tulArAzi ane kuMbharAzi, e sarvAMthI dhama arthAta zUdravanI rAMza t samajavI. have jo varakanyAnI raIza uparanI cAra varlDa mAM ekaja vaSNunA udaramAM AvatI heAya, te tee ubhaya ekabIjAnA premaprasaMgamAM sukhazAMtinA upabhAga kare. kAMpa vanI rAzi @cca vaNu mAM eTale ke brAhmaNunI ane kanyAnI zi tenAthI taratI eTale ke kSatriSa varNanI Ave, teA paNa te yugala sukhasrAMtija bhegave. tema chatAM paNa jo kanyAno rAzi ucca varSonI ane varanI rAza tenAthI uttaratI varSonI hAya te te jovu duHkha bhogave arthAt tema vanI mukhyatve karIne vADaja neSaje. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhasAmudrika varakanyAnI vacce kavI kArTine te samajI zakavAne nIce vaza ane ApavAmAM Ave cheH-- 189 .... snehabhAva rahevA pAmaze bhajyanA cakranI mAhita kanyA vaza-kSaka. (1) karka rAzi, makararAzi ane mAnarAzi jaLacara prANI manAya che. meSarAzi, vRSabharAzi, ane sahazi vanacara pa gaNAya che. mithunarAzi, kanyArAzi, tulArAzi, dhanarAzi ane kuMbharAzi manuSya gaNAya che. spaSTikaraNa. ubhayanI arthAta vara ane krunyAnI janmarAzi e jaLacara Ave te zreyaskara samajavI, temaja ubhayanI manuSya Ave te paNa te kamANukara jANavI. vaLI varakanyAnI rAzi vanacara ane manuSya Ave, te te jema lAbhakartA che, tema vanacara ane jaLacara rAzie paNa phAyado apAvanAra che. uparokata zreNi hAvA chatAM paNune varakanyAmAMthI ekanI janmarAzi jaLacara ane bIjAnI manuSya Ave, te te azra, akalyANu, azubha ne hAnikartA mAnavI. sAmI pritanI rAzi. sAmI pritanI rAzivALAM varakanyAmAM meLApa arthAta tema zubha zreNIne rahevA pAme che. dRSTAnta tarIke meSarAzinI sAthe tulArAzine, vRSabharAzinI sAthe vRzcikarAzine, mithunAzinI sAthe dhanarAzine, karAzinI sAthe makararAzine ane kanyArAzinI sAthe mInarAzine sAmI prita hAvA chatAM paNa meLApa sArI Aya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 adhyAya-16 sAmI pritanI rAzinI rUparekhA upara doravAmAM AvI. have nIce sArA athavA madhyama biyAbArAnuM kahevAmAM Ave che - sArUM athavA madhyama biyAbArU, mIna rAzivALAnI sAthe meSarAzivALAne, kuMbharAzivALAnI sAthe makararAzivALAne, vRSabha rAzivALAnI sAthe mithunarAzivALAne, kanyArAzivALAnI sAthe dhanarAzivALAne, kanyArAzivALAnI sAthe tulArAzIvALAne tathA karka rAzivALAnI sAthe siMharAzivALAne meLApa hevAthI, sArUM athavA madhyama biyAbAra hAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 17 me. | surasAmudrika : janmakuMDaLImAM grahasthAna para ' dhanasthAna - kharcasthAna. 1 / lAbhasthAna baMdhusthAna tarasyAna sukhasthAna mAtA, mitra sthAna rAjakAra, pitAsthAna. - putrasthAna strI patisthAna. bhAgyasthAna. 6 zatrusthAna che 'mRtyasthAna. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 adhyAya-17 jamADInI samajaNa. janmakuMDaLImAM paheluM tana athata zarIranuM sthAna che. bIjuM dhanasthAna che, trinuM baMdhasthAna che, cothuM sukhasthAna che, pAMcamuM putrasthAna che, chaThuM sAtRsthAna che, sAtamuM strIsthAna che, AThamuM mRtyusthAna che, navamuM bhArayasthAna che, dazamuM rAjadvAranuM sthAna che, agiyAramuM lAbhasthAna che ane bAsuM kharca sthAna che. A prakAre kulle bAra sthAne hoya che. temAM sarSanArAyaNa, candramAM ityAdi grahadevatAe paDelA hoya, te te zuM zuM phaLa Apaze te nIce ApyuM che. tasthAna. pahelA-nanusthAnamAM sUryanArAyaNa paDayA hoya, te te aMge uSNutAnI upAdhi thAya ane magaLamahArAja paDelA heya, te dehanA lehIne bigADa thAya. zani mahArAja paDayA hoya, te kAyA aneka prakAre piDA pAme. gurUdevatA candramA, zukadeva ane budhadeva eTalA paikI eka athavA vizeSa grahade paDelA hoya, te zArIranI sukhazAMti sArA pramANamAM rahevA pAme tathA kAyAnI kAnti sopakAraka zreNIe sacavAya. dhanasthAna. bIjA-dhanasthAnamAM sUrya bhagavAna, zanimahArAja ane maMgaLadevatA paikI eka athavA vadhu graha paDayA hoya, te manuSyane dravyanuM duHkha bahuja rahe. candramA, budhadeva, gurUmahArAja ane zukadena : eTalA cahadevatA paikI eka athavA vizeSa grahadevatA paDayA hoya, te nAnA prakAranA udyogahunnarathI vasunI vRddhi thavA pAme; maryAta kaMI paNa sthAnamAM zubha graha paikI ekAda graha paDayA. hoya, te te zubha phaLa thoDuM ane zubha graha vizeSa paDayA hoya, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ surasAmudrika 193 to zubha La sapUrNa maLe. eja prakAre je sthAnamAM azubha arthAta nabaLA graheA paikI eka graDa paDayA DrAya, te azubha kuLa alpa arthAt nabaLuM phaLa thADu jANuvuM ane nabaLA grA vizeSa paDayA hAya, te nabaLuM La vadhu maLe. madhusthAna. trIjA--badhrusthAnamAM sUbhagavAna paDayA hAya, te mAnavI svAsthya saMpAdana kare, candramA paDayA haiAya te| kIrtinI kamANI kare, maMgaLamahArAja paDayA hAya to manuSya ghaNA krodhI bane, budhadeva pAsA hAya tA mANusa saMpatti saMpAdana kare, gurUmahArAja paDayA hAya tA sArA samrudhdhimAna sajjana bane, zudeva paDayA hAya / namratA ane vinayavALA manuSya thAya ane nimahArAja paDayA DrAya te vinatAnA vhAlA mane. sukhasthAna ceAthA sukhasthAnamAM sUryadeva, maMgaLadeva ane zanideva paikI ekAda athavA vizeSa grahedetA paDayA huya, te manuSya dIrdhakALa panta du:khI rahe. candramA, budhadeva, gurumahAraja tayA zukradeva, eTalA gruhadetA paikI eka athavA vizeSa gradeve paDayA hAya, to manuSya sukhI thAya ane rAjadvAramAM adhikAra prApta kare. mA sthAna mAtA ane mitra sabaMdhI paNu che. putrasthAna. pAMcamA--putra sthAnamAM sUrya deva paDelA hAya, te te mAnavI atizaya krAMdhI svabhAvanA hrAya. mudhagraha paDayA hAya to thoDAM bALabaccAMvALA thAya, zanigraha ane maMgaLa graha paDayA hoya tA sanmati sivAyanA arthAta nivaza thAya, zukramaha, saddagRha ane gurUgraha, eTalA maheA paikI eka athavA vadhu grahadevatA paDayA haiAya te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 adhyAya 17 te bahu putravALA ane ane sukhabhAga bhAgave, temaja svarUpavAna cAya. A sthAna vidyA mATe nikhAya che. zatrusthAna. ThThA zatrusthAnamAM sUryanArAyaNu ane maMgaLamahArAja paDayA hrAya heAya, te mAnavIne mAthe vaivara thAya nahi ane kadAca saMjogakSAta zatru thAya tepaNu temaneA sahAra thAya. zanimahArAja paDayA te duzmanAthI pUjAya, zukradevatA paDayA hoya to buddhibaLavinAnA ane. budhadeva paDayA hrAya to gAMDA, pAgala ke divAnA bane ane candramA paDayA hoya te mRtyu pAme. zrIsthAna. sAtamA strIsthAnamAM sUrya bhagavAna, mAMmaLamahArAja, ane zanidevatA, eTalA grahadevA paikI eka athavA vizeSa gruhadeve DayA hAya, te te manuSyanI pata duSkarma karanArI ane ane sati pazu kamatI thavA pAme. gurUmaha, candragraha. zukragrahu ane sudhamra eTalA paikI eka athavA vizeSa grahadevatAo paDayA hAya te bahu putravALI, sAMndavAna tathA kAkAnAM matane vaza kare evA svabhAvavALI patni thAya. strInA janmAkSaramAM A sthAna pati sabaMdhI che. mRtyusthAna AThamA mRtyusthAnamAM bhagavAna de sarve devatAo paikI kahyu eka ayavA vadhu devA paDyA DrAya, te mAnavI duSTa buddhivALA, zastranA dhAthI zarIre sa`kaTa sahetA, sukhazAMti sivAyanA ane vizeSa vyAdhIvALA ane. tethI e sthAnamAM eka paNa pradeva paDayA haiAya te zubha arthAta sArA na jAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ surasAmudrika bhAgya sthAna, navAmAbhAgyasthAnamAM sUryanArAyaNa paDayA heya, te manuSya dharma vinAne arthAta nAstika nivaDe, zani mahArAja paDayA hoya te buddhi vinAno jaDa bane ane maMgaLadeva paDayA hoya te duSTa svabhAvane, kharAba khAsiyatane thAya. candragraha, budhagraha, zukragraha tathA gurUmaha; eTalA grahade paikI eka athavA vizeSa pradevo paDayA hoya, to te mAnavI dharmakriyA karavAvALe thAya. rAjadvArasthAna, dazamArAjadvArasthAmAM sUryagraha, maMgaLa graha ane zanigraha eTalA grahadevo paikI eka athavA vizeSa grahadevA paDayA hoya, te te manuSya kukarmI ane naThArAM chokarAMvALo thAya. caMdragraha paDa heya te sArI kIrtivALo bane, zukragraha paDayA hoya to zrImanta thAya, budhagraha paDayo hoya te svarUpavAna bane ane gurUgraha paDayo hoya te zubhakarma karanAra nivaDe. A sthAna pitAnuM sukha nihALavA mATe paNa che. lAkSasthAna, agiyAramA lAbhasthAnamAM suryabhagavAna paDayA hoya te manuSya rAjadvArasthAnamAMthI lAza lenAre thAya, candramA paDayA hoya te dhanavAna bane, maMgaLa mahArAja paDayA hoya te rAjavI samAna gaNAya, budhadeva paDayA hoya te vivekI, ziSTa, sabhya ane saindaryavAna thAya, gurUdevatA paDayA hoya te saMpattizALI tathA dIghAyuSI bane, zukadeva paDayA hoya te sujJa guNavAna thAya ane zani mahArAja paDayA hoya te kIrtimAna bane. vyayasthAna, bAramA vyayasthAnamAM sUryanArAyaNa paDelA hoya te manuSya virodhI vRtino bane tathA netrane rogI thAya. candramAM paDayA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 adhyAya-17 - - - - - hoya te kAraNe thAya, maMgaLamahArAja paDayA hoya te bahuja pApAtmA bane, gurUdevatA paDayA hoya te daridro ane dubaLa nivaDe, zukadeva paDayA heya te anahada uDAu thAya ane zanidevatA paDyA hoya te dhaNuM tIkhA svabhAvane bane. -2- zubhAzubha grahaphaLa. pratyeka manuSyanA zubha ane azubha graha kevA hoya che ane janmarAzi tathA nAmarAzithI tenA zubhAzubha grahanI samaja nIce pramANe che - (1) zubha sUrya bhagavAnanuM phaLa. 3-6-10-11 eTalA sthAnamAM sUryabhagavAna janmarAzithI ane nAmarAzithI haya, te te manuSyane dhanaprApti tathA yazasiddha thAya, rAjakAre sakArasa-mAna pAme, sarva kAryanI sidhi thAya, buddhizakita vRddhi pAme, bhAIbhAMDu mAM snehasaMpa vadhavA pAme, prajAnI prApti thAya ane dharmakarma karAve. (2) azubha sUryanArAyaNa. 1-2-4-5-7-8-9-12 eTalA sthAnamAM sUryanArAyaNa janmarAzi ane nAmarAzithI hoya, te zarIre rega vagerenI vyAdhi thAya, citta cinAthI vyagra rahe, pAvaka arthAta agni pedA kare athavA devatathI du:kha ubhuM kare, videza vasAve, ane karavA dhArelA kAryamAM pratyeka rIte hAnI pahoMcADe. (3) zula candramA. 1-3-6-7-10-11 eTalA sthAnamAM candramAM janma ane nAmarAzithI heya te lAbha karAve, mitramaMDaLa tathA snehIsaMbaMdhIonI sukhazAMti vadhAre temaja brAhmaNone dharma karAvI puNayAna apAve. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ surasAmudrika 197 (4) azubha candradeva, 2-4-5-8-9 12 eTalA sthAnamAM janma ane nAmarAzithI candramAM hoya te dravyanI taMgI paDe, cArathI hAni pahoMcADe, agnithI kaMI piDA karAve arthAta devatAthI dajhADe, kAramA kArAgAranA bhayaMkara bhayane bhAsa karAve, bijAMothI kalezakaMkAsa karAve ane jIvAtmAne asukhI temaja asvastha rAkhe. zubha azubha candramAnI pichAna. zudamAM janma ke nAmarAzie 2-5 ane 9 mA sthAnamAM candramAM hoya, to te zubha samajavo. vadamAM janmarAzi athavA nAmarAzie 2-5 ane 9 mA sthAnamAM candramA hoya, te te azubha candramA jANa. zudamAM janma ke nAmarAzie 4-8 ke 12 mA sthAnamAM candramA hoya, to te azubha candramA jANa. vadamAM janma ke nAmarAzie 4-8 ke 12 mA sthAnamAM candramAM hoya, te te zubha tathA lAbhakartA jANo. (5) zubha ma galamahArAja, 3-6-11 eTalA sthAnamAM janma tathA nAmarAzie maMgaLamahArAja hoya, te te vasu vadhAre, sonArUpAnA dhadhAdhApAmAM phAyade karAve, rAjavIthI sakArAtmAna apAve, duzmanane parAjita banAve ane zarIre sukhazAMti bhegavAve. azubha maMgaLadevatA. 1-2-4-5-7-8-9-10-12 eTalA sthAnamAM janma tathA nAmarAzithI maMgaLadevatA hoya, te zarIrane piDA pamADe, zatranA saMkTane bhaya dekhADe, videza vasAve ane sagAMsaMbaMdhI tathA mitramaMDaLamAM virodha jamADe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 adhyAya-17 * * * * * * * * (7) zubha budhavatA. 2-4-6-8-10-11 eTalA sthAnathI janma tathA nAmarAzithI budhadeva hoya, te dhanadelata vadhAre, snehasaMbaMdhIthI sukha saMpAdana karAve ane zarIra sukhI tathA sadhI rAkhe. (8) azubha budhadevatA. 1-3-5-7-9-12 eTalA sthAnamAM janma tathA nAmarAzithI budhadevatA hoya, te AtmAne udAsa rAkhe, kalezakaMkAsa karAve, dhanane vaza thAya, verie vadhAre ane bhAibhAMDuM tathA sagAMvahAlAMmAM vidhavikhavAda jagADe. (9) zubha gurUdevatA. 2-5-7-9-11 eTalA sthAnamAM janma tathA nAmarAzithI bRhaspatideva arthAta gurUmahArAja haiya, te sonuMrUpe tathA vastrAbhUSano vadhAro karAve, moTA mANasanI sAthe mitratA baMdhAve, yazaprApti thAya ane satkArasanmAna vadhArI dhArelAM kAryo nirvine pAra paDAve. (10) azubha gurUdevatA, 1-3-4-6-10-12 eTalA sthAnamAM janma tathA nAmarAzithI brahaspatideva arthAta gurUdevatA hoya to zatruone vadhAre, snehInI sAthe zatrutA karAve ane nANAbhIDa bhagavAve. (11) zubha zukadevatA. 1-2-3-4-5-8-9-11-12 eTalA sthAnamAM janmarAzie. tathA nAmarAzie zukadevatA hoya te te vasunI vRddhi kare, satatinuM sukhasaMpAdana karAve ane zarIra sukhI rAkhe. (12) azubha zukadevatA. 6-7-10 eTajA sthAnamAM janma tathA nAmarAzie zukadeva hAya te kAmakAjamAM hAni pahoMcADe, adhaganAnI sAthe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ surasAmudrika 19 2003soon. aNabanAva utpanna karAve, cittane cintAmAM cakacUra rAkhe, kAyAne rogakaSTa ityAdithI piDA kare, dhArelAM kAma DhIlamAM paDe, paisAthI hAtha bhIDamAM rAkhe, duzmanane vadhAre thAya ane hari himmatavAna bane. (13) zubha zanidevatA. 3-6-11 eTalA sthAnamAM zanizcara arthAta nimahArAja janma tathA nAmarAzithI hoya te phAyade apAve, sukhI rAkhe, dhana tathA vastranI vRddhi kare, rAjavi samAna moTA mAnavIne sneha saMpAdana karAve ane kuTuMba kabilA tathA pati parivAramAM premasahita AdarabhAva vadhAre. (14) azubha zanidevatA. 1-2-4-5-7-8-9-10-12 eTalA sthAnamAM janma tathA nAmarAzithI zanidevatA hoya te kuTuMbamAM kaMkAsa karAve, parivArane piDA pamADe, jIvAtmAne muMjhavaNamAM nAkhe, rogazatrune bhaya utpanna kare ane nANAMnuM nukazAna karAve. (15) zubha rAhuvatA. 1-3-6-9-10-11 eTalA sthAnamAM janma tathA nAmarAzithI rAhudeva hoya te satatinuM sukha saMpAdana karAvI lakSmIne lAbha apAve. (16) azubha rAhudevatA. 2-4-5-7-8-12 eTalA sthAnamAM janma tayA nAmarAzithI rAhadevatA che, te te manuSyane sarva prakAre ati kaSTa Ape. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 adhyAya-17 (17) zubha ketudevatA. 1-3-6-9-10-11 eTalA sthAnamAM janmarAzi tathA nAmarAzithI ketudeva hoya, to te mAnavIne putraputrinI prApti karAvI dhanane Dhagalo apAve. (18) azubha ketudevatA. 2-4-5-7-8-12 eTalA sthAnamAM janmarAzi tayA nAmarAzithI ketudevatA hoya, to te manuSyane badhI vAte bahu duHkha utapanna kare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 18 mA. : zAMtisAmudrika : ---- grahazAMtinA zAstiya upAya. che ApaNA AryAMnA vaidika dharmazAstra nava grahadevatA ema potAnI sanAtana granthasamRddhi dvArA darzAve che. A nava grahadevatAonAM nAma anukrame sUrya, caMdra, maMgaLa, budha, bRhaspati (gurU), zukra, zanizcara, (zani), rAhu ane tu che. sArAmAThA grahA. uparokata gradevatA cunna arthAta sArA eTale ke lAga dhArA paNa heAya che ane azrunna arthAta naDatA ke hAni pahoMcADanArA paNu hAya che. jyAre te zubhagraho tarIkenA sthAne virAjamAna heAya che, tyAre teo kAma kare che ane jayAre azubha grahe| tarIkenA sthAne hAya che, nukazAna kare che. tyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 adhyAya-18 grahaprasannatAnI kriyAvidhi. jayAre A grahadevatAo azubha athata nabaLA tarIkenA piDAkArI sthAne hoya che, tyAre temanI vAdraSTimAMthI umarI javAne, temaja temanAthI hAni pahoMcatI aTakAvavAne temane kayA prakAre kriyAvidhi karIne saMtuSTa rAkhI temanI amIdraSTi prApta karavI te sAmudrikazAstra, jayotiSavidyA ane grahagaNitanA AdhAre nIce varNavavAmAM Ave che - nabaLA saryanArAyaNa. nabaLA sUryanArAyaNane saMtuSTa athavA prasanna karavAne, sanuM, trAMbuM, mANekanuM naMga, ghauM, gAya, goLa, rAtA raMganuM vastra ane rAtA raMganAM gulAbanAM phalenuM puNyadAna megya pAtra joIne karavuM tathA sAta hajAra japa nAhIdhAI snAnasaMdhyAdi SaTakarma paravArIne ghIno dI tathA agarabattIne dhUpa karIne karavA ke karAvavA. tenA puNyapratApe nabaLA sUryanArAyaNa saMtuSTa thatAM temanI amIdATa prApta thaze ane teo prasanna thavAthI temanI kRpAdraSTi paNa saMpAdana karI zakAze. nabaLA candramA. nabaLA candramAne saMtuSTa karavAne snAna saMdhyAdi nityakarmathI paravArIne sonuM, rUpuM, mitInuM naMga, cokhA, gAya, ghI ane dhoLA mogarAnAM puSpanuM puNyadAna supAtrane karavuM tathA agiyAra hajAra japa ghIne dIva prakTAvI, dhUpa saLagAvI karavA karAvavA. tenA punita prabhAve nabaLA candramA Ananda pAmatAM temanI dayAdaSTinA kRpApAtra thavA ane teo prakRti banavA thI temanI mIThI najara meLavI zakavAne paNa bhAgyazALI thavAze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAtisAmudrika 203 nabaLA aMgadevatA. nabaLA maMgaLadevatAne saMtuSTa athavA prasanna karavA mATe trAMbu, pravAlanuM naMga, masUra, rAtA raMganuM pazu, goLa, ranuM kapaDuM ane rAtI kareNanAM pulanuM puNayadAna yathAyogya pAtrane karavuM tathA pavitra zarIre, pavitra hadaye ghIne dIvA saLagAvIne ane dhupa karIne dasa hajAra japa karavA ke karAvavAthI maMtrabaLa prabhAve grahadevatA rAjI thavAthI duHkha dUra thaze ane sukha sAM paro. nabaLA budhadevatA. nabaLA budhadevane saMtuSTa athavA prasanna karavA mATe sonuM, kAMsa, pAnAnuM naMga, maga, hAthI, ghI, lIlA raMganuM kapaDuM ane lIlA pulanuM puNyadAna satpAtra zodhIne karavuM tathA dIvA ane dhuma sahita cAra hajAra japa karavA ke karAvavAnA vataprabhAve grahadevatA khuzakhuzAla banavAthI mudhi nirmaLa thaze. zakita sabaLa banaze, Apattio AvI jaze ane DhIlamAM paDelAM kAryo thavA mAMDaze. nabaLA gurUmahArAja, nabaLA gurU mahArAjane saMtuSTa athavA prasanna karavAne mATe senuM, kAMsu, piokharAjanuM naMga, caNA, ghoDe, zAka, pILuM vastra ane pILA caMpAnA puSpanuM puNyadAna yogyatAvALA mAnavIne karavuM tathA dhUpadIpa sahita ogaNIsa jAra japa zuddha zarIre, zuddha aMtare ane zuddha vidhio karavAthI vidhipratApathI grahadevatAnI maherabAnI maLaze, magajazakti khIlaze, hRdayabaLa vadhaze. mastaka para gherAyelAM vipattinAM vAdaLa vikherAvA mAMDaze ane kAryasiddhi thaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 adhyAya-18 nabaLA zukadevatA. nabaLA zukradevane saMtuSTa athavA prasanna karavA mATe senuM, pu, hIrAnuM naMga, cokhA, ghaDe, ghI, chIMTanuM vastra ane gheLA gulAbanA puSpanuM puNyadAna lAyakAtavALA manuSyane karavuM tathA soLahajAra ja5 ghInA dIve ane agarabattInI sAthe karavAthI prahadeva aparAdha kSamA karI kaSTa kApaze, sanmati Apaze, rogazatrane nAza karaze ane sukhI banAvaze. nabaLA zanimahArAja. nabaLA zani mahArAjane saMtuSTa athavA prasanna karavA mATe senuM, huM, zanizvara bhagavAnanuM lIlamanuM naMga, aDada, bheMza, tela, kALuM vastra ane kALA raMganAM phUlanuM puNyadAna pAtratAvALA mANasane ApavuM tathA trevIsa hajAra japa ghIne dI tathA agarabattInA dhupanI sAthe karavAthI saMkaTane saMhAra thaze, sadabuddhine saMcAra thaze, dehavyAdhine vinAza thaze, cittanI cintA curNa thaze, paisAnI prApti thaze ane mananA maratha phaLaze. nabaLA rAhudevatA. nabaLA rAhudevatAne saMtuSTa ke prasanna karavAne mATe senuM, sIsuM, gomedakanuM naMga, tala, ghaDe, tela, kALA raMganuM kapaDuM ane kALA raMganA phulanuM supAtrane puNyadAna karavuM tathA ghIne dIva ane agarabatIne dhUpa karIne aDhAra hajAra japa karavA ke karAvavAthI grahadevatA AnandakAla karatA banatAM cagaDoLe caDheluM magaja sthira thaze, asvastha thayeluM zarIra rasvastha, sazakta ane sturtivALuM thaze, paisAnI tANItANuM baMdha thaI nANuM haratu pharatuM thaze, IjajataAbarUmAM vRddhi thaze ane patinaparivAranI zarIranI piDA TaLI jaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMtisAmudrika 205 * * * * * * * nabaLA ketudevatA. nabaLA ketudevane sa-tuSTa ke prasanna karavAne mATe sonuM, sIsuM, lasaNiyAnuM naMga, tala, bakaruM, tela, kALA raMganuM vastra ane kaLA puSpanuM yathAyogya pAtre puNyadAna karavuM tathA sattara hajAra japa ghIno dIpaka prakaTAvIne ane agarabattIne dhUpa saLagAvIne karyA ke karAvavAthI te manuSyane badhI vAte ghaNuM sukha utpana thaze, sattatinuM sukha saMpAdana karaze ane lakSmIne lAbha maLaze temaja aMtaramAM saMkalpa karela tathA lakSamAM lIdheluM dhAreluM kArya saphaLa thaI yaza ane vijya maLaze nabaLa: navagrahAnAM ja dAnane zAstrAnusAra vidhi A mujaba che. rAzionA grAnAM naM. bAre rAzionI vyakitaoe pote dhAraNa karavAnAM grahananAM nAme paNa upayogI thaI paDe tema hovAthI atre ApavAmAM Ave che. meSa rAzivALAM strI purUSee paravALAnuM naMga dhAraNa karavuM zreyaskara che, te ja pramANe vRSabha rAzivALAe hIrAnuM, mithuna rAzie pAnAnuM, karka metinuM, siMha mANekanuM, kanyAe pAnAnuM, tulAe hirAnuM, vRzcike paravALAnuM, dhanarAzie pokharAjanuM makararAzie nIlamanuM, kuMbharAzie nIlamanuM ane mIna rAzivALAe pokharAjanuM naMga paheravuM lAbhadAyaka che. svarAzine anukuLa naMge manuSyane lAbhadAyaka thaI paDe che. grahadonI amIdraSTi. upara darzAvyA pramANe vidhi ane puchayadAna karavAthI nabaLA grahadevatA jema prasana ane saMtuSTa thaI manuSya upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 adhyAya-18 amIdraSTi rAkhe che, tema upara batAvelAM dareka rAzinAM prahana deha dhAraNa karavAthI paNa nabaLA grahadevatA satuSTa ane prasanna thaI kRpAdraSTi rAkhe che. AnA puNyapratApe mAnavInA mAthA upara jhumatI mahAna muzIbatene nAza thAya che, kaleza kaMkAsa ane nirdhanatAnuM nindana thAya che. daridratA jaDamULathI nAbuda thAya che. lakSmIno lAbha maLe che. kIrtinI kamANI thAya che, yakSa vRSi pAme che, mAnamAM vadhe che, taAbarU jAme che ane tanabadana tAkAta tathA taMdurastIvALuM banI navacetana ane navavana prApta kare che. me mukitane mArga jaDe che ane manuSyane bhAgyodaya temaja udhAra thaI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya 19 mi. : talanuM rahasya zarIraparanA tala ane lAkhAM. mAnavadeha para je kALAM TapakAM jevAM nAnAM cihe draSTie paDe che ene "tala' nAmathI pichAnavAmAM Ave che. A tala tiSazAstranI draSTie ghaNe agatyane bhAga bhajave che. deha para vikherAyelI hAlatamAM e maLI Ave che, keTalIka vakhate te te hAranI hAramAM paNa hoya che. keIka tala moTA te kaIka nhAnA hoya che. tala manuSyanA janmathI hoya che ane te pachI paNa thAya che. A mATe kaI khAsa niyama nathI, paNa eTaluM te spaSTa che, ke e manuSyanI grahadazA para AdhAra rAkhe che. keTalIkavAra vayanA pramANa sAthe tala prakAzamAM Ave che ane pukhta juvAnImAM e spaSTapaNe dekhAI Ave che. keTalIka vakhate tala judI judI vaye paNa najare paDe che. 25 varSa sudhI hAtha ke paga para tala na meLavanAra vyakitane te pachI tala jaNAI paNa Ave che. talanI jagyA eka nathI hotI. AkhA zarIranA game te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 adhyAya-19 bhAga para te thAya che. zarUAtamAM te lAla kaththAI raMgano hema che. te pachI dhIme dhIme kALA raMgavALA bane che. - nala sivAya bIjuM paNa eka cihna manuSyanA zarIra para thAya che. e cinha "lAkhu - chana" e nAmathI oLakhAya che. keTalAka mANasanA zarIranI cAmaDI para AkAra vagaranA nhAnAmeTA DAghA jevA mAM Ave che. A DAghA lIlA, kaththAI raMganA temaja kALA paNa hoya che, ane te zarIra parathI phITe evA haitA nathI. talanI mAphaka jyotiSazAstra enI paNa agatya svIkArI che. jenA zarIra para lAkhu hoya che, te bhAgyazALI ane sukhI gaNAya che. keTalAkemAM te evI mAnyatA che, ke jenA zarIra para lAbuM hoya che, te punaH svagRheja ja hovA joIe. have ApaNe tatra vize jotiSazAstra zuM kahe che e joie. mANasanA kapALa parano tala buddhizALI ane kunehabAja vyakitatva sUcave che. jene e jagyAe tala hoya che, te bolavAmAM catura ane kAmamAM pAvaradho have joIe. - DAbI AMkha para je talanuM cIhna najare paDe, te samajavuM ke e mANasa asthira magajane. marajI mujaba vartanAre ane rakhaDela hA joIe. jamaNI AMkha parano tala premALa svabhAva ane paramAthI vRtinuM sUcana kare che. nAka para tala hoya, te te musApharInuM sAhasa karanAra ane dharelAM kAmamAM phateha meLavanAra thAya che. nAkanI dAMDIe je tala hoya, te te vicAravanta ane sApa dIlane huM joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAkanA TeravA parano tala premALa pati ke patinuM ane kare che. A jagyA para jene tala hoya che, te svAmI nAra pratye premamAM vAdAra nIvaDe che. je mANasanA DAbA gAla para tala hoya, to hamajavuM ke te premamAM sukhI ane hetALa hovo joIe. jamaNuM gAla para tala 5NuM sukhI ane premALa svabhAvanuM darzana karAve che. mukhanA jamaNe khuNu para tala hoya, te samajavuM ke e mANasa sabhya ane TApaTIpavALo hovo joIe. | mukhanA DAbA khUNuM parane tala mANasanI udAravRtti darzAve che. paraMtu sAthe sAthe bhaviSya pratyenI tenI bedarakArInuM paNa sUcana kare che. haDapacI para tala AbAdI ane pratiSThAsUcaka gaNAya che. kAna para tala hoya, te te dhanavAna ane mAna meLavanArI vyakita hovI joIe. jamaNA kAnanI nIce jene tala hoya te mANasa bheLA, zaramALa ane ekAMtapriya have joIe. DAbA kAnanI nIce je tala haiya, te te AkarSaka ane kapriya have joie. vaLI te ghaNA mitro dharAvate ane sArI yAdadAstazaktivALo hovo joIe. uparanA hoTha para je tala hoya, te te vArasadAra banavAne saMbhava vyakta kare che. A talavALanA bhaviSyamAM sukhI jIvana lakhAyeluM che. nIcenA hoTha para tala hoya, to te cIDAu ane haThIlA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 adhyAya 19 svabhAvavALo hA joIe. A jagyAe jene tala hoya che te potAnuM dhAreluM kAma draDha manathI pAra pADe che. garadana para tala musApharI ke pachI dezavAsanA sUcaka cihna rUpa che. garadananI va cce jene tala hoya te mANasa mArA akasmAtamAMthI bacI javAne sarajAye hoya che. jamaNA khabhAparano tala makakama ane sattAzIla svabhAvanuM sUcana kare che, jayAre DAbA khabhA paranA tala laherIpaNuM ane uDAu svabhAva batAve che. DAbI bagalamAM tala hoya, te te laDAIjhaghaDAmAM yaza apAvanAra ane makakama svabhAva batAvanAra gaNAya che. jamaNuM bagalanA tala vaibhava ane sukha ApanAre hoya che. keTalIka vakhate A tala kharcALa svabhAvanuM paNuM digdarzana karAve che. DAbA hAtha para keNI ane kAMDA vaccene tala paragaju maja hetALa svabhAva batAve che. jamaNI bAjunI keruM ne kAMDA vacceno tala vizvAsu ne ApelA vacana pALanAre svabhAva batAve che. A jagyAe jene tala hoya che, te mANasa bharAMsApAtra gaNI zakAya che. jamaNA hAthanI uparanA bhAgamAM tala hoya, te hamajavuM ke te mANasa asthira vicArane ane bhu karanAre hevo joie. DAbA hAthanA upalA bhAgamAM jene tala hoya te paragajI bhAvano hoya che. bIjA o pratye tene mAna ane dayA ghaNI sArI hoya che. chAtInI vacce vacce tala hoya, te te bhAgyavAna temaja dhanaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ tavAnuM lakSya vAna hovuM joie. je kAine hadayanI zvAsanaLInI upara tala hAya, te hamajavuM ke te AgalA janmamAM strI hovuM joIe. strIne je chAtIe tala hoya, te tene rAjyasarakhuM sukha maLaze. AvA talavALI nI capaLa ane bAhoza gaNAya che. peDu upara tala dhIre, khAudhare ane svArtha svabhAva batAve che. DAbA paga upara tala AnaMdI svabhAva darzAve che. je koI chokarIne e jagyAe tala heya, te jANyuM, ke bhaviSyamAM e eka sArAmAM sArI patni banaze. jamaNA paga para tala garIba ane nAjuka lAgaNI batAve che. A jagyAe jene tala hoya che te mANasa pitAnA para bIjane rAjaya karavA de che. jamaNu ghuMTaNa parano tala yuvAna vaye mAna AbarU prApta karAve che. vaLI A jagyAe jene tala hoya che, te strIsaMbaMdhI bhAgyazALI nIvaDe che. DAbA ghUMTaNe jene tala hoya che te AbAda, sukhI ane premamAM vaphAdAra hoya che. piTa para tala udAravRni ane kharcALa svabhAva batAve che. nakha paranI nizAnIo. a gudA paranA nakhanI sapheda nizAnI prema batAve che. , , , kaLI , gunha , pahelI AMgaLIne , sapheda , lAbha , , , kaLI nukazAna , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 adhyAya-19 trIjI , che ke , , sapheda , kALI , musApharI, paraNubhaya bhAne geraAbarU, nukasAna lAbha, vizvAsa ,, dhaMdhAmAM nukazAna ane geraviArA sapheda , che , kALI , tamAruM aMga pharake che ? jamaNI bAjunuM kapALa pharake te tethI lAbha thAya. DAbI bAjunuM kapALa , kaMkasa ke takarAra thAya. jamaNa zramara ,, , lAbha thAya. DAbI , , nukazAna thAya. nIcenA heTha, kharAba zabda sAMbhaLavA paDe. uparane , , nehI maLe. jamaNA hAthanI , , dhana maLe. DAbA , , dhanano nAza thAya. jamaNA paganuM taLIuM , vAhanamAM musApharI thAya DAbA >> che ke , raDavuM paDe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMguTho ane svabhAvadarzana. . ka *""""""""" ana w ... citra naM. 1 'yatra naM-2 mAnavajIvanamAM hAthane aMguTho agatyano bhAga bhajave che. jemane citra naMbara 1 pramANe aMguThe heya che, teo bahuja mAyALu, bhalA, vizvAsu ane udAra hoya che. a-A pramANeno jeo spaSTa nakha dharAve che, teo budhimAna, potAnI raheNIkaheNImAM nIyamItatAvALA ane sthiticusta hoya che. je AthI a-AmAM batAvyA karatAM nakhane praveza sAMkaDe tathA sapATI kharabacaDI ane vakIcukI hoya, te teocIDIyA svabhAvanA, budhimAM vikRti dharAvanArA, aniyamIta, IrSALu. aAkta, ane vicitra prakAranI khAsIyatathI raMgAyelA hoya che. temanI AkhAe jIvananI kArakIrdI beThaDu, ALasu ane dabhI hoya che. teo moTImoTI vAta karavAmAM te che ke ekakA hoya che, paraMtu jayAM amalamAM mukavAne samaya Ave tyAre temAMnuM kazue hotuM nathI. A uparAMta vyasanI, durAcArI ane aneka duSaNavALA paNa hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAya-19 ba-a pramANe citra mujabano jemane nakha pachInA pradeza taddana sIdhe sapATa ane rakata varNane hoya che teo ha matavAna, cAlAka budhinA, vicArvata, udyamI ne gabhAre mAlama paDe che ane ka-ka pramANenI vAMkIcukI lAina dharAvanAra mANase asaMyamI, tIvra kAmavAsanAvALA, maMda buddhivALA, lAgaNuM vinAnA, svAthI, atyaMta matalabI ane mAnavatAnI lAgaNIthI para hoya che. have nakhanI nIce je cIkSA ApavAmAM AvyAM che tenI samIkSA nIce mujaba che. (1) jeo Da-gha ane I A traNeya caDe samAna aMtare ane spaSTa rIte dharAve che, teo bApakamAM hoya che. temanI jIMdagImAM teo kadI paNa svAzrayI jIdagI gALI zakatA nathI. eTaluM ja nahiM, paraMtu potAnI rekI paNa pramANIkapaNe ane jAtamahenatathI teo kamAvAne azakata hoya che. tame jIvanane krama mAtra bhegavilAsamAM samApta thAya che. teo navInatAnA pUjArIo hoya che. koIpaNa vastunI nakala karIne ane beTa daMbha potAnI zakita ane maryAdA bahAra - jagatane teo ema ThasAvavA prayatna kare che, ke teo zrImati para tu vAsta. vika rIte tema nathI hatu ane temanA gha purI tAM niHsahAya rIte raju thAya che, eTale ke Akhare temanI sthiti, dayApAtra banI rahe che. (2) jeo Da ane I eTale ke paheluM ane chelanuM cIpha dharAve che, teo asAdhya rogathI pIDAtA hoya che. teo azakti, lakave, kSaya, dama kensara, peTanAM dardo tyAdithI pIDAtA hoya che. keTalAka mANasAne mAnasika vikRtI paNa AvAM cAho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA ra hasya 212 ********* dharAvatA hoya te paNa thavA saMbhava che. eTale ke, beTa bhAge Rpa varasanI uMmara bAda A darda thavA saMbhava che. (3) che, jene A ekaja cihna hoya che teo saMtI. mItAhArI, karakasarathI raDanArA, 11 matathI kAma karIne ja rATI kamAnArA, duniyAnI AMTIghUMTIthI alipta rahenArA, svAzrayI jIdagI gALanAra, buddhimAna, sAra tyA zekha dharAvanAra, kaTuMba pratye ane khAsa karIne mAtA-pitA pratye neva TakAvI sakhanArA, mitrone vaphAdAra ane udyamI khare e ya che. teonuM TibiMdu bIjAone upayogI thavAnuM ja hoya che. vANuM karIne AkhA kuTuMbanA gujarAnane je teja sahana karatA che e che. premamAM teone saphaLatA hoya che, paraMtu jene citra banAmAthI dha hi saheja nakha upara vaLatuM hoya che te temanuM emapAtra gumAve che ane nIce vaLatuM hoya, te teo AjanI mAjaracanA ame be baLavo jamAvanArA nIvaDe che, eTale ke ne junavANI lagnasaMsthAnA udeze, niyamo ane rUDhInuM ratana nathI khapatuM. AvAM cihe dharAvanArA mANasanI khAsIyatAmAM para varSe parivartana ja rahe che. teo ekaja nizcayI hai che. bIjAnI dakha potAnA sidhAMtamAM kadI sahana karatA nathI. jeo na2mAM batAvyA pramANe aMguThe saMkucita kha sAthe uSA dharAvatA hoya che, te nAnI umarathI baMdha pAmelA ane kAra hoya che. buddhimAM tejasvItA dharAvanArA, tamAM vaphAdArI bajAvanArA, lAgaNuMvALA ane atyaMta premALa kAya che. temanuM kauTuMbIka jIvana namra ane saMskArathI alaMkRta thayeluM hoya che. AvA loko sadA sarvadA sAhasa kheDanArA ane dareka kAryamAM samApta karavAvALA hoya che. svabhAve raMgIlA makA ane heja karI hoya che. teo sadAya AnaMdamAM divase Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ :216 adhyAya nirgamana kare che. chatAM paNa bhaviSyamAM unnati ane * meLavavA mATe) bahuja yatna kare che. paisA saMbaMdhI bAba heja uDAugIrI ane bInavyavahArika chApa spaSTa rIte he. A aMguThe jeone paNa hoya che, tevAM strI purUSa che. jAheramAM murtimaMta karavA icachA dharAvatAM hovA chatAM paNa vika rIte te vadhAre paDate kharca karavAnI vRtivALAM ane thI niSpana te ahaMkAra sevavAvALAM hoya che. chatAM paNa kuzaLa ane bIjI rIte vinayI hoya che. teone lalItakad khAsa pakSapAta hoya che. sugaMdhI dravyo pratye temane anurAga che. AvAM strI purUSa pAse paise jhAjhuM Takato nathI. jemane ga-ga pramANe nakhane pradeza aspaSTa ane goLa hoya che. temane phephasAM tathA AMkha saMbaMdhI re. - saMbhava che ane A pramANe eTale ke citrAmAMna pramANe je saheja spaSTa rIte lAMbu cihna dharAve che, teonuM - ka jIvana chinnabhinna ane asaMtuSTa hoya che. ahaM teo duHkhI hoya che. ahaMkAra temanA jIvanamAM agatyane bhajavIne temane kuTuMba pratye zaMkA bheravI vicitra kalpanA prere che. pariNAma e Ave che, ke teo apamAnIta, tAbharI ane mAnapAna vihina jIdagI gujAre che. keI5. sAthe kaleza thatAM tene vairanI IchA tIvra rIte vadhatI jA veira levA mATe aneka yukitaprayukita AdaravA chevaTa sudhI mANase prayatna kare che. ahiM eTaluM umeravAnI jarUrata rahe che, ke A dharAvanArA ghaNA loke amuka aMgata - jevAM ke khAnagI devuM, khAnagI mIlakatanuM arasparasamAM devuM athavA kinnAkhorInA bega thavAnAM bahAnAM nIce ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ talanuM rahasya 217 muM purUSAnI khAsiyata kuTuMba tathA peAtAne priya evI tamAma vastuo kheDIne pAtAnu kismata ajamAvavA bahAragAma jaIne nivAsa kare che athavA tA kAi kAthI dhAyala thaIne pazu gharane chellI salAma karIne jagatanA jhaMjhAvAtA vaDavA nIkaLI paDe che. naM. 2 nA citramAM nakhanA pradezanI nIce ane ThAnI barAbara madhyamAM eka cheDA upara ca pramANe cIhna phALa che. tene paisA-milkata tathA sAtheAsAya sada paNa vArasAmAM maLyu hAya AvAM ajanma heAya che. AvA strIpurUSA taddana kAmaLa sela mAnavatAnI lAgaNIvALAM ane vidyAsavRtinuM sevana karanArAM hraya che. ghaNe bhage AvAM lokA raMgabhUmi upara athavA te citrapaTamAM kAma karavAne nIvaDe che. temane temanu dhana kazA khapanuM nathI. temane mAtra kAti, prIti ane kIrtinIja dhuna lAgelI jovAmAM Ave che. sasArika sukhe tene bhagavatrAnI pazu purasada athavA to svapna sarakhuM paNu nathI hetu'. TukAmAM te ragabhUmine athavA te citrapaTane ja paraNe che. bhAgyazALI lAgatuM ja che. prakRtinAM, sAtheAsAya have jemate A cihna cAsa ane cakAMkata tathA sAsAya namatI sapATIthI uMDANumAM hrAya che, tevA lAke gebhAge vamAnapatranA taMtrI, lekhakA, pablIsITI eDDIsarA, jAherakhabara kraranAra phImAM.nA sukAnadhArIo hAya che. ane jema trikANu rIte A cIhna dharAve che, te vakIla, dhArAzAstrI athavA teA ghaNe bhAge nyAyamati hoya che. saMpUrNa . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAga ane trATaka, agamyavAda, ketAvA huvidyA, jAduvidyA, jaMtra-maMtra, indrajALa vidyA, bhUta-preta vidyA, jyAtiSanI carcA, svapnavijJAna, vi. aneka gayI praznA catu sudara gujarAtI sacitra mAsika ki Mmata phakata ra AtA. vArSika levAjama rUpIA dADha. * dara mahinAna 1 lI tArIkhe niyamita pragaTa thAya che. kismata' hajI hame nathI vAM A satya manAvA : bhayakara rasIlI vArtAe : cAvidyAnA camakAre cAlu vArtA saMkhyAbaMdha citra sudar-era'gI chavama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ zlcPhlle |vALa rahyaTa28mAM bIna harahI ITUMjhAro phulono mukhethI | madha madhanuM 'Bee 9 va29. * bAradana enA mATe loda ajoDe.mu mane thamazukra asara karanArI varalIkara) enA baTAno uttamatAM enA dIvase dIvase vadhatA jatA vegathI ja saMprIta thatI nAce chesvadezI, zuddha ane zAkhane mAphaka Ave evI banAvaTA mATe ekaja nAma mere vize vAta mUke : na 2 la ka 2 muM AI-29 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com