Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta THEORY OF KARMA (zrI hIrAbhAi Thakkare A viSaya upara ApelAM pravacanono TUMka sA2) sva. vinubhAI aMbAlAla zAha (guMjAlAvALA) nI prathama mAsika puNyatithie zradhdhAMjalI nimItte prati, dharmAnurAgI svajana ) mahezabhAI DI - hI2AbhAi Thakkara karme ja adhikA2I tuM, kayAreya phaLano nahi, mA ho karmale dRSTi, mA ho rAga akarmamAM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. vinubhAI aMbAlAla zAha (guMjAlAvALA) prathama mAsika puNyatithie zradhdhAMjalI ka: da y janma tA. : 01-05-1930 svargArohaNa: 29-04-2003 , * * ApaNA jIvanamAM ghaNIvAra du:khanI evI kSaNa AvI jAya che ke bhagavAna uparathI bharoso uThI jAya che ane badhA ja du:kho mATe bhagavAna ja javAbadAra che ema mana mAnatuM thaI jAya che tyAre AstikatAmAM oTa AvavA lAge che, mana vihavaLa banI jAya che, kaMIpaNa sUjhatuM nathI... A manosthiti sAmAnya mANasanI prakRtino svabhAva darzAve che. A pustaka AvI ja... ane AnAthI paNa kaMIka vizeSa nakArAtmaka abhigamavALI manosthiti jevA aMdhArA oraDAmAM dIvaDo banI raheze evA AtmavizvAsa sAthe Apane namrapaNe arpaNa karuM chuM. lagabhaga, chellA pAMca varSathI adamya IcchA hatI ke, A pustaka huM koIpaNa rIte | prasaMge mArA mitravRMda | sagA-snehIone vAMcavA mATe preruM... chevaTe, mArA pitAnAM du:khada avasAne prerakabaLa pUruM pADyuM... mArA pitA mArA Adarza hatA. emanuM jIvana sAdagIyukta tathA khullI kitAba jevuM hatuM. amArI samajaNazakti tathA yAdazakti mujaba temaNe kadipaNa kaTuvyavahAra karyo nahoto. haMmezA yathAzakti madada ja karI hatI. tema chatAM jyAre 18, eprila, 2003 nI rAtre temane zvAsanI takalIpha thavAthI "lAIpha kera ImarajansI senTara' mAM dAkhala karyA ane parikSaNo bAda "sepTisImIyA" nidAna thavAthI sAravAra daramiyAna 12 divasa sudhI temaNe je vedanA sahana karI che e jovuM amArA mATe asahyuM hatuM, chevaTe ame mahArAja sAhebane vAta karI ane teoe amane jaNAvyuM ke je vedanA karmAdhIna che te avazya bhogavavIja paDe che paraMtu, temanAM nimItte je "vedanIya karma nivAraNa pUjA" bhaNAvazo to vinubhAI vedanA zAtApUrvaka bhogavaze. ane banyuM paNa evuM ja ke, ame tA. 29 eprila, 2003 maMgaLavAre savAre "kirtIdhAma" mukAme pUjA bhaNAvI ane sAMje emanA vedanIya karmono kSaya thavAthI AtmAe dehano tyAga karyo. kahevAya che ke mAnavI karmo sivAya bIjuM kaMIpaNa potAnI sAthe laI jato nathI ane jANatA ke ajANatA karelA karmo koine paNa choDatA nathI. eka nahIM paNa aneka bhavonAM saMcita karmonI zayyA upara poDhelA ApaNe "jAgyA tyAMthI savAra" gaNIne A pustakane apanAvIzuM to ApaNA sahunuM jIvana aMjali thaze ja... - kalpeza vinubhAI zAha
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. vinodabhAI aMbAlAlanI AchI jIvana jharamara uttara gujarAtanAM khUba ja pachAta gaNAtA cuMvALa pradezamAM Avela guMjAlA gAmamAM pitA aMbAlAlabhAIne ghare, mAtA hIrAbenanI kukhe I. sa. 1937 mAM kuLadipaka rUpe janamyA hatA. phoIe mukhanA lakSaNo joI jemane haMmezA vinoda priya che tevuM vinodabhAI (vinubhAI) nAma pADyuM. nAmane sArthaka kare tevA vinaya, viveka, namratA, gaMbhIratA, aDagatA ane sahiSNutAnA guNo temanAmAM hatA. gAmamAM te samaye zikSaNanuM mAdhyama nahiM hovAthI nAnI uMmaramAM detroja - kaDI chAtrAlayamAM tathA goregAMva - muMbaImAM rahI meTrIka sudhIno abhyAsa karyo. te pachI erthopArjana mATe ghaNI ja nAnI uMmaramAM kalakattA potAnAM saMbaMdhIne tyAM tathA koImbatura potAnA moTA bhAIne tyAM thoDo vakhata rahyA, paNa, barAbara phAvaTa nahiM AvavAthI amadAvAdamAM AvI sthAyI thayA. uMmaralAyaka thatAM potAnA vatana jevA pachAta gaNAtA bAlasAsaNa gAmanA, jema cIMtharAmAM ratana chapAyeluM hoya tevA suzIlAbena sAthe lagnagraMthithI joDAI garimAbharyA gRhastha jIvananI zarUAta karI. paNa khUbaja nAnI uMmaramAM pitAzrI, moTAbhAI tathA mAtAnI chatrachAyA kudarate jhUMTavI lIdhI, eTale kauTuMbika tathA vyavahArika badhI ja javAbadArI vinubhAInA mAthe AvI. badhI ja javAbadArIone sArI rIte adA karI kuTuMbamAM temaja samAjamAM sArUM mAna pAmyA. potAnA gRhasthAzrama daramyAna pAMca bALako - traNa dikarIo ane be dikarAono vaibhava kudarate temane Apyo. saMtAno paNa svAbhAvamAM temanA jevA ane AgaLa nAmanA kADhe tevA nIkaLyA. amadAvAdamAM eka ja jagyAe paccIsa varSa sudhI nItithI - niSThAthI ane vaphAdArIthI nokarI karI temanA zeThane temaja hAtha nIcenAM mANasomAM paNa priya thaI paDyA hatA. potAnI mahenatathI ane AgavI sUjhathI zUnyamAMthI sarjana karyuM. potAnA dikarAdikarIonAM koIpaNa prasaMgonI javAbadArI chokarAo mAthe rAkhI nathI. temane dikarAo karatAM dikarIo ane baheno pratye khubaja mamatA hatI. baMne dikarAo mATe sArI rIte rahI zake tevA makAno paNa banAvI ApyA che. have pachInI jIMdagImAM temane khubaja zAMti bhogavavAnI hatI paNa kudaratane te maMjura na hatuM. eTale eka varSa pahelA bAyapAsanuM oparezana be vakhata karAvavuM paDyuM, badhuM sAruM thaI gayuM hatuM paNa kALano samaya puro thavAnI taiyArImAM hato eTale eka nAnA gumaDAmAMthI sepTIka phoksa thayuM ane AkhA zarIramAM prasarI javAthI "sepaTIsImIyA" nAmanA jIvaleNa daradano humalo thayo ane bAra divasanI bimArI bhogavI, mAMdagI daramiyAna kuTuMbanA sabhyoe davAmAM temaja mahenatamAM koI jAtanI kacAza rAkhI na hatI. paNa badhAnAM RNAnubaMdha pUrA thavAthI potAnAM Adarza jIvana ane umadA parivAranI jagatane bheTa ApI ciravidAya lIdhI. prabhu temanAM AtmAne jyAM hoya tyAM parama zAnti Apo. lI. DaoN. nAthAlAla aMjAma zAhanAM jaya jinendra..
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmArA pappA ame kula pAMca bhAI-bahenonA amArA pappA khUba ja khuzamijAjI, milanasAra tathA nikhAlasa svabhAvanAM hatA. temane gusso karatA ke koIne kaTu vacana kahetA ame kadi paNa joyA ke sAMbhaLyA nathI. amArI mammI haMmezA pappAne kahetI ke gusso karatA jarApaNa AvaDatuM ja nathI. to gurasAnuM khoTuM nATaka zA mATe karo cho ? A sAMbhaLI pappA nAnA-nAnA TUcakAo tathA prasaMgo saMbhaLAvIne mammIne paNa hasAvatA hatA. jIvana jIvavAnI temanI A kaLA tathA takalIphono paNa sahajatAthI sAmano karavAnuM temanuM sAmarthya ame bhUlavA asamartha chIe. amArA pappA dararoja savAre 4-30 vAge uThI jatA hatA, zivAmbuthI hoM sApha karI braza karatA ane tyArabAda phreza thaIne rAmanagaranAM badhA ja maMdironA darzana karI goDIjI pArzvanAthajInAM derAsare samayasara pahoMcIne bhaktAmara stotranuM paThana karatA ane lagabhaga 6-30 vAge ghare parata AvatA tyAre be galUDiyAo temanI rAha joIne pUMchaDI paTapaTAvatA ubhA ja hoya ke kyAre pappA Ave ane temane khAkharA khavaDAve ! pappAnAM hRdayamAM karUNA bhArobhAra bharI hatI. koInuM paNa du:kha teo joI zakatA nahIM. je divase amArA pappA gujarI gayA tenA bIjA ja divase savAre temAMthI eka galuDiyuM mRtyu pAmyuM. amArA pappA ane mammI kAyama sAthe ja hoya. ophisa sivAya kadipaNa ame ekabIjAne ekalA joyA nathI. koIpaNa vyavahArika kAma hoya, davAkhAne javAnuM hoya tyAre haMmezA skUTara upara mammIne laIne pote ja jatA hatA. baMnene gujarAtI pIkacara ane sAutha InDiyana jamavAnuM khuba ja priya hatA. amArA pappA jyAre nokarI karatA hatA tyAre savAre 9 vAge Tiphina laIne nIkaLatA ane sAMje 6-30 vAge pAchA pharatA hatA, paNa jo kyAreka 10-15 minITa paNa moDuM thavAnuM hoya to ghare ciMtA na thAya te hetuthI phona dhvArA jaNAvI detA hatA paNa have.. jyAre mokSanI maMjila kApavA nIkaLyA tyAre koIne saheja paNa aNasAra nathI Avyo ke mAre A bhave pAchA nahIM avAya, mArI rAha jotA nahIM.. A badhA vicAroe amArA mana upara evo ghero dhAvyo che ke mana mAnavA ja taiyAra nathI ke amArA pappAnAM nAma AgaLa "sva" nuM lebala lAgI gayuM che. amArA pappAno phoTo joIne ema ja lAge che ke chabImAMthI hamaNAM bolaze ke atula, bhoTiyo zuM kare che ? A badhuM amAre sAMbhaLavuM che paNa sAMbhaLavA maLaze nahi.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA pappA amane pAMceyane potAnAM parivAra sAthe eka ja bhANe jamatA jotA hatA tyAre khuba khuba rAjI thatA hatA ane haMmezA kahetA ke A ja mArI sAcI muDI che, teo hRdayathI mAnatA hatA ane jAheramAM kahetA paNa hatA. ke mArI dikarIo sAkSAta lakSmI ane mArI barakata che. je divase dikarIonAM bhANAnI eMTha gharamAM paDe eTale dhanya banIne kahetA ke jo jo ! mane cokkasa lAbha thaze ane lAbha thatAveMta ja phona karIne kahetA ke tamArA pratApe mane phAyado thayo che. AvA to keTakeTalAya prasaMgo che je yAda karyA sivAya bIjI kaMI bacyuM nathI, basa, amArA parivAranI eka ja abhyarthanA che ke he prabhu ! amArA pappA jayAM paNa hoya emane khuba khuba zAMti ane sadagati Apo. ane amane baMne bhAIo tathA traNeya vhenone evA AzirvAda Apo ke amArI pharajamAMthI kadipaNa pAchI pAnI na karIe, have amArI mammI ja amArUM sarvasva che. enAM sukha ane zAMti mATe badhu ja karI chUTIe evI budhdhi, preraNA, hiMmata ane zakti Apo. kalpeza * gIrA * hInA * harSA * atulA "du:khamAM ekalA rahevAthI duHkha vistaratu aTakI jaze, ane sukhamAM anekane sAthe rAkhavAthI sukha vistaratu jaze. AMsu khuNAmAM rahe, ane hAsya jagatamAM phelAtu jAya, enA jevI saphaLatA A jIvananI bIjI kaI ?" evA ja eka saraLa, saumya, virala ane paropakArI vyakti jenuM nAma vinodabhAI aMbAlAla zAha hatuM. nAma pramANenA guNa, vinodI svabhAva, nAnI uMmaranI vyaktine paNa mAnathI bolavavA, sadAya hasatA rahevuM e emano rojIMdo krama hato. phulanuM AyuSya alpa hoya che. paraMtu enI alpatAmAM paNa bhavyatA che. te potAnA raMgone ane maheMkane potAnA svArthanA kedI banAvI rAkhatuM nathI. paNa samasta vizva mATe e raMga ane maheMka kudaratane havAle karI de che. e tyAgamAM potAnA alpa AyuSyanuM sArthakya paNa che ane sAphalya paNa che. manuSyanI jiMdagI kSaNa bhaMgura che. paraMtu e kSaNabhaMguratAno vasavaso nahI, khumArI hovI joIe. phula jevuM jIvana jIvI, potAnI suvAsa cAre tarapha phelAvI, A duniyAmAMthI haMmezane mATe vidAya lIdhI. garIbo pratye jene khUba hamadardI hatI. dharma pratye khUba zradhdhA, dareka pratye AdarabhAva, evA saraLa, svamAnI phula jevA komaLa "vinodamAmA" ne lAkha lAkha vaMdana. navInacaMdra DAmaralAla zAha (joTANAvAlA) 8, zubhalakSmI sosAyaTI, hAIve, sAbaramatI, amadAvAda-5.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta THEORY OF KARMA (zrI hIrAbhAI Thakkare A viSaya upara ApelAM pravacanono TUMka sAra) lekhaka : hIrAbhAI Thakkara karma ja adhikArI suM, kayAreya phaLano nahi, mA ho karmaphaNe dRSTi, mA ho rAga akarmamAM. mUlya rUA. 25-00 phyuma prakAzana 61 e, nArAyaNanagara sosAyaTI, jayabhikhkhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007. phona : 6600959 222, sarvodaya komarziyala senTara, rIlIpha sinemA pAse, amadAvAda-380 001. phona H 5501832
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta * punarAvRtti che Disembara 1991, phebruArI 1993, me 1993, jAnyuArI 1994, julAI 1994, Disembara 1994, me 1995, Disembara 1995, ogaSTa 1996, julAI 1997, juna 1998, me 1999, eprila 2007, julAI 2001, me, 2002, mArca 2003. lekhaka : hIrAbhAI Thakkara, 11, preraNA pArka, ela, jI. hospiTala sAme, maNinagara, amadAvAda-380008. phonaH 540297 : kusuma prakAzana, amadAvAda-380007. cetavaNI : lekhaka zrI hirAbhAI ThakkaranAM lakhela tamAma pustakonA kopIrAiTa, amo, temanA pustakonA prakAzaka, kusuma prakAzananA che. A anusAra A "karmano sidhdhAMta" pustakanA kopIrAITa amArA che, tenI noMdha levI. A pustakanA lakhANano upayoga koIpaNa prakAre, koIpaNa svarUpe, koIpaNa hetu mATe amArI lekhIta maMjarI vagara karavo nahi. kopIrAiTanA bhaMga mATe kAyadesaranAM pagalAM bharavAmAM Avaze. prakAzaka prakAzaka : kusuma prakAzana vatI hemaMta ema. zAha 61-e, nArAyaNanagara sosAyaTI, jayabhikhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007. phona : 6600959, 5501832 TAipaseTiMga : devarAja grAphikasa, pa4, meghadUta phaleTsa, TAImsa opha inDiyA pAchaLa, Azrama roDa, amadAvAda-380 0OG. mudraka : maheza mudraNAlaya, 36, amRta inDasTrIyala esTeTa, dudhezvara roDa, dhobIghATa, amadAvAda-380004. | [2]
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ | paricaya zrI hIrAbhAI ThakkaranAM pravacanonA sArarUpe atyAra sudhImAM gujarAtI bhASAmAM sAta pustako bahAra paDelAM che. (1) karmano siddhAMta A pustakanI lagabhaga pAMca lAkha prato (nakalo) bhAratamAM tathA amerikA, keneDA, IMglenDa, AphrikA vagere dezomAM vaheMcavAmAM AvelI che. A pustakano hiMdI, marAThI, siMdhI, telugu tathA aMgrejI bhASAomAM anuvAda thayela che. (2) vedAnta-vicAraH vedAnta jevA agharA viSaya upara temaNe pravacano ApelAM je sau prathama rilAyansa InDasTrijha vimala (naroDA)e pustaka svarUpe prakAzita karela che. A pustakano hiMdI tathA marAThI bhApAmAM anuvAda thayela che. (3) mRtyunuM mAhAbhya: A pustaka jAnyuArI 1990mAM prathama prasiddha thayela che. A pustakano hiMdI tathA marAThI bhASAmAM anuvAda thayela che. (4) zrImad bhagavaddagItA bhAvArtha (adhyAya 1 thI 6 - karmayoga) : tA. 1-3-1992nA roja pragaTa thayela che. jIvanajyota TrasTanA upakrame pU. gItAbhAratIjInI nizrAmAM zrI ramaNabhAI raMgavALAnA haste hariharAnaMda AzramamAM tenuM vimocana thayuM hatuM. (5) zrImad bhagavaddagItA bhAvArtha (adhyAya 7 thI 12 - bhakitayoga) : tA. 2-10-1990 gAMdhI jayaMtInA divase rilAyansanA jIvanajyota TrasTanA upakrame pa.pU. zrI manuvaryajI mahArAjanI nizrAmAM TAgora holamAM zrI ramaNabhAI raMgavALAnA zubha haste vimocana vidhi thayelI che. (6) zrImad bhagavadgItA bhAvArtha (adhyAya 13 thI 18 - jJAnayoga) : eprila 1991mAM pragaTa thayela che. (7) gItA navanIta : gItA navanIta eTale ke gItAnuM tAraveluM mAkhaNa. A pustakanuM tA. 4-3-2000, mahAzivarAtrInA roja pUjya zrI gItAbhAratIjInA varad haste vimocana karavAmAM Avela che. tyArabAda te marAThI bhASAmAM paNa anuvAda karIne pragaTa karavAmAM Avela che. zrI hIrAbhAI Thakkara 38 varSanI revanyu khAtAnI nokarI karIne 58 varSanI uMmare oNgasTa 1976mAM DepyuTI kalekaTaranI greDamAM riTAyarDa thayelA che. temanI nokarI daramiyAna temanI jyAM jyAM badalI thaI tyAM tyAM temaNe vedAnta, upanipado, gItA, rAmAyaNa, bhAgavata upara aneka pravacano ApelAM che. ThAsarA satsaMga maMDaLamAM, surendranagaramAM brahma samAjamAM, bhuja (kaccha)mAM tathA kaccha jillAmAM parama pUjya pAMDuraMga zAstrI (dAdA)nAM tamAma svAdhyAya-maMDaLamAM,
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ godharA thiyosaoNphikala sosAyaTI tathA roTarI kalabanA saMyukata upakrame godharA hAIskUlamAM, dIvaDA kaoNlonI (tA. saMtarAmapura)mAM, mahesANA lAIbrerI haoNlamAM vagere aneka sthaLoe temaNe temanI nokarI daramiyAna pravacano ApelAM che. te uparAMta, amadAvAdamAM thiyosaoNphikala sosAyaTImAM, sarayUdAsajI mahArAjanA maMdiramAM, sAraMgapura rAmabhavanamAM, 5. pUjya zrI gItAbhAratIjInA AzramamAM - vagere aneka sthaLoe temaNe pravacano ApelAM che. gAMdhInagaramAM thiyaoNsaoNphikala sosAyaTInA teo sauprathama pramukha hatA, ane tyAM temanI sacivAlayanI nokarI daramiyAna temaNe dareka sekaTaramAM ghaNAM pravacano ApelAM che. riTAyarDa thayA pachI temaNe gujarAta, mahArASTra, saurASTra, kaccha, uttara bhArata ane dakSiNa bhAratanAM ghaNAM zaheromAM ghaNAM pravacano ApelAM che. zrI hIrAbhAI Thakkare 1985nI sAlathI satata dara sAla yunAiTeDa sTeTsa oNpha amerikAnAM ghaNAM sTeTsamAM pravAsa karIne nyuyaoNrka, nyujarsI, bAlTImora, bosTana, voziMgTana, zikAgo, losaenjalIsa, sAnao, oNkalaeNnDa, sAnaphrAnsisko, (keliphorniyA), rele, vinsTana, zAraloTa, (northa kerolInA), spArTanabarga, (sAutha kerolInA), yaMgasTAuna (ohAyo), herIsabarga, piTsabarga (pensilaveniyA), bolDara siTI, lAsa vegAsa (nevADA), mAyAmI, TempA, pensakolA (phaloriDA), mobila, opa (alAbAmA), hArTaphoDa (keneTikaTa), DArTamAutha (mesegyuseTsa), eTalAnTA (jyaoNrjiyA), TorenTo (keneDA), silvara spriMga (M.D.), oNgasTA (jyaoNrjiyA), DeTroiTa (mizigana), paoNrTalaeNnDa (orogana), hyusTana, DalAsa, osTIna (TekSAsa), papekSI, laoNga AilenDa (nyUyaoNrka), lebenona (nesavila) vagere aneka zaheromAM aMgrejI, hindI, gujarAtImAM pravacano ApelAM che. iMglenDamAM laMDana, vembalI, lisTara, kovenTrI vagere zaheromAM paNa teNe pravacano ApelAM che. sAutha AphrikAnAM Darabana, ToMgATa, veralama, rIjhorveyara hilsa, kepaTAuna, johAnisabarga, priToriyA, piTara meriTsabarga, isTa laMDana, porTa ilijhAbetha, TrAnsavAlamAM; temaja benonI, lenasiyA, loDiyama, bethAla, bITo, rozanI tathA nairobI (isTa AphrikA) vagere zaheromAM paNa temaNe pravacano ApavAM . tarkaparAMta moreziyasamAM yunivarsiTImAM ane tyAM divyajIvana saMgha vagere aneka saMsthAmAM paNa temaNe pravacano ApelAM che. amArI saMsthAnA parama zubhecchaka zrI hIrAbhAI Thakkare A pustakanA lekhana badala kazo ja puraskAra lIdho nathI te badala ame temanA atyaMta AbhArI chIe, - prakAzaka
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA krama che 12 15 17 18 2 ) ra 23 24 25 1. gahanA karmaNo gatiH | 2. karmano aTala siddhAMta 3. karma eTale zuM ? 4. kriyamANa karma 5. saMcita karma 6. prArabdha karma 7. karelAM karmo bhogavavAM ja paDe 8. dharmIne ghera dhADa, adharmIne ghera vivAha ! 9. karma phaLa ApIne ja zAMta thAya 10. kriyamANa karma karavAnI paddhati 11. prArabdhamAM hoya teTaluM ja maLe 12. to pachI mANase puruSArtha na karavo ? 13. prArabdha kyAM laDAvavuM, puruSArtha kyAM karavo ? 14. prArabdha ane puruSArtha ekabIjAMnAM virodhI nathI, paNa pUraka che 15. karma karavAmAM svataMtra - phaLa bhogavavAmAM parataMtra 16. phaLa bhogavavA deha dhAraNa karavo ja paDe 17. to pachI mokSa kyAre ? 18. paraMtu koI karma ja nA karIe to... 19. kayAM kriyamANa karmo saMcitamAM jamA thatAM nathI ? 20. abudha ane abhAna dazAmAM karelAM karma 21. manuSyatara yonimAM karelAM karma 22. kartApaNAnA abhimAna sivAya karelAM karma 23. samaSTinA kalyANa mATe karelAM karmo 24. niSkAma karmo 25. prArabdha to bhogavye ja chUTako 26. (1) svecchAkRta-phaLabhoga parecchAkRta-phaLabhoga anicchAkRta-phaLabhoga buddhiH karmAnusAriNi karma buddhayAnusAriNam 25 27 28 30 31 che. che
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ O 43 45 Y 48 51 54 55 pas SO 26. (2) graho-nakSatro prArabdha bhogavavAmAM zuM madada kare ? 27. nAmasmaraNa-rAmanAmano japa prArabdha bhogavavAmAM zI madada kare ? 28. bhagavAna prArabdha bhogavavAmAM zI madada kare ? 29. bhagavAna pAse ApaNe zuM mAgIe chIe? 30. saMcita karmamAMthI kevI rIte chUTavuM? 31. jJAnAgni kevI rIte pragaTa thAya ? 32. (1) jJAna kema thatuM nathI? 32. (2) tame koI divasa jJAna levA gayA cho ? 51 33. mokSamArgamAM jatAM koNa roke che? 34. (1) karmayoga-jJAnayoga-bhaktiyoga 34. (2) bhakta ane jJAnI 35. traNeya mArga upara cAlanAra jIvano bhagavAna sAtheno vyavahAra alaga alaga hoya che pa7 * pariziSTa (59thI 100) 36. (1) kriyamANa karma karavAmAM mANasa saMpUrNa rIte svataMtra che 36. (2) jeTalI svataMtratA teTalI ja javAbadArI 36. (3) phaLano hetu ja lakSamAM rAkhIne karma nA karo 36. (4) mAre karma paNa karavuM nathI ane phaLa paNa joItuM) bhogavavuM nathI 64 36. (5) yoga eTale zuM? 44 36. (6) yogaH karmaSa kauzalam 36. (7) karma-bhakti-jJAnayogano samanvaya 36. (8) tuM tAruM niyata karma kara, bIjI bhAMjagaDa choDa 37. (1) pApa chaDecoka karo - puNya corIchUpIthI karo 37. (2) pApa agara puNya jAhera (expose) thatAMnI sAthe ja tenuM phaLa tirohita (evaporate) thaI jAya che 38. puruSArthathI prArabdha pheravI zakAya? 39. mANasa jANIjoIne pApa zA mATe kare che? 40. dareka karma kriyA che paraMtu dareka kriyA karma nathI 41. (1) karma-vikarma-akarma 41. (2) karma ane akarmamAM jJAnIo paNa gUMcavAya che 61 62 67 72 78 79 83 86
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta (hIrAbhAI Thakkare Theory of Karma - "karmano siddhAMta'' e viSaya upara ApelAM pravacanono TUMkasAra) 1. gahanA karmaNo gatiH bhagavAna zrIkRSNa svamukhe gItAmAM kahyuM che ke karmanI gati gahana che. zrIkRSNanA mitra sudAmAjI karmanI gahanatA gAtAM kahe che ke : gahana dIse che karmanI gati, eka gurunA vidyArthI, te thaI beTho pRthvIpati, mArA gharamAM khAvA raja nathI. ramADato gokuLa mAkaDAM, gurune ghera lAvato lAkaDAM, te Aja beTho siMhAsana caDhI, mAre tuMbaDI ne lAkaDI. karmanI gati aTapaTI che. kAraNa ke jIvana aTapaTuM che. eka mANasa duHkhI kema ane bIjo sukhI kema? vadhAre Azcarya to e dekhAya che ke harAmakhora, luccAo, kALAbajAriyAo, lAMca lenArAo sukhI dekhAya che ! temanI pAse baMgalA, moTaro, reDiyo, lAkho rUpiyA che; jyAre nyAya, nIti, dharmathI pavitra jIvana jIvanAra loko duHkhI dekhAya che. tenuM kAraNa zuM? AvuM jyAre jagatamAM pratyakSa dekhAya che tyAre IzvaramAMthI ApaNI zraddhA DagI jAya che. A sRSTinA saMcAlanamAM koI kAyado-kAnUna haze ke nahi ? ke badhuM aMdhera cAle che ? Avo prazna paNa thAya che. AvuM joIne ApaNane keTalIka vakhata ema lAge ke khudA ke ghara aMdhera hai! paraMtu kharI hakIkata e che ke khudA ke ghara dera bhI nahi hai aura aMdhera bhI nahi hai. A vAtane yathArtha rIte samajavA mATe karmanA kAyadAno abhyAsa karavAnI jarUra che. 2. karmano aTala siddhAMta H duniyAmAM dareka DipArTamenTane calAvavAnA ane niyaMtraNamAM rAkhavAnA kAyadA ghaDAyelA hoya che. polIsa khAtA mATe polIsa menyuala hoya che. pI.Dabalyu.DI. khAtA mATe tenuM menyuala hoya che. nyAya mATe InDiyana pInala koDa hoya che. revanyu khAtA mATe laeNnDa revanyu koDa ane rUlsa hoya che. relave khAtAnA paNa kaDaka kAyadA ghaDelA hoya che. tevI ja rIte AkhI sRSTinA ane aneka brahmAMDonAM saMcAlana mATe paNa, nItiniyamo che ja. jema ke sUrya niyamita Uge ane Athame, pRthvI, tArA, nakSatro niyamita gati kare, varasAda comAsAmAM niyamita varase, jagatanI utpatti, sthiti ane laya vyavasthita rIte thAya vagere vizvanA saMcAlana mATe paNa ane te suvyavasthita cAle tene mATeno paNa kAyado che ane te "karma'no kAyado che.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta gosvAmI tulasIdAsajI rAmAyaNamAM lakhe che ke : karma pradhAna vizva kari rAkhA jo jasa karaI so tasa phala cAkhA A AkhuM vizva, karmanA kAyadAnA AdhAre barAbara vyavasthita rIte cAle. che ane temAM jarA paNa garabaDa nathI. A karmanA kAyadAnI eka khAsa khUbI che. duniyAnA tamAma kAyadAomAM koIno koI apavAda exception to the Rule Proviso vagere hoya che. paraMtu karmanA kAyadAmAM koI paNa ThekANe jarA paNa apavAda ke bAMdhachoDa nathI. khuda bhagavAna rAmanA bApa thatA hoya topaNa rAjA dazarathane karmanA niyama pramANe putranA virahathI mRtyune bheTavuM paDyuM. temAM khuda bhagavAna rAma paNa ema nA kahI zake ke rAjA dazaratha mArA bApa thatA hovAthI kAyadAmAM thoDI bAMdhachoDa karIne apavAdarUpe huM temane 14 varasanuM extension ApIza. nirguNa nirAkAra zuddha brahma paNa jyAre saguNa sAkAra banIne deha dhAraNa karIne pRthvI upara padhAre che, tyAre temane paNa A karmanA kAyadAnuM custa rIte pAlana karavuM paDe che. karmanA kAyadAmAM kyAMya dera paNa nathI ane aMdhera paNa nathI. jarA paNa bAMdhachoDa ke lAgavagazAhI nathI, koI apavAda nathI, e kAyadAnI khAsa khUbI che. have A karmanA kAyadAne ughADIne vAMcIe. 3. karma eTale zuM? sAdI saraLa bhASAmAM TUMkamAM karmanI vyAkhyA karIe to karma eTale kriyA. ApaNe je koI kAma (kriyA) karIe chIe te karma kahevAya. khAvuM-pIvuMnAhavuM-dhovuM-cAlavuM, UbhA rahevuM, nokarI karavI - dhaMdho karavo, vicAravuM - nA vicAravuM, vepAra karavo, UMghavuM-jAgavuM, jovuM - sAMbhaLavuM, suMghavuM - nA suMghavuM, sparza-asparza, bolavuM - zvAsocchavAsa levA-mUkavA, janmavuM, jIvavuM - maravuM ItyAdi tamAma zArIrika ane mAnasika kriyAne karma kahevAya che. A karmanA mukhyatve traNa bhAga che : (1) kriyamANa karma, (2) saMcita karma, (3) prArabdha karma 4. kriyamANa karma: mANasa savAre jAge ane UThe tyArathI rAtre sUI jAya tyAM sudhI je je karma kare te kriyamANa karma kahevAya. savArathI sAMja sudhI, somavArathI ravivAra sudhI, pahelI tArIkhathI chellI tArIkha sudhI, kArataka suda ekamathI Aso vadi amAsa sudhI, janme tyArathI mare tyAM sudhI, mANasa je je karma kare, te tamAma kriyamANa karma kahevAya. AvAM je je kriyamANa karma kare te avazya phaLa Ape pachI ja te
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta zAMta thAya. phaLa ApyA sivAya zAMta thAya nahi, kriyamANa karmane phaLa ApyuM ja chUTako. phaLa bhogavye ja chUTako. dAkhalA tarIke, tamane tarasa lAgI, tame pANI pIdhuM. pANI pIvAnuM karma karyuM - tarasa maTI gaI. karma phaLa ApIne zAnta thaI gayuM. tame khAdhuM, khAvAnuM karma karyuM, bhUkha maTI gaI - karma phaLa ApIne zAMta thaI gayuM. tame nAhyA - nAhavAnuM karma karyuM, zarIra zuddha thaI gayuM - karmanuM phaLa maLI gayuM, karma phaLa ApIne zAMta thaI gayuM - tame koIne gALa dIdhI - teNe tamane lApho mAryo, karmanuM phaLa maLI gayuM, karma phaLa ApIne zAMta thaI gayuM. AvI rIte tamAma kriyamANa karmane phaLa bAjhe ja ane phaLa bhogavAvIne ja zAMta thAya. 5. saMcita karma : - - paraMtu keTalAMka kriyamANa karma evAM hoya che ke te karma karatAMnI sAthe tAtkAlika phaLa ApatAM nathI. tenuM phaLa maLatAM vAra lAge che. ane karmanAM phaLane pAkatAM vAra lAge, tyAM sudhI te kyAM rahe che ane karma phaLa Ape nahi tyAM sudhI silakamAM jamA rahe, saMcita thAya che, tene saMcita karma kahevAya. dAkhalA tarIke tame Aje parIkSAnuM pepara lakhyuM. mahinA pachI tenuM pariNAma bahAra paDe, tame savAre reca lIdho - cAra kalAka pachI bapore tamane reca lAge. tame Aje koIne gALa dIdhI. dasa divasa pachI lAga joIne te tamane lApho mArI jAya. tame tamArI juvAnImAM tamArAM mAbApane duHkhI karyAM, - tamane tamAro dIkaro tamArI vRddhAvasthAmAM du:khI kare. tame A janmamAM saMgIta vidyAnI upAsanA mATe mahenata karI, AvatA janmamAM nAnapaNathI ja tame sAruM saMgIta gAI zako. ema keTalAMka kriyamANa karmo tAtkAlika phaLa nathI ApatAM, paraMtu kALe karIne pAke tyAre phaLa Ape, tyAM sudhI te saMcita karmamAM jamA paDyAM rahe. 9 bAjarI nevuM divase pAke, ghauM 120 divase pAke, AMbo pAMca varSe phaLa Ape, rAyaNa dasa varSe phaLa Ape. je jAtanAM, kriyamANa karmanAM bIja te prakAre tene phaLatAM ochIvattI vAra lAge. AvAM aneka saMcita karmo jIvanI pAchaLa paDyAM che. dAkhalA tarIke, Aje AkhA divasamAM dhAro ke tame 1000 kriyamANa karma karyAM, temAMthI 900 kriyamANa karmo evAM hoya ke je tAtkAlika phaLa ApIne tarata ja zAMta thaI jAya che. paraMtu 100 karmo evAM hoya che ke jene phaLatAM vAra lAge, te saMcita karmamAM jamA thAya. evI rIte Aje 100 karmo saMcita thayAM, AvatI kAle bIjAM 125 karma saMcitamAM jamA thAya, 52ma divase temAMthI 75 karma phaLe - vaparAya ane zAMta thAya. cothe divase vaLI bIjAM 80 karma saMcitamAM jamA thAya. e pramANe bharaDhoLa karatAM karatAM aThavADiyAnA aMte dhAro ke 300 saMcita karma thAya ane mahinAnI Akhare 1100 karma saMcita thAya ane varSanI Akhare 14000 karma saMcitamAM jamA thAya ane jIvananA aMte dhAro ke ATha
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. karmano siddhAMta lAkha karma saMcita thAya. bIjA janmamAM, pAchAM bIjo sAta lAkha karma saMcita thAya. te pramANe anAdikALathI aneka janmanAM asaMkhya saMcita karmanA DhagalA, asaMkhya karoDo himAlaya parvata bharAya teTalAM saMcita karmonA DhagalA, jIvanI pAchaLa jamA thayelA paDelA che. A tamAma saMcita karmo A janma, agara to have pachInA anaMtakALa sudhInA aneka janmomAM, game tyAre pAke ane tame te karmone bhogavo, tyAra pachI ja te zAMta thAya, na bhogavo tyAM sudhI zAMta thAya nahi. jIva je sAvadhAnIthI gaMbhIratApUrvaka AnI kalpanA kare to dhrujI UThe, paraMtu avidyAthI gherAyelo jIva AnI kadApi kalpanA karato ja nathI. rAjA dazarathe zravaNano vadha karyo tyAre tenA virahathI maratAM maratAM tenAM mAbApe rAjA dazarathane zApa dIdho ke tAruM mRtyu paNa tArA putranA virahathI thaze ! kAraNa ke te vakhate rAjAne to eka paNa putra nahoto. eTale A kriyamANa karNa phaLa ApIne zAMta thaI zakayuM nahi. paraMtu te saMcita karmamAM jamA thayuM. kALe karIne rAjAne ekane badale cAra putra thayA; te moTA thayA, paraNAvyA ane jyAre rAmanA rAjyAbhiSekano divasa Avyo te vakhate, peluM saMcita karma phaLa ApavA tatpara thayuM ane AvA zubha divase paNa dazaratha rAjAne mRtyunuM phaLa prApta karAvIne ja zAMta thayuM. temAM ghaDIbharano paNa vilaMba calAvI levAyo nahi. khuda bhagavAna rAma paNa temanA potAnA pitAne ochAmAM ochAM 14 varasa pUratuM paNa jIvatadAna ApI zakyA nahi. (Extension ApyuM nahi.) temanI paNa lAgavaga ke zehazarama kALanI AgaLa nabhI zakI nahi. je zuddha caitanya parAtpara brahma pote saguNa sAkAra svarUpa dhAraNa karIne pRthvI upara padhAryA te rAma, jemanAM caraNanI rajanA sparza mAtrathI je zalyAne ahalyA banAvI zake, - jenI caraNarajanA sparza mAtrathI paththarane jIvatadAna maLI zake, te parAtpara brahma bhagavAna zrIrAma je potAnA pitAnuM AyuSya mAtra cauda varasa mATe ja laMbAvI Ape - Extension Ape to temAM koNa vAMdho levAnuM hatuM? ane zuM vAMdho paDI javAno hato ? paNa nA, karmanA kAyadAnuM custa pAlana karavAmAM koI lAgavagazAhI cAle ja nahi. eTale khudA ke ghara aMdhera nahi hai. eTaluM ja nahi paNa dera bhI nahi hai. tevo karmano jaDabesalAka kAyado che. rAjA dhRtarASTranA 100 putro ekasAmaTA marI gayA tyAre rAjAe bhagavAna zrIkRSNane pUchyuM: mArA jIvanamAM meM koI evuM pApa nathI karyuM ke jenA phaLasvarUpe mArA ekasAmaTA 100 putro marI jAya. tyAre bhagavAna zrIkRSNa tene pAchalA janmo joI javA mATe dRSTi ApI tyAre teNe joyuM ke Azare 50 janma pahelAM te eka pAradhI hato ane vRkSa upara beThelAM pakSIone pakaDavA teNe saLagatI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 11 jALa eka vRkSa upara nAkhI. temAMthI bacavA keTalAMka pakSIo UDI gayAM. paraMtu te saLagatI jALanI garamIthI teo AMdhaLAM thaI gayAM ane bAkInAM 100 nAnAM pakSIo baLIne khAkha thaI gayAM. A kriyamANa karma 50 janma sudhI saMcita karmamAM pAkyA vagara paDI rahyuM ane jyAre rAjAnAM bIjAM saghaLAM puNyanA pariNAme tene A janmamAM 100 putra prApta thayA tyAre te saMcita karma phaLa ApavA tatpara thayuM. tethI tene A jIvanamAM aMdhApo Avyo ane tenA 100 putro paNa maryA. 50 janma pachI paNa tenA kriyamANa karme teno chAla choDyo nahi. 100 putro prApta thAya teTaluM puNya pedA thAya tyAM sudhI te karma rAha joIne besI rahyuM. saMcita karmamAM jamA paDI rahyuM ane barAbara lAga Avyo te vakhate tatkAla jarA paNa vilaMba vagara phaLa ApIne zAMta thayuM. khudA ke ghara aMdhera nahi hai aura dera bhI nahi hai. koI eka mANasanI pAsethI tame pAMcaso rUpiyA mAMgatA ho, te tamane nA Ape to tame dIvAnI korTamAM dAvo karo. korTa tenI sAme rUpiyA 500 vasUla karavAnuM hukamanAmuM karI Ape ane belipha vaoNraMTa bajAvavA jAya, tema chatAM karajadAra pAse bilakula paisA hoya ja nahi, to belipha hukamanAmAnuM voraMTa bajAvIne vasUlAta zAmAMthI karI zake ? thoDAM varSa pachI pelo karajadAra kAMIka bIjA dhaMdhA karIne hajAreka rUpiyA kamAI le ke turata belIpha hukamanAmAnuM vaoNTa bajAvIne tenI pAsethI pAMcaso rUpiyA vasUla karI ja le, choDe nahi. basa, e ja rIte kriyamANa kamanuM phaLa kadAca tAtkAlika na apAvI zakAya to tevAM karma saMcita karmamAM jamA paDI rahe ane bhaviSyamAM jyAre barAbara lAga Ave te vakhate te pAke ane phaLa apAvIne ja zAMta thAya. A pramANe kriyamANa karma je phaLa ApIne zAMta thayA nathI te saMcita karma kahevAya. 6. prArabdha karma : saMcita karma pAkIne phaLa ApavAne taiyAra thAya tene "prArabdha karma kahevAya. anAdikALathI janmajanmAMtaranAM saMcita karmonA asaMkhya karoDo himAlayo bharAya teTalA DhagalA jIvanI pAchaLa jamA thayelA paDyA che. temAMthI je saMcita karmo pAkIne phaLa ApavA taiyAra thAya tevAM prArabdha-karmone bhogavavAne anurUpa zarIra jIvane prApta thAya ane te zarIrakALa daramiyAna te pramANe prArabdha karma bhogavyA pachI ja deha paDe. prArabdhakarmane bhogavavAne anurUpa deha-Arogya, strI-putrAdika, sukha-duHkha vagere te jIvanakALa daramiyAna jIvane AvI maLe ane te prArabdhakarma pUrepUrAM bhogavyA sivAya dehano chuTakAro thAya nahi. ghaDapaNamAM lakavo thAya ane dasa varasa sudhI khATalAmAM paDyAM paDyAM gaMdhAya
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ane he bhagavAna ! have mAro kyAre chuTakAro thaze, mAruM pAniyuM kyAre nIkaLaze ema anekavAra bakavATa karyA kare to paNa jyAM sudhI pUrepUrAM prArabdha karma bhogavI rahe nahi, tyAM sudhI te deha chUTe nahi ane prArabdha karma bhogavIne samApta thayA pachI chokaro moDhAmAM pANI reDe to nAke thaIne nIkaLI jAya, paraMtu eka TIpuM pANI pAvA ke eka paNa vadhArAno zvAsa levA paNa jIva Ubho nA rahe. deha turata ja chUTI jAya ane pachI je bIjAM saMcita karmo pAkIne phaLa ApavA taiyAra thayAM hoya te prArabdha karmanAM phaLa bhogavavAne anukULa evo bIjo deha jIva dhAraNa kare ane tene anurUpa mAtA-pitA, strI, putrAdi tene maLe ane te jIvanakALa daramiyAna te jIvanamAM bhogavavAnAM tamAma prArabdha karmo bhogavIne chUTe. ema jIva vAraMvAra janmamaraNanA cakkaramAM bhamyA kare che. Ama anAdikALathI aneka janmajanmAMtaranAM jamA thayelAM saMcitakarmo pAkIne phaLa ApavA prArabdharUpa taiyAra thatAM jAya, tema te anaMtakALa sudhI judA judA deha dhAraNa karato ja rahe ane jyAM sudhI deha dhAraNa karavA paDe, tyAM sudhI teno mokSa thayelo nA gaNAya. e hisAbe zrI zaMkarAcArya kahe che tema - punarapi jananuM punarapi mara, punarapi jananI jaThare zayanaM . Iha saMsAre khalu dustAre, kRpayApAre pAhi murAre | aneka yoniomAM jIva bhaTakyA ja kare - bhaTakyA ja kare. navAM kriyamANa karmo karyA ja kare. temAMthI aneka saMcitakarmo jamA thayA ja kare. te kALe karIne pAkIne phaLa ApavA taiyAra thaIne prArabdharUpe jIvanI sAme AvIne UbhAM ja rahe ane anaMtakALa sudhI jIvano mokSa thavA de ja nahi eTale saMsAra-sAgara duttara gaNAyo che. 7. karelAM karmo bhogavavAM ja paDeH karma karyuM ke tenuM phaLa coMTyuM ja samajI lo. pachI tame phala bhogavavAmAMthI chaTakI zako ja nahi. chaTakavA game teTalA udhAmA karo to paNa phaLa bhogavyA sivAya kama zAMta thAya nahi. tamArI pAchaLa pAchaLa phaLa bhamyA kare, bhogavIne ja chuTakAro kare. kadAca tame buddhizALI ho ane A duniyAnI korTamAMthI sArA vakIla rokIne chaTako paNa upalI suprimakorTa - kudaratanI korTa tamane jhAlI paDe, choDe nahi. tyAM koI vakIlanI dalIla ke siphAriza nA cAle. ghaNAM varSa pahelAMnI vAta che. amadAvAdamAM eka prakhara vidvAna sezansa jaja hatA. jAte nAgara brAhmaNa ane custa vedAntI. karmanA kAyadAnA aThaMga abhyAsI. sAbaramatI nadI pAse rahetA hatA. eka savAre paroDhiye maLasakAmAM thoDA aMdhArAmAM nadInA vAMghAmAM kudaratI hAjate javA beThelA. tyAM najadIkamAMthI eka mANasa doDato hato. tenI pIThamAM
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta pAchaLathI AvatA mANase khaMjarano ghA karyo eTale AgaLano mANasa DhaLI paDyo ane tatkALa mRtyu pAmyo. A dRzya jaje najaronajara pratyakSa joyuM. khUnI bhAgI gayo, tene paNa sezansa jaje barAbara oLakhI lIdho. sezansa jaja ghera AvyA. paNa A banAvanI koIne kazI vAta karI nahi. kAraNa ke A khUnano kesa chevaTe to temanI korTamAM ja AvavAno hato. pachI polIsa inkvAyarI zarU thaI. cha mahinAmAM saMpUrNa inkvAyarI pUrI thaI. khUnano kesa dAkhala karyo. sezansa jaje joyuM to kharekharo khUnI temaNe te divase pratyakSa joyo hato tene badale koI bIjA ja bhaLatA mANasane polIse tahomatadAra tarIke rajU karelo. pachI kesa cAlyo, jaDabesalAka purAvA paDyA ane banAvaTI tahomatadAra kharekhara khUnI sAbita thayo. sezansa jaja cokkasa jANatA hatA ke A banAvaTI tahomatadAra kharekhara khUnI nathI paNa purAvAnA kAyadA mujaba nyAyAdhIze purAvAnA AdhAre jajamenTa ApavuM paDe. temAM nyAyAdhIzano potAno anubhava kAma lAge nahi. eTale banAvaTI tahomatadArane sajjaDa purAvAnA AdhAre khUnI TharAvIne phAMsInI sajA pharamAvavAnI sezansa jajane pharaja paDe tema hatuM. paraMtu A sezansa jaja prakhara vedAntI ane IzvaranA karmanA kAyadAnA pAkA abhyAsI hatA. temane lAgyuM ke kharo khUnI chaTakI jAya che ane nirdoSa banAvaTI tahomatadAra mAryo jaze. eTale korTamAM khUnanI sajAno hukama pharamAvatAM pahelAM sezansa je pelA banAvaTI tahomatadArane potAnI cembaramAM bolAvyo. 13 banAvaTI tahomatadAra raDI paDyo ane kahyuM ke, huM taddana nirdoSa chuM, meM khUna karyuM nathI ane huM khoTo mAryo jAuM chuM. kAraNa ke polIsane sAco khUnI jaDyo nahi, tethI mane pahelAMnA mArA khAnagI ahevAlonA AdhAre polIse mane pakaDIne mArI viruddha sajjaDa purAvo Ubho karI dIdho che ane korTanI dRSTie kAyadA mujaba huM khUnI puravAra thayo chuM. sezansa jaje kahyuM ke A hakIkata huM barAbara jANuM chuM. sAco khUnI meM najaronajara joyo che. tene huM oLakhuM chuM, ane tuM nirdoSa chuM te paNa huM barAbara jANuM chuM. paraMtu mArA jajamenTamAM huM A vAta kAyadesara lAvI zakato nathI. kAyado purAvAnA AdhAre cAle che. ane purAvo saMpUrNa rIte tArI viruddha paDelo hovAthI huM tane kAyadesarano khUnI TharAvIne phAMsInI sajA karIza. paraMtu Izvare banAvela karmanA kAyadAmAM kyAMka gaphalata to nathI thaIne tenI khAtarI karavA huM tane khAnagImAM eka savAla pUchuM teno tuM mane bilakula sAco javAba Apaje. have maratI vakhate jarA paNa jUThuM bolIza nahi. mAro savAla e che ke bhUtakALamAM teM koI vakhata koInuM paNa khUna kareluM kharuM ? banAvaTI tahomatadAre gaLagaLA sAde Izvara mAthe rAkhIne sAcesAcuM kahI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta dIdhuM ke meM bhUtakALamAM be khUna karelAM ane tenA kesa cAlelA. paraMtu te vakhate meM hoziyAra vakIlo rokelA ane khUba paisA polIsakhAtAmAM verelA tethI huM baMne kesomAM taddana nirdoSa chUTI gayelo, paraMtu A kesamAM huM kharekhara nirdoSa hovA chatAM mAryo jAuM chuM. sezansa jajane geDa besI gaI ke IzvaranA karmanA kAyadAmAM kayAMya gaphalata nathI. pahelAM be khUna vakhate tahomatadAranuM puNya tapatuM haze, tethI tenAM kriyamANa karmone phaLa ApavAmAM vAra lAgI ane te karma saMcitamAM jamA rahyuM ane have jyAre tenuM puNya paravArI rahyuM tyAre pAchalAM be khUnanA phaLasvarUpe te saMcita karma pAkyAM ane A kesamAM nirdoSa hovA chatAM akkara-cakkaramAM jhaDapAI gayo ane saMcita karmo pADIne prArabdharUpe tenI sAme UbhAM rahyAM ke ene phAMsIne mAMcaDe laTakAvI dIdho. karmanA kAyadAmAM vakIla jajanI hoziyArI ke siphArasa cAle nahi, kadAca puNya tapatuM hoya agara kriyamANa karma pAkatAM vAra lAge te daramiyAna jagatanI daSTie gunA karavA chatAM phAvI jato lAge, paNa saMcita karmo lAga Ave pAkIne prArabdha thaIne sAmAM Ave ja ane phaLa apAvIne ja zAMta thAya. mATe karma karatAM pahelAM hajAra vakhata vicAra karavo joIe. karma thaI gayA pachI tenA phaLamAMthI chaTakavA khoTAM phAMphAM mAravAM nahi. paraMtu jyAre te karma pAkIne prArabdha thaIne sAmuM Ave tyAre tene sAmI chAtIe saharSa jhIlI levuM ane bhogavI levuM. nahi to hasate hasate karelAM pApa rote rote paNa bhogavavAM paDaze ja. rAjA parIkSita mahAjJAnI, vidvAna ane saMskArI hato. paraMtu tenAthI eka mahAna pApa thaI gayuM. krodhanA AvezamAM eka niraparAdhI RSinA gaLAmAM eNe marelo sApa paherAvI dIdho. rAja ghera AvIne zAMta thatAM ja tene tenA duSkRtyano khyAla AvI gayo ane te pokArI UThyo : aho mayA nicamanAryavat kRtam nirAgasi brahmaNi gUDhatejasi | arere ! mArAthI bhayaMkara nIca karma thaI gayuM. A kriyamANa karmanA phaLasvarUpe takSaka nAganA karaDavAthI maraNa pAmavAnuM tenuM prArabdha nirmANa thayuM. paraMtu A phaLa bhogavavAmAMthI chaTakavA teNe lAgavaga lagADavAno agara to potAnI sattAno upayoga karavAno jarA paNa prayAsa na karyo. teNe bhagavAnane evI prArthanA na karI ke he bhagavAna zrIkRSNa ! mAro dAdo arjuna ane tamo banne mAmA-phoInA dIkarA bhAI thatA hatA. vaLI tamo baMne sALA-banevI thatA hatA, te hisAbe tamo mArA ghaNA najIkanA sagA thAo cho. vaLI mAro dAdo
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta arjuna tamAro paramapriya bhakta hato ane temano ratha paNa tame hAMkelo ane khuda mArI paNa tamoe garbhavAsamAM rakSA karelI, mATe Apa sarvazaktimAna hovAthI ApanI lAgavagathI mane mArA gunAnI zikSA na maLe tevuM karo. jIvanamAM A mAro pahelo ja guno che ane bhaviSyamAM pharIthI Avo guno huM kadI nahi karuM tenuM sogaMdanAmuM karuM chuM. mATe ATalo vakhata mane jato karo to huM Apa kahezo teTalo aDhaLaka kharco karIne Apa khuza thAo teTalo dharmAdo karIza. bhagavAna pAse lAgavagazAhI ke lAMcaruzavatakhorI karmanA kAyadAnA amalamAM nA cAle. parIkSita moTo rAjA hato ane tenA rAjyanI suprimakorTa paNa tene sajA pharamAvI zake tema nahotI, chatAM parIkSite pote potAnI sAme tahomatanAmuM pokAryuM ane sakhata zikSAnI mAMgaNI karI. (tamo nasIbadAra ho ane bApadAdAe gharamAM zrImad bhAgavatanuM pustaka vasAvyuM hoya ane chAjalImAM paDyuM paDyuM dhULa khAtuM hoya to te pustaka chAjalIthI utArIne dhULa khaMkherI nAkhI ughADIne vAMcajo ke parIkSita khuda potAnI sAme tahomatanAmuM pharamAvIne zuM zikSAnI mAMgaNI kare che.) maharSi vyAsa parIkSitanA bolelA zabdo nIce pramANe lakhe che : aho mayA nIcamanAryavatuM kRtam nirAgasi brahmaNi gUDhatejasi | arere meM eka niraparAdhI brAhmaNa sAthe ghaNuM ja nIca adhama kRtya karyuM, ane mArAM karelAM kriyamANa karmonAM pariNAme mArA pApanA nAza mATe tAkIde mane sakhata zikSA thAo. jethI karIne bhaviSyamAM huM agara mAro dAkhalo laIne bIjo koI rAja, Avo nIca dhaMdho kare nahi. dhruvaM tato me mRtadevahelanAtu, duratyaya vyasana nAtidIrthAt tadastu kAma vadhaniSkiAyame, yathA na karyA pUrevamaddhA che adheva rAjya balamRddhakoza, prakopitabrahmakulAnalo me dahatu abhadrasya punarnameDabhUta, pApIyasI dhIH dvijadevagobhyaH | ane mane zikSA tarIke brAhmaNa RSinA krodhAgnimAM mAruM AkhuM rAjya, baLa, samRddhi, kozabhaMDAro vagere tAtkAlika baLIne khAkha thaI jAo ke jethI karIne brAhmaNo, devo, gAyo vagere pratye AvI buddhi mane nA sUjhe. parIkSite potAnA kriyamANa karmanuM phaLa-prArabdha sAmI chAtIe bhogavI lIdhuM ane mokSa pAmyo. teNe karmanA phaLamAMthI chaTakavA lAgavagazAhIno upayoga nA karyo, upayoga karyo hota to paNa karma phaLa ApyA sivAya choDatA nahi. 8. dharamIne ghera dhADa, adharmIne ghera vivAha : karmano aTala siddhAMta che ke jevuM vAvo tevuM laNo, jevuM karo tevuM pAmo, jevI karaNI tevI pAra UtaraNI - "jo jasa karaI so tasaphala cAkhA." paraMtu
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ApaNAM badhAMno pratyakSa anubhava evo che, ane ApaNe najaronajara evuM joIe chIe ke je mANasa nyAya, nIti ane dharmathI cAle che te A jagatamAM duHkhI thato ja dekhAya che. adharma, anIti kare che, kALAMbajAra-lAMcaruzavata kare che tene ghera baMgalA, moTara vagere sukhasamRddhi hoya che. AvuM joIe chIe tyAre Izvara uparathI ApaNI zraddhA DagI jAya che ane karmanA kAyadAmAM kAMIka garabaDa hoya tevuM lAge che, ane tethI sukha meLavavAnI AzAmAM, ApaNe paNa anIti-adharmathI paisA prApta karavA prerAIe chIe. A eka bhayaMkara gerasamaja che. puNyanuM phaLa haMmezAM sukha ja hoya ane pApanuM phaLa haMmezAM duHkha ja hoya che. tema chatAM je mANasa pApa karato hovA chatAM sukha bhogavato dekhAya to te sukha tenAM hAlanAM pApakarmonuM phaLa nathI. paraMtu teNe pUrve karelAM puNya karmo je saMcitamAM jamA paDyAM hatAM te pAkIne prArabdharUpe tene sukha ApatAM hoya che ane hAlanAM pApakarmone tyAM sudhI phalita thavAmAM vilaMba karavo paDe che. paraMtu jyAre tenAM pUrvenAM puNyakarmonuM baneluM prArabdha vaparAI jaze ke tarata ja tenAM pApakarmonuM pAkeluM phaLa duHkha) prArabdharUpe sAmuM AvIne tenuM duHkha bhogavAvaze. jyAM sudhI pUrve kareluM puNya tape che, tyAM sudhI keTalIka vakhata hAlamAM karAtAM pApakarmo humalo karatAM nathI. kabIrA terA pucakA, jaba taka hai bhaMDAra, taba taka avaguNa mApha hai, karo gunAha hajAra. paraMtu, puNya pUrvenuM khAtAM hamaNAM sUjhe che tophAna, paNa e kharca khUTe ke AgaLa vasamuM che medAna. jIvaDA mAna mAna re mAna, hajIe kema nA Ave sAna. jyAre hAlamAM nyAyanItithI cAlanAro mANasa kadAca duHkhI thato dekhAto haze. paraMtu tenuM hAlanuM duHkha teNe pUrve karelAM pApakarmo saMcita karmomAM jamA thayelAM te pAkIne prArabdharUpe sAme AvIne UbhelAM che tethI te duHkhI che. hAlamAM nyAyanItithI karelAM karmo kALe karIne pAkaze tyAre te sukhanA svarUpamAM prArabdharUpe AvIne tene jarUra maLaze ja. eTale teNe karmanA kAyadAmAMthI zraddhA DagAvIne nyAyanIti choDIne adharmanuM AcaraNa na ja karavuM. gAmaDAMmAM anAja bharavAnI moTI moTI koThIo hoya che. temAM uparathI anAja nAkhavAmAM Ave che ane koThInI nIce eka bAkoruM hoya che temAMthI joItuM anAja kADhavAmAM Ave che. tamArI koThImAM ghauM bharelA che ane mArI koThImAM kodarA bharelA che. have hAlamAM tamo tamArI koThImAM uparathI kodarA nAMkhatA ho to paNa koThInA nIcenA bAkorAmAMthI ghauM ja nIkaLe ane huM hAlamAM mArI koThImAM uparathI ghauM nAMkhato houM to paNa jyAM sudhI mArI koThInA kodarA
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta pUrepUrA khalAsa nA thAya tyAM sudhI te koThInA nIcenA bAkorAmAMthI kodarA ja nIkaLe. paraMtu mAre akaLAvAnI jarUra nathI. jyAre tamArI koThImAM ghauM pUrA thaI jaze eTale pachI tamAre kodarA khAvAno vakhata AvavAno ja che, te cokkasa che. ane mArI koThInA pahelA saMcita thayelA kodarA khalAsa thaI jaze, eTale meM hAlamAM nAMkhelA ghauM AvavAnI zarUAta thaze ja. pachIthI tame jyAre kodarA khAtA hazo tyAre huM ghauM khAto hoIza. paraMtu te mATe mAre thoDI dhIraja ane Izvara upara zraddhA ane karmanA kAyadAmAM vizvAsa rAkhavo joIe. * baeNnkanA menejara mAro nikaTano sago thAya che ane tenI sAthe mAre ghaNo ja mITho saMbaMdha che chatAM huM mAtra pAMca ja rUpiyAno ceka baeNnkamAM mokaluM to te svIkArato nathI. jyAre tamAre te baeNnkanA menejara sAthe sakhata duzmanAvaTa hovA chatAM paNa tamAro hajAro rUpiyAno ceka paNa te svIkAre che, kAraNa ke mArI pAse benkanA ekAunTamAM saMcita-belensa ja nathI jyAre tamArI moTI rakama saMcita belensamAM jamA paDelI che. tethI mAre baeNnkanA menejara para khoTuM na lagADAya. paraMtu mAre keDa bAMdhIne mArAM puNyakarmo saMcitamAM jamA karAvavA satata prayatna karavo joIe. 9. karma phaLa ApIne ja zAMta thAyaH dhAro ke eka mANase pApakarma karyuM. enA phaLasvarUpe tenuM eka divasa bhUkhyA TicAvAnuM prArabdha nirmANa thayuM. A prArabdha tene koI paNa saMjogomAM choDe nahi. prArabdha bhogavyA sivAya kriyamANa karma zAMta thAya ja nahi. have jo te sattvaguNI hoya to te ekAdazInuM vrata kare, Akho divasa nArAyaNanuM smaraNa kare, ane upavAsa kare ane te pramANe te prArabdha bhogavI le. jo te mANasa rajoguNI hoya to eka divasa tenI bairI-chokarAM badhAM mAMdAM paDe, temane davAkhAne laI jAya. bAra vAgyA sudhI davAkhAnAmAM bharAI paDe. pachI bhUkhyo-tarasyo moDo moDo oNphisamAM nokarIe doDI jAya, rAtre moDo ghera Ave to bairI-chokarAM vadhAre bImAra dekhe. temanI sevA karatAM karatAM bhUkhyo rAtre sUI jAya ane te eka divasa bhUkhe TicAvAnuM prArabdha bhogavI le. jo te mANasa tamoguNI jIva hoya to te bapore jamavA besatAM ja rasoI kharAba thaI che tema kahIne thALI pachADIne bairI sAthe jhaghaDo kare, mArajhUDa karIne bhUkhyo-tarasyo oNphise nokarIe jAya, tyAM paNa badhAM sAthe jhaghaDe. rAtre pharI pAcho ghera AvI bairI-chokarAMne mArajhUDa karIne bhUkhyA sUI rahevAnuM kare ane te eka divasa bhUkhyA TicAvAnuM prArabdha bhogavI le. sattvaguNI jIva vrata-upavAsa karIne eka divasa bhUkhyA rahevAnuM prArabdha bhogavI le ane sAthe sAthe puNya prApta karI le, jenAthI tenuM navuM kriyamANa baMdhAya.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta rajoguNI jIva bairI-chokarAMnI sevA-ciMtAmAM eka divasa bhUkhyo rahI prArabdha bhogavI le. te na to navuM puNya pedA kare, na to navuM pApa prApta kare. tamoguNI jIva kleza, kaMkAsa, kakaLATa dvArA eka divasa bhUkhyo TicAya ane te rIte prArabdha bhogavI letAM thoDuM navuM pApa paNa pedA kare jethI karIne tenuM eka navuM kriyamANa karma bane, te pharIthI pAkIne prArabdha banIne sAme Ave. kriyamANa karma pAkIne phaLasvarUpe prArabdha thaIne sAmuM Ave te bhogavavuM ja paDe. paraMtu sattvaguNI jIva, rajoguNI jIva ane tamoguNI jIva, traNeyanI prArabdha bhogavavAnI rIta upara jaNAvyA pramANe alaga alaga hoya che. dhAro ke meM eka pavitra kriyamANa karma karyuM. tenA phaLa svarUpe pAkane pAMcaso rUpiyA maLavAnuM mAruM prArabdha nirmANa thayuM. A prArabdha huM jyAM sudhI bhogavuM nahi tyAM sudhI A pAMcaso rUpiyA mArI pAchaLa pAchaLa bhamyA ja kare. mane pAMcaso rUpiyA maLe tyAre ja te prArabdha phaLa bhogavAvIne zAMta thAya. eka divasa rAtre bAra vAgye eka mANasa mAre ghera AvIne mArA rUmanI sAMkaLa khakhaDAvIne mane uThADe ane mane kahe ke A pAMcaso rUpiyA (lAMcanA) lo ane mArA bApanI jamInamAMthI mArA bhAIno hakka DubADIne e badhI jamIna mArA khAte dAkhala karI do. jo huM tamoguNI jIva houM to A pAMcaso rUpiyA laI tenI gerakAyadesaranI mAgaNI pramANe tene lAbha karI ApuM. e pramANe mAruM prArabdha pAMcaso rUpiyA meLavavAnuM meM bhogavI lIdhuM ane mAruM paheluM kriyamANa karma prArabdha banIne phaLa ApIne zAMta thaI gayuM. paraMtu sAthe sAthe meM eka navuM pApakarma pedA karyuM, je karma pAkIne prArabdharUpe eka divasa mArA sAme avazya Avaze ja ane mAre te bhogavavuM ja paDaze. have jo huM tamoguNI jIva na houM to huM pAMcaso rUpiyA lAMcanA levAnI spaSTa nA pADuM. to paNa A pAMcaso rUpiyA koI paNa prakAre mane apAvyA sivAya mAruM kriyamANa karma prArabdharUpe mane phaLa ApyA sivAya zAMta thAya ja nahi. A pAMcaso rUpiyA mArI pAchaLa pAchaLa bhamyA ja kare. eka divasa garajavALo mANasa mArI pAse Ave ane mAre makAna meM 3000 rUpiyAmAM vecavAnuM nakkI karyuM che tenA rUpiyA 3,500 mane ApIne sodo kare che. A rIte huM rajoguNI jIva houM to mane pAMcaso rUpiyA apAvIne mAruM kriyamANa karma prArabdharUpe mane phaLa bhogavAvIne zAMta thAya. paraMtu jo huM rajoguNI jIva nA houM to huM vacanathI baMdhAyA pramANe 3000 rUpiyAthI vadhu rakama levAno InkAra karuM ane te pramANe pAMcaso rUpiyA vadhArAnA levAnI nA pADuM. te vakhate mAruM prArabdha pAchuM ThelAya to paNa A pAMcaso rUpiyA mane prApta na thAya tyAM sudhI mAruM kriyamANa karma mAro chAla choDe nahi.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta huM esa.TI. basanA kaMDakTara chuM. eka pesenjara tenI eka lAkha rUpiyAnI thelI mArI basamAM bhUlI gayo. te thelI laIne huM tene ghera ApavA gayo. tenA badalAmAM ghaNA prema ane AgrahapUrvaka teNe mane pAMcaso rUpiyA inAma tarIke ApyA ane sattvaguNI jIva hovAthI ApelA paisAno meM svIkAra karyo, ane te rIte mAruM pAMcaso rUpiyA meLavavAnuM prArabdha bhogavI lIdhuM. sAthe sAthe meM thoDuM puNya paNa pedA karI lIdhuM. A pramANe game te rIte pAMcaso rUpiyA apAvyA pachI ja mAruM pahelAMnuM kriyamANa karma prArabdha rUpe phaLa ApIne zAMta thayuM. je huM tamoguNI jIva houM to lAMca laIne mAruM prArabdha bhogavuM. jo huM rajoguNI jIvA houM to sodAbAjI karIne prArabdha bhogavuM ane jo huM sattvaguNI houM to koInI AMtaraDI ThArIne prArabdha bhogavuM. upara pramANe sattvaguNI, rajoguNI, tamoguNI jIvanI prArabdha bhogavavAnI rIta judI judI hoya che, paraMtu te traNeya prakAranA jIvone prArabdha to bhogavavuM ja paDe, ane to ja karma zAMta thAya. 10. kriyamANa karma karavAnI paddhati : sattvaguNI, rajoguNI ane tamoguNI traNa prakAranA jIvonI kriyamANa karma karavAnI paddhati paNa alaga alaga hoya che. karmanuM phaLa to traNeya prakAranA jIvone cokkasa maLavAnuM. paraMtu - sattvaguNI jIva kahe che - huM karma karIza, phaLa maLe yA na maLe, rajoguNI jIva kahe che - huM karma karIza paraMtu phaLa nahi choDuM, tamoguNI jIva kahe che - phaLa nahi maLe tyAM sudhI karma nahi karuM. eka mANasano dIkaro ociMto rAtre bAra vAgye bImAra paDI gayo. te mANasa madharAtre DaoNkTarane vijhiTe bolAvavA gayo. DaoNkTara sattvaguNI hato. teNe bharaUMghamAMthI UThIne jANyuM ke te mANasano chokaro sakhata bImAra che. turata ja davA. ijekazanonI baeNga laIne vijhiTe javA taiyAra thaI gayo. pelA mANase DaoNkTarane vijhiTa phI saMbaMdhI pUchyuM. paraMtu sattvaguNI DaoNkTare kahyuM ke vijhiTa phInI vAta pachI. pahelAM tamArA dIkarAnuM darda mane maTADavA do. vijhiTa phI to tene maLavAnI ja che paraMtu sattvaguNI jIva kahe che - huM darda maTADIza, vijhiTa phI maLe yA nA maLe. A DaoNkTara rajoguNI hoya to ema kahe ke huM darda maTADIza paraMtu mArI vijhiTa phI dasa rUpiyA ApavI paDaze. A DaoNkTara tamoguNI hoya to ema kahe ke pahelAM daza rUpiyA vijhiTa phInA dharI do, pachI huM vijhiTe AvuM. traNeyane vijhiTa phI to maLaze ja. paraMtu traNeyanI kriyamANa karma karavAnI paddhatimAM pharaka paDe. eTale pelo mANasa rAjI thaI sattvaguNI DaoNkTarane daza
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 karmano siddhAMta rUpiyA Ape. rajoguNI DaoNkTara sAthe ... crIne dasa rUpiyA Ape ane tamoguNI DaoNkTarane jIva kacavAvIne daza rUpiyA Ape. sattvaguNI, rajoguNI ane tamoguNI mAla kharIdavA jAo. temAM paNa AvuM ja bane. tame ghI kharIdavA jAo to ghIno (sattvaguNI padArthano) vepArI kahe ke bhAI, ghI barAbara cAkhI juo, sUMghI juo, pasaMda paDe to lo ane ghI laIne ghera gayA pachI thoDuM vAparyA pachI paNa pasaMda nA paDe to vadheluM ghI pAchuM ApI jajo ane paisA laI jaje. rajoguNI cIja kharIdavA jAva-reDiyo, kokarI, TyUbalAiTa, ilekTrikano sAmAna vagere rajoguNI bhautika sukhanAM sAdhano kharIdo to vepArI tenA bilamAM chApIne ja Ape ke mAla eka vakhata laIne dukAnanAM pagathiyAM UtarIne ghera gayA pachI mAlamAM kAMI bhAMgaphoDa agara kharAba nIkaLaze to mAla pAcho levAmAM Avaze nahi ane paisA paNa pAchA maLaze nahi. tamoguNI cIja levA jAo to tenA vepArI pahelAM paisA lIdhA sivAya mAla batAve ja nahi. sinemAvALo ema kahe ke TikiTabArIethI rokaDA paisA ApIne TikiTo lo. pachI sinemAmAM beThA pachI tamone pasaMda paDe to juo nahi to cAlatI pakaDo. paisA to pahelAM ja paDAvI le. vaidya, vezyA ane vakIla pahelAM paisA hAthamAM nA Ave tyAM sudhI tamArI sAthe vAta ja nA kare. pahelo paisA dharI do pachI ja tamArA sAmuM jue. 11. prArabdhamAM hoya teTaluM ja maLe je kriyamANa karma jeTalAM karo ane jevI rIte karo teTaluM ja ane tevI rItanuM prArabdha nirmANa thAya ane teTaluM ja prArabdha phaLa maLe, tethI jarA paNa ochuM ke vadhu maLe nahi. janma letI vakhate jeTaluM saMcita karma pAkIne phaLa ApavA prArabdha banyuM hoya teTaluM ja prArabdha karma bhogavavAne anurUpa deha maLe ane mAtA-pitA, strI-putrAdika paNa teTaluM ja prArabdha bhogavavAne anurUpa prApta thAya. tamArA prArabdha pramANenA ja mAtA-pitAnI kUkhe tamAro janma thAya ane tamArA prArabdhane anurUpa ja sagavaDo tamane te mAtA-pitAnA gharamAM prApta thAya. kayAM mAtA-pitAne tyAM janma levo che tenI pasaMdagI ApaNe pote karavAnI hotI nathI. ApaNe to biralA zeThane tyAM ja janma levAnuM pasaMda karIe ke jyAM janma letAMnI sAthe ja paccIsa baMgalA ane pAMca-paccIsa moTaronA mAlika thaI jaIe. paraMtu evAM mAtA-pitA ke strI-putrAdikanI pasaMdagI ApaNe karavAnI hotI nathI. A badhAM RNAnubaMdho tamArA prArabdhavazAt ja A jIvanakALa daramiyAna tamane AvI maLe. raNa re saMbaMdhe AvI maLe, suta vitta dArA ne deha."
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ane tamArA RNAnubaMdha pUrA thAya ke turata ja chUTA thaI jAya. tamAruM kareluM kriyamANa karma pAkIne tamArA prArabdharUpe sAmuM Ave ane te pUrepUruM jIvanakALa daramiyAna bhogavI lo, pachI ja deha chUTe. yasmAtuM ca yena ca yathA ca yadA ca yatu ca thAvatu ca yatra ca zubhAzubhamAtmakarma tasmAtu ca tena ca tathA ca tadA ca tathya tAvat ca tatra ca vidhAtRvazAt upati jemAMthI, jenAthI, jevI rIte, jyAre jeTalA vakhata mATe jyAM zubha, azubha kriyamANa karma karelAM hoya, temAMthI ja ane tenAthI ja, ane tevI ja rIte ane tyAre ja teTalA vakhata mATe ja ane tyAM ja prArabdha banIne tamane AvI maLe. mukhya pradhAna temanA paTAvALA upara atyaMta khuza thaI jAya, to paNa tenI kalekTaranI khurazImAM nimaNUka na ja karI zake. tuSToDapi rAjA yadi sevakabhyo bhAgyAtu param naiva dadAti kiMcit aharniza varSati vArivAha tathApi patrannitrayaH palAzaH | rAjA tenA nokara upara game teTalo saMtuSTa thaI jAya to paNa tene bhAgyathI jarA paNa vadhAre kAMI ja ApI zake nahi ane parANe karIne ApavA jAya to te pelAnA hAthamAMthI chaTakI jAya. covIse kalAka ane traNasone pAMsaTheya divasa varasAda varase to paNa palAzanA choDane mAtra traNa ja pAMdaDAM phUTe, cothuM nA phUTe ! vasaMtaRtu Ave tyAre jagatamAM tamAma vRkSone navAM pAna Ave paraMtu keraDAnA jhADane navAM pAna nA Ave, temAM vasaMtaRtuno doSa nathI. sUryanArAyaNa Uge tyAre AkhI duniyAmAM badhAne dekhAya, paraMtu ghuvaDane nA dekhAya, temAM sUryanArAyaNano doSa nathI. comAsAmAM varasAda garIba ane tavaMgara tamAmanA ghara upara sarakhI rIte ja varase che. paraMtu cAtaka pakSI moDhuM phADIne besI rahe to paNa tenA moMmAM TIpuM paNa pANI nA paDe temAM varasAdano doSa nathI. patra naiva yadA karIraviTape doSI vasaMtasya kim nolUkopTavalokate yadi dIvA sUryasya kiM dUSaNam | dhArA naiva patatti cAtakamukhe meghasya kiM dUSaNam thatu pUrva vidhinA lalATa likhitam tat mArjituM kaH kSamA ! prArabdhamAM je nirmANa thayuM hoya tene koI bhUMsI zake nahi. mANasanA janma pachI chaThThInA divase vidhAtA tenA chaThThInA lekha lakhavA Ave che tevI ApaNAmAM mAnyatA che. A vAta kadAca sAcI hoya to paNa mANase je kriyamANa karma karyA hoya ane te pAkIne jevuM ane jeTaluM prArabdha tenuM nirmANa thatuM hoya tenAthI jarA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta paNa ochuM agara vadhatuM vidhAtA tenA lekhamAM lakhI zake ja nahi. tamArA prArabdhamAM jeTalA paisA pedA karavAnA nirmANa thayA hoya tenAthI eka paNa pAI tamane vadhAre ke ochI nA maLe. ADAavaLA goTALA karIne vadhAre paisA prApta karavA prayatna karo to uparathI navA khoTA UbhA karela kriyamANa karmamAM phasAI paDo. eka saMskRta kavi baMga bhASAmAM lakhe che ke mA dhAva mA dhAva vinaiva dravya na dhAvanam sAdhanamati lakhyAH | catuM dhAvane kAraNamasti lakhyAH zvA dhAvamAnoDapi labhata lakSmIm paisA mATe khoTI nAsanAsa na karo. kAraNa ke khoTI nAraMvAsa karavAthI paisA AvatA nathI. je khoTI nAraMvAsa karavAthI paisA AvatA hoya to kUtaruM Akho divasa gAmamAM eka phaLiyAmAMthI bIjA phaLiyAmAM nAsanA kare che, ane jarA paNa jaMpIne besatuM nathI. chatAM haju sudhI ekeya kUtaruM paisAdAra thayuM nathI. kahevAno bhAvArtha e ke tamArA potAnA ja karelA kriyamANa karma pramANe ja tamAruM prArabdha janmatAMnI sAthe ja nirmANa thaI cUkyuM che ane mATe ja tethI vizeSa tame koTI upAya karo to paNa tamane maLavAnuM nathI ja. 12. to pachI mANase puruSArtha na karavo ? karmanA kAyadAmAM puruSArthano artha barAbara samajyA vagara keTalAka custa prArabdhavAdIo ema ja mAne che ke mANase kAMI paNa puruSArtha karavAnI jarUra nathI. prArabdhamAM je haze te maLaze. parIkSAmAM pAsa thavAnuM prArabdha haze to pAsa thaIzuM. nahi to game teTalI mahenata karIzuM to paNa nApAsa thavAnuM prArabdhamAM haze to nApAsa ja thavAze, mATe vAMcavAnI takalIpha nAhaka levI nahi, evI gerasamaja sAthe keTalAka prArabdhavAdI vidyArthIo bhagavAna upara choDI de che. eka vidyArthI pAko prArabdhavAdI saMskRtano abhyAsa kare paNa saMskRta bolatAM AvaDe nahi eTale bhAMgItUTI saMskRta bhASAmAM kahevA lAgyo ke - bhaNatatraM sI bI maratavya ane nahi bhaNatatraM so bI marAvyuM to pachI kAyaka mAthAkUTa karatavya...! AvA gAMDA prArabdhavAdIo puruSArthano artha samajyA ja nathI. prArabdhamAM hoya to ja maLe te vAta bilakula sAcI che. paraMtu prArabdha kayAM laDAvavuM ane puruSArtha kayAM karavo teno viveka mANase barAbara samajI levo joIe. nokarI maLavI e prArabdha che, paNa nokarI nekIthI TakAvI rAkhavI temAM puruSArtha che. baMgalo maLavo te prArabdha che, paNa sAcavI jANavo te puruSArtha che. paisA maLavA te prArabdha che, paNa teno kevI rIte saddhapayoga karavo te puruSArtha che. dIkaro maLavA te prArabdha che paraMtu dIkarAone sArI keLavaNI ApavI e puruSArtha che. prArabdhamAM hoya tevI ja nokarI maLe, teTalA paisA maLe ane tevAM ja
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka - karmano siddhAMta 23 strI-putrAdika maLe, paraMtu je kAMI maLe teno sAdhana tarIke vivekabuddhithI upayoga karavo temAM kharo puruSArtha samAyelo che. pAsa thavuM e prArabdha che, paNa potAnA AtmAne saMtoSa thAya tevo puruSArtha to mANase karavo ja paDe. paisA ochA-vattA maLe te prArabdha che, paraMtu te nekIthI kamAvA te puruSArtha che. vadhu paisA maLe to ja sukhI thavAya tevuM nathI. adharmathI prApta karela artha anartha banI jAya che. pApathI pedA karelA paisAthI dhanADhaya thayelA zeThiyAo ghaNA ja duHkhI che. chokarAM ughakhodiyAM pAke che ane strI paNa naphaphaTa maLe che. paisA hoya to paisA hovAnI paristhitino lAbha laIne mANase mokSamArga upara javuM. paisA na hoya to paisA na hovAnI paristhitino lAbha laIne mokSamArga upara javuM. patnI hoya to patnI hovAnI paristhitino lAbha laIne mokSamArga upara javuM ane vidhura thaIe to vidhura hovAnI paristhitino lAbha laIne mokSamArga upara javuM. prArabdhavazAt je deha, strI, putra, dhana Adi je kAMI prApta thAya agara nA thAya, te paristhitino lAbha laIne mokSamArga upara javAno puruSArtha karavAno che. akRtvA parasaMtApam, agatvA khalanamratA aklezayitvA ca AtmAnam, vat svalpamapi tarbahu koInI paNa AMtaraDI kakaLAvyA vagara, nIca mANasonI dADhImAM hAtha ghAlyA vagara ane potAnA AtmAne kaleza karAvyA sivAya, je kaMI thoDuMghaNuM prArabdhavazAt maLe te bahu thaI gayuM, evA saMtoSa sAthe satata puruSArtha karatA ja rahevuM paDe. 13. prArabdha kyAM laDAvavuM, puruSArtha kyAM karavo ? mANasane jIvanakALa daramiyAna aneka vastu prApta karavAnI IcchA thAya che. dhana, strI, putra, baMgalo, moTara, kIrti, dAna, dhyAna, mokSa, dharma vagere ghaNI vastuo meLavavAnI tenI ghaNI IcchAo ane kAmanAo hoya che. zAstroe A tamAma icchAonA mukhya cAra vibhAga pADelA che: (1) dharma (2) artha (3) kAma ane (4) mokSa, uparyukta cAreya padArtha mANase prApta karavA joIe. dharmathI artha prApta karavo. adharmathI prApta karelo artha anartha banI jAya che. dharma ane arthathI prApta thayela kAmanAthI tRpta thaIne jIvanuM AkharI dhyeya mokSa prApta karavAnuM hovuM joIe. A cAra padArtha paikI (1) ane (4) dharma ane mokSa mATe satata puruSArtha karavo joIe. tene kadApi prArabdha upara choDAya ja nahi. jyAre (2) ane (3) artha ane kAma prApta karavAnuM mANase prArabdha upara choDI devuM joIe. tene mATe puruSArtha karavAnI jarUra nathI. paraMtu ApaNe tethI UMdhI ja dizAmAM pharIe chIe. artha ane kAma prArabdha upara choDI devAne badale mANasa tene mATe satata rAta-divasa puruSArtha kare che ane Akhare prArabdha AgaLa DhIlo paDI jAya
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta che. jyAre dharma ane mokSa jene mATe mANase haMmezAM satata jAgrata rahIne puruSArtha karavo joIe, tene taddana prArabdha upara choDI de che, ane tethI karIne te baMne bAjue gothAM khAya che. mahAbhAratamAM maharSi vyAse kahyuM che ke UrdhvabAhu pravakSyAmi na ca kazcita kRNoti meT be hAtha UMcA karIne huM AkhA jagatane cetavI rahyo chuM paraMtu koI mAruM sAMbhaLatuM nathI. artha ane kAmano huM zatru nathI. artha ane kAmanI upAsanA bhale karo. paNa te dharmanI aNamAM rahIne ane mokSanI prApti mATe'' ATaluM eka sanAtana satya mAnavIne kahevA mATe ItihAsano daSTAMta tarIke upayoga karIne maharSi vyAse AkhuM mahAbhArata racyuM che. nasIbadAra ho to vAMcI jajo. 14. prArabdha ane puruSArtha ekabIjAMnAM virodhI nathI, paNa pUraka che : Aje je kriyamANa karma (puruSArtha) karIe chIe te saMcitamAM jamA thaze ane te ja kALe karIne pAkIne prArabdha bane che. bane che. ane te prArabdha bhogavavAne anurUpa zarIra prApta thAya che. eTale kharI rIte to puruSArtha ja kALe karIne prArabdha bane che. ane tethI prArabdha ane puruSArtha virodhI hoI zake ja nahi. balake prArabdha ane puruSArtha banne eka ja che. te baMnenAM kAryakSetro judAM judAM hovAthI te ekabIjAMnI athaDAmaNamAM paNa AvatAM nathI. prArabdha cAlu zarIrane bhoga pradAna kare che, jyAre puruSArtha bhaviSyanI sRSTine taiyAra kare che jethI karIne kALAntare te ja puruSArtha prArabdha banIne bhaviSyamAM zarIrane pradAna kare che. eTale ja aMgrejImAM kahevata che ke Man is the Architect of his own fortune. mANasa potAnuM prArabdha potAnI jAte ja potAnA hAlanA puruSArthathI ghaDI zake che. prArabdha sivAyano puruSArtha pAMgaLo che, ane puruSArtha vagaranuM prArabdha AMdhaLuM che. eka AMdhaLA ane eka laMgaDA mitranI vAta jevuM che. AMdhaLAne rasto dekhAto nathI ane laMgaDo rastA upara cAlI zakato nathI. tethI baMne rastA upara pravAsa karI zakatA nathI. paraMtu baMne mitroe vivekabuddhi vAparI. laMgaDo AMdhaLAnA khabhA upara besI gayo ane AMdhaLo cAlavAM lAgyo ane laMgaDo rasto batAvavA lAgyo. ane baMnee rastAnI yAtrA saphaLatApUrvaka pUrI karI. jIvanayAtrA paNa saphaLatApUrvaka pUrI karavA mATe puruSArtha ane prArabdha ekamekanAM pUraka bane che. tamArA potAnA prArabdhathI tamo sukha ane duHkha bhogavo cho. bIjo koI paNa mANasa tamane sukhI agara duHkhI karI zakato nathI. te to phakta nimitta mAtra ja hoya che. sukhasya duHkhasya na koDapi dAtA para dadAtIti kubuddhireSA ahaM karo mIti vRthAbhimAnaH svakarmasUtrAtu grathitohi lokaH |
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 15. karma karavAmAM svataMtra - gItAnuM eka mahAvAkya che ke phaLa bhogavavAmAM parataMtra : karmaNye vAdhikAraste mA phaleSu kadAcana / karma karavAmAM tAro adhikAra che, paraMtu phaLa bhogavavAmAM tAro adhikAra nathI. tuM karma kara paNa phaLanI AzA rAkhIza nahi. A mahAvAkyano artha karavAmAM thoDI gerasamajUtI thavAno saMbhava che. bhagavAna evuM nA kahe ke tuM karma kara, paraMtu phaLanI AzA rAkhIza nahi. tuM Akho mahino nokarI kara, paraMtu pahelI tArIkhe pagAra mAMgIza nahi ane laIza nahi. relave-sTezanathI majUra pAse poTaluM UMcakAvIne huM tene gItAno upadeza karuM ke bhAI, tuM gItA vAMca. karma karavAmAM tAro adhikAra che. paraMtu majUrInI pAvalI mAMgavAno tAro adhikAra nathI. to to pelo majUra mane evo javAba Ape ke mAre gItAnuM jJAna joItuM nathI, paNa majUrInI pAvalI ja joIe, gItA tame ekalA vAMcajo. mane mArI majUrInA cAra AnA ApI do. karma kare eTale phaLa to maLe ja, phaLa ApyA sivAya karma zAMta thAya nahi. 25 to uparyukta mahAvAkyano artha spaSTa che. karma karavAmAM tAro adhikAra che, phaLamAM nahi. eTale ke karma karavAmAM tuM svataMtra che, paraMtu phaLa bhogavavAmAM tuM parataMtra che. karma karavuM, nA karavuM, kevuM karavuM, ke nA karavuM, zuddha buddhino upayoga karIne temAM pravRtta thavAmAM tuM svataMtra chuM. paraMtu tenuM phaLa bhogavavAmAM parataMtra chuM. eTale ke tAre phaLa nA bhogavavuM hoya to paNa parANe bhogavavuM ja paDaze. temAM AnAkAnI ke chaTakabArI cAlaze nahi. huM tamAre tyAM mahemAna tarIke jamavA Avyo. tame mAre mATe dUdhapAka, pUrI, be zAka, bhajiyAM, vAla, kaThoLa, pharasANa, athANAM, pApaDa vagere aneka vAnagIo banAvIne mane pIrasI. temAM zuM khAvuM, zuM nA khAvuM, zuM vadhAre khAvuM, temAM huM svataMtra chuM. huM je vAnagI vadhAre khAuM te vAnagI tame mane vadhAre ne vadhAre premathI pIrasyA karo. mArI tabiyatane kaI vAnagI anukULa che tenuM bhAna mAre rAkhavAnuM che, tamAre nahi. huM naryA vAla khAIza to mane jhADA thaI jaze, enuM bhAna mAre rAkhavAnuM che, tamAre nahi. tame to rAjI thaIne mane vAla ja pIrasyA karo. khUba vAla khAvAmAM huM svataMtra chuM paraMtu pachIthI kaLazyA bharavAmAM ane jAjarU tarapha Akho divasa doDAdoDa karavAmAM huM parataMtra chuM. tema karavAthI huM chaTakI zakuM niha. ane temAM tamArI agara to koI sArA DaoNkTaranI paNa lAgavaga cAle nahi. 16. phaLa bhogavavA deha dhAraNa karavo ja De zubha karmanuM phaLa sukha bhogavavA deha dhAraNa karavo paDe ane pApakarmanuM phaLa du:kha bhogavavA paNa deha dhAraNa karavo ja paDe. phaLa bhogavavA mATenuM sAdhana deha
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta che. deha dhAraNa kare to ja phaLa bhogavI zakAya. eTale zubha agara azubha karmanAM phaLa bhogavavA deha dhAraNa karavo ja paDe ane eTale ja janma-maraNanA cakkaramAM AvavuM ja paDe. 2 jyAM sudhI janma-maraNanA cakkara rahe tyAM sudhI mokSa maLyo gaNAya nahi. deha ja dhAraNa nA karavo paDe tevI paristhitinuM nAma mokSa ane jyAM sudhI zubha agara azubha karmonA DhagalA saMcita karmamAM jamA thayelA che, ane te pUrepUrA bhogavI nA levAya tyAM sudhI A saMsAracakra cAlyA ja kare. deha dhAraNa karavo paDe e ja kharuM baMdhana che. zubha karmanA phaLasvarUpe sukha bhogavavA deha dhAraNa karavo paDe te sonAnI beDI ane azubha karmanA phaLasvarUpe duHkha bhogavavA deha dhAraNa karavo paDe te lokhaMDanI beDI che. paraMtu baMne rIte zubha ane azubha baMne prakAranAM karmonAM phaLa bhogavavAM mATe jIvane deha dhAraNa karavAnI pharaja paDe che ane te rIte baMne zubha agara azubha karma, eTale ke karma mAtra jIvane baMdhanakartA che. te ja jIvane baMdhana janma-maraNanI beDI paherAvI de che. pachI te beDI sonAnI hoya ke lokhaMDanI hoya, paraMtu Akhare baMdhana to rahe ja. supAtre dAna karo to tenAya phaLarUpe sukha bhogavavA deha dhAraNa karavo paDe. supAtradAnAt ca bhavet dhanADhyo, dhanaprabhAvena karoti puNyam / puNya prabhAvAt suraloka vAsI, punardhanADhyaH punareva bhogI // ane kupAtre dAna karo to tenAM phaLasvarUpe duHkha bhogavavA deha dhAraNa karavo paDe. kupAtradAnAt ca bhavet daridro, dAritryadoSaNa karoti pApam / pApa prabhAvAtnaraka prayAti, punardaridro punareva pApI // ane baMne prakAre avaLI agara savaLI ghaMTI saMcAracakranI pharyA ja kare che, ane temAM jIvamatra pilAyA ja kare che. mokSa maLato nathI, kAraNa ke navAM navAM kriyamANa karma te satata karato ja rahe che. temAMthI je tAtkAlika phaLa ApatAM nathI, tevAM karmo saMcita karmomAM jamA thatAM jAya che, jenA aneka himAlaya bharAya teTalA jabaradasta DhagalA thayelA che ane prArabdha banatAM jAya, teTalAM ja phaLa prArabdha bhogavavAne anurUpa zarIra jIva dhAraNa karato rahe ane te jIvanakALa daramiyAna pAchA bIjA aneka janmo levA paDe teTalAM navAM kriyamANa karmo UbhAM karato jAya. A rIte A saMsAracakranuM viSacakra anAdikALathI cAlatuM Ave che ane te anaMtakALa sudhI cAlatuM rahevAnuM. maharSi pataMjali kahe che ke - sati mUle tadvipAkaH jAtiH AyuH bhogAH / - jyAM sudhI karmarUpI mULa che, tyAM sudhI zarIrarUpI vRkSa UgavAnuM ane temAM jAti, AyuSya ane bhogarUpI phaLa lAgavAnAM.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ghaNA mANaso ema samaje che ke kadAca traNa maNa pApakarma karIzuM, to tyAra pachI tenI sAme pAMca maNa puNyakarma karI nAkhIzuM eTale pAMca maNa puNyamAMthI traNa maNa pApa bAda karatAM mAtra be maNa puNya ja bhogavavAnuM raheze ane traNa maNa pApa bhogavavuM nahi paDe. A gaNita khoTuM che. karmanA kAyadAmAM bAdabAkI nathI. temAM saravALo karavAno hoya che. teme traNa maNa pApakarma karo ne pAMca maNa puNyakarmo karo to tamAre ATha maNa karmanAM phaLa bhogavavAM ja paDe. pAMca maNa puNya karmanA phaLasvarUpe pAMca maNa sukha bhogavavA deha dhAraNa karavo paDe ane traNa maNa pApakarmanA phaLasvarUpe traNa maNa du:kha bhogavavAM paNa deha dhAraNa karavo paDe. ema saravALo karIne ATha maNa pApa-puNyanAM phaLasvarUpe ATha maNa sukha-duHkha bhogavavAM deha dhAraNa karavo paDe. 10. to pachI mokSa kyAre ? mAnava mAtra mokSano adhikArI che, ane mAnavazarIra mokSa prApta karavA mATe ja maLyuM che. mAnavazarIra dhAraNa karIne mokSa prApta nA karI le to pachI coryAsI lAkha yonimAM pharIthI bhaTakavAnI dazA Ave. manuSya mAtra dehanA baMdhanamAMthI chUTIne parabrahmamAM lIna thavAne dhAre to samartha che ane svataMtra paNa che. kAraNa ke te parAtpara brahmano ja aMza hoI temAM ja lIna thavAne - mokSa prApta karavAne mATe te Akhare sarjAyo che. paraMtu jyAM sudhI te pUrepUrAM prArabdha bhogavI nA le ane pAchaLanAM anAdikALanAM aneka janma-janmAMtaranAM saMcita karmanA jamA thayelA asaMkhya himAlayo bharAya teTalA karmanA DhagalAne A jIvanakALa daramiyAna sApha nA kare, bhasma nA kare, tyAM sudhI tene vAraMvAra anaMtakALa sudhI aneka janmo - aneka deha dhAraNa karavA ja paDe, tyAM sudhI tene mokSa maLe ja nahi. tene mokSa meLavavAnI tIvra icchA thAya ane tene mokSa meLavavo ja hoya to tene tamAma saMcita karmono dhvaMsa karavo paDe. tamAma saMcita karmone jJAnAgnithI bhasma karavAM paDe ane cAlu jIvananAM prArabdhakarmone pUrepUrAM bhogavI levAM paDaze. A jIvanakALa daramiyAna atyArathI ja teNe navAM kriyamANa karma evI rIte karavAM joIe ke je karatAMnI sAthe tarata ja phaLa ApIne zAMta thaI jAya ane tethI karIne temAMnuM eka paNa kriyamANa karma (saMcita karmamAM jamA thAya nahi, jethI bhaviSyamAM te saMcita karma) pAkIne phaLa ApavA prArabdharUpe sAme AvIne khaDuM thAya nahi ane te bhogavyA pachI koI deha dhAraNa karavo paDe nahi. paraMtu muzkelI e che ke jIva cAlu jIvanakALa daramiyAna bhogavavA pAtra thatAM prArabdhakarmo bhogavatAM bhogavatAM eTalAM navAM asaMkhya kriyamANa karmo kare che. te bhogavavAM bIjA asaMkhya janmo dhAraNa karavA paDe, eTale A viSacakrano aMta ja Avato nathI, eTale pahelAM to A jIvanakALa daramiyAna have pachI te 27
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 karmano siddhAMta je je kriyamANa karmo kare te evI kuzaLatApUrvaka kare ke karmo kadApi saMcitamAM jamA thAya ja nahi, ane tethI te bhaviSyamAM navA dehanA baMdhanamAM nAkhe nahi. basa, AvI kuzaLatApUrvaka karma karavuM tenuM ja nAma yoga. eTale gItAmAM bhagavAne yoganI vyAkhyA karI ke "yoga: karmasu kauzalam'. kriyamANa karma upara jaNAvyA pramANe kuzaLatApUrvaka kare tenuM ja nAma yoga. 18. paraMtu koI karma ja nA karIe to.. : koI dalIla kare ke huM jIvanakALa daramiyAna koI karma ja nA karuM to pachI karma saMcita karmamAM jamA thavAno savAla ja rahe nahi ane tene pAkIne prArabdharUpe bhogavavAno paNa prazna rahe nahi. tethI te bhogavavA deha dhAraNa karavo paDe nahi. eTale ApoApa mokSa thAya ane dehathI mukta thavAya. A dalIla barAbara nathI. mANasa karma karyA sivAya to rahI zake ja nahi. bhagavAna gItamAM spaSTa kahe che ke - na hi kazcit kSaNamapi jAtu tiSThatyakarmakRta (gI3/5) zarIrayAtrADapi ca te na prasiddhayetu akarmaNaH || (gI. 38). koI paNa mANasa eka kSaNa paNa karma karyA sivAya rahI zakato nathI. te karma nA kare to tenI zarIrayAtrA aTakI paDe. nAhavuM, dhovuM, khAvuM, pIvuM, UThavuM, besavuM, bolavuM, sUI javuM, UMghavuM, jovuM, zvAsocchavAsa levA, jIvananirvAha mATe nokarI-dhaMdho karavo, zarIrasvAthya mATe kasarata vagere aneka kAryo karavA ja paDe che, eTale karma to janmathI maraNa sudhI karavAM ja paDe che. paraMtu kriyamANa karma karavAmAM eNe evI rIte kuzaLatApUrvaka karmo karavAM joIe ke jethI te karmo tAtkAlika phaLa ApIne zAMta thaI jAya ane te saMcita karmomAM jamA thavA pAme nahi. to ja te karmone lAMbe gALe bhaviSyamAM prArabdharUpe bhogavavA bIjuM zarIra dhAraNa nA karavuM paDe. mATe ja mANase evAM kriyamANa karmo karavAM joIe ke jethI te saMcitamAM jamA thAya nahi. 19. kayAM kriyamANa karmo saMcitamAM jamA thatAM nathI? nIce jaNAvela karmo saMcitamAM jamA thatAM nathI : (1) abudha dazAmAM karelAM karmo. (2) abhAna avasthAmAM karelAM karmo. (3) manuSyatara yonimAM karelAM karmo. (4) kartApaNAnA abhimAna sivAya karelAM karmo. (5) samaSTinA kalyANa mATe karelAM karmo (6) niSkAma karmo.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 20. abudha ane abhAna dazAmAM karelAM karma : bAlyAvasthAmAM karelAM karmo ane abhAna avasthAmAM, gAMDapaNamAM, dArU pIdhelI agara kephI avasthAmAM karelAM karmamAM rAgadveSanI preraNA hotI nathI tethI rAgadveSathI prerAyA sivAyanAM karmo saMcita karmamAM jamA thatAM nathI. koI nAnuM bALaka agnimAM hAtha nAMkhe to te dAjhe ane karma tAtkAlika phaLa Ape. paraMtu te ja karma pAchuM pharIthI saMcitamAM jamA thaIne bIjI vakhata phaLa ApavA UbhuM rahe nahi. - traNa varasano nAno bALaka ramata karavA khATalAmAM kUdato hoya ane te ja khATalAmAM sUtelA eka traNa mAsanA bALakanA gaLA upara paga AvI jatAM te traNa mAsanuM bALaka marI jAya, to tenA mATe pelA traNa varasanA bALaka upara inDiyana pInala koDanI kalama 302 mujaba khUnano kesa cAle nahi, kAraNa ke te karmamAM rAgadveSa hoto nathI. te prakAre te karma saMcitamAM paNa jamA thatuM nathI. sagIra uMmaranA bALake vecANa dastAveja jevuM kAMI karyuM hoya to te korTa mAnya rAkhatI nathI. sagIra uMmaranA bALakane matadAnano paNa adhikAra nathI. tevI ja rIte kephI avasthAmAM, abhAna avasthAmAM, gAMDapaNamAM paNa naThArI gALo bole agara bakheDo kare, to tenI viruddha i.pI. koDanI kalama 323, 504 mujaba korTamAM kesa cAle nahi. bahu bahu to loko bhegAM thaIne tene barAbara TIpe, mUDI kADhe ane te rIte tene tenAM karmanuM tAtkAlika phaLa maLe agara to tenI dayA khAIne jato kare. paraMtu AvA mANasanAM karmamAM rAgadveSa na hovAthI saMcita karmamAM jamA thatAM nathI. 21. manuSyatara yonimAM karelAM karmaH manuSyayoni sivAyanI bIjI yoniomAM karelAM karma saMcita karmamAM jamA thatAM nathI, kAraNa ke manuSyayoni sivAyanI bIjI tamAma yonio bhoga yonio gaNAya che. AvI manuSyatara yonimAM mAtra pUrvasaMcita karmo prArabdharUpe AvIne te bhogavIne dehano chUTakAro thAya che. temAM koI navAM kriyamANa karmo saMcita thatAM nathI. ghoDAM, gadheDAM, kUtarAM, bilADAM, pazupakSI yoniomAM jIvamAtra kudaratI Avega pramANe varte che. tethI te yoniomAM phakta prArabdha karma bhogavIne ja rahI jAya che. temAM karelAM kriyamANa karma tAtkAlika phaLa Ape che. pachI te saMcitamAM jamA thatuM nathI. gadheDuM koIne lAta mAre to te tAtkAlika be DaphaNAM khAya pachI, te karma saMcitamAM jamA thavAnuM rahe nahi. kUtaruM koI mANasane karaDe tethI te mANasane haDakavA lAge ane marI jAya athavA sApa koIne karaDe ane tethI tenuM
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 karmano siddhAMta mRtyu thAya, to kUtarA agara sApa upara inDiyana pInala koDanI kalama 302 mujaba khUnano kesa koI korTamAM cAle nahi. inDiyana pInala koDa phakta manuSyayoninA jIvone mATe ja lakhAyelo che. manuSyatara yoninA jIvone InDiyana pInala koDa lAgu thato nathI. (pUchI jojo koI sArA vakIlane). bheMsa, gAya koI khetaramAM bhelANa kare ane pAkane nukasAna kare to loko tene tAtkAlika thoDAM DaphaNAM mAre, jhUDI kADhe agara DabbAmAM pUre ane te rIte tenAM karmanuM tAtkAlika phaLa bhogave, pachI te saMcita karmamAM jamA thavAnuM rahe ja nahi. bheMsa, gAya bhelANa kare to teno daMDa Catle Trespass Act pramANe tenA mAlikane ja thAya. bheMsa-gAya upara A kAyadA mujaba koI kesa cAle ja nahi. A pramANe tamAma manuSyatara yoninA jIvo pazu, pakSI, kIDA, maMkoDA, mAchalAM, jalacara, nabhacara nAnA prakAranA jIvo bhogayoninA gaNAya che. temAM navAM kriyamANa karma saMcitamAM jamA thatAM nathI. are devayoni paNa bhogayoni gaNAya che. devo temanA puNyanA prabhAve mAtra sukha-bhogo bhogave che. temanAM kriyamANa paNa saMcitamAM jamA thatAM nathI. je jIvo pUrapApAH "nidhUta kalmaSA' - jenAM tamAma pApo naSTa thayAM che, ane silakamAM mAtra puNya karmo ja rahyAM che, te jIvo devayoni-bhogayonimAM svargamAM jaIne divya bhogo bhogave che ane puNyano kSaya thatAM maryalokamAM pAchA phare che. tyAM teonAM navAM kriyamANa karmo saMcitamAM jamA thatAM nathI, jethI gItA kahe che : te puNyamAsAdya surendralokamu agnati divyAnuM divi devamogAnu.. te taM bhuvA svargalokaM vizAlamu kSINe puNya maryalokaM visattiA (gI.9/21) A prakAre manuSyatara yonimAM karelAM karmo saMcita karmomAM jamA thatAM nathI. 22. kartApaNAnA abhimAna sivAya karelAM karmoH - AvAM karma akarma banI jAya che ane te karmo saMcitamAM jamA thatAM nathI. tethI tenuM phaLa bhogavavA pharIthI deha dhAraNa karavo paDato nathI ane tethI dehanA baMdhanamAM janma-maraNanA cakkaramAM paDavuM paDatuM nathI. koI sezansa jaja khUnanA gunA badala tahomatadArane phAMsInI sajA kare to te sezansa jaja eka jIvanI hatyA badala gunegAra TharatA nathI. kAraNa ke sezansa jaja phAMsInI sajA karato hovA chatAM tenAmAM kartApaNAnuM abhimAna hotuM nathI. te mAtra kAyadAnI maryAdAmAM rahIne ja nyAyanuM pAlana kare che. evI ja rIte je mANasa mAtra potAnI zubha pharajonuM pAlana karato hoya te jagatanA koI paNa mANasa agara aneka mANasane game teTaluM nukasAna karato jaNAya chatAM te kartApaNAnA abhimAna sivAya karato hovAthI tene te karma baMdhanarUpa thatuM nathI. eTale bhagavAne gItAmAM arjunane hiMmatapUrvaka kahyuM che ke dharmayuddhamAM tuM anekano saMhAra karIza to paNa tAruM
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta karma tane baMdhana nahi kare. kAraNa ke tuM tAruM karma kartApaNAnA abhimAna sivAya mAtra pharaja tarIke ja kare che. bhagavAna kahe che : hatyApi sa imAn lokAn nahanti na nibadhyate A tattvano jANakAra ane 'huM ja karuM chuM' e prakAranA abhimAnarahita jIva dharmanI maryAdAmAM rahIne nyAya-nItithI je kaMI karma potAnI pharajarUpe kare che te tamAma karmo karato hovA chatAM tenAthI lepAto nathI. gItAmAM bhagavAna kahe che ke daiva kiMcit karomIti, yukto manyeta tattvavit / 31 pazyan zRNvanuM spRzan jIghrana, anan gacchan svapan zvasat // pralapan visRjanuM gRhaNanu, unmeizanlR nimiSanuM api / indriyANi indriyArtheSu, vartanta iti dhArayan // (gItA 58-9) je jIvo abhimAnavaza thaIne, 'zakaTano bhAra jyama zvAna tANe' - huM ja badhuM karuM chuM evo mithyA pralApa kare che, ane kartApaNAnA abhimAnathI karma kare che, te karmanAM phaLa tene kALe karIne aneka deha dhAraNa karAve che, ane bhogavAve che. AvA abhimAnI jIvo mithyA bakavAsa kare che, te bhagavAna gItAmAM kahI batAve che : idamadya mayA lakhyuM imaM prANye manoratham / idamasti idamapi me bhaviSyati punardha nam II asau mayA hataH zatruH haniSye cAparAnapi / IzvaroDaham aham bhogI siddhoDahaM balavAn sukhI // ADhayo'bhijanavAnasmi koDanyo'sti sadezo mayA I yakSe dAsyAmi modiSya, iti ajJAna vimohitAH || anekacitta vibhrAntAH mohajAlasamAvRtAH / prasaktAH kAmabhogeSu patti narakeDazucau // (gI.16/13-16) ajJAnathI mohita thayelA cittavALA, mohajALamAM phasAyelA ane kAmabhogomAM Asakta evA pAmara jIvo upara pramANe mithyAbhimAna karIne ja karmo kare che te saMcitamAM jamA thAya che. ane te aneka janmonAM cakkaramAM jIvane phasAve che. 23. samaSTinA kalyANa mATe karelAM karmo : keTalAMka karmI duniyAnI dRSTie pApakarmo gaNAtAM hovA chatAM te jagatanAM, samaSTinA kalyANa mATenAM hoya to te pApakarmo hovA chatAM saMcita karmamAM jamA thatAM nathI. jUThThuM bolavuM te pApa gaNAya che agara to jUThuM bolavAnI koIne pharaja
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta pADavI agara preraNA karavI te paNa eTaluM ja pApa gaNAya che, chatAM khuda bhagavAna zrIkRSNe yudhiSThira jevA dharmarAjAne jUThuM bolavAnI preraNA karI ane 'naro vA kuMjaro vA' ema kahIne dharmarAjA yudhiSThira yuddhamAM azvatthAmA haNAyo che ema jUThuM bolyA. AmAM zrIkRSNane koI aMgata svArtha nahoto. pAMDavo jIte to temAMthI temane kaMI bhAga ke kamizana maLavAnuM nahotuM. paraMtu yudhiSThira jo ATaluM jUThuM nA bole to droNAcArya marAya tema nahotA ane samaSTinA kalyANa mATe AtatAyI duSTa jIvonA saMhAra mATe khelAyelA dharmayuddhamAM pAMDavo jItI zake ema nahotA. yudhiSThirane thoDuM jaThuM bolavAthI nukasAna thayuM. temanA satyavAdIpaNAmAM thoDI jhAMkhapa lAgI. paraMtu eka vyaktine nukasAna thavA jatAM jo samaSTinuM kalyANa thatuM hoya to te mATe jUThuM bolavAnI preraNA karanAra zrIkRSNa te pApakarmanA praNetA (Abettor) hovA chatAM temane te karmanuM phaLa bhogavavuM paDyuM nathI ane te kArya saMcitamAM jamA thaIne temanA punarjanmanuM kAraNa banI zakyuM nahi. zrIkRSNe temanA jIvakALa daramiyAna corIo karI che. 'mAkhaNacora'ne nAme prasiddha che. divyamaNi temaNe corelo ane jUThuM paNa anekavAra bolelA. paraMtu temanAM tamAma karmo samaSTinA kalyANa mATe ane jagatanA uddhAra mATe karelAM hatAM. eTale to bhagavAne gItAmAM kahyuM che ke janmakarma ca me divyam | mAro janma ane mArAM karma divya che. mAre mArA aMgata svArtha mATe kaMI prApta karavAnuM rahetuM nathI, kAraNa ke huM svayaM pUrNakAma chuM. na me pAsti kartavyaM triSu lokeSu kiMcana / nAnAvAptamavAkhavyuM varta eva ca karmaNi yadi hi ahaM na varteyaM jAtu karmaNyatandritaH mama varjhAnuvarto manuSyAH pArtha sarvazaH // (gI. 3/22, 23) zrIkRSNa kahe che : mAro janma divya che ane karma paNa divya che. enAM traNa kAraNa che : eka to huM bIjA mANasonI mAphaka mAtAnA garbhamAM nava mAsa maLamUtramAM UMdho laTakIne pachI janma leto nathI, paraMtu huM svayaM pragaTa thAuM chuM. bIjuM, mArA pUrvajanmanAM saMcita karmo bhogavavA mATe huM deha dhAraNa karato nathI, kAraNa ke mArI pAchaLa mArAM koI saMcita karmo paDyAM nathI. ane trIjuM, mArA jIvanakALamAM je je karmo meM karyAM che te lIlAmAtra che ane samaSTinA kalyANa mATe karelAM che. te meM koI aMgata rAgadveSathI prerAIne mArA aMgata svArtha mATe kartApaNAnA abhimAnathI karela nathI, ane tethI te karma saMcitamAM jamA thatAM nathI ane te mArA bIjA janmanA hetukAraNa banatAM nathI. huM mArI icchA mujaba tyAM, jyAre, jevA dehanI jarUra paDe tevo deha dhAraNa karuM chuM. 32
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta nija icchA nirmita tanaH' ema tulasIdAsajI varNana kare che. jagatanA mahApuruSo rAmakRSNa paramahaMsa, svAmI rAmatIrtha, vivekAnaMda, mahAtmA gAMdhI, jisasa krAisTa, mahaMmada payagaMbara vageree temanA jIvanakALa daramyAna mAtra samaSTinA kalyANa mATe karmo karelAM che tethI te mukta jIvo gaNAya che. 24. niSkAma karmo : kAmanArahita karela karma saMcita karmamAM jamA thatAM nathI. kharekhara to dareka mANasa je karma kare che te koI kAmanAthI, icchAthI AzAthI ja prerAIne kare che ane temAM teno doSa nathI. mANasa phaLanI AzA, icchA, kAmanA rAkhe ke nA rAkhe to paNa karmaphaLa ApyA sivAya to choDe ja nahi tevo karmano aTala siddhAMta che te ApaNe upara joI gayA chIe. paraMtu keTalAka mANaso karma kare te chatAM temane temanA karmanuM phaLa joItuM nathI. A vAta vicitra nathI, paraMtu sAcI che. mANasa pApa kare che, paraMtu tenuM phaLa tene joItuM nathI. mANasa corI kare paNa tene polIsathI pakaDAvuM nathI. tene lAMca levI che paNa lAMca letAM tene pakaDAvuM nathI ane tenuM phaLa, sajA tene joItI nathI. eTale eno artha evo nathI ke te niSkAma karma kare che. mANasane pApakarma karavAnI IcchA thAya che, paraMtu tene phaLa bhogavavAnI jarA paNa icchA thatI nathI. tene to mAtra puNyakarmanuM ja phaLa joIe che. paraMtu puNyakarma tene karavuM nathI. puNyasya phalamicchatti puNya necchatti mAnavAH na pApalamicchanti pApa kurvitti yatvataH. pApakarma karanArane tenA phaLanI kAmanA nathI. mATe te mANasa pApakarma niSkAma bhAve kare che tevuM nathI. niSkAma karma eTale zAstravihita karma, dharmanI maryAdAmAM rahIne aMgata rAgadveSathI prerAyA sivAya, kartApaNAnA abhimAna vagara, samaSTinA kalyANa mATe potAno aMgata luSita svArtha choDIne kareluM karma te niSkAma karma che. bhagavAna gItAmAM AjJA kare che ke - mA karma phaLa haturbha - phaLa maLe to ja karma karuM e bhAvanAthI nahi paraMtu potAnI pharajanA aMgarUpe potAno AtmA rAjI thAya te mATe bhagavad prItyarthe mANasa karma kare te ja niSkAma karma. mANasa savArathI UThe tyArathI sukhanI khojamAM nIkaLIne duHkha meLavavA mATe karma karato ja nathI chatAM duHkha AvI. AvIne khoLAmAM paDe che eTale sukha agara to duHkha prArabdhavazAtu mAno ke nA mAgo to paNa AvIne maLavAnAM ja. bhakta narasiMha mahetA kahe che ke - "sukha duHkha manamAM na ANIe, ghaTa sAthe re ghaDiyAM, TALyAM te koInAM nava TaLe, raghunAthanAM jaDiyAM."
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta paraMtu niSkAma bhAve bhagavad prItyarthe karelAM karma saMcitamAM jamA thatAM nathI ane te jIvane janmamaraNanA cakkaramAM nAkhatAM nathI. sUryanArAyaNa Uge che ke tarata ja aMdhakArano nAza thAya che. paraMtu ApaNe sUryanArAyaNane kahIe ke ame tamAro upakAra mAnIe chIe ke tamoe AvIne gADha aMdhakArano nAza karyo. to sUryanArAyaNa ema ja javAba Ape ke meM aMdhakAra joyo ja nathI. meM aMdhakArano nAza karyo ja nathI. paraMtu mArA astitva mAtrathI ja aMdhakAra enI meLe nAsI gayo che ane je mArA sAnidhyamAM aMdhakAra Ubho rahe, TakI rahe, to mAruM astitva nA rahe. sUryanArAyaNa to mAtra samaSTinA kalyANa mATe jagatane prakAza ane jIvana ApavA mATe karoDo mAIlanI musApharI kare che. tene mATe kaMI paNa pagAra mAgatA nathI. niyata samayathI eka paLa paNa moDA paDyA nathI. pagAra, penzana, grejyuiTI kazAnI temane kAmanA nathI. mAtra samaSTinA kalyANa mATe kartApaNAnA abhimAna sivAya te karma kare che. A niSkAma karma kahevAya. eka mAtA potAnA nAnA bALakanI mAvajata kare che. A bALakane 104 DigrI tAva Avyo hoya ane tenI mA cAra rAtanA ujAgarA kare, tene tame kaho ke tane eka hajAra rUpiyA ApuM, tuM A bALakane dhavarAvIza nahi ane mAvajata karIza nahi. vaLI A bALaka moTuM thaze tyAre te ane tenI patnI baMne tane mAraze ane duHkhI karaze. chatAM paNa mA tamArI vAta kabUla rAkhe nahi. chokaro tene duHkhI kare ke sukhI kare, paraMtu mA to niSkAmabhAve bALakanI mAvajata kare ja. niSkAma karmanAM AvAM aneka dRSTAMto duniyAmAM che. moTo pAMca hajArano pagAradAra DirekTara opha prohibizana dArUbaMdhInuM je kAma na karI zake tevuM kAma vagara pagAre hajarata mahaMmada payagaMbare, sahajAnaMda svAmIe ane mahAtmA gAMdhIjIe karI batAvyuM. jeNe pagAra khAdho che te kAma karI zakyA nathI. jeNe kAma karyuM che teNe kadI pagAra mAgyo nathI. mahaMmada payagaMbare, jisasa krAIsTa, sahajAnaMda svAmIe agara mahAtmA gAMdhIjIe samaSTinA kalyANa mATe niSkAma bhAve je kAma karyA che, tene mATe temaNe koI divasa pagAra, pramozana, penzana, grejyuiTI, hakarajA ke kempala rA - kaMI paNa mAgyuM nathI. niSkAma karmayoga dvArA mANasa kriyamANa karmane kaMTrola karI zake ane tene saMcita karmamAM jamA thavA de nahi ane te rIte janmamaraNanA cakkaramAM phasAya nahi. have prArabdha karmane kevI rIte kaMTrola karavAM te joIe. 25. prArabdha to bhogavye ja chUTakoH kriyamANa karma pAkIne prArabdharUpe AvIne sAmAM khaDAM thayAM che, te to bhogave ja chUTako. jIvanakALa daramiyAna jeTalAM prArabdhathI karma bhogavavAnAM
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta nakkI thayAM che teTalAM pUrepUrAM bhogavI lIdhA pachI ja deha chUTe, te pahelAM nahi. temAMthI koI chaTakI zake nahi. moTA jJAnIo, maharSio, vidvAnoe paNa prArabdhamAMthI chaTakavA prayatna karyo nathI ane chaTakI zakyA paNa nathI. agAu sAtamI noMdhamAM parIkSita vagereno dAkhalo ApIne A vAta spaSTa karelI che. prArabdhavaza phaLarUpamAM je prApta thavAnuM che te to avazya thavAnuM ja. gRhaklezanA kAraNe bhagavAna rAmane vanamAM javAnuM thayuM, tyAre bharatajIne atyaMta du:kha thayuM. te vakhate maharSi vasiSTha temane AzvAsana ApatAM jaNAve che ke sunahuM bharata bhAvi prabala, bilakhi kaheu muninAtha ! hAni lAbha jIvana marana, jaza apajaza bidhi hAtha re (ayodhyAkAMDa, doho 171) hAni, lAbha, jIvana, maraNa, jaza, apajaza e badhuM ja prArabdhane vaza che. hAni thavI agara lAbha thavo, jIvana thavuM agara maraNa thavuM, jaza maLavo ke apajaza maLavo te badhuM prArabdhamAM nizcita thayuM hoya te pramANe ja bane che. rAmAyaNano Akho itihAsa vAMcI jAo to tenA dareka prasaMgomAM A vAta gosvAmIe bahu ja khUbIthI rajU karI che. hAni kone thaI ane lAbha kone thayo te juo. hAni kauzalyAne thaI. khuda bhagavAna rAmanI mAtA kauzalyAne potAnI vRddhAvasthAmAM potAnA juvAna dIkarA-vahune yauvanamAM vanamAM mokalavA paDyAM. hAni kauzalyAne thaI ane lAba zabarIne thayo. ghera beThAM bhagavAna padhAryA. kauzalyA rAmanI sagI mA thatI hatI tene hAni thaI ane zabarI temanI kAMI sagI nahotI tene lAbha thayo. juo, jIvana konuM thayuM ane maraNa konuM thayuM ? jIvana ahalyAnuM thayuM ane maraNa rAjA dazarathanuM thayuM. jenA caraNanI rajanA sparzamAtrathI ahalyAne jIvana maLyuM te parAtpara brahma bhagavAna rAma potAnA pitAnuM maraNa rokI zakyA nahi. prArabdha baLavAna che, AgaLa juo. jaza kone maLyo ane apajaza kono thayo ? apajaza kaikeyIne maLyo. kauzalyA karatAM paNa kaikeyIno prema rAma upara adhika hato. chatAM kaikeyIne evI kALI TIlI coTI ke jagatanA sArA mANaso-strIo ane puruSo jyAre jyAre rAmAyaNa vAMce tyAre kaikeyI upara dhikkAra varasAve che. koI mANasa potAnI dIkarInuM nAma kaikeyI nA pADe. rAmane kauzalyA karatAM paNa kaikeyI para adhika prema hato, chatAM kaikeyIne ja apajaza maLyo. kaikeyInuM AtmabaLa eTaluM badhuM joradAra hatuM ke bhagavAna rAme potAne rAkSasakuLanA saMhAra mATe je nATaka bhajavavAnuM hatuM temAM khalanAyaka(Villain)no pATha bhajavavA mATe kaikeyI mAtAne pasaMda karyo. ghaNo apavAda-niMdA sahana karyA raMDApo vahoryo, chatAM paNa kaikeyIe
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta potAne je pAtra bhajavavAnuM hatuM te barAbara makkamatApUrvaka bhajavI batAvyuM, kauzalyA vagara sumitrAne A khalanAyaka(Villain)no pATha bhajavavAnuM soMpyuM hota to teo lokonA apavAda, niMdA ane raMDApAnI kALI TIlInI kalpanAmAtrathI dhrujI UThata ane phasakI jAta. potAnI sagI mA karatAM paNa adhika vahAlAM evAM kaikeyI mAtAne bhagavAnanA nATakamAM apajaza maLyo ane A nATakamAM kharo jaza vAnaro laI gayA. rAvaNanI sAthe yuddha karatI vakhate ayodhyAnI miliTarInI eka beTeliyana kAmamAM nA AvI. vAnaronuM lazkara rAma jevA rAmane rAvaNa sAthenA yuddhamAM jitADavAno jaza laI gayuM. mATe muni vasiSTha kahe che - - hAni lAbha jIvana maraNa, jaza apajaza bidhi hAtha ! prArabdhamAM je hAni, lAbha, jIvana, maraNa nakkI thayAM hoya te koI mithyA karI zakatuM nathI. jIvananA zetaraMjamAM jIva mAtra pyAdAM che. jagatanA nATakamAM paramAtmA dareka jIvane tenA prArabdhavazAt je pATha bhajavAve che te pramANe jIvane prArabdha bhogavavAno pATha bhajavavo ja paDe. ghaNA mANaso jyotiSano Azaro laIne prArabdha jaNavA prayatna kare che. prArabdhane agAuthI kadAca jANIe to paNa prArabdha choDe nahi. jyotiSazAstra che te Complete Science 1 + 1 = 2 jevuM spaSTa gaNitatrazAstra che. jyotiSazAstra tadana sAcuM zAstra che paraMtu tene jonArA ghaNe bhAge jUThA hoya che, dhaMdhAdArI hoya che, eTale jyotiSazAstra vagovAya che. prArabdhavaza phaLarUpamAM je prApta thavAnuM che to avazya thavAnuM ja. temAM nimitta traNa thaI zake : 1. svecchA, 2. parecchA, 3. anicchA 26. (1) svecchAkRta-phaLabhoga : koI phaLabhogane mATe, koI karma tamArI potAnI icchAthI banI jAya te "svecchAkRta-phaLabhoga' kahevAya. jema ke AgamAM hAtha nAkhavAnI icchA thavAthI hAtha agnimAM nAkhavo ane tenAthI dAjhavuM te svecchAkRta-phaLabhoga kahevAya. parecchAkRta-phaLabhogaH koI prArabdha phaLabhoga "parecchAkRta bIjAnI icchAthI thAya che. dAkhalA tarIke mANasane ApaNuM sAruM agara bUruM karavAnI icchA thAya ane te icchAne vaza thaIne te ApaNuM sAruM agara bUruM kare ane tenuM ApaNane sAruM agara bUruM phaLa bhogavavuM paDe. mArA gharamAM Aga lAgavAnI che tevuM mAruM prArabdha baMdhAyeluM che. ane koI mANasa mArA paranA vaiSabhAvathI mAruM ghara saLagAve ane te rIte bIjAnI icchAthI huM mAruM prArabdha bhogavuM.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 karmano siddhAMta anicchAkRta-phaLabhoga : prArabdha to bhogavavuM ja paDe. paraMtu te phaLa bhogavavAnI ApaNI icchA na hoya chatAM anicchAe paNa ApaNe phaLa bhogavavuM ja paDe. dAkhalA tarIke akasmAta koI jhADa agara makAna ApaNI para tUTI paDe, agara to ApaNe salAmata jagyAe phUTapAtha upara UbhA hoIe chatAM moTara DrAIvaranI bhUlathI agara beka akasmAta phela thaI javAthI moTara phUTapAtha para caDhI jAya ane ApaNane ghAyala karI nAMkhe. A pramANe prArabdha bhogavavAmAM parataMtra hovA chatAM svecchAkRta tathA parecchAkRta phaLa bhogavatI vakhate ApaNe kAmanAo ane vAsanAo agara rAgadveSane vaza thaIne je navAM kriyamANa karma karIe chIe te pharI pAchAM saMcitamAM jamA thAya che ane kALe karIne te pAkIne pAchAM prArabdharUpe ApaNI sAme AvIne UbhAM rahe che. buddhiH karmAnusAriNiH prArabdha bhogavavAmAM jIva parataMtra che mATe tenI buddhi prArabdha-karmane anusare che. je prakAranuM prArabdha bhogavavAnuM hoya te pramANenI buddhi sUjhe che. buddhi prArabdha karma bhogavavAmAM preraNA kare che. game tevo buddhizALI mANasa hoya to paNa prArabdha bhogavavAmAM avaLI buddhi vAparato dekhAya che. ApaNane navAI lAge ke ATalo badho buddhizALI mANasa koIthI ThagAya nahi ane koInI cuMgAlamAM Ave nahi ne AmAM kema phasAyo ? paNa tenuM prArabdha karma tene evI buddhi sujhADe ke ochI buddhivALo mANasa paNa je bhUla na kare tevI bAbatamAM Avo mahAna buddhizALI mANasa paNa phasAya. kAraNa ke prArabdha karma tene phaLa bhogavavA mATe evA prakAranI buddhi sujhADe. eka uMdara AkhI rAta aMdhArAmAM eka khUNAmAM paDelo karaMDiyo kotaravAnI jahemata uThAve che. te evI kAmanA agara vAsanAthI karaDiyAne kotare che ke temAMthI tene sapharajana, kerI, nAraMgI, mosaMbI, mIThAI vagerenI prApti thaze. paraMtu karaMDiyAmAM jyAre te moTuM bAkoruM pADe tyAre temAMthI sAta divasano bhUkhyo eka moTo sApa nIkaLe ane uMdarane khAI jAya che. uMdaranI kuzAgra buddhi ane karaMDiyo kotaravAnI tenI AvaData tenA motanuM kAraNa bane che, kAraNa ke prArabdhamAM te pramANenuM mota nirmANa thayeluM che ane bhUkhyA sApane A pramANe khorAka prApta thavAnuM prArabdha nirmANa thayeluM che je tene vinA prayAse maLI jAya che. eka maMkoDAnuM prArabdha moTara taLe cagadAI marI javAnuM nirmANa thayeluM hoya to te maMkoDo jyAre saDaka uparathI pasAra thato hoya ane moTara sAmethI AvatI dekhe ke turata ja te potAno bacAva karavAnI prabaLa icchAthI dhasamasato
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ rmano siddhAMta doDato moTaranAM paiDAM tarapha ja doDa mUke ane cagadAI jAya. bacavAnI icchAthI karelAM puruSArtha - tenA prArabdha anusAra tenI buddhi - tene moTaranAM paiDAM tarapha ja doTa mukAve. prArabdha pramANe ja tene buddhi sUjhe ane jANIjoIne puruSArtha karIne paNa moTaranAM paiDAM taLe cagadAI javAnuM prArabdha bhogave. kAMI paNa puruSArtha nA kare ane jyAM che tyAMno tyAM ja Ubho rahe to bacI jAya paraMtu tenuM prArabdha bhogavavA mATe tenI buddhi tene paiDAM tarapha doTa mUkavAnI ja preraNA kare, prArabdha bhogavavAmAM buddhi karmane anusare che. jevuM karma tevI buddhi sUjhe. gosvAmI tulasIdAsa kahe che - 38 tulasI jaisI bhavitavyatA, taisI milahI sahAya / Apunu AvahiM tAhI pAhIM, tAhi tahAM laI jAI je banavAkALa hoya tyAM tamAruM karma kAM to tamane ghasaDatAM ghasaDatAM laI jAya agara to te ghasaDAtuM ghasaDAtuM tamArI pAse Ave ane game tema karIne tamane prArabdhaphaLa bhogavAve tyAre je chAla choDe. prArabdha bhogavavAmAM bhalabhalA jJAnI ane mahAna buddhizALInI buddhi paNa avaLI pharI jAya che. purANo ane zAstro tenI sAkSI pUre che ke - asaMbhavam hemamRgasya janma, tathApi rAmo lulubhe mRgAya / prAyaH samApanna vipattikAle, dhiyoDapi puMsAm malinAbhavanti sonAno mRga hovo asaMbhavita hovA chatAM rAma jevA rAma paNa temAM lobhAyA kAraNa ke AgaLa koI mahAna prArabdha nirmANa thayeluM che. eTale te bhogavavA mATe mahA buddhizALI mANasanI paNa buddhi prArabdha tarapha dorAya che. na nirmitaH kena na deSTapUrva, na zUyate hemamayaH kuralaH | tathApi tRSNA raghunandanasya, vinAzakAle viparIta buddhiH // sonAno mRga brahmAnI sRSTimAM koI jagyAe nirmANa thayelo koIe joyo paNa nathI ane sAMbhaLyo paNa nathI. chatAM temAM bhagavAna rAmane tRSNA jAgI, kAraNa ke mArIca, rAvaNa ane tamAma rAkSasakuLanA vinAza mATe bhagavAna rAmane AvI buddhi sUjhI. kevo hato rAvaNa tattvavettA, nave graho nikaTamAM rahetA, harI sItA kaSTa laghu kubuddhi, vinAzakALe viparIta buddhi. rAvaNa mahAna jJAnI hato. tamAma vedomAM pAraMgata hato. bhagavAna zaMkarano parama bhakta hato. pulastya kuLano pavitra brAhmaNa hato. mahAzaktizALI hato. nave graho tenI tahenAtamAM rahetA hatA. pavanadeva tenA mahelamAM pUMjo kADhatA hatA. varuNadeva tenA mahelomAM pANI bharatA hatA. Avo zAnI ane zaktizALI rAjA hovA chatAM tenI buddhi viparIta thaI gaI. prArabdhavaza tenI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 39 buddhi sItAnA haraNamAM vaparAI gaI. kevA hatA kaurava kALajJAnI, (paNa) kusaMpamAM pAchI karI na pAnI, kapAI muvA dveSa sahita krodhI, vinAza kALe viparIta buddhi. kauravo mUrkha nahotA. guru droNanA ziSya hatA. yudhiSThira arjunanI sAthe bhaNatA hatA. dharma eTale zuM ane adharma eTale zuM? tenuM temane bhAna hatuM. khuda duryodhane mahAbhAratamAM kabUla kareluM che ke - jAnAmi dharma na ca me pravRtti, jAnAmi adharmamu na ca me nivRttiH | kenApi devena di sthitana, yathA niyuktoDasmi tathA karomi // dharma ane adharmanuM bhAna hovA chatAM aMtaHkaraNamAM paDelI kAmanAo ane vAsanAo prArabdha bhogavavAmAM buddhi avaLI pheravI nAkhe che. karma buddhayAnusAriNam tethI UlaTuM, kriyamANa karma karavAmAM jIva svataMtra hovAthI tenuM tevuM yamANa karma tenI zuddha agara azuddha buddhine anusare. jeTalI buddhi zuddha ane sAttvika teTaluM navuM kriyamANa karma zuddha ane sAttvika bane che. bhagavad gItAmAM tene "vyAvasAyiAtmikA" buddhi kahe che. navAM kriyamANa karmamAM buddhi para mANasono kAbU rahe che, ane temAM vyavasAyAtmikA buddhino jeTalo upayoga kare teTaluM te sAruM kAma karI zake che. paraMtu janma-janmAntaranI kAmanAo ane vAsanAonA laparaDA jenA aMtaHkaraNanA paTa upara paDela che te jIva kAmanAo ane vAsanAone vaza thaI jAya che ane tenI buddhi tene navAM khoTAM kriyamANa karma karAve che, je bhaviSyamAM prArabdha thaIne tenI sAmAM Ave che. A mANasa potAnI kAmanAo ane vAsanAo upara je barAbara kAbU rAkhe (je tenA hAthanI vAta che ane te kAbU rAkhavAmAM tene paramAtmAe svataMtratA ApelI che.) to tenI buddhi vyAvasAyAtmikA eTale vizuddha ane sAttvika bane ane te kukarma karatAM tene aTakAve ane dharma, nyAya, nItithI vartavAmAM madada kare. upara pramANe prArabdha bhogavavAmAM "buddhiH karmAnusAriNi' - buddhi karmane anusare che; jyAre kriyamANa karma karavAmAM "karma buddhayAnusAriNam" - buddhine anusare che. prArabdha bhogavavAmAM karma tevI buddhi thAya ane prArabdha kriyamANa karmamAM jevI buddhi tevuM karma thAya. prArabdha bhogavavAmAM buddhi pUrvakRta karmanA kahyAmAM rahIne varte che. jyAre navAM kriyamANa karmamAM karma buddhinA kahyAmAM rahIne bane che. 26. (2) graho-nakSatro prArabdha bhogavavAmAM zuM madada kare? mANasanuM jevuM prArabdha nirmANa thayuM hoya te prakAranAM graho ane nakSatro tenA janma vakhate goThavAyelAM hoya che ane tenA jIvanakALa daramiyAna zubha
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta athavA azubha prArabdha bhogavavA pramANenI graho ane nakSatronI gati hoya che. tenI gaNatarI karIne mANasanA jIvanakALamAM kayo vakhata sAro athavA kharAba che te sAcuM jenArA kadAca jANI zake ane kharAba vakhatamAM mANasa jAgrata rahIne agAuthI cetI jaIne te samaya daramiyAna zubha karmomAM vadhAre pravRtta thAya. Ama jyotiSazAstra jIvane kalyANakArI pravRttimAM joDavA mArgadarzana Ape che, A pramANe je mANasa kalyANakArI pravRtti karato hoya tene graho-nakSatrothI bIvAnI jarUra nathI. - rAhu, ketu, guru, maMgaLa, budha vagere graho e ghaNA moTA pavitra ane nItivAna, prAmANika amaladAro karmanA kAyadAno amala (Implement) karavA mATe nimAyelA che, je karmanA kAyadAnI maryAdAmAM rahIne jIvane zubha-azubha prArabdha bhogavAve che paraMtu temAMthI chaTakavA detA nathI. A ucca kakSAnA pavitra prAmANika amaladAro duniyAnA bIjA keTalAka amaladAro jevA lAlacu ke lAMciyA nathI. AkhI jiMdagI maMgaLavAre tamo eka TAIma jamo ane zukravAre naryA caNA khAIne raho ke zanivAre aDada khAIne raho to paNa prArabdha bhogavavuM paDe. AvAM vrata-upavAsa karavAthI te vakhate jIva pApakarma karatAM aTake eTalo tene phAyado thAya. paraMtu A graho-nakSatro jIvane prArabdhamAMthI saMpUrNa mukti ApI zake nahi. * tame corI karo to tamane polIsa pakaDI jAya. tamAre polIsavALA sAthe oLakhANa hoya to be bIDI pIvA Ape agara to tamane be DaMDA ochA mAre eTaluM ja. paraMtu polIsavALo tamane choDI mUkI zake nahi - kadAca jo te tamane lAMca laIne agara oLakhANanA dAve choDI mUke to te polIsavALo jAte ja nokarImAMthI baratarapha thaI jAya. graho-nakSatro paNa moTA prAmANika amaladAro che. temanI upAsanA karo to tamane prArabdha bhogavavAmAM thoDI mAnasika zAMti ApI zake, paraMtu tamane prArabdhamAMthI saMpUrNa rIte mukta karI zake nahi. temanI upAsanA karatAM tame sAttvika vRtti keLavo to prArabdha jalada banI zake nahi eTalo ja phAyado thAya. tame bhADUtI brAhmaNane bolAvIne teno pagAra nakkI karIne tenI pAse tamArA vatI koI grahanA japa karAvo ane tame tamArI meLe je te pApakarma karatA raho to A graho jarA paNa prArabdha bhogavavAmAM anukULatA karI Ape nahi. grahonI AvI khoTI siphArasa - ke lAgavaga karavAno agara temane lAMca ApavAno vicAra - kadApi karavo nahi. tame hanumAnajInI prArthanA karI ke he hanumAna dAdA ! jo tame mane so DabA telanA DAbe hAthe apAvazo to huM temAMthI eka telano Dabo tamAre mAthe
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 41 bhagabhagAvIza. to hanumAnajI ema ja kahe ke huM evo kAko maTIne bhatrIjo thavA mAMgato nathI. mATe AvI bAdhA rAkhI khoTA phasAvuM nahi. je mANasa sIdhI rIte rastA upara cAlato hoya tene kharAbamAM kharAba polIsavALo paNa satAvI zakato nathI. paNa je mANasa rastA upara corI karavA nIkaLyo haze, te to polIsathI Darato ja raheze ane corI karaze to polIsa tene pakaDyA vinA choDaze nahi. amadAvAdathI muMbaInI TikiTa laIne tame gADImAM beThA hazo to tame AkhI rAta sUtAM sUtAM sukhethI muMbaI pahoMcI jazo, paraMtu jo TikiTa lIdhA vagara beThA hazo to jeTalI vakhata sTezana Avaze ane DabAmAM je koI paNa mANasa caDhaze temAM tamane TI.TI. ja dekhAze. tame abhaya prApta karI zakazo nahi. mATe je kaMI prArabdha sAmuM Ave tene premapUrvaka svIkArI levuM, kAraNa ke te tame ja karelAM kriyamANanuM pariNAma che ane te tamAre nekadilIthI bhogavI levuM joIe. temAMthI chaTakavA ADoavaLo prayatna karavo nahi. zubha karmamAM pravRtta rahenArane prArabdha bhogavavA mATe AtmabaLa prApta thAya che ja. 27. nAmasmaraNa-rAmanAmano japa prArabdha bhogavavAmAM zI madada kare ? ISTadevanuM smaraNa-ja5 jIvane prArabdha bhogavavAmAM ghaNI ja madada kare che, tema zAstro ane saMto kahe che. rAmanAma to saMsAracakramAM phasAyelA jIvane bhavasAgaramAMthI mukti apAve che tevuM saMto kahe che. nAmajapa to rAmabANa auSadha che. jenAthI jIvano moTAmAM moTo roga jene "bhavaroga" kahe che te maTI jAya che. A vAta sAcI che. paraMtu nAma-japa to rAmabANa davA che te Ayurvedika davA jevI che. elopethika davA karatA ho to temAM carI-pathya pALavAnuM hotuM nathI. tame tamAre Ijekzana lIdhA karo, goLIo khAyA karo ane sAthe tela, maracuM, AMbalI paNa khAdhA karo. elopethikamAM carI pALavAno Agraha hoto nathI, paraMtu Ayurvedika davAmAM bahu ja kaDaka carI pALavI paDe ane carI pALavAmAM jarA paNa cUka thaI jAya to te davA phUTI nIkaLe ane dardIne UlaTI avakriyA kare. elopethika davA dardane dabAve ane tAtkAlika rAhata Ape. paraMtu rogane jaDamULamAMthI ukhADI zake nahi, jyAre Ayurvedika davA kaDaka carI paLAve ane dhIme dhIme paNa rogane jaDamULamAMthI kADhe. rAmanAma paNa AvuM amogha rAmabANa Ayurvedika auSadha jevuM che. jIvane je bhavaroga lAgu paDyo che teno te jaDamULamAMthI ja nAza kare ane jIvane pharIthI prArabdha bhogavavA janmamaraNanA cakkaramAM paDavA na de teno mokSa ja karAve. paraMtu te auSadha vAparavAmAM kaDaka carI pALavI paDe. eka bhakta kavie AvI
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta cArIonI yAdI ApI che. te nIce pramANe vAMcI jAo : harinuM nAma rasAyaNa seve, paNa jo pathya paLAya nahi, to nAmaraTaNanuM phaLa nava pAme, ne bhavaroga TaLAya nahi. '/ (1) paheluM pathya asatya na vadhavuM. (2) niMdA koInI thAya nahi. V(3) nija nava vakhANa karavAM nahi suNavAM. (4) vyasana kazuMya karAya nahi. - (5) paradhanane paththara sama lekhI kadI te levAya nahi. V(ka) parastrIne mAtA sama lekhI kadI kudRSTi karAya nahi. V (7) karyuM karuM chuM bhajana ATaluM jyAM tyAM vAta karAya nahi. V(8) huM moTo mujane sahu pUje e abhimAna dharAya nahi. A bhakta kavie to carIonI moTI yAdI ApelI che. temAMthI thoDIka carIo upara jaNAvI che te tamAma agara te paikInI eka paNa carI jo mANasa custapaNe pALe to te mANasane nAmajapanI rAmabANa davA lAgu paDe ane prArabdha bhogavavAmAM ghaNI rAhata maLe. paraMtu mAro ane tamAro anubhava che ke AmAMnI eka paNa carI ApaNe custapaNe pALI zakatA nathI, tethI ApaNane prArabdha bhogavavAmAM rAhata maLatI nathI. uparyukta carI pALanArA jIvo jagatamAM karoDe koka ja haze. jo uparanI carIo nA pALIe to AkhI jiMdagI rAmanAma lIdhA karIe agara lakhyA karIe to te badhuM nirarthaka che, UlaTAnuM tenAthI mANasamAM Hypocrisy agara mithyAcAra AvI jAya che ane te tene nukasAna kare che. mAtra rAmanAma levAthI ja jo jIvano uddhAra thato hoya to rAmanAmavALI TeparekarDa athavA grAmophona rekarDano ja pahelo uddhAra thaI jAya. ghaNA mANaso AkhI jiMdagI rAmanAma lIdhA kare che ane vyavahAramAM tenI upara mujabanI carI pALatA nathI, temano kadApi uddhAra thato nathI ane thavAno paNa nathI. akho bhakta sAcuM kahe che ke tilaka karatAM trepana vahyAM, japamALAnAM nAkAM gayAM, kathA suNI suNI phUTyA kAna, to ya na AvyuM brahmajJAna. eka mUrakhane evI Teva, paththara eTalA pUje deva, tulasI dekhI toDe pAna, pANI dekhI kare snAna. toya teno bhavaroga maTe nahi, kAraNa ke tene uparyukta carIo pALavI ja nathI. mANasa je pahelethI uparyukta carIo pALe to tene roga thAya ja nahi, eTale davAnI tene jarUra ja nA rahe. ane carI nA pALe to to pachI davA
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta levAnI koI jarUra ja nathI, kAraNa ke davA tene guNa karavAnI ja nathI. uparyukta carIo jo barAbara pALe to rAmanAma lo ke nA lo baMne sarakhuM ja che. kUtarAM, bilADAM, ghoDo, gadheDAM, pazu-pakSI, kaDA, maMkoDA vagere rAmanAma nathI letAM, paNa dareka jIva upara bhagavAnanI to sarakhI ja kRpA rahe che. bhakta kavi AgaLa eka bIjI jabaradasta carI batAve che. te carI A pramANe che : huM harino, hari che mama rakSaka, eha bharoso jAya nahi, je hari karaze te mama hitanuM, e nizcaya badalAya nahi. 28. bhagavAna prArabdha bhogavavAmAM zI madada kare ? ApaNe upara joI gayA tema kriyamANa karmane niyaMtrita karavAmAM jema niSkAma karmayoga madada kare che tema prArabdha karmane niyaMtrita karavAmAM bhaktiyoga madada kare che. bhagavAnanI bhakti karavAthI prArabdha bhogavavAmAM ghaNI ja rAhata thAya che te hakIkata che. zAstro ane saMto tenI sAkSI pUre che. paraMtu bhagavAnanI bhakti eTale zuM? te spaSTa samajI levuM joIe. bhagavAnanI bhakti eTale bhagavAnanuM kahyuM karavuM te. huM mArA bApanI bhakti karuM, temanuM nAma lIdhA karuM, temanA guNa gAyA karuM, paraMtu temanuM kahyuM nA kare, te mane bhaNavA besavAnuM kahe to bhaNavA nA besuM, te mane tophAna nA karavAnuM kahe to paNa tophAna karyA ja karuM, to meM mArA bApanI bhakti karI gaNAya ja nahi. UlaTuM, mArA UMdhA karmathI huM tene uga karAvuM tevuM thAya. dharmathI bhagavAnanI AjJA pramANe cAle nahi, ane bhagavAnanI bhakti eTale mAtra tenuM nAma levuM, guNa gAvA, TIlAM-TapakAM karavAM ke maMdiramAM darzana karavA javuM vagere eTaluM ja samaje to te bhakti gaNAya ja nahi. mAtra AkhI rAta kAMsIjoDAM kUTavAthI bhagata thavAtuM nathI. bhagavAne bhaktanAM lakSaNo bhagavad gItAnA bAramA adhyAyamAM chellA zlokomAM gaNAvyA che. temAM bhagavAne evuM nathI kahyuM ke je cAra phUTanI coTalI rAkhaze, agara to doDha phUTanI dADhI rAkhaze, agara lUMgI ke janoI paheraze te ja mAro bhakta gaNAze. bhaktanAM lakSaNo bhagavAne svamukhe gItAmAM nIce pramANe gaNAvyAM che - adraSTA sarvabhUtAnAM maitraka karuNa eva ca | nirmamo nirahaMkAraH samaduHkha sukhada kSamI ke 13 .. saMtuSTaH satata yogI tAtmA deDhanizcayaH. mayi arpita manobuddhiryo mabhaktaH sa me priyaH 14 . (gI. 12/13-14)
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 karmano siddhAMta - vagere AgaLa bhaktanAM lakSaNo bhagavAne gaNAvyAM che, ane evAM lakSaNovALo mANasa mAro bhakta kahevAze ane te mane priya thaze. AmAMnuM eka paNa lakSaNa ApaNAmAM na hoya to ApaNe ApaNI jAtane bhaktamAM gaNAvI zakIe ja nahi ane bhagavAnane vahAlA thaI zakIe ja nahi. huM ema jAhera karyuM ke huM biralA zeThano chokaro chuM to tethI karIne biralA zeThanI milakatomAMthI mane bhAga maLe nahi. paraMtu khuda biralA zeTha UThIne ema jAhera kare ke huM temano dIkaro chuM, to ja mane biralA zeThanI milakatamAMthI bhAga maLe. ema khuda bhagavAna UThIne ema kahe ke - yo maktaH sa me priya: .. huM bhagavAne kahelAM lakSaNo dharAvato houM to ja huM temano bhakta gaNAuM ane narasiMha, mIrAMnI mAphaka mane paNa prArabdha bhogavavAmAM bhagavAna madada kare. tema chatAM, bhagavAna to jagatanA pitA che, ane temanI to sArA agara kharAba, bhakta agara abhakta ema tamAma jIva pratye anukaMpA, dayA to che ja, kAraNa ke te to dayAnA sAgara che. huM mArA bApanuM kahyuM nA karato houM to paNa ane temanA nA kahevA chatAM temanI uparavaTa thaIne huM oTalA upara caDhIne bhUsakA mArato houM ane tema karavA jatAM koI vakhata mAro TAMTiyo bhAMgI jAya to paNa mArA bApA mArI upara dayA karIne mane hADavaidyane tyAM laI jAya, tyAM javAnuM rikSAbhADuM te kharce, hADavaidyanI phI paNa te Ape, ghera lAvIne mane suMvALI pathArImAM suvADe, mane page te zeka kare, davA paNa pAya, mosaMbI vagereno kharca karIne mane khavaDAve ane uga nA thAya tevAM vacana bole, paraMtu huM temanI pAse evI geravAjabI mAgaNI karuM ke bApA mane pagamAM lapakArA mAre che, saNakA mAre che, te tame laI lo. to mArA bApA te paganuM darda nA laI zake, te darda to mAre jAte ja bhogavavuM paDe. barAbara e ja rIte mANasa bhagavAnanI AjJAonuM ullaMghana karIne kukarma kare to te pAkIne prArabdharUpe sAmuM Ave, te prArabdha to tene jAte ja bhogavavuM paDe. tenA karmanA kAyadAnA amalamAM jagata pitA hastakSepa nA kare. khuda bhagavAna rAma parAtpara brahma hovA chatAM jyAre te nirguNa-nirAkAra svarUpa choDIne saguNa sAkAra svarUpe jagatamAM padhAryA tyAre temaNe paNa karmanA kAyadAnI maryAdA jALavI che ane te pramANe varyA che. zrI bhagavAna rAma pote kahe che ke - thatu cittita tadITha dUratara prayAti ya cetatA na kalita tadIhALyupaiti | prAtarbhavAmi vasudhAdhipa cakravarti soDAM vrajAmi vipine jaTilastapasvi che je divase cakravartI rAjA thavAno hato ane gAdIe besavAno hato, te ja divase savAre mAre karmanA kAyadAne mAna ApIne jaTAdhArI tapasvInA vezamAM vanamAM javuM paDyuM che. bhagavAna rAma potAnA pitA dazarathanuM temanA putranA
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 45 viyoge mRtyu thavAnuM prArabdha bhogavavAmAM madada karI zakyA nahi ane temane ochAmAM ochA cauda varasanuM paNa extension - punarjIvana ApI zakyA nahi. je rAmanA caraNarajanA sparza mAtrathI zalyAnI ahalyA thaI zake, paththarane paNa je jIvatadAna ApI zake te bhagavAna khuda pote potAnA pitAne jIvatadAna ApI zakyA nahi, kAraNa ke ahalyAnAM pApa pUrAM thaI gayAM hatAM ane tenuM prArabdha jIvatadAna ApavA taiyAra thaI gayuM hatuM. jyAre rAjA dazarathe zravaNano vadha karelo te pApa prArabdha banIne rAjA dazarathane phala ApavA sAme UbhuM hatuM. temAM khuda bhagavAna paNa hastakSepa kare nahi eTale to bhagavAne gItAmAM spaSTatA karI ke - na kartutva na kamaNi lokasya sRjati prabhu na karmaphalasaMyoge svabhAvastu pravartata ! nAdane kasyacitpApa na caiva sukRta vibhuH. ajJAnenAvRtaM jJAna tena mukti jattavaH | (gI. pa/14-15) gavarnare kAyado karyo hoya ke vAhana DAbI bAjue hAMkavuM pachI khuda gavarnara je jamaNI bAjue temanI moTara haMkAre to nAnAmAM nAno polIsavALo temanI moTarane rokI zake ane temAM gavarnaranuM kAMI cAle nahi. bhagavAne karelAM karmano kAyado tenuM custapaNe pAlana thAya tema bhagavAna icche che to mANasoe temanI AjJA pramANe bhaktiyoga dvArA potAnAM prArabdhakarmane bhogavI levAM. 29. bhagavAna pAse ApaNe zuM mAgIe chIe? bhagavAna pAse ApaNane mAgatAM paNa AvaDatuM nathI. ApaNe bhagavAna pAse evI mAgaNI karIe chIe ke meM pApakarma karelAM che tenA phaLasvarUpe mArI sAme duHkha ApavA prArabdha khaDuM thayuM che. te phaLa mAre bhogavavuM nA paDe tevuM karo. AvI geravAjabI mAgaNI bhagavAna svIkAre nahi. prArabdha bhogavavAmAM bhagavAnanI siphArasa ke lAgavagano upayoga nA karAya. jagatamAM je mahAna bhagavadbhakto thaI gayA che, temaNe temanA prArabdhamAM AvelAM duHkha premapUrvaka bhogavI lIdhAM che. tethI duniyAnI dRSTie bhakto duHkhI thatA jaNAyA che. kuMtA mAtA zrIkRSNanI phoI thatAM hatAM. temaNe ghaNAM kaSTa sahana karyA che. chatAM temaNe bhagavAna pAse evI mAgaNI karelI che ke - vipadaH santu naH zAzvat amone sadAkALa duHkha paDo. ApaNe koI divasa AvI mAgaNI karatAM nathI. narasiMha mahetAe bhagavAna pAse mAgaNI karI ke mAruM nakhkhoda jajo. narasiMha, mIrAM, kuMtAjI-A badhA bhakto saMsAramAMthI duHkhI thaIne gayAM. narasiMha mahetAno dIkaro marI gayo ane dIkarI rAMDIne ghera AvI. bairuM marI gayuM, nAta bahAra mukAyA. mIrAM potAnA patithI alaga thaI gayAM. patie jhera
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta pAyuM. svAmI zrI rAmakRSNa paramahaMsa asAdhya rogathI piDAyA, dehanA daMDa bhogavI lIdhA, paraMtu A bhaktoe potAnI bhakti vaTAvI nathI. bhagavAna pAse prArabdhamAMthI chaTakavA mAgaNI karI nathI. 46 eka cakravartI rAjAe eka kaMgAla garIba bhikhArIne kahyuM ke tuM mArI pAse je joIe te mAga. tuM je ane jeTaluM mAgIza te huM tane ApIza. tyAre pelA bhikhArIe rAjA pAse mAgyuM ke, mAruM bhIkha mAgavAnuM cappaNiyuM bhAMgI gayuM che te navuM apAvo. rAjAne A sAMbhaLIne ghaNuM ja duHkha thayuM. bhikhArIne mAgatAM na AvaDyuM. aDhaLaka saMpatti, ikotera peDhI cAle teTaluM dhana mAgyuM hota to paNa rAjA Apata, paNa A akkarmI bhikhArIe bhIkha mAgavAnuM navuM cappaNiyuM mAgyuM ! ApaNe paNa bhagavAna pAse AvI kSullaka mAMgaNIo karIe chIe, tethI bhagavAna nArAja thAya che. ApaNe bhagavAna pAse bahu bahu to zuM mAMgIe chIe ! pAMca-paccIsa lAkha rUpiyA mAgIe chIe. pAMca-paccIsa baMgalA-moTaro mAgIe chIe. pAMca dIkarAo mAgIe chIe. suMdara strIo mAgIe chIe. A badhI mAgaNIo pelA bhikhArInA cappaNiyA jevI che. kuMtAjIe ane bhakta narasiMhe mAgyuM tevuM mAgatAM ApaNane nathI AvaDavAnuM. paramAtmAe vagara mAgye ApaNane manuSyadeha Apyo che. je mokSanuM dvAra che, teno upayoga kevI rIte karavo ane mokSa kevI rIte prApta karavo te zAstro ane saMto dvArA temaNe samajAvyuM. paraMtu ApaNe pAmara jIvo ApaNo svArtha samajatA nathI. tethI prArabdhamAMthI chaTakavAnI kSullaka mAgaNI ApaNe bhagavAna pAse karIe chIe, tyAre bhagavAna nArAja thAya che. ApaNe kharekhara abhAgiyA chIe. 30. saMcita karmamAMthI kevI rIte chUTavuM ? upara joI gayA tema karmayoga dvArA kriyamANa karmane niyaMtrita karI zakAya ane chUTAya. bhaktiyoga dvArA prArabdhakarma bhogavIne chuTAya. paraMtu saMcita karmamAMthI kevI rIte chUTavuM te gaMbhIra savAla che. kAraNa ke kriyamANa karma karavAmAM to mANasa mAtra svataMtra che ane tene niyaMtrita karavAM te tenA hAthanI vAta che. te jo dhAre to cokkasa karI zake. prArabdhakarma paNa sAmI chAtIe AvIne UbhAM che. tene to jIvanakALa daramiyAna bhogavIne khatama karI zakAya. paraMtu saMcita karma to haju pAkIne phaLa ApavA taiyAra thayAM ja nathI, te sAme AvIne khaDAM thayAM nathI. vaLI te to thaI gayelAM kriyamANa karmo che, eTale te pAchAM nathI thayAM karI zakAtAM nathI. eka vakhata thUMkeluM jema pAchuM gaLI zakAtuM nathI, eka vakhata bolAI gayeluM vacana jema pAchuM kheMcI zakAtuM nathI, eka vakhata baMdUkamAMthI goLI chUTI te jema
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta baMdUkamAM pAchI AvatI nathI, tevI rIte eka vakhata kriyamANa karma thaI gayuM ane te saMcitamAM jamA paDyuM che, A jIvanakALa daramiyAna pAkIne prArabdharUpe sAme AvIne khaDuM thayuM nathI. tene bhogavIne paNa chUTAya nahi. eTale evAM saMcita karmo bhogavavAM have pachI deha dhAraNa karyA sivAya chUTako thAya ja. nahi. A saMcita karmo eTalAM thoDAM nathI ke je eka janmamAM bhogavI laIe to chAla chUTe. anAdiphALathI aneka janmonAM saMcita karma asaMkhya karoDa himAlaya jevA DuMgarA bharAya teTalAM jIvanI pAchaLa paDyAM che ane te pAkatAM jAya che tema tema prArabdharUpe bhogavatAM jaIe to paNa anaMtakAla sudhI abajonA abajo deha dhAraNa karIe to paNa te khUTe tema nathI to pachI AmAMthI chUTavuM kevI rIte ? kAraNa ke A saMcita karmo anaMtakAla sudhI jIvane janma-maraNanA cakkaramAM pheravyA ja kare teTalAM badhAM che, ane to pachI jIvano mokSa thavo bilakula asaMbhavita banI jAya. jyAM sudhI deha dhAraNa karavo paDe tyAM sudhI mokSa thayo gaNAya nahi. vedAMta chAtI ThokIne kahe che ke AvI paristhitithI gabharAvAnI jarA paNa jarUra nathI. je jIva dhAre to A cAluM jIvanakALa daramiyAna ja tamAma saMcita karmone khatama karI zake che. paraMtu te bhogavIne khatama karI zakAya tema nathI. mATe tene mATe eka ja upAya che ke saMcita karmonA je ATalA moTA DuMgaro bharelA che temAM mAtra eka ja dIvAsaLI cAMpI devAthI te tamAma bhasmasAtu thaI jaze. A bhayaMkara DuMgaromAM agni lagADyA sivAya bIjA koI paNa upAye ane koI kALe ATalAM badhAM saMcita karmo khatama thavAnAM nathI, ane te agni te "jJAnAgni' che. jema karmayoga dvArA kriyamANa karmo niyaMtrita karI zakAya ane bhaktiyoga dvArA prArabdha karmone pUrepUrAM bhogavI levAya tema jJAnayoga dvArA anAdikALathI aneka janma-janmAMtaranAM ekaThAM thayelAM saMcita karmone bhasmasAt karI zakAya. tema karIne karmayoga, bhaktiyoga ane jJAnayoga dvArA jIvamAtra tamAma kriyamANa, prArabdha ane saMcita karmothI mukta thaIne A ja jIvanakALane aMte cokkasa mokSa prApta karI zake. saMcita karmone jJAnAgnithI bALIne bhasma karavAnAM che. bhagavAne paNa gItAmAM spaSTa kahyuM che - yazaidhAMsi samiddhiogniH bhasmasAt kuruteDajunA jJAnAgniH sarvakarmANi, bhasmasAt kurute tathA (gI. 4/37) jema agnimAM nAkhelAM tamAma prakAranAM jADAM, pAtaLAM, sUko, lIlAM, lAMbAM, TUMkAM, badhAM ja lAkaDAM baLI jAya che tevI ja rIte jJAnAgnimAM nAkhelAM tamAma prakAranAM azubha, zubha, kriyamANa, prArabdha tathA tamAma saMcita karmo baLIne khAka thaI jAya che ane jIva mokSa prApta kare che. eTale ke janma-maraNanA baMdhanamAMthI mukta thAya che.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 31. jJAnAgni kevI rIte pragaTa thAya ? jIva potAnA asala svarUpane bhUlI gayo che, jIva brahmano ja aMza che. brahma sat, cit, AnaMdasvarUpa che, mATe jIva paNa sata, cit, AnaMdasvarUpa ja che. paraMtu jIvane tenuM bhAna nathI. tethI janma-maraNanA cakkaramAM bhaTakAya che. bhagavAna gItAmAM kahe che ke - mauvAMzo jIvaloke jIvabhUtaH sanAtanaH (gI. 15/7) jIva brahmano aMza hovA chatAM, mukta hovA chatAM, mAyAnA vazamAM AvI jaIne baddha thaI gayo che. jIvane potAnA svarUpanuM yathArtha bhAna thAya tenuM ja nAma jJAna. ane jJAna thatAMnI sAthe ja tenAM tamAma saMcita karmo baLIne sApha thaI jAya. jIvane svarUpanuM bhAna thavuM bahu kaThaNa che. te to koI samartha guru maLe to ja jJAna prApta thAya. siMhanuM eka nAnuM baccuM janmatAMnI sAthe ja tenI mAthI vikhUTuM paDI gayuM. gheTAMnA eka ToLAnA mAlika bharavADe A baccAne gheTAMnA ToLA bheguM ucherIne moTuM karyuM. A siMhanuM baccuM kAyama gheTAMnA ToLA bheguM pharatuM hatuM. ane ajJAnane vaza thaIne potAnI jAtane gheTuM ja mAnavA lAgyuM. huM gheTuM ja chuM, tevI tenI dRDha mAnyatA baMdhAI gayelI. eka vakhata eka siMha pharato pharato gheTAMnA ToLA najIka Avyo, jemAM A siMhanuM bacyuM hatuM. siMhane joIne gheTAMnuM ToLuM bhAgyuM. pelA siMhane Azcarya thayuM ke A badhAM gheTAM bheguM mArI jAtanuM A siMhanuM baccuM gheTAMnI mAphaka kema bhAge che. siMhe pelAM badhAM gheTAMne jatAM karyA ane siMhanA baccAne ja pakaDyuM. siMhanuM baccuM karagaravA mAMDyuM ke bhAIsA'ba huM gheTuM chuM ane mane mArI nA nAkhazo. siMhe kahyuM : are bhAI, tuM gheTuM nathI. tuM to mArI jAtanuM siMhanuM bacyuM che. tAre mArAthI DaravAnuM nA hoya. huM tane mArI khAuM nahi. paraMtu siMhanuM baccuM mAnyuM nahi. tene vizvAsa paDyo nahi. te to ema ja kahevA lAgyuM ke huM gheTuM ja chuM, gheTuM ja chuM. mane nA mArazo. pachI pelo siMha tene eka taLAvanA kinAre laI gayo ane kahyuM ke A taLAvanA pANImAM tAruM moM jo. tAruM ne mAruM moM ekasarakhuM Ave che ke nahi? huM trADa nAkhuM evI trADa tuM nAkha. pelA baccAe siMhanA jevI trADa nAkhI. tene tenA asala svarUpanuM bhAna thayuM. te ja vakhate bhayamukta thaI gayuM ane siMhanI sAthe cAlyuM gayuM. basa, barAbara e ja dazA jIvanI che. jema sUryamAMthI kiraNo chUTAM paDIne samagra jagatamAM phelAya che tema jIva paNa anAdikALathI brahmathI chUTo paDI gayo che. vAdaLamAM raheluM pANI bilakula cokhkhuM
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta Distilled water = Crystal Clear Water hoya che. te vAdaLamAM kSobha thavAthI biMduo chUTAM paDIne pRthvI upara paDe che. AkAzamAMthI pRthvI upara AvatAM emAM oNksijana, nAiTrojana vagere bhaLe che. pRthvIne aDakatAM te biMduo dhULamAM bhaLI malina bane che. evAM aneka biMduo maLIne nadI thAya che. ane pRthvInA aneka kSAro malina tattvo bhegAM karatAM karatAM samudrane maLe che. tyAre to samudranAM pANI khArAM dava thaI gayAM hoya che. pachI jyAre sUryanAM prakhara kiraNonA tApathI bASpIbhavana thAya tyAre ja Urdhvagati thaIne vAdaLarUpe temanAM asala sthAne pavitra bane che. e ja prakAre jIva brahmamAMthI chuTo paDelo che. te jagatanI mAyAnA saMparkamAM avidyAvaza malinatAne prApta kare che. bhUmi parata bhA DAbara pAnI | jImI jIvaTI mAyA lapaTAnI || gosvAmIjI rAmAyaNamAM A vAtane eka ja lITImAM samajAve che : siMhanI mAphaka koI samartha guru siMhanA baccArUpI jIvane maLe to ja tene sAcA svarUpanuM bhAna thAya, pachI te tenAM tamAma karmonA bhayathI mukta banI jAya che. gosvAmIjI A ja vAtane rAmAyaNamAM lakhe che ke - Izvara aMza jIva avinAzI, cetana amala sahaja sukha rAzI . so mAyAbaza bhayaU gosAI, baththo kIra markaTakI nAI che (uttarakAMDa 117) are ! tuM siMhanuM bacyuM che. tuM gheTuM nathI. tuM sat, cit, AnaMdasvarUpa che. A deha tAruM svarUpa nathI. evuM jJAna koI samartha guru karAve to ja beDo pAra thAya. svarUpanuM jJAna thatAM ja saMcita karmo tAtkAlika bhasma thaI jAya che. A vAta ApaNA sarvanA anubhavathI paNa siddha karI zakAya. eka mANasa rAtre 12 vAgyA sudhI tenI patnI sAthe vAto karato hato ane pachI tenI AMkha maLI gaI. tene UMgha AvI. tarata ja tene svapna zarU thayuM. svapnamAM teNe eka mANasanuM khUna karI nAkhyuM, teno traNa varasa sudhI kesa cAlyo. rAtre bAra ane sADA bAranI vacamAM.) pachI A mANasane dasa varasanI sakhata jelanI sajA thaI. te kedamAM paDyo. (kharekhara to te pathArImAM be godaDAM pAtharI paDyo hato.) jelara tene dararoja baraDAmAM koraDAnA phaTakA lagAvato hato tethI teno baraDo dararoja lohIluhANa thaI jato hato. A rIte traNa varasanI sajA to teNe bhogavI. (rAtre bAra ane sADA bAranI vacamAM.). eka divasa jelare khUba gussAmAM AvIne tene baraDAmAM bahu sakhata koraDA phaTakAryA ane A mANasa "o bApa re" karIne rADa pADIne bhAgI gayo. tenI patnIe gabharAIne pUchyuM ke zuM thayuM? to teNe kahyuM ke mArA baraDA sAmuM to jo, te kevo lohIluhANa thaI gayo che ! - tenI patnIe kahyuM ke tame to pathArImAM be godaDAM pAtharIne sUtA cho ane karma-4
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa0 karmano siddhAMta || chA gaye tamAro baraDo bilakula salepATa suMvALo che. kazuM ja thayuM nathI. tyAre pelo mANasa svapnAvasthAmAMthI jAgrata avasthAmAM AvI gayo. tene tenA potAnA svarUpanuM bhAna thayuM ke te khUnI nathI paNa te kharekhara nirdoSa che. ane pachI teNe potAnI patnIne svapnanI vAta karI ke tenI viruddha khUnano khaTalo traNa varSa cAlyo ane dasa varSanI sakhata jelanI sajA thaI. temAMthI traNa varSa to bhogavyAM. tenI patnIe kahyuM ke rAtre bAra vAgyA sudhI to ApaNe vAto karatA hatA ane hAlamAM mAtra sADA bAra ja thayA che. te aDadhA kalAka daramiyAna tame cha varSa bIje kyAM jaI AvyA? tene dasa varSanI sajA thaI hatI. temAMthI traNa varSanI sajA to teNe bhogavI lIdhI. have bAkInAM sAta varSanI sajA koNa bhogavaze ? svapnaavasthAmAMthI jAgrata avasthAmAM AvatAMnI sAthe ja tenuM bAkInI sAta varSanI jelanI sajAnuM saMcita karma bhasmasAt thaI gayuM. kAraNa ke tene tenA sAcA svarUpanuM jJAna thaI gayuM. jJAnAgniH sarvakarmANi bhasmasAt kuruteDatathAjuna ! (gI. 4/37) svapnAvasthAnAM sukhaduHkhAdi svapnAvasthAmAM satya bhAse che, paraMtu jAgrata avasthAmAM mithyA thAya che tevI ja rIte jAgrata avasthAnAM sukha, duHkha Adi jAgrata avasthAmAM satya bhAse che paraMtu jJAnAvasthAmAM mithyA thaI jAya che. eka mANasa rAtre dUdhapAka, pUrI, miSTAnna vagere peTa bharIne jamIne sUto hoya chatAM svapnAvasthAmAM "huM bhUkhyo chuM, huM bhUkhyo chuM' tema bolato AkhI rAta cappaNiyuM laIne bhIkha mAge te vakhate tene khuda zaMkarAcAryajI AvIne samajAve ke are ajJAnI jIva ! tuM bhUkhyo nathI, tuM to jamIne sUto che, chatAM A jIva te vAta mAne ja nahi. paraMtu te jyAre jAgrata avasthAmAM Ave tyAre ja tene sAcA svarUpanuM jJAna thAya. te ja pramANe hAla jAgrata avasthAmAM ApaNe avidyAthI aTavAyelA jIvone, zAstro ane saMto pokArIne kahe che ke A jagata mithyA che ane brahma ja satya che ane tuM te brahmano ja aMza sat, cita, AnaMdasvarUpa ja che. chatAM kamabhAgI jIvo mAnatA nathI. kAraNa ke jAgrata avasthAmAMthI ja teo jJAnAvasthAmAM AvyA nathI. zaMkarAcAryajIe aneka graMthono sAra mAtra aDadhA ja zlokamAM kahyuM che ke - zlokArdhana pravakSyAmi dukta graMthakoTIbhiH | brahmasatya jagatuM mithyA jIvo brahauva nAparaH | AgaLa ApelAM daSTAMtanI mAphaka jema dasa varSanI sajAmAMthI traNa varSanI sa bhogavyA pachI sAcuM jJAna thatAM bAkInAM sAta varSanI sajA khatama thaI
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta gaI, tema A jIvane potAne potAnuM sat, cit, AnaMdasvarUpanuM sAcuM jJAna thatAMnI sAthe ja tenAM anAdikALathI ekaThAM thayelAM abajo janmajanmAMtaranAM saMcita karmo tAtkAlika khatama thaI jAya che. A prakAre jema kriyamANa karmone niyaMtrita karavA mATe karmamArga che, prArabdhane AsAnIthI bhogavavA mATe bhaktimArga che tema saMcita karmone samApta karavA mATe jJAnamArga che. A traNeya mArgo vaDe jIva potAnA A janmanI jIvanayAtrA pUrI karIne aMte mokSa prApta karI zake che ane janmamaraNanAM cakkaramAMthI mukta thaI zake che. 51 32. (1) jJAna kema thatuM nathI ? saMsAramAM jyAM sudhI Asakti che tyAM sudhI jJAna pragaTa thatuM nathI. jJAnamArgamAM deha, dhanavaibhava, mAtApitA, strI, putrAdikamAMthI Asakti choDavI paDe che. zAstro ane saMto kahe che ke gayA janmanAM mAtA-pitA, strI, putrAdikane jema tame ajJAne karIne vIsarI gayA cho tevI ja rIte A janmanA mAtA-pitA, strI, putrAdikane zAne karIne vIsarI jAo. gayA aneka janmanAM mAtA-pitA, strI, putrAdikane tame ajJAne karIne bhUlI gayA cho te tamArI upara bhagavAnanI atyaMta kRpA gaNAya. jo tema nA hota ane jo tame tamArA gata janmonAM sagAMone hAlamAM paNa jANatA hota ane oLakhatA hota to rastAmAM jatuM gadheDuM hoya tene paNa tame gaLe vaLagI paData ane kahetA hota ke 'A to mAro kAko che' ke 'A to mAro mAmo che.' gayA janmanI tamArI strI hAlamAM kUtarI ke gadheDInA avatAramAM hota, tene tame cAlu gharamAM ghAlI do to mahA upAdhi thAya. paraMtu bhagavAnanI atyaMta kRpA che ke tame tamArA gayA janmanAM sagAMne bhale ajJAne karIne paNa bhUlI gayA cho, te ghaNuM sAruM thayuM che. to jevI rIte tame tamArA AgaLanA janmanAM mAtA-pitA, strI, putrAdikane annAne karIne bhUlI gayA cho tevI ja rIte A janmanAM mAtA-pitA, strI, putrAdikane paNa zAne karIne vIsarI jAo. saMsAramAMthI Asakti tame jema jema haTAvatA jAo ane virakti prApta karatA jAva tema tema jJAnano prakAza paDavA lAgaze. saMsAramAM tame Asakta cho ke virakta cho te jANavAnuM tamArI pAse ja beromITara che. tame ekalA paDo ane 'ekalatA' lAge to tenuM nAma Asakti ane tame ekalA paDo ane 'ekatA' lAge to tenuM nAma virakti. A beromITarathI tame tamAruM mApa jAte ja kADhI laI zako ke tame jJAnamArgamAM javA adhikArI cho ke nahi. 32. (2) tame koI divasa jJAna levA gayA cho ? ApaNe kharA arthamAM jJAna levA jatA ja nathI. DoMgare mahArAjanI ke kRSNazaMkara zAstrIjInI ke zaMbhu mahAgajanI bhAgavata saptAhamAM anekavAra gayA
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ para kamano siddhAMta hoIzuM, agara saMnyAsa AzramamAM dararoja dhakkA khAtAM hoIzuM. paraMtu tyAM kadApi kharekhara jJAna levA ApaNe jatAM ja nathI. mAtra dekhAva karavA ja agara to jANe ke manoraMjana kAryakramamAM bhAga levA jatAM hoIe chIe - jIva to gharamAM strI. putrAdikanAM kAthAkabAlAmAM ja bharAI rahelo hoya che. pachI jJAna kevI rIte maLe? tame anAja bajAramAM ghauM levA jAo paraMtu kothaLo lIdhA vagara hAtha halAvatA jAo to vepArI tarata ja samajI jAya ke mANasa ghauM levA Avyo nathI, mAtra bhAva pUchavA ja Avyo che. eTale bajAramAM maNano trIsa rUpiyAno bhAva cAlato hoya to vepArI tamane aThThAvIsa rUpiyAnAM ja bhAva batAve, kAraNa ke te jANe che ke A mANasa kharekhara ghauM levA nIkaLyo nathI. pachI tame bIjI cAra-pAMca dukAnoe bhAva pUcho to tyAM tamane trIsa rUpiyAno bhAva kahe. eTale tamane vizvAsa thAya te pahelA vepArI dukAne ja vAjabI bhAve ghauM maLe che. - aThavADiyA pachI jyAre tame hAthamAM kothaLo laIne sAcesAca ghauM levA pahelA vepArInI dukAne jAva eTale te samajI ja jAya ke have A mANasa cokkasa ghauM laIne ja javAno che. eTale te tamane maNanA 32 rUpiyAno bhAva batAve. tame pUcho ke kema bhAI? tame pahelAM to aThThAvIsano bhAva kahetA hatA have batrIsa rUpiyA kema mAgo cho ? to pelo vepArI khaMdhu hasIne mIThAzathI javAba Ape ke bhAI, aThThAvIsanA bhAvanA ghauM to vecAI gayA ane have traNacAra divasathI mAlanI kheMcane lIdhe bhAva vadhI gayA. eTale tame tenA uparanA agAunA vizvAsamAM taNAIne be rUpiyA ThagAIne ghauM letA jAo. tame dahIM levA jAo to paNa vepArI tamane pUche ke dahIM zemAM laI jazo ? kAMI pAtra (vAsaNa, tapelI vagere) letA AvyA nathI to zemAM khissAmAM laI jazo ? dahIM levA jAva to paNa tamAre pAtra (tapelI) laIne javuM paDe ane te paNa zuddha pAtra (kalAI kareluM) hovuM joIe, nahi to dahIM kaTAI jAya. siMhaNanA dUdha mATe sonAnuM pAtra joIe, cappaNiyuM nA cAle. A pramANe jJAna levA jAo tyAre paNa tamArI pAse zuddha pAtra (vairAgyathI nirmaLa thayeluM aMtaHkaraNa) joIe. jyAM sudhI moTara-baMgalA, deha, strI-putrAdikamAM Asakti che ane aMtaHkaraNamAM aneka janma-janmAMtaranI kAmanAo ane vAsanAonA lapeDA thayela che ane kAMcana-kAminInA kATa caDhelA che tyAM sudhI zuddha jJAna thaze ja nahi. jJAna na Take re vairAgya vinA, karIe koTI upAya. jJAna eTale zuM te spaSTa samajI levAnI jarUra che. mAtra bI.e., bI.koma., ema.e. thayA ke ema.koma., elaela.ema.ke sI.e. thayA eTale jJAnI thayA nA kahevAIe. amerikAnI tamAma nadIonAM nAma moDhe bolI jAo ke raziyAnA tamAma parvatonAM nAma AvaDI jAya ke AphrikAnAM tamAma
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta pa3 jaMgalonAM kSetraphaLa gokhI nAkho ke oNsTreliyAnI sonAnI tamAma khANonA utpAdananA AMkaDA jANI lo ke IMglenDa, amerikA vagere aneka dezonAM baMdhAraNa (Constitutions)no abhyAsa karo to te jJAna nA kahevAya. e to mAtra mAhitI (Information) kahevAya. jJAnanAM lakSaNo to bhagavad gItAnA 13mA adhyAyanA 7 thI 11 (pAMca) zlokamAM ApelAM che. temAM poNA pAMca zlokamAM jJAnanAM lakSaNa ApelAM che ane mAtra 1/4 zlokamAM ajJAna zuM te jaNAvyuM che, je nIce pramANe che : amAnitve adaMbhitva ahiMsA kSAntirArjavA AcAryo pAsAM zaucaM svairya AtmavinigrahaH AzA ikriyArthISa vairAgye anahaMkAra eva ca | janmamRtyuMjarAvyAdhiduHkhadoSAnudarzanam l8 asakti anabhinkaMgaH putradArAgRhAdiSa. nityaM ca samacittataM iSTAnisTopapariSa pahelA mayi cAnajayogena bhakti avyabhicAriNI ! viviktadezasevitva aratirjanasaMsadi ll10 adhyAtmajJAnanityataM tattvajJAnArthadarzanam etad jJAnamiti prokta ajJAna yadatoDanyathA ll11il. (gI. 13/7-11) amAnitva-adaMbhitva-nirabhimAnapaNuM-nirdabhapaNuM vagere je guNo (Qualifications) uparanA poNA pAMca zlokomAM jaNAvela che ke jenAmAM hoya te jJAnI kahevAya ane te sivAyanuM bAkInuM tamAma ajJAna kahevAya. A prakAranuM jJAna prApta karavA zuddha vairAgyavAna aMtaHkaraNa joIe ane evuM jJAna meLavavA satata puruSArtha karIne mokSa prApta karavo e ja kAyadAno hetu che. maraNakAMThe beThelA parIkSite zukadevajI pAsethI sAta divasa sudhI zrImad bhAgavatanuM jJAna sAMbhaLIne mokSa prApta karyo. zrImad bhAgavatamAM e tAkAta che ke haju Aje paNa te sAta divasamAM jIvano mokSa karI zake, paraMtu tene saMbhaLAvanAra zukadevajI jevo jJAnI hovo joIe ane tene sAMbhaLanAra parIkSita jevo vairAgyavAna hovo joIe. ApaNe aneka vakhata bhAgavata saptAhamAM gayA chIe ane bhAgavat sAMbhaLyuM che, paraMtu haju sudhI mAro ke tamAro mokSa thayo nathI ke thato nathI. tenuM kAraNa kAM to bhAgavata kahenAra-vAMcanAra DaphoLa agara to te sAMbhaLanAra DaphoLa. Aje to moTe bhAge bhAgavat saMbhaLAvanAra-vAMcanAra zukadevajI bicArA pAMcaso
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ke hajAra rUpiyAno konTrAkTa karIne vyAsapITha para beThA hoya che ane Akho divasa bhAgavat vAMcatAM vAMcatAM paNa temano jIva to keTalAM keLAM AvyAM, keTalAM nALiyera AvyAM, keTalA rUpiyA pothI upara AvyA ane keTalAM blAujhapIsa gorANI mATe ane potAne mATe keTalAM thepADAM ane mAdarapATa AvyAM temAM jIva bharAI paDelo hoya che. A dazA bicArA zukadevajInI hoya che. jyAre parIkSitanI (jeNe Aje bhAgavat saptAha besADI che temanI)dazA to tethI paNa kharAba che. parIkSita to paga vALIne kathA sAMbhaLavA besI ja zakato nathI. e to bicAro hAMphaLo-phAMphaLo keTalA vevAI AvyA, keTalI vevANo AvI, keTalI dIkarIo AvI, keTalA jamAI risAyA, manAyA ane jamADavAmAM keTalo magasa vaparAyo tathA keTalA DabbA tela vaparAyuM ane haju brAhmaNone keTalI dakSiNA ApavI paDaze enI ciMtAmAM ne ciMtAmAM bicAro sAta divasamAM thAkIne lothapotha thaI jAya che. Aje jyAM zukadevajInI ane parIkSitanI bicArAnI AvI dazA hoya tyAM zrImad bhAgavata kono mokSa kare te tame ja kaho. bAkI zrImad bhAgavatanI to Aje paNa tAkAta che ke mAtra parIkSita jevA saMskArI jIvano to zuM paraMtu dhuMdhukArI jevA preta, pizAcano paNa te mokSa karI zake ! - jJAna prApta thavuM ane tenAthI tamAma saMcita karmone ja bhasmasAt karavA te caNA-mamarA phAkavA jevuM saheluM kAma nathI. tene mATe prabaLa puruSArtha karavo joIe. 33. mokSamArgamAM jatAM koNa roke che ? bhautika niyama pramANe sthira vastu jyAM sudhI tenI sthiratAnI viruddha koI baLa kAma nA kare tyAM sudhI sadAkALa sthira rahe che. evI ja rIte eka vakhata gatimAna thayelA padArthanI tenI gati avarodhavA koI baLa kAma nA kare to te gatimAna padArtha sadAkALa gatimAna rahe che. Ane vaijJAniko "sthiti-sAtatya (Inertia)no siddhAMta kahe che. avakAza tarapha gatimAna thanArI koI paNa cIja satata avakAza tarapha gatimAna rahI zakatI nathI, kAraNa ke pRthvInuM kendravartIya kheMcANa tene potAnA tarapha AkarSatuM hovAthI tenI gati rokAya che, aTakAya che, ane avarodhAya che, ne chevaTe zUnya thaI jAya che ane te padArtha pAcho pRthvI upara ja paDe che. A ja niyama, Adhi-bhautika vijJAnamAM paNa kAma kare che. ApaNA caitanyane paNa AvuM ja AkarSaNanuM kheMcANa che. paraMtu te kheMcANa pRthvInA kendrabiMdunuM nathI. te kheMcANa ApaNI bhautika AsaktionuM che. ApaNe tenAthI ja bhAre chIe. strI, putrAdika, baMgalA, moTaro vagere bhautika padArthonA boja
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ane indriyonI viSayo taraphanI Asakti mokSamArga taraphanI ApaNI jhaDapane avarodhe che. Asaktiono vaLagADa ane AkarSaNa jIvane mokSamArga tarapha uDDayana karatA roke che, avarodhe che. 34. (1) karmacoga-jJAnayoga-bhaktiyoga paramAtmAne prApta karavA mATe traNa mArgo che : karmamArga, bhaktimArga ane jJAnamArga. jIva je mArgano adhikArI hoya te adhikAra paratve teNe te mArga pakaDavo joIe. arjune karmamArgano adhikArI hato. gItAnA pahelA adhyAyamAM teNe bhagavAna pAse saMnyAsa levAnI icchA jaNAvI paraMtu bhagavAne tene yuddha samaye saMnyAsa levAnI nA pADI, ane tene karmamArgamAM pravRtta karyo. vidurajI bhaktimArganA adhikArI jIva hatA. tethI mahAbhAratanA yuddha daramiyAna teone jAtrAe javAnI chUTa ApI. uddhavajI jJAnamArganA adhikArI jIva hatA. tethI ekAdaza skaMdhamAM bhagavAne temane jJAnamArgano upadeza karyo. daradInI nADa pArakhIne jema vaidya eka daradIne evI salAha Ape ke tAre dahIM ja khAvuM, bIjuM kAMI khAvuM nahi; jyAre bIjA daradIne evI salAha Ape che tuM jo jarA paNa dahIM khAIza to marI jaIza. e pramANe jIva je mArgano adhikArI hoya te prakArano upadeza tenuM kalyANa kare. Akhare to traNe mArga AgaLa jatAM bhegA thaI jAya che. traNamAMthI game te eka mArga upara janAro jIva Akhare paramAtmAne ja prApta kare che. jema - "sarvadeva namaskAra kezava pratigacchati " amadAvAdathI vaDodarA thaIne broDageja upara dilhI jaI zakAya ane amadAvAdathI mahesANA thaIne mITarageja upara thaI dilhI jaI zakAya. rasto broDageja hoya ke mITarageja hoya, paraMtu baMne rastA chevaTe dillImAM bhegA thaI jAya. janakAdi rAjAo karmamAM pravRtta thayA. narasiMha, mIrAM, gopIo bhaktimArgamAM gayAM, jyAre akrUra, uddhava, zaMkarAcArya jJAnamArga upara gayA. je jeno jevo adhikAra. narasiMha bhaktimArga upara gayA. paraMtu Akhare bhaktimArga AgaLa jatAM jJAnamArga sAthe bhego thaI jAya che. narasiMha bhaktimArgamAM hovA chatAM temanAM padomAM naryuM jJAna nItare che te juo : akhila brahmAMDamAM eka tuM zrI hari, jUjave rUpe anaMta bhAse, veda to ema vade zruti smRti zAkha de, kanaka kunDala viSe bheda na hoya, ghATa ghaDiyA pachI nAma rUpa jUjavAM, aMte to hemanuM hema hoye. karmamArga e broDagejano rasto che, dhorI rAjamArga che. bhaNelo, abhaNa, vijJAnI badhI ja kakSAnA jIvo A rAjamArga upara AMkho mIMcIne cAle to paNa paDavAno bhaya nathI. zAstro ane saMtonI AjJA pramANe nyAya, nIti, dharmathI
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa6 karmano siddhAMta potAnuM niyata karma karatAM karatAM jIvananuM ekaeka karma bhakti banI jAya che. hajAmata karatAM karatAM, kasAIno dhaMdho karatAM karatAM, gorA jevo kuMbhArano dhaMdho karatAM karatAM paNa aneka bhakto karmamArgamAM nyAya, nIti, dharmathI, zAstro ane saMtonI AjJA pramANe vartIne temanA pratyeka karmane teo bhaktimaya banAvI zakyA che, jyAM temanI pratyeka kriyA bhaktimAM parivartita thaI jAya che. zaMkaranA zivaliMga upara maMtra bolIne pacAsa kaLazA pANI DholatA na AvaDe to kaMI nahi paraMtute kaLazA pANI vaDe mAtA potAnA gaMdA thayela bALakane navaDAvIne zuddha kare ane bALakane navaDAvatI vakhate evI bhAvanA kare ke huM zaMkara bhagavAnane abhiSeka karI rahI chuM. to te vakhate potAnA gaMdA bALakane navaDAvavAnI kriyA zaMkaranI bhaktimaya banI jAya che. paraMtu jo te Akho divasa zivaliMga upara kaLaza DhoLyA kare ane potAnA bALakane gaMduM rAkhe to tene zaMkaranI bhaktinuM kaMI paNa phaLa prApta thAya nahi. karmamArga dhorImArga che. bhaktimArga tenAthI agharo mArga che. bhakta thavA mATe gItAnA bAramA adhyAyanA chellA zlokomAM ApyA mujaba bhaktinAM lakSaNo prApta karavAM paDe. jJAnamArga taddana TUMko paraMtu ghaNo ja aTapaTo mArga che. gosvAmIjI lakhe che ke - * jJAna paMtha kRpANa kai dhArA jJAnamArga upara cAlavuM eTale talavAranI dhAra upara cAlavA jevuM che. jJAnamArga ghaNo ja TUMko mArga che paraMtu aTapaTI galI kUMcIovALo mArga che. temAM javA mATe sAthe galIkUMcIono jANIto bhomiyo hoya to ja javAya, nahi to galI kUMcIonI bahAra nIkaLatAM paNa na AvaDe, gUMcavAI javAya. tema jJAnamArge javA mATe teno jANakAra samartha sad guru joIe. 34. (2) bhakta ane jJAnI : bhakta bilADInA baccA jevo che ane jJAnI vAMdarInA baccA jevo che. bilADInuM baccuM janmyA pachI sAta divasa sudhI AMdhaLuM rahe che. tene bilADI potAnA moMmAM ghAlIne sAta ghara pherave che. bilADInuM baccuM mAnI ananya zaraNAgati svIkAre che. bilADI tenA baccAne cUlAmAM mUke ke pachI pANI bharelA tapelAmAM mUke tene jyAM mUkavuM hoya tyAM mUke, temAM bacce kaMI ja bole nahi. paraMtu bilADIne potAnA bALakanI ghaNI ja ciMtA hoya che. ane te tene ghaNI ja kALajIthI sAcavIne pherave che. tyAre vAMdarInuM baccuM vAMdarInI ciMtA kare che. vAMdarI kudavAnI thAya ke tarata ja bacyuM tenI chAtIe vaLagI paDe che. vAMdarI eka jhADa uparathI bIjA jhADa upara kUde te vakhate bacyuM tenI mAne capasIne jhAlI rAkhe che, nahitara paDe to
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta marI jAya. vAMdarI potAnA bALakane jhAlatI nathI, bALaka potAnI mAne capasIne pakaDI rAkhe che. bilADIne bilADInuM bALaka jeTaluM vahAluM che teTaluM ja vAMdarIne vAMdarInuM baccuM vahAluM che. emanA vAtsalyamAM koI phera nathI chatAM baMnenA potAnA bALaka pratyenA vartAvamAM phera paDe che. bApa nAnA bALakane keDamAM ghAlIne phare che paraMtu moTA bALakane AMgaLIe vaLagADIne phare che ane bALaka moTo yuvAna thAya ane bApa vRddha thAya to yuvAna chokaro tenA bApane AMgaLIe vaLagADIne dore che. gosvAmIjI bhagavAnanA zabdomAM kahe che ke - more prauDha tanaya sama jJAni. jJAnI mAro moTo dIkaro che. bhakta mAro nAno bALaka che. jJAnI bhagavAnanuM dhyAna kare che, jyAre bhagavAna bhaktanuM dhyAna rAkhe che chatAM baMne upara bhagavAnanI kRpA che. 35. traNeya mArga upara cAlanAra jIvano bhavagAna sAtheno vyavahAra alaga alaga hoya che : karmamArga upara cAlanAra jIva kahe che, "huM bhagavAnano chuM." bhaktimArga upara cAlanAra jIva kahe che ke "bhagavAna mAro che ane jJAnamArga upara cAlanAra kahe che ke "huM ane bhagavAna eka chIe." eka strI yuvAvasthAmAM paraNIne sAsare jAya che. te kahe che ke huM mArA dhaNInI chuM. dhaNI kahe tema kare. dhaNI kahe ke baTAkAnuM zAka karo to baTAkAnuM zAka kare ane bhIMDAnuM zAka karo ema kahe to bhIMDAnuM zAka kare. amuka raMganI sADI pahero ema kahe to tema kare, amukane ghera javAnuM che tema kahe to strI tene ghera jAya. amukane ghera nathI javAnuM tema dhaNI kahe to strI tene ghera na jAya. dhaNI kahe tema ja ane teTaluM ja kare. te strI kahe che ke, "huM dhaNInI chuM. paraMtu A strI jyAre AdheDa uMmaranI be-traNa bALakonI mA bane tyAre te ema kahe che ke, "dhaNI mAro che." te strI kahe ke amuka vastu lAvavAnI che, to dhaNIne te lAvI ApavI paDe ane strI kahe ke amuka vastu nathI lAvavAnI to teno dhaNI te vastu nA lAvI zake. te strI kahe ke amuka jagyAe jo to dhaNIne javuM paDe ane kahe ke amuka jagyAe nA jazo to teno dhaNI tyAM nA jAya. A strI paraNI tyAre kahetI hatI ke, "huM dhaNInI chuM." te ja strI AdheDa uMmaranI thatAM avasthAbhede ema kahe che ke "dhaNI mAro che." A strI jyAre DosI thAya che ane teno dhaNI Doso thAya che tyAre DosI-Doso baMne eka thaI jAya ane kahe ke huM ane mAro dhaNI eka chIe. pahelAM kahetI ke "huM dhaNInI chuM." pachI kahevA lAgI ke "dhaNI mAro che." have kahe che ke "dhaNI ane huM eka chIe." te vakhate
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta advaita thaI jAya che. tyAre teno chokaro DosAne kaDavuM vacana kahe to DosInuM moTuM caDI jAya, ane dIkarAnI vahu DosIne kaMIka kaDavuM vacana kahe to DosAnuM moM caDI jAya. DosI-Doso eka thaI gayAM. advaita AvI gayuM. te ja pramANe karmamArgamAM jIva kahe che ke "huM bhagavAnano chuM." bhagavAnanI AjJA pramANe te tenAM karma kare che. tenuM pratyeka karma bhakti banI jAya. te jIva jyAre AgaLa jatAM bhaktimArgano adhikArI bane tyAre kahe che ke "bhagavAna mAro che. karmamArgamAM kaheto hato ke huM bhagavAnano chuM. bhaktimArgamAM kahe che ke bhagavAna mAro che." bhakta kahe te pramANe bhagavAnane karavuM paDe. bhakta kahe mAro ratha hAMko to bhagavAnane ratha hAMkavo paDe ane tenA thAkelA ghoDAone bhagavAna jAte navaDAve. bhakta kahe ke mArI dIkarInuM mosALuM karavAnuM che mATe badhI ja sAmagrI laIne Avajo to bhagavAnane AvavuM ja paDe. bhakta hUMDI lakhe to bhagavAnane svIkAravI ja paDe. karmamArgamAM ane bhaktimArgamAM kaita che. (huM ane bhagavAna) karmamArgI kahe che ke huM bhagavAnano chuM." bhakta kahe che ke "bhagavAna mAro che.' jJAnamArgamAM bhagavAna ane jIva eka thaI jAya che. jJAnI kahe che ke, "ahaM brahmAsmi...' huM brahma chuM. jIva ane bhagavAna advaita thaI jAya che. upara pramANe karmamArga, bhaktimArga ane jJAnamArga dvArA adhikAra paratve jIva tenA anukrame kriyamANa, prArabdha ane saMcita karmone saMpUrNa rIte samApta karIne paramAtmAne - mokSane prApta karI zake che. mokSa prApta karavAno jIva mAtrano adhikAra che. AtyaMtika duHkhanI nivRtti ane sanAtana sukhanI prApti eTale mokSa. sarveDatra sukhInaH santu sarve santu nirAmayAH | sarve bhadrANi pazyantu mA kazcit duHkhamApnayAt | * * *
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pariziSTa zrI hIrAbhAI Thakkara temanA jIvanakALanA 60mA varSamAM pravezyA te divase, saMvata 2033nA ASADha suda bIja (rathayAtrA)ne divase A pustakanuM vidhivat prakAzana karavAmAM AvyuM hatuM. tyAra pachI A pustakano amadAvAda thiyosaoNphikala sosAyaTIe abhyAsa karIne keTalAka prazno upasthita karyA hatA, tenA javAbarUpe zrI hIrAbhAI Thakkare amadAvAda thiyaoNsaoNphikala sosAyaTImAM je pravacano ApelAM teno TUMka sAra A pustakamAM pRSTha 60thI AgaLa samAviSTa karI lIdho che, je vAMcavA vinaMtI che.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 36. (1) kriyamANa karma karavAmAM mANasa saMpUrNa rIte svataMtra che : manuSyayonimAM paramAtmAe jIvane saMpUrNa svataMtratA ApI che. manuSyatara yonimAM eTale ke manuSya sivAyanI bIjI koI paNa yoniomAM saMpUrNa svataMtratA nathI. kAraNa ke manuSyatara bIjI tamAma yonio bhoga-yonio che. manuSyatara yoniomAM to jIva mAtra prArabdha bhogavIne ja chUTI jAya che. temAM navAM kriyamANa karmo saMcitamAM jamA thatAM nathI. te ApaNe agAu pRSTha 28nA paeNrA 19 (3)mAM joI gayAM chIe. manuSya sarjana thavAne svataMtra che eTaluM ja nahi, paraMtu tene durjana thavuM hoya to paNa tenA potAnA hisAbe ane jokhame) te svataMtra che. mANasane ekaluM dAna karavAnI ja svataMtratA che tevuM nathI, paraMtu tene saMgharAkhorI karavI hoya to paNa te svataMtra che. mANasane mAtra sAcuM bolavuM hoya to tene svataMtratA che tevuM nathI, tene juThuM bolavuM hoya to juThuM bolavA mATe svataMtra che. are, manuSyayonimAM mANasane jAte ApaghAta karavAnI paNa svataMtratA che, jyAre pazu-pakSI-yonimAM agara bIjI koI yonimAM ApaghAta karavAnI paNa svataMtratA nathI. A rIte mANasane paramAtmAe saMpUrNa svataMtra banAvyo che. manuSyayonimAM mANasamAM vijJAnamaya koSa ane AnaMdamaya koSa ema be vadhArAnA koSa paramAtmAe ApelA che, je bIjI yonimAM nathI. mANasa svataMtra che, kAraNa ke tenAmAM rahelo vijJAnamaya ane AnaMdamaya paramAtmA paNa parama svataMtra che. mANasa ja bUro thavAmAM svataMtra nA hoya to pachI tene bhalA thavAnI svataMtratAno koI artha ja nA rahe. jo mANasamAM beImAna thavAnI svataMtratA nA hoya to pachI tene ImAnadAra thavAnI svataMtratAnI kazI ja kiMmata nA rahe. bahu to ApaNe ema kahI zakIe ke te mANasane huM bolavAnI svataMtratA hatI chatAM te ImAnadAra rahyo, e tenI viziSTatA che. juThuM bolavAnI svataMtratA che tethI ja satyavaktAnI kiMmata che. beImAna thavAnI svataMtratA che tethI ja ImAnadAranI pratiSThA che.. mANasa phakta sAro thavAmAM ja svataMtra hoya ane kharAba thavAmAM svataMtra nA hoya to te svataMtratA saMpUrNa nA kahevAya. tame ema kaho ke meM mArI patnIne saMpUrNa svataMtratA ApI che. AkhI tijorI che tene ApI dIdhI che. paraMtu kUMcIo mArI pAse rAkhI che. - to evI svataMtratA e saMpUrNa svataMtratA nA kahevAya, mazkarI kahevAya. eka gammatanI vAta mArA vAMcavAmAM AvI hatI. amerikAmAM henrI phaoNrDa jyAre saupahelI moTarakAra banAvI tyAre teNe badhI moTaro eka ja raMganI - kALA raMganI - banAvI. pachI teNe sela Depo - vecANanI dukAna - upara grAhakone
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 61 sUcanA ApatuM borDa lagAvyuM ke - "You can choose any colour you like, provided it is black." 'tame game te raMga pasaMda karI zako cho, te kALo hovo joIe." badhI gADIo kALA raMganI ja hatI. bIjo koI raMga hato ja nahi. paraMtu svataMtratA pUrepUrI hatI. tame game te raMga pasaMda karo paNa pAchaLa zarata eTalI ke te kALo hovo joIe. 36. (2) jeTalI svataMtratA teTalI ja javAbadArI : (Freedom implies Responsibility) svataMtratA dvimukhI nathI. tame kriyamANa karma karavAmAM svataMtra ane pAchA tenI javAbadArImAMthI paNa mukta, ema baMne na bane. karma karavAmAM saMpUrNa svataMtra cho, to tenuM phaLa - pariNAma bhogavavAmAM paNa teTalA ja parataMtra cho, tenuM cokkasa bhAna rAkhavuM ja paDaze. eTale ja bhagavAne gItAmAM cokhavaTa karI ke, vaLevadhAraste mA jovu rAvana | ane sAthe sAthe e paNa spaSTatA karI dIdhI ke tame karma karo, temAM mArI koI paNa prakAranI javAbadArI ke bhAgIdArI nathI. na kartutva na karmANi lokasya sRjati prabhu ! na karmaphalasaMyoga svabhAvastu pravartata . nAdane kasyacita pApa na caiva sukRtaM vibhuH | ajJAnenAvRta jJAna tene mughatti jattavaH | (gI. pa/14-15) karma karavAmAM tame saMpUrNa svataMtra cho paraMtu tenuM je pariNAma Ave tenuM baMdhana to tamAre svIkAravuM ja paDe. tame pApa karo ane tame duHkha bhogavo, bhagavAna zA mATe bhogave? tame puNya karo ane tame sukha bhogavo. bhagavAnane tamAruM kareluM puNya nathI joItuM. temanI pAse temanuM potAnuM aDhaLaka puNya sTaoNkamAM che. tame khUna karo ane tamArA bApA phAMsIe caDhe evo nyAya nA thAya. bhIma khAya ane mAmA zakunIne jhADA thAya e nyAya kadAca kauravonA rAjyamAM haze, paraMtu paramAtmAnA rAjyamAM nathI. karma mAtra baMdhana che, te barAbara samajI levuM. karma karatAM pahelAM kevuM karma karavuM teno nirNaya karavAmAM tame svataMtra. AvI rIte paramAtmA paNa ema kahe che } You are free, you are independent provided you are good. tame sajjana ho to tame pUrepUrA svataMtra cho.' paraMtu sajjana ja ho to pachI te svataMtratAnI kiMmata kyAM rahI ? saMpUrNa svataMtratAno artha e ke tame dhAro to tame durjana paNa thaI zako. paraMtu pachI tenA pariNAmanI javAbadArI tamArI rahe che, paramAtmAnI nahi.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ pharmano siddhAMta eka vakhata karma karyA pachI tenuM je pariNAma-baMdhana AvI paDe te to tamAre svIkAravuM ja paDe. A saMbaMdhamAM eka vArtA mArA vAMcavAmAM AvI che. eka mANase eka saMtamahAtmAne pUchyuM ke 'mahArAja ! karma karavAmAM mArI svataMtratA keTalI ?' ra mahAtmAe kahyuM - eka paga UMco rAkhIne eka page Ubho rahI jA. pelo mANasa jamaNo paga UMco karIne eka page - DAbA page - Ubho rahI gayo. to mahAtmAe kahyuM ke have bIjo paga UMco kara. pelA mANase kahyuM, 'zuM mahArAja ! tame paNa mArI mazkarI karo cho ! jamaNo paga uThAvyA pachI DAbo paga kevI rIte uThAvAya ? ane tema karuM to huM heTho ja paDuM. huM to jamaNo paNa uThAvIne baMdhAI gayo. have DAbo paga uThAvAya nahi.' mahAtmAe kahyuM -- 'paraMtu pahelethI ja DAbo paga uThAvyo hota to tuM DAbo uThAvI zakata ke nahIM ?' pelo mANase kahyuM 'bilakula uThAvI zakata. pahelethI ja meM DAbo paga uThAvyo hota tema karavAne huM svataMtra hato, kAraNa ke tyAM sudhI huM baMdhAI gayo na hato. tyAM sudhImAM bemAMthI koI paNa paga uThAvavAnuM karma karyuM na hatuM. DAbo paga pahelo uThAvyo hota to paNa baMdhAI jAta pachI jamaNo paga nA uThAvI zakata. mahAtmAe kahyuM, 'basa e ja pramANe koI paNa karma karavAmAM tuM svataMtra chuM. paraMtu pratyeka karma karatAMnI sAthe ja te baMdhanamAM jakaDI de che.' eTalA mATe bhagavAne gItAmAM be spaSTa AjJAo karI che : 1. maLi va dhAraste / karmamAM ja tAro adhikAra che. eTale ke karma karavAmAM tuM svataMtra che, mA phaleSu kadAcana / 2. phaLamAM tAro adhikAra nathI, eTale ke bhogavavAmAM tuM parataMtra che. have trIjI AjJA sAMbhaLo : 2. mA karmaphala heturbhUH / phaLa maLe to ja karma karuM e bhAvanAthI nahi. 36. (3) phaLano hetu ja lakSamAM rAkhIne karma nA karo ApaNe jyAre koI paNa karma karIe chIe tyAre tenA koIka cokkasa pariNAmane najaramAM rAkhIne ja karIe chIe. ApaNA dhAryA mujabanuM pariNAma Ave tyAre ApaNe te karma 'saphaLa' thayuM gaNIe chIe ane ApaNA dhAryA mujabanuM phaLa nA Ave tyAre ApaNe te karmane 'niSphaLa' thayuM gaNIe chIe. paraMtu
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63 karmano siddhAMta koI paNa karmanAM be ja pariNAma hoI zake : saphaLatA agara to niSphaLatA. kharekhara to koI paNa karma niSphaLa hotuM ja nathI. koI paNa karma karo, tenuM phaLa to maLavAnuM ja. eTale tamAma karma sa-phaLa ja hoya che. tamArA dhAryA mujabanuM pariNAma nA Ave eTale tame tene niSphaLa thayuM gaNo cho, ane tyAM ja tamArI bhUla thAya che. koI paNa karma niSphaLa (phaLa pedA karyA sivAya) jatuM nathI, paraMtu te phaLa tamArI dhAraNA pramANe ja Ave evI koI geraMTI nathI. tamArI dhAraNA pramANenuM phaLa nA Ave to te karma agara te karma karavAnI paddhatimAM kyAMka doSa samajavo. phaLa to IzvaranA kAyadA mujaba ja maLe ane karmanuM phaLa ApavAmAM koI anyAya ke lAgavagazAhI cAle nahi. karma karavAnI zarUAtamAM, karma karatI vakhate ane karma pUruM thayA pachI paNa je tame mAtra phaLanI upara ja najara rAkhIne karma karo to te thavuM joIe teTalA uttama prakAranuM thAya ja nahi ane tenA pariNAme tenuM phaLa tamArI dhAraNA mujabanuM Ave nahi. eTale bhagavAne gItAmAM AjJA karI ke, "mA karma phala hetu: bhU:" - mAtra karmanA phaLano ja hetu dhyAnamAM rAkhIne tame karma karo to te karmanuM je kAMI paNa phaLa Ave tethI tamane lAbha thAya nahi. eTaluM ja nahi paraMtu tenAthI nukasAna ja thAya. A vAta bahu sUkSma dRSTithI samajavA jevI che. jo dhAraNA karatAM phaLa kharAba maLe, agara ochuM maLe to - 1. tamane manamAM atyaMta glAni thavAnI. 2. tamAruM mana DahoLAI javAnuM. 3. IzvaranI nyAyabuddhi viSe tamane manamAM zaMkA UpajavAnI. 4. mane karama karatAM ja nathI AvaDatuM tevI hInatAnI bhAvanA UbhI thavAnI. 5. Izvara AgaLa huM lAcAra chuM tevo bhAva pedA thavAno. 6. have karma karavAno koI artha nathI tevI nirAzA janmavAnI. 7. ane temAMthI karma choDI devAnI vRtti UThavAnI. "jo karmanuM phaLa dhAraNA karatAM anekagaNuM sAruM maLyuM to paNa hAni thavAnI', jema 1. potAnI kartRtvazakti mATe ahaMkAra pedA thavAno. 2. maLela phaLane lIdhe abhimAna thavAnuM. 3. huM dhAruM tevuM karI zakuM chuM tevo garva thavAno. 4. bhaviSyamAM thanArAM bIjAM karmomAM rAkhavI joItI kALajI ghaTI javAnI. Ama baMne rIte nukasAna ja thAya. karma to phaLa ApyA sivAya rahe nahi. paraMtu te phala bhogavatAM tamArA mananuM samatva tame gumAvI besazo ane "samatva yogamucyate' samatva eTale ja yoga ema bhagavAne gItAmAM kahyuM che. samatva
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta eTale mananI samatulA - prasannatA gumAvavI e ja moTAmAM moTuM nukasAna che. mA kapu rAvana | ane mA varmA hetuII - A be AjJAono artha vadhAre UMDANathI samajavAnI jarUra che. karma karatAM pahelAM phaLano bilakula khyAla ja na rAkhavo, ane karma AMkho mIMcIne dhIbe ja rAkhavuM evo artha paNa nathI. bhagavAnanI vANI ghaNI ja garbhita ane arthapUrNa che. teno uparachallo artha na karAya. samajI-vicArIne teno artha vyavahAramAM upayogI thAya tevI rIte ghaTAvavo joIe. karma karatAM phaLano khyAla rAkhavo ja paDe. dAkhalA tarIke koI kheDUta kharA unALAmAM jyAM pANInI bilakula sagavaDa nA hoya tevI taddana USaLa ane kharAbA jevI khArI jamInamAM anAjanuM uttama bI nAkhe to te dhomadhakhatA tApamAM baLI ja jAya. karmanA phaLano vicAra nahi karavo, eno artha evo che ke karmanA phaLamAM Asakti-lobha nahi rAkhavo. paraMtu karmanuM uttama prakAranuM phaLa prApta thAya tevo samajaNapUrvakano puruSArtha to karavo ja joIe. gItAmAM phaLatyAgano upadeza che. teno artha vo nathI ke phaLane useTI devuM. karmanuM phaLa nA maLavuM joIe agara phaLa nA levuM joIe, evo gItAno upadeza nathI. gItA to kahe che ke karma phaLa ApyA sivAya choDaze nahi. mAre karmanuM phaLa joItuM nathI evuM koNa kahe ? cora, vyabhicArI, duSTa karma karanAra ja ema kahe ke mAre mArA karmanuM phaLa (pApa-du:kha) joItuM nathI. paNa te nA cAle. karma phaLa Ape ja, ane te bhogavavuM ja paDe. mATe phaLa maLaze to ja "karma' karIza evA khoTA bhramamAM bhaTakAvuM nahi. 36. (4) mAre karma paNa karavuM nathI ane phaLa paNa (joItuM) bhogavavuM nathI : A to narAtAra UMdhAI ane avaLacaMDAI ja kahevAya - eTale bhagavAne cothI AjJA karI te sAMbhaLo : mA te saMgoDastu akarmaNi tAro akarmamAM saMga na thazo. karmano sadaMtara tyAga thaI zake ja nahi. nAno chokaro kahe ke huM nizALe nahi jAuM. mAre bhaNavuM paNa nathI ane khAvuM paNa nathI. to mA-bApa akaLAI UThe. mAre nokarI paNa nathI karavI ane pagAra paNa nathI joIto. mAre vepAra paNa karavo nathI ane napho paNa joIto nathI. AvI vAhiyAta vAto nA cAle. suthAra kahe ke mAre suthArIkAma nathI karavuM ane majUrI paNa nathI joItI. kaDiyo, majUra, mocI, darajI badhAM ja ema kahe ke amAre kAma paNa karavuM nathI ane majUrInA paisA paNa joItA nathI to Akho samAja muzkelImAM mukAI jAya ane arAjakatA, aMdhAdhUMdhI ja phelAya tathA pramAda-ALasa-tamoguNanuM jora vadhI jAya.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta S5 bhagavAne eTalA mATe kahyuM ke - niyata kara karma - karmajyAyo hi akarmaNaH | zarIrayAtrApi ca te na prasiddha akarmaNaH | (gI. 38) tAre tAre niyata karma karavuM ja paDaze. ane tema nahi kare to tArI zarIrayAtrA paNa aTakI paDaze. karmano sadaMtara tyAga karavo te vyaktine mATe temaja AkhA samAjane mATe khataranAka nIvaDe che. - bhagavAna kahe che A saMsAramAM ane traNe lokamAM mAre kAMI paNa kartavya bAkI nathI. mAre koI paNa vastu prApta karavAnI ke choDavAnI nathI. rAga agara tyAga - baMnethI huM sadA mukta chuM. A traNa lokamAM maLI zakatAM tamAma AnaMda ane sukha ane sadA prApta che. huM sadA tRpta ane AptakAma chuM-kRtakRtya chuM. tema chatAM huM sadA karma karato rahuM chuM. huM je A arjunanA sArathinuM kAma karuM chuM. tethI mane kAMI maLavAnuM nathI. huM je kAma karuM chuM te karuM agara nA kare to paNa mArA AnaMdamAM kaMI jUnAdhikatA thavAnI nathI. tema chatAM lokasaMgrahane dRSTimAM rAkhIne ja huM kAma karuM chuM, kAraNa ke zrI zaMkaranI pUjA na karuM to mArI pUjA paNa koI nA kare. jo bhagavAna zrIkRSNa snAna, devapUjA Adi nA kare to jagatanA loko paNa tevA karmothI vimukha thaI jAya. bhagavAna A gItAmAM spaSTa rIte kahe che ke, na me pArlAsti kartavya triSa lokeSu kiMcanA nAnavAkhamavAkhavyuM varta eva ca karmaNi che. yadi ahaM na varteya jAtu karmaNyataMdritaH. mama vartamAnuvartanta manuSyAH pArtha sarvazaH (gI. 322-23) mahAbhAratanuM yuddha kauravo-pAMDavo vacce kurukSetramAM laDAyuM. te vakhate bhagavAna dvArakAmAM beThA beThA ArAma karatA hota ane moja-majA uDAvatA hota to zuM vAMdho hato ? pAMDavo jIte to zrIkRSNanA koI gAmaDAno garAza ke bIjuM kaMI InAma nahotuM maLavAnuM, ane kauravo jIte to bhagavAna zrIkRSNanI dvArakAnI gAdIno koI vAMdho AvavAno nahoto. pachI bhagavAna zrIkRSNa zA mATe nAhakanI upAdhimAM paDe ane dvArakAthI cheka kurukSetra sudhI lAMbA thAya? dvArakAmAM beThA beThA ArAma nA kare ? paNa nA, jyAre dharmayuddha khelAtuM hoya tyAre bhagavAna zrIkRSNa jevo yogezvara ane karmayogI joI nA rahe. koTi brahmAMDano mAlika deva arjunanA rathanA ghoDAnI lagAmo eka hAthamAM laIne bIjA hAthamAM cAbuka laIne ratha hAMkavA beTho. arjunanI khAsadArI karI. khAsadArI kIdhI khAsadArI, devAdhideve umaMga dhArI - kIdhI khAsadArI. tIra azvonA aMgethI kADhI, pANI lAvIne khUba navADI karma-5
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ex karmano siddhAMta kharerAthI ghA dIdhA maTADI, Dolo bharI pAyuM miSTa vAri - kIdhI khAsadArI. - A yuddhanA medAnamAM Akho divasa laDAI laDIne thAkelo arjuna jyAre rAtre ArAma karato hato tyAre jagatano mAlika deva zrIkRSNa AkhI rAta majUrI kare, ghoDAonAM zarIramAM bhoMkAI gayelAM bANone sAcavIne bahAra kADhe, garama pANIthI ghoDAonA ghA dhoIne temane kharero karIne navaDAve ane pachI ghoDAone ThaMDuM mIThuM pANI pAIne temano thAka utAre. pachI A jagatano mAlika deva potAnA pitAmbarano tobaro karIne temAM ghoDAone caMdI khavaDAve. AvA yogezvara ane mahAna karmayogI zrIkRSNa jagatane--samAjane AjJA kare che ke - yogasthaH kura karmANi saMge tyaktvA dhanaMjaya / siddhaya siddhacoH samo bhUtvA samatve yoga ucyate // (gI. 2/48) yogastha thaIne tuM karma kara. phaLanI Asaktine choDIne karma kara ane karmanuM phaLa tArI dhAraNA mujabanuM siddha thAya ke nA thAya tenI ciMtA choDIne mananI sthiratA TakAvI rAkhIne tuM tArI meLe niSkAma bhAvathI karma karyA ja kara. kAraNa ke mananI sthiratA - samatva TakI rahe tenuM ja nAma yoga kahevAya che. samartya yoga ucyate / yoga eTale samatva evI alaukika vyAkhyA paramAtmAe jagatane ane samAjane ApI che. tene barAbara samajI levI joIe. 36. (5) yoga eTale zuM ? abhaNa mANaso yoga eTale zuM te nA samaje te to jANe ThIka paraMtu ghaNAM kahevAtAM bhaNelAMo paNa ''yoga'' zabda sAMbhaLIne bhaDake che. 'yoga' zabdano artha ghaNA vidvAnoe ane paMDitoe potapotAnI buddhi anusAra judI judI rIte karelo che. paraMtu yoga jo jIvanamAM pUrepUro vaNAI nA jAya ane jIvanavyavahAramAM dareka kSetre jo yogano upayoga nA thAya to tevA yoganA arthanI sarvasAmAnya mANasane mATe kazI ja kiMmata nA rahe. bhagavad gItA yogazAstra kahevAya che. temAM jIvana jIvavAno Akho nakazo Apelo che. ekeeka mANasa tenA jIvananI ekaeka kSaNe yoga sAdhI zake to ja yoganI kiMmata gaNAya. bAkI mAtra paMDito ane vidvAno ja yogano artha temanAM bhASaNomAM karatA phare, agara to sAdhu-saMnyAsIo jaMgalamAM jaIne ekalA beThA yoga sAdhI zake evo ja jo yogano artha thato hoya to evo yoga ApaNA jevA sarvasAmAnya mANasa mATe nakAmo che. eka milamajUra ke eka milamAlika, eka lArI pheravanAro ke eka moTaramAM besanAro, eka zeTha ke eka gumAsto, eka
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta paTAvALo ke eka kalekTara agara to koI ghAMcI, mocI, golo, kuMbhAra, darajI, vepArI ke nokariyAta evA samAjanA eka eka starano dareka mANasa tenA jIvanamAM darekedareka kSaNa-khAtAMpItAM, UThatA besatAM, nahAtAM-dhotAM, nokarIdhaMdho, vepAra karatAM karatAM, satata covIse kalAka yoga karI zake evo jIvanaupayogI yogano vyAvahArika artha barAbara samajavo joIe. ghaNAM kahevAtA bhaNelAo ane moTA mANaso yoga zabda sAMbhaLIne bhaDake che. teo kahe che ke nA bhAI'sAba ! yoga ame nA karI zakIe, kAraNa ke yoga karavA mATe amane jarAye phurasada nathI. Akho divasa nokarI-vepAra-dhaMdhAmAMthI UMcA AvatA nathI. tyAM yoga kyAre karIe? savAramAM uThyo tyAM to bairAM-chokarAM mAMdasAjAM hoya, temane davAkhAne laI javAM, lAvavAM, rezaniMganI dukAne lAInamAM UbhA rahevAnuM nokarI-dhaMdhAmAMthI sAMje ghera thAkyApAkyA AvIne tyAM vevAI-vevANo, sagAMvahAlAMonI aneka jAtanI vahevArika upAdhio vageremAMthI UMcAM ja AvatAM nathI tyAM yoga karavAnI phurasada kyAM kADhavI? yogano sAco ane vyavahAru artha A loko samajyA ja lAgatA nathI. teoe to avAranavAra kathA-vArtAmAM koI vakhata, kyAreka gayA hoya tyAM dhaMdhAdArI paMDito, kathAkAro pAsethI evuM joyuM ke sAMbhaLyuM hoya che ke yoga eTale 4 kalAka nAka dabAvIne besI rahevuM - agara to jhADanI DALa upara TAMTiyA bijhADIne UMdhe mastake laTakavuM, agara to bhoyamAM mAthuM ghAlIne pesI rahevuM. agara to dhUNI dhakhAvIne rAkha coLIne besI rahevuM. te yoga kahevAto haze ? A jAtanA yoga karavAnI temane phurasada nathI. yogano saraLa, sAdo ane darekane sulabha evo artha bhagavAne gItAmAM samajAvyo che. 36. (6) yoga: karmasu kauzalam gItA yogazAstra che eTale emAM yoganI vyAkhyA ApelI ja hoya. jema koI kAyadAnuM pustaka hoya to temAM je khAsa zabdo Technical words vaparAtA hoya tevA zabdonI vyAkhyA te kAyadAnI zarUAtanI kalamomAM ApelI hoya che. dA.ta., jamIna-mahesUlano kAyado - Land Revenue code temAM "jamIna'' - Land' eTale zuM ? tenI vyAkhyA zarUAtanI kalamomAM ApelI che. gaNotadhAro -Tenancy Act. temAM "gaNotiyo eTale zuM?" "jamInadAra eTale zuM?' tenI vyAkhyA te kAyadAnI zarUAtanI kalamomAM ApelI che. evI ja rIte yogazAstra(gItA)mAM yoganI vyAkhyA bhagavAna zrIkRSNa svamukhe gItAmAM ApelI jIvavyavahAramAM UtarI zake tevI yoganI vyAkhyA karatAM bhagavAna zrIkRSNa
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta gItAmAM kahe che ke - yoga: karmasu kauzalam' potAnuM karma kuzaLatApUrvaka karavuM tenuM nAma yoga. prArabdhavazAt je mANasanA jIvanamAM tenuM karma niyata - nizcita thayeluM che, te karma barAbara kuzaLatApUrvaka kare to teNe yoga karyo kahevAya. eka darajI aMgarakhuM barAbara sarasa rIte sIve, temAM eka bAMya lAMbI nahi ke bIjI bAMya TUMkI nahi paraMtu barAbara mApasara sIve ane temAM tenI kuzaLatAno ekAgra cittathI mana daIne upayoga kare to teNe yoga karyo kahevAya. eka mocI tenA gharAkano joDo barAbara sIve ane te paheratAMnI sAthe ja gharAka rAjI thaI jAya tevI kALajIthI ane kuzaLatAthI te cittavRttine sthira rAkhIne joDo banAve to teNe yoga karyo kahevAya. tame cAlo tyAre tame evI kALajIthI cAlo ke tamane Thebu nA vAge, to tame yoga karyo kahevAya. tame pANI pIo to evI dhIrajathI ane sthira vRttithI pIo ke tamane aMtarasa nA jAya, to tame yoga karyo kahevAya. tame kathA sAMbhaLavA jAo agara to A pustaka vAMco, te vakhate ekAgracittathI sAMbhaLo agara to vAMco ene bIje kyAMya DAphaLiyAM nA mAro to tame yoga karyo kahevAya. AvI rIte jIvananuM ekeeka karma tame kuzaLatApUrvaka cittavRtti sthira rAkhIne karo to tame satata yoga karo cho tema kahevAya. eka vidyArthI bhaNatI vakhate citta daIne bhaNe ane ramatI vakhate citta daIne rame, te teno yoga kahevAya. Work while you work, And play while you play. That is the way To be happy and gay. maharSi pataMjali yogazAstranA praNetA, prakhara jJAtA (Final authority) gaNAya che. temaNe temanAM yogasUtronA pahelA ja sUtramAM yoganI vyAkhyA ApI che. yogaH cittavRtti nirodhaH.. cittavRttinI ekAgratA enuM nAma yoga ane cittavRttino nirodha thAya eTale "karmasu kauzalam" - enI meLe, ApoApa thAya. Avo yoga tame AjathI ja ane atyArathI ja karo to ja kAmano. bAkI tame jANo ke riTAyara thaIzuM, gharaDA thaIzuM, lakavo thaI jaze tyAre ane khATalAmAM paDyA paDyA gaMdhavAno vakhata Avaze te vakhate yoga karIzuM, to te nahi karI zakAya. gItAno yoga
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 69 sAmAnyamAM sAmAnya mANasanA rojiMdA jIvanamAM kSaNe kSaNe upayogamAM nA Ave to pachI gItAnA sAtasoe sAtaso zloko mAtra moDhe karavAno kazo ja artha nathI. jIvanavyavahAramAM upayogI evI sAdI ane dareka mANasane sulabha evI yoganI vyAkhyA samajIne jIvananuM pratyeka karma karatAM karatAM mANasanuM ekeeka karma bhaktimaya banI jAya to pachI teno bhagavAna sAthe yoga thatAM vAra nA lAge. 36. (7) karma-bhakti-jJAnayogano samanvaya : upara kahyuM tema gItA eka yogazAstra che. temAM yoganA traNa prakAra batAvyA che. (1) karmayoga, (2) bhaktiyoga, (3) jJAnayoga gItAmAM 18 adhyAya che. temAM pahelA 6 adhyAyamAM karmayoga samajAvyo che. bIjA 6 adhyAya (eTale ke adhyAya 7 thI 12)mAM bhaktiyoga samajAvyo che. 12mA adhyAyanA chellA zlokamAM bhaktanAM lakSaNo ApelAM che; ane trIjA 6 adhyAya (eTale ke adhyAya 13 thI 18)mAM jJAnayoga samajAvyo che. 13mAM adhyAyamAM jJAnInAM lakSaNo ane 14mA adhyAyamAM guNAtItanAM lakSaNo ApelAM che. AvI rIte AkhI gItAmAM karmayoga, bhaktiyoga ane jJAnayogano suMdara samanvaya karavAmAM Avelo che. jIvanamAM ekalo jJAnayoga agara to ekalo bhaktiyoga agara to ekalo karmayoga kAmamAM nA Ave. A traNeya yogano samanvaya thAya to ja jIvana suMdara lAge ane to ja ekeeke karma dIpI UThe. ekalo jJAnayoga mANasane zuSka vedAMtI banAvI de. ahIM "brahmAsmi, sarva khala ida brahma' ema jyAM tyAM bolato phare to tene gAMDAnI ispitAlamAM ja dAkhala karavo paDe. ekalo bhaktiyoga mANasane vevalo banAvI de ane jIvananI javAbadArIomAMthI chaTakavAnI vetaraNamAM kadAca rajhaLI paDe agara to kaMIkane rajhaLAvI de. ekalo karmayogI paNa javAbadArIonAM ane pApanAM poTalAM ja UMcakato phare. eTale dareka kAmamAM karmayoga, bhaktiyoga ane jJAnayogano vivekapUrvaka samanvaya thAya to ja te kAmamAM barakata Ave. dAkhalA tarIke, eka strI gharamAM dALa vagere rasoI banAve che. dALa banAvavI, dALa banAvavAnI kriyA karavI te teno karmayoga che. paraMtu A dALa mAro pati jamavAno che, mAro putra jamavAno che, mAre ghera Avela atithi jamavAnA che, evI bhAvanAthI ke bhaktibhAvathI dALane sArI karIne be-traNa
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta vakhata dhoI nAkhe, tapelI paNa sArI UTakIne svaccha karelI vApare, pANI paNa cokhkhA gaLaNAthI gALIne vApare vagere. potAnA pati, putra, atithine jamADavAnI bhAvanAthI ke bhaktibhAvathI dALa banAvavAmAM khUba svacchatA, sughaDatA sAcave te teno bhaktiyoga che ane dALamAM pramANasara keTaluM mIThuM nAkhavuM, keTaluM maracuM, AMbalI, goLa vagere masAlo nAkhavo. dALa keTalA Boiling Point sudhI ukALavI te teno jJAnayoga che. Ama karmayoga, bhaktiyoga ane jJAnayoga traNeyano barAbara sumeLa-samanvaya thAya to ja dALa banAvavAnA karmamAM barakata Ave, nahi to nA Ave. ema to hoTalo caTAkedAra dALa banAve che. paraMtu temAM mAtra karmayoga ane jJAnayoga hoya che paraMtu bhaktiyoga nathI hoto nathI. temAM mAkho paNa bAphI mAre che. dALa banAvavAnI kriyA karmayoga kare, ane mArA-pati, putra ke atithine svaccha jamADavAnI bhAvanAthI temAM bhaktiyoga bhaLe paraMtu jJAnayoga nA hoya to- keTaluM maracuM, mIThuM, masAlo nAkhavo tenuM jJAna nA hoya to - kAM to dALa khArI dava jevI ke tIkhI lAhya jevI bane, agara to dALa keTalAM Boiling Point sudhI ukALavI tenuM jJAna, bhAna nA hoya to dALa traNa mALanI banAve (eTale ke dALamAM upara masAlo tarato hoya. vacamAM pANI pharatuM hoya ane nIce barAbara caDyA vagaranI dALano khAMdho ragaDo jAmyo hoya to dALamAM barakata nA Ave.) sArI dALa banAvIne jamADavAnI bhAvanA bhaktiyoga hoya, dALa banAvavAnI kuzaLatA jJAnayoga hoya paraMtu karmayoga ja nA hoya - tapeluM ja cUle nA caDhAve to te dALa bane ja nahi. AvI rIte dALa banAvavAnA eka sAdhAraNa karmamAM paNa je karmayoga, bhaktiyoga ane jJAnayogano sumeLa-samanvaya nA hoya to te karmamAM kazI barakata Ave nahi. eka vidyArthIne parIkSAmAM "gadheDA" saMbaMdhI nibaMdha lakhavAno Ave to te nibaMdha lakhavAnI kriyA te teno karmayoga kahevAya; ane te lakhatI vakhate kAgaLano sAro hAMsiyo pADe, rUDA-rUpALA akSara kADhe. kyAMka DAgho-Dapako nA pADe te teno bhaktiyoga kahevAya ane gadheDA saMbaMdhI saMpUrNa mAhitI -gadheDAne be lAMbA kAna hoya che, cAra paga che, eka pUMchaDuM hoya che, vagere yathArtha mAhitIlakhe, te teno jJAnayoga kahevAya. Ama. karmayoga, jJAnayoga ane bhaktiyoga traNeyano samanvaya thAya to dasamAMthI nava mArka maLe, nahi to nA maLe. gadheDA saMbaMdhI nibaMdha lakhavAno karmayoga kare paraMtu kAgaLane sAro hAMsiyo nA rAkhe, gaMdA akSara kADhe, DAghA-DapakA pADe, ema bhaktiyoga nA hoya agara to gadheDA saMbaMdhI mAhitImAM tene traNa pUMchaDAM, cAra kAna ane pAMca paga hoya che
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta tevuM lakhe eTale ke jJAnayoga nA hoya athavA to bhaktiyoga, jJAnayoga hoya paNa karmayoga ja nA karyo hoya eTale ke pepara ja svaccha koruM mUkIne Ave to napAsa ja thAya. A pramANe jIvanA karmamAM samajavuM. sarakAra atyAre vikAsakAmo(Development Activities)mAM lAkho-karoDo rUpiyA kharace che. paraMtu ghaNIye jagyAe barakata dekhAtI nathI, tenuM kAraNa karmayoga-bhaktiyoga ane jJAnayoganA samanvayano abhAva che. koI gAmamAM eka nizALano oraDo bAMdhavAno kaoNnTrAkTa Apyo hoya temAM kaoNnTrAkTara oraDo to bAMdhe. karmayoga kare, paraMtu A nizALamAM bhaNIne temAMthI koI javAhara, saradAra ke gAMdhIjI pAkaze evo tenA manamAM bhaktibhAva nA hoya agara to oraDo bAMdhavAmAM keTalo simenTa ane keTalA cUnAnuM mizraNa karavuM tenuM jJAna (Technical Knowledge) nA hoya to te nizALano oraDo pahelI paMcavarSIya yojanAmAM bAMdhelo hoya te trIjI paMcavarSIya yojanAmAM heTho ja paDe... mAruM lUgaDuM - aMtarapaTa gaMduM thayuM hoya tene mAre svaccha banAvavuM hoya to temAM huM ekalo sAbu (jJAnayoga) ghasyA karuM to te lUgaDAnAM cIMdaraDAM UDI jAya. ekaluM zuSka vedAMta aMtaHkaraNanA paTanAM cIMdaraDAM uDADI de. mANasane zuSka vedAMtI banAvI de. mATe tene pahelAM to bhaktinI bhIMjAzamAM bhIMjAvuM paDe, pachI temAM jJAnayogano sAbu ghasuM ane pachI tenA upara karmayoganA dhokA paDe to ja kapaDuM - aMtarapaTa - aMtaHkaraNa zuddha thAya. gItAmAM bhagavAnanI vANImAM rahelAM ghaNAM gUDha rahasyono vyAvahArika dRSTie artha ghaTAvIne jIvana jIvavAnI kaLA zIkhavAnI che. phakta maravAnI vATa joIne beThelA gharaDAo ane sAdhu-saMnyAsIo mATe ja gItA nathI lakhAyelI. niSkAma bhAvathI karma karanAranA jIvanamAM bhakti ane jJAna ApoApa vaNAI jAya che, tene cittazuddhinuM phaLa anAyAse maLe che. mahAbhAratamAM tulAdhAra vaizyanI vAta Ave che. tenI pAse nIkalI nAmano eka brAhmaNa jJAna meLavavA Avyo tyAre talAdhAre kahyuM ke "bhAI, mArI pAse to eka ja jJAna che je huM mArA trAjavAnI dAMDImAMthI zIkhyo chuM. mArA trAjavAnI dAMDI jema pakSapAtarahita, sthira ane sIdhI rahe che te pramANe huM zatru, mitra, svajana, pArakA tamAma pratye manane sthira ane niSpakSapAtI rAkhuM chuM." seno nAyI, goro kuMbhAra, sAvaMto mALI, momIna jAtino vaNakara kabIra vageree potapotAnA karmamArgamAM vyavasthita rIte rahIne bhaktimArgamAM ane jJAnamArgamAM pravAsa karyo ane mokSa pAmyA. senA nApIe lokonI hajAmata karatAM karatAM ane lokonA mAthAmAMthI mela (khoDo) kADhatAM kADhatAM potAnA mAthAno (cittano) mela (viSayono vikAra)
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta dUra karI nAkhyA. gorA kuMbhAra mATalAM pakavatAM pakavatAM potAnA jIvananuM mATaluM paNa pakavI lIdhuM. sAvaMtA mALIe bagIcAmAM UgeluM nirupayogI ghAsaphUsa sApha karatAM karatAM potAnA ja aMtaHkaraNamAM UgelAM kAma, krodha, rAga, dveSa vagere tathA upadravI vAsanAonA ghAsaphasane ukhADI nAkhyAM. kabIre vastro vaNatAM vaNatAM potAnA aMtaHkaraNanuM paTa ane jIvanarUpI vastra vyavasthita rIte vaNI lIdhuM, ane te vastra paramAtmAne samarpaNa karI dIdhuM. dAdu pIMjaro pIMjavAnuM kAma karato tyAre tenI pIMjaNamAMthI "tuMI tuMI avAja Avato ane te dAdunA mukhamAMthI "tuM hi tuM hi" avAja nIkaLato. AnuM nAma karmayoga, jJAnayoga ane bhaktiyogano samanvaya. samaSTinA kalyANa mATe, IzvaraprItyarthe ja, mAro bhagavAna rAjI thAya e bhAvathI kareluM karma eka niSkAma karma, eka bhakti banI jAya che. niSkAma bhAve kareluM karma ApoApa bhaktimAM pariNIta thaI jAya che. evo karmayogI bhakta indriyothI tenA viSayo dvArA saMsAranA padArthono bhoga bhogavato hoya tyAre tenI te bhogo bhogavavAnI pratyeka kriyA paramAtmAnI pUjA banI jAya che. Avo niSkAma karmayogI bhakta nidrA leto hoya to tenI nidrA levAnI kriyA paNa samAdhi banI jAya che. Avo niSkAma karmayogI bhakta potAnAM sAMsArika niyata karmo karavA mATe gAmamAM, oNphisamAM, bajAramAM ke bAgamAM jyAM jyAM pagethI pharato hoya tenA paganI cAlanakriyA paNa paramAtmAnI pradakSiNA banI jAya che. saMcAraH payoH pradakSiNavidhiH stotrANi sarvA girA Avo niSkAma karmayogI bhakta potAnI patnI, bALako sagAM-saMbaMdhIo sAthe vAtacIta karato hoya te vakhate tenAthI bolAtI vANI paNa paramAtmAnAM stotra banI jAya che. A pramANe niSkAma karmayogInuM pratyeka karma bhakti banI jAya che ane te bhakti eTalI ucca prakAranI vizuddha banI jAya che ke temAM ApoApa jJAnano prakAza paDe che. A pramANe karma, bhakti ane jJAnano pavitra triveNI saMgama thAya tyAre ja aMtaHkaraNanuM paTa zuddha thAya ane temAM brahmanuM pratibiMba paDe ane AtmasAkSAtkAra thAya. bhaktimAM bhIMjavyA vagaranuM karma mithyAcAra (Hypocrisy) banI jAya ane bhaktinI bhIMjAza vagaranuM jJAna paNa nirarthaka che. karma ane jJAna ane bhaktinI bhIMjAzamAM bhIMjAyelAM na hoya to nirarthaka che. (bhakti eTale zuM? juo pRSTha 43, oNrA 28). 36. (8) tuM tAruM niyata karma kara, bIjI bhAMjagaDa choDa: paramAtmAnA A vizALa jagatayaMtramAM tuM to eka nAnAmAM nAno puro-sperapArTa chuM. paramAtmAnA A jagatanA mahAna carakhAnA eka atyaMta
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta nAnakaDA aMzane vyakta karatuM tuM eka mAdhyama chuM. tuM to IzvarI IcchAnuM eka nAnAmAM nAnuM paraMtu ghaNuM ja upayogI vAhana chuM. moTI milamAM, moTI mazInarIomAM eka nAnakaDo TU jo DhIlo paDI jAya to AkhI moTI mazInarI aTakI paDe. IzvarI yojanAne AvI moTI mazInarIne sajAvavAnuM tAruM gajuM nathI. paraMtu teNe nAnAmAM nAnA skUne jyAM goThavyo che tyAM teNe barAbara samajIne vicArIne goThavyo che. AkhI mazInarI calAvavAnI tArI tAkAta paNa nathI, ane javAbadArI paNa nathI. paraMtu jo tuM nAnAmAM nAnA karmano tyAga kare agara temAM pramAda kare to tuM AkhI jaMgI mazInarIne nukasAnakartA tarIke javAbadAra gaNAIza, ane paramAtmAno gunegAra gaNAIza teno khyAla rAkhaje. eka vizALa yuddha morace lazkara laDatuM hoya temAM kyA sainikane kayAM goThavavo ane kaI kAmagIrI soMpavI tenI javAbadArI senApatinI che. hArajItanI javAbadArI paNa senApatinI che. sainike to mAtra senApatinI AjJA pramANe vaphAdArIthI kAma ja karavAnuM che. sainike potAnI jAtane - "huM"ne kendramAM rAkhavAnuM nathI paraMtu senApatine kendramAM rAkhavAno che. tuM tArA dareka karmamAM "huM padane - ahaMkArane choDI de ane paramAtmAne kendramAM rAkhIne tenI icchA pramANe tene rAjI karavA tArI pharaja bajAvato rahIza to pratyeka kAryamAM hArajItanI javAbadArI paramAtmA sAthe laI leze. ATalI vAta samajAI jAya to pachI tAruM ekeeka nAnuM-moTuM karma paramAtmAnI pUjAnuM puSpa banI jaze ane pratyeka karma bhaktimaya banI jaze. tAruM karma ja tArI bhakti banaze. Your work is worship. You have not to question why. You have to do and die. chellA zvAsa sudhI nitya karma svadharma bajAvatAM bajAvatAM mRtyune bheTavuM eTale paramAtmAne bheTavA barAbara che, kAraNa ke mRtyu kALa e bhagavAnanuM svarUpa che. bhagavAna gItAmAM kahe che ke - mRtyu sarvaharazvADAM kAloDasmi mRtyu e mArI vibhUti che. huM kALasvarUpa chuM, kALano paNa kALa chuM, eTale mRtyune bheTatI vakhate bhaya nahIM lAge paraMtu paramAtmAne bheTavAno AnaMda thaze, ane te ja parama saMsiddhi che. A rIte IzvaraprItyarthe kareluM karma te karma maTIne karmayogI banI jaze te pramANe pratyeka karma bhaktimaya banI jaze ane bhaktimaya karma karanArA aMta:karaNamAM ApoApa jJAnano prakAza paDaze. A rIte karma, bhakti ane jJAnano udaya ekIsAthe thaze.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta bhagavAna A vAtane spaSTa samajAvatAM janakano dAkhalo ApIne kahe che ke -- karmaNeva hi saMsiddhim AsthitAH janakAdayaH / lokasaMgrahamevApi saMpazyan kartumahasi II (gI. 3/20) karmamArga svataMtra sAdhanAmArga che ane te tamAma UMcanIca jAtinA--kakSAnA loko mATe atyaMta sulabha che. niyatakarma-svakarma-svadharma tamAruM ekeeka karma paramAtmAnI pUjAnI sAmagrI banAvI do. 74 bhagavAna gItAmAM kahe che ke tamAre paramasiddhi-saMsiddhi prApta karavI hoya to bIjI koI paNa sAdhanAnI ke sAmagrInI jarUra nathI. mAtra tame je je karma karo te tamAma ekeeka karmane tame paramAtmAnI pUjAnI sAmagrI-puSya banAvI do, svakarmaNA tamabhyarya siddhi vindhati mAnavaH // (gI. 18/46) tame tamAruM ekeeka karma paramAtmAnA caraNe dharI do. jema tame paramAtmAne mAthe caDhAvavA je puSpa lAvo cho te sArAmAM sAruM joIne lAvo cho agara to pa2mAtmAne caraNe dharavA tame je phaLa lAvo cho te sArAmAM sAruM lAvo cho. tevI ja rIte tame je karma paramAtmAne caraNe dharavA mATe karo te karma ApoApa zuddha-niSpApa ane rAgadveSarahita banI jaze. tamAre ghera tamAre paTAvALo jamavAno hoya tyAre tame je rasoI banAvo cho ane tamAre ghera tamAro jamAI agara kalekTara agara evo koI moTo mANasa jamavA padhAre tyAre tame je rasoI banAvo cho te rasoI banAvavAnA karmamAM keTalo moTo pharaka paDI jAya che te tame jANo cho. tevI rIte tame tamArAM tamAma karma paramAtmAne rAjI karavA karo to te pratyeka karma ApoApa atyaMta zuddha ane pavitra banI jaze. kAraNa ke paramAtmA to jamAI-kalekTara ke pradhAna karatAM ghaNA moTA che. paramAtmA kevA che ? yataH pravRttiH bhUtAnAm yena sarvamidaM tatam / (gI. 1846) je paramAtmA vaDe sArA sahita tamAma bhUta prANImAtranI pravRtti cAlI rahI che ane je A vizvamAM aNue aNumAM otaprota che te paramAtmAne - svakarmaNA tam abhyarthya | tArA ekeeka karmathI abhyarcanA kara, pUjA kara. tAruM ekeeka karma bhagavAnanI pUjA mATenuM puSpa banAvI de, to siddhi vidghati mAnavaH tuM cokkasa siddhine prApta karIza. tene mATe koI jaMgalamAM jaIne bhAre ugra -
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 75 tapazcaryA - sAdhanA karavAnI nathI. agara to kamaLanAM ke gulAbanAM phUlo lAvavAnI jarUra nathI. tuM saMsAramAM rahIne tAruM je niyata karma che te bhaktibhAvapUrvaka IzvarapItyarthe paramAtmAne rAjI karavAnI dRSTithI karIza to te pratyeka karma paramAtmAnI pUjAnuM puSpa banI jaze. bhagavAna gItAmAM spaSTa AjJA kare che ke - vat karoSi yad aRAsi thatuM juhoSi dadAsi ya thatu tapasyasi kItteya tat kuruSya madarpaNam | (gI. 9/27) tuM je kAMI tAruM niyata karma kare te mane arpaNa karavAnI dRSTithI kara ane pachI tuM joke ke te dareka karma ApoApa tArAthI zuddha ja thaze. bhagavAna kahe che ke - tve sve karmaNi abhirataH saMsiddhi labhate naraH . (gI. 1845) tuM bIjAMnA karmamAM mAthuM mArIza nahi, tuM tAruM niyata karma barAbara kara. saMsAranA nATakamAM tuM sTeja upara Avyo chuM tyAM tuM tAro pATha barAbara bhajavI batAva. bIjA ekTaro teno pATha bhajavavAmAM bhUlo kare te jovAnuM kAma tAruM nathI. bIjA ekTaro temanA pATha bhajavavAmAM bhUlo karaze to temano pagAra maeNnejara kApI leze, agara to kADhI mUkaze, paraMtu bIja ekTaro temano pATha barAbara kema bhajavatA nathI, tenI bhAMjagaDamAM tuM nakAmo paDIza nahi. kAraNa ke bIjA ekTaro barAbara pATha bhajave che ke nahi, te jovAnuM kAma tAruM nathI. te kAma menejaranuM (paramAtmAnuM) che ane te joze ja. tuM nAhaka bIjAnI bhAMjagaDamAM paDIza nahi. tuM tAro pATha bhAna rAkhIne bhajavIza to bIjao pATha barAbara nahIM bhajave to paNa menejara (paramAtmA) tane kAMI nukasAna karaze nahi ane Thapako paNa Apaze nahi. "parAI mUrkhatA kAje mukhe nA jhera tuM leje." This world is a stage, where we all are actors. tAro putra tarIkeno, pitA tarIkeno, pati tarIkeno, zeTha tarIkeno agara nokara tarIkeno vagere je pATha A vizvanA sTeja upara bhajavavAno nakkI thayo hoya te barAbara suMdara ekTiga karIne bhajavI batAva ke jethI karIne tAro menejara (paramAtmA) khUba rAjI thAya. bIjAM lokonI tuM ciMtA karIza nahi ane khoTI bhAMjagaDamAM phasAIza nahi. tuM je je karma kare te evI bhAvanAthI kara ke A karmathI huM bhagavAnanI pUjA karI rahyo chuM. pUjA te viSayopabhoga racanA nidrA samAdhisthitiH | saMcAraH padayoH pradakSiNA vidhiH stotrANi sarvA giraH |
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta tuM saMsAramAM je koI viSayanI racanAtmaka kriyA kare te jANe ke tuM paramAtmAnI pUjA kare che. tuM nidrA leto houM to te vakhate jANe ke tuM paramAtmAnA khoLAmAM mAthuM mUkIne temanuM dhyAna-samAdhi karI rahyo che. tuM oNphisamAM jAuM ke bajAramAM jAuM ke jyAM jyAM jAuM ane tArA pagano jyAM jyAM saMcAra thAya, tyAM tyAM jANe ke tuM paramAtmAnI pradakSiNA karI rahyo che. kAraNa ke paramAtmA dareka jagyAe vyApta che ane tuM gharamAM, oNphisamAM, bajAramAM vagere jagAe je kAMI bole che, vAtacIta kare te tamAma vANImAM jANe ke tuM paramAtmAnA stotra bolI rahyo che. evI bhAvanAthI jo tuM tAruM pratyeka karma karIza to tAruM ekeeka karma bhaktimaya banI jaze, bhaktimAM pariNIta thaI jaze. pachI tAre kAMsI-joDAM kUTIne ke rAgaDA tANIne ke maMdira-mahAdevamAM haDIo-doTo kADhIne, bhakti karavAno daMbha karIne, bhagavAnane rAjI karavAno mithyA prayAsa karavAnI jarUra nahi rahe. 76 svakarmaNA tamabhyartha tArA niyata karmathI ja tuM bhagavAnanI abhyarcanA-pUjA kara. pUjA karavA mATe phUla-hAra, cokhA, zIro, prasAda vagere sAmagrI nahi hoya to cAlaze. tAruM ekeeka karma ja pUjAnI abhyarcanAnI sAmagrI che. abhyarcanA-pUjAnI bhAvanA vagaranA karmanI kazI ja kiMmata nathI. eka bhaMgI abhyarcanAnI dRSTithI-bhAvanAthI saphAInuM kAma karI rahyo hoya to bhagavAnanI dRSTimAM bhaMgInuM saphAIkAma eka ati uttama paramAtmAnI pUjAnuM karma che. jyAre brAhmaNa pUjArInI abhyarcanAnI bhAvanA vagaranI zivaliMganI pUjA e paNa eka nakAmI veTha che. paramAtmAnA A mahAvirATa yaMtramAM jagatanA dareka mAmasane eka cokkasa kAmagIrI soMpavAmAM AvelI che. tenI je-te vakhate nakkI thayelI kAmagIrIne je-te vakhatanuM niyatakarma svakarma--svadharma kahevAya che. dareka mANasane potAnA svakarmamAM--svadharmamAM jAgrata rahIne sAvadhAnIpUrvaka karma karavAnuM che, tevI bhagavAnanI AjJA che. potAno svadharma choDIne nAsI jAya, bairA-chokarAMne rajhaLatAM karI de, koInuM kAma rajhaLAve ane jaMgalamAM jaIne dhUNI dhakhAvIne bese ke saMnyAsI-bAvA thaI jAya to tevo palAyanavAdI paramAtmAnI korTamAM zikSAne pAtra che. paramAtmA gItAmAM kahe che ke svadharme nidhanaM zreyaH paradharmo bhayAvahaH / koI gRhasthAzramI potAno svadharma choDIne, bairA-chokarAM mUkIne vepAra agara nokarIne Thebe mArIne - nArI mUI gharasaMpatti nAsI, muMDa muMDAI bhayeu saMnyAsI / (uttarakAMDa 100) ema svadharma choDIne paradharma (saMnyAsIno dharma) svIkAre agara to koI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta saMnyAsI potAno AtmaciMtana, anAsaktiyoga vagere svadharma choDIne indriyonI lolupatAne vaza thaIne gRhasthIno dharma (khaTrakarma) svIkAre to te jarUra bhaya-duHkhamAM AvI paDe. - paramAtmAe je manuSyanuM je svadharma-svakarma nityakarma nakkI kareluM che te tenI zaktino vicAra karIne bahu samajadArIpUrvaka karela che. paramAtmA mANasa karatAM ghaNA vadhAre hoziyAra che. arere ! paramAtmAe mAre lamaNe A kAma kyAM lagADyuM - ema bolIne paramAtmAno doSa kADhavo ane potAnA svadharmano tyAga karavo te paramAtmAnI icchAno anAdara karavA barAbara che, IzvarI yojanAmAM dakhalagIrI karavA barAbara che ane IzvaranA adhikAra sAme paDakAra karavA barAbara che. jagata samaSTinA AvaDA moTA kArakhAnAmAM tame to mAtra eka sperapArTa cho ane paramAtmAe A jagatanA jabaradasta yaMtramAM tamane samajI-vicArIne jyAM goThavyA che tyAM ja sthira rahIne tamAre jagatanA mAlikanuM A moTuM yaMtra calAvavAmAM tamAre tamArA hissAmAM AvatuM niyata karma svakarma-svadharma-niSThApUrvaka paramAtmA pratyenI vaphAdArIpUrvaka temanI AjJAmAM rahIne barAbara bajAvavAnuM che. temAM tamAre tamAruM AgavuM khoTuM DahApaNa DahoLavAnI jarUra nathI. 77 huM elaela.bI. pAsa karIne vakIla thayo, tenA karatAM ema.bI.bI.esa. thaIne DaoNkTara thayo hota to huM dasagaNuM dhana prApta karata evI gAMDI vAto karIne Aje have pacAsa varSanI uMmare vakIlAta (svadharma) choDIne tame davAkhAnuM kholIne beso (paradharma svIkAro) to tame ghaNAne motane ghATa utAro, kAraNa ke paradharmo bhayAvahaH ! dareka mANasanuM svakarma-niyatakarma nakkI thayeluM hoya che. bALaka janmatAMnI sAthe ja potAnuM svakarma-svadharma jANe che. te bhUkhyuM thAya tyAre kaI jagyAe dhAvavuM, kevI rIte dhAvavuM, kevI rIte dUdha cUsavuM (sucking) te barAbara jANe che ane tenI pAchaLa paramAtmAnI alaukika preraNAnuM baLa hoya che. mAtA to phakta potAnuM stana bALakanA moMmAM mUke che paraMtu dUdha cUsavAnuM dhAvavAnuM (sucking) svakarma-svadharma turatanuM janmeluM bALaka paNa paramAtmAnI preraNAthI jANe che ane te pramANe te potAnuM niyatakarma svabhAvane vaza vartIne kare che. temAM mAtAe zIkhavavAnI jarUra paDatI nathI. ghoDAne tarasa lAgI hoya tyAre kevI rIte pANI pIvuM te potAnuM svakarma-svadharma jANe che ane jo tene tarasa nahIM lAgI hoya to tame tene parANe pAI zakazo ja nahi. You can take a horse to a stream but you cannot make him drink.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 karmano siddhAMta te ja pramANe bAlyAvasthAmAM bhaNavuM te mANasanuM svakarma-niyatakarma-svadharma che, gRhasthAzramamAM nokarI, dhaMdho, vepAra karIne nyAyanItithI dravya upArjana karavuM, strIputrAdikanuM pAlanapoSaNa karavuM ane samAjanA anya AzramavAsIonI sevA karavI te tenuM niyatakarma che. evI ja rIte vAnaprastha ane saMnyAsInA svakarma, svadharma, niyatakarma nakkI thayelAM che ane temaNe te te svadharma, svakarma niSThApUrvaka IzvaraprItyartha karavAnAM che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zUdranA paNa svadharma zAstromAM niyata thayelA che. mAtA-pitA, putra, pati-patnI dareke potapotAnI maryAdAmAM rahIne svakarma, svadharma, niyatakarmamAM vikSepa karavAno nathI agara to potAno svadharma badalavAno nathI. ziyALAmAM garama kapaDAM paheravAM te svadharma che. unALAmAM ThaMDaka rahe tevo AhAra karavo, ThaMDaka rahe tevAM kapaDAM paheravAM te svadharma che. comAsAmAM chatrI oDhavI te svadharma che. savAramAM dAtaNa karavuM, zaucakriyA karavI, bapore nokarI-dhaMdho-vepAra vagere niyata karma karavAM. rAtre bhagavat smaraNa vagere karavuM. AvI rIte dareka RtumAM, samayamAM, kALamAM, avasthAmAM, svadharma badalAto jAya te pramANe deza, kALa, paristhitino khyAla rAkhIne dareka mANase potAnAM svadharma-svakarma-niyatakarma avazya karavAM joIe. 30. (1) pApa chaDecoka karo - puNya corIchUpIthI karo: corI eka kaLA che. naitikatAnI dRSTie vicAra nA karIe to corI eka jabaradasta agharI kaLA che. corIno artha e che ke evI rIte kAMIka karavuM ke saMsAramAM kyAMya koIne kazI paNa khabara nA paDe. khabara paDI jAya to cora DaphoLa kahevAya. mArA gharamAM cora pese che. dhoLA divase puSkaLa ajavALAmAM paNa je cIja mane khoLavI muzkela paDe te rAtre aMdhArAmAM ane te paNa ajANyA gharamAM jarA paNa avAja karyA vagara cora te vastune khoLI kADhe che ane mane tenI khabara paNa paDatI nathI ane je cora kadAca tenI kazIka nizAnI mUkato jAya to cora haju kAco che, zikhAu che tema gaNAya. haju te pAko cora na gaNAya. evI ja rIte paramAtmAno prakAzajJAna meLavavuM te paNa eka prakAranI alaukika corI che. jo koIne khabara paDI jAya ke tame satyanI khojamAM cho to te khabara paDI javI te paNa satyanI khojamAM bAdhakarUpa che. jisasa krAIsTa kahe che ke tamAro DAbo hAtha zuM kare che te tamArA jamaNA hAthane paNa khabara na paDavI joIe ane tamArI prArthanA paNa eTalI mauna hovI joIe ke paramAtmA sivAya bIjA koIne te saMbhaLAya nahi.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ApaNI prArthanAo to paramAtmAne saMbhaLAtI haze ke kema, paraMtu ADozapADozamAM ane mahollAmAM to saMbhaLAtI hoya che. kadAca paramAtmAne saMbhALAya ke nahi tenI ApaNane kaMI paDI nathI, paraMtu pADozI sAMbhaLe te khAsa jarUrI ane upayogI che tevuM mAnIne ApaNe jorazorathI ane UMcA avAje barADA pADIne prArthanA gAIe chIe. mANasa dharma-puNya Dhola vagADIne kare che ane adharma-pApa corIchUpIthI kare che. saMto ane zAstro kahe che ke jema tame pApa corIchUpIthI saMtAIne karo cho tevI rIte dharma-puNya paNa chAnAmAnA corIchUpIthI karo. saMto ane zAstro A UMdhI vAta karatA hoya tema lAge che paNa te UMdhI vAta nathI. te barAbara kahe che ke pApa ughADechoga karo ane puNya corIchupI karo. kAraNa ke pApa je tame ughADechoga karavA jazo to tame kadApi nahi karI zako. je tamAre nathI karavuM chatAM karyuM tema dekhADo karavo che te tame Dhola vagADIne jagajAhera karo cho ane je tamAre kharekhara karavuM ja che te tame corIchupIthI koIne paNa khabara nA paDe tevI rIte ekadama karI nAkho cho ane Ama karavAmAM ja tame gothuM khAo cho. tamAre pApa kharekhara nA karavuM hoya to tame te pApa ughADechoga karavA mAMDo to tame te pApa karI zakazo ja nahi ane tamAre puNya paNa kharekhara nA karavuM hoya ane mAtra dhokhAbAjI karavI hoya to te paNa tame ughADechoga karo ane pachI juo ke tame lokone mUrkha banAvI zakazo. DoLa karI zakazo paraMtu te sAcA arthamAM puNya nahi kahI zakAya. paraMtu loko jANe ke temane pApa karavuM ja che, tethI te corIchUpIthI karI le che. jyAre temane puNya karavuM nathI, mAtra pracAra karavo che, daMbha-DoLa karavo che tethI te Dhola vagADIne jagajAhera kare che. 30. (2) pApa agara puNya jAhera (Expose) thatAMnI sAthe ja tenuM phaLa tirohita (Evaporate) thaI jAya cheH tame je puNya karo, dAna - sakhAvata karo ane pachI tenI jAherAta thAya, tamAro phoTo ane vakhANa chApAmAM prasiddha thAya, tamArA nAmanI takatI lAge, tamArAM puNyakarma prasiddha (Expose) thAya ke tarata ja tenuM phaLa khatama (Evaporate) thaI jAya. te puNyakarmanuM phaLa tamArAM vakhANa, jazagAthA vagerenAM rUpamAM tamane tAtkAlika maLI jAya ane pachI te karma vaLI pAchuM pharIthI saMcitamAM jamA thaIne prArabdha banIne bIjI vakhata phaLa ApavA sukha ApavA UbhuM rahe nahi. mahAbhAratamAM yayAti rAjanI vArtA Ave che. A rAjAe asaMkhya yajJa,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta dAna, tapa vagere puNyakarmo karyA, jenA prabhAve karIne te IndranI gAdIe besavAno adhikArI thayo. tethI te rAjA svargamAM IndranA darabAramAM gayo. Indra Ubho thaI gayo ane siMhAsanathI heThA UtarI gayo ane yayAti rAjAne IndranI gAdIe besADyA. indra pote siMhAsanathI nIce Ubho rahIne be hAtha joDIne rAjAe karelAM yajJa, dAna, tapanAM vigatavAra yazogAna bharasabhAmAM karavA lAgyo. inTe kahyuM, "rAjana ! tame aneka hIrAmANeka motInAM dAna karyA che." rAjAe hakAramAM saMmatisUcaka mAthuM halAvyuM. InTe kahyuM : rAjanuM ! "tame suvarNamahoronAM dAna karyA che. tame asaMkhya sonAnAM zIMgaDAMvALI dudhALI gAyonAM dAna karyA che. tame asaMkhya vAva, kUvA, taLAvo, dharmazALAo, vizva vidyAlayo, davAkhAnA baMdhAvyAM. tame asaMkhya dharmakSetro ane annakSetro kholyAM. tame tamAma garIbone anya vastra bharapeTa Apyo jethI tamArA rAjyamAM have koI garIba ane nirakSara nathI. tame aneka yajJo karAvyA ane gaubrAhmaNa, RSimunio, saMtone khUba saMtuSTa karyA vagere vagere..." AvI rIte rAjAe karelA ekaeka puNyakarmane indra Ubho Ubho vigatavAra gaNAvato gayo ane rAjAnI IndranI gAdI upara beTho beTho ahaMkAramAM saMmatisUcaka mAthuM halAvato gayo. AvI rIte rAjAnA tamAma puNyanuM pUrepUruM varNa pUruM thayuM ane rAjAe satata mAthuM halAvatAM tamAma puNyakarmonI jAherAta - kabUlAta karI ke turata ja Indra rAjAne kahyuM ke Apa mahArAjA have indranI gAdI uparathI heThe UtarI jAo, kAraNa ke ApanAM tamAma puNyakarma jAhera (Expose)) thaI gayAM eTale have te tamAma puNyakarmanA phaLa khatama (Evaporate) thaI gayAM. mATe have tame IndranI gAdI upara besavAnA adhikArI maTI gayA cho. tamArAM puNyakarmanA phaLa svarUpe indranI bharasabhAmAM tamArI vAha vAha bolAI gaI. tamAro khUba khUba vakhANa-guNagAna gavAI gayAM te ja tamArAM puNyonuM phaLa tamone maLI gayuM ane te rIte puNyakarma tamone tAtkAlika phaLa ApIne zAMta thaI gayAM. have te karmo saMcitamAM jamA thavAnAM rahyAM nahi ane prArabdha banIne te karmo teone pharIthI phaLa ApavA Avaze nahi. evI ja rIte pApakarmanI jo tame jAherAta karo to te paNa khatama-tirohita (Evaporate) thaI jAya. mahAtmA gAMdhIjIe nAnapaNamAM je pApakarmo karyA-paTAvALAnI bIDIonAM ThUMThAM phUkyAM, mAMsa khAdhuM, vezyAne ghera gayA, bApanA khissAmAMthI corI karI, bApanA mRtyunI chellI ghaDIo gaNAtI hatI, te vakhate paNa vikArane vaza thaIne patnI sAthe sahazayana karyuM vagere je
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 81 pApakarmo temaNe karelAM, te tamAma temaNe temanI AtmakathAmAM kabUlAta karIne jagajAhera karyA. eTale temanAM te pApakarmonuM phaLa naSTa tirohita (Evaporate) thaI gayuM. tevI rIte ThakkarabApA, bhikSu akhaMDAnaMda vagere saMtoe paNa pote parastrIgamana karyAnAM pApakarmonuM temanI jIvanakathAmAM hiMmatapUrvaka nikhAlasabhAve varNana kareluM che. te rIte teo te pApakarmano pazcAttApa karIne tenA azubha phaLathI mukta thayA che, ane temanA hRdayano bhAra manovyathA bhogavIne haLavo karelo che. maharSi vyAse jAhera karyuM ke mArI mA halakI varNanI mAchImAranI chokarI hatI. temaNe kadAca ema jAhera karyuM hota ke mArI mA bhAvanagaranA koI nAgaranI kanyA hatI to paNa koNa temane khoTA TharAvavAnuM hatuM ? nAradajIe zrImad bhAgavatamAM kahyuM che ke mArI mA saMnyAsIonA AzramamAM lUgaDAM-vAsaNa dhovAnuM ane kacarApUjA kADhavAnuM kAma karatI hatI ane saMnyAsIonuM eThuM-jUThuM khAtI hatI. mahAna puruSoe ane saMtoe potAnI eba cokhkhA hRdayanI te karIne hiMmatapUrvaka ughADI karI che ane temAM temaNe lokaniMdAnI koI paravA karI nathI paraMtu temAM temaNe sAcI vAtanI rajuAta hiMmatapUrvaka karI che, ane tethI ja saMsAramAM koI temanI niMdA karavAnI hiMmata karI zakatuM nathI. jyAre ApaNe to pApakarma saMtADa-saMtADa karIe chIe ane tethI ja ApaNe corIchupIthI karelAM pApanAM phaLa rote rote bhogavIe chIe (coranI mA koThImAM moM ghAlIne rove tevI rIte.) satI rANI torala jesala jADejAne kahe che ke - pApa tAruM parakAza jADejA, dharama tAro saMbhALa re tArI hoDalIne bUDavA nahI dauM jADejA re torala kahe che jI. ane jesala jADejA paNa potAnAM pApa jAhera karatAM kahe che ke - lUMTI kuMvArI nAra satI rANI, lUMTI kuMvArI nAra re vana kerAM moralAM mAriyAM toralade re ema jesala kahe che jI. jeTalA mAthAnA vALa satI rANI, jeTalA mAthAnA vALa re teTalAM kukarmo meM karyA toralade re ema jesala kahe che jI. vagere vagere... mANasa mAtra bhUlane pAtra che. aneka janma-janmAMtaranI vAsanAo ane kAmanAo aMtaHkaraNanA paTa upara lepAyelI paDelI che, tenA jorathI kadAca -S.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta mANasa ghora pApakarmo karI bese, paraMtu jo te tenA kharA aMtaHkaraNapUrvaka pazcAttApa karIne bhagavAna sAme be hAtha joDIne Ubho Ubho nAnuM bALaka raDe tema dhrusake ne dhrusake AMkhomAMthI Dabaka Dabaka AMsu nIkaLatAM hoya tema poka mUkIne raDI paDe to bhagavAna tenI jIvananaukAne saMsArasAgaramAMthI DUbakA khAtI acUka bacAvI le. bhagavAne eka lAkha rUpiyAnA sTempa upara dastAveja lakhANa karI ApIne gItAmAM chAtI ThokIne hiMmata ApatAM kahyuM che ke - api ce sudurAcAra bhajate mAm ananyabhAphA sAdhureva sa maMtavya samyapha vyavasito hi saH II (gI. 930) kSiv bhavati dharmAtmA zAzvata zAMti nigacchati ! kauntaya pratijanIhi na me bhakta praNazyati || (gI. 931) teSAM ahaM samuddhartA mRtyusaMsArasAgarAt bhavAmi na cirAtu pArtha madhyAvezitacetasAma (gI. 12/7) mahAnamAM mahAna pApI paNa mArA AgaLa pApano pazcAttApa karIne raDI paDe to huM tene tAtkAlika saMsArasAgaramAM DUbato bacAvI lauM chuM. teno huM nAza thavA deto nathI. AvI hiMmata bhagavAna sivAya bIjuM koNa ApI zake ? mALA nahi pheravIe, rAmanAma nA laIe, caMDIpATha nA karIe, gItAnuM pArAyaNa nA karIe, bhAgavata saptAha nA sAMbhaLIe to cAle, paraMtu mAtra ApaNe pote atyAra sudhI karelAM tamAma pAponuM eka lisTa ApaNe jAte banAvIe. (kAraNa ke ApaNe karelAM ekeeka pApa ApaNAM sivAya bIjuM koI jANatuM nathI.) ane te pAponuM lisTa bhagavAnanI pAse besIne UMDA pazcAttApa sAthe rotAM rotAM dararoja vAMcI jaIe to pavitra thaI jaIe. paraMtu ApaNe hakkaDa haiyAnA ATaluM karavA taiyAra nathI. mAtra mALA pheravavAno, pArAyaNa karavAno daMbha karIne duniyAne ThagavA nIkaLyA chIe ane tethI ja hasatAM hasatAM karelAM pApa karmanA phaLarUpe duHkha rotAM rotAM peTa bharIne bhogavIe chIe.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 karmano siddhAMta 38. puruSArthathI prArabdha pheravI zakAya ? prArabdhakarma bhogavavA mATe prArabdhakarmane anurUpa ja zarIra prApta thAya che. te zarIrakALa daramiyAna tamAma prArabdha karmo bhogavAI rahe pachI ja deha paDe che. tyAM sudhI deha dhAraNa karI ja rAkhavo paDe che. zarIrakALa daramiyAna bhogavavAnAM prArabdhakarmonA cAra mukhya vibhAga pADI zakAya : 1. ati tIvra prArabdha 2. tIvra prArabdha 3. maMda prArabdha 4. ati maMda prArabdha 1. ati tIvra prArabdha : ati tIvra prArabdhanuM karmaphaLa game teTalo prabaLa puruSArtha karIe to paNa aTakAvI zakAtuM nathI. jIvAtmAno judI judI yoniomAM janma thAya che te ati tIvra prArabdhanuM phaLa che. ati tIvra prArabdha koI paNa rIte game tevA prabaLa puruSArthathI pheravI zakAya ja nahi. dA.ta., gadheDAmAMthI ghoDo ke ghoDAmAMthI UMTa ke pakSI banI zake nahi. manuSyane paNa teno deha ati tIvra prArabdha-dharmavazAt maLelo che ane temAM kaMI pheraphAra karI zakAya ja nahi. dA.ta., puruSano deha maLyo hoya to strInA dehamAM parivartana karI zakAya nahi. tevI ja rIte strIno deha maLyo hoya tene puruSadehamAM pheravI zakAya nahi. pUrvajanmamAM kareluM mahAna puNyakarma athavA ati ghora pApakarmanuM ati tIvra prArabdha bane che ane te kadApi TALI zakAtuM nathI. jema dhanuSyamAMthI chUTeluM tIra pAchuM kheMcI zakAtuM nathI agara to cUkeluM jema pharI gaLI zakAtuM nathI tema pUrvajanmamAM kareluM mahAna puNyakarma agara atighora pApakarma phaLarUpe paripakva thaIne prArabdharUpe sAmI chAtIe AvIne UbhuM ja rahe che. ane hasatAM hasatAM karelAM pApa rotAM rotAM paNa bhogavyA sivAya chUTako thato nathI. - 2. tIvra prArabdha : tIvra prArabdha tIvra puruSArthathI - prabaLa puruSArthathI kaMIka aMze pheravI zakAya che. tIvra prArabdhane haLavuM banAvavA karelo prabaLa puruSArtha ghaNe bhAge niSphaLa jato nathI. kAraNa ke prArabdha tIvra hoya paNa kriyamANanuM sarjana ApaNI ApaNI icchA mujaba karI zakIe chIe. naitika ane AdhyAtmika unnati mATe prabhuprArthanA, nAmasmaraNa, satsaMga, zAstrono abhyAsa ane te pramANe jIvanamAM utAreluM AcaraNa temaja te pramANeno puruSArtha dAruNa duHkhane haLavuM banAvI zake che. 3. ane 4. maMda ane ati maMda prArabdha maMda ane ati maMda prArabdha prabaLa puruSArthathI niSphaLa banAvI zakAya che. prArabdhavAdIonA kahevA pramANe je badhuM ja prArabdhane AdhIna hoya to pachI vedo, upaniSado, gItA, bhAgavata,
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta rAmAyaNa vagere dharmazAstromAM ApelAM mArgadarzana mujabano puruSArtha taddana nakAmo thaI jAya. eTalA mATe maMda ane ati maMda prArabdhane niSphaLa banAvavA mATe zAstroe ane saMtoe jaNAvela zAstravihita karma (Prescribed action) ane zAstraniSiddha karma(Prohibited action)ne khyAlamAM rAkhIne te pramANe zubha karmo karavAno, ane azubha karmono tyAga karavAno puruSArtha satata karavo ja joIe. puruSArtha vagaranuM prArabdha AMdhaLuM che. prArabdhakarma "adeSTa'nA nAmathI oLakhAya che. bhUtakALamAM - gayA janmomAM ApaNe karelAM karmo kevA prakAranAM che ane te kevA prakAranuM prArabdha karma banIne ApaNI sAmI chAtIe AvIne UbhuM raheze te ApaNe jANatA nathI. manuSya potAnAM prArabdha karmanA phaLathI ajJAta hovAne lIdhe prArabdhane "adeSTa' evuM nAma ApavAmAM AvyuM che. prArabdha ane puruSArtha jIvananAM eka ja trAjavAnAM be pallAM che. eka pallAmAM adekharUpI kATalAM paDelAM che ane bIjA pallAmAM mANase potAnI zakti anusAra vivekabuddhino upayoga karIne puruSArtha rUpI dravya bharavAnuM che. 39. mANasa jANI-joIne pApa zA mATe kare che ? A ghaNo agatyano savAla che. Avo ja prazna arjune gItAmAM zrIkRSNane pUchelo che. A mUMjhavaNa ekalA arjunanI ja nathI. arjunane to vyAsajIe A prazna pUchavAmAM mAtra nimitta banAvyo che. kharekhara to A prazna mAro, tamAro ane ApaNAM badhAMyano che. A mUMjhavaNa to ApaNAM sarvanI che. ajANatAM pApa thaI jAya tenI vAta judI che, paraMtu mANasa jANI-joIne pApa zuM karavA kare? arjuna bhagavAnane pUche che - 1. atha kena prayuktoDayuM pApaM carati puruSa : mANasa konI preraNAthI pApa kare che? 2. anicchannapi. ane te paNa tenI icchA nahi hovA chatAM zuM kAma pApa kare che? 3. balAdiva niyojita : baLapUrvaka dhakko mArIne mANasane parANe pApa koNa karAve che? uparanA traNa prazno muddAnA che, ane khUba vicAravA jevA che. mANasa jANe che ke jUThuM bolavuM te pApa che, adharma che. chatAM divasamAM aneka vakhata jUThuM bole che. cora barAbara jANe che ke corI karavI te pApa che, adharma che, chatAM paNa te corI kare che. mANasa sArI peThe jANe che ke prAmANika thavuM te dharma che, chatAM aprAmANikatA aneka vakhata Acare che. dharma kone kahevAya
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ane na kahevAya te zAstro ane saMtoe Dhola vagADIne lokone samajAvyuM che, ApaNe badhAM te sArI rIte sAMbhaLIe chIe ane jANIe chIe chatAM dharmanuM AcaraNa choDIne adharmamAM joDAIe chIe. duryodhana jevo duSTAtmA paNa mahAbhAratamAM kabUlAta kare che ke jAnAmi dharma na ca me pravRttiH / dharma zuM che te huM jANuM chuM chatAM temAM mArI pravRtti thatI nathI ane - jAnAmi adharma na ca me nivRttiH II -- adharma zuM che te paNa huM barAbara jANuM chuM chatAM temAMthI huM nivRtta thato nathI. pachI thoDoka vicAra karIne te pote ja AgaLa potAno anubhava kahe che ke... kenApi devena di sthitena 85 yathA niyukto'smi tathA karomi / koI eka duSTabhAva koI prabaLa deva (agara dAnava) je mArA hRdayamAM beThelo che te mane jema sujhADe che tema huM karuM chuM. duryodhana nAlAyaka mANasa hovA chatAM teNe eTalI nikhAlasatA batAvI ane teNe jAte ja kabUla karyuM che ke koI duSTabhAva tenA hRdayamAM beThelo che, g tene pApakarmamAM pravRtta kare che. jyAre ApaNe to ATalI kabUlAta karavA paNa taiyAra nathI. ApaNe to jANI-joIne pApakarma karyA pachI paNa evuM sAbita karavA prayatna karIe chIe ke meM karyuM che te meM karyuM che mATe pApakarma nathI. eTale ApaNe to duryodhananA moDhAmAM thUkIe tevA duSTa eka rIte gaNAIe. arjune pUchelo savAla khUba vicAravA jevo che. atha kena prayuktoDayuM pApaM carita puruSaH / anicchannapi vArNaya balAdiva niyojitaH / (gI. 3/36) konAthI prerAIne mANasa pApa Acare che ? ane te paNa tenI icchA nahi hovA chatAM ene baLapUrvaka dhakkA mArIne koNa pApakarma karAve che ? saune kaMkunA cAMllA game che. koIne meMzanA gamatA nathI. chatAM zA mATe mAmasa kaMkunA karavAne badale meMzanA cAMllA kare che ? dareka mANasa icche che ke te satyavaktA bane, prAmANika mANasa tarIke duniyAmAM prakhyAta thAya to sAruM chatAM te zA mATe asatya ane aprAmANikatAnuM AcaraNa jANI-joIne kare che ane pApamAM paDe che ? bhagavAna zrIkRSNe svamukhe gItAmAM arjunane kRpA karIne A praznano spaSTa javAba nIce pramANe Apyo che : kAma eSaH krodha eSaH rajoguNa samudbhavaH
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta mANasanA aMtaHkaraNamAM rahelI aneka janma-janmAMtaranI kAmanAo ane vAsanAo tene pApakarma karavA pravRtta kare che. eka nAnI suMdara sapheda raMganI dhoLI suMvALI ruvAMTIvALI bilADIne attarathI navarAvIne sarasa majAnA papha-pAuDara copaDIne, suMdara rezamI vastro paherAvIne UMcA AsanavALI makhamalanI gAdI upara gulAbano hAra paherAvIne besADI hoya to te DAhIDamarI thaIne zAMtithI kadAca besI rahe, paraMtu jo tene eka nAnI uMdaraDI cheDe khUNAmAM doDatI jatI dekhAya to tarata ja te tenI janmAta vAsanAnA jore lapha daIne UMcI gAdI uparathI bhUsako mAre ja. tevI ja rIte mANasa game teTalo jJAnI ke paMDita dekhAto hoya paraMtu tenA aMtaHkaraNamAM paDelI kAmanAo ane vAsanAo uzkeranAra saMyoga, padArtha agara vyakti prApta thatAMnI sAthe ja te pApakarma karavA doTa mUke ja, ane tenI kAmanAnA saMtoSanI ADe AvanAra upara krodha kare ja che. Ave vakhate tenI pAse je satata satsaMgathI prApta thayeluM viveka ane vairAgyanuM baLa nA hoya to tenuM adha:patana thatAM vAra lAge ja nahi ane te pApanA phaLasvarUpe pedA thayeluM duHkha tene avazya bhogavavuM ja paDe. 40. dareka karma kriyA che paraMtu dareka kriyA karma nathI ? kriyA ane karma A be zabdomAM bheda khAsa samajavA jevo che. zArIrika kriyA dekhI zakAya che, paraMtu mAnasika kriyA dekhI zakAtI nathI. kiyA traNa prakAranI hoya che : 1. phakta zArIrika kriyA 2. phakta mAnasika kriyA 3. mAnasika sAthenI zArIrika kriyA (1) zArIrika kriyA : zArIrika kriyAo be prakAranI hoya che : 1. anaicchika kriyAo 2. aicchika kriyAo. zarIrathI keTalIka kriyAo ApaNI icchA nA hoya to paNa thayA ja karatI hoya che. tene anaicchika kriyA kahe che. dAkhalA tarIke tame zvAsocchavAsa lo cho, tamArA hRdayanA dhabakArA cAle che, tamArI nADIomAM lohI satata doDyA kare che, tamArI hojarImAM pAcanakriyA cAle che. tamArI AMkho-pAMpaNo paTa paTa thAya che - vagere A badhI kriyAo tamArI IcchA nA hoya to paNa satata thayA ja karavAnI. tene tame rokI zako ja nahi ane rokavA jAo to marI javuM paDe. zarIra keTalIka kriyAo tamArI icchAthI kare che. dAkhalA tarIke tame hAtha UMcA karo, paga lAMbA karo, TUMTiyuM vALo, eka page UbhA raho, zIrSAsana karo, doDo-do vagere. A badhI aicchika ane anaicchika zArIrika kriyAomAM jyAM
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta tamAruM mana saMlagna nathI hotuM ane mananA gamA-aNagamA-rAgadveSa nathI hotA tethI te gItAnI bhASAmAM karma nathI. (2) mAnasika kriyA : keTalIka kriyAo tame phakta manathI ja karo cho ane zarIrathI karatA nathI. dA.ta., manamAM vicAra karo cho. manathI koInuM bhaluM agara bUruM iccho-manamAM ne manamAM tame koIne gALo do cho. A badhI mAnasika kriyAo jyAM sudhI zArIrika kriyAmAM pariNIta nA thAya tyAM sudhI te mAtra mAnasika kriyA tarIke ja rahe che ane te karmanI vyAkhyAmAM AvI zake nahi. kriyAmAM hetuvRtti ke ahaMkAra umerAya tyAre ja te karma bane che. 87 tame manathI koI guno karavAno vicAra karo, koIne lApho mAravAno vicAra karo paraMtu jyAM sudhI zArIrika rIte (Physically) tamArA hAthathI tame te mANasanA gAla upara tamAco mAro nahi tyAM sudhI te karma guno (offence) bane nahi, eTalA mATe phojadArI kAyadAmAM sarakAre eka kalama rAkhelI che. Intention to commit an offence is not an offence. guno karavAno mAtra irAdo (mAtra mAnasika kriyA) te guno (karma) kahevAya nahi. (pUchI jojo koI phojadArI vakIlane.) A phojadArI kAyado kaliyugamAM lakhAyelo che eTale kaliyuganAM vakhANa karatA gosvAmI tulasIdAsajIe paNa rAmAyaNamAM kahyuM che ke - - kaliyuga kara yaha punita pratApA mAnasa puNya hoI nahi pApA / (uttarakAMDa 103) kaliyugamAM mAnasika puNya karo to puNya thAya. paraMtu mAtra mAnasika pApa karo to te lAgatuM nathI. eno artha evo nathI ke mANasane mAnasika pApa karavAnI chUTa che. mATe te mAnasika pApa karyA kare to kazo vAMdho nahi. kharo bhAvArtha e che ke kaliyugamAM mANasa kadAca bhUlathI kaMIka khoTo vicAra agara manathI pApa karI bese paraMtu pApa zarIrathI karatAM pahelAM jo te A pApI vicAra mATe peTa bharIne pastAvo kare ane paramAtmAnI aMtaHkaraNapUrvaka mAphI mAge to te pApa tenuM mApha thaI zake che. AvI vyavasthA mAtra kaliyugamAM che, satayugamAM nathI tevuM zAstro kahe che. jo mANasa jANI-joIne mAnasika pApa kare ane tene mATe pastAvo karavAne badale satata mAnasika pApa karato ja rahe to eka vakhata evoye Ave ke jyAre tenuM mAnasika pApa tenA zarIrane dhakko mArIne tene pharajiyAta zArIrika pApa-kriyA karAve ja ane te vakhate te 'kriyA' 'karma' banI jAya ane AvuM kriyamANa karma tAtkAlika agara to saMcitamAM jamA rahIne kALe karIne pAkIne prArabdha banIne sAmI chAtIe AvIne UbhuM ja rahe ane te vakhate hasatAM hasatAM kareluM pApa tene rotAM rotAM paNa bhogavavuM paDe. temAM chUTako thAya ja nahi.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta (3) mAnasika sAthenI zArIrika kriyA H mananI kAmanAo ane icchAone saMtoSavA mATe tathA mananA kartApaNAnA abhimAnathI ane mananA rAgadveSothI prerAIne aMgata svArtha mATe karelI tamAma zArIrika kriyAone 'karma' kahevAya che ane AvAM kriyamANa karmonAM phaLasvarUpe pApapuNya, sukhaduHkha bhogavye ja chUTako. AvAM kriyamANa karma kadAca tAtkAlika phaLa nA ApI zake to ApaNe agAu joI gayAM tema thoDo agara vadhAre vakhata saMcita karma tarIke jamA paDyA rahe ane te kALe karIne pAke tyAre prArabdha banIne karmaphaLa bhogavAve ja ane pachI ja zAMta thAya. 88 koI paNa 'kriyA'ne sArI agara kharAba kahI zakAya nahi. kriyA sArI paNa nathI ane kharAba paNa nathI. basa ''kriyA'' to ''kriyA'' ja che. paraMtu jyAre temAM manano ahaMkAra, rAga-dveSa, kAmanA, vAsanAno aMza umerAya tyAre te kriyAne karma kahevAya che ane te karma sAruM agara kharAba kahevAya che ane tethI puNya agara pApa baMdhAya che, jenA phaLa svarUpe sukha agara duHkha bhogavavA jIvane deha dhAraNa karavo paDe che, ane janma-maraNanAM cakkaramAM baMdhAI jAya che. A vizvamAM karmaphaLano kAyado pravarte che, kriyAphaLano nahi. nAnuM ajJAna bALaka ajANatAM nAnA jaMtuo mArI nAkhe to te mAtra tenI kriyA banI rahe che. tene karmano kAyado lAgu paDato nathI. mANasa ajANatAM asaMkhya jIvajaMtuonI hiMsA kare che. pANI, dUdha, zAkabhAjI, anAja, IMdhana, zvAsocchvAsamAM asaMkhya jIvajaMtuonI hiMsA karavA chatAM jyAM sudhI tenI pAchaLa mananI rAgadveSavALI sabhAna kartavyabuddhi bhaLI nathI tyAM sudhI te 'kriyA' hoI ''karma'' banatI nathI ane tethI te hiMsA gaNAtI nathI. TUMkamAM, 'kriyA' ane 'karma'no taphAvata nIce ApelA koThAthI samajI zakAya. zArIrika aicchika kriyA zArIrika + mAnasika karma anaicchika kriyamANa saMcita prArabdha svaicchika vicAro, irAdAo vagere mAnasika anaicchika svapna, gabharATa vagere
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89 karmano siddhAMta 41. (1) akarma-karma-vikarmaH karmanI A traNa saMjJAo che. bhagavAna gItAmAM kahe che ke - karmaNo sthapi boddhavya boddhacaM ca vikarmaNaH akarmaNakSa boddhavya, gahanA karmaNo gatiH I (gI. 417) karmanI gati gahana che tevuM kabUla karIne bhagavAna kahe che ke - karmaNaH gatiH boddhavyam vikarmaNaH gatiH boddhavyam akarmaNazca gatiH boddhavyA karmanI gati jANI levI. vikarmanI gati jANI levI. akarmanI gati paNa jANI levI. kAraNa ke karmanI gati gahana che. A bAbatamAM bhagavAnano abhiprAya vAstavamAM zuM che, te jANavo ghaNo ja kaThaNa che. tethI judA judA bhASyakAroe A traNa zabdonA judA judA artha temanA maMtavya pramANe karelA che. sAdhAraNa rIte vidvAnoe karma, vikarma ane akarmane je sarvasAmAnya artha karelo che te jotAM jaNAya che ke - (1) A loka ane paralokamAM jenuM phaLa sukhadAyI hoya tevI uttama kriyAnuM nAma "karma" (Prescribed action) kahevAya. (2) jenuM phala A lokamAM ne paralokamAM duHkhadAyI hoya tenuM nAma vikama (Prohibited action) kahevAya. (3) je karma agara karmatyAga koI paNa phaLanI utpattinuM kAraNa nA bane te akarma (Inaction) kahevAya. sAdhAraNa rIte ApaNe to mana, vANI ane zarIrathI thatI tamAma kriyAone karma kahIe chIe ane tethI karIne karma, vikarma ane akarmanA artha samajavAmAM takalIpha paDe che. eTale to bhagavAna paNa gItAmAM kahe che ke - kiM karma kiM akarmeti kavayoDakhyatra mohitAHA (gI. 4/16) karma eTale zuM ane akarma eTale zuM te samajavAmAM to moTA moTA buddhimAna puruSo paNa gothuM khAI jAya che kAraNa ke tenI gati gahana che. A uparathI ema lAge che ke mAtra mana, vANI ane zarIranI sthULakriyA agara akriyAnuM nAma karma, vikrama agara akarma nathI paraMtu kartAnI bhAvanAne anusAra koI paNa kriyA prasaMgopAtta karma-vikarma agara to akarma(Prescribed action, Prohibited action ane Snaction)nA rUpamAM pariNIta thatI hoya che.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta A vAta nIcenAM dekhratothI samajI zakAze. 1. karma (Prescribed action) : sAdhAraNa rIte mana-vANI-zarIrathI thatI zAstravihita uttama kriyAne ja (Prescribed action) karma kahevAya. paraMtu zAstravihita vidhipUrvakanI kriyA paNa kartAnA judA judA prakAranA bhAvo upara AdhAra rAkhe che ane tethI ja te kriyA karanAranI amuka prakAranI bhAvanAne lIdhe te keTalIka vakhata karmane badale "vikarma" agara akarma paNa banI jAya che. dAkhalA tarIke - (1) phaLanI icchAthI zuddha bhAvanApUrvaka jo zAstrasaMmata vidhithI uttama karma karAya to te karma kahevAya. paraMtu, (2) te karma phaLanI IcchApUrvaka yajJa, tapa, dAna, sevAnA rUpamAM vidheya karma chatAM kharAba dAnatathI prajAnuM aniSTa karavAnI icchAthI (parasotsAdanAtha) karavAmAM Ave to te karma tamoguNa-pradhAna hovAthI vikarma (Prohibited action) banI jAya che, paraMtu (3) te ja karma no kartApaNAnA abhimAna sivAya aMgata rAgadveSathI prerAyA vinA, samaSTinA kalyANa mATe bhagavat prItyarthe karavAmAM Ave to te karma "akarma banI jAya che. 2. vikarma (Prohibited action) : sAdhAraNa rIte mana-vANI-zarIrathI karAtI hiMsA, asatya, corI vagere niSiddha karma "vikarma' kahevAya che. paraMtu AvAM vikarma paNa kartAnI bhAvanA anusAra karma agara akarmamAM badalAI jAya che. dA.ta., (1) A loka agara paralokamAM phaLa maLavAnI icchApUrvaka sAcI dAnatathI, zuddha bhAvathI jUTha, hiMsA, corI vagere kriyA (je dekhItI rIte duniyAnI dRSTie vikarma gaNAya) te gItAnI bhASAmAM "karma kahevAya. zrIkRSNa yudhiSThirane jUThuM bolavAnI preraNA (abetment) karI, arjune potAnA guru droNanI tathA potAnA ja dAdA bhISmanI hiMsA karI, zrIkRSNa svataMtaka maNi tathA gokuLamAM mAkhaNanI corI karI chatAM A kriyAo vikarmamAM nahi gaNAtAM karma'mAM badalAI jAya che. (2) kartApaNAnA abhimAna sivAya rAgadveSathI prerAyA sivAya, samaSTinA kalyANa mATe kareluM vikarma paNa akarma banI jAya che. pratijJAno bhaMga karavo te pApa "vikrama" kahevAya chatAM zrIkRSNa pratijJAno bhaMga karIne yuddhamAM zastra (rathacakra) pakaDIne bhIkha jevA satyapratijJane mAravA doDyA te vikarma nahi paraMtu akarma" (Inaction) gaNAya.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 3. akarma (Inaction) mana, vANI, zarIranI tamAma kriyAo baMdha karI daIe tene ja akarma kahevAya tevuM nathI. kharekhara to mana, vANI, zarIranI tamAma kriyAo saMpUrNa paNe to baMdha thaI zake ja nahi. na hi kazcita kSaNamapi jAtu tiSThati akarmakatA (gI. 3/5) koI paNa mANasa eka kSaNa paNa kriyAhIna rahI zake ja nahi. nahi dehamRtA zakya tyakta karyANi azeSataH I (gI. 18/11) deha dhAraNa karanAra koI paNa mANasa ke prANIne mATe saMpUrNapaNe kriyAno tyAga karavAnuM zakya ja nathI. eTale nIce jaNAvelA karmane "akarma" kahI zakAya. 1. kartApaNAnA abhimAna sivAya karelAM karma. 2. rAgadveSathI prerAyA sivAya karelAM karma. 3. zuddhabuddhithI potAnI pavitra pharaja samajIne karelAM nityakarma 4. mAro bhagavAna rAjI thAya tevI bhAvanAthI bhagavat prItyarthe karelAM karma. 5. samaSTinA kalyANa mATe karelAM karma. 6. zrIkRSNArpaNamastu karIne karelAM karma. 7. niSkAma karma. uparyukta akarma paNa karanAra kartAnI hRdaya-bhAvanApherane lIdhe keTalIka vakhata "karma" agara "vikarma' banI jAya che. dA.ta., (1) mana, vANI zarIranI tamAma kriyAono tyAga karIne ekAMtamAM beThelo kriyArahita koI sAdhaka puruSa potAne saMpUrNa kriyAono tyAgI tarIkeno ahaMkAra dhAraNa karIne dekhItI rIte te kaMI paNa kriyA nahi karato hovA chatAM karmatyAgano ahaMkAra hovAne lIdhe tenuM e tyAgarUpa karma paNa akarma banI jAya che. eTale tenuM tyAgarUpa "akarma paNa karma banI jAya che. teNe karma karmatyAga karyAnuM karma karyuM gaNAya. (2) potAnuM kartavya prApta thayuM chatAM bhaya agara svArthane lIdhe agara to javAbadArIthI chaTakavA mATe kartavya karmathI moDha pheravI le ane vihita karmo nA kare athavA kharAba dAnatathI lokone ThagavA mATe karmono tyAga kare to dekhItI rIte te kaMI paNa karma nahi karato hovA chatAM tenuM "akarma' duHkharUpI phaLa utpanna karanAruM ja bane te "akarma paNa "vikarma banI jAya. upara pramANe karelI cokhavaTathI jaNAze ke karma, akarma, vikarmano nirNaya
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta mAtra kriyAzIlatA agara to niSkriyatAthI ja nA thaI zake. karma karanAra kartAnA hRdayanA bhAva-lakSya agara hetune dhyAnamAM rAkhI te pramANe tenI kriyAne karma, akarma agara vikarma kahI zakAya. kayA hetuthI, kayA bhAvathI, zA uddezathI kriyA karavAmAM Ave che te jANIne pachI ja te kriyA karma che ke akarma ke vikarma che teno nirNaya thaI zake. 92 TUMkANamAM kahIe to gItAnA cothA adhyAyanA zlokamAM karma, vikarma ane akarma zabdo je bhagavAne vAparyA che teno sAdo artha e thAya ke karma eTale satkarma-sAruM karma-puNyakarma. vikarma eTale kharAba karma-pApakarma. karma ke puNyakarmanA satkarmanA jhADane sukhanAM phaLa bAjhe ane vikarma (pApakarma)nA jhADane duHkhanAM phaLa bAjhe ane sukha agara duHkha bhogavavA to deha dhAraNa karavo ja paDe. dehanA baMdhanamAM to AvavuM ja paDe. mAtra phera eTalo ja ke karma (satkarma) sonAnI beDI che, jyAre vikarma (pApakarma) lokhaMDanI beDI che. paraMtu chevaTe karma (satkarma) agara vikarma (pApakarma) banne dehanI jelamAM jIvAtmAne beDI baMdhana samAna ja gaNAya. tenAthI mokSa eTale ke baMdhanathI mukti maLI zake nahi. jyAre akarma alaukika vastu che. temAM kriyA thatI hovA chatAM kartApaNAnuM abhimAna rAgadveSa vagere nahi hovAthI tema ja IzvaraprItyarthe samaSTinA kalyANa mATenI kriyA hovAthI akarma - inaction banI jAya che ane te saMcitamAM jamA thatAM nathI, tethI karma te akarma mokSa(janmamaraNamAMthI mukti)nuM sAdhana banI zake che. bhagavAna AgaLa eka bIjI sarasa vAta kahe che -V karmaNi akarma yaH pazyat akarmaNi ca karma yaH / - sa buddhimAn manuSye khu sa yuktaH kRtsna karmakRt // dekhe karma akarmameM, karmanamAMhi akarma paMDita yogI zreSThatama karata sarva hI karma karata sarvahI karma karmameM lipta na hove (gI. 4/18) - jAnata karma akarma - zAMta mana sukhase sove kare dehase karma Apako niSkriya dekhe bholA zAnI soya, ApameM sabako dekhe karmamAM je akarma jue ane akarmamAM je karma jue te mANasa ja kharekhara buddhimAna ane te ja yogI ane te ja saMpUrNa karmone yathAvat karanAra che.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta karmamAM akarma jovuM eTale zuM ? ane akarmamAM karma jovuM eTale zuM ? A eka bahu samajavA jevI vAta che. karmamAM akarmane dekho A UlaTI vAta dekhAya che. karmamAM akarma jovAno artha e che ke pote karmano kartA hovA chatAM jANe ke huM karmano kartA nathI evo bhAva pedA thAya. Avo bhAva kyAre pedA thAya ? karma karatI vakhate pote sAkSIbhAve rahe, draSTApade rahe to ja Avo bhAva pedA thAya. dAkhalA tarIke, bhojana karatI vakhate tame jANo ke * huM bhojana karato nathI, huM mAtra sAkSIbhAve joI rahyo chuM ke zarIrane bhUkha lAgI che ane zarIra bhojana kare che. huM to mAtra sAkSIpade draSTApade rahIne bhojananI kriyA joI rahyo chuM. - A sthiti lAvavI bahu kaThaNa nathI. thoDA jAgrata rahevAnI jarUra che. - - svAmI rAmatIrtha eka vakhata amerikAmAM eka rastA uparathI cAlatA pasAra thatA hatA tyAre rastAmAM keTalAka lokoe temane gALo dIdhI ane mazkarIo karI. jene tyAM UtaryAM hatA tyAM svAmI rAmatIrtha pAchA pharyA tyAre teo khUba AnaMdathI hasavA lAgyA. tyAre gharanA mANaso pUchavA lAgyA ke zuM thayuM ? zAthI Ama akAraNa haso cho ? svAmI rAmatIrthe kahyuM ke huM akAraNa nathI hasato. Aje huM rastA uparathI pasAra thato hato tyAre keTalAka loko rAmane maLyA ane rAmane gALo detA hatA ane rAmanI mazkarIo karatA hatA. gharanA mANasone A vAta sAMbhaLIne navAI lAgI. kAraNa ke svAmIjInI bhASA temanI samajamAM AvI nahi. khuda rAmatIrtha UThIne ema kahe che ke keTalAka loko rAmane maLyA ane rAmane gALa dIdhI ane rAmanI mazkarIo karI, A kevuM ? svAmI rAmatIrtha AgaLa kahevA lAgyA ke loko rAmane gALo detA hatA ane mazkarI karatA hatA tethI rAma thoDI mUMjhavaNamAM paDyA hatA, ane rAmane mUMjhavaNamAM paDelA huM joI rahyo hato ane rAmane gALo denAra lokone paNa huM joI rahyo hato. gharanA lokoe svAmI rAmatIrthane pUchyuM ke A vAta zI che ane tame kevI vAto karo cho ? tame bhAnamAM cho ke nazAmAM cho ? svAmI rAmatIrthe kahyuM ke huM to saMpUrNa bhAnamAM chuM, paNa tame badhA nazAmAM cho. huM bhAnamAM chuM, tethI to A vAta karuM chuM. jo nazAmAM hota to huM ema samajata ke pelA mANaso mane gALo de che. paraMtu huM saMpUrNa bhAnamAM hato tethI huM jANato hato ke pelA mANaso mane gALo nathI detA paraMtu rAmane gALo de che tethI huM sAkSIrUpe draSTArUpe rahIne pelA gALo denArA mANaso sAme mAtra nirvikAra bhAve joI rahyo hato. 'rAma' ane huM e be alaga che evo sAkSIbhAva draSTApada keLavAya to karmamAM paNa akarma dekhAya. 93 tame bhojana karI rahyA cho tyAre rAma bhojana karI rahyA che evuM tame sAkSIbhAve joyA karo. rAmane bhUkha lAgI che, rAmane UMgha AvI che. tame
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 karmano siddhAMta sAkSIrUpe cheTA UbhA rahIne juo. Ama cheTA UbhA rahIne sAkSIrUpe jovAnI kaLA ja karmane akarma banAvI de che. tyAre mANasa karma karato hovA chatAM akartA banI jAya che. paraMtu ethI vadhAre agharI bIjI vAta bhagavAna kahe che ke "akarmaNi ca karma yaH pazveta' - akarmamAM karma jue te kharo jJAnI che. kAMI paNa nahi karato hovA chatAM paNa kartA jevo thaI jAya. pahelA vAta samajavI sahelI che ke jo sAkSIbhAva hoya to karma thatuM hovA chatAM evuM nA lAge ke huM karma karuM chuM. mAtra draSTApade joI rahyo chuM paNa A bIjI vAta jarA agharI che - je karma nA karato hovA chatAM karma karato lAge. kharuM jotAM te pahelI vAtamAM kahelI sAkSI bhAve rahevAnI, draSTApade rahevAnI sthiti je keLavAya to bIjI vAtamAM kahelI sthiti svAbhAvika rIte, tenI meLe ja prApta thaI jAya che. kAraNa ke te sthitimAM A samagra saMcAracakra calAvanAra paramAtmA sAthe tAdAbhya anubhavAya che ane te paramAtmAnI tamAma zaktio potAnI ja zaktio che, tevo bhAva jAgrata thAya che ane sRSTimAM je kAMI thaI rahyuM che te pote ja karI rahyo che tevo kartApaNAno bhAva sthira thAya che. svAmI rAmatIrtha eka vakhata khUba AnaMdamAM AvI jaIne kahevA lAgyA ke juo ! A sUrya, caMdra, tArA, graho, nakSatro, pRthvI vagerene saunA pahelAM meM ja gati ApelI che, ane gatimAna karyA che, cAlatA-pharatA karyA ane huM ja temane sarvene sarvathA gatimAna - pharatA rAkhuM chuM. meM ja sauthI pahelAM cAMda-tArAone IzAro karyo ane gatimAna karI dIdhA che. lokoe pUchyuM tame ? bharoso paDato nathI ? rAme kahyuM ke hA, meM eTale rAmatIrthe ja nahi - meM eTale zarIradhArI rAmatIrthe nahi paraMtu tenAthI alaga ja huM chuM teNe. A pramANe aMdara je sAkSIrUpe beThela che te draSTApade Ubho rahe to tene sarvazaktizALI paramAtmA sAthe tAdAsya thaI jAya che ane te kAMI paNa nahi karato hovA chatAM te badhuM ja kare che. AnuM nAma akarmamAM paNa karma jovuM te. pachI te khAlI beTho hoya to paNa te badhuM ja karI rahyo che. havAne paNa calAve che, vRkSane paNa te ugADe che, phUlane paNa te khIlave che. te vRkSa nIce AMkha mIMcIne beThelo hovA chatAM te ja caMdra tathA sUryane calAve che. sa buddhimAnuM manuSyaSa, sa yuktaH kRtna karmakatA te ja puruSa sarva manuSyomAM buddhimAna che ane te ja yogI saMpUrNa karmone karavAvALo che. karma sahaja thavAthI tenuM akarma bane che. sahaja svAbhAvika karmane ja akarma kahe che. sUryanArAyaNa Uge che ke turata karoDo DolothI ulecavA jaIe to paNa nA
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ulecAya tevA gADha aMdhakArane tAtkAlika dUra kare che. chatAM tame sUryanArAyaNane pUcho ke Ape Avo gADha aMdhakAra dUra karyo te badala Apano AbhAra mAnIe to sUryanArAyaNa ema ja kahe ke meM aMdhakAra dUra karyo ja nathI. paraMtu mArA astitva mAtrathI aMdhakAra enI meLe ja sahaja rIte ja, svAbhAvika rIte ja, dUra thaI gayo che. ane jo tema nA thAya to mArA astitvano kazo artha ja nathI. mAruM sUryanArAyaNa tarIkenuM nAma ja bhUMsAI jAya. A karmamAM akarma jovAno ane akarmamAM karma jovAno pratyakSa dAkhalo che. bhayaMkara, pragADha aMdhakArane dUra karatA hovA chatAM sUryanArAyaNa kAMI karatA nathI ane kAMI paNa nahi karatA hovA chatAM te pragADha bhayaMkara aMdhakArane (udaya thatAM ja) tAtkAlika dUra kare che. bhamaraDo jyAre tenI Highest Velocity upara saMpUrNa rIte pharato hoya che, tyAre ApaNe kahIe chIe ke bhamaraDo UMdhe che. A karmamAM akarma jevAno dAkhalo che. yaMtranuM paiDuM jorathI phare che tyAre pharatuM nathI paraMtu sthira UbhuM hoya tevuM dekhAya che. prakAza karavo ane aMdhakAra dUra karavo te sUryano sahaja svabhAva - svadharma che. kUkaDo paroDhiye bole che te teno sahaja dharma che. tene mATe tene koIe mAnapatra ApyuM nathI. kilakila karavuM te pakSIno sahaja dharma che, bAnI yAda AvavI te baccAMno sahaja dharma che. IzvaranuM smaraNa karavuM te saMtono sahaja dharma che. samaSTinA kalyANa mATe, lokasaMgrahAyeM, bhagavadgItyarthe, rAgadveSathI prerAyA sivAya svAbhAvika rIte tamAma karma karavA te sAdhupuruSono sahaja dharma che. ane temanAM tevA tamAma karma akarma dazAe pahoMcelAM che tema samajavuM. sevAkarmo jJAnInAM sahaja karyo che. upakAra karavAno teno svabhAva thaI jAya che. huM upakAra nahi karuM tevuM te kahe to paNa te tenA mATe azakya che. saMnyAsa AthI parama dhanya akarma sthiti che. - besI raho, to paNa eka kriyA thaI. besavuM kriyApada che. kevaLa vyAkaraNadRSTithI ja e kriyA che tevuM nathI. sRSTizAstramAM paNa besavuM e kriyA ja che. karma na karavuM e paNa karmano ja eka prakAra che. covIsa kalAka karma karavAmAM maMDyo rahevA chatAM sUrya leza mAtra karma Acarato nathI. sUrya karma karavA chatAM karma karato nathI evI sthitinuM varNana karyuM. tevo teno bIjo prakAra paNa che. te koI paNa karma karato nathI chatAM AkhI duniyA pAse karma karAve che. e enI bIjI bAju che. tenAmAM pAra vagaranI preraka zakti che. akarmanI e ja khUbI che. anaMta kAryane sAruM jarUrI zakti akarmamAM bharelI hoya che. varALane pUrI rAkho to te pracaMDa kAma kare che. e pUrI rAkhelI varALamAM
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 karmano siddhAMta aDhaLaka zakti pedA thAya che. moTI moTI AgagADI te saheja ramatamAM kheMcI jAya che. Ama, karma ane akarma ane asAmAnya che. eka prakAramAM karma khulluM che ane akarmAvasthA gupta hoya che. bIjAmAM akarmAvasthA khullI dekhAya che, paNa tene lIdhe anaMta karma ThAMsIne bhareluM hovAthI pracaMDa kArya pAra pADe che. jenI avasthA AvI avasthA siddha thayelI hoya tenI ane ALasu mANasanI vacce moTo phera che. - sUrya jAte kazA hoMkArA karato nathI paNa tene jotAMnI sAthe pakSIo UDavA mAMDe che, gheTAM-bakarAM nAcavA mAMDe che. vepArIo dukAna ughADe che, kheDUto khetaramAM jAya che, ane jagatanA jAtajAtanA vahevAro cAlu thAya che. sUrya kevaLa hoya eTaluM ja pUratuM che. eTalAthI anaMta kAmo cAlu thAya che. A akarmAvasthAmAM anaMta karmonI preraNA bharelI che. 41. (2) karma ane akarmamAM jJAnIo paNa gUMcavAya che ? bhagavAna gItAmAM kabUla kare che kekiM karma kiM akarma iti kavayaH api atra mohitAHA (gI. 4/16). karma zuM che ane akarma zuM che evA A viSayamAM buddhimAna puruSo (kavio) paNa mohita thaI gayA che. karma zuM che ane akarma zuM che temAM buddhimAna mANaso paNa nirNaya karI zaktA nathI. A vAta dekhItI rIte bahu vicitra lAge che. kAraNa ke karma zuM che ne akarma zuM che te to sAdhAraNa buddhino ane abhaNa mANasa paNa samajI zake. karma zuM kahevAya ane karma zuM nA kahevAya te to ApaNe badhA sAdhAraNa jIvo paNa jANatA hoIe tevuM lAge che. to pachI bhagavAna ema kema kahe che ke buddhimAna mANaso eTale ke jJAnIo paNa karma ane akarmano bheda samajI zakatA nathI. mATe bhagavAnanI vANImAM kaMIka gUDha artha samAyelo che, je ApaNe jANavo joIe. kadAca ApaNe jene karma kahIe chIe te bhagavAnanA arthamAM karma nahi gaNAtuM hoya ane ApaNe jene akarma mAnIe chIe te kadAca akarma nahi hoya. gItAnI bhASA aTapaTI nathI. paraMtu jIvana aTapaTuM che eTale ApaNane evuM lAge che. ApaNe jene karma kahIe chIe te kharekhara karma Action nathI hotuM paraMtu ghaNe bhAge te pratikarma Reaction hoya che. koI paNa ApaNane gALa de ane ApaNe tenI sAme gALa daIe to
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta ApaNe je gALa dIdhI te ApaNuM karma - Action nA gaNAya paraMtu te pratikarmaReaction kahevAya. 17 koI ApaNuM bahumAna hAra paherAve ane ApaNe tenI prazaMsA karIe - AnaMdita thaIe te ApaNe AnaMdita thayA, prazaMsA karI te ApaNuM karma Action nahi paraMtu pratikarma - Reaction gaNAya. kharekhara to ApaNe moTe bhAge jIvanamAM karma nahi paraMtu pratikarma Reaction ja karatA hoIe chIe. ApaNAM tamAma karma moTe bhAge ApaNI aMdarathI, sahajabhAve, svAbhAvika sphuraNAthI Spontaneous thatAM hotAM nathI. paraMtu bahAranAM paribaLothI prerAIne karAtAM hoya che. koI ApaNane dhakko mAre ane ApaNane krodha AvI jAya, koI ApaNuM bahumAna kare ane ApaNo ahaMkAra jAgrata thAya, koI ApaNane gALa de ane ApaNe tene sAmI gALa daIe. koI ApaNane premanA zabdo kahe ne ApaNe gadita thaI jaIe, A badhAM ApaNAM pratikarma Reaction che. sUkSma dRSTithI juo to koI ApaNane gALa de tyAre ApaNe sAmI gALa detA nathI paraMtu devI paDe che. jo tame gALa do to te karma ane gALa devI paDe to te pratikarma kahevAya, paraMtu mane koI gALa de agara dhakko mAre chatAM tame upekSAvRttithI tene sAmI gALa nA do to tame gALa nA devAnuM karma karyuM gaNAya. evI ja rIte tamAruM koI bahumAna nA kare to paNa tenI prazaMsA karo. tame te prazaMsA karavAnuM karma karyuM gaNAya. tamane koI premanA zabdo nA kahe chatAM tame tenA pratye premabhAve gadgadita thaI jAo to te tamAruM karma gaNAya. karma eTale sahaja svAbhAvika rIte svecchAe Spontaneous_svadharma samajIne kareluM niyata ane zAstravihita karma - Prescribed action, je zuddhabuddhi, vyAvasAyAtmikA buddhinI sphuraNAthI prerita - inspired thayeluM hoya te karma. jyAre pratikarma eTale bahAranAM paribaLothI prayukta thayeluM Propelled majabUrIthI karelI kriyA. bhagavAna buddha saMbaMdhI eka vArtA mArA vAMcavAmAM AvI che. eka mANasa bhagavAna buddha upara thUMkyo. buddhe sahaja bhAve potAnI cAdara vaDe te thUMka lUchI nAkhyuM ane bilakula manamAM paNa krodha lAvyA sivAya svAbhAvika bhAvathI pUchyuM ke 'bIjuM kAMI kahevuM che ?'' pelo mANasa ekadama vicalita thaI gayo. ane thoDo khacakAyo. zuM javAba Apavo te tene sUjhyuM nahi. buddha kaMIka pratikarma karaze, kaMIka gusso karaze, kema thUMkyo evuM kAMI pUchaze te AzAthI te mANasa potAno sAco javAba taiyAra karI Avelo. paraMtu AvuM kAMI banyuM nahi tethI te dvidhAmAM paDI gayo, muzkelImAM
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 karmano siddhAMta mUkAI gayo, ane buddhane pUchayuM tame A zuM pUcho cho?" buddhe kahyuM: "huM barAbara pUchuM chuM ke tamAre bIjuM kAMI kahevuM che?' pelA mANase kahyuM : "paNa meM tamane kAMI kahyuM nathI. mAtra ApanI upara theMkyo chuM." buddhe kahyuM : "tame ghUMkyA, paNa huM samajyo tame kAMIka kahyuM, kAraNa ke ghUMkavuM e paNa kaMIka kahevAnI eka rIta che. kadAca tamArA manamAM eTalo badho krodha bharAI gayo haze ke je zabdomAM tame kahI na zakyA te tame ghUMkIne kahyuM, kAraNa ke krodha eTalI badhI hade pahoMcI gayo haze ke te zabdo dvArA vyakta karavo zakya nahi hoya. huM paNa keTalIka vakhata ghaNI vAto kahevAnI IcchA kare chuM je zabdothI nathI kahI zakato tyAre izArAthI e vAto kahevI paDe che. tevI ja rIte tame tamAro bhayaMkara krodha zabdothI ja pradarzita nA karI zakyA tethI ghUMkIne izArAthI jaNAvyo te vAta huM samajI gayo." pelA mANase kahyuM: 'tame kAMI samajyA nathI. meM to mAtra krodha karyo che." buddhe kahyuM : "huM barAbara samajyo chuM ke tame krodha karyo che." pelA mANase pUchayuM to pachI tame sAme krodha kema nathI karatAM?' buddhe kahyuM : "tame mArA mAlika nathI. tame krodha karo eTalA mATe huM paNa krodha kare to to huM tamAro gulAma kahevAuhuM tamArI pAchaLa pAchaLa cAlanAro, tamArI chAyA nathI. tame krodha karyo, basa vAta khatama thaI gaI. have mAre zuM karavuM te huM karIza." buddha kazuM nA karyuM. krodha nA karyo. thuMka lUchI nAkhyuM. pelo mANasa cAlyo gayo. pelo mANasa bIje divase kSamA mAgavA Avyo. mAthuM pagamAM mUkyuM. AMkhamAMthI AMsu kADhayAM. mAthuM UMcuM karIne pelA mANase buddha sAme joyuM. buddha pUchayuM: 'have kAMI kahevuM che?' pelA mANase kahyuM: "Apa A zuM kaho cho?' buddhe kahyuM: "samajI gayo. tamArA manano bhAva eTalo ghero banI gayo che ke zabdothI tame te kahI zakatA nathI. to AMsu kADhIne, page mAthuM aDADIne izArAthI te bhAva vyakta karo cho. kAle paNa tame kaMIka kahevA mAgatA hatA, je tame zabdothI kahI zakyA nathI. mAtra ghUMkIne IzAro karIne jaNAvI zakyA. Aje paNa tame kaMIka
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmano siddhAMta 99 kahevA mAgo cho, paraMtu zabdothI kahI zakatA nathI tethI AMkhamAM AMsu kADhIne, page mAthuM mUkIne AvA izArA - gestures karIne kaho cho, te huM samajI zakuM chuM.' pelA mANase kahyuM : 'huM kSamA mAgavA Avyo chuM. mane kSamA karo.' buddhe kahyuM : 'huM zA mATe kSamA karuM ? meM gaI kAle tamArI upara krodha karyo ja nathI, pachI kSamA karavAno savAla raheto nathI. jevI rIte kAle tame thUMkyA evI rIte Aje tame mane page paDayA. basa,vAta khatama thaI gaI. ethI vadhAre karmamAM paDavAnI mArI zI jarUra? huM koI tamAro gulAma nathI ke tame kaho tyAre krodha karuM ane tame kaho tyAre kSamA karuM.' pratikarma gulAmI che, je bIjAM tamArI pAse karAve che. je gulAma nathI paraMtu svataMtra che te karma kare che, pratikarma karato nathI. eTale bhagavAna zrIkRSNa kahe che ke karma ane akarmano bheda buddhimAna mANaso paNa samajI zakatA nathI. akarma (Inaction) no artha paNa ApaNe sUkSma dRSTithI samajI levo joIe. kAMI paNa nA karavuM, mAtra khAlI besI rahevuM (Non-action) tene ApaNe akarma - Inaction samajIe chIe te barAbara nathI. : bilakula kAMI karma karavuM ja nahi tene (naiSkarmane) akarma kahevAya nahi. teNe naiSkarma siddhi prApta karI gaNAya nahi. bhagavAna gItAmAM kahe che ke : na karmaNAM anAraMbhAt naiSkarmA puruSoDazru te / na ca saMnyasanAdeva, siddhi samadhigacchati II (gI. 3/4) koI paNa karmano AraMbha nA karavo ane kaho ke karma mAtrano saMnyAsa-tyAga karyo che mATe meM naiSkarmI siddhi prApta karI che te vAta khoTI che. ApaNe akarmaNyatA (Non-action)ne, akarma (inaction) samajIe chIe te khoTuM che. kAMI paNa nA karavAthI akarma nA thaI zake. kAraNa ke tame kAMI paNa karatA nathI hotA ane hAthapaga joDIne, AMkha-kAna-jIbha baMdha karIne besI rahyA ho cho tyAre paNa tame ghaNAM karma karI rahyAM cho. mAtra badhI indriyono vyApAra baMdha karIne manathI aneka jAtanA saMkalpavikalpa karo, kAmanAonA ane vAsanAonA vicAra karo to te paNa karma kahevAya akarma nA kahevAya. Ama karavAthI to UlaTuM tame mithyAcAra (Hypocricy) karyo gaNAya. ane te mANasa to vimUDhAtmA gaNAya. bhagavAna gItAmAM A vAta spaSTa rIte kahe che karmendriyANi saMyamya, ya Aste manasA smaran indriyArthAt vimUDhAtmA, mithyAcAraH sa ucyate II (gI. 3/6)
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 karmano siddhAMta jyAre tame bahAranI indriyono vyApAra baMdha karo cho tyAre tame aMdara manomana ghaNuM karma karo cho. tame dekhAo cho karmahIna paNa aMdarakhAne tame atyaMta sakriya cho. palaMgamAM hAthapaga lAMbA karIne sUI jAo e akarma nA kahevAya. tamAruM mana bajAramAM bhamatuM hoya che, koIne gALo detuM hoya che, koInI prazaMsA karatuM hoya che, nA jANe keTalA karmo karatuM hoya che ! jeTaluM karma tame bhADAM kharcAne, doDAdoDIne, khUba vakhata bagADIne paNa na karI zako teTaluM karma tame palaMgamAM paDayA paDayA vagara bhADuM kharce, vagara doDAdoDa karyo, vagara TAima bagADaye karatA ho cho. eTale te akarma na kahevAya. rAtre tame niSkriya thaIne zarIra DhIluM karIne palaMgamAM paDyA paDyA UMgho cho tyAre paNa tame svapnAvasthAmAM AkhI rAta doDAdoDa karo cho, raDo cho. corI. vyabhicAra, hatyA vagere je tame divasa daramiyAna karI zakatA nathI te paNa tame rAtre svapnAvasthAmAM karo cho. AkhI rAta tamArI cetanA gahana karma karI rahI hoya che. eTale te vakhate paNa tame akarmamAM cho tema nA kahevAya. akarma eTale bAhya indriyothI niyatakarma thatuM hovA chatAM aMtaranA manamAM karmaphaLanI koI kAmanA, vAsanA, Asakti, rAgadveSa na rahe ane mAtra samaSTinA kalyANa mATe IzvaraprItyarthe svadharmanI bhAvanAthI je karma svAbhAvika rIte sahaja bhAve thayA kare che. AvI rIte karma ane akarma vacceno nAjuka ane sUmi viveka je samaje che te ja buddhimAna gaNAya che ema bhagavAna kahe che. akarma eTale AMtarika mauna, aMtaramAM karmanA taraMgo nA UThe-karmaphaLamAM Asakti-rAgadveSa-vAsanA nA jAge paraMtu bahArathI karmano abhAva na dekhAya tenuM nAma akarma. jayAre aMtaramAM karmanI vAsanA UThe tyAre kartA banI jAya. paraMtu karmaphaLanI vAsanA-Asakti-rAgadveSa aMtaramAM nA rahe to te karmano kartA paNa nA bace. kartA zUnya thaI jAya. mAtra niSkAma karma ja rahe tenuM nAma akarma.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ paisAthI zuM maLe - zuM nA maLe paisAthI sagavaDa maLe - sahRdayatA nA maLe. paisAthI pustako maLe - jJAna nA maLe. paisAthI mitra maLe - snehI nA maLe. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. paisAthI pAMca pakavAna maLe - mIThI bhUkha nA maLe. 8. paisAthI palaMga maLe - mIThI UMgha nA maLe. 9. - paisAthI cazmAM maLe - dRSTi nA maLe. 10. paisAthI ArAma maLe - zAMti nA maLe. paisAthI samarthana maLe - samAdhAna nA maLe. paisAthI maMdira maLe - zraddhA nA maLe. paisAthI masjIda maLe - ImAna nA maLe. - hIrAbhAI Thakkara sukhI jIvananuM sU 90 varSanA eka svastha sukhI vRdhdha jIvana mATe banAvela sUtra ciMtA ochI karo, khelo-do vadhu, vAhanamAM ochuM beso, pagathI cAlo vadhu, nirAza ochA thAo, haso vadhu, khAva ochuM, pacAvo vadhu, ArAma ocho karo, kAma karo vadhu. [101]
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ WHAT IS LIFE 1. Life is a challenge 2. Life is a gift 3. Life is an adventure 4. Life is a sorrow 5. Life is a tragedy 6. Life is a duty 7. Life is a game 8. Life is a mystery 9. Life is a song 10. Life is an opportunity 11. Life is a journey 12. Life is a promise 13. Life is love 14. Life is beauty 15. Life is a spirit 16. Life is a struggle 17. Life is a puzzle 18. Life is a goal MOS HOW TO LIVE IT Meet it Accept it Dare it Over-come it Face it Perform it Play it Unfold it Sing it Take it Complete it Fulfill it Enjoy it Praise it Realise it Fight it Solve it Achieve it [102]
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ gItA paDho Alasya tyaja kara Atma unnati ke liye Age baDho, sukhazAMti kA bhaMDAra tuma meM hai bharA gItA paDho. bhagavAna ke tuma aMza ho batalA rahI gItA tumheM, para moha nidrA magna sote, kAla bahu bItA tumyuM. tuma ho ajara, tuma ho amara, marane kI jhaMjhaTa choDa do, . pAoge apanA rUpa jaga kA premabaMdhana toDa do. jIsa dhAma seM nIce gIre, usake liye phira se caDho, hogA na phira AvAgamana, gItA paDho gItA paDho. hogI zamana yaha sarvadA ko janmabaMdhana kI vyathA, karIye zravaNa gItA bhAratI harihara kathita gItA kathA. de jJAna gItA bhAratI hai janmabaMdhana TAlatI, saba bhakata milakara prema se usakI utAro AratI. gItA paDho, gItA paDhI, gItA paDho, gItA paDho, gItA paDho, gItA paDho, gItA paDho, gItA paDho. bhagavAna tumhArI gItA meM jAne kayA jAdu bharA huA, bhagavAna tumhArI gItA meM, mana camana hamArA harA huA, bhagavAna tumhArI gItA meM. jaba zoka moha se gira jAye, taba gItAbacana hRdaya lAve, juga juga kA anubhava juDA huA, bhagavAna tumhArI gItA meM. gItA saMto ko pyArI hai, zruti veda dharma anusArI hai, saMsAra kA sAra hai bharA huA, bhagavAna tumhArI gItA meM. bhagavAna tumhArI gItA meM. [103]
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ - AptajanonI smRtimAM bheTa ApavA mATe - zrI hIrAbhAi ThakkaranAM pustako 1. karmano siddhAMta (gujarAtI) rU. 25=00 2. zarmA siddhAMta (hindI) che. rU5=00 nA siddhAMta (marAThI) 4. 40=00 8. Theory of Karma (English) Rs. 25=00 5. mRtyunuM mAhAbhya (gujarAtI) rU. 30=00 6. mRtyu mAhitya (hindI) ha rU0=00 7. mRtyune mAhAtmaya (marAThI) = rU5=00 8. vedAMta vicAra (gujarAtI) rU. 40=00 9. vevAMta vivAra (hindI) 2 40=00 10. velA vivAra (marAThI) = 60=00 11. gItA navanIta (gujarAtI) rU. 30=00 12. nItA navanIta (marAThI) ja rUpa=00 13. zrImad bhagavadgItA bhAvArtha (gujarAtI) 1. karmayoga (adhyAya 1 thI 6) rU. 14pa=00 2. bhaktiyoga (adhyAya 7 thI 12) rU. 125=00 3. jJAnayoga (adhyAya 13 thI 18) rU. 115=00 bhAga 1 thI 3nA seTanI kiMmata rU. 385=00 1 prAptisthAna kusuma prakAzana * 1/e, nArAyaNanagara sosAyaTI, jayabhikhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007. * phona H 6600959 * 222, sarvodaya komarzIyala senTara, salApasa roDa, jI.pI.o pAse amadAvAda-380 001. phona : 5501832. [104]
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________