Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAratakA D // zrI // 'bAlabrahmacArI zrIamolakaRSijI mahArAjapraNIta saddharma-bodha. adrohaH sarvabhUteSu karmaNA manasA girA / anugrahazca dAnaM ca satAM dharmaH sanAtanaH // -mahAbhArata. prakAzikA, zrI. ninIbAI bhra. lakhamIcaMda gAyakavADa, prati solApura, 500 mUlya ( sadupayoga
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ kina vAroMko kina tIrthaMkaroMkA smaraNa karanA aura stavana gAnA ? ravIvAra- 6 zrI padmaprabhasvAmI. somavAra-8 zrI caMdraprabhasvAmI. maMgalavAra-11 zrIvAsupUjyasvAmI. budhavAra-13 zrI vimalanAtha svAmI, 14 zrI anaMtanAtha svAmI. 15 zrI dharmanAthasvAmI. 16 zAMtinAtha svAmI. 17 zrIkuMthunAthasvAmI 18 arahanAtha svAmI. 21 zrI naminAtha, 24 mahAvIrasvAmI. guruvAra-1 zrI RSabhadevasvAmI. 2 zrI ajitanAtha svAmI 3 zrI saMbhavanAthasvAmI. 4 zrI abhinaMdana svAmI. 5 zrI sumatinAthasvAmI. 7 zrI supArzvanAthasvAmI. 10 zrI zItalanAthasvAmI. 11 zrI zreyAMsanAthasvAmI. zukravAra- 9 zrI suvidhinAthasvAmI.. zanivAra-19 zrI mallinAthasvAmI. 20 zrI munisuvrata svAmI. 22 zrI. neminAthasvAmI, 23 zrI pArzvanAthasvAmI.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ADMINIDHINDI limunman RIDAORDIND-vArA -OM paramezvarAya namaH - HD |}0-1 ||sddhrm-bodh // BY 0-|D THIHID-|DATIHARID RIDAIL||10 MIRROID allCut Oilmau THANID MANDATORRi TRUE RELIGIOUS TEACHINGS SHRI AMOLAKH RISHIJEE. bAlabrahmacArI muni zrIjamolakaRSijI mahArAjane banAyA aura zrI nenIbAI lakhamIcanda gAyakavADa solApurane prakAzita kiyA. ullDOTCOIND TAND MUND-CILLUMIDIIPMID CONDITIONARID OTHINHIDAMOND OTIUIDAR11111011111111111111 mudraka--zrI0 vardhamAna pArzvanAtha zAstrI kalyANa paoNvara priMTiMga presa, solApura, vikrama saMvat 1998 zake 1863 vIra saM. 2467 mitI vaizAkha sudI 3 tArIkha 29-4-41 SRIDAMIRIDAMILINDAGIRIDAMITAITIDINAIDAI-IIINDIWADAM 114011DITICID alll RIPORNER
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. pothI pyArI prema kI hara hivaDe ko hAra / jIva jatana kara rAkhajo pothI setI pyAra // 1 // jalasuM jatana kara rAkhajo tela aganakhaM duur| mUrakha hAtha mata dIjiye jokhama khAya jarUra // 2 // paramapUjya munirAja zrI 1008 ratanacaMdajI mahArAjake saMpra. dAyake taraNatAraNa bAlabrahmacArI paramapratApI pUjya zrI 1008 munizrI hastimallajImahArAja va baDA munizrI sujAnamalajI mahArAja Adi ThANe 5 sAdhuvoMkA yahAMpara padArpaNa huA, usa samaya unake upade. zase harSita va prabhAvita hokara jodhapura mAravADa nivAsinI hAla mu. solApura bIjApura vesa nenIvAI bhratAra lakhamIcaMda gAyakavADane isa pustakake prakAzanakI bhAvanA batAI / ata eva saMsArameM samasta prANiyoMko sukha pahuMcAnevAle ahiMsAdharmake poSaka isa pustakako apane kharcase ukta bAIne prakAzita kiyA hai / isa pustaka kI racanA pUjya taponidhi amolaka RSijIne parizramake sAtha kI hai, isakA adhyayana kara sajjanone saddharmabodha kiyA to sabakI bhAvanA saphala kalyANa pAvara priMTiMga presake mAlika zrIvidyAvAcaspati paM. varSamAna pArzvanAtha zAstrI nyAyakAvyatIrthane isakA saMzodhana kara zuddhatAke sAtha mudraNakara denekA kaSTa uThAyA isake lie unako dhanyavAda hai| cATIgallI vinIta solApura pArasamala milApacaMda surANA
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI paramAtmane namaH = saddharma-bodha / maMgalAcaraNam / paramezvaraM namaskRtya / dharmabodhAdidAyakaH // vakSyaM AtmoddhArArthaM ! granthaH saddharmabodhakaH // 1 // prathama dharmopadezaka sadabodhake kartA zrI paramezvarako namratApUrvaka namaskAra karake svAtma va paramAtmAke uddhArArtha isa saddharma bodha graMthakA prAraMbha karatA huuN| yaha saba jIvoMke hitakA kartA bane / manuSya aura pazu meM bhinnatA / AhAranidrAbhayamaithunAni, tulyAni sAdhaM pazubhirnarANAm / dharmo vizeSaH khalu mAnuSANAM, dharmeNa hInAH pazubhiH samAnAH // 1 // sarva avatArika mahApuruSoMne aura sarva zAstroMne sarva jIvAyonImeM manuSya janmake prAptIkI durlabhatA, atyaMta AvazyakatA aura sabase paramotkR
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] STatA batAI hai| jisakA mukhya kAraNa kyA hai? aise praznakA udbhava aMtaHkaraNa meM svAbhAvika hI hotA hai, kyoM ki jisa prakAra manuSya apanI yogyatA anusAra AhAra (bhojana) kA upayoga karatA hai, nidrA AtI hai taba nidrita hotA hai, bhayotpAdaka vastu ke banAvase DaratA hai aura strI puruSake saMga viSayopabhogameM rakta hotA hai, taise hI svajana snehiyoM kA pAlana poSaNa aura zatrukA tiraskAra karatA hai, taise hI jagatake saba prANI-pazu-gau, vRSabha, ghoDe, hastI, mRga, zasaka vagaire pRthvI para calanevAle catuSpada jAnavara, pakSI, haMsa, tote, ciDI, kauve vagaire AkAzameM ur3ane vAle aura aryAdi-sarpa ajagara vagaire urapara calanevAle prANI ityAdi apanI 2 yogyatAnusAra AhAra karate haiM. nidrA lete haiM, bhaya kAraka vastu se Darate haiM. viSayopabhoga bhogate haiM, svakuTumbAhi kA pAlana poSaNa aura zatru kA tiraskAra bhI yathAzakti karate haiM, phira manuSya meM aura pazu meM vizeSatA kyA hai ?
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ [] taise hI jo AkRti sambandhI vicAra kareM to bandara ke zarIra kI AkRti aura manuSya ke zarIra kI AkRti yaha bhI bahuta milatI huI hai, kiMbahunA bandara ke pUMcha adhika hone se vaha manuSya se bhI adhika avayava kA dhAraka huA to kyA usako mahAmanuSya kahA jAyagA ? nahIM, usako kadApi koI manuSya nahIM kaha sakegA. pazu se manuSya kI vizeSatA / phira sarva yonI se manuSya janmakI paramotkRSTatA aura durlabhatA batA kara jo prazaMsA kI isameM hetu kucha honA hI cAhiye ? vaha paramotkRSTa kAraNa ukta zloka meM khulAsA batA diyA hai ki " dharmo vizeSaH khalu mAnuSANAM " arthAt manuSya ke sivAya anya pazu pakSI Adika prANiyoM ke aMga meM dharma karane kI zakti nahIM hai, kyoM ki unameM prAyaH vAcA zakti nahIM hai, aura jJAna bhI nahIM hai, isa kAraNa se ve dharmAdharma puNya pApa ke kRtya meM nahIM samaja sakate haiM. aura
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1] vizeSa kara parAdhIna hone ke kAraNa se tathA satsaMga ke abhAva se ve kevala apane peTa bharane ke udyoga me adhika kucha nahIM kara sakate haiN| prApta janmako prapaMca meM duSkRtyameM lagA kara AyuSya pUrNa karate haiM ! aura " AsA jahAM vAsA " isa yoga se janma mRtyu ke phande meM phaMsate haiM / manuSya ko vAcA zakti, svAdhInatA, satsaMgati ke yogya, sadjJAna, zravaNa karanekI manana karanekI va nirNaya pUrvaka nizcayAtmaka bananekI aura usa mujaba duSkRtyoMkA tyAga zuddha kRtyako svIkAra kara usI pramANa vartane (calane) vagairA kI zakti prApta huI hai / yahI adhikatA anya yonIse manuSya janma meM hai| adharmI manuSya pazU se bhI nIca hai| dohA-tavahI janma meM Avano, honA Izvara dAsa / nahIM to kucha thoDI nahIM, zvAna zukrakI rAsa / / prApta janmakA sAra yaha, pApapaka na lagAya / amola kahe uttama vahI, devasvarUpa olkhaay|| isa sanuSya janma ko prApta hokara paramezvara
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ kI AjJA (dharma) ko svIkAra kiyA to hI janma prAptikA sAra kiyA aisA samajhanA, nahIM to usa adhama manuSya kA janma zvAna-kutte va zUkara ( sUvara ) se bhI kharAba jAnanA, kyoM ki kuttA jisakA anna bhakSaNa kara apane zarIra kA rakSaNa karatA hai usakI bhakti jaisI karatA hai vaisI manuSya karatA hai kyA ? nahIM, kadApi nahIM / dekho jisa dharma puNya kI kRpA se apaneko sarvottama manuSya deha, sukha, saMpatti, saMtati Adi kI prApti haI hai. usa dharma kI kabhI yAda bhI AtI hai ? aura kAma krodha, mada, moha, lobha, matsara Tripu ke prasaMga se apanane caurAsI lakSa jIvA jaunImeM aneka prakAra ke duHkha bhoge haiM unakA bhI kabhI smaraNa hotA hai ? aise adhama pApI manuSya ko kisa kI upamA denA / bhatRharirAjA ne nItizataka meM kahA hai ki: yeSAM na vidyA na tapo na dAnaM, / na jApa zIlaM na guNo na dhamaH //
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ te mRtyuloke bhuvi bhArabhUtA, / manuSyarUpeNa mRgAzcaraMti // 1 // vizeSArtha-aise uttama manuSya janma ko prApta kara jisa manuSya meM 'na vidyA, udarapUrNa karane ke liye yA dravya (dhana) prApta karane ke liye vidyAbhyAsa kara ke gavaranara baoNriSTagadi baDI padavI prApta kI hogI, parantu jisa vidyA (jJAna) dvArA Atmonnati hove aisI dharma vidyA-jJAna kA abhyAsa karA nahIM, 'na tapo,' sadaiva pekSA-Adhika rasa yukta pakavAnna-miSTAnna kA bhakSaNa karake ekAdazI jaise tapa kiye hoMge paraMtu jisa tapazcaryA kara ke kAma krodhAdi SaDripu kA damana hove aise nirAhAra tapa savaiyA-girI aura chuhAre khAya, kisamisa aura badAma cAya sAMThe aura siMghADe se, hota dila svAdI hai / gaMda girI kalAkanda, arabI aura sakarakanda, kudana ke paDe khAya, loTe bar3I gAdI hai // kharabUje tarabUje aura amba jAmbu limbU jora / siMghADe ke sIre se bhUka ko bhagAdI hai / kahata hai nArAyaNa karata hai dUnI hAna, kahane kI ekAdazI pana dvAdazI kI dAdI hai // 1 //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 7 ] > kiye nahIM, ' na dAnaM nAma kamAne ke liye lagnAdi ( vivAhAdi ) sambandha meM tathA moja Ananda meM apanI zakti se adhika dhana kA kharaca kara ke Ananda mAnA hogA, parantu dharmonnati ke liye anAtha apaMge duHkhI prANI ko poSaNa ke liye kabhI phUTI koDI kA bhI dAna diyA nahIM, 'na japaM' vyAdhigrasta [ bImAra ] ho kara, va saMkaTa meM phasa kara bhagavAn kA nAmasmaraNa ( japa ) kiyA hogA, parantu sukha meM kabhI bhagavAn ko yAda kiyA nahIM, 6 na zIlaM, ' daridratA roga Adika prasaMga meM brahmacarya kA pAlana kiyA hogA, parantu zrImAn zakti mAnU, Arogya sudRDha zarIrI hokara parastrI tathA zloka--annakaMdatyAgaM nidrA, phala sejaM ca maithunaM // vyApAravikrayaM kSIraM, kASThadaMtaM snAnavarjanaM // ardha-- 1 anna, 2 kanda, 3 nidrA, 4 phala, 5 zaiyyA, 6 maithuna 7 kharIdI, 8 becanA, 9 muMDana, 10 kASTa se dAMta gharSaNa, aura 11 snAna, ina 11 kAmoM kA tyAga kare use ekAdazIvrata kahanA | iloka -- ekAdazI ahorAtri, ambu tyAgI je narA / sidhyaMti dvAdaza bhava, na ca saMzaya yudhiSTarA // artha - - dharmarAja ! jo ekAdazI ko pAnI bhI nahIM pItA hai| vaha dvAdaza bhava meM siddha hotA hai isameM saMzaya nahIM karanA /
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ [<] vezyA kA bhI tyAga kiyA nahIM 'na guNo, 'svArtha sAdhana ko tathA balavAn ke sanmukha guNAnuvAda kiyA hogA parantu nisvArtha buddhise paramezvara ke va satpuruSoMke guNAnuvAda kiye nahIM. ' na dharmaH ' ahiMsA, satya, nirmamatva, dhyAna, mauna vagairA parAdhInatA se dhAraNa kiye hoMge parantu AtmAhita ke liye nahIM. isa prakAra ke manuSya kA janma isa pRthvI para " khAneko kAla aura bhUmI para bhAra isa kahAvata pramANeM haiN| jaMgala ke hiraNa ( mRga ) pazu jaisA hai / taba hirana kA pakSa dhAraNa kara eka vidvAn bolA: 35 svare zIryaM jane mAMsa, tvacA ca brahmacAriNaM // zaMgaM yogIzvare dadyAt, mRgastrISu locane // 1 // mRga se kastUrI utpanna hotI hai vaha aneka puNya kI kartA aura sugandhI honeke kAraNa se suvarNa se bhI adhika mUlyavAn hotI hai, kita - neka pApI loga mRga ke mAMsa ko bhI bhakSaNa karate haiM. mRga ke camar3e ko pavitra mAna kara kitaneka tapasvI bichAte haiM, mRga ke raMga kI dhvani ko mAMga
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ lika mAna kara yogIyoM gharoM ghara phUMkate phirate haiM aura sundara strI kI AMkhoMko-kuraMganayanA, mRgAkSI aisI upamA dete haiM ityAdi aneka guNa ke dhAraka mRga kI upamA usa adhama manuSyako denA yogya nhiiN| taba jJAnI bole-"manuSyarUpeNa gAvazcaraMti" arthAt-adharmI manuSya gau pazu ke jaisA hai. tatra gaukA pakSa dhAraNa kara vidvAn bolA: tRNamapi dugdhaM dhavalaM, gomayaM gehahmaNDanaM // rogaprahAri mUtraM, pucchaM surakoTisaMsthAnaM // 2 // tRNa (ghAsa) jaisI tuccha vastu khAkara dugdha samAna atyuttama padArtha detI hai jisase makkhana, ghI, Adi aneka svAdiSTa padArtha banate haiN| gAya ke gobarase ghara sApha hotA hai / gaumUtrase roga zAMta hote haiM tathA purANoM meM likhA hai ki gAyake pUchameM 33 karoDa devatAoMkA nivAsasthAna hai, aise uttama prANIkI upamA usa nIca puruSase denA ucita nahIM hai|
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] taba jJAnI bole-'manuSyarUpeNa tRNAni manye' arthAt-adharmI manuSya tRNa jaisA tuccha hai / taba taNakA pakSa dhAraNa karake vidvAn bolA gavi dugdhe raNe grISme, varSAhemantayorapi / tRNAM trANa mahaM syAt, tatsamatvaM kathaM tRNaM // 3 // tRNako gAya khAtI hai, jisase dUdha jaisA uttama padArtha utpanna hotA hai / garamI aura sardI aura varSAkAlameM chAyA Adi kara manuSyako ArAma detA hai| aise tRNase usa adharmIkI upamA kaise dI jA sakatI hai| __ taba jJAnI bole- 'manuSyarUpeNa bhavanti vRkSAH' arthAt-adharmI manuSya vRkSake samAna hai| taba vidvAn vRkSakA pakSa lekara bolA:chAyAM prakurvate loke, phla puSpaM ca dadAti / pakSiNAM sarvadAdhAraM, gRhadvAraM ca hetave // 4 // vRkSa dhUpase vyAkula manuSyako chAMyA ThaMDaka pahuMcAtA hai, patra puSpa ityAdika dekara saba jagat ko poSatA hai tathA pakSiyoMkA to saba prakArase AdhAra hI hai| aise guNADhya padArthakI upamA adharmI
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11 ] manuSyako denA yogya nhiiN| hai sukhamaya vRkSa to adharmI puruSakI upamA kahA~ ? taba jJAnI bole- 'manuSyarUpeNa dhUlizca pUjA' arthAt-adharmI puruSa dhUlakA Dhera jaisA hai| tava vidvAn bolAkArayAmi zizakrIDA, paMkhAnA zaMkare miva / mato jano niraja parvo legvakSipta phalaM pradaM // 5 // dhUlake Dherase bacce khelate haiM, unakA manoraMjana hotA hai / ghara Adi banAnemeM maTTI kAma AtI hai, holI parvake dina baDe 2 loga dhUla sarapara DAlate haiM tathA patrAdi likhakara Uparase dhUla DAlate haiM aura usako maMgala mAnate haiM / aise uttama padArtha kI upamA adharmI manuSyako kaise dI jA sakatI hai? taba jJAnI bole- 'manuSyarUpeNa bhavaMti zvAnaH' arthAt-adharmI manuSya kuttoMke samAna hai / isapara vidvAn bolAsmAmibhaktaH sucaitanyaH, svalpanidraH sadodyamI / alpasantoSavAn zaraH, tattulyazca naraH kathaM // 6 // kuttA svAmIkA atyaMta bhakta hai, bahuta thoDI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 12 ] nidrA letA hai, sadA udyamazIla hai, ati saMtoSI hai tathA svAmIke mAlakI rakSA karane meM DaratA nahIM, aise kuttekI upamA adharmI puruSase kauna degaa| taba jJAnI bole- 'manuSyarUpeNa kharAzcaraMti' arthAt-pApI gadheke samAna hai| taba vidvAn bolAzItoSNaM naiva jAnAti, sarvabhAra vahediva / tRNabhakSyeNa santuSTaH, sadA kSiprojvalAnanaH // 7 // gadhA zIta uSNatAkI pIDAko samabhAvase sahana karatA hai, saba prakArake bhArako DhotA hai, tRNAdika bhakSaNa kara santuSTa hotA hai / zubha zakuna vAlA honese ujvala mukhI hai, adharmIkI usase upamA nahIM dI jA sakatI hai| ___ graMthakAroMne aise aneka dRSTAMta dekara adharmI manuSyakI nIcatAkA varNana kiyA hai / sArAMza yahI hai ki pApI manuSyake samAna saMsArameM aura koI nIca vastu nahIM hai, sabase nIca puruSa adharmI hI hai| he bhavya jIvo ! jisa manuSyadehakI prAptike
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ lie svargavAsI deva bhI sadA prArthanA karate haiM, jisa zarIrameM baDe avatArika puruSa janma lekara sureMdrake pUjya hue haiM, jisa zarIrakI prAptise saMsAra kA anta hokara mokSakI prApti hotI hai, aise paramottama zarIrako anya dRSTAntoM dvArA nIca batAnA adharmakA hI phala hai / yaha vicAra svayameva apane hRdayameM karanA cAhiye tathA isa naradehako duSTa karmoMmeM pha~sAkara vyartha na gamAnA cAhiye jisa uddezyale zarIrakI prApti huI hai usakI siddhi kara lenA hI satpuruSoMkA lakSaNa hai| manuSya janmakA kartavya "dharmo vizeSaH khalu mAnuSANAM" arthAt manuSya janma prApta honekA mukhya kartavya "dharma karanA hai" dharmakA mahatva yahAMpara yaha prazna hotA hai ki dharmameM aisA kaunasA guNa hai jisase use itanA mahatva diyA gayA hai| isakA uttara eka graMthakArane nimna bhAMti diyA hai|
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ / 14 ] dharme'yaM dhanavallabheSu dhanadA kAmArthinAM kAmadaH / saubhAgyArthiSu tatpadaH kimaparaH putrArthinAM putradaH / / rAjyArthiSvapi rAjyadaH kimavA nAnAvikalpairnRNAm / tatkiM yanna dadAti vAMchitaphalaM svargApavargAvadhi / dharma-dhanakI icchA karanevAleko dhana detA hai, kAmArthI manuSyakI kAmanA pUrNa karatA hai, saubhAgya kI icchA karanevAleko saubhAgya detA hai, putrahIna ko putra detA hai, rAjyakI abhilASAvAleko rAjya detA hai, kiMbahunA svarga aura mokSa jo kucha vaha saba eka dharma karanese hI prApta hotA hai, isalie sabase zreSTha atyuttama eka dharma hI hai| ___ saMsArake sampUrNa prANI eka sukhakI icchA karate haiM, vaha sukha dharma hI se prApta hotA hai, aisA jAnakara dharmako sevana karanA cAhiye, parantu aisA dharma kaunasA hai ? jisake dvArA sukhakI prApti ho ske| isa kaliyugameM dharmakA mUla eka honepara bhI usameM aneka matabheda hogae haiN| aura saba matavAle apanA hI mata zreSTha batAnekI ceSTA karate haiN| jisase svalpa buddhi loga unakI bAtoMko sunakara gaDabaDImeM
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 15 ] paDa jAte haiN| samajha nahIM sakate ki kaunasA dharma acchA hai ? kisakA kahanA mAnA jAya? isa saMzaya ko dUra karaneke lie yahAM zAstrAdhArase nirNaya karanA ucita hai / dharmake sAdhana ahiMsA satyamasteyaM / zaucamiMdriyanigrahaH // dAnaM dayA damaH kSAntiH / sarveSAM dharmasAdhanam // ( yAjJavalka smRti ) artha-1 ahiMsA-saMsArake sampUrNa trasa aura sthAvara jIvakI hiMsA (vadha) kisI prakAra na karanA aura AtmaghAta bhI na krnaa| ___ 2 satya-jo bAta jisa prakAra sunI samajhI aura jAnI ho, use usI bhAMti nyUnAdhikatA rahita sabako sukhadAyaka aura hitakArI vacana bole vaha satya / 3 asteyaM acaurya-sacetanya (manuSya pazu Adi) parAI vastuko vinA usake mAlikakI AjJAke na lenA yahI acaurya hai / acetanya (vastrAbhUSaNa sthAna tRNa kASTAdi)
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 16 ] 4 azauca-svacchatA bAhya (pragaTa) sapta durvyasana (ThagAI, IrSyA, madAndhatA, parapariNati, pariNamatA, vinAkAraNa saMcaya, mithyAvartana, anAcaraNa) kA tyAga karanA aura azuci padArthose dUra rahanA yaha bAhya zuci hai / aura krodhAdika chaha zatruoMko aMtaHkaraNameM praveza na karane denA soM AMtarika svacchatA hai / 5iMdriyanigraha-zrotrendriya (kAna)ke viSayotpAdaka rAga rAganIya kathAdi sunanese roka kara dharmakathA zravaNa karanekI tarapha lagAnA, cakSuriMdriya [ AMkha ] ko viSayotpAdaka rUpa tathA nATakAdi nirIkSaNa karanese roka kara sAdhu satpuruSoMke darzanameM lagAnA ghrANeMdriya (nAka) ko sugaMdhita padArthokI ora na le jAkara paramAtmAko namana karane meM lagAnA,rasaneMdriya (jihvA) ko abhakSya bhakSaNa karane tathA bure zabda bolane se roka kara guNiyoMke guNakIrtanakI ora * zloka-azuciH karuNAhInaM, azucirnityamaithunaM / azuciH paradravyeSu, paraniMdAzucirbhavet // 1 //
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 1 ] lagAnA tathA sparzendriya [zarIra ] ko viSaya bhogoM meM na lagAkara tapazcaryA meM lagAnA, isa prakAra pAMcoM iMdriyako kukarma se roka kara dharmakI ora lagAnA iMdriyanigraha hai / 6 dAna - dUsare ko koI vastu denekA nAma dAna hai / jisa prakAra kisAna acchI bhUmi dekhakara usameM bIja botA hai, usI prakAra dAnIko bhI satpAtra dekhakara dAna karanA cAhiye, jahAM anAtha apaMgoMkI rakSA ho vahAM dAna denA cAhiye / 7 dayA - saba jIvoMkI rakSA karanA aura duHkha se pIDita jIvako dekhakara manameM kheda utpanna hove tathA yathAzakti sahAyatA karake usake duHkhako dUra karanA so dayA dharma hai / 8 dama - apanI AtmAko jo anAdi kAlase karma saMyogavaza kumArga meM paDA hai use usa mArga se roka kara saddharmakI tarapha lagAnA, jaise ki dhyAna mauna, duSkara tapa, pUrNa brahmacarya, tyAga, vratAdi dhAraNa karanA yaha dama hai /
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ / 18 ! . 9 kSAnti- kSamA karanA arthAt kisIne apanA aparAdha kiyA ho usa para krodha na karanA jo honahAra thA vaha hogayA ityAdi vicAra kara kSamA karanA so kSamA hai| -- ukta 9 kartavya dharmasAdhana karane yA AtmoddhAra karaneke btaae| unakA AcaraNa karanApAlanA so hI dharma hai| saba matake zAstroMse dharmakA svarUpa jainadharmake suyagaDAMga zAstrake prathama zrutaskandha prathama adhyAyake cauthe uddezekI 10 vIM gAthAmeM kahA hai| gAthA-eyaM khuNANINI sAraM jaMNa hiMsai kiMdhaNaM / __ahiMsAsamayaM ceva, etAvattaM viyANIyA // __ arthAt-jJAna prApta honekA sAra yahI hai ki kiMcit mAtra kisI bhI jIvakI hiMsA nahIM karanA aisA yaha ahiMsAdharma sarvamAnya hai / dazavakAlika zAstrake AdimeMhI aisA kahA haigAthA-dhammo maMgalamukiTaM / ahiMsA saMjamo tavo // davAvi taM NamaMsaMti / jassa dhamme sayA mnno|
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ [19] artha ahiMsA saMyama aura tapa rUpa dharma hai so saba dharmose utkRSTa atyuttama-zreSTha dharma hai, aise dharmameM jinakA mana sadaiva ramaNa karatA hai arthAt aise paramottama dharmake jo pAlana karanevAle haiM una ko devatAdika namaskAra karate haiN| . hiMdU dharmake veda-zAstrakA mukhya vAkya yaha hai ki ___ahiMsA paramo dharmaH" arthAt-paramotkRSTa dharma vahI hai ki jahAM kiMcit mAtra hiMsA nahIM hotI hai / mahAbhArata zAMtiparvaka 132 veM adhyAyameM kahA hai ki:---. adrohaH sarvabhUteSu, karmaNA manasA girA / anugrahazca dAnaM ca, satAM dharmaH sanAtanaH // 1 // arthAt-mana, vacana aura kAya karake kisI bhI jIvakA droha nahIM karanA arthAt dUsareke duHkha prada vicAra uccAra va AcArase dUra rahanA aura paropakAra karanA yahI sanAtana dharma hai / zrImadbhAgavata skandha 7 adhyAya 14 ke zloka 9 meM kahA hai
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2.] mRgoSTragvaramarkaTAkhusarIsarpakhagamakSikAH / AtmanaH putravatpazyet, taireSAmantaraM kiyat / / artha-mRga, UMTa, gaddhA, baMdara, cUhA, sarpa, pakSI aura makkhI jaise hI prANIko apanI AtmA tathA apane putrake samAna jAnanA parantu kiMcit mAtra bhI aMtara (judA hI) rakhanA nhiiN| yahI saccA dharma hai| purANoM ke banAnevAle vyAsa RrSIne 18 hI purANoMkA sAra phakta Adhe hI zlokameM kahA hai.---- aSTAdazapurANeSu / vyAsasya vacana dvaya // " paropakAraH puNyAya / pApAya parapIDana" // arthAt---paropakAra karanA so puNya hai aura dUsareko duHkha denA so pApa hai / saba zAbroMkA sArAMza itanemeM hI hai| __ islAma dharmake anuyAyI musalamAna logoMke paramezvarakA nAma hI "rahamAna rahima" hai, jisakA artha hotA hai "dayAlu Izvara" ve kabhI bhI hiMsA karanekI dUsaroMko duHkha denekI AjJA (paravAnagI) deMge kyA ? nahIM kadApi nahIM / paigaMbara hajarata mohaMmada nabIsAhebake khaliphA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ aura jamAi hajarata alisAheba kA pharamAna aisA hai ki___"phalAtaja alU butUnakuma makAbarala hayavAnAta" arthAt-tuma pazu pakSiyoMkI kabara tumhAre peTameM mata karo arthAt pazu pakSiyoMkA vadha kara ke khAo mata, aisA hI eka phArasI beta meM bhI kahA hai na sAjI makA meM zivamarA tu gora // je behare vahAyana je cehare tuyUra // arthAt-pazu pakSIyoMkI kavara tumhAre peTameM karanA nahIM / maya khuroM musahapha vesAjo Ataza andara kAvA vajana sAkIne butakhAnA bAza magara maraduma AjArI mkun| ___ arthAt-zarAba pI, kurAnako jalA DAla aura kAbe meM Aga lagAde parantu kabhI bhI kisI bhI prANI ko duHkha denA nahIM / ___ pArasI dharmazAstra "zAhanAmA " me phozina likhA hai ki: nasti jhanda khurAne jAnavarajyu // yanIna asta dIne jhara Turataneku //
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 22 ] arthAt-hamArA " jara thostI" dharma aisA neka ( acchA ) hai ki isameM pazu kA vadha, bhakSaNa aura zikAra bhI karanA nahIM hai| jara thosta nAme meM likhA hai kibakuzatana nIyAdara kasaku dareha / / na Agusa phandAke bAsada bareha / / arthAt-~choTA tathA bar3A baccA tathA vRddha ityAdika kaise hI va kauna se hI prANI kA bhI ghAta nahIM krnaa| khistI dharma ke bAibila zAstra ke 20 veM prakaraNa meM 'mojisa' nAma ke dharmagurune nimnokta prakAra hita zikSA dI hai THOU SHALT NOT KILL arthAt-tU hiMsA karanA nahIM. Animals are not to be slighted. (Bible Ecois iii 18, 19, 20 and 21. ) arthAta----jIva kI hiMsA nahIM honI cAhiye vAibila isIyA ( Hosia) zAstra ke 8 veM adhyAyako 15 vIM Ayatana: And when ye spread forth your hands. I will hide mine eyes from yoi ves.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 23 ] When ye make many prayers, I will not, hear your hands are full of Blood. arthAta--jisa vakhta tuma prArthanA karane ke liye merI tarapha UMce hAtha karoge usa vakhta meM merI AkhoM tumhArI tarapha se phirAkara dUsarI tarapha lagAUMgA, aura tuma prArthanA para prArthanA karoge to bhI maiM usako svIkAra nahIM karUMgA kyoM ki tumhAre hAtha jIvahiMsAke khUna se apavitra hue haiN| ukta prakAra prAyaH saba dharma ke zAstroM kA upadeza " ahiMsA" (saba prANIyoM kI dayA karanA ye hI ) dharma hai, yaha nizcayAtmaka jaannaa| '' prANI ke prakAra / zAstra meM prANI 6 prakAra ke kahe haiM yathApuDhavI, AU, teU, baNAssai, tassa-jaina dharma; jala viSNuH mthalaM viSNurviSNuH parvatamastake / jvAlAmAlAkule viSNurviSNuH sarvajaganmayaH / / (viSNupurANa ) arthAt-1 maTTI, 2 pANI 3 agni, 4 vAyu 5 vanaspati, aura 6 trasa, ( halate calate jIva)
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ina 6 prakAra ke prANiyoM ko hiMsA nahIM karanA, saMrakSaNa karanA usa hI kA nAma ahiMsA [dayA] hai aura yahI dharma hai| dharma ke bheda ukta 6 hI prakAra ke prANiyoM kA saba logoMse samAna saMrakSaNa honA bahuta kaThina hai isaliye dharma ke do vibhAga kie haiM yathA 1 sAgArI dharma-arthAt gRhasthAvasthA meM raha kara saMrakSaNa karanA, so aura 2 anagArI dharma-saMsAra ke kamaukA tyAgakara sAdhu hokara saMrakSaNa karanA so, sAdhu dharma / jina mahAn puruSoM ne sAdhuvRttiko svIkAra kiyA hai unakA zarIra apanI AtmA ko uddhAra karake aneka saMsArI prANiyoM kA uddhAra karane ke liye hI huA hai / ve sAdhu ukta 6 hI prakAra ke prANIyoM kI kiMcit mAtra bhI hiMsA karate nahIM, jhUTha bolate nahIM haiM, corI karate nahIM haiM, akhaMDa brahmacarya pAlate haiM, aura kiMcita parigraha-dravya
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 25 ] keMdra [ dhAtu mAtra ] rakhate nahIM, aise paMcamahAvrata pAlate haiM, rAtrI ko kucha khAte pIte nahIM gADI ghoDe rela Adi kisI bhI vAhana para baiThate nahIM haiM, binA kAraNa maryAdA uparAnta eka sthAna para rahate nahIM haiM, gRhastha ke dvArA apanA koI bhI kAma karAte nahIM, maryAdA uparAnta pAtra bhI nahIM rakhate haiM, ityAdi aneka kA~ThenaniyamoM kA pAlana karate haiN| parantu isakA zarIra kA rakSaNa kiye binA svAtmA tathA parAtmAkA uddhAra nahIM hotA hai isaliye zarIra kA saMrakSaNa karane ke liye zveta vastra, AhAra vagairA jo cAhiye so niravadya (kisI ko bhI duHkha nahIM hove aisI ) vRttI se grahaNa karake zarIra kA nirvAha karate haiM ! jaise zaukIna loga apane ArAma ke liye phUloM kA bagIcA lagAte haiM, vahAM avicintya bhramara Akara una phUloM ko kiMcit bhI duHkha nahIM hove isa prakAra rasa grahaNa karake apanI AtmA ko tRpta karatA hai, usI prakAra gRhastha ne apane zarIra ke
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 26 ] va kuTumba ke pAlana karane ke liye sthAna, bastra, tathA AhAra banAyA hai vahAM avicintya jAkara unako duHkha nahIM hove usa prakAra usameM se kucha bhAga grahaNa kara ke apane zarIrakA sAdhu poSaNa karate haiN| aura jJAna, dhyAna, tapa, saMyamase svAtmA kA aura sadubodha karake parAtmA kA uddhAra karate haiM ve hI sacce sAdhu haiN| gRhasthakA dharma ukta sAdhuvRttisa gRhasthAzramakA nirvAha honA bahuta muzkila hai, kyoM ki miTTI, pAnI, agni, vAyu aura vanaspati ina pAcoMkA Arambha karane kA sadaiva prasaMga prApta hotA hai, isaliye ukta 6 prakAra ke prANIyoM meM se antima jo trasa (hala calane phirane vAle) prANI haiM unakA vadha nahIM kiyA jAya to saMsAra ke kisI bhI kAmameM kisI bhI prakAra kI kaThinAI nahIM hotI hai, isalie trasaprANIko vadha karanekA zAstroMmeM mahApAtaka batAyA hai|
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 27 ] hiMsaka ko dNdd| yAvanti pazuromANi | pazupAtiSu bhArata ! // tAvadvarSasahastrANi / pacyate narake narAH // ___-anuzAsanaparva, // arthAt-jisa pazukA jo vadha karegA usa pazuke zarIra para jitane bAla hoMge utane hI hajAra varSataka usako narakakI zikSA bhoganI pddegii| svalpAyurvikalo rogI / vicakSurbadhiraH khlu| vAmanaH pAmaraH SaMDhI / jAyate sa bhave bhave // arthAt-hiMsAko karane vAlA Age ko bhavobhava meM alpaAyuSI, mUrkha, rogiSTa, andhA, bahirA, ThiMgaNA, aura kuSTAdi aneka rogoM karake pIDita duHkhI hotA hai| eka janmameM kI huI hiMsA janmo janma meM dukhadAtA hotI hai / ise kabhI bhUlanA nhiiN| kSudra prANiyoMkA rkssnn| kitaneka adharmI loga kahate haiM ki-yuMkA (jyUM) SaTmala biccha, sAMpa vagairA kSudra duHkha denevAle prANIyoMko mAranekI bhagavAn kI AjJA hai / aura ve hI yaha kahate haiM ki bhagavAnne sRSTI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 98 utpanna kI hai / aba jarA vicAra karo ki (1) apanane koI cIjako banAI usako koI dUsarA kharAba kare athavA usakA nAza kara DAle to apana ko krodha AtA hai ki-isane merA apamAna kiyA tathA merA parizrama nirarthaka kiyaa| isI prakArase jo bhagavAn ke parizramako anupakArI mAnatA hai yA nirarthaka gamAtA hai usa manuSyako kaiptA duSTa kahanA cAhiye ? (2) jo prANI tumhAreko duHkha detA hai usa ko tuma kSudra kahakara mArate ho, jaba tumane usako mAra DAlA to tuma usase bhI jyAdA mahAkSudra hue ki nahIM ? phira tumhAreko kauna choDegA ? (3) jaise manuSyake zarIra sambandha kara putrakI utpatti hotI hai vaise hI zarIra para vastra rahA to yukAkI utpatti hotI hai aura gharameM manuSya rahA to khaTamala kI utpatti hotI hai| phira putrakA pAlana karanA aura jyuM khaTamalako mAra DAlanA yaha kitanA jabara anyAya ?
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ [29] (4) yadi putra kuputra huA to bhI pitA usa kI garadana kATatA nahIM, vizeSa krodha AyA to usako gharake bAhara nikAla detA hai| usI mujaba yadi una jIvoMkA duHkha apanese sahana nahIM huA to unako yatnase grahaNa kara sukhasthAnameM rakha do kyoMki ve kucha pakSI nahIM haiM ki jo uDakara pIche gharameM AjAyage? parantu unako mArakara ghAtaka kyoM bananA cAhiye arthAt mAranA ucita nahIM hai| (5) adharmI loga sAMpako kSudraprANI kahate haiM aura ve hI usako deva mAnate haiM, sarpane apanA zarIra sevArtha zrI viSNuko samarpaNa kara zaiyyArUpa banA hai| zrI zaMkarane sarpako mAyArUpa mAnakara apane galekA bhUSaNa banAyA hai| isalie hara nAgapaMcamI ke dina sarpakA pUjana karate haiM, dugdha pAna karAte haiM, jo kabhI saccA sarpa nahIM milA to pattharakA tathA citrakA sarpa banAkara usakI pUjA karate haiM / aba dekhie, pattharake tathA citrake sarpakI to pUjA karate haiM aura sacce sarpako mAra DAlate haiM, kyA usa
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ [30] sarpase saccA sarpa kharAba ho gayA? aise pUjyaprANI ko kSudra mAnakara mAra DAlanA yaha kitanA adharmapanekA kartavya hai| (6) apanako kisIne gAlI dI tathA apamAna kiyA to apana bhI phira usakI tarapha vaisA hI karate haiM, taise hI sAMpa tathA bicchraoMko dUsa. rose dhakkA lagA to ve daMza kareMge-kATeMge, kyoM ki unake pAsa vahI upAya hai / jo jJAnI hokara bhI kSamA nahIM karatA hai to ve to ajJAnI prANI haiM ve kSamA kisa prakAra kara sakeMge? aura pahale apanese usako dhakkA lagA taba usane apanako kATA, isa. lie prathama svayaM gunhegAra hue / apane gunhAkI usane apaneko zikSA dI, phira usako mAra DAlanA yaha kitanI anItikA kAma hai| aisA dekhA hai ki zarIrake Uparase sarpa bicchra nikala jAte haiM, lekina unako dhakkA nahIM lagatA hai, to veM bhI unako kATate nhiiN| bhAiyoM jarA nItIse calo Age badalA denA paDegA? jarA Dariye, jo apanI mRtyu hI usake saMbaMdha
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] se honevAlI hogI to kyA usake mAranese Tala jAyagI ? kadApi nahIM yaha nizcayase samajhanA / jisa jisa samaya jo jo duHkha tathA sukha bhoganekA hogA usa usa samaya vaha 2 bhoganA hI paDegA, phira usakI ghAta karake doSI kyoM bananA ? ( 7 ) kumhArane mRttikAkA ghaDA banAyA aura usako koI phoDa DAle to vaha apanI mihanatakA badalA lie vinA usako choDatA nahIM hai, phira jo Izvarako usa prANIkA banAnevAlA kahate ho to Izvara tumhArese badalA lie vinA kaise choDegA ? jarA vicAra karo ! aura aise akRtya se apanI AtmAko bacAo / ina sAta udAharaNoMkA aMtaHkaraNameM vicAra karake samajhanA cAhiye ki ( 1 ) kSudra prANIko bhI mArane kI IzvarakI AjJA nahIM hai (2) dharma bhI nahIM hai, (3) anIti va pApa hai, . ( 4 ) kucha * dekho - zrImadbhAgavata ke 7 veM skandhake 14 veM adhyAyakA 9 vAM loka |
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ phAyadA bhI nahIM hai, aura (5) usake khUnake badale tuhmArA khUna denA paDegA, aisA nizcaya vicAra karake dharmeccha prANIko kisI prANIkA vadha nahIM karanA aise (saugaMda) niyama dhAraNa karanA cAhiye / jIvarakSAkA puNya ekataH kAMcano meruH, bahuratnA vasuMdharA / ekato bhayabhItasya prANinaH prANarakSaNaM // arthAt--eka jIvakI rakSA karanevAlekA puNya suvarNakA meruparvata jitanA DherakA tathA pRthvI bharakara ratnoMkA puNya karanesa bhI adhika hai ? dekho ? dAnase bhI dayAkA kitanA bar3A mahatva hai !! mAMsAhArI logoMke praznoMkA samAdhAna kitaneka mAMsAhArI loga kahate haiM kibakareM murge vagairA prANI Izvarane hamAre khAneke lie hI utpanna kie haiM, aura likhA bhI hai ki "jIvo jIvasya jIvanam" arthAt jIvoMkA jIva bhakSya hai| samAdhAna-aise artha karanA hI spaSTa ajJAnatA hai kyoM ki, prathama to Izvarane kisIko utpanna hI
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ [33] nahIM kiyA hai vicAro! [a] nyUnatA vinA icchA nahIM hogI, [A] vinA icchAke koI bhI kucha karatA nahIM hai, [i] icchA hai vahI duHkha hai, [I] kArya karanA vaha karma hai, [3] karmake phala avazya bhogane paDate haiM aura yaha durguNa Izvarako lAgU nahIM hote haiM kyoM ki [a] IzvarameM kucha nyUnatA nahIM hai, [A] isalie unako kisI kArya karanekI icchA hI nahIM hotI hai, [i] ve to paramAnandI paramasukhI haiM, [I] karma karate bhI nahIM haiM aura [3] unako bhoganeko unakI punarAvRtti (janma dhAraNa karanA) hotA nahIM hai, ve hI sacce Izvara haiN| prANI jaise 2 karma karatA hai vaisI 2 yonimeM janma letA hai isa. lie kisIke bhakSaNa karaneko koI utpanna nahIM huA hai + / acchA jaise tumhAre khAneke lie + sukhasya duHzvasya na kopi dAtA, paro dadAtApti kubudiressaa| purAkRtaM karma tadeva bhujyate, zarIrakArya khalu yatvayA kRtam / / cANakya a08 zloka 5 artha---sukha duHkhakA koI denevAlA nahIM hai, pUrvakRta karmAnusAra jIva sukha duHkha bhogate haiN|
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 34 ] bakare, murge vagairA utpanna kie haiM taise hI tumako khAneko siMha, bAgha, cItA ityAdi prANIko bhI utpanna kie hoNge| kyoM ki unako manuSyakA mAMsa bahuta acchA lagatA hai, ve jisa vakta tumheM khAne ko Ate haiM taba to tuma unako dekhakara bApake bApako pukAra kara bhAgate ho, jisa prakAra tumhAre prANa tumako pyAra haiM taise saba prANiyoMko apane 2 prANa pyAre haiM, viSNupurANameM kahA hai ki yathAtmanaH priyAH prANAstathA tasyApi dehinaH / iti matvA na kartavyo, ghoraprANivadho budhaiH|| arthAt--jaise apane prANa apaneko pyAre haiM, taise hI saba prANiyoMko Apa Apake prANa pyAre haiM, aisA jAnakara aho vidvAno! kisI bhI prANI kA vadha kabhI bhI nahIM krnaa| ___ " jIvo jIvasya jIvanam " aisA jo likhA hai vaha saccA hai, paraMtu usakA saccA artha samajhAnA arabbI zera-aisAlI mujaraka bajAta mutasarraphanAillAta // artha-caitanya darayAphata karanevAlA hai, apane Apase kabajA rakhanevAlA hai sAtha aujaarke| -
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 35 cAhiye / aura "jIvo jIvasya jIvanam" arthAt jIva jIvakA jIvana hai, matalaba ki, eka. jIvase dUsare jIvako sahAyatA-sahArA pahuMcanese usakA nirvAha hotA hai| jaise manuSyako jJAna hai vaha pazu kA pAlana karane, rahaneko eka jagaha, khAneko dAnA, cArA, pIneko pAnI vagairA detA hai, aura kitaneka kAma aise haiM ki usameM manuSyako pazukI sahAyatA kI jarUrata par3atI hai| aura ve pazu usake kAmameM sahAyatA karate haiM, jaise dUdha, dahI, mAvA, makkhana aura taka (chAcha) ye pazuse hI prApta hotI rahatI haiM jisako bAlakase buDhe taka aura garIbase zrImAn taka cAroM varNake loga va yavanAdi (musalamAna) eka samAna upayoga karate haiN| pazuke zarIrase hI Una prApta hotI hai jisake kambala duzAle Adi uttama vastra hote haiM, khetoMmeM hala vakhara Adi khIcanemeM kUpa Adi meM caDasAdikase pAnI nikAlanemeM pazu hI sahAyaka hote haiN| khAI, pahADa Adi durgamasthAnoMmeM mAlamattAdi pazuoMkI sahAyatAse
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 36 ] pahuMcA sakate haiM, maccha kacchAdi pAnImeM rahakara pAnIko khaccha Arogya rakhate haiN| pakSI apane paMkhoM dvArA vAyuko Arogya banAte haiM, pazuke gobarase gharakI svacchatA hotI hai ityAdi aneka kAma jagatke aise haiM ki jisameM pazukI sahAyatAkI AvazyakatA par3atI hai| isalie ye hI kahA hai ki "jIvo jIvasya jIvanama" jo jIvakA jIva bhakSaNa hotA to aisA likhA hotA ki-"jIvo jIvasya bhojanam" isa prakAra arthakA anartha karake matalabI manuSya bhole logoMko bhramameM phaMsAkara DubAte haiN| sujJo! jarA dIrgha dRSTise vicAra karake dekho ki, manuSya mAMsAhArI hai hI nahIM,isase saMsArameM prANIyoMkA varga do prakArakA hotA hai yathA-mAMsAhArI aura ghAsa (vanaspati) AhArI jo pazu mAMsAhArI haiM usake avayava hI alaga prakArake hote haiM ve zastrAdike sahAya vinA hI bhakSaprANIkA vadha karake kacce mAMsa hI kA bhakSaNa karate haiM, aura vaha unako pAcana bhI ho jAtA hai, mAMsAhArI pazu pAnIko
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 37 ] cATakara pIte haiM, aura jo ghAsa AhArI pazu haiM ve pAnIko muMha lagAkara pIte haiN| isameM manuSya prArNAke aMga mAMsAhArI jaise nahIM haiN| binA zastra va agnisaMskAra vinA yaha pAcana hotA nahIM hai / mAMsa bhI aneka roga utpanna karatA hai / vidvAn aMgreja DaoNkTarokA kahanA hai ki, Starch Sugar ( sTArca-zugara) nAmakA padArtha mAMsameM nahIM honese Scurvy (raktapittI) kA roga utpanna hotA hai aura "miTa phivara" eka prakArakA bukhAra mAMsa bhakSaNa karanese AtA hai, ityAdi vicAroMse spaSTa mAlUma hotA hai ki manuSya mAMsAhArI nahIM hai / jo prANI mAMsAhArI haiM ve ghAsa nahIM khAte haiM aura ghAsa AhArI haiM ve mAMsa nahIM khAte haiN| pazu hokara bhI niyamakA pAlana karate haiM aura manuSya nahIM karate haiM, una manuSyoMko manuSya kisa prakAra kahanA! arthAt ve " ato bhraSTa tato bhraSTa " rAkSasarUpa haiN| kitaneka kahate haiM ki-sIdhA-nirjIva mAMsa vikatA huA grahaNa karate haiM, hama hamAre hAthase hiMsA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 38 ] nahIM karate haiM isalie hameM pApa nahIM lagatA hai| yaha bhI unakA kahanA nIti viruddha hai, kyoM ki manusmRtizAstrake pAMcave adhyAyake tIsare bhAgameM aisA kahA hai anumantA vizasitA / nihantA kryvikryii|| saMskartA caupahartA ca / khAdakazcati ghAtakaH // 1 / / arthAt-1prANI ko mArane kI AjJA dene vAlA 2 zastra denevAlA, 3 mAranevAlA, 4 grahaNa karanevAlA, 5 becanevAlA, 6 pakAnevAlA; aura 7 khAnevAlA yaha sAtoM hI ghAtaka hote haiM / kahiye aba tumhArA chuTakArA kisa prakAra hogA? ___aura bhI isa hI manusmRtizAstra meM mAMsakA artha aisA kiyA hai ki-mAM mere+se sarIkhe, arthAt jaise tU merA hAla karatA (khAtA) hai taise hI maiM tere hAla kruuNgaa| aho mAMsa bhakSaka hiMduo! tumhAre gharameM manuSya mara jAtA hai usako smazAnameM lejAkara jalAte ho snAna kie vinA gharameM nahIM khAte ho, aura bAraha
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 39 / dinataka sUtaka pAlate ho! aba jarA vicAra to karo bakarA, murgA vagairA prANIko gharake AMganameM mAra kara gharameM cUlhepara pakAkara khAte ho usakA sUtaka kitane dinakA ? viSTAko dekhakara thUH thUH karate ho raktakA dAga lagA to dho DAlate ho aura viSTA narakase bhare hue mAMsake TukaDeko khAte samaya kisI prakAra ghRNA [mUMga] AtI nahIM hai| - yajJameM bhI hiMsA nahIM karanA kitaneka loga kahate haiM ki yajJakA mAMsa tathA maMtrase pavitra kiyA gayA mAMsa pavitra hotA hai| usa ke bhakSaNa karane meM doSa nahIM hai, yaha unakA kahanA rAkSasa jaisA hai| mahARSikA kahanA hai / devopahAravyAjana, yajJabyAjana ye'thavA || ghnanti jantUna gataghRNA, ghorAMte yAnti durgtim|| artha-jo ghRNA (glAnI) rahita puruSa haiM ve devatAke bheTa karanerUpa chalase athavA yajJa kara ke jIvoM ko mArate haiM, ve ghora durgati [ naraka ] meM jAte haiM, aura vedAntika bhI kahate haiM ki:
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 40 ] andhe tamasi majamAH pazubhiye yajAmahe // hiMsA nAma bhaveddharme, na bhUto na bhaviSyati // arthAt -- jo hama pazuoM se devatAdika kI pUjA kareM to andhatama (naraka) meM DUba jAveM, kyoM ki hiMsA meM dharma na kabhI huA aura na kabhI hoMgA / pahile tretAyugame mAMsa bhakSaNa karanevAleko rAkSasa kahate the, aisA "brahmabodha" grantha meM likhA hai aura bhI zrImadbhAgavata ke skandha 7 ke 14 adhyAya meM kahA hai ki "prAcIna barhIIM" nAmake rAjA guruoM ke upadezakA anukaraNa karake yajJameM aneka pazuoM ko homa DAle, yaha jAnakara nArada RSi usakA uddhAra karaneko Akara kahane lage / bho bho prajApate rAjan, pazUn pazya tvayA'dhvare / saMjJApitA jIvasaMdhAna, nirghRNena sahasrazaH // 1 // ete tvAM saMpratIkSante, smaraMto vaizasaM tava / saMpare samayaH kUTaiH chidaMtyutthitamanyavaH // 8 // arthAt - he rAjA ! tUne yajJameM hajAroM pazuoMkA vadha kiyA hai, ve satra pazu terI mArga pratIkSA karate haiM - rAstA dekhate haiM, kyoM ki jisa prakAra tUne una
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ ko mAre haiM, tere maraneke bAda ve bhI tujhe isa hI prakAra mAraneko taiyAra ho rahe haiN| aisA kahakara nArada RSine usa rAjAko pazu bhI batAe, unako dekhakara rAjA bhayabhIta huA / taba nArada RSi ne kahA ki isa pApase mukta honeke lie aba tU isa pApayajJako tyAga kara dharmayajJa kara-yathAjJAnapAliparikSiptabrahmacaryadayAmbhasi // snAtvAtivimale tIrthe pApapaMkApahAriNa // 1 // dhyAnAnau jIvakuMDasthe damamAratadIpite // asatkarmasamitkSepairagnihotraM kuruttamam // 2 // kaSAyapazubhiduSTadharmakAmArthanAzakaiH // zamamantrahutairyajJaM vidhehi vihitaM vudha ! // 3 // arthAt-jJAnarUpa tAlAbameM girA huA brahmacarya aura dayArUpa pAnI aise tIrtha meM snAna kara pAparUpa kardamako dUra kara nirmala bana, phira jIvarUpa kuMDameM damarUpa pavana kara pradIpta aisI jo jJAnarUpI agni hai usameM aSTakarmarUpI kASThako DAlakara uttama agnihotra karoM / dharma, kAma aura arthake naSTa karane vAle zamarUpI maMtrakI AhutimeM prApta hue aise duSTa
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 42 / kaSAya [krodha, mAna, mAyA, lobha ] rUpI pazuoMse jJAnake vAnoM dvArA kie hue yajJa karo, tathA azvamedha so manarUpa bakareko aura naramedha so kAmarUpa narako ukta prakAra yajJa (havana) karanese svarga kI prApti hotI hai / ityAdi bodha sunakarake prAcIna vI rAjAne pApayajJakA tyAga karake dharmayajJako svIkAra kiyaa| isase aisA jJAta hotA hai zAstrameM jIvavadha karanekI AjJA bilakula nahIM hai, paraMtu kitaneka loga vedakI zrutiyoMkA artha pazuko agnimeM jalAnekA karate haiM / yaha artha jo saccA hotA to vartamAnakAlake hue vedake pArajJa svAmI dayAnandajI jaise vidvAnne vedakI zrutiyoMkA artha kyoM na aisA kiyA ? isase khulAsA jAnA jAtA hai ki, rasa gRddhi logoMne svArthasAdhanake lie artha kA anartha kara DAlA hai| sujJa manuSyoMko prApta buddhi dvArA satyArthakA vicAra kara jo suzAstroMse milatA saccA artha ho usako svIkAra karanA cAhiye, aura bhI vaiSNava loga kahate haiM ki Izvarane
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 43 ] matsyAvatAra, kUrmA [kacchA] vatAra, bArAhavatAra aura narasiMhAvatAra aise cAra avatAra pazu yonimeM dhAraNa kie haiM, aba jarA vicAra karo ki jisa yonI meM jisane avatAra dhAraNa kiye haiM usako mAranekI kyA ve AjJA deMge ? aura jisa yonI meM Izvara avatAra dhAraNa kiyA usa prANIkA vadha karanevAlA va bhakSaNa karanevAle adharmI manuSyakI kyA gati va sthiti hovegI ? yaha Upara hiMdU dharmazAstra ke pramANa batAe jisase nizcaya hotA hai ki manuSyoMkA mAMsa AhAra karanA so zAstraviruddha hai, mahAroga utpanna karane vAlA hai, mahApAtakakA kAma hai, aura donoM loka meM duHkha denevAlA hai / musalamAnI dharmake zAstrArthase mAMsabhakSaNakA niSedha [1] musalamAnoMkA jo " kurAna zarIpha " nAmakA sabase bar3A aura sarvamAnya zAstra haiM usameM
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 44 ] bhI mAMsa bhakSaNa karanekI sApha manAI kI hai , kurAna zarIphakI "surAana-arA" meM likhA hai ki Hrymt `lykmwl mh:rd m w Hml khnzyr wm 'hl by nmbr lh sy hy wlmn khyftwwl mw khwztr . wl mw tr dytw rl Zyftw wh! kl msm wh lh m wkyltm w mzw bd `lkhSb w n tstmr bl z ls zlykm fsqwn lyw m bys lzyn khfr w mn ydhkm fl tkhshwhm w khshwny lywm khmltr lkm dynkm rshmtw `lkm n`mty wrDytr lkhml slm hy dyd fmn Dymr fy mkhmStn Gyr stkh yf thmr wn lh Gfwr wrHym arthAt-jisa mAMsameM rakta (loha) hove vaha mAMsa, mare huekA mAMsa, galemeM phAMsI DAlakara marA ho usakA mAMsa, mUrtike nAmase mArA ho usakA mAMsa zastrake ghAvale marA ho usakA mAMsa, kahIMse paDakara mara gayA ho usakA mAMsa, aura dUsare prANIne mAraDAlA ho usakA mAMsa itane prakArakA mAMsa nahIM khaanaa| sujJa bhrAtRgaNoM ! aba kahiye kaunase prakArakA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAMsa khAnA bAkI rahA? ve kahate haiM ki hAthase gale para charI pherakara mArate (halAla karate haiM, vaha mAMsa khAnekI hamako paravAnagI hai, paraMtu yaha bhI kahanA unakA asatya hai kyoM ki Upara zastrake mArekA mAMsa khAnekI bhI manAI kI hai| (2) aura bhI dekhiye--- "surA ulamAyada" 4 payyarA, maMjala, 3 AyatanameM likhA hai ki"makA zarIpha" yaha musalamAna logoMkA bar3A tIrtha sthAna hai usakI jahAMtaka hadda hai vahAMtaka kabhI bhI kisI bhI prANiko nahIM mAranA aura jo koI bhUlakara mAra DAle to usako apanA pAlA huA jAnavarameMkA eka jAnavara vahAM choDa denA, apanA pAlA huA jAnavara nahIM hoveM to jisa jAnavarako usane mAga ho usa jAnavarakI kImata jo cAra manuSya kaheM utane paisekA anna mola lekara phIroMko bAMTa denaa| musalamAnoMke Izvarane yaha kAma[mAranA] apavitra mAnA hai, isalie hI aise uttamasthAnameM aise nIca karma karanekI manA kI hai /
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 46 ] ( 3 ) isa hI prakAra se musalamAna baMdhu bakarAIda ke dina bakaroMkA vadha karate haiM vaha bhI unake zAstraviruddha hai, dekhie - " surAha hajakI 36 vIM AyAta meM khudda allAtAlAne pharamAyA hai kigosta [mAMsa] aura lahU [rakta ] mujhe pahuMcegA nahIM kiMtu eka parahejagArI [pApakA] Dara hI pahuMcegA "" fe dina duvA mAranekA hetu -- ibrAhIma paigaMbara ke ImAnakI parIkSA dekhane ke lie hukma diyA ki - "terI pyArI vastuko mujhe de" usa vakta paigaMbarane apanA ekAeka laTakA [ putra ] ismAilako mAra DAlane ko taiyAra hue, use mAraneko hAtha nahIM calA taba apanI AMkhoMpara kapaDe kI paTTI bAMdhakara apane hAthameM churI lekara mArane lage, kiMtu usa vakta putra ke sthAna dumbA hogayA vo mara gayA aura putra baca gayA / ( kitane kA kahanA hai ki dumbeko punaH sajIva kara diyA ) usa dina se yaha rivAna cAla huA hai, aisA unhoMne kitAba meM likhA hai / sujJa bandhuoM ! aba Apa jarA dIrgha dRSTise vicAra kIjiye ki -- allAtAlAkA mukhya hetu kyA thA ? paigaMbara kI priya vastu mAMgI thI ki bakarA mAMgA thA ? jo allAtALAko bakarA hI priya hotA to bakarA hI mAMgA hotA, kiMtu nahIM sirpha parIkSA ke lie hI yaha AjJA dI thI aura
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! 17 ] aura bhI musalamAna dharmake zAstrameM likhA hai ki-" kayAmatake dina mare hue manuSyoM aura pazu jinde hokara jisa 2 ko jisa 2 ne mArA hai athavA duHkha diyA hai una 2 ko ve vaise hI mAreMge aura phira Izvara pApI jIvoMko dojakha [narkavAsa] tathA dharmAtmAko behizta [svargavAsa] isa prakAra ucita iMsApha kara deveMge" isalie aho bandhu gaNoM! pApakA badalA die vinA chUTanA nahIM hogA, yaha smjhnaa| (5) "Aina akabarI' kitAbameM likhA hai ki akabara vAdazAha hara zukravArase lagAkara itavAra taka grahaNake dina, tIna dinake jazanake dina aura saba pharavaradI tathA AbAna mahInemeM bilakula hI mAMsa AhAra nahIM karate the, gosta nahIM khAte the / (6) taise hI abhI 40 dinakI dharmakiyA paigaMbarake putrake rakSaNArtha hI usa sthAna dumbA rakkhA gayA thaa| aba allAtALAke pasaMda karaneko Ida ke dina apanI priya vastuko nahIM dete hue dumbA [ bakara ] kA vadha karate haiM yaha kahAMkA nyAya hai ?
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ karate haiM use "sillo" aisA kahate haiM, usameM bhI mAMsa bhakSaNa nahIM karate haiM, pUchanese kahate haiM ki gosta eka kharAba vastu hai usako khAnese baMdagImeM khalala pahuMcatA hai| ___ aura jo isa vakta bhI haja karaneke lie makA zarIphako jAte haiM, vahAM apane zarIra para eka vastra dhAraNa karate haiM, yadi usa vastrameM yuMkA [ jyuM ] nikala gaI to usako nIce nahIM DAlate haiM kiMtu usa hI vastra meM rahane dete haiN| ___ uka 7 udAharaNoMse nizcayAtmaka samajhanemeM AyA hogA ki islAmadharmake zAstroMmeM bhI jIva vadha karanekI va mAMsa bhakSaNa karanekI sApha manA hai ukta 7 udAharaNoMparase hI jarA khyAla karo kiaise dayAmaya dharmakI sthApanA karanevAle jo jyu ko bhI nIce nahIM DAlanA aisA upadeza karanevAle kabhI bhI kisI jIvako mAranekI va mAMsa bhakSaNa karanekI AjJA deMge kyA ? kadApi nahIM, yaha nizcaya samaanA cAhiye / isavakta yaha kharAba rivAja pratyeka
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtImeM phailA gayA hai, vaha kevala isa lubdhatAke kAraNase hI jAnanA, sujJa manuSyoM ! isakA pUrNa vicAra karake aisI kharAba rUDhI jo paDa gaI hai usako tyAga karake satyadharmako svIkAra kreNge| vasajIvoMke svarakSaNake niyama. rAtribhojanakA niSedha, sUrya asta hue bAda [rAtriko ] anna pANI vagairA kisI bhI vastukA sevana nahIM karanA, kyoMki rAtriko zItalatA honese jIvoMkA gamanAgamana bahuta hotA hai, aura aMdhakAra honese kucha dIkhatA nahIM hai, dIpakAdikI rozanIse to dIkhatA hai paraMtu dinake jaisA nahIM dekha sakoge aura usa prakArake yogase bahutase jIva AkarSita hokara usa bhakSya padArthameM girate haiM, isalie rAtrimeM bhojana karanese va pAnI pInese trasajIvoMkI ghAta avazya karake hotI hai| aura bhI rAtri bhojana-pAnase zArIrika, mAnasika, dhArmika vagairA aneka prakArake nukasAna hote haiN| AyurvedameM kahA bhI hai ki
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 50 ] hRnnAbhipadmasaMkocazcaNDarocerapAyataH // ato naktaM na bhoktavyaM sUkSmajIvavadhAdapi / arthAt-sUrya asta hueke pazcAt hRdayakamala aura nAbhikamala saMkoca pAte haiM-mUMda jAte haiM, isalie rAtrIbhojana karanese aneka rogoMkA udbhava hotA hai aura sUkSma jIvoMkA ghAta bhI hotA hai| medhAM pipIlakA hanti / yUkA kuryAjalodaram / / kurute makSikA vAntiM / kuSTarAMgaJca kaulikaH // 1 // kaMTako dArukhaNDaM ca / vitanoti galavyathAm // byAjanAtanipAtitaM / tAlaM viddhayanti vRshcikaaH||2|| arthAt-cIMTIkA bhakSaNa karanese buddhi naSTa hotI hai, yUkA [jyU kA bhakSaNa karanese vAntIkai ho jAtI hai, makaDIke bhakSaNase kuSTha [koDa] kA roga hotA hai, kAMTekA bhakSaNa honese gaMDamAla-roga hotA hai, kesa [bAla] AjAve to svarabhaMga hotA hai, bicchakA kAMTA AjAve to talavemeM chidra paDatA hai, aise aneka bhayaMkara rogotpAdaka rAtribhojana hai| astaM gate divAnAthe / Apo rudhiramucyate // annaM mAMsaM samaM proktaM / mArkaDeyamaharSiNA / /
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAt--mahARSi mArkaDeyajI kahate haiM kirAtrimeM anna mAMsake samAna va pAnI raktake samAna ho jAtA hai / isalie choDa denA caahiye| aura bhI mahAbhArata tathA skandhapurANameM kahA hainaivAhutina ca snAnaM / na zrAddhaM devatArcanam / / dAnaM na vihitaM rAtrI / bhojanaM tu vizeSataH // arthAt-rAtriko devatAko Aiti bhI nahIM dI jAtI hai, snAna bhI nahIM hotA hai, zrAddha bhI nahIM hotA hai, devapUjA bhI nahIM hotI hai, dAna bhI nahIM hotA, aura khAsakara rAtri bhojana to bilakula hI nahIM hotA hai| aura bhI mahAbhAratameM kahA hai kiye rAtrI sarvadAhAraM / varjayaMti sumedhasaH // teSAM pakSopavAsasya / phalaM mAsena jAyate // arthAt-jo rAtako bilakula hI khAtA pItA nahIM hai usako eka mahinemeM 15 upavAsakA phala hotA hai| .
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 52 1 binA pAnI chAnanekA baDA doSa bhAgavatapurANameM kahA hai kisUkSmANi jaMtRni jalAzrayANi / jalasya varNAkRtisaMsthitAni // tasmAjalaM jIvadayAnimittaM / niragrazarA parivarjayanti // arthAt-pAnIkA Azraya lekara aneka sUkSma jIva usameM rahate haiM, aura una jIvoMkA raMga una pAnIke vaisA hI hotA hai, isalie jIvadayAke nimitta zUra puruSa chor3a dete haiM, uSNadi nirjIva jala grahaNa karate haiN| ukta kathanase spaSTa hotA hai ki pAnImeM asaMkhya sajIvoMkA nivAsa sthAna hai, vinA chAnA pAnI pInese unakA bhI pAna hotA hai, isalie hI mahAbhAratameM kahA hai ki- "vastrapUtaM jalaM pibet " arthAt vastrase chAnakara pAnI pInA / aura bhI mahAbhArata zAstrameM hI kahA hai kisaMvatsareNa yatpApaM / kaivartasya hi jAyate / ekAhena tadApnoti / apUtajalasaMgrahaH // arthAta-macchiyAM pakaDanevAle dhIvara (bhoI)
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 53 ] kA eka varSa meM jitanA pApa hotA hai utanA pApa eka hI dina vinA chAnA pAnI pInevAleko lagatA hai / isalie dharmecchu manuSyoMviMzatyagulamAnaM tu / triMzadaMgulamAyataM // tadvastraM dviguNIkRtya / gAlayejalamApibet // tasmin vastre sthitAn jIvAna sthApayejalamadhyame // evaM kRtvA pibettIyaM / sa yAti paramAM gatim // arthAt-20 aMgulakA cauDA aura 30 aMgula kA laMbA aise vastrako doharA karake usameM pAnI chAna kara usa galate meM rahI huI jIvAnI jisa sthAna kA pAnI ho usa sthAna meM pIchA DAla kara pAnI vAparatA hai vaha parama gati-devagatiko prApta jAtA hai / vinA dekhe vastu vAparanekA baDA doSa. makAna, vastra, pakvAnna, ATA, dAla, bhAjI, pAnI, Ukhala, ghaTTI, cUlA, lakaDI, chAne, baratana vagairA koI bhI vastu AMkhoMse vinA dekhe kabhI bhI kAmameM lenA nahIM, kyoM ki.-kitanI hI vastuoM meM trasajIva apanA ghara banAkara rahate haiM, kita
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 54 ] nIka vastukA Azraya karake rahate haiM, usa vastu ko jo apana binA dekhe kAmameM lAveMge to una jIvoMkA ghAta ho jAyagA, aura jo viSArI prANI ke vAparanemeM AgayA to apane ko bhI duHkha hogaa| patalI vastuko khulI rakhanekA doSa dUdha, dahI, ghRta, makkhana, takra (chAcha ), tela, pAnI vagairA patalI vastukA baratana kabhI bhI khule (ughaDa) nahIM rakhanA, kyoM ki usameM trasajIva paDakara mRtyuko prApta hote haiM, vastukI bhI kharAbI hotI hai, aura khAnemeM Anese aneka prakArake rogoM kI utpatti hotI hai / trasajIvake ghAtake vividha prakAra kitaneka adharmI loga gharameM tathA go Adike vADemeM macchara DAsa Adi jIvoMko mAraneke lie dhuAM karate haiM, mAcA (palaMga) AdimeM khaTamalako mAraneke lie garama 2 pAnI usapara DAlate haiM, tathA pAnI meM DubAkara unako mAra DAlate haiM, anAjake
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 55 ] dhaneriye vagairA jIvoMko mAraneke lie pAnI meM pakhAlate [dhote ] haiM, dIpaka ughaDA rakhate haiM, jUte meM nAla-kIle lagavAte haiM, rAtako lIpanA, bhojanAdi pakAnA, chAcha Adi bananA, cUlhe [pareDe] para caMduve [chatta] nahIM bAMdhanA vagairA aneka trasa jIvake ghAtake kartavya (kAma) haiM, yaha dharmAtmAko karane yogya nahIM hai, apanI AtmA ke samAna saba AtmAko jAnanA cAhiye | sajIvake rakSaNake kitaneka niyama Upara batAye haiM, isa prakArase saMsArameM rahate hue aura aneka kAma karate hue jo vicArapUrvaka kAma kareMge to bahuta se sajIvoM kA bacAva kara sakeMge ! sthAvaraprANI saMrakSaNa saMsAra ke bahuta se kAma aise haiM ki sthAvara prANIkI hiMsA vinA hote hI nahIM haiM, isalie sthAvara prANIkI hiMsA ke do vibhAga kie haiN| yathA [1] sArthaka aura anarthaka jisa kAmake kie
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 56 ] binA saMsArakA kAma cale nahIM, usa kAma meM jitanI hiMsA karanI paDatI hai usako sArthakahiMsA kahate haiM aura kAma se jo adhika hiMsA hotI hai use anarthakahiMsA kahate haiM / rahane ke lie ghara hote hue bhI dUsarA ghara banAnA, kaccI mahIse hAtha vagairA dhonA, vinAkAraNa jamIna khodanA, dUsarA rAstA hote hue bhI maTTI ke Dherako khUMdate hue cale jAnA, mahIke Dherapara baiThanA, vinA kAma patthara Adi toDanA - phoDanA, arthAt pRthvIkAyakI anartha hiMsA isa prakAra hotI hai / ( 2 ) tAlAba, kUpa, bAvaDI, nadI Adi jalAzaya ( sarovara) ke aMdara utarakara snAna karanese pAnI durgaMdhita hokara rogiSTa hotA hai; aura zarIra se sparza huA garama pAnIkA vega jitanI dUra jAtA hai utanI dUrake kitaneka jIva bhI mara jAte haiM, isalie pAnI ke aMdara snAna karanA yaha bhI anartha hai, taise hI ajJAnI manuSyakI taraha mare hue manuSya ke zarIrakI rAkha tIrthasnAna ke pAnI meM DAlanA yaha bhI anartha hai |
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 57 ] kyoM ki rAkha yaha kSAra padArtha hai aura asthi [haDDiyAM] pAnI meM DAlanese pAnI garama hotA hai jisase bhI asaMkhya prANIkI ghAta hotI hai, isameM phAyadA kucha bhI nahIM hai, kyoM ki mare bAda zarIra kA kitanA hI prayatna kiyA jAya to bhI usa jIvako uttama [svarga] gati prApta nahIM hotI hai| usa jIvane to jaise jaise karma kie the vaisI gati usakI usa hI dina hogaI, taise hI kitaneka bhole loga grahaNa paDe bAda gharameMke pAnIko bAhara Dhola [pheMka dete haiM aura bAharakA pAnI gharameM lAte haiM, yaha bhI anartha hai, kyoM ki sarovarake pAnIpara pratyakSameM grahaNakI chAha paDI hai use to gharameM lAte haiM aura grahaNakI chAha paDanese bacA huA jo ghara kA pAnI hai use pheMka dete haiM, yaha kaisI mUrkhatA hai ? acchA gharameM rahe hue pAnIko jo grahaNa lagA to dUdha, dahI, ghRta vagairA padAthAko bhI grahaNa lagA, lekina phira unako bAhara kyoM nahIM pheMkate haiM ? taba kahate haiM ki usameM tulasIpatra rakha diyA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 58 ] thaa| phira pAnI kyA phokaTameM AtA hai ? kiMtu mUrkha loga itanA bhI nahIM samajhate ki pAnI jagajIvana hai usake vinA kSaNa bhara bhI nahIM raha sakate haiM aura pAnI ratnoMse bhI bahu mUlyavAn hai / (3) zarIra AcchAdana [oDhane ke lie aneka vastra honepara bhI kitaneka loga zIta (ThaMDa) kA nivAraNa karaneko rAstekA kUDA kacarA ikaTThA karake aura lakaDa, chAne, ghAsa vagairA jo saMsArake aneka kAmameM AnevAle padArthoM ko jalAkara tApA karate haiM, yaha bhI anartha hai, kyoM ki aise tApanese eka tarapha uSNatA aura dUsarI tarapha zItalatA rahanese sardI garamIkI bImArI hotI hai aura jo kabhI bhUla kara zarIrako tathA vastrako aMgAra laga gayA to jalakara akAlamRtyu hojAtI hai / taise hI kitaneka loga dIpAvalIko tathA lagnAdiprasaMgameM dArU (bArUda) ke khilone choDate haiM, yaha bhI anartha hai, yadyapi usa kSaNabharako majA mAlUma par3atA hai, parantu bahutasI vakta manuSyoMkI mRtyu ho jAtI hai
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 59. ] to phira dUsare jIvoMkA to kahanA hI kyA ? dIpAvalIke dina lakSmIke prAptike lie lakSmIkI pUjA karate haiM, phira lakSmIpUjanakI lakSmI [dhana ] meM Aga kyoM lagAte haiN| __ Ajakala tambAkU pInekA vyasana bahuta baDha gayA hai, yaha bar3A nukasAna karanevAlA hai / rakta kharAbI, vIryakI hAni, kSaya vagairA roga utpanna hote haiM aura ghAsake gharameM jo kahIM biDI vagairA paDa jAya to vaDA nukasAna va mahAanartha hojAtA hai| (4) jhulepara jhUlanA bhI anartha hai, kyoM ki kitaneka manuSya girakara mara gae haiM, paMkhA karane, bAje vagairAkA bacAva jahAMtaka ho karanA caahie| (5) vanaspati 3 prakArakI hotI hai- 1 godhUma [gehaM] cane vagairA anAjake eka eka dAnemeM eka eka jIva hotA hai, 2 harI bhAjI, phala,: phallI inake choTese TukaDameM asaMkhyAta jIva hote haiM, aura 3 kAMde, lazuna, gAjara, AlU, sakarakanda vagairA jo jamInake aMdara utpanna hote haiM unake choTese choTe
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ [60 / TukaDemeM anaMta jIva hote haiM, isakA vicAra karanA caahie| anAja vinA to saMsAra calanA asahya hai, parantu bhAjI. phalI phalAdikI kamI kI jAya to bahuta acchA hai, aura kanda, mUla, phala to kabhI nahIM khAnA cAhiye, kyoM ki kaMda kitane hI dina jamInameM rahe to bhI pakatA nahIM hai aura jaise kacce garbhako peTa cIrakara bAhara nikAlate haiM taise hI pRthvIkA peTa phADakara kanda bAhara nikAlate haiM, isalie isakA khAnA anarthakArI hai| ___ jo sthAvara jIvoMke pAMca prakAra kahe haiM unheM samajhakara jo bana Ave to sarvathA hiMsAkA tyAga karanA cAhie / sIdhe bane banAye makAna, garamapAnI aura bhojana saMsArameM bahutase milate haiM jisa se apanI jiMdagI sukhase nirvAha ho sakatI hai / phira hiMsAke prapaMcameM phaMsakara donoM lokameM duHkhake bhAgI nahIM bananA cAhie / jo sarvathA sthAvara jIvoMkA hiMsAkA tyAga nahIM bana sake to anarthaka hiMsAkA to jarUra hI tyAga karanA cAhie aura
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 69 ] ArthikakI maryAdA karanI cAhie ki Aja ke dina se varSa meM yA umaraparyaMta itane tole itane se itane manake uparAnta maTTI, pAnI, vanaspati inakI hiMsA nahIM karUMgA, dIpaka, cUlhe, paMkhe itane uparAnta nahIM lagAUMgA, isa prakAra saMsAra meM jitane hiMsA ke kartavya haiM una sabakI maryAdA karanI cAhie, maryAdA karaneke pahile nizcayAtmA banakara AgekA vicAra karanA ki itanI vastu rakhanese mere Age kisI bhI kAmameM aDacana to paDanevAlI nahIM, eka tole vastuke sthAna do tole vastu rakkhI to kucha burAI nahIM parantu maryAdA kie bAda prANAnta hojAve to bhI kI huI maryAdAko bhaMga nahIM karanA, isa prakAra karaneseM icchA tRSNAkA rodhana hogA, isalie maryAdAkA saMkoca karate karate kabhI aisA bhI dina prApta ho jAyagA ki sarvathA hiMsAkA tyAgI bana sabake abhayadAtA bana jAyeMge / svaTtmAkI rakSA karanekA bodha Upara jo " ahiMsA" dharmakA nirvAha karaneke
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 62 / viSaya aura niyama kahe haiM, yaha parAtmAkI rakSA karaneke kahe haiM, parantu jo apanI AtmAkI rakSA karegA vahI parAtmAkI rakSA kara sakegA, isalie aba kucha svAtmAkI rakSA karanekA upadeza detA hUM, use dattacitta ho paThana kIjie / __ svAtmAkI rakSAkA artha aisA nahIM samajhanA cAhie ki bhakSyAbhakSyakA vicAra nahIM karake icchita padArthakA bhakSaNa karake zarIrako puSTa karanA tathA viSayakaSAyase antarAtmAkA poSaNa karanA, dhanakA kuTumbakA saMyoga milAkara kisI prakArakI baDI upAdhi (padavI) prApta karanA, yA viSayabhogameM lubdha honA, ityAdi kAmoMmeM kiMcit sukha prApta hotA hai, parantu inakA pariNAma AtmAko duHkhadAtA hotA hai| bhartRharizatakameM kahA hai kibhoge gegabhayaM kule cyutibhayaM vittaM nRpAlAdbhaya / maune dainyabhayaM bala ripubhayaM rUpe jarAyA bhayam / zAstre vAdamayaM guNaM khala bhayaM kAye kRtAntAya / 'sarva vastu bhayAnvitaM bhuvi nRNAM vairAgyamavAbhayam / / artha-paMcendriya saMbaMdhI jo bhogopabhogameM
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 63 ] lubdha hote haiM unako rogakA bhaya rahatA hai rogotpatti ke hone se bhoga naSTa hojAte haiM / kula strI putrAdi kuTuMbameM lubdha hote haiM unako cavane (mRtyu) kA Dara hai, kuTuMbakA grAsa mRtyu kara jAtI hai jisase ve virahavyAkula bana jAte haiM, jo suvarNaratnAdi dhanameM lubdha haiM unako nRpa-rAjAkA bhaya hai, nRpa ruSTa hokara dravya haraNa karanese daridrI banate haiM, jo maunapanA cupa dhAraNa kara baiThate haiM unako dainyatAkA bhaya hai, loga dIna kahate haiM. jo tana-bala, dhana-bala, janabalameM madasya banate haiM unako zatrukA bhaya hai, zatru unake balakA haraNa kara nirbala banAte haiN| jo apane zarIra ke gaura varNAdi rUpameM raca rahe haiM unako jarAkA bhaya hai, vRddhAvasthA prApta ho rUpako naSTa bhraSTa kara detI haiM, jo tarka, vyAkaraNAdi zAstravidyAke mada meM chakate haiM unako vAdiyoMkA bhaya hai, vidvAn vAda dvArA parAjaya kara zaramiMde banate haiM, jo kSamAdi guNake garvameM garviSTa haiM unako khala [mUrkha ] kA bhaya hai, unakA mUrkha upahAsya kara ciDAte haiM, aura jo
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 64 ] vastrabhUSaNa bhojanAdise zarIrakA poSaNa karane meM sukha mAnate haiM unako kRtAMta [kAla] kA bhaya hai, kAla zarIrako bhakSa kara letA hai / isa prakAra saMsArake saba padArthoM bhayavyApta horahe haiM, kevala vairAgya [dharma] hai usameM kisI bhI prakArakA bhaya nahIM hai| ___ ukta kathanako Apa hI apanI jJAnadRSTi kara jagatmeM rahe hue dhanezvariyoM, kuTuMbAdhikAriyoM, viSayAzaktoMke aMtaHkaraNakA avalokana karanese pratyakSa hogayA hogA ki bahutoMkA mana sadeva saMtapta rahatA hai, cAroM taraphakA Dara unake manameM rahatA hai, ijjata saMbhAlanekI phikarameM lage rahate haiM, ve bhikSuka ke samAna apanA AyuSya pUrNa karate haiM, isalie hI jJAnI mahApuruSoMne " saMsArako asAra " arthAt kevala duHkhapUrNa hI kahA hai, saMsArIjana mohamAyAke phaMdameM phase hue jhUThA nAma milAneke lie va viSayopabhogameM vyartha janma gamAte haiM, apanI AtmAke sAtha vizvAsaghAta karanese AtmaghAtI kahe jAte haiN|
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 65 ]. Upara jo SaT jIvakAyakI rakSA karaneko kahA hai vaha dekhane meM to parAtmAkI rakSA dikhatI hai paraMtu AMtarika jJAnacakSuse vicAra kiyA jAya to svAtmA kI hI rakSA hai, kyoM ki karmoMkA niyama hai ki unase bhoge vinA kadApi chuTakArA nahIM mila sakatA apana dUsareko duHkha deMge tathA mAreMge to usakA badalA usa hI prakAra isa janmameM tathA Ageke janma meM AtmAko avazya hI bhoganA paDegA, use hI AtmaghAta kahate haiM, aura jo kisIko duHkha nahIM detA hai mAratA nahIM hai to usako bhI koI duHkha dene tathA mArane meM samartha nahIM hai, ise hI AtmAkI rakSAAtmadayAkI kahanA, isalie parAtmAkI rakSA karane vAle apanI AtmAkI hI rakSA karate haiM aisA smjhnaa| SaDripu jItanekA bodha aura bhI svAtmAkI ghAta karAnevAle anAdi kAlase AtmA ke sAtha hI meM rahe SaDripu - kAma, krodha, lobha, moha, mada, matsara hai inakA nAza karanA use bhI svAtmAkI dayA karanA hI kahA jAtA hai /
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 66 ] 1 " kAma " - isa zatruke yogase saba saMsArI logoMkA jIva vyAkula horahA hai, apanA bhAva bhUla kara duHkhako sukha mAna baiThe haiM strI, puruSa viSayopabhoga bhogate haiM use kAma kahate haiM / viSa jahara ko kahate haiM aura 'ya' pratyaya lagAnekA kAraNa yaha hai ki viSa to sparzanese tathA khAnese prANaharaNa karatA hai aura viSaya to smaraNamAtra se hI manuSya ko bAvalA banA detI hai phira sevana karane se usakA pariNAma kharAba hove isameM saMzaya hI kyA ? isalie sAdhu mahApuruSa to sarvathA brahmacaryavrata pAlate haiM, strImAtrako mAtA bhaginIke samAna samajhate haiM, paraMtu gRhasthase saMpUrNa brahmacarya palanA muzkila hai gRhasthAzrama meM viSaya sevana kI garaja phakta putra prApti ke lie hotI hai, isa kAryake sAdhanake lie phakta eka mahine meM eka do dina hI hote haiM, anaMtara saba mahine brahmacaryavrata pAlanA cAhie / vIrya ko zarIrakA rAjA kahA hai, isakA jitanA adhika rakSaNa hogA utanA hI AtmAko jyAdA sukha prApta
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 67 ] hogA, buddhi kAMti AyuSya AkhiraparyaMta kAyama rakhanekA eka saccA upAya yahI hai, jo viSayopabhoga meM mazagula banakara eka isa hI ko saccA sukha mAna kara baiThe haiM, varyikA svarakSaNa karate nahIM haiM ve zArIrika saMpattikA, buddhikA, kAMtikA nAza karake garamI, sujAka, prameha vagairA duSTa rogoM ke phande meM phaMsakara atiduHkhase vyAkula banakara akAlamRtyuko prApta hote haiM, isalie hI yaha kAmarUpa zatru baDA hI bhayaMkara hai, isake phaMde meM phaMsanevAle AtmaghAtI hote haiM aura brahmacarya pAlanevAle svAtmake rakSaka ho dharmAtmA hote haiM / 2 krodha - isa zatruko zAstrameM jvAlA [agni] kI upamA dI hai, jisa prakAra agni ke prasaMgase vastukA nAza hojAtA hai taise hI jahAM krodhAgni prajvalita hotI hai vahAM dayA, kSamA, zIla, saMtoSa, prema, bhakti, vinaya, tapa, saMyama, samAdhi vagaire sadguNa bhasma hokara jisakA prabhAva zarIrapara paDane se manuSya surUpakA kurUpa, sadguNIkA durguNI,
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 68 ] premIkA apremI, banakara jagat meM apayazarUpa durgaMdha kA prasAra karatA hai, kyoM ki krodhale saMtapta banA huA manuSya andheke samAna banakara mAtA, pitA, guru, ziSya, baMdhu, bhaginI, svAmI, sevaka, mitra, svajana, upakArI ityAdi kisIkA bhI vicAra nahIM karatA hai, vaktapara ghAta bhI kara DAlatA hai, aisA jabara zatru koI hai to krodha hai, isalie musalamAna loga ise gussA ( gU= viSTA sA=sarIkhA ) kahate haiM isakA nigraha karaneke lie kSamArUpa khaDga dhAraNa karanA cAhie / arthAt [ 1 ] apaneko kisIne apazabda kahA tathA gAlI dI to usake arthakI tarapha apanI dRSTi lagAnA cAhie, ki yaha jo kahatA hai vaha durguNa mere meM hai yA nahIM; yadi vaha durguNa apanemeM najara AgayA to yaha vicAra karanA ki vaidya (hakIma) ko to apane zarIra ke aMdara ke rogakI parIkSA karAne ke lie 'phIsa' denI paDatI hai, aura yaha to binA phasi lie hI apane aMdarakA durguNarUpa roga batAtA hai, isalie apane ko isakA upakAra mAnanA ucita
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 69 ] hai aura jaise rogakI parIkSA honeke bAda auSadhopacAra kara rogako dUra karate haiM, taise hI yaha durguNa dUra hove aisA upAya aba mujhe karanA cAhie, aura [2] usane kahA hai vaha durguNa apanemeM najara nahIM Ave to vicAranA cAhie ki hIreko kisIne kaMkara kaha diyA to vaha kaMkara nahIM hotA hai, taise hI usake kahanese meM kucha durguNI nahIM hotA hUM, phira burAmAnane kA koI kAraNa nahIM hai, ityAdi vicArase kSamArUpa zastrase krodharUpa zatrukA nigraha karanA cAhiye / [3] mada-madirA (dArU) ko kahate haiM jaise madirA grahaNa karanese vidvAn loga bhI jJAna choDakara bIbhatsa zabdoccAra karane laga jAte haiM, ghaDepara loTate haiM, aura kabhI kabhI kutte bhI unake mukhameM laghuzaMkA nivAraNa karate haiM, madAndha bane loga bhI bhakSyAbhakSyakA, kRtyAkRtyakA vicAra nahIM karate haiM, vaktapara mAtA, bhaginI, putrIke saMga bhI vyabhicAra sevana karane meM nahIM cUkate haiM / ghara, bartana, vastrAdi becakara bhI pUrNa karate haiM, aura phajItese akAla
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 70 ] mRtyuke grAsa banakara narakameM yamadevatAke hAthase ubalatA huA sIsA, taruA, tAMbAkA rasa prAzana karate haiN| isa prakAra garviSTha manuSya bhI madAndha banakara nAma kamAneke lie kevala do dinakI vAha vAha leneke lie raMDiyAM nacAnemeM dArUkhAnA choDane [kholane] vagairA kukarmoM meM ghara, dhanako svataH battI lagAnemeM dera nahIM lagAte haiM / thoDA hI apamAna huA ki AtmaghAta karake marakara narakagatimeM yamake mehamAna banate haiM, vahAM mAraNa, tADana vagairA aneka duHkha bhogate hue hajAroM varSa roro nikAlate haiM, aisA AtmaghAtika yaha madarUpa zatru haiM isakA nAza karaneke lie vinaya-namratArUpa zastra dhAraNa karanA caahie| manameM vicAra karanA cAhie ki jo yaha UMca sthiti prApta huI yaha pUrvopArjita puNyake phala hai, apanI AtmAko sudhAraneke lie jo yaha uttama sAmagrI prApta huI hai isake abhimAnake vaza hokara nukasAna kara DAlanA yaha kaisI jabara mUrkhatA hai, rAvaNa aura kaurava jaise zRra vIroMko isa garvane
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 71 ] satyAnAzameM milA diyA hai to phira merI kathA kyA ? tathA kitanI bhI dhana, saMpatti, kuTuMba AdikA jora huA to bhI isake nAza honemeM kyA lagatI hai / isa kSaNabhaMgura zarIrakI sampadAkA garva karanA jhUThA hai, ityAdi sadvicAroMse madarUpa zatrukA nAza kara nirabhimAnI honA cAhie / 1 [4] moha - saMsAra meM saba duHkhoM kA mUla kAraNa moharUpa zatru hI hai, manuSya mohameM andhA hokara apane AtmasvarUpako bhUlakara yaha merA ghara, yaha merA dhana, yaha merA kuTuMba isI taraha merA merA karatA baDe 2 zrImAn, vidvAn bhI dhana kuTuMba ke begArI ho rahe haiM jinako rAta-dina caina bhI nahIM paDatA hai / yaha saba pratApa moharAjAkA hI hai, mohake saMbaMdhase isa lokameM phajItA tathA aneka duHkhoMko bhoganA paDatA hai aura paraloka meM narakAdi durgatikI viTaMbanA bhogate haiM, isa duSTazatrukA parAjaya karaneke lie vicAra karanA ki, he prANI ! tUM akelA AyA aura akelA hI hai, terA koI bhI nahIM hai, taise hI tU
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 72 / bhI kisIkA nahIM hai, jisako tU merA 2 kahatA hai ve tere nahIM haiM,saba kuTuMba svArthI (matalabI) hai jaba taka mare pAsa dhana hai aura tarA zarIra balavaMta hai taba taka hI tU sabako acchA lagatA hai, tabataka hI saba terA satkAra karate haiM, terI AjJAmeM calate haiM, jaba tere pAsakA dhana luTa jAyagA tathA tU dravyopArjana karane meM asamartha ho jAyagA taba tujhe koI bhI na pUchege ulTA jhagaDA kareMge aura jo saMpatti para moha raha gayA to tU marakara bhUta, sarpa, kIDA vagairA banakara usameM utpanna hogaa| kahA hai ki 'AsA jahAM vAsA' aisA moha donoM lokameM duHkha danevAlA hotA hai, isalie isa mohako choDanA hI ucita hai / sabaiyA-merI merI kyA kareMre mUrakha, terI kahe kyA hogaI terI / jaise bApa dAdA gae chora ke, taise hI tR bhI jAyagA choddii| mAregA kAla capeTa acAnaka, hogI ghaDI meM rAgva kI harI / mundara le calare kucha saMgata, bhalA kahe nara merI re merI / /
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 73 / [5] lobha-pApa kA bApa tathA pApa kA mUla yaha lobha hI zatru hai, isake phandemeM phasate hI tatkAla saba sadguNoMkA nAza hojAtA hai| aura isa phandese nikalanA bhI bar3A kaThina hai,kAraNa ki jaise 2 lAbhameM vRddhi hotI jAtI hai taise 2 lobhameM bhI vRddhi hotI jAtI hai, isa AzAtRSNAko tRpta karaneke lie manuSya kSudhA, tRSNA,zIta,tApa vagairA aneka duHkha sahana kara dezAMtaroMmeM. jaMgala, jhADI, samudrAdi durgamasthAnoM meM mAre mAre phirate haiM, nIca logoMke gulAma banate haiM, jAtiviruddha karmAcaraNa karate haiM, aise aneka kaSTa sahakara tRSNAko tapta karanA cAhate haiM, parantu isakI tRpti nahIM hotI hai| savaiyA-jo dasa bIsa pacAsa bhe| zata hota hajArakI lAkha maMgegI / kroDa arabba kharabdha asaMkhya / dharApata honekI cAha jgegii| svarga pAtAlako rAja mile / to bhI tRSNA AdhikI Aga lagegI // sundara eka santoSa binA zaTha ? terI to bhUgva kabhI nA bhagegI / /
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 74 ] isa prakAra saMtoSa prApta kie binA anya kitane hI prayatna karo parantu icchA tRpta honevAlI nahIM hai| tRSNAke prere manuSya antako akAla mRtyu ke grAsa hokara Age ke janma meM bhI Upara kahe anu sAra duHkhake bhoktA hote haiM, aise lobharUpa zatrukA parAjaya karaneke lie santoSarUpa zakha dhAraNa karanA paramocita hai / aba vicAra karanA cAhie ki kitanI sampatti huI to bhI khAneke lie zera bhara anna, zarIra Dhakaneke [paharaneke] lie 25 hAtha kapar3A aura rahaneke lie cAra hAtha jagaha itanA hI sabake kAmameM AtA hai / jyAdA hotA hai vaha saba yoMhI par3A rahatA hai, vizeSameM usakA prabandha karaneke lie sadaiva ciMtAtura rahate haiM, jyAdA jo ho vaha kisa kAmakA ? aura usase vizeSa sukha kisa prakAra mila sakatA hai| manuSyoM ! apane deva tathA takadIrakA bharosA rakkho / sabaiyA - yadyapi dravyakI soca kare | kahAM garbha meM keto gAMThako khAyo ||
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 75 ] jo dina janma liyo jgmeN| _jaba ketika koTI lie saMga aayo|| vAko bharosA kyoM chAMDe are mana / jAsoM AhAra acetameM pAyo / brahma bhane jani sAMca kare vahI / socI jo biraha lAhU lahAyo / jaba dAMta na the taba dRdha diyo / jaba dAMta bhae to anAja hI deha // jIva vase hI jala A thalameM / tinakI sudhi lata so terI hI lei / / kyoM aba soca kare nara mUragva / soca kare kachu hAtha yeI // jAnako deta ajAnako deta / jahAnako deta so tereko deI // dekhie ! jaMgalameM rahanevAle pazu, pakSiyoM aura jalacaroMko unakI koI jAgIra nahIM, na unakA kisI vastukA saMgraha, bilakula hI nirAdhAra dikhate haiM, to bhI ve kisI bAtase mohatAja nahIM rahate haiM, samaya para unako daivagatise saba kucha mila jAtA hai, phira hama to manuSya haiM bolakara apane vicAra dUsaroMko darzA sakate haiN| pAMva, hAthoMse aneka kAma
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 76 ] kara zarIrAdi rakSAkI sAmagrI kyA vaktapara prApta nahIM kara sakate haiM ? manameM nizcaya huA to kucha ToTA nahIM hai, isa prakAra saMtoSa dhAraNa kara lobharUpa zatrukA parAjaya karanA caahie| [6] matsara-jina manovikAroMkA udbhava hokara dUsarekI saMpattikA avalokana kara IrSyA utpanna kara dveSAgnise saMtapta hokara usako duHkhI karanekI icchA hotI hai tathA usakA prayatna karaneko sahaja se hI mAnasika uttejanA hotI hai, tathA dUsarekI kIrti zravaNa kara manameM talatalATa hotI hai usa mAnasika vikAsako matsara kahate haiN| matsarI manuSyakA koI bhI kArya saphala nahIM hotA hai, jo jo sukha duHkhakA anubhava jagatmeM hotA hai vaha saba pUrvakRta puNya pApake phala haiM, jisane jaise karma kie haiM usI prakAra use sukha duHkhakI prApti hotI hai, isalie jo dUsaroMkA burA vicAra karate haiM usa se dUsarekA to burA nahIM hotA hai, kiMtu burA cAhane vAleko bure pariNAmoMke yogase azubha karmakA
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdha ho usakA phala usako Ageke janmameM jarUra prApta hogaa| isa prakAra yaha matsarazatru manuSyako phasAkara duHkha detA hai / isakA tyAga karaneke lie dhairya dhAraNa karanA cAhie, aura vicAra karanA ki, he prANI ! tUne pUrvajanmameM puNya nahIM kie haiM jisase dhanakI, putrakI, sukhakI kamI rahagaI hai, aba dUsarekI IrSyA karanese tathA pazcAttApa karanese kaunasA phAyadA hai vyartha Ageko karmabandha kyoM karanA cAhie ? jaisA tene kiyA taisA tUne pAyA isameM dUsarA kyA kareM / zaira-gadUma aja gaMdama bayata jo ja jo| aja makAphAta hai amala gAphila masmo // ___ jo tUne khetameM gehUM boye hoge to tU gehaM pAyagA aura jo jo boye hoge to jo pAyagA isameM to aba pheraphAra hone vAlA nahIM hai. aisA bicAra kara samabhAva dhAraNa karanA / sukhaprApta honese khuzI aura duHkha prApta honese udAsI dhAraNa nahIM karanA cAhie kintu Age sukhaprApti
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ { ... ] kI icchA ho to jaise gehake icchaka kheta me gehUM boteM haiM aura gehUM hI pAte haiM tese hI isa jagatarUpI khetase duHkharUpI bIjako nikAla kara sukha rUpI bIja bonA cAhie, arthAt dukhI jIvoMke duHkhako dUra kara unako sukhI karanA cAhie, usa sukharUpa bIjakA vRkSa dUsare kI antarAtmAmeM utpanna hokara usa vRkSake sukharUpa phala Apako Anandase prApta hoNge| aho bandhugaNo ? dharma, dayA, santoSa satya, prAmANikapanA ityAdi zubhaguNoMkA saMgraha apanI AtmAmeM karo jisase isa janmameM bhI sukha bhaMDArake anubhava lenekA avasara prApta hogA aura Ageke janmameM bhI sukha hI sukha prApta hogaa| yoM dharma jAgRtI kAyama rahakara AtmAkA kalyANa hogA, mokSakI prApti kara abhaya sukhasAgarameM garaka bnoge| chappaya ..... paratiya mAta samAna gino paradhana pASAnA / paraniMdA mukkavano saho kaTuvayana sayAnA / /
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 19 ] jhUTha kavUna bhalo lagvo saba Apa samAnA / sAdhu vacana vizvAsa ajapA japa bhagavAnA || itane kAma karate hue kharaca zrama kucha nA lage / acala sukha mukti mile amola Atmajyoti jage // zloka kiM bahulekhane neha, saMkSepAdidamucyate / tyAgo viSayamAtrasya kartavyo'khilamumukSubhiH // ,, artha - jyAdA likhake kyA karanA hai. saMkSepameM itanA hI kahanA hai ki mokSake abhilASiyoMko sarvathA tyAga karanA cAhie / isa prakAra ukta kathana ke anusAra SaDripuke phaMde meM nahIM phaMsate hue sadguNoMko svIkAra karanA usa hI kA nAma svAtmakI rakSA aura dayA hai| isa prakAra ke dharmakA samAcaraNa karanA yahI manuSyajanmaprApti kA jo sAra hai so samajhanA / aho sujJa manuSyoM ! isa prakAra saddharmako svIkAra karake prApta manuSya janmako sArthaka kara akhaMDasukhake bhoktA bano yahI namra prArthanA hai /
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 2 ] zreyazca premazca manuSyametastau samparItya vivinakti dhIraH / zreyo hi dhIro'bhiprayaso vRNIto jJeyo mando yogakSemAd vRNIte // kaThopaniSedadvitIyavallIzloka ||2|| artha - arocaka hai parantu kalyANakA mArga hai, aura rocaka hai parantu akalyANakA mArga hai, yaha donoM manuSyoMko prApta hote haiM, kintu buddhimAna donoMke svarUpako samajha kara kaSTasAdhya kalyANake mArgako grahaNa karatA hai aura mUrkha loga sahala parantu akalyANake mArgako grahaNa karate haiM, jaisA mArga grahaNa karate haiM vaisA phala prApta karate haiM / savaiyA - jo kahA sA matrIbhAvale kaThina lagA to kSamA hI kIje / patha darzAnA hai kAma hamArA hita tumhArA vicArake lIje // kaTuka auSadhi roga hare aru miSTha hI viSa diye tana chIjeM / sukhecchu bola "amola" ye mAnata sUkSmatiko bodha na dIjai // iti zrI paramapUjya zrIkahAnajI RSIjI mahArAjakI sampradAya ke bAlabrahmacArI muni zrI amolaka RSIjI mahArAja " praNIta " saddharma-bodha nAmaka grantha samAptaH A
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - bhAga dusarA. // atha zrI gamokAra mahAmaMtra // NamokAra maMtra Namo arihaMtANaM Namo siddhANaM .... Namo AyariyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe savvasAhaNaM tarja-kamalIvAlekI. jinamatakA DaMkA AlamameM bajavA diyA zivapuravAlene, jinavANIkA amRta AlamameM varSA diyA zivapuravA. ne / / Tera // jo zrImukhase pharamAyA thA, gaNadharane usako guuNthliyaa| kahA sAra cIja navakAra raTo, pharamA diyA zivapuravAlene // 1 // jinamata // ajJAnAtamako dUra kiyA, aura jJAnakA rozana jagA diyaa| mithyA aMdhyArA meTa kiyA, ujyArA zivapuravAlene // 2 // jinamata // satgurune yaha upadeza kiyA, prabhunAma mumarale ahe jiyaa| bhavasindhuse tira jAvegA, pharamA diyA zivapuravALene // 3 // jinamata // " haMsarAja" sadA vaMdata caraNa, prabhunAma sadA saMkaTa hrnaa| saraNese ho jAve tiranA, pharamA diyA zivapuravAlebhe // 4 // jinamata / / iti /
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 82 ] mUMjI sAhakAranoM stavana / maiMto mujI sAhakAra, paisA kharaca nahIM lagAra ||tter // sAdhu saMtake kabahUM na jAuM, ve kahe vAraMvAra / sukRta kara. lo, lAbha lUTalo, suNatA jAge khAra // 1 // dUdha dahI kahUM nahIM khAMu, jo khAMu to chAca / eka vakta jo vastra pahana, varSa calAU pAMca // 2 // muMjIke ghara vyAha racyo, ghara khiyA sapajhAve / gharakI mila saba gIta gAyalo, sopAriyA baca jAve // 3 // marUM to sikhaLA jAuM kuTaMbane, dAna puNya nahIM karanA / nahIM khAnA aura nahIM khilAnA, joDa jamI vicadharanA // 4 // kauDI 2 saMcaya kara saba, parabhavameM laMkAra / guru prasAda caudhamala kahe, aisI hInI pAra // 5 // mahAvIra svAmIno stavana / tuma mAla kharIdo,trizalA naMdanakI khulI dukaanjii||tter|| zAstrarUpa bharI bahu periyAM, munivara bane bajAjI / vajaha 2 kA mAla dekhalo, kara apanA manarAjI ho / / tuma // 1 // jinavANIko gaja hai sAMco, jarA pharka mata jANa / mApa2 satguru deve cha, mata kara kheMcAtANajI // tuma // 2 // jIvadayAkI malamala bhArI, zuddha mana misaralIje / ubala. mINa samatA taNosara. cAve so kaha dIjejI / / tuma // 3 // samatAko baMdAgata bhArI, sADIle saMtoSa / aisA kara vyApAra jinhoMse, cetana pAve mokSajI / / tuma // 4 // khuzI hoya to soza' levo. nahIM agaTekA kAma / mana
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 83 ] Ave to mola lejAvo, mhe, nahIM mAMgAdAmajI / / tum||5|| mALa pIkeche thoDo jisasu, kharca puro nahIM caale| AveLA koI uttama prANI, mAla hamAre pallejI // tuma // 6 // mALa bIke to rahaNo hosI, muNayo bhavIjana pAta / bharayA khajAnA kadIyana khuTe, satguru sirapara hAthajI ||tum||7|| samata 1936 sAlameM, ambAlA caumAsa / karaNa muni upadeza munAyo, mokSa sAvanarI AzajI // tuma // 8 // tarja-choTI baDI saIyAMe. zrIriSabhadeva bhagavAn , karI to merI pAlanA // tter|| maiM cAkara hu tuma caraNanako, ho sahAya karI mahArAja, duHkhIko duHkhase TAlanA // 1 // bhavasAgarameM merI naukA, hAM, Ana paDI majhadhAra; jaldIse saMbhAlanA // 2 // saMkaTa mocana virada Apako, hAM, nirAdhAra AdhAra, karama ripu gAlanA // 3 // om RSabha tUM hI mama rakSaka, hAM, tUM hI mere siratAja, phandese nikAlanA / / 4 // guruparasAde cauthamala yaM, hAM. araja kare harabAra jarA to nihAlanA // 5 // tarja-mere svAmI bulAlo mugatameM mujhe. mahAvIrase dhyAna lagAyAM karo, sukha sampati icchita pAyAM karo ||tter // kyoM bhaTakatA jaktameM, mahAvIrasA dUmA nahIM / trizalAke naMdana jagata candana, ananta jJAnI hai vahI / unake caraNoMmeM zIza namAyAM karo // 1 // jagata bhUSaNa vigata dRSaNa, adhama udhAraNa vIra hai / mUrya se bhI teja hai,
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgara sama gambhIra hai / aise prabhuko nita uTha dhyAyAM karo // 3 // mahAvIrake paranApase, hotI vijaya merI sadA, mere vasIlA hai unhIMkA jApase Tale AphadA / jarA tana manase loha lagAyAM karo // 3) lasAnI gyAre ThANA, AyA corAMsI sAla hai / kahe cauthamala guru kirapA se, mere varate maMgala mAla hai / sadA AnaMda harSa manAyA karo // 4 // tarjadAdarA. vidyA paDhane meM jIyA lagAyAM karo // Tera / / vidyA hI nara aura nArIkA bhuussnn| Alasako dUra bhagAyA karo // 1 // vidyAse ijjata vidyAsa kIrti / sadA isakA abhyAsa baDhAyA karo // 2 // amola vakhtako haMsI majAkamai / kabhI bhULake tuma mata gaMvAyA karo // 3 // haMsanA, laDanA, gAlI kA denaa| aisI bAteM javAM pai na lAyA karo // 4 // cauthapaLa kahe suno saba pAThaka, nazebAjoMke pAsa na jAyA kro||5|| tarja-araja para hukma zrImahAvIra caDhA do. uTho jinadharmake premI, nAma mahAvIra lele kara / bajAvo saMghakI sevA, nAma mahAvIra le kara // tter| tuma haiM jainiyoM lAjima tana, mana, dhana tiinoNko| nyochAvara dharma pai kara do nAma mahAvIra lala kara ||1||duHkh mocana mokSa dAtA; pada arihaMta nRpako de / karo utsAhase sevA nAma mahAbIra lele kara |2|| ziva sundara puSpamAkA; kara kamaloMmeM le ubhI / pahenAve saMga sevakako nAma mahAvIra
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ [85 ] lele kara // 3 // durlabha nara janmakA pAnA; AryabhUmi uttama kulameM / apUrva lAbhako lelo nAma mahAvIra lele kara // 4 // tire jisako tIrtha kaheve, tiraNa tAraNa dharama jisameM / karo guNa grAma citta manase; nAma mahAvIra lele kara // 5 // cauthamala kahe suno sajana; yahI hai mokSakI kuJjI / jaldI jAvoge zivapurameM, nAma mahAvIra lele kara // 6 // - zrI --- rupA satike naMdana tuma ko lAkho praNAma / kevaLacaMdajI ke kula ujiyAre bAlakapana meM mahAvrata dhaare|| janamanamohanagAre tumapara lAkhoM praNAma // 1 // hastimalajI nAma tumAre. yathA nAma vrata guNako dhAre / / ha~sa mukha mudrAvAle // tumapara lAkhoM praNAma // 2 // jabase Apa zolApura pdhaare| harSita ho rahe bhakta tumhAre // saubhAgya udaya hamAre / / tumapara lAkhoM praNAma // 3 // vacana kalA suna haraSe sAre, prazna vyAkaraNa mUtra mujhAre / mudara vacana uccAre // tumapara lAkhoM praNAma // 4 // parigraha mamatva narakameM DAle jisameM upadhike bheda hai nyaare|| sunake mughaDa janadhAre // tumapara lAkhoM praNAma // 5 // daulata caraNameM arja gujAre avaguna kA hUM maiM bhaNDAre / / tama bina kauna nivAre / / tumapara lAkhoM praNAma // 6 // he prabho ! AnaMdadAtA, jJAna hamako dIjiye / zIghra hI ina durguNoMse, dUra hamako kIjiye / /
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ lIjiye hamako zaraNameM, hama sadAcArI bane / brahmacArI dharma rakSaka. vIra vratadhArI bane / / aisI anugraha aura, kRpA hama pai ho paramAtamA / ho sabhAsada saba yahA~ke, saba ke saba dharamAtamA / bhAvanA dina rAta bhrii| saba sukhI saMsAra ho / satya saMyama shiilkaa| prAcAra ghara ghara dvAra ho // 1 / zAMti aru AnaMdakA / hara eka ghara meM vAsa ho // vIra vANI para sabhI / saMsAra kA vizvAsa ho // 2 // roga aru bhaya zoka hove / dUra satra paramAtamA // kara sake kalyANa jyoti / saba jagatakI pAtamA // 6 // manakU sikhAmaNa viSe pada. manA tokuM-kisavidha kara samajAUM / cetana toku kisa vidhakara samajAUM // tokuM-vAraMvAra cetAUMre // manA0 // tokuM0 // yaha-Tera // hAttI hoyatopakaDa maMgAUM, pAyameM jaMjIra DalAUM / mAvata hoyaka-Upara baiTuMtI, aMkuza deke calAUM // manA tokuM0 // cetana tokuM / vAraM vAra0 // manA tokuM0 // 1 // loho hoyato-dhamaNa dhamAUM, doe doe airaNa ropAUM / la ghanaseM ghanaghora macAUM, pANI karaNe calAUM // manA tokuM0 // 2 // sono hoyato-svAgI maMgAUM, karaDAtAva devAUM / Le phukaNIne-phukanekuM baiThato, jatrimeM tAra checAUM // manA // 3 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 87 ] gAyana hoyato- gAya riMjhAUM, aMtara vayaNa bajAUM / jimnadAsakI-yAhI araja hai, jyotImeM jIta samAUM // manA 0 // 4 // zrI mahAvIra prabhuseM arajI. - " // 1 // mahAbIra jiNaMda, 2 | karmoMke phaMdase chuDAya do // || Dhera || tapazyAkI topha, gyAnakA goLA | moha' kA buruja uDhAyado || mahA0 11 karmo ke 0 kakSa caunyAMsI jIvAjonase / janmamaraNa miTAyado || mahA0 || 2 || hukamIcaMdakI yAhI Araja hai / mokuM zivapura pahuMcAyadI || mahA0 || 3 || iti // upadezI - laghu pada. [ batAde sakhI -kINa galI gaye zAma; yaha - dezI ] batAde bhaiyyA, isa jagameM terA koNa | isa0|| batAde 0 || isa0 || Dhera || dehase sneha kare kyauM vyartha / na rahe kIyA jAdUTon || batAde0 // isa0 // // catAde0 || isa0 || 1 || dhana daulata kucha-kAma na AtA / punyakhuTe jAve jUM pon || batAde0 || 2 || svajana sabhI svArathake haiN| jI jI kare-dhana hon / batAde 0 || 3 || kSamA dayA dAna - yaha dharma terA | kele amolamukha jon / batAde 0 ||4|| ziSya prArthanA. 1 [ tarja-ammA mujhe choTIsI TopI dijAde | guru mujhe jJAna kA pyAlA pilAde, pyAlA pilAdo bhALA banAdo / gurU mujhe mohabata kA zarabata pilAdo || Dhera || sotA huA hUM gaphalata kI niMda meN| hAM merA
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 88 ] pakaDa ke pallA jagAdo // 1 // bhavasindhu meM merI naukA paDI hai / Apa ise mallAha hoke tirAdA // 2 // kAma krodha mada moha cora haiM / isa DAkU se mujhako bacAdo // 3 // saMsArakA nAtA jhUThA hai traataa| mujhe muktike mArga lgaado|4| cauthamala kahe gurujI mujhko| trizalAnandase bega milAdo 5 zrIpAzvanAthajIkA stavana. - zrIciMtAmaNasvAmI aMtarajAmI kRpA karonI mahArAja // Tera // duhaa| sevaka Ubo, ba kara joDI suNa lIjo karatAra / dInadayAla dayA kara dIjo / vinavU nAra hajAra ho // 1 // zrIciMtAmaNasvAmI // khaTapaTanA have kAma nahIM he / caTapaTa nijara nIhAra / jhaTapaTa karatA / bAle sevaka jhaTa. paTa araja guMjAra ho // 2 // zrIciMtAmaNasvAmI / / avaguNa mArA Aja takarA mApha karo takazIra / luLaluLa caraNAma zISa namAvU / bhajo, bhava bhava vIra ho // 3 // zrIciMtAmaNasvAmI / / mAta pitAse bAlaka bole, bole tutalA bola / aisA vRddha vicAra sAyabA dilarI guMDI khola do // 4 // zrIciMtAmaNasvAmi // zuddhabuddha Apo, duragata kAMpo bApU pArzvanAtha / azvasena bhomAjIke naMdA, to duniyA joDe hAta ho // 5 // shriiciNtaamnnsvaami|| yehera karAvA, mata lalacAvo pAlo ami. rasapAna / TuMkI eka mera karo mahArAjA, mata karajo apamAna ho // 6 // zrIciMtAmaNasvAmi // dAsa tumAro puta kaputA puta saputAjANa / mohana suta bAdalakI anI linI Apa pahacAna ho ||7| zrIciMtAmaNasvAmI / /
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ } mithyA mamatva ( tarja- binA raghunAtha ke dekhe nahIM dilko karArI hai ) cale jAoge duniyAMse, kahanA ye hamArA hai / uThA ke cazma to dekho, kauna vahAM para tumhArA hai || Tera // kahAM se Ae ho yahAMpara, aura kyA sAtha lAe the / bano mukhatyAra tuma kisake, jarA ye bhI vicArA hai || cale0 // // 1 // gunAhoMke pharaza Upara, lagA julmoMkA takiyA hai / maje meM nIMda dete ho khUba zaitAna pyArA hai || 2 || dina khAne kamAne meM, aiza mastI meM khoI rAta / bhalAI kucha na kI aisI, jisase vahAM para sahArA hai || 3 || jahAM taka dama vahAM taka hai, tere dhana mAla aura kunabA / nikalate dama dhare jaMgala, kare Akhira kinArA hai || 4 || nigAha cautarapha tU usa vakhta, jo phailAke dekhegaa| to akelA Apa khAlI hAtha, kie julmoMkA bhArA hai // 5 // kajA Ane kI hai derI, phakIra sI de calA pherI | phira maukA kahA~ lherI, kiyA tujhako izArA hai // 6 // kahAM zambhU cakra mAnI, kahAM brahmadattase bhogI / kahAM vasudevase yodhA, hue aise hajAro haiM || 7 || guru hIrAlAlake parasAda, kahe muni cauthama sabase / bano jinadharma premI, to sudhare kAja sArA hai // 8 //
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 50 ] mukti jAnekI DigarI. [ hIra raMjhaikA khyAlakI, dezI ] merI adAlata prabhujI kIjiye / jinazAsana nAyaka- mugatI jAnekI DigarI dIjiye | yaha Tera || khuda cetana muddaI banA hai / ATuM karma muddAlA // dAvA rastA mugatI mAragakA | dhokA de jAya TAlAjI // jina. mugatI. // 1 // taba kAgada isTaoNpa liyA || talavANA kSamA vicArI / sajjhAya dhyAna majamUna banAkara / arajI Ana gujArIjI // jina, // 2 // maiM jAtA thA mugatI mAragameM / karamone A gherA || dhokhA dekara rAhA bhulAyA / lUTa liyA saba DerAjI // jina. || 3 || bahota kharAba kiyA karamone | cau-yAMsIke mAMhI // du:kha anaMtA pAyA maiMne / aMta pAra kachu nAhIM jI // jina, // 4 // sacce miLe vakIla kAnUnI paMcamahAvrata dhArI || sUtra dekha mae saudA kiyA / taba maiM arajI DArIjI // jina. // 5 // pAcuM samatI tanuM guptI / yaha ATuM gavAha juLAvoM || zILa aseMsara baDA caudharI usakuM pUchakara maMgAvojI // jina. ! 6 // arajI gujArI cetana terI / huvA saphInA jArI || hAjara Avo jabAba dikhAvo | lAvo sAvRti sArIjI // jina // 7 // AhaM mudALe hAjara Ae / moha muktyAra bulAe / pyAra kaSAya aru ATho madakuM | sAtha gavAhImeM lAejI // jinazAsana
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAyaka-jhUThA dAvA hai cetana jIvakA / yaha Tera // muddAlekI // 8 // hamane nahIM bharamAyA isako / yaha mere ghara AyA / / karajA lekara hamase khAyA / aisA phareba mcaayaajii||jin. / jhuTA. // 9 // viSayabhogameM ramiyo cetana / ghATA naphA nahIM jAnA / karajadAra jaba lAre laagaa| taba lAgA pistAnAjI // jina / / jhuTA // 10 // hAjara khaDe gavhA hamAre / pUchiye hAla jyuM sArA // vinAliyA karajA cetanaseM / kaise kare kinArAjI // gina. // jhuTA. // 11 // cetana kahe sattA bhI mAMhIM / suno sAsana siradAra / / imAnadAra hai gavhA hamAre / jANe saba saMsArajI // jin.|| mugatI. // 12 // maiM cetana anAtha prabhujI / karama phire bhI bhArI // jIva anaMte rAhA calatakuM / luTa cauyAMsImeM DArIjI | jina. // mugatI. // 13 // baDe baDe paMDita iNa luTe / aisA dama batalAyA // dharama kahA aura-pApa kraayaa| aisA karaja caDhAyAjI // jina. / / mugatI. // 14 // hiMsAmAhi dharama batAyA / tapazA setI DigAyA // iMdriyasukha meM magana karIne / jhUTAjAla phailAyAjI jina. / / mugatI. // 15 // aisA karo inasApha prabhujI / apIla hone nahIM pAve // hA karasI catanakI hove / janma-maraNa miTa jAvejI // jina. // mugatI, // 16 // jJAna darzana karI munsphii|| donoMko samajhAyA // cetanakI DigarI karadInI karamoMkA karaja batAyAjI // jina. // mugatI // 17 //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 92 ] asaLa karaja jI thA karamoMkA | cetanasevI dilAyA || zuddha saMjama jada karI jamAnata / AgekA duHkha miTAyAjI // jina. // mugatI // 18 // Azrava choDa samvarako dhAro / tapasya meM citta lAvo || jaldI karaja adA kara cetana / sIdhA mugatiko jAvojI // jina. // zuddha saMjama jada karI jamAnata / cetana phAguNa zuddha dina maMgaLa / sana ugaNIse AThoijI || // jina, mugatI // 20 // iti / mugatI // 19 // DigarI pAI ||
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka milaneke pate . tilokacaMda motIlAla lUNAvata. vijApura vesa, solApura. 2. pArasamala bastImala surANA. cATIgallI, solApura. saMskRta, hiMdI, marAThI, kAnaDI, iMgrejI, va gujarAtImeM pustaka va itara kAma zuddha va suMdaratAke sAtha kiye jAte haiMkalyANa paoNvara priMTiMga presa, solApura. SEK