Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir / / kobAtIrthamaMDana zrI mahAvIrasvAmine namaH / / / / anaMtalabdhinidhAna zrI gautamasvAmine namaH / / / / gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmine namaH / / / / yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrIzvarebhyo namaH / / / cAritracUDAmaNi AcArya zrImad kailAsasAgarasUrIzvarebhyo namaH / / AcArya zrI kailAsasAgarasUrijJAnamaMdira punitapreraNA va AzIrvAda rASTrasaMta zrutoddhAraka AcAryadeva zrImat padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. jaina mudrita graMtha skeniMga prakalpa graMthAMka :1 jaina ArAdhana zrI mahAvI kendra ko kobA. // amataM tu vidyA zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara-zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara-382007 (gujarAta) (079) 23276252, 23276204 pheksa : 23276249 Websiet : www.kobatirth.org Email : Kendra@kobatirth.org AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira traNa baMgalA, Tolakanagara parivAra DAiniMga haoNla kI galI meM pAlaDI, ahamadAbAda - 380007 (079)26582355 - - - For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNi. tathA. anupAna taraMgiNi. mULazlokasahita zuddha gurjara bhASAntara vaidyavaronA avalokanArtha ane lokahitArtha. pragaTa karanAra haragoviMdadAsa harajIvanadAsa pustakavALA tathA mAhAdeva rAmacaMdra jAguSTe. prathama AvRti prata 1000 amadAvAda. zAhApuramA vanamAlIvAMkAnI poLamA pA. haragoviMdadAsa harajIvanadAse potAnA graMthodaya presamA chApI pragaTa kartAe sarva haka svAdhIna rAkhyAche. saMvata. 1955 -sane.1899 kImata. ru.1-0-0 For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prastAvanA. Ayurveda vidyAnA amita lAbha ane ukarSatAnA jJAtA vai. ghavare A vArtAne sArI peThe samaje che ke-zrI bhagavAn dhanva. nDarIjIe manuSya, pazu ane pakSIonA upakAra mATe pitAnA nirmANa karelA AyurvedamAM vividha prakAranA atyupayegI viSaya pradarzita karyo che ke, jeonI vicAra pUrvaka cikitsAno pracAra thavAthI niHsaMzaya paNe rogono nAza thaI sukhane prasAra thAya che; paraMtu te AyurvedamAM kahelA viSayo paikI vadhe ane Arya sajanAne sarvathI Adhi ane upayogI viSaya e che ke-prANImAtranA rogonI parikSA karavI, tathA kayA dezanA prakopathI rogane janma maLe che ane thayela roga maTaze ke nahIM maTe; arthata regInuM kSema pUrvaka jIvana che ke nahIM. vidhavidhA virocana zrIyuta vAgabhaTajI kahe che kedrshn sparzana praznastaM parIkSeta rogiNam // AyurAdidRzA spazo cchItAdi praznataH param / / reganI parIkSA darzanathI, sparzathI ane pUchavAthI karavI jeIe. darzanathI eTale netra, jIbha, maLa, mUtra, dUta, zakunAdinA jevAthI AyuSyanI ane roganA sAdhyAsAdhya paNa vagerenI parIkSA karavI. sparza eTale nADInI parIkSAthI regInA zarIrane spaza karavAthI ThaMDInI, garamInI, kamaLa ane kaThiNa paNa vagerenI parIkSA karavI. pUchavAthI eTale rogIne pUchIne tenA peTanA bhAre halakApaNAnI, tarazanI, tarazanA abhAvanI, bhUkhanI, bhUkhanA abhAvanI, baLanI ane baLanA abhAva AdinI parIkSA karavI. tadanaMtara sAdhya rogI jaNAya to tenA mATe deza, kALa, vaya, agni ane baLane vicAra karI gya anupAna sAthe uttama au. vadhanI ejanA yojavI; kAraNake-ekaja auSadha judA judA anupAnethI aneka prakAranA rogono saMhAra karI zake che. kahyuM che ke For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yathA tailaM jale prApta kSaNenaiva visarpati // anupAna balAdane tathA sarpati bheSajam // jema pANImAM paDeluM tela kSaNavAramAM vistarI-phelAI jAya che tema auSadha anupAnanA baLathI saghaLA aMgamAM phelAI jAya che. eja hetu mATe sarva mAnya AzikhaNita granthonuM dohana karI ci kitsAmAM paramopayogI nADIjJAna taraMgiNinuM vAzrayI kRSNa lAla goviMdarAma dvArA ane auSadha prayogamAM ayupagI anupAnataraMgiNinuM vaidya pUrNacaMdra acaLezvara zarma dvArA puSkaLa sudhArA vadhArA sAthe zuddha ane saraLa gujarAtI bhASAMtara karAvI tathA tenuM uttama prakAre saMzodhana karAvI pUrNa kALajI sAthe mudrita karI prakAzita karela che, je ke A navIna kRti nihALI parecchiSTa puSTa jano duSTatA karIne manamAM rU8 thaze; paraMtu mane pUrNa AzA che ke -mArA guNa grAhaka dUradarzI sajjana parizrama4 mahAzayo potAnI subrutAne na choDatAM mArA parizramane dhyAnamAM laI utsAha sahita tuSTa thaI sAdara sahita Azraya daI utsAhanI vRddhi karaze. draSTi doSAdithI kiMvA samaja pherathI rahI gaela nyunAdhika pATha mATe premabhAvathI sajana jana kSamA karaze ane te viSe jeo sAhebe sUcanA Apaze teone parama upakAra mAnIza kimadhikama viSa? kAraNa ke prasiddakI. pustako maLavAnu ThekANu. haragoviMdadAsa harajIvanadAsa pustakavALA. RNadaravAjA. amadAvAda. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anukramaNikA. viSaya. maMgaLAcaraNa, roganI parIkSA kevA prakAre karavI ? .. netra parikSA. jIbha parikSA. mUtra parikSA. maLa parikSA. rasa parikSA. nAka parikSA. nADI parikSA karavA yogya vaiva ka zreSTha che ? nADI parikSA. nADInI gationuM vivecana. .. nADI jovAnI sugama rIta. nADInI gatio mATe vizeSa vivecana. prakRti jJAna. sAdhya ane asAdhyane vicAra. ... judA judA ahArathI nADInI gatimAM thatA pheraphAra. nADInI gatinuM kAraNa tathA kaI kaI ratumAM ke deva baLavAna hoya che ? - dUta parikSA. zakuna parikSA, * 32 svapna parikSA. zabada parikSA, * 38 sparza parikSA *** 38 vaNe parikSAnADInA svAmI tathA nADInA sthAna viSe paDatA mata bhinava paNa ne khulAse. nADI jJAna taraMgiNI samApta, maMgaLA caraNa. - sAta dhAtuonAM nAma. sAta upadhAtuonAM nAma. rasa eTale zuM ? 21 * For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ( 6 ) www.kobatirth.org anukramaNikA. viSaya. uparasanAM nAma. rahyAnAM nAma. uparaOAnAM nAma. nava jAtanA viSanAM nAma. upa viSanAM nAma. sAta dhAtuone kevIrIte zeAdhavI ? upadhAtuone kevIrIte zeAdhavI ? pArAne zudhdha karavAnI rIta uparasa zeAdhana ratna zodhana. viSenuM zeAdhana. upaviSe tuM zeAdhana. sAnAnI parIkSA. seAnAnI bhasmane vidhi. senAnI zudhdha bhasmanA guNuM. rUpAnI parIkSA. rUpAnI bhasma karavAne vidhi. cAMdInI zudhdha bhasmanA gruhyu. trAMbAnI parIkSA. trAMbAnI bhasma karavAnA vidhi. ... ... trAMmAMnI bhasmanAM anupAna. lainI parikSA. lainI bhasma karavAnA vidhi. ... kulanI zudhdha bhasmanA guNu. kalamanI azudhdha bhasmanA avaguNu. ... ... ... ... ... ... ... ... Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ... ... : seAnAnI azudhdha bhasmanA avaguNu ... azudhdha bhasmathI thaelA vikArAnI zAMtinA upAya. seAnAnI bhasmanAM anupAna ... ... For Private And Personal Use Only ... ... azuddha bhamanA avaguNu. azuddha bhasma khAvAthI thaelA vikArAnI zAMtinA upAya. cAMdInI bharamanAM anupAna : ... ... ... : ... *** pR. : 4 39 " "" 45 .. 29 47 " 49 50 .. " 51 wr para .. trAMbAnI zudhdha bharamanA guNa. trAMbAnI azudhdha bhasmanA avaguNu. tathA tethI thaelA vikArAnI pa zAMti, pura .. 13 54 33 "" 15 21 pa pa 157 2# ,, to 13
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : : : : : : anukramaNikA ( 7 ) viSaya. kalanI bhasmathI thaelA vikAronI zAMtinA upAya... kaI bhasmanA anupAna. jasadanI bhasma karavAnI rIta. jasadanI zuddha bhasmanA gu9. * jasadanI azuddha bhasmanA avaguNa. ' jasadanI bhasmanA doSonI zAMti. jasadanI bhasmanAM anupAna. sIsAnI bhasma karavAne vidhi. sIsAnI zudhdha bhasmanA guNa. sIsAnI azuddha bharamanA avaguNa. *** sIsAnI kAcI bhasma khAvAthI thaelA vikAronI zAMti. mIsAnI bhasmanAM anupAna. loDhAnI parIkSA. DhAnI bhasmano vidhi. loDhAnI zudhdha bhasmanA guNa. leDhAnI azuddha bhasmanA avaguNa. ... kAcI loDhAnI bhasmathI thaelA vikAronA upAya. loDhAnI bhasmanAM anupAna. sevanamAkhInuM zodhana. sovanamAkhInI bhasma karano vidhi. ... sovanamAkhInI zudhdha bhasmanA guNa. * zavanamAkhInI azuddha bhasmanA avaguNa. sovanamAkhInI azuddha bhasmanA khAvAthI thaelA vikAronA upAya sevanamAkhInI bhasmanAM anupAna. * rUpamAkhInuM zodhana. rUpamAkhInI bhasma karavAnI rIta. ... rUpamAkhInI zuddha bhasmanA guNa. rUpamAkhInI adha bhasmanA avaguNa. morathuthuM zodhavAnI rIta. morathuthAnI bhasma karavAno vidhi. ... morathuthAnI zudhdha bhasmanA guNa. .. morathuthAnI bhasmathI thaelA vikAre zAMta thavAnA upAya. morathuthAnI bhasmanAM anupAna. kAMsA tathA pItaLanuM zodhana. For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ( 8 ) anukramaNikAM viSaya. kAMsA tathA pItaLanI bhasma karavAnI rIta. siMdUranuM zeAdhana. siMdUranA guNu. zilAjItanI parIkSA. zilAjItanuM zeAdhana. zilAjItanA guNu. www.kobatirth.org karI pArAnuM zeAdhana. pArAnI bhasma karavAnA vidhi. haratAlanI parIkSA. haratAlanuM zeAdhana. ... ... 82 sAta dhAtuonI bhasme| namaLI zake te tenA badale zuM vAparavu'? 82 pArAnA sarakAra. azudhdha gaMdhakanA avaguNu. gaMdhakanAM anupAna. hiMgaLAkanI parIkSA. hiMgaLAkanuM zeAdhana. hiM gaLeAkanI bhasma karavAnA vidhi. zudhdha hiMgaLAka tathA hiMgaLAka bhasmanA guhyu. azudhdha hiMgaLAkanA deSa. hiMgaLeAkanA deSanI zAMti. hiMgaLAkanAM anupAna. atrakanuM zeAdhana. abhrakanI bhasma karavAnI rIta. abhrakanI zudhdha bhasmanA guNu. abhrakanI azudhdha bhasmanA doSa. abhrakanI kAcI bharamanA daiSAnI zAMti. abhraka bhasmanAM anupAna. ... ... ... Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ... ... ... pArAnI zudhdha bhasmanA guNu. pArAnI azudhdha bhaSmanA avaguNa. pArAnI kAcI bhasmathI thaelA vikArAnI zAMti. pArAnI bhasmanAM anupAna. ... uparasanAM zeAdhana mAraNu guNuA guNu vikArazati ane anupAna. gaMdhakanuM zeAdhana. zudhdha gaMdhakanA guNu. ... :: ... For Private And Personal Use Only ... ... ... ... ... ... ... : ... : : :: ... : ... Ye. :: ... .. 39 . 23 39 2: 4 "" 85 Ta .. ^? ce . .. " "" .. "" 2 34 .. K3 >> 94 " . 37 35
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 0 0 anukramaNikA, viSaya. puSTa. haratAlanI bhasma karavAnI vidhi. ... haratAlanI zudhdha bhasmanA guNa. kAcI haratAla bhasmanA nI zAMti .. haratAla bhasmanAM anupAna. maNuzilanuM zodhana. zudhdha maNazinA guNa. azudha maNazilanA doSa. maNazilanA vikAronI zAMti. maNazilanAM anupAna. suramAnI parIkSA. suramAne zodhavAnI rIta. zudha suramAnA guNa. suramAnAM anupAna. vaju mAravAnI rIta. vajU-hIrAnI bhasmanA guNa. hIrAnI azudha bhasmanA doSa. hIrAnI bhasmanA denI zAMti. hIrAnI bhasmanAM anupAna. pravALAMnI bhasmano vidhi. pravALAMnI zudhdha bhasmanA guNa. pravALAnI azudhdha bhasmanA doSa. pravALa bhasmanAM anupAna. 107 navajAtinAM viSenAM lakSaNe. ... 108 hAridraka, sakatu, pradIpana, sArASTika, eNgi, kALakUTa, hAlAhala ane brahmaputranAM svarUponI oLakhANa tathA utpatti sthAna. 108 viSanA varNa bheda, viSanA doSa ane guNe. - 11 viSanA dAnI zAMti. vachanAganAM anupAna. upaviSenA bheda, guNa deSa ane zAMti. AkaDAnA guNa ane doSa. dhaMtUrAnA guNa de. vaDhavADIAnA guNa deSa. karanA guNa deSa. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : 104 106 110 For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 126 127 128 (10) anukramaNika, viSaya. pue. caNoThInA guNadoSa. 118 aphINanA guNa doSa. tharanA guNa doSa. nepALAnuM zodhana. nepALAnA guNa doSa. jhera kocalAnuM zodhana tathA tenA guNa deSa. punaH aphINanA guNa deSa. haraDenA guNa ane anupAna. gaLAnA guNa ane anupAna. keTalA rogo upara dUdhanuM anumAna guNa hArI che? 123 triphaLAnA guNa ane anupAna. sADInA guNa ane anupAna jaLabhAMgaranA guNa ane anupAna. .. keTalAka rogo upara sAmAnya prakAre ApavA yogya anupAna anupAnane saMkSepa vidhi. ... vistAra sAthe anupAnanuM vivecana. . . 28 viSa bheda prakaraNa sthAvara tathA jaMgama viSanAM sthAnonI saMkhyA. ... 134 rasthAvara viSa khAvAmAM AvyAthI thatAM cihe tathA jhADanA mULa, pAna, phaLa, phula, chAla, rasa, dUdha ane dhAtu tayA upadhAtunA khAvAthI thaelAM viSanAM cihe. kaMdaviSanAM cinaha tathA saMkhyA ane kaMda viSanAM lakSaNo. viSonuM mAraNa. ****** 137 viSa sevana karavAne vidhi. viSanI adhika mAtrA khAvAthI thatI hAni. *** 138 zudhdha sthAvara viSanA guNa. *** 138 azudhdha sthAvara viSathI thatA rogonI saMkhyA. duSTabudidathI jhera khavarAvyuM hoya tene pArakhavAnI sahelI rIta , jagama viSanAM lakSaNo. *.. 140 bhogImaMDaLa-rAchalAdi sApa karaDayAnA viSanI oLakhANa. , keye kaye ThekANethI sApa karaDayo hoya to jIvavAnI AzA choDI devI? ,, prANahara-jherI uMdara karaDayAnAM lakSaNa ... ... 11 kAcaMDo, viMchI, DeDakuM, mAchalAM, jaLa, garoLI, kAnakhajUro, maccha 2, bhamarA, marI, ane madhamAkhI vagere jherI jaMtuo karaDayAM che 135 1 36 For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . 144 anukramaNikA, (11) viSaya. ya tenI oLakhANa. siMha, cItaro, varU vagere karaDayAM hoya tenAM lakSaNa. haDakAyu kutaruM karaDayAnAM lakSaNa. lUtA-mAMkaDI vagerenA viSanA lakSaNo. ... sthAvara tathA jaMgama viSenA upAya. . sthAvara viSanA vizeSa upAya tathA lepa. judAM jAdAM sthAvara vinA upAya, aphINanA viSanAM lakSaNa. aphINanA viSanA upAya. dhatUrAnA viSanAM ciha tathA upAya somalanA viSanAM ciha. tathA tenA viSa nAzaka upAya. .. Dhorane somalanuM jhera caDayuM hoya tenA upAya. 17 bhAMga, kaNera, jheracalAM, nepALa, bhilAmA, AkaDo, caNoThI, kaucAM ane sopArInA viSanA upAyo. .. jaMgama viSaH upAya, jherI uMdara karaDayAnA viSanA upAya. khaDamAMkaDI, kAnakhajurA, lUtA, madhamAkha, jamarI, mAchalI ane DeDakAnA DaMkhanA upAya. ... 151 garoLI, jaLo ane kAcaMDa karaDayA hoya tenA viSanA upAya. 152 haDakAyA kutarAnuM jhera maTavAnA upAya *** * * kAcanI bhUkI tathA gyAsaleTanA viSanA upAya. ... 153 ajIrNanA bheda tathA pratyeka vastunAM acharaNanA upAya. 112 146 *** 147 paTela. haragoviMdadAsa harajIvanadAsa pustakavALA. The. traNadaravAjA. amadAvAda. For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (12) sucIpatra, vaidyakanAMpustako mULasahita gujarAti TIkA. pustakanAM nAma. kI, rU. A. 8, 3. A. ? anupAtALa ,--0 0-2 2 mAvAira muLa sahita gu. TIkA. 1ra-0 1-0 2 zAtihitA muLasahita gu. TIkA. 3-0 0-6 4 madhavanA muLasahita gu. TIkA. 1-8 0-2 1 mRta muLasahita gujarAtI TIkA, 0-6 0-00 d ropavarati dinacArya rAtricaryA) , 0-8 0-gA 7 rAdhA hatA muLasahita gu. TIkA. 3-0 -3 8 nighaMTuratA (madana pAlana ) mu. gu. 1-0 0-2 1 vAlIzAna muLasahita gujarAtI TIkA. 0-4 -vA 20 zArIraane vedaka DA. tribhUvanadAsa kR) 1-0 1-0 22 vana muLasahita gujarAtI TIkA. 0-8 0-1 12 caryAsudhAkara dinacaryA rAtricaya vIgere) 0-3 0- Ayurveda mubAra muLasahita gu. TIkA. 1-0 -2 4 tha tA muLasahita gu. TIkA 1-8 9-3 vaidyavaMma muLa sahita gujarAtI TIkA. 0-8 -1 26 amRtasAgara gujarAtI bhASAMttara, 2-8 0-3 17 AryabhiSaka hIMdustAnane vidyarAja) saM. 8-0 0-12 28 vyAdhi vinAsa ne dardIne dosta. 0-12 0-1 21 vaidyami manovijJAna muLa, gu, 012 0-1 20 Arya auSada (dAkatara virajIjhINAkRta gu.3-8 0-4 26 vAvAra yAhAkuma muLata gu. TIkA, 0-8 0-1 22 anupAna nArolAnata bhA, TI 1-0 0-2 23 nainasukhabhASAmA. 0 4 0-ga 24 amRtapAta mA. 2-8 0-4 25 yogaciMtAmaNi bhASATIkA. 1-8 0-2 26 vAgbhaTTa bhASATIkA. 27 zAyara atikAma mArI. 3-0 0-2 For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI Ayurveda sudhAkara. // athadvitAyAkalAprArabhyate // navA zrImaithilI kAMtaM rAmaM rAjIvalocanaM // bhavAtaMkaharaMvakSyeruk parIkSAMsuvistarAm // 1 // have khIjI kalA prAraMbha karIe chie te emake janakarAjA vaivAya che tenI kanyAnA patI kamala nayana sa'sAra rAga nAzaka zrI rAmane namaskAra karI vistAra pUrvaka rAgeAnI parIkSA kahuM chuM. / / 1 / / // athooigaparikSAmAda // // taMtravAmaTagAr darzanasyarzanapraznaiHparIkSetA'rogiNaM // roganidAnaprAgrUpalakSaNopazayAptibhiH // 1 // paribhASA kahyA pachI have rAgI ane rAganI parikSA kahie chie tyAM vAgabhaTa kahe che. darazana sapI ane prazna karIne rAgInI parIkSA karavI temaja nidAna pUrva rUpa lakSaNa upakSaya ane Apti karIne rAganI parIkSA karavI tyAM darzana karIne kAsa kuSTha prameha sa Mgra dguNI vigere rAgAmAM ka Nu vIrya sUtra ane maLa vigerenA pILA rAtA vigere ra MgA joine tathA zarIranI kRzatA vigere joIne sAdhyAsAdhyanI parIkSA karavI saparza karIne eTale jvara gukSma aM iva dadhi nAbhibhraMza vigere regAmAM hAyanI nADI zarIranI zItaLatA uSNatA vigere tathA peTamAM TakaTALIne parIkSA karavI. prazna karIne peTa mastaka vigerenuM zuLa arUci regenuM nidAna svama vigere regIne puchIne parIkSA karavI ethI sAdhyA sAdhyanI parIkSA sArI thAya che temaja nidAna je rAganuM Adi kAraNa eTale je mahAra vihAra karavAthI roga utpanna thAya che, pUrva rUpa eTale rAganuM atrasiddha kricita cinha lakSaNa eTale je pUrve rUpa aprasidgha cinha hoya te| teja prasidgha cinha yukta thayA te lakSaNu upazaya eTale A a For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 2 ) nADIzAnataraMgiNI. hAra vihArathI sukha thAya che AthI nathI Apti je vAtAdi doSonI saMprApti e pAMca prakAre karIne roganI parIkSA karavI. 2 che maradvAMgAdisaMhitAyAM che darzanasparzanapraznaHsaMparIkSetarogiNaM // rogAMzvasAdhyAnizcityatatobhaiSajyamAcaret // 2 // drshnaannetrjivhaadeHsprshnaanaaddikaaditH|| praznAdUtAdivacanairogANAMkAraNAdibhiH // 6 // bharadvAja saMhitAmAM bharadvAja rUSie paNa kahe che ke darzana, sparza ane prazna karI sArI rIte rogI ane rAMganI parIkSA karavI pachI sAdhya nizcaya karI auSadha upAya karavA . 2 che tyAM netra chemahA vigere zabdathI malamUtrAdikanI paNa jaIne parIkSA karavI, A darzana karIne parIkSA che. nADI vigere hAtha lagADIne parIkSA karavI. A sparza parIkSA che dutAdikanA vAkaya ane roganA u. tpatti kAraka AhAra vihArAdika pUchIne parIkSA karavI eTale A roga thavA vakhate zuM karyuMtuM zuM khAdhuMema pUchIne parIkSA karavI A prazna parIkSA che. te 3. athasparzaparIkSAsunetraparImAha . zivasaMhitAtaH // netrasyAptavanAduruMdhUmravarNatathAruNaM // koNaMgataMpraviSTaMcatathAstabdhavilokanaM // 5 // - have sparza parIkSAmAM prathama ziva saMhitAthI netra parIkSA ke hie chie-vAtarogathI netra rUkSa dhumADA jevA raMganuM tathA lAla eka koNAmAM gaela jevuM aMdara vezaleluM jevuM ane eka sarakho joI rahe che evA lakSaNa thAya che. e pache hridraakhNddvrnnvaarktvaahritNtthaa| diipdvessiisdaahNcnetrsyaapsittkoptH||6|| pitta kopathI netra haLadaranA kaDakAnA raMga jevA athavA lAlA kiMvA lIlA thAya che dIvAne joI zakatA nathI ane dAha cuta thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. (3) cakSurbalAsabAhulyAsnigdhasyAtsalilaplutaM // tathAdhavalavarNaMcajyoti-naMbalAnvitaM // 7 // kapha kopathI netra cIkaNuM pANI bharelA raMgamAM dhoLA tejahIna ane balAtkAra karIne jove che. je 7 | netraMdidoSabAhulyAtsyadoSaddhayalakSaNaM // tridopaliMgasaMghenatanmArayatirogiNam // tridoSadUSitaMnetramaMtarbhugnabhRzaMbhavet // triliMgaMsalilaplAviprAMtenonmIlayatyapi // 9 // be denA kopathI netra be doSanA lakSaNa yukta hoya che-traNa dezanA kopathI traNe deSonA lakSaNa yukata aMdara ne atize verAyelA pANI bharelA ane eka bAjuneja ughaDe che te tridoSa duSita netra thI rogI mAre che. te 8 | athajivhAparIkSA // zAlapatraprabhArUkSAsphuTitArasanAnilAt // raktAzyAvAbhaveptittAlipsA dhavalAkaphAt // paridagdhAkharasparzAkRSNAdoSatrayAdhike / saivadoSaddhayAdhikyedoSaditayalakSaNA // 2 // have jivA parIkSA kahie chIe vAta rogathI chaba sAganA pAMdaDA jevI kharakharIta rUkhI ane phATelI hoya che. pitta rogathI lAla ane lAla pIlI kALI mizrita raMganI, kaphathI lipelelI olI ane dhelI hAya che tridoSathI balelI jevI kharekhara kALI hoya che teja be dezanA kopathI be deSa lakSaNa yukata thAya che. 2 __ athamUtraparIkSAmAhabharadvAjasaMhitAta: pathyaMbhuktavataHsAyamapItAMbornizAtyaye // akRtastrIprasaMgasyA'pItamadyasyasUdite // mUtraMkAcamayepAtrezubhradhRvAcatatkSaNaM / For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (4) nADIjJAnataraMgiNI. pazyedvarNatumUtrasyatatodoSAnavinizcayet // doSakopaMvidikhAcasAdhyekarmasamAcaret // cirakAlaMsthitemUtradoSajJAnaM bhavennahi // 3 // have bharadvAja saMhitAthI mUtra parIkSA kahie chie. te emane je manuSya sAMje panya bhojana karyuM che ane rAtanA aMtamAM pANI na pIdhuM hoya temaja strI prasaMga na karyo he jo strI heya te purUSa prasaMga na karyo hoya, ane madirApAna na karyo hoya evA manuSyanu mUtra savAramAM ja zuddha ghaLA kAcanA pAtramAM dharI turataja mUtrane raMga joI vAtAdi dene nizcaya kara ema deSa kopa ja sA dhya hoya te auSadha karavuM ghaNIvAra sudhI mUtra rAkhavAthI raMga pharI jAya che tethI doSa kepa jJAna hetuM nathI. 3 rukSenIlAruNaMvAtApittAtpItAruNaMbhavet // .. pItaMpittAtikopesyAdathavAkaTutailavat // saphenaMcaghanaMsnigdhaMzaklaMsyAtkaphakopatraH // kRSNarUkSetridoSesyAnmizremizravinirdizet // raktavarNazvetAditimAhuHpurAtanAH // 5 // A vAta rogakI sUtra rekhuM ane nIla niti lAla hoya che pittathI pIlAsayukta lAla thAya che pitanA ati kapathI pIluM athavA sarasiA tela jevuM hoya che. kaphanA kopathI pheNayukata gADuM cIkaNuM ane dhaLu hoya che; tridoSa rogamAM kALu ane rUkhuM hoya che be deSa milavAthI be maLelA raMganuM hoya che. lohInA bigADathI lohI jevuM ja rAtu hoya che ema prAcIna vaidha loka kahI gayA che pache sauvIrasadRzaMvApimAtulaMgarasaprabhaM // pAnIyenasamaMmUtramapakkarasatobhavet // 6 // yasyecurasazaMkAzaMmUtranetrecapiMjare // rasAdhikyavijAnIyAnirdizettasyalaMghanaM // 7 // raktamachaMjvarAdhikyemUtradhUmratuvAbhavet / For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIzAnataraMgiNI. (5) vAtajvarasamudbhUtaMmUtraMkuMkumapiMjaraM // 8 // paittikepItamacchaMcaghanazvetaMkaphajvare // mizritaMmizradoSotthenAnAvaNaMtridoSaje // 9 // apakava rasa (rasANuM) thayA chatAM mUtra kAMjI jevuM, bijerAnA rasa jevuM ane pANI jevuM thAya che. jenuM mUtra seraDInA rasa jevuM chatAM netra pILAM hoya che tene rasAdhikya thayuM che ema jANa tene eTale te rogIne maTADavAne lAMdhaNa karavA kehevuM arthata lAMghaNo karAvavI vArAdhiya thayo hoya to mUtra lAla ane svaccha athavA dhUma varNanuM paNa hoya che. vAta jvarathI pIDAyelA rogInuM mUtra kemaranA raMga jevuM pILu hoya che. pittajavaranA rogInuM mUtra kaMIka rAtuM ne kAMIka pILAzavALuM che, kapha javarathI pIDita rogInuM mUtra zveta raMganuM ane jarA jADuM hoya che, paNa je mizra vara heAya che to mizra varNanuM mUtra hoya che, ne vaLI je trIdeza thayo hoya te temAM aneka raMganuM mizraNa hoya che. je 8 // anyaccAnyayArItyA // muhUrttadvitayezeverAtraudyovicakSaNaH // utthApyarogiNaMyuktyAmUtrotsagaMtukArayet // 10 // AdyAMdhArAMtathAcAMtyAMtyattkAmadhyAsamudbhavaM // mUtraMkAcamayepAtrezubhredhRvAparIkSayet // 11 // kAMsyajetyathavApAsUryarazmaunidhAyaca // tailabiMdukSipettatratRNonAdAyayuktitaH // 12 // vikArAntailabiMdozvadRSTvArogAnvinizcayet // tAnahaMsaMpravakSyAmizRNukhaMsusamAhitA // 13 // manyazati bhUtra parIkSA cAra ghaDI rAtrI rahe te vakhate rogIne vadhe uThADI mUtsarga karAve. prathamanuM ane pAchaLanuM mUtra tyAga karI madhyamAM thayelA bhUtrane eka vize sApha kAcanA pAtramAM jhIlI laI parIkSA karavI, ane For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. thavA kAMsAnA pAtramAM mUtra jhIlIne sUryanA kiraNamAM rAkhI temAM, te. lamAM zALA boLI eka TIpU nAMkhI te tela bindunAM lakSaNa joI rogInI parIkSA karavI. te lakSaNa have AgaLa kahiye chiye. 13 vartulaMmaMDalaMpadmavINAchatraMcakuMDalaM // cAmaraMcaMphalaMzaMkhamUtratailasyarogiNaH // vikRtausatijAyaMteyadAkAreNatacchubhaM // 14 // vRzcikAhivitAnAnivRSakUrmahalAnica // biMdurUpaMnarAkAraMvAnarAkAramevaca // 15 // pakSizUkarapaMcAsyazastrAstramuzalAnica // vikRtausatijAtAnijAbariSTaMtadAdizet // 16 // mUtra upara nAMkhelA tailanuM bindu vartula, maMDala, kamala, vINA, chatra kunDala, cAmara, phala, ane zaMkha ityAdinI AkRti jevuM thAya to te zubha meTase sAdhya / / Myo . vIchI, sarpa, bha75, 6, kAcabo, haLa sarIkhuM athavA te je biMdu ne biMdu ja rahyuM te e. Tale tenI AkRtimAM koI pheraphAra na thAya to kiMvA manuSya vAnara, pakSI, Dukkara, siMha, zastra, astra, muzaLa sarikhI AkRti sarakhuM thAya to azubha che ema jANavuM. te 16 che // anyacca // tailabiMduyadAmutrepurvAzAMpratisarpati // aarogytaatdaashiighrdkssinnaashaaNtdaamRtiH||17|| vaarunniimpikauveriimaarogysyaannsNshyH|| dRSTvAcatuHpathAkAraMtadAmRtyuMcanirdizet // 18 // IzAnyAdyAsudikSvevayadAbiMduHprasarpati // muktAvaducchritaMvAsyAdyadAbiMdurnimajati // tadA'sAdhyaMvijAnIyAdyadAchidrAnvitaMbhavet 19 For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. ( 7) kSiptamAtreyadAtailebahuvaMsaMprajAyate // biMdUnAMtatsamesaukhyaMviSametumRtivadet // 20 // anya prakAra, tailanuM bindu pelA khIlelA mUtramAM nAMkhatAM ja je te pUrva dizA tarapha jAya te Arogya thaze, ane je dakSiNa dizA jAya to rogI nizcaya maraze ema jANavuM, ane vaLI je pazcima ane uttara tarapha jAya te rogIne Arogya che ema jANavuM. je mUtramAM telanuM bi6 paDatAM ja cokhaNiyuM thaI cAre dizAmAM jAya to mRtyu che ema jANavuM, je IzAna, nairUtya, vAyavya athavA Aneva dizA tarapha prasare to athavA motInI peThe UMcuM rahe athavA to te mUtramAM DubI jAya tathA chidra paDe to asAdhya che ema jANavuM, vaLI telanuM bindu mUtramAM nAMkhatAM ja ekanA aneka bindu samapaNe thAya, to e ane vizamapaNe thAya to nizcaya mR. 7 jANavuM. 20 che che atha marakSAmAM vAtebaddhaMdhUmravarNarukSaMcApimalaMbhavet // pittepItaMcazithilaMzvetaMcabahulaMkaphe // 21 // mizritemizravaNasyAtkRSNamevatridoSake // atikRSNaMyAtipItamatizvetaMsacaMdrikaM / / atiraktamatyuSNaMcamalaMsyAnmRtyavenRNAM // 22 // - have mala parIkSA kahIe chIe. have mala parIkSA kahiye chiye-je vAta roga thayo hoya te rogIne mala che jhADo ) ghaTTa, rUkSa ane dhumravarNa vALo hoya che. pitta roga hoya to pIno ane zithila thAya che, je kapha roga hoya to dhoLo ane puSkaLa thAya che, je mizrita dela yukta rogI hoya te mizrita varNanA thAya che. ane je trideSa thaye heya te kALA raMgane thAya che. vaLI je ati kALo ati pILo, ati gheLo, ati lAla ane ati uSNa chatAM kicita caLakATa mAratA hoya to te mR karanAra che. 22 For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 8 ) nADIjJAnataraMgiNI. // atha rasaparikSAmAha // rasovAtAtkaSAyaHsyAllavaNazcapaTIyasi // pittAtittaH kaTuzvAmlaHkaphAtsvAduH paTurbhavet 10 tridoSesarva liMgaH syAtkaSAyazcAgnimAMdyake || ajIrNaprabhaverogesyAdrasoghutasannibhaH // 11 // have rasa parikSA kahiye chiyeH--vAta rAgathI pIDita manuSyanuM mukha tUrUM athavA khArUM heAya che; pittarAgInuM tIkhuM, kaDavuM ane mAhuM DAya che; ka rAgInuM mukha mIThuM ane khArAzavALuM hAya che; tridAyavALA rAgIne uparanA sarva cinha thAya che. ma dAsI thaye| hAya te mukha tUfe ane ajIrNa thayuM hAya te ANe thI khAdhA jevu... mukha 24 4. // atha nAsAparikSAmAha // zuSkAnAsAmarutkopecoSNApittehimAkaphe || sannipAte bhaveddhakrAsarva liMgAtuvAhimA // 12 // have nAkanI parikSA kahiye chiye:----vAta rAgInuM nAma zuSka ( sU ). pittarogInuM nA uSTya, (); rogInuM TAdu, bhane sa. nipAta rAgInuM nAka vAMkuM athavA upara kahelA sarva prakAranAM cinha vALuM ane TADhuM' hAya che. 12 // atha nADIparikSAyogyovaidyaH // sthiracittonirogazca sukhAsInovicakSaNaH // anattamAdako kAmI lobhakodhamohavAna || tathA'mUtrAdivegIcayogyonADIparIkSaNe // 1 // have nADI parIkSA karavAne lAyaka vaidha kahiye chiyeH--jenuM ci tta svastha hAya te, nirogI, prasanna mukha rAkhI eTele, catura, mAika padArtha bhASA vinAnI, abha pIDA rahita, mola, hAtha, bhoDAthI rahita ane mUtrAdi vegagrasta na hoya evA vaidha nADInI parIkSA karavAne yogya che. // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. (9) // atha naaddiidRssttuyogyorogii|| yaktamUtrapurISasyasukhAsInasyarogiNaH // aMtarjAnukarasyApinADIsamyakparIkSayet // 2 // sdyHsnaatsybhuktsytthaatailaavgaahinH|| kSutRSArtasyasuptasyanADIsamyaGnabuddhayate // 3 // have nADI jevAne yogya rogI ko te kahiye chiye sUtra ane ne maLathI rahita thayelo, baMne jAMganI vacce hAtha rAkhI sukhe beThelA manuSyanI ve nADI jovI, takALa snAna karela, takALa aMgamAM tai. la mardana karela, sudhA vaSAthI piDita, suI rahela evA manuSyanI nADInI parIkSA barAbara thaI zakatI nathI mATe tevA manuSyanI parIkSA na karatAM upara batAvelAyeya manuSyanI parIkSA karavI. che ke // atha nADIparikSAvidhimAha // kUmohidehinAMnAbhAvadhovakonRNAMsthitaH // strINAmUddharvamukhastasyaivajJeyAdakSiNekare // 4 // dharAjtaH-strInRNAMvAmedakSiNecakramAtkare // dRSTavyAdhamanIvaidyairAyurvedavidAMvaraiH // 5 // have nADI parIkSAnI vidhi kahiye chiye manuSyanA nAbhi sthAnamAM phUma sthita che, te purUSane adhomukhe ( nIce rahe che. ane ane urdhva mukhe ( UMce ) rahe che mATe te sUryanI dakSiNa bAjunI nADI jevI yogya che eTale purUSanA jamaNA hAthanI ane strIne DAbA hAthanI nADI jovI evI rIti che. 5 iissdinaamitmyevittaaNguliiNc| bAlenigRhyakaramAmAyanojanasya // puMso'pasavyamapisavyakaraNapazye * mAre jovAmAM hAlanA je strI ane purUSanI nADI juve che te phakta jamaNuM hAyathI ja juve che. atyAra sudhImAM meM koI vaidha evo nathI ke upara pramANe nADI jato hoya. For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) nADIjJAnataraMgiNI. nADIcazazvadapasavyakarAMgulIbhiH // 6 // nAryAstuvAmamapasavyakareNadhIraH / saMgRhyasavyakarakAMgalibhistathaiva // sNspNdtedhmnikaaNvrvnhikRlo| yAvaccatAvadapivaidyavara parIkSet // 7 // evNtrivaarmpikomlvaannibhuuyo| dhRvAvimucyamatimAMzcagadaMvyavazyet // sAcedikaMpatisamAMvararAmavAraM / sAdhyA'nyathAnigaditAdhamanIvasAdhyA // 8 // regInA hAthanA AMgaLAM sarakhAM eTale rogI ghaNI vakhata vighanI AgaLa hAtha zI rIte batAve tethI ajANayA hevAne lIdhe AMgaLAM sIdhAM rAkhatA nathI mATe vadhe te AMgaLAM sIdhAM karIne jarA hAya namAvIne purUSa hoya to tene jamaNe hAtha potAnA hAthamAM - rIne jamaNA hAthanAM AMgaLAMthI nADI jovI, temaja cIne DAbo hAtha pitAne hAthe dharIne pitAnA DAbA hAthanI AMgaLIothI tenI nADI parIkSA karavI; nADI trIsa vakhata dhabakArA mAre tyAM sudhI jevI ne pAchA mukI daIne pharIthI jevI, ne je te nADI trIsa vakhata sudhI barAbara cAle to jANavuM ke rogIne roga sAdhya che. bijI vakhatanA jovAmAM judI judI rIte cAlatI mAlama paDe to roga asAdhya che. // atha nADIgatimAha // srpjlaukaadigtivdNtihibudhaaHprbhNjnenaahiiN|| pittecakAkalAvakamekAdigartitathAcapalAM // 9 // shikhiraajhNskukkuttkpotpaaraavtgmnaaNckphe| baMDeveMdragatitAMvadaMtivaidyAHkAMtakhaMviddhi // 10 // lAvatittiravartIkagamanAcatridoSataH // vA'tivegaMyathAkASTaMkASTakuTaHprakudRti // For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. ( 11 sthitvAsthitvAtathAnADIhyaMgulItritayevahet // 11 // have nADInI gatI kahiye mei-vAyunI nADI sarpa ane jaLe nI gatI mAka cAle che. vittanI nADI kAgaDA, lAvaka ane deDakAnI gatI mAphka cAleche. kanI nADI mera, bataka, cUkaDuM, kabUtara ane pArAvatanI gatI mAka cAleche. jo medamizrita hAyatA didASa mizrita cAle che. dvidoSanI nADI bhAvaka, tittara ane vartikanI gatI mArka athavA lakaDapheADa nAmanuM pakSa jema rahi rahine ati vegathI lADu' phADe che-kApeche te pramANe traNa AMgaLAM nIce thAyache. // athAnyaRSiH sugamarItyAprAha // vAtAvakragatinADIpittAtsyAccapalAtathA || kaphAnmaMdagatirmizrAmatacaivavadAmyahaM // 12 // yAhivakrAcatItrAcamadhyamAtarjanItale // sphuTAbhavatisAnADIvAtapittagadodbhavA // 13 // sphuTAvakrAcamaMdAcamadhyamAnAmikAtale // 'yAbhavetsAhivijJeyAvAtazleSmagadodbhavA // 14 // yAca maMdAtathAtItrA'nAmikAtarjanItale // sphuTAsyAtsAdharAjJeyAkaphapitasamudbhavA // 15 // sarvAMgulitaleyAcasyAnnAnAgatibhirdharA // sphuTAvaisAcavijJeyAsannipAtagadodbhavA // 16 // have bijA RSi nADI jovAnI sugama Iti keheche-vAta nAddii vAMDI yAtreche. pitta nADI yayana yAteche. 6 nADI bhaTTa yAseche. je nADI tIvra vA vAMkI gatIthI tarjanI vA madhyamA AMgaLIonI vacce cAleche te vAta pittanI jANavI, temaja je nADI vAMkI maMda gatIthI madhyamA vA anAmikAnI madhyamAM cAle te vAtanI jA suvI, vaLI je ca cala vA madagatIthI anAmikA vA tarjanI nIce cAle te kak pittanI jAI, ane traNa AMgaLAMnI nIce aneka pra kAranI gatI DhAya te| sannipAtanI jANavI. 16 For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (12) mAjIkAmatakhagaNI. athaanyevaagyriityaanaaddiipriikssaasugmtraamaahuH|| vAtasthAnecayAtIvAvAtapisagadodbhavA / / / maMdAvAtakaphonmizrAmadhyamAdhohinADikA 17 pittasthAnecayAvakrApittavAtagadodbhavA / / maMdApittakaphAtaMkasaMbhavAtarjanItale // 18 // kaphasthAnecayAtIvAkaphapittasamudbhavA // vakrAzleSmamanmizrA'taMkesAnAmikAtale // 19 // kSaNekkAcatIvAcamaMdAcecatrakuvacit // nAnAgatidharAsAsyAtsannipAtagadodbhavA // 20 // yasyadoSasyavahatisthAnenADIvarAnane // saevadoSobalavAnitiprAhurvicakSaNAH // 21 // vaLI bijA RSi anya rItinI nADI parIkSA ati sugama prakAranI kahe che ke -je nADI madhyamA nIce eTale vAtasthAnane caMcala rIte cAle che te vAtapittanI ane maMda cAle te vAtakaphanI. temaja je nADI tarjanI nIce eTale vittasthAnaneviSe vAMkI cAle che te vittavAyunI, maMda cAle te pitakanI, temane anAmikAne eTale kAMsthAnane viSe tivra cAle te kArNavattanI vA vAMkI cAle karuM vAyunI jANavI. keI paLa AMgaLI nIce aneka prakAranI gatIthI cAle tene sabipAtanI jANuMvI paraMtu je deSasthAnamAM cAle te doSa prabala che ema jANavuM. 21 ... // athavizeSamAha // yasyayAprakRtinityAtatsamAnAyadAdharA // tathAbalavatIseyaMgagvihInetinizcayaH // 1 // - je manuSyanI jevI prakRti hoya te prakRtinI mAphaka athavA sadaDha nADI cAlatI hoya te roga rahita che ema jANavuM, jema ke vAta prakRtinA manuSyanI nADI niraMtara vAta pradhAna hoya che paraMtu te nihopa . // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIvAnantaraMgiNI. (13) dIsAmerveginIlamvIkAmakrodhAcaveginI // kSINadhAtozcamaMdAmernADImaMdatarAbhavet // 2 // gurvIkoSNAsradoSeNakSINaciMtAbhayAdbhavet // jIvitajJAmadoSeNavahatyevagarIyasI // 3 // je manuSyane jaTharAgni pradipta che tenI nADI halakI ane zidhra cAle che. temaja kAma vA krodhathI pIDita manuSyanI nADI zIdhra cAle che. dhAtu kSINa vA maMdAgni vALA purUSanI nADI ati maMda cAle che rakata bagaDelA purUSanI nADI kiMcit uSNu ane jaDa-sthira cAle che. citA vA bhayane lIdhe kSINa cAle che. AmavikArathI ati jaDasthir yA cha. 3 // athajvaranADIlakSaNaM // jvarakopenasanIsoSNAvegavatIbhavet // sAmAnyatazcalolAbhivizeSamaparaMzRNu // 4 // vakrAcacapalAzItasparzAvAtajvaredharA // drutAcasaralAdI nADIpittajvarebhavet // 5 // maMdAcasusthirAzItApicchilAkaphajejvara // vssnycplaacaapiktthinaa''shugpittje||6|| ISacadRzyatedRSTayAmaMdApizleSmAvAtaje // sUkSmAzItAsthirAnADIpittazleSmajvarebhavet // 7 // sAdhAraNa sarva jvaranA kopathI uSNatA yukta nADI rahine zIdhra gatImAM cAle che. vAta jvaramAM vAMkI ane caMcala chatAM sparzakAle tahADI mAlama paDe che. pittajavaramAM zIdhra, sarela ane dIrdha mAlama 53. 33012mA bha, sthira, zItala sane sni5 bhAsama 53che. vAta pittajavaramAM vAMkI, kiMcit caMcala ane kaThina hoya che. kaphavAtajavaramAM nADI, kiMcita maMda chatAM tenuM calana netrathI dekhAya che. kapha pitta jvaramAM sUmazItala ane sthira gatImAM cAle che. 7 nADikAsaralAzIghrAsuratAMtebhavedhruvaM // For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (14) nADIjJAnataraMgiNI. malAjIrNenasaivaspaMdatetaMtusanibhA // 8 // maithunane aMte nADI sarala ane zIdhra cAle che. malAchaNamAM taMtU mAphaka bArIka cAle che. 8 vyAyAmebhramaNecaivaciMtAyAMdhanazokataH // nAnAprakAragamanAnADIvaidyarhilakSyate // 9 // ___vyAyAma'-342ta, amana, yintA bhane dhananA zabhA sa. neka prakAre nADI cAle che. huM ajIrNetubhavennADIkaThinAparitojaDA // pakkAjIrNepuSTihInAmaMdamaMdaprakaMpate // 10 // ajINanI nADI kaThina chatAM jaDa hoya che. pAvAjInI nADI puSTIhIna chatAM maMdagatIthI cAle che. 10 vizUcikAgadebhekasaMkramAdhamanIbhavet // pramehepradarerAjayakSmaNikSatakAsake // upadaMzedharAspaMdedgraMthivaccAMgulItale // 11 // vizacikA (paTakI) rogamAM deDakAnI mAphaka cAle che ane prameha, pradara rAjyamA, kSatakAsane upadeza ItyAdikamAM graMthI mAphaka cAle che. // athaprakRtijJAnamAha // sptprkRtyonRnnaaNpRthgdossaitryomtaaH|| trayodaMdaiHsamastaizvabudhairekAprakIrtitA // 1 // tAsvahaMbAMbavImyanazivenoktAHzivAMprati // saMhitAyAMsvakIyAyAMzRNuyattAvarAnane // 2 // have prakRti jJAna kahie chie, -manuSyanI prakRti sAta prakA2nii hAyache; te nIce pramANe: 1. pAta, 2. pitta, 3. 45, 4. pAtapitta, 5. pAta35, 6. 33. pitta, ane 7. sannipAta. A sAte prakRtinA lakSaNo zrI zivajIe potAnI aMhitAmAM pArvatIne kahyA che te huM kahuM chuM te zravaNa karo. 2 For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. adhRtiradRDhasauhRdaHkRtaghnaH / kRzaparuSo'dhamanItivAnpralApI / drutgtirttno'nvsthitaatmaa| viyaticagacchatisaMbhrameNasRptaH // 3 // avyvsthitmtishcldRsstti| maMdaratnadhanasaMcayamitraH // kiMcidevavilapatyanabaddhaM / mArutaprakRtireSamanuSyaH // 4 // je manuSya pairya rahita, jenI mitratA paNa daDha nathI, je kRtagha, kRza, rakSa ane jenI nIti kharAba, puSkaLa bolanAra, utAvaLathI hiMDanAra, bahu pharanAra, jenuM mana sthira nathI, je svamAmAM zramathI A. kAzagAmI, jenI vRtti vyavasthita nathI, jenI caMcala daSTI, jene rana, dhana, ne mitra thoDA hoya, ane jenA bolavAmAM kaMI pramANa nathI evI vRttinA manuSya vAyu prakRtinA che ema jANavuM. 4. medhaaviinipunnmtirvigryvktaa| tejasvIsamiti durnivaarviiryH|| suptaHsankanakapalAzakarNikArAn / saMpazyedapicahutAzavidyudulkAn // 5 // nbhyaatprnnmedntessvmRduH| praNateSvatisAMkhanadAnaparaH // bhavatIhasadA'vyathitAsthagatiH / sabhavedihapittakRtaprakRtiH // 6 // je manuSya pavitra, catura, buddhimAna, himmatathI belanAra te maja tejasvI, raNamAM moTe parAkramI, svapnamAM suvarNa, palAsa (khAkharo ane karNikAra vRkSa, agni, vivulatA, tArAnuM patana jenAra, koI bhaya batAve te namana DarIne namI jAya) karanAra, zatrune zAsana For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (16) nADIjJAnataraMgiNI. karanAra, zaraNAgatanuM rakSaNa karanAra, ane jenI gatI avyathita te manuSya pittaprakRtinA che ema jANavuM. 6. shuklaakssHsthirkuttilaaliniilkesho| lakSmIvAJjaladamRdaMgasiMhaghoSaH // suptaHsansakamalahaMsacakravAkAn / saMpazyedapicajalAzayAnmanojJAn // 7 // rktaaNtnetrHsuvibhktgaatH| snigdhcchviHskhgunnoppnnH|| kleshkssmomaanyitaaguruunnaaN| jJeyobalAsaprakRtirmanuSyaH // 8 // jenAM netra dhoLAM, jenAM keza majabUta ane kALA bhramara jevA, je dhanavAna che, temaja jenA zabdo megha, mRdaMga ane siMha pramANe gaMbhIra hoya, je svapnamAM kamala, haMsa, cakravAka pakSiyukta manahara jalAya ItyAdika jenAra, jenI netrabAju rAtI, jenuM zarIra suMdara ne kAnti yukta, ane je satvaguNI, kaleza sahana karanAra ane gurUbhakata eTalAMnI kapha prakRti che ema jANavuM. 8 dvayotisRNAMvApiprakRtInAMtulakSaNaiH // jJAbAsaMsargajAnvaidya prakRtIrapidarzayet // 9 // viSajAtoyathAkITonaviSeNavipadyate // tadvatpakatayomatyazaknuvatinabAdhituM // 10 // je manuSyanI be athavA traNa prakRtinA lakSaNo mizrita thatAM maLe tene te pramANe mizra jANavI. jema viSamAMthI utpanna thayela kaDe viSathI marato nathI tema je manuSyanI jevI prakRti paDI che tevI prakRtithI tene kaMI IjA thatI nathI. 10 prkRtervytyyoysyvrnnsycvytikrmH|| akasmAdya kRzaHsthUlaHsthUlazcApikRzobhavet // For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. paddhirmasainaroyAtipaMcakhaMsahariMbhajet // 11 // narANAMpAdatazcorddhanArINAMmukhatasvadhaH // zothaHsarpatitaurAmabhajetAMnAnyamauSadhaM // 12 // bavhAzIkSIyamANoyomadhyazothItuvAbhavet // narovApyathanArIvAbhajedrAmanacauSadhaM // 13 // zItedehebhavetsvedolalATecAtipicchilaH // kapha kaMThagatoyasyatasyapuNyamahauSadha // 14 // rAtraudAhAdivAzItaM bhavedyasyAruNaudRzau // vihAkRSNAkharasparzAdAnamevatadauSadhaM // 15 // nidrAnAzAdistaMbhoviSTaMbhogauravA'rucI // aratirbalahAnizcayasyatasyauSadhaMhariH // 16 // je manuSyanA varNa ane prakRti akasmAta badalAya temaja stha la chatAM akasmAta daza kiMvA daza chatAM rathala thAya to te cha mahine maraze ema jANavuM; te mATe teNe aharniza harismaraNa karI levuM. purUSanA pagathI UMce ane strInA mukhathI nIce temaja strInA kivA purUSanA madhyabhAge je sejo Ave to kiMvA bahu ahAra karatAM paNa divaso divasa kSINa thatA javAya to teNe rAmanAma sivAya bIjuM kaMI paNa auSadha karavuM nahIM. jene deha zItala thaine saga parazevAnA jheba Ave to-ane vaLI, tenA kapALa upara parasevAnA jheba ane tenA kaMTha paryaMta kapha Ave to samajIne puNya karAvavuM eja uttama auSadha; temaja jene rAtrIe dAha thAya, ne divase hATa vAya athavA DeALA rAtA thAya, jIbha kALI ane kharabacaDI thAya tene dAna eja auSadha. temaja nidrAno nAza, hRdaya jaDa, malane avarodha, jaDatva, arUcI cena vinAne, balahAni vigerene jene vikAra hoya tene harinAma smaraNa sivAya bijuM auSadha nathI. 16 1 * keTalAMka darada evAM hoya che ke, jeno upAya kara samajaNa paDato nathI, tethI graMtha kartiAno e mata haze paNa kharuM to eTaluM ja che ke, jema bane tema rogIne bacAvavA mATe tAtkAlika rogane bhaTADanAra upAya karavA pAchA haThavuM nahIM abhA, kartA For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 18) nADIjJAnataraMgiNI. saumyAdRSTirvadaticakalaMhastapAdausadoSNau // svalpodAhaHsurasavadanaMkomalAyasyajivhA // naasaashvaasNvhtisrlNkhedhiinojvrosau|| sAdhyorogIbhavatiniyataMyasyanidrApikAle 17 nISTi sAmya, 25STa za56, , 55 sa! 6595 2165. dAha, mukhavAsa svAda, jIbha komala, jeno zvAsa nAkathI barobara cA. le che, dhAma rahita javara jene che ne nidrA kAle jene barobara nidrA Ave che A vigere guNo jenAmAM hoya te rAgI sAdhya jANo. 17 // athasAdhyAsAdhyavicAramAha / / dharAcedekayAgayAtriMzadvAraMkaresphuret // tadAsAdhyAMvijAnIyAdanyathAvanyathAvadet // 1 // atimNdaatisuukssmaacsthikhaavidyudivaijte|| caMcalAzItalAvApinADIpaMcavakAriNI // 2 // sthAnAtsthAnaMvrajanvApinAnAgatyaikadezake // spaMdennADItadA'sAdhyamAsmRtAmunipuMgavaiH // 3 // // atravizeSaH // pUrvamAyostatauvAyoHzleSmaNazcatatovrajet // sthaanNnaaddiikmaanmNdaakdaaciccaapiveginii| 4 / sUkSmAvAcakrarUDhevasvasthAnaceddharAvrajet // tadApimunayaHprAhu saadhykhvickssnnaaH||5|| have sAdhyAsAdhya vicAra kahiye chiye-je nADI ekaja gatamAM trIza vakhata ekaja sthAnamAM pharake--dhabake to sAdhya, ane nA nA gatIthI cAle to asAdhya, atimaMda kivA ati sUkSma ane thavA rahi rahine vijaLInI mAphaka cAle athavA caMcala thaI zItala thaI athavA eka sthAna mukI bije sthAne jAya to athavA ekaja For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. (22) sthAnamAM rahi ne nA gatithI cAle to te asAdhya. have temAM vaLI vizeSaH-prathama sparza veLA pittasthAnamAM, tyArapachI vAtasthAnamAM, tyArapachI kaphasthAnamAM, AvA kramathI nADI cAle ne kadI maMda, zIdhra athavA sUkSma cAle; athavA nADI potAnA sthAnamAM cakra upara beThA pramANe bramaNa thatI bhAse to asAdhya che ema jANavuM nahIM. zIghrAnADImalopetAmadhyAnhe'misamoThvaraH // shiitlaavaabhvettsydvitiiydivsemRtiH|| 6 // je manuSyane adhyAtvakAlaneviSe agni samAna jvara Ave, jenI nADI malayukta chatAM zIdhra gatIthI cAle, athavA zItala thAya to te bIje divase mRtyune pAme. 6 kaphaparitakaMThasyasoSNAsarpaivAzugA // asAdhyAvAkare'dRzyAvikAsitamukhasyaca // 7 // tIvrakhaMdadhatIyAgrekadAcicchItalAbhavet // yasyasyAtpicchilaHkhedaHsaptarAtraMsajIvati // 8 // agrenADIyadAnAstimaMdamanyatrasarpati // trirAkRtitasparzayamaMtarima / 1 / deheshaityNmukheshvaasonaaddiitiivraavidaahinii|| yAmAIjIvitaMtasyatRSAhikAvatopica // 10 // jeno kaMTha, kaphathI bharyo hoya, jenI nADI uSNa ane sarSanI gatI mAphaka vegathI cAlatI hoya to te asAdhya che ema jANavuM. jenI nADI agrabhAge zIdhra ane zItala cAlatI hoya ane cIkaNo parase nikaLato hoya to te sAta divasa sudhI ja bacaze ema jAsuvuM. jenI nADI agrabhAge mAlama paDatI nathI ane bijA bhAgamAM maMda cAle, athavA mAMDe UMDI rahine bahAra zvAsAdika upadrava cakra upara koI bese ne jema cAke caDhe tema nADI pitAnA sthAnamAM cAke caDhe to. nADI jotAM vaidya rogIne hAtha jhAlI tapAsatI vakhate nADI DubI gayelI lAge te. For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (20) nakazAnataoft. thAya to te traNa rAtrI sudhI rahine mRtyu pAme, ane jeno deha zItala, mukhathI zvAsa, nADI, dAyukta ane tIvra hoya che athavA ta. vA ane gucakI-vAdhaNathI pIDita hoya to te ardha prahara sudhI ja che. te 10 che himavacchItalAnADIjvaradAhenatAMpinaMH // tridossvibhjtomRtyurevdintryaat||11|| khasthAnavicyutAnADIyagradAvahativAnavA // jvaalaachRdyetiivaatdaajvaalaavdhisthitiH|12 je manuSya javaranA dAha vaDe karIne tapta che vA viSayukta che, evA manuSyanI nADI baraphanA jevI TADhI hoya to te traNa divasamAM mRtyune pAme. jenI nADI svasthAna mukIne cAle athavA cAle ja nahIM ane hRdayamAM atyaMta dAha hoya to te manuSya, dAhanI zAnti sudhIja rahe. me 12 aMguSTamUlamArabhyasArddhaddhayaMgulatobahiH // yadAnADItadAtasyayAmArddhanamRtirbhavet // 13 // bhArapravAhamU bhyshokprmukhkaarnnaannaaddii|| sNmuuchitaapigaaddhNpunrpisaajiivitNdhtte||14|| bhUtAvezayutasyApinaSTazukrasyanADikA // tridoSagamanAcApisUkSmApyevanamRtyudA // 15 // jenI nADI aMguSTa mUlathI aDhI AMgaLa AgaLa cAlatI hoya te ardha praharamAM mRtyune pAme che, paraMtu jo bhAra upADavAthI, athavA mUrcchA, bhaya, zeka ItyAdika kAraNothI upara pramANe nADI cAlatI heya te tenA mRtyu mATe bhIti rAkhavI nahIM, arthAt upalA kAraNa thI je upara kahyA pramANe nADI cAlatI hoya to tene kaMIpaNa harapta thavAnI nathI ema jANavuM. jene bhUta-*brAMtI lAgI hoya, * pachI te regI moDe vehelo mare tene kaMI niyama nathI. ja bhUtane zAMti tarIke bhASAntara kartAnuM mAnavuM che. graMthamAM bhUtanI gaNanA che. For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIzAnataraMgiNI. (21) athavA dhAtu kSINa hoya jenI nADI tridoSa yukta sUkSma paNa cAlatI hoya te paNa tene mRtyune ya nathI. 15 khasthAnahInAzokenahimAkrAMtecanirgadA // yadbhavenizcalAnADInobhayaMtatrakiMcana // 16 // stokaMvAtakaphauyatrapittaMvahatidAruNaM // pittasthAnavijAnIyAttadAbhaiSajyamAcaret // 17 // khasthAnacyavanaMyAvaddhamanyAnopajAyate // tatsthacinhasyasabepinAsAdhyasamitIrItaM // 18 je nADI roga vinA zaka kiMvA tahADhanA pagathI sthAnabhraSTa thaIne nizcala thaI hoya, to paNa tenI bhIti nathI. je nADImAM vAta ane kapha kamI chatAM pitta svasthAmAM prabala hoya to te rogIne - Sadha ApavuM. nADI videSayukta chatAM paNa te jyAM sudhI teNe potAnuM sthAna mukyuM nathI tyAM sudhI te asAdhya che ema jANavuM nahIM. 18 // athAhAravazAnnAMDIgatIrAha // kekigAmadhurAhAretiktesthUlAhigAbhavet // amlebhekagatiHkoSNAkaTukairdhamaropamA // 1 // kaSAyekaThinAmlAnAlavaNesaralAgutA // evaMdvitricaturyogenADInAnAgatirbhavet // 2 // dravyaizcamadhurAmlAdyairnADIzItAvizeSataH // kSI restimitavegAcatathAzItAbalIyasI // 3 // dave'tikaThinAnADIkomalAkaThinAzane // dravadravyasyakAThinyekomalAkaThinApica // 4 // have ahArathI nADInI gatI kahiye chiye...madhura bhojana karavAthI nADI meranI mAphaka cAle che tikta bhojanathI thala ane sapanI gatI mAphaka cAle che; amla (khATA) bhajanathI deDakAnI gatI mAphaka ane kiMcita uSNa hoya che; kaTuka bhojanathI bhramaranI gatI For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (22) nAjJAnatail. mAphaka; kaSAya (tarA) bhojanathI kaThina ane maMda cAle che; lavaNa bhojanathI sarala ane zIdhra gatIthI cAle che, temaja be, traNa, cAra ItyAdika mizrita rasa yogathI nA nA prakAranI gatIthI cAle che. mane dhura ane amla rasanA bhajanathI zItala nADI cAle che; dUdha khAdhAthI maMda, zItala ane sadaDha cAle che, drava padathI ati kaThina thAya che, kaThina padArtha khAdhAthI komala heya che; ane je padArtha kaThinatA yukta hoya to paNa tethI mizrita gatImAM cAle che. 4. sapiSTaiDadugdhaizvapRthukabhraSTadravyakaiH // sthirAmaMdatarApuSTAguDatailenadhAminI // 5 // kUSmAMDamUlakairmaMdAmASeNalaguDAkRtiH / / zAkaizcakadalaizcaivaraktapUrNevanADikA // 6 // geLa ane dUdha yukta leTano padArtha, pahevAM ane zekelA annanA bhakSaNathI sthira ane atisaMda nADI cAle che, geLa ane tela yukta padArthathI puSTa cAle che; kohoLA ane mULAnA bhakSaNayogathI maMda nADI cAle che; aDada khAdhAthI laguDAkRtimAM cAle che, zAka ane kadali (keLAM) nA yogathI raktapUrNa eTale ki cita uSNa ane jaDa cAle che. I thanArItivAraNamAdA dehinAMhRdayaMdehesukhaduHkhaprakAzakaM // tatsaMkocaMvikAsaMcavataHkuryAtpunaHpunaH // 1 // saMkocenabahiryAtivAyuraMtarvikAsataH // tatonADyAMcalatyasragdharAyAHsphuraNaMtataH // 2 // yathAvINAgatAtaMtrIsarvAnAgAnprabhASate // tathAhastagatAnADIsarvAnrogAnaprakAzate // 3 // have nADInA gatInuM kAraNa kahiye chiye-dehadhArI prANImAtranuM sukhaduHkha prakAzaka hRdaya che, te svabhAve karIne vAraMvAra saMkucita ane praphullita, thAya che. je vakhate zaMkucita thAya che te vakhate vAyu bahAra jAya che ane praphullita thAya che te vakhate hRdayamAM vAyu praveza kare che, teNe karIne ratAbhisAraNa cAlu thaI nADI cAle che jema ke - For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. (23) vINAnA tAra caDAvavAthI sarva rAgane prakAza thAya che te pramANe hatagata nADI sarve regane spaSTa kareche, arthAt sarva rAgane batAvI. Apeche. !! 3 !! kvacidgraMthAnusaMdhAnAtkacitkAlAdijJAnAtaH // atIva sUkSmayAbuddhyAnADIjJAnaM bhavedapi // 4 // tadgurorupadezenatathAdevaprasAdataH // svArjitena capuNyenavinAnaivopajAyate // 5 // yorogiNaHkaraMspRSTvA svahastakSAlayeddbhutaM // sarogAnnAzayetsatyaMpaMkaMprakSAlanAdiva || 6 || nADI jJAna zI rItithI thAyache e vigere... gra thAnuMsaMdhAnathI, kaMI kAlAnuMsaMdhAnathI ane kaI sUkSma buddhinA yeAge karIne nADInuM jJAna prApta karI zakAya che. te jJAna kai gurUnA upadezathI, devanA prasAdathI ane peAtAnA puNya saMcayathI prApta thatuM nathI. je vaidha rAgInI nADI joyA pachI peAtAnA hAtha dheAi nAMkhe teja vaidha rogano nAza kare, jemake: kiccaDathI kharaDAyelA hAtha dhoI nAMkhavAthI sAksvaccha thAya che, tema te vaidha reAgInA rAgane sAk pharI nAMkhe che. have deza kAlAdi jJAna ziva saMhitAmAMthI kahiyeSThime. // pAyeyuvAna ! devadevadayAsiMdhonADIjJAnaM tvayoditaM // kAladezAdivijJAnaM tathAdUtaparIkSaNaM // 4 // zakunAnicazabdAdiparikSAmiharogiNAM // * hAlanA lebhAgu vaidha rAgIne sparza karIne hAtha te dhAtA nathI te nAha te kyAMthIja ! regIne aDyA pachI hAtha ( sAbuthI ) dhAvAnA rivAja Adhunika DAkaTarAmAM che te sAre che. mArA mata evA che ke cepI rogathI pIDita rAgIne aDIne nahAvu eTaluMja nahIM paNa te vakhate peherelAM badhAM lugaDAM dhoi nAMkhavAM arthAta jema bane tema nADI nidAna vagere sparza karma karyA pachI zuddha ane svaccha thaI rahevuM. bhA kattA For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 24 ) nADIjJAnataraMgiNI. veSTAmapicamAM brUhirogajJAnAyasAMprataM // 5 // zrI za'karane pArvatI pUche che ke.-he deva deva dayA sidhA ! Ape mane nADI jJAna karyuM paNa have kAla dezAdikanuM jJAna ane dUta parIkSA, zukana parIkSA temaja rogInI zabdAdIka ane ceSTAnI parIkSA rAga parIkSAne mATe mane kahi saMbhaLAve. pa // zivauvAca // kRta zleSmAvalI tretAyugevAyurbalAnvitaH // dvAparedvaMdvazodoSAH saMcarati janezca // 6 // vAtapitteyugasyAdomadhyepittakaphAviti // prabalaudA parasyAMte kaphavAta varAnane // 7 // pittA'dhikyaM kalopAtaHkalerate bhaviSyati // tadAhyalyAyuSo lokAbhaviSyatyalpabuddhayaH // 8 // yugarUpasthakAlasya vijJAnaM bhASitaMmayA || idamabdasvarUpasyavakSye'haMtvamataH guNu // 9 // have ziva uttara dehe ke: he pArvatI ! kRta yuga eTale satyayugamAM kak balavAna hatA, tretAyugamAM thAyU baLavAna hatA, ane dvApa ramAM e e doSa maLIne te manuSyanA dhRhamAM praveza kareche, jemake:-- dvAparane prAraMbhe vAtapitta madhyamAM, pitta kaka ane aMtamAM ke vAyu praznala che, kaliyugamAM pitta prabala thaze, ane kaliyugane aMte sa nipAta thaze. tethI loko alpAyuzI ane alpa buddhinAM thaze. A pramANe meM tane yugarUpa kAla jJAna karyuM te have saMvatsararUpa kAla jJAna uhuMchu te sAMgaNa. vasaMtatrttokaviddhigrISmepittaMzaradyapi // mArutaMbalinaMtadvatprAvRDvarSAhimeSuca // 10 // zleSmApUrvAhNakepittaMmadhyAnhecarnizItha ke || aparAhNe'parAtraucapUrvarAtraumarUdalI // 11 // For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAlInatAMti. vasaMta RtumAM kapha balavAna hoya che, grISma ane zarada RtumAM pitta balavAna hoya che, ane prAvaTa, varSo ne hemanta RtumAM vAyu balavAna hoya che, A pramANe pUvaNa eTale divasanA prathama tatiyAMzamAM kapha baliSTa hoya che, temaja aparANuM eTale divasano trIjA tRtiyAMza ane pUrvarAtra eTale rAtrInA prathama tRtiyAMza, ane aparAtra eTale rAtrInA chevaTanA-arthAta trIjA tRtiyAMzamAM vAyu balavAna hoya che. 11 kAlajJAnamayAproktaMdezajJAnamataHzRNu / dezaHsAdhAraNAjnUpajAMgalaitrividhomataH // 12 // nAnAvRkSagaNaiHkIrNaHsvAdaMbupracurazcayaH // saAnUpomarucchemAmayaprAyomatobudhaiH // 13 // alpavArinagodezojAMgala parikIrtitaH // tatrarogAHprajAyaMtevAtapittAsrazudbhavAH // 14 // samavRkSajalodezobudhaiHsAdhAraNomataH // tatradoSasamabenasamavahirajAMbhavet // 15 // evNjnyaabaabhisskuryaacikitsaampiroginnH|| jayedrogAnasaMdehazcAnyathAmohamApnuyAt // 16 // kAlajJAna kahyuM, have dezajJAna kahuchuM te sAMbhaLa-sAdhAraNa, ane mUpa ane jAMgala evA traNa prakAranA deza che. je dezamAM puSkaLa vRkSa ane puSkaLa mIThuM pANI hoya che tene "anUpa" deza kahe che. AvA dezamAM vAyu ane kapha sambandhI roga utpanna thAya che. je dezamAM vRkSa ane pANI alpache tene "jAMgala" kahe che. AvA dezamAM vAta, vitta ane rakta sambandhI roga utpanna thAya che. je dezamAM vRkSa ane pANI sama-sarakhAM che tene "sAdhAraNa" deza ema kahe che emAM roga paNa sAdhAraNa thAya che. A pramANe kAla ane dezane vicAra karIne je vaidha rogInI cikitsA karaze te ja rogane jItaze arthAta rogane maTADaze-nimala karaze. anyathA mohane prApta thaze. 16 zuklaMbAsovasAnaH zucirapigauraH zyAmalovAsurU For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (26) nADIjJAnataraMgiNI. paH // svajJAtisvigotrodhRtimatiyukto'laMkRto maMgalAbyaH // padbhyAMvAgo'zvayAnairnRbhirapidUto pyAgata vigitazca // prAjJetuSTaHsvataMtraHsacarAvara ukta kAryakarttAvidhijJaH // 3 // ve hUta parIkSA liye chiye:-vaidhane mosAvA mATe yAve. lA dUte--manuSya, je dhoLAM vastra paherelAM hoya, pavitra gaura varNa chatAM svarUpavAna rogInI jJAtIne kivA sagotrI, dhairyavAna, buddhi mAna, alaMkAra dhAraNa karelA hoya, mAMgalIka dravyayukata, cAlIne kiMvA gADI, ghaDe, pAlakhI ItyAdika upara besIne Avyo hoya, temaja zubha ceSThAvAna, saMtuSTa ane svataMtratAvALo hoya to te dUta zreSTa cha. 3 svasthaMprAGmukhamAsInaMsamedezezucauzuciM // upasarpatiyovaidyasakAryakaraHsmRtaH // 4 // pUrve mukha karIne svasthapaNe zuddha bhUmi upara beThelA vaidhane je dUta belAvavA Ave che te zreSTha che. 4 gRhIbAphalapuSpAcaMdravyaMvAbhiSajo'grataH // namrIbhUtovadedvAkyaMsacakAryakaraHsmRtaH // 5 // phala, puSpa kivA dravya ItyAdika hAthamAM laIne vaidha sanmukha ati namrapaNe je dUta vAtacIta kare te dUta e jANe. 5 khinnomadhyadineprAptojvalanasyasamIpataH // abhitaptaMprazastaHsyAitaHzleSmAmayesati // 6 // raktapittAtisAreSupramehegrahaNIgade // prazastojalarodheSadUtovaidyamupAgataH // 7 // kapharogaprazastoyaHsapittecavigarhitaH // vAtarogevarodUtaHsaumyevahatimArute // 8 // je dUtanuM aMga parasevAthI bhijAyuM hoya, madhyAhakAla prApta tho hoya athavA agni samIpa beThelA vaidya pAse, kaphathI pIDita che For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. (27) gIne jovA mATe je dUta belAvavA Ave te zreSTha che. temaja raktapitta, atisAra, prameha ane aMgrahaNI rogamAM pIDAtA rogIne jovA mATe bolAvavA AvanAra, vaLI jyAM jalano avarodha che te ThekANe lAvavA AvanAra paNa zreSTa che. je dUta kapharogamAM zreSTa te pittarogamAM nihita che je dUta maMda maMda pavana vAtAmAM Ave te vAtarogamAM le che. 8 pittarogeSatAhaNevAtikeSvarddharAtrake // kapharoge'parAhaNecaprAptodUtovaromataH // 9 // vatAtaMkeSumadhyAnhevAparAhaNesamo'dhamaH // kramAptittepUrvarAtraunizIthecasamo'dhamaH // 10 // aparAtraucapUrvAGgekapharogesamo'dhamaH // evaMjJAkhAbhiSaggacchedyazo rogiNogRhaM // 11 // pittarogI taraphathI pUrNakAle Avela dUta, vAtarogI taraphathI ardharAtriye Avela dUta ane kapharogI taraphathI aparANakAle Avelo dUta zreSTa che, vAtarogI taraphathI madhyAhakAle Avela dUta sAdhAraNa che, aparANakAle Avelo dUta nIca che. pittarogI taraphathI pUrvarAgIye Avela dUta sAdhAraNa, ne ardharAtrIe Avelo nIca che. kapharogI taraphathI *aparAvIye Avelo sAdhAraNa ane pUrvAhaNa kAle Avela dUta nIca che ema jANavuM. 11 dUtamukhAkSarasaMkhyAtridhAvibhAjyAtaccheSepazyet // viSameSajIvatimriyaterogIsamecazUnyeca // 12 // je dUta vaidha pAse AvIne je vAkya bole tenA akSara gaNIne te akSarane traNe bhAgatAM-arthata bhAgAkAra karatAM viSazama (bAkI) rahe to regI sAro thaze, ane je sama kiMvA zUnya raheto rogIne roga sAra thavo kaThina. 12 dAkhala-25. bhAgyA ke te bhAgAkAra karatAM bAkI eka rahe te khoTuM-ane 24. ne 4. bhAgatAM kaMIpaNa zeSa raheto nathI mATe te zreSTha che. ja rAtrIno trIjo bhAga, For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (28) nADA nADIjJAnataraMgiNI. ekazcedasakRdayAcalazIghaMcikitsakaM // yAmAdUrddhatadAmRtyuMjAnIyAdrogiNobhiSaka // 13 // je, rogI taraphathI vaidyane bolAvavA je dUta Ave, te, vadhane ( tANathI ) "yAso, yA" sebha meM hato te gI meM paha2 paNa chavo muzkela che. 13 ekazcedAgatodUtovaMzayaSTikarastadA // divasesaptamemRtyuMjAnIyAttasyarogiNaH // 14 // bAlAvRddhAHstriyaHpaMDhAzcakhArodautrayazcavA // dussttvaakyprvktaarorksso'niymdisthitaaH||15|| zastrAstradhAriNobhasmapASANAsthikarAstathA // rujArtAbadhirAdInAHkucailAkSuttRSArditAH / 16 / zrAMtAhInAdhikAMgAvabhrAMtAvikRtalocanAH // kharoSTramahiSArUDhAHplutagadgadavAcinaH // 17 // namAHpASaMDinobhamAAAgAstRNakhaMDinaH // dUtAhigarhitAetenaitaivaidyovrajetsaha // 18 // je dUta vaidhane teDavA Ave tenA hAthamAM je, vAMsanI soTIlAkaDI heya te te rogI sAtame divase maraze ema jANavuM. bAlaka, 6, zrI, napuMsa 8 ghane te'vA-mosAvA yA2, me, 194 tyAdika dUta Ave te, athavA dUta duSTa vAkya bele, ane te maitraratya, Agneya--ane dakSiNa dizA sthita hoya, athavA zastra, astra, bhasma ane pASANa hAthamAM hoya, athavA rogI taraphane dUta, svaya sabhI hAya, mehere, hIna, vastra yuta, kSudhA mane tRSAthI pAUta, amita, hInain gavANe, abhiTa, netravi, mA. ya, UMTa, bheMza upara beThelo hoya kiMvA gadagadita svarathI spaSTa bolato na hoya, nAge, pAvaMDI, bhagna, Aga, hAthathI taNa toDanAra evo je rogI taraphathI dUta Ave to tenI sAthe vaidhe javuM nahIM kAraNa te nihita cha. 18 *ma hoya. * gA lAya, gadhe. For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. (29) nkhdvijoaagvighrsskaaye| ghrANaspRzobhUmivilekhakAca // sanyAsinaHpANivimardakAzca / nakhacchidazvAsitavAsasazca // 19 // crmaadihstaa-prissekkaale| nizipriyebhojanakAlaeva // yaamyaaNdishipreysipRssttbhaage| cAtyuccadezebhiSajaHsthitAzca // 20 // pkNvsaarNhiphlNgRhiilaa| yevaidyagehemanujAHprayAMti // ntaiHsrvaidyvrHprgcche| dyazaHprahAnirbhavitAhitatra // 21 // savye'pasavyapRSTe grbhaage| dUtoyadAtiSTatiloladRSTe // kAMtetadArukupaMcavakaSTa / mAyuSyamevaMkramatovyavazyet // 22 // nakha, dAMta ane uvIMga khajavALanAra, nAkane sparza karanAra, bhUmI upara hAthathI athavA paga ItyAdikathI rekhA-lITIo kADhanAra, saMnyAsI, hAtha cALanAra, nakha toDanAra, kALA vastra dhAraNa karanAra, snAna kAle-athavA bhajana samaye AvanAra, vaidhanI jamaNI bAjue, kiMvA pRSTa bhAge, kivA vaidyathI ati uce besanAra, ane pakva chatAM jemAM sAta-miThAsa nathI evuM phala hAthamAM rAkhI vaidhane teDavA arthAta vaidhanI pAse je dUta jAya te vaighanA sthAnamAM je koI UMce ThekANe besIne regIne mATe pUchaparacha kare teneja A ThekANe UMcI jagA gaNavI bIjI nahIM. - For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (30) nAjJAnatani. AvanAra vigere prakAranA dUta sAthe (catura ) vedhe javuM nahIM, kAraNa ke tenI sAthe javAthI yaza maLanAra nathI- dUta vaidhane belAvavA Ave te je vaidhanI DAbI bAjue ubho rahe to (rogIne) roga kaThina che ema jANavuM. jamaNI bAjue ubho rahine rogI mATe kaMI pUchaparacha kare to rogInuM mRtyu che ema jANavuM. jo te dUta - vane pUThe ubho rahI rogI mATe pUche to rogInuM kaTa sAdhya che ema jANavuM. temaja je sanmukha AvI pUchaparacha kare to sukhasAdhya che ema jANavuM. 22 yamadizAbhimukhaMbaMzucaubhuvi / jvalanaprajvalanepacanasthitaM // yaupasarpativaidyamayapriye // madadUtamarimAnamAM | 22 II namaMbhUmauzayAnaMvAvegotsargeSacodyataM // prakIrNakezamabhyaktaMsvinnaviklavamevaca // 24 // kurvataMpaitRkaMdaivaMkAryaMcotpAtadarzane // madhyAnhecanizIthecasaMdhyayoHkRtikakSake // 25 // AzleSAmaghAmUlatritarvAbharaNISuca // caturthyAMcanavamyAMcaSaSTayAMsaMdhidineSuca // 26 // kurvataMvanitAsaMgaMkrUrakarmaNivodyataM // yevaidyamupasapaMtidUtAstecApigarhitAH // 27 // je vaidya apavitra bhUmI upara dakSiNAbhimukha karI beTho hoya te prasaMge, agni saLagAvato hoya te prasaMge, svayaMpAka-rAMdhate heya te prasaMge, jo koI dUta Ave to tene yamane dUta che ema jANavuM athAta te niMdita che. vaLI temaja je veve nagna bhUmI upara zayana karyuM hoya, malamUtra karavA mATe (vaidha) pravRtta thayo hoya, je vadhe (mAthAnA) keza chuTA mukyA hoya, je vaidhe (zarIramAM)-naeNlamardana karyuM hAya, je vaidhane parasevo thayA chatAM vyAkula thayo hoya, paitRka athavA devakarma karavA vaidha beThe hoya te vakhate, athavA daivI utapAta cAlu For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - *' % : = nADIjJAnataraMgiNI. (32) chatAM madhyAhakAle, madhyarAtre, dhyAkALe kRttikA, Adra, ApA, maghA, mUla, tripUrvI, bharaNa vigere nakSatro hoya te veLA, kivA caturthI, navamI, SaSTI, amAvALyA, parNamA ityAdika tithi hoya te divase, athavA vaidya strI maMga karato hoya te vakhate, kiMvA dUra karma karavA pravRtta thayA hoya te vakhate je kaI duta manuSya vaidyane ) belAvavA-teDavA Ave to te niMdita che ema jANavuM. 27. it graMthAMtare dUtoraktakaSAyakRSNavasanodaMDIjaTImuMDita / / stailAbhyaktavapurbhayaMkaravacodInozrupUrNekSaNaH // bhasmAMgArakapAlapAzamuzalIsUrye'stagevyAkulo yaHzUnyasvarasaMsthitogadavatoduta sakAlAnalaH28 - jeNe rAtAM, bhagavAM kivA kALAM vastra dhAraNa karyA hoya, daMDa kivA jaTA dhAraNa karI heya, muMDana karAvyuM hoya, tela mardana karyuM haiya, bhayaMkara bhASaNa karanAra, dIna, AMsuthI jenA netra bharAI gayAM hoya, bhasma, agni, khappara kapAla pAza, mUsala ItyAdi jeNe hAthamAM dharyo hoya, sUryAsta samaye Avelo vyAkula kiMvA vaidyanA anya svarathI ubhe rahelo duta je vaidyane bolAvavA Ave to kevala rAgIne kAla Avyo che ema jANavuM. 28 vaidyasaMbhASyamANoMgaMkuDyamAstaraNaMtuvA // pramRjyAdAdhunotyevakaraupRSTaMziraHsvakaM // 32 // hastamAkRSyavaidyasyanyasaMcchisivArasi // nasajIvativAvaidyaviniMdedoSadhaMtuvA // 33 // * je rogI vaidyanI sAthe sanmASaNa karatI vakhate potAnA aMga upara bhIMta upara athavA, pitAnA Asana upara hAtha pherave, tAlI pADe, athavA mAthuM dhuNAve athavA vaidyane hAtha kheMcI potAnA mAthA upara kiMvA hRdaya upara dhare, athavA vaidhanI kiMvA auSadhanI niMdA kare, te te rogI na jIve ema jANavuM. 33 | gathaza(r)nanyAdA tatratavimAnyA * For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (32) nADIjJAnataraMgiNI. govRSausitauzubhaucavipravAraNaunRpaH // puSpamazvacASahaMsabarhiranamodakAH // chatramatsyamAMsanIrapUrNakuMbharocanAH // kanyakAkhalaMkRtAvarAMganAvarAmatA // 1 // veNuzaMkhameghavedaduMdubhIrathasvanAH // stotrapAThaucchri dhvajaMjvaladvibhAvasuH // jaatrupmksstaaHsuputrsNyutaavdhuuH|| gauHsavatsakAprayANaityayaMgaNovaraH // 2 // dadhyAMmaphalamehItivAco'greyAhipRSTataH // vaamevaadkssinnevaacHsaumyaaHsaumyphlprdaaH||3|| siMhagopanAdAzcaheSitaMgajahitaM // zubhaMhaMsarutaMproktaMdhUkazabdaMtuvAmataH // 4 // punAmAnaHkhagAvAmestrIsaMjJAdakSiNezubhAH // yAnaMdakSiNatovAmeprazastaMzvazRgAlayoH // 5 // mRduHzIto'nukulazvasugaMdhiHpavanaHzubhaH // graMthyarbudAdiSuprAjJaizchedazabdaHsupUjitaH // 6 // vidradhyudaragulmeSabhedazabdastathaivaca // raktapittAtisAreSurUdhdazabdovaromataH // 7 // ve zubha zudhana parIkSA liye chiye:-dhANA gAyA , ma. 16, bAma, hastI-hAthI, 20, 505, ghAsa, nI pakSI-yAsa, sa, bhAra, 2na, bhau-sAI, chatra, bha.25, mAMsa, pAthI naresI gAgara gorocana, alaMkArayukta kanyA kiMvA bhAgyavatI strI, temaja ve, za5 bheSa, 36, nA3, 25nA mAna, stotra pAnI 65. nI, bhI 523tI 4M, hI mani, suvarNa, kSata-gara, putra sahita strI, ane savatsA gAya-eTale vAchaDA sahita gAya, rogI. For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. (33) nA ghara tarapha jatAM vaidhane sAmA maLe to te zreSTa (zukana) che ema ga. hI, (Ayu / 52, "mANa mAvo" sevA sh-hai| sanbhu. khathI, ane "jAo" evA zabda pAchaLathI, DAbA kivA jamaNe pAse zubha bhA55 55 zubha cha. tebhAna siha. gAya, maNa, azva, gaja-hAthI, haMza ane ghuvaDa eTalAnA zabdo je DAbI bAjue thAya to te zreSTha che. puliMga vAcaka pakSI DAbe pAse ane strI liMga vA. caka pakSI jamaNe pAse-bAjue sArAM jANavAM, kutarAM ane ziyALa vAM jamaNethI DAbe utare te zreSTha jANavuM. maMda, zItala, temaja akUla ane sugaMdhIyukta vAyu uttama jAve. granyi, abuMda, ItyAdi roganI cikitsA karavA jatAM "ccheda" evA je dhvanI thAya te te sArI jANavI. vidhi, udara, ane gulma roganI cikitsA mATe jatAM "bheda" zabdanI dhvanI thAya to te uttama jANavI, temaja rakta. pitta ane atisAra mATe "rU-pratibaMdha karo e zabdadhvanI uttama evo.7 // aathshubhaanyaah|| ehItipRSTatoyAhItyagratonazubhapradaH // kUtoyAsItinoyAhisarvatazcanazasyate // 8 // zazamArjAranakulacASAhigRdhrakauzikaiH // mArgacchedanazaMsaMtigodhAsaraTavAnaraiH // 9 // darzanaMcarutezastaMnagodhAkakalAsayoH // tathaivAkruSTahAkaSTamAkaMdaruditaHsvanAH // 10 // chardivAtapurIpANAMzabdovaigardabhoSTrayoH // pratiSiddhastatAbhagakSutoskhalitamAhataM / / 11 / / daurmanasyaMcavaidyasyayAtrAyAMnaprazasyate // nirgacchedrogiNoddhArAnmaMgalaMtadamaMgalaM // 12 // namobAletaromuMDIzaMDhakomalinAMbaraH // kASAyavasanobhamAvyaMgobhUtidharojaTI // 13 // For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (24) tailakRtsvarNakArazcarogAlomadyavivhalaH // kezabhasmAsthikASTAramatukAsakaMTakAH // 14 // khaTvordhvapAdApiNyAkaMvasAtalaMtRmaMtilAH // prayANevApravezevAnAzastAdarzanaMgatAH // 15 // nazubhaMtasyavaidyovAgRhayasyanapUjitaH / / zakunAnimayAkAMtaproktAnItividhAraya // 16 // have azubha zukana te kayA te kahiye chiye - cikisa karavA nikaLelA vaidhanI AgaLa "jAo" kiMvA te vaidya) nI pAchaLa "Avi" temaja "kyAM jAva cho," "najaze" evA je zabda thAya che te azubha jANavA. sasaluM, bilADI, noLiyu nIlakaMTha pakSI, sarpa, gIdha, ghuvaDa, gha, kAcaDe, ane vAnara eTalAM ADe utare to azubha jAPvuM. che ane kAcaMDAnuM darzana ane zabda paNa azuddha jema ke-hAya ! hAya !are bApare ! ! vigere nidita che. okArI, adhevA. ya-vAchuTa, zAca vidhi vakhate je zabda bolAya che te, gadhava, 'Ta emanA zabda. koI paNa padArtha chuTatAnI sAthe thato zabda, chIMka kiMvA paDavAne (koI paNa vastu) zabda kiMdhA kAMI mAravAne zabda te ni dita che. regInA ghara tarapha jatI vakhate vaidhanuM mana prasanna na hoya to te paNa azubha. rogInA ghara AgaLa gayA pachI tyAM kAMi maMgala mAlama paDe che te amaMgala jANavuM. nagna, muMDana karAveluM haiya, paMDha najSaka, malina vastra dhAraNa karanAra, kALAM vastra dhAraNa karanAra, bhagna, vyaMga thayele, bhasma dhAraNa karanAra, jaTAdhArI, telI, tela vecanAra, senI, rogI, madyapAna kare, keza, bhasma, asthi, kASTa, pathara, tuSa * bhUsI, kapAsa, kAMTA, UlaTI khATA, talane khoLa, carabI, tela, ghAsa-cAra tila e vigere padAryo rogInA ghara tarapha javA nikaLyA pachI athavA rogInA gharamAM pesatAM sAmA maLe te te niMdita che, rogIne ghera gayA pachI tyAM je vaMdhane sakAra na thAya te te paNa azubha che. 6 | tha veTATI4mIra / devatApratimAviprAjjAvataHsuhRdonRpAn // bhUsI-bAjariyo upara Ave che te. For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. (35) yApazyedRSabhAnagAzcasvapnesvacchaMjalaMpalaM // 2 // samiddhamanimatsyAMzcasRjaHzvetAHphalAnica // vAsAMsidhanamApnotirogAcennIrujobhavet // 3 // have zubhAzubha svamanuM phala kahie chie -devanI pratimA, sAmaya, 7ta, su, sanna, maha, gAya, 25-7 011, mAMsa, 5. jvalita agni, matsya, zubha puSpanI mAlA, phala ane vastra eTalAM je svamamAM jovAmAM Ave to, dhana lAbha thAya che, ane je rogIne svapnAmAM jovAmAM Ave to tene roga maTe che. 3 viTjhadigdhazarIraMyojanaHpazyetsvakIyakaM / / pivetkSIraMpalaMbhakSyedAmaroditisasvaraM // 4 // prAsAdAnsaphalAnvRkSAnArohegajaparvatAn // saMtarettaTinIsiMdhUkSubhitAnkallaSodakAn // 5 // uragovAjalaukovAbhramarovApiyaMdazet // sasvastha praapnuyaadvittNrogiimucyetrogtH||6|| je pitAnA zarIrane svapnamAM viTAthI lipta juve athavA vapnAmAM dudha, kiMvA kAcu mAMsa bhakSaNa kare, kivA moTethI raDe, mehela upara, kalayukata vRkSa upara, hAthI athavA parvata upara svapnamAM caDe te kiMvA nadI, zuddha thayelo samudra tare, kivA jene sarpa, jalajaMtu athavA bhramara karaDe to te je, nirogI hoya to tene dravya prA. mI thAya, ne je rogI hoya te nirogI thAya. 6 ato'niSTapradAnvakSyesvapnAnadhyAyanhariprabhu // vyaadhitHpshymaanoyHsudbhiHsujnairpi|| 7 // snehAbhyaktazarIraHsankarabhavyAlagardabhaiH // vArAhemahiparyApidakSiNAyAMdizivrajet // 8 // raktAMbaradharAkRSNAhasaMtImuktamurddhajA // yNvaakrsstivshvaastriinRtyNtiidkssinnaaNdishN||9|| For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (3) nADIjJAnataraMgiNI aMtyAvasAyibhiyovAkRSyatedakSiNAmukhaH // parisvajeranyavApiprettA pavAjakAstathA // 10 // murddhnyaaghraayteysktshvaapdrvikRtaannaiH|| pibenmadhucatailaMcayovApaMkevasIdati // 11 // paMkapradigdhagAtrovApranRtyetprahasetathA // niraMbarazvayoraktAMdhArayacchirasisrajaM / / sasvastholabhatevyAdhirogImRtyumavApnuyAt 32 have harinuM smaraNa karIne azubha svapna kahiye chiye-svakhamAM je pitAne kAMI vyAdhI thayA chatAM pitAne mitra joI rahe che evuM je jovAmAM Ave te, kivA aMgane talAdika lagADIne hAthInA baccA upara, gadheDA upara, Dukkara upara, kiMvA bheMza upara besI dakSiNa dizA tarapha jaIe chIe ema je jaNAya te, kALI strI rAtAM lugaDAM paherIne ane mAthAnA vALa chuTA mukIne ApaNane bAMdhI nRtya karatAM karatAM dakSiNa dizA tarapha laI jAya che evuM ja jevAmAM Ave che, kiMvA ApaNane cAMDAle pakaDIne dakSiNa dizA tarapha laI jAya che evuM je jovAmAM Ave che, athavA ApaNane bharelo manuSya kivA sanyAsI AvIne AlIMgana Ape che evuM ja mAlama paDe te, kivA paMcanakhI vyApada (mUtrA, vAgha. I.) temanA pitAnA bhayaMkara mukha vaDe karIne ApaNuM mastaka sudhI juve te kiM. vA madha athavA tela prAzana kare che athavA kiccaDamAM Dube te-ki ccaDa Akhe zarIre lagADI nRtya karyA jevuM svapna Ave to, athavA hase te. kivA pote nagna thaI mAthA upara lAla puSpanI mALA dhAraNa karelI juve che, je, te jenAra nirogI heya te rogI thAya ne je rogI hoya to mRtyune pAme. 12 yasyavaMzonalovApitAlovorasijAyate / / yaMvAmatsyograsedyovAjananIMpravizedapi // 13 // parvatApAtpatedyovAzvamevAtamasAvRte // hriyatesrotasAvApitathAmauDhyamavApnuyAt / 14 / For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. // parAjIyeta vadhyeta kAkAdyairvA'bhibhUyate // yasyacchardirvirekovAsyAddaMtAH prapatativA // 15 // yaH pazyedevatAnAMvAprakaMpamavanestathA patanaMtArakAdInAMpraNAzaMdIpacakSuSoH // 16 // zAlmalIkiMzukaMyUpaM valmIkaMpAribhadrakaM // puSpitaM kovidAraMvAcitAMvAyo'dhirohati // 17 // kArpAsatailapiNyAkalohAnilavaNaMtilAn // labhetAznItavApakamannayazca pibetsurAM // svasthazretprApnuyAdvyAdhimArttomRtyumavApnuyAt 18 (37) svapnamAM je manuSya peAtAnI chAtI upara vAMsa, nala vRkSa, tADa vRkSa utpanna thayeluM jIve, athavA peAtAne matsyathI gaLatAM jIve, divA janunI sAthe viSaya bhega karatAM jIve, kiMvA parvatanI TAMcathI paDatAM jIve, athavA aMdhArUM hovAne lIdhe pRthivI uparanA khADAmAM paDatAM jIve, athavA pANInA pravAhamAM taNAtAM jIve, kivA pete mUrkha thayuM che ema jIve, 'ivA satrathI parAbhava thayA jIve agara temanAthI baMdhAelA jIve, kravA kAgaDA vigere bhaya dekhADeche evuM bhuve dvicA, vAMti, bhusA thatAM bhuve, hAMta paDe he bhevunnuve, hiMvA devatA athavA pRthivI kAMpe che evuM jIve, kivA nakSatra paDatAM jIve, hItha rahane netranA nAzane bhure, hiMvA zImamA, palAsa, yupa ( yajJa staMbha)DiyAI, uDavo sIMgaDe, puSyita, aMyata, yitA bheTalA 3, para nyaDhatAM nuve, athavA jyAsa, tela, phoNa, sokhaMDa, bhIhu, tisa, eTalAM jo prApta thAya te, athavA anna maLe, athavA tenuM bhakSaNa kare, kivA surA prAzana kare vigere svapramAM jonAra manuSya niraMgI hAya tA paNa rAgane pAme, ne rAgI hoya te mRtyune pAme. 18 zunAMsakhyaM jvarIzoSI kapisakhyamavApnuyAt // unmAdIcApyapasmArIkramAdrAkSasapretayoH // 19 // mehAvisAriNau toyaM kuSTI snehagaNaMpibet // For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ( 18 ) www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIzAMnataraMgiNI. zaSkulIMchardimAnbhakSye dAridrpAMDurogavAn 20 gulme sthAvarotpatiH koSThe mUviziroruji // satizvAsepipAsAyAMgacchedadhvAnamevaca // raktapittIpibedyavazoNitaMsavinazyati // 21 // svapnamAM javara vALAne kutarA sAthe mitratA heAya, rAjayakSa. mAvALAne vAMdarAthI, unmAda rAgIne rAkSasathI, apasmAra rAgIne pretathI mitratA heAya te te mare. prameha ane atisAravALA rAgI jo svapnamAM, pANI, kuSTI, taila, dhRta ityAdi piye, vAMtI rAgI pUrI khAya, pAMDu rAgI pILA padArtha bhakSaNa kare, gulma rAgI peAtAnA pe8mAM vRkSa kivA parvata jIve, zirA rAgI peAtAnA mAthA upara jhADa kivA parvata jIve, zvAsa kivA nISA rAgI peAtAne raste hIMDatAM jIve ane raktapitta rAgI rata prAzana karatAM jIve te tene nAza thAya. ra1 svapnAnevaMvidhAndRSTvAprAtarutthAyayatnavAn // dadyAnmASAMstilallohaMviprebhyaH kAMcanAdikaM 22 gAyatrIMvAjapenmaMtrAn zrIpateHzaMkarasyavA // gajeMdramokSaNaMvApiprapaThecchRNuyAttuvA // 23 // yathAprakRtikAH svamAvismRtAvihatAzvaye // ciMtitAzcadivAdRSTA bhavatyaphaladAstute // 24 // upara kahelAM duSTa svapnA jo jovAmAM Ave te, prAtaHkAle uThI snAna karI aDada, tila, lADu ane suvarNAdi vya brAhmaNane ApI gAyatrI athavA viSNunA maMtra kravA zivanA maMtra japavA, athavA gajendrameAkSanA pATha karavA, jo pATha na AvaDatA hoya teAkASThanI pAse sAMbhaLavAthI pazu doSa nivAraNu thAyache, paraMtu jo svapna peAtAnI prakRtine samAna heAya athavA joine te bhulI jAya, kravA te duHsvapna upara bijAM zubha svapna jovAmAM Ave, athavA ci'tavana karatAM dekhe, athavA divase svapna dekhe te kaMI paNa zubhA zubha la nathI. 24 // athazabdAdibhyorogajJAnamAha || kaphAgaMbhIraMzabdaH syAtsphuTavaktAcapittataH // For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nADIjJAnataraMgiNI. ( 39 ) vAtAnmadhyasvarazcaivaMjAnIyAdbhiSaguttamaH // // 1 have zabda parIkSA kahiye meH- rAgInA zabda gaMbhIra, pittarogIne spaSTa ane sva, ane vAtareAgIne zabda madhyama hoyache. 1 // athasparzaparIkSA // vAtAcchItaH kaphAccArdraHzItalazcanarobhavet // pittAduSNorujArttazvajJAyate sparzatastviti // 2 // have sparSa parIkSA kahiye kriye:-vAta rAgInuM aMga zItakSa kogInuM aMga cIkaNuM ane zItala heAyache, ane pittarogInuM aMga, nuM hoyache. 2 // athavarNaparIkSA // vAtenarukSagAtraH syAcchyAvaHpiMgazvavAbhavat // pittena pItagAtraH syAttailAbhyaktaivApica // kaphAtsnigdhazcazuklazcavarNatazcavinizcayet // 2 // hane varlDa parIkSA kahiye chiyeH--vAtarogInuM aMga rUkSa chatAM kALuM athavA piLAza paDatuM hoyache, pittarAgInuM aMga pILuM athavA taila lagADavA mAdaka hoyache ane karegInuM aMga snigdha chatAM zula varNavALuM hrAyache. 3 || nADI sthAnagatImAha || vAtikAyAH patirbrahmApaittikAyAstrilocanaH // zlaiSmikAyAH patirviSNurvadaMtItImunIzvarAH / 11 / nADIsthAnAnividdhitvamanubhUtAnimekila // pittavAtakaphAnAMhikramAdaMguSTamulataH // 12 // have nADInA deva eTale svAmI kahiye keH--vAyu nADInA svAmI brahmadeva, pitta nADInA svAmI ziva ane kaphanI nADInA svA. mI viSNu che. have sthAna kahiye chiyeH----hAthanA aMguSTa bhUlathI pra thama pittasthAna, madhyamAM vAyusthAna ane aMtamAM kasthAna che. 12 For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (40) nADIjJAnataraMgiNI. // etadevoktaMsanatkumAraparAzarasiddhAMtibhyAM // vAtAdhikAvahenmadhyekhagrevahatipittalA // aNteshlessmvtiijnyeyaamishritemishritaabhvet| 13 / A pramANe sanakumAra ane pArAzara siddhAMtiyAye kahyuM che ke-vAtAdhika nADI madhyamAM vacamAM, pittAdhika AdimAM, kAdhika chevaTamAM ane dvidoSa kiMvA tridoSa mizrita nADI mizrita cAle che. // atrakAraNamuktaMcatAbhyAM // pittapaMgukapha paMguHpaMgavaumaladhAtavaH // vAyunAyatranIyaMtetatrAkatimeghavat // 14 // atomapyagatovAyuHpittaprerayatidrutaM // khAgragaMkarSatenADyAMmadaMcavAnugakarpha // 15 // yathAjhaMjhAmarubhUmaukhAgragaMprerayettRNaM // karSayecAnugaMvakra-zIghramaMdagatiMkramAt // 16 // atogragasyapittasyajJAyatecapalAgatiH // vakrAcamarutomadhyecAMtemaMdAkaphasyahi // 17 // ahIM emaNe kaMI kAraNe kahyA che jema ke-pitta, kapha mala ane dhAtu, sarva pAMgaLAM che, tethI vAdaLAne vAyu jema laI jAya che tema te tarapha te jAya che, te pramANe tene vAyu je ThekANe laI jAya te ThekANe te jAya che, tethI vAyu nADInA madhya bhAgamAM rahine AgaLa pittane zIghragatIthI calAve che, jemakepRthivI upara ati prabala vAyu (tephanI vAyaro) AgaLanAM vaNane jhapATAbaMdha karADe che ne pAchaLanAne maMda gatImAM calAve che temaja te ApaNAmAM rahine vakra gatIthI cAle che. te ja pramANe nADIne agrabhAgamAM sthita thayelA pittanI gatI caMcala hoya che. madhyasthita vAyunI gatI vAMkI hoya che ane aMtabhAga sthita kaphanI gatI maMda hoya che. 7 AyurvedadharmazAstrajyoti zAstrecapaMDitAH // kalaupArAzaraMvAkyaMzreSThamAhurhisarvataH // 3 // For Private And Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - nADIjJAnataraMgiNI. (41) tatsamaMsumataMtasyanADIjJAneyatostiha // tataHsanatkumArasyA'pipramANamiheritaM // 4 // vaidhazAstra, dharmazAstra ane jyotizAstramAM paNa kaliyugamAM pArAzaranuM ja vAkya zreSTha che evuM pati kahe che. temaja A nADI jJAnamAM sanakumArane mata pArAzara RSinA jevo che. tethI temane mata A ThekANe pradarzIta karyo che. 4 munInAMvAkyasatyavehetepravadAmyahaM // yugAnurUpAsyAnADyAMdoSasthAnavikalpanA // saMhitAyAMsvakIyAyAMzivenoktAcasApriye / 5 // sarva muniyo satyavAdI che tenuM kAraNa kahiye chiye-vAtAdi doSanA thAnamAM nADInI gatI judI judI hoya che tenI vyavasthA ziva saMhitAmAM zrI zaMkare kahyuM che ke: 5 // zivauvAca // zlaiSmikAyA patirviSNuHzuddhasakhamayazcasaH // atazvAgrekaphonADyAMkRtesakhamayesthitaH // tadAmadhyagatovAyuHpittamaMtesthitaMpriye // 6 // zrI zaMkara kahe che ke -kapha nADInA pati viSaNu chatAM te zuddhasavaguNa yukata che, ane satyayuga paNa zuddha satvaguNamaya che tethI te yugamAM nADIne agrabhAge kapha, madhyabhAge vAyu, ane chevaTe pitta sthita hoya che. 6 vAtikAyA patirbrahmArajoguNamayazvasaH / rjogunnmystretaayugotovaayurgrgH|| dhamanyAMmadhyagaHzleSmapittamaMtetadAsthitaM // 7 // te vAta nADInA pati brahmadeva chatAM te rajoguNamaya che, ane tretAyuga paNa roguNamaya che. tethI te yugamAM nADIne agrabhAge vAyu, madhyabhAge 45, gane cheTe pitta sthita hAyacha. 7 ... yugovaidrAparomizrastatonADyAstridhAstihi // - RIP - - - For Private And Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (42) nADIjJAnataraMgiNI. vyavasthA'haMpravakSyAmitAMkrameNavarAnane // 8 // vAtapittakaphAcAdaumadhyepittaMkaphomarut // kph-pittNcvaatshcyugsyaaNtekrmaatsthitaaH||9|| dvAparayuga e mizrita guNayukta che, tethI te yugamAM nADInI vyavasthA traNa prakAranI che. 1 yuganA AdibhAgamAM pitta ane kapha, 2 madhyabhAgamAM kapha ane vAta, 3 yugane chevaTa kapha, pitta ane vAta, e pramaNe kamathI karIne sthita hoya che, 8 pittanADIpatizcAhaMtriguNAtmAtamo'dhikaH / tamasasturajonyUnasakhamalpaMtataHkalau // 10 // ataHpittapradhAnakhAtpittamagrebhaviSyati // vAyumadhyekaphavAMtedharAyAmevanizcitaM // 11 // kaleraMtedhamanyAMtusannipAtobhaviSyati // . tdaalokaamrissyNtikaalenaalpenpaarvti||12 / / zrI zaMkara kahe che ke huM triguNAtmaka chatAM pittanADIne svAmI chuM ane mArAmAM tamoguNa vadhAre che, rajoguNa tethI paNa ocho che. A ne tethI paNa savaguNa alpa che; temaja kaliyugamAM pitta vadhAre tha ze, te mATe nADIne agrabhAge pitta, nADIne madhyabhAge vAyu, ane chevaTane bhAge kapha thaze. ane kaliyugane chevaTe sannipAta thaze tyAre manuSya alpAyuSa thaze. 12 iti zrImatzukalasItArAmAtmajapaMDitaraghunAtha prasAda viraciteAyurvedazudhAkaranADIjJAnamabhi dedvitIyakalAyAMsamaptaH // tAdAjJAnusAra lAlA kulotpannena zrImaddevAzra yIgovindarAmasUnunA kRSNalAlena kRtamidaM gurjarabhASAntaramasamAptam // For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (42) zrI vizvanAthaprasannostu. atha zrI anupAna taraMgiNi praraMbhaH maMgalA caraNa, nakhAzrImadramAnAthaM smRtaacshshishekhrN|| vakSyateyatprazAdena anupaantrNginni|| 1 // graMtha karattA prathama sakaLa manoratha siddhine prApta karavA maMgaLA caraNa kare che ke zrI lakSmI patI (zrI kRSNa bhagavAna vA zrIrAmacaMdrajI kiMvA viSNu paramAtmA ne namaskAra tathA zazi zekhara (jenA kapALamAM vA, mukaTa-mALI viSe dvitiyAno caMdra che te sadA zivajI)nuM smaNa karI mArI icchAne saphaLa karuM chuM ane teonI kRpA (prazAda) vaDe ja A anupAna taraMgiNinAmane ladhu graMtha racavA utsAha vaMta thayo chuM mATe te AzA saphaLa thAo. 1 sapta dhAtuonAM nAma. svarNarUpyaJcatAnaMca raGayazadamevaca // sIsaMlohaMcasaptaite dhAtavogirisaMbhavAH // 2 // sanuM 1 2 2 tAMbu 3 kaI ja jasata 5 sIsuM che ane lokhaMDa e sAta dhAtuo kehavAya che te parvatethI utpanna thanArI dhAtuo che. 1 sasa upa dhAtuonAM nAma saptopadhAtavasvarNa mAkSikaMtAramAkSikam // tutthaMkAsyazcarItizca siNduurshcshilaajituH||3|| sevanamAkhI 15mAkhI 2 morathuthuM 3 kANuM 4 pItaLa pa siMdUra 6 ane zilAjIta 7 e sAta upadhAtuo kehavAya che (temAM dhAtuo karatAM kamati guNa hoya che ) 2 rasa eTale zuM? rasAyanArthibhirloka pAradorasyateyataH // tatorasaitiproktA sscdhaaturpismRtH||4|| For Private And Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (44 ) anupAnataraMgiNI. vRdghAvasthA ane rAga rahita tathA baLa buddhi sahita je manuSyane rehavAnI icchA heAya temate pArA bhakSaNa karavA yeAgyache, athavA seAnAdi sAte dhAtuone khAI janAreche eTalA mATe pArAne rasa athavA dhAtu paNa kaheche. 4 ursa nAma. gandhohiyuddhamabhratAlakazilAstroto'JjanaMTaGkaNam // rAjAvarttaka cumbakau sphaTikayAzaGkhaHkhaTigairikaM // kAsIsaMrasakaGkapardasikatA bolakaM kuSTakam // saurASTrIcamatAamI uparasAssUtasya kiMcidguNai5 gavaDa, higanoDa, gaDa, saralAsa, bhaNuzisa, aNo surabhI, TaMkumAra, yamampASANu, iTauMDI, zaNa, jaDI, sonAgera, zrIrAsI, pariyo, DaoNDI, chIpa, hIrAmaNa, mohArasiMga, ane bhulatAnI bhATI e sa%0LAM uparasa saMjJAthI oLakhAyache. eene pArAnA guNa sahita kiMcita ( kAMIka-theADAM ] guNavALA mAnelache. pa 2na nAbha vajraMgArutmakaM puSpa rAgomANikyamevaca // indranIla gomeda stathAvaidUryyamityapi // 6 // mauktikaMvidumazreti ratnAnyuktAnivainavaH // hIrA, pannA ( pAnuM ) bhAgiDa, pumarAna, nIlama, pIsa 2na, zanizcara, meAtI ane pavALAM e nava ratna saMjJAthI oLakhAyache. 6 upa ra0nAM nAma. uparatnAnikAcazca karpUrAzmAtathaivaca / muktAzuktistathAzaMkha ityAdinibahUnyapi // 7 // kAca, bileAra, meAtInI chIpa ane za Mkha e uparatna saMjJAthI oLakhAyache. 7 nava viSanAM nAma. viSantu garalaHkSveDastasya bhedAnudAhare // vatsanAbhaH sahAridraH saktukazcapradIpanaH // 8 // For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (4) saurASTrika zRGgakazcakAlakUTastathaivaca // hAlAhalobrahmaputroviSabhedAamInavaH // 9 // viSa, garala, ane Da e viSanAMja nAma che eTale vachanAga, hArika, sakataka, pradIpana, rASTrika iMgika, kALakUTa, hAlAhala ane ne brahmaputra ema viSanA nava bheda kahevAya che. 8- upaviSa ( ra ) nAM nAma arkakSIraMsnuhIkSIraMtathaivakarahArikA // krviirkothdhttuurHpnyccopvissaaHsmRtaaH||10|| AkaDAnuM dUdha, gharanuM dUdha, kalIhArI, kaNera ane dhatUre e pAMca upaviSa kehavAya che; ( keTalAka graMtha kartAe ukta pAMca upaviSa tathA caThI, jheracalAM, nepALA ane aphINa emaLI upaviSa paNa navaja gaNelAM che.) 10 sapta dhAtuone kevI rIte zuddha karavI ? svarNatArAratAmrANaM patrANyamaupratApayet // niSiJcaitaptataptAni tailetaRcakAjike // 11 // gomUtrecakulatthAnA kaSAyecatridhAtridhA // evaMsvaNAdilohAnAM vizuddhissaMprajAyate // 12 // sAta dhAtuonuM dhana (zudhdha karavAnuM ] kahIe chIe sonuM, rUpuM lokhaMDa ane tAMbu e cAra dhAtuonAM bahuja pAtaLAM patarAM karAvI agnimAM tapAvI tapAvIne nIce batAvelI vastuomAM karavAM ( bujhAvavAM-jhaboLavAM ) ane kalaI sIsuM tathA jasata e traNane ogaLI ogALIne tela, chAsa, kAMjI, gAyanuMmUtra ane kalathInA kavAthamAM kAravAM eTale sAta dhAtuone ukta pAMca vastuomAM traNa traNa vakhata ThAravI jethI deSa rahita thAya che. 11-12 upa dhAtuonuM zodhana, mAtuliGgadravairvAtha jambIrasyadravaiHpacet / / cAlayellohajepAtre yAvatpAtraMsulohitaM // 13 // For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (46) anupAnataraMgiNI. bhavesatastusaMzuddhiH svarNamAkSikamRcchati // karkoTImekhazRgyutthai dravyairjaMvIrajairdinam // 14 // bhAvayedAtapetItre vimalAzuddhayati dhruvam // viSTayAmarddayettutthaM mArjArakakapotayoH // 15 // dazAMzaMTaMkaNaMdatvA pacenmRdupuTetataH // puraMdanA puraMkSaudre deyaM tutthavizuddhaye // 16 // zodhanaMkAMsyarItyozca dhAtuzuddhisamaMbhavet // dugdhAmlayogatastasya vizuddhirgaditA budhaiH 17 zilAjatusamAnIya grISma taptazilAcyutam // godugdhaistriphalAkAthai bhRGgadrAvaizvamardayet // AtapedinamekaikaM tacchuSkaMzuddha tAMtrajet // 18 // seAvana mAkhIne zodhavI hAyatA bIjorAnA athavA jamIrI ( eka jAtanuM khATuM lIdhyu' te ) nA rasa leADhAnI kADhAImAM nAkhI tenI aMdara sAvana mAkhIne nAkhavI, pachI devatA upara caDhAvavI jyArerasa baLIjAya ane DhAIlAla aMgArA jevI dekhAya tyAre nIce utArI nAkhavI. ThaMDI thayA pachI kAhADIlevI tene zuddha sAvanamAkhI kaheche. jo rUpamakhIne zeAdhavI ( zuddha karavI ) haiAyate| kakADI, maraDA siga ane jakhIrI jAtanuM lIMbu e traNanA rasa kAhADI eTale e darekanA rasamAM aeka babe divasa rUpamakhAne 'laseATI ( ghuMTI ) sUryanA AkarA taDakAmAM rAkhavI jethI zudhdha thAyache. jo merathAne zudhdha karavuM hoya tekhIlADI athavA kabUtara ( jaMgalI kabutara ) nI hagAramAM athavA e bannenI hagAramAM methuthA (nIlAthayA-mera-cuta-thuthA ) ne kharala karavuM. pachI me|ratyuSAnA dazame bhAge TaMkaNakhAra meLavI sarAvasapuTakarI aDAyAM chANAnI sAdhAraNa AMca ( agni ) devI. tadanaMtara te sarAva sa'puTamAMthI merathuthAne kAhADI dahImAM dhuTavuM ane pharI upara pramANe AMcadevI eja pramANe tene madhamAM dhuTI vaLI AMya ApavI jethI zudhdha thAyache. For Private And Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (47) pItaLa ane kAMsuM zodhavu' heAyate-saptadhAtuonI vidhi pra mANeja zAdhavu. siMdUrane zudhdha karavuM heAyate- dUdha ane lIMbu ke khInnakAI khATA padArthanI bhAvanAe devI jethI zudhdha ane che. zilAjItane zeAdhavI DhAyatA eTale unALAmAM ghaNI garamI ( tApa ) ne lIdhe parvata tapI uThavAthI paththaremAMthI eka jAtane rasa nIkaLeche tene zilAjIta kaheche te zilAjItane gAyanAdhamAM, triLAM ane jaLabhAMgarAnA rasamAM eka athavA be vakhata puTa deI sUkavI nAMkhe te| zudhdha thAyache. 1318 rasa (pAreA ) roAdhavAnI vidhi. niMbUrasairnimbapatrarasairvAyAmamAtrakaM // piSTvAdaradamUrdhvaca pAtayetsUtayuktivat // tataH zuddharasaMtasmA nIlAkAryeSuyojayet // 19 // hIMgaLAkanA kAMkarA leI kAgadI lIMbunA athavA lImaDAnA 9 pAdaDAnA rasamAM 1 pe|heAra sudhI kharala karavA tadananaMtara DamarU travaDe e tathA traNa pAhAranI agni deI uDAvelA je pAre| te zudhdha (sarva doSa rahita ) pAre| sarva kAryamAM yeAjave. 19 uparasa Adhana. lohapAtre viniH kSipya ghRtamanaupratApayet // tase ghRtetatsamAnaM kSipedhakajarajaH // 20 // vidrutaMgandhakaMdRSTvA tanuvastreviniH kSipet // yathAvastrAdviniHsRtya dugdhamadhye'khilaMpatet // evaMsagandhakaH zuddhaH sarvakammacivobhavet // 21 // meSIkSIreNadarada mamlavarNaizcabhAvitam // saptavArAn pralepenaM zuddhimAyAtinizcitam ||22|| 1-4aa bhAga tAMbu' ane 15 bhAga jasatale mizraNa karavAthI athavA 1 bhAga jasata ane traNa bhAga tAMbuM e ene mizra karavAthI pItaLa baneche. 2 ane pAMcabhAga tAMbuM ane traNa bhAga laI lei tene mizra karavAthI kAMsu' bane che. For Private And Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (48) kRSNAbhrakaMdhamadanhau tataHkSIraviniHkSipet // bhinnapatraMtutatkRkhA taNDulIyAmlayovaiH // bhAvayedaSThayAmaMtadevamabhraMvizuddhayati // 23 // tAlakaMkaNaza kRkhA taccurNakAJjikepacet // dolAyaMtreNayAmaikaM tataHkUSmAMDajadravaiH // 24 // tilatailaipacedyAmaM yAmacatriphalAjala // evaMyantrecaturyAmaM parkazuddhayatitAlakam // 25 // patravyahamajAmUtra dolAyaMtremanaHzilAm // bhAvayetsaptadhApittai rajAyAsApizuddhayati // 26 // narasUtrecagomUtre saptAIrasakaMpacet // dolAyaMleNazuddhaHzA ttataHkAryeSuyojayet // 27 kaMkuSTaMgairikaMzaMkhaH kAsIsaMTaMkaNaMtathA // nIlAMjanaMzuktibhedAH kSullakAHsavarATakAH 28 jambIravAriNAvinnAH kSAlitA kossnnvaarinnaa|| zuddhimAyAMtyamIyojyA bhiSabhiryogasiddhaye 29 gadhakane zudhdha karavo hoya to loDhAnA vAsaNamAM ghI nAkhI tene agni upara unheM karavuM. jyAre ghI khUba unheM thAya tyAre temAM ghInA barobara AmaLasAro-pILI kaNIyo vALo gaMdhaka vATIne nAkho. ( 1 be mATInI hADalI le temanA kAnA paththara upara sarakhA ghasI nIcenI hAMllImAM je davAne uDAvavI hoya tene rAkhI banenAM mukha joDI deI kapaDAmATIthI majabuta karI culhA upara caDhAvi nIce agni karavI ane uparanI hAMllIne buMde mATInI pALa banAvI temAM bhInuM kapaDuM rAkhI mUkavuM. e mUkelA kapaDAne sUvA devuM nahi. eTale te upara vAraMvAra pANI chAMTavuM. te yaMtrane DamarU yaMtra kahe che. te yaMtra dvArA nIcenI hAMllImAM rAkhelI vastu uDIne uparanI hAMllImAM je vastu coTe che tene yathI grahaNa karI levI. For Private And Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (46) gaMdhaka ogaLI jAya tyAre eka dUdhanuM bhareluM vAsaNa hoya tenA meMDhA upara jhINuM sapheda kapaDuM bAMdhI temAM te ogaLela gaMdhaka DhALIde eTale te gaMdhaka gaLAI dUdhamAM paDe tene sarva kAryamAM zudhdha gaNIne levA hiMgaLaka ne zuddha kare che te hiMgaLakanA kAMkarAne gheTInA dUdhanA 7 ane lIMbunA rasanA 7 puTa devA jethI zudhdha thAya che. abhrakane zudhdha kare che te kALA raMgane abraka laI tene devatAnA aMgArA upara khUba tapAvavo pachI tene gAyanA dUdhamAM ThAravo tyAra pachI tAMdaLajAnA rasamAM (athavA khAnA dhovarAmaNamAM che ane AmalInA pANImAM ATha pihara bhIjavI rAkhe to zudhdha thAya che. 23 haratAlane zodhavI hoya te-haratALanA nhAnA nhAnA kakaDA karI 1pahAra kAMjImAM, hira bhUkohaLAnA rasamAM, 1 hira telamAM ane 1 hira triphaLAnA kavAthamAM DoLAyaMtra vaDe 1 hira AMca upara 5kavavAthI zuddha thAya che. 24-25 maNazila zodha hoyato bakarInA mUtramAM DoLAyaMtravADe 3 divasa ami upara pakavavo pachI bakarInA pittAnI 7 bhAvanA devI ane kharala karyA kare te zudhdha thAya che. 26 khAparIyAne zodhavo hoyato manuSyanA athavA gAyanA mUtramAM DoLAyaMtra vaDe agni upara sAta divasa pakAvavo te zuddha thAya che. 27 bedArazaMkha, nAgerU, zaMkha, hIrAkasI, TaMkaNakhAra, kALosuramo ane chIpakoDI vagerene zuddha karavAM hoya to ja bIrInA rasamAM zodhana karI unDA pANImAM dhoI nAkhe te zuddha thAya che. 28-28 rana zodhana, kulatthakodravakkAthe dolAyaMtrevipAcayet // . jo eka mATInA DoghalA (hilA meDhAnA vAsaNa mAM je dravamAM zedhavuM hoya te drava te vAsaNamAM mukhathI nIce rahe teTalo bha2 pachI je auSadhane zuddha karavuM hoya tene bhojapatramAM lapeTI kapaDAmAM piTalI bAMdhI eka lAkaDAnA saLIyA saMgAthe sUtaranA DorA vate bAdhe eTale te saLIyo pAtranA moDhA upara ADo mUkavo ane te jhulatI poTalI vAsaNane taLIye na aDe tema rahe tevI bAMdhI te pAtrane bhI agara cullA upara caDhAvI lakhyA pramANe AMca devI. te yaMtrane DoLAyaMtra kahe che. For Private And Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) anupAnataraMgiNI. vyakivandra trivinaMdizuddhati vajravatsarvaratnAni zodhayenmArayetathA // 30 // hIrAne zuddha kare che te bhUyarIgaNInA mULamAM rAkhI kalathI ane kodarAnA kavAyamAM DoLAyaMtra vaDe 3 divasa pakAve to zuddha thAya che. evI ja rIte bIjAM tamAma ratnonuM zodhana tathA mAraNa jANavuM. 30 vinuM dhana, kRvAcaNakasaMkhyAnaM gomUtraiviyetyaham // samaTaMkaNasaMpiSTaM mRtamityucyateviSam // 31 // je viSanuM zodhana karavuM hoya te viSanA caNA jevaDA kakaDA karI gomUtramAM DoLAyaMtravaDe 3 divasa agni upara pakavavuM; bAda chAvaDe sUkavI tenA barobara zuddha karelo TaMkaNa meLavI kharala karavuM jethI viSa nirvANa thAya che. 31 upaviSa ghana. paMcagavyeSuzuddhAni deyAnyupaviSANica // viSAbhAvaprayogeSu guNastuviSasaMbhavaH // 32 // tamAma jAtanAM upaviSane gAyanA dUdha dahI, chUta, gomUtra ane chANamAM zodhana karavAthI zudhdha thAya che, jyAM viSa na maLI zake tyAM upaviSane zudhdha karI auSadha prayogamAM levAM. Iti zodhana prakaraNa samApta have dhAtu upadhAtunAM mAraNa guNa avaguNa zAMti ane anupAna kahIe chIe. suvarNa parikSA vanhitaptahiyacchIte raktakhaMbhajatecatat // zuddhaM zvetavamapiya dbhajate'zuddhamIritaM // 33 // je senuM agnimAM tapAvI ThaMDuM karyA pachI lAlaraMganuM jaNAya zreTa jANavuM paNata (dhoLAsa paDatuM ) rahe te azuddha jANavuM tevuM sonuM bhasma karavAnA kAmamAM na levuM 33 For Private And Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. suvarNa bhasmanI vidhi zuddha sUtasamaM khalveM svarNaMgolaMvidhAyaca // dvayostulyaMbaliMzuddhaM datvAdhazcordhvamevahi // 34 // zarAvasaMpuTedatvA puTAviMzadanopalaiH // caturdazapuTairevaM nirutthaMbhasmajAyate // 35 // 8 zudhdha kareluM jeTaluM seAnuM heAya teTaleAja zudhdha pArA lei te khatene kharalamAM ( lIMbunArasa sAthe ) ghuMTavAM; bAda tenA gALe banAvI te gALAnI barAbara zudhdha gaMdhakanA bhUkAne sarAva saMpuTamAM nIce upara ane geALAne vacamAM rAkhI pachI sarAva supuTane kapaDA mATI vaDe majabUta karavuM ( chAMyaDe sUkavI ) 30 aDAyAM chANAnI AMca devI. evIja rIte caiAdavAra karavAthI sAnAnI nirUtya bhasma thAyache. zuddha suvarNa bhasmanA guNa, 2 tapanIyaMmRtaMkAMtiM kaMdarpatanutetathA // vAtaMpittaMpramehaMca zvAsaMkAsaMkSataMkSayaM // 36 // gRhaNImatisAraMca jvaraMkuSTaMviSaMharet // vayasaHsthApanaMsvaryaM balyaMvRSyaMrucipradaM // 37 // zudhdha senAnI bhasma sevana karavAthI kAMti tathA kAmadevane vadhAreche, temaja vAta, pitta, kada, prameha, zvAsa, udharasa, uraHkSata, ( chA tImAnI cAMdI ), kSaya, saMgrahaNI, atisAra, tAva, kADha ane jhera vikAra e sarvane nAza kareche ane vayasthApana ( AyuSya khaLa-khu ( 6 ) 1 me mATInAM pakavelAM sarAvalAM ( rAma pAtra-cappaNa ) le temanI janerI paththara upara dhasI sA* karI sAMdhe e mAlama thaI jAya tevAM karavAM pachI te sarAvalAmAM je vastunI bhasma karavI haiAya tene temAM mUkI banne sarAvalAne joDI deI kapaDA bhATIthI draDha karI. levAM tene sarAvasaMpuTa kaheche. 2 je dhAtunI bhamAM madha dhI ane TaMkaNukhAra meLavI AMca dIdhA pachI paNa saMjIvana paNuM jaNAtuM nathI eTale kevaLa bhasma je vIja bhasma raheche tene nirUtya bhasma kaheche. For Private And Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (1ra) anupAnataraMgiNI. ddhinI vRddhi ane samarata rAganivRtti) karanAra che, svara (avAja) ne suMdara banAve che, baLa ApanAra che, strI saMbhAgamAM vIryavaMta karanAra che arthAt vAcha karaNa kaOAche, ane rUcine vadhAranArache. 36-37 zuddha suvarNa bhasmanA avaguNu, svarNamapakkaMharatebalaMcavIryaMkarotirogacayaM // muvavanAzamAM tamA zvaseveta // 28 DhAcI rahelI azuddha seAnAnI bhasma baLa tathA vIryane nAza kareche, tema aneka rogAne utpanna kareche, sukhane samULagA nAza kareche eTaluMja nahi paNa maraNane zaraNu kareche; mAreja zuddha bhasmanuM sevana karavuM. 38 azuddha bhasma sevanathI thayelA vikArAnI zAMti abhyAsitayAzuktA vidinaMnRbhiraGgaje // hemadoSaharisAsyA gaMgAMbhaivapApanut // 39 // azuddha bhasma sevavAthI deSa [ vikAra ) utpanna thayA hoya te haraDe ane sAkara 3 divasa khAyatA jema gagAjInuM jaLa pApa samU hateA nAza kareche tema sarve vikAranA nAza kareche. 3 suvarNa bhasmanAM anupAna, vAjIkaraMbhRMgarasenacUrNaM dugdhenazaktipradadAtinityaM // punarnavAyugnayanAmayanaM jraahrNcaajyyutNnALAm // 2. || seAnAnI bhasma jaLa bhAgarAnA rasa saMgAthe khAvAthI vAjI kara ( A saMgamamAM baLa-harSa-ApanAra ) thAyache, dUdhanI saMgAthe khAvAthI zakti Apeche, sATADInA rasa saMgAthe khAvAthI netranA rAgeAnA nAza kareche, dhI saMgAthe khAvAthI vaya sthApana ( ayu, baLa, budhdhine vadhAreche samasta rAganA nAza ] kareche. 40 buddhidaMtuvacAyuktaM dAhanaMkaTukAyutaM // kAMtidakuMkumenedaM kAMtijinnavanIraje // 41 // For Private And Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. sadyodugdhayutaMhaMti yakSmANamatidAruNaM // lavaMgazuMThimaricairunmAdaMcatridoSakaM // 42 // vaja saMgAthe khAvAthI budhdhi vadheche, kaDu saMgAthe khAvAthI bajtraa (dhaDa ) zAMta thAyache, zara saMgAye bhAvArthI aMti (tela) vadhAreche, dhArAbjha (turata dehelA ) dUdha saMgAthe khAvAthI ati bhabaeNMkara rAja yamA ( kSaya ) dUra thAyache, laviMga suMTha ane marI saMgAye khAvAthI trideASa janma unmAda maTeche. athavA unmAda ane trideSane bhaTAuche. 41-42 (53) madhvAmalakasaMyuktaM saMgrahaNIM prabalAMharet // madhunAvarakhaM haimaM viSadoSa nivAraNam // 43 // zaMkhapuSpirasairAyuH pradacaMdanacarcite // vidArIkandasaMyuktaM putradaM putravatsale // 44 // madha tathA AmaLAM saMgAthe khAvAthI prabaLa saMgrahaNIne maTADeche, seAnAnA varka ane madha saMgAthe khAvAthI viSa doSa ni vAraNu kareche. zaMkhAvaLInA rasa saMgAthe khAvAthI Ayu vadhAreche ane beya kAhaLAnA rasa saMgAthe khAvAthI putra pradAyaka che. 43-44 bhasma karavAmAM kevuM rUpu' mahaNa karavu.'? zRNuhirupamatipramadottame vadabhiSagvararUpaguNAkara | trividhamAhurayerajataMpriye khanijavedhajavaMgajamAryakAH // 45 // have rUpAnI parikSA kahie chiye-rUpuM traNa prakAranuM che. eTale eka khANathI utpanna thayeluM 1 khIjAM vedhaja ( rasANika mAgaeNAthI utpanna kareluM ) 2 ane trIjuM magaja te kalaIthI khaneluMche ema A cai janenuM kahevuMche. 45 uttamaM baMgajavedhajaMkIrtitaM yanmRdutvaMhizaukyaMbhajedaMgane zubhravarNamRdutvenahInaMyato'grAhyamityAhurAryAH khanisthaMtataH // 46 // For Private And Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (14). anupAnataraMgiNI. traNa jAtanA rUpamAM vedhaja ane baMgaja ebe prakArathI utpana thayeluM rUpuM narama ane veta varNanuM che teja uttama jANavuM; paNa khanija rUpuM agrAvyA che eTale grahaNa karavA lAyaka nathI ema Arya vaidya kahe che. 46 rUpAnI bhasma banAvavAnI vidhi, bhAgaikaMtAlakaMmadhaM yAmamamlenakenacit // tenabhAgatrayaMtArapatrANiparilepayet // 47 // dhRkhAmUSApuTeruvApuTetriMzadvanopalaiHsamudhRtyapunastAlaM davArudhvApuTepacet // evaMcatudarzapuTaistAra bhasmaprajAyate // 48 // zudhdha haratAla 1 bhAga laI koI paNa khATA padArtha ( kAMjIlIMbu ) nI sAthe eka pahora sudhi kharala karI tenAthI traNa gaNuM rUpAnA dhelAM kaTaka vedha patarAM laI tenA upara te ghuTelI haratAla ne lepa karavo ane sarAvasaMpuTa (athavA mUSApuTa ) mAM te kaMTaka vidha patarAMne mukI 30 aDAyAM chANanI AMca devI evIrIte 14 vAra saMpuTa karI teTalIja AMca devAthI zuddha cAMdInI bhasma thAya che. zuddha cAMdInI bhasmanA guNa ropyaMzItaMkaSAyacakhAdupAkarasaMsaraM // vayasaHsthA panasnigdhaMlekhanavAtapittajit // pramehAdikaro nAMnAnA dhruve che ? . cAMdInI bhasma zItaLa che, kaSAyelI che, svAdiSTa che, sAraka che, avasthAne sthApana karanAra (AyurbaLa-buddhinI vRddhi ane samastaroganI nivRtti karanAra) che, niSpache, lekhanIya (maLo vagerene ukheDI zarIrane svaccha karanAra) che, vAyu, pittane nAza karanAra, ane pramehAdi aneka rogono nice nAza karanAra che. 48 azuddha cAMdInI bhasmanA avaguNa zukanavaMta pAMDuraMgaprI II vividhaMvIryanAzaMcabalahAniHzirorujam // 50 // For Private And Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (6) azudhdha ( kAcI) rahelI cAMdInI bhasma sevavAthI pAMDu, kharaja, gaLagraha, baMdhakoSa, vIryanAza ane baLahAni tathA mastaka roga ne pedA karanAra che. 50 kAcI cAMdInI bhasmathI thayelA vikAranI zAMti. zarkarAmadhusaMyuktAM sevayedyodinatrayaM // apakarUpyadoSeNa vimuktaHsukhamasnute // 51 // sAkara ane madha (athavA madha sAthe sAkara ) 3 divasa sevana kareto niro apakava ( kAcI) cAMdInI bhasma khAvAthI zarIramAM vikAra utpanna thayela hoya tenAthI mukta (dUra] thaI sukha prApta thAya che. 5 cAMdInI bhasmanAM anupAna. dAhezarkarAyuktaMvAtapittevarAyutaM // trisugaMdhayutamehe gulmevArasamanvitaM // 52 // kAsekapheSTarUpasyarasetrikuTAnvite // bhArjIvizvayutaMzvAse kSayajitsazilAjatu // 53 punarnavAyutaMzophepANDomaMDUrasaMyutaM // valIpalitahaMkAntikSatkaraMghRtasaMyutam // 54 // jo zarIramAM dAha (baLatarA) thayela hoya te cAMdInI bhasma sAkara saMgAthe, vAyu ane pittaroga upara triphaLA saMgAthe, prameha u. para trisugaMdha (taja, tamAlapatra, elacI) nA cUrNa saMgAthe, gulma (gALA) nA upara javakhAra athavA gamete khAra saMgAthe, udharasa ane kapha upara araDusA (araDusI) nA rasa saMgAthe, zvAsaroga u. para trikaTu (suMTha, marI, pIpara che ane bhAraMganA curNa saMgAthe, kSaya roga upara zilAjIta saMgAthe, sojA (sepha ) roga upara sADI saMgAthe, pAMDuroga upara maMDara saMgAthe, zarIra upara karacalIo vaLI heya tathA paLIyAM AvyAM heya te dUra karavA mATe ghI saMgAthe Apa. vAthI sudhA ane kAMtine vadhAre che. 52-54 kSINemAMsarasainedaMraupyaMkSIreNavAyutaM // For Private And Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (56) anupAnataraMgiNI. yakRplIhAnametaddhivarApippalisaMyutaM // 55 // kSINa thaI gayelA purUSane mAMsanA rasA saMgAthe athavA dUdha saMgAthe, ane kALajAnI vyAdhi tathA baLa upara triphaLA ane pIparanA curNa saMgAthe rUpAnI bhasma sevana karavAthI ukata rogone nAza kare che. 55 tAmrabhasma karavAmAM kevuM vadhuM rahaNa karavuM? japAkusumasaMkAzaM snigdhaMmRdughanakSamam // lohanAgojjhitaMtAnaM mAraNAyaprazasyate // 56 je tAMbu jAsudanA phula samAna raMgavALuM hoya, tathA snigdha (4 ) ( bhiNa-25) mA 59 mAravA 7ni 55 ke. rAI jatuM nathI tevuM leha ane sIsAnA bhega rahita tAbuM bhasma karavAnA kAmamAM levuM. (paNa ethI virUddha hoya tyAgana karavuM) tAMbAnI bhasma karavAnI vidhi, sUkSmANitAmrapatrANi kRtAsaMskhedayeDDadhaH // vAsaratrayamamlena tataHkhalvevinikSipet // 57 // pAdAMzAMsUtakaMdakhA yAmamamlenamardayet // tatauddhRtyapatrANi lepayediguNenaca // 58 // gandhakenAmlaghRSTena tasyakuryAcagolakam // tataHpiSTvAcamInAkSIMcAGgerIvApunarnavAm // 59 // tatkaklenabahirgolaM lepayedAlonmitam // dhRvAtadgolakabhANDe zarAveNacarodhayet // 6 // vAlakAbhiHprapAtha vibhUtilavaNAMbubhiH // dakhAbhAMDamukhamudrA ntatazcullayAMvipAcayet 61 kramavRddhAminAsamya gyAvadyAmacatuSTayam // / khAGgazItaMsamudhRtya maIyecchUraNavaiH // 12 // 2 For Private And Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir junatatLa. (17) yAmaikaMgolakaMtaca nikSipecchUraNodare // mRdAlepastukarttavya ssarvato'GguSTamAtrakaH 63 pAcyaMgajapuTekSiptaM mRtaMbhavatinizcitam // vamanaMcirekaMcabhramaMklamamathArucim // 64 // vidAIkhedamukledaM nakarotikadAcana // 65 // zudhdha karelA tAMbAnAM pAtalAM jhINAM patarAM karI 3 divasa lIMbunA rasamAM nAkhI dhImI dhImI AMcavaDe agni upara pakAvavAM pachI kharalamAM nAkhI ghuMTavAM eTale tAMbAnA patrothI ceAthe hise zuddha pAro te sAthe meLavI 1 heira sudhI lIMbunA rasa saMgAthe kharala karavAM, javAre te kharala karatAM bArIka banI jAya ane gaLe vaLe tevuM bane tyAre tene gALo banAvI pachI zuddha gaMdhaka te goLAthI bamaNe laI lIMbunA rasamAM jhINe ghuMTI te gaLA upara ghuMTelA gaMdhakane lepa kare; tadanaMtara brAhmI, cAra pAdaDAnI luNI tathA sADI athavA emAMthI koI paNa auSadhI maLe te ghuMTI te caTaNIno ukata geLA upara be AMgaLa jADo lepa (thara) karavo, bAda e geLAne koI paNa vAsaNamAM rAkhI sAvalAthI DhAMkI ( athavA sarAva saMpuTa karI) eka hAllImAM retabharI te saMpuTane madhya bhAgamAM mUkI tenA mukhe rAkha ane mIThAnI mudrA deI cullA upara caDhAvavI, pachI maMda madhyama ane tIrNa agninI AMca ApavI arthAt cheDethI caDhatI caDhatI agni 4 pahara ApavI, jyAre svAMga zItaLa [ potAnI me ja ThaMDI) thAya tyAre te goLAne kahADI laI sUraNanA rasamAM 1 hira kharala karI goLo banAvI sUraNanI gAMThane korI temAM ukata geLAne rAkhI DagaLI deI te sUraNanI gAMTha upara aMguThA pramANe mATIne jADA thara (lepa) deI tene gajapuTa agninI AMca devI jethI ni zudhdha tAMbAnI bhasma thaze e zudhdha bhasma ulaTI, reca, bhrama, glAnI, arUci, dAha ane prasveda tathA maLa vagere koi paNa upadrava karatI nathI. 57-15 zuddha tAMbAnI bhasmanA guNa. tAmrakaSAyaMmadhuraMsatikta mamlaMcapAkekaTusArakaMca For Private And Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (18) anupAnataraMgiNI. pittApahaMzleSmaharaMcazItaM tadopaNaMsyAllaghulekhanaMca / 66 // pAMDudarArthIjvarakuSTakAsa zvAsakSayAnapInasamamlapitta ||shothNkRmiiNclmpaakroti prAhu budhAbRhaNamalpametat // 67 // zuddha tAMbAnI bhasma kaSAyalA, mIThA, tIkhA ane khATA rasa sahita che, pAkamAM kaTuka, sAraka che,pittadha tathA kaphagha che, zItaLa, ropaNa (ghAva para aMkUra lAvanAra) halakI tathA lekhanIya che pAMDu, udara roga, haraSa (masA) tAva, keta, udharasa, zvAsa, kSaya, pInasa, amlapitta seje, kRmiroga ane zaLa eTalA rogono nAza kare che. tathA kiM. cita vIryanI vRddhi karanAra che ema vaighavaro kahe che. 60 azuddha tAMbAnI bhasmanA avaguNa. . tAmramapakaMvamanaM virekatApAdikaMbhramaMmUchoM / mehaMbalasyanAzaM karotizukrasyacAyuSasyApi 68 kAcI tAMbAnI bhasma [khAkha ) ulaTI, reca, tAva, phera, acetana paNuM, pramehane prApta kare che, baLa, tathA vIrya, ane AyuSyane nAza kare che. 68 vaka azuddha tAMbAnI bhasmathI thayelA vikAranI zAMti. munivrIhIsitApAnA vA dhAnyakaMsitAnvitaM // tAmradoSamazeSavai pivanahanyAdinatrayaiH // 19 // munI zrIhi eTale sAmo ( athavA pANImAM pitanI mele ja prakaTa thanArI eka jAtanI DAMgara) athavA dhANa sAkara saMgAthe me. LavI pANInI sAthe divasa 3 pIvAthI kAcA tAbAnI bhasma sevana karavAthI utpanna thayelA deSa (roga-vikAra) zAMta (nAza) pAme che. *" naviSaMviSamityAhu stAnaMtuviSamucyate // ekadoSovi tAmretvaSToSA:prakIrtitAH // artha-Deche tene jhera na kehavuM paNa tAMbu che teja jhera che kemake jheramAM to eka ja avaguNa (doSa ) che paraMtu tAMbAmAM te ATha dopache (mATe tenI bhasma zuddha banAvI upayogamAM levI nahIto rIbAvI rIbAvIne mRtyu nipajAve che.) sArNava, For Private And Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - anupAnataraMgiNI. (11) tAMbAnI bhasmanAM anupAna, pippalImadhusaMyuktaM saMvarogeSuyojayet / / khabudhyApiprayujIta roganAzanavastubhiH // 7 // - pIpara ane madha saMgAthe tAMbAnI bhasma sarve roga upara sevana karavAthI athavA je roga tene nAza karanArI vastu saMgAthe patAnI buddhinA anusAra purvAparane vicAra karI sevana karavAthI sarva roga nAza pAme che. 70 % bhasma karavAmAM baMga kevA prakArane grahaNa kare ? zubhraMsukaThinaMbaGgaM grAhyAvaidyavaraisadA // anyadhAtuvimizraMce tyAjyamevamanarthakaM // 71 // kalaInI bhasma karavAmAM je kalaI dhoLI ane kaThaNa hoya te levI paNa bIjI dhAtuo maLelI arthAta bIjI dhAtuonA bhagavA.. LI-malIna-narama heAyate tyAgIdevI nahito te laInI banAvelI. bhasma nukasAna kartA che. 71 1 baMga bhasmanI vidhi, mRtpAtredrAvitebaGge ciJcAzvatthavacArajaH // kSiptAbaGgacaturthAMza mayodApracAlayet // 72 // tatodiyAmamAtreNa baGgabhasmaprajAyate // athabhasmasamaMtAlaM kSiptA'mlenavimaIyet // 73 tatogajapuTepakkhA punaramlenamaIyet // tAlenadazamAMzena yAmamekaMtataHpuTet // 74 // evaMdazapuTaiHpakvaM baoNbhavatimAritam // 75 // 1 ratI bhAra tAMbAnI bhasma sImaLAnA rasanI saMgAthe madha ane dhI sahita nitya sevana kare ane te upara sAkara yuta kaheluM gAyanuM dUdha pIye tathA dhI yu4 miSTAnna khAya, khaTAI tailAdi tyAga kareto vIrya, jaTharAgni, puratA prApta kare che temaja dehadraDha, divyadraSTi ane kAmadevanA samAna suMdaratA bakSe che. graMthAtara. baMga, kalaI, rAMga, kathila ane kathira e ekaja dhAtu che. - - - - - - For Private And Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (60) anupAnataraMgiNI. mATInI moTI ThIba (tAvaDI)mAM zudhdha karelI kalAI ogALI te kaIthI cothA bhAge AmalI ane pIparanI chAla (choDI] nuM jhINuM cUrNa (bhUko) karI te cUrNa galelI kaleI upara bhabharAva te javuM ane lekhaMDanI kaDachIthI kalaIne halAvate javI, ema be pihera sudhI agni upara rAkhI karyA kare to kalaI bhasma jevI thaI jaze. pachI te bhasmanI barobara dha haratAla leI haratAla ane bhasma e bene lIMbunA rasamAM kharala karI ekava thaye goLo banAvI sarAva saMpuTa karI gajapuTa agni ApavI. enI meleja ThaMDu thayA pachI saMpuTa kAhADI bhasmanA dazamA bhAge zuddha haratAla laI bhasma ane haratAla banne pharI lIMbunA rasamAM 1 pihara sudhI kharala karI putarIte saMpuTamAM rAkhI kapaDA mATIthI draDha karI gaja puTa AMca ApavI. evI ja rIte daza vAra karavAthI zudhdha baMga bhasma thAyache. 72075 zuddha baMga bhasmanA guNa. baMgalaghusaraMrUkSaM kuSTaMmehakaphakamIna // nihaMtipAMDusakhAse naivyamISattupittalaM // 76 // sihogajaughaMtuyathAnihaMti tathaivavaMgo'khilamehavagaM // dehasyasaukhyaMprabaleMdriyavaM nrsypussttiNvidthAtinaM 77 che zudhdha kalabanI bhasma laghu che, sara (sAraka ] che, rUkSa lukhI) che. koDha, kapha, kRmi, pAMDu, zvAsa haratA che, netrane hitAvaha che, kiM. cita prIti kAraka che. jema siMha gaja (hAthI) nA samUhano nAza kare che temaja (A) baMgabhasma sarva prakAranA pramehane nAza kare che tathA zarIra ArogyatA, iMdinI prabaLatA ane puSTi bhasma sevana, karanAra manuSyane nicce Ape che. 76-17 (budhdhi, zItaLatA, daryatA kavitva zakti Ape che. kSayane nAza kare che. vIryane sthira kartAe dIpana pAcana guNa vALI che ]. azuddha baMga bhasmane avaguNa yadyaSakvaMbhavebdaMgaM gulmakuSTapramehakRt // vAtazoNitamaMdAmi pANDudobalyarupadaM // 78 For Private And Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (61) kAcI kalaInI bhasmanuM sevana karavAthI gaLAnoroga, koDha . meha, vAtaragsa, maMdAgni, pAMDuroga ane nirbaLatA athavA kusatA paNuM e rogane utpanna kare che. 78 kAcI kalaInI bhasmanA vikAranI zAMtI. mekhazRMgIsitAyuktAM yassevatidinatrayaM / baMgadoSavimuktosau sukhaMjIvatimAnavaH // 79 // . 37 sI (athavA bh27| siim-||3-bheddhaa sI) sAkara saMgAthe 3 divasa sevana kare to kAcA baMgajanIta dezanI zAMti thAya che arthAta tenA vikArathI mukta thAya che ane te manuSya sukhe bhaera are. 78 - baMgabhasmanAM anupAna. kareNayutaMbaGgaM haratyAsyavigaMdhatAM // puSTikRtakSIrasaMyuktaM jAtIphalayutaMtuvA // 80 // pramehetulasIpatraiH khAdebdaMgaMprasannadhIH // gulmeTaMkaNasaMyuktaM pANDurogeghRtenaca // 81 // urddhazvAseraktapitte nishyaabhkssyetsuciH|| pittazarkarayAkhAde nmadhunAbalavRddhaye // 82 // vIryastaMbhAyakastUryA nAgavallidalenavA // / maMdAmomagadhAcUrNa kastUrIsaMyutaMbhajet // 83 // kaMkolasyarajoyuktaM mndaagauvaabhjennrH|| khadirakvAthasaMyuktaM varmarogeprazasyate // 84 // dhAtrIphalayutaMvApi pUgacUrNasamanvitaM // sevitaMharate'jIrNaM rasonenAsthigaMjvaraM // 85 // kuSTesindhuphalaiHsAI nimuMDIsvarasenavA // kobjepAmArgamUlena // plInhiTaMkaNasaMyutaM // 86 - 3 For Private And Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (62) anupAnataraMgiNI. divyasamudraphalAbhyAM baMgasaMmadyanAgavallijalai / / prANapriyevilimpatinA yadiliMgaMbhaveddhidIrghataraM lavaMgarocanAyukta tilakaMjanavazyakRt // lavaMgaraMDamUlAbhyAM laipazcArdhAbhedaht // 88 // yavAnikAyutaMvAte vAjigaMdhAyutaMtuvA // jalodarekhajAkSIrasaMyutaMguNakRdbhavet // 89 // putrAtyairAsabhIkSIrai stakADhyaMbAtagulmanut // karkaTIsvarasaiHpaMDho puruSavamavApnuyAt // 90 // apAmArgarasaivaMgaM ziroroganivAraNaM / / zAlUkamAlatIpatrI lavaMgedhAtudoSanut // 91 / / jAtIphalAzvagaMdhAbhyAM kaTipIDAnivAraNaM // rasonatailayuknasya mapasmAranibUMdanam // 92 // jAtIphalAMlavaGgADhayaM madhunAkasaMnaMjayet // svarasAsvarasaibaGgaM baladaMhinRNAmidaM // 93 // zuddha kalaInI bhasma kapUra saMgAthe sevana karavAthI mukhanI durga dha (AgarU)ne maTADe che. dUdha athavA jAyaphaLa saMgAthe sevana karavAthI puSTi Ape che, prameha roga upara tulasI patra saMgAthe, gulma upara . kaNakhAra saMgAthe, pAMDurogamAM ghI saMgAthe, zvAsa ane raktapittamAM haLadara saMgAthe, pittarogamAM sAkara saMgAthe, nirbaLatA upara madha saMgAthe, vIrya staMbhana karavA mATe kastUrI athavA nAgara velanA pAnasaMgAthe, maMdAgni mATe pIpara ane kastUrI saMgAthe athavA kaMkolanA curNa saMgAthe, netra tathA pApaNanA darada mATe kheranA ukALA saM. gAthe, apacA [ ajIrNa ] upara AbhalAM tathA sopArInA carNa saM gAthe, hADakvera mATe lasaNa saMgAthe, koDha mATe samudraphaLa aMgAthe, vA, nagoDanA rasa saMgAthe, kubaja roga upara AdhADAnA mULa saMgAthe, baroLamATe TekaNa saMgAthe, liMgavRddhi mATe laviMga samudraphaLa ane nAgaravela patranA rasa sAthe baga bhasma vakI liMga upara lepa ka For Private And Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (63) re, manuSyane vaya karavA mATe lavaMga ane gorocana ( galacanagorAcadana | saMgAthe, AdhAzIzI upara lavaMga tathA eraMDAnAmULa - gAthe ( lepa karave), vAyuroga mATe ajamA saMgAthe, vA, AsagaMdha gAthe, jaLodara upara bakarInA dUdha saMgAthe guNa kartA che, putraprApti mATe gadheDInA dUdha saMgAthe, vAta gulma roga upara gAyanI chAsa - gAthe, najpaka paNAne dUra karavA kAkaDInA rasa maMgAthe, mAthAnA roga upara aMghADAnA rasa saMgAthe, dhAtu vikAra (vIrya vikAra ) upara jAyaphaLa jAvaMtrI ane laviMga saMgAthe, keDa dUSatI hoya tenA mATe jAyaphaLa ane AsabaMdha saMgAthe, vAI [phepharuM) dUra karavA mATe lasaNa ane tela saMgAthe (suMghavAthI ] ane udharasa mATe jAyaphaLa laviMga ane madha saMgAthe, nirbaLatA dUrakaravA baLane prApta karavA ) tulasInA rasa saMgAthe ba ga bhasma sevana karavA (khAvA) thI arthAta dareka darada mATe ukta anupAna saha sevana karavAthI icchita siddhi Ape che (nirogI banAve che ] Iyartha. 80-93 jasadanI bhasma banAvavAnI reta. "cazavAsmAramati " jazadanI bhasma banAvavI hoya to baMgabhasma banAvavAnI je vidhi kahI che te ja vidhi mujaba jazadanI bhasma thAya che. (mATe have atra vizeSa lakhavAnI agatya nathI.) * zuddha jazadanI bhasmane guNa tridoSapramehAmimAMdyAzirogA natisArapittajvarAjIrNakAsAna vibaMdhAmavAtaMharedrItihetu mIzUlazItajvarAsatIzca // 94 // zudhdha jazadanI bhasma sevana karavAthI tridoSaprameha, agninI maMdatA, netraroga, atisAra, pitra javara, ajIrNa, udharasa, baMdhakoSa. AmavAyu, ulaTI, zaLa, tADhI tAva ane raztAtisAra (lehI ThA-lehakhaMDa vADe) e sarvarogano nAza kare che. 84 jazadanI kAcI bharamanA avaguNa. apakvaMyazadaMrogAn pramehAjIrgamArutAn // vamiMnnaliMpaniM. 25 / For Private And Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (64) anupAnataraMgiNI. jazadanI kAcI bhasma khAvAthI prameha, ajINa ulaTI ane phera AdI aneka rogone utpanna kare che. 85 kAcI jazadanI bhasmanA dezanI zAMtI. tridinasitavAsArddha bhajanavAlaharItakIM // yazadasyavikAreNa muktHsyaannaatrsNshyH||96|| hIMmajanuM carNa sAkara saMgAthe 3 divasa sevana kare to jazadanI kAcI bhasma khAvAthI utpanna thayelA vikArothI mukta thAya che emAM 421 sahanathA. 49 . jazada bhasmanAM anupAna. yazadaMbhiSajAMvasudaMlalane pravadAmyanupAnagaNahitataHtrisugaMdhiyutaMbhasitaMdyasitaM trimalodbhavamAzunihaMtigadaM // 97 // amimaMtharasaiha~ti vahnimAMdyadurAsadaM // netrarogagavAjyena jIrNenaivAMjanekRte // 98 // athavAlAlayAprAta netrarogaMhivyuSTayA // nAgavallidaloptanna vITakenapramehanut // 99 // sataMDulahimaiha~ti khajUM rairmAyujajvaraM // yavAnikAlavaMgAbhyAMyutazItajvaraMjayet 100 kharjUratAMDulahimairaktAtisAranAzakRt // zarkarAjAjisaMyukta matisAraMvamiMjayet // 1 // yavAnikAlavaMgajIrakai sazarkaraiH zivAyudhAkhyamAmayaMnihativAmalocanepriye yavAnikAkavoSNanIrasaMyutaMvibaMdhanut tathAmavAtanudyavAnikAlavaMgasaMyutaM // 2 // mahiSInavanItena pramehaMjayatidhruvaM // For Private And Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (66) valaM pathyeca godhUma karkaTI ghRtasaMyutA // 3 // yavAnikAlavaMgAbhyA majIrNaMkoSNanIrayUk // pippalimadhusaMyUktaM jasadaMkasanaMjayet // 4 // jazadanAM anupAna kahuM--trisugaMdhinAcug saMgAthe sevana ka ravAthI tridoSanA nAza kareche, maMdAgni dUra karavA mATe araNInA rasa saMgAthe, netra rega maTADavA gAyanA jUnA dhI sAthe athavA vAsI zuMka sAthe, ( a`jana karavAthI ) dhAra prameha maTADavA nAgara velapAnanA bIDA sa'gAthe, pittajvara mATe ceAkhAneA hIma ane khajUra sa MgAthe, zItajvara Upara ajamA ane laviMganA cUrNa saMgAthe, raggAtisAra [ lAhIkhaMDavADeA ) maTADavA mATe khAreka ane ceAkhanA hIma saMgAthe, atisAra ane UlaTI baMdha karavA mATe sAkara ane jIrA saMgAthe, zULa upara ajame1 laviMga ane sAkara maMgAthe, kabajIyata ( aMdha kepa ) mATe ajame! ane unDA pANI saMgAthe, AmavAta upara ajame| ane viga geMgAthe, pramehu mATe bheMsanA mAkhaNu sAthe 1 vAlabhara khAvAthI, ( pathya ghA~nI khATI ane dhI ] ajINu upara ajamA viMga ane unhApANI saMgAthe ane udharasa mATe lIMDI pIpara ane madha saMgAthe khAvAthI uttama guNa Apeche. 7-4 sImAnI bhasma karavAnI vidhi. tAMmbUlarasasaMpiSTa zilAlepAt punaHpunaH // dvAtriMzadbhiH puTairnAgo nirutthaMbhasmajAyate // 5 // pAna ( nAgaravelanAM patra ) nA rasamAM madhuzilane kharala karI zuddha karelA sIsAnAM pAtalAM patarAMne kaMTaka vedha karI te upara te ma NuziLane lepa karave. pachI sarAva jhaMpuTa karI agni puTa ApavAthI eTale evIrIte 32 vAra agni puTa ApavAthI sIsAnI nirUttha bhasma thAyache. pa zuddha sIsAnI bhasmanA guNa sIseraMgagugaMjJeyaM vizeSAnmehanAzanaM // 6 // 5 k|| * ASadha 4 tAlA leI phUTI pANI teAlA 24 mAM sAMjhare 5lALI rAtavAzI rAkhI prabhAte gaLI kAhADavuM te pANIne hima a thavA zIta kAya kaheche. tenI mAtrA telA 8 bhAva prakAza, For Private And Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (66) anupAnataraMgiNI. nAgastunAgazatatulyabalaMdadAti vyAdhicanAzayatijIvitamAtanoti vanhipradIpayatikAmabalaMkarotI mRtyaMcanAzayatisaMmatasevitaHsa // 7 // sIsAnI bhasmanA guNa baMgabhasmanI samAna ja che paraMtu vizeSa karIne pramehano nAza karanAra che. 6 tathA- dararoja ( gya anupAna, mAtra, deza kALa vaya agnibaLa no vicAra karI ) sIsAnI bhasmanuM sevana karavAthI so hAthInA samAna baLa Ape che arthAta ghaNuM baLa Ape che. tathA vyAdhiono nAza kare che, AyuSyane vadhAre che, jaTharAgnine pradIpta kare che. kAmadevane baLa [ utejana) ApanAra che ane matyuno nAza karanAra che. 7 azuddha sIsAnI bhasmanA avaguNa. kuSTAnigulmArucipADurogAn kSayaMkapharaktavikAra kRcchre jvarAzmarIzUlabhagaMdarADhaMya nAgaMvapakvaMkurutenarANAm // 8 // kAcI rasIsAnI bhasma sevana karavAthI kaDha, gulma, arUcI, pAMDu, kSaya, kapha, lohIvikAra, mUtrakRccha, tAva, patharI, zaLa ane bhagaMdara eTalA rogone janma Ape che. 8 kAcI sIsAnI bhasmajanIta vikAranI zAMti. hemAharItakIsevet sItAyUktAMdinatrayam // apakvanAgadoSeNa vimukta sukhamedhate // 9 // dArUDI [ satyAnAsI ] haraDedaLa ane sAkara eonuM divasa sevana kare to kAcI sIsAnI bhasma khAvAthI thayelA rogonI zAMti thAya che, 8 sIsAnI bhasmanAM anupAna. mRtaMnAgaMsitAsArddha mAyUvAyUMzirovyathAM // netrarogaMzukradoSaM pralApaMdAhakaMjayet // 10 // pradadAtiruciMkAmaM vRddhyetpthysevinH|| For Private And Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (67) khabudhyAcAnyarogeSu pradadyAdogazAntikRt 11 sIsAnI bhasma sAkara sAthe sevana karavAthI pitta, vAyu, mastaka pIDA, netraroga, vIrya doSa, bakavA ane baLatarA dehanI baLatarA ] vagere rogo dUra jAya che, tathA rUci ( bhojanamAM utsAha ) utpanna kare che, kAmadevane vadhAre che, paraMtu pathyamAM rahI kIrI pALe to ] sevana karavAthI uttama guNa Ape che. evI ja rIte pitAnI mati anu sAre anya (bIjA) rogo Upara paNa sIsAnI bhasma egya anupAna saha khAvAthI [ athavA rogIne ApavAthI ) roganI zAti arecha arthAt nAza reche. 10-11 leha bhasma karavAmAM kevuM leha grahaNa karavuM ? kAMtasAraMmuMDAkhya mAyasaMtrividhaMpriyotatrakAMtavaraM sAra madhyamamuMDasaMjJaka adhamaMlakSaNaMvakSye vizeSa kAMtasArayo / / 12 // yatpAtrenaprasaratijaletailabiduHpratatehiMgugaMdhaMtyajaMticanijatiktatAMnimbakalkaH taptaMdugdhaMbhavatizikharAkArakaMnaitibhUmi kRSNAMgaMsyAtsajalacaNakaH kAMtilohaMtadeva // 13 // rajapuSpasamAkAraM kSiptaMdIpazikhopari yasyatattIkSNasAraMtadevAnyattumuMDakaM // 14 // kAMtazreSTatamaMgrAmaM kAMtAbhAvetutIkSNakaM // muDakaMsarvathAtyAjyaM yatodoSAhimuMDake // 15 // lokhaMDanA 3 bheda che eTale eka kAMtaleha, sAra ane muMDa e traNa jAtanuM kehavAya che te paikI kAti nAmanuM loha uttama che, sAra nAmanuM loha madhyama che ane muMDa nAmanuM loha adhama che. kAMta ane sAranAM lakSaNa e che ke-je loDhAnA vAsaNamAM pANI vizeSa unha karIne temAM telano chAMTa (TIpuM) nAkhe ane te jaLa upara phelAI na jAya te athavA hiMga jenA sparzathI vAsanAne ane lIbaDAnAM pAMdaDAMnI For Private And Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (68) anupAnataraMgiNo. lugadI karI sparzavAthI pitAnI kaDavAsane tyajIde che tathA dUdha kAMta lehanA pAtramAM ukALavA mUkayuM hoya temAM zikharanI mAphaka Umare Ubho thato dekhAya paraMtu UbharAI jAya nahiM temaja pANI sahita caNA aMdara rAkhavAthI kALA paDI jAya tene kAMta leha kavAya che. je loDhAnuM cUrNa ( bhUke dIvAnI zikhA Upara nAkhavAthI taNakhA UDe te tINa athavA polAda ke sAra kahevAya che paraMtu te zivAya muDa leha javuM. kAMta loha sarvathI uttama che te na maLe to palAda levuM hitu muMDa loha kadApi kALe grahaNa karavuM nahi. 12-15 - leha bhasmanI vidhi. kSipeddhAdazamAMzena daradaMtIkSNacUrNataH / / maIyetkanyakAdAvaiyAmayugmaMtataHpuTet // 16 // evaMsaptapuTairmRtyuM lohacUrNamavApnuyAt // 17 // - zuddha karelA leha ( polAda)nA cUrNathI bArame hase (bA. rame bhAge ) zuddha karela hiMgaLAMka le te bannene kuMvArapAThAnA rasamAM be pahora paryata kharala karI sarAva saMpuTa karI gajapuTa AMca devI. evI ja rIte sAtavAra karavAthI loha mare che arthAta bhasma thAya che. 16-7 zuddha leha bhasmanA guNa ayikazodarikaMjavilocane zaguvadAmisulohaguNAnahaMsuvidhimAritamevaharatyayo visssmiirnnpakumavAra 28 | bhramavamizvasanagRhaNIgadAna kaphajarAkasanakSayakAmalAHarucipInasapittapramehakAn gudajagulmarugAmasamIraNAn // 19 // je lehanI bhasma kamatImAM kamatI 20 talA ane vadhArAmAM vadhAre (para) tolA arthata 20 thI kamatI ane (parA)thI jAstI telA leha bhasma karavAne vaidhavaronI AjJA che mATe teTalA pramANe ja banAvavI. graMthAtara, For Private And Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI zuddha leha bhasma-eTale jemAM lakhelI oSadhio ane puTa kamatI (thoDA-nyana) tathA pAro gaMdhaka je loha bhasmamAM hoya te azuddha bhasma kahevAya che; paraMtu aiSadhIonA puTanI nyunatA na hoya tathA pArA gaMdhaka sahita karelI lohabhasma parma zuddha gaNAya che. te bhasmanA sevanathI jhera deSa, vAyu, pAMDu, kRmiroga, tAva, phera ( cakarI ), ula TI, svAsa, saMgrahaNI, kapharoga, jarA (vRddhAvasthA) udharasa, kSaya, kamaLo, arUci, pInasa, pittano prameha, gudAsaMbadhI harSadiroga, gu. bha, zaLa ane AmavAyu e saghaLAne nAza kare che. tathApliihsthaulyvinaashnNblkrNkaaNtaajnaanNddN kSINavaMvidhunotidRSTijanakaMzophApahaMkuSTanut // bhu. taMzuddharaseyasaMyutamidaMsarvAmayadhvaMzanaM kaMtAccheTarasAyanaMnahiparaMkAMtestibiMbAdhare // 20 // baroLa, medaroga [ zarIranuM phulavuM te ] ne nAza kare che, baLa (zakti ) Ape che, strIone AnaMda dAtA che, kSINatA. sojo ane Dhi vagere ne nAza kare che, je zuddha karelA pArAnI saMgAthe sevana kare te samasta rogano vidhvaMza (nAza ) kare che. A kAMta leha bhasmanI samAna anya koIpaNa rasAyana zreSTa nathI. azuddha leha bhasmathI thatA geraphAyadA viSakledaMkarotyedaM viirykaaNtinihntyyH|| asamyaGmAritaMyasmAttataHsamyagvipAcayet 21 kAcI lohabhasmanuM sevana karavAthI viSa samAna guNa Ape che, lAni (athavA ulaTI ) prApta kare che, vIrya, kAMtine nAza kare che mATe sArI rIte vidhiyukta bhasma karavI nahiM to tenA khAvAthI 1 je auSadha prayogathI manuSyane lAbuM AyuSya maLe che, marNazakti, buddhi, kAMti, tejasvI paNuM, sukatA, suvarNa baLa, ane I. dinI zakita atyaMta vadhe che vA, prApta thAya che, jarAvasthA maTI tarUNA vasthA prApta thAya che zarIramAMnA sarva roga dUra thAya che ane vacana sidhdhi, jana-prIvatA meLave che te auSadhane rasAyana kahe che. carakasaMhitA For Private And Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (70) anupAnataraMgiNI. ( napuMSatA, choTa, chaatiinaare|1, 010 25ne 553 mA 305. na reche merasuMza nahi 595) mRtyune za295 42. 2 / kAcI leha bhasmathI thaelA vikAranI zAMti, AragvadhasyamajAtu recanaMkITazAMtaye // bhavedapyatisArazca pIlAdugdhaMtutatyajet // 22 // khaMDamAkSIkasaMyuktaM melAcUrNadinatrayaM // sevitaMvAtrivRtsiMdhurajaH koSNenavAriNA // 23 sitayAmadhunAvApi zvetadUrvArasopica / / sevitolohajAndoSAn haMtinonyatrasaMzayaH 24 kAcI leha bhasmanA khAvAthI je peTamAM karamIyA paDyA hoya te garamALAno goLa khAvAthI recalAge che ane tethI kITa [ karamIyA) maLa sAthe bAhara nIkaLI jAya che bAda dUdha pIvu jethI kAcI leha bamano vikAra nAza pAme che; mATe kAcI loha bhasma tyajIdevI tathA elacInuM cUrNa khAMDa ane madha saMgAthe sevavAthI; athavA nasetara ane siMdhAluNanuM carNa unhA pANI saMgAthe phAkavAthI; athavA madha sAthe kiMvA sAkara sAthe joLI dharono rasa sevana karavAthI so manya pira nAza pAmeche semA saMhe nathI. 22-24 - leha bhasmanAM anupAna, rasarAjamRtaMlohaM sarvaroge'yojayet // bhAGgItrikaTukakSaudrayutadhAtuvikAranut // 25 // rasagaMdhakRtaMlohaM mAkSIkeNakaphapraNut // cAturjAtasitAyuktaM raktapittavinAzanaM // 26 // puna rajasAyuktaM godugdhenavalapradaM // pUrNabhUkAthasaMyuktaM pAMDusaMkhaMDayatpayaH // 27 // nizAmadhuyutaMvApi pippalimAkSikAnvita // pramehAnvividhAhanti sazilAjatukRcchrakAn 28 For Private And Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (72) vRSAyaHpippalidrAkSA mAkSikairvaTikikRtaM // jayetpaMcavidhaMkAsa mAyAsamivacakradhRk // 29 // dhAtukAMtipradaMcetthaM tAMbUlenAnidIpanaM // hehaMlohasamaMkuryAt sevitaMmRtamAyama // 30 // balAcAtibalAvyoSa triphalAcazatAvarI // sarvatulyomRtoloho bhujastaMbhamathoditaM // 31 // yakSmANakaMThajAnogAna hNtivkssHksstNgdN|| srvaamyhroydtsrvpaaphrohriH|| 32 // zudhdha karelA pArAnI saMgAthe le ha bhasma sarva roga upara ApavI, dhAtu vikAra upara bhAraMgI, suMTha, marI, pIparanuM curNa madha saMgAthe, kapha roga mATe pAro gaMdhakanI kAjaLa ane madha saMgAthe, rakhtapitta upara taja, tamAlapatra, elacI ane nAgakezara saMgAthe, baLa prApta karavA upara sAToDInuM cUraNa ane gAyanA dUdha saMgAthe, pAMDu roga mATe sADInA kavAtha saMgAthe, sarva jAtanA prameha upara haLadara ane madha saMgAthe athavA pIpara madha saMgAthe, mUtrakRccha mATe zilAjIta saMgAthe, pAMca prakAranA udharasa mATe araDa, leha bha sma, pIpara, dhAkha eone kharala karI madha sAthe gaLIo karI khAvAthI, kAMtiane bhUkhane vadhAravA tAMbaLa saMgAthe, bhujastaMbha, adata vAyu, kSaya, kaMTharoga ane uraHkSata upara baLa ( baLa bIjanuM mULa ), kAMsakI, suMTha, marI, pIpara, haraDa, behaDAM. AmaLAM ane satAvarInA cUrNa. saMgAthe, tathA-32 jAtIphalalavaMgelA trikaTutriphalAHsamAH // sarvatulyomRtoha shcchaagiikssirvimrditH|| 33 // vallaikomadhunAlIDhaH kssykssykromtH|| 1 tAMbaLanI rIta-nAgaravelanAM (kapUrI ) pAnamAM co, ka, sopArI, kapUra, tamAlapatra, taja, elacI, jAvaMtrI, ciNakabAlA, jAyaphaLa, kastUrI, laviMga ane kezara nAkhI bIDuM banAvavuM te tAMbULa kahevAya che. - - For Private And Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (72) anupAnataraMgiNI. yathAhariharabhrepa-kSayakSayakaromata // 34 // trikaTutriphalAmustA viDaMgatRvRtAvacA // vahiryaSTIpRthakkarSa lohabhasmapaladvayaM // 35 // guggulurlAhatulyoca palatrayamitaMmadhu // AloDayasarvamekatra prAtarlihyAdyathAvalaM // 36 // asminjIrNesubhuMjAnaH pathyamanaMjayegujaH // jIrNAnnasaMbhavaMzUla mAmavAtaMhalImakaM // 37 // zvayathupAMDurogaMca tathaivaviSamajvarAn // lohacUrNaMvarAcUrNasaMyutaMmadhusarpiSA // 38 // pariNAmabhavahanti zivazatrAbhidhaMgadaM // varAyaSTIrajastulyaM madhusarpiyutaMlihan // 39 // lohabhasmanarazcAnu gavyaMkSIrAMpibanjayet / / zUlaMsatimiraMvAMti mamlapittaklamajvaraM // anAhaMzvayathuthaiva mUtrakRcchaMsudAruNaM // 40 // jAyaphaLa laviMga, elacI, trikaTu, triphaLA e samAna bhAge laI te sarvanI barAbara leha bhasma leI bakarInA dUdha saMgAthe kharala karI madhanI aMdara kAlavI 3 rati pUra khAvAthI kSayaroga nAza thAya che, tathA nija ( muMha, bharI, pA52 ], trijai ( 827i, mekhai, bhaamLAM), motha, vAvaDIMga, nasotara, vaja, citrAmULa ane jeThImadha e sarve akeka tolo levAM, loha bhasma be paLa [ ATha tolA) zuddha karelo gugaLa 8 tolA e saghaLAM 12 tolA madhanI aMdara kAlavI prataHkALe potAnI zaktinA anusAra mAtrA grahaNa karavI ane auSadha pacyA pachI bhojana rogane anukULa (padhya) hoya te karavuM jethI pariNAma nAmanI zULa, AmavAyu, halImata ( kamaLAno bheda) seje, pAMDu ane viSamajavara e saghaLAM nAza pAme che. triphaLAnA cUrNamAM loha bhasma meLavI madha ane ghI ( madha tolA 1 ghI telo 1 eTale ochAM vattAM levAM te )nI aMdara kAlavI cATavAthI pariNAma For Private And Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (73) thaLane nAza kare che. triphaLAM, jeThImadhanuM cUrNa ane loha bhasma samAna bhAge laI madha dhI saMgAthe cATe ane upara gAyanuM dUdha pIe jethI 5, timira ( maaNgne| ) 21, Bal, 'apitta, mAmaya, tAva, mAre, sonle bhane ghora bhUtra 27 me sarvana 2 arecha. 3340 tayAciMcApAmArgajokSArobhUtiH sabUkasaMbhavA // lavaNaMcasamaMsarvai reterlohaMvimardayet // 41 // zUlasyAgamavelAyAM khAdanmASaddhayaMnaraH // jayedaSTavidhaMzUlaM gaMgodenevaghasmarAn // 42 // jIrakeDhekaNAmustA varAvizvaviDaMgakaiH // lohomUtrAvikArAMzca pramehAnakhilAnajayet 43 dAruvanhitivRdaMtI kttukaagjpipplii|| viDaMgaMtriphalAvyoSaM smbhaagvicuurnnyet||44|| sarvebhyodviguNaMlohaM godugdhenavimarditaM // pItaMdugdhenasaMhanyA dvAruNakhayathugadaM // 45 // kaTutrikayavakSArau loh piitovraarsaiH|| zorthanAzayatikSipraM cakrapANiryathAmadhuM // 46 // varAcUrNayutaMrAtrau saMlihanamadhusarpiSA // lohabhUtimazeSeNa netrarogAnajayetkila // 47 // trisugaMdhivarAvyoSa cchinnAsavaMsamAMzakaM // ebhistulyamayacUrNaM vAtaraktaharaMparaM // 48 // AmalI ane aMdhADAne khAra nadInA sa khalAnI bhasma tathA siMdhAluNaesa barobara ane e saghaLAnI samAna loha bhasma leI kharala karI AvavAnA vakhatamAM be mAsA [ athavA be aDada ) nA jeTalI mAtrA levAthI ATha jAtanI zULa maTe che jema ge. gAjaLathI pA5 samUhane nAza thAya che tema. jIruM, zAhajIruM, pIpara, For Private And Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (74) anupAnataraMgiNI. motha, haraDAM, behaDAM, AmaLAM, suMTha ane vAvaDiMga eenA cUrNa saMgAthe loha bhasma khAvAthI mUtranA vikAro ane sarva jAtanA pramehone nAza kare che. devadAra, citrAmULa, nasetara, nepALAnuM mULa, kaDu, gajapIpara, vAvaDiMga, triphaLAM, trikaTu e saghaLAM samAna bhAge leI cUrNa karI tethI bamaNuM leha bhasma gAyanA dUdha sAthe kharala karI pitAnI zakti pramANe gAyanA dUdha saMgAthe pIe te ghera sejAne roga nAza pAme che. suMTha, marI, pIpara, javakhAra ane leha bhasma triphaLAnA kavAtha saMgAthe pIvAthI paNa zetha (sAjA) no nAza thAya che. jemAM zrIkRSNa madhu daityane nAza karyo tema. triphaLAnuM cUrNa ane leha bhasma madha dhI saMgAthe rAtre cATI suI raheto sarva prakAranA netranA regathI mukta thAya che. taja tamAlapatra, elacI, varA (haraDAM, behaDAM, AmaLAM vyoSa (suMTha, marI, pIpara) ane gaLo satva e samAna bhAge levAM. te sarvanI samAna loha bhasma leI ekatra mardI sevana karavAthI vAtaramlane nAza kare che (AzreSTha upAya che.) 4148 tathA nAgarotyalamustAni hIberaraktacaMdanaiH // saviDaMgazivAdhAtrI paatthaakRssnnaaNbucuurnnitH||49|| samaMzuddhaMlohabhasma viSamAnakhilAnajvarAn // nihaMtyaMbujapatrAkSI madanotthagadAniva // 50 // zivAzmajatumAkSIka viDaMgaiohabhUtikA // sevitAmAkSikAjAbhyAM haMtiyakSmANamulvaNaM 51 madhunAlehitolohaH sarvamehanivAraNaH // smRtamAtrauhariyadat sarvapApannivAraNaH // 52 // suMTha, kamaLakAkaDI, motha, citrAmULa, sugaMdhIvALo, ratAM jaLI, vAvaDiMga, haraDe, AmaLAM, kALIpATha, pIpara ane vIraNavALe e enuM cUrNa karI te sarvanI barobara leha bhasma sevana karavAthI viSama jvara Adi sarvavara (tAva) nAza kare che. haraDe, zilAjIta, suvarNamAkSIka ane vAvaDiga samAna bhAge leI teonI barAbara lohabhasma meLavI madha dhI saMgAthe cATavAthI rAjyamAM (kSaya)ne nAza kare che. ane ekalI lohabhasma madha saMgAthe cATavAthI sarva pramehane nAza For Private And Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAtaLI . (71) kare che jema hari (paramAtmA che nA smarNa mAtrathI sarva pApano nAza thAya che tema. -para - Iti samadhAtuonA zodhana, mAraNa, guNaguNa, vikAra zAMti, ane anupAna prakaraNa samAsama. have sapta upa dhAtuonuM zodhanAdi kahiye chiye, suvarNa mAkSika dhana. mAtuluGgadvaiAtha jambIrasyadravaiHpacet // cAlayellohajepAtre yAvatpAtraMsulohitaM // bhavettatastusaMzuddhiH svarNamAkSikamRcchati // 53 sevana mAkhIne zuddha karavI hoya to bIjerAnA rasamAM ane thavA bIrI (ekajAtanA khATAlIbu)nA rasamAM sevana mAkhIne nAkhI leDhAnI kaDAhImAM pakAvavI, jyAre rasa baLI jAya ane kaDhAI lAlaraMganI thaI jAya tyAre nIce utArI ThaMDI thaI gayA pachI kAhaDI levI te sovanamAkhI zuddha jANavI. 53 atha sevanamAkhInI bhasma karavAnI vidhi kulatthasyakaSAyeNa ghRSTvAtailenavApuTet // takreNavAjamUtreNa mriyatesvarNamAkSikam // 54 // zudhdha karelI sevanamAkhIne kalathInA kavAthamAM, athavA telamAM, athavA chAsamAM athavA bakarInA mUtramAM kharalakarI sarAva - puTamAM mUkI gajapuTa agni devAthI sevanamAkhInI bhasma thaze. eka sevanamAkhInI zuddha bhasmanA guNa, vRSyaMsvayaMcacakSuSyaM vyavAyApirasAyanaM hantivastyatizophArtho mehakuSTodarakSayAn // pAMDavAtaMvipittaM kAmalAMcahalImakaM // 55 // sevanamAkhInI zudhdha-pAkelI bhasma puSTi tathA vI vRddhi karatA che, kaMTha zodhaka che, netrane hitakArI che, zarIramAM zidhra phelAva karI rasAyana rUpa guNa ApanAra che. temaja peDhunI pIDA, seje, haraNa, prameha, koDha, udaravyAdhi, kSaya, pAMDu, vAyu, jhera, pittavikAra, kamaLo ane halIka eTalA rogone haNe che. papa For Private And Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 76 ) anupAnataraMgiNI. azuddha samanA avaguNu. maMdAnalavaMbalahAnimugrAM viSTabhatAMnetragadAnsakuSTAn maalaaNtthaivtrnnpuurvikaattkuryaadshuddhNmdhumAziSar // 16 // azudhdha bhasmanA sevanathI maMdAgni, baLahAni, aMdhakATa, netrarAga, kaDha ane ga'DamALA eTalA regene pedA kareche, pa kAcI seAvanamAkhInI bhasmanA vikAranI zAMtI, kulatthasyakaSAyaMvA khaMDanAdADimatvacaM // pivannazuddhamAkSIka doSamuktaH sukhIbhavet // 57 jo azudhdha seAvanamAkhInI bhasma sevavAthI vikAra utpanna thayelA hAya te| kaLathInA ukALA athavA dADamanI chAla pANImAM vAMTIne pIetA azudhdha seAvanamAkhInA doSathI mukta thaI sukhI thAyache. 57 seAvanamAkhInI bhasmanAM anupAna, madhumAgaMdhikAyuktaM kSayazvAsa bhramAdiSu || deyaMvA svarNa bhasmoktairanupAnairgadeSuca // 58 // madha ane pIpara saMgAthe svarNamAkSikanI bharamanuM sevana kara vAthI kSaya, zvAsa ane bhrama Adi rAgeA maTeche tathA svaNubhamamAM kahelA anupAna mujakha reganA nirNaya karI vaiSNAMtaka anupAna yukta ApavI. 18 rUpamAkSikanuM zAdhana, karkoTI maiSazRMgyutthaidravarjabIra jairdinam // bhAvayedAtapetitre vimalAzuddhayatidhruvam // 59 rUpamAkhInuM zeAdhana karavuM hAya teA kaMkADI, meDhA sIMgI ( maraDAsi'ga ) ane jakhIrI e darekanA rasamAM kreka athavA khabe di vasa sudhI chu'TI sUryanA AkarA taDakA ApavA jethI rUpamAkhI zudhdha thAyache. pa For Private And Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (77) rUpamAkhInI bhasma karavAnI vidhi, " svarNamAkSikamAraNaprakAreNa raupymaakssiksyaapimArAma" sovana mAkhInI bhasma banAvavAnI kriyAnusAreja rU5mAkhInI paNa bhasma banAvavI. zuddha rUpamAkhInI bhasmanA guNa vimalAmadhurAtiktA khAdupAkArasAyanI // cakSuSyAvastirakaSTa pAMDumehaviSodaraM // azaHzophakSayaMkaMDa nidoSaMcaniyacchati // 60 // zudhdha rUpamAkhInI bhasma madhura che, tita che, svAdiSTa che, pAkamAM rasAyana rU5che, netrane hitakArI che, tathA peDhu pIDA, koDha, pAMDu, prameha, jhera, udaravikAra, haraNa, seja, kSaya, kharaja ane tridoSa e saghaLAM. no nAza karanAra che. (ane azuddha bhasma aneka roga upanna kare che) varNamAkSikavadoSAH zAMtizcaivAnupAnaka // pradadanukuzalovaidyo jayeduktAnagadAnakila // 61 azudhdha bhasmanA vikAranI zAMti ane anupAna senAmI (suvaNamAkSI ) nI bhasmanI samAna jANI levAM. athavA huMzIyAra ve rogane nAza karanAra anupAna saMgAthe pitAnI budhdhi anusAra ApavI jethI sarva roga nAza thAya che. 61 merathuthuM zodhavAnI vidhi. viSTayAmaIyettutthaM maarjaarkkpotyeH|| dazAMzaTaMkaNaMdavA pacenmRdupuTetataH puTaMdagdhApuTaMkSaudai deNcatuvizuddha II 2 | - morathuthAne zuddha karavuM hoya te bIlADI ane kabUtaranI viSTAmAM nIlAthuthA (maracuta-thayA ) ne vATI tenA dazamA bhAge TaMkaNa khAra meLavI sarAva saMpuTa karI aDAyA chANAnI halakI agni ApavI, patharAta saMpuTamAMthI kAThADI laI dahIne puTa ApI pharI upara For Private And Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (78) anupAnataraMgiNI. pramANe agni ApavI emaja madhane puTa Apavo ane AMca ApavI jethI zuddha thAya che. 62 .. bhArathuthAnI 12ma pAnI rIta. suvarcalArasenaiva mayUraMmaIyedinaM // tatogolaM vidhAyAtha zoSayedAtapebhRzaM // 13 // tataHsuvarcalAkalka yutaMkRtvAsusaMpuTe // puTedgajapuTebhasma bhavecchuddhaMpuTatrayAt / / 64 // morathuthAne hADIAkarazaNunA rasa saMgAthe eka divasa ghuMTI ghaTa thaye goLo banAvI taDakAmAM mUkI sUkAva, pachI hADIAkarasaNanI lugadImAM rAkhI te geLAne sarAva apuTa karI gajapuTa ami ApavI. evI ja rIte 3 vAra karavAthI zuddha bhasma thAya che. 63-64 morathuthAnI nirarASa bhasmanA guNa, zikhigrIvaMkalRkSAraM kaSAyazItalaMlaghu // cakSuSyaMlekhanabhedi kRmikuSTaviSapraNat // 65 // kaMDaDhatkaphapittana mupadaMzapraNAzanaM // . pramehamazmarIhati dattaMtatsyanupAnataH // 66 // bhArathuyAnI bharabha 33pIche, bhArIcha, pAyalI, zItapache, sa. ghu, netrane hitakArI che, maLane ukheDI nAkhanAra che, maLane zodhana karI -hAra utArache. tathA bhi, 8, 2, 42 (), pi. ta, 756za (yahI ) meDa mane 5yarI pore 2 nAza nA2le. bhAre yo25 anupAna sAthe mA5vI. 65-16 morathuthAnI bhasmathI thaelA vikAranI zAMti, vitunnakamazuddhaMcedAtibhrAMtyAdikUdbhavet // tacchAMtipravadAmyatra zRNukaMjavilocane // 67 // jaMbIrasvarasovApi lAjAvArisamanvitA // lAmajakajalaMvailA bhavetUtthavikAranut // 68 // - - For Private And Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (79) je morathuthAnI bhasma azudhdha rahete ulaTI, cakarI Adi aneka deSa upanna kare che mATe ja atre tenA vikAranI zAMti kahuM chuMjabIrIne rasa, athavA pANI saMgAthe cokhAnI dhANa, athavA khasakhasano arka, tathA elacInA sevanathI morathuthAnI bhasmathI upajelA vikAranI zAMti thAya che. 67-18 morathuthAnI bhasmanAM anupAna, navanItayutaMkaMDu viSakuSTAdinAzakRt // kRmirogaviDaMgena tAMbUlenakaphaMjayet // 6 // sItAjIrakasaMyuktaM pittavyAdhipraNAzanaM // mAkSikeNAMjitaMhanyA daakssikNdaarunnNgdN|| 70 taruNasnehasaMyuktaM bhedayedidamevaca // pASANabhedasaMyukta mazmarImadhunAjayet // 71 // nizAmalakacUrNena mehaMhaMtisamAkSikaM // anyarogeSudAtavya bhiSabhirnijayuktitaH 72 - morathuthAnI bhasma mAkhaNa saMgAthe khAvAthI kharaja, jhera, koDha Adine nAza kare che, kRmiroga mATe vAvaDaganA carNa saMgAthe, kapha u. para tAMbaLa (pAnabIDA ) saMgAthe, pitta mATe zAkara-charA saMgAthe, netramAM phuluM paDayuM hoya te madha saMgAthe (aMjana karavAthI ], recalAgavA upara eDanA tela saMgAthe, patharI mATe pASANa bheda saMgAthe, prameha upara haLadara ane AmaLAnuM cUrNa saMgAthe morathuthAnI bhasma ApavI ane anya rogo upara vai pitAnI yukti mujaba anupAna sAthe vAparavI. 68-72 kAsA-pItalanuM zodhana, zodhanaMkAsyarItyozca dhAtuzuddhisamaMbhavet / 73 / kAMsA ane pItaLanuM zedhana karavuM hoya to pAchaLa dhAtu zodhanamAM batAvelI rIta pramANe zodhana karavAthI zuddha thAya che. 73 atha mAraNa, "kAMsyarItyormAraNamanupAnaMcApitAzravajJeyam" For Private And Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 80 ) anupAnataraMgiNI. kAsA ane pItalanI bhasma karavI tathA tenAM anupAna tAMbAnI bhasmanA samAnaja jANvAM. si`dura zAdhana, dugdhAmlayogatastasya vizuddhirgaditA budhaiH 74 siMdUra zudhdha karavuM heAya te dUdha athavA lIMbu vagere khATA padArthanI bhAvanAo (puTa ) devAthI zudhdha thAyache. 74 si'dUranA guNa. sIsopadhAtuH siMdUrastadguNaiH sIsavadbhavet // saMyogajaprabhAveNa tasyacAnyeguNAapi // 75 // siMdUra uSNovIsarpa kuSTakaMDUviSApahaH // bhamasaMdhAnajanano vraNazodhanaropaNa // 76 // si MdUra sIsAnI upadhAtuche tethI tenA guNu sIsAnI kharAkhara che tathA saMyoganA prabhAvathI bIjApaNu guNu vadheche. siMdUra garamacche, visarpa, DoDha, bharana, viSahoSa nAza reche TUTelA bhAgane sAMdheche ne zeAdhana karanAra tathA aMkura lAvanAra che. 75-76 zilAjIta kevI mahuza karavI ? nidAghevarmasaMtaptA dhAtusAraMdharAdharaH // niryAsaktpramuMcati tacchilAjatukIrtitaM // 77 sauvarNarAjataMtAmra mAyasaMtaccaturvidhaM // tatrazodhanayogyaMyattadvadAmiyathArthataH // 78 // gomUtra gaMdhavatkRSNaM snigdhaMmRdutathAguru || tiktakaSAyaM zItaMca rsavazreSTaMtadAyasaM // 79 // viMdhyAdau bahulaM tatra lohaMyatodhika // tacchodhanamRtavyartha manekamalamelanAt // 80 // zAlAjIta zuM pAMce che. ane ASadha prayAgamAM kevA prakAranuM zikSAkRta grahaNa kara ? te aDIo cho-grISma ( unhAjAnI ] 3 For Private And Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (82) tumAM atyaMta tApa paDe che te vakhate pahADa (pati-DuMgara) mAM rahelI dhAtu tApanA jorathI tapI guMdanA sarakho je rasa nikaLe che tene zi. lAjIta kahe che. te zilAjIta cAra jAtanuM thAya che eTale suvarNa, rAjata, tAmra ane Ayasa e ja jAta che temAM auSadha prayoga (upAya) mAM grahaNa karavA yogya [ levA lAyaka ] che tenuM kathana karIe chIe-je zilAjItamAM gAyanA mUtra sarakhI vAsanA Ave che, kALI, cIkaNI. komaLa, bhAre, tikta, turI ane zItaLa che te Ayasa jAtanI zilAjIta sarvathI eka che. A zilAjIta viMdhyAcala parvatamAM bahu thAyache kAraNa temAM lehanI utpattI ghaNI che tethI ane maLa maLelA hoya che mATe zodhana karyA sivAya nakAmI gaNAya mATe zodhana kahIe chIe. 77-80 jA zilAjIta zodhana zilAjatusumAnIya sUkSmakhaMDavidhAyaca // niHkSeNyAtyuSNapAnIye yAmaikaMsthApayetsudhIH 81 mardayikhAtato nIraM gRhaNIyAvastragAlitaM // sthApayikhAcamRtpAtre dhArayedAtapekhare // 8 // uparisthaMdhanaMyatsyA ttatkSipadanyapAtrake // evaMpunaHpunarnItaM dimAsAbhyAMzilAjatu // 83 bhavetkAryakSamaMvanhau kSiptaliMgopamaMbhavet // nirdhamaMcatataHzuddhaM srvkaaryessuyojyet||84|| zilAjItanA jhINuM jhINuM kakaDA ( TakA) karI khUba unhA pANImAM nAkhI eka pahora sudhI rehavA deI pachI te pANIne mardI lugaDAvate gaLI kAhADavuM. tadanaMtara mATInA vAsaNamAM bharI sUryanA sakhta (AkarA) tApamAM mUkI rAkhavuM, sadarahu pANI upara phINa vA, malAI je padArtha Ave te bIjA vAsaNamAM leI le. evI ja rIte vAraMvAra be mAsa sudhI karavAthI zilAjIta zuddha thAya che. pa zilAjIta gAyanA dUdhamAM, triphalA ane bhAMgarAnArasamAM eka ema deI sakavI levAthI paNa zilAjIta zuddha thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (82) anuparata . zAta te ghana padArthane agni upara mUkavAthI je liMgAkAra thAya ane dhumADe na nikaLe te zuddha thaI samajavI. te zilAjIta sarva kAryamAM vAparavI. 81-84 zuddha zilAjItanA guNa zalAjatusmRtaMtitaM kaSNaMkaTupAkica // rasAyanaMyogavAhi zleSmamehAzmazarkarAH / / 85 // mUtrakRcchaMzayaMzvAzaM zothamaoNsipAMDutAM // vAtaraktaMtathAkuSTaM mapasmArodaraMharet // 86 // zilAjilanupAnasyAtattadrogopayogikaH // vastubhiHsaMyutaMkArya yathAdugdhenapauSTike // 87 // zudhdha zilAjIta tikata che, kaTu, uSNa, pAkamAM kaccha, rasAyache, pagavAhI eTale jevA auSadha sAthe Ape tevAja uttama gu. Na kare che. kapha, prameha, patharInI [sAkara jevI ] retI, mUtrakRccha, kSaya, zvAsa, seje, masA ( haraSa ), pAMDu, vAtarakata koDha, vAI (phephare ] ane udararoga e sarveno nAza karanAra che. zilAjItanuM anupAna je rogane nAza karanAra je anupAna heAya te auSadha sAthe ApavI; jema. puSTI mATe dUdhasaMgAthe. tema sarva roga upara yojanA javI. 85-80 sUcanA-have jANavuM joIe ke saptadhAtunI bhasmane abhAva (na maLI zake tema) heAya to pAMca upadhAtunI bhasma ane sidUrazilAjIta zuddha karI eTale senAne sthAne sevanamAkhInI bhasma, rUpAnA abhAve rUpamAkhInI bhasma, trAbAnA abhAve morathuthAnI bhasma, rAMga ane jasatane abhAve kAMsA pItaLanI bhasma, sIsAne abhAve siMdUra ane lehane abhAve zilAjIta upayogamAM levI. tenA deza ane guNa je dhAtunI upadhAtu hoya tenA samAna jANI levA, iti upadhAtu zodhana, mAraNa, guNa deSa, vikAra zAMti ane nupAna varNana samAptama, have rasa eTale pAro tenuM zodhana mAraNa guNaguNa zAMti ane anupAna kahIe chIe. atha rasa saMskAra, aSTAdazaivasaMskArA UnaviMzatikA kvacit // For Private And Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (83) saMproktArasarAjasya vasusaMkhyA kacinmatAH 88 . keTalAka graMthomAM pArAnA 18 saMskAra kahelA che, keTalAka graMthamAM saMskAra ane keTalAkamAM 8 saMskAra kahelA che. 88 9 pArada dhana, niMburasainimbapatra rasaiyAmamAtrakam piSTvAdaradamUrcaca pAtayetsUtayuktivat tataHzuddharasaMtasmAnIlAkAryeSThayojayet // 89 // pArAne zuddha karavAnA aneka upAya che; paraMtu hiMgaLakamAMthI uDAvelo pAro uttama gaNAya che eTale hiMgaLaka (siMgarapha)ne kAMkaro lIMbunA athavA lIMbaDAnA pAMdaDAnA rasamAM 1 pilera sudhI khalamAM ghUMTI pache DamarU maMtrathI 2 athavA hiranI agni Apavi ane pArAne uDAvI le. te uDAvela zudhdha pAra sarva kAryamAM vApara. 88 pArAnI bhasma karavAnI vidhi. kAkoduMbarikAdugdhai rasaMkiMcidrimardayet // tadugdhaghRSTahiMgozva mUSAyugmaMprakalpayet // 9 // kSiptAtatsaMpuTesUtaM tatramudrAMpradApayet // ghRvAtaMgolakaMprAjJo mRnmUSAsampuTe'dhike // 91 ja pArAnA saMskAra-vedana, mana, mUThana, hatyApana, pAtana, dhana, niyamana, saMdIpana, gagana bhakSaNa, cAraNa, garlaMgati, gabhaMti, bahmati, sUtakanAraNa, grAsa, sAraNa karma, saMkramaNa vedha ane zarIra mAM e 18 saMskAra temAM bhakSaNakhya saMskAra u. meravAthI thAya che. ane saMvedanathI saMdIpana paryata ATha baMskAra athavA samasta saMskAra pArAne thavAthI zudhdha thAya che. athavA bhAvami, kahe che ke-kuvArapAThuM, citrAmULa, rAtA sarasava, ane riMgazuM enA kavAthamAM tathA triphalAmAM 3 divasa sudhI pArAne kharala karete samasta maLa rahita zudhdha pAro thaI jAya che. ukata saMskAronuM viveccana anya gAthI jANI levuM. - - - - For Private And Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (84) anupAnataraMgiNI. pacedgajapuTenaiva sUtakaMyAtibhasmatAm // 9 // kALA uMbarAnA dUdhamAM zudhdha pArAne zuMTI levo jayAre tenI gALI vaLe tyAre uMbarAnA dUdhamAM hiMgane ghuMTI te hiMganI be mUse bAnAvavI ane te mUsamAM pArAnI gaLI mUkI bane mUsAne (kulaDI one) joDI uMbarAnA dUdhamAMja chuTelI cokhI hiMga vaDe ja mukha kaDhakarI pachI mulatAnI mATI (meTa) nI mUsamAM athavA sarAva saMpuTamAM pukhta mUsAne mUkI kapaDAmATI karI sUkavI gajapuTa ane minI AMca ApavI jethI parAnI zudhdha bhasma thAya che. [A praga uttama che.) 30-92. pArAnI zuddha bhasmanA guNa pAradaHsakalarogahArakaH SaDsonikhilayogavAha kaHpaMcabhUtamayaeSa kIrtitastenatadguNaivirAjate93 rsaaynomhaavRssyHsnigdhodRssttiblprdH|| zivAvhayastridoSaghno vishessaatsrvkussttnut|| 94 // * pAro sarva rogane nAza karanAra che, khaTarasa yukta che. gavAhI che, paMcabhUta bhayache, rasAyana [ jarAvyAdhine nAza karatA) che, vRSya (baLa buddhi vIryane atyaMta vadhAranAra) che, sinagdha (cikaNA che) netrane teja baLa ApanAra che. tridoSane nAza karanAra che ane vizeSa karIne tamAma kADha rogane haranAra che. 83-84 azuddha pArada bhasmanA cheSa, saMskArahinaHkhalasUtarAjo yaHsevatetasyakaroti 1 be mATInI hAMkalIo laI tenA kAnA ghasI paraspara bane nAM mukha joDI kapaDA mATIthI baMdha karI eTale nIcenI hAMllImAM je vastu mUkavI heyate mUkI mukha joDI deI agni ApavI ane uparanI hAMllIne pede (bu) vAraMvAra te upara pANI chAMTatA rehavuM tene DamarU, [ DamarUnI AkRti mAphaka tene DamarU ] yaMtra kahe che. A yaMtra mAraphate nIcenI hAMllImAM rAkhelI vastumAMthI pArA vagere uDIne uparanI hAMllImAM AvIne cATe tene yuktithI laI levI. For Private And Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. bAdhAm dehasyanAzAMvidadhAtinUnaM kuSTAdirogAMjanayennarANAm // 95 // azudhdha pArAnI bhasma sevavAthI zarIramAM pIDA, koDha vagere aneka rogone janma Ape che eTaluM ja nahi paNa aMtadazA (mRtyu) ne prApta kare che. 85 pArAthI thayelA vikAronI zAMti. vikArAyadijAyate pAradAnmalasaMyutAt / / gaMdhakaMsevayeddhImAna pAcitaMvidhipUrvakam // 96 pAranI kAcI bhasma khAvAthI vikAra thavA heya te zuddha maM dhakanA sevanathI azaha pArA vA, azadha ( kAcI ) pArAnI bhasma janya deva dUra thAya che. 96 pA sasmanAM ganupAna, gujaikamAnamArabhya caturthaguMjAvadhinaraH // rasarAjapriyeyuktyA bhakSayedanupAnataH // 97 // ghRtavallijacUrNena magadhAmadhunAthavA // madhUcchiSTaghRtAbhyAMcA srvrogessuyojyet||98|| pittekSIresitAyuktaM pippalyAthasamIraNe // zleSmaNyAdakajai!rai jvarejavIrajairasaiH // 99 // madhunAraktavikRtau daghrAtIsArakegade // samatoyazRtaMdugdhaM pIlApazcAtasitAyutam 3.. raktAtizArakedeyaM meghanAdabhavairasaiH // " yAvannaharabIjaMtubhakSayetpAradamRtam tAvatsasyakutomukti bhogAdrogAdbhavAdapi ,, artha jyAM sudhI manuSya pArAnI bhasma sevana na kare tyAM sudhI bega, roga ane saMsArathI chUTakAro thato ja nathI athAta bhoma roma ane saMsArathI mukata thavuM hoya to pArAnuM avazya sevana [bhakssy ] 32 - For Private And Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 86 ) anupAnataraMgiNI. pratizyAyekapheduSTe saguDAjya marIcakaiH pathye 'nnaMsadadhisnigdhaM kavoSNaM bhojanaMhitaM // 1 // pArAnI bhasma aNa, deza, vaya, agnimaNa mane zarIranI za kitane vicAra karI eka ratIbhAratI mAtrA megya anupAna sAthe ApavI eTale sarva rogamAM pArAnI bhasma dhI tathA marInA cUrNa saMgAthe athavA, pIpara madha saMgAthe, kravA madha ane dhI saMgAthe ApavI; tathA pittamAM dUdha ane sAkara saMgAthe, vAyurAgamAM pIpara gaMgAthe, mAM sAdhanA rasa saMgAye, vara ( tAtra ) bhAM najIrInA rasa saMgAthe, leAhI vikAramAM madha saMgAthe, atisAramAM dUdha pANI samAna leI ukALavAM pANI baLI mAtra dUdha rahe te dudha sAkara saMsAthe, leAhIkhaMDa vADAmAM tAMdaLajAnA rasa saMgAthe, zazleSamamAM a thavA duSTa kareAgamAM gALa dhI ane marInA cUrNa saMgAthe ( paththa unheM|bhAta ane snigdha dahI ) hItakArIche, tathA vIryasyavRddhistaMbhAya mASakUSmAMDayaSTijaiH // cUrNaidugdhasitAyuktai makSikAjyayutaistuvA // 2 // tRtIyakajvarepitte bhramemadhusitAyutaM jagadAMmeghAsRtArakta dhAnyAkajalajaMpivet kArthatenavimukaH syAduktarogairnasaMzayaH // 3 // raktapitte phekA se zvAsekkAthena sevayet // drAkSAvAsAzivAnAM pathyayuktaH sukhIbhavet // 4 medogadezAlimaMDe rvAMbumAkSIkasaMyutaM // bhajedgajAsyatulau'pisthUlaH kRzatarobhavet // 6 // naSTapuSperaktagulme zivazastrAbhidegade || kAthekRSNa tilotthetubhArgItrikaTuhiMgajaiH // 7 // cUrNaistusaguDairyukte rasodeyogadApahaH // bhavennaivAtra saMdehaH satyamevavadAmyahaM // 8 // For Private And Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (87) vIryanI vRddhi karavA tathA baMdheja karavA mATe aDada, kahaLuM ane ne jeThImadhanuM cUrNa dUdha sAkara saha athavA madha ghI saMgAthe, tRtiya (trIje dahADe Avata ] tAva, pittaroga ane phera AvatA hoya te upara madha ane sAkara saMgAthe te upara nAgaramotha, gaLo, ratAM ja Li, dhANA ane vIravALo eTalAno ukALo karI pIvo jethI u. aa rogathI mukta thAya che emAM saMdeha nathI. ratapitta, kapha, udharasa ane zvAsa mATe drAkSa, araDUso ane haraDenA ukALA saMgAthe pArada bhasma sevana karavI (pathamAM rehavuM ). medaroga upara DAMgaranA cakhAnA osAmaNa aMgAthe athavA samabhAga pANI ane madha saMgAthe sevana karavI tethI gaNapatI samAna bhADe manuSya paNa kRza (pAtaLA zarIravALe) bane che. je strInI opaTI (rajasvaLApaNuM) naSTa thaI gayela hoya te upara tathA rata gulma ane mULa rogamAM bhAraMgI, suMTha, marI, pIpara, ane hiMganuM cUrNa goLa sahita karI kALA talanA ukALo saha pArAnI bhasma ApavAthI uta daradano nAza kare che emAM jarA saMdeha nathI. 2-8 atha upara zedhana mAraNa guNaguNa vikAra zAMti ane anupAna karIe chIe, tava gaMdhaka zodhana, lohapAtreviniHkSipya ghRtamamaunatApayet // tapteghRtetatsamAnaM kSipeddhakajaMrajaH // 9 // vidrutaMgaMdhakaMdRSTvA tanuvastraviniHkSipet // yathAvasrAdiniH sRtyadugdhamadhye'khilaMpatet // evNsgera sarvavaritomavera / * I khaMDanA vAsaNamAM ghI nAkhI sArI rIte unha karI che temAM dhInA barobara AmaLasAra gaMdhaka nAkha? jyAre te gaMdhaka dhImAM ogaLI jAya tyAre eka vAsaNamAM dUdhabharI tenA moDhA upara jhINuM paDuM bAMdhI temAM ogaLelo gaMdhaka reDIde jethI gaMdhaka gaLAI dUdhamAM paDaze ane kAMkarA mATI vagere haze te vastramAM rahI jaze.. punaH te gadhaka dudhamAM ThaDa thaI jAya tyAre kAhADI le ema travakhata) karavAthI gaMdhaka zuddha thAya che. 9-10 For Private And Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (88) anupAnataMragiNI. zuddha gadhakanA guNa gaMdhakaH kaTukastikko vIryoSNastavaraHsaraH // pittalaH kaTukaH pAkekaMDUvIsarpajaMtujita haMtikuSTakSayalIha kaphavAtAnurasAyanaH // 10 // moThe vIryAM SNu, sArache, pitta chetena parana (sa-susa ) vIsarpa, mi. zuddha 25, pAumA roga, duSTa, kSaya, paroNa, 35 ne vAyurogane ( narA vyAdhino nAza ku2nAra ) che. 10 che. tathA rasAyana azuddha gaMdhakanA TrAya. azuddhogaMdhakaHkuryAtkuSTaMpittarujaMbhramaM // haMtivIryaM valaMrUpaM tasmAtsamyak prazodhayet // 11 zuddha ( vagara zodhalA ) gaMdhasthI DoDha, pittaroga bhane 2 ( yArI ) thAyache, tathA vIryamaNa mAne 3panA nAza kureche bhAresabhyaJ prakAre ( saurIrIte ) zodhana se adha vApara. 11 gadhaka vikAra zAni azuddhAdgaMdhakAccetsyAdvikArastatadApicet // goghRtaMgalyadugdhena saptAhena sukhI bhavet // 12 // te azuddha gadhaka nA sevanathI vikAra thaye| heya te| gAyanA dUdha saMgAthe gAyanuM' dhI pIe te sAta divasamAM vikAra zAMta thAya che ane sukhI bane che. 12 gadhakanAM anupAna mASakAdazamASAMtaM zuddhaMgaMdhaniSevayet // zirotraNaziraH zUlelepayedyavakAMjikaiH // 13 // netrarogaMvarAyukto goghRtenatraNaMjayet // madhunAjyenavAhanyA daMjitaH zukramAkSikaM 14 savallijagavAjyena pippalI goghRtenavA // jayetkAsaMtathA svAsaMvRhattiphalasarpiSA // 15 // For Private And Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. magadhAmadhusaMyuktaH kharabhaMgaMjayedayaM // pArzvazUlaMnA gavalIdalanI reNagaMdhaka // 16 // vizuciniMbu nIreNamehaMhaMtiguDAnvitaH // haMtyajIrNAmayaM gaMdho dhAtrIphalarajonvitaH // 17 // pAmA dina kaTutailena grahaNIMvizvasarpiSA // bhakSatornivapaMcAMgau kuSTaMkaSTataraMjayet // 18 // ( 82 ) zuddha gadhakanI mAtrA eka mAsAthI te daza mASA sudhI sevana U2vI. bhAthAnAM gumaDAM, tathA bhAyAnI zUNa ( vega-sayua ] (52 zudhdha gaMdhaka java kAjI sAthe vATI mAthA upara lepa karavA. netra rAma upara trikaLAnA curNa saMgAthe, ( khAve ) traNareAga upara gAyanA dhI sAthe khAve, netranA phulA upara madha athavA dhI sAthe ajata kara ve, udharasa mATe marInuM caNu gAyanA dhI samAye athavA pIpara ane gAyanA dhI saMgAthe, zvAsa roga mATe bhAMyarIMgaNInA kULanA cUrNa sagAthe, svarabhaga upara pIpara ane madha sagAthe, pAsAmAM AvatI zaLane mATe nAgara velanA pAna saMgAthe, vici kAlerA (gna-gaNIyA ) bhAre sIMnA rasa saMgAthe, prameha bhATe goNa saMgAthe, yI 352 vyAmaNAnA saMgAye, jasa, lusa, ma. raja, ( vacArega ) upara sarasIyA tela saMgAthe ( lepana karavAthI ] saMgrahaNI rAga upara suMTha ane dhI sa MgAthe; kArI kADha mATe lIbaDAnA paMcAMganA curNa saMgAthe gaMdhakanuM sevana karavAthI niregataapaache tathA vAtarogAnjayeddhaH svarasArasasarpiSA // pittarogAngavAjyena guDavizvayutaHkaphaM // 19 kuSTeviSavikAreca nirguDI svarasAnvitAM // rasagaMdhabhavAsamya glepayetkajjalIMbhiSak // 20 // baliH paMcapalaHzuddha statsamobhRMgarADrasaH // ghRSTaH zuSkazcatasyArddha zivAcUrNavimizrayet 2 1 mAsayugmaM niSeveta mAkSikAjyavimizrItaM // For Private And Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) anupAnataraMgiNI. tenavArdhikyanirmuktaHzaktimAnvIryavAnbhavet zuddhaMtailayutaMbhuktA gaMdhakaMcAnusevayet // aMgezItataraMnIraM jayetkuSTaMnasaMzayaH // 23 // vAyarga mATe tulasInA rasa ane ghI saMgAthe, pittaroga mATe gAyanA dhI saMgAthe, kapharoga mATe suMTha ane goLa saMgAthe, koDha ane jhera doSa upara pArA gaMdhakanI kAjaLa karI nageDanA rasa saMgAthe (lepa karavAthI ) jarAvasthA, azakatI ane avIryatA paNuM maTADavA mATe vIsa tolA gaMdhaka ane vIsa telA jaLabhAMgarAne rasa e banne ekatra karI ghuMTatAM ghuMTatAM sUkAya te pachI sadahu cUrNanA ane dardhabhAge haraDenuM carNa bheLavI madha ane ghI saMgAthe be mahinA sudhI sevana karavuM. ane zuddha telanI sAthe zuddha gaMdhaka sevana karI aMga ( zarIra ] upara ghaNuM ja kareluM (ThaMDuM pANI chAMTavAthI nIce kaDhane roganAza pAme che. 19-23 kevA prakArane hiMgaLaka [auSadhamAM) grahaNa karavo? hiMgullustrividhAMprokta zcAraHzukatuMDakaH // haMsapAdastRtIyaH syAdguNavAnuttarottaraM // 24 // cAraHzuklavarNaH syAtsaptaH zukatuMDakaH // japAkusumasaMkAzo haMsapAdImahottamaH // 25 // hiMgaLaka keTalI jAtane ane prayogamAM ke uttama te kahIe chIe. hiMgaLaka traNa jAtane che eTale eka caramAra,bIjo zakatuMDa, trIjo haMsapAda etraNamAM eka ekathI anukrame caDhIyAtA guNa jANavA. caramAra kAMIka dhoLAza paDatA raMgavALe hoya che, zuka tuMDa (papaTanI cAMcanA raMga jevo ) hiMgaLaka kAMIka piLAza paDatA raMgane heya che ane haMsapAda [ haMsanA pagaje) hiMgaLaka jAsulanA kula sarakhe rAtA raMgane hoya che te sarvathI (traNamAM) uttama che 24-25 hiMgaLaka zAdhana vidhi. meSIkSI reNadaradamamlavargezvabhAvitam // saptavArAnpralepena zuddhimAyAtinizcitam 26 hiMgaLakane (kAkarAvALA) ghaTIne dUdhamAM 7 vAra juvo For Private And Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAtaLI . (12) eTale 7 puTa devA ane 7 vAra lIMbunA rasanA putra devA ane ghuTache tethI hiMgaLaka nicce zudhdha doSarahita ) thAya che. 26 hiMgaLaka mAraNa vidhi. vRMtAkaMzatakevApi palAMDuzataketathA // zodhitaMbhAMTikAsaMsthamRtkarpaTasaptakaiH // 27 // veSTitaMcapuTeyuktyA bhiSagnAgAvhayepuTe // daradobhasmatAMyAti rasavadguNadAyakaM // 28 // vRtAMka ( gaNa-vaMtAka) se ( 100 ) ane DuMgaLInA gAMThIA se (100 ) laI temAM hiMgaLokine kAMkaro (gAMgaDe, ghAlI tenaja DagaLI deI chaNAnI mada AMcavaDe athavA uhI rakSA-bharasADamAM bhArI devAthI bApha vaDe zudhdha thAya che tadanaMtara eka meTuM jADuM vRtAka leI hiMgaLokano gAMgaDa mAya teTaluM karI temAM hiMgaLokane gAMgaDo mUkI DagaLI deI te upara kapaDAmATI 7 karI gajapuTa agni devI jethI hiMgaLokanI uttama bhasma thAya che. A bhasma pArAnA guNane ja maLatI ( guNa dAyaka ] che 27-28 zuddha hiMgaLAka vA, hiMgaLaka bhasmanA guNa. titaMkaSAyaMkaTThahiMgulaM syA netrAmayanaMkaphapittahAri // hallAsakaMDUjvarakAmalAzca plIhAmavAtau navaniti 21 che , - hiMgaLoka vA, hiMgaLaka bhasma tIkhI, turI ane kahe che, netraroga, kapha, pitta, ulaTI, (athavA chAtInA roga) khasa, tAva, kamaLo, baroLa ane AmavAyu e sarva rogano nAza karanAra che. 28 azuddha hiMgaLakanA zeSa, azuddhodarada kuryA nkuSTaMklaibyaMklamaMbhramaM // mohaMcazodhayettasmAtsiddha vaidyastuhiMgulam // 30 azudhdha (vagara zodhela) athavA kAcI bhasmanuM sevana karavAthI kADharoga, napuSatA, thAka ( parizrama ), phera ane bhecchA (avAcaka acetana paNuM ) utpanna kare che. mATe ja sarve sArI rIte tenuM dhana-dhAraNa karavuM. 30 For Private And Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (12) anupAnataraMgiNI. hiMgaLakanA vikAsanI aMti. utpadyateyadAvyAdhi daradasyaniSevaNAt // tadAsUtakavatsarvA kuryyAcchAntipratikriyA 31 hiMgaLaka khAvAthI vikAra thayo hoya te azuddha pAro khA. vAthI vikAra thAya tenI zAMti mATe je pUrve upAya kahelA che te pramANe karavAthI hiMgaLakanA vikAra zAMta [nAza ] thAya che. 31 karavAthI higaLa higaLAnAM ati . anupAnAnipathyaMca rasatulyaMprakIrtitaM // sarvaroganihaMto'yaM vRSyobalyorasAyanaH // 32 // higaLAka sevana karavA mATe anupAna ane padhya pUrve kahelA rasa (pAro) nAM anupAna ane paya samAna jANI levAM. yogya anupAna sAthe khAvA ApavAthI sarva rogane nAza kare che. methuna sama. ya harSa dAyaka che, baLa dAyaka che ane jarA vyAdhine nAza karanAra (rasAyana) che. 32 abhraka zepana vidhi. kRSNAbhrakaMdhamedvanhI tataHkSIroviniHkSipet // bhinapatraMtutatkRtvA taNDulIyAmlayovaiH // bhaavyedkathAmaMta hevamamravezukyati che 22 / abrakanI bhasma karavA mATe kALo annakaja grahaNa kare. te kALA abhrakane agnimAM tapAvI gAyanA dUdhamAM ThAra. pachI tenAM patarAM judAM judAM ukheDIne tAMdaLajAnA rasamAM athavA koIpaNa khA TA padArtha (AmalI-lIMbu vagere) mAM ATha para palALI mUkvAM jethI abrika zuddha thAya che. 33 ja hAla abrakanI utpatti, varNa, bheda vagerenI vAkhyA atre graMtha vRddhi thavAnA bhayathI lakhAmAM AvI nathI mATe sujJa sajane e anya graMthothI tenI sAMgopAMga hakita jANI levI. temaja dhAtu, upadhAtu, rasa, parasa, viSa ane upaviSAdinI paNa vAkhyA uta kAraNane lIdhe ja TaMkANamAM darzAvelI che jethI apUrNa vAkhyA vALo graMtha che ema samajavuM nahi; kemake jatamAM sarva vastu apUrNa ja che, pUrNa te eka jagata niyaMtA paribrahma paramAtmA che. mATe chidra gavedhI nathatAM mahAzaya thaze. bhA, katA, -- -- For Private And Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (13) abraka mAraNa vidhi. kRtvAdhAnyAbhrakaMtaca zoSayikhAthamardayet // arkakSI rairdinaMkhalve cakrAkAraMcakArayet // 34 // veSTayedarkapatraizca samyaggajapuTepacet // punarmaXpunaHpAcyaM sptvaaraanpunHpunH||35|| tatovaTajaTAkAthai stadaddeyaMpuTatrayam / / mriyatenAtrasaMdehaH prayojyaMsarvakarmasu / / 36 // abrakane zodhyA pachI dhAnya braka kare; tadanaMtara AkaDAnA dUdhamAM 1 divasa kharala kara, ghATa thaye tenI hAnI nahAnI revaDI (TIkaDI) e karI sUkavI te TIkaDIone AkaDAnA pAMdaDAmAM lapeTI ( vIMTI ) gaja puTa ami devI; enI meLe ja zItaLa thAya tyAre kAhADI laI pharI AkaDAnA dUdhamAM buMdI prathamanI mAphaka gajapuTa agnidevI. evI ja rIte 7 vAra karavuM. tyAra bAda vaDanI vaDavAInA aMkUrA (phaNagA ) nA ukALAmAM kharala karI (ghuMTI-vAMTI ) gajapuTa AMca ApavI, eja pramANe 3 vAra karavAthI abakanI bhasma thAya che emAM saMdeha nathI ane te bhasma sarva kAryamAM judAM judAM anupAna saMgAthe tamAma rogo upara ApavI. 34-36 azudha abhraka bhasmanA guNa. abhraMkaSAyaMmadhuraMcazIta mAyuSkaraMdhAtuvivarddhanaMca // hanyAtridoSavraNamehakuSTa plIhodaragraMthaviSakamI& I 27 | rogAnhanyAdRDhayativapurvIryavRddhiMvidhatte // tAra 1 zodhelo abhraka ane tethI cothA bhAge cekhale bannene kAMbaLImAM bAMdhI : ahorAtrI pANImAM palALI rAkhavAM, pachI te piTalIne te pANImAM khUba caLavI jyAre te poTalImAMthI badhe akSaka pANImAM AvI jAya tyAre te pANInA vAsaNane vAMku karI pANI nItArI levuM; bAda pAtramAM je jAmelo abraka rahe tene dhAnyAzvaka kahe che. bhasma karavAnA kAmamAM dhAnyAzvaka karela ja upayogamAM levo. For Private And Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (14) anupAnataraMgiNI. NyADhayaramayatizataMyoSitAMnityameva // dIrghAyu kAnajanayatisutAn siMhatulyaprabhAvAt / / mRtyoM bhitiharaticasutarAMsevyamAnaMmRtAnaM // 38 // mArela abraka turo, madhura tathA zItaLa che, AyuSya ane zarIranI sAta dhAtuone vadhAranAra che, tridoSajanIta vyAdhi, vraNa ( gumaDAM), meha ( prameha, koDha, baLa, udaravyAdhi, graMthi (gAMTha-abUda) roma, jhera, ane peTanA karamIyA e sarva rogane haNanAra (nAza karanAra) che, zarIrane daDha (majabUta) kare che, vIryanI vRddhi kare che, A abraka bhasma sevana karanAra manuSya (purUSa) dararoja se navavanA strIo saMgAthe saMbhoga karavA jeTaluM sAmarthya prApta kare che ane te vaDe lAMbA AyuSya vALA pUtrane upanna kare che, siMha tulya parAkrama che jehanuM te A mArelo agraka nitya sevana karavAthI mRtyunI bahIka ( bhaya)ne paNa hare che maTADe che). 37-38 azuddha abhrakanA doSa. caMdrikAsahitamabhrakaMyadA jIvitaMJpaTitinAzayettadA // vyAghraromaivacodarasthitaM vaatnauvitnutAvanagara 21 / abrakanI kAcI bhasma ke je bhasmanI aMdara caMdrikA (tArA) samAna camaka (caLakATa) heAya che te bhasma sevana karavA (khAvA) thI thoDAja kALamAM aneka roga zarIramAM utpanna karI prANane paraloka, pamADe che emAM jarA paNa Azcarya jevuM nathI, jema siMha (vAgha) nI mUchane vALa khAvAmAM AvavAthI aneka roga pedA thaImaraNane . zaraNa kare che tema. kAcI bhasma prANa dhAtaka che 38 apakava annaka bhasmanA vikAranI zAMti. piSTvAbunApivetkAMte dhAtrIphalamataMdritaH // azuddhAbhravAre mu yAdavasatrAMta 40 AmaLAne pANImAM vATI 3 divasa pIeto azudhdha abhraka bhasmanA vikArothI mukta thAya che. 40 abraka bhasmanAM anupAna. gujaikaMvAdviguMjaMvA trigujAbhrakaMnaraH // For Private And Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. gaMjAcatuSTayaMvApibhakSayedanupAnataH // 4 // madhumAgadhikAyuktaMcaMdramRtamabhrakaM // vAtapittakaphAnkuSTaM jIrNajvaramarocakaM // 42 // kaphakSayaMpramehaMca kAsazvAsaMviSaMbhramaM // nAzayetkAmalAMgulmaM pAMDusaMgrahaNImapi // 43 // viDaMgatryuSaNairyuktaM buddhizukravivarddhanaM // pAMDasaMgrahaNIMzUlaM kSayaMzvAsamarocakaM // 44 // mehAna zailakaNAcUrNa mAkSikairanvitaMjayet // kSayasvaNonvitaMcAnaM dhAtuvRddhipradaMbhavet // 45 // kAyasthAguDasaMyuktaM vAtaraktaMjayetsukhaM // raktapittaMbhazcAnaM dADimisitayAnvitaM // 46 zudhdha sa (3)ii bharabha 1 2ti ( yahI ) bhAra . thavA be, traNa kiMvA cAra ratI bhAra anupAna sAthe sevana karavAthI eTale madha pIpara saMgAthe khAvAthI vAyu, pitta, kapha, koDha, june tA. 1 (mesIsa risa patana tApa), 23thi, 3kSaya, prameha, 6. 52sa, zvAsa (EH ) 2, 32, bhI, gANI, pAMDu bhane maMgraha eTalA roga nAza thAya che. vAvaDIMga, suMTha, marI, pIpara saMgAthe khAvAthI buddhi ane vIryanI vRddhi kare che. pAMDu, saMgrahaNI, zaLa, kSaya, zvAsa, mayi, sAma, 8, mahAbhi, peTanAMhI , prameha bhane . rasa eTalA regone haNe che. zilAjIta pIparanA sUrNa sAthe madhamAM kAlavI khAvAthI pramehano nAza thAya che. senAnA varkagAthe khAvAthI kSayane nAza karI dhAtunI vRddhi kare che. haraDedaLa ane goLa saMgAthe khAvAthI vAtaraktane, dADimanI chAla ane sAkara saMgAthe khAvAthI 22tapittanA nA recha. 41-49 tathA trikatriphalAtrisugaMdhasitA gajakezaracUrNayu For Private And Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (69) __ anupAnataraMgiNI. taMgaganaM / madhunAsahalIDhamurojaghane kSayapAMDugadakSayakRddhibhavet // 47 // bhUdhAtrazarkarAvyAla deSTralAkSIrasaMyutaM // mUtrakRcchrepramehaMcahatya_navayauvane // 40 // sitopalA'mRtAsasvayuktaMmehagaNaMjayet // madhvAjyArajoyuktaMvIryakRnetrarogahat // 19 // bhallAtakayutaMhanyA dAMsivividhAnica // vIryastaMbhaMkarotyabhraM mAtulAnIrajonvitaM // 5 // bhArgIpuSkaravizvAzvagaMdhAmadhvAnvitaMjayet // vAtaMkaTaphalapAMcAlI madhuyuktaMkaphAmayaM // 51 / / sarvakSArAnvitaMvanhi dIpayedabhravaraM // mUtrapAtaMmUtrakRcuM cApihatinasaMzayaH // 52 // lavaMgamadhusaMyuktaM vIryavRddhipradaMbhavet // gokSIrazarkarAyuktaM pittarogAnihatikhaM // 53 // 72i, mekhai, mAmA, 4, bharI, pI52, tara, tamana, elacI, sAkara ane nAgakezara e sarvanuM cUrNa karI madha saMgAthe kAlavI abhraka bhasma saha sevana karete kSaya ane pAMDurogano nAza kare che. beya AMmaLAM, sAkara, gokharU ane elacInA cUrNa saMgAthe abhraka bhasma meLavI gAyanA dUdha saMgAthe khAta mUva chuM ane prameha nAza kare che. sAkara ane gaLosatva yukta sevana karavAthI tamAma prakAranA pramehane nAza kare che triphaLAnA curNa ane dhI saMgAthe khAvAthI vIryanI vRddhi kare che ane netrane rogane hare che. bilA. bhA samAthe pAyAthI sarva jatanA marza ( 25-masA)nA yAya. che, bhAMganA cUrNa saMgAthe khAvAthI vIryastaMbhana kare che. bhAraMgI, pUkaramULa, suMTha, AsagaMdha ane madha yukata khAvAthI vAyu rogane haNe che, kAyaphaLa, pIpara ane madha yukta khAvAthI kapharogane nAza kare che. sarva For Private And Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (27) khAra sAthe khAvAthI jaDarAgnine pradIpta kareche tathA mUtradhAta-mUtra kRcchane nAza kareche. laviMga ane madha saMgAthe khAvAthI vAryanI vRghdhi kareche ane gAyanA dUdha tathA sAkara saMgAthe abhraka bhasma se vana karavAthI pittarega nA pAmeche. 47-53 huratAla parikSA. za haratAlaMtrividhaMproktaM patrAkhyaMpiMDasaMjJakaM // godaMtaMcavaraMteSAM patrAkhyaM parikIrtitaM // 54 // gogodaMtaM tacchreSTa svarNakarmaNi // abhravadyacca patADhyaM snigdhaMkAMcanavarNakaM // 55 // bhaiSajyaMkarmaNi zreSTa midaMpiMDaMtupiDavat // niH patraMlaghupuSpanna strINAM svalpaguNaMmataM // 56 // haratAla traNa jAtanIche eTale patrI, pi'Da ane geA MtI A traNa prakAranIche, A traNamAM patrIjAtanI haratAla preche. geAdaMtI gAyanA dAMta samAna AkRti vALI hAyache, te sAduM khanAvavAmAM zreSTache. a brakanA patarAM samAna patrI jAtanI cIkaNA seAnA samAna pILA heAyuddhe te auSadha prayeAgamAM uttamache. ane je piMDa samAna patra vagaranI haratAla hAyache te halakI rajasvaLA dharmane nAza karanAra ane alpa ( dheDA ) guNu vALI hAyache. 14-56 haratAla zAdhana, tAlakaMkaNazaH kRtvA taccUrNaM kAMjikepacet // dolAyaMtreNayAmaikaM taptaH kUSmAMDajadrave // 57 // tilatailepacedyAmaM yAmaMcatriphalAjale // evaMyaMtrecaturyAmaM pakkaMzuddhayatitAlakaM // 58 // haratAlanA jhINA jhINA kakaDA karI tene jhIMNA kapaDAmAM bAMdhI kAMjImAM 1 pAheAra, bhUrAkeAhaLAnA rasamAM 1 peAhera, telamAM 1 pAheAra ane triphaLAnA kADhAmAM 1 peheAra dAlAyaMtra vaDe agni upara rAkhavAthI haratAla zudhdha thAyache. 57-58 For Private And Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (28) bhanupAnataMragiNI. haratAla mAraNa vidhi. palamekaMzuddhatAlaM kaumArIrasamarditam // sarAvasaMpuTokSatvA yAmAnaddhAdazakaMpacet // 59 khAMgazItaMsamAdAya tAlakaMcamRtaMbhavet // galatkuSTaMhareceva tAlakaMcanasaMzaya // 6 // 8 tolA zedhelI patrI jAtanI haratAlane kuMvArapAThAnA rasamAM ghuMTI tenI nahAnI nahAnI TIkaDIo banAvI sUkavI sarAva saMpuTamAM mUkI kapaDAmATIthI saMpuTa dvaDa karI 12 pihAranI agni devI jethI haratAla bhasma thAyache te bhasma gaNita koThAdi rogone nAza kare che emAM saMdeha nathI. pa-60 zuddha haratAla bhasmanA guNa. haritAmRtaMkuSTaM zleSmapittagudAmayAn // haMtivAtAmayAnsarvA nmehAnogA-jvarAdikAn haratAlanI bhasma koDha, em (kapha ) pitta, gudasthAnanA haraSAdirAga, vAyurAga, sarva prameha ane navarAdi sarva rogono nAza kare che. 61 azuddha haratAla bhasmanA DeSa, azuddhaMpItavarNayanmRtaMtAlaMsadhUmakaM // vAtapittAmayAnkuSTaM mRtyuMcApikarotitat // 62 haratAlanI azudhdha bhasma raMgamAM pILI ane agni upara nAkhavAthI dhumADo nIkaLe che. evI bhasmanA sevanathI vAyu, pitta, kuroga ane mRtyu paNa nice kare che. 62 azuddha haratAla bhasma janya vikAranI zAMti. kuSmAMDasyarasaMvApi nAkulyAvAyavAsajaM // jIrakaMvAzItAyuktaM tAladoSAnabhajanajayet 63 jo haratAla bhasmathI vikAra thayo hoyato bhUrAkohaLAno rasa athavA kaDavI naIno rasa athavA jIruM ane sAkara sevana kare te kAcI haratAla bhasmathI utpanna thayelA deSonI zAMti thAya che. 63 For Private And Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. haratAla bhasmanAM anupAna. tAlaMcchinnArajoyuktaM tatkAthasaMyutaMtuvA // vAtaraktaMsakuSTaMca haMtyadevAnyathAhariH // 64 // kaMDUpadaMzauvizae~ vAtaraktaMbhagaMdaraM // visphoTamaMDalaMhati tAlaMkUSmAMDanIrayuk // 65 // raktapittaMraktadoSaM tAlaMhaMtinizAyutaM // zRMgaberAMbunAvAtaM zUlaMsUtigadAstathA // 66 // viSamAdinajvarAnapAMDu kSayaMkAsaMsitAnvitaM // tAlaMhantyAnimAMdyaMca madhumAgadhikAnvitaM 67 jAtIpatrIkuMkumAbhyAM pratizyAyanivArayet // ajAmUtrayutaMvAbdhi phalayuktaMjalodaraM // 68 // haratAla bhasma gaLonA carNa sahita athavA gaLonA ukALA yukta sevana karavAthI vAtara4 ane koDha rogane haNe che jema deno zrIkRSNa paramAtmA saMhAra (nAza ) karyo che tema. tathA bhUrA kohaLAnA 2sa maMgAye bhAvAthA 52 ( sa-sumasa), BEN (yahI], visarSa koDha, vAtarata, bhagaMdara, maMDaLa koDha ane visphoTaka ne nAza kare che. haLadaranA cUrNa saMgAthe khAvAthI rastapitta, ane lohIvikAranA roga mATADe che, AdAnArasa saMgAthe khAvAthI vAyu roga, zaLa ane sUtikArIga (suvAvADanA roga ] nAza pAme che. sAkara saMgAthe apa. vA khAMDa sAthe khAvAthI viSamajvara Adi tAva, pAMDu, kSaya ane u. dharasane nAza kare che. madha-pIpara saMgAthe khAvAthI jaTharAgninI maM. datA mATe che, jAvaMtrI ane kezara saMgAthe khAvAthI salekhama, bakarInA mUtra athavA samudraphaLanA cUrNa saMgAthe khAvAthI jaLodara maTe che. jAyaphalayutaMhati nirbalavaMzarIriNAM // kSayaMtAMbUlasaMyuktaM hatyebAlabhUtikA // 69 // UIzvAsaMzivAyuktaM mAlasyavizvasaMyutaM // For Private And Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (100) anupAnataraMgiNI. trisugaMdhAnvitaMhati tAlamAsyakugaMdhatAm // 70 pramehAnvividhAnhati surasAsvarasAnvitaM // godugdhenayutaMtAlaM vIryavRddhiMkarotica // 7 // lavaMgavakI rai guMtavAparNakhaMDayuk // sevitaMharitAlaMsa dIryavRddhiMkarAtyalaM // 72 // jAyaphaLa saMgAthe khAvAthI nirbaLatA, tAMbuLa saMgAthe khAvAthI kSaya, haraDe saMgAthe khAvAthI udghazvAsa, suMTha saMgAthe khAvAthI ALasya, taja, tamAlapatra ane elacInA cUrNa saMgAthe khavAthI mukhanI durgadhatA, tulasInA rasa saMgAthe khAvAthI sarvajAtanA prameha roga, gAyanA dUdha saMgAthe khAvAthI kiMvA laviMga, taja ane kapUra sAthe athavA nAgaravelanA adhdhapAna saMgAthe khAvAthI atise vIrya vRSdhi recha. 18-72 maNazila zodhana vidhi, pacezyahamajAmUtre dolAyaMtremanaHzilAm // bhAvayetsaptadhApittai rajAyAsAMpizuddhayati // 73 - maNaziLane bakarIne mUtramAM paLAyaMtrabraDe 3 divasa ukALI pachI kharalamAM chuTI bakarInA pitAnI bhAvanA devAthI maNazila zudhdha yAyace. 73 zuddha maNazalanA guNa jvaranetrAmayaMzvAsaM kAsaMbhUtabhayaMkarpha // kRcchraviSamanogupta haMtikuSTAdikAnagadAna 74 zodhelA maNazilanA sevanathI tAva, netraroga, zvAsa, udharasa bhUtabhaya, kapha, mUtrakRccha, viSa ane koDha vagerene nAza kare che. 74 pazuddha bhazilanA 5. manaHzilAmaMdabalaMkaroti jNtuNdhruvNshodhnmNtrenn|| malasyabaMdhaMkilamUtrarodhaM sazarkarAMkRcchragadaMcakuryAt // 75 // - - For Private And Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (101) azudhdha maNuzilanA sevanathI manuSyane baLa hIna kareche, krami tathA aMdhakASTa ( maLAvarodha ) mUtrarAdha, mutramAM paDatI sAkarajevI kAMkarI ane trakRcchAdi rAganA nAza kareche. 75 maNuzilanA vikAranI zAMti. gokSIraMmAkSikayutaM pivateyodinatrayam // kunaTItasyadeheca vikAraMnakarotihi // 76 // 3 divasa paryaMta [ sudhI ) gAyanA dUdhamAM madha nAkhI pIvAthI azuddha maNuzilanA vikAra niSye zAMta pAmeche. 76 zilanAM anupAna. magadhAniMbaphalAbhyAM zilAMsumardetkAravellasurasaiH kRtvAguTI nihanyA diyaM pradattAjvaraM tridoSamapi zilAyAdviguNaMzaMkhaM zilArddhamAricaMrajaH // saiMdhavaMmAricAddhAMza maMjanAnnetrarogahUt // 78 // picciyaMtimiraMzukaM nirhati madhunAMjitaM // zilAdyamaMjanaMtaddha darbudaMmastunAMjitam // 79 // kaNAmariSTasaMyuktA zilApiSTAMnAMjitA // netrehanyAdbhugmanetraM sannipAtaM sudAruNaM // bhUtonmAdAdikAnUroga nhaMti caivajvarAmayam 80 bhAGgavizvAnvitAzvAsAn viSaMsvarNasamanvitA // vAsakasvarasavyopaiH kaphaMkAsaMjayecchilA // 81 zilailAMjana kAzIzagRhadhUmAndasarjakaiH // saroghrarocanairlepaH sarSipasnehasaMyutaH // 82 // kilAsaMkITabhaMdanuM kuSTaMpAmAbhagaMdaraM // iMdraluptathAzasi haMtyayaM nAtra saMzayaH // 83 // For Private And Personal Use Only 77
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (22) anupAnataraMgiNI. lIMDIpIpara, lIMbeLInI mIMja ane maNazIla e traNane kArelInArasa saMgAthe dhuMTI goLI karI khAyata tridoSa jvarane nAza kare che. maNazilathI bamaNuM khanuM curNa, maNazilathI ardha bhAge marInuM cUrNa, marInA carsathI ardhabAge siMdhAluNa e sarvane bArIka kharala karI aMjana kareto netra roga maTe che eTale madha sAthe aMjana karavAthI piTiroga, timira ane phulAne maTADe che ane dahIMnA pANI saMgAthe aMjana karavAthI mAMsanI paDelI AMkhanI aMdara graMthI tene maTADe che. pIpara, marI ane maNazila e traNane pANI sAthe ghuMTI gaLIkarI pANI saMgAthe AMjavAthI bhurA netraroga, sannipAta, bhUtane unmAda ane tAva vagere sarva rogane haNe che. bhAraMgI ane suMTha sAthe khAvAthI zvAsarogane, senAne varka saMgAthe khAvAthI jhera deSane, araDusInArasamAM suMTha, marI ane pIparanuM cUrNa nAkhI temAM zuddha maNazila meLavI khAvAthI kapha ane udharasane maTADe che. maNazila, elacI, surama, hIrAkasI, gharano ghumAsa [ chApare jAmele dhumADe ] nAgaramotha, rALa, lodhara, ane gorUMcadana kiMvA haLadara e sarvane ekatra vArI sarasiyA telamAM chuTI zarIre lepa karavAthI kilAsakaDha, kiTabha, dAdara, mahAkura, khasa, bhagaMdara, mAthAnI uMdarI ane haraSa e sadhaLAne nAza kare che, 7-83 surama auSadha prayogamAM kevA prakArane grahaNa karavo? smRtaMsrotAMjanaMkRSNaM sauvIraMzvetamIritam // valmIkazikharAkAraM bhinnamaMjanasannibhaM // 84 // ghRSTatugairikAkAra matetsrotoMjanaMsmRtaM // srotoM'janasamaMjJeyaM sauvIraMhimapADuraM // 85 // suramo be jAtano che, eka kALo tene jana, kahe che. ane bIje dhoLe tene saivIra kahe che. je suramAne kAMkare tevAthI [ bhAgavAthI) rAphaDA jevo AkAra jaNAya tathA kALAraMgAne ane ghasavAthI gerU je raMga jaNAya te srojana ane evAja AkAra na bIje gheLo barapha jevo jaNAya te vIra jANa. 84-85 suramAne zodhavAnI rIta. jaMbIrasyAMbunAbhAvya nIlAMjanamathAtape // For Private And Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (103) zoSayecadinaikena zuddhatsrotoMjanaMvaraM // 86 // sauvI raMkAMjIkevinaM yAmaikenavizuddhayati // tatovaidyavarodadyAdyathAyogyaMgadeSuca // 87 // kALA curamAne jabarInA rasamAM eka divasa ghuMTI sUkavI pachI kAryamAM levo te doSarahita gaNAya che. ane vIra nAmanA suramAne kAMjI sAthe delAyaMtramAM eka pohora AMca ApavAthI zudhdha yAyace. 85-87 zuddha sumAnA guNa srotoMjanaMsmRtaMsvAdu cakSuSyaMkaphapittanut // kaSAyaMlekhanaMsnigdhaM grAhicchardiviSApahaM / / 88 // sidhmakSayAsahacchI sevaneyaMsadAbudhaiH // srotoMjanaguNAH sarvesauvI repiprtissttitaaH|| 8 9 // kiMtudrayAraMjanayozreSTaH srotoMjanaMsmRtaM // anupAnaprabhedaizca sarvAtaMkapraNudbhavet // 90 // __ NI surbhe| svAdiSTacha, netrane tarI, 45 mate pittabhanI nA 32nA2, 4Ayocha, bhagane zodhanA2che, thioche, prA. hiI che, ulaTI, jherane maTADanAro che, sima nAmano koDha, tathA kSaya ane lekhivikArano nAza karanAra che, zItaLa che paMDita purUSane nItara sevavA yogya che, je guNa aitajanamAM che teja guNa sivIramAM che tathApi srojana uttama che. A anupAna bhede karIne sarva rogane aMta reche. 88-8 (azudhdha sarabhAnA sevanathI zarIramA bhane ne. tramAM aneka rogapedA thAya che tathA triphaLAnA sevanathI tenA doSa zAMta yAyace.) suramAnAM anupAna, kAzmIranAgaphenAbhyAM yutaMdattaMprayatnataH // nIlAMjanamatIsAraM grahaNImapinAzayet // 91 // For Private And Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (104) anupAnataraMgiNI. samAMzaMpAradaMnAgaM dayaMzAMnIlAMjanaMtathA // zuddhakaparajaMcUrNa pAradAtpaMcamAzakaM // 12 // saMmarthakhalvayeyatnA daMjayenetrayugmake // sarvanetravikArana maMjanaMnayanAmRtam // 93 // sauvIraMsaiMdhavaMkuSTaM bIjAnyeDagajasyacaviDaMgaMsarSapAnpiSTvA // kAjikenapralepayet sidhmAnaMmaMDalaMkuSTa dadrumevajayekSaNAt // 94 // haMtinIlAMjanapittaM shrkraagoghtaantritaaN|| kapharoganihaMtyeva zivAsuMThIguDAnvitaM // 15 // nIlAMjanaMkanakajaMvarakhaMvizuddha haiyNgvenssitaamdhunaikguNj|| khAdennaraHkSayanipIDitaevakAteM kAMtilabhetavipulaMbalamaMbujAkSi // 96 // kALA suramAne kezara ane aphiNa saMgAthe khAvAthI atisAra ane saMgrahaNIne nAza kare che. pAro sIsuM samAna bhAge tathA suramo be bhAga le, ane zuddha kapuranuM cUrNa pArAthI pAMcame bhAge levuM. savane kharalamAM ghuMTI netrojana karavAthI netra vikAra nAza thAya che, AnuM nAma netrAmRta vA, nayanAmRta che. dhoLe suramo siMdhAluNa, upaleTa, jADIAnAM bIja, vAvaDIMga, ane sarasava e saghaLAne kAMjImAM vATI lepa karete zarIraupara nIkaLatA karoLIyA, maMDaLa ane ne dAdara eone nAza kare che. sAkara ane gAyanA ghI saMgAthe khAvAthI pittarogane, haraDe, suMTha ane goLa saMgAthe khAvAthI kapharogano ane eka ratI bhAra kALo suramo eka ratI bhAra sonAnA varka e bannene mAkhaNa sAkara ane madha saMgAthe khAvAthI kSaya romno nAza tisane mag ( An) prA recha. 81-89 x bhAra vidhi mekhabhaMgabhujaMgAsthi kUrmapRSTAmlavetasAna / zavadantaMsamaMpiSTvA vajrIkSI reNagolakam // For Private And Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (2011) kRvAtanmadhyagaMvajraM mriyate'dhmAtamevahi // 97 // gheTAnuM ziMgaDuM, sApanAM hADakAM, kAchabAnI pITha, amlata ane sasalAnA dAMta e saghaLAne gharanA dUdhamAM ghuMTavA bAda gALo banAvI temAM zodhelo hIro mUkI te goLAne bhaThThImAM lakho ane hAra (lavAra)nI dhamaNa vaDe dhamavAthI hIrAnI bhasma thAya che. 97 vajU [ hIrA) nI bhasmanA guNa, gAyupuSTi virya vaLataratiSa | sevitaMsarvaroganaM mRtaMvarjanasaMzayaH // 98 // hIrAnI zuddha bhasmanA sevanathI Ayu, puSTi, baLa, vIrya, kAMti ane sukhane vadhArI sarva rogane nAza kare che emAM saMdeha nathI. azuddha hIraka bhamanA doSa. dAhaMpAMDugadaMkuryAkilAsaMpArzvabhUlakaM // vajrAdikoratnagaNo'zuddhorogonanekazaH // 99 azuddha hIraka bhasmanA sevanathI dAha, (baLatarA) pAMDu, kilAsakoDha ane pAzva zuLa [ paDakhAmAM AvatI zULa) e saghaLA regene ane bIjA paNa aneka rogone utpanna kare che. hIraka bhasmanA vikAranI zAMti. madhvAjyazakerAyuktaM godugdhadinasaptakaM // pivana vajrAdikaratnAnAM dossaumuktHsukhiibhvet|| 3.. azuddha hIraka bhasma sevanathI vikAra thayo hekto madha, thiI . ane sAkara yukata gAyanuM dUdha divasa sudhI pIe te vajU vagere sarva ranonA deSathI mukata thaI sukhI thAya che. 300 hIrAnI bhasmanAM anupAna, mRtaMvajaMjayetkuSTaM khadirAkAthasaMyutaM // madhvAkarasairyuktaM vAtavyAdhinapraNAzayet // 1 // kaNoSaNarajoyukta vRSanI reNasevitA // kAsaMzvAsaMkaphaMhati vajrabhUtiraye'gane // 2 // For Private And Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (26) anupAnataraMgiNI. puSTidAmadhusapiryuksvedaMhaMtisitAnvitA // vajrabhUtiHsugomUtra saMyutAsUtiroganut // 3 // evamanyAniratnAnidadyAdogeSubuddhimAn // anupAnaiHsusaMyojyarogahadbhiHsvabuddhitaH // 4 // hIrAnI bhasma kheranA ukALA saMgAthe sevana karavAthI koDhano nAza kare che, madha ane AdAnA rasa saMgAthe khAvAthI vAyu saMbaMdhi vyAdhio dUra thAya che. pIpara ane marInuM cUrNa yukata araDusAnA rasa saMgAthe khAvAthI udharasa, zvAsa ane kaphano nAza kare che. madha ane dhI saMgAthe khAvAthI puSTi Ape che. sAkara saMgAthe khAvAthI parasevo bahu vaLato hoya tene maTADe che. gemUtra saMgAthe khAvAthI suA rogane maTADe che. e ja pramANe bIjA ratnonI bhasma buddhimAna vaidha pitAnI buddhi anusAra je rogane je nAza karanArI auSadhI hoya te vastunA anupAna saMgAthe ApavI. 1-4 muktA-pravALabhasmanI vidhi, varNamAkSikavanmuktA prvaalaanicmaaryet||5|| pAchaLa batAvelI suvarNa mAlika (sevanamAkhI)nI bhasmanI kriyA (vidhi) samAna motI ane paravALAnI bhasma karavAnI vivi che. mATe te vAMcI vAkepha thAo). 5 zuddha pravALa bhamanA guNa pravAlaMmadhuraMsAmlaM kaphapittAtidoSanut // vIryakAMtikaraMstrINAM dhRtemaMgaladAyakaM // 6 // kSayapitAsrakAsanaM dIpanaMpAcanalaghu // viSabhUtAdizamanaM vidrumanetrarogata // 7 // zudhdha pravALAnI bhasma madhura, amla (khATI) che, kapha ane pittanI pIDA kare che. varSa ane kAMtine pedA karanAra che. strIone maM. baLa dAtA che, kSaya, rastapitta, udharasa, viSadoSa, bhUtajanya pIDA ane netrarogane samAvanAra che. tathA dIpana che. pAcana kartA che ane halakI che. azuddha pravALa bhasma deSa, azuddha vIsTamakSattiromAhyiA 8 For Private And Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (107) kAcI paravALAnI khAkha khAvAthI aneka rogo pedA thAya che. 8 pravALa bhasmanAM anupAna, kaNAmAkSikAbhyAMli dyaHpravAlaM jayecchAsakAsaMjvaraMjIrNasaMjJaM // tathAkoSTagaMmArutaMsaMjayeta bhipagdustarAMcaivahikvAMnihanyAt // 9 // tiktAtiktazivAbhizca jvarahaMtyevadAruNaM // pakaraMbhAphalenaiva dhAtukSayaharaMparam // 10 // sitAkSIrAnvitaMpittaM gulkaMdenauraHkSataM / gulkaMdaMyavanaikhyAtaM taruNIsumanodbhavaM // 11 // kAryatAMbUlayughaMti kRcchrehanyA ddhividrumaM // madhunAtriphalAcUrNayutaMvAtaMDulAMbhasA // 12 // dhAtupuSTikaraMkAMte sitAghRtasamanvitaM // dhAroSNenacadugdhena pradaraMdArayatyalaM // 13 // madhuzarkerayAsurasAsurasai dhatimArutamAzukaroti sukhaM // ayihaMtinizAdhyamidaMsurasArasamUSakaviDyutamaMjanataH // 14 // sitopalAdakarasai ryuktaMhaMtisuvidrumaM // pittakAsaMtathaivAnyA hanyAdrogAzcayuktitaH 15 zudhdha pravALAnI bhasma madha ane pIpara saMgAthe khAvAthI zvAsa, udharasa, jutAva, korTamAM gayelo vAyu ane heDakI e saghaLAno nAza kare che. kaDu kirIyAtuM ane haraDenuM cUrNa e sAthe khAvAthI ghera jvarane nAza kare che. pAkA keLA sAthe khAvAthI dhAtukSaya haraNa karavAmAM zreSTha che. sAkara dUdha saMgAthe sevana karavAthI pittaroga, gulakaMdanI saMgAthe khAvAthI chAtimAM paDelI cAMdIne maTADe che. (gulakaMda yavana-musalamAna lokoe prasidhdha karela mATe saMskRta nAmanathI paNa For Private And Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (108) anupAnataraMgiNI. gulAbanA phulenuM bane che.) ane pAna bIDAnI saMgAthe khAvAthI kRzatAne. madha ane triphaLAnA cUrNa saMgAthe khAvAthI athavA madha ane cokhAnA dhovarAmaNa sAthe khAvAthI mUtra kudRne maTADe che. ghI sAkara saMgAthe sevana karavAthI dhAtu puSTi kare che. gAyanA taratanA dehelA dUdha saMgAthe khAvAthI pradara [ strIonA yonimArgamAMthI rAtA, pILA dhoLA ane mizravaNune vaheto cikaNo padArtha te)ne maTADe che. madha sAkara ane tulasInA rasamuMgAthe khAvAthI vAyu rogane jaladI maTADe che. tulasIno rasa ane uMdaranI lIMDInA curNa saMgAthe aMjana karavAthI ratAMdhaLApaNuM maTe che ane sAkara AdanA rasa saMgAthe pravALa bhasma sevana karavAthI pittathI prakaTa thayelI udharasano nAza kare che. evI ja rIte sadvidha pUrvAparane samasta vicAra karI yukita sAthe yogya anupAnathI Ape te anya rogo paNa maTe che. (-15 (uparana zodhana mATe pRSTa ja juo temanA guNa ratnanA guNene maLatA che paNa phAyado kiMcita kamatI kare che mAraNa anupAna budhyAnusAre jANI levu.) nava jAtanA viSanAM lakSaNa kahIe chIe. vatsanAbha viSanuM svarUpa, siMduvArasadRkpatro vatsanAbhyAkRtistathA // tatpArthAnatarorvRddhi rvatsanAbhaHsakathyate // 16 / / jenAM pAMdaDAM nageDanA jevAM ane Akara gAyanA vAchaDAnI DuMTI (nAbhi) je ane te jhADanA paDakhAmAM (AsapAsa) bIjAM koI paNa jhADanI vRddhi thatI nathI tene vatsanAbhI kahe che. 16 hAridraka viSanuM svarUpa, haridrAtulyamUloyo hAridraHsaudAhtaH // saraNvAzcottaradeze bAhulyenabhaveddhisaH // 17 // ka 1 gulakaMda banAvavAnI rIta. -gulAbanAM cekhAM ! lanI pAMkhaDIo laI tenAthI bamaNI elI khAMDa temAM meLavI mATInA suMdara rIDhA vAsaNamAM bharI maho majabUta bAMdhI taDakAmAM mUkI rAkhavuM. pAMca divasa vityA pachI pAMkhaDIone cALI marI mahIM bAMdhI taDakAmAM sUkavuM paMdara divasa thayA bAda suMdara svAdiSTa gulakaMda taiyAra thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (109) jenuM mULa haLadara jevuM hoya tene hAridraka viSa kahe che. A viSa sarajunA uttara pradezamAM ghaNuM karIne utpanna thAya che. 17 satu vipanu 2135. yathisaktukenaiva pUrNAmadhyesasaktukaH // savAuttaragokarNe bAhulyemaprajAyate // 18 // jenI gAMThamAM sAta jevA bharelA hoya che tene sakatuka viSa kahe che. A viSa ghaNuM karIne uttara gokaraNa jyAM che te dezamAM thAya che. | pradIpana viSanuM svarUpa, varNatolohitoyaHsyA dIptimAndahanaprabhaH // mahAdAhakara pUrvaiH kathitaHsapradIpanaH // 19 // jeno raMga rAto hoya che, agni samAna jeno prakAza che. ghaNI baLatarA karanAra tene pUvocA pradIpana viSa kahe che. 19 saurASTi: vipanu 2135. saurASTraviSayeyaHsyAtsasaurASTrikaucyate // saurASTopazcimedeze gurja reviditojana // 20 // rASTika-viSa sairASTa (soraTha) dezamAM pedA thAya che te soraTha gujarAta dezane eka bhAga pazcima dizAe che tene leko - 24 he. 20 gika viSanuM svarUpa yasmingozRMgabaddhe dugdhaMbhavatilohitaM // sazRMgekaitiprokto drvytkhvishaardaiH||21|| jene gAyanA ziMgaDe bAMdhavAthI gAyanuM dUdha lohinA jevA raMganuM thaI jAya che tene dravya tatvajJAnI purUSe iMgika viSa kahe che. 21 kALakaTa viSanI utpati ane varUpa, devAsuraraNedevai hatasyapRthumAlinaH // daitasyarudhirAjAta starurazvatthasannibhaH // 22 // niryAsaHkAlakUTo'sya munibhiHparikIrtitAH // sohikSetrezRMgavere koMkaNemalayebhavet // 23 // For Private And Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (20) anupAnataMragiNI. jyAre deva ane daityonA saMgrAma samaya devoe pRthumALi nAmanA daityane haze tyAre te daityanA rUdhira (lohI) nA chAMTAthI pIpaLAnA jhADa jevAM jhADa pedA thayAM te jhADanA guMdane munI (rUSi) loko kALakTa kahe che te jhADa zRMgabera kSetramAM, kokaNa dezamAM ane maLayAcaLa parvata upara thAya che. 22-23 haLAhaLa viSanuM svarUpa, gostanAbhaphaloguccha stAlapatracchadastathA // tejasAyasyadAte samIpasthAdramAdayaH // 24 // asauhAlAhalojJeyaM kiSkiMdhAyAMhimAlayaM // dakSiNAdhitaTedeze koMkaNeSicajAyate // 25 // jenuM phaLa gAyanA stana jevuM hoya che, enA phaLanuM jhumakhuM lAgeche, jenAM pAMdaDAM tADapatra jevAM ane jenA teje karIne AsapAsanAM jhADa baLI jAya che tene haLAhaLa viSa kahe che. A viSa kiSkadhAmAM himALamAM ane dakSiNa samudrane kinAre kAMkaNa dezamAM paNa thAya che. brahmaputra viSanuM svarUpa, varNataHkapiloyaHsyA tathAbhavatisArataH / / brahmaputraHsavijJeyo jAyatemalayAcale // 26 // je varNa ane sAramAM pilAnA raMga samAna hoya che tene behma putra viSa kahe che. A maLayAcaLa parvata upara utpanna thAya che. 26 viSanAM varNa bheda. brAhmaNaH pAMDurasteSu kSatriyolohitaprabhaH // pItovaizyo'sitaH zUdro vissuktshcturvidhH||27 rasAyanevivipraM kSatriyaMdehapuSTaye // vaizyaMkuSThavinAzAya zudaMdadyAdadhAyahi // 28 // je viSa dhoLAraMganuM hoya te brAhmaNa jAtinuM, rAtA raMganuM kSatrI jAtinuM, pILA raMganuM vaizya jAtinuM ane kALAraMganuM viSa zudra jAtinuM gaNAya che. rasAyana karavAmAM brAhmaNa, zarIra puSTi prayogamAM kSatri, koDha maTADavAmAM vaizya ane bhAraNa prayogamAM zudra jAtinuM viSa upayogamAM levuM. 27-28 For Private And Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. viSanA rASa ane guNe. viSaprANaharaMproktaM vyavAyicavikAzica // AmeyaMvAtakapharogavAhimadAvahaM // 29 // tadevayuktiyuktaMtu prANadAyirasAyanam // pathyAzinAMtridoSaghnaM vRMhaNevIryavarddhanam // 30 yedurguNaviSe'zuddhe tesyuhInAvizodhanAt // tasmAdviSaprayogeSu zodhayikhAprayojayet // 31 vagara zuddha karelAM viSa prANane haranAra zarIranA sarva bhAgamAM phelAI pachI pAcana karanA ojane sUkavI zarIranI saMdhione sithis (TIel ) 42nArache, mayata 2bha, vAyu, 46 62nAra zarIramA vyApta thanAra ane mada ( nIssA ) prApta karanAra che. ane e ja viSa zudhdha karelAM hoya te yuti sAthe tenA sevanathI prANa, baLa, vIrya ane buddhi Ape che, videSane nAza karanAra ane pathyamAM rahI sevana karanArane vIryane vadhAranAra che. je azudhdha viSamAM doSa varNavelA che te saghaLA doSa zodhana karavAthI nAza pAme che eTalA mATeja zodhana karIneja auSadhopacAramAM grahaNa karavAM. 28-31 viSa 15 zAMti. atimAtrayadAbhuktaM vamanaMtasyakArayet // ajAdugdhaMdadettAvadyAvadAMtirnajAyate // 32 // vachanAga Adi azudhdha viSa adhika mAtrA (vajana) thI khAvAmAM AvyAM hoyate ulaTI karAvavI ane bakarInuM dUdha jyAM sudhI dudhapAe ane ulaTI thAya tyAM sudhI pAvuM jyAre dUdha peTamAM pace tyAre jANavuM ke jhera deSa zAMta thayuM che. 32 viSa-17nAnAM panupAna. zikhikarkirasopetaM viSamajvarajidviSam / / viSayaSTayAvhayaMrAsnA sevyamutpalakaMdakam // 33 taMdulodakapItAni raktapittasyabheSajam // rAsnAviiMgatriphalA devadArukaTutrayam // 34 // For Private And Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (22) anupAnataraMgiNI. padmakaMkSaudramamRtA viSaMcazvAsakAsajit // sitArasaviSakSIra pravAlamadhubhiHkRtA // 35 // vAMtinihatiyuTikA manujAnAMnasaMzayaH // madhumadyanizAreNu saiMdhaHkuTakhagyutam // 36 // cavanaprAzanopetaM viSaMkSayayatikSayam // vijayApippalImUlaM pippalIdvayacitrakaiH // 37 puSkarAvhasaThIdrAkSA yvaaniikssaardiipykaiH|| sitAyaSTIdivRhatI saiMdhavaiHpAlikaiHpacet // 38 saviSArddhapalai prasthaM ghRtAtaMjIrNabhupibet // durnAmamehagulmArza timirakRmipAMDukAH / / galagrahagrahonmAdakuSTAnicaniyacchati // 39 // zuddha kareluM morathuthuM ane zuddha pAro e bannenA saMgAthe viSanuM sevana karavAthI tAva maTe che. jeThImadha, rAsnA, kamaLa kAkaDI eenA cUrNa ane cokhAnA dhovarAmaNa saMgAthe viSa (vachanAga ) khAvAthI ramlapitta dUrathAyache. rAsnA, vAvaDiMga, triphaLAM, devadArU, trikaTa, kamala kAkaDI madha ane gaLo saMgAthe khAvAthI zvAsa, udharasa maTe che. sAkara, zuddha pAra, vachanAga, dUdha, paravALAMnI bhasma ane madha enI goLI banAvI khAya to ulaTI maTe che. madha, dArU, haLadara, pittapApaDa siMdhAluNa ane kaDAchAla eonI saMgAthe athavA - vana prAzAvaleha saMgAthe khAvAthI kSaya nAza pAme che. bhAMga, pIpaLAmULa lIMDIpIpara, gajapIpara, citrAmULa, pokara ( pUSkara] mULa, kacaro, dhAkha, ajame, javakhAra, boDI ajamo, sAkara, jeThImadha, meTIrIMgaNa, bheMyarIMgaNa, sIMdhAluNa ane pAlakA e sarve oSadhe babe te lAbhAra levAM tathA zuddha karelo vachanAga (paNa) be tolA le, pachI eonuM cUrNa karI 64 telA ghImAM zekI levuM e caNamAMthI dararoja anumAna mAphaka sevana kare ane e khAdheluM cUrNa pacI jAya tyAre potAnI zakti mujaba vA, rUci pramANe dhI pIe to asAdhya prameha, zubha, haraSa, timira, kRmiroga, pAMDu, gaLagraha (je vAyuthI For Private And Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (113) garadananI raga pakaDAI jAya te ) unmAda ane koDha e sarva roga nAza yAyace. tathA-- muktAvatsakapAThAmi vyoSaprativiSAviSaM / dhAtakImocaniryAsaM cUtAsthigrahaNIharam // 40 kRcchranAviSapathyAmi dNtidraakssaavissaavRssaaH|| zilAjatuviSaMtryUSa mudAvAzmarIharam // 41 // gomUtramArasiMdhuttha viSapASANabhedakaM // vajravaddArayatyeta dekataHpItamazmarIm // 42 // triphalAsarjikAkSArai viSaMgulmaprabhedanaM // pippalIpippalImUlaM viSaMzUlaharaMparam // 43 // viSaMdravaMtImadhuka drAkSArAsnAsaThIkaNAH // viSavellamizikSI raM gulmaplIhAnibarhaNam // 44 // plIlodaranaMpayasA zatAvhAkRmijidviSam // vAyasImUlakvAthena pItaMkuSTaharAMviSam // 45 // nagara bhAtha, , yA, yitrAbhUSa, viTu, ti. viSa, dhAvaDInAM phula, carasa, ane AMbAnI goTalI eonA cUrNa saMgAthe vachanAganuM sevana karavAthI saMgrahaNI dUrathAyache. haraDedala, citrAmULa, daMtImULa (nepALAnAMmULa ) dhAkha ane araDusAnI legAthe vachanAga khAvAthI mUtrakRccha, zilAjIta, suMTha, marI ane pIpara saMgAthe vachanAga khAvAthI patharIno nAza thAya che. siMdhAluNa ane pASANabheda sahita gAyanAmUtra saMgAthe viSanuM sevana karavAthI jema vaja parvatanuM cUrNa kare che tema patharI vidIrNa thAya che. triphaLA ane sAjIkhAra saMgAthe vachanAga khAvAthI goLAne, pIpara ane pIparAbh'| sAthe pApAyI bhUtI. tI, bhA, ghAsa, rAnA, any| pIpara, vAvaDiMga, varIyAlI, ane dUdha saMgAthe khAvAthI jhera, gaLo, ane baLa maTADe che. ekalA dUdha saMgAthe vachanAga sevavAthI baro bane, variyALI saMgAthe sevavAthI kRmirogane, kaNajhI maLanA kavAthI saMgAthe vachanAga khAvAthI koDha nAza kare che. 40-45 tathA For Private And Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. payasArAjavRkSavak trAyaMtIvAkucIvalAt // plIhanaMvAkucAyAMca viSaMkAthenakuSTajit // 46 // avalrAMjailAkajayA viDakSAradvayaMviSam // lepaHsasaiMdhavaHviSTo vAriNAkuSTanAzanaH // 47 // eraMDatailatriphalA gomUtracitrakaMviSaM // sarpiSAsahitaMpItaM vAtArtIlamapohati // 48 // svarasaMbIjapUrasya vacAbrAhmIrasaMghRtam // vaMdhyApivatisaviSaM saputraiHparivAryate. // 49 // vIrAlAMgalIkIdaMtI viSapASANabhedakaiH // prayojyamUDhagarbhANAM pralepogarbhamocanaH // 50 // devadAruviSaMsarpi rgomUtrakaMTakArikA // vacAvAkskhalanaMhati buddhezvapari varddhanam // 51 viSaMsarpiHsitAkSaudraM timirApahamaMjanaM // viSaMcaikamajAkSIra kalpitaMghRtadhUpitam // 52 // garamALAnI chAla, trAyamA, bAvacI, baLabIja eonA cUNa yukta vachanAganuM sevana karavAthI athavA upara kahelI auSadhI. othI siddha karelA dUdha saMgAthe sevavAthI baroLane nAza kare che. ane uparanI auSadhIonA kavAthathI vA. khaDIyApAra vA, TaMkaNakhAra sahita viSa khAvAthI koDha jAya che. bAvacI, elIyo, sAjI. khAra, javakhAra ane siMdhAluNa eonA saMgAthe vachanAga meLavI pANImAM chuTI zarIre lepa kareto koDha nAza thAya che. eraMDIyuM, triphaLAM, gAyanuM jharaNa, citrAmULa, ane vachanAga e sarva dhInI saMgAthe pIe te vAyunI pIDA nAza pAme. bIjerAne rasa, vaja, brAbhino rasa, tAju ghI ane vachanAga e ekatrakarI pIe to vAMjhaNI strI paNa avasya garbhavaMti thAya. dhoLI kaNera, kalihArI, daMtImULa, vachanAga ane pASANabheda eone lepa karavAthI mUDhagarbhanuM paNa patana thAya che. devadAra, vachanAga, rIMgaNa ane vaja eonA sevanathI jI For Private And Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. bhanA tamAma roga maTe che ane buddhi vadhe che. dhI sAkara ane madhamAM zuddha vachanAgane ghasI AkhamAM AMjavAthI timira roga maTe che. tathA bakarInA dUdhamAM vachanAga ghasIne AMje ane ghInI dhuMNI de to paNa timira roga nAza thAya che. 46-para tathA- viSaMdhAtrIphalarasai rasakRtyarivAritam // aMjanazaMkhasahitaM pragADhaMtimiraMjayet // 53 // viSamiMdrAyudhaMstanye ghRSTaMkAcabhidaMjanam // bIjapUrarasaighRSTaM viSaMtadatsitAnvitam // 54 // viSamAgadhikADheca niSekAcannamaMjanam // zuklAmmacaviSaMkRSNA yuktaMgomUtrabhAvitam 55 bhallAtakAmisamyAka viSairvA mUtrapeSitaiH // lepovicarcikAdadu rasikAkiTibhApahA // 56 kharjikAkSArasiMdhUttha zuktazuktaMvaraMviSaM // karNayoHpUraNaMtIvra karNazUlanibarhaNam // 57 / / zaMkhanI nAbhi yupta vachanAgane AmaLAnA rasanI ghaNIka bhAvanAo ApavI bAda aMjana taiyArakarI nelamAM je te ghora timira roga paNa nAza thAya che. hIre ane vachanAga strInA dhAvaNa sAthe dhasI AMkhamAM AMje athavA bIjorAnA rasamAM sAkara nAkhI temAM vachanAgane ghasI AMkhamAM AMje tathA lIMDIpIpara, haLadara, AMbAhaLadara ane vachanAga eonuM aMjana karavAthI AMkhamAM kAcaroga dUra thAya che. lIMDIpIpara saMgAthe vachanAgane gomUtramAM dhasI aMjana kareta zukalA" nAmano roga dUra thAya che. bhilAmAM, citramULa, garamALAnAgoLa sAthe vachanAgane vATI lepa karavAthI vicarthIkA kaDha, dAdara, rasikA ane kiTibha nAmane koDha dUra thAya che sAjIkhAra siMdhAluNa, sarako ane kAMi enI sAthe vachanAga kharala karI kAnamAM nAkhavAthI kAnamAM nikaLatA saNakA (zULa nAza pAme che. pa3-57 tathA- prapauMDarIkamaMjiSTA viSatiMdusamudbhavaH // For Private And Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (116) anupAnataraMgiNI. nihatisAdhitaMtailaM gaMDUSeNamukhAmayAn // 58 // zAlAkhadirakaMkola jAtikataracaMdanaiH // volAdavAlairdiguNa viSaissArAMbupeSitaiH // 59 // samUtravaTikAlkRptA dhRtAnaMtimukhAmayAm // kaTutailaMviSanasyaM palikAruSikApahaM // 6 // guMjATaMkaNazigrumUla rajanI sampAkabhallAtaka // snuhyrkaamikrNjsaiNdhvvcaakussttaabhyaalaaNglii||v bhUSazirISavaraNavyoSAzvamAroviSaM gomUtraMzamayediluptamapacIMgraMthyarbudozlIpadAn // 61 // kamaLanAM kula, majITha, vachanAga ane jhera kocalAM e auSothI taila siddha karI te telanA kogaLA kareto moDhAnA tamAma roga japche, ayavA sAsanI ch|s, Ayo, Na, dhana patra, 52, yahana, baLa, motha ane sugaMdhIvALo e saghaLAM barAbara levAM ane vachanA. 2 bamaNe levo badhAne kherasAranA pANI ane gAyanA bhatramAM kharala karI gALiyo banAvI moDhAmAM rAkhI case to moDhAnA sarva roga maTe che. sarasIyA telamAM vachanAganuM bArIka cUrNa meLavI nAzalevAthI nAkanA kapALanA akhIkAdi samasta roga maTe che. caNoThI, TaMkaNakhAra, saragavAnubha, 162, garabhASA, misAbhAM, thora, yA, yitrAbhaNa, 4ii . sidhAtuSya, 14, apaseTa, 23, jAhArI, sATADI, ghaTasa, sarasanI ch|s, muMha, bharI, pI52, aira bhane panAga me sarvane gA. yanA mUtramAM vATIne copaDavAthI mAthAnI uMdarI, apacI. gAMTha, abaMdajAtanI gAMTha ane slIpada (hAthIpaga ] roga vagerene nAza arecha. 58-11 upavaSanA bheda, guNa, doSa ane zAMti. RAInA zuSa-. arkaddhayaMzaMkhavAta kuSTakaMDUviSavraNAn / nihaMtiplIhagulmajhe yakRtzleSmodarakRmIna 62 For Private And Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (227) ' sAdA ( karamajIraMganA phUlavALe ) AkaDA ane dhoLAkalA AkaDA ebanne zakhavAyu, koDha, kharaja, jheranAM cinha, gumaDAM, khareLa, geLA, harapa, kALajAnI vyAdhi, kam, udara vyAdhi ane karamIyA ne rega e regA upara anumAna mArka ApavAthI te regene nAza kareche; paraMtu adhika mAtrAe ApavAthI maraNa nipajAveche. 62 sUcanA.~~AkaDA, dhaMtUrA, aphINu, jherakocalAM, kalIhArI, caNAThI, vachanAga, kaNera tathA uparasa, semala ane IMgrejI davAe Adi viSanAM cinha, tenA jhera-deSanI zAMti tathA tenAM anupAna vagere viSabheda prakaraNamAM kehavAmAM Avaze mATe atre lakhelAM nathI dhatUrAnA guNaDhAya. dhattUrodavarNAni vAMtikuMjarakuSTanut // uSNoguruvraNazleSma kaMDUkamiviSApahaH // 63 // dhatUrA mAdakache, kAMti, jArAgni, ulaTI, hastikADha eTalAnA nAza kareche. bhArIche, bA, kaka, kharaja, karamIyA, ane viSadeSane hu. reche. 6 3 ( avidhiyugta vAparavAthI mahAndoSa sAthe mRtyu prApta kareche. ) kalihArInA guNa-dveSa. kalikArIsarAkuSTa zophArzovraNazUlajit // tIkSNoSNAkRminuladhvI pittalA garbhapAtinI 64 kalIhArI zArakache, kADha, sAjo, haraSa, gumaDAM tathA dhA, zULa eTalA rAgane jItanArache, tISNu ane garamadhye karamIyAnA nAza karanArache, halakIche, pittane pedAkaranArahe ane strInA garbhane pata pharatArache. 64 kaNeranA guNadoSa, karavIradvayaM nevazophakaMDUnraNApaham // laghuSNaMkRmikaMDUnaM bhakSitaMviSavanmatam // 65 // lAla ane dheALI kaNera tetraroga, sAA, kharaja dhA, gukhaDAM ane karImIA tathA tenI caLane maTADanArache, halakI, uSNuche ane adhikamAtrAe khAvAthI viSanA cinha samAna doSa thAyache. 65 For Private And Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. caNeDhInA guNadoSa. guMjAkezyAvalakarA khacyApittakaphApahA // netrAmayaharAvRSya haMtikaMgrahavraNAn // kRminapraluptakuSTAnitacchetApicazacyate // 66 // lAlacaNoThI vALane tathA baLane vadhAranArI che tvacAne sukha kache, pitta, kaphane dUra karanAra che. netranA rogane haranAra tathA vRSya (puSTi vArya buddhine vadhAranAra ] che, kharaja, grahadoSa, gubaDAM, karamIyA, mAthAnI uMdarI ane koDha eTalA rogano nAza karanAra che tevAja peLI caNoThImAM paNa guNa che. 66 ( vagara zeThe athavA adhikamAtrAe sevana karavAthI mRtyu prApta kare che. ) aphINanA guNa-doSa. AphUkaMzoSaNaMgrAhi zleSmanavAtapittalam // 67 aphINa lohIne zoSI lenAra che dastane kabaje kakanAra kaphano nAza karatA ane vAyu pittane prApta karanAra che, grAhI che, mAdaka che. 67 zeharane guNadoSa, sehaNDorecanastIkSNo dIpanokaTukoguruH zUlAmASTIlikAdhmAna gulmazophodarAnilAn / haMtiduSIviSaplIhakuSTonmAdAzmapAMDatAH // 68 // haranuM dUdha recaka (recalagADanAra) che, tIkSaNa che, dIpana che, tIkhuM che, bhArI che, tathA zaLa, Ama, AsTolikA, AdhyAna (Apharo ), gaLo, sojo, peTanAM darada, vAyu, dUdhI (lutAnAma makaDImAMkaDInuM ) viSa, baroLa, koDha, unmAda (tophAnI-dIvAnApaNuM) patharI ane pAMDuroga eTalA rogane nAzakaranAra che. (ane adhikamAtrAe sevana karyo dAha, vibhrama, meha ane dasta vagere thaI chelI dazA (maraNa) ne najIka dekhADe 18 nepALAnuM zodhana naviSaviSamityAhu jaipAloviSamucyate // zodhitazvavirekeSu camatkRtikaraHparaH // 69 // For Private And Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (22) jaipAlarahitaMbagaM kurarasairjAbhirmalemAhiSe // nikSiptaMtryahamuSNatoya vimalaMkhalvaisavAsoditam liptaMnUtanakharpareSu vigatasrehorajaHsaMnibho // niMbUkAMbavibhAvitazcabahuzaHzuddhoguNAcchobhavet vaidhavare jevAM viSapadArthane viSa nathI samajatA tevuM nepALAne viSa mAne che paNa e jamALagoTA ( nepALA-nepALa ) zodhana karyA pachI reca ApavAmAM camatkAra dekhADanAra ghaNuM ja uttama auSadha che-nepALAnAM prathama naLIyAvaDe phitarAM kAhADI sApha karI tenI babe phADe karI nakhautAravAnI naraNathI athavA aNadAra cakakuthI te banne paDAmAM rahelI jhINuM cho tene kahADI nAkhI pachI eka sapheda sApha kapaDAmAM tene bAdhI 3 divasa bhasanA chANamAM dabAvI mUkavA, bAda bahAra kAhADI unhA pANIthI dhoI nAkhavAM. pharI bIjA kapaDAmAM tenI eTalI badhI kharalamAM kuTadhA eTale tene jADA kapaDAmAM bAMdhI karavA jethI tenI aMdaranuM tela kapaDuM cUsIle tadanaMtara eka navI (korI) mATInI ThIba laI te nepALAno tenA (ThIba) upara lepa karI devo jyAre temAnuM tela tamAma zeSAI jAya ane kevaLa reta jevo bhUko thAya tyAre tene lIMbunA rasane puTa de to nepALA zuddha thAya che. 60-70 nepALanA guNa-dAuM, jayapAlogurusnigdho recIpittakaphApahaH // 71 nepALa bhArI che, cikaNo che, recaka che, pitta, kaphano nAza karanAche. ( udara rogAdi sarva rogane aMtakare che vizeSa mAtrAthI aneka avaguNa zoSa, dAha, zULa, gudAnuM pAkavuM, vamana, cittabhrama, phera, prasveda ane mUcchAdi kare che ane vakhate anupAnanA ajJAna paNAthI maraNa nijAve che.) jherakecalanuM zAdhana ane guNa doSa. kiMcidAjyenasaMbhRSTo viSamuSTivizuddhayati // 72 kAMIka thoDA ghImAM ( baLavA na detAM ] sekavAthI jhera kocalAM zuddha thAya che. ( athavA kAMjInA pANImAM be pahara DoLA yaMtra vaDe svedana karI ghImAM zekavAthI zuddha thAya che vA, mATImAM traNa divasa palALI rAkhe ane bAda chabI kahADI nAkhI dhImAM zeke te zuddha For Private And Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (120) anupAnataraMgiNI. thAyache. zuzu-60 hIpana, pAyana, vAyu92 ane nazIna t| 32. nArache. hApa-dhIta vagere bhane 541 recha. ahiphenaMzRMgabera rasairbhAvyaMtrisaptadhA // zuddhayatyukteSuyogeSu yojyettdvidhaantH|| 73 aphINane AdAnArasanI 21 bhAvanAdevAthI zuddha thAya che. bAda sarva kAryamAM levuM. guNa-dardane zAMta karanAra grAhI, nidrAsthApaka, khAMsii, zvAsa, sane vAyu tAche. haSa-zarI2 zathilya rI bhara nI. vecha. 73 haraDenA guNa ane anupAna, harItakIpaMcarasA lavaNAtuvarotkaTA // sUkSoSNAdIpanImedhyA saadupaakaarsaaynii|| 74 sarAbuddhipradAvRSyA cakSuSyAhaNIlaghuH // zvAsakAsapramehArzaH kuSTazophodarAnkamIna 75 vaivaryagrahaNIdoSa vibaMdhaviSamajvarAn // gulmAdhmAnavraNacchadi hikkAkaNDUDdAmayAna 76 kAmalAMzUlamAnAhaM pIhAnaMcApakarSati / / madhurAmlatayAvAtaM kaSAyasvAdubhAvataH // pittaMhatikaphaMhaMti kaTukenaharItakI // 77 // carvitAvarddhayatyamiM peSitAmalazodhanI // svinnAsaMgrAhiNIproktA bhraSTApathyAnnadoSanut 78 grISmetulyaguDAMsu saindhavayutAMmeghAvano'mbare // tulyAMzarkarayAzaradyamalayA shutthyaatussaaraagme| pipalyAzizire vasantasamaya kSaudreNasaMyojitA rAjAnprApyaharItakI mivarujo nazyantitezatra vaH // 80 // For Private And Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (2) kadAcitkupyate mAtA nodarasthAharItakI // mAteva sarvadAjJeyA hitadAtrIharitakI // 81 // haraDe khArArasa zivAya pAMcarasa yuktache, kaSAyalI vizeSache, lukhIche, gameche, jaTharAgnine pradIsa kareche, deha zuddhi kareche, pAkamAM svAdiSTache ane rasAyana ( jarA-vyAdhine dUra karanAra ) che, zArakache, budhdhi dAtAche, Ayune vadhAranAra, netrane hitakArI, baLa vRddhikattA, halakI ane zvAsa, udharasa, prameha, haraSa [ mAsA ), koDha, seAjo, peTanAM darade, kRmi rega, svarabhaMga ( kaMThanuM bagaDavuM ), saMgrahaNI, adha kASTha, viSamajvara, gALA, AmmAna gumaDAM tathA dhA, ulaTI, heDakI, khasa-kharaja, chAtInAreAga, kamaLA, zULa, AphrA, khareALa eTalA regene nAza kareche. temaja mIThAsa ane khaTAsa paNA vaDe vAyune, kasAyalA ane svAdiSTa paNA vaDe pittane ane teja rasavaDe nA nAza kareche. cAvIne haraDe khAvAthI jaTharAgnine vadhAreche, vA TIne khAvAthI maLanuM sAdhana kareche, sIjavIne khAvAthI grAhI guNa Adareche, ane zekelI haraDe sevana karavAthI ajIrNa thayela haiAya tene maTADeche. unhALAmAM ( je asADhamAM ) haraDe ane geALakharekhara khAvAM, vAtraetumAM [ zrAvaNu bhAdravAmAM ) siMdhAluNa saMgAthe haraDe khAvI, zaradatratatumAM ( AzA-kArtIkamAM ] dhAyalIkhAMDa saMgAthe haraDe khAvI, hemaMtatratumAM ( mAgazira-pASamAM ) ceAkhI suMTha sAthe haraDe khAvI, ziziratraRRtumAM ( mAharAlgunamAM) pIpara saMgAthe haraDe khAvI ane vasatratumAM (caitara-vaizAkhamAM ] madha sagAthe haraDe khAvI arthAt e traetumAM dareka manuSyane haraDe sevana karavA lAyaka che mAre " to saddA pachyA " haraDe hamezAM guNu karatAjache. jethI ukta anupAna sAthe rAgI ane niraMgIjane sevana kare te sarva roga nAzathAyache. gArikAMcalikA taMtramAM kahyu che ke--mAtA potAnA bALaka upara kAika vakhata paNa gussA lAveche; paraMtu peTamAM paDelI haraDe arthAta khAdhelI haraDe kadApikALe paNa kepa ( avaguNuvikriyA) karatIja nathI, eTalAja mATe mAtAnA samAna ( balake tethI vizeSa premabhAva rAkhanArI ) haraDene jANI sevana karavI. 74-81 * * haraDenI sAta jAtache eTale jIvaMtI 1, putanA 2, amRtA 3, vijayA 4, abhayA 5, rAhiNI 6, cetakI 7, e sAtanAM lakSa Nu ane guNu judA judA prakAreche te majjana pAlAdi nidha TethI. jANI levA. For Private And Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (122) anupAnataraMgiNI. gaLAnA guNa ane anupAna, gaDUcIkaTukIladhvI svAdupAkArasAyanI // saMgrahIkaSAyoSNAca balyAtitAmidIpinI // kAmalAkuSTavAtAzra jvarapittakRminjayet 82 ghRtenavAtaMsaguDAvibaMdhA // pittaMsitATyAmadhunA kaphaMca // vAtAsramugraMrabutailamizrA zuThayAmavAtaM zamayeguDUcI // 83 // amRtAkAthakalkAbhyAM sakSIraMvipaceghRtam // vAtaraktaMjayatyAzu kuSTaMjayatidustaraM // 84 // guDUtrIsvarasaHkarSa kSaudrasyAnmASakonmitam // saiMdhavaMkSaudratulyaMsyAt sarvamekatramardayet // 85 // aMjayannayanaMtena pillArmatimiraMjayet // kAcaMkaMDUliMganAzaM zuklakRSNagatAnagadAn 86 jIrNajvaraMkaphakRtaMkaNayAsametaH zchinnodbhavodbhavakaSAyakaeSahaMti // rAmodazAsyamivarAmaivapralaMba rAmoyathAsamaramUrddhanikArtavIryam // 87 // samadhucchinnAsvaraso nAnAmehanivAraNaH // vadaMtibhiSajaH sarve zaradiMdunibhAnane // 88 // gaNe [ sInA A3 652nI khepI ta ] tIkSNu, 14ii, pAkamAM svAdiSTa, rasAyana [ jarA vyAdhi hAraka) che. maLane grahaNa karanaarii, pAyalI, 2bha, zatine dhAranA2, 14|2|(nne hI 42naa2; tathA kamaLo, koDha, vAtarakata, tAva, pitta ane kRmI roga e sarvane *gA, guDucI, guya. guNaveza, jNA, chinna39, samatA, kyasyA, amRtavesa, pAsAhinI, yAsA, tI, chinA, yasakSa. , chinnerdavA, vara vinAzani e sadhaLAM gaLAnAMja nAma che. For Private And Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (23) nAza kare che. je ghI saMgAthe khAya to vAyune, geLanI saMgAthe khAya to baMdhakone, sAkara baMgAthe pittane, madha saMgAthe kaphane, eraMDIyA saMgAthe bhayaMkara vAtaraktano ane suMTha saMgAthe AmavAyuno nAza kare che, gaLAnA kavAthamAM vA, kakamAM dUdha yukata dhIne ukALavuM jyAre sarva rasabaLI dhI mAtra AvI rahe tyAre gaLIleI sevana karete vAtarakata ane koDha nAza pAme che, [ A amRtA chUta kahevAya che ] gaLAne rasa eka tole temAM ATha ratI madha ane ATha rati siMdhAluNa meLavI zuMTI tenuM netramAM aMjana karavAthI pilAjhma roga, timIra [dahADe ochuM dekhAya te ], kAca biMdu, kharaja, liMganAza ane AMkhanA dhoLA ane kALA bhAgamAM je kAMI netra roga hoya te sadhaLA dUra thAya che. gaLAno kavAtha lIMDIpIparanA carNa saMgAthe sevana karavAthI kaphathI utpanna thayela juno tAva nAza kare che jema rAmacaMdrajI rAvaNano, baLarAma (baLabhadra) cha pralaMbAsurano ane parasurAmajIe sahastrArjunane nAza karyo tema gaLAno rasa madha saMgAthe sevana karavAthI 20 jAtanA prameha (athavA samasta prakAranA prameha) nAza thAya che. ema sarva vaidyonuM kahevuM che. 82-88 ( e ja prakAre aneka gaLonA prayoga che mATe anya graMtho vAMcI vAkepha thavuM ) keTalAka roga para dUdhanAM anupAna kSIrocitasyaprakSINa zlaSmaNodAhanRvataH // kSIraMpittAnilArtasya pthympytisaarinnH|| 89 tadapurlaMghanotaptaM puSTaMvanamivAminA // divyAMbujIvayettasya jvaraMcAzuniyacchati // 90 saMskRtaMzItamuSNaMvAtasmAddhAroSNamevavA // vibhajyakAleyuMjIta jvrinnaaNhNtytonythaa||91|| payaHzUThikharjUra mRddhIkA zarkarAvRtam // zrutazItaMmadhuyutaM tRGdAhajvaranAzanam // 92 // tadvadrAkSAbalAyaSTI sArivAkaNacaMdanaiH // caturguNenAMbhasAvA pippalyAvAzRtaMpibet // 93 For Private And Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (24) anupAnataMragiNI. dUdhanuM anupAna kone ApavuM? jenI prakRtine-dUdha sadatuM hoya, tathA kSINa zarIra vALAne, kaphanA kSaNa paNuM vALAne, baLatarA tathA zeSa paDato hoya tene, pitta vAtathI pIDita hoya, ane atisAra vALAne dUdha pathya che, evA manuSyane dudhanuM anupAna ApavuM, te unahALAnI agnithI tapta thayelA, vananI samAna laMdhana karavAthI tatpa banelA rogInA zarIrane varSanA jaLanI samAna chavADe che, ane tenA tAva paNa jaladI nAza pAme che. tathA auSadha vaDe siddha kareluM ThaMDuM athavA uhuM kareluM, kiMvA dhAraNa ( taratanuM devuM ) dUdha samayane anukULa rogAnusAra vicAra karI jene je hItakArI jaNAya tene teja vaidhavaroe ApavuM joIe, kiMtu vinA kAraNe pIvAthI (pAvAthI ) amRta samAna dUdha paNa jhera samAnaja rUpa dharI tAva yukta manuSyonAM prANa le che. tathA suMTha, khAreka, manakA (kALI ] dhAkha, khAMDa ane dhI eTalI cIjo dUdhamAM nAkhI sArI peThe ukALI ThaMDuM karyA bAda madha meLavI pAyate baLatarA, zeSa, vRSA ane tAva eone nAza thAya che. dhAkha, baLabIja, jeThImadha, upanzarI, lIMDIpIpara ane caMdana e dUdhamAM nAkhI ukALI ThaMDu karI athavA e auSadhAnA kavAthamAM siddha kareluM dUdha athavA cAragaNuM pANImAM sidhadha kareluM dudha. kiMvA, ekalI pIparathI ja siddha kareluM dUdha pIvAthI baLatarA, tRSA ane tAvano nAza kare che. 8993 kAsAcyAsAcchiraHzUlApArzvazulAcirajvarAt mucyatejvarita pIlA paMcamUlIzRtaMpayaH // 94 / / zRtameraMDamUlena bAlabilvenavAjvaret // dhaarossnnNvaapyHpiilaavibddhaanilvrcsH|| 95 // saraktapittAtisRtessatRTzUlapravAhikAt // siddhaMzuMThIbalAvyAghrIgokaMTakaguDaiHpayaH // 96 // zophamUtrazakaddhAta vivadhajvarakAsajit // vRzvIkabilvavarSAbhU sAdhitaMjvarazophanut // / zizipAsArasiddhaMvA kSIramAzujvarApaham 97 pAMcamULa (zAparepiTI, pIlavaNa,bhoMyarIMgaNI, ubharIMgaNI, gekharU] nA kavAthamAM sidhdha kareluM dUdha pIvAthI tAvavALo rogI For Private And Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (125) SaSNu dadharasa, zvAsa, bhAyAnAvega, pAMzaNAmAM yAvatI zUNa, bhyate junA tAvathI mukta thAyache. tathA eraDAnuM mULa tathA nhAnI khIlIene dUdhamAM nAkhI ukALI siddha kareluM dUdha pIvAthI tAva dUra thAyache. taratanA de|helA dUdhanA sevanathI adhAvAyunuM rokAvuM, baMdha kATa, leAhI tathA pINu yukta atisAra ( jhADeA ) taraSa ane mULa sahita pravAddish se sarva roga bhaTeche. suMDa, jamIna, rIMgazI, gomara ne geLa eethI siddha kareluM dadha pIvAthI seAjo, mUtra tathA jhADAnuM rAkAvuM, tAva ane udharasa, e sarvanA nAza kareche. ane sIsamanA guMdathI siddha kareluM dUdha tAvanA tarataja nAza kareche. 94-97 // saubhAgyapuSTivalazukravivardhanAni kiMsaMtinobhuvibahUni rasAyanAni // kaMdarpavardhiniparaMtusitAjyayuktA // dugdhAdRtenamamako pimataprayogaH // 98 // suMdaratA, putA, baLa ane vIryane vadhAranArI rasAyana rU5 ghaNI vastue pRthvimAM nathI zuM ? ghaNIjache. paraMtu sAkara ane dhI sahita dadha ukALI pIvAthI jevI suMdaratA, puSTatA, zakti ane vIrya nI vRdhdhi kareche tevA mArA vicAra pramANe anya koi upAya nathI. triphaLAnA cuNa ane anupAna, ekAharItakIyo jyAdau ca yojyauvibhItakau // catvAryAmalakAnyeva triphalaiSAprakIrtitA // 99 // triphalAzothame hamInAzayedviSamajvarAn // dIpanI zleSma pittaghnIkuSTahaMtirasAyanI // sarpirmadhubhyAMsaMyuktAsaivanetrAmayAn jayet // 10 phalatrikodbhavaMkAthaMgomUtreNaivapAyayet // vAtazleSmakRtaMhaMtizothaMvRSaNa saMbhavam // 1 // kSaudreNatriphalAkAthaH pItomehaharaH smRtaH // For Private And Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (ra) anupAnataraMgiNI. zItIbhUtaMtathoSNAMbumedoDatakSaudrasaMyutaH // 2 // triphalAragvadhakkAthaHzarkarAkSaudrasaMyutaH // raktapittaharodrAhapittazUlanivAraNaH // 3 // mRtAyastriphalAyaSTicUrNamadhughRtAnvitaM // / dinAMteledinityaMsarataucaTakavadbhavet // 4 // triphalAyArasaHkSaudrayuktojayatikAmalAM // traiphalenarasenApibiDAlAsthipralepanam // 5 // eka haraDe, be, behaDA ane 4 AmaLAM athavA eka bhAga haraDe vA, haraDAM, be bhAga behaDAM ane 4bhAga AmaLAM tenA saMyogane triphaLA kahe che. te triphaLA, sojo, prameha, viSamajvara, lebsa (kapha) pitta ane koDha eone nAza kare che tathA dIpana ( jaTharAgnIne pradIpta karanAra ) che, rasAyana ( jarA-vyAdhine haranAra . che ane madha ghI sAthe nitya rAtre sevana karavAthI samasta netra rogane hare che. ( harapa peTanA daradane maTADe che tathA ropaNa-ghA upara aMkUra lAvanAra ane vayasthApana karanAra che ) triphaLAnA kADhIne gAyanA jharaNa saMgAthe pIvAthI vAyu tathA kapha vikArathI utpanna thayela aMDakoSano sojo paNa dUra thAya che. triphaLAnA kavAthane madhasaMgAthe pIvAthI prameha nAza thAyache. triphaLAno kavAtha karI, ThaMDo thayA pachI madha nAkhI pIvAthI meda ( zarIranuM phulI javuM te) roga nAza thAya che. triphaLAnA, kavAthamAM garamALAno goLa, sAkara ane madha nAkhI pIvAthI raktapitta dAha ane pitta zaLa eTalA roga dura thAya che. triphaLAnuM carNa, lohabhasma, jeThI madha ghI ane madha saMgAthe divasanA aMtamAM (saMdhyA vakhate . dara reja sevana kare to strI saMga samaye caTaka pakSI samAna atyaMta rati krIDAmAM sAmarthya prApta kare che. 09-5 netraroga upara sADInA guNa ane anupAna. punarnavAvarAtiktA kaTThapAkAhimAlaghuH / vAtalAgrAhiNIzleSma rktpittvinaashinii||6|| dugdhenakaMDUkSaudreNa netrasrAvaMcasarpiSA / For Private And Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (127) puSpaMtailenatimiraM kAjikenanizAMdhatAm / / punarnavAjayatyAzu bhAskarastimiraMyathA // 7 // sAToDI kaDavI pAkamAM tIkhI halakI ane laghu che, vAyu karanAra, maLane bAMdhanAra ane kapha raktapittane haranAra che. tathA sAToDInI ja. Dane dUdhamAM dhasI netramAM aMjana kare te netranI kharaja maTe, madhamAM sAToDInuM mULa ghasI aMjana karavAthI netramAMthI jharatuM pANI, dhImAM ghasI aMjana karavAthI kaluM, telamAM ghasI aMjana karavAthI timira (dahADe ochuM dekhAya te ] ane kAMjImAM ghasI aMjana karavAthI ratAM dhaLA paNuM vagere netraroga maTe che. jaLabhAMgarAnA guNa ane anupAna, bhuMgarAja kaTustikto rukSoSNa kaphavAtakRt // dantyorasAyanastvacyaH kuSTanetrazirA'tijit 8 bhuMgarAjapatrarasaM kRSNajIrasamaMpibet // tailenasahasaMdadyAdalIpalitavarjitaH // 9 // bhuMgarAjarasaMcaiva guDUcIrasasaMyutaM // mAsamAtraprayogena sarvavyAdhivinazyati // 10 // jaLabhAMgaro kaDavo, tIkho, lukho ane uSNa -garama che. kapha tathA vAyu karanAra che, baLa karatA tathA jarA vyAdhine haranAra (rasAyana) che ane koDha, AMkhanA roga temaja mAthAnI pIDAne jItanAra che. jaLabhAMgarAnA pAMdaDAno rasa zAhajIrAM saMgAthe athavA tela saMgAthe pIe to pInAra manuSya viddhAvasthAmAM paNa yuvAna barobara baLavAna rahe che. tathA jaLabhAMgarAnArasane gaLAnA rasa saMgAthe 1 mahinA sudhI pIe te sarva roga jAya. 8- 0 keTalAka roga upara sAmAnya prakAre rasa uparasa AdinAM anupAna, zUlehiMgughRtAnvitAmadhuyutA kRSNApurANajvare // vAtesAjyarasonakaH zvazanakekSaudAnvitaMtryUSaNaM / / zitevyAlalatAdalaM samaricaM mehevarA sopalA // For Private And Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (128) anupAnataraMgiNI. doSANAMtri.ye'nupAna mucitaMsakSaudramArdodikam dhanaparpaTakaMjvaraMgrahaNyAM mathitaMhemagarevamISulAjAH kuTajotisratauvRSo'srapitte gudakIlezvanala kRmokRmighnaH // 12 // rasa uparasa tathA bhasmo ke anya davAo sAmAnya rIte kyA anupAna sAthe ApavI? tenI TuMka samAja-zULa AvatI hoya to game te davA ( je darada upara ApatA avaguNa na kare tevI ) hIMga (zekelI) ane dhI saMgAthe ApavI, jIrNa javaramAM lIMDIpIpara ane madha baMgAthe, vAyunA roga upara ghI ane lasaNa saMgAthe, zvAsaroga upara suMTha, marI, pIpara ane madha saMgAthe, zItAMgamAM kALAM marI ane nAgaravelanA pAna saMgAthe, prameha upara sAkara ane triphaLA saMgAthe, sa. nipAta upara AdAnA rasa ane madha saMgAthe pratyeka auSadhane prayoga karavo, tathA tAvamAM motha ane pittapApaDA sAthe, saMgrahaNI upara ( gAyanI ] chAsa saMgAthe, jhera upara dhaMtUrAnA pAna baMgAthe, ulaTI upara dhAnanI lAhI ( dhANa ) nA pANI saMgAthe, atisAra upara kaDAchAla saMgAthe, rakatapittamAM araDusInA rasa saMgAthe, arza (masA ] upara citrAmULa gAthe ane kRmIrogamAM vAvaDIMga saMgAthe pratyeka davA ApavI ema lAli barAjano mata che. anupAnano saMkSepa vidhi. amlenakecidihitAmanuSyA mAdhuryayogepraNayI bhavanti // tathAmlayogemadhureNatRptA steSAMyatheSTAM pravadaMtipathyam // 13 // zItoSNatoyAsavamadyayUSa phalAmla dhAnyAmlapayorasAnAM // yasyAnupAnaMtu hitaMbhavedyattasmaipradeyaM khihamAtrayAtat // 14 // vyAdhicakAlaMcavibhAvyadhIrai vyANiyojyAni catAnitAni // sarvAnupAneSuvaraMvadaMti medhyaMyadaM bhaH zucibhAjanastham // 15 // For Private And Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (23) lokasyajanmaprabhRtiprazastaM toyAtmakAH sarvarasA zradRSTAH // saMkSepaeso'bhihito'nupAneSvataH prNvistaratomiyAye || 12 || keTalAMka manuSyA khaTAsathI aprasanna raheche, arthAt khaTAsa nApasaMda ane mIThAsa vhAlI heAyache tyAre keTalAMka manuSyAne miThAsa aprIya hAyache ane khaTAsa prIya [ vhAlI ) heAyache matalabamAM keine khArUM, kAine khATuM, keine tIkhuM, koine mIThuM, kAIne meLu ane koine khaTamIThuM pasaMda hAyache mATe jema jenI prakRtine ce tevuM tene anupAna ( vA pathya ) Ape te jaldI phAyadA thAyache. e avazya dhyAnamAM rAkhavuM joie, eTale ThaMDu pANa tathA unheM pANi, Asava ( arka ), madirA ( dArU ) yuSa ( maga vagere vastuonuM u* kALI kADhelA sAra rUpI rasa ) kuLanI khaTAsa, kAMjI, dUdha ane vanaspatione rasa eemAMthI je manuSyane je hitakArI jaSNuAya teja tene anumAna mAphka anupAna ApavuM. roga tathA samaya anukULa khAvAnI vastu ane zuddha ( svaccha ) vAsaNamAM rAkheluM pANI sarva anupAnamAM Apete zreSTa che A saMsAramAM janmathI te maraNu paryaMta pANI eja mahAna hitakArI vastuche; kemake rasa vagere paNa pANIthIja thAyache e mATe koI anupAnamAM pANInI manAi nathI A kSepathI ( TUMkAmAM ) anupAna kahyAM have vistArathI kahIe chIe. 13-16 vistAra sahu anupAna, uSNodakAnupAnaMtu snehAnAmathazasyate // RtabhallAtakasnehAt snehAttauvarakAttathA // 17 anupAnaMvadaMtyeke tailAyUSAmlakAji kai || zItodakaM mAkSikasya piSTAnnasya ca sarvvazaH // 18 // dadhipAyasamadyArtti viSajuSTetathaivaca // kecipiSTamayasyAhu ranupAnaMsukhodakaM // 19 // payomAMsarasovApi zAlimuGgAdibhojanAm // For Private And Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (30) anupAnataraMgiNI. yuddhAvAtapasaMtApa viSamadyarujAsuca // 20 // mASAderanupAnaMtu dhAnyAmlaMdadhimastuvA // madyamadyocitAnAMtu sarvamAseSupUjItam // 21 // amadyapAnAmudakaM phalAmlaMvAprasazyate // kSIraMdhAvabhASyastrI klAntAnAmamRtopamam 22 bilAmAM ane turanA telane choDI anya saghaLAM tailAdi cikaNa padArthonA khAvAmAM uDuM pANI anupAna che, arthAta upara kahelI be vastu upara uDuM pANI pIvAthI nukazAna thAya che mATe te zivAya bIjAM snigdha padArtha upara uDDapANI pIvuM. keTalAka AcAryo kahe che ke, tela, yuSa, khaTAsa, kAMjI, madha ane daLelA annanA bhakSaNamAM ThaMDuM pANI anupAnache eTale ThaMDuM pANI pIvuM. madha-dArU pIvAthI thayelI pIDA ane jhera khAvA upara dahI ane dUdha anupAna che. keTalAka A cAryo daLelA anAja bhakSaNanA anupAna mATe thoDuM uDuM pANI pIvuM kahe che. dhAna maga vagere khAvAvALAone dUdha athavA mAMsane rase anupAna yogya che. laDAIthI, paMtha karavAthI, taDakAthI ane devAtAnI javALAthI zramIta thayelAone ane viSa tathA dArU pIvAthI roga yukata banelA purUSone paNa dUdha athavA mAMsana raso ja anupAna che. aDada vagerenuM anupAna kAMjI athavA chAsa che. mAMsa bhakSaNamAM madha pInArAone madya ( dArU ) ja anumAna che arthAta dArU pIvAthI ubhAda thayo hoya, te thoDe suMdara dArU tene pAI deva, dArU na pItA hoya tene pANI athavA phalanI khaTAInuM anupAna yogya che. tApa, raste tathA bhaNavA, bhaNAvavAnA ane sTIothI thAkI gayelAne dUdha pAvuM e amRta barobara anupAna che. 17-22 surAkRzAnAMsthUlAnA manupAnamadhUdakaM // niramayAnAMcitraMtu bhuktamadhyeprakIrtitam / / 23 // snigdhoSNaMmArutepathyaM kapherUkSoSNamiSyate // anupAnaMhitaMcApi pittemadhurazItalam // 24 // hitaMzoNitapittibhyaH kSIramikSurasastathA // For Private And Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (23) arkazeLuzirISANA mAsavAstuviSArtiSu // 25 // ataH paraMtu vargANAmanupAnaM pRthak pRthak // pravakSAmyanupUrveNa sarveSAmevamezRNu // 26 // dArUthI atyaMta durbaLa ane sthaLa ( jADA ) thayela janeAne pA NImAM madha meLavI ApavuM te ceAgya anupAnache. roga rahita manukhyAne aneka prakAranI managamatI vastu bheAjananA vacamAM khavarAvavI eja anupAnache. vAyurega upara cikaNuM ane untu, kak rega upara unheM ane lukhkhuM ane pittarAga upara mIThuM tathA ThaMDuM' anupAna guNu kArIche. rakta pitta upara dUdha ane selaDInA rasa anupAnamAM guNu kArIche. viSa vikArathI prApta thayelA reAga upara AkaDe, arIThA ane sarasane Asava ( arka ) anupAna che. have pachI dareka judI judI bAbateA mATenAM anupAna kahIe chIe. 1 sasyajAti eTale zakadhAnya, sudhAnya, zamAdhAnya, khATAMkhera ane viThThala ( maga, maTha, aDada, ceALA, vaTANA, tuvara, caNA, masura ane lAMga vagera kaDhALa ) eTalI cIjonuM kAMjI anupAna che. khATAM phaLA upara nilA kamalanA kaMdanA AsavanuM anupAnache. kaSAyalabhAjananuM dADIma tathA netaranA AsavanuM anupAnache. mIAMbhe jananuM suMTha marI pIpara yugsa kaMdonuM Asava pAvuM. tAphaLa, nALIyara ane keLAM vagerenuM kAMjI anupAnache. tIkhAM bheAjananuM dharA naLa ane vetane Asava anupAnache. pIpara, pIparAmULa, cabya, citraka, AduM, marI, gajapIpara, nagADanAM bIja, eDIajameA. iMdrajava, kALIpATha, jIrUM, sarasava, pAhADI lIMbaDA, hIMga, bhAraMgI, mahuDA, atIviSa, vaja, vAvaDIMga ane kaDu eTalAnuM geAkharU ane vasukanuM Asava anupAna yeAgyache. kAhaLu, dheALA kalanI dUdhI ane tarabaja Adi zAkAnuM dArUhaLadara ane keraDAne Asava-anupAnache. cAMca, jAI jIi, DeADI, kadarU, karahArI, bhilAmA, varadhArA, vrukSAdanI, kaMjI, sImaLeA, arIThA, vanaspati, prasava, zaNu, ane kacanAra eTalI cIjotuM ledharane Asava anupAnache. DeADI vagerenuM ane kazubha zAkanuM trikaLAnA Asava anupAnache. brAhmI, hADIkarasazu. pIpara, gaLeA, 1-3 vagara tratumAM uge te dhAna, "kAdarA, sAmeA vAMsanAM khIja ane prIyagu vagere. For Private And Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (132) anupAnataraMgiNI. mI , mAyA, panne zamI, tA, arekhai, me231, pittA paDe, kirIyAtuM, kaMkoDAM vagerenuM moTAM paMcamULano Asava anupAna gya che. tADanA gudA vagerenuM khATAM phaLane Asava anupAna che. siMdhAluNa, samudraluNa, biDaluNa, saMcaLa, sAMbharanuM mIThuM ane usa khAra e sarvanuM madha Asava ane AranAla anupAna che. ane sarva upara ekaluM pANI paNa uttama anupAna che. sarveSAmanupAnAnAM mAheMdratoyamuttamaM // sAtmyaMyasyatuyattAyaM tatasmaihitamucyate // 27 // uSNavAtekaphetoyaM pitteraktecazItalaM // doSavadguruvAbhukta matimAtramathApivA // 28 // yathoktenAnupAnena sukhamanaprajIryati // rocanaMvRMhaNaMvRSyaM dosaMghAtabhedanam // 29 // anupAnamAM addharathI jhIleluM pANI vA, TAMkAnuM pANI uttama che, athavA jene je paNa hItakArI hoya, te ja tene ApavuM. vAyu ane kapha janita rogo upara unhapANI, pitta ane lohI vikArathI upajevA rogo upara ThaMDuM pANI anupAnamAM ApavuM vyAjabI che. doSa yukata athavA adhika mApathI khAdhela anna paNa yogya anupAnathI sukha pUrvaka pace che tathA yogya anupAna rUcine vadhAranAra, vIrya vRddhi karanAra parAkrama dAtA ane rogano nAza karanAra che. 27-29 tarpaNaMmArdavakaraM zramaklamaharaMsukhaM // dIpanaMdoSazamanaM pipAsAcchedanaMparam // 30 // balyaMvarNakaraMsamya ganupAnaMsadocyate // tadAdaukarzayetpItaM sthApayenmadhyasevitam // 31 // pazcAtpItaMvRhayati tasmAdIkSyaprayojayet // sthiratAMgatamaklinna mannamadravapAyinAm // 32 // bhavaMtyAbAdhajanana manapAnamataH pibeta // napibecchAsakAsAttoM rogecaapyuurvjtruge|| 33 For Private And Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (432) kSatoraskaHprasekIca ysycophtHsvrH|| pIlA'dhvabhASyAdhyayanageyasvapnAnnazIlayet 34 pradUSyAmAzayaMtaddhitasyakaMThAra sisthitam // syaMdAgnisAdacchAdInAmayAnajanayebahUn 35 saMtoSa tathA komaLatA karanAra, thAka, pherane haranAra, sukhadAtA, jarAgnine pradIpta karatA, deSa (roga) ne zAMta karanAra ane taraSane chedanAra tathA baLa, kAMti ApanAra je anupAna te je bhajananA paheluMja pIdhuM hoya to zarIrane durbaLa kare, vacamAM pIvAya te jevuM ne tevuMja paDayuM rahe ane bhojananA aMtamAM pIvAya te zarIrane puSTi karatA che, mATe ja vicArIne yogya anupAna ApavuM; temaja jamatI vakhate bIlakula pANI na pIe te khAdheluM anna barobara pacI zakatuM nathI tethI atRpti rahe che; eTalAja mATe bhojananA aMtamAM (chelI vakhate ] anupAna pIvuM ja joIe. tathA zvAsa udharasa ane DuMTIthI uparanA aMganA roga vALA, rikSAvALA, jenA moDhAmAMthI lALa paDatI hoya te rogI vA, pasInA vALo ane svara bhaMga [ sAda besI gayo hoya ) eTalAM manuSyoe anupAna pIvuM nahiM ane e zivAya dareka manuSya anupAna pAna karI paMtha kare, vadhAre bolavuM, bhaNavuM, gAyana karavuM ane suvuM eTalAM kAma na karavAM. ane je kare to te anuSAna AmAzayane dUSita karI te manuSyanA kaMTha ( gaLA ) mAM ane chAtimAM prApta thaI kazrAva, maMdAgni ane ulaTI vagere rogo utpanna kare che. 35 gurulaghavacinteyaM svabhAvanAtivarttate // tathAsaMskAramAtrAMta kAlAMzcApyuttarottaram 36 maMdakarmAnalArogyAH sukumArAH sukhocitAH // jantavoyetuteSAMhi cinteyaMparikIrtitA // 37 // ttinavamalA vahAlImanara/ karmanityAzcayeteSAM nAvazyaMparikIrtayet // 38 dareka vastuonuM bhArepaNuM, halAkA paNuM; tathA te vastune svabhAva [suguNa aguNa karatA che? ] saMskAra [zuM zuM vidhi karavAthI For Private And Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (24) anupAnataraMgiNI. adhika guNa Ape che) mAtrA (vajana pramANa ] ane deza kALa, vaya vagere sarvanuM jJAna sArI peThe meLavavuM joIe; kemake e eka ekane joDAyelA che jethI chaTAM paDI zakatAM nathI arthAta eka ekathI bIjuM baLavAna che, mATe temane prathama vicAra karI vaidhavAroe aiSadhAnapAna ApavuM; kAraNa ke ALasu, maMdAgnIvALA, sukomaLa ane sadA sukhamAM rehanAra manuSyane mATeja uparanAM anupAna yogya che ane je baLavAna bhajana karavAvALo hoya, jenI jaTharAgni sateja hoya, ane roja mehanata karanAro hoya to tevA purUSone mATe upara batAvelAM anupAnanI kazI vadhAre jarUra nathI. 36-38 Iti anupAna prakaraNa samAptama, have viSabheda prakaraNa kahIe chIe, ApRthvitaLamAM vizvanA be bheda vaidhavaroe mAnelA che eTale eka sthAvara viSa ane bIjuM jaMgama viSa. sthAvara viSate pitAnI meLe cAlavAnI zakti ke vastumAM nathI temAMthI utpanna thatAMjherI - dArtho tene sthAvara viSanI saMjJA ApelI che ane je hAlavA cAlavA zaktimAna che evI vastuomAMthI utpanna thatA jherane jaMgama viSenI saMjJA ApelI che. sthAvara viSanI utpattinAM daza sthAnaka che te e ke vRkSanA mULamAM, patramAM, kUlamAM, phaLamAM, chAlamAM, vakSanA dUdhamAM, vRkSanA sAra-kASTamAM, vRkSanA guMda-rasamAM, dhAtu upadhAtu ane somala Adi pArthiva padAcaeNmAM ane kaMda-gAMTha (vachanAgAdi) mAM, e daza jagyAe bhinna bhinna vanaspati ane parvatAdimAM jhera pedA thAya che. jaMgama viSanI utpatti 16 sthAnake thAya che te e ke-manuSyonI draSTimAM, sapAdikanA zvAsamAM. kUtarAM ane ziyALa vagerenI DADhamAM, siMha AdinA nakhomAM, garoLI AdinI viSTAmAM, tathA mUtramAM, vAMdarAM AdinA vIryamAM, haDakAyA janAvaranI lALamAM, garmavastu khAnArI athavA vyabhicAra karanArI strIonI yonimAM, garama vastu khAnArA ane praSTivirUdhdha gudamaithunAdi kukarma karanArA vA karAvanArAonI gudAmAM, sarpAdinA hADakAmAM, neLIA ane mAchalIo nA pittAmAM, mAkhI bhamarA viMcha AdinA kAMTAmAM ane siMha mA"ra AdinA vALamAM e 16 jagyAe jhera pedA thAya che eTale sthAvara jaMgama maLI 26 sthAna jherane janma ApanArAM che; paraMtu jhera keTalI jAtanAM haze te gaNatrI thavI ghaNI ja muzkela che paNa jo koI For Private And Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. mANasane jheranAM cihe jaNAya eTaluM to avazya baheza vaidha zAstrIo kahI zake che ke sthAvara viSamAM vA amuka prakAranA viSanAM athavA jagama viSamAnA amuka jheranAM ciheche ! sthAvara viSa khavAmAM AvyAthI thatAM ciha. jene vanaspatithI utpanna thanAra viSa zivAya sthAvara viSa khAvAmAM AvyuM hoya to tAva, heDakI, dAMtanuM aMbAvuM, gaLAnuM pakaDAvuM, moDhe phINanuM AvavuM, ulaTI, arUci, zvAsa ane mUcchA (bebhAna ) paNuM e lakSaNa jyAM mojuda hoya te jANi levuM ke - malAdi sthAvara viSa bhakSaNa karela vA karAvela che. vRkSa AdinI jaDamAM utpanna thanAra jheranAM cihe. jhADanA mULIyAmAM (jherI muLIyA) thI utpanna thanAra jhera jenA khAvAmAM AvyuM hoya to te mANasane ulaTI, bebhAna paNuM ane bakavA thAya che. vRkSanAM pAMdaDAMmAnuM jhera khAvAmAM AvyuM hoya tenAM cinho jhADanAM jherI pAMdaDAM jenA khAvAmAM AvyAM hoya tene bagAsAM Ave, zarIra prajyAre ane zvAsa thaI Ave che. jhADanA phaLamAnuM jhera khAvAmAM AvyuM hoya tenAM cihe. jherIphaLa khAvAmAM AvyAM hoya to moDhAmAM sojo, zarIramAM baLatarA, ane khAvAnI tamAma cIja upara dveSa thaI Ave che. jhADanAM jherI phUla suMdhavAmAM ke khAvAmAM AvyAM hoya tenAM cihe, jhADanAM jherI kula khAvAmAM ke suMdhavAmAM AvyAM hoya te ula. TI Apharo ane bebhAna paNuM thAya che. vRkSAdinI chAla ane rasanA khAvAthI thatAM viSakArI cihe. jhADanI jherI chAla tathA jherI rasa khAvAmAM AvavAthI moDhAmAM dUrgadhi, zarIra barasaTha, mAthAnuM dukhavuM ane moTuM kaphathI bharAyeluM rahe che. vRkSanAM jherI dUdhakhAvAthI thatAM jheranAM cinho jhADanAM jherI dUdha khAvAmAM AvavAthI moDhamAM phINa Ave, gu. dAna baMdha chuTI jAya ane jIbha bhAre thaI jAya che. dhAtu upadhAtu janya viSanAM cinho, dhAtu udhAtu vagara zodhelI athavA kAcI khAvAmAM AvI hoya te chAti dukhe, bebhAna paNuM, zarIramAM ane lALamAM dAha thAya e viSathI turata athavA kALAMtare maraNa thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . (136) %3D anupAnataraMgiNI. kaMda viSanAM cihe. vachanAga Adi viSanA khAvAthI chAtI dUkhe mUccha, dAha, ane ne tALavAmAM baLatarA thaI manuSya takALa maraNa pAme che. kaMda viSa keTalA prakAranAM che? aSTAdazavidhajJeyaM kandajaMparikIrtitam // kAlakUTaMmayUrAkhyaM bindukaMsaktutaMtathA // 39 // vAlukaMvatsanAbhaMca zaMkhanAbhaMsumaMgalaM // zRMgImarkaTakaMmustaM kardamaMpUSkaraMzikhI // 40 // hAridraharitaMcakaM viSaMhAlAhalAvhayam // kaMdathI utpanna thanArAM jhera 18 prakAranAM che eTale kALakUTa, 1 bhayara, 2 gi, 3 zatu, 4 pANu, 5 pasinAla (nAga) , rAmanAma, 7 subhASa, 8 zRMgI, " bhaTa, 10 bhurata, 146ma, 12 5042, 13 zibhI, 14 42, 154rita, 19 24, 17 mane - lAhala. 18 teonAM lakSaNa ghanarUkSaMcakaThinaM bhinnAMjanasamaprabham // 41 // kandakAraMsamAkhyAtaM kAlakaMtaMmahAviSam // mayUrAbhaMmayUrAkhyaM bindavadvindukaHsmRtAm // 42 citramutpalakandAbhaM zaktukaMzaktuvadbhavet // vAlukaMvAlukAkAraM vatsanAbhaMtupADuram // 43 // zaMkhanAbhaMzaMkhavaNe zubhravarNasumaMgalam // ghanagurucanivaDaM zRMgAkAraMtu,gikam // 44 // markaTaMkapivarNAbhaM mustAkAraMtumustakam // kardamaMkardamAkAraM sitapItaMcakardabham // 45 // puSkarapuSkarAkAraM zikhizikhizikhAprabham // hAridrakaMharidrAmaM haritaMharitasmRtam // For Private And Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir , anupAtaLI. (137) cakrAkAraMbhaveccakra nIlavarNaMhalAhalam // 46 // ghaNuM lakhuM kaThaNa aMjana samAna lIlA kaMdanA AkAra vALAne kALakUTa kahe che. moranA raMga jevuM mayUrAkhya daMda che. bindu samAna AkAra vALu bindu viSa. citravarNanuM kamaLanA kaMda ane sAtUnA sAmAna hoya tene zakatuka viSa kahe che. vALukanA raMga samAna vALuka viSache. dhoLA raMganuM sumaMgaLa viSa che. ghaNuMbhArI kaThaNa ane ziMgaDAnA AkAra samAna te IMgi viSache. vAMdarAnA raMga samAna markaTa viSa cheya che. methanA jevuM mustA viSa hoya che. kintakanA jevA raMganuM chelluM pILuM ane meLuM kadama viSa che. nIlA kamaLanA samAna raMganuM puSkara viSa che. muraghAnA raMga samAna zikhI viSa, haLadara jevuM hAridraka, lIlA raMganuM hArita, cakranA AkAranuM cakraviSa ane lIlAraMganuM hAlAhaLa viSa hoya che. A sivAya varNa ane kAryamAM vAparavAnI jAti viSa prakaraNamAM batAvela che. 4-6 have vaSa mAraNa kahIe chIe. samaMTaMkaNakaMpiSTaM tadIpamRtamucyate // yojayetsarvarogeSu navikAraMkarotihi // 47 // A dareka ukata viSenI barAbara TaMkaNakhAra (zodhelo) nAkhI jhINuM chuMTI vastra gALa karavuM jethI viSama che vA, nirviSa thAya che. pachI samasta rogo upara [ yogya anupAna sAthe ) ApavAthI kazo paNa vikAra thato nathI. 47 * viSa sevana karavAnI vidhi. viSasyamAraNaMprokta mathasevAMpravacmyaham // zaradgrISmavasanteSu varSAsucapradApayet // cAturmAseharedrogAn kuSTalUtAdikAnapi // 48 // prathamesarSApImAtrA dvitIyesarSapadayam // tRtIyecacaturtheca paMcamedivasetathA // 49 // SaSTecasaptamecaiva kramavRddhayAvivaddhayet / / saptasarSapamAtreNa prathamaMsaptakaMbhavet // 50 // kramahAnitathAkSepaM dvitIyaMsaptakaMviSam // For Private And Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (38) anupAnataMragiNI. yavamAtraMviSaMdeyaM tRtIyesaptakekramAt // 51 // vRddhayAMhanyAMcadAtavyaM catturthesaptaketathA // yavamAtraMgrasetsvastho guMjAmAtraMtukuSTavAn // 52 azItiryasyavarSANi vaSuvarSANiyasyavA // viSatasmainadAtavyaM dattaMcedoSakArakam // 53 // dadedvaisarvarogeSu ghRtAzinihitAzini // kSirAzanaMprayoktavyaM rasAyanaratenare // 54 // brahmacaryapradhAnaMhi viSakalpetadAcaret // pathyesvasthamanAbhUkhA tdaasiddhirnsNshyH||55 viSanA bhAraNanI vidhi kahI have tene khAvAnI vidhi kahIe chIe. zarada, grISma, varSa ane vasaMta traratumAM viSanuM sevana vidhi pUrvaka karavuM. viSanuM cAra mahInA sevana karavAthI koDha ane bhUtAdi ( mAMkaDInuM 3 viSa nAza thAya che. pahele dahADe viSanI mAtrA eka sarasava barAbara levI.bIje divase be sarasava samAna, ema dararoja sAta divasa sudhI vadhate javuM eTale sAtame dahADe sAta sarasava levuM. tadanaMtara bIjA sAptAhikamAM sAta sarasava pramANe mAtrA levI. trIjA sAptAhikamAM ghaTate javuM. pharI cothA sAptAhamAM viSanI mAtrA barobara rAkhavI. pachI pharI dararAja caDhate javuM pAMcamA sAme sAhamAM mAtrA ghaTADI eka javapura pramANa rAkhavI. nirogI manuSyane javabhAra mAtrA ane koDha vALAne ekaratI mAtrA ApavI, esI sarSanA bUDhAne ane ATha varSanA chokarAne viSa ApavuM nahi ane je Ape to vikAra pedA thAya che. vizvanA sevana upara dareka rogamAM ghI ane dUdha hita kAraka che tathA viSa sevana karanAra manuSya brahmacarya purUSe strI saMgane ane strIe purUSa saMgano tyAga karavo) ane paththathI svastha citte rahe to viSa kalpanI siddhimAM kAMI saMzayanathI athita sarva siddhi prApta thAya che. 48-55 adhika mAtrAthI thatI avakriyA. mAtrAdhikaMyadAmartyaH pramAdAdbhakSayadiSam // For Private And Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (rU2) aSTauvegAstadAtasya jAyatenAtrasaMzayaH // 56 // prathamevegeuddhego dvitIyevepathurbhavet // tRtIyeghoradAhaHsyA caturthepatanaMbhuvi // 57 // phenaMtupaMcamevege SaSTevikalatAbhavet // jaDatAsaptamevege maraNaMcASTamabhavet // 58 // jo bhUle ca viSa (je upara 18 jAta batAvI che te) khA. vAmAM adhika [ hadathI vadhAre) vajanathI khavAya to nizcaya ATha vega ( upadrava) thaze. pahalA vegamAM ulaTI, ghabharATa. bIjAmAM dhrujArI. trIjAmAM bhayaMkara baLatarA, cothAmAM jamina upara bebhAna thaI paDavuM. pAMcamAmAM moDhAmAMthI phINanuM nIkaLavuM chaThAmAM divAnA paNuM. sAtamAmAM jaDatA ( kazAnuM bhAna na hoya te) ane AThamAmAM maraNa nipaje che; mATe mAtrA ApatAM ke letAM khUba sAvacetI rAkhavI. 58 zuddha sthAvara viSanA guNa, zudhdha sthAvara viSamAtra lukhAM, unhAM ane tIkSaNa che emanA suma guNa che. ane strI saMbhoga karavA vizeSa pravRtti karAvanAra che tathA zariramAM tAkALa phelAI amala bajAve che tema eone paripAka jaladI thAya che ane sthAvara viSamAM daza guNa che. azuddha sthAvara viSa khAvAthI zuM zuM raga upaje che? viSanA lukhA paNAthI matine bhraSTa kare che sarva saMdhione zithila kare che. vizvanA sukSma paNa vaDe zarIranA tamAma bhAgamAM phelAI jAya che. vizvanA jorathI kAmavRtti vizeSa thAya che. zarIranA doSa tathA saptadhAtuone ane zarIranA maLane bagADI de che, kada utpanna kare che mATe jaldIati capaLatA vaDe upAya karavA nahito mahA hAni kare che. keIe duSTa buddhi vAparI jhera khavarAvyuM hoya tenI parikSA, viSa denAra manuSyanI mukhAkRti tathA vANi ane ceSTA judAja prakAranI thaI jAya che. ane tene evA saMbaMdhamAM koI pUche to uttara ApI zakato nathI, meha prApta thAya che, bALI zakAya nahi ane mUM. jhAyA kare che, kadAca eLe mUrkha samAna bele che, AMgaLI vate pRthvi khodhAkare, beThelo hoya tyAMthI uThavAnuM kare che, camakato cAre bAju vAraMvAra joyA kare che, nisteja cahero, TuTatAM vacana ane meMTu amI For Private And Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (40) anupAnataraMgiNI. (thuMka) vagaranuM thaI jAya che. e lakSaNathI viSa ApanArane oLakhI kahADavo. jaMgama viSanAM cinha kahIe chIe. je manuSyane koI jherI janAvara karaDela hoya to tene nidrAghena Ave. AMkha aDadhI mIMcAyelI rahe che, sarva jJAneMdrIonAM jJAna nAza thAya che, baLatarA thAya, AMkhe aMdhArI Ave, romAMca thaI A ve, karaDayAnA DaMkane sthAne seje hoya che ane atisAra thaI Ave che. bhegI-maMDaLa-rAjala jAtinA sarpa karaDayA hoya tenAM lakSaNa vAyunI prakRtivALo bhogI sarSa, pittanI prakRti vALo maMDaLa sarSa ane kaphanI prakRti vALA rAjula sarSa hoya che temAM bhAgI jAtane sApa je sthaLe karaDyo hoya te sthaLa kALuM paDI jAya che ane vAyunA sarva roga dekhAya che. maMDaLa nAmane sApa karaDayo hoya to DaMzanI jagyA pILI paDI jAya che, je komaLa hoya che ane pittanA upadrava thaI Ave. rAjIla jAtino sarpa karaDyo hoya te DaMkhanI jagyAe sthira saje pILuM cikaNuM phINa vALuM ane jADuM lohI nIkaLe che ane tene sarva kaphanA upadrava thAya che. kayA sthaLanA sarSa karavAthI manuSyanA jIvitanI AzA choDI devI? pIpaLAnA jhADanIce, maMdiramAM, smazAnamAM, rAphaDA athavA sApanA dara pAse, cArarastAnA ekaThAmAM, saMdhyAkALamAM, bharaNI ane maghA nakSatramAM tathA zarIranA koIpaNa marma sthAnamAM je sarpa karaDo hoya to te manuSyanA jIvitanI AzA choDI devI. keTalA prakAranA manuSyane sarpa daMza asAdhya che ? ajIrNa rogIne, garamInA vikAravALAne, bALakane, vRddhane, bhU. khAne, ghA vAgela hoya tene, prameha vALAne, garbhavaMtIne ane jenA zarIramAM lohInuM dekhAvA paNuM na hoya eTalA manuSyone sapAdi karaDe to tene auSadhopacAra tyajI mAtra rAma nAma rUpI uttama maMtra saMbhaLAvavo jethI bhaviSyamAM uttama gati prApta kare. jherI UMdara karaDayo hoya tenAM lakSaNo. je jagyAe jherI UMdara karaDI gayuM hoya te jagyAethI pI. lAraMganuM lehI nIkaLe, goLa cakAmAM thaI Ave che, tAva arUci utpanna thaI Ave che ane romAMca [ rUvATAM) ubhAM thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (24) prANahara uMdara karaDayAnAM lakSaNa, je uMdara karaDavAthI mUcchA thaI Ave, aMgamAM seje, zarIranuM varNa viparIta thAya ati kheda, tAva, mAthAmAM bhAra, ulaTI ane lALagaravA lAge tathA karaDelI jagyAethI lohI vahe che. jherI kAcaMDa karaDayAnA viSanAM ciha, giragaTa karaDe te jagyA kALI paDI seje thaI Ave che zarIranuM varNa aneka raMganuM bhAse, moha ane atisAra thaI Ave che. viMchI karaDayAnAM lakSaNa lakhavAnI jarUranathI; kemake tethI bhAgeja koI ajANyuM haze; paratuM tenAM asAdhya lakSaNo jANavAnI jarUra che. je ghaNaja jherI viMchI hoya ane te DaMkha mAre athavA jIbha, chAtI ane nAkamAM ke aMDakoSAdi guhyasthAnamAM khamAre to te sthaLe bhayaMkara Aga uThe che, chamathI bolAI zakAyanahi, DaMkhanI jagyAne mAMsa kaLI paDe, puSkaLa prasveda thaI Ave ane bA AvavA lAge to te manuSya marI jAya che. jherI maMDaka karaDe tenA jheranAM ciha, jherI DeDako karaDe te sthaLe pIDA sAthe seje heva che, tarasa lAge che, nidrA vizeSaAve ane ulaTI thayA kare che. jherI mAchalAM ane jaLe karaDayAnAM cinho. jherI mAMchalInA DaMkhathI DaMkhanI jagyAe baLatarA sojo ane pIDA thAya che ane jherI jaLo karaDe te ThekANe cala Ave, soje tAva ane mUrchA thaI Ave che. jherI garoLI, kAnakhAre macchara vagaDAu macchara ane jherI mAkhI tathA bhamarAnA viSanAM cihe jherI gaLI karaDe tyAM baLatarA, sojo, pIDA ane parasevo thAya che. kAnakhajUre karaDyo hoya tyAM baLatarA sejo ane pIDA thAya che. jyAM marachara karaDe tyAM caLa jarA seje ane maMda pIDA thAya che. vagaDAumachara karaDo hoya tyAM lAla cakAmAM jevA ghA uMDA paDe che ane ghaNI pIDA thAya che te asAdhya DaMkha jANa. jherI mAkhI athavA bhamarAmAkhI karaDI hoya tyAM baLatarA thAya che, te ja gyA kaLI paDe che, bha, tAva ane cakAmAM thaI Ave che siMha, citaro ane varU vagere karaDayAM hoya tenAM lakSaNa ukta jAnavaronA karaDavAnI jagyAne ghA pAke che, rasI vahe che, ane tAva Ave che. For Private And Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (42) anupAnataraMgiNI. haDakAyuM kUtaruM karaDe tenA jheranAM ciha, haDakAyuM kUtaruM karaDayuM hoya te ThekANe kALuM lehI nIkaLe che, chAtI dukhe che, tAva Ave, zarIra akaDAI jAya che, tarasa lAge, DAkhanI jagyAe caLa Ave, pIDA thAya, zarIranuM varNa vicitra thaI jAya, phera Ave, baLatarA thAya, kaLaza ghaNo thAya, karaDayAnI jagyAe gAMTha paDijAya, pAka, phATe, sojo, phelle thaI Ave ane citta bhayabhita thAyA che. je pANI tela ane darpaNamAM kUtaruM ane ziyALIyAne dekhI bUma pADI uThe ane tenA jevI ceSTA karavA lAge tathA pANIthI Dareto te manuSya marI jAya che. lunA (jherI jatu mAkaDI Adi) viSanAM lakSaNa lUtAnA deza-paMkhathI DaMkhanI jo saDe che, lohI vahe che, tAva, baLatarA, atisAra ane tridoSa roga utpanna thAya che. nAnA prakAranA koDha tathA moTAM cakAmAM ane lAla, lIlo, mRdu, caMcaLa sojo hoya che. sthAvara jaMgama viSanA upacAra prathama je mANasanA khAvAmAM sthAvara athavA jagama viSa AvyuM hoya vA, SathI koIe khavarAvyuM hoya to ulaTInI davAo pAvI zarU karavI, prasveda kaDhAva, reca Apo ane viSamAtra garama che mATe zitaLa upacAra karavA jethI viSadoSathI mukta thAya che. kahyuM che ke, zItopacArAvAzekAH shiitaaHshiitsthlsthitiH|| viSArttaviSavegAnAM zAMtyaisyuramRtaMyathA // 59 // zitaLa (kaMDa) upacAra, ThaMDo zeka ane ThaMDakavALA sthAnamAM sthiti karavAthI vizvanI pIDA zAMta thAya che e niHsaMdeha vArtA che. 59 bhUnAgatAmrazikhipiccha tAnaM jahadviSaMvAphaNibhRnmaNivA // prkssaalytdvaarinipiiycaatovissNjyetsthaavrjNgmaakhym // 6 // sIsuM trAMbu ane moranI pAkho bhAbhonu kADheluM nAgAtrAMbuM e onI zudhdha bhasmanA sevanathI viSamAtra dUra thAya che, athavA sarSane maNi pANImAM joI te pANIne pIvAthI sthAvara ane jaMgama bane prakAranAM jhera dUra thAya che. 60 maricaMniMvapAtrANi saiMdhavaMmadhusarpiSA // For Private And Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. naMtipItAnivegena viSasthAvarajaMgamam // 61 // garaMviSaTaMkaNamUSaNaMca tutthNsmaaNshNkurudevdaalyaa|| rasenapiSToviSavajrapAto rsobhvetsrvvissaikhNtaa|| niSkAsyasaMjIvatisaMprayukto nRmUtrayogenacasarvathaiva // jaTAviSeNAkulitaMtathAnya vyaviSairvarNitamAturaMca // 63 // ibharI, zrImAna pAsi, siMghAluna, ma bhane ghI se. onA pIvAthI sthAvara ane jaMgama viSa nAza pAme che. tathA vachanAga, TaMkaNa, marI ane morathuthuM e sarva barobara leI baMdALanAra samAM ghuMTI cAra cAra mAsA ( 32 ratI) bhAranI goLIo banAvI khAte sarva prakAranAM jhera nAza kare che A vajapAta rasa kahevAya che, ene manuSyanA maMtra saMgAthe vA, gomUtra sAthe sevana karavAthI bhayaMkara sApane vaMza paNa sAro thAya che arthAta sApanA jherathI mukta thAya che. kaMda adinA viSanI pIDA tathA anya viSanI pIDA paNa zAMta kare che. tutthagaMdharasarAtriTaMkaNe viNitoyaparimardayedRDhe // haMtyayaMviSaharonarAMbunA sthAvaraMtadanujaMgamaMviSam bhArathuthu, gaMdha, pAre!, 62 bhane dhuvAveko bhAra the. ene kharalamAM vATI kukaDavelAnA rasanI khaba bhAvanA daI juvAra jevaDI goLIo karI rAkhavI. e goLI mANasanA mUtramAM cALIne khavarAvavAmAM Aveto tethI semala aphINa Adi sthAvara jhera ane sAdi jagama jhera paNa avasya maTe che. 64 goghRtapAnAddharate vividhaMyaralaMcavaMdhyakarkoTI // sakalaviSadoSazamanI trizUlikAsurabhijivhAca tutthenaMTakaNaMnaiva mriyatepeSaNAdiSam // atimAtraMyadAdhuMkte tadAjyaMTaMkaNaMpibet // 66 // lavaNaMbhAnudugdhena bhAvitaMkarSamAtrakaM // gavyenapayasApItaM vamikRtaviSanAzanaM // 67 // . For Private And Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (24) anupAnataraMgiNI. vAMjha kakADI gAyanA dhI sAthe pIvAthI sarva viSadeSa maTeche tathA trizULa ane gaLajIbhInA sevanathI sarva viSadeSane damana kareche. meArayuM ane TaMkaNu sAthe viSane vATavAthI viSa marI jAyache temaja viSa adhika mAtrAe khAvAthI viSa vikAra kare te dhImAM TaMkaNu me. LavI pIvAthI tAtkALa viSa doSa dUra thAyache. tathA eka tAle! mIThuM lei tene AkaDAnA dUdhanI bhAvanA ApavI. pachI te mIThuM gAyanA dUdha sAthe pIvAthI ulaTI thaine sarva viSa nIkaLI jAyache. 65-17 sthAvara viSanA anya upAya. madha dhI saMyukta viSane haranAra aiSadhIonuM sevana karAvavuM te sthAvara viSanAza thAyache. athavA sthAvara viSavALAne sADIyeAkhA dUdha kAdarA ane siMdhAluNa paththache; paraMtu khaTAsa, maracAM ane tela vagere kupache. kSudhA, krodha, bhaya, maithuna, divAnidrA ane viddha anna bhakSaNu paNa kayyache. sthAvara viSa dUra karanAra lepa phula priyaMgu, mAlakAMkaNInIjaDa, pAna, chAla, phula ane khIja ane sarasavanAM pAMce a'ga e sadhaLAMne gAmUtramAM vATI zarIre lepa karatA sthAvara viSa nAza pAmeche. pRthaka pRthaka sthAvara viSenA upAya. aphINanuM viSa. aphINu Atma hatyA karavAmAMja vaparAya paNa koI dveSa buddhi thI kAInI hatyA karavA tene kaDavAsane lIdhe vAparatA nathI. annINuthI mANasa bezuddha thAyache, AkhanI kIkI saMkocAi jAyache nidrA ghaNI Aveche tene jagADatAM paNa bIlakula kharAbara javAba deizakatA nathI, caLa vadhAre Aveche, tene zvAsa ane ratAzaya maMdagati dhAraNa kareche ane zarIranI nase tathA zarIra zitaLa thai jAyache. aphINa viSanA utAra. bRhatkSudrorasodugdhe palamAnaMniSevaNAt // nAgaphenaviSayAti tathAlavaNatakrataH // 68 // sarpAkSImUlatoyena ghRtenavizvabhRMgarAT || vacArAmaThatakreNa nAgaphenaviSaharet // 69 // meTI rIMgaNInA rasa cAra tAlA leine dUdha saMgAthe pAvAthI arpINunuM jhera utareche. temaja chAsa ane mIThuMpAvAthI paNa ulaTI For Private And Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir manupAnataraMgiNI. (24) thaI viSa utare che. tathA sarapaMkhA (kharasADIA) nAM mULane paNa saMgAthe hasIne pAvAthI aphINanuM jhera utare che. zuMTha tathA jaLabhAMgaro dhI saMgAthe pAvAthI aphINanuM viSa utare che, temaja vaja ane hIMga basa saMgAthe pAvAthI aphINanuM viSa utare che. (kapAsanuM mULa pANI siMgAthe ghasIne pAvuM. sItAphaLInAM pAdaDAM vATIne pAvAM. aphINa khAchuM hoya tenA bamaNAvajane hIMga pAvI. vamana ApavuM. phaTakaDI ane kapAsIyAnI majenuM cUrNa pANI saMgAthe pAvuM. bhAlakAMkaNInAM pAdaDAM pAvAM. arIThAnuM pANI karI pAvuM ane jhera kocalAnuM satva cogya mAtrAe thoDA thoDA kalAke ApavuM, uMdhavAde nahI jheranAM cinha kamatI paDaze julAba Apavo jethI aphINanuM jhera utare che. vaMtarAnA viSanA cihathI gaLAmAM zeSa, kIkImoTI thAya, mRtI nAza. bakavA ane zrama tathA dIpaka prakAza jevAthI viSa va. dhAre jora kare che. dhaMtUrAnA jherano utAra, voNIvRkSasyapuSpANI jalenokAlyapAnataH // dhatUrasyaviSayAti yathAlavaNapAnataH // 70 // tAkaphalabIjasya rsohiplmaantH|| bhakSaNAtabhuktavatvUra vinazyatinizcitam 71 kapAsanAM kula pANImAM ukALIne pAvAthI athavA pANImAM mIThuM nAkhIne pAvAthI athavA tAkanA bIjane pANImAM vATI rasa karI cAra tolA bhAra pAvAthI dhaMtUrAnuM jhera nAza pAme che. (tathA tAdaLajAnAM mULa athavA gaLo pIvAthI athavA kapAsanA pacAMgane vATI pIvAthI dhaMtUrAnuM viSa nAza pAme che. samudaphaLane gamUtramAM ghasI pI. vAthI, dahI bhAta ane vajana khAvAthI, dUdha sAkara pIvAthI. tela ane ulluM pANI pIvAthI dUdhamAM drAkSanAkhI khIra karI khAvAthI, rAtA eraMDAnAM mULa pANImAM vATI pIvAthI, gAyanuM ghI pIvAthI, haraDe khAvathI, sAkara pIvAthI, bhUrAkohaLAnA rasamAM goLa nAkhI pIvAthI dhaMtUranuM jhera nAza pAme che.) 70-71 semalanA jheranAM cihe. somala jenA khAvAmAM Avyo hoya tene eka kalAke jheranAM cinho jaNAya che, samala kSobhaka viSache. prathama peTamAM pApaDInA For Private And Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (46) anupAnataraMgiNI. bhAgamAM baLatara, dukhAvo, moDhAmAM meLa, ulaTI ane pachI darada sAthe jhADa maraDAnI mAphaka thAya che, tathA karAMjhavuM paDe che, jhADa bahudhA pILAraMgano thAya che, pesAbe baLatarA thAya che, gaLuM AvI jAya che, tarasa ghaNI lAge che AMkhe lAla ane lAla thAya che, mAthuM dukhe, nADI zvAsa ane rakatAzaya utAvaLAM cAle che, becenI vizeSa rahe che, hAthapage goTalA caDhe che, AMcakInI mAphaka hAthavaLe che, zakti hIna thAya ane buddhi che. vaTa paryata vikAra rahita rahe che. A jheranI nizAnIo kolerAnI nisAnI ene malatI che mAtra AMkhamAM peTamAM ane kaMThamAM atise agni baLe che, peTamAM kapAya tathA amaLAya che teTalAM cinha kaleza karatAM vadhAre hoya che. tema koI koI mANasane bhinna bhinna lakSaNo paNa thAya che; paraMtu ghaNuMkharAM cinha maLatAM ja hoya che, mAtrA be bau bhArathI be traNa kalAka agara dazavIsa kalAkamAM svadhAma pahece che. maraNa nipaje che (vizeSa khulAso anya graMthethI jANavo). semalanA jheranA upAya, ulaTI thatI hoya te ThIka nahI ulaTI thavAnI davA jaladI ApavI, sUkSma julAba Apa, zoSa vadhAre paDato hoya te dUdha baraphathI ThaMDuM karI athavA barapha athavA dUdha ane cunAnuM nItAreluM pANI samAna bhAge ThaMDuM thayeluM upayogamAM levuM, lIMbu nAraMgI vagerenuM sarabata pIvarAvavuM. tathA-evastuo maLeto je yogya cIjo maLete upayogamAM levI ane pachI nIce lakhelI davAo pAvI- semalanA viSane utAra, sitayAsahapAtavyo rasastaMdulIyakasyaca // tasmAnmallaviSayAti yathAnibuniSevaNAt 72 sAkara saMgAthe tAdaLajAne rasa pAvAthI athavA lIMbu cUsavAthI paNa somalanuM jhera nAza thAya che. (athavA kAthAnuM pAchuM vAraMvAra pAvuM. kherasAra gAyanuM dUdha ane sAkara DI DI vAre 1 pohora sudhI pAvuM. mareThI vATI ukALIne pAvI. gAyanuM dUdha sera che ane sAkara tolA 8 nAkhI pAvI. kapAsano rasa sAkara saMgAthe pA. kArelIne rasa rU. 4 bhAra tAdaLajAno rasa rU. 4 bhAra ane dhI rU. 2 bhAra 7 divasa sudhI pAvo. pAkuM tarabUja tathA sAkara khavarAvavI. uMTIyuM jIruM pANImAM vATI gALI le mugalAI bedANuM, dahI ane gulAba jaLa mizrakarI pAvuM, saragavAnI chAlane rasa telA 4 ane For Private And Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (47) gAyanuM dUdha telA 20 e bannene ekatra karI pAvuM, kaDavA lIMbaDAnA pAdaDAne rasa pA, mAkhaNa telA pAMcabhAramAM 6 mAsA bharInuM cUrNanAkhI khavarAvuM te semalanuM jhera nAza pAme che. Dherane somalanuM jhera caDhayuM hoya tenA upAya, AsedanAM mULIyAM chAsamAM vATI temAM cikAkAInAM be athavA cAra bIjanuM cUrNa nAkhI pAvuM tathA keLane pAsera rasa pA jethI dora somalanA viSa rahita thAya che. bhAMga, kaNera, kacalAM, nepALA, bhilAmAM AkaDe, , coThI, kauca, ane sopArInI vikriyAnA upAya bhAMga vadhAre caDhI hoyate-dahI athavA chAsa kivA dahIM ane bhAta tathA jAmaphaLa. vATelI tUveranI dALa. ane gAyanuM dahIM suMThanA caNa maMgAthe upayogamAM levuM kaNera khAvAmAM AvI hoya te kolerA jevAM cinha thAya che te upara mAkhaNa ApavuM. dUdha athavA dahIMmAM sAkara nAkhI khavarAvavI tethI tenA viSanI zAMti thAya che. tathA haLadarane ge dUdhamAM vATI sAkara meLavI pIvAthI kaNeranA paMcAMganuM viSa dUra thAya che. jherakAcalanA jheranAM cinho dhanurvata kartA che, uSNa che, tenA upAya mATe yogya mAtrAe aphINa athavA kalorala hAITa nAma nAmanI aMgrejI davA ApavAthI tenuM viSa nAza thAya. nepALAnA viSa mATe elacI gAyanA dahIMmAM vATI pAvI, dhANAnuM cUrNa sAkara dahIMmAM nAkhI pAvuM tathA jIruM ane sAkara kiM. vA sAkara ane dhANA palALI vATI pANa karI pAvA athavA bhAMga sAkara vATIne pAvI ane dhI yukta halakuM bhajana karAvavuM jethI nepAlAnI vikriyA dUra thAya che. lilAmAnA vikAra upara 100 vAra kAsAnI thALImAM dhoceluM ghI zarIre caLavuM tathA sarasava, tAdaLa ane mAkhaNa teone lepa karavo, dAruhaLadara, sarasava, nAgaramotha ane mAkhaNane haratAla, maNazilarasapUra, kaMgAlaraMga e sagaLAnAM cihe ghaNAMkharAM somalane maLatAM che ane tenA upAyo paNa samala viSa nivAraNa pramANeja karavA. rasa, udharasa dhAtu ane upadhAtuonA jhera-vikrIyAnI zAMtinA upAyo pAchaLa AvI gayA che jethI atre te zivAya anya viSanA upacAra lakhelA che. For Private And Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (48) anupAnataraMgiNI. lepa karavA. mAMkhaNu tala ane dUdhane lepa, bakarInuM dUdha vA, khAparela ceALavu, kAthanI vATI ceApaDavI, badAmanA magaja dhI cepaDave, dUdhanI malASTa ane sAkara ceApaDavI. tala tathA phALAmATIte khArIka vATI jilAmAthI upaDelA DAdha upara ceApaDavI, jeThImadha, meAtha, kAThanAM pAMdaDAnA lepa karavA, jeThImadha, tala, mAkhaNa ane dUdhanA lepa karavA, AsuMdarAnI chAla tathA pAnane lepa karavA, behaDAnI mIMjane lepa karavA, TAparUM athavA TAparuMte tala khAvA ane kALA DAdha upara khAparela cepavu. AkaDAnA viSa upara AkhalInAM pAdaDAM vATI lepa karavA tathA dUdha sAkara pIvuM. ane tala, tathA dharAne bakarInA dUdhamAM vATI lepa karavA. caNeADInA viSa upara~tAdalajAne rasa ane sAkara pIvI tathA gAyanu dudha ane sAkara pIvI. kovaca viSa upara--dhI sAkara ane madha ekatra karI pIvuM tathA dhInA mAlesa karavA athavA bheMsanA chANuneA lepakarI ThaMDApANIe nAhI nAkhavu. seApArInI vikriyA upara gALakhAveza athavA sAkaranu pANI pIvuM. vA, ThaMDupANI pIvuM. kivA nakhalAnuM caNuM kAkavu jethI seApArIne vikAra nAza thAyache. atha jaMgama viSanA upAya. tatra sarpadaMzanA upacAra. kAryAsadyaH sarpadaMze maNimaMtrauSadhakriyA // aciMtyohiprabhAvosti maNimaMtrauSadhasyayat 73 vRSarAzisthesavitarizirISatarubIja me kamaznuvate // sanaraHkhagapatitulyona dazyatesarpa saMcayaiH sarvaiH kulikAmUlanasyena kAladaSTepijIvati // taMDulIyakamUlaMhi piSTaMtaMDulavAriNA // savyoSapItamAnnaMtu nirviSaMkurutenaram // 75 // vRtamadhunavanItaM pippalIbhRMgaveraM // For Private And Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (42) maricamapicadadyAt saptamaMsaiMdhavaMca // yadibhavatisaropaMtakSakenApidaSTo // gadamihakhallupIlA nirviSastatkSaNena // 76 // jayapAlasyamajAnaM bhaavyeniNbukdrvaiH|| ekaviMzativArAstu tatovartiprakalpayet // 77 / / manuSyalAlayAdRSTvA tattonetretayAMjayet // sarpadaSTaviSaMjilA sAjIvayatimAnavam // 78 // kaNAsaiMdhavatutthaMca maricaMnIbabIjakaiH // guTIniMburasainoktA aMjanaMsarpadoSajit // 79 // | sarpa karaDyA upara jahadI maNi, maMtra ane auSadhI vagerenA prayogo karavA joIe, kAraNa ke maNi, mitra ane auSadhIone ca makArIka prabhAva kAMI auraja prakArano che. jyAre vRkharAzInA sUrya thAya te vakhate ja je purUSa kAriyANarasanuM eka bIja gaLI jAya to te purUSa gurUDanI mAphaka sarSa samUhamAM niHzaMkapaNe khele che arthAta tene sApa karaDatA ja nathI. tathA kAkadInInA mULano nAza levAthI sarSane karaDelo paNa jIve che. athavA tAdaLajAnAM mULa cokhAnA dhAvaNa sagAthe vATI pIvAthI sarSa viSayukta manuSya tatkALa nirviSa thAya che. temaja ghI, madha, mAkhaNa, pIpara, AduM, marI ane siMdhAluNa e sAta auSadhIne jhINIvATI pIvAthI kepasahIta karaDe takSaka nAga paNa tatkALa utare che. athavA nepAlAnI mIMjone lIMbaDAnA rasanI 21 bhAvanA ApavI ane manuSyanI lALa baMgAthe ghasI tenuM aMjana kare to te manuSya sarSa viSathI mukta thaI jIve che. tathA pIpara, siMdhAluNa, morathuthuM, marI, lIMboLIonI mIMja e sarvane vATI lIMbunArasamAM goLI banAvavI tenuM netramAM aMjana karavAthI sApanuM jhera utare che. [ puSyanakSatra ane ravIvArane joga je dIvase hoya te divase dhULI sAToDInI jaDa lAvI cokhAnA pANI saMgAthe vATI pIe to sApanuM viSa nAza thAya che. vA, sarasanA kulanA rasanI saragavAnA bI. jene bhAvanA 7 devI bAda tenuM netramAM aMjana kareto sApanuM viSa dUra thAya che.) 73-78 For Private And Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) anupAnataraMgiNI. vIMchInA jheranA upAya. kakorTikArkayo cUrNaM nAgaphenaMsanAgaraM // sUryadugdhenaguTikA vRzcikAdiviSApahA // 80 AraktavRttApAmArga pabhuktaMtadaivahi || vRzcikenanaraMviddhaM kurutesukhinaMbhRzam // 81 // pAnIyapiSTajaipAsa kalkalepena sarvathA // vitrividdha mammImAMtavethA 582 // ka kADI tathA AkaDAnuM mULa, arINu ane suMTha samAna bhAge leqha cUrNa karI AkaDAnA dUdhamAM tenI geALI vALI sUkAvI leI kArya vakhate pANImAM dhasI vIMchInA DaMkha upara ceApaDe te tenu jhera nAza pAmeche. athavA gALa pAMdaDAMvALA rAtA aMdhADAnAM pAMdaDAM khAvAthI tatkALa vIMchInuM jhera utareche, temaja nepALAne pANImAM vATI vIMchInA Da kha upara lepa karavAthI tenuM viSa nAza thAyache. [ navasAdara ane kalIsuneA jarA pANI sAthe hatheLImAM masaLI suMghADavA. tathA navasAdara vATI tenA DaMkha upara lepa karI jarA zeka karavA. athavA mINu si MdUra ane merapAMkhanA cAMdalAnI DaMkhane dhuNI ApavI, athavA AmalIne kacukA zekI athavA ghasI DaMkhaupara heATADI devA, athavA vajane cAvI jamaNA bhAgamAM vIMchI karaDayA hAyatA DAbA kAnamAM ane DAbhA bhAgamAM karaDayA hAyatA jamaNA kAnamAM kaMka mAravAthI vIMchInuM jhera nizce uttareche; paraMtu eTaluM yAda rAkhavuM ke vajra cAvanAra manuSyanA meDhAmAM koI prakAranI cAMdI agara pheAllA na heAvA joie nahIte| nukasAna thAyache, athavA palAsapApaDa AkaDAnA dUdhamAM dhasI DaMkha upara copaDaveA, tathA navasAdara ane haratAla pANImAM vATI Dakha upara cepaDavAM te vIMchInuM jhera utarI jAyache, A upAya! anubhave. lakke paNu deza ane prakRtI vicArI upayeAgamAM levA. ) 80-82 jherI UMdara karaDayA heAya tenA viSanuM nivAraNa, cUlA uparanA dhumasa, majIda, haLadara, siMdhAluNa pANI saMgAthe vATI karaDelI jagyAe lepa karavA, sAMpanI kAMcaLInI divasa 3 dhaNI devI; ane pathya pALavuM; tathA uMdara karaNInAM pAdaDAMnA rasa khe teAlA sudhI pIvA tathA ceALavA athavA tenAM mULIyAM gAyanA dUdhamAM vATI 7 divasa pIvAM. athavA tulasInA rasamAM aNu TI zarIre ane For Private And Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (1) jhaMkhe lepa karavA. temaja meMdInAM kUNAM padaDAne rasa tAlA 2 ane dhI telA 1, e banne ekatra karI pIvAM. athavA UMdaranI lIMDIone DaMkha upara lepa karavA jethI jherI UdaratuM viSa nAza thAyache. khaDamAMkaDI kAnakhajUrA lutA, madhamAkha, bhamarI, mAchalI ane DeDakAnA DaMkhanA upAya. maricaMnAgaropetaM sindhusauvarcalAnvitaM phaNivallIrasairlepA ddhaMtitadaraTIviSam // 83 // // kALAMmarI, suMTha, sidhAluNa ane saMcaLa eTalAne nAgaravela pAnanA rasamAM ghuMTI lepa karavAthI mAkaDIkukaDI vA, khaDamAkaDInuM viSa nAza thAzache. ( saDhIceAkhA ane dhare vATI lepa karavAthI paNa maTeche. ) 8 3 lepapradIpatailasya kharjUraviSanAzanaH // daridrAlayahepo vA sauravamana:zaru; // 84 // dIve elAi gayA pachInuM baceluM tela cepaDavuM tathA haLadara ane dArahaLadarane lepa karavA athavA senAgerU ane mahusalane lepa karave jethI kAnakhajUrA karaDayAnuM viSa nAza thAyache. 86 rajanIdvayamaMjISTA pataMgagajakaizaraiH || zItAMbupiSTairAlepaH sarvalRtAviSApahaH // 85 // :: sarvatAvilApajJa: // // syonyAka himakuSTAni sArivAsamabhAgikA // lUtAvyathAharolepaH sadyaH pratyayakArakaH // 86 // haLadara, dArUhaLadara, majITha, pataMganuM lAkaDuM ane nAgakezara eene ThaMDA pANIthI vATI lepa karavA. tathA ledhara, kapUra, upaleTa ane upaLasarI e sarva samAna leI pANImAM vATI lepa karavAthI sarva jAtanI bhUtAnAM ( dhAsamAM upajatAM jherI jaM tuo lIlAraMganI mAMkaDI vagerenAM jhera nizce nAza thAyache. 85-86 ) madhamAkhanA Da`kha upara--kezara tagara ane suMTha pANImAM vATI lepa karavA athavA mATI ke rAkuDAnI mATIne pANI saMgAye lepa karavA jethI madhamAkhInA DaMkhanu jhera kamatI thaze athavA gesUtra saMgAthe triphaLAnA lepa karavAthI nAza thaze. For Private And Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (22) anupAnataraMgiNI. bhamarA bhamarInA DaMkha upara-suM, kabUtaranI hagAra, haratAla ane siMdhAluNa eone bIrAnA rasamAM ghuMTI lepa karava athavA bheMsanuM mAkhaNa copaDavuM jethI bhamarA bhamarInA DaMkha nI pIDA nAza thAya che. mAchalAnA DaMkha upara-morapIMchAnA cAMdalAnI dhUNI devI athavA kALA barUnA kalekamAM ghI nAkhI kavAtha karI tene lepa kara jethI mAchalAne jherI DaMkha nAza thaze. jherI DeDaThe karaDe hAyato-sarasanAM bIja thoranA dUdhamAM vATI lepa kare jethI ArAma thAza che. garoLI jaLa kAcaMDA karaDe che tenA viSanA upAya, kArelInuM mULa ghasI copaDavAthI garoLInuM jhera maTeche, javano loTa copaDavAthI jaLanuM jhera maTe che. AkaDAnuM mULa ThaMDA pANImAM vATI lepa kara tathA nALIerane kuNa garama pANImAM ghasI temAM AmaLAM nAkhI uo karI lepa karavAthI jherI kAcaMDAnuM jhera maTe che. , haDakAyA kUtarAnuM jhera maTavAnA upAya. jalavetasapatraMtu mUlaMkuSTaMpacejalaiH // sakkAthAzItala peyaH paramazvaviSApahaH // 87 // asanajaTAjalapiSTayaHsvAdatimAtuluMgaphalamekam unmattasArameyaprabhavaMviSamasyanAzayati // 88 // muMDIpaMcAMgacUrNatugomUtreNasamaMpivet // tsmaacchaanvissyaatiythaapaapNprbhusmRte|| 89 // jaLavetasanAM pAMdaDAM ane mULa tathA upalaTa eone kavAya banAvI ThaMDekarI pIvAthI haDakAyA kUtarAnuM jhera maTe che; tathA vijyasAra, jaTAmAsI pANImAM vATI te pANInI saMgAthe bIjerAnuM eka bIja khAya te haDakAyA kUtarAnuM jhera nAza pAme che. athavA beDIA kalAranA pAMceaMga (kula, phaLa, pAMdaDAM mULa ane kALAM ] laI tenuM cUrNa karI gAyanA mUtra saMgAthe pIvAthI jema paramAtmAnuM smarNa karavAthI pApa nAza thAya che tema haDakAyA kUtarAnuM jhera nAza thAya che. ( athavA je jagyAe haDakAyelA kUtare athavA haDakAyA ziyALe be cakuM bharyuM hoya te jagyAnuM lAhI kAhADI naMkhAvavuM athavA te sthaLa For Private And Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. () DAmadevuM athavA dhaMtUrAno rasa nA telo teTaluM ja AkaDAnuM dadha tathA dhI laI eone ekatra ghuMTI karaDelI jagyAe lepa karato haDakAyA kUtarAnuM jhera nAza pAme che. athavA dhatUrAnA bIja sahita phaLane tAdaLajAnA mULanA rasathI vATI athavA galajIbhInA rasathI vATI lepa kare to haDakAyA kUtarAnuM jhera nAza pAme athavA kUkaDAnI viSTAno lepa kare to svAna viSa nAza pAme che. athavA tAdaLajAnAM mULa tuLasInAM mULa ane vaja cokhAnA dhovaNa saMgAthe divasa 7 pIvAthI divAnA kUtarAnuM jhera nAza pAme athavA tAMdaLajAnA muLane rasa dhI ane dArUDI [ satyAnAzI--cokha ) eDatra karI divasa 7 pIe athavA kaDavI DUbakInI jaDa eka tela suMTha ane marI eka tolo lIMboLInI mIMje eka tolo zodhelA nepALA savAbe tolA, nasotara pa. Na be telA, e saghaLAne jhINA vATI daza AnI bhAra goLa nAkhI gaLIo vALI gaLI 1 unhA pANI saMgAthe divasa 7 tathA 10 pI e athavA kaDavI khUbaDInuM mULa, hiMgaLaka, zodhelo nepALo, marI, phUlAvela TaMkaNa e saghaLAM samAna leItAMdaLajAnA rasamAM chuTI bebe ratI bhAranI goLIo vALavI, gaLI 1 uhA pANI saMgAthe dIvasa 7 khAte haDakAyelA kUtarAnuM jhera nAza thAya athavA karaDayuM hoya te bhAga upara A ja goLI naramUtramAM ghasI copaDe te pesAba dvArA jatu nIkaLI svAna viSa nAza thAya che. ] 87-48 kAcanIbhUkI athavA gyAsaleTa telanI vikIyAnA upAya, kAcanI bhUkI khAvAmAM AvI hoya athavA phreSa buddhithI koIe khavarAvI hoya te tenAthI AMtaraDAmAM vyAdhi, tAva, ulaTI, julAba, peTacaDhavuM tathA dukhavuM, tarasa ane baLatarAdi vikAro thAya. che te upara puSkaLa toDuM dahIM tathA dUdha malAIdAra ane AMbalI vagere pIvAM. eraMDAnAM mULa vATI pIvAM. navasAdara ane gepIcaMdana pIvuM. ulaTI karAvavI, reca Apo ane rinagdha padArthonuM sevana karAvavuM jethI ArAma thAya che. kesIna ( gyAsaleTa tela pIvAmAM AvyuM hoya to garamALAno geLa telA 5 pANI saMgAthe ceLI pAI de, bA pAsera dUdha pAvuM ane uparA cAparI mIThA telanA kogaLA karavavA jethI teno vikAra dUra thAya che. Iti viSa bheda prakaraNa samApta. have ajIrNa bheda ane tenA upacAra kahIe chIe, kore pI 1 sarakAra ane bA itAva, ajIrNaprabhavArogA stadajIrNacaturvidham // For Private And Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (24) anupAnataMragiNI. AmavidagdhaviSTabdhaM rasAjIrNacaturthakaM / / 90 // AmecoSNodakaMpeyaM dagdhecodarakhedanaM // viSTabdherecanacaiva zayanaMrasazeSake // 11 // ghRtAjIrNedinepaMca tailedvAdazakastathA // thitisaMkhyApayasyuktA dadhijeviMzatistathA 92 manuSya aNanA rogane hisAbamAM gaNatA nathI paNa te rogathI moTA roganAM mULa ropAya che mATe avazya dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke ajIrNa roganA cAMpatAM upAyo levAthI bIjA bhayaMkara rogo bhAgye ja thavA pAme che. te ajIrNa roga cAra jAtanA che eTale AmAchaNa, vidagdhAjIrNa, viSTabdhAjIrNa ane rasAjIrNa. AmAjIrNamAM unuM pANI, vidagdhAjIrNamAM svedana ( zepasIne ) viSTabdhAjI rNamAM julAba ane rasazeSAkAjIrNamAM zayana upayogamAM levAthI phAyado thAya che. temaja ghI khAvAthI apaco thayo hoya te pAMca divase, telane apaco 12 divase, dUdhane 15 divase ane dahIMne 20 divase jIrNa thAya che arthAta tyAra pachI teno apaco maTe che. have ajIrNanA upAya kahIe chIe- piSTAnnaMsalilepriyAluphalajepathyAhitAmASaje // khAMDakSIrabhavetutakramucitaMkoSNAMbukAliMgaje // mastyaMcUtaphalekhajIrNazamanaMmadhvambupAnAtyaye // tailepuSkarajekaTupazamanazeSAMstubuddhayAjayet 93 roTalI tathA medAnI pUrI khAvAthI apaco thayo hoya te zitaLa suMdara jaLa (pANI ] pIvuM. cAroLI athavA rAyaNa khAvAthI vikAra thayo hoya to haraDe khAvI. aDadanAM padArtha khAvAthI vikAra jaNAya to khAMDa khAvA. dUdha pIvAthI ajIrNa thAya to chAza pIvI. tarabUjanA ajIrNamAM uDuM pANI pIvuM. mAchalAM khAvAthI ajIrNa thAya te kerI casavI. dArUnA vikAra upara madha ane pANI meLavI pIvuM. ka. maLakAkaDInA ajIrNa upara sarasIyuM pIvuM ane bAkI vikAro upara vaidya pitAnI marajI mujaba anupAna ApI ajIrNano nAza kare. 83 uSNodakaMghRtAjINe tailAjIrNecakAjikam // For Private And Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. godhUmekarkaTIzreSTA kadalyAmraphaleghRtam // 14 // dADimAmalakatAlatindukI bIjaparalavalIphalA nica // vAkulaMphalamatIvapAcayetpAkametibakulaM svamUlataH // 15 // dhInA ajIrNa upara uDuM pANI pIvuM. telanA ajIrNa upara kAMjI pIvI. ghahunA ajIrNa upara kAkaDI. kelAnA ajIrNa upara karI [athavA mesayA ) bhAvI.lima, sAmanI, tA , tin sa. ne bIjerAnA achaNa upara belasarInAM kala khAvAM ane belasarI. nA ajIrNa Upara belasarInA phaLa khavAM to tene vikAra maTe che. 85 amrAtakoEbaripippalInAM phalAnicaplakSavaTAdikAnAM // vizvauSadhaMparyuSitodakena sauvarcaletAmra phalasyapAkam // 96 // godhUmamASauharimaMthamudgo yavAsatInAMkitavonihaMti // yanmAtulaMgIphalametipAkaM kSaNenasoyaMlavaNAnubhAvaH // 97 // nAgaraMharatibilvajAMbavaM pAcayenmadhurikAkapitya jam // sarvathaivasakalAmanIhaMtrI prItayegijananI gaditAsA // 98 // bhAMmI, 12 (apre| ), pI52, 5 / 32 aneka mAnA khAvAthI ajIrNa thAya te suMThanuM cUrNa pANI sAthe pIvuM. kerInA ajIrNa Upara saMcaLa phAka, ghaDu, aDada, caNA, maga, java, ane vaTANuM eothI thayelA ajIrNa upara dhaMtUrAno rasa pIve athavA bIjerAnA rasa saMgAthe siMdhAluNa khAvuM. bIlAM tathA jAbunAajI. Na Upara suMTha khAvI. koThanA ajIrNa Upara varIyAlI khAvI. varI. vAlI vizeSa karIne tamAma oSadhIone pacAvanAra che, vyAdhinAza karanAra ane jaTharAgnine vadhAranAra che. 25-08 pizitapanasayosyAdAmrabIjenapAkaH kRzaramahi SayoSitkSIrayo saiMdhavena // cipaTapariNatiHsyApi For Private And Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. ppalIdIpyakAbhyA mapaharatituSAMbudaidalAnAmajI rNam // 99 // karipUgIphalanAgavallI kAzmIrajAtIphalajAtikoSe kastUrikAzelukanAlikera phalaMpacatyA zusamudraphenaH // 50 // mAMsa ane panasanA ajaNa upara AbAnI goTalI phAkavI, aDada, tala ane cokhAnI khIcaDIthI tathA bheMsanA dUdhathI ajIrNa thayuM hoya to siMdhAluNa khAvAthI maTe che. ciravAnuM ajIrNa pIpara ane ajamAthI nAza thAya che. kaThoLa anAdikathI ajIrNa thavuM hoya to thI maTecha. 52, saupArI, tAMga, zara, gayaNa, gavaMtrI, kastUrI, baheDAM ane nalIyara enA ajIrNa Upara samudapheNa bhAvu. 4-500 zyAmAkanIvArakulatthaSaSTi niSpAvakaMgurdadhimaMDama stu // ciNcaakultthautiltailyogo|| jaTAbdanA dasyanihaMtyathAmram // 1 // kazeruzRMgATamRNAla mudrA khajUrakhaMDAhyapinAgareNa // palAzabhasmAMbu tathArajovA rasonihanyAdrasamikSujAtam // 2 // kimatracitraMbahumAMsamatsya bhojIsukhIsyatparipItasUktAityadbhUtakevalavanhipaka mAMsenamatsya-pa ripAkameti // 3 // kalathI, sAThIcokhA, vagaDAmaga, maTha ane mAMga eonA ajIrNa upara dahIMne gheLa karI pIve. AmalI, kalathInA ajIrNa upara mIThuM tela ane kerIne ajIrNa Upara tAdaLajAnAM maLa vATI pIvAM. kasarU, sighoDAM, kamaLakaMda, prAkha, khajUra ane khAMDa eenA ajIrNa Upara suMTha khAvI. selaDInA ajIrNa Upara khAkharAnI rAkha pANImAM meLavI pIvI. ghaNuM mAMsa ane mAchalAM khAvAthI ajIrNa thAya te dArU pIvo ke turata ajIrNa maTe che emAM kAMI Azcarya nathI paraMtu ekalA zekelA mAsathI mAchalI khAvAnuM ajIrNa maTe che e vadhAre Azcarya thavA jevuM che. -3 For Private And Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (157) zAkAnisaNyapiyAntipAkaM kSAreNasadyastila nAlajena // caMcUkasiddhArthakavAstukAnAM gAyatrisArakathitenapAkaH // 4 // paTolavaMzAMkurakAra vellI phalAnyalAbanibahUnijagdhvA // kSArodakaM brahmatarornipIya bhoktuH punA~cchatitAvadeva // 5 // vipacyatesUraNakoraDena tathAlukaMtaMdulatoyapAnA t // jambIranIreNanizArasona mustenacUrNaparipA kamati // 6 // tamAma zAkanA ajIrNa Upara talane khArakhAvo. luNI sarasava ane bathavAnI bhAjInA ajIrNa Upara erasArane ukALo pIvo. paravaLa, vAMsanI kUMpaLo, mIThI tuMbaDI e enA ajIrNa Upara khA. kharAnI rAkhanA khArane pANImAM nAkhI pIvAthI takALa ajIrNa mache. ane punaH bhajana karavAnI IcchA utpanna thAya che. sUraNanA ajIrNa Upara goLakhAvo. baTATAnA ajIrNa Upara cokhAnuM dhAvaNa pIvuM. haLadaranA ajIrNa upara jAbIrIne rasa pIvo. lasaNanA vi4.2 752 bhAyarnu yUrNa mA. 4-6 / lavaNaMtaMdulapeyAtsarpijaMbIravAriNAcapacet // maricAdapitatpAzIghrayAtyevakAMjIkAttailaM // rasAnaMjIyativyoSa khaMDaMnAgarabhakSaNAt // phalAnisakalAnyAzuyavakSArAtpacantihi // madyarasAnavAsAcaharimaMthanIyati // 8 // mIThAnuM ajIrNa cokhA khAvAthI maTe che. ghInuM ajIrNa jaMbIrInA rasathI athavA kALAM marInuM cUrNa khAvAthI jIrNa thAya che. telane vikAra kAMjIthI maTe che. rasAsanuM ajIrNa suMTha marI pIparanA cUrNa thI. khAMDanuM ajIrNa suMTha khAvathI, sarva prakAranAM phaLonuM ajIrNa javakhArathI nAza thAya che. madha rasAnanuM ajIrNa araDasA ane caNA yAvAthI nAza thAyache. 7-8 For Private And Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (158) anupAnataraMgiNI. uSNanazItaMzizireNacoSNaM mamlenacakSAraguNora NAya // snehenatIkSNaMvamanAtiyoge sitAhitA syaaditikaashpoktiH|| snigdheSurUkSaMcatadapyanena snigdhaMcarUkSeNacapAkameti // 9 // taptaMtaptaMhemavA tAramamautoyakSiptaMkSiptamaMbhaHsutacca // pIlAjIrNa toyapAnanihanyAt // citrAkSaubhadramustavize SAt // 10 // tAmbUlajagdhAsthitacUNikena sa dahyate yasyamukhanarasya tailenavAkevalakAMjikena sukhAyagaMDUSamasauvidadhyAt // 11 // zaradInA roga garama auSadha karavAthI ane garamInA raMga ThaMDAM auSadha karavAthI nAza thAya che. badhA kSAra (khAra), khATA padAhainA saMyogathI guNa kAraka thAya che. mArI Adi tIkhI vastuo dhI telanA saMyogathI guNu kAraka thAya che. ulaTI karAvanArI vastuonA vikAra (doSa) sAkarathI zAMta thAya che. snigdha padArthonA ajIrNa upara lukhAM ane lukhAM padArthanA ajIrNa upara snigdha padArtha sevana karavA. ghaNA divasanuM ajIrNa namatuM hoya to sonAne athavA cAMdIne vAraMvAra devatAmAM tapAvI tapAvI pANImAM chamakAvI te pANI ThaMDu thayA pachI pIvAthI athavA citrAmULa, bhadamaNa ane madhanA sevanathI lAMbA samayanuM ajIrNa paNe nAza pAme che. jene pAna bIDAnA khAvAthI moDhAmAM baLatarA thAya; arthAta cune lAgI uThe tela athavA kAMcha ke sarakAnA kogaLA karavA jethI ArAma thAya che. 8-10 Iti ajIrNa vikAranA anupAna samAptama haze virUddha bhajana vicAra kahIe chIe. viruddhamapicAhAraM vidyAguruviSopamam // tadodhAyabhiSaksthApyo bhojanAvasarenRpaiH 12 kAlakrameNasadyovA viruddhAhArasevanam // nihaMtimAnavaMtasmA viruddhamazanaMtyajet // 13 // / For Private And Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. vyAdhimoMdriyadaurbalyaM maraNaMvAprayacchati // viruddhamazanaMtatsyA darjayedAtmavAnaraH // 14 // - virUddha bhajana (aNabanAvavALI cIjonuM sevana) karavAthI meTA viSa samAna cheSa prApta kare che, mATe vaidyone vizeSe karIne tenuM jJAna meLavavuM ja joIe. bhajana karatI vakhate eka ekane vairabhAva dharAvanArI vastuo kadIpaNa na khAvI. ane je khAya te, tAtkALa athavA keTaloka vakhata gayA pachI ghera rU5 pakaDI manuSyanA amulya dehane maraNane zaraNa kare che; eTalAja mATe virUddha bhajana tyajI devAM virUddha bhajanathI vyAdhi, IdriyonI nirbaLatA athavA maraNa thAya che e kAraNa mATe hamezAM virUddha bhajanane tyajI devuM. 12-14 dugdhaMzAkakulatthamIna madirAvallIphalakSAraya // damlairmAsakavIra jAMbavadadhikSaudre pRthagvApRthak // dussttsyaaddhituussnnlaakuucpystailaaNsvaadhyaayudhai|| stAlenApyathatakramAjya kadalIdhAnAthaya saktubhiH mahUrtapaMcakAdUrva kSIraMbhajativikriyAm // tadevadiguNekAle viSavaddhantimAnavam // 16 // akathitaMdazaghaTikAH kathitaMdviguNaMcatatpayaHpathyam // athavAmadhurarasADhayaM yAvattAvatpayaHpathyam kalathInazAka saMgAthe dUdha na vAparavuM. mAchalAMnI saMgAthe dArU, ajamoda, mIMDhaLa ane kSAra virUddha che; athAta mAchalAMnI saMgAthe ukta cAra vastuo na khAvI. avetasa nAmanA lIMbunI saMgAthe. mAMsa, kAMjI, jAMbu, dahI ane madha judAM judAM khAvAM virUha che. ane dahIM, DuMgaLI, vaDanAM phaLa, dUdha, tela ane Asava e anya anya (eka bIjAthI) virUddha che. tADanAM phaLa saMgAthe dahIMne gheLa vA, chAza, ghI ane keLAM virUddha che. dUdhanI sAthe sekelo sAthavo virUdhdha che. (athavAsatuonI sAthe dUdha virUdhdha che. ] pAMca muddha sudhI dUdha emanuM ema paDayuM rehavAthI avaguNa kare che. daza muhUrta sudhI paDayuM rehavAthI jherI thai manuSyane hAni karatA thAya che. vagara ukALeluM dUdha daza ghaDI, ukA For Private And Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (160) anupAnataraMgiNI. veluM viza ghaDI sudhI ane mIThAsa (sAkara-khAMDa ] meLavyA pachI bha27 5De tyAM sudhA pI41 214 ( 424 ) che. 15-17 matsyamAMsaguDamudgamUlakaiH kuSTamAvahatisevitaMpayaH zAkajAMvavasurAsavaiH punarmArayatyabudhamAzusarpavat eNairmugamayUraizca tittiraiAvakAdibhiH // sarvaijA~galamAMsaizca kssiirNprtinissiddhyte|| 19 // amleSvAmalakaMzastaM lavaNeSucasaiMdhavam // kaSAyeSvabhayAzastA kaTuvargeSunAgaram // 20 // mAchalAnuM mAMsa, goLa, maga ane mULAnI saMgAthe dUdha khAvAthI koDha utpanna kare che, jAbU zAka, AsavanI saMgAthe sevana karavAthI sarSanI samAna jaladI manuSyane mArI nAkhe che. eNe mRgamora tItara lAvo ane bIjA badhAM jAMgala mAMsanI saMgAthe dUdha pIvuM virUddha che. khATAM padArthomAM AmaLAMnI saMgAthe, khArAM padArthomAM siMdhAluNa saMgAthe, kaSAyelA padArthomAM haraDe saMgAthe, tIkhAM padArthomAM suMTha saM. gAthe. tathApaTolaMtiktavargeSu madhureSucazarkarA // etaiHsahahitaMdugdha metadanyaivikArakRt // 21 // uSNenadivyasalilenavarAhagodhA mAMsenayAtivikRtimadhumUlakaizca takreNacoSNamapitulyavRtaMghRtaMcakAMsyedazAhamuSitaMcatathAghRtaMca // 22 // godhAtittiralAvabahi palalAnyeraMDatailAminA / matsyAmlaikSavamAdhavairathapRSadakSAmiSAnyAsavaiH // tailaiHsarSapajaiH kapotapaTalaMsiddhaMviruddhaMtathA // nAnekatratupAcitAnitarasAvyApAdayaMtyAMganam .. pArA ( bhUgara ] goDa (the|) nA mAMsa bhane hI04 pANa baMgAthe madha khAvAthI mULa vyAdhi prApta thAya che. chAzanI saMgA For Private And Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anupAnataraMgiNI. (161) the uhuM ghI athavA ghI khAvAthI vikAra kare che. kAMsAnA vAsaNamAM rAkheluM dhI daza dAhADAmAM khAvAnA kAmanuM rahetuM nathI. gha, tItara, lAvAM ane mora enA mAMsanI saMgAthe eraMDIyuM virUdhdha che. mAchalAM AmalI zelaDI ane madhanI saMgAthe TapakA vALA haraNanuM mAMsa ane Asava virUdhdha che. sarasIyA tela saMgAthe kabUtaranuM mAMsa pakavelu virUdha; athAta eone ekaThAM pakavavAM nahiM nahIMto khAnArane mRtyu saMpAdana karAve che. 21-23 hArItasyapalaMhidArurajanImUlenaviddhAnizA // vanhaupAcitamattimAnavapalaMkausuMbhatailairaviH // protakenacidevabhAsapalalaMzUlenaduSTaMmatam ||vaasi nyaaviskNtthikaashtthaakulmaasskaishvaahitaa|24| duSTaMpAyasamanvitaMkRzarayAcaMdrastuniMbUrasai stailaiHsA ImaphenakiTivasAsiddhovirodhobakaH sarpiHkSaudra vasAMbutailamapRthaktadadizovAtrizobhiHsAparyuSitAtathAmuhuranuSNoSNItathAnohitA // 25 // hArItanuM mAMsa haLadara ane dAruhaLadara maMgAthe virUdhdha che. pu. karamULa kapUra ane haLadara paraspara virUdhdha che. agni upara pakaveluM mANasanuM mAMsa kasuMbInA tela saMgAthe ane kalathI tathA zALAmAM 5. reveluM mAsa pakSIne mAMsathI virUddha che (nakAmuM thaI jAya chegheLA phulanA kaMTALIAnI saMgAthe vanakaMkoDAM virUddha che. tathA kalathI saMgAthe paNa virUdhdha che. dUdha athavA khIra saMgAthe khIcaDI virUdhdha che. lIMbunA rasa saMgAthe kapUra virUdhdha che. telanI saMgAthe phINa vagaranI sUaranI carabI meLavavI virUdhdha che, ghI ane madha barobara meLavavAthI virUdhdha che. carabI pANI ane tela meLavavAthI virUdhdha gaNAya che. temaja be athavA traNa divasanuM rAkheluM vAsI anna tathA ghaNuM ThaMDu anna ane vAreghaDIe unheM kareluM anna khAvAmAM ahita kArI che. 25 rAtraukSIraMnaseveta yadisevetnavapet // yadikhapeddharatyAyustasmAtpathyaMdivApayaH // 26 // For Private And Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (22) anupAnataraMgiNI. hemaMtezizirecApi varSAsudadhizasyate // zaragrISmavasaMteSaprAyazastaddhigarhitam // 27 // rAtrImAM dUdha pIvuM nahi ane pIvuM te tarata suI javuM nahi suvAthI Ayuno nAza thAya che, e mATe divase dUdha pIvuM eja hitakArI che. hemaMta, zizira ane varSa RtumAM kahIMkhAvuM uttama che; paraMtu zarada, grISma ane vasaMta RtumAM dahIM khAvuM vatache. A pramANe virUdhdha bhojanane vicAra karI hitAvaha vastu bhajanamAM grahaNa karavI. ra6-28 ityajIrNakulakhaMDanogaNo nuunNmaahmuniraatrisNbhkH||smygenmdhigmyyojyen kvcitskhltigagvavita 28 evIrIte ajIrNa kuLane nAza karanAra gaNu, mahAmuni Atreya jIe kahyuM. je ene sArI rIte samajI upayogamAM le che, te tatva koI prakAranI aDacaNamAM AvatuM nathI; ati rega ke ajIrNa nA sapATAmAM AvavA pAma te nathI. 27 Iti achaNuM praga prakaraNa samAsama. Iti zrI anupAna taragiNI nAmanA graMthanuM rAjanagara nivAsi pUrNacaMdra zarmAnuM kareluM bhASAntara saMpUrNa For Private And Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Blo tsireqoiaFlriemeki 6S0Sto upspygur KAJOS For Private And Personal Use Only