Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang  Sutra Suyagado Terapanth
Author(s): Tulsi Acharya, Nathmalmuni
Publisher: Jain Vishva Bharati
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003558/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgasuttANi AyArI sUyagaDo. ThANaM . samavAo SAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVAVA vAcanA pramukha AcArya tulasI saMpAdaka muni nathamala For Private & Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra kI pacIsavIM nirvANa zatAbdI ke upalakSa meM niggaMyaM pAvayaNaM aMgasuttANi AyAro * sUyagaDo * ThANaM * samavAo vAcanA pramukha AcArya tulasI saMpAdaka muni nathamala prakAzaka jaina vizva bhAratI lADanUM (rAjasthAna) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabaMdha sampAdaka : zrIcanda rAmapuriyA, nidezaka Agama aura sAhitya prakAzana (jaina vizva bhAratI) Arthika sahAyaka zrI rAmalAla haMsarAja golachA virATanagara (nepAla) prakAzana tithi : vikrama saMvat 2031 kArtika kRSNA 13 (2500 vAM nirvANa divasa) pRsstthaaNk| 1100 mUlya : 15 mudraka :-- esa. nArAyaNa eNDa saMsa (priTiMga presa) 7117/18, pahAr3I dhIraja, dillI-6 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANGA SUTTANI AYARO SUYAGADO. THANAM * SAMAWAO. (Original text Critically edited) Vacana PRAMUKHA ACARYA TULASI EDITOR MUNI NATHAMAL Publisher JAIN VISWA BHARATI LADNUN (Rajasthan) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Managing Editor Shreecbaud Rampuria. Director : Agama and Sahitya Publication Dept. JAIN VISHWA BHARATI, LADNUN Financial Assistance Sri Ramlal Hansraj Golchha Biratnagar (Nepal) V.S. 2031 Kartic Ksishna 13 2500th Nirvana Day Pages 1100 Rs. 85 - Printers : S. Narayan & Sons (Printing Press) 7117/18, Pahari Dhiraj. Delhi-6 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa puTTho vi paNNA-puriso sudakkho, ANA-pahANo jaNi jassa niccaM / saccappaoge pavarAsayassa, bhikkhussa tassa ppaNihANapugvaM // jisakA prajJA-puruSa puSTa paTu, hokara bhI Agama-pradhAna thaa| satya-yoga meM pravara citta thA, usI bhikSu ko vimala bhAva se / viloDiyaM Agamaduddhameva, laddhaM suladdhaM NavaNIyamacchaM / sajjhAya - sajjhAga - rayassa niccaM, jayassa tassa ppaNihANapugvaM // jisane Agama-dohana kara kara, pAyA pravara pracura navanIta / zruta-sadhyAna lIna cira cintana, jayAcArya ko vimala bhAva se| pavAhiyA jeNa suyassa ghArA, gaNe samatthe mama mANase vi| jo heubhUo ssa pavAyaNassa, kAlussa tassa ppaNihANapuvvaM // jisane zruta kI dhAra bahAI, sakala saMgha meM mere mana meN| hetubhUta zruta - sampAdana meM, kAlugaNI ko vimala bhAva se / Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antastoSa antastoSa anirvacanIya hotA hai usa mAlI kA jo apane hAthoM se upta aura siMcita druma-nikuMja ko pallavita, puSpita aura phalita huA dekhatA hai, usa kalAkAra kA jo apanI tUlikA se nirAkAra ko sAkAra huA dekhatA hai aura usa kalpanAkAra kA jo apanI kalpanA ko apane prayatnoM se prANavAn banA dekhatA hai| cirakAla se merA mana isa kalpanA se bharA thA ki jaina AgamoM kA zodha-pUrNa sampAdana ho aura mere jIvana ke bahuzramI kSaNa usameM lage / saMkalpa phalavAn banA aura vaisA hI huaa| mujhe kendra mAna merA dharma-parivAra usa kArya meM saMlagna ho gyaa| ata: mere isa antastoSa meM maiM una sabako samabhAgI vanAnA cAhatA hai, jo isa pravRtti meM saMvibhAgI rahe haiN| saMkSepa meM baha saMvibhAga isa prakAra hai saMpAdaka: sahayogI : pATha-saMzodhana : muni nathamala muni dulaharAja muni sudarzana muni madhukara muni hIrAlAla saMvibhAga hamArA dharma hai / jina-jinane isa gurutara pravRtti meM unmukta bhAva se apanA saMvibhAga samarpita kiyA hai, una sabako maiM AzIrvAda detA hUM aura kAmanA karatA hU~ ki unakA bhaviSya isa mahAna kArya kA bhaviSya bane / AcArya tulasI Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya san 1967 kI bAta hai / AcAryazrI bambaI meM virAja rahe the| maiMne kalakattA se pahu~cakara unake darzana kie| usa samaya zrI RSabhadAsajI rAMkA, zrImatI indu jaina, mohanalAlajI kaThautiyA Adi AcAryazrI kI sevA meM upasthita the aura 'jaina vizva bhAratI' ko bambaI ke Asa-pAsa kisI sthAna para sthApita karane para cintana cala rahA thA / maiMne sujhAva rakhA ki saradArazahara meM 'gAMdhI vidyA mandira' jaisA vizAla aura uttama saMsthAna hai| 'jaina vizva bhAratI' usI ke samIpa saradArazahara meM hI kyoM na sthApita kI jAye ? donoM saMsthAna eka dUsare ke pUraka hoNge| sujhAva para vicAra huaa| zrI kanhaiyAlAlajI dUgar3a ( saradArazahara ) ko bambaI bulAyA gayA / sArI bAteM unake sAmane rakhI gaI aura nirNaya huA ki unake sAtha jAkara eka bAra isI dRSTi se 'gAMdhI vidyA mandira' saMsthAna ko dekhA jaae| nizcita tithi para pahuMcane ke lie kalakattA se zrI gopIcandajI copar3A aura meM tathA dillI se zrImatI indu jaina, lAdUlAlajI AcchA saradArazahara ke lie ravAnA hue| zrI kanhaiyAlAlajI dUgar3a dillI se hama logoM ke sAtha hue | zrI rAMkAjI bambaI se pahuMce / saradArazahara meM bhAvabhInA svAgata huaa| zrI dUgar3ajI ne 'gAMdhI vidyA mandira' kI prabandha samiti ke sadasyoM ko bhI Amantrita kiyA / 'jaina vizva bhAratI' meM sthApita karane ke vicAra kA unakI ora se bhI hArdika svAgata kiyA gayA / saradArazahara saradArazahara 'jaina vizva bhAratI' ke lie upayukta sthAna lagA / Age ke kadama isI ora bar3he / AcAryazrI saMtagaNa va sAdhviyoM ke vRnda sahita karnATaka meM naMdI pahAr3I para ArohaNa kara rahe the / AcAryazrI ne bIca meM paira thAme aura mujha se bole "jaina vizvabhAratI ke lie prakRti kI aisI sundara goda upayukta sthAna hai / dekho, kaMsA sundara zAnta vAtAvaraNa hai / " 'jaina vizva bhAratI' kI yojanA ko kArya rUpa meM Age bar3hAne kI dRSTi se samAja ke kucha aura vicArazIla vyakti bhI naMdI pahAr3I para Ae the| zrI kanhaiyAlAlajI dUgar3a bhI the / pratikramaNa ke bAda kA samaya thA / pahAr3I kI talahaTI meM dIpaka aura AkAza meM tAre jagamagA rahe the / AcAryazrI giri-zikhara para kAMca mahala meM pUrvAbhimukha hokara virAjita the| maiM unake sAmane baiThA thA / vacanabaddha huA ki yadi 'jaina vizva bhAratI' saradArazahara meM sthApita hotI to usake lie maiM apanA jIvana lagAUMgA / usa samaya 'jaina vizva bhAratI' kI jaina zvetAmbara terApaMthI mahAsabhA ke eka vibhAga ke rUpa meM parikalpanA kI gaI thii| mahAsabhA ne svIkAra kiyA aura Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maiM usakA saMyojaka cUnA gyaa| saradArazahara meM sthAna ke lie zrI kanhaiyAlAlajI dUgar3a aura maiM prayatnazIla hue / AcAryazrI UTI (uTakamaNDa) pdhaare| vahAM mahAsabhA ke sabhApati zrI hanumAnamalajI baMgANI tathA anya padAdhikArI bhI upasthita the| jaina vizva bhAratI kI sthApanA prAkRtika dRSTi se sAdhanA ke anukUla ramya aura zAnta sthAna meM hone kI bAta tthhrii| isa taraha naMdI giri kI merI pratijJA se maiM mukta huA, para mana ne mujhe kabhI mukta nahIM kiyaa| Akhira 'jaina vizva bhAratI' kI mAtR-bhUmi banane kA saubhAgya saradArazahara se 66 mIla dUra lADana (rAjasthAna) ko prApta huA, jo saMyoga se AcAryazrI kA janma-sthAna bhI hai| AcAryazrI ne Agama-saMzodhana kA kArya saM0 2011 ko caitra zuklA trayodazI ko hAtha meM liyA / kucha samaya bAda ujjaina meM darzana kie| saM0 2013 meM lAina meM AcArya zrI ke darzana prApta hue| kucha hI dinoM bAda sujAnagar3ha meM dazavakAlika sUtra ke apane anuvAda ke do phArma apane DhaMga se mudrita karAkara sAmane rakhe / AcAryazrI mugdha hue| munizrI nathamalajI ne pharamAyA-"aisA hI prakAzana Ipsita hai|" AcAryazrI kI vAcanA meM prastuta Agama vaizAlI se prakAzita ho, isa dizA meM kadama Age bddh'e| para anta meM prakAzana kArya mahAsabhA se prArambha huaa| Agama-sampAdana kI rUparekhA isa prakAra rahI 1. Agama-sutta granthamAlA : mUlapATha, pAThAntara, zabdAnukrama Adi sahita AgamoM kA prastutIkaraNa / 2. Agama-anusandhAna granthamAlA : mUlapATha, saMskRta chAyA, anuvAda, padyAnukrama, sUtrAnukrama tathA maulika TippaNiyoM sahita AgamoM kA prastutIkaraNa / 3. Agama-anuzIlana granthamAlA : AgamoM ke samIkSAtmaka adhyayanoM kA prastutIkaraNa / 4. Agama-kathA granthamAlA : AgamoM se sambandhita kathAoM kA saMkalana aura anuvAda / 5. vargIkRta-Agama granthamAlA : AgamoM kA saMkSipta vargIkRta rUpa meM prastutIkaraNa / mahAsabhA kI ora se prathama graMthamAlA meM-(1) dasaveAliyaM taha uttarajjhayaNANi, (2) AyAro taha AyAracUlA, (3) nisIhabhAyaNaM, (4) uvavAiyaM aura (5) samavAo prakAzita hue / rAyapaseNaiyaM evaM sUyagaDo (prathama zrutaskandha) kA mudraNa-kArya to prAyaH samApta huA para ve prakAzita nahIM ho pAe / dUsarI granthamAlA meM--(1) dasaveAliyaM evaM (2) uttarajjhayaNANi (bhAga 1 aura bhAga 2) prakAzita hue / samavAyAMga kA mudraNa kArya prAya: samApta huA para prakAzita nahIM ho paayaa| tIsarI graMthamAlA meM do graMtha nikala cuke haiM : (1) dazavakAlika : eka samIkSAtmaka adhyayana aura (2) uttarAdhyayana : eka samIkSAtmaka adhyayana / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 cauthI graMthamAlA meM koI graMtha prakAzita nahIM huaa| pAMcavIM graMthamAlA meM do graMtha nikala cuke haiM : (1) dazavakAlika vargIkRta (dharma-prajJapti kha. 1) aura (2) uttarAdhyayana vargIkRta (dharma-prajJapti kha. 2) / ukta prakAzana-kArya meM sarAvagI ceriTebala phaNDa, kalakattA (TrasTI rAmakumArajI sarAvagI, goviMdalAlajI sarAvagI evaM kamalanayanajI sarAvagI) kA bahuta bar3A anudAna mahAsabhA ko rhaa| anudAna svargIya mahAdevalAlajI sarAvagI evaM unake putra pannAlAlajI sarAvagI kI smRti meM prApta huA thaa| bhAI pannAlAlajI ke preraNAtmaka zabda to Aja bhI kAnoM meM jyoM-ke-tyoM gUMja rahe haiM"dhana dene vAle to mila sakate haiM, para jo isa prakAzana-kArya meM jIvana lagAne kA uttaradAyitva lene ko taiyAra haiM, unakI barAbarI kauna kara sakegA ?" unhIM tathA samAja ke anya utsAhavardhaka sadasyoM ke sneha-pradAna se kArya-dIpaka jalatA rhaa| kArya ke dvitIya caraNa meM zrI rAmalAlajI haMsarAjajI golachA (virATanagara) ne apanA udAra hAtha prasArita kiyaa| AcAryazrI kI vAcanA meM sampAdita AgamoM ke saMgraha aura mudraNa kA kArya aba 'jaina vizva bhAratI' ke aMcala se ho rahA hai| prathama prakAzana ke rUpa meM 11 aMgoM ko tIna khaNDoM meM 'aMgasUtANi' ke nAma se prakAzita kiyA jA rahA hai : prathama khaNDa meM AcAra, sUtrakRta, sthAna, samavAya-ye prathama cAra aMga haiN| dusare khaNDa meM bhagavatI-pA~cavA~ aMga hai| tIsare khaNDa meM jJAtAdharmakathA, upAsakadazA, antakRtadazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa aura vipAka-ye 6 aMga haiN| isa taraha gyAraha aMgoM kA tIna khaNDoM meM prakAzana 'Agama-sutta graMthamAlA' kI yojanA ko bahuta Age bar3hA detA hai| ThANAMga sAnuvAda saMskaraNa kA mudraNa-kArya bhI drutagati se ho rahA hai aura vaha AgamaanusandhAna graMthamAlA ke tIsare graMtha ke rUpa meM prastuta hogaa| kevala hindI anuvAda ke saMskaraNa ke rUpa meM 'dazavakAlika aura uttarAdhyayana' kA prakAzana huA hai; jo eka naI yojanA ke rUpa meM hai| isameM sabhI AgamoM kA kevala hindI anuvAda prakAzita karane kA nirNaya hai| dazavakAlika evaM uttarAdhyayana mUla pATha mAtra ko guTakoM ke rUpa meM diyA jA rahA hai| 'jaina vizva bhAratI' kI isa aMga evaM anya Agama prakAzana yojanA ko pUrNa karane meM jina mahAnubhAvoM ke udAra anudAna kA hAtha rahA hai, unheM saMsthAna kI ora se hArdika dhanyavAda hai| Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudraNa-kArya meM esa0 nArAyaNa eNDa saMsa priTiMga presa ke mAlika zrI nArAyaNasiMha jI kA vinaya, zraddhA, prema aura saujanya se bharA jo yoga rahA usake lie hama kRtajJatA pragaTa kie binA nahIM raha skte| mudraNa-kArya ko drutagati dene meM zrI devIprasAda jAyasavAla (kalakattA) ne rAta-dina sevA dekara jo sahayoga diyA, usake lie ve dhanyavAda ke pAtra haiN| isa sambandha meM zrI mannAlAla jI jaina (bhUtapUrva muni) ko samarpita sevA bhI smaraNIya hai| isa avasara para maiM Adarza sAhitya saMgha ke saMcAlakoM tathA kAryakartAoM ko bhI nahI bhUla sktaa| unhoMne prArambha se hI isa kArya ke lie sAmagrI juTAne, dhArane tathA anyAnya vyavasthAoM ko kriyAnvita karane meM sahayoga diyA hai| Adarza sAhitya saMgha ke prabandhaka zrI kamaleza jI caturvedI sahayoga meM sadA tatpara rahe haiM, tadartha unheM dhanyavAda hai| 'jaina vizva bhAratI' ke adhyakSa zrI khemacandajI seThiyA, maMtrI zrI sampattarAyajI bhUtoDiyA tathA kArya samiti ke anyAnya samasta bandhuoM ko bhI isa avasara para dhanyavAda diye binA nahIM raha sakatA, jinakA satata sahayoga aura prema hara kadama para mujhe bala detA rhaa| isa khaNDa ke prakAzana ke lie virATanagara (nepAla) nivAsI zrI rAmalAlajIhaMsarAjajI golachA se udAra Arthika anudAna prApta huA hai, isake lie saMsthAna unake prati kRtajJa hai| sana 1973 meM maiM jaina vizva-bhAratI ke Agama aura sAhitya prakAzana vibhAga kA nidezaka cunA gyaa| tabhI se maiM isa kArya kI vyavasthA meM lagA / AcAryazrI yAtrA meM the| dillI meM madraNa kI vyavasthA baiThAI gii| kAryAraMbha huA, para TAipa Adi kI vyavasthA meM vilaMba hone se kArya meM drutagati nahIM aaii| AcAryazrI kA dillI padhAranA huA tabhI yaha kArya drutagati se Age bar3hA / svalpa samaya meM itanA Agamika sAhitya sAmane A sakA usakA sArA zreya Agama saMpAdana ke vAcanApramukha AcAryazrI tulasI tathA saMpAdaka-vivecaka muni zrI nathamalajI ko hai| unake sahakarmI muni zrI sudarzanajI, madhukarajI, hIrAlAlajI tathA dulaharAjajI bhI usa kArya ke zreyobhAgI haiN| brahmacarya Azrama meM brahmacArI kA eka kartavya samidhA ekatrita karanA hotA hai / maiMne isase adhika kucha aura nahIM kiyaa| merI AtmA harSita hai ki Agama ke aise sundara saMskaraNa 'jaina vizva bhAratI' ke prAraMbhika upahAra ke rUpa meM usa samaya janatA ke kara-kamaloM meM A rahe haiM, jabaki jagatvaMdya zramaNa bhagavAna mahAvIra kI 2500vIM nirvANa tithi manAne ke lie sArA vizva pulakita hai| 4684, aMsArI ror3a 21, dariyAgaMja dillI-6 zrIcanda rAmapuriyA nidezaka Agama aura sAhitya prakAzana ana vizva-bhAra to Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAro sampAdakIya AcArAMga kA jo pATha hamane svIkAra kiyA hai, usakA AdhAra koI eka Adarza nahIM hai / hamane pATha kA svIkAra prayukta AdarzI, cUrNa aura vRtti ke saMdarbha meM samIkSApUrvaka kiyA hai| 'AyAroM' ke prathama adhyayana ke dUsare uddezaka ke tIna sUtra ( 27 - 26) zeSa pAMca uddezakoM meM bhI prApta hote haiM / pATha-saMzodhana meM prayukta AdarzoM tathA AcArAMga vRtti meM yaha prApta nahIM hai / AcArAMga cUrNi meM 'lajjamANA puDho pAsa' (AyAro, 1140) sUtra se lekara 'appege saMpamArae, appege uddavae' (AyArI, 1153) taka dhruvakaNDikA ( eka samAna pATha) mAnI gaI haiM' / cUrNa meM prApta saMketa ke AdhAra para hamane dvitIya uddezaka meM prApta tIna sUtra ( 27 - 26 ) zeSa pAMcoM uddezakoM meM svIkRta kie haiN| AThaveM adhyayana ke dUsare uddezaka (sU0 21 ) kI cUrNi' meM 'kuMbhArAyataNaMsi vA' ke sthAna para aneka zabda upalabdha hote haiM, jaise- 'uvaTTaNagihe vA, gAmadeulie vA, kammagArasAlAe vA, taMtuvAyagasAlAe vA, lohagArasAlAe vA / ' cUrNikAra ne Age likhA hai- 'jaciyAo sAlA savvAo bhANiyavvAo' / ' yahAM pratIta hotA hai ki 'kuMbhArAyataNaMsi vA' zabda anya aneka zAlA yA gRhavAcI zabdoM se yukta thA, kintu lipi-doSa ke kAraNa kAlakrama se zeSa zabda chUTa ge| cUrNi ke AdhAra para pATha-paddhati kA nizcaya karanA saMbhava nahIM thA isalie use mUlapATha meM svIkRta nahIM kiyA gayA / hamane saMkSipta pATha kI pUrti bhI kI hai| pATha-saMkSepa kI paramparA zruta ko kaMThAgra karane kI paddhati aura lipi kI suvidhA ke kAraNa pracalita huii| paM0 vecaradAsa dozI ne 8-12-66 ko AcAryazrI tulasI ke pAsa eka lekha bhejA thA / usameM isa viSaya para prakAza DAlate hue unhoMne 1. dekheM-- AyAro, pR0 7 pAdaTippaNa 7 0 6 pAdaTippaNa 30; pR0 10 pAdaTippaNa 1 pR0 12 pAdaTippaNa 1 .014 pAdaTippaNa 8 2. prAcArAMga cUrNi, pR0 260 261 / pR0 11 pAdaTippaNa 6; pR0 13 pAdaTippaNa 5; 0 95 pAdaTippaNa 1; 3. vahI, pR0 261 / Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ likhA hai-'prAcIna jaina-zramaNa likhane-likhAne kI pravRtti ko AraMbha-rUpa samajhate the, phira bhI zAstroM kI rakSA ke lie unhoMne likhane-likhAne ke AraMbha-rUpa mArga ko bhI apavAda samajhakara svIkAra kiyA ! para jitanA kama likhanA paDe, utanA acchA, aisA samajhakara unhoMne zAstra kI rakSA ke lie hI, ho sake vahAM taka kama AraMbha karanA par3e, aisA rAstA zodhane kA jarUra prayAsa kiyaa| isa rAste kI zodha se 'vaNNaoM' aura 'jAva' do nae zabda unako mile / ina do zabdoM kI sahAyatA se hajAroM zloka va saikaDoM vAkya kama likhane se unakA AraMbha kama ho gayA aura zAstra ke Azaya meM bhI kisI prakAra kI nyUnatA nahIM huii|' zruta ko kaMThastha karane kI paddhati, lipi kI suvidhA aura kama likhane kI manovRtti-pAThasakSepa ke ye tInoM kAraNa saMbhAvya haiM / inase bhale hI Azaya kI nyUnatA na huI ho, kintu graMtha-saundarya avazya nyUna huA hai| pAThaka kI kaThinAiyAM bhI bar3hI haiN| jina muniyoM ke samagra Agama-sAhitya kaNThastha thA, ve 'jAva' yA 'vaNNaga' dvArA saMketita pATha kA anusaMdhAna kara pUrvApara kI sambandha-yojanA kara sakate haiN| kintu pratilipiyoM ke AdhAra para par3hane vAlA muni-varga aisA nahIM kara sktaa| usake lie 'jAva' yA 'vaSNaga' dvArA saMketita pATha bahuta lAbhadAyI siddha nahIM huA hai| isakA hama pratyakSa anubhava kara rahe haiN| isI kaThinAI tathA grantha-sauMdarya kI dRSTi se hamAre vAcanA-pramukha AcAryazrI tulasI ne cAhA ki saMkSepIkRta pATha kI punaH pUrti kI jaae| hamane adhikAMza sthaloM meM saMkSipta pATha kI pUrti kI hai| usakI sUcanA ke lie bindu-saMketa diyA gayA hai / AyAro tathA AyAra-cUlA ke pUrti-sthaloM ke nirdeza kI sUcanA prathama pariziSTa meM dI gaI hai| paM0 becaradAsa dozI ke anusAra pATha saMkSepIkaraNa devaddhigaNi kSamAzramaNa ne kiyA thaa| unhoMne likhA hai--'devaddhigaNi kSamAzramaNa ne AgamoM ko graMtha-baddha karate samaya kucha mahatvapUrNa bAteM dhyAna meM rkhiiN| jahAM-jahAM zAstroM meM samAna pATha Ae vahAM-vahAM unakI punarAvatti na karate hae unake lie eka vizeSa grantha athavA sthAna kA nirdeza kara diyaa| jaise----'jahA uvadhAie' 'jahA paNNavaNAe' ityaadi| eka hI grantha meM vahI bAta bAra-bAra Ane para use punaH punaH na likhate hae 'jAva' zabda kA prayoga karate hue usakA antima zabda likha diyaa| jaise--'NAgakumArA jAva viharanti', 'teNa kAleNaM jAva parisA NiggayA' ityaadi| isa paramparA kA prAraMbha bhale hI devaddhigaNi ne kiyA ho, kintu isakA vikAsa unake uttaravartI kAla meM bhI hotA rahA hai| vartamAna meM upalabdha AdazoM meM saMkSepIkRta pATha kI ekarUpatA nahIM hai| eka Adarza meM koI sUtra saMkSipta hai to dUsare meM vaha samagra rUpa se likhita hai / TIkAkAroM ne sthAna-sthAna para isakA ullekha bhI kiyA hai| udAharaNa ke lie aupapAtika sUtra meM "ayapAyANi vA jAva aNNayarAI vA" tathA 'ayabaMdhaNANi vA jAva aNNayarAI vA'--ye do pAThAMza milate haiN| vattikAra ke sAmane jo mukhya Adarza the, unameM ye donoM saMkSipta rUpa meM the, kintu dUsare AdarzoM meM ye 1. jaina sAhitya kA bRhad itihAsa, pR0 81 / Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samagra rUpa meM bhI prApta the / vRttikAra ne isakA ullekha kiyA hai| lipikartA aneka sthaloM meM apanI suvidhAnusAra pUrvAgata pATha ko dUsarI bAra nahIM likhate aura uttaravartI AdarzoM meM unakA . anusaraNa hotA calA jAtA / udAharaNa svarUpa---rAyapaseNaiya sUtra meM 'saviDhIya akAlaparihINA' (svIkRta pATha-hINa) aisA pATha milatA hai| isa pATha meM apUrNatA-sUcaka saMketa bhI nahIM hai| 'savviDDIe' aura 'akAlaparihINaM' ke madhyavartI pATha kI pUrti karane para samagra pATha isa prakAra banatA hai'savviDDIe savvajuttIe savvabaleNaM savvasamudaeNaM savvAdareNaM samvavibhUsAe sabva vibhUie savvasaMbhameNaM savvapuppha vattha-gaMdha-mallAlaMkaraNa samvadivvatuDiyasahasannivAeNaM mahayA iDDhIe mahayA juie mahayA baleNaM mahyA samudaeNaM mahayA varatuDiyajamagasamayapaduppavAiyaraveNaM saMkha-paNava-paDaha-bheri-mallarikharamuhi-huhukka-muraya-muiMga-duMdubhi-nigdhosa-nAiyaraveNaM Niyaga parivAla saddhi saMparibuDA sAiM-sAI jAgavimANAI durUDhA samANA akAlaparihINaM / ' AyAra-cUlA 5114 meM 'mahaddhaNamollAI' tathA 15116 meM 'mahavvae' ke Age bhI apUrNatA sUcaka saMketa nahIM haiN| pramAdavaza kahIM-kahIM apUrNatA sUcaka 'jAva' kA viparyaya bhI huA hai, yathA--- phAsyaM..""""""lAbhe saMte jAva paDigAhejjA / (AyAracUlA 11101) bahakaMTagaM...........""lAbhe saMte jAva No........... ! (AyAracUlA 11134) samarpaNa-sUtra-- saMkSipta paddhati ke anusAra AyAra vUlA meM samarpaNa ke aneka rUpa milate haiMjAva-akiriyaM jAba abhUtovaghAiyaM (4.11) taheva - akkosaMti vA taheva tellAdi siNANAdi sIodagaviyaDAdi NigiNAi ya (7116-20) atiricchacchinnaM taheva tiricchacchinnaM taheva (7 / 34,35) evaM--evaM NAyavvaM jahA saddapaDiyAe savvA vAittavajjA ruvapaDiyAe vi (12 / 2-17) jahA---pANAI jahA piMDesaNAe (555) saMkhyA--thUNaMsi vA (4) (7 / 11) asaNaM vA (4) (1112) se bhikkhU vA 2 1. aupapAtika vRtti, pana 177 : pustakAntare samagramidaM sUtradvayamastyedeti / 2. dekhe--paM0 becaradAsa dozI dvArA saMpAdita 'rAyapaseNaiyaM, pRSTha 73 / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taM ceva-taM ceva bhANiyabvaM varaM ca utyAe jANataM (11146-154) sesaM taM ceva evaM sasarakkhe (1965) heTThimo--evaM heTThimo gamo pAyAdi bhANiyanvo (13 / 40-75) AcArAMga kA vAcanA-bheda samavAyAMga meM AcArAMga kI aneka vAcanAoM kA ullekha milatA hai| vAcanA kA artha hai-adhyApana yA sUtra aura artha kA pradAna | saMkSipta vAcanA-bheda aneka milate haiM, kintu vartamAna meM mukhya do vAcanAeM prApta haiM- eka prastuta-vAcanA aura dUsarI naagaarjuniiy-vaacnaa| cUNi aura TIkA meM nAgArjunIya vAcanA-sammatta pAThoM kA ullekha kiyA gayA hai| dekheM--'AyAroM' pRSTha 20 pAdaTippaNa saMkhyAMka 10, pRSTha 21 pAdaTippaNa saMkhyAMka 2, pRSTha 30 pAda TippaNa saMkhyAMka 2, pRSTha 31 pAdaTippaNa saMkhyAMka 7, pRSTha 35 pAdaTippaNa saMkhyAMka 5, pRSTha 54 pAdaTippaNa saMkhyAMka 1, pRSTha 40 pAdaTippaNa saMkhyAMka 1, pRSTha 50 pAdaTippaNa saMkhyAMka 1, pRSTha 52 pAdaTippaNa saMkhyAMka 6 aura 8, pRSTha 54 pAdaTippaNa saMkhyAMka 6, pRSTha 55 pAdaTippaNa saMkhyAMka 8, pRSTha 66 pAdaTippaNa saMkhyAMka 2, pRSTha 73 pAdaTippaNa saMkhyAMka 1, pRSTha 75 pAdaTippaNa saMkhyAMka 4 / AcArAMga ke uddhRta pATha-- uttaravartI aneka graMthoM meM AcArAMga ke pATha uddhRta kie gae haiN| aparAjitasUri ne mUlArAdhanA kI TIkA meM AcArAMga ke kucha pATha uddhRta kie haiN| zodha karane para aisA jJAta haA hai ki kaI pATha AcArAMga meM nahIM haiM, kaI pATha zabda-bheda se aura kaI pATha AMzika rUpa meM milate haiN| tulanAtmaka adhyayana kI daSTi se donoM ke pATha nIce die jA rahe haiM AcArAMga mUlArAdhanA tathA coktamAcArAGga:sudaM me Aussanto bhagatradA eva makkhAdaM / iha khalu saMyamAbhimukhA duvihA itthI purisA jAdA bhavaMti / taM jahA-savva samaNNA gade No sabda samAgade ceva / tattha je savva samapaNAgade thirAga hattha pANi pAde savvidiya samaNNAgade tassa NaM No kappadi egamavi vatthaM dhAri 1. samavAo, paiNNagasamavAo, sU0 136 / 2. mUlArAdhanA 4 / 421, TIkA pana 612 / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM parihiuM evaM aNNattha egeNa paDilehageNa / aha puNa evaM jANijjA-upAtikate hemaMte gimhe supaDivaNe se atha paDijuNNamuvadhi pditttthaavejj| --4 / 421 TIkA, patra 611 aha puNa evaM jANejjA--uvAikkate khalu hemaMte, gimhe paDivaNNe ahAparijunnAiM vatthAi privejjaa| AyAro 6 / 50, 66, 72 / paDileharNa, pAdapaMchaNaM, uggaheM kaDAsaNaM aNNadaraM udhi pAvejja / -4 / 421 TIkA, patra 611 vatthaM paDiggahaM kaMbala, pAyachaNaM uggahaM ca kaDAsaNaM etesu ceva jANejjA / AyAro 2 / 112 / tathAvatthesaNAe-vRttaM tattha ese hirimaNe segaM vatthaM vA dhArejja paDilehaNagaM vidiyaM, tattha ese juggide dese duve vatthANi dhArijja paDilehaNagaM tadiyaM tattha ese parisAiM aNadhihAsassa tao vatthANi dhArejja paDilehaNaM cautthaM / -.41421 TIkA, patra 611 je NiggaMthe taruNe jagavaM balavaM appAyaMke thirasaMghayaNe se egaM vatthaM dhArejjA No bitiyaM 1 AyAracUlA 52 / se bhikkhU vA bhikkhUNI vA abhikakhejjA pAyaM esitte| tathA pAesaNAe kathitaMhirimaNe vA juggide cAviaNNage vA tassa Na kappadi vasthAdikaM punazcoktaM straiv-paadcritte| AlAvu pattaM vA dAruga pattaM vA maTrigapattaM vA, appANaM appabIjaM appasaridaM tathA appakAraM pattalAbhe sati paDiggahissAmi / 4 / 421 TIkA, patra 611 taM jahA-alAupAyaM vA dArupAyaM vA, maTTiyA pAyaM vA tahappagAra pAyaM / --- (AyAracUlA 6 / 1) phAsupaM esaNijja ti maNNamANe lAbhe saMte pddigaahejjaa| AyAracUlA 6.22 bhAvanAyAM coktaM-- carimaM cIvaradhArI teNa parama celake tu jinne| 4 / 421 TIkA, patra 611 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prati paricaya (a.) AcArAMga (dAnoM zru taskaMdha) yaha prati jaina-bhavana, kalAkAra sTrITa, kalakattA-7 kI zrI zrIcanda jI rAmapuriyA dvArA prApta hai| isake patra 185 haiN| pratyeka patra 103 iMca lambA tathA 43 iMca caur3A hai| pratyeka patra meM 1-27 taka paMkiyAM haiN| pratyeka paMkti meM 40-45 taka akSara haiN| patra ke cAroM ora vatti likhI huI hai| prati sundara va kalAtmaka hai| saMvat Adi nahIM hai| (ka.) AcArAMga mUlapATha donoM zru taskandha yaha prati gadhaiyA pustakAlaya, saradArazahara se zrI madanacanda jI goThI dvArA prApta hai| isake patra 67 haiN| pratyeka patra 10 iMca lambA tathA 4 iMca caur3A hai| paMktiyAM 13 haiN| pratyeka paMkti meM 50-52 taka akSara haiN| prati ke aMta meM likhA haiM---- saMvat 1676 varSe ASADha sudi dvitIya 4 bhauma / zrI mAlAnvaye rAkyANagotre saM0 jaTamala putra saM0 veNIdAsa pustaka pradattaM zrI madnAgapurIya tapAgaccha saM0 zrImAnakotisUri ziSya mAdhava jyotivid / aMta ke akSara kisI anya vyakti ke mAlUma hote haiN| prati ke bIca meM bAvaDI tathA tIna bar3e-bar3e lAla TIke haiN| (kha.) AcArAMga TabbA (prathama zrutaskandha) yaha prAta gadhaiyA pustakAlaya se goThI jI dvArA prApta hai| isake 46 patra haiN| paMktiyAM pATha kI 7 tathA Tabbe kI 14 haiN| pratyeka patra 10 iMca lambA tathA 4 iMca caur3A hai| pratyeka paMkti meM 42 se 45 taka pATha ke akSara haiM / antima prazasti nimnokta hai-- saMvat 1732 varSe zrAvaNamAse kRSNapakSe paMcamI tithau guru vaasre| likhitaM pUjya RSizrI 5 amarAjI taziSyeNa lipikRtaM munivikI AtmArtho zubhaM bhavatu kalyANamastu / sehurIyA grAme saMpUrNa masti / / (ga.) AcArAMga (prathamazra taskandha) paMca pAThI (bAlAvabodha) yaha prati gadhayA pustakAlaya se zrI goThI jI dvArA prApta hai| isake 10 patra haiN| prathama 3 tathA chaThA patra nahIM hai| pratyeka patra 10 iMca lambA tathA 41 iMca caur3A hai| mUlapATha ko paMktiyAM 5 se 10 taka haiN| akSara 30 se 33 taka haiN| antima prazasti nahIM hai| (gha.) AcArAMga donoM zrutaskandha (jIrNa) yaha prati bhAratIya saMskRti vidyA-mandira, ahamadAbAda se zrI goThI jI dvArA prApta hai| Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ isake 37 patra haiN| pratyeka patra 13 // iMca lambA, 5 iMca caur3A hai| paktiyAM 17 tathA pratyeka paMkti meM 60 se 65 taka akSara haiM / antima prazasti nimnokta hai--.. zubhaM bhavatu / kalyANamastu ||ch|| saMvat 1573 varSe 10 maMgalavAra samattaM ||ch|| ch|| zrI 1 ch|| prati ke dImaka lagane se aneka sthAnoM para chidra hogae haiN| (ca.) AcArAMga mUlapATha donoM zru taskandha, yaha prati bhAratIya saMskRti vidyA mandira, ahamadAbAda ke lAlabhAI dalapatabhAI jJAna bhaMDAra se madanacandajI goThI dvArA prApta haI hai| isake 75 patra haiN| pratyeka patra meM 13 paMktiyAM tathA pratyeka paMkti meM 40 se 47 taka akSara haiN| pratyeka patra 10 iMca lambA tathA 4 // iMca caur3A hai| bIca meM bAvar3I hai| (cha.) AcArAMga donoM zrutaskandha, vRtti sahita (tripAThI) yaha prati gadhaiyA pustakAlaya saradArazahara se moThIjI dvArA prApta hai / isake 260 patra haiM / pratyeka patra 11 iMca lambA tathA 4 // iMca caur3A hai mUlapATha kI paMktiyAM 1 se 17 tathA 45 se 47 taka akSara haiM / antima prazasti nimnokta haiM saMvat 1866 varSe zrAvaNazuklapakSe saptamyAM tithI zrIvikramapuramadhye lipikRtaM / / zrIrastu kalyANamastu / zubhaM bhUyAditi // (ba.) AcArAMga dvitIya zru taskandha TabbA (paMcapAThI) yaha prati gadhayA pustakAlaya saradArazahara se madanacandajI goThI dvArA prApta huI hai| isake 84 patra haiM / pratyeka patra 103 iMca lambA tathA 103 iMca caur3A hai| mUlapATha kI paMktiyAM 4 se 13 haiN| pratyeka paMkti meM 25 se 33 taka akSara haiN| bIca-bIca meM bAvar3iyAM haiN| antima prazasti nimtokta hai-- saMvat 1752 varSe bhAdapadamAme paMcamyAM tithI orasa gacche bhaTTAraka zrIkakcasUri tatpaTTe vartamAna bhaTTArakadeva guptasUribhihItA nAgorI tapAgacchIya paM0 zrI dayAladAsa pArvAn paMcacatvAriMzat 45 varSAttarAta mahatodyamena / (va), (vRpA) mudrita, prakAzikA~-zrIsiddhacakra sAhitya pracAraka samiti vikrama saMvat 1661 / (ca), (cUpA) mudrita-zrI RSabhadevajI kezarImalajI, ratalAma, vi 1668 / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 sUyagaDo hamane sUtrakRta kA pATha kisI eka Adarza ko mAnya kara svIkAra nahIM kiyA hai| usakA svIkAra pATha saMzodhana meM prayukta AdarzoM, pUrNi tathA vRti ke pAThoM ke tulanAtmaka adhyayana tathA samIkSApUrvaka kiyA gayA hai| prAcInakAla meM likhane kI paddhati bahuta kama thI prAyaH surakSita rahate the isIlie ghoSazuddhi (uccAraNazuddhi) ko ziSyoM kI ghoSazuddhi karanA AcArya kA eka kartavya thA hai'' ghoSazuddhi kAraka hotA AcArya kI eka saMpadA hai' kI surakSA ke lie vizeSa prakAra kI vyavasthA thI milatI hai| jJAnAcAra ke ATha prakAra batalAe gae haiM / unameM tIna AcAroM kA ukta vyavasthA se sambandha hai / ve ye haiM 1. vyaMjana-sUtrapATha kI bhASA, mAtrA, bindu aura zabdoM ko yathAvat banAe rakhanA / 2. artha --sUtra ke Azaya ko yathAvat banAe rakhanA / 3. vyaMjana-artha-sUtra aura artha-donoM ko maulika rUpa meM surakSita rakhanA / cUrNikAra ne udAharaNa dvArA spaSTa kiyA hai- dhammo maMganamukkiTThe-yaha prAkRta bhASA hai| isakA 'dharmo maMgalamutkRSTam' isa prakAra saMskRta meM pATha karanA bhASAgata vyaMjanAticAra haiN| 'savvaM sAvajjaM jogaM paccakvAmi isakI mAtrA badalakara jaise paJcakakhAmi', uccAraNa karanA mAtrAgata vyaMjanAticAra hai / Namo arahaMtANa' isa prakAra prApta bindu ko chor3akara uccAraNa karanA, prakAra 'ra' ke sAtha aprAta bindu kA uccAraNa karanA-yaha vindugata vyaMjanAticAra hai| 1. dazAzrutaskandha, dazA 4 / 2. nijIbhAvya rAmA 8 bhAga 1 0 6 kAle viSaye bahumAne vadhAne tahA aNichaNe / vaMjaNa atthatadubhae, aTThavidho NANamAyAro // sabhI grantha kaMThastha paramparA meM bahuta mahatva diyA jAtA thaa| sAtha taskandha sUtra meM likhA pATha aura artha ke maulika rUpa chedasUtroM se usakI pUrNa jAnakArI ' 3. vahI, gAthA 17, bhAga 1, pR0 12 // sakkayamattAbiMdU, praNAbhidhANeNa vA vi taM pratthaM / jeti maMtraNamiti aSNa sutaM // 4. nizIthabhASya cUrNi bhAga 1, 5012 / sAmane joge arahaMtANaM' kA ' Namo Namo arihaMtANaM' isa Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 'dhammo maMgala mukkaTThe ahiMsA saMjamo vabo inake maulika zabdoM ko haTAkara vahAM unake paryAyavAcI zabdoM kI yojanA karanA, jaise--puNNaM kallANamukkasaM, dayAsaMvaraNijjarA / yaha anyAbhidhAna nAmaka vyaMjanAticAra hai / sUtra ke akSara-padoM kA hIna yA atirikta uccAraNa karanA athavA unakA anyathA uccAraNa karanA bhI vyaMjanAticAra hai| isa sAre vivaraNa kA niSkarSa yaha hai ki sUtrapATha kI bhASA, mAtrA, bindu, zabda, zabdasaMkhyA aura pAThyakrama maulikatA surakSita rahanI cAhie isa vyavasthA ke atikramaNa ke lie prAyazcita kI vyavasthA kI gii| bhASA, mAtrA, bindu Adi kA parivartana karane para laghumAsika prAyazcita prApta hotA hai sUtrapATha ko anyathA karane para laghu cAturmAsika prAyazcitta prApta hotA hai'| cUrNikAra ne viSaya ke upasaMhAra meM likhA hai-sUtrabheda arthabheda, arthabheda se caraNabheda, caraNabheda se mokSa asaMbhava ho jAtA hai / vaisA hone para dIkSA Adi karma prayojana- zUnya ho jAte hai / isalie vyaMjana-bheda nahIM karanA cAhie / isI prakAra arthabheda bhI nahIM karanA cAhie / jo artha anukta aura aghaTita ho, vaha nahIM karanA cAhie artha kA parivartana karane para guru cAturmAsika prAyazcita prApta hotA hai| sUtra aura artha donoM kA eka sAtha parivartana karane para pUrvokta donoM prAyazcitta prApta hote haiM / * sUtra aura artha ke maulika svarUpa ke surakSita rakhane kI dizA meM AgamoM ke racanAkAla meM cintana prAraMbha ho gayA thaa| prastuta sUtra meM isakA spaSTa nirdeza hai / granthAdhyayana meM muni ko sAvadhAna kiyA gayA hai ki vaha sUtra aura artha kI anyarUpa meM yojanA na kare / athavA 1. bhASya gAva 18, cUrNi bhAga 1, 1012 / 2. nizI bhASya gAthA 15, cUrNi bhAga 1, pR0 12 : sutabheyA pratyameo / pratyameyA caraNabheo / caraNabheyA gramokkho mokkhAbhAvA dikhAdayo kiriyAbhedA aphalA bhavanti / tamhA vaMjaNabhedo Na kAyabvo / 3. nizI bhASya cUrNi bhAga 1 0 13 4. vahI; Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 kareM 1 usakA anyathA pratipAdana na isakI vyAkhyA meM cUrNikAra ne likhA hai--sUtra ko sarvathA hI anyathA na kare artha vahI kare jo svasiddhAnta se aviruddha hai| vRtikAra ne likhA hai' -- sUtra meM svamati se na jor3e athavA sUtra aura artha ko anyathA na kare / ukta vivaraNa se jJAta hotA hai ki sUtra artha ke maulika svarUpa kI surakSA kA tIvra prayatna kiyA gayA thA / phalataH eka sImA taka usakI surakSA bhI huI hai| phira bhI hama yaha nahIM kaha sakate ki usameM parivartana nahIM huA hai| vaha usake kAraNa bhI prApta haiN| jaise1. vismRti, 2 lipiparivartana, 3. vyAkhyA kA mUla meM praveza, 4. deza-kAla kA vyavadhAna | zIlAMkasUri sUtrakRtAMga kI vRtti likha rahe the taba unake sAmane usake Adarza aura prAcIna TIkA -- donoM vidyamAna the / dUsare a taskandha ke dUsare adhyayana ke eka sthala meM AdarzoM meM eka 'jaisA pATha nahIM thA aura TIkA meM jo pATha vyAkhyAta thA usakA saMvAdI pATha kisI bhI Adarza meM nahIM thA isalie unhoMne eka Adarza ko mAnya kara pacita aMza kI vyAkhyA kii| / kucha sthAnoM para hamane cUrNi ke pATha svIkRta kie haiN| AdarzoM aura vRtti kI apekSA se ve adhika saMgata pratIta hote haiM / 2 / 6 / 45 meM 'jiho NisaM' pATha hai| vaha vRtti meM 'Nivo NisaM' isa prakAra vyAkhyAta hai / vahAM hamane cUrNi kA pATha svIkRta kiyA hai|" pAdaTippaNoM meM hamane pATha-parivartana va unake kAraNoM kI carcA kI hai| vaidika paramparA meM bhI vedoM ke maulika pATha kI surakSA ke lie tIvra prayatna kie the| kintu unake pAThoM meM bhI kAlajanita atikramaNa hue haiN| DA0 vizvabandhu ne likhA hai ' - - "yaha sarvamAnya tathya hai 1. sugaDo, 1 / 14 26 : zrI sumatyaM ca karegna ---- 2. sUtrakRtAMgaNi, pR0 266 : masUlamanyat pradveSeNa karoranyathA thA, jahA raNo bhani ujvalAno nAmArthaH kuryAt jahA 'AyaMtI ke avaMtI - eke yAvaMtI taM logo vipparAmasaMti' sUtraM sarvacaivAnyathA na karttavyaM, arthavikalpastu viSayaH syAt / 3. sUtrakRtAMgavRtti, patra 258 : na ca manyat svamativikalpanataH svaparatrAcI kurvItAnyathA vAnaM tadarthaM vA saMsArAttrAyatANazIlo jantUnAM na vidadhIta / 4. vahI, patra 76 / iha prAyaH vAda nAnAvidhAni suvANi dRzyante na ca TIkAyApyasmAbhirAdarzaH samupalamyota ekamAdarza maMgIkRtyAsmAbhivivaraNaM kriyate / 5. dekheM- 226145 kA pAdaTippaNa 6. acina bhAratIya prAcyavidyA-sammelana, cauvIsana adhivezana vArANasI 1960 mukhyAdhyakSIya bhASaNa, pRSTha 8, 1 / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 ki lagabhaga 5 hajAra varSoM se isa deza meM vaidika grandhoM ke prAcIna pAThoM ko unake maulika zuddha rUpa meM surakSita rakhane ke lie unheM parama sAvadhAnI aura utkRSTa zraddhA ke sAtha kaNThastha karane kA itanA ghora prayatna hotA rahA hai ki jisakA kisI bhI dUsare deza ke sAhityika itihAsa meM udAharaNa nahIM hai| kintu aisA hone para bhI, jaisA ki isa vaidika anusandhAna ke kSetra meM kArya karane vAle hamAre pUrvavartI vidvAnoM ko dekhane meM saMyogavaza kucha-kucha aura gata cAlIsa varSoM ke satata zodha kArya ke madhya meM hamAre dekhane meM, vistRta rUpa meM AyA hai ki ye grantha bhI kAlakRta vidhvaMsa aura mAnavakRta saMkramaNa kI apUrNatA se prabhAvita hue binA nahIM raha sake / yadi aisA bahudhA hotA to sacamuca yaha eka avizvasanIya camatkAra hI hotaa|" kaNThastha-paraMparA se calane vAle tathA pralaMba avadhi meM lipi-parivartana ke yuga meM saMkramaNa karane vAle pratyeka grantha ke kucha sthala maulikatA se itastataH hue haiN| pratiparicaya (ka) sUtrakRtAMga mUlapATha ___ paha prati 'dhevara pustakAlaya' sujAnagar3ha kI hai| isakI patra saMkhyA 64 va pRSTha saMkhyA 188 hai| pratyeka patra me 11 paMktiyAM va pratyeka paMkti meM 32 se 37 taka akSara hai| prati kI lambAI 11 // iMca va caur3AI 4 // ica hai / prati zuddha va bar3e akSaroM meM spaSTa likhI haI hai| yaha prati saMvat 1581 meM likhI huI hai| isake anta meM nimna prazasti hai|-- saMvat 1581 varSe pattana nagare zrI kharataragacche zrI jinavarddhanasUri zrI jinacandrasUri / zrI jinasAgarasUri / zrI jinasundarasUri paTTa pUrvAcala sahasrakarAvatAra zrI jinaharSasUripaTTe zrI jinacandrasUrINAmupadezena Ukezavaze sAdhuzAkhAyAM / so0 jIvAbhAryA zrAvAruputraratna mo0 mahivAla so gAMgAkhyo sA0 taMtra so gAMgA bhAryA zrA0 dhIrupUtra so0 padamasI so. haricaMdavidyamAnaputra so0 zivacanda so0 devacaMdrAbhyA zrI ekAdazAMgI sUtrANi alekhiSata tatredaM zrI sUtrakRtAMgasUtraM ! sampUrNa: ||shrii rstu|| (kha) sUtrakRtAMga bAlAvabodha prathamazrutaskandha (tripAThI) yaha prati 'gadhaiyA pustakAlaya' saradAzahara kI hai / madhya meM pATha va donoM tarapha vAtikA likhI huI hai| isake patra 43 va pRSTha 26 haiN| pratyeka patra meM pATha kI paMktiyAM 5-6 karIba *ba pratyeka paMkti meM akSara 60-62 karIba haiN| prati kI lambAI 102 ca va cauDAI 41 iMca hai| anumAnataH yaha prati 17vIM zatAbdi kI lagatI hai| prati ke anta meM prazasti nahIM hai| Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 (ga) sUtrakRtAMga dvitIya bAlAvabodha (tripAThI) yaha prati 'vevara pustakAlaya' sujAnagar3ha kI hai| isake patra 65 va pRSTha 130 hai / madhya meM pATha va donoM tarapha vArtikA likhI huI hai| pratyeka patra meM pATha kI paMktiyAM 4 se 12 taka haiM va pratyeka meM 45 se 50 taka akSara haiN| prati kI lambAI 10 iMca va caur3AI 43 ica karIba hai / prati ke anta meM nimna prazasti hai- mUlapATha prazasti--sUyagaDassa bIyaM khaMdho sammatte / zrI sugaDAMga dvitIya zrutaskandhaH sUtra saMpUrNa samAptaH // subhaM bhavatu, kalyANamastu / zrI rastuH // ba // ba | paMDyA bhavAna sUta meghajjI lakSataM || bAlAvabodha prazasti---sUtrakRtaM AditaH sarvamadhyayanaM | 23 | zrI sArataziSyeNa pAzacandreNa vRttita: vAlAvabodhArthaM dvitIyAMgasyavAttikaM sampUrNaH // ba // subha bhavatuH / kalyANamastuH zrIrastu // saMvat // 1663 varSe phAguNavadi budhe prati sugaDAMganI pUrI kIdhI prati ThIka hai / 8 (kva) sUtrakRtAMga bAlAvabodha paMcapAThI yaha prati gadheyA pustakAlaya saradArazahara se prApta patra saMkhyA 68 va paSTha 136 / pATha kI paMktiyAM eka se 13 taka va pratyeka paMkti meM 34 se 37 karIba akSara haiN| prati kI lambAI 10 iMca va caur3AI 43 iMca karIba hai| saMvat va prazasti nahIM hai| AnumAnika saM0 17vIM zadI / (kva) sUtrakRtAMga (mUlapATha) niryukti sahita yaha prati 'gadheyA pustakAlaya' saradArazahara se prApta hai| isakI patra saMkhyA 42 va pRSTha saMkhyA 84 hai / pratyeka patra meM 16 paMktiyAM va pratyeka paMkti meM 52 se 63 taka akSara haiM / prati kI lambAI 13 iMca va caur3AI 4 iMca hai| prati ke anta meM nimna prazasti haisUyagaDassa nijjuttI sammatA / padmopamaM patraparaM parAnvitaM varNojjalasUktamaradaM sundaraM mumukSubhRMgaprakarasyavallabhaM jIyAcciraM sutrakRdaMga pustakeM // saMvata 1512 varSe Asoja vadi dIpA || Usagacche bhaTTAraka zrIkakkasUrINAM // vikramapure // (vR) sUtrakRtAMga vRtti (hastalikhita) yaha prati 'gadheyA pustakAlaya' saradArazahara kI hai| isake patra 60 va pRSTha 180 haiM / pratyeka patra meM 17 paMktiyAM va pratyeka paMkti meM 60 se 67 ke karIba akSara hai| isakI lambAI 10 iMca va caur3AI 4 // iMca hai| prati sundara va sUkSma akSaroM meM likhI huI hai| prati ke anta meM nimna prazasti hai zubhaM bhavatu saMvat 1525 varSe zrI yavanapura nagare / shriikhrtrgcche| zrIjinabhadrasUriyaTTAlaMkAra zrI jinacandrasUri vijayarAjye / zrI kamala saMyame / mahopAdhyAyaiH svavAcanArtha graMthoya lekhitaH Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||shriiH|| ba ||shriiH|| zrI padumakI[pAThakebhyaH paM0 mahimasAragaNinA pratiriyaM pradattA svapuNyArthaM // (va0) sUtrakRtAMga vRtti mudrita zrI goDIjI pArzvanAtha jaina derAsara peddhii| (cU0) sUtrakRtAMga cUNi mudrita zrI RSabhadevajI kezarImalajI zvetAmvara saMsthA ratalAma / ThANaM prAkRta meM eka zabda ke aneka rUpa banate haiN| AgamoM meM ve aneka rUpa prayukta bhI haiN| Agama kA saMpAdana karane vAle kucha vidvAnoM kA yaha Agraha rahA hai ki pATha-saMpAdana meM vibhinna rUpoM meM ekarUpatA lAnI caahie| hamane pATha-saMpAdana kI isa paddhati ko mAnya nahIM kiyA hai| yadyapi prastuta sUtra meM 'nakAra' aura 'NakAra' kI ekatA svIkAra kara sarvatra 'NakAra' kA hI prayoga kiyA hai; para rUpa-bhedoM meM ekatA lAne ke siddhAnta kA sarvatra upayoga nahIM kiyA hai| 31373 meM 'sugatI' aura 'suragatI'-ye do rUpa milate haiN| 31375 meM 'sogatA', 'sugatA' aura 'suggatA-ye tIna rUpa milate haiN| hamane unheM yathAvat rakhA hai| graMthakAra prayoga karane meM svatantra haiN| ve ekarUpatA ke niyama se baMdhe hue nahIM haiM, phira saMpAdana kArya meM ekarUpatA kA prayatna apekSita nahIM lgtaa| AgamoM meM aneka bhASAoM aura varNAdezoM ke vividha prayoga milate haiN| unameM ekarUpatA lAne para vividhatA kI vismRti kI saMbhAvanA ho sakatI hai| 'vAeNaM', 'kAyasA'-ye donoM rUpa prayukta hote haiN| 'aMDajA' ke 'aMDayA' aura 'aMDagA' tathA 'karmabhUmijA' ke 'kammabhUmiyA' aura 'kammabhUmigA'ye donoM rUpa banate haiN| jisa sthala meM jo rUpa prApta ho usa sthala meM use rakhanA saMpAdana kI truTi nahIM hai| prati paricaya (ka) ThANAMga mUlapATha (hastalikhita) gadhaiyA pustakAlaya, saradArazahara se prApta / isake patra 74 tathA pRSTha 148 haiN| pratyeka patra meM 12 paMktiyAM, pratyeka paMkti meM 60 ke karIba akSara haiN| yaha prati 10 // iMca lambI 4 // iMca caur3I hai / prati prAyaH zuddha hai / lipi saMvat 1565 / prazasti meM likhA hai zubhaM bhavatu ||ch|| zrI kharataragacche zrI sAgaracandrAcAryAnvaye vA0 dayAsAgaragaNibhiH svaziSya vA0 jJAnamandiragaNivAcanArthaM graMtho'yaM lekhayAMcakra / / saMvat 1565 varSe jinazrIvardhamAnasaMvat 2035 varSe caitraprayamASTamyAM zrI vohithirAgotre maMtrIzvaravaccharAja naMdana pradhAna ziromaNi maM0 varasiMhagehinyA maMtriNI vIUladevI zrI vikayA putra maM0 megharAja maM0 bhojarAja maM0 nagarAja maM0 harirAja maM0 amarasiMha ma0 DUMgarasiMha putrikA vIrAI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhRti pautrAdi parivAraparivRtayA mRpuNyArthaM zrI jJAnabhaktinimittaM zrI sthAnAMga sUtravRttisahitaM lekhayitvA bihAritaM zrIkharataragacche vRhatithIvIkAnayare zrIjinahasasUri vijayirAjye vA0 mahima rAjagaNIdrANAM ziSya vA0 dayAsAgagaNIvarANAM ziSya vA. jJAnamandiragaNidevatilakAdiparivRtAnAM vAcyamAnaM ciraM naMdatu / zubhaM vobhotu zrI caturvidha zrI saMghAya ||ch|| zrI rastu / (kha) ThANAMga mUlapATha (hastalikhita) ghevara pustakAlaya sujAnagar3ha se prApta / isake patra 108 aura pRSTha 216 hai| pratyeka patra meM 13 paMktiyAM / pratyeka paMkti meM 45 karIva akSara haiN| yaha prati 10 iMca lambI tathA 41 iMca caur3I hai / prati prAyaH zuddha tathA spaSTa hai / lipi saMvat 1685 hai / gadhaiyA pustakAlaya, saradArazahara se prApta (vRtti kI prti)| isake patra 283 aura pRSTha 566 haiN| isakI lambAI 12 iMca hai tathA caur3AI 46 iMca hai| pratyeka patra meM 15 paMktiyAM tathA pratyeka paMkti meM 58 se 60 taka akSara haiN| (gha) ThANAMga (mUlapATha) yaha prati lAlabhAI bhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmandira (ahamadAbAda) kI hai| isake patra 66 tathA pRSTha 132 haiN| pratyeka pRSTha meM 15 paMktiyAM tathA pratyeka paMkti meM 60 se 65 taka akSara haiN| isakI lambAI 12 iMca tathA caur3AI 5 iMca hai| patroM ke donoM ora kalAtmaka vApikA hai| anta meM likhA hai--- saMvat 1517 varSe ThANAMga sUtraM lekhayitvA teSAmeva gurunnaamupkaaritaa| sAdhujanairvA ciraM naMdatAt ||ch| 1100 samavAo prastuta sUtra kA pATha-saMzodhana tIna AdarzoM tathA vRtti ke AdhAra para kiyA gayA hai| kUla sthaloM meM pATha-saMzodhana ke lie anya granthoM kA bhI upayoga kiyA gayA hai| prakIrNa samavAya (sUtra 234) meM prayukta AdarzoM meM 'assaseNe' pATha nahIM hai| yaha caturtha cakravartI ke pitA kA nAma hai| isake binA agale nAmoM kI vyavasthA visaMgata ho jAtI hai| ullikhita sUtra kI saMgraha gAthAoM meM padmottara nAma atirikta hai| ise pAThAntara rUpa meM svIkAra kiyA gayA hai| Avazyaka niyukti (396) meM 'assaseNe pATha upalabdha hai| usake AdhAra para 'assaseNe' mUla-pATha ke rUpa meM svIkRta kiyA gayA hai| prakIrNa samavAya (sUtra 230) kI saMgraha gAthA meM baladeva vAsudeva ke pitA ke nAma hai| ukta gAthA meM sthAnAMga (9 / 16) tathA Avazyaka niyukti (411)ke AdhAra para saMzodhana Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiyA gayA hai| tIsare baladeva-vAsUdeva ke pitA kA nAma ruha hai, kintu samavAyAMga kI hastalikhita vatti meM 'ruTa' ke sthAna meM 'soma' hai / vastutaH 'soma' ke bAda ruTTa' hotA caahie| samavAya 30 (sUtra 1, gAthA 26) meM sabhI sabhI AdarzoM meM 'sajjhAyavAyaM' pATha milatA hai / vRttikAra ne bhI usakI svAdhyAyavAdaM-- isa rUpa meM vyAkhyA kI hai / artha kI dRSTi se yaha saMgata nahIM hai / dazAzra taskandha (sUtra 26) meM ukta gAthA upalabdha hai| usameM 'sajjhAyavAya' ke sthAna para 'sabbhAvavAyaM' pATha hai| dazA taskandha ke vattikAra ne isakA saMskRta rUpa 'sadbhAvavAda' kiyA hai / artha-mImAMsA karane para yaha pATha saMgata pratIta hotA hai| prAcIna lipi meM saMyukta 'jhakAra' aura saMyukta 'bhakAra' eka jaise likhe jAte the| isa prakAra ke lipihetuka pATha-parivartana aneka sthAnoM meM prApta hote haiN| prati paricaya (ka) samavAyAMga mUlapATha yaha prati jaisalamera bhaMDAra kI tADapatrIya (phoTopriMTa) madanacandajI goThI, saradArazahara dvArA prApta hai| isake patra 64 tathA pRSTha 128 haiM kintu 24 vAM patra nahIM hai| pratyeka pRSTha meM 4 yA 5 paMktiyAM haiM tathA pratyeka paMkti meM 110 akSara haiN| lipi saM0 1401 / (kha) samavAyAMga mUlapATha (paMcapAThI) yaha prati gadhayA pustakAlaya, saradArazahara se prApta hai| bIca meM mUlapATha evaM cAroM ora vRtti likhI huI hai| isake patra 106 tathA pRSTha 212 haiN| pratyeka pRSTha meM paMktiyAM tathA pratyeka pakti meM 30,32 akSara haiN| yaha prati 10 iMca lambI tathA 41 iMca caur3I hai| isake anta meM saMvat diyA huA nahIM hai| kintu patroM kI jIrNatA va lipi ke AdhAra para yaha pandrahavIM-solahavIM zatAbdI ke lagabhaga kI hai| prati ke anta meM nimna prazasti hai-- ||ch|| samavAu cautthamaMga 11ch| aMkatopi graMthAna 1667 ||ch|| (ga) samavAyAMga mUlapATha (paMcapAThI) yaha prati gadhayA pustakAlaya, saradArazahara se prApta hai| bIca meM mUlapATha evaM cAroM tarapha vRtti likhI huI hai| isake patra 81 tathA pRSTha 162 haiN| pratyeka pRSTha meM 5 se 12 paMktiyAM haiN| pratyeka paMkti meM 32 se 47 taka akSara haiM / yaha prati 10 iMca lambI tathA 4 iMca caur3I hai / lipi saMvat 1345 likhA hai; para saMvat kI likhAvaTa se kucha saMdigdha sA lagatA hai| phira bhI prAcIna hai| antima prazasti meM likhA hai 1. dekheM, samavApro, paiNNagasamavAmo sU0 230 kA paad-ttippnn| 2. dekheM, samavAyo, samavAya 30, sU0 1, gAthA 26 kA dUsarA paad-ttippnn| Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 |cha / samavAu cautthamaMga saMmattaM // cha // graMthAgra 1667 ||cha | isa prati meM pATha bahuta saMkSipta hai / aneka sthAnoM para kevala prathama akSara hI likhe gae haiN| zrImadabhayadevasUrivRtti: ( mudrita ) - prakAzaka -- zreSThI mANikalAla cunnIlAla, kAntilAla, cunnIlAla- ahamadAbAda | saMpAdaka -- mAsTara nagInadAsa, nemacanda / sahayogAnubhUti - jaina paramparA meM vAcanA kA itihAsa bahuta prAcIna hai / Aja ye 1500 varSa pUrva taka Agama kI cAra vAcanAeM ho cukI haiN| devaddhagaNI ke bAda koI suniyojita Agama-vAcanA nahIM huii| unake vAcanA-kAla meM jo Agama likhe gae the, ve isa lambI avadhi meM bahuta hI avyavasthita ho gae haiN| unakI punarvyavasthA ke lie Aja phira eka suniyojita vAcanA kI apekSA thI / AcAryazrI tulasI ne suniyojita sAmUhika vAcanA ke lie prayatna bhI kiyA thA, parantu vaha pUrNa nahIM ho sakA / antataH hama isI niSkarSa para pahuMce ki hamArI vAcanA anusandhAnapUrNa, gaveSaNApUrNa taTasthadRSTi samanvita tathA saparizrama hogI to vaha apane Apa - sAmUhika ho jaaegii| isI nirNaya ke AdhAra para hamArA yaha AgamavAcanA kA kArya prArambha huA / hamArI isa vAcanA ke pramukha AcArya zrI tulasI haiN| vAcanA kA artha adhyApana hai| hamArI isa pravRtti meM adhyApanakarma ke aneka aMga haiM- pATha kA anusaMdhAna, bhASAntaraNa, samIkSAtmaka adhyayana tulanAtmaka adhyayana aadi-aadi| ina sabhI pravRttiyoM meM hameM AcAryazrI kA sakriya yoga, mArga-darzana aura protsAhana prApta hai / yahI hamArA isa gurutara kArya meM pravRtta hone kA zakti-bIja hai / maiM AcAryazrI ke prati kRtajJatA jJApana kara bhAra-mukta hoUM, usakI apekSA acchA hai ki agrima kArya ke lie unake AzIrvAda kA zakti-saMbala pA aura adhika bhArI banUM prastuta grantha ke pATha saMpAdana meM muni sudarzanajI, muni madhukarajI aura muni hIrAlAlajI kA paryApta yoga rahA hai| muni zubhakaraNajI isa kArya meM kvacit saMlagna rahe haiN| pratizodhana meM muni dulaharAjajI kA pUrNa yoga milA hai / isakA graMtha parimANa muni mohanalAla jI (AmeTa) ne taiyAra kiyA hai / kArya niSpatti meM inake yoga kA mUlyAMkana karate hue maiM ina sabake prati AbhAra vyakta karatA hU~ / Agamavid aura Agama-saMpAdana ke kArya meM sahayogI sva0 zrI madanacandajI goThI ko isa avasara para vismRta nahIM kiyA jA sktaa| yadi ve Aja hote to isa kArya para unheM parama harSa hotA / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ke prabaMdha-saMpAdaka zrI zrIcandajI rAmapuriyA prAraMbha se hI Agama kArya meM saMlagna rahe haiN| Agama sAhitya ko jana-jana taka pahuMcAne ke lie ye kRta-saMkalpa aura prayatnazIla haiN| apane suvyavasthita bakAlata kArya se pUrNa nivRtta hokara apanA adhikAMza samaya AgamasevA meM lagA rahe haiN| 'aMgasuttANi' ke isa prakAzana meM inhoMne apanI niSThA aura tatparatA kA paricaya diyA hai| jaina vizva bhAratI ke adhyakSa zrI khemacandajI seThiyA, jaina vizva bhAratI ke kAryAlaya tathA Adarza sAhitya saMgha ke kAryAlaya ke kAryakartAoM ne pATha-sampAdana meM prayukta sAmagrI ke saMyojana meM bar3I tatparatA se kArya kiyA hai| eka lakSya ke lie samAna gati se calane vAloM kI samapravatti meM yogadAna kI paramparA kA ullekha vyavahAra-pUrti mAtra hai| vAstava meM yaha hama sabakA pavitra kartavya hai aura usI kA hama sabane pAlana kiyA hai| muni nathamala aNuvrata-vihAra naI dillI 2500 vAM nirvANa divasa Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA 1. AgamoM kA vargIkaraNa jaina sAhitya kA prAcInatama bhAga Agama hai / samavAyAMga meM Agama ke do rUpa prApta hote haiMdvAdazAMga gaNipiTaka' aura caturdaza pUrva nandI meM zruta-jJAna (Agama) ke do vibhAga milate haiM-- aMga-praviSTa aura aNg-baahy| Agama-sAhitya meM sAdhu-sAdhviyoM ke adhyayana viSayaka jitane ullekha prApta hote haiM, ve saba aMgoM aura paryoM se saMbaMdhita haiN| jaise 1. sAmAyika Adi gyAraha aMgoM ko par3hane vAle----'sAmAiyamAiyAI ekkArasaaMgAI ahijjai' (aMtagaDa, prathama varga) yaha ullekha bhagavAn ariSTanemi ke ziSya gautama ke viSaya meM prApta hai| 'sAmAiyamAiyAI ekkArasaaMgAI ahijjai' (aMtagaDa, paMcama varga, prathama adhyayana) / yaha ullekha bhagavAn ariSTanemi kI ziSyA padmAvatI ke viSaya meM prApta hai / 'sAmAiyamAjhyAI ekkArasaaMgAI ahijaI' (aMtagaDa, aSTama varga, prathama adhyyn)| yaha ullekha bhagavAn mahAvIra kI ziSyA kAlI ke viSaya meM prApta hai / 'sAmAiyamAiyAI ekkArasaaMgAI ahijjai' (aMtagaDa, paSTha varga 15vAM adhyyn)| yaha ullekha bhagavAna mahAvIra ke ziSya atimuktakakumAra ke viSaya meM prApta hai| 2. bAraha aMgoM ko par3hane vAle--'dArasaMgI' (aMtagaDa, caturtha varga, prathama adhyyn)| yaha ullekha bhagavAn ariSTanemi ke ziSya jAlIkumAra ke viSaya meM prApta hai| 3. caudaha pUrvo ko par3hane vAle--coddasapuvvAiM ahijjai (aMtagaDa, tRtIya varga, navama adhyayana) / yaha ullekha bhagavAn ariSTanemi ke ziSya sumukhakumAra ke viSaya meM prApta hai| 'sAmAiya mAiyAI coddasapubAI ahijjai' (aMtagaDa, tRtIya varga, prathama adhyayana) / yaha ullekha bhagavAna ariSTanemi ke ziSya aNIyasakumAra ke viSaya meM prApta hai| 1, samavAo, paiNNagasamavAo, suu058| 2, vahI, samavAya 14, suu02| 3. nandI, suu043| Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAn pArzva ke sAr3he tIna sau caturdazapUrvI muni the| bhagavAn mahAvIra ke tIna sau caturdazapUrvI muni the / samavAyAMga aura anuyogadvAra meM aMga-praviSTa aura aMga-bAhya kA vibhAga nahIM hai| sarva prathama yaha vibhAga nandI meM milatA hai| aMga-bAhya kI racanA arvAcIna sthaviroM ne kI hai| naMdI ko racanA se pUrva aneka aMga-bAhya grantha race jA cuke the aura ve caturdaza-pUrvI yA dasa-pUrvI sthaviroM dvArA race gaye the| isa lie unheM Agama kI koTi meM rakhA gyaa| usake phalasvarUpa Agama ke do vibhAga kie gae--aMga-praviSTa aura aMga-bAhya / yaha vibhAga anuyogadvAra (vIra-nirvANa chaThI zatAbdI) taka nahIM huA thA / yaha sabase pahale naMdI (vIra-nirvANa dasavIM zatAbdI) meM huA hai| naMdI kI racanA taka Agama ke tIna vargIkaraNa ho jAte haiM--pUrva, aMga-praviSTa aura aMga-bAhya / Aja 'aMga-praviSTa' aura 'aMga-bAhya' upalabdha hote haiM, kintu pUrva upalabdha nahIM haiM / unakI anupalabdhi aitihAsika dRSTi se vimarzanIya hai| 2. pUrva jaina paramparA ke anusAra zruta-jJAna (zabda-jJAna) kA akSayakoSa 'pUrva' hai| isake artha aura racanA ke viSaya meM saba eka mata nahIM haiN| prAcIna AcAryoM ke matAnusAra 'pUrva' dvAdazAMgI se pahale race gae the, isalie inakA nAma 'pUrva' rakhA gyaa| Adhunika vidvAnoM kA abhimata yaha hai ki 'pUrva' bhagavAna pAvaM kI paramparA kI zruta-rAzi hai| yaha bhagavAna mahAvIra se pUrvavartI hai, isalie ise 'pUrva' kahA gayA hai| donoM abhimatoM meM se kisI ko bhI mAnya kiyA jAe, kintu isa phalita meM koI antara nahIM AtA ki pUrvo kI racanA dvAdazAMgI se pahale huI thI yA dvAdazAMgI pUrvo kI uttarakAlIna racanA hai| vartamAna meM jo dvAdazAMgI kA rUpa prApta hai, usameM 'pUrva' samAe hue haiN| bArahavAM aMga dRSTivAda hai / usakA eka vibhAga hai--pUrvagata / caudaha pUrva isI 'pUrvagata' ke antargata haiN| bhagavAna mahAvIra ne prAraMbha meM pUrvagata-zruta kI racanA kI thii| isa abhimata se yaha phalita hotA hai ki caudaha pUrva aura vArahavAM aMga--ye donoM bhinna nahIM haiN| pUrvagata-zruta bahuta gahana thaa| sarvasAdhAraNa ke lie vaha 1. samabAo, paiyaNagasamavAo, sU014 / 2. vahI, sU0 12 3. samavAyAMga vRtti, patra 1011 prathanaM pUrva tasya sarvapravacanAt pUrva kriyamANatvAt / 4. nandI, malayagiri vRtti, patra 240 : anye tu vyAcakSate pUrva pUrvagatasUtrArthamahan bhASate, gaNagharA api pUrva pUrvagatasUtraM viracanti, pshcaadaacaaraadikm| Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulabha nahIM thaa| aMgoM kI racanA alpamedhA vyaktiyoM ke lie kI gii| jinabhadragaNI kSamAzramaNa ne batAyA hai ki 'dRSTivAda meM samasta zabda-jJAna kA avatAra ho jAtA hai| phira bhI gyAraha aMgoM kI racanA alpamedhA puruSoM tathA striyA ke lie kI gaI / gyAraha agoM ko de hI sAdhu par3hate the, jinakI pratibhA prakhara nahIM hotI thii| pratibhA sampanna muni pUrvo kA adhyayana karate the / Agama-viccheda ke kama se bhI yahI phalita hotA hai ki gyAraha aMga dRSTivAda yA pUrSoM se sarala yA bhinna-krama meM rahe haiN| digambara paramparA ke anusAra vIra-nirvANa vAsaTha varSa zada kevalI nahIM rhe| unake bAda sau varSa taka zruta-kevalI (caturdaza-pUrvI) rhe| unake pazcAt eka sau tirAsI varSa taka dazapUrvI rhe| unake pazcAta do sau bIsa varSa taka gyAraha aMgadhara rhe| ukta carcA se yaha spaSTa hai ki jaba taka AcAra Adi aMgoM kI racanA nahIM huI thI, taba taka mahAvIra kI zrata-rAzi 'caudaha pUrva' yA 'dRSTivAda' ke nAma se abhihita hotI thI aura java AcAra Adi gyAraha aMgoM kI racanA ho gaI, taba dRSTivAda ko bArahaveM aMga ke rUpa meM sthApita kiyA gyaa| yadyapi bAraha aMgoM ko par3hane vAle aura caudaha pUrvo ko par3hane vAle ye bhinna-bhinna ullekha milate haiM, phira bhI yaha nahIM kahA jA sakatA ki caudaha pUrvo ke adhyetA bAraha aMgoM ke adhyetA nahIM the aura bAraha aMgoM ke adhyetA caturdaza-pUrvI nahIM the| gautama svAmI ko 'dvAdazAMgavit' kahA gayA hai| ve caturdaza-pUrvI aura aMgadhara donoM the| yaha kahane kA prakAra-bheda rahA hai ki zrutakevalI ko kahIM 'dvAdazAMgavit' aura kahIM 'caturdaza-pUrvI' kahA gayA hai / gyAraha aMga pUrvo se uddhRta yA saMkalita haiM / isalie jo caturdaza-pUrvI hotA hai, vaha svAbhAvika rUpa se dvAdazAMgavita hotA hai| bArahaveM aMga meM caudaha pUrva samAviSTa haiN| isalie jo dvAdazAMgavita hotA hai, vaha svabhAvataH caturdaza-pUrva hotA hai| ataH hama isa niSkarSa para pahu~cate haiM ki Agama ke prAcIna vargIkaraNa do hI haiM--caudaha pUrva aura gyAraha aMga / dvAdazAMgI kA svatantra sthAna nahIM hai| yaha pUrvo aura aMgoM kA saMyukta nAma hai| kucha Adhunika vidvAnoM ne pUrvo ko bhagavAn pArzvakAlIna aura aMgoM ko bhagavAn mahAvIrakAlIna mAnA hai, para yaha abhimata saMgata nahIM hai| pUrvo aura aMgoM kI paramparA bhagavAn ariSTanemi aura bhagavAna pArzva ke yuga meM bhI rahI hai| aMga alpamedhA vyaktiyoM ke lie race gae, yaha pahale batAyA jA cukA hai| bhagavAn pArva ke yuga meM saba muniyoM kA pratibhA-stara samAna thA, yaha kaise ---- -------------- 1. vizeSAvazyakabhASya, gAthA 554 : jaivi ya bhUtAvAe, savvassa vayogayassa bhoyaaro| nijjUhaNA tahAvi hu, dummehe pappa itthI ya / / 2. jayadhavalA, prastAvanA pRSTha 46 / 3. dekhie-bhUmikA kA prArambhika bhaag| 4. uttayadhyayana, 237 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnA jA sakatA hai ? pratibhA kA tAratamya apane-apane yuga meM sadA rahA hai| manovaijJAnika aura vyAvahArika dRSTi se vicAra karane para bhI hama isI bindu para pahuMcate haiM ki aMgo kI apekSA bhagavAn pAzva ke zAsana meM bhI rahI hai, isalie isa abhimata kI puSTi meM koI sAkSya prApta nahIM hai ki bhagavAn pAzrva ke yuga meM kevala pUrva hI the, aMga nhiiN| sAmAnya jJAna se yahI tathya niSpanna hotA hai| ki bhagavAna mahAvIra ke zAsana meM pUrvo aura aMgoM kA yuga kI bhAva, bhASA, jI aura apekSA ke anusAra navInIkaraNa huA / 'pUrva' pArzva kI paramparA se lie gae aura 'aMga' mahAvIra kI paramparA meM race gae, isa abhimata ke samarthana meM sambhavataH kalpanA hI pradhAna rahI hai| 3. aMga-praviSTa aura aMga bAhya bhagavAn mahAvIra ke astitva-kAla meM gautama Adi gaNavaroM ne pUrvI aura aMgoM kI racanA kI, yaha sarva vizruta hai / kyA anya muniyoM ne Agama granthoM kI racanA nahIM kI / yaha prazna sahaja hI uThatA hai / bhagavAn mahAvIra ke caudaha hajAra ziSya the| unameM sAta sau kevalI the, cAra sau vAdI the| unhoMne granthoM kI racanA nahIM kI, aisA sambhava nahIM lgtaa| nadI meM batAyA gayA hai ki bhagavAn mahAvIra ke ziSyoM ne caudaha hajAra prakIrNaka banAe the| ye pUrvo aura aMgo se atirikta the| usa samaya aMga-praviSTa aura aMga bAhya aisA vargIkaraNa huA, yaha pramANita karane ke lie koI sAkSya prApta nahIM hai / bhagavAn mahAvIra ke nirvANa ke pazcAt arvAcIna AcAryoM ne graMtha race taba saMbhava hai unheM Agama kI koTi meM rakhane yA na rakhane kI carcA calI aura unake prAmANya aura aprAmANya kA prazna bhI utthaa| carcA ke bAda caturdaza-pUrvI aura daza-pUrvI sthaviroM dvArA racita granthoM ko Agama kI koTi meM rakhane kA nirNaya huA kintu unheM svata: pramANa nahIM mAnA gyaa| unakA prAmANya parataH thA / ve dvAdazAMgI meM aviruddha hai, isa kasauTI se kasakara unheM Agama kI saMjJA dI gii| unakA prAtaH prAmANya thA, isIlie unheM aMga-praviSTa kI koTi se bhinna rakhane kI AvazyakatA pratIta huii| isa sthiti ke sandarbha meM ArAma kI aMga bAhya koTi kA udbhava huA / jinamadragaNi kSamAzramaNa ne aMga-praviSTa aura jaMga bAhya ke bheda nirUpaNa meM tIna hetu prastuta kie haiM--- 1. jo gaNavara kRta hotA hai, 2. jo gaNadhara dvArA prazna kie jAne para tIrthaMkara dvArA pratipAdita hotA hai 1. samavAo, samavAya 14 0 4 / 2. nandI, sU0 78 : svANi bhagavaddhamANa Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. jo dhruva-zAzvata satyoM se sambandhita hotA hai, sudIrghakAlIna hotA hai-vahI zruta aMga-praviSTa hotA hai| isake viparIta! 1. jo sthavira-kRta hotA hai, 2. jo prazna pUche binA tIrthakara dvArA pratipAdita hotA hai, 3. jo cala hotA hai, tAtkAlika yA sAmayika hotA hai-usa zrata kA nAma aMga-bAhya hai| aMga-praviSTa aura aMga-bAhya meM bheda karane kA makhya heta vaktA kA bheda hai| jisa Agama ke vaktA bhagavAn mahAvIra haiM aura jisake saMkalayitA gaNadhara hai, vaha zrata-puruSa ke mUla aMgoM ke rUpa meM svIkRta hotA hai isalie use aMga-praviSTa kahA gayA hai| sarvArthasiddhi ke anusAra vaktA tIna prakAra ke hote haiM-1. tIrthaMkara 2. zru ta kevalI (caturdaza-pUrvI) aura 3. ArAtIya' / ArAtIya AcAryoM ke dvArA racita Agama hI aMga-bAhya mAne gae hai| AcArya akalaMka ke zabdoM meM ArAtIya AcArya kRta Agama aMga-pratipAdita artha se pratibimbita hote haiM isIlie ve aMga-bAhya kahalAte haiN| aMga-bAhya Agama zruta-puruSa ke pratyaMga yA upAMga-sthAnIya hai| 4. aMga dvAdazAgI meM saMgabhita bAraha AgamoM ko aMga kahA gayA hai| aMga zabda saMskRta aura prAkRta donoM bhASAoM ke sAhitya meM prApta hotA hai| vaidika sAhitya meM vedAdhyayana ke sahAyaka-granthoM ko aMga kahA gayA hai| unakI saMkhyA chaha hai 1. zikSA-zabdoM ke uccAraNa-vidhAna kA pratipAdaka grantha / 2. kalpa-veda-vihita karmoM kA kramapUrvaka vyavasthita pratipAdana karane vAlA shaastr| 3. vyAkaraNa-pada-svarUpa aura padArtha-nizcaya kA nimitta-zAstra 4. nirukta-padoM kI vyutpatti kA nirUpaNa karane vAlA zAstra / 5. chanda -- mantroccAraNa ke lie svara-vijJAna kA pratipAdaka-zAstra / 6. jyotiSa-yajJa-yAga Adi kAryoM ke lie samaya-zuddhi kA pratipAdaka zAstra : ...-..-- ----- ------ ------ 1. vizeSAvazyakabhASya, gAthA 552 : gaNahara-therakayaM vA, AesA mukka - bAgaraNo vaa| dhuva * cala visesamo vA, aMgANaMgesu nANataM / / 2. tattvArthabhASya, 120: vakta-vizeSAd vaividhyam / 3. sarvArthasiddhi, 1.20 nayo vaktAra:- sarvajJastIrthakaraH, itaro vA zrutakevalI aaraatiiyshceti| 4. tasvArtha rAjavAtika, 1120: bArAtIyAcAryakRtAMgArtha pratyAsannarUpamaMgabAhyam / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 vaidika sAhitya meM veda-puruSa kI kalpanA kI gayI hai / usake anusAra zikSA veda kI nAsikA hai, kalpa hAtha, vyAkaraNa mukha, nirukta zrotra, chanda para aura jyotiSa netra hai| isIlie ye vedazarIra ke aMga kahalAte haiN| pAli-sAhitya meM bhI, 'aMga' zabda kA upayoga kiyA gayA hai / eka sthAna meM buddhavacanoM ko navAMga aura dUsare sthAna meM dvAdazAMga kahA gayA hai| navAMga-- 1. sutta-bhagavAn buddha ke gadyamaya upadeza / 2. geyya-~-gadya-padya mizrita aMza / 3. vaiyyAkaraNa-vyAkhyAparaka grantha / 4. gAthA-padya meM racita grantha / 5. udAna --buddha ke mukha se nikale hue bhAvamaya prIti-udgAra / 6. itivRttaka-choTe-choTe vyAkhyAna, jinakA prArambha 'buddha ne aisA kahA' se hotA hai| 7. jAtaka-yuddha kI pUrva-janma-sambandhI kthaae| 8. anbhUtadhamma -- adbhUta vastuoM yA yogaja-vibhUtiyoM kA nirUpaNa karane vAle grantha / hai. vedalla-ve upadeza jo praznottara kI zailI meM likhe gae haiN| dvAdazAMga--- 1. sUtra, 2. geya, 3. vyAkaraNa, 4. gAthA, 5. udAna, 6. avadAna 7. itivRttaka, 8. nidAna, 6. vaipulya, 10. jAtaka, 11. upadeza-dharma aura 12. adbhut-dhrm'| jainAgama bAraha aMgo meM vibhakta haiM--1. AcAra, 2. sUtrakRta, 3. sthAna, 4. samavAya, 5. bhagavatI, 6. jJAtAdharmakathA, 7. upAsakadazA, 8, antakRtadazA, 6. anuttaropapAtikadazA, 10. prazna: vyAkaraNa, 11. vipAka aura 12. dRSTivAda / "aMga' zabda kA prayoga bhAratIya darzana kI tInoM pramukha dhArAoM meM huA hai| vaidika aura bauddha sAhitya meM mukhya grantha veda aura piTaka haiN| unake sAtha 'aMga' zabda kA koI yoga nahIM hai| jaina sAhitya meM mukhya granthoM kA vargIkaraNa gaNipiTaka hai| usake sAtha 'aMga' zabda kA yoga haA hai| gaNipiTaka ke vAraha aMga haiM-'duvAlasaMge gaNipiDage" / 1. pANinIyazikSA, 41 / 12 / 2. saddharmapuMDarIka sUtra, pR0 34 3. bauddha saMskRta grantha 'abhisamayAlaMkAra' kI TIkA' pR0 35 : sUtraM geyaM vyAkaraNaM, gAyodAnAvadAnakam / itivRttakaM nidAnaM, vaipulyaM ca sajAtakam / upadezAdbhutau dharmo, dvAdazAMga midaM vacaH / / 4. samavAmo paigNagasamavAo, sUtra 18 / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina-paramparA meM zrata-puruSa kI kalpanA bhI prApta hotI hai| AcAra Adi bAraha Agama zruta-puruSa ke aMgasthAnIya haiN| saMbhavataH isIlie unheM bAraha aMga kahA gyaa| isa prakAra dvAdazAMga 'gaNipiTaka' aura 'zruta-puruSa'-donoM kA vizeSaNa banatA hai| AyAro nAma-bodha--- prastuta Agama dvAdazAMgI kA pahalA aMga hai| isameM AcAra kA varNana hai, isalie isakA nAma 'AyAro' (AcAra) hai| isake do zrutaskandha haiM----Ayaro aura aayaarclaa| viSaya-vastu samavAyAMga aura nandI meM AcArAMga kA vivaraNa prastuta kiyA gayA hai| usake anusAra prastuta sutra AcAra, gocara, vinaya, vainayika (vinaya-phala), sthAna (utthitAsana, niSaNNAsana, aura zayitAsana), gamana, caMkramaNa, bhojana Adi kI mAtrA, svAdhyAya Adi meM yoga-niyuMjana, bhASA, samiti, gupti, zayyA, upadhi, bhakta-pAna, udgama-utthAna, eSaNA Adi kI vizuddhi, zuddhAzuddha-grahaNa kA viveka, vrata, niyama, tapa, upadhAna Adi kA pratipAdaka hai| AcArya umAsvAti ne AcArAMga ke pratyeka adhyayana kA viSaya saMkSepa meM pratipAdita kiyA hai| vaha kramaza: isa prakAra hai-- 1. SaDjIvakAya ytnaa| 2. laukika saMtAna kA gaurava-tyAga / 3. zIta-USNa Adi parIpahoM para vijaya : 4. aprakampanIya smyktv| 5. saMsAra se udvega! 6. karmoM ko kSINa karane kA upAya / 7. vaiyAvRtya kA udyog| 8. tapasyA kI vidhi| hai. strI-saMga-tyAga / 1. mUlArAdhanA, 41566 vijayodayA : zrutaM puruSaH mukhacaraNAcaMgasthAnIyatvAdaMgazabdenocyate / 2. (ka) samavAo, paiNNaga samavAno, sU0 86 / (kha) naMdI, suu00| 3. prazabharati prakaraNa, 114-117 / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. vidhi-pUrvaka bhikSA kA grahaNa / 11. strI, pazu, klIva Adi se rahita zayyA ! 12. gati-zuddhi / 13. bhASA-zuddhi / 14. vastra kI eSaNA-paddhati / 15. pAtra kI eSaNA-paddhati / 16. avagraha-zuddhi / 17. sthAna-zuddhi / 18. niSadyA-zuddhi / 16. vyutsarga-zuddhi / 20. zabdAsakti parityAga / 21. rUpAsakti-parityAga / 22. parakriyA-varjana / 23. anyonyakriyA-varjana / 24. paMca mahAvratoM kI dRddh'taa| 25. sarvasaMgoM se vimukttaa| niyuktikAra ne nava brahmacarya adhyayanoM ke viSaya isa prakAra batalAe haiM--- 1. satthapariNA-jIva saMyama / 2. logavijaya-baMdha aura mukti kA prabodha / 3. siiosnnijj-sukh-duHkh-titikssaa| 4. sammatta---samyaka-dRSTikoNa ! 5. loga sAra-asAra kA parityAga aura loka meM sArabhUta ratnatrayI ko ArAdhanA / 6. dhuy---anaaskti| 7. mahApariNAmoha se utpanna parISahoM aura upasargoM kA samyaka sahana / 8. vimokkha-niryANa (aMtakriyA) kI samyaka -ArAdhanA / 6. u vahANasuya--- bhagavAn mahAvIra dvArA Acarita AcAra kA prtipaadn| 1. AcArAMga niyukti, gAthA 33, 34 : jiasaMjamI a logo jaha bajjhai jaha ya taM pajahiyavvaM / suhadukkhatitikkhAbiya, sammattaM logasAro y|| nissaMgayA ya chaThe mohasamutyA priishuksmmaa| nijANaM aThThamae navame ya jiNeNa evaMti / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya akalaMka ke anusAra AcArAMga kA samagra viSaya caryA-vidhAna tathA aparAjita suri ke anusAra ratnatrayI ke AcaraNa kA pratipAdana hai| jaina-paramparA meM 'AcAra' zabda vyApaka artha meM vyavahRta hotA hai / AcArAMga kI vyAkhyA ke prasaMga meM AvAra ke pAMca prakAra batalAe gae haiM-1. jJAnAcAra, 2. darzanAcAra, 3. caritrAcAra, 4. tapAcAra aura 5. vIryAcAra' / prastuta sUtra meM ina pAMcoM AcAroM kA nirUpaNa hai sUyagaDo nAma-bodha prastuta Agama dvAdazAMgI kA dUsarA aMga hai| isakA nAma 'sUyagaDo' hai| samavAya, naMdI aura anuyogadvAra-jInoM AgamoM meM yahI nAma upalabdha hotA hai| niyuktikAra bhadrabAhasvAmI ne prastuta Agama ke guNa-niSpanna nAma tIna batalAe haiM 1. sUtagaDa-sUtakRta 2. sUttakaDa-sUtrakRta 3. sUyagaDa-sUcAkRta prastuta Agama maulika dRSTi se bhagavAna mahAvIra se sUta (utpanna) hai tathA yaha grantharUpa meM gaNadhara ke dvArA kRta hai, isalie isakA nAma 'sUtakRta' hai / isameM sUtra ke anusAra tattvabodha kiyA jAtA hai, isalie isakA nAma 'sutrakRta' hai| isameM sva aura para samaya ko sUcanA kRta hai, isalie isakA nAma 'sUcAkRta' hai| vastutaH sUta, sutta aura sUya-ye tInoM sUtra ke hI prAkRta rUpa haiN| AkAra bheda hone ke kAraNa tIna guNAtmaka nAmoM kI parikalpanA kI gaI hai| 1. tatvArtha rAjavArtika, 120 : ___ AcAre caryAvidhAnaM zuddhayaSTakapaMcasamitiniguptivikalpaM kathyate / 2. bhUlArAdhanA, AzvAsa 2, gloka 130, vijayodayA: ratnatrayAcaraNanirUpaNaparatayA prathamamaMgamAcArazabdenocyate / 3. samavAo, paiNNaga samavAo, sU0 89: se samAsamo paMcavihe paM0 2-NANAyAre daMsaNAyAre carittAyAre tavAyAre voriyAyAre / 4. (ka) samavAo, padaNNagasamavAyo, sU0 88 (kha) naMdI, suu080| (ga) aNuprogadArAI, sU0 50 / 5. sUtrakRtaoNganiyukti, gAthA 2: sUtagaDaM muttakaDaM sUyagaDaM ceva gonnnnaaii| Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhI aMga maulika rUpa meM bhagavAn mahAvIra dvArA prastuta aura gaNadhara dvArA grantharUpa meM praNIta haiM / phira kevala prastuta Agama kA hI sUtrakRta nAma kyoM ? isI prakAra dUsarA nAma bhI sabhI aMgoM ke lie sAmAnya hai| prastuta Agama ke nAma kA arthasparzI AdhAra tIsarA hai| kyoMki prastuta Agama meM svasamaya aura parasamaya kI tulanAtmaka sUtratA ke sandarbha meM AcAra kI prasthApanA kI gaI hai| isalie isakA saMbaMdha sUcanA se hai| samavAya aura naMdI meM yaha spaSTatayA ullikhita hai --'sUyagaDe NaM sasamayAsUijjati parasamayA sUijjati sasamaya-parasamayA sUijjati / jo sUcaka hotA hai use sUtra kahA jAtA hai| prastuta Agama kI pRSThabhUmi meM sUcanAtmaka tattva kI pradhAnatA hai, isalie isakA nAma sUtrakRta hai| sUtrakRta ke nAma ke sambandha meM eka anumAna aura kiyA jA sakatA hai| vaha vAstavikatA ke nikaTa pratIta hotA hai / dRSTivAda ke pAMca prakAra haiM-parikarma, sUtra, puurvaanuyo|, pUrvagata aura cuulikaa| ___ AcArya vIrasena ke anusAra sUtra meM anya dArzanikoM kA varNana hai| prastuta Agama kI racanA usI ke AdhAra para kI gaI isalie isakA sUtrakRta nAma rakhA gyaa| sUtrakRta zabda ke anya vyutpattika arthoM kI apekSA yaha artha adhika saMgata pratIta hotA hai| sUtagaDa' aura bauddhoM ke 'suttanipAta' meM nAmasAmya pratIta hotA hai| aMga aura anuyoga dvAdazAMgI meM prastuta Agama kA sthAna dUsarA hai / anuyoga cAra haiM1. caraNakaraNAnuyoga, 2. dharmakathAnuyoga, 3. gnnitaanuyog| 4. drvyaanuyog| cUrNikAra ke anusAra prastuta Agama caraNakaraNAnuyoga (AcAra zAstra) hai / zIlAMkasUri ne ise dravyAnuyoga (dravya zAstra) kI koTi meM rakhA hai| unake anusAra AcArAMga pradhAnatayA caraNakaraNAnuyoga tathA sutrakRtAMga pradhAnatayA dravyAnuyoga hai| 1. (ka) samavAo, paigNagasamavAyo, sU0 60 / (kha) naMdI, sU0 82 / 2. kasAyapAhuha, bhAga 1, pR.0 134 / 3. sUtrakRtAMgacUNi pR05| iha caraNANugoge Na adhikaaro| 4. sUtrakRtaoNga vutti, patna 1 tanAcArAGga caraNa karaNaprAdhAnyena vyAkhyAtam, adhunA avasarAyAtaM dravyaprAdhAnyasUtrakRtAkhyaM dvitIyamaGga vyAkhyAtumArabhyate / Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavAya tathA nandI meM dvAdazAMgI kA vivaraNa diyA haA hai| vahAM sabhI aMgoM ke vivaraNa ke aMta meM evaM caraNakaraNaparUvaNatA' pATha milatA hai| abhayadevasUrI ne 'caraNa' kA artha zramaNa dharma aura 'karaNa' kA artha piNDavizuddhi, samiti Adi kiyA hai| cuNikAra ne kAlikazruta ko caraNakaraNAnuyoga tathA dRSTivAdako dravyAnuyoga mAnA hai|' dvAdazAMgI meM mukhyataH dravyazAstra daSTivAda hai| zeSa aMgoM meM dravya kA pratipAdana gauNa hai| dravyazAstra meM bhI gauNarUpa meM AcAra kA pratipAdana huA hai / cUrNikAra ne mukhyatA kI dRSTi se prastuta Agama ko AcAra zAstra mAnA hai aura vaha ucita bhI hai| vRttikAra ne isameM prApta dravya viSayaka pratipAdana ko mukhya mAnakara ise dravyazAstra kahA hai| ina donoM vargIkaraNoM meM sApekSa dRSTibheda hai| ThANaM nAma-bodha prastuta Agama dvAdazAMgI kA tIsarA aMga hai| isameM saMkhyA-krama se jIva, pudgala Adi kI sthApanA kI gaI hai isalie isakA nAma ThANaM hai| viSaya-vastu prastuta Agama meM 'svasamaya' (arhat kA darzana), 'parasamaya' tathA svasamaya aura parasamayadonoM kI sthApanA kI gaI hai| jIva aura ajIva, loka aura aloka kI sthApanA kI gaI hai| isameM saMgraha naya kI dRSTi se jIva kI ekatA aura vyavahAra naya kI dRSTi se usakI bhinnatA pratipAdita hai / saMgraha naya ke anusAra caitanya kI dRSTi se jIva eka hai / vyavahAra naya ke dRSTikoNa se pratyeka jIva vibhakta hotA hai, jaise-jJAna aura darzana kI daSTi se vaha do bhAgoM meM vibhakta hai / karmacetanA, karmaphala cetanA aura jJAna cetanA kI dRSTi se athavA dhrauvya, utpAda aura 1. samavAyAMga vRtti, pana 102: caraNam--bratazramaNadharmasaMyamAdyanekavidham / karaNam--piNDavizuddhisamityAdhanekavidham / 2. sUtrakRtAMgaNi, pu05| kAliyasurya caraNakaraNANuyogo, isibhAsiottarAyaNANi dhammANuyogo, sUrapaNNattAdi gaNitAnuyogo, diThTha vAto davANujogotti / 3. samavAyo, paiyaNagasamavAo, sU0 61 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vinAza kI dRSTi se vaha tIna bhAgoM meM vibhakta hai / gati / gati catuSTaya meM paribhramaNa karane ke kAraNa vaha cAra bhAgoM meM vibhakta hai| pAriNAmikaAdi pAMca bhAvoM kI dRSTi se vaha pAMca bhAgoM meM vibhakta hai| bhavAntara meM saMkramaNa ke samaya pUrva pazcima, uttara, dakSiNa, uSvaM aura adha: ina chaha dinAoM meM gamana karane ke kAraNa vaha chaha bhAgoM meM vibhakta hai / syAdasti syAdunAsti kI saptabhaMgI kI dRSTi se vaha sAta bhAgoM meM vibhakta hai / ATha karmoM kI dRSTi se vaha ATha bhArgo meM vibhakta hai| nau padArthoM meM pariNamana karane ke kAraNa vaha nI bhAgoM meM vibhakta hai pRthivIkAdhika jalakAyika, agnikAyika, vAyukAyika, pratyeka vanaspatikAyika, sAdhAraNa vanaspatikAyika, dvIndriyajAti, trIndrivajAti caturindriyajAti aura paMcendriyajAti kI dRSTi se vaha dasa bhAgoM meM vibhakta hai|' isI prakAra prastuta Agama pudgala Adi ke ekatva tathA do se dasa taka ke paryAyoM kA varNana karatA hai| paryAyoM kI dRSTi se eka tasya ananta bhAgoM meM vibhakta ho jAtA hai aura dravya kI dRSTi se ve ananta bhAga eka tatva meM pariNata ho jAte haiN| prastuta Agama meM isa abheda aura bheda kI vyAkhyA upalabdha hai / nAma-bodha prastuta Agama dvAdazAMgI kA cauthA aMga hai| isakA nAma samavAo haiM / isameM jIva -ajIva Adi padArthoM kA pariccheda yA samavatAra hai, isalie isakA nAma rAmadAo hai| digambara sAhitya ke anusAra isameM jIva Adi padArthoM kA sAya-sAmAnya ke dvArA nirNaya kiyA gayA hai, isalie isakA nAma samayAoM hai / samavAo samavAoM meM dvAdazAMgI kA varNana hai / yaha dvAdazAMgI kA cauthA aMga hai; isalie isameM isakA vivaraNa bhI prApta hai / dvAdazAMgI kA kama prApta vivecana nandI sUpa meM hai usake anusAra samayAo kI viSayasUcI isa prakAra hai--- 1. jIva-ajIva, loka aloka aura svasamaya-parasamaya kA samavatAra 2. eka se sau taka kI saMkhyA kA vikAsa / 1. kasAyapAhuDa bhAga pR0 123 2. samavAyAMga vRtti, patra 1 : samiti samyapatyAvinayena cayanamayaH paricchedo jIvAjIvAdivividhapadArthasArthasya parama samavAyaH, samavayanti vA -- samavasaranti saMmilanti nAnAvidyA AtmAdayo bhAvA abhidheyatayA yasminnaso samavAya iti / 2. gomaTasAra, jIvakANDa, jIvaprabodhinI TIkA, yAthA 356 [saM-saMgraheSa sAdRzyasAmAnyena prajJAyante jIvAdipadArthA ithabhAvanAzritya yasminniti samavAyAGgam / " Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. dvAdazAMga gaNipiTaka kA varNana / samavAyAMga ke anusAra samavAo kI viSaya sUcI isa prakAra hai1. jIva-ajIva, loka-aloka aura svasamaya-parasamaya kA samavatAra / 2. eka se sau taka kI saMkhyA kA vikAsa / 3. dvAdazAMga-gaNipiTaka kA vrnnn| 4. AhAra 14. yoga 5. uccha vAsa 15. indriya 6. lezyA 16. kaSAya 7. AvAsa 17. yoni 8. upapAta 18. kulakara hai. cyavana 16. tIrthaMkara 10. avagAha 20. gaNadhara 11. vedanA 21. cakravartI 12. vidhAna 22. baladeva-vAsudeva / 13. upayoga donoM viSaya-sUciyoM kA adhyayana karane para yaha spaSTa ho jAtA hai ki samavAyAMga kI nadi- ta.viSaya-sUcI saMkSipta hai jaura samavAo-gata viSaya-sUcI vistRta / viSaya-sUcI ke AdhAra para prastuta sUtra kA AkAra bhI choTA aura bar3A ho jAtA hai| donoM vivaraNoM meM 'sau taka ekottarikA vRddhi hotI hai' isakA ullekha hai / ane kotarikA vRddhi kA donoM meM ullekha nahIM hai| nandIcUrNI, hAribhadrIyAvRtti tathA malayagirIyAvRtti-ina tInoM meM anekotarikA vRddhi kA koI ullekha nahIM hai| samavAyAMga kI vRtti meM abhayadevasUri ne anekotarikA vRddhi kI carcA kI hai| unake anusAra sau taka ekottarikA vRddhi hotI hai aura usake pazcAt anekotarikA vRddhi hotI hai| vRttikAra kA yaha ullekha samavAyAMga ke vivaraNa ke AdhAra para nahIM, kintu upalabdha pATha ke AdhAra para hai-aisA pratIta hotA hai| 1. nandI, sU0 83: se ki taM samavAe ? samavAe NaM jIvA samAsijjati, ajIvA samAsijati jIvAjIvA samAsijjati / sasamae samAsijjai, parasamae samAsijjai, sasamaya-garasamae samAsijjai / loe samAsijjai, aloe samAsirajai, loyAloe samAsijjai / samavAeNaM egAiyANaM eguttariyANaM ThANasayaM-nivar3hiyANaM bhAvANaM parUvaNA Adhavijjai, duvAlasavihassa ya gaNipiDagassa pallayamye samAsijjai ! 2. samavAno, paiNNagasamavAo, suu062| 3. samavAyAMga, vRtti, panna 105 : 'ca zabdasya cAnyatra sambandhAdekotarikA anekotarikA ca, tatra zataM yAvadekotarikA prto'nekottriketi|' Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ donoM vivaraNoM kI samIkSA karane para do prazna upasthita hote haiM 1. nandI meM samavAyAMga kA jo vivaraNa hai, usase upalabdha samavAyAMga kyA bhinna nahIM hai ? 2. kyA upalabdha samavAyAMga devadhigaNI kI vAcanA kA hai ? yadi hai to samavAyAMga ke donoM vivaraNoM meM itanA antara kyoM ? prathama prazna ke samAdhAna meM yaha kahA jA sakatA hai ki nandIgata samavAyAMga-bivaraNa ke anusAra samavAyAMga sUtra kA antimavi Saya dvAdazAMgI ke Age aneka viSaya pratipAdita haiN| isase jJAta hotA hai ki samavAyAMga kA vartamAna AkAra nandIgata samavAyAMga-vivaraNa se bhinna hai| dusare prazna kA nizcayAtmaka uttara denA kaThina hai, phira bhI itanA kahA jA sakatA hai ki AgamoM kI aneka vAcanAeM rahI haiN| isIlie pratyeka aMga ke vivaraNa meM aneka vAcanAoM (parittA vASaNA) kA ullekha kiyA gayA hai| abhayadevasUri ne samavAyAMga kI vahada-vAcanA kA ullekha kiyA hai| isase anumAna kiyA jA sakatA hai ki nandI meM laghu vAcanA vAle samavAyAMga kA vivaraNa hai| abhayadevasari ko prastuta-sUtra ke vAcanAntara prApta the, aisA unakI vRtti se jJAta hotA hai| samavAyAMga parivardhita AkAra ke viSaya meM do anumAna kiye jA sakate haiM 1. prastuta sUtra devardhigaNI kI vAcanA se bhinna vAcanA kA hai| 2. athavA dvAdazAMgI ke uttaravartI aMza devadhigaNI ke pazcAt isameM jor3e gae haiM / yadi prastuta sUtra bhinna vAcanA kA hotA to isa viSaya meM koI anuzruti mila jaatii| jyotiTakaraNDa mAdhurI vAcanA kA hai--yaha anuzruti varAbara calatI A rahI hai / upalabdha samavAyAMga bhI yadi mAthurI vAcanA kA hotA to usa viSaya ko koI anuzruti mila jaatii| prathama anumAna kI puSTi kI saMbhAvanA kama hone para dUsare anumAna kI saMbhAvanA bar3ha jAtI hai| kintu bhagavatI tathA sthAnAMga se dUsare anumAna kA bhI nirasana ho jAtA hai| bhagavatI meM kUlakara, tIthakara Adi ke pUre vivaraNa ke lie samavAyAMga ke antima bhAga ko dekhane kI sUcanA dI gaI hai| isI prakAra sthAnAMga meM bhI baladeva-vAsudeva ke pUre vivaraNa ke lie samavAyAMga ke antima bhAga ko dekhane kI sUcanA dI gaI hai| isase jJAta hotA hai ki pariziSTa-bhAga devardhigaNI ke samaya meM hI jor3A gayA thaa| 1. (ka) samavAyAMga vRtti, patra 58 : bRhadvAcanAyAmanantaroktamatizayadvayaM nAdhIyate / (kha) vahI, pata 56 : vRhadvAcanAyAmidamanyadatizayadvayamadhIyate / 2. samavAyAMga vRtti, pana 144 : vAcanAntare tu paryuSaNAkalpoktakrameNetyabhihitama 3. bhagavaI zataka 5, uddezaka 5 / 4. ThANaM 3 / 16,20 / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka Agama ke lie eka saMkalanakAra ke dvArA do prakAra ke vivaraNa (samavAyAMga tathA naMdI meM) die gae--yaha vicitra bAta hai| mAthUrI aura vallabhI-ye do mukhya vAcanAeM thiiN| gauNa vAcanAe aneka thiiN| isIlie aneka vAcanAntara milate haiN| ye vAcanAntara saMbhavata: vyAkhyAMza yA pariziSTa jor3ane se ho jaate| samavAyAMga meM dvAdazAMgI kA uttaravartI bhAga usakA pariziSTa bhAga hai-aisI kalpanA kI jA sakatI hai| pariziSTa kA vivaraNa samavAyAMga ke vivaraNa meM parivadhita kiyA gayA, isalie usakI viSayasUcI nandIgata samavAyAMga kI viSaya-sUcI se lambI ho gii| pariziSTa bhAga meM prajJApanA ke gyAraha padoM kA saMkSepa hai, ye kisa hetu se yahAM jor3e gae, yaha anveSaNa kA viSaya hai| kArya-saMpUrti prastuta AgamoM ke pATha-saMzodhana meM aneka muniyoM kA yoga rahA hai| una sabako maiM AzIrvAda detA hU~ ki unakI kAryajA zakti aura adhika vikasita ho / isake sampAdana kA bahuta kucha zreya ziSya muni nathamala ko hai, kyoMki isa kArya meM ahaniza ve jisa manoyoga se lage haiM, usI se yaha kArya sampanna ho sakA hai| anyathA yaha gurutara kArya bar3A durUha hotA / inakI vRtti mUlataH yoganiSTha hone se mana kI ekAgratA sahaja banI rahatI hai| sahaja hI Agama kA kArya karate-karate antarahasya pakar3ane meM inako medhA kAphI painI ho gaI hai| vinayazIlatA, zrama-parAyaNatA aura guru ke prati pUrNa samarpaNa bhAva ne inakI pragati meM bar3A sahayoga diyA hai| yaha vRtti inakI bacapana se hI hai| jaba se mere pAsa Ae, maiMne inakI isa vRtti meM kramazaH vardhamAnatA ho pAI hai / inako kArya-kSamatA aura kartavya-paratA ne mujhe bahuta saMtoSa diyA hai| __maiMne apane saMgha ke aise ziSya sAdhu-sAdhviyoM ke bala-bUte para hI Agama ke isa gurutara kArya ko uThAyA hai| aba mujhe vizvAsa ho gayA hai ki apane ziSya sAdhu-sAdhviyoM ke nisvArtha, vinIta evaM samarpaNAtmaka sahayoga se isa bRhat kArya ko asAdhAraNa rUpa se sampanna kara skuuNgaa| bhagavAna mahAvIra kI pacIsavIM nirvANa zatAbdI ke avasara para unakI vANI ko janatA ke samakSa prastuta karate hue mujhe anirvacanIya Ananda kA anubhava ho rahA hai| aNuvrata vihAra, naI dillI-1 2500vAM nirvANa divasa AcArya tulasI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Editorial Ayaro The text of the Acaranga, adopted by us, does not depend on one specimen only. We have adopted it on the review with reference to the specimens in use, the Curni and the Vsitti. The three sutras (27-29) in the second 'Uddesaka' of the first Adhyayana of the 'Ayaro' are found in all the other five Uddesakas also. In the specimens used in the redemption of the text as well as in the Acaranga Vsitti they are not found. In the Acaranga Curni, commenciog from the Sutra "lajjamana pudhopasa' (Ayaro, Su. 16, page 4) to the Sutra 'Appege Sampamarae, Appege Uddawae' (Ayaro, Su. 29, page 6), it is considered as Dhruvakandika' (the one and the same text). On the basis of the indications found in the Curni, we have adopted the three Sutras in the second Uddesaka in the rest five Uddesakas. In place of Kumbharayatanamsi wa, in the Curnia of the second Udde. saka (Su. 21) of the cighth Adhyayana, many a word is found, e.g. 'uwattanagihe wa, gamdeulie wa, kammagarasalae wa, tantuwayagasalae wa, lohagarasalae wa'. The Curnikara further writes-Jaciyao Sala Sawwao maniyawwao", Here it appears that the word 'Kumbharayatanamsi wa' was added with many other words meaning 'Sala' or house but, in the course of time due to the faulty scribing, all the other words were left out. It is not possible to decide the text-system on the basis of the Curni only. This is why it has not been included in the text. 1. See - Ayaro, page 8, footnote no 2, page 11 ; footnote no. 2, page 14; footnotc no 1, page 16; footnote no. 3, page 19; footnote no. 4. 2. Acaranga Curni, page 260 261 3. Acaranga Curni, page 261. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 We have completed the abridged text, too. The tradition to abridge the text was in vouge due to learning of the sruta by heart and making the scribing easy. Pandit Becar Das Joshi had written to Acarya Tuisi, throwing light on this topic in an article, on 8th December 1966. He observes, "The traditional Jain Sramanas considered the tendency to write and get written as sinful activities. They, nevertheless, adopted this path as an acception to safe-guard the scriptures. The less writing, the better, Taking this they, surely, tried to search out the way to reduce the sinful activity to the least for the safeguard of the scriptures. In the scarch of this path they found two novel words as 'Wannao' and 'Jawa'. With the help of these two words, they could abridge thousands of Slokas and hundreds of sentences and their beginning was shortened as well as to deficiency occured in understanding the meaning of the scripture." Threc reasons--the system to learn the sruta by heart, convenience by the script and the intention to write briefly, are probable to cause the abridgement of the text. It has undoubtly, caused no deficiency in the meaning, but it has marred the charm of the text. The difficulties of the reader have also increased. The Munis, having the whole Agama literature learnt by heart, can make out the antecedents and precedents referred to by the words Jawa' and 'Wannaga' but the class of Munis learning with the help of the manuscripts cannot do so. The text, having the references of Jawa' and 'Wannaga', has not proved to be much beneficial to them. We, too have been experiencing this difficulty apparently. To solve this difficulty and bring back the beauty of the text Acarya Tulsi, our Vacana-head, desired that the abridged text be recompleted. We have accordingly, completed the abridged text in most places. To indicate that 'dot-marks' have been given. In the first and the second appendices, the tables to point out the places of completion in the 'A yaro' and the 'Ayara.cala' have been added. According to Becara Das Joshi, the text-abridgement was done by Devardhigani Ksamasramana. He writes---"Devardhigani Ksamasramana, while reducing the Agamas in writing, kept some important points in mind. Where ever he found similar readings he avoided the later one by using the words c.g. 'Jaha Uwawaie', Jaha Pannawanae' etc. to denote the omitted text. When some statement occured again and again in a work, he used the word "Jawa' and wrote the last word of it refraining from the repetition, e. g. Naga Kumara Jawa wiharanti', 'Tena Kalena Jawa Parisa Niggaya' etc." 1. Jain Sahitya ka Vrihat Itihas, page 81. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 The process of abridgement might have been started by Devar dhigani, but it developed in later period. In the specimens, available at present, the abridged text is not uniformal. A Satra has been abridged in one specimen but written in its full version in the other. The commentators have also mentioned it in many places. In the Aupapatik Satra, for example, these two passages, "Ayapayani wa Jawa Anpayarain wa" and "Ayabandhanani wa'Jawa Annayarain wa' are found. They were in the abridged form in the main. specimens the Vrittikara had, but their ful version too, was found in other specimens. The commentator himself has noted it'. Many a time, the scribes, according to their own convenience did not write the preceding text again others followed them in the later specimens. SUYAGADO We have adopted the text of the Sutra Krita depending not on one specimen only. It has been redeemed after the comparative study, based on the specimens used in the text-redemption, the Carni and the readings of the Vritti, and their critical review as well. The system to write was little popular in ancient times. Almost all the scriptures were maintained traditionally learnt by heart. This is why the 'Ghola-Suddhi' (correctness of pronounciation) was much stressed upon. This was a pious duty of the Acarya to correct the seat of utterence of the disciples. The Dasasrutaskandha Sutra says-to become 'Ghosa-Sudhi-Karka" is one of the virtues of an Acarya. Special arrangement was there to maintain the text and the meaning in the original form. The Chedasutras throws full light on it, Eight kinds of the Janacara have been enumerated. Of them, the three Acaras are concerned with the said arrangement. They are 1. (a) Aupapatika Vritti, patra 177. (b) Pustakantare Samagramidam Sutradwayamastyeveti. 2. Dasasrutaskandha, Dasa 4. 3. Nisithabhasya, Gatha 8, part 1, page 6: Kale vinaye bahumane, uwadhane taha aninhawane, wanjana-atthatadubhac, atthawidho nanamayaro. 4. Ibid, gatha 17, part 1, page 12: Sakkayamattabindu Annabhidhanena wa witam Attham, Wanjeti Jena Attham, wanjanamiti bhannate suttam. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 1. Vyanjana-To maintain the language, vowel-marks, nasal points and words of the text of Satra, as it is. 2. Artha-To maintain the purport (meaning) of the sutra as it is. 3. Vyanjana as well as artha-To maintain the Sutra and its meaning both in the original form. The Carpikira makes it clear with examples', 'Dhammoma ngalam mukkittham' is expressed in Prakrit language. To render this reading in Sanskrit 'Dharmo Mangalamutkristam' as such is a dialectical sin of Vyanjana. In the same way, to utter 'Sawwam sawwajjam Jogam paccakkhaami' as 'Sawwesawajje joge paccakkhami' by changing its vowels is a diacritical sin of Vyanjana. likewise, to utter 'Namo arahantanani' as 'Namo arahantana' omitting the therepotent point of nasal sound and also to pronounce 'Namo aramhantapam adding the point of nasal sound with 'ra' when it is not there, is a nasal-point-change sin of Vyanjana. To bring in the synonyms, in place of the original words of 'Dhammo mangalam mukkittham', such as Punam Kallans mukk osam is also a different-word-sin of Vyanjana. The conclusion of all this account is to stress upon that the originality of language, vowel mark, point of nasal sound, word, word-number, and textorder must be maintained in all respects. Rules were laid down to expiate the sin against this arrangement. On changing the language, the vowelmark or the point of nasal sound one has to undergo the specified atonement. On doing the Sutra-Patha otherwise an expiation of four months followed. In the conclusion of the topic, the Curnikara writes"-A change of Satra causes a change of meaning, a change of meaning causes a change of 1. Nisithabhasya curni, Part I, page 12. 2. Ibid. 3. Nisithbhasya, Gatha 18, Curnibhasya 1, page 12. Suttabbeya atthabbeo, atthabheya caranabheyo, caranabheya amokkho. Mokkhabhawat dikkhadayo Kiriyabheda aphala bhawanti. Taha vanjanabhedo na kayawwo. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 conduct and the change of conduct makes the salvation impossible. In that case all the rites, such as Diksa etc. become futile. A change of Vyanjana, therefore, be not done. Likewise, a change of meaning also be not made. The meaning that is uncouth and not applicable be not carried out. On changing the meaning, an expiation for four months follows'. Similarly, on changing the Sutra and its meaning together, both the aforesaid expiations fall on. A deep thinking had taken place to maintain the originality of the Sutras and their meaning even in the period of composition of the Agamas. In the present Sutra, it is clearly stated. A muni studying the work has been alerted that he in no way is set up a Sutra and its meaning differently or expound it otherwise. The Curnikara annotates it thus". In no way a Sutra be dono otherwise. The meaning and that meaning only be carried out which is consistant with its own principle. The Vrittikara writess-A Sutra be not added to intentionally or a Sutra or its meaning be not done otherwise. From the aforesaid account it is learnt that it was keenly endeavoured to maintain the Sutra and its meaning in its original form. As a result, it has been maintained also to some extent. We can, nevertheless, not say that it has not been changed. It has been done and the reasons for it are also there, e.g. 1. Forgetfulness 1. Nisithbhasya Curni, part 1, page 13. 2. Ibid. 3. Sutrakrita 1/14/26. No Suttamattha cakarcjja annam. 4. Sutrakrita Curni, page 296. Na Sutramanyat praddhesena karotyanyathawa. Jaha ranno bhattansino ujjawalaprasno namarthas tamapi nanyatha kuryat; Jaba "Awantike Awantieke Yawanti tamtogo wipparmsapti'. Sutram sarwathaiwanyatha na Kartawyam, arthavikalxastu swasiddhantavinuddho aviruddah syat. 5, Suttrarkitavitel, page 258. Na ca Sutramanyat Swamativikalpa natah swarparatrayi Kuritanyatha wa suttram todartha wa sansarattrayitrana sito jantunam na vidadhita. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. Change of script 3. Assimilation of the coinmentary with the text. 4. Intervention of time and place. When Silankarsuri wrote his Vsitti on the "Sutrakrita', he had its specimens and ancient commentary (Tika) both. In one place of the second Addhyayna of the second Srutaskandha, the reading was not similar to that of the specimens, and the reading, that was commented on, was not found consistant with that of any specimen. He, therefore, commented on the said passage honouring only one specimen. We have adopted the readings of the Curni in some places. In comparision to that of the specimens and the VIitti they appear more relevant. In 2/6/45 the reading is 'niho nisam'. It has been commented on in the Vtitti as 'niwo nisam'. We have adopted the reading of the Curni there? . We have discussed the changes in the text and their causes under the footnotes. It was keenly endeavourcd in the Vedic tradition also to maintain the originality of the text of the Vedas. But in their texts, too, there have been timely violations. Dr. Visswabandhu writes__-"It is a fact accepted by all that great pains, which kuow no parallel in the world history of literature, were taken in this country to maintain the texts of the Vedic literature in their original and correct form by learning them by heart with great care and utmost reverence during the past five thousand ycars. Nevertheless, as the scholars, preceding to us, inicidently found here and there as we have largely seen during our incessant research work for the past forty years, these works, too, could not be saved from the effects of time bound damages and insufficient human hurlings. Had it becn mostly the other way, truly, it would be an incredible miracle." Continuing with the tradition of cramming and passing from one to the other age of script-change in the prolonged period. Some places of every work have deviated from their originality 1. Suttrakritavritti, page 79: That ca pravah sutradarsesu nanabbidhani Suttrabi drisyante, na ca tika sambadhckapyasmabhiradarsah samuphabdhot e kamadarsamangikrityasmabhi viwaranam kriyate. 2. See, Footnote on 2/6/45. 3. Akhilabharatiya praciya vidya Sammelan, Twentifourth gathering, Varanasi 1968, Mukhyadyaksiya speech, page, 8-9. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THANAM A word has different forms in Prakrit, and these different forms are used, too, in the Agamas. Some scholars, engaged in the editing work of the Agamas, have stressed upon that the uniformity in the form of words should be brought up. We have not adopted this method of cditing. Although accepting the sameness of the sound 'na' and 'ra', only 'na' has been used in all the places, the principle to bring up uniformity in different forms everywhere has not been observed. In 3/373 two forms 'Sugati' and Suggati' are found; in 3/375 'Sogata', 'Sugata' and 'Suggata', three forms are found. We have adopted them as they are. The authors are frec in their usages. As they are not the bondsmen of the rule of uniformity, to try to bring uniformity in the editing-work does not seem desirable. The Agamas contain the usages of different languages and syllable changes. In bringing up uniformity in them, the probability to forget the multiformity may arise. 'Wayenam' as well as 'Kamasa' both the forms are used. Andaya' as well as 'Andaga for 'Andajah' and 'Kammabhumiya' as well as "Kammabhumiga' for "Karmabhumijah' both the forms are formed. To keep up the form as found in a particular place is not a fault of editing. SAMAWAO The text redemption of this Sutra is based on three specimens and the Vritti as well. In some places other works, too, have been used to redeem the text. In the specimens of the 'Prakirna Samawaya' (Sutra 234) the reading "Assasene' is not found. This is the name of the father of fourth Cakrawarti. In the absence of it, the arrangement of further names becomes inconsistent. In the Sangraha Gathas of the said Sutra, the name 'Padmottara' is in excess. It has been taken as a recension. The reading 'Assascne' is found in the Awasvaka Niryukti (399). Basing on it *Assasenc' has been adopted as the text-reading. In the Sangraha Gatha of the Prakirna Samawaya (Sutra 230) BaldevaVasudeva's father's name are given. Basing on the Sthananga (9/19) and the Awasvaka Niryukti the amendment has been carried out. The name of the third Baladeva-Vasudeva's father is 'Rudda', but the manuscript of the Vritti of Samawavanga mentions it as 'Soma' instead of 'Rudda'. In fact, 'Rudda' should follow Soma'. 1. Sce, Samawao, painnaga samawao, Sutra. 230, the first footnote. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ In all the specimens of the Samawaya 30 (Sutra 1, gatha 26) it reads Sajjhayawayam'. The vrittikara, too, explains it as 'Swadhyayawadam'. But it is not relevent as far as the meaning is concerned. The said 'gatha' is found in the Dasasrutaskandha (Sutra 26) where the reading is 'Sabbhawawayam' instead of 'Sajjhayawayam'. The Vtittikara of 'Dasasrutaskandha' has given its Sanskrit form as 'Sadbhawa wadam'. On reviewing the meaning critically, this reading appears to be relevent. 1, See, Samawao, Samawaya 30, Sutra, 1, the second footnote of Sutra 230, Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Forward The Classification of the Agamas The most ancient part of the Jain literature is the Agama. The Samawayanga mentions two forms of the Agama, such as, 1. Dwadasanga ganipitaka' and 2. Caturadasapurwa?, In the Nandi, two divisions of the Sruta-Jyana (Agama) have been given. 1. Anga Pravista and Angavahya lhe accounts, found regarding the Adhyayanas of the Sadhus and Sadhwis (monks and nuns), pertain to the Angas and purwas, as 1. The readers of the eleven Angas beginning from the Samayika Samaiyamaiyain ekkarasa-angain ahijajai (Antagaca, Prathama Varga). This statement is found regarding Gautama, the disciple of lord Aristanemi. Samaiyamaiyain ekkarasa angain Ahijajai (Antagada, Pancam Varga, Prathama Adhyayana). This statement relates to Padmavati, the disciple of lord Aristanemi. Samaiyamaiyain ckkarasa-angain (Antagada, Astama Varga, Prathama Adhyayana). This statement pertains to Kali, the disciple of lord Mahavira. Samaiyamaiyain ekkarasa-angain Ahijajai (Antagada Sasta Varga, 15th Adhyayana). This statement has been given regarding Atimuktakumara, the disciple of lord Mahavira, 2. The readers of the twelve Aogas The statement regarding Jalikumara, the disciple of lord Aristanemi, is given as such Barasangi (Antagada, Caturtha Varga, Prathama Adhyayana). 1. Samawayanga, Prakirnaka, Samawaya, Sutra. 88. 2. Ibid, Samawaya 14, Sutra. 2. 3. The Nandi, Sutra. 43. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. The readers of the fourteen Purwas Cauddasapuwwain ahijjai (Antagada, tritiya Varga, Navama Adhyayana). This is the statement found regarding Sumukhakumara the disciple of lord Aristanemi. 54 Samaiyamaiyain Cauddasapuwwain ahijjai (Antagada, triya Varga, Prathama Adhyayana). This statement is found regarding Aniyasakumara, the disciple of lord Aristanemi. There were three hundred and fifty Caturdasa-purw! munis of lord Parswa. There were three hundred eaturdasa- purwi munis of lord Mahavira. The division, Anga-Pravista and Anga-Vahya, have not been given in the Samawayanga and Anuyogadwara. This division first have been made. in the Nandi. The later sthaviras composed the Anga-Vahya. Many angavahyas had been composed before the composition of the Nandi and they were done by the caturdasa-purwi or dasa-purwi sthaviras. They were, therefore, taken as solemn as the Agama and two divisions were made of it such as, 1. Anga-pravista and 2. Anga-Vahya. This division is not found in the Anuyogdwara (sixth century of the Vira-Nirwana). This was first done in the Naudi (tenth century of the Vira-Nirwana) When the Nandi was composed, the Agama was classified threefold, 1. Parwa, 2. Anga-Pravista and 3. Anga-Vahya. What we have today is only Anga-Pravista and 'Anga-vahya'. The 'purwas' are extinct. Their extinction is a subject of delibration from the historical point of view. PURWA According to the Jaina tradition, the Purwa is the Aksaya-Kosa (in exhaustible lexicon) of the Sruta-Jyana (word knowledge). All do not hold one and the same view about the meaning of the title and their composi tion. The ancient Adaryas hold that as they were composed before the 'Dwadasang they were given the title Purwa" But the modern, scholars 1. Samawayanga, Prakirnaka Samawaya, Sutra. 14. 2. Ibid, Sutra. 12. 3. Samawayanga vritti, Patra 101: Prathamam Purwam tasya Sarwa pravacnat purwam Kriyamanatwat. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ view that the 'Purwa' was the Sruta- Rasi of the tradition of lord Parswa and preceding to Lord Mahavira, it was, therefore called 'Purwa'. Whatever view of the two is accepted, the conclusion is the same that the Purwas' were composed before the 'Dwadasangi' or the 'Dwadasangi' is a later composition than the 'Purwas". In the form the 'Dwadasangi' is now found, the 'Purwas' are assimilated. The twelfth Anga is 'Dristiwada'. One of its divisions is "Purwagata'. The fourteen 'Purwas' are included in it. The opinion that lord Mahavira first composed the 'Purwagata Sruta', leads us to the conclusion that the forteen 'Purwas' and the twelfth Anga are one and the same. The 'Purwasruta was very difficult to understand. The common people could not follow it. The Angas were composed for the benefit of less intelligent persons. Jinabhadra-gani Ksamasramana says "The Dsistiwada contains all the word-knowledge (sabda-Jyana). The eleven Angas, nevertheless, have been composed for the good of less intelligent people. The eleven Angas were studied only by those monks (Sadhus) who were not very intelligent. The intelligent munis studied the 'Purwas'. From the order of classification of the Agama, it is concluded that the eleven Angas are easier than Dtistiwada or Purwas or have been in a different order from theirs. According to tbe Digambara tradition the Kewalis became extinct after 62 years of Vira-nirwana'. After that, for a hundred years only SrutaKewalis (Caturdasa-Parwis) were found. Beyond that for one hundred and eightythree years only Dasapurvis were found. And, later to them for a period of two hundred and twenty years only the eleven-Angadharas were found.3 The discussion, given above, makes it quite clear that so long as the Acara etc. Angas were not composed, the Sruta-Rasi of lord Mahavira was called 'Caudaha Purwas or 'Dtistiwada'. When the eleven Acara 1. Nandi, Malayagiri vritti, Patra 240. Adye tu wyacaksate purwam purwagatasutrarthamarhan bhaste, Ganadhara api purwam purwagata Sutram Vira cayanti, Pascadaearadikam. Visesawasyaka Bhasya, Gatha 554. Ja-i-wi ya Bhutawa-e sawwassa waogayassa Nijjuhana Tahawi hu, dummehe pappa itthi oyaro ya. 3. Jayadhawala, Prastawapa, Page 49. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 etc. Angas were composed, the Dristiwada was given in the form of the twelfth Anga. Though the two different accounts, such as, 'readers of the twelve Angas' and 'readers of the fourteen Purwas' are found, it cannot be said that the scholars in the fourteen Purwas were not scholars in the twelve Angas and vice-versa. Gautama Swami was called 'Dwadasangavit. He was a *caturdasa-purvi' as well as "Angadhara'. A 'sruta-kcwali' was somewhere called 'Dwadasangavit' and sometimes 'caturdasa-purvi' as well. As the eleven Angas are taken from or a collection of the Purwas, a 'caturdasa-purvi' is, of course, a 'Dwadasangi' also. As the fourteen Purwas are incorporated in the twelfth Anga, a 'Dwadasangavit' too. We, therefore, reach this conclusion that the Agama had only two ancient classifications 1. the Fourteen Purwas and 2. the eleven Angas. The 'Dwadasangi' had no independent standing. This is the title given to the Purwas and the Angas jointly. Some modern scholars hold the Purwas, to be of the period of lord ParSwa and the Angas of lord Mahavira. But this view is not correct. The tradition of the Purwas and the Angas was prevelent at the time of lord Aristanemi and lord Parswa too. That the Angas were composed for the use of less intelligent people has been told before. That the intelligence quotient of all the Munis at the time of lord Parswa was equal is incredible. The intelligence quotients have always differed in each and every age. Considering from the psychological and practical view, we reach the conclusion that the necessity of the Angas prevailed in the order of lord ParSwa too. To support this view that at the time of lord ParSwa only the Purwas and not the Angas existed, no evidence is, thercfore, found. By common sense this fact is estabilished that the Purwas and the Angas were renovated according to the purport, language, style and necessity of the age in the order of lord Mahavira. Fancy has, perhaps, played a main role to support the view that the Purwas were received traditionally from lord Parswa and the Angas were composed in the tradition of Lord Mahavira. 3. Anga-Pravista and Anga-Vahya It is heard by all that the ganadharas Gautama etc., composed the Purwas and the Angas at the time of lord Mahavira. A simple question 1. See the beginning of the preface. 7 Ittaradhyavana 2317 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 arises if other Munis did not compose thc Agama works. There had been fourteen thousand desciples of lord Mahavira'. Of them seven hundred were 'Kewalis' and four hundred 'Wadis'. That they did not take part in the composition of the Agamas does not seem credible. The Nandi says that the disciples of Lord Mahavira composed fourtcen thousand Prakirnakas'? besides the aforesaid 'Purwas' and 'Angas'. Nothing proves that the classification, such as 'Anga-Pravista' and 'Aoga-Vabya' was done at that time. When the later Acaryas compiled the works after the 'Nirwana' of lord Mabavira, the discussion was, perhaps, held to classify them under the Angamas or not and the question of their authenticity too, arose. After the discussion it was decided to classify the works, composed by the 'caturdasa-purvi' and the 'Dasa-purvi' sthaviras, under the Agama but they were not considered authentic by themselves. Their authenticity depended on others. That they are consistent with the Dwadasangi was the touch-stone to give them the title of the Agama. As their authenticity was dependent, the necessity was felt to keep them out of the class of the 'Anga Pravista' and, in this content only, the 'AngaVabya' class of the Agama took place. Jinabhadragani Ksmasramana ascertains the kinds of 'Anga-Pravista and 'Anga-Vahya' on three grounds, such as 1. That which is composed by a ganadhara. 2. That which is expounded by a Tirthankara on the query of a ganadhara. 3. That which is pertaining to the firm-eternal truths, and is perpetual and permanent; and that Sruta only is entitled as "Anga-Pravista'. Contrary to this 1. that Sruta which is composed by a Sthavira. temporary or suited to the times only is entitled as 'Anga-Vahya". The main ground to differenciate the Anga-Pravista from the Anga 1. Samawayanga, Samawaya 14, Sutra 4. 2. Nandi, Sutra. 78. Coddaspa-i-onagasasahassani Bhagwa. Baddhamanassa, 3. Viscsavasyakabhasya, Gatha 552. Gapahara-therakatham wa, Aesa. Mukka-wagarana-O wa. Dhuva-cala visesawa, Anganamgesu Nanattam. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahya is based on the difference of the person who has spoken it! The Agama delivered by Lord Mahavira and compiled by the ganadharas, is accepted as the basic Angas of the Sruta-Purusa. It is, therefore called the "Anga-Pravista,' According to Sarvarthsiddhi the speakers are of three kinds, 1. the Tirthankara, 2. the Sruta-Kewaii and 3. the Aratiya?. The Agamas Composed by the Aratiya Acaryas are regarded as 'Anga-Vahya'. According to Acarya Akalanka, the Agamas composed by the AratiyaAcarya reflect the meaning supported by the Angas'. They are, therefore, called the 'Anga-Vahyas.' The Anga-Vahya Agamas are as good as the Pratyanga or Upanga of the Sruta-purusa. ANGA The twelve Agamas incorporated in the Dwadasangi are called Angas. The word 'Anga' is found in the literature of Sanskrit and Prakrit both. In the Vedic literature the works assisting the study of Vedas are given the title of Abga' 'They are six 1. Siksa--The work that expounds the rules of utterence of the words. 2. Kalpa-The scripture that expounds the vedic rites and rituals in an order and agreement. 3. Vyakarana--The scripture that expounds the theories of morphology and meaning of the words. 4. Nirukta-The scripture that expounds etamology of the words. 5. Chandas - The scripture that expounds the theories of morpheme to recite the Mantras. 6. Jyotis--The scripture that expounds the theories to find correct time for the rites of Yajna-Yaga etc. The Vedas have been personified in the Vedic-literature. Accordingly the Siksa' has been regarded as nose, the kalpa' as hands, the "Vyakarana' as mouth. the "Nirukta' as ears, the Chandas as feet and the Jyotis as eyes of the Veda-person. They are therefore, called the parts of the body of Vedas in the Pali-literature, too, the word 'Anga' has beenu sed. At one place the Buddha-Vacanas' have been called 'Nawanga' and 'Dwadasanga' at the other. 1. Tatwartha-bhasya, 120. Waktri-viscsad dwaividhyam. 2. Sarvarthasiddhi. 1/20 Trayo waktaran - Sarvajna Tirthankarah, itaro wa Srutakewali Aratis asceti. 3. Tattwartha - Rajavaritika, 1/20. Aratiayacarya Kritangarthapratyasannarupamangavahyam. 4. Papipiyasiksa, 41, 12. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nawanga 1. Sutta-The sermons of lord Buddha in prose. 2. Geyya - The mixed portion of prose and verse. 3. Vaiyyakaraga - The works containing explanation. 4. Gatha - The works composed in verse. 5. Udana-The gistful and affectionate expressions deliverud from the mouth of lord Buddha. 6. Itibuttaka-Small lectures begianing with the words, 'Lord Buddha said thus'. 7. Jataka-The stories of the former births of lord Buddha. 8. Abbbutadhamma- The work that explains the mysterious things of the superhuman powers born of the "Yoga'. 9. Vedalla-Those sermons which have written in the form of dialogues. Dwadasanga 1. The Sutra, 2. the Geyya, 3. the Vyakarane, 4. the Gatha, 5. the Udana, 6. the Awadana, 7. The Itivsittaka, 8. The Nidura, 9. the Vaipalya 10. The Jataka, 11. the Upadesa-dharma and, 12. the Adbhuta-dharma.? The Jainagama has been divided into twelve Angas 1. The Acara 2. The Sutraksita 3. The Sthapa 4. The Samawaya 5. The Bhagawati 6. The Jynata Dharmekatha 7. the Upasakadasa 8. the Antaksita 9. the Anuttaro papatika 10. the Prasaa-Vyakarana 11. the Vipaka and 12. the Dtistiwada. The word 'Anga' has been used in the three chief Indian philosophical schools. The main works of the Vedic and Buddhist literature are the Vedas and the Pitakas respectively. Nowhere the word "Anga' has been added to them. The main works in the Jain literature have been classified as the Ganipitaka. The Ganipitaka has the twelve Angas-Duwalasange ganipitage 1. Saddharma Pundakrika Sutra, page 34. 2. Buddha Sanskrit Grantha 'Achisamayalankar' Kitika, Page, 35. Sutrama Geyam Vyakaranam, Gathoanavadacakam. Itibrittakam Nidanam, Vaipulayam ca Sajatakam. Upadesadbhutau dharman, Dwadasangamidam vacah. 3. Samawayanga, Prakirnaka Samawaya, Sutra 88. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The personification of "Sruta-Purusa' too, is found in the Jain-tradition. The twelve Agamas, Acara etc., are like the parts of the 'Gruta Purusa'. They are, therefore, called the twelve Angas. So the Dwadasanga becomes the adjective of the Ganipitaka and the Sruta-Purusa' both. AYARO The title This Agama is the first Anga of the 'Dwadasangi. As it contains the account of the conduct (Alara), the title 'AYARO' It has two Srutaskandhas-1. AYARO, 2. AYARACULA The Contents The Samawayanga and the Nandi give an account of the Acaranga. According to that the present Sutra explains the Acara, Gocar. Vinava Vainavika (fruit of vinaya), (Utthitasana, Nisanasana and Sayitasana), Gamana, eamkramana, Dose of food etc.application of Yoga in self study ste language, Samiti, Gupti, Sayya, Upadhi, Bhakta-Pana (edibles and Udgama-Utthana, the purity of 'csna (motives) etc. the discernment of taking Suddhasuddha, Vpita, Niyama, Tapas, Updhan etc. Akarya Umaswati has expounded the topics of every Adhyayana in the Acarapga in brief That is given in the order as under :3 1. Sahajivakaya Y@tna. 2. Renunciating the glory of the wordly off-springs. 3. Winning over of the Parisahas, such as cold-hot etc. 4. Vodaunted Samyaktwa. 5. Udvegas of the world, 6. The means of nullifying the 'Karmas' (deeds). 7. The endeavour to `Vaiyavritya'. 8. The way to penance. 1. Mularadhta 4/599, Vijayodaya : Srutam Purusah Mukhcaranadyangasthaniyatwadangasabdenocyate. 2. (a) Samawayanga, Prakirnaka Samawaya, Sutra. 89. (b) Nandi, Sutra. 80, 3. Prasamarati Prakarana,114-117, Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 9. Renunciation of passion for woman. 10. Rules to receive the aims. 11. Bed without woman, Creature, eunuch et. 12. Purity in movement. 13. Purity of language. 14. Method of begging cloth. 15. Method of begging bowls. 16. Purity of habit (Avagraha). 17. Purity of Place (Sthana). 18. Purity of 'Visadya'. 19. Purity of "Vyutsarga'. 20 Renunciation of attachment to sound 21. Renunciation of attachment to form. 22. Giving up 'Parakriya'. 23. Giving up Anyonya-kriya'. 24. Steadfastness to the Five Mahavsitas. 25. Libration from 'Sarvasangas' (all associations). The Niryuktikara has enumerated the topics of the nine Adhyayanas ol Brahmacarya as under : 1. Satya Parinna-Jiva Samyama. 2. Loga Vijaya-Knowledge of bondage and libration. 3. Siosanijja--Equanimity of pleasure and pain. 4. Sammatta-Right vision. 5. Loga-Sara-Renunciation of worthless and adoration of the Ratna trayi, worthy in the world. Acaranga Niryukti, Gatha 33-34 : Jiyasamjamo a logo jaha bajjhai jaba ya am pajabiyay vam, Suhadukkhatitikkhaviya samimattam logasaro ya. Nissangaya ya chatthe mohasamuttha parisahuwasagga, Nijjatam atthamac nawame ya jinena evamti. 2, Tatwartha Rajavarttika, 1/20. Acare carya-vidhanam sudhyastaka paniasamiti-triguptivikalpam kathyate, Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 6. Dluya--non-attachment. 7. Mahaparinna-Enduring properly the Parisahas and Upsargas born of 'Moha'. 8. Vimokkha --- Proper observanes of 'Niravana' (the final state). 9. Urahanasuya--Explanation of the conduct observed by lord Maha viral. Acarya Akala ka bolds that the total matter of the Acuranga is concerning the Carya-Vidhana' (mode of behaviour and conduct). While Aparajit Suri opines that it is the ascertainment of the conduct of the *Ratna-trayi' SUYAGADO The Title This Agama, the second part of the Dwadasangi, is given the title as Suyagado'. The Samawaya, the Nandi and the Anuyogadwar, all the three Agamas have this title only for it.2 Bhadrawahu-Swami, the Niryuktikara has given three titles of this Agama according to its tributes. 1. Sutagada--Sutaksita 2. Suttakada-Sutrakrita 3. Suyagada-Sucakrita Originally this Agama is 'Suta' (hails from) by lord Mahavira and was given the form of a work by ganadhara. This is, therefore, entitle as 'Sutakrita'. As the truth in it has been ascertained according to the 'Sutra', it is 'Sutraksita'. As the 'Sucana' of 'Swa' and 'Para' Samaya has been given in it. it is called 'Suca-krita.' 1, Mularadhna, Aswasa 2, Stoka 130, vijayodaya : Ratnatrayacarana nirupanaparataya prathamabhangamacare sabdenocyate. 2. (a) Samawao, Paissagamawao, Sutra. 88. (b) Nandi, Satra. 80. (c) Anuogadwarain, Sutra. 50. 3. Sutrakritanga-oiryukti, Gatha 2: Sutagadam, suttakadam, suyagadam cewa gonna-in. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 Suta, 'Sutta' and 'Suya' are as a matter of fact, the Prakrit forms of *Sutra' only. These different formations led to the imagination of the three attributive titles. Originally, all the Angas were delivered by lord Mahavira and brought into a composed form by Ganadhara. Then, how can this Agama only be called "Sutrakrita'? Similarly, the second title, too, is common to all the Angas. The third is the significant basis of the title of this "Agama'. As the conduct has been ascertained in the context of a comparative prcception (Sutrna) in this Agama, it is concerned with 'Sucana'. The Samawaya and the Nandi clearly state this Suyagade nam sasamayasuhajjanti, Parasamaya Suhajjanti sasamaya. parasamaya suhajjanti.! What is preceptive is called a 'Sutra'. The background of this Agama mainly consists of preceptive element. Its title is. therefore, "Sutraksita'. Another thought, which seems to touch the 'reality more closely, can be put forth regarding the title 'Sutrakrita'. The Dristiwada is five fold-- 1. Parikarma 2. Sutra 3. Purwanuyoga 4. Purwagata 5. Calika According to Atarya Virasena the Sutra has an account of other philosophers. As this Agama was composed on that basis only, it was given the title 'Sutrakrita. This meaning seems to be more logical than the other etomological meanings of the word 'Sutraksita'. The 'Suttagada' and the Suttanipata' of the Budhists seem to be identical in their titles. Anga and Anuyoga This Agama has the second place in the Dwadasangi. There are four kinds of Anuyoga--- 1. Caranakarananuooga. 2. Dharmakathanuyoga. 3. Ganitanuyoga. 4. Drawyanuyoga. 1. (a) Samawao, paissagasamawao, Sutra 90. (6) Nandi, Sutra. 82. 2. Kasayapa huda, Part 1, page 134. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 The Curnikara holds that this Agama is 'caranakarananuyoga (treatise on conduct). Silankasuri has classified it under Drawyanuyoga' (treatise on substances). According to him the Acaranga is primarily a caranakaranayoga while 'Sutrakritanga' is primarily a 'Drawyanuyoga", The Samawaya and the Nandi give an account of the 'Dwadasangi." At the end of the account of the Angas, the lines read 'ewam carnakaranaparuwanaya'. Abhayadeva Suri connotes the meaning of 'carana' as Sramana-dharma' and of Karana' as 'Pinda-vicuddbi, Samiti etc.' The currikara has regarded the Kalikasrata as a 'caranakaranayoga' and the 'Dristiwada' as a 'drawyanuyoga'.' The Dwadasangi primarily expounds the Dristiwada, treatise on substances and secondarily the code of conduct. The Currikara legimately regards this Agama primarily as a treatise on the code of conduct while the Vrittikara lying stress upon its ascertainment of Dravya (substance), calls it Dravyasastra (a treatise on substance). Both of these classifications have a dialectical variation. THANAM The title This Agama is the third part of the Dwadasangi. It sets up the Jiva, Pudgala etc., in number-order. Hence the title , Thanam'. The Contents Swa-samaya (Achat-philosophy), Para-Samaya as well as swa-samaya and Para-samaya both have been set up in this Agama. The Jiya and the Ajiva, the Loka and the Aloka have been founded here. 5 One-ness of the Jiva and its sevarality, according to the views of the 'Sangraha Naya' and the "Vyavahara Naya,' have been expounded 1. Sutrakritainga Curni, page 5. iha carananu-o-gena adhikaro. 2. Srirakritangaritti, page, 1. Tatracaranga carnakaranam pradhanyena Vyakhyatam, adhuna awasara yatam drawya pradhanyena sutrakritakhyam dwitiyamangam Vyakbyatumarabhyate. 3. Samawayangayritti, Patra 102. Caranam - Vratasramanadharma Samyamadyanekavidhan. Karanam-Pindavisuddhi Samityadyaneka vidham. Sutrakritanga CursiKaiyasuyam caranakarananuyogo isibhslottar ajjhayanani dhammanuyogo, Surpannattadi ganitanuyogo; ditthiwado dawwanujogotti. 5. Samawao, painnagasamawao, Sutra. 92 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 in it. According to the Sangraha Naya, the Jiva is one and the same far as the soul is concerned. From the view point of the 'vyavahara-naya' each and every Jiva is parted with, i.e. it is divided into two parts according to the knowledge and appaerance, into three parts according to the 'Karma-letna' or 'Phrowge-utpada' and 'Vinasa', into four parts because of its wandering in the four-fold motion; into five parts from the view point of Parinamikadi' five states; into six parts due to the accession to the six directions, such as the East, West, North, South, up-ward and down-ward at the time of transgression to other birth; into seven parts according to the seven kinds of 'Syadasti-Syadnasti'; into eight parts according to the eight *Karmas'; into nine parts as it changes into the aine substances; and into ten parts from the view point of the *Prithivi-Kayika', 'Jala Kayika', 'Agni-Kayika', 'Wayu-Kayika', 'Pratyeka Vanaspati-Kayika', 'Sadharana Vanaspati-Kayika' species having two organs, species having three organs, species having four organs, and species having five organs. Likewise, this Agama gives an account of one-ness of "Pudgala' etc. and their various Paryayas' (modifications) counting from two to ten. From the view of 'Paryayas', one and the same element parts with into innumerable and unlimited parts, and, from the view point of the matter (Dravya), these innumerable parts conform into one and the same element. This exposition of conformity and deformity is well found in this Agama. Samawao The title The Agama is the fourth part of the 'Dwadasangi' having the title "Samawao'. The substances, Jiva-Ajiva etc., have been put into divisions or brought down properly in this Agama, therefore, the title "Samawao'. According to the Digamber literature, this Agama speaks of similarity of the Jivadi substances therfore, called the 'Samawao'. The 'Samawao' 1. Kasayapahuda, part 1, page 123. 2. Samawao-Vrithi, patra 1, Samit-Samyaka avetyadhikyena ayanamayah Paticchedo Jivajivadi-vividhapadartha Sarthasya yasaminnasan Samawayah Samawayanti wa, Samawasaranti Samuilanti nanawidha Atmadayo Bhawa Bhawa abhidheya.aya Yasminnasan Samawaya iti. 3. Gommatasara Jivakanda Jiyaprabodhni Tika, gatha 356. **Sam-Sangrahena Sadrisya-Samanyena Avayante joayante jivadipadartha dravya kalabhavan a sritya asmitnniti 'Samawayangam. Nandi, Sutra. 83 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gives an account of the 'Dwadasangi". And, as it is the fourth part of the 'Dwadasangi', it narrates the 'Samawao, too. The Nandi-Satra discusses the 'Dwadasangi in order. The table of contents of the 'Samawao' has been given in it as under: 1. The description of the Jiva-Ajiva, Loka-Aloka and Swa-Samaya as the well as Para-samaya. 2. The evolution of the number beginning from one to hundred. 3. The account of the Dwadasanga ganipitaka. According to the 'Samawayanga' the table of contents of the 'Samawa-o' is as follows: 1. The description of Jiva-Ajiva, Loka-Aloka and swa-samaya as well as Para-samaya, 66 2. The evolution of the number beginning from one to hundred 3. The account of the 'Dwadasanga-gani- pitaka". 4. Ahara 5. Uechwasa 6. Lesya 7. Awasa 8. Upapata 9. Cyawana 10. Awagaha 11. Vedana 12. Vidhana 13. Upayoga 14. Yoga 15. Indriya (organs) 16. Kasaya 17. Yoni 18. Kulakara 1. Se kim tam samawae nam jiva samasijjanti, ajiva samaanjsa jti jivajiva samasijjanti. Sasamae samasijjai, para-samaye samasijjai, sasamaya para sama-e samasijja-i. Loc sa masijiai, aloc samasijjai, lo-a-loe samasijjai, samawaenam ega-i-yanam eguttariyanam thanasaya-niwaddhiyanam bhawanam paruwana adhhawijja-i duwalasa vihassa ya ganipidagssa pallawagge samasijja-i. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. Tirathankara 20. Ganadhara 21. Cakrawarti 22. Baladeva-Vasudeva!. A comparative study of both the tables of contents makes it clear that the table of contents given in the Nandi is a brief one, and that of the 'Samawa-o' large. The volume of the Sutra, too, becomes short and long according to the tables of contents. That the 'ekoitarika Vriddhi' (Increasing one by one) takes place upto hundred is mentioned in both the accounts. In either of them, there is no mention of the 'Anekottarika Vriddhi'. The Anekottarika Vriddhi has not at all been mentioned in the Nandi Curni, Haribhadriya Vritti and the Malaya Giriyavritti, all the three Abhayadeva Suri has discuss the Anekottarika Vriddhi in his Vsitti of Samawayanga. According to him, the Ekottarika Vsiddhi takes place upto huodred and beyond that the Anekottarika Vriddhi.2 It appears that the Vsittikara has discussed it not on the account given in the 'Samawayanga' but on the text then available to him. On reviewing both the accounts, two questions arise 1. Is not the present Samawayanga different from the account of the Samawayanga given in the Nandi ? 2. Is the present Samawayanga is of the Vacna by Devardhigani ? If so, why then such a variation in both the accounts of the 'Sama wayanga'? In reply to the first question, it can be said that 'Dwadasanngi' is the final content of the Samawayanga-Sutra according to the account, relating to the Samawayanga, given in the Nandi. Many a content has been expounded beyond the 'Dwadasangi in the present Samawayanga. It is therefore, established that the present volume of the 'Samawayanga' is different from that of the account of the Samawayanga given in the Nandi. 1. Samawa-o, pa-i-nnagasawawo, Sutra. 92. 2. Samawa-o Vritts, patra 105. *ca sabdasya canyatra samband hatdkottarika anekottarika ca, tatra satam yawa tekottarika parata gnekottariketi, Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 Difficult it is to give an assertive answer to the second question. So much, nevertheless, can be said that there had been various Vacanas of the Agamas. This is why a mention of various Vacanas (Paritca Vayana) has been made while giving the account of each and every 'Anga'. Abhayadeva Suri gives a mention of the large (Brihat) Vacana of the Samawayanga! From it, this may be inferred that the Nandi gives an account of the Samawayanga relating to the short "Vacana.' It is established from the Vtitti written by him, that Abhayadeva Suri had with him various Vacanas of this Sutra, There can be two likelihoods regarding the enlarged edition of the 'Samawayaaga.' 1. That this Sutra is based upon the Vacana different from that of the Vacana of Dewardhigari,' or 2. That the portions beyond the Dwadasangi' have been added to it after 'Devardhigani'. Had this Sutra depended on some different 'Vacana,' there would have been some tradition mentioned. This agelong traditional mention has been coming down that the Jyotis- Kanda is based upon the 'Mathuri Vacana'. Had the present Samawayanga, too, been based on the Mathuri Vacana, there would have been some traditional mention of it. The first likelihood lacking the probablity of its support, the second likelihood gains the ground. But it too, is refuted by the Bhagwati, and the Sthananga, The Bhagwati refers to the final part of the Samawayanga for the full account of Kulakar, Tirathankar ctc. Likewise, the final part of the Samawayanga has been referred to for the full account of the BaldevaVasudeva by the Sthananga also". It is, therefore, obvious that the appendix 1. (a) Samawao Vritti, Patra 58 : Brihadvacanayamanantaroktamatisayadwayam cradhi yate. (6) Ibid, Patra 69: Brihadvacanayamidamanyadatisayadwayamadhiyate. 2. Samawao Vritti, Patra 144 : Vacanantaretu paryasana Kalpo tasramentyabhi hitan. 3. Bhagwati Satara 5; Uddesaka 5. 4. Sthananga, 9/19-20. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ was added in the time of Devardhigani only. It is strange that one and the same editor gave two different accounts in the Samawayanga and the Nandi) of one and the same Agama. There were two main Vacanas, the Mathuri and the Vallabhi. There were many other secondary Vacapas also. This is why there are many different readings. These different readings, probabily occured on adding the explanation or appendix portions. This can well be inferred that the later part of the Dwadasangi in the Samawayanga is its appendix. The account of the appendix was added to the account of the Samawayanga with the result that its table of contents swelled more than the table of the Samawayanga found in the Nandi. There is a summary of eleven stenzas of the "Prajnapna' in the appendix. It is a matter of investigation why they were added here? Accomplishment of the work In the accomplishment of this task, there has been the contribution of many a Muni. I bless them that their devotedness to the performance be ever more developed. For the editing of this Agama major amount of credit goes to my learned disciple Muni Shri Nath Mali. Day in and day out he has devoted himself to this arduous task. It is because of his concentrated efforts that the work has got such a nice accomplishment. Otherwise, it would not have been an easy job. On account of his in-born Yogic temperament he was capable of attaining that concentration of mind which was essential for achieving the end. On account of his constant devotion to the work of research in the field of Agamic literature bis intellect has achieved sufficient sharpness in finding out immediately the hidden meaning and mysteries of Agamic expositions. His keen sense of obedience, perseverance and absolute dedication have contributed much in developing his personality. The above qualities are seen in him since his early age. Right from the time when he joined the Sangha I have been an observor of these qualitics of his, which have so developed. His capacity to undertake to a big task has given me ever increasing satisfaction. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 I have undertaken this hard and tremendous task of editing the Agamas relying on the strength of such learned disciples in the Sangha. I am now, quite confident that I shall be able to complete this hazardous work with the help and assistance of my obedient, selfless and devout disciples. On the holy occasion of this 25th centinary of Lord Mahavira, I have a feeling of great pleasure in presenting to the people the teachings of the Lord. Anuvrata Vihar Acharya Tulasi Delhi Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo paDhamaM ajjhayaNaM zlo0 1-88 pR0 253-263 baMdha-mokkha-padaM 1, paMcamahanbhUta-padaM 7, egappa-vAda-padaM , tajjIva-taccharIra-vAda-padaM 11, akAraka-vAda-padaM 13, AyacchaTU-bAda-padaM 15, buddhANaM paMcakkhaMdha-catudhAtu-vAda-padaM 17, NissAratA-nirdasaNa-padaM 16, Niyati-vAda-padaM 28, aNNANiya-vAda-padaM 41, sogatANaM kammovacaya-ciMtA-padaM 51, suttakA rassa uttara-padaM 56, pUikamma-AhAra-dosa-padaM 60, kayavAda-padaM 64, avatAra-bAda-padaM 70, atta-pavAda-pasaMsA padaM 72, siddha-vAda-padaM 74, uvasaMhAra-pada 75, jAvaNA padaM 76, loga-vAya-padaM 80, ahiMsA-padaM 83, bhikkhUcariyA-padaM 86 / bIyaM ajjhayaNaM zlo0 1-76 pR0 264-275 saMbodhi-padaM 1, aNicca-bhAvaNA-padaM 5, kamma-vivAga-padaM 7, kasAya-pariNAma-padaM 6, sikkhA-padaM 10, vIra-padaM 12, kamma-vidhUNaNa-padaM 13, aNuloma-parIsaha-padaM 16, mANavivajjaNa-padaM 23, samatA-dhamma-padaM 38, sAmaNNassa mAhappa-padaM 32, suhuma salla-padaM 33, egacAri-padaM 34, rAya-saMsagga vivajjaNa-padaM 40, ahigaraNa-vivajjaNa-padaM 41, gihi-bhAyaNa-padaM 42, uttama-dhamma-gahaNa-padaM 43, baMbhacera-padaM 47, muNINa vivega-padaM 50, Ayahita-padaM 52, sAmAiya-padaM 53, kammAvacaya-padaM 55, kAma-pucchA padaM 56, AraMbhapariNAma-padaM 63, paraloga-saMdeha-padaM 64, paraloga-saddahaNA-padaM 65, AyatulA-padaM 66, agAravAse-dhamma-padaM 67, saccovakamma-padaM 68, asaraNa-bhAvaNA-padaM 70, bohi-dullahapadaM 73, dhammassa tekAliyatta-padaM 74 / ilo01-82 taiyaM ajjhayaNaM 10 276-256 ogha-uvasamga-padaM 1, sIta-parIsaha-padaM 4, gimha-parIsaha-padaM 5, jAyaNA-parIsaha-padaM 6, vadha-parIsaha-padaM 8, akkosa-parIsaha-padaM 6, phAsa-parIsaha padaM 12, kesaloya-bhacera-parIsahapadaM 13, vadha-baMdha-parIsaha-padaM 14, ukkheva-padaM 17, aNukUla-parIsaha-padaM 18, bhoganimaMtaNa-padaM 32, ajjhattha-visIdaNa-padaM 40, paravAda-vayaNa-padaM 47, aNussuta-visIdaNapadaM 61, sAta sAteNa vijjaI-padaM 66, abaMbhacera-samatthaNa-taNNirasaNa-padaM 66 / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautthaM ajbhayaNaM ilo0 1-53 itsiMsagga- vivajjaNa-padaM 1, itthi Asattassa viDaMbaNA-padaM 3 | ilo0 1-52 paMcamaM ajjhayaNaM raga - vedaNA- pada 1 / chaTTa abhayaNaM mahAvIra mAhappa - vaNNaga-padaM 1 / sattamaM ajabhayaNaM oghato kusIla - padaM 1, 12, kusIla - uvAlaMbha- padaM susIla - padaM 27 / gArasamaM ajjhaNaM 77 ilo0 1-26 bArasamaM ajjhaNaM samosa raNa- caukka padaM 1, kiriya- vAdi-padaM 11 / magga-sAra- padaM 1, ahiMsA-padaM 7, 22, boddhadiTThI- samIkkhApadaM 25, a ilo0 1-27 pR0 310-313 vIriya-padaM 1, bAla-vIriya-padaM 4, paMDita vIriya-padaM 10, abuddha-parakta padaM 23, buddhaparakta padaM 24 / zlo0 1-30 10, pAsaMDa- kusIla - padaM 5, kusIla - vibhAga- padaM 16, saliMga kusIla-padaM 21, susIla - padaM 22, zlo0 pR0 287-263 navamaM abhayaNaM zlo0 1-36 pU0 314-318 dhammapada 1, mUlaguNa-padaM 8, uttaraguNa-padaM 11, bhAsA - vivega padaM 25, sasaMggi- vajjaNa padaM 28, sAmaNNa- cariyA-padaM 26 / pR0 264-300 dasamaM ajjhayaNaM pR0 316-322 samAdhi-padaM 1, carita -samAdhi-padaM 4, asamAdhi-padaM 16, mUlaguNa samAhi-padaM 20' uttaraguNasamAhi-padaM 23 / pR0 301-304 10 1-24 pR0 305 - 306 kusIla - daMsaNa-padaM kusIla - pada 23, * * zlo0 1-38 pR0 323-327 esaNA-padaM 13, bhAsA samiti-padaM 16, dhamma-dIva -padaM magga-saMghANa-padaM 32 / ilo0 1-22 pR0 328-331 aNNANa vAdi-padaM 2, veNaiyavAdi-padaM 4, akiriya-vAdi-padaM 5 terasamaM ajjhayaNaM zlo0 1-23 pR0 332-335 ukkheva padaM 1, sissa- dosa-guNa-padaM 2, mada - parihAra- padaM 10, aNANugiddha padaM 17, dhammavAgaraNa - vivega-padaM 18, nikkheva padaM 23 / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 cauddasamaM ajjhayaNaM zlo0 1-27 pR0 336-336 baMbhaceravAse gaMthasikkhA-padaM 1, baMbhaceravAse aNusiTTi-sahaNa-padaM 7, baMbhaceravAsa-phala-padaM 12, baMbhacerabAse laddhagaMthassa kAyavva-padaM 18 / paNarasamaM ajjhayaNaM aNelisa-padaM 1 / zlo0 1-25 pR0 340-342 solasamaM ajjhayaNaM pR0 343-344 ukkheva-padaM 1, mAhaNa-padaM 3, samaNa-padaM 4, bhikkhu-pada 5, niggaMtha-pada6 / bIo suyakvaMdho paDhamaM ajjhayaNaM sU0 1-72 pR0 345-367 paumavarapoMDarIya-padaM 1, paDhama-pUrisajAta-padaM 6, docca-purisajAta-padaM 7, tacca-pUrisajAtapadaM 8, cautzra-purisajAta-padaM 6, bhikkhu-padaM 10, puvvutta-NAtassa aTTha-padaM 11, tajjIvatassarIra-vAdi-padaM 13, paMca mahAbhUtavAdi-padaM 23, IsarakAraNiya-padaM 32, NiyativAdipadaM 36, bhikkhuNo bhikkhAyariyA-samudrANa-padaM 46, bhikkhuNo loganissA vihAra-padaM 53, ahiMsA-dhamma-padaM 56, bhikkhucariyA-padaM 56, dhamma-desaNA-padaM 66, bhikkhu-vayaNijjapadaM 71 / bIyaM ajjhayaNaM pR0 368-402 ukkheva-padaM 1, adhammapakkhe kiriyA-padaM 2, aTThAdaMDa-padaM 3, aNahAdaMDa-padaM 4, hiMsAdaMDa-padaM 5, akasmAdaMDa-pada 6, didvivipariyAsiyAdaMDa-padaM 7, mosavattiya-padaM 8, adiNNAdANavattiyapadaMha, ajjhatthiya-padaM 10, mANavattiya-padaM 11, mittadosavattiya-padaM 12, mAyAvattiya-padaM 13, lobhavattiya-padaM 14, iriyAvahiya-padaM 16, pAvasuyajbhayaNa-padaM 18, cauddasavihakurakammakaraNa-padaM 16, sappaoyaNaM kurakammakaraNa-padaM 20, saddAdi visaehiM viruddhassa kUrakammakaraNaM-padaM 21, saMpadAyalittassa asavvavahArakaraNa-padaM 25, vImaMsarahiyassa karakammakaraNa-padaM 26, dhammapakkhe bhikkhuNo bhikstrAyariyAsamuTThANa-padaM 33, bhikkhaNo loganissA vihAra-padaM 37, ahiMsAdhamma-padaM 40, bhikkhucariyA-padaM 43, dhammadesaNA-padaM 51, mIsagapakkha-padaM 56, adhamma-pakkha-padaM 58, dhamma-pakkha-padaM 63, mIsaga-pakkha-padaM 71, tipada samoyAra-padaM 75, dupada-samoyAra-padaM 76, ahiMsA-padaM 77, uvsNhaar-pdN0| taiyaM ajjhayaNaM sU01-102 10403-448 ukkheba-padaM 1, puDhavijoNiyarukhassa AhAra-padaM 2, ajjhAroharukkhassa AhAra-padaM 6, pUDhavijoNiyataNassa AhAra-padaM 10, puDhavijoNiyaosahissa-AhAra-padaM 14, puDhavijoNiyahariyassa AhAra-padaM 18, puDhavijoNiyakuhaNassa AhAra-padaM 22, udagajoNiyarukkhassa AhAra-padaM 23, ajjhAroharukkhassa AhAra-padaM 27, udagajoNiyataNassa AhAra-padaM 31 / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 udagajoNiyosahissa AhAra-padaM 35, udagajoNiyahariyassa AhAra-padaM 36, udagajoNiya-sevAlAdissa AhAra-padaM 43, rukkhajoNiyatasapANassa AhAra-padaM 44, ajjhArohajoNiya-tasapANassa AhArapadaM 47, taNajoNiya-tasapANassa A hAra-padaM 50, osahijoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 53,hariyajeNiya-tasapANassa AhAra-padaM 56, kuhaNajoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 56, rukkhajoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 60, ajjhArohajoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 63, taNajoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 66, osahijoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 66, hariyajoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 72, sevAlAdijoNiyatasapANassa AhAra-padaM 75, maNussassa AhAra-padaM 76, jalacarassa AhAra-padaM 77, ca uppaya thalaca. rassa AhAra-padaM 78, uraparisappathalacarassa AhAra-padaM 76, bhuyaparisappathalacarassa AhAra-padaM 80, khahacarassa AhAra-padaM 81, vigaliMdiyassa AhAra-padaM 82, AukAyassa AhAra-padaM 55, agaNikAyassa AhAra-padaM 86, vAukAyassa AhAra-padaM 63, puDhavikAyassa AhAra-padaM 7, nikkhevapadaM 101 / cautthaM ajjhayaNaM sU0 1.25 pR0 446-457 paiNNA-padaM 1, coyagassa akkheva-padaM 2, heu-padaM 3, diTuta-padaM 4, uvaNaya-padaM 5. NigamaNapadaM 6, coyagassa akkheva-padaM 7, saNNi-asaNNi-diTuMta-padaM 8, saNi-asaNNi-ditassa parisesa pakSa 18, saMjaya-padaM 21 paMcamaM ajjhayaNaM zloka 1-33 pR0 458-460 sAsaya-asAsaya padaM 1, sarisa asarisa-padaM 6, ahAkamma-padaM 8, sarIravIriya-padaM 10, logAdINaM atthitta-saNNA-padaM 12, vaha-vivega-padaM 30 / chaTaThaM ajjhayaNaM zloka 1-55 pR0460.467 gosAlamsa akkheva-padaM 1, addagassa uttara-padaM 4, gosAlassa akkheva-pada 7, agassa uttara-padaM 8, gosAlassa akkheva-padaM 11, agassa uttara-padaM 12, gosAlassa akkheva-padaM 15, agassa uttara-pada 17, gosAlassa akkheva-padaM 16, agassa uttara-padaM 20, buddha-bhikkhuNaM sAbhippAya-nirUvaNa-padaM 26, addagamsa uttara-padaM 30, veya-vAINaM sAbhippAya-nirUvaNa-padaM 43, agassa uttara-padaM 44, saMkha-parivAyagANa sAbhippAya-nirUvaNa-padaM 46, agassa uttara-padaM 48, hasthitavasANaM sAbhippAya-nirU vaNa-padaM 52, adda gassa uttara-padaM 53 / sattamaM ajjhayaNaM sU01-38 pR0 468-486 ukkheva-padaM 1, leva-gAhAvai-padaM 3, udagapeDhAlaputassa pahANamai-padaM 8, udagapeDhAlaputtassa paNDa-padaM 10, bhagavao goyamassa uttara-padaM 11, udagapeDhAlaputtassa paDipaNha-padaM 12, bhagavao goyamassa paccUttara-padaM 13, udagapeDhAlaputtassa sapakkha-ThAvaNA-padaM 15, bhagavao goyamassa paccuttara padaM 16, samaNadiTuMta-padaM 17, paccakkhANassa visaya-uvadasaNa-padaM 20, NavabhaMgehiM paccakkhANassa visaya uvadayaNa-padaM 26, tasa-thAvara-pANANaM avvocchitti-pada 30, upasaMhAra-padaM 31 / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo suyakkhaMdho paDhamaM ajjhayaNaM paDhamo uddeso baMdha-mokkha-padaM 1. bujjhajja tiuTTejjA baMdhaNaM parijANiyA / kimAha' baMdhaNaM vIre? kiM vA jANaM tiudRi ? / / 2. cittamaMtamacittaM vA parigijha kisAmayi / ___aNNaM vA aNujANAi' evaM dukkhA "' muccaI / / 3. sayaM tivAtae pANe aduvA aNNehi ghaaye| haNataM vANujANAi veraM vaDDai appaNo / / 4. jassi' kule samuppaNNe jehiM vA saMvase gare / mamAtI luppatI bAle aNNamaNNehiM mucchie / / 5. vittaM soyariyA' ceva savvameyaM // tANai / _ 'saMdhAti jIvitaM ceva'' kammaNA u tiuTTAi / / 6. ee gaMthe viukkamma ege samaNamAhaNA / ayANatA viussitA sattA kAmehiM mANavA / / paMcamahAbhUta-padaM 7. saMti paMca mahabbhUyA. ihamegesimAhiyA / puDhavI AU teU vAU AgAsapaMcamA / / 1. kimAhu (cuu)| 2. dhIre (cuu)| 3. aNujANAe (k)| 4. eva (k)| 5. jesiM (kha); jaMsI (cuu)| 6. soariyA (kha); sodariyA (c)| 7. saMvAe jIviyaM ceva (ka, kha, vR, cuvA) / 8. kammuNA (kha); kammaNo (1); kammaNA (vRpaa)| hai. viyosiyA (viositA), viussitA (c)| 10. mahanbhUtA (cuu)| 11. AU ya (kh)| 253 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 sUyagaDo 1 8. ee paMca mahatbhUyA tevbho ego tti AhiyA / ____ aha esi' 'viNAse u'' viNAso hoi dehiNo' / egappa-vAda-padaM & jahA ya puDhavIthUbhe ege gANA hi dIsai / evaM bho ! kasiNe loe viSNU NANA hi dIsae' / / 10. evamege ti jati maMdA AraMbhaNismiyA ! ege kiccA sayaM pAvaM tivvaM dukkhaM'" Niyacchai // tajjIva-taccharIra-vAda-padaM 11. patteyaM kasiNe AyA je vAlA je ya pNddiyaa| saMti peccA Na te saMti Natthi sattovavAiyA / / 12. Natthi puNNe va pAve vA Nasthi loe io pre"| sarIrassa viNAseNaM viNAso akAraka-vAda-padaM 13. kuvvaM ca kArayaM ceva savvaM kuvvaM Na vijji"| evaM akArao appA 'te u evaM pagabhiyA / / 14. je te u vAiNo evaM loe tesi kuo" siyA? / __tamAo te tamaM jaMti maMdA AraMbhaNissiyA / / 1. te bho (ka, cuupaa)| 2. ekko (k)| 3. adha (b)| 4. temi (mya, ca) / 5. vizAseNaM (kya); visayoge (ca) / 6. dehiNa (ka, kha, cuu)| 7. vaTTA (ka, dR)| 8. evamego (c)| 6. ego (c)| 10. yaNa (k)| 11. teNaM nivvaM (ka, cU); teNaM tippaM (cupaa)| 12. paccA (kv)| 13. paraM (ca); vare (kv)| 14. dehiNaM (kha, c)| 15. kAravaM (cuu)| 16. vijjae (k)| 17. evaM ete (kha); evamege (cU) / 18. kato (kh)| 16. moheNa pAutA (cuupaa)| Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM ajjhya NaM (samae-paDhamo uddeso) 255 AyacchaTTha-vAda-padaM 15. saMti paMca mahanbhUyA ihamegesi AhiyA / ___ AyachaTThA' puNegAhu AyA loge ya sAsae / 16. duhao te Na viNassaMti' No ya uppajjae asaM / sabvevi savvahA" bhAvA NiyatIbhAvamAgayA // buddhANaM paMcakhaMdha-catudhAtu-vAda-padaM 17. paMca khaMdhe vayaMtege vAlA u khaNajoiNo / aNNo aNaNNo NevAhu heuyaM va aheuyaM / / 18. puDhavI AU teU ya tahA vAU ya ego| cattAri dhAuNo rUvaM evamAhaMsu jANagA / / NissAratA-nidasaNa-padaM 16. agAramAvasaMtA vi AraNNA" vA vi pnvyaa"| __ima3 darisaNamAvaNNA savvadukkhA vimuccaMti" / / 20. 'teNAvimaM tiNaccA gaM5 Na te dhammaviU jnnaa| je te u vAiNo evaM Na te ohaMta rA''hiyA // 21. teNAvimaM tiNaccA Na Na te dhammaviU jaNA! je te u vAiNo evaM sNsaarpaargaa| 22. teNAvimaM tiNaccA NaM Na te dhammaviU jnnaa| je te u vAiNo evaM Na te gabbhassa paargaa|| 23. teNAvimaM tiNaccA Na Na te dhammaviU jnnaa| je te u vAiNo evaM Na te jammassa pAragA / / 1. AtacchaTTA (cuu)| 11. araNNA (kh)| 2. puNo Ahu (ka, kh)| 12. pavvaiyA (ka): 3. viNNassati (ka). 13. etaM (c)| 4. savvayA (ka, kh)| 14. vimuccaI (ka, kh)| 5. niyattIbhAva (ka, kh)| 'ka' pratau nimna- 15. teNA vi saMdhi NaccA Na (ka, kha, b)| vRttI sthAne niyatI0 ityapi likhitamasti / pratyozcAyameva pATho labhyate, kintu cUrNigata6. NegAhu (cuu)| pAThorthavicAraNayA prakaraNapAtI pratibhAti, 7. ca (kv)| tenAtra mUle sa eva svIkRtaH / 8. 4 (ka, kh)| 16. vyA0 vi0.-dvipadayoH sandhiH-ohaMtarA 6. yAvare (vR); jANagA (vRpaa)| aahiyaa| 10. AgAradeg (kh)| Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 24. teNAvimaM je te u 25. teNAvimaM tiNaccA NaM Na te vAiNo evaM Na te tiNaccA NaM Na te je te u vAiNo evaM Na te mArassa 26. 'NANAvihAI dukhAI aNuhavaMti puNo saMsAracakkavAlammi vAhimaccurA gacchaMtA gabbhamessaMtAMta so mahAvIre evamAha' 27. uccAvayANi NAyaputte niyati-vAda-padaM 28. AghAyaM vedayaMti suhaM dukkhaM 26. Na taM sayaM kaDaM dukkhaM suhaM vA jai 'vA dukkhaM" 30. Na sayaM kaDaM Na aNNehi saMgaiyaM taM tahA tesi 31. evameyANi NiyayANiyayaM 32. evamege u evaM vaTTiyA 1. vyA0 vi0 eSyanti anantazaH / 2. 0 mAhU ( ka kha ) 1 3. saMsAracakravAlammi, bhamatA yi puNo guNo ] / uccAvayaM NicchaMtA, gabbhame saMtaNaMtaso // (cU) 4. puNihegesi (c) / 5. vedayaMtI (cU) 1 6. vilupyante ( vR) / 7. kao (ka, vR); karato ( kha ) | 8. vA'suhaM (ca) / dhammaviU jaNA / dukkhassa pAragA / / dhammaviU jaNA / pAragA / / puNo / boo uddesa 'puNa egesiM" uvavaNNA puDho jiyA / aduvA luppati' ThANao || 'Na ya" aNNakaDaM ca NaM / sehiyaM vA ase hiyaM // vedayaMti puDho jiyA / ihamegesimAhiyaM 11 jaMpaMtA bAlA paMDiyamANiNo" 1 saMtaM ayANaMtA" abuddhiyA || pAsatthA 'te bhujjo " vippagabbhiyA / saMtA NattadukkhavimoyagA" 11 II / jiNottame // -tti bemi // sUyagaDo 1 e. a (at) i 10. saI (cu) / 11. paMDitavAdiNo (cU) / 12. ayANamANA (c) / 13. ya (ka ) 1 14. ajANatA (cU) | 15. 0 pavaTTiyA ( ka ) . * uvaTTiyA ( kha ) ; vyA0 vi0 --- evaM + api + uvaTTiyA / 16. na te dukkhavimokkhayA ( ka, kha ) ; * vimokkhayA (vR) | Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM ajjhayaNaM (samae - bIo uddeso) 33. javiNo bhigA jahA saMtA asaMkiyAiM 34. paritANiyANi' tajjiyA' / asaMkiNo // asaMkiNo / tahiM // se baddhe payapAsAI' tattha ghAyaM 35. aha taM pavejja vajbhaM Ahe vajbhassa vA vae / 'muccejja payapAsAo" 'taM tu maMdo Na dehaI " // visamaM teNuvAgae " t 36. ahiyappA'hiyapaNNA' Niyacchai // aNAriyA / asaMkiNo // mUDhagA / akoviyA // vihUNiyA " / cue // 38. dhammapaNNavaNA jA sA" "taM tu" saMkaMti AraMbhAI" Na saMkaMti aviyattA 36. savappagaM viukkassaM" savvaM NUmaM appattiyaM akammaMse eyama mige 40. je eyaM " NAbhijANaMti micchadiTTI" aNAriyA | migA vA pAsabaddhA te ghAyamesaMta'Nataso " 11 aNNANiya-vAda-padaM 41. mAhaNA paritANeNa' saMkaMti saMkiyAI saMkaMtA pAsiyANi aNNANabhayasaMviggA saMpaliti tahi 37. evaM tu samaNA ege asaMkiyAI saMkati" saMkiyAiM micchadiTThI samaNA ege savve gANaM sayaM vae / 'savvaloge ki je pANA Na te jANaMti kiMcaNaM // 11. saMkitI (cU) 1 12. tu (cU) 1 13. tIse (cU) / 4. muncejA ( ka ) ; vaghejja padapAsAto ( cU); 14. AraMbhAya ( cu) / 15. vikAsa ( ) 16. vidhuNiyA (cU) | 1. pariyANeNa ( ka, kha ) / 2. vajjiyA (ka, kha, vR); tajjiyA (vRpA ) 1 3. pariyANiyANi (ka, kha ) / muccejja padapAnAdI (cUnA, vRpA) / 5. taM ca maMde Na pehalI ( cU); deg dehate ( ka ) / 6. ahite hita paNNANA (c) / 7. visamaM teNuvAgate (nU); visamaMte'NuvAyae (ka, vRga ) 8.papAse hi (ca) / 9. ghaMtaM (cu) / 10. micchAdiTThI (cU ) / 17. tetaM (cU) | 18. micchA 0 ( cu) / 16. vyA0 vi eSayanti anantazaH / 20. savvalogaMsi (cU ) | 21. kaMcaNaM ( ka ) 1 257 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 42. milakkhU abhilakkhussa jahA he se viyANAI bhAsiya NANaM vayaMtA vi 43. evamaNNANiyA NicchayatthaM Na jANaMti milakkhu vva avohiyA || 44. aNNANiyANa vImaMsA 'aNNANe Na niyacchai / appaNo ya paraM NAlaM kato' aNNANusAsiuM ? || 45. vaNe mUDhe jahA jaMtU mUDhaNeyANugAmie' 1 'do vi ee akoviyA" tivvaM soyaM niyacchaI" || 46. aMdho aMdha pahaM NeMto" dUramadvANa gacchaI Avajje uppahaM jaMtU" 'aduvA paMthANugAmie" || giyAgaTTI dhammamArAhagA vayaM / ahammamAvajjeNa te sabvajjuyaM " vae || farakAhiM No aNaM pajjuvAsiyA | vikkAhi ayamaMjU hi dummAI || sAheMtA dhammAdhamme akoviyA | paMjaraM jahA // paraM vayaM" / viussiyA " // 47. evamege aduvA " 48. evame appaNo ya 46. evaM takkAe dukkhaM te NAtivaddhati" sauNI 50. sayaM sayaM je u tattha 1. 0 bhAsatI (cU) 1 2. triyANeti (cU) / vRttANubhAsa | taNubhAsa // sayaM sayaM / pasaMsaMtA garahaMtA" viussaMti 'saMsAraM te 11. ti ( cU) / 12. jato ( cu); jaMtu ( cupA) / 13. asakkhANugAmie ( ka ) / 14. api (pA) / 15. sabvajjuyaM (kha); sabbujjugaM (cu) / 16. paraM (vR) 1 3. 0 bhAsatI (cU) 4 avodhie (ka, cU) / 5. NANe kSetra vicchati (ka, cU) / 6. vi (vR) / 7. kuto ( ka ) 1 17. takkAr3a ( kha ) | 8. muDheNe 0 ( ka, kha ); mudaM NeyANugacchati (vR); 18 nAtiuTTati ( ka ); nAituti (kha, vR); Na tiuTTheti (cUpA) / mUDha - mUDhAnugAmie (tU) / 6. duhato vi akobitA ( cU); ubhayo vi na 16. garahaMtI (cU) / yAti ( cupA ) ! 20. vadi (cu) / 10. vyA0 vi0 undoTyA ekavacanam - 21. saMsAre te ( kha ); saMsarate (cU / niyacchati / 22. vi usiyA (vRpA ) 1 sUyagaDo 1 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhama ajjhayaNaM (samae-bIo uddeso) 256 sogatANaM kammovacaya-citA-padaM 51. ahAvaraM purakkhAyaM kiriyAvAidarisaNaM' / kammaciMtApaNaTThANaM dukkhakhaMdhavivaddhaNaM // 52. jANaM kAeNaNAuTTo' abuho 'jaM ca" hiMsai / pUTro vedei paraM aviyattaM khu sAvajjaM // 53. maMtime tao AyANA jehiM kIrai pAvagaM / abhikammA ya pesA ya maNasA' aNujANiyA / / 54. ee u tao AyANA jehiM kIrai pAvagaM / evaM bhAvavisohIe' NivvANamabhigacchai // 55. puttaM 'pi tA. samAraMbha AhAra asaMjae / bhujamANo vi" mehAvI kammuNA" nnovlippte"| suttakArassa uttara-padaM 56. maNasA je paussaMti cittaM tesi Na vijji| aNavajja atahaM tesiM Na te sNvuddcaarinno|| 57. icceyAhiM diTThIhi sAyAgAravaNissiyA / saraNa ti maNNamANA5 sevaMtI pAvagaM" jnnaa|| 58. jahA AsAviNi" NAvaM jAiaMdho durUhiyA" / icchaI" pAramAgaMtuM aMtarAle visIyaI // 56. evaM tu samaNA ege micchadiTThI" annaariyaa| 'saMsArapArakaMkhI te 22 saMsAraM aNupariyaTuMti" // -tti bemi // 1. vAINa dari (kh)| 13. lippaI (ka, kh)| 2. saMsArasma pavaDaNaM (ka, kha, vRthaa)| 14 hiyaM (cU): 3. 0NAuTTa cuu)| 15. mANA tu (cuu)| 4. ja va (ka); je ya (cU) / 16. ahiyaM (cuu)| 5. maNasA ya (k)| 17. AssAviNiM (cuu)| 6. bhAvaNasuddhIe (cuu)| 18. durubhiyA (cuu)| 7. vvANa' (cU)! 16. icchejjA (ka); icchato (cuu)| 8. piyA (ka, kha); pitA (vR)| 20. aMtarAi (ka); aMtarA ya (cuu)| 6. samArabbha (kv)| 21. micchA (cuu)| 10. AhArejja (ka, kh)| 22. pAramicchaMtA (cU) / 11. ya (ka, kh)| 23. deg yaTTai (ka) 12. kammaNA (kh)| Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 sUyagaDo 1 taio uddeso pUikamma-AhAra-dosa-pada 60. jaM kici vi' pUikaDaM 'saDDI' AgaMtu' Ihiya" / sahassaMtariya bhuje dupakkhaM ceva sevaI / / 61. tameva aviyANatA visamaMsi' akoviyA / 'macchA vesAliyA ceva udagassa'bhiyAgame // 62. udagassa ppabhAveNaM 'sukkammi ghAtameMti u| DhaMkehi ya kaMkehi ya Amisatthehi te duhI / 63. evaM tu samaNA ege vaTTamANasuhesiNo / macchA vesAliyA ceva" ghAyamesaMtaNaMtaso // kayavAda-padaM 64. iNamaNNaM tu aNNANaM ihamegesimAhiyaM / devautte ayaM loe baMbhautte2 tti Avare // 65. 'IsareNa kaDe" loe pahANAi5 thaavre| jIvAjIvasamAutte" suhadukkhasamaNNie // 66. 'sayaMbhuNA kaDe" loe iti vuttaM mhesinnaa| mAreNa saMthuyA mAyA teNa loe asAsae" / / 1. u (kha, cU); 12. ghaMtamesaMtadeg (cU); vyA0 vi-eSyanti 2. vyA0 vi0 ---vibhktirhitpdm-sddriihiN| anntshH| 3. byA0 vi0 -vibhaktirahitapadaM varNalopazca- 13. deg utti (ka, kh)| ___AgantukAn uddizya / 14. issareNa kate (cuu)| 4 salImA gaMtumIhiyaM (ka, kha) / 15. vyA vi0-pahANAi, atra 'kaDe' iti vAkya5. sahA saMtaraka I (c)| zeSaH / a. simami (ka)! 16. jIvAjIvehiM saMjutte (cU) / 7. sAriyA * (ka); macche vetAlie caiva 17. kate (cU) / 18. nAgArjunIyAstu paThanti8. udagamta abhimAgame (cuu)| ativaDiyajIvA gaM, 6. mukkasi gghAta (kha); sUkkrasi dhNtmeti(c)| mahI viSNavate pa / 10. AmisAsIhi (cuu)| tato se mAyA saMjutte, 11. vyA0 vi0 caiva-~-iva / kare logassabhivA / / (ca) Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM abhayaNaM ( samae - cauttho uddeso) 67. mAhaNA samaNA ege' Aha aso tattamakAsI ya 68. 'saehiM pariyArahi " tattaM te 'Na viyANaMti" 66. amaNuNNasamupAyaM samuppAyamajANatA avatAra-vAda-padaM 70. suddhe apAvae AyA 'puNo 71. iha saMvuDe muNI jAe viDaM va jahA bhujjo ta-pavAda-pasaMsA-padaM 72. eyANuvIra mehAvI puDho pAvAuyA" savve 73. 'sae sae" uvadvANe 'adho vi hoti vasavattI" aMDakaDe jage / bae / ayANaMtA musaM 'logaM bUyA kaDe tti ya" / 'NAyaM NA''sI" kayAi vi || dukkhameva vijANiyA / kiha' gAhiti saMvaraM ? // kIDApadoseNaM se ihamegesimAhiyaM tattha pacchA NIrayaM 1. vege ( ka, kha ) 1 2. saeNa pariyAeNa (cU) / bUyA 3. 0ttiyA ( ka ); kaDe vidhi ( cU); loe kaDe vidhi, lokaM bUyA kaDe tica ( cUpA) 1 4. nAbhijANaMti ( bR ) / 5. na viNAsI (ka, kha, vR) 6. kahaM ( kha ) / 7. nArhati ( kha ) / 8. kolAvaNa - ppadIseNa, rajasA avatArate / hoi I avarabhaI // sarayaM 'baMbhaceraM Na akkhAyAro siddhimeva" Na savvakAmasamappie iha saMvuDe bhavittANaM suddhe siddhIe cidrutI / 14. puNo kAleNa'NateNaM, tattha se avarajjhatI // (cu) 1 apAvae / tahA " // vase / taM sayaM sayaM // aNNA / 11 * iha saMvuDe bhavittANaM, peccA hoti apAvae / (cUpA) / 6. baMbhacereNa te vase (ka, vR) / 10. pAvAdiyA (cU ) / 11. sate sate (ka) 1 12. vyA0 vi0 makAraH alAkSaNika: 1 13. adho ihattavasamattI (ka); iheva hoti * (ca); abohI hoti ? (cUA); 'kha' pratau 'adhodhi' iti pAThosti, kintu lipidoSeNa 'vi' sthAne 'dhi' jAtaH iti pratIyate / samapio (cU) / 261 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 sUyagaDo siddha-vAda-padaM 74. siddhA ya te arogA ya ihamegesi AhiyaM / siddhimevapurokAu' sAsae' gaDhiyA NarA / / uvasaMhAra-padaM 75. asaMvuDA aNAdIyaM bhamihiMti puNo-puNo / kappakAlamuvajjati ThANA Asurakibbisiya / / -tti bemi // cauttho uddeso jAvaNA-padaM 76. ete jiyA bho! 'Na saraNaM"' 'bAlA paMDiyamANiNo / hiccA NaM' puvvasaMjogaM sitakiccovaesagA // 77. taM ca bhikkhU pariNAya vijjaM 'tesu Na" mucchae / aNukkasse" aNavalINe majjheNa2 muNi jAvae / sapariggahA ya sAraMbhA ihamegesimAhiyaM / 'aparigahe aNAraMbhe" bhikkhU jANaM" parivvae / kaDesU ghAsamesejjA viU dattesaNaM care / ___agiddho vippamukko ya omANaM privjje|| logavAya-padaM 80. 'logavAyaM NisAmejjA'5 ihamegesimAhiyaM vivarIyapaNNasaMbhUyaM 'aNNavutta-tayANugaM17 // 1. deg purAdeg (ka, cU); siddhameva (kh)| 10. aNukamme (ka); aNukkasAe (cU); aNukkase 2. AsaehiM (cuu)| (cuupaa)| 3. kappakAluvavajjati (cuu)| 11. appaloNe (ka, kha, vR)| 4. kibbisiyA (kh)| 12. majjhimeNa (ka, c)| 5. asaraNaM (cuupaa)| 13. apariggaho aNAraMbho (kha, vR)| 6. jattha bAle'vasIyai (ka, vRpaa)| 14. tANaM (ka, kha, vR)| 7. jahitA (cuu)| 15. logAvAyaM0 (ca); lokAvAdaM NisAmettA 8. sitAkiccovadesitA (ka, vRpA); siyA- (cpaa)| kiccovaesagA (kha); sitakiccovagA siyA 16. viparItapaNNasaMbhUyA (cuu)| 17. aNuNNu vutitANugaM (ka); annehiM buiyANugaM 6. tesi Na (ka); Na tattha (cuupaa)| (kha); aNNoNNabuitANugA (cuu)| Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM ajjhayaNaM (samae - cauttho uddeso) 81. anaMte Nitie loe sAsae aMtayaM Nitie loe 'ii 82. 'aparimANaM viyANAi" ihamegesi savvattha saparimANaM 'iha ahiMsA-padaM 83. je kei tasA pANA ciTThataduva pariyAe atitha se aMjU jeNa te 'vivajjAsaM 84. urAlaM jagato jogaM savve akaMtadukkhA" ya 85. eyaM khu NANiNo sAraM ahiMsA samayaM bhikkhu cariyA - padaM 86. 'vusite vigayagiddhI ya" cariyA saNasejjA su 87. etehiM tihi ThANehi ukkasaM" jalaNaM NUma 88. samie tu sayA sAhU sitehi asite bhikkhu ceva eyAvaMta pAsati (c) / 2. amitaM jANatI vIre (cU) / 3. iti vIro'dhipAsatI (cU) 1 6. paritAe ( ka ) / ao jaM Na 7. jAyaM (cU ) 1 8. teNa (vR) / 6. orAlaM ( ka ) / Na viNasaI 1 dhIro'tipAsaI" / Ahiye / dhIro'tipAsaI" || savve AyANaM bhattapANe 'saMjae thAvarA / tasathAvarA || paleti ya" / ahiMsA" / / kaMcaNaM / viyANiyA || hiMsai sAravakhae / aMtaso || muNI / ca vicie / ya sayayaM 1. iti dhIrotipAsati ( ka ); iti vIro'dhi- 10. viparIya saMpaletiya (ka): paliti ya (c) / 11. akkaMta0 (vR); akata 0 ( vRpA ) | 12. ahiMsA ( ka ), ahiMsiyA (kha, vR ) | 13. kiMcaNaM (kha, ca ) | majjhatthaM paMcasaMvarasaMbuDe AmokkhAe parivvajjAsi / / / -tti bemi // 4. keti ( ka, kha ) 1 14. ittAvaya (ka ) 1 5. ciTThati aduva ( kha ) ; vyA0 vi0 - dvipadayo 15. busee ya vigayagehI ( ka ) ; vusie ya vigatahI sandhiH - ciThThati + aduva (tU); akasAyI sadA'dhigata gedhI (cUpA) / 263 16. saMjamejja sayA (cU) / 17. ukkAsa (c) / 18. maM ( ka, kha, vR) | Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbodhi-padaM pecca cayaMti 1. saMbujjhaha' kiNNa' bujjhahA saMbohI khalu No hUvaNamaMti rAio No sulabhaM puNarAvi 2. DaharA buDDhA ya pAsahA' gabbhatthA vi seNe jaha vaTTayaM hare evaM AukhayaMmi 3. 'mAyAhi piyAhi luppaI No sulahA sugaI ya' 'eyAi bhayAi" dehiyA' AraMbhA viramejja 4. jamiNaM jagaI puDho jagA kamme hi sayameva ' kaDehi gAhaI" luppati" No tassa " mucce aNicca bhAvaNA-padaM 5. devA rAyA 1. bho ! sabuha (cU) 1 2. kiSNu (cU) / 3. pAsaha ( kha ) / bIaM ajjhayaNaM veyAlie paDhamo uddeso gaMdhavva rakkhasA garaseTTimAhaNA" 4. ya (cU) / 5. vi (vR) / 6. nAgArjunIyAstu paThanti - mAtA pitaro ya bhAtaro, vilabhejjasu keNa peccae (cU) / 7. eyAI bhayAI (ka) 1 8. pehiyA ( kha ) 1 asurA bhUmicarA" "ThANA te 264 dullahA / jIviyaM // mANavA / TTaI // peccao " / suvva // pANiNo / apuTuvaM // sirIsivA" / vi cayaMti"" dukhiyA // 9. suTTie (vRpA ) 1 10. vilupyante ( vR) | 11. kaDehiM gArhati (ka); kaDe'vagAhae (cU) 1 12. tarasA ( ka, kha ) ; teNaM ( cu) / 13. puTThava ( ka ) / 14. bhUmigatA (cU ) / 15. sari0 ( ka ) / 16. Nara-adhipamAhaNA ( cUpA) / 17. te vi cayaMti ThANAI ( ka ) / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIyaM ajjhaNaM ( veyAlie - paDhamo uddeso) 6. 'kAmehi ya saMthavehi ya" tAle jaha baMdhaNaccue kamma- vivAga-padaM 7. je yAvi 'bahussue siyA" abhiNUmakaDehiM mucchie / pAsa vivegamuTThie" hisi" AraM kao paraM ? 8. aha kasAya pariNAma-padaM 9. jai viya NimiNe "kise "care 'je iha" mAyAdi" mijjaI 5. bhave bahussutA (c) / 6. ghammiya mAhaNa (kha, vR, cU) / kammasahA evaM 7. suyI (cU) ! 8. karehi (cU) / 6. mucchiyA (cU) 1 10. te (vR, cU) | 11. kiccati (vR, cU) / sikkhApadaM 10. purisorama" pAvakammuNA" paliyaMta saNNA iha kAmamucchiyA mohaM jaMti 1. kAmehi saMthavehi giddhA (vR) / 2. kammasa (cU) | 3. Aukhae vi (cU) 1 mAhaNe atra 4. vyA0 vi0 - bahussue dhammie bhikkhue - sarvatrApi bahuvacanaM yujyate / bahuvacanAntaM kriyApadaM svIkRtam, tena vRttikRtA chAndasatvAdbahuvacanaM draSTavyam iti likhitam / kAleNa Aukhayammi 'dhammie mAhaNe " bhikkhue siyA | tivvaM se" kammehiM kiccatI" // avitiSNe" iha bhAsaI dhutaM" / vehAse kaha kiccaI || jai vi ya bhujiya mAsamaMtaso | AgaMtA gabbhAdaNaMtaso // jaMtavo / tuTTaI // maNuyANa jIviyaM / 'jarA asaMvuDA" || 12. vivAga 0 ( cUpA) / 13. avi tiSNe (pA) / 14. dhuvaM (ka, kha, vR) / 15. Na nehisi (cUpA ) 1 16. nigaNe ( ka, kha ) 1 17. kase ( kha ) / 265 18. jai viha (cU) / 19. mAyAti (ka ) ; mAyAi (kha); vyA0 vi0vibhaktirahitapadam -- mAyAdiNA / 20. gabbhAyaNaMtaso (ka, kha, vR); vyA0 vi0.... garbhAdianantazaH / 21. vyA0 vi0 - puruSa ! uparama / 22. 0 kammaNA ( kha ) 1 23. aMsavuDA narA (ka) 1 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 1 11. jayayaM viharAhi jogavaM 'aNupANA ___ aNusAsaNameva pakkame vIrehi paMthA' samma duruttraa|| paveiyaM // vIra-padaM 12. 'virayA vIrA samuTThiyA kohAkAyariyAipIsaNA' pANe Na haNaMti savvaso pAvAo virayA'bhiNivvuDA // kamma-vidhUNaNa-padaM 13. Na vi tA ahameva luppae" luppatI logaMsi' pANiNo / __ evaM sahie'hipAsae' aNihe se puDhe'hiyAsae // 14. dhuNiyA kuliyaM va levavaM kasae dehamaNAsaNAdihi / avihiMsAmeva pavvae aNudhammo muNiNA paveio // 15. sauNI jaha paMsuguMDiyA" vihuNiya dhaMsayaI siyaM rayaM / evaM daviovahANavaM kamma khavai tavarisa mAhaNe // aNuloma-parIsaha-padaM gAramesaNaM 'samaNaM ThANaThiyaM tavassiNaM12 / DaharA vuDDhA ya patthae avi susse Na ya taM labhe jnnaa|| 17. jai kAluNiyANi kAsiyA" jai royaMti ya puttkaarnnaa| daviyaM No 'labbhaMti Na snnnnvette|| 1. aNupatthi pANA (cuupaa)| 2. pratikAmed (vR); parakkame (cU) / 3. vorA viratA hu pAvakA (cuu)| 4. vyA0 vi dIrghatvamalAkSaNikam / 5. luppadhe (cuu)| 6. logammi (k)| 7. sahiehi deg (ka) / 8. puTTho ahiyAsae (k)| 1. kisae (kh)| 10. vyA0vi0-dIrghatvamalAkSaNikam / 11. gaMDiyA (kh)| 12. samaNaTThANadvitaM tavassiyaM (cU) / 13. jaNaM (ka); jaNo (cu)! 14. se kare (c)| 15. rovaMti (cuu)| 16. nanbhaMti Na saMThavettae (ka); labhiti na saMThavitta e (7) Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati abhaya (veyAlie - paDhamo uddeso) 18. jai taM kAmehi lAviyA 'jai ANejja taM baMdhitA gharaM " / 'taM jIvita' NAvakaMkhiNaM" 'No labbhaMti taM saNNavettae " // 19. sehaMti' ya NaM mamAiNo 'mAya' piyA ya suyA ya bhAriyA" | posAhi Ne pAsao tumaM 'logaM paraM pi jahAsi posaNe" || 20. aNNe aNNehi mucchiyA mohaM jaMti visamaM visamehi gAhiyA te pAvehi 21. 'tamhA davi" ikkha paMDie pAvAo ' paNae vIre mahAvihi" siddhipahaM 22. veyAliyamaggamAgao" yAuyaM maNavayasA kAeNa ciccA vittaM ca NAyao AraMbha ca susaMvaDe 1. vi ya (kha); vi (vR); NaM (cU) / 2. jati NejjAhi NaM vaMdhiuM gharaM ( ka ) | 3. vyA0 vi0 - vibhaktirahitapadam - jIvitassa / 4. 0 kaMkhae ( kha ) ; NAbhikhae (vR ) / 5. jai jIviya nAvakakhati ( ka ) 1 6. no labbhaMti na saMThavittae ( ka, kha ) ; no brbhiti na saMThavittae ( vR) | bIo uddeso mANa-vivajjaNa-padaM 23. taya" saM va jahAi se rayaM ii saMkhAya muNI goyaNNatareNa mAhaNe" ahaseyakarI aNNesi 7. sehiti (c) / 8. mAyA (kha) 6. mAti piti yi patI ya bhAyaro (cU ) | 10. paraloga pi jahAhi uttamaM (cU) / 11. saMbuDA narA (ka) / asaMvuDA'" / pagabbhiyA || virabhiNibuDe | dhuvaM" // saMvuDo / care // --tti bemi // 'NarA puNo Na majjaI / iMkhiNI || 267 12. vyA0 vi0 - vibhaktirahitapadam - davie / 13. davie va sakkhi paMDite ( cU); tamhA davi ikkha paDie (pA) / 14. paNatA vIrA mahAvidhi ( cU); paNatA vIdhe taNuttaraM (cUpA); paNayA vIrA (kha, vR); vyA0 vi0 -- chandodRSTyA hrasvatvam -mahAvIhi / 15. sivaM (cU); dhuvaM ( cupA ) 1 16. 0 mAo ( ka ) / 17. carejjAsi ( ka, kha ) ; paricaejjAsi ( cupA ) 1 18. vyA0 vi0 - vibhaktirahitapadam--tayaM / 19. je vidU ( cU, vRpA); mAhaNe (cUpA) / Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 sUyagaDo1 24. jo paribhavaI paraM jaNaM saMsAre parivattaI mh| adu iMkhiNiyA u pAviyA' iha saMkhAya' muNI Na majjaI // 25. je yAvi aNAyage' siyA je vi ya pesagapesage siyA / ida moNapayaM uvaTTie No lajje samayaM sayA care / / 26. 'sama aNNayaramma saMjama saMsuddhe samaNe parivae / jA AvakahA samAhie davie kAlamakAsi paMDie / 27. dUraM aNupassiyA muNI tIyaM dhammamaNAgayaM tahA / puDhe pharasehiM mAhaNe avi haNNU 'samayaMsi rIyai // samatA-dhamma-padaM 28. paNNasamatte" sayA jae samatA'2 dhammamudAhare" muNI / suhume" u sayA alUsae 'No kujjha" No mANi" mAhaNe / 29. bahujaNaNamaNammi saMvuDe 'savvade'hiM Nare18 aNissie / 'harae va sayA aNAvile" dhamma pAdurakAsi kAsavaM / / 30. bahave pANA puDho siyA patteyaM 'samayaM samIhiyA' / je moNapayaM uvaTThie viraiM22 tattha akAsi paMDie / / 1. pariyattatI (cuu)| vyaa0vi0-smtyaaH| 2. mahe (ka); cire (kha, cU, vRpaa)| 13. deg mudAharejja (cuu)| 3. pAtikA (cuupaa)| 14. suhame (k)| 4. saMkhAe (cuu)| 15. kuppe (cuu)| 5. aNAtae (c)| 16. vyA0vi0-vibhaktirahitapadam --maannii| 6. pessaga deg (cuu)| 17. kadhayaMto Na paraM [Nu] kovaye (cuupaa)| 7. je (ka, kha, vR)| 15. savaDhesu sadA (c)| 8. samedeg (ka, kha); samayannarammideg (pU); 16. harade vatume [patume ?] aNAule (ca); samayaNatarammi vA sute (cpaa)| aNAure (cUpA); deg aNAile (ka, cuupaa)| 6. je (ka, kh)| 20. prAdudeg (cuu)| 10. samayAdhiyAsae (vRpA, cpaa)| 21. deg uvehiyA (ka, vRpA); samiyaM uvehAe (ca); 11. deg samatthe (ka, kha); paNhasamatthe (cU, vRpA); samiyA uvehitA (cuupaa)| paNhasamatte (cpaa)| 22. virayaM (k)| 12. samiyA (ka); samitA (ca); 23. makAsi (c)| Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 bIaM ajjhayaNaM (veyAlie-dhIo uddeso) 31. 'dhammassa ya pArage muNI AraMbhassa ya 'aMtae tthie"| soyaMti ya NaM mamAiNo 'No ya" labhaMtI NiyaM' pariggaha" / / sAmaNNassa mAhappa-padaM 32. ihaloge duhAvahaM viU paraloge ya 'duhaM duhaavhN'| viddhaMsaNadhammameva taM. ii vijjaM ko gAramAvase ? // suhama-salla-padaM 33. 'mahayA paligova' jANiyA jA vi ya vaMdaNapUyaNA iha / ___ suhume salle duruddhare viumaMtA payahijja saMthavaM // egacAri-padaM 34. ege care ThANamAsaNe" sayaNe egera 'samAhie siyA / bhikkhU uvahANavIrie vaigutte ajjhatthasaMvuDe" / / 35. No pIhe 'Na yAvapaMgaNe 15 dAraM suNNagharassa saMjae / puDhe Na udAhare va Na 'samucche No saMthare taNaM // 36. jatthatthamie aNAule8 samavisamANi muNI hiyAsae / caragA aduvA vi bheravA aduvA tattha sirIsivA siyA / / 1. aMtie Thie (ka); aMtie Thita (cuupaa)| 8. mahayaM (vR); mahatA (vRpaa)| 2. na (k)| hai. vyA0 vi0-vibhktirhitpdm-pligovN| 3. niyayaM (ka); NitiyaM (cuu)| 10. nAgArjunIyAstu paThanti -palimaMtha mahaM vijA4. nAgArjunIyA vikalpayanti NiyA, jAviya baMdaNa pUyaNA ihaM[idhaM] / (cU); soUNa tayaM uvadvita, suhumaM salla duruddhara, keyi gihI vigyeNa udvitaa| taMpi jiNe eeNa paMDie / (cU, vR)| dhammammi idhaM aNuttare, 11. 0 AsaNe (c)| taMpi jiNejja imeNa paMDite // (c)| vyA0vi0-makAraH alAkSaNikaH / nAgArjunIyAstu paThanti 12. ega (kha, cuu)| soUNa tayaM uvaTTiyaM, 13. samAhito care (cuu)| keha mihI viggheNa uThThiyA / 14. ajjhappa deg (cuu| ghammammi aNuttare muNI, 15. gAvapaMguNe (ka, kha); deg 'vaMguNe (yU) / taMpi jiNijja imeNa paDie / (vR)| 16. vayaM (kh)| 5. vidA (kha, cuu)| 17. samucchati No saMthaDe taNe (cuu)| 6. duhA duhAvahA (cuupaa)| 18. aNAile (k)| 7. yA (ka, cuu)| Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 sUyagaDo? 37. tiriyA maNyA' yadivvagA' uvasaggA tivihA dhiyAsae / lomAdIyaM pi' Na harise suNNAgAragae mahAmuNI / / 38. No abhikaMkheja' jIviyaM No vi ya pUyaNapatthae siyA / 'abbhatthamuveti bheravA' suNNAgAragayassa bhikkhuNo / / 36. uvaNIyatarassa tAiNo bhayamANassa vivikkamAsaNaM / sAmAiyamAhu tassa jaM jo appANa" bhae Na daMsae / rAya-saMsagga-vivajjaNa-padaM 40. usiNodagatattabhoiNo dhammaThiyassa muNissa hImato" ! saMsaggi" asAhu rAihiM asamAhI u tahAgayassa vi // ahigaraNa-vajjaNa-padaM 41. ahigaraNakarassa5 bhikkhuNo vayamANassa pasajjha dAruNaM / ___aDhe 'parihAyaI bahU ahiMgaraNaM Na karejja paMDie" / / gihi-bhAyaNa-padaM 42. sIodaga" paDidugaMchiNo" apaDiNNassa lvaavskkinno"| sAmAiyamAhu tassa jara jora gihimatte'saNaM Na bhuMjaI / / 1. maNusA (cU, vR)| 14. vyA0vi0-vibhaktirahitapadam-saMsaggI 2. da (k)| __ asaahuu| 3. digviyA (c)| 15. masAhu (k)| 4. hiyAsiyA (kha, vRkSA); vise viyA (cuu)| 16. kaDassa (ka, kh)| 5. x (kh)| 17. parihAyate dhuvaM (c)| 6. jAva'bhikakha (c)| 18. saMjae (c)| 7. abbhattha mUvaMti bheravA (ka); paThyate ca- 16. vyA0 vi0--vibhaktirahitapadama sIoda gss| "apputthamuveti bheravA" (c)| 20. duguMchiNo (c)| 8. vivitta (ka, c)| 21. deg sekkiNo (ka); deg saMkiNo (kha); hasta6. taM (cuu)| likhitavatyAdarza-avasakkiNotti-avasa10. vyA0 vi0-vibhktirhitpdm-appaannN| piNaH / 11. deg bhoyaNI (c)| 22. taM (cuu)| 12. dhammaTThissa (c)| 23. jaM (cuu)| 13. hrImato (c)| 24. bhakkhati (cuu)| Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 bIaM ajjhaSaNaM (veyAlie--bIo uddeso) uttama-dhamma-gahaNa-padaM 43. Na ya saMkhayamAhu joviyaM taha vi ya vAlajaNo pagabhaI / bAle pAvehi mijjaI ii saMkhAya muNI Na majjaI / / 44. chadeNa' paletimA payA bahamAyA moheNa paauddaa| viyaDeNa paleti mAhaNe sI uNhaM vayasA hiyAsae / 45. kujae aparAjie jahA akkhehi kusalehi dIvayaM / kaDameva gahAya No kali go teyaM No ceva dAvaraM / / 46. evaM logammi tAiNA' buie je dhamme aNuttare / taM giNha hiyaM ti uttamaM kaDamiva sesa'vahAya paMDie / baMbhacera-padaM 47. uttara maNuyANa AhiyA gAmadhamma" iti me aNussuyaM / jaMsI'2 virayA samuTThiyA kAsavassa aNudhammacAriNo // 48. je 'eya caraMti'13 AhiyaM NAeNa" mahayA mhesinnaa| te udviya te samuTThiyA aNNoNNaM sAreti dhammao / / 46. mA peha purA paNAmae abhikakhe uhi dhunnitte"| je 'dUvaNa"Na te hi"No NayA te jANaMti samAhimAhiyaM / / muNoNaM vivega-padaM 50. No kAhie" hojja saMjae pAsaNie Na ya sNpsaare| NaccA dhamma aNuttaraM kayakirie ya Na yAvi mAmae / 1. majjatI (cuupaa)| ghyA0vi0-vibhaktirahitapadamgAmadhamme / 2. chaNNaNa (cuu)| 12. jaMsi (kh)| 3. sIyuNhaM (cuu)| 13. eyaM deg (ka) degkaraMti (ca) / 4. divvayaM (ka); divavaM (ca) / 14. nAyaeNa (cuu)| 5. tIya (kha); tretaM (cuu)| 15. vyA0 vi0---vibhaktirahitapadam-udiyA 3. tANiNo (ka); tAiNo (ca) / 16. haNittae (vR)| 7. 'yaM (cuu)| 17. vyA0 vi0---vibhaktirahitapadam-dUvaNayA, 8. uttima (k)| ye durUpanatA: na te hi samAdhi jAnanti, ye 6. vyA0vi0 -vibhaktirahitaM sandhizca -~-sesa no natA:--viSayeSu na praNatAH-santi te avahAya / samAdhi jAnanti / 10. vyA0vi0----vibhaktirahitapadam --uttraa| 18. dUmaNaehiM (ka, vRpaa)| 11. gAmadhammA (k)| 16. kAdhIe (c)| Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 sUyagaDo 51. chaNNaM ca pasaMsa' No kare Na ya ukkosa' pagAsa mAhaNe / tesiM suvivegamAhie' paNayA jehi sujhosiyaM dhuyaM / / Aya hita-padaM 52. aNihe sahie susaMvuDe dhammaTThI uvahANavIrie / viharejja samAhiti die' 'AtahitaM dukkheNa labbhate" / / sAmAiya-padaM 53. Na hi guNa purA aNussuyaM aduvA taM taha No aNuTThiyaM / muNiNA sAmAiyAhiyaM NAtaeNa" jgsvvdNsinnaa|| 54. evaM mattA5 mahaMtaraM16 dhammamiNa sahiyA baha jaNA / guruNo chaMdANuvattagA virayA tiNNa mahoghamAhiyaM / / -ti bemi // taio uddeso kammAvacaya-padaM 55. saMvuDakammassa bhikkhuNo jaM dukkhaM taM saMjamao'vacijjaI9 maraNaM hecca puTuM abohie| vayaMti paMDiyA / / 1. vyA0 vi.-vibhktirhitpdm-psNs| 11. ma'NussutaM (cuu)| 2. ukkAsa (ka, cU); vyA0 vi0-vibhakti- 12. deg samuTThiyaM (ka, kha); aduvA'vitadhaM No rahitapadam - ukkosa / adhiTTitaM (cU), aduvA'vitahaM No (paa)| 3. vyA0 vi0-vibhktirhitpdm--pgaasN| 13. sAmAigaM padaM (c)| 4. ca vivega (); suvivegadeg (vRpaa)| 14. nAeNaM (k)| 5. ghamme (c)| 15. mAtA (cuu)| 6. sujjhosiyaM (ka, cU, vRpaa)| 16. mahattaraM (cUpA, vRpaa)| 7. dhUyaM (kha, vR)| 17. mimaM (cuu)| 8. aNahe (vRpaa)| 18, madhodha deg (c)| 6. iMdie (kha); degdie (cuu)| 16. vicijjatI (c)| 10. AyahiyaM khu duheNa labbhai (ka, kha) 1 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati hai ( veyAlie -- taio uddeso) kAma - mucchA-padaM 56. je viSNavaNAhi'josiyA' saMtiSNehi 'tamhA uDDhe ti pAsahA" addavakhU 57. agaM vaNiehi Ahiya dhAretI ' evaM paramA mahavvayA akkhAyA 1. 0 vaNAhajosiyA (ka); * vaNAkosiyA (kha); jhosiyA (vRpA ); 'bhUsiyA (cU ) / 2. uDDha tiriyaM adhe tahA (vRpA); uDDhaM tiriyaM adhetidhA (cUpa ) 1 3. ANiyaM (cU); AhitaM (cUpA ) | 4. rAIjiyA ( ka, kha ) 1 5. evaM paramANi mahanvatANi, akkhAtANi sarAtibhoyaNANi (cU) / 6. krimaNa (cU. vRpA) / 58. je iha sAyAjugA jarA ajjhovavaNNA kAmehi mucchiyA / kivaNeNa samaM pagabbhiyA Na vi jANaMti samAhimAhiyaM // 56. vAheNa jahA va vicchae abale hoi gavaM pacoie / 'se aMtaso apAmae NAIcae abale visIya " // 60. evaM kAmeNAviU' ajja sue payahejja" aladdha" aNusAsa" kAmI kAme Na kAmae laddhe vA vi" 61. mA paccha asAhuyA bhave" accehI " ahiyaM ca asAhu" soyaI se thaNaI 62. iha jIviyameva pAsahA" 'taruNa eva 'ittaravAsaM va bujbhahA" giddha" garA paridevaI 7. samA (vR 8. jeNa tassa tahi adhyathAmatA, raito khalu se'vasIdato (ca); se aMtara appathAmae, nAtie avase visIdati ( cupA ) | 6. kAmesaNaM vika ( ka, kha, cUpA) / 10. payahAmi (ca) ; pajahejja (ka, cUpA) / samaM kAmAI rAyANayA ihaM / sarAibhoyaNA || u viyAhiyA / rogavaM // 11. x ( ka ) / 12. aladdhe (c) / 13. tave (c) / vAsasayassa tuTTaI / kAmesu " mucchiyA " // saMthavaM / kaNhuiM // appagaM / bahuM // 14. vyA0 vi0 -- chandodRSTyA dIrghatvam / 15. aNusAse (c) / 16. vyA0 vi0 -- chandodRSTyA hrasvatvam / 273 17. paritaptI (cU) 18. parasadhA (cU) | 19. taruNeva 0 ( kha ); taruNago vAsasyassa tiudvRti (ca); dubbalavAsasayA tiuTTati (cUpA ) : * vAsasyAu tuTTati (vRpA ) / 20. ittara vAse ya bujjhaha ( ka ) / 21. vyA0 vi0 - vibhaktirahitapadam - giddhA / 22. kAmehiM (ka) 1 23. cipitA (cU) 1 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 sUyagaDo 1 AraMbha-pariNAma-padaM 63. je iha AraMbhaNissiyA AyadaMDa' egNtlsgaa| ___ gaMtA te pAvalogayaM cirarAya AsuriyaM' disaM / / paraloga-saMdeha-padaM 64. Na ya saMkhayamAhu jIviyaM taha vi ya bAlajaNo pagabbhaI / __ paccuppaNNeNa kAriyaM ke dalR paralogamAgae ? / / paraloga-saddahaNA-padaM 65. adakkhuva' ! dakkhuvAhiyaM saddahasU adakkhudaMsaNA ! / ___ haMdi / hu suNiruddhadaMsaNe mohaNijjeNa' kaDeNa kammuNA / / AyatulA-padaM 66. dukkhI mohe pUNo puNo Nivvidejja silogapyaNaM / evaM sahie'hipAsae" 'AyatulaM pANehi saMjae" / / agAravAse dhamma-padaM 67. gAraM pi ya Avase gare aNupuvvaM pANehi sNje| samayA savvattha suvvae devANaM gacche salogayaM / saccovakkama-padaM 68. socA bhagavANusAsaNaM sacce tattha karejjuvakkama / savvattha viNIyamacchare uMchaM bhikkhura visuddhamAhare / / 66. savvaM NaccA ahiTThae dhammaTThI ubahANavIrie / gutte jutte sayA jae Ayapare paramAyataTThie / asaraNa-bhAvaNA-padaM vittaM pasavo ya NAiora 'taM vAle" saraNaM ti mnnnnii| ee mama 'tesi vA 15 ahaM No tANaM saraNaM Na6 vijjaI ! 1.vyA0vi0-vibhaktirahitapadam-AyadaMDA / 10. kareha (ka, ca); karejjadeg (kha); karejja2. cirakAla (c)| vakkama (cuussaa)| 3. AsUriyaM (cuu)| 11. avaNIta deg (vR)| 4. ko (kh)| 12. vyA0 vi0 -chandodRSTyA hrasvatvam / 5. akkhuva (cuu)| 13. nAyatA (ka); NAtayo (c)| 6. mohaNieNa (cU) 14. bAlajaNo (c)| 7. 'dhipAsiyA (cuu)| 15. tesu vA (ka); tesu vi (kha); tesu yA (vR); 8. *tule pANehi bhavejjasi (cU) / degvI () / 16. ca (cuu)| Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 bIaM ajjhayaNa (viyAlie-taio uddeso) 71. abbhAgamiyammi vA duhe ahavovakkamie bhvNtie| egassa gaI ya' AgaI vidumaMtA saraNaM Na maNNaI / / 72. savve sayakammakappiyA aviyatteNa duheNa pANiNo / hiMDaMti bhayAulA saDhA jAijarAmaraNehibhiduyA // bohi-dullaha-padaM 73. iNameva' khaNaM viyANiyA No sulabhaM 'bohiM ca'' AhiyaM / evaM sahie'hipAsae' Aha jiNe iNameva sesagA / / dhammassa tekAliyatta-padaM 74. avisu purA vi bhikkha vo AesA vi visu suvvayA ! eyAiM guNAI Ahu" te kAsavassa aNudhammacAriNo / 75. tiviheNa vi pANa" mA haNe Ayahie aNiyANa'2 saMvuDe / evaM siddhA aNaMtagA" saMpai" je ya aNAgayAvare / / 76. evaM" se udAhu aNuttaraNANI aNuttaradaMsI aNuttaraNANadaMsaNadhare / arahA NAyaputte bhagavaM vesAlie5 viyAhie" // -tti bemi / / 1. ahavA uvakkamie (ka)! 12. vyaa0vi0-vibhktirhitpdm-anniyaanne| 2. bhavaMtae (cU); bhavaMtare (vR); bhavaMtie (vRtaa)| 13. aNaMtaso (ka, kh)| 3. va (ka, cuu)| 14. saMpata (cuu)| 4. vAdhijarAmaraNeha'bhidutA (cuu)| 15. tulanA-uttarajjhayaNANi 6.17 / 5. iNamo ya (cU, vR)| 16. vesAlIe (cuu)| 6. vitANitA (buu)| 17. 'ka' prato asyAnantarameka: zlokaH atirikto 7. bodhI ya (cuu)| labhyate8. hiyAsae (kha); hipassiyA (ca); 'dhiyAsae itikammaviyAla muttama, (cUpA, vRpaa)| jiNavareNa sUdesiyaM sayA ! hai. bhavaMti (ka, kh)| je AcaraMti Ahiya, 10. Aha (cuu)| khavitarayA vahiti te siva gati // 11. vyA0 vi0 -vibhktirhitpdm-paannaa| Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM uvasaggaparipaNA paDhamo uddeso ogha-uvasagga-padaM 1. sUraM maNNai appANaM jAva jeyaM Na passaI / jujjhataM daDhadhammA[nnA?NaM' sisupAlo va mahArahaM // 2. payAyA sUrA raNasIse saMgAmammi uvaTThie / mAyA puttaM Na jANAi jeeNa parivicchae / 3. evaM sehe vi appuDhe bhikkhucariyA - akovie / sUraM maNNai appANaM jAva lUhaM Na sevae / / sIta-parIsaha-padaM hemaMtamAsamma sIyaM phusai savAyagaM / tattha maMdA visIyaMti' rajjahINA va khattiyA / / gimha-parIsaha-padaM 5. . gimhAhitAveNaM vimaNe supivaasie| tattha maMdA visIyaMti macchA appodae jahA / / jAyaNA-parIsaha-padaM 6. sayA dattesaNA dukkhaM jAyaNA duppnnolliyaa| kammaMtA' dubbhagA ceva iccAhaMsu puDhojaNA / / 4. jayA 1. koSThakAntarvartI pAThazcUrNyanusArI, yathA- dRddhdhnvaanm| 2. vicchie (ka, kha)1 3. bhikkhAcarie (ka); bhikkhAcariyA (kha ) / 4. vasIyati (k)| 5. raTTa (cuu| 6. suppivAsie (k)| 7. kammattA (ka, kha, vR)| 8. dUhagA (kh)| 276 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhaNaM ( uvasaggapariNNA-paDhamo uddeso) sadde' acAyaMtA gAmesu ee gare tattha maMdA visIyaMti saMgAmammi va 7. vadha parIsaha-padaM 8. appe khujjhiyaM bhikkhu suNI DaMsai maMdA visIyaMti teupuTThA' va tattha akkosa parIsaha-padaM &. appege 'paDiyAragayA 20. appege muMDA 11. evaM tamAo phAsa - parIsaha padaM 12. puTTho paDibhAsaMti' pADipaMthiya mAgayA' 1. saddA ( kha ) / 2. ya ( ka ) | 3. bhIruyA ( kha ) vaI" ee" je ee juMjaMti NigiNA kaMDU - viNadUMgA vippaDavaNege appaNA ujjallA ' u ajANayA / te tamaM jaMti maMdA moheNa pAuDA || ya dasamasagehiM taNaphAsamacAiyA 1 Na me diTThe pare loe kiM" paraM maraNaM siyA ? 11 4. bhujbhiyaM ( ka, kha ) ; khudhiyaM ( kva ) / 5. bhikkhU (cU) / 3. teja 0 (ka) 1 kesaloya-baMbhacera-parIsaha-padaM 13. saMtattA kesaloeNaM baMbhaceraparAiyA / tattha maMdA visIyaMti 'macchA paviTThA" va keNe || 7. pari0 (ka, cuu)| 8. paDipathiya (ka, kha ) 1 o 6. pariyAra (ka); taddAravettaNijjete (cUpA) 1 vAre / bhIruNo // lasae / pANiNo // 1 eva - jIviNo // piDolagAhamA | asamAhiyA || 10. evaM (ka) 1 11. vati ( kha ) | 277 12. caragA (c) | 13. ujjAyA (cUpA) 14. 0 pAutA ( cU ); matimaMdA itthigAuyA (cUpA) / 15. jai (ka, kha, vR) 16. macchAviTThA (kha) Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 suryagaDo 1 vadha-baMdha-parIsaha-padaM 14. AyadaMDasamAyArA micchAsaMThiyabhAvaNA harisappaosamAvaNNA keI lUsaMti'NAriyA // 15. appege paliyatasi cAro' 'coro ti" subvayaM / baMdhati bhikkhuyaM bAlA kasAyavasaNehi ya / / 16. tatya daMDeNa saMvIte muTThiNA adu phaleNa vaa| NAINaM saraI bAle itthI vA kuddhagAmiNI / / ukkheva-padaM 17. ee bho kasiNA' phAsA pharusA' durhiyaasyaa| hatthI vA sarasaMvItA' kIvAvasagA gayA gihaM / / -ti bemi // bIo uddeso anukUla-parIsaha-padaM 18. ahime suhumA saMgA bhikkhUNaM je duruttraa| ___ jattha ege" visIyaMti Na cayaMti" javittae" / / 16. appege NAyao" dissa royaMti privaariyaa| posa Ne tAta ! puDho si kassa 'tAta ! jahAsi"Ne !! 1. lUsaMta deg (ka); lUseMti 0 (cuu)| tivvasaDhA (vRpA); tivvasaDhagA (cuupaa)| 2. cAri (ka, kh)| 10. aha ime (kha); atha ime (cU) / 3 coritti (k)| 11. maMdA (cuu)| 4. deg vayaNehi (ka, kha, vR) 12. caettA (cuu)| 5. pharusA (c)| 13. jahittae (ka); javaittae (cuu)| 6. kasiNA (cuu)| 14. nAtigA (kh)| 7. durudeg (ka, kh)| 15. yAriyA (k)| 8. deg saMvIte (kh)| 16. tAta cayAsi (kha, vR); pariccayAsi (c)| hai. kIvA'vasa (ka, vR); kIvA avasA (kha); Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM /uvasangapariNA-bIo uddeso) 276 20. piyA te therao tAta! sasA te khuDDiyA imA / bhAyaro te savA tAta! soyarA kiM jahAsi' Ne ? // 21. mAyaraM piyaraM posa evaM logo" bhavissai / evaM 'khu loiyaM tAta ! je 'pAleti u mAyaraM / 22. 'uttarA mahurullAvA- puttA te tAta ! khuddddyaa| bhAriyA te NavA tAta! mA sA aNNaM jaNaM game / / 23. ehi tAta! gharaM jAmo mA taM kamma" sahA vayaM / bIyaM pi tAva pAsAmo jAmu tAva sayaM gihaM / / 24. gatuM tAta ! puNAgacche 12 Na teNA'samaNo siyaa| akAmagaM parakkamata" ko ta" vAreumarahai ? / / 25. jaM kiMci aNagaM tAta ! taM pi savvaM samIkataM / hiraNaM vavahArAi taM pi dAhAmu5 te vayaM / / 26. icceva NaM susehaMti'' kAluNIyauvaTThiyA vibaddho NAisaMgahi tao'gAraM pahAvai / 27. 'jahA rukkhaM vaNe jAyaM. mAluyA pddibNdhi| evaM Na paDibaMdhaMti" NAyao asmaahie| ---- -- - -- -- - ---------- 1. vyA0vi0 --zRNvaMtIti zravA :---- 13. parakkama (ka); parikama (kh)| ANAubavAyavayaNaNiddese ya ciTuMti (cuu)| 14. te (ka, kh)| 2. sayA (ka); sagA (kha, vR) / 15. dAsAmo (c)| 3. cayAsi (kha, vR)| 16. iccevaM (c)| 4 esa loe (k)| 17. gusehitti (ka); susikkhaMtaM (cU); susehiti 5. khalu loya (kh)| (cpaa)| 6. posai (ka); pAlayati (kh)| 18. kAluNIyAsamuTThiyA (ka); deg samuTThiyA (kha); 7. pose piu (ky)| ___kAluNatodeg (cuu)| 5. itarA madhurollAvA (cuupaa)| 16. vaNe jAtaM jedhA rukkhaM (c)| 1. tAva (cuu)| 20. eva (k)| 10. vyA0 vi0 --- 'akRthAH' iti kriyAzeSaH / 21. pariveDhaMti (c)| 11. tAta (kha, vR)| 22. asamAhiNA (kv)| 12. pugogacche (ka, kh)| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 sUyagaDo 1 28. vibaddho NAisaMgehi' hatthI vA vi Navaggahe / pio parisappaMti 'sUtI go vva adUragA" / / 26. ee saMgA maNussANaM pAyAlA va ataarimaa| kIvA 'jattha ya kissaMti" NAisaMgehi mucchiyaa|| 30. taM ca bhikkha pariNAya savve saMgA mhaasvaa| jIviyaM NAvakakhejjA soccA dhammamaNuttaraM / / 31. ahime' saMti AvaTTA kAsaveNa pveiyaa| buddhA jatthAvasappati sIyaMti abuhA jahi / / bhoga-NimaMtaNa-padaM 32. rAyANo rAya'maccA ya mAhaNA aduva khttiyaa| NimaMtayaMti bhogehiM bhikkhuyaM sAhujIviNaM / / 33. hatthassa-raha-jANehi vihAragamaNehi y| bhaMja bhoge ime sagghe" maharisI ! pUjayAmu tN|| 34. vatthagaMdhamalaMkAraM itthIo synnaanniy| bhujAhimAiM bhogAiM Auso" ! 'pUjayAmu tN"| 35. jo tume Niyamo ciNNo bhikkhubhAvammi sunvayA ! / agAramAvasaMtassa sabvo 'saMvijjae thaa|| 36. ciraM dUijjamANassa doso dANi kuo" taba ? / icceva NaM NimaMtati NIvAreNa" va sUyaraM // 37. coiyA bhikkhucariyAe" acayaMtA javittae / tattha maMdA visIyaMti ujjANaMsi va dubbalA / / 1. vivaddhe (c)| 6. te (c)| 2. nAya deg (k)| 10. Ayaso (c)| 3. adUrae (ka); sUtiya bva adUrato {cuu)| 11. pUjayAmi te (cU) / 4. deg kIsaMti (ka); jattha visaNNesI (ca); 12. uttamo (c)| __ jattha visaNNAsI, jatthAvakIsati (cuupaa)| 13. so ciTThatI tadhA (ca); saMvijjate tathA 5. aha ime (ka); aho ime (cU, vRpA); adha (cuupaa)| ___ ime (cuupaa)| 14. ko (k)| 6. yA'vaTTA (cU); AvaTTA (cuupaa)| 15. NIyAreNa (cuu)| 7. vyA0 vi0-sandhipadamidam -htyi+ass| 16. bhikkhuvajjAe (ka) / 8. * sakhe (ka); bhuMjAhimAI bhogAI (cuu)| 17. javaittae (ca) / Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 taiyaM ajjhayaNaM (uvasaggapariNA-taio uddeso) 38. acayaMtA va lUheNa uvahANeNa tjjiyaa| tattha maMdA visIyaMti 'paMkasi va jaraggavA / / 39. evaM NimaMtaNaM laddhaM mucchiyA giddha itthisu / ajjhovavaNNA kAmehi coijjaMtA 'gihaM gaya" / / -~tti bemi / / taio uddeso ajjhattha-visIdaNa-padaM 40. jahA saMgAmakAlammi 'piTuo bhIru vehii| valayaM gahaNaM maM ko jANai parAjayaM ? || 41. muhuttANaM muhuttassa mutto hoi taariso| parAjiyA'vasappAmo iti bhIrU uvehaI / / 42. evaM tu samaNA ege abalaM NaccANa appagaM / aNAgayaM bhayaM dissa avakappaMti maM suyaM / / 43. 'ko jANai' viyovAtaM. itthIo udagAovA? / coijjatA pavakkhAmo Na Ne atthi pakappiyaM / / 44. icceva paDilehati valayAi5 paDile hiNo / vitigichasamAvaNNA" paMthANaM va akoviyA / / 45. je u saMgAmakAlammi gAyA sUrapuraMgamA / Na te piTumuvehiti'10 ki paraM maraNaM siyA" ? / / 1. ya (cuu)| 10. havati (ka, cuu)| 2. siraMsi va (ka, vR); ujjANaMsi (kha); 11. ke jANaMti (cU) (niyukti gA0 41) / thalaMsi va (kv)| 12. viuvAyaM (k)| 3. eyaM (cuu)| 13. no (k)| 4. vyaa0vi0-vibhktirhitpdm-giddhaa| 14. icce va NaM (ka, kh)| 5. kAmesu (c)| 15. valaya (kh)| 6. gayA gihaM (kha) 1 16. vinigicchaMdeg (vR)| 7. vyA vi0--vibhktirhitpdm-bhiiruu| 17. no te puTTha deg (kha); piTThato pehaMti (cuu)| 8. pidio0 (ka); pacchato bhIrU vehati (cU) ! 18. bhave (cuu)| 6. muhuttANa (k)| Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 sUyagaDo 1 46. evaM 'samuTThie bhikkhU" vosijjA' gaarbNdhnnN| ___AraMbhaM tiriya' kaTu attattAe' parivvae // paravAdavayaNa-padaM 47. tamege paribhAsaMti bhikkhuyaM sAhujIviNa' / je evaM paribhAsaMti' aMtae te smaahie| 48. saMbaddhasamakappA hu 'aNNamaNNesu mucchiyaa| piMDavAyaM gilANassa jaM sAreha dalAha y|| sarAgatthA aNNamaNNamaNuvvasA NaTTa-sappaha-sabbhAvA saMsArassa apaargaa| 50. aha te paDibhAsejjA' bhikkha mokkhavisArae / evaM tubbhe pabhAsaMtA dupakvaM ceva sevahA / / 51. tubbhe bhujaha pAesu gilANAbhiharDara ti ya / taM ca bIodagaM bhoccA tamuddessAdi jaM kaDaM / / 52. littA tivvAbhitAveNa" ujjhiyA asamAhiyA / ___NAikaMDUiyaM seyaM aruyassAvarajjhaI 53. tatteNa aNusiTThA" te apaDiNNaNa jANayA / Na esa Niyae" magge asamikkhA" vaI kiI // 1. samuTTitaM bhikkhaM (c)| 11. duvakkhaM (cuu)| 2. bosiccA (ka) 12. gilANAbhihaDammi (ka); gilANoabhihaDaM 3. (vi) tiriyaM (cuu)| ti (kha, cU) 4. AtattAe(ka); AtattAe, aatthaae(cuupaa)| 13. tamuhissAdi (ka); tamuddesA ya (kha) / 5. 0jIviyaM (k)| 14. tikkhA (kha); tivvAbhileveNaM (cpaa)| 6. te u0 (ka); taM u evaM bhAsaMti (cuu)| / 15. ujjayA (ka); ujjuyA (kha); ujjAtA (c)| 7. samAhite (ca); vyA0vi0-atra paJcamyeka- 16. sAdhu (ca) / __vacane 'samAhIe' itirUpaM bhavati, kintu 17. aruyassa deg (ka); arukassAvarujjhati (cuupaa)| chandohaSTyA hrasvatvam / 18, aNusaTTA (ka, cuu)| 8. aNNamaNNasamucchitA (cU); aNNamaNNehiM 16. Nitie (cuu)| macchiyA (ca) (niryakti gA0 41) / 20. vyA0 vi0-akArasya dIrghatvama / 6. paribhAsejjA (kha, vR); paribhAsijja (k)| 21. kati (ka, kha) / 10. pabhAsitA (ka); 'vabhAsaMtA (cuu)| Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM abhaya ( uvasaggapariNNA -- cauttho uddeso) 54. erisA jA' vaI esA 'agge veNu vva gihiNaM' abhihaDa seyaM bhujiu Na sArambhANa u 55. dhammapaNNavaNA 'jA sA'" Na u eyAhi diTThIhiM 56. savvAhi atIhi tao vAyaM NikiccA 57. rAgadosAbhibhUyappA micchatteNa akko se" saraNaM jaMti TaMkaNA puvvamAsi acayaMtA " te bhujjo 58. bahuguNappakappAI kujjA jeNaNe Na virujbhejjA teNaM taM 56. imaM ca dhammamAyAya kAsaveNa kujjA bhikkhU gilANassa agilAe " 60. saMkhAya pesalaM dhammaM diTTimaM uvasagge NiyAmittA" AmokkhAe" aNussuta-visIdaNa-padaM 61. AhaMsu uttho uddeso mahApurisA puvvi 'udaeNa siddhimAvaNNA" tattha 3. gihiNo (kha, cU) 4. vyA0 vi0 - chandodRSTyA hrasvatvam / 5. bhikkhuNI (kha, cU) 1 6. esA (cU) / 7. acaeMtA (cU) 1 8. gire kiccA (cU); nare kiccA ( ka ) / 9. rAmadosa 0 ( kha ) / javittae / vi pagabbhiyA || abhiyA" / pavvayaM || attasamAhie" / samAyare // iva karisiyA | bhikkhu // visohiyA | pagappiyaM // paveiyaM" ! samAhie || pariNibuDe / parivvajjAsi || -tti bemi // maMdo 1. bho (kha); bhe (cUpA) 10. abhiduyA ( kha ) 1 2. aggaveNudeg (kha); aggivellabva karisitA (cU); 11. Aose ( kha ) | agge veluvva karisiti ( cUpA) / 12. AtasamAhito (cU) / 13. No ( kha ) / 14. pavedidaM (ca) 1 15. agiNa (cU ) / 16. adhiyAseMto (c) / 17. amokkhAe (cU) 1 tattatavodhaNA / visIyai || 283 18. bhojjA sItodagaM siddhA (ca); maMde'vasIyata (ka) / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 62. abhuMjiyA NamI vedehI' bAhue udagaM bhoccA 63. Asile devile caiva pArAsare dagaM bhoccA sAtaM sAteNa vijjaI-padaM 66. ihamege u bhAsaMti 'je tattha" AriyaM" maggaM 64. ee pubvaM mahApurisA bhoccA bIyodagaM siddhA ii' 67. mA evaM avamaNNaMtA rAmautte tahA 68. 'pANAivAe adiNNAdANe dIvAyaNa' bIyANi ' 65. tattha maMdA visIyaMti vAhacchiNNA va piTuo parisappati pIDhasappIva" AhiyA ya tArAgaNe sAtaM paramaM appeNaM eyassa amokkhA 'ayohAri 1. videhi (kha) 1 2. rAmagutte (ka, bR); rAmAute (cU); vRttikAreNa 'rAmagupta' iti vyAkhyAtam, kintu RSibhASitasya saMdarbhe naitatsamyak pratibhAti / 3. va (ka) / 4. nArAyaNe (vR); cUrSyA (puNyavijayajI dvArA saMpAdita, pR0 15) 'nArAyaNe' iti pATho mudritosti, kintu RSibhASitasya saMdarbha 'tArAgaNe' pATho yujyate / saMbhavato lipidoSeNa 'takAra' sthAne 'nakAro jAtaH / iha sAteNa ca" vaTTaMtA: 'musAvAe vaTTaMtA mehuNe ya mahArisI / hariyANi ya // 'pahA vva 18 bhuMjiyA / risI // saMmayA / meyaM // gaddabhA / saMbhame // vijjaI | // samAhi bahu jUrahA // asaMjayA" / pariggahe // 8. sItodagaM ( cU) / 6 jaha ( cU) 1 10. aNudhAvaMti (c) / 11. piTTu (kva ) 1 12. mannate ( cU, vRpA ) | 13. jitattha (c) | 14. AyariyaM (ca ) | 15. ti (c) / 16. samAdhitA (cU ) / 17. bahu luMdha (nU) 5. vyA0vi0 - vibhaktirahitapadam - dIvAyaNaM / 15. ayahArI va (ka, cU) / 6. bItANi (cU) / 7. putri (cU ) / sUyagaDo 1 16. pANAivAe va maktA ( ka ) 1 20. 0ya saMjayA (ka); mumAvAde va'saMjatA (cU) | Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 taiyaM ajjhayaNaM (uvasaggapariNA-cauttho uddeso) abaMbhacera-samatthaNa-taNirasaNa-padaM 69. evamege' u pAsatthA paNNaveMti annaariyaa| ___'itthIvasaM gayA bAlA jiNasAsaNaparaMmuhA 70. jahA gaMDa pilAgaM vA paripIlettA mhttgN| evaM viNNavaNitthIsu' doso tattha kao' siyA ? / / 71. jahA 'maMdhAdae NAma' thimiyaM piyati dgN| evaM viNNavaNitthIsu' doso tattha kao* siyA? // 72. jahA vihaMgamA piMgA thimiyaM piyati" dagaM / evaM viSNavaNitthIsu" doso tattha kao5 siyA ? // 73. 'evamege u pAsatthA4 micchAdiTThI annaariyaa| ajjhovavaNNA kAmehiM pUyaNA iva taruNae" // 74. aNAgayamapassaMtA" paccappaNNagavesagA / te pacchA paritappaMti9 'jhINe Aummi'20 jovvaNe / / 75. jehiM kAle parakkaMtara 'Na pacchA paritappae'22 / te dhIrA" baMdhaNammukkA NAvakhaMti jIviyaM / / 76. jahA NaI veyaraNI duttarA" iha sammatA / evaM logaMsi NArIo duttarA amaImayA // 1. evamete (cuu)| mudito'sti, kintu 'taSNage--chAvake' iti 2. ya (k)| vyAkhyAMzena pratIyate maulikaH pAThaH 'taNNage' 3. itthIvasagA (ka), itthIvasagatA (c)| iti AsIt, kintu kaThina zabdAnAM saralI4. paripolijja (ka, kha); NipIlettA (ca) / karaNapaddhatyA atrApi parivartanaM jAtamiti 5. degvaNatthIsu (cuu)| sNbhaavyte| 6. kuto (cuu)| 17. mapAsaMtA (c)| 7. maMdhAyatI nAma (ka); maMdhAtaiNNAma (cU) / 18. mavesae (ka); deggavesaNA (ca) / 8. muMjatI (ka, kh)| 16. aNusoyaMti (c)| 6. vaNatthIsU (c)| 20. khoNe deg (kha); jhINAummi (cuu)| 10. kuo (cuu)| 21. parivakalaM (ka, cuu)| 11. bhuMjatI (ka, kha) : 22. sukaDaM tesi sAmaNNa (cuu)| 12. degvaNasthIsu (cuu)| 23. vIrA (k)| 13. kuo (cuu)| 24. duruttarA (kh)| 14. evaM tu samaNA ege (cuu)| 25. duruttarA (kha); duruttarAo (cuu)| 15. micchadiTThI (kh)| 26. vyA0 vi0-chandodRSTyA dIrghatvam / 16. yadyapi cUrNIpAThe 'taruNae' ityeva pATho Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 77. jehiM 'NArINa saMjogA" pUyaNA savvameyaM Ni kiccA te 78. ee oghaM tarissaMti samudda jattha pANA visaNNAsI' 'kiccaMtI 79. taM ca bhikkhU pariNNAya sunvae musAvAya vivajjejjA' ''diNNAdANa 80. uDDamahe tiriyaM vA je keI savvattha 'virati kujjA" saMti 81. imaM ca dhammamAyAya kAsaveNa kujjA bhikkhU gilANassa agilAe 82. saMkhAya pesalaM dhammaM diTTimaM uvasagge NiyAmittA" AmokkhAe 1. te NAri saMjogA (cU) / 2. jirekiccA ( ka, cU) / 3 susamAhie ( ka, kha ) 1 4. X ( kha ) 1 5. visannAsa ( ka ) ; viSaNNAH santaH (vR ) | 6. 0 saya kammaNA ( kha ); kaccati saha kammaNA piTTao kiyA | ThiyA susamAhIe // vahAriNo / va kamNA" || care / samie ca" vosire // tasathAvarA | nivvANamAhiyaM || paveiyaM / samAhie || pariNivvuDe / parivvajjAsi // -tti bemi // sUyagaDo 1 (cU) / 7. ca vajjijjA (kha); vivajjejjA (cU) / 8. adiSNAdi ca (tU) 1 9. vijjaM virati ( cU) | 10. niyAetA ( ka ) ; hiyA sittA ( kha ); NirekiccA (cU) 1 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itthI saMsagga-vivajjaNa-padaM 1. je mAyaraM ca piyaraM ca vippajahAya' puvvasaMjogaM / vivittaMsI' // ege sahie carissAmi AratamehuNI' sumeNaM taM parakkamma chaNNayaeNa itthIo maMdA | 'uvAyaM pitAo jANaMti" jaha' lissaMti bhikkhuNo ege // pAse bhisa NisoyaMti abhikkhaNaM posavatyaM parihiti / kArya ahe vi dasaMti 'bAhu mudghaTTu kakkhamaNuvvaje " || sayaNAsaNehiM jogehiM' itthIo egayA NimaMteMti / eyANi ceva se jANe pAsANi virUvarUvANi || No tAsu cakkhu saMdhejjA jo saddhiyaM" pi viharejjA 2. 3. 4. 5. 1. vippajadhAya ( cU) / 2. meNo (c) / catthaM abhayaNaM itthipariNA paDhamo uddeso vivittesa uvAyaM ca (cU) ! 5. jahA ( kha ); jadha (cU) | 6. 0 vattha (ka, kha ) / 3. vivitsu (vR); vivittamesI ( cUrA ) | 6. tAsi (cU) / 4. 0 jANisu (ka, kha, vRpA); jANaMti tA 10. sAhasamabhijANejjA ( ka ) ; deg samabhijANe ( kha ) 11. sahiyaM (kha) 1 12. rakkhittu seo (cU) / 10 No vi ya 'sAhasaM samaNujANe / evamappA 'surakkhio hoi" / / 7. bAhu uddhaTTu 0 ( ka ); bAhu mudvattu deg ( kha ) ; bAhu ddhaTTu kakkhaM parAmuse (nR ) / 8. jogehiM ( ka, kha ) 1 ( bRpo ); 287 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 6. AmaMtiya 'osaviyaM vA" bhikkhu AyasA NimaMteMti / eyANi ceva se jANe' saddANi virUvarUvANi' || gehiM kaluNaviNIyamuvagasitANaM * 1 bhAsaMti ANavayaMti' bhiNNakahAhiM // baMdhaNeha 7. adu maMjulAI sIhaM jahA va kuNimeNaM NigbhayamegacaraM pANaM / saMvuDa megatiyamaNagAraM 11 rahakAro va Nemi aNupuvIe / baMdhati NamayaMti pAseNaM pacchA vivAgamAyAe: NaccA / phaMdate viNa muccaI tAhe // bhoccA pAyasaM va visamissaM / evaM saMvAso Na kappaI davie // 11. tumhA u" vajjae ittho visalittaM va kaMTagaM oe kulANi vasavattI AghAe" Na se viNiggaMthe // 12. je eyaM "uMcha ta'NugiddhA 14 aNNayarA hu te kusIlANaM / sutavassie" vi se bhikkhU No vihare " sahaNamitthIsu // 13. avi" dhUyarAhiM suhAhi dhAIhiM aduvA dAsIhi / mahatIhi vA kumArIhi saMthava se Na kujjA aNagAre || 14. adu NAiNaM va suhiNaM vA appiyaM daThThe egayA ho / 'giddhA sattA" kAmehiM rakkhaNaposaNe 15. samaNaM 'pi daTThUdAsINaM" tattha vi tAva ege adu" bhoyaNehiM NatthehiM itthodosasaMkiNo 8. evitthiyAo aha tattha puNo baddhe mie va 10. aha se pa e. 1. oviya ( kha ) ; osaviyA NaM ( cupA ) / 2. jANiyA ( ka ) : jANi (cU) / 3. nimaMtaNAdINi (cu); ( cupA) / 4. muvAgasittANaM ( ka, kha ) ; mupakammittANa 16. virahe (cU) / (cU) / 5. ANameyaMti ( ka ) ; ANamayaMti (cU ) / 6. evitthiyA ( ka ) ; evaM itthiyA ( kha ) / 7. aNuputrI (kha); aNupubbIe (ca) / 8. vivega (ka, kha, vRpA, cUSA); vivAga maNNA (cU) | 6. navi (kha) | 10. hu (ka, cU) 11. AghAya (ka) || kuppaMti / hoti // 12. va ( ka ) / 13. vyA0 vi0 sandhipadam - tayaNugiddhA / virUvarUvANi 14. ucchaM aNumiddhA ( ka, kha ) 1 15. sutamasie (cU ) / sUyagaDo 1 17. sahaNaM itthIsu (ka) 1 18. avie ( ka ) 1 19. mahallIhi (cU) | 20. giddha mattA ( kha ) | 21. piTThU (kha); daTThUNudAsINaM (vRpA); pi daTThadAsINA (cUvA) 22. aha (ka); aduvA (kha); athavA (vR ) ! 23. bhavaMti (cU) | Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 cautthaM ajjhayaNaM (itthipariNA-paDhamo uddeso) 16. kuvaMti saMthavaM tAhi pabbhaTThA samAhijogehiM / tamhA samaNA ! 'Na sameMti AyahiyAe" snnnnisejjaao|| 17. bahave gihAI avahaTTa 'missIbhAvaM patthuyA ege dhuvamaggameva pavayaMti vAyAvIriyaM kusIlANaM 11 18. suddhaM ravai parisAe aha rahassammi dakkaDaM kaNai / jANaMti ya Na tathA vedA mAille mahAsaDhe'yaM ti / / 16. 'sayaM dukkaDaM Na bayai" 'AiTTo vi" pakatthaI vAle / veyANavIi mA kAsI coijjaMto gilAi se bhujjo / / usiyA vi isthiposesu purisA itthiveyakhettaNNA / paNNAsamapiNayA vege' NArINaM vasaM ubakasaMti // 21. avi hatthapAyacheyAe aduvA vaddhamaMsaukkate" / avi" teyasAbhitAvaNAI tacchiya" khArasiMcaNAiM ca / / 22. adu kaNNaNAsiyAchejja" kaMThaccheyaNaM titikkhaMtI / iti ettha pAva-saMtattA Na ya veMti puNo Na kAhiti" / / 23. suyameyamevamegesi 'itthIvede vi' hu suyakkhAyaM / eyaM pi tA vaittANaM aduvA' kammuNA" avakareMti // 1. na sameMti AyAhiyAya (ka); tu jadhAhi 13. ege (cU) / Atahio (cU); u jahAhi AahitAo 14. uvaNamati (c)| (vRpA); Na samiti (sameMti) Atahio 15. adu (cU) / (cuupaa)| 16. 0cchedAti (ka); degcchejjAI (ca) / 2. missIbhAva paNNatA ege (ka); missIbhAva- 1 17. deg ukta kA (ka); maMsaM ukkane (ca) paNhayA (ca); mismIbhAvapatthayA (vR); 18. adu (c)| missIbhAvaM paNatA (dii)| 16. tavaNAI (ka, c| 3. dhuya deg (k)| 20. tacchetu (c)| 4. bhAsiMsu (cuu)| 5. karetti (kh)| 21. aha (k)| 22. nAsajja (ba); kANacchejja nAsa vA 6. tadhAvetA (cU); tathAvidaH (vR) / 7. sayadukkaDa ca avadate (ka); sayadukkaDaM avadate (c)| 23. kaMThakijjaNaM (c)| 8. AiTTe va (ka); AuTTho vi (cU) / 24. karissAmo (cU); kAhiMti (cUpA) / 6. pakappaI (k)| 25. sutamevametamegesi (c)| 10. veyANuvIyI (cuu)| 26. itthIvedammi ya (ka); itthIvedetti (kha) / 11. posehiM (cuu)| 27. ahavA (ka); adha puNa (cuu)| 12. deg khedannA (kha, cuu)| 28. kammaNA (kha) (cuu)| Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 sUyagaDo 1 24. aNNaM maNeNa citeMti 'aNNaM vAyAe kammuNA" aNNaM / tamhA 'Na saddahe bhikkhU" bahumAyAo ithio NaccA / 25. juvatI samaNaM bUyA cittavatthAlaMkAravibhUsiyA / virayA carissahaM rukkhaM dhammAikkha Ne bhayaMtAro ! / / 26. adu sAviyApavAeNaM ahagaM sAhammiNI 'ya tubbhaM ti| jaukumbhe jahA uvajjoI saMvAse' viU visIdejjA / / 27. jaukumbhe joisuvagUDhe Asubhitatte NAsamuvayAi / evitthiyAhiM aNagArA 'saMvAseNa NAsamuvayaMti" / / 28. kuvvaMti 'pAvagaM kamma"0 puTThA vegevamAhaMsu" / NA haM karemi pAvaM ti aMkesAiNI mamesa ti|| 26. bAlassa maMdayaM bIyaM jaM ca kaDaM avajANaI bhujjo| duguNaM karei se pAvaM pUyaNakAmo" bisaNNesI / 30. saMlokaNijjamaNagAraM AyagayaM NimaMtaNeNAhaMsu / vatthaM vA" tAi ! pAyaM vA aNNaM pANagaM paDiggAhe / / 31. NIvAramevaM6 bujjhajjA No 'icche agAramAgat / 'baddhe visayapAsehiM mohamAvajjai" puNo maMde / / -tti bemi // 1. vAyA annaM ca kammaNA (kha) / 10. pAvakamma (cU, vR)| 2. tamhA No saddahenavvaM (c)| 11. vege eva mAhaMsa (ka, kha)! 3, ya cittalaMkAravatthagANi parihitA (ka, kh)| 12. no (kh)| 4. lUI (kha, cU); moNaM (vRpA) / 13. bitiyaM (kha, ca) / 5. samaNANaM (ka, kh)| 14. pUyaNa-kAmae (ka, c)| 6. saMvAseNa (cuu)| 7. deg suvagRhe (ka); avagUDhe (kha); jotimuvagUDhe 16. NIyAradeg (ca); NIyAramantaM (cuupaa)| (ca); vyA0 vi-dvipadayoH sandhiH--- 17. degAgAra (kha); icchejja agAraM gaMtu joisA+uvagUDhe / (ca); icchejja agAramAvattaM (cUpA, vRpaa)| 8. evitthigAsa (c)| 15. baddhe ya visayadAmehi (ka); saMbaddhovisayadA6. degNAsamati (ka); saMvAseNAsuviNassaMti mehi (ca) / 16. mAgacchati (v)| Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautthaM ajjhayaNaM (itthipariNA-bIo uddeso) 261 bIo uddeso itthI-Asattassa viDaMbaNA-padaM 32. oe sayA Na rajjejjA bhogakAmI puNo virajjejjA / bhoge' samaNANa suNehA 'jaha bhujati bhikkhuNo ege / / 33. aha taM tu bheyamAvaNaM mucchiyaM bhikkhu kaammivttaiN| palibhidiyANa to pacchA pAduddhadu muddhi pahaNati' / / 34. jai kesiyAe mae bhikkha! No vihare shnnmitthiie| 'kese vi ahaM lucissa" NaNNattha mae carejjAsi // 35. aha NaM se hoi uvaladdhe 'to peseMti tahAbhUehi / alAuccheyaM" pehehi vagguphalAiM AharAhi ti / / 36. dArUNi sAgapAgAe" pajjoo vA bhavissaI raao| pAyANi ya me rayAyehi ehi ya tA me 'paTTi ummadde / / 37. vatthANi ya me paDile hehi 'aNNaM pANamAharA hi tti / ___'gaMdhaM ca raoharaNaM ca 'kAsavagaM ca samaNujANAhi // 38. adu aMjaNi alaMkAraM kukkayayaM me payacchAhi / loddhaM ca loddhakusumaM ca veNupalAsiyaM" ca guliyaM ca / / 36. ko? 'tagaraM agaraM ca saMpiTuM sahAre usiirennN'| tellaM 'muhe bhiliMgAya'4 veNuphalAI saNNihANAe / 1. virajjejjA (cU); virajjejja (cuupaa)| 2. bhoga (ka) / 3. ege kila jadhA bhuMjate (cU)! 4. kAmesu atiaTTa (cuu)| 5. tato (kh)| 6 pahaNaMtu (ka); pahaNaMti (kv)| 7. kesiyANa (ka, kh)| 8, kesANavihu lucisu (k)| 6. vicarejjAsi (cuu)| 10, tato gaM dese ti tadhArUvehiM (cU) / 11. lAuccheyaM (ka, kh)| 12. pehAhi (kh)| 13. aNNapAgAe (cU, vRpaa)| 14. paTTi ummahe (cuu)| 15. annapANaM ca AharAhi (ka, kha); aNNapANaM vA me AharAhi (cuu)| 16. gaMthaM va (cUpA, vRpaa)| 10. kAsava samaNANujANAhi (vR); kAsavagaM meM ANayAhi (cuu)| 18. kukuhagaM (cuu)| 16. velupalAsI (c)| 20. kuTuM (k)| 21. agaru tagaraM ca (kh)| 22. sama (c)| 23. hirive reNaM (c)| 24. muhiM bhilijAe (ka); muhiM bhijAe (kha), muhaM bhilijAe (vR)| Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDI 1 262 40. gaMdIcuNNagAiM pAharAhi' 'chattovAhaNaM ca jANAhi / satthaM ca sUvaccheyAe ANIlaM ca vatthaM rAvehi / / 41. suphaNi ca sAgapAgAe' AmalagAI dagAharaNaM' ca / tilagakaraNi' aMjaNasalAgaM ghisu me vihuyaNaM' vijANAhi // saMDAsagaM ca phaNihaM ca" sIhalipAsagaM ca ANAhi / AyaMsagaM ca payacchAhi daMtapakkhAlaNaMra pavesehi / / 43. pUyaphalaM taMbolaM ca 'sUI-suttagaM ca jaannaahi''| kosaM ca moya mehAe 'suppukkhl-musl-khaarglnnNc| 44. vaMdAlagaM ca karagaM ca vaccagharagaM ca Auso ! khnnaahi| sarapAyagaM ca jAyAe gorahagaM ca sAmaNerAe / 45. 'ghaDigaM saha DiDimaeNa'19 celagola kumaarbhuuyaae| vAsaM imamabhiAvaNa" Avasaha 'jANAhi bhattA'" ! // 46. AsaMdiyaM ca NavasuttaM pAullAI sNkmtttthaae| 'adu puttadohalaDhAe" 'ANappA havaMti dAsA vA'" / 1. paharAhiM (ka, kh)| suppudukkhalaM ca khAragalaNaM ca (vR) / 2. chattaga jANAhi uvAhaNA u vA (c)| 16. caMdAlagaM (ka, kha, va) ba-ca varNayoH 3. rayAvehi (ka, kh)| lipisAdRzyahetUkamidaM parivartana saMbhAvyate / 4 sUvapAtAe (cuu)| 17. vaccagharaM (v)| 5. mAmalagA (cuu)| 18. sarapAyaM (kha); sarapAdana (c)| 6. dagAharaNi (cuu)| 16. ghaDiyaM ca saDiDimayaM ca (ka, kha) / 7. tilakaraNi (cuupaa)| 20. samaNAhiyAvaNaM (ka); samabhiAvaNNaM (kha) / 8. viNayaM (vR); vidhUvaNaM (cuu)| 21. ca jANa bhattaM ca (ka, kha, vR)| atra 6. jANAhi (c)| saMbhAvyate 'bhattA' zabdasya arthAnavadhAraNatayA 10. phaNigaM (cuu)| lipikAraH 'bhattaM ca' iti pAThaH ullikhitaH / 11. 4(k)| vRttikArasya sammukhe eSa eva pAThaH AsIt, 12 pakkhAlaga ca (k)| tenAsAveda vyAkhyAtaH / 13. pUyapphala (cuu)| 22. pAullAi (ka); pAullagAI (cuu)| 14. sUci (va); sUci jANAhi suttagaM (c)| 23. puttassa DohalaDhAe (ka, cuupaa)| 15. suppukAbalagaM ca khAragalaNAe (ka); 24. ANappe bhavati dAsamiva (cuu)| sappukkhalagaM ca khAragAlagaM ca (kha); Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 caiutyaM ajjhayaNaM (itthipariNA-boo uddeso) 47. jAe phale samuppaNNe 'geNhasu vA NaM ahavA jahAhi / aha puttaposiNo ege 'bhAravahA havaMti uTTA vA / / 48. 'rAo vi uThThiyA saMtA" dAragaM 'saMThaveMti dhAI vA" / suhirImaNA vi te saMtA batthadhuvA havaMti haMsA' vA // 46. evaM' bahuhiM kayapuvvaM bhogatthAe jebhiyAvaNNA / dAse mie va pesse' vA pasubhUe va se Na vA keI / / 50. 'evaM khu tAsu viNNappaM saMthavaM saMvAsaM ca caejjA / tajjAtiyA ime kAmA vajjakarA ya eva makkhAyA / / 51. 'evaM bhayaM Na seyAe 'ii se appagaM nniruNbhittaa| No itthi No pasu bhikkhU go sayaM pANiNA nnilijjejjaa5|| 52. suvisuddhalese mehAvI parakiriyaM ca vajjae gaannii| maNasA vayasA" kAeNaM savvaphAsasahe aNagAre / / 53. iccevamAhu se vIre 'dhuyarae dhuyamohe se bhikkhU / tamhA ajjhatthavisuddhe suvimukke" 'AmokkhAe parivvaejjAsi / / -tti bemi / / 1. geNhAhi va NaM chaDDehi va NaM (cuu)| 2. bharavAho bhavati uTTo vo lahitao (cuu)| 3. ege rAo vi udvittA (k)| 4. sagNaveMti dhAva ivA (cuu)| 5. vatthaghovA (ka, kha); vatthAdhuvA (cuu)| 6. haMso (cuu)| 7. etaM (cuu)| 8. itthiAbhiAvaNNA (ca) / 6. pese (ka, kh)| 10. keti (cuupaa)| 11. etaM khu tAsi veNNappa (c)| 12. vajjejjA (kha) / 13. etaM bhayaNNa (c)| 14. iha seya'ppagaM (cuu)| 15. pasU (cuu)| 16. Nilejja (cuu)| 17. vayasa (k)| 18. dhUtarAyamagge sabhikkhU (ca); dhUtarAyamagge sa bhikkhU (vRpA)! 16 x (cU); sumukke (va) / 20. viharejjAmukkhAe (k)| Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamaM ajjhayaNaM NarayavibhattI paDhamo uddeso garaga-vedaNA-pada 1. pucchisuha' kevaliyaM mahesi kahaM'bhitAvA garagA puratthA ? | ajANao me muNi bUhi' jANaM kaha Nu bAlA NaragaM uti ? // 2. evaM mae' puDhe mahANubhAve' iNamabbavI' kAsave aasppnnnne| paveyaissaM duhamaTThaduggaM AdINiyaM dukkaDiNaM puratthA / / 3. je kei bAlA iha jIviyaTThI pAvAI" kammAi~ kareMti ruddaa| te ghorarUve timisaMdhayAre tivvAbhitAve" Narae paDaMti / / 4. tivvaM tase pANiNo thAvare ya je hiMsaI AyasuhaM pdduccaa"| je lasae hoi adattahArI ga sikkhaI seyaviyassa kiMci // 5. pAgabbhi pANe bahuNaM tivAI" aNinvuDe ghAyamuvei.5 baale| ____ 'Niho NisaM'" gacchai aMtakAle ahosiraM kaTu uvei duggaM / / 6. haNa 'chidaha bhiMdaha NaM daheha sadde suNettA paradhammiyANaM / te NAragA U" bhayabhiNNasaNNA kaMkhaMti kaM NAma disaM vayAmo? // 1. pucchissahaM (kh)| 11. tinvANubhAve (c)| 2. avijANao (c)| 12. paDucca (kh)| 3. brUhi (cuu)| 13. tivAtI (ka); tivAdi (c)| 4. mayA (cuu)| 14. anivvue (gh)| 5. bhAge (ca); bhAve (cuupaa)| 15. ghAtagati uti (cuu)| 6. iNamodeg (vR)| 16. NidhoNata (cuu)| 7. AdANiyaM (ca), AdINiyaM (capA) / 17. DahAha (ka); chidadha bhidadha NaM dahaha (ca) : 8. dukkaDiyaM (kha, vR); dukkaDiNaM (vRpaa)| 18. suNaMti (ka) / 6. jIviyaTThA (k)| 16. tU (k)| 10. kUrAI (cuu)| 264 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama ajjhayaNaM (NarayavibhattI-paDhamo uddeso) 265 7. iMgAlarAsiM jaliyaM sajoiM ovamaM bhuumimnnukkmNtaa'| te DajhamANA kaluNaM thaNaMti arahassarA tattha ciraTTiIyA / / 8. jai te suyA veyaraNI'bhiduggA "Nisio jahA khura iva tikkhsoyaa| taraMti te veyaraNI'bhiduggaM usucoiyA' sattisu hammamANA / / 6. kolehi vijjhati asAhukammA NAvaM urvate' saivippahUNA / 'aNNe tu"sUlAhi tisUliyAhiM dIhAhi viLUNa ahe kareMti / / 10. 'kesi ca baMdhittu gale silAo udagaMsi boleMti mahAlayaMsi / kalaMbuyAvAluyamummure ya loleMti paccaMti ya tattha aNNe" / / 11. asUriyaM NAma mahAbhitAvaM aMdhaM tamaM duppataraM mahaMtaM / uDDhe ahe yaM tiriyaM disAsu samAhio" jatthagaNI jhiyAi" // 12. jaMsI guhAe jalaNe'tivaTTe avijANao" Dajjhai luttapaNNo / 'sayA ya kaluNaM"puNa ghammaThANaM gADhovaNIyaM aidukkhadhamma / / 13. cattAri agaNIo samArabhettA jahi kUrakammA bhitaveMti baalN"| te tattha ciTuMta'bhitappamANA" macchA va jIvaMtuvajoipattA / 14. saMtacchaNaM NAma mahAbhitAvaM te NAragA jattha asaahkmmaa"| ___ hatthehi pAehi ya baMdhiUNaM phalagaM va tacchaMti kuhADahatthA / / 15. ruhire puNo vacca-samussiyaMge22 bhiSNuttimaMge5 privttyNtaa| __ payaMti NaM geraie phurate sajIvamacche" va ayo-kavalle / / 1. agokkamaMtA (c)| 2. khuro jayA Nisito tikkhasotA (ca) / 3. asi deg (cuu)| 4. kAlehi (ka); kolehi (kh)| 5. utI (cuu)| 6. bhinnettha (cuu)| 7. payayaMti (kha) 8. x (cuu)| 6. mahabbhiyAvaM (k)| 10. yA (c)| 11. samUsio (kha); samUsite (cUpA, vRpaa)| 12. jhiyAyatI (k)| 13. jalaNAtiyaTTe (cuu)| 14. ajANato (vR)| 15. lUyapanne (k)| 16. 4 (cuu)| 17. sayA ya kasiNa (vRpA) ! 18. madA (cuu)| 16. ciTuMti abhideg (ka); ciTThati bhita ' (kha) / 20. jIva uvajotideg (cU); vyA0 vi0-- dvipadayoH sandhiH-jIvaMtA+uvajoipattA / 21. kammI (c)| 22. samUsitaMto (vR); samUsitaMgA (vRpA) / 23. bhiduttamaMge (kh)| 24. deg macchA (ka); sajjo vva macche (ca); sajjokkamatthe (cpaa)| Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 sUyagaDo 1 16. No ceva te tattha masIbhavaMti Na mijjaI tivvbhiveynnaae| tamANubhAga aNuveyayaMtA dukkhaMti dukkhI iha dukkaDeNaM / / 17. 'tahiM ca te lolaNasaMpagADhe gADhaM sutattaM argANa vayaMti / Na tattha sAyaM labhaMtI'bhidugge arahiyAmitAve" taha vI taveMti / / 18. se subbaI12 Nagaravahe va sadde 'duhovaNItANa padANa'' tattha 15 / udiNNakammANa udiNNakammA puNo puNo te saraha duheti // 16. pANehi NaM pAva" viojayaMti taM bhe pavakkhAmi jahAtaheNaM / daMDehi tatthA sarayaMti bAlA savvehi daMDehi purAkaehiM / / te hammamANA' 'Narage paDaMti20 puNNe durUvassa mahAbhitAve / te tattha ciTThati durUvabhakkhI tuTUMti kammovagayA kimohiM / / 21. sayA" kasiNaM puNa ghammaThANaM gADhovaNIyaM aidukkhadhamma / aMdusu pakkhippa "vihattu deha"5 'veheNa sIsaM se'bhitaavyNti| 22. chidaMti bAlassa khureNa Nakka oDhe vi chidaMti duve vi kaNNe / jinbhaM viNikkassa vihatthimettaM tikkhAhi sUlAhi bhitAvayaMti // 23. te tippamANA 'talasaMpuDa va rAiMdiyaM tattha thaNaMti baalaa| 'galaMti te soNiyaSayamaMsaM 2 pajjoiyA khaarpdiddhiyNgaa"| 1. bhaveti (cuu)| 18. vyaa0vi0-vibhktirhitpdm-paavaa| 2. tibbativedeg (cuu)| 16. hiMsamANA (ka); hammamANe (c)| 3. tamANubhAva (kha); kammANabhAgaM (cuu)| 20. garagaM urvati (cU) 4. aNuvedayaMtI (c)| 21. puNNaM (cuu)| 5. dukkhA (ka); soyaM (cuu)| 22. mahabhiyAve (ka); mahabhitAvaM (ca) / 6. dukkaDANaM (k)| 23. kammovasagA (cuu)| 7. tehiM pi (c)| 24. sayA ya (k)| 8. loluasaM deg (ka, cU); loleNadeg (kh)| 25. haNati vAla (cuu)| 6. sAdaM (cuu)| 26. veheNa taM sebhitaviti sIsaM (ka); vedhehiM 10. lahaIbhidugge (ka, kh)| vidhIta sirANi tesi (ca); veDheNa tAti 11. arahabhiyAvA (ka); degtAvA (kh)| sirANi tesi (cpaa)| 12. succaI (kh)| 27. nAsaM (k)| 13. gAmavaghe (cuu)| 28. vizikissa (c)| 14. yANi payANi (kha); udiNNakammAe pazya 26. tivAtayaMti (ka); nipAtayaMti (c)| 30. talasaMpuDaccA (c)| 15. tatthA (ka) 31. maMdA (c)| 16. saharisaM (c)| 32. samIritA sarudhira-maMsadehA (c)| 17. vidhaMti (cuupaa)| 33. khArapacchitaMgA (c)| Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 paMcamaM ajjhayaNaM (NarayavibhattI-paDhamo uddeso) 24. jai te suyA lohiyapUyapAI bAlAgaNI teyaguNA pareNaM / ___kuMbhI mahaMtA'hiyaporusIyA' samUsiyA lohiyapUyapuNNA / / 25. pakkhippa tAsu papacaMti bAle aTTassare te kaluNaM rsNte| taNhAiyA te tautaMbatattaM pajjijjamANaTTayaraM rasaMti / / 26. appeNa appaM iha vaMcaittA bhavAhame 'puvvasae sahasse / ciTThati tatthA" bahukUrakammA 'jahAkaDe kamma"tahA se bhAre / / 27. samajjiNittA kalusaM aNajjA iTehi kaMtehi ya vippahUNA" / te dubbhigaMdhe kasiNe ya phAse kammovagA kuNime AvasaMti / / -tti bemi // boo uddeso paraga-vedaNA-padaM 28. ahAvaraM sAsayadukkhadhammaM taM bhe pavakkhAmi jahAtaheNaM / bAlA jahA dukkaDakammakArI veyaMti kammAI" purekaDAI / / 26. hatthehi pAehi ya baMdhiUNaM 'udaraM vikattaMti khurAsiehi / geNhittu bAlassa vihattu" dehaM baddhaM thiraM piTThau uddharaMti / / 30. bAhU pakattaMti ya mUlao se thUla" viyAsaM muhe ADahati / rahaMsi juttaM sarayaMti bAlaM Arussa vijjhati"tudeNa paDhe / / vRttau 'kSaraprAsibhiH' iti vyAkhyAtamasti 2. lohitApAgapAyI (cuu)| asyAnusAreNa 'khurappasohiM' iti pAThasya 3. porisINA (ka); degporasIyA (kha) ! parikalpanA jaayte| 4. degssaraM (ka, cuu)| 13. gihittu (k)| ::. appANa (c)| 14. vitta (ka); vividhaM hataM (vR); vihaNNa 6. puvA satasahasse (c)| 7. vyA0 vi0-chaMdodRSTyA dIrghatvam / 15. vajjha (ka, cU)1 8. kaDe kamme (ka); jadhakaDe kamme (cU)! 16. vyA0 vi0-chandodRSTyA hrasvatvam / 6. si (kh)| 17. pakappaMti (k)| 10. vighpahINA (c)| 18. thulaM (k)| 11. pAvAI (k)| 16. vidhati (kha, cuu)| 12. udarAI phoDeMti khurehiM tesiM (cU); 20. piTTe (cuu| 0 khurAsitehi, khurAsigehiM (cUpA); Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 sUyagaDo1 31. ayaM va tattaM jaliyaM sajoiM taovama bhuumimnnukkmNtaa| te DajjhamANA kaluNaM thaNaMti usucoiyA tattajugesu juttA // 32. bAlA balA bhUmimaNukkamaMtA' pavijjalaM lohapahaM va tattaM / jaMsI'bhiduggaMsi pavajjamANA' pese va" daMDehi purA kareMti / / 33. te saMpagAmi pavajjamANA silAhi hammati bhipAtiNIhi / saMtAvaNI NAma ciraTTiIyA saMtappaI jattha asAhukammA" / / 34. kaMsu pakkhippa payaMti bAlaM tao vidaDDA puNa upptNti"| te ur3akAehi pakhajjamANA avarehi khajjati saNaphaehi / / 35. samusiyaM NAma vidhUmaThANaM 'jaM soyatattA kaluNaM thaNaMti / ahosira kaTTu vittiUNaM" ayaM va satthehi samUsati / / 36. samUsiyA tattha visUNiyaMgA pakkhIhi khajaMti aomuhehi / saMjIvaNI" NAma ciraTTiIyA jaMsI payA hammai8 pAvaceyA / / 37. tikkhAhi sUlAhi 'bhitAvayaMti: vasovagaM sAvayayaM" va laddhaM / te sUlaviddhA kaluNaM thaNaMti egaMtadukkhaM duhao gilANA / / 38. sayA jalaM ThANa5 NihaM mahaMtaM jasI 'jalaMto agaNI akaTTo 2 // ciTuMti tatthA" bahukUrakammA arahassarA" kei ciraTTiIyA // 1. tattovama (ka); cUrNIkRtA prathamodeza- 12. upphiDati (c)| kasya saptamazloke 'tatovamaM' pATho 13. pakkhijjamANA (kha); viluppamANA (cuu)| vyAkhyAta :--tazayasakabhallatullaM, aRtu 14. ja sAmitattA (ka); vigiccamANA (ca); 'tadobama' pATho vyAkhyAtaH, tadasyA opamyaM jasi viukkatA, jasi uviyatA (cpaa)| tadopamA / vRttikArasya vyAkhyAyAM ubhayatrApi 15. ahe 0 (k)| saamymsti| 16. vigati deg (c)| 2. maNokkamettA (ka); deg maNokkamaMtA (cuu)| 17. saMjIvaNA (c)| 3. bhUmiaNokkamatA (cuu)| 18. hammati (k)| 4. vipajjala (cU); pavijjalaM (cUpA) / 16. nivAyayaMti (ka); vadheti vAlA (ca); 5. degdugmA (cuu)| __ tivAyayaMti (kv)| 6. bahukUrakammA (c)| 20. soyariya (ka); sovariyA (ca); sAvariyA 7. bva (k)| (cuupaa)| 8. 'bhipAtimAhiM (cuu)| 21. nAma (kha, cuu)| 6. satappate (c)| 22. jalaMtI agaNI akaTThA (ka, cuu)| 10. deg kammI (ka, cuu)| 23. baddhA (kha, vR)| 11. kaMDU (cuu)| 24. arahitassarA (cuu)| Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamaM aNaM ( NarayavibhattI - bIo uddeso) 36. ciyA mahaMtIu' samArabhittA chubbhaMti te taM AvaTTaI tattha asAhukammA sappI jahA chUDhaM 40. sathA kasiNaM purNa dhammaThANaM gADhovaNoyaM hatthehi pAehi ya baMdhiUNaM 41. bhajaMti bAlassa vaheNa paTTi te bhiNNadehA phalagA va taTThA 42. abhijuMjiyA rudda ' asA hukammA evaM duhitu duve tao vA 43. bAlA balA bhUmimaNukkamaMtA' pavijjalaM kaMTailaM mahaMtaM / vivaddhatappehi visaraNacitte" samIriyA 44. veyAlie NAma mahAbhitAve egAyae hammati tatthA cahukUrakammA paraM sahassANa 45. saMbAhiyA dukkaDiNo thaNaMti aho ya rAo parae mahaMte kUDeNa tatthA visame puvvamarI sarosa samuggare te musale koTTabali kareMti / / pavvayamaMtalikkhe | muhuttagANaM // paritapyamANA / hayA u || egaMtakUDe 46. 'bhaMjati NaM gaheu / / / ! te bhiNNadehA ruhiraM vamaMtA omuddhagA dharaNitale paDati 47. aNAsiyA NAma mahAsiyAlA pagabbhiyA" tattha sayAvakovA" / khajjati" tatthA bahukUrakammA adUrayA" saMkaliyAhi baddhA || bhiduggA pavijjalA " lohavilINatattA / pavajjamANA emAyatA'NukkamaNaM" kareMti // phusaMti bAlaM NiraMtaraM tattha ciTThiyaM " | hammamANassa u hoi " tANaM ego sayaM paccaNuhoi dukkhaM // 48. sayAjalA NAma sIbhiduggaMsi 46. eyAi~ phAsAi~ 1. vyA0 vi0 - catra bokArasya hrasvatvam / 2. paDiyaM (c) / 3. sattuvva (kva ) / 4. puTThi (kha) 1 5. bhajaMti (cU) 6. vyA0 vi0 -- vibhaktirahitapadam -- rudaM / 7. hattullaM (ca) / kaluNaM rasaMtaM / joimajbhaM // aidukkhadhammaM / "sattuM va" daMDehi samArabhaMti || sosaM pi bhidati ayovaNehiM / tattAhi ArAhi niyojayaMti || usucoiyA hatthivahaM vahati / 'Arussa vijayaMti kakANao se || 11. muttassa ( ) | 12. X (cuu)| 13. pagabhiNo ( ka ) ; pAgabbhiNo ( kha ) / 15. khAyaMti (cU) / 16. adUriyA ( ka ) 1 80 kakANuo se ( ka ) Arumbha vidhati 17. vijjalaM (vR) | kiMkANatosi (cU) / 6. bhUmiaNoktA (cU) 1 18. ekANikA (ca) 1 16. ciTThiyA ( ) | 20. atthi (ca) 10. trivaNNa 0 ( ka, kha ) / 14. satAya 0 ( ka ) ; sayApa ( kha ); sadAvaskopyA (ca); sadAvaskoppaM (cUpA) / 266 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 1 50. jaM jArisaM puvvamakAsi kammaM tameva' Agacchai saMparAe / egaMtadukkhaM bhavamajjiNittA 'vedeti dukkhI tamaNaMtadukkhaM / / 51. eyANi soccA NaragANi dhIre Na hiMsae kaMcaNa' savvaloe / egaMtadiTThI apariggahe u bujhajja logassa' vasaM Na gacche / / 52. evaM tirikkhamaNuyAmaresa caurataNaMtaM tayaNUvivAgaM / sa savvameyaM ii. veyaittA kaMkhejja kAlaM dhuyabhAyarate // -tti bemi // ---- --.-- -- - ----- -- ---- 1. tadheva (c)| 2. vedeti ego tamaNaMtakAlaM (ca) / 3. kiMcaNa (kh)| 4. ya (c)| 5. lobhassa (cuu)| 6. tirikkhamaNuyAsuresuM caturaMtaNaM na tayaNu vivAgaM (kha); tirinesu vi cAturaMta, agaMtakAlaM tadaNuvivAgaM (cuu)| 7. se (kh)| 5. idha (cuu)| hai. mAyarejja (kha); mAyaraMti (c)| Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThaM ajjhayaNaM mahAvIratthuI mahAvIra-mAhappa-vaNNaga-padaM 1. pucchisu NaM samaNA mAhaNA ya agAriNo' yA paratitthiyA y| se ke 'imaM NitiyaM" dhammamAhu aNelisaM? sAhusamikkhayAe / 2. kahaM va NANaM? kaha daMsaNaM se? sIla kahaM NAyasUyassa Asi? / jANAsi NaM bhikkha ! jahAtaheNaM ahAsuyaM brUhi jahA NisaMtaM / / 3. 'kheyaNNae se kusale mehAvI 6 aNaMtaNANI ya aNaMtadaMsI / jasaMsiNo cakkhupahe Thiyassa jANAhi dhammaM ca dhiiM ca peha / / 4. 'uDDhe ahe yaM tiriyaM disAsu 'tasA ya je thAvara je ya paannaa"| se NiccaNiccehi'" samikkha papaNe 'dIve va dhamma samiyaM udAhu' / / 5. se savvadaMsI abhibhUyaNANI NirAmagaMdhe dhiimaM ThiyappA / aNuttare" savvajagaMsi vijjaM gaMthA atIte' abhae aNAU // 6. se bhUipaNe aNieyacArI ohaMtare dhIre aNaMtacakkhU / aNuttaraM tavati sUrie5 vA vairoyaNide" va 'tamaM pagAse'" / / 1. akAriNo (c)| 10. je thAvarA je ya tasA ya pANA (c)| 2. iNegaMtahiyaM (ka, cU); imaM hitagaM (cuupaa)| 11. sa NiccaNicce ya (ca) / 3. yAte (ka); sAdhusamikAva dAe (cuu)| 12. samiyA evaM dIvasamo tahA ha (ca) / 4. ca (ka, kh)| 13. aNuttaraM (cuu)| 5. AsupazNe (); mahesI (vRpaa)| 14. 0adIte (ka); gathAtIte (ca) / 6. khetaNNe kusale AsupaNNe mahesI (cuu)| 15. tappati (ka, kh)| 7. pihA (ka); pechaM (cU); vehi (vRpaa)| 16. vaDaroba deg (ka); veroyaNedo (cuu)| 8. degya (); uDDhe adhe vA (cuu)| 17. tamappagAse (ka); degbhAse (kha): 6. vyA vi0---vibhktirhitpdm----thaavraa| 301 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 7. aNuttaraM dhammamiNaM jiNANaM iMde va devANa mahANubhAve 8. se paNNayA akkhayasAgare vA aNAile yA akasAI' mukke 6. se vIrieNaM paDipuNNavIrie surAlae 'vA vi" mudAgare se 10. sayaM sahassANa u joyaNANaM se joyaNe NavaNauti" sahasse 11. puTThe gabhe ciTThai bhUmirvATThie" se hemavaNNe bahuNaMdaNe ya" 12. se" pavvae sahamahappagAse aNuttare girisu" ya pavvadugge 13. mahIe" bhajbhammi Thie gagiMde evaM sirIe u sa bhUrivaNNe" 14. sudaMsaNassesa" jaso girissa" etova me samaNe NAtaputte" 15. girIvare vA NisaDhAyatANaM tato me se jagabhUtipaNe 1. kAsava ( kha ) / 2. *otA (cU); 3. diviNa (cU) / 4. pannasA (cu) / 5. se (cU) / 0tA ( cupA) / 6. aksAya (cU) | 7. bhikkhu (ka, kha, cU, vRpA) / 8. vAsi (kha, vR) / 9. tikaMDa se (ka, cU); tikaMDa se ( kha ) 1 10. NavaNavate ( ka, kha ) / 11. uDdusthite (cU); uDDha thire (cUpA ) / 12. bhUmite Thite (ka, cU) / 13. yA (ka ) 1 14. vyA0 vi0 -- chandodRSTyA dIrghatvam / 15. sa (ca) / NetA muNI kAsave' AsupaNe / sahassaNetA' ' divi NaM" visiTTe || mahodahI vA vi anaMtapAre / sakke va devAhivaI juImaM || savvaseTTe / vA sudaMsaNe virAya tikaMDage uddhassie" yade || paMDagavejayaMte / heTTha sahassamegaM // aNuparivaTTayaMti / veyayaI mahiMdA || kaMcaNamavaNNe / jalie va bhome // jaM sUriyA jaMsI" raI virAyatI girIvare se paNNAyate sUriyasuddhale se" / maNorame 'joyati accimAlI " || pavuccatI mahato jAtI-jaso daMsaNa NANa - sIle // ruyage va seTTe valayAyatANaM / muNINa 'majbhe tamudAhu" paNNe || pavvatassa / 16. vyA0 vi0 - atra saptamyAH bahuvacane 'girIsu iti rUpaM bhavati, kintu chandodRSTyA hasvatvam / 17. mahIya (kha, cU) / sUyagaDo 1 18. sUriyale sabhUte ( cU) / 16. bhUtivaNe ( ) | 20. accIsahassamAliNI ( go ? ) (cU) / 21. 0 sseva ( ka, kha ) / 22. girissA ( ka ) / 23. nAya 0 ( ka, kha ) 1 24. vyA0 vi0 - dvipadayo; sandhiHNisaDhe+AyatANaM / 25. bhUtapaNe (cU) 26. mAvedamudAhu ( cU) / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuTuM ajjhayaNaM (mahAvIratyuI) 16. aNuttaraM dhammamudI raittA aNuttaraM jhANavaraM miyAi / susukkasukkaM apagaMDasukkaM saMkheMduvegaMtavadAtasukka' // 17. aNuttaragaM paramaM mahesI 'asesakammaM sa visohittaa| siddhi gati sAimaNaMta patte NANeNa sIleNa ya daMsaNeNa" // 18. 'rukkhesu NAte jaha sAmalI vA" jaMsI rati veyayaMtI' suvaNNA / vaNesu yA NaMdaNamAhu seTu NANeNa sIleNa ya" bhUtipaNNe // 16. thaNitaM va sahANa aNuttaraM u caMde va tArANa mhaannbhaave| gaMdhesu vA caMdaNamAhu sehU~ evaM muNoNaM apaDiNNamAhu / / 20. jahA sayaMbhU udahINa seTe NAgesu vA 'dharaNiMdamAhu seRs / khoodaera vA rasa'"-vejayaMte tahovahANe" muNi vejayaMte / / 21. hatthIsu erAvaNamAhu NAte sIho migANaM salilANa gaMgA / pakkhIsu yA garule veNudeve NivvANavAdINiha" NAyaputte / / 22. johesu gAe jaha vIsaseNe pupphesu vA 'jaha araviMdamAhu" / khattINa se? jaha daMtavakke isINa seDhe taha vaddhamANe / / 23. dANANa seDhe abhayappayANaM saccesu yA aNavajjaM vayaMti / tavesu yA uttama' baMbhaceraM loguttame samaNe" NAyaputte // 24. ThitINa seTThA lavasattamA vA sabhA suhammA va sabhANa seTThA / NivvANaseTThA jaha savvadhammA Na NAyaputtA paramatthi NANo / 25. puDhovame dhuNatI vigayagehI Na saNihiM kuvvai aasupnnnne| tari samudaM va mahAbhavoghaM abhayaMkare vIra25 aNaMtacakkhU / / 1. apeva saMkheMduvadAtasuddhaM (ca); 12. khAtodae (k)| saMkheMduvegaMtavadAtasukka (cuupaa)| 13. rasato (cuu)| 2. vyA0vi0-vibhaktirahitapadam-sAimaNaMtaM / 14. tavo0 (ka, kha, 7) / 3. NANeNa sIleNa ya daMsaNeNa / 15. vyaa0vi0-vibhktirhitpdm--munnii| amesakamma sa visodhaittA, 16. deg mAha (k)| siddhIgati sAtiyaNaMta pate (c)| 17. NevvANa deg (cuu)| 4. rukkhehi jAtA jaha kUDasAmalI (cuu)| 18. araviMdaM vadaMti (cuu)| 5. veyayatI (ka, kh)| 16. vA (k)| 6. seTe (k)| 20. vyA0 vi0-vibhaktirahitapadam-uttamaM / 7. u (cuu)| 21. bhagavaM (cuu)| 8. bhAge (cuu)| 22. jevvANa deg (cuu)| 6. yA (kh)| 23. tarittu (kha); tarittA (c)| .10. seTe (cuu)| 24. vyA0 vi0-vibhaktirahitapadam-vIre / 11. dharaNide Ahu seTe (ka); dharaNamAhuseTTha (cU) / 25. vIre (ka, cU) / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 sUyagaDo 1 26. kohaM ca mANaM ca taheva mAyaM lobhaM cautthaM ajjhttdosaa| etANi cattA arahA mahesI Na kuvvaI pAva' Na kAravei / / 27. kiriyAkiriya' veNaiyANuvAyaM aNNANiyANaM paDiyacca ThANaM / se savvavAyaM iha veyaittA uvaTThie samma' sa doharAyaM // 28. sevAriyA itthi sarAibhattaM" uvahANavaM dukkhakhayaTTayAe ! logaM vidittA 'aparaM paraM" ca savvaM pabhU vAriya savvavArI / / 26. soccA ya dhamma arahaMtabhAsiyaM" samAhiyaM aTThapadovasuddhaM / taM saddahaMtAya" jaNA aNAU 'iMdA va'" devAhiva" AgamissaM"!! -ti bemi / / 1. degdosa (ka) 2. pAvaM (k)| 3. kiriyaM akiriyaM (kha, cuu|| 5. iti (ka, kha, vR)| 6. vyA vi0-atra anusvAralopaH / 7. saMjamadIharAyaM (ka, kha, vR)| 10. sarAya (k)| 11. AraM pAraM (ka, kha, vRpaa)| 12. savvavAre (ka); savvavAraM (kha, vR)| 13. arihaMta (kh)| 14. vyA0vi0-dvipadayoH sandhiH varNalopazca sahahaMtA AdAya / 15. iMdA vi (ka); iMde va (kha) / 16. vyA0vi0-vibhaktirahitapadam -devaahivaa| 17. AgamissaMti (ka, kha,va); Agamisse (c)| hai. vyA0vi0-vibhaktirahitapadam - itith| Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM abhayaNaM kusIlaparibhAsitaM oghato kusIla-padaM * 1. puDhavI ya AU agaNI ya vAU je aMDayA jeya jarAu pANA 2. etAI kAyAI paveiyAI 'etehi kAhi ya" AyadaMDe 3. jAIpaha aNuparimANe se jAti-jAti bahukUrakamme 4. assi ca loe aduvA paratthA" saMsAramAvaNNa" 'paraM paraM te" 'taNa rukkha" bIyA ya tasA ya pANA / saMsevayA je rasayAbhihANA // etesu jANe' paDileha sAyaM / 'puNo- puNo vippariyAsuveti " // 'tasathAvarehi viNidhAya meti" / jaM kuvvatI mijjati" teNa bAle / / sayaggaso vA taha aNNA vA / baMdhaMti veyaMti ya duSNiyANi" || vi0 - vibhaktirahitapadam - taNA 1. vyA0 rukkhA | 2. vyA0 vi0 - vibhaktirahitaM varNalopazca - jarAjyA | 3. jANaM (vR) / 4. paDilehi ( ka ) / 5. eeNa kAraNa ya ( kha ); etesu kAsu tu (cU) 1 6. etesu yA vipariyAsuviti ( ka, kha, vR); vyA0 vi0 -- dvipadayoH sandhiH vippariyAsa muveti / 7. jAvahaM ( cU, vRpA ) | 0 8. varesuM viNigdhAta (tru) / 9. jAni (vR) 1 10. majjate (pA) / 11. puratyA ( ka ) / 12. vyA0 vi0 vibhaktirahitapadam - saMsAra mAvaNNA / 13. paraMpareNa (cU) 1 14. vyA0 vi0 - baMdhAnulomyAt 'duNNIyANi' atra IkArasya hrasvatvam / 305 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 1 pAsaMDa-kusIla-padaM 5. je mAyaraM ca' piyaraM ca hiccA samaNavvae' agaNi' smaarbhijjaa| ahAhu se loe kusIladhamme bhUyAi je hiMsati AtasAte / / 6. ujjAlao pANa'tivAtaejjA NivAvao agnni"'tivaatejjaa"| tamhA u mehAvi samikkha dhamma Na paMDite agaNi12 samArabhijjA / / 7. puDhavI vi jIvA AU vi jIvA pANA yaH saMpAtima" saMpayaMti / saMsadayA kaTUsamassitA ya ete dahe agaNi samArabhaMte / / 8. hariyANi bhUyANi vilaMbagANi AhAra-dehAI puDho siyAI / je chidaI AtasuhaM paDucca" 'pAgabbhi-paNNo bahuNaM tivAtI // 6. jAI ca buddhi ca viNAsayaMte bIyAi 'assaMjaya AyadaMDe' / ___ ahAhu se loe aNajjadhamme bIyAi" se hiMsai AyasAte / / kusIla-vivAga-padaM 10. gambhAi mijjati buyAbuyANA NarA pare5 paMcasihA kumaaraa| juvANagA majjhima" theragA"ya cayaMti te Aukhae palINA / / 1. vA (k)| 15. saMseiyA (k)| 2. va (k)| 16. vyA0 vi0-vibhaktirahitapadam-agaNi / 3. samaNavade (ka); samaNabvate (kh)| 17. dehAya (kha, va) / 4. vyA0 vi0-vibhaktirahinapadama- agnni| 18. AyasAtaM (c)| 5. athA''ha (c)| 16. paDuccA (k)| 6. aNajjadhamme (cuu)| 20. pAgambhipANe (ka, kha, vR)| 7. ujjAliyA (c)| 21. vyA0vi0 -chandodRSTyA hrasvatvam / 8. vyA0 vi-dvipadayoH sandhiH -pANA 22. nivAtI (cuu)| ativaatejjaa| 23. assaMjati yAyadaDe (ka) / 6. tivAtayaMti (ca); tivAta ejjA (vapA) 24. hariyAdi (k)| 10. vyA0 vi0--dvipadayo: sandhiH -agaNi 25. vare (k)| ativaatejjaa| 26. yuvANagA (c)| 11. nivvAtaejjA (ka); nipAtaejjA (cuu)| 27. vyA0 vi0 -vibhktirhitpdm-mjbhimaa| 12. vyA0vi0 . vibhktirhitpdm-agnni| 28, porusA (vRpaa)| 13. ti (ka); i (kh)| 26, Aukkhae (ka, kh)| 14. vyaa0vi0-vibhktirhitpdm-sNpaanimaa| Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 sattamaM ajjhayaNaM (kusIlaparibhAsitaM) 11. 'bujjhAhi jaMtU ! iha mANavesu daTuM bhayaM bAlieNaM alNbh"| egaMtadukkhe jarie hu' loe sakammuNA vipariyAsuveti / / kusIla-dasaNa-pada 12. ihege mUDhA pavadaMti mokkhaM AhA rasaMpajjaNavajjaNeNaM' / ege ya sItodagasevaNeNaM huteNa ege pavadaMti mokkhaM / / 13. pAosiNANAisuNatthi mokkho khArassa' loNassa annaasnnennN'| te majjamaMsaM lasuNaM 'ca'bhoccA" aNNattha vAsaM parikappayaMti / / 14. udageNa je siddhimudAharaMti sAyaM ca pAtaM udagaM phusaMtA / udagassa phAseNa siyA ya siddhI sijjhisu' pANA bahave dagaMsi / / 15. macchA ya kummA ya sirIsivA ya maMgU ya uddA" dagarakkhasA ya / aTThANameyaM kusalA vayaMti udageNa 'siddhi jamudAharaMti'" / 16. udagaM jatI kammamalaM harejjA evaM suha icchAmittameva" / 'aMdhaM va':: NeyAramaNussaraMtA" pANANi cevaM viNihati maMdA / 17. pAvAI kammAI pakuvvao hi sIodagaM tU jai taM hrejjaa| sibhisU ege dagasattaghAtI musaM vayaMte jalasiddhimAhu / 18. hateNa je siddhimudAharaMti" sAyaM ca pAyaM agaNi phusNtaa| evaM siyA siddhi havejja tesi" agaNi phusaMtANa kukammirNa pi // 1. saMbujjhahA jaMtavo mANusataM, 6. mamgU (ka, kha, vR)| ThaM bhayaM bAliseNaM alaMbho (ka, kha, vR)| 10. uTTA (kha, ); atra lipisAdRzyena 'uhA' 2. va (kha, dR); asmin zloke cUrNI vRttau ca sthAne 'uTTA' pAThosti jAtaH / vRttikArasya pAThabhedortha bhedazcApi vidyate / cUrNIpATortha- sammukhe eSa evaM pAThaH AsIt kintu jalacara vicAraNayA svAbhAvika: pratibhAti, tena sa prakaraNe 'uddA' pATha eva saMgatosti sviikRtH| vRttikAreNa pratidoSeNa viparyayaM 11. je siddhidAharaMti (ka, kha, 3) / gataH pATho labdhastena vyAkhyAyAM jaTilatA 12. vyA0 vi0 --chandoraSTayA dIrghatvam jAteti sNbhaavyte| 13. puNNa (cuu)| 3. AhArasapaMcagavajjaNeNaM (cUpA, vRpA); 14. icchAmettato vA (k)| AhArao paMcagavajjaNeNaM (vRpaa)| 15. aMdhavva (k)| 4. khANassa (k)| 16. degmaNusarittA (ka, kha) / 5. aNAsateNaM (ka) 17. viheDhaMti (cuu)| 6. ca bhoccA (vR); atra cUrNI vRttau ca 18. sio()| mahAna'rtha bhedo vidyte| 16. dagasiddhi (ka) 1 7. gappayaMti (k)| 20. mokkhamudAdeg (cuu)| 8. sijhasu (ka, kh)| 21. tamhA (ka, kha, vR)| Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 sUyagaDo 1 kusIla-uvAlaMbha-padaM 16. apariccha' didi' Na hu eva siddhI ehiti te ghAtamabujjhamANA' / _ 'bhUtehiM jANa' paDileha sAtaM vijja gahAya tasathAvarehi // 20. thaNaMti luppaMti tasaMti kammI puDho jagA parisaMkhAya' bhikkhU / / tamhA viU virae Ayagutte daTuM tase ya ppaDisAharejjA" / / saliMga-kusIla-padaM 21. je dhammaladdhaM viNihAya" bhuMje viyaDeNa sAhasa' ya je siNAi" / je dhAvatI' 'lUsayaI va vatthaM" ahAhu se jAgaNiyassa" dUre // susIla-padaM 22. kamma pariNNAya dagaMsi dhIre viyaDeNa jIvejja ya''AdimokkhaM / se bIyakaMdAi a jamANe virae siNANAisu isthiyaasu"|| kusIla-padaM 23. je mAyaraM ca piyaraM ca hiccA gAraM tahA puttapasu dhaNaM ca / 'kulAI je dhAvati sAugAI8 ahAhu se sAmaNiyassa dUre / / 24. kulAI je dhAvati sAugAI 'AdhAi dhamma udraannugiddhe| se AriyANaM guNANaM'20 satase 'je lAvaejjA asaNassa heuM'21 / / 25. "Nikkhamma dINe parabhoyaNammi 'muhamaMgaliodariyaM pagiddhe 25 / NIvAragiddhe va mahAvarAhe 'adUra evehii ghAtameva / / 1. aparikkha (kha)1 16. je jIvati / cuu)| 2. diTuM (ka, kha, vR)| 17. te bIja-kaMdAdi bhuMjamANA, 3. ghaMtamadeg (buu)| viratA siNANA adu itthigAto (c)| 4. jANa (ka, kh)| 18. AghAti dhamma udarANugiddho (cuu)| 5. bhUtehi jANa paDileha sAtaM (AyAro 2052) / 16. AdhAti akkhAiudarAo giddho (cuu)| 6. tasadeg (k)| 20. ahAha se AyariyANa (ka, kh)| 7. puTTo (k)| 21. je lAvae tA amaNAdihetuM (cuu)| 8. jagAI (cuu)| 22. NikkhaMdahINe (c)| 6. paDisakhAe (cuu)| 13. parabhoyatthi (cuu)| 10. yA paDi (cU); yaM paDisaMha (kh)| 24. vyA0 vi0--dvipadayoH sandhiH-muhamaMga11. va NihAya (ka); va NighAya (cU) 1 lio-+odriy| 12. siNAi (ka, kh)| 25. muhamaMgaliudariyANugiddhe (ka); muDamaMgalie 13. dhovati (kha) udarANugiddhe (kh)| 14. lIsajjA vi vatthaM (cuupaa)| 26. adUrae ehati (kha); adrate vesati (cU) / 15. NaM aNiya ssa (cuu)| Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM ajjhayaNaM (kusIlaparibhAsita) 306 26. aNNassa pANassihaloiyassa aNuppiyaM bhAsati sevamANe / pAsatthayaM ceva kusIlayaM ca NissArae hoi jahA pulAe / susIla-padaM 27. aNNAyapiMDeNa'hiyAsaejjA No pUyaNaM tavasA aavhejjaa| 'saddehi rUvehi asajjamANe savvehi kAmehi viNIya gehiM" // 28. savvAiM saMgAI aicca dhIre savvAI dukkhAiM titikkhamANe / akhile agiddhe aNieyacArI 'abhayaMkare bhikkhu aNAvilappA" / / 26. bhArassa jAtA muNi bhuMjaejjA' kaMkhejja 'pAvassa vivega bhikkhU / dukkheNa puDhe dhuyamAiejjA saMgAmasIse 'va paraM dmejjaa'| 30. 'avi hammamANe 12 phalagAvataTThI" samAgamaM kaMkhai aMtagassa / Niddhaya kamma Na akkhakkhae vA sagaDaM ti bemi / / 1. Na (cuu)| 2. AvahujjA (cuu)| 3. aNNe ya pANe ya aNAgiddhe, samvesu kAmesu giyattaejjA (cuu)| 4. vIre (ka, kh)| 5. vyA0 vi0-bhikkhU / 6. Na siloyakAmI parivbaejjA (c)| 7. jattA (k)| 8. vyA0 vi0-mugii| 6. bhuMjamANe (cuu)| 10. yo pAda vivega (ca); vyA0vi0-vivega / 11. ca paraM (ka); avare damei (ca) / 12. praNihammamANe (cuupaa)| 13. yataTThI (k)| 14. vyA0 vi0-dvipadayoH sandhiH-pavaMca uvei| Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThamaM ajjhayaNaM vIriyaM voriya-padaM 1. duhA veyaM suyakkhAya' vIriyaM ti pavuccaI / kiNNu vIrassa vIritaM' ? 'keNa vIro tti vuccati" ? / / 2. kammameva pavedeti akammaM vA vi suvvayA // etehiM dohi ThANehiM jehi" dIsati macciyA // 3. pamAyaM kammamAsu appamAyaM thaavrN| tabbhAvAdesao vA vi bAlaM paMDiyameva vA // bAla-vIriya-padaM 4. satthamege susikkhaMti ativAtAyana paanninnN| ege" maMte ahijjati pANabhUyaviheDiyo 1. cetaM (ka, cuu)| tRtIyAntaH pATho nAsti vyAkhyAtaH / tatra 2. samakkhAta (cuu)| 'ete eva dve sthAne' iti pATho vyAkhyAtosti 3. vIrattaM (ka, kha, vR)| tena 'ete eva duve ThANe' iti pAThasya kalpanA 4. kahaM ceyaM puduccati (ka, kh)| jAyate / yadyeSa pAThaH syAt tadA vyAkhyAyA 5. kammamege (ka, kha, vR); atra vRtti kRtA 'ege' jaTilatApi samAptA syAt / uttarAdhyayane iti pAThaH svIkRtaH, kintu atra pravedanaM / (12) pi etat savAdI pATho labhyate-- tIrthakarANAM vidyate, na tu matAntarasUcana- 'saMtimeva duve ThANA' punazca 'jammi' athavA masti tena nAso pATho ghaTate / 'jehiM' iti pAThAvapi susaMgacchAte; degjammi 6. pariNAya (ca); pabhAsaMti (cuupaa)| 7. cA (va) 10. tabbhAva deg (cuu)| 5. muJcati (ka); suvvayA ! (v)| 11. astha deg (cuu)| 6. 'etehiM dohiM ThANehi, jehiM' atra tRtIyA 12. deg vAdAya (ka) / karaNenArthasya jaTilatA jaataa| cUrNau 13. kei (cuu)| 310 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTTama ajjhayaNaM (vIriyaM) 311 5. mAiNo kaTu mAyAo 'kAmabhoge samArabhe / haMtA chettA pagatittA Aya-sAyANagAmiNo // 6. maNasA vayasA ceva kAyasA ceva aMtaso / ___Arato parato vA vi duhA vi ya asaMjatA // 7. verAiM kuvvatI verI 'tato verehi rjjtii"| pAvovagA ya AraMbhA dukkhaphAsA ya aMtaso / / saMparAyaNiyacchaMti attadukkaDakAriNo / rAgadosassiyA bAlA pAvaM kuvvaMti te bahu / / 6. etaM sakammaviriya' bAlANaM tu paveiyaM / etto akammaviriyaM paMDiyANaM me|| paMDita-vIriya-padaM 10. davie baMdhaNummukke savvato chinnnnbNdhnne| paNolla' pAvagaM kammaM sallaM 'kaMtati aMtaso" / / NayAuyaM suyakkhAtaM uvAdAya smiihte| bhujjo bhujjo duhAvAsaM asuhattaM tahA tahA / / 12. ThANI vivihaThANANi caissaMti Na sNso| aNitie ayaM vAse 'gAtIhi ya9 suhIhi ya / / 13. evamAyAya mehAvI appaNo 2 giddhimuddhre| Ariya uvasaMpajje savvadhammamakoviyaM" // 14. sahasaMmaie NaccA dhammasAraM vaa| 'samuvaTThie aNagAre paccakkhAya paave7|| 1. deg samAyare (ka); deg samAhare (ca); AraMbhAya 10. ime (cuu)| tiuTTaI (cUpA, vRpaa)| 11. nAyaehi (ka, kh)| 2. jehiM verehi kaccati (cuu)| 12. appaNA (c)| 3. saMparAi (ka); saMparAgaM (ca) / 13. AyariyaM (kha, paa)| 4. nigacchaMti (c)| 14. sabve dhammA akopitA (ca); goviyaM 5. attA' (cuu)| (kha, vRpaa)| 6. 0vIriya (kh)| 15. sahasaMmuie (ka); saha sammuttiyAe (cU) / 7. paNollo (ka, kh)| 16. suNetta (cuu)| 8. kaMtai appaNo (vRpaa)| 17. samuvaTThie u0 (kha); uvaTTite ya medhAvI 6. aNIyae (ka, kha)! Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 suyagaDo 1 15. jaM kiMcuvakkama jANe 'Aukhemassa apnno| tasseva aMtarA khippaM sikkhaM sikkhejja paMDie / 16. jahA kumme saaMgAI sae dehe samAhare / evaM 'pAvehi appANaM ajjhappeNa samAhare / / 17. sAhare hatthapAe ya maNa" sabidiyANi ya / pAvagaM ca parINAmaM bhAsAdosaM ca pAvagaM / 18. 'aNu mANaM ca mAyaM ca taM pariNNAya paMDie / 'sutaM me iha megesiM evaM vIrassa vIriyaM" / / 16. 'uDamahe tiriyaM disAsu je pANA tasa thAvarA / / savvattha virati kujjA saMti-NivvANamAhitaM // 20. pANe ya NAivAejjA adiNNaM pi ya NAtie / sAtiya" Na musaM bUyA esa dhamme siimo| 21. 'atikkamaMti vAyAe maNasA vi Na ptthe| savvao saMvuDe daMte AyANaM susmaahre|| 22. kaDaM ca kajjamANa" ca AgamessaM5 ca pAvagaM / savvaM taM NANujANaMti AyaguttA jiiMdiyA / / 1. kintuvakkama (ka); kiMciuvakkama (ca); vIriyaM (vRpA); AyayaTuM suAdAya, eyaM vyA0vi0-dvipadayoH sandhiH-kici+ vIrassa vIriyaM (vapA) / udakkama / 10. 4 (ka, kha); ayaM ca zloko na sUtrAdarzadhu 2. AukkhemaM ca appnno| tasseva ataraddhA, dRSTaH, TIkAyAM tu dRSTaH iti kRtvA khippaM sikkhejja paMDite (c)| likhitaH (v)| 3. pAvAiM mehAvI (ka, kha, vR)| 11. nAyae (ka); NAdie (kh)| 4. saMhare (cuu)| 12. sAiyaM (kha); sAdiyaM (va)! 5. kAyaM (cuu)| 13. susamAhie (ka); 6. tu (kh)| ayaM bhAvarate niccaM, 7. tArisa (ka, kha, vR) bhave bhikkhU susaMvuDe / 8. aimANaM (cUpA, vRpaa)| atikkama tipAdAe, 6. AyapaTuM suyAdAya evaM vIrassa vIriyaM (ka, maNasA vi Na patthae // (cuu)| kha); sAyA gAravaNihute, uvasaMte Nihe care 14. kIra0 (cuu)| (ka, kha); sAyA gAravaNihue, uvasaMte Nihe 15. missaM (kh)| care (va); suyaM me iha megesi, evaM dhIrassa 16. AuguttA (k)| Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThamaM ajjhayaNaM (vIriyaM) abuddha-parakkaMta-padaM 23. je yA'buddhA' mahAbhAgA' vIrA sammattadasiNo / asuddhaM tesiM parakkataM saphala hoi savvaso / / buddha-parakkaMta-padaM 24. je u buddhA mahAbhAgA' vIrA smmttdNsinno| suddhaM tesiM parakkaMtaM aphalaM hoi savvaso / 25. tesiM tu tavosuddho' NikkhaMtA je mhaakulaa| 'avamANite pareNaM tu Na siloga vayaMti te" / / 26. appapiMDAsi pANAsi appaM bhAsejja suvvae / khaMte'bhiNivvaDe daMte 'vItagehI sayA je| 27. jhANajogaM samAhTu kAyaM vosejja svvso| titikkhaM paramaM NaccA AmokkhAe parivvaejjAsi / / -tti bemi // 1. abuddhA (k)| 7. je ya (k)| 2. mahAnAgA (cuu)| 8. jaM nevanne viyANaMti, na siloga paveyae 3. asamatta deg (kha); deg darisiNo (cU) (ka, kha, vR)| 4. ya (kha, vR)| hai. vigatagedhINa rajjati (c)| 5. mahAnAgA (cuu)| 10. yoga (cuu)| 6. pi tabo 'suddho (ka,vR); tu tavo asuddho(kh)| 11. viu (ka, kh)| Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamma-padaM 1. kayare dhamme akkhAe' mAhaNeNa 2. 3. 4. 5. navamaM ajjhayaNaM dhammo 1. AghAta (pu) / 2. ajU (kha); aMju (cU) / aMjuM dhammaM jahAtacca' 'jiNANaM taM mAhaNA khattiyA vessA" caMDAlA esiyA vesiyA suddA "je ya" parihe NividvANaM 'veraM AraMbhasaMbhiyA kAmA Na te AghAtakicca mAhe NAio aNNe harati vittaM 'kammI kammehi 'mAtA pitA husA bhAyA NAlaM te mama tANAe bhajjA puttA luppaMtassa vRpA ) 1 5. vesA (ka, kha ) / 6. je'nne ( ka ) | 7. pAvaMtesi (vR); tela pAvaM (cU); veraM tesiM (vRpA ) 1 8. 0 saMvutA (cU); deg sammutA ( cupA) / mamatA ? | suNeha me // adu boksA | AraMbhaNissiyA || tesiM pavaDaI | dukkhavimogA || visasiNo / kiJcatI" // orasA / kamNA // ya 6. 0 mAdhAe ( cu); deg mAdhetuM ( cupA ) | 10. jAto ( ka ) / 3. ahA deg ( ka ) ; jadhAtadhA (cU) | 4. jaNa gA0 ( kha ); jagagA taM suNe dhamme ( cupA, 12. tava (ka, kha, vR) / 11. 0 kaccatI (ka); kammAdAya esati (cU) 314 13. tulanA - mAyA piyA bahusA bhAyA, bhajjA puttA ya orasA / nAlaM te mama tANAya, luptassa sambhuNA || - uttarajbhayaNANi 6 |3 | Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaM ajjhayaNaM (dhammo ) 6. eyamaTTha Nimmamo 19. mUlaguNa-padaM 8. 'cicca vittaM ca putte ya 'ciccANa aMtagaM soyaM" PS. sapehAe' paramaTTANugAmiyaM nirahaMkArI care bhikkhU 'taNa rukkha 'puDhavI AU' agaNI vAU' aMDayA 'poya jarAU rasa saMseya" etehi chahiM kAehiM taM vijjaM ! maNasA kAyavakkeNaM NAraMbhI Na 10. musAvArya bahiddha ca uggahaM satthAdANAI logaMsi taM vijjaM ! ca NAio Niravekkho 1. vyA0 vi0 atra 'saM' zabdasya anusvAralopaH -- 'saMpehAe' (saMprekSya ) / sammaMpehAe (ca) | 'sa pehAe' sa prekSApUrvakArI ( vR ) / uttarAdhyayana (6 / 4) saMdarbhe cUNivyAkhyA samatAsti / sapehAe ( svaprekSayA ) ityapi pATho bhavitumarhati / 2. 0 yA ( ka ) ; ceccA puse ya mitte ya ( vU) 3. ceccANa astagaM sotaM (cU); ceccA anaMtagaM soyaM (cupA); ceccANa aMtakaM soyaM ceccANa attagaM soyaM, ceccANa'NatagaM soyaM (vRpA ) / 4. puDhavA''tu (cuu)| 5. vAyU (cu) / ya uttaraguNa-padaM 11. paliuMcaNaM ca bhayaNaM ca thaMDillussayaNANi dhuttAdANANi" logaMsi taM vijjaM ! 12. 'dhAvaNaM rayaNaM ceva vamaNaM ca vatkimmaM sirovedhe" taM vijjaM ! sigANaM ca daMtapakkhAlaNaM ca taM 13. gaMdhamallaM " pariggahityikammaM vijjaM ! jiNAhiyaM // 11. pariggahaM / parivva // sabIyagA / ubbhiyA || parijANiyA / pariggahI / ajAiyaM / parijANiyA || ya / parijANiyA || vireyaNaM / parijANiyA || tahA / parijANiyA || 6. vyA0vi0-vibhaktirahitapadam-tathA rukkhA 7. vyA0 vi0 - vibhaktirahitaM varNalopazca -- poyayA jarAuyA rasayA saseiyA / ( yugmam ) 8. vAtaM (cU) / 6. ajAiyA (ka, kha ); majAiyaM (c) / 10. dhUNAyANayaM ( ka ) ; dhUNAdANAI ( kha ) ; vRtti 315 12. 0 malla (kha, vU, cU / kRtA 'dhUpa' iti pATho vyAkhyAtaH dhUnayeti pratyeka kriyA yojanIyA (vR); kintu cUrNIgataH pAThoTyA svAbhAvikaH pratibhAti / ghoSaNaM rayaNaM ceva, vatthIkamma vireyaNaM / damaNaMjaNapalImaMthaM (ka, kha, vR) / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceva 14. uddesiyaM kIyagaDa pAmiccaM 'pUrti aNesaNijja" ca taM vijjaM ! 15. AsUNimavikharAgaM' ca giddhavaghAyakasma uccholaNaM ca 'kakkaM ca taM vijjaM ! 16. saMpasArI kayakirie pasiNAyataNANi' sAgAriya 1. kItakaDaM (cU) / 2. pUiyaM sa 0 ( ka ); pUyaM aNe 0 ( kha ) / 3. AsUmiyamakkhi ( cU) 1 0 ya / piDaM cataM vijja ! parijANiyA || 17. aTThApadaM Na sikkhejjA vedhAdIyaM ca No vae / hatthakammaM vivAyaM ca taM vijjaM ! parijANiyA || 18. uvANahAo" chattaM ca NaliyaM " taM vijjaM ! para kariyaM aNNamaNNaM ca 16. uccAraM pAsavaNaM haritesu Na viyaDeNa vAvi sAhaTTu NAyamejja" kayAi" 20 paramatte" aNNapANaM Na bhujejja kayAi vi paravatthaM acelo vi taM vijjaM ! parijANiyA || 21. AsaMdI paliyaMke ya" NisijjaM ca saMpucchaNa saraNaM vA taM vijjaM ! 22. 'jasaM kittI " silogaM ca jA savvalogaMsi je kAmA 23. jeNeha Nivvahe bhikkha aNupadANamasi 4. gehuvadhAya (cU) 1 5. kakkeNaM (cu) 1 6. ya kayakirIte ( ka, kha ) / 7. pAsaNiyA (3) / o Aha / parijANiyA || aNNapANaM ta 1 parijANiyA || vijjaM ! bAlavIya" / parijANiyA || ya vaMdaNapUyaNA / vijjaM ! parijANiyA || hiMtare / parijANiyA || kare muNI / vi // tahAvihaM / parijANiyA // 10. pANahAo ya (ka, kha, vR) 1 11. nAlIyaM ( kha ) | 12. 0 vIyaNI ( ka ) / (c) / 17. saMpucchaNaM ca (ka, cU) / 8. aTThAvayaM ( kha ) / 6. hAIyaM ( kha ) ; vedhAtIta ( vR); vedhAdIyaM 18. jasa kiti (kha, cU) / (vRpA) / 13. nAca ( kha ) / 14. kadAdi ( ka ) / 15. parate (1) 16. paliyaMka ca sUyagaDa 1 16. jaNehi ( ka ) ; jehiM (cU); jeNiha ( cupA ) 1 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaM ajjhayaNaM (dhammo) 317 ['sIlamaMte asIle vA tesi dANaM vivjje| gijja raTTAe dAyavvaM taM vijja! parijANiyA" ] || 24. evaM udAhu NiggaMthe mahAvIre mahAmuNI / aNataNANadaMsI se dhamma desitavaM sutaM / / bhAsA-vivega-padaM 25. bhAsamANo Na bhAsejjA 'No ya" vamphejja mammayaM / 'mAiTTANaM vivajjejjA' 'aNuvIi viyAgare / / 26. 'saMtimA tahiyA" bhAsA jaM vaittANutappaI / jaM chaNaM taM Na vattavvaM esA ANA NiyaMThiyA / / 27. holAvAyaM sahIvAyaM goyavAyaM ca No vae / tuma tumaM ti amaNuNNa savvaso taM Na vattae / / saMsaggi-vajjaNa-padaM 28. akusIle sadA bhikkhU No ya0 saMsaggiyaM bhe| suharUvA tatthuvasaggA paDibujjhajja te vidU / / sAmaNNa-cariyA-padaM 26. 'NaNNattha aMtarAeNaM' paragehe Na nnisiiye| gAma-kumAriyaM kihuM NAivelaM hase maNI / / 30. 'aNussuo urAlesu jayamANo privve"| cariyAe appamatto 'puTTho ttth'hiyaase"| 31. hammamANo Na kuppejjA vuccamANo Na saMjale / sumaNo ahiyAsejjA Na ya kolAhala kare / / lbhyte| 1. ayaM ilokaH kevalaM cUrNAveva vyAkhyAto . channaM (ka, stra, vpaa)| 8. solavAdaM (cU); gotAvAdaM (cuupaa)| 2. Neya (ka); neva (kh)| 6. apaDiNNe (cuu)| 3. mAmayaM (ka, vRpaa)| 10. neva (ka, kh)| 4. mAyAThANaM Na sevejja (cuu)| 11. nannatthaMtarA (k)| 5. aNuvIya deg (ka); aNucitiya deg (kha); 12. aNissio urAlehiM, apamatto parivae / 0 udAhare (va); aNucitiya vAhare (c)| (cU); aNissiodeg (vRpA)1 6. tatthimA taiyA (ka, kha, vR) ! 13. puDho sammAdhiyAsae (c)| Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 vivege 32. 'laddhe kAme Na patthejjA AyariyAI' sikkhejjA 'buddhANaM 33. sussusamANo uvAsejjA supavaNaM vIrA' je attapaNesI dhitimaMtA 34. gihe dovamapAsaMtA' purisAdANiyA te vorA baMdhaNummukkA NAvakaMkhati 35. agiddhe saddaphAsesu AraMbhesu 'savvaM taM" samayAtItaM jametaM' laviyaM 36. aimANaM ca mAyaM ca taM pariNNAya gAravANi ya savvANi NivvANaM saMdha 1. ladvIkAme (cUpA, vRpA) / 2. ema mAhie ( ka ) ; esa Ahie ( kha ) / 3. AriyAI (vR); AyariyAI (vRpA) / 4. subuddhAtie (cU ) / 5. dhIrA (vRpA) / 'eva aMtie " mAhie" / sayA || sutavasyiM / jiiMdiyA || parA / jIviyaM // aNissie / bahu // paMDie / || ---tti bemi || 6. mapassaMtA ( ka ) 1 7. savvetaM (c) / 8. jamidaM (ca ) / 6. jevvANaM ( cu) 1 sUyagaDo 1 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi-padaM 1. AdhaM maimaM aNuvIi dhammaM aMjuM samAhiM tamiNaM' suha / apaDaNe bhikkha samAhipatte 'aNidANabhUte suparivvajjA" || 2. uDDhaM ahe yaM tiriyaM disAsu tasA ya je thAvara je ya pANA / hatthehi pAdehi ya saMjamittA' adiSNamaNNesu ya No gahejjA / / 3. sukkhAyadhamme vitimicchatiNe" lADhe care Ayatule payAsu" / AyaM Na kujjA iha jIviyaTThI cayaM Na kujjA sutavassi" bhikkhU // carita -samAdhi-padaM 4. savvidiyAbhiNivvuDe" payAsu care muNI savvao vippakke / pAsAhi pANe ya puDho visaNe" "dukkheNa aTTe" paripaccamANe" || 1. maI ( kha ) | 2. aMjU (ka, kha ) / 3. dhiyaM (c) / 4. aDiga (kva) dasamaM ajjhayaNaM samAhI 5. bhikkhU u ( kha ) / 6. 0 bhUte parivaejjA (vR); ejjA (vRpA, cupA); vRpA ) | 7. ta ( ka ); yA (cu) 1 0 bhUtesu parivva0 bhUne supari0 8. vyA0 vi0 thAvarA | 8. saMjamaMto (cU) | 10. vitigiMcha ( cu) / o 11. payAsuM (cu) / 12. vyA0 vi0 - sutavassI / 13. 0 diyabhi0 (ka); deg diyaNivvuDe (cU) / 14. vi satte (ka, vR); visate ( cUpA) / 15. dukkhaTTitaTTe (cupA) / 16. paritapyamANe (kha, cU, vRpA) / 316 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 sUyagaDo1 5. etesu' vAle ya' pakuvvamANe AvaDato' 'kammasu paavesu*| ativAtato kIrati pAvakamma jiuMjamANe ukareDa kaam|| 6. AdINavittI' vi kareti pAvaM maMtA hu egNtsmaahimaahu| buddhe samAhIya' rae vivege pANAivAyA virate ThitappA / / 7. savvaM jagaM tU samayANupehI piyamappiyaM kassai No krejjaa| udyAya 'dINe tu" puNo visaNNe2 saMpUyaNaM ceva siloyakAmI / / 8. AhAkaDa ceva NikAmamINe 5 NikAmasArI5 ya visaNNamesI / itthIsu" satte ya puDho ya bAle pariggahaM ceva pakuvvamANe // 6. 'verANugiddhe NicayaM kareti'8 ito cute se duhamadugga" ! tamhA tu medhAvi samikkha dhamma care muNI savvato vippamukke / 10. Aya" Na kujjA iha jIvitaTThI2 asajjamANo ya" privvejjaa| jisammabhAso ya viNIyagiddhI hiMsaNNitaM vA Na kahaM karejjA! 11. AhAkaDaM vA Na NikAmaejjA NikAmayate yaNa sNthvejjaa| dhaNe urAlaM aNavekkhamANe29 ceccANa soyaM aNavekkhamANe 12. egattamevaM abhipatthaejjA 'etaM pamokkhe'8 Na musaM ti pAsa / esappamokkhe amuse'vare" vI akoNe saccarae tavassI" / / 1. evaM tu (vRSA, cuupaa)| 2. tu (cuu)| 3. AuTTatI (cUpA, vRpA) 4. kammehi pAvahiM (cuu)| 5. vi (kh)| 6. AdINabhoI (ka, cU, vRpaa)| 8. u (ka, sa / 8. samAhIDa (k)| 9. ThitaccA, ThitaccI (cUpA, pA) / 10. taM (kh)| 11. dINo ya (ka, kh)| 12. visatto (k)| 13. aghAkaDaM (cuu)| 14. NiyAyamINe (cuupaa)| 15. niyAmacArI (ka, kha, vapA) / 16. itthIhiM (cuu)| 17. mamAyamANe (cuu)| 16. AraMbhasattA NicayaM kareMti (ca); AraMbha satto (vRpaa)| 16. deg dugo (cuu)| 20. vyA0 vi0-odhAvI / 21. chaMda (cu. vapA); Aya (cuupaa)| 22. jIviyaTThI (vR)| 23. u (k)| 24. deggiddhi (vR); gedhI (cU) / 25. aNuvehamANe (kha, bR)| 26. aNupehamANe (ka, v)| 27. deg meyaM (kh)| 28. evaM pamukkho (ka, kha, vR)| 26. vare (vR)| 30. tapassI (cuu)| Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamaM abhayaNaM ( samAhI ) akuvA / 13. itthI yA 'ArayamehuNe u" pariggahaM ceva 'uccAvasuM visaesu tAI" "Na saMsayaM" bhikkhu ' samAhipatte || 14. arati rati ca abhibhUya bhikkhU taNAdikAsaM taha sItAsaM / sumi ca dubbhi ca titikkhaejjA | lesaM samAhaTTu parivvaejjA / sammistibhAvaM pajahe payAsu // 'unhaM ca daMsaM " cahiyAsaejjA 15. gutte vaIe ya samAhipatte hiM Na chAe Na vi chAdaejjA asamAdhi-padaM 16. je kei logammi u akiriyAtA" AraMbhasattA gaDhiyA ya loe 17. 'tesi puDho chaMdA mANavANaM 'jAtassa bAlassa pakubva dehaM " 18. AukkhayaM caiva abujjhamANe aho ya rAo" paritappamANe 16. jahAya vittaM pasavo ya savve lAlappaI 'sevi uveti mohaM" 1. 0 mehuNA u ( kha, vR); aratamedhuNe yA (cU ) / vyA0vi0 - A + arata + maithuna: -- viratamaithunaH ityarthaH / 2. amAyamINe (cU) / 3. uccAvaehi nihi tAyA (cU ) / aNNeNa puTThA dhutamAdisaMti" / dhammaM Na jANaMti vimokkhaheuM // kiriyA - akiriyANa va puddhovaadN"| veramasaMjayassa || pavaDatI " mamAi se sAhasakAri 90 maMde / aTTe sumUDhe ajarAmare " bva || je baMdhavA je ya piyA ya mittA / aNNe jaNAtaM si" haraMti vittaM // mANavA tu kiriyAkirINaM ca puDho ya vAyaM ( kha ); puDho chaMdA iha mANavA u, kiriyA kiriyANaM ca puDhovAyaM (vR) | 321 13. jAtANa bAlassa pagabhagAe (cUpA); jAyAe bAlassa pagabbhaNAe ( vRpA ) / 14. paDhate ( ) | 4. NissaMsayaM (ka, kha, vR); Na saMsayaM (vRpA) / 5. vyA0 vi0 - bhikkhu / 6. teuM ca (kha); te ca saddaM (c) / 7. gutto ( ka ) / 17. sahasma (cU) | 8.chAvaejjA (ka, kha ) 1 18. rAtoya (cU) / 6. sammissa 0 ( ka, kha, vR); sammissi0 16. 0 mari ( ka, kha ) 1 (vRpA ) : 20. jahAhi (ka, kha ) 1 10. akiriyAtrA (ka); akiriya AyA ( kha ) 1 11. mAdiyaMti ( cU) / 12. puDho ya chaMdA iha mANavAto, kiriyAkirINa ca puDho ya vAyaM ( ka ); puDho ya chaMdA iha 21. seviya ei mohaM ( ka, kha ) te vi uveMti ghaMta (cU) 1 22. se ( ka ) / 15. Ayu 0 ( cU) | 16. vyA0 vi0 --- sAhasakArI / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 mUlaguNa samAhi-padaM 20. sIhaM jahA khudda migA' caraMtA dUre' caraMtI evaM tu mahAvi' sabhikkha dhammaM 21. saMbujjhamANe u' pare matImaM "hiMsappasUtANi duhANi" mattA' 22. musaMNa bUyA muNi" attagAmI" sayaM Na kujjA Na vi kAravejjA uttaraguNa- samAhi-padaM 'amucchito aNajbhovavaNNo" | 23. 'suddhe siyA jAeNa dUsa ejjA" iitamaM vimukya pUyaNaTThI Na siloyakAmI " ya parivvajjA | 24. Nikkhamma gehAo NirAvakakhI kAyaM viosajja" NidANachiSNe / No jIvitaM No maraNAbhikakhI carejja bhikkhU valayA vimukke || ---tti bemi // 1. khuDDa0 (cU) / 2. dureNa (dR) / 3. vyA0 vi0 - - mehAvI / 4. pAvANi dUreNa vivajjaejjA (cU) / 5. ya (kha, cU) 1 6. appA ( ka ) | 7. suyAI duhAI (ka, kha ) 1 8. maMtA (ka, kha ) 1 6. NevvANabhUte va parivvajjA (cU. vRpA) / 10. vyA0 vi0 - muNI / parisaMkamANA / 'dUreNa pAvaM parivajjaejjA" || pAvAo appANa' NivaTTaejjA / 'verANubaMdhINi mahabhANi // NivvANameya" kasiNaM samAhi / karaMtamaNNaM" pi ya NANujANe // 11. 0 kAmI (cU) | 12. 0 mevaM (cU ) / sUyagaDo 1 13. ya (ka, tU ) | 14. kareM (cU) | 15 suddhesiyA jAyaNa tusaejjA (cU) / 16. amucchie na ya abhovavaNe ( ka, kha ) / 17. vippakke Na ( cU) | 18. 0gAmI (ka, kha, vR) / 16. viossejja ( ka ) 1 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egArasamaM ajjhayaNaM magge magga-sAra-padaM 1. kayare magge akkhAte' mAhaNeNa matImatA ? ! jaM maggaM ujju' pAvittA ohaM tarati duruttaraM / / 2. taM 'maggaM aNuttaraM'' suddhaM savvadukkhavimokkhaNaM' / jANAsi' NaM jahA bhikkhU! taM Ne buhi mahAmuNI ! / / 3. jai Ne kei pucchejjA 'devA aduva maannusaa| tesiM tu kayaraM maggaM Aikkhejja ? kahAhi No / / 4. jai vo kei pucchejjA devA aduva mANusA / 'tesimaM paDisAhejjA maggasAraM suNeha me / / 5. aNupuTveNa mahAghoraM kAsaveNa paveiyaM / jamAdAya io puvaM samudde vvhaarinno|| 1. AghAte (cuu)| taccettham -"tiriyA maNussA, uttaraguNa2. aMju (cU); vyA0 vi.- ujju / laddhi vA paDucca tiyaM (tiriya ?) api 3. magamaguttaraM (kh)| kazcid girA vatti (vi ta ?), vayasA vi 4. deg mokhagaM (k)| pucchejja" 5. jANehi (cuu)| 8. Ne (cuu)| 6. tesiM tu imaM maggaM, Aikkhejja suNedha me 7. atra cUrNIvivaraNAnusAreNa 'devA tiriya (cU. vRpA); tesi tudeg (cuupaa)| mANusA' iti pATha parikalpanA jAyate, 10. samudaM va (cU) / 323 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 sUyagaDo 1 6. atariMsu taratege tarissaMti annaagyaa| taM soccA paDivakkhAmi jaMtavo! taM suNeha me // ahiMsA-padaM 7. puDhavIjIvA puDho sattA AujIvA tahAgaNI / vAujovA paDho sattA taNa' rukkhA sbiiygaa| 8. ahAvare tasA pANA evaM chakkAya' AhiyA / 'ittAva eva" jIvakAe 'NAvare vijjatI kae !! 6. savvAhi aNajuttIhiM maimaM pddilehiyaa| savve akaMtadukkhA ya ato savve ahiNsyaa|| 10. eyaM khu NANiNo sAraM jaM Na hiMsati kaMcaNaM / ahiMsA-samayaM ceva etAvaMtaM vijANiyA / 11. 'uDDhaM ahe" tiriyaM ca je kei tasathAvarA / 'savvattha virati kujjA" saMti NivvANamAhiyaM / / 12. pabhU dose NirAkiccA" Na virujjhajja keNai / maNasA vayasA ceva kAyasA ceva aMtaso // esaNA-padaM 13. saMvuDe se" mahApaNNe dhIre" dattesaNaM care / esaNAsamie NiccaM vajjayaMte aNesaNaM / / 14. bhUyAiM samAraMbha" 'sAdhU uddissa'' jaM kaDaM / tArisaM tu Na geNhejjA' aNNapANaM susNje|| 1. vyA0 vi0-tnnaa| vyAkhyAtaH / iha ca cUNikRtA 'savvastha 2. degvarA (cuu)| virati kujjA' pAThaH svIkRta:, vRttikRtA ca 3. vyA0 vi-chkkaayaa| 'savvattha viratiM vijjA' pATho vyAkhyAtaH / 4. ittAvaye (ka, kha); enAva tA (cU) / 11. Nire deg (cuu)| 5. nAvare koi vijjaI (kv)| 12. ya (cuu)| 6. akkata deg (kh)| 13. deg puNNe (k)| 7. na hiMsayA (ka, ba); ahiMsakA (cuu)| 14. vIre (ka) 8 kiMcaNaM (ka, kh)| 15. ca samAraMbha (ka); ca samArabbha (kh)| 6. uDDhaM ahe ya (kha); uDDhamahe (cuu)| 16. samuddissa ya (ka); samuddissA ya (kha); sAhU 10. vijjA (ka, va) / 3 / 4 / 20 zloke cUNi- muddissa (vR); tamuddissA ya (kv)| kRtA 'savvattha vijja virati' pAThaH svIkRtaH, 17. bhuMjijjA (vR)| vRttikRtA ca 'savvattha viratiM kujjA' pATho 18. aNNaM deg (vR)| Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egArasamaM ajjhaNaM (magge) 15. pUtikammaM Na sevejjA' esa dhamme jaM kiMci abhisaMkejjA' savvaso' taM Na bhAsA samiti-padaM 16. 'ThANAI saMti saGghINa atha vA Natthi vA dhammo ? 17. atthi vA Natthi vA puNNaM ? adhavA Natthi puNNaM ti 18. 'dANaTTayAya je pANA" tesi 16. jesi tesiM 20. je ya gAmesu gare asthi dhammo tti asthi puNNaM ti evameya hammaMti sAravakhaNaTTAe 'atthi puSNaM ti" taM uvakappati 'aNNaM pANa" lAbhaMtarAyaM ti tumhA Natthi tti dANaM pasaMsaMti" vadhamicchati je ya NaM paDisehaMti vitticchedaM kareMti 21. duhao vi je" Na bhAsaMti AyaM rayassa heccA NaM dhamma-dIva - padaM 22. 'NivvANa - paramA buddhA tamhA sayA jae daMte 1. pUtI ( ka ) / o 13 NakkhattANa NivvANa" 2. sevejja (c) / 3. abhikakhejjA (ka, kha, vR) / 4. savvato (ka) 5. bhottara (cU) / 6. haNataM nANujANejjA, Ayagutte jiidie / ThANAI saMti saDDINa, gAmesu nagaresu vA // tahA giraM samArambha, asthi puNNaM ti no vae / aha vA nat puNNaM ti evameyaM mahatbhayaM / (ka, kha, vR); idaM gAthA- dvayamasmAbhiracUrNyanusAri svIkRtam / atra vRttyanusAri gAthA - dvayaM truTitaprakaraNamivAbhAti / zraddhAlo: prazna. paripATI cUrNo svAbhAviko vidyate / SoDaze zloke dharmosti naveti praznastaduttaraM ca / saptadaze zloke puNyamasti naveti praznastaduttaraM tasathAvarA | No vae / tAvihaM / No vae / pANiNaM / te // atthi vA gatthi vA puNo / NivvANaM" pAuNaMti ** te // sImato kappate // vA ! No vate 11 No vae / mahabhayaM // va caMdamA" / saMdhae muNI // ca / vRttau SoDaze zloke nAsti dharmAdharmasambandhI kopi praznaH / saptadaze ca puNyasambandhI prazno nAsti kevalamapRSTasya praznasyottaramasti / etena pratIyate vRttyanusArI pATho sambaddhosti / 7. dANaTTatAe je sattA (cU) 8. tamhA asthi ti ( cU) 6 aNNA (ka, kha, vR) / 10. paDiseti ( cU) / 11. te (ka, kha, vR) / 12. jevvANaM (c) / 325 0 13. NivvANaM paramaM (ka, kha, vRpA); NevvANa ( cu) / 14. caMdamA ( ka ) / 15. NevvANaM (cU) / Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 23. vujjhamANANa pANANaM kiccaMtANaM' AghAti sAdhutaM * dIvaM patiTThesA 24. Ayagutte sayA daMte chiNNasoe ' je dhammaM suddhabhakkhAti paDipuNNamaNelisa boddha- samIkkhApadaM 25. tameva buddhA mottiya maNNatA 26. te ya bIyodagaM ceva 'bhoccA bhANaM" bhiyAyaMti 27. jahA DhaMkAya kaMkAya magga- saMdhANa- parda 32. 'imaM tare avijANatA abuddhA aMtara 1. kaccaM 0 ( ka ) / 2. sakammuNA (cU) 1 3. akkhAti (cU) 1 tamuddissA akhetaNNA kulalA " macchesaNaM jhiyAyaMti jhANaM te 28. evaM tu samaNA ege" micchadiTThI " visaesaNaM bhiyAyaMti kaMkA vA 26. 'suddha maggaM virAhittA ihamege u ummaggagayA dukkhaM ghAtamesaMti 30. jahA AsAviNi" gAvaM jAiaMdho aMtarA icchaI 15 pAramAgaMtuM 31. evaM tu samaNA ege sotaM micchaddiTThI kasigamAvaNNA AgaMtAro ca dhammamAdAya kAsaveNa soyaM mahAghoraM attattAe 5. sote (cU) / 6. aNAsave ( ka, kha ) 1 4. sAhutaM ( ka, kha ); aso zabda: 'sAdhukaM' asti, takArazrutyA 'sAdhutaM' jAtamiti pratIyate / 7. buddhamANiNo (ka, kha, vR) / 8. dUrato (cU) / buddhavAdiNo / samAhie || jaM kaDaM / asamAhiyA || maggukA sihI | te ya sakammaNA / pavuccaI // NirAsave' / 11 ya kalusAdhamaM // aNAriyA | kalusAdhamA || dumatI | tahA* // durUhiyA | visIdati // aNAriyA / mahabbhayaM // paveditaM / parivva // 196 sUyagaDo 1 6. jhANaM NAma (cU) ! 10. pilajA (cU) | 11. vege (ka) 1 12. micchA 0 ( ka ) 1 13. cUrNikRtA nAsau zloko vyAkhyAtaH / 14. AsAviNI ( cU) / 15. icchejjA (cU) / 16. imaM ca dhammamAdAya, kAsaveNa paveditaM / kujjA bhikkhu gilANassa, amilAe samAhie || Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 egArasamaM ajjhayaNaM (magge) 33. virate gAmadhammehiM je keI jagaI jagA! tesi attuvamAyAe' thAmaM kuvvaM parivvae / 34. atimANaM ca mAyaM ca taM pariNAya paMDie / savvameyaM NirAkiccA NivvANa' saMdhae muNI // 35. 'saMdhae sAhudhamma" ca pAvadhamma nniraakreN| uvadhANavIrie bhikkhU kohaM mANaM 'Na patthae / 36. je ya buddhA atikkaMtA je ya buddhA annaagyaa| saMtI tesiM paiTThANaM bhUyANa' jagaI jahA / / 37. 'aha gaM vatamAvaNNa" phAsA uccAvayA phuse / Na tehiM viNihaNNejjA vAteNa va mahAgirI / / 38. saMvuDe se mahApaNNe dhIre" 'dattesaNaM cre| kAlamAkaMkhe evaM kevaliNo mataM // --ti bemi / saMkhAya pesalaM dhamma, diTTimaM pariNibuDe / 3. NenvANaM (cuu)| tare sotaM mahAghora, attatAe parivvaejjAsi // 4. saddahe sAdhudhamma (cUpA, vRpaa)| (ca); kvacitpazcArdhasyAnyathA pATha:- 5. Nire kare (c)| 'kujjA bhikkhU gilANassa, agilAe samA- 6. ca vajjae {ka, kha) / hie' (vR); uparinirdiSTacUNipAThasya 7. bhUyANa (k)| tulanA tRtIyAdhyayanasya 81,82, zlokayoH 6. adheNaM bhedamAvaNNaM (cuupaa)| SaTpadebhyo jaayte| 9. tesu (k,kh)| 1. attuvamANeNa (cU); tA uvamA''tAe 10. buddhe, (cU); vIre (cUpA) ! (cuupaa)| 11. dattesaNacare (buu)| 2. NirekiccA (cuu)| 12. etaM (vR)| Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samosa raNa- caukka-padaM 1 cattAri aNNANavAdi-padaM 2. 4. aNNANiyA tA' kusalA vi saMtA akoviyA Ahu akoviehi 3. 'saccaM asaccaM iti citayaMtA" auseardi-padaM jeme jaNA veNaiyA aNovasaMkhA iti te samosaraNANimANi pAvAyA jAI kiriyaM akiriyaM viNayaM ti" taiyaM aNNANamAhaMsu ariyavAdi-padaM bArasamaM yaNaM lavAvasakkI" ya samosaraNaM 1. viNaiti ( ka ) / 2. tAva ( cU) / 3. vyA0 vi0 - vitigicchaM / 4. akovie te ( ka ); akoviyAya ( kha ) | (pA) 1 7. vyA0 vi -- asAhuM / aNege udAhu 5. vAI ya ( kha ); 0 vIyatti (c) / 6. saccaM mosaMdeg (cU); deg iti bhAsayaMtA / asaMthuyA No vitigiccha' tiSNA / aNANuvIIti musaM vadati // asAhu 'sAhu tti" udAharaMtA / puTThA vi aTThe sa vayaMti / ca utthameva // agaehiM No kiriyamAhaMsu akiriyaAyA / 8. sAdhuM ti ( cU) : 6. NAmA (cU ) / 10. no bhAi ( cupA) / 328 puDho bhAvaM viNaiMsu NAma || obhAsai " amha evaM / 11. lavAvasaMkI (ka, kha ); lavaM - karma tasmAdapazaGkitum -- apasartuM zIlaM yeSAM te lavApa. zaGkinaH (vR) 12. vAI (kha, vR) 1 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArasama ajjhayaNaM (samosaraNaM) 326 5. saMmissabhAvaM sagirA' gihIte' se mummuI hoi' aNANuvAI / imaM dupakkhaM imamegapakkhaM AhaMsu chalAyataNaM ca kamma / 6. te evamakkhaMti abujjhamANA virUvarUvANiha akiriyaataa| jamAiittA bahavemaNUsA bhamaMti saMsAramaNovadaggaM / / NAicco udeI Na atthamei Na caMdimA vaDDati hAyatI vaa| salilA" Na saMdaMti Na vaMti" vAyAra vajhe Nitie" kasiNe hu loe|| jahA hi aMdhe saha joiNA vi rUvANi No passai hINaNette / saMtaM pi" te evamakiriyaAtA kiriyaM Na passaMti NiruddhapaNNA / / hai. saMvaccharaM suviNaM lakkhaNaM ca NimittadehaM ca uppAiyaM c| aTuMgameyaM bahave ahittA logaMsi jANaMti aNAgatAiM / / 10. keI5 NimittA tahiyA bhavaMti kesiMci te vippaDieMti'20 gANaM / te vijjabhAvara aNahijjamANA 'AhaMsu vijjApalimokkhameva'22 / / kiriyavAdi-padaM 11. te evamakkhaMti samecca logaM 'tahA-tahAra samaNA mAhaNA y| sayaMkaDaM ga'paNakaDaM ca dukkhaM AhaMsu 'vijjAcaraNaM pamoklA5 / / 12. te cakkha logassiha NAyagA u" maggANusAsaMti hiyaM payANa / tahA tahA sAsayamAhu loe jasI payA mANava ! saMpagADhA !! 1. ca girA (cuu)| 17. sumiNaM (cuu)| 2. gahIte (kh)| 15. adhijjitA (cuu)| 16. keyI (cuu)| 4. mummiyA (k)| 20. taM vippaDieti (ka, kha, v)| 5. hoti (cuu)| 21. bhAsaM (cU); vijjaharisaM (cUpA) / 22. jANAmu logasi vayaMti maMdA (kha, vRpaa)| 7. virUvarUvANi (vR). 23. eyamakkhaMte (cuu)| 8. akiriyavAI (ka, kha, vR)| 24. tadhAgatA (cU); tathA tadhA (cuupaa)| 6. ututi (cuu)| 25. caraNappamokkhaM (kh)| 10. sarito (cuu)| 26. vyA0vi0-cakkhU / 11. vayaMti (kh)| 27. logasiha (ka, kha, vR)| 12. vAyavo (cuu)| 28. o (k)| 13. niyate (ka, kha, d)| 26. vyA0 vi0 -dvipadayoH sandhiH- maggaM+ 14. ya (ka, cuu)| annusaasNti| 15. tu (cuu)| 30. pajANaM (cuu)| 16. kiriyavAI (ka, kha, 5) / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 13. 'je rakkhasA je jamaloiyA vA" AgAsagAmI ya puDhosiyA te 14. jamAhu ohaM salilaM apAragaM jANAhi NaM bhavagahaNaM dumokkhaM / jaMsI visaNNA visayaMgaNAhi' duhato vi loyaM aNusaMcarati // 15. Na kammuNA kamma khaveti bAlA akammuNA kamma khaveMti dhIrA / medhAviNo 'lobhamayA vatItA" saMtosiNo No pakareMti pAvaM || 16. te tIta uppaNNamaNAgayAI " logassa jANaMti tahAgatAI / tAro aNNesi" aNaNpaNeyA buddhA hu te aMtakaDA bhavaMti || 17. te va kuvvaMti Na kAraveMti bhUtAbhisaMkAe " duchamANA / sadA jatA viSpaNamaMti dhIrA viSNatti" - vIrAya bhavaMti ege // 18. Dahare ya pANe buDDhe ya pANe te Atato pAsai savvaloge / ubehatI" logamiNaM mahaMtaM 'buddhappamattesu" parivvajjA" // 16. je Atato parato vA viNaccA alamappaNI hoti alaM paresiM / taM joibhUyaM ca satatA'vasejjA" je pAukujjA aNuvIi dhammaM ! 'jo Agati" jANai 'NAgati ca / jAti maraNaM ca cayaNovavAtaM // 20. attANa jo jANai jo ya logaM jo sAsayaM jANa asAsayaM ca 1. je rakkhasAyA jamaloiyA ya ( ka, kha, vR) / 2. yA surA (vR) / 3. je (kha, vR) ; ya (cU) 4. sameti (c) / 5. mahaNaM (ca) / 6. gaNAsu (cu) / 7. vIrA (vR) | 8. lobha bhayAdatItA (vRpA) / 6. vyA0 vi0 makAraH alAkSaNikaH / 10. tIvamuppaNNa ( ka ); tIyamuppaNNa (kh)| 11. maNNesi (cU) | 12. 0 saMkAti ( ka ) 1 13. vidittu (cU vR), viSNatti (cupA, vRpA) / 14. ubvehatI (kha, vR) / 0 je AsurA' puNo puNo gaMdhavvA ya kAyA / vippariyA surveti // sUgaDo 1 15. vyA0 vi0 -- dvipadayoH sandhiH--buddhe + appamattesu / buddhe + pamattesu / 16. buddhe'ppamate suparivvajjA (cUpA) / 17. yA (kha, cU) | 18. vyA0 vi0 dvipadayoH sandhiH satataM + AvasejjA | 16. satAvasejjA (ka, kha ) 20. AtANa ( cU); vyA0 vi0 - attANaM / 21. gaI ca jo (ka, kha ) ! 22. jANai ( kha ) ; vyA0vi0 - atra ikAralopaH jANai / 23. jAtI (ka, kha ) 1 24. jaNovavAyaM (ka, kha ) ; "pavAdaM (cU ) ! Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArasamaM ajjhayaNaM (samosaraNaM) 21. aho vi sattANa vi uTTaNaM ca jo AsavaM jANati saMvaraM ca / dukkhaM ca jo jANai NijjaraM ca 'so bhAsiumarihati kiriyavAda / / 22. saddesu rUvesu asajjamANe 'rasesu gaMdhesu" adussamANe / No jIviyaM No maraNAbhikakheM AyANagutte 'valayA vimukke" / / --tti bemi / / 1. vA (cuu)| 2. Aikkhitu marihati so (cuupaa)| 3. amucchamANo (cuu)| 4. gaMdhesu rasesu (ka, kha); rasehiM gaMdhehi (cuu)| 5. maraNAhikakhI (ka, kha); maraNa vipatthae (ca); vyA0 vi0-dvipadayoH sandhiH-maraNa +abhikle| 6. mAyA vimukke (cUpA) / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ terasamaM ajjhayaNaM AhattahIyaM upakheva-padaM 1. AhattahIyaM tu paveyaissaM NANappagAraM purisassa jAta . sato ya dhamma asato ya sIla saMti asaMti karissAmi pAuM // sissa-dosa-guNa-padaM 2. aho ya rAto ya samudvitehi tahAgatehi paDilabbha' dhamma / samAhimAghAtamajosayaMtA satthArameva pharusaM vayaMti / / 3. visohiyaM te aNukAhayate je yA ''tabhAveNa viyaagrejjaa| ___aTThANie 'hoi bahUguNANaM je NANasaMkAe" musaM vadejjA" / / 4. je yAvi puTA paliuMcayaMti AdANamaTuM3 khalu vaMcayaMti / __ asAhuNo te iha sAhumANI mAyaNNiehiti" aNaMtaghAtaM // 1. 0dhijja (cuu)| 2. paveiyassaM (kh)| 3. 0 laMbha (cuu)| 4. majhUsayaMtA (cuu)| 5. * meva (cuu)| 6. vA (cuu)| 7. Atadeg (cuu)| 8. viyAgareMti (cuu)| 6. hoti bahUNivese (cUpA, vRpA); vyA0 vi0-- chandodRSTyA dIrghatvam / 10. deg saMkAi (k)| 11. vadaMti (cuu)| 12. Avi (cuu)| 13. AtANa deg (k)| 14. deg esiti (ka, kha); degesaMti (kva) vyA0 vi0...dvipadayoH sandhiH--mAyaNNiA+ ehiti / 332 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ terasamaM abhayaNaM (AhattahIyaM ) 6. 5. je kohaNe hoi jagabhAsI addhe' va se daMDapahaM gahAya 'je viggahie a NAyabhAsI " ovAyakArI ya hirImaNe' ya 7. se pesale suhume purisajAte bahupa asAsie je tahaccI" 8. je yAvi appaM vasumaM " ti maMtA taveNa vAhaM ahie" ti maMtA" 6. egaMta kUDeNa tu se palei je mANaNadveNa viukkasejjA mada- parihAra- padaM 10. je mAhaNe 'khattie jAie " vA je pavvaie" paradattabhoI 11. Na tassa jAtI va kulaM va tANaM furamma se sevaigArikammaM 8. amAyakhvI (cU) / 6. sa ujjukArI (cU); suujjucAre (vRpA) / viositaM 'je ya" udIraejjA / aviosite ghAsati pAvakammI // Na se same hoi ajhapatte | etadiTThI " jaccaNNite amAirUve // 10. tahaccA ( ka, kha, vR ) / 11. simaM (c) / 12. aparikkha (cU) 1 same hu se saMkhAya vAyaM aNNaM jaNaM Na vijjaI vasumaNNata reNa 19 3. aMdhe (ka, kha, vR) | 4. dhAsati ( kva ) ; dhRSyate ( vR ) / 5. je viggahI annAyabhAsI (ka, kha, vR); je kohaNe hoti u NAyabhAsI (cUpA); * antAbhAsI (kva ) / atra 'a nAyabhAsI' ityasya rUpAntaraM 'annAvabhAsI' iti jAtam, saMbhavato lipidoSeNaiva viparyayo 21 jAtaH / vyA0 vi0 NAtibhAsI / 20 6. hirImate (cU ) / 7. egaMtasaDDhI (vRpA) 1 ya ceva hoi 1. jagataTThadeg (cU); jayaTThadeg (ka, cupA vRpA) / 13. sahite tti (ka, vR); sahiu ti ( kha ) | 2. vA puNo ( cU, vR) 1 14. mattA ( kva ) : NaccA (cU) / 15. pAsai ( kha ) | 16. vidhabhUtaM (pA) / 17. ya ( ka ) / 18. gutte ( ka ); gote ( kha ) / 16. vasu paNNa'NNatareNa (cU) / suujjuyAre / apatte // apariccha" kujjA / pasati" biMbabhUtaM " // moNapadaMsi gote" / abujhamANe || tahuggaputte" taha lecchavI " vA / 'goteNa je thabbhati mANavaddhe " || paNNattha vijjAcaraNaM suciNNaM / Na se pArae" hoti vimoyaNAe" // jAtie khattie ( ka ); khattiya jAyae (kha) taha uggaputte (ka, kha ) / 22. lecchae (ka); lecchaI (kha, vR) / 23. pavaIe ( ) | 24. gotteNa0 (ka, kha ); gote Na je thaMbhabhimANabaddhe (vR) / gAriaMgaM (vR); 'gArikammaM (vRpA ) | 25. 26. pArago (vR); pArake (tU) | 27. vimokkha * ( ) / 0 333 0 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 sUyagaDo 1 12. NikkicaNe 'bhikkhu' sulUhajIvI" je gAravaM' hoi silogagAmI / AjIvameyaM tu abujjhamANo puNo-puNo vippariyAsuveti / / 13. je bhAsavaM bhikkhu susAhuvAdI paDihANavaM' hoi visArae ya / AgADhapaNNe 'suya-bhAviyappA" aNNaM jaNaM paNNasA parihavejjA // 14. evaM Na se hoti samAhipatte je paNNasA bhikkhu" viukksejjaa| ahavA vi je lAbhamadAvalitte aNNaM jaNaM khisati bAlapaNNe / / 15. paNNAmadaM ceva tavomadaM ca NiNNAmae" goyamadaM ca bhikkhU / ___ AjIvagaM ceva ca utthamAhu se paMDie uttamapomAle se / / 16. eyAiM madAI vigica 'dhorA tANi sevaMti'15 sudhiirdhmmaa| te sanagotAvagatA" mahesI ucca agota" ca gati vayaMti // aNANugiddha-padaM 17. bhikkhU mutacce" taha diTThadhamme 'gAma va NagaraM va'21 annuppvissaa| se esaNaM jANamaNesaNaM ca 'jo aNNapANe ya" aNANugiddhe / / dhamma-vAgaraNa-vivega-padaM 18. arati rati ca abhibhUya bhikkhU bahujaNe vA taha egcaarii| egatamoNeNa viyAgarejjA egassa jaMto gatirAgatI ya / / 1. nigiNeviyA (c)| 2. vyA0 vi0-bhikkhU / 3. bhikkhU salUha deg (k)| 4. vyA0 vi0-atra varNalopaH--gAravavaM / 5. cUNoM nAsau zabdo vyAkhyAtosti / 6. vyA0 vi0--bhikkhU / 7. paNidhANa (cU); paDibhANavaM (cuupaa)| 8. suvi0 (kha, vR)| 6. paNNayA (kv)| 10. paNNavaM (kh)| 11. vyA0 vi0bhikkhU / 12. degseti (cuu)| 13. lAbhamadeNa matte (cU); jAtimadeNa matto (cuupaa)| 14. tannAmae (k)| 15. dhIre Na tANi sevejja (ka, cU) / 16. 0 gottAvagayA (ka) : 17. agottaM (k)| 18. uti (kh)| 1.. suyaccA (ka); bhuyaccA (kh)| 20. kai (cuu)| 21. gAmaM ca garaM ca (ka, kha); gAme va Nagare va 22. aNNassa pANassa (ka, kha, va) / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ terasamaM ajjhayaNaM (AhattahIya) 19. sayaM sameccA aduvA vi soccA bhAsejja dhamma hitayaM payANaM ! je garahitA saNidANappaogA NatANi sevaMti sudhIradhammA / / 20. kesiMci takkAe' abujjha bhAvaM khuI pi gacchejja asaddahANe / Aussa kAlAtiyAraM vaghAta' laddhANumANe ya' paresu advai // 21. kammaM ca chaMda ca vigica dhIre viNaejja tu samvato AtabhAva" / rUvehiM luppaMti bhayAvahehi" vijja gahAya tasathAvarehiM / / 22. Na pUyaNaM ceva siloya" kAme piyamappiyaM kassai" No krejjaa"| savve aNa? parivajjayaMte aNAile" yA akasAi81 bhikkhU // nikkheva-padaM 23. 'AhattahIyaM samupehamANe0 savvehiM pANehi NihAya" daMDaM / No jIviyaM No maraNAhikakhera 'parivvaejjA valayA vimukke'" / / --tti bemi // 1. tANi (ka, kh)| 2. takkAi (k)| 3. khuDDa (k)| 4. abujjhamANe (cuu)| 5. vaghAte (k)| 6. tu (cuu)| 7. vivica (k)| 8. o (ka, kh)| 6. suvvate (k)| 10. pAva deg (vR); Aya deg (vRpaa)| 11. bhayAraehi (k)| 12. gahAyA (cu)| 13. pA0vi0-siloyaM / 14. gAmI (ka); kAmI (kh)| 15. kassati (ka, cuu)| 16. kahejjA (cuu)| 17. aNNAule (ka, kha, vR) / 18. vyA0 vi0-akasAI / 16. akasAya (ka, kh)| 20. AhattadhijjaM samupedhamANe (cuu)| 21. vihAya (ka); Nikhippa (cU); "NihAya' asya saMskRtarUpaM 'nihAya' iti yujyate / "nidhAya' ityasya 'parityajya' ityarthaH kathaM syAt ? 22. kaMkhI (ka, kha, vR, cuu)| 23. carejja medhAvI valaya-vippamukke (va); carejja medhAvI valayA vimukke (cuu)| Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauddasamaM ajjhayaNaM gaMtho baMbhaceravAse gaMthasikkhA-padaM 1. gaMthaM vihAya' iha sikkhamANo udyAya' subaMbhaceraM vsejjaa| ovAyakArI viNayaM susikkhe je chee se vippamAdaM Na kujjaa|| 2. jahA diyA-potamapattajAttaM sAvAsagA' pavituM maNNamANaM / tamacAiyaM taruNamapattajArya DhaMkAdi avvattagamaM harejjA / / 3. evaM tu 'sikkhe vi apuTudhamme NissAraM busimaM maNNamANo" / diyassa chAvaM va apattajAtaM harisu NaM pAvadhammA aNege / 4. osANamicche maNue samAhi aNosite NaMtakare ti nnccaa| obhAsamANe daviyassa vittaM Na Nikkase bahiyA AsupaNNo // 5. je ThANao yA" sayaNAsaNe yAre parakkame yAvi susAhujutte / samitIsu guttIsu ya AyapaNe viyAgarate" ya puDho vaejjA / / 1. vidhAya (cuu)| hai. cUrNo 'sadANi soccA' ayaM paMcamaH zlokaH, 2. iti (cuupaa)| ___ 'je ThANao yA' asau SaSThaH zloko vartate / 3. utthAya (cuu)| 10. ThANae (cuu)| 4. chage (cuu)| 11. ya (kha); vyA0 vi0-- chandodRSTyA 5. savA0 (cuu)| dIrghatvam / 6. mapakkhagaM vA (cuu)| 12. ya (kh)| 7. sehaM pi apuTThadhamma, NissAriyaM vRsimaM manna- 13. AsupaNNe (ka) / mANA / (ka, kha, va); degNissAra (paa)| 14. 0 reti (c)| ka. vyA0 vi0-Na+atakare / Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauddasamaM ajjhayaNaM (gaMtho) 6. sahANi soccA adu bheravANi aNAsave' tesu parivvaejjA / ____NidaM ca bhikkhU Na 'pamAya' kujjA" kaha kahaM vI vitigiccha' tiNe // baMbhaceravAse aNusiTThi-sahaNa padaM 7. DahareNa buDDheNa 'NusAsite tu rAtiNieNA'vi' samavvaeNaM / samma tayaM thirato NAbhigaccha Nijjatae vAvi apArae se / / 8. viudviteNaM samayANasi?' DahareNa buDDheNa ''NusAsite tu' / anbhuTTitAera ghaDadAsie vA agAriNa' vA samayANusi? // 6. Na tesu kujjhe" Na ya pavvahejjA Na yAvi kiMcI pharusaM vadejjA / tahA karissaM ti paDissuNejjA" seyaM khu meyaM Na pamAda kujjA / / 10. vaNaMsi mUDhassa jahA amUDhA maggANusAsaMti hitaM payANaM / __ 'teNA vi" majjha iNameva seyaM jaM me budhA samma'NusAsayaMti" / / 11. 'aha teNa21 mUDheNa amUDhagassa kAyavva pUyA svisesjuttaa| etovama tattha udAhu vAre aNugamma 'atthaM uvaNei'samma / / baMbhaceravAsa-phala-padaM 12. NetA jahA aMdhakAraMsi rAo maga Na jANAti apassamANe" / se suriyassA" abbhuggameNaM maggaM viyANAti pagAsitaMsi / / 1. aNAsae (cuu)| 15. degNettA (cU) 2. vyA0 vi0--pamAya / 16. vyA0 vi0-pamAdaM / 3. pamAyaejjA (cuu)| 17. amaDe (cuu)| 4. vA (ca); vyA0 vi0-chandodRSTyA 18. vyA0 vi0 -dviAdayoH sandhi:--magga+ dIghatvam / ___ annusaasNti| 5. vitigicha (ka, kha); vyA0 vi0-- 16. teNeva (ka, c)| vitigiccha / 20. samaNu (ka); vyA0 vi0--dvipadayoH sandhiH-samma / agumAsayati / 7. 0Na vA (v)| 21. te NAvi (ca) 8. tagaM (cuu)| 22. vyA0 vi0.-kAyabA / 6. deg saTTe (v)| 23. evokma (k)| 10. va coite u (ka); u coite ya (kh)| 24. dhIre (cuu)| 11. accuTTitAe (v)| 25. aTuM uvaNeti (cuu)| 12. vyA0 vi0 chandodRSTyA hrasvatvam / 26. apAsamANe (cU) / 13. degriNA (k)| 27. sUriyassa (kha, cU); vyA0 vi0---chando14. kuppe (cuu)| dRSTyA dIrghatvam / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 abujjhamANe / dhammaM Na jANAti sUrodae pAsai // 13. evaM tu sehe vi apuTudhamme se kovie jiNavayaNeNa pacchA 14. uDDha ahe ya tiriya' disAsu 'sayA jae tesu parivvajjA" 15. kAleNa pucche samiyaM payAsu taM soyakArI ya' puDho pavese 16. assi suThiccA tiviheNa tAyI te evamakkhati 'tasA ya je thAvara" je ya" pANA / maNappaosaM avikaMpamANe // AikkhamANo daviyassa vittaM / saMkhAima kevaliya samAhiM // eesu yA saMti" NirodhamAhu" / tilogadaMsI Na bhujjametaM" ti pamAyasaMga || 17. Nisamma se bhikkhu" samIhamaTTa" paDibhANavaM hoti 'visArade ya" / vodANa-moNa uvecca 'suddheNa uvei mokkhaM " || AdANamaTTI" baMbhaceravAse laddhagaMthassa kAyavya-padaM 16. 'No 18. saMkhAe " dhammaM ca viyAgarati te pAragA doNha vimoyaNAe 'chAdae No vi yalUsa ejjA" Na yAvipaNe parihAsa" kujjA 20. bhUyAbhisaMkAeM " durgAchamANe Na kiMcimicche maNue payAsuM 1. kovito ( ) | 2. hastalikhitavRttau - --ya / 3. tiriyA (tU) 4. vyA0 vi0 thAvaga | 5. je bAvarA je ya tasA ya (c) / 6. sadA jato taMsi parakkamato (cU) / 7 samitaM ( ka ) / 8 X (ka) 1 9. sakhANi (vU ) | 10. vyA0 vi0saMtI / 11. niroha (ka, kha ) / 12. bhUya etaM (cu) 1 13. vyA0vi0 - bhikkhU 15. visAratA ( ka ) / buddhA hu te saMsodhiyaH aMtakarA bhavaMti / hamudAharati // mANaM Na sevejja 'pagAsaNaM ca '" 'Na yA''sisAvAda viyAgarejjA" | NaNivvahe maMtapaNa goyaM / asAhudhammANi Na saMvaejjA " || 24. viyAka rejjA (cU) / 25. 0 saMkAi (ka, kha ) 1 26. guptaM ( ka ) / 14. samIhiya ( kha, vR); vyA0 vi0 - samIkSya - 27 kitti (cU) / makAraH alAkSaNikaH / sUyagaDo 1 16. AyANaaTThI ( kha ); vyA0 vi0 - makAraH alAkSaNikaH / 17. suddhe Na uveti mAraM ( cU. vRga ) 18. saMkhAya (ka, cUpA ) | 16. saMmohiyA (cU. vRpA ) | 20. jo chAdaejjA Na ya lUsitA vA (cU) / 21. pagAsa vA (cU) 22. 00 vi0 parihAsaM / 23. Na yA siyAvAya ( kha ); vyA0vi0 AsisAvAdaM / 28. saMThavejjA (bU); saMghaejjA ( cupA) / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usameM ajjhaNaM (gaMtho) 21. hAsaM piNo saMghae' pAvadhamme' No tucchae Noya' vikattha ejjA' 22. saMkejja 'yA saMkitabhAva" bhikkhU bhAsAdugaM dhammasamuditehiM 23. aNugacchamANe vitahaM 'bhijANe Na katthaI" bhAsa" vihiMsaejjA 24. samAlavejjA paDipuNNabhAsI ANAe siddhaM vayaNaM bhijuje" 25. ahAbuiyAI susikkhaejjA se diTTimaM diTThi" Na lUsaejjA 26. alUsae No pacchaNNabhAsI satthArabhattI aNuvoci vAyaM 27. se suddhasuttaM uvahANavaM ca Aejjavakke kusale viyatte 1. saMdhai (kha) 1 2. 0 dhammaM (c) / 3. tahitaM ( ka ) ; tahIyaM (cU) | 4. 'bhijANe (cU) / cupA, vRpA); parkathaejjA ( cUrA ) 1 oe tahiya' pharusaM viyANe / aNAile ' yA ' akasAI' bhikkhU' / / vibhajjavAyaM ca viyAgarejjA" / viyAgarejjA samayA'AsupaNNaM" / / tahA tahA sAhu akakkaseNaM / NiruddhagaM bAvi Na dIha ejjA | NisAmiyA " samiyAaTThadaMsI" / abhisaMghae" pAvavivega" bhikkhU || 'jaejja yA" NAivelaM vaejjA / se jANai bhAsiuM taM samAhiM || 'No suttamatthaM ca karejja aNNaM / suyaM" ca 'sammaM paDivAda ejjA" | dhammaM ca je viMdati tattha tattha" / se arihai bhAsiuM taM samAhiM || 126 - ti bemi // 5. va (ka) / 20. suddha (ka, kha ) 1 6. pakatyaejjA ( cU) vikayaejjA (ka, kha, 21. bhiuMje ( ka, kha ) 22. kajJa yA (cuu)| 23. vyA0 vi0 zavatrivegaM / 11. vitAgarijA (ka); viyAkarejjA (cU) : 12. dhammasu 0 ( kha ); sammasamudeg (c) / 13. samayA supaNe (vR) / 14. tijA (ka ) ; vijANe ( kha ) 1 15. vyA0vi0 - sAhU | 16. kubbai ( ka ) ; kathaI ( kha ) / 10. vyA0 vi0 bhAsaM / 18. NisAmiyaM (ca) | 16. sammiyA 0 ( ka ) / 7. aNAule ( kha ) 8. akamAe ( vR); vyA0vi0 - aksAI | 24. jajjasu (c) / 6. aviruddhasevI ( cu) 25. vyA0 vi0 - diTThi | 10. vosaMkitabhAva (cU); vyA0 vi0--asaM. 26. 0karejja tAnI ( ka, kha ); No suttamaNNaM kitabhAve / ca karejja tAI ( vR); No suttamatthaM * ( cU. vRpA ) ! 27. 0 vIti ( ka ) | 28. souM (cU) | 26. dhammaM paDivAyayaMti ( kha ) | 30. tatthA ( ka ) | 338 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNelisa-padaM paNNarasamaM yaNaM jamaIe 1. jamatotaM paDuppaNaM AgamissaM ca NAyao' / savvaM maNNati 'taM tAI" daMsaNAvaraNaMtae 2. aMtae vitigicchAe se jANai* 11 aNelisaM / asis akkhAyA Na se hoi tahi tahiM || 3. tahiM tahiM sukkhAyaM se ya sacce sadA sacceNa saMpaNe metti bhUtesu' 4. bhUtesu Na virujbhejjA esa suAhie / kappae || dhamme vasImao / vusImaM jagaM pariNNAya :- assi jIviyabhAvaNA !! 5. bhAvaNAjogasuddhappA jale NAvA va AhiyA / gAvA va tIrasaMpaNNA savvadukkhA tiuTTati || 6. tiuddhRtI" u mehAvI jANaM logaMsi pAvagaM / pAvakammANi NavaM kammamakuvvao // tuTTaMti 1. nAtao ( ka ) ; jANati ( cU) 1 2. medhAvI (cU) 3. gichAe ( ka ) | 4. saMjApati (cU) / 5. ameliso (cU) | 6. bhUtehi (ka) 1 7. bhUtehi (ka) / 8. busimaM ( ka ); sAhU ( kha ) / 6. pariNAe (cU) / 10. 0 saMpattA ( kva ) / 11. atiuTTatI (cU) | 12. logassa ( ) | 13. khijjaMti (cU); ativaTTati (cUpA) / 340 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNNarasamaM ajjhayaNaM (jamaIe) 341 7. akuvvao NavaM patthi kamma NAma vijANato' / gAccANa' se mahAvIre je Na jAI Na mijjatI / / 8. Na mijjatI' mahAvIre jassa patthi purekrdd| ___'vAU va jAlamaccei 'piyA logaMsi" ithio / / 6. ithio je Na sevaMti AdimokkhA hu te jnnaa| te jaNA baMdhaNummukkA pAvakaMkhaMti jIvitaM / / 10. 'jIvitaM piTuo kiccA aMta pAvaMti kmmunnN"| kammuNA saMmuhIbhUtA" je maggamaNusAsati / / 11. 'aNusAsaNaM puDho pANI vasumaM pUyaNA sate / aNAsate jate daMte daDhe AratamehuNe // 12. 'NIvAre va Na lIejjA" chiNNasote aNAile / aNAile sadA daMte saMdhi patte aNelisaM / / 13. aNelisassa kheyaNNa6 Na virujjhajja kenni| maNasA vayasA ceva kAyasA ceva cakkhuma" // 14. 'se hu cakkhU maNussANaM je kaMkhAe ya aMtae / ___aMteNa khuro vahatI cakkaM ateNa loTTati / / 15. aMtANi dhIrA sevaMti teNa aMtakarA ihN| iha mANussae ThANe dhammamArAhiu" nnraa|| 1. vijANati (kha, 3) / 2. vinnAya (kha, vR)| 3. vyA0 vi0---jaayijaaii| 4. mijjati (ka); majjatI (cuu)| 5. majjate (cU); bhijjati (vRssaa)| 6. parerayo (cu)| 7. vAu vva (kh)| 8. jAlaM aceti (cuu)| 6. piyo logassa (cuu)| 10. atItaM picchato (cU) / 11. kammuNA (ka, kha, vRpA) 12. saMmuhambhUto (cuu)| 13. aNusAsati puDho pANe, busima pUyaNAsaMsati / aNAsae sadA daMte (cU); degaNAsave sadA daMte (cUpA) 14, NIvAre yadeg (ka); NIyAre va Na lijjejA (paa)| 15. aNAvile (kha); aNAule (cUpA, vRpaa)| 16. khetaNNe (cuu)| 17. keNadhi (cuu)| 18. aMtae (cuu)| 16. 0jaM kaMkhAu aMtae (ka); se cakkhu logamsidha, jaM karavAya kareti aMtagaM (cuu)| 22. loTThati (kv)| 21. degmArAhagA (cuu)| Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 1 16. NidvitaDhA va devA va uttarIe tti 'me sutN"| sutaM ca matamegesiM amaNussesu No tahA // 17. aMtaM kareMti dukkhANaM ihamegesi AhitaM / AghAtaM puNa esi dulla bhe'yaM samussae / ito viddhaMsamANassa puNo 'saMbohi' dullbhaa"| 'dullabhAo tahaccAo je dhammaTuM viyAgare" // je dhamma suddhamakkhaMti paDipuNNamaNelisaM / aNelisassa jaM ThANaM tassa jammakahA kuto ? / / kuto kayAI mehAvI uppajjati tathAgatA ? / tathAgatA apaDiNNA cakkhU logassaNa ttraa|| aNuttare ya ThANe se kAsaveNa pavedite / jaM kiccA NivvuDA" ege NiTuM pAveMti paMDiyA / / 22. paMDie vIriyaM laddha NigghAyAya pavattagaM" / dhuNe puvakaDa2 kammaM NavaM cAvi Na kuvvai / / 23. Na kuvvai mahAvIre aNupuvvakarDa rayaM / rayasA saMmuhIbhUte" kamma heccANa jaM mataM / / 24. jaM mataM sabvasAhUNaM taM 'mataM sallagattaNaM'" / sAhaittANa taM tiSNA devA vA avisu te|| 25. abhavisu purA vIrA" AgamissA vi subvayA / duNNibohassa maggassa aMtaM pAukarA tiNNa" // -tti bemi / / 1. imaM sutaM (ka, kh)| 6. degttaraM (ka); attassa deg (cuu)| 2. vyA0 vi0-sNbohii| 10. NivvuttA (cuu)| 3. bohI sudullahA (vR)| 11. pavvattae (cuu)| 4. dullabhA ya tadhaccA je, dhammaTThI viditapa- 12. degkataM (cuu)| raapr| (cuu)| 13. 0 bhUtA (kha, 8) / 5. kao (kh)| 14. madaM sarUlakattaNaM (ka); sammuhunbhutA (cuupaa)| 6. katAI (ka); kadAyi (cuu)| 15. dhIrA (ka, kh)| 7. tahAgayA (ka, kh)| 16. tiNNe (kh)| 8. tathAgatA ya (cuu)| Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ukkheva padaM 9. ahAha bhagavaM evaM se daMte davie bosaTukAe tti bacce' mAhaNe tti vA samaNe tti vA, bhikkhU tivA, NiggaMthetti vA // mAhaNa-padaM 2. paDiAha' - bhaMte ! kahUM daMte davie vosaTTakAe tti vacce- mAhaNe ti vA ? matavA ? bhikkhutti vA ? NiggaMthetti vA ? taM 'No bUhi " maha muNI solasamaM jyaNaM gAhA 1. vucce (ka, kha ) / 2. i (ka) sarvatra / 3. itivirata savvapAvakamme ' pejja - dosa- kalaha - abbhakkhANa-pesuNNa-paraparivAdaaratirati mAyAmosa - 'micchAdaMsaNasalle virate" samie sahie sayA jAe, No kujke No mANI "mAhaNe " tti vacce || 3. Ahu (cU) 4. kahaM nu ( kha ) / 5. Ne0 (ka, kha ); deg brUhi (cU) 6. virae savvapAvakasmehiM ( kha ) / 7. 0 sallavirate (kha, vR) samaNa-padaM 4. ettha vi samaNe aNissie aNidANe AdANaM ca ativAyaM ca 'musAvAyaM ca " baddhiM ca kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lohaM ca pejjaM ca dosaM ca - icceva 'jatojato" AdANAo" appaNI paddosa heU" 'tato- tato paDavite siA" daMte davie vosaTTakAe "samaNe" tti vacce || AdANAo puvvaM 8. X (c) 6. jAto jAto (c) / 10. AdANato ( ka ) / 11. 0 hetuM ( ka ) 1 12. tAto tAto (cU) 1 13. pANAivAyAo (ka, kha ) ; bhavati (cU ) 1 ! 343 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 1 bhikkhu-padaM 5. ettha vi bhikkhU 'aNuNNate NAvaNate" daMte davie vosaTTakAe saMvidhuNIya virUva. rUve parIsahovasagge ajjhappajogasuddhAdANe uvahie ThiappA saMkhAe paradattabhoI "bhikkhU" tti vacce / / NiggaMtha-padaM 6. ettha vi Niggathe ege egavidU' vuddhe saMchiNNasoe susaMjae susamie susAmAie AtappavAdapatte' viU duhao vi soyapalichiNNe No pUyAsakkAralAbhaTThI' dhammaTThI dhammaviU NiyAgapaDivaNNe samiyaM care daMte davie vosaTTakAe "NiggaMthe" tti vacce / 'se evameva jANaha jamahaM bhyNtaaro| . tti bemi / / grantha parimANa kula akSara 24317 anuSTupa zloka 756 akSara 26 - -- -- -- - -- - - -- - -- 1. aNNate viNIe nAmae (ka, kha); aNapaNatte 5. AyavAyapatte (7) / nAmae (vR); aNuNAe nAvaNae mahesI 6. sotapalicchaNNe (cU) (uttarajjhayaNaM 21 / 20); aNunnae nAvaNae 7. pUyaNaTThI (cU) / (dasaveAliyaM 5 / 1113) / / 6. samayaM (vR)| 2. zuddhAtmA zuddhadravyabhUtaH (vR)| 6. vijja (cuu)| 3. egatie vidU (cUpA); egaMtavidU (vRpaa)| 10. sevamAyANadhabhayaMtAro (c)| 4. chinnasote (cuu)| Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIo suyakkhaMdho paDhamaM ajjhayaNaM poMDarIe paumavarapoMDarIya-padaM 1. suyaM me Ausa ! teNaM' bhagavayA evamakkhAyaM-iha khalu poMDarIe NAmajhayaNe / tassa NaM ayama? paNNatte--se jahANAmae ghokkharaNI' siyA bahuudagA bahaseyA bahupukkhalA laTThA poMDarIkiNI' pAsAdiyA darisaNIyA abhirUvA paDirUvA / / 2. tIse NaM pokkharaNIe tattha-tattha dese-dese tahi-tahiM bahave paumavarapoMDarIyA buiyA-aNupuvaTiyA UsiyA ruilA vaNNamaMtA gaMdhamaMtA rasamaMtA phAsamaMtA 'pAsAdiyA darisaNIyA abhirUvA paDirUvA / / 3. tIse NaM pokkharaNIe bahumajjhadesabhAe ege mahaM paumavarapoMDarIe2 buie aNapuvva TThie Usie ruile vaNNamaMte gaMdhamate rasamaMte phAsamaMte pAsAdie darisa NIe abhirUve deg paDirUve / / 4. savvAvaMti ca NaM tose pokkharaNoe tattha-tattha dese-dese tahi-tahiM bahave paumavara poMDarIyA buiyA--aNupuvaTThiyA UsiyA ruilA" vaNNamaMtA gaMdhamaMtA rasamaMtA phAsamaMtA pAsAdiyA darisaNIyA abhirUvA paDirUvA // 1. teNa (cuu)| 2. ihaM (cuu)| 3. pukkhariNI (ka, kha) 4. bahUdagA (cuu)| 8. darisaNijjA (cuu)| 6. puncha deg (k)| 10. ussitA (cuu)| 11. jAva paDirUvA (k)| 12. paume (cuu)| 13. saM0 pA0--pAsAdie jAva paDirUve / 14. saM0 pA0--ruilA jAva paDirUvA ! 6. poMDarigiNI (ka, kha); poMDarIgiNI (cU)! 7. pAsAdIyA (kha, vRpaa)| 345 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 2 346 5. savvAvaMti ca NaM tIse pokkharaNIe bahumajjhadesabhAe ege mahaM paumavarapoMDarIe buie - aNupunvaTThie' Usie ruile vaNNamaMte gaMdhamaMte rasamaMte phAsamaMte pAsAdie dariNIe abhirUve parUive || paDhama- purisajAta-padaM o 6. aha purise puratthimAo disAo Agamma taM pukkharaNi, tIse pukkharaNIe tIre ThiccA pAsati taM mahaM evaM paumavarapoMDarIya aNupuvvaTThiyaM UsiyaM ruilaM vaNNamaMta gaMdhamaMtaM rasamaMtaM phAsamaMta pAsAdiyaM darisaNIyaM abhirUvaM paDirUvaM / tae gaM se purise evaM vayAsI - ahamasi' purise 'desakAlaNe khettaNNe kusale paMDite vitte medhAvI avAle maggaNNe maggavidU maggassa gati - AgatiNNe parakkamaNNU" / ahametaM paumavarapoMDarIyaM 'uNikkhissAmi tti vaccA" se purise abhikkametaM pukkharaNi / jAva jAvaM ca NaM abhikkamei tAva-tAvaM ca NaM mahaMte udae mahaMte see pahINe tIraM apatte paumavarapoMDarIyaM No havvAe 'go pArA, aMtarA pokharaNIe seyaMsi visaraNe - paDhame purisajAte" / purisajAta-padaM 7. 0 ahAvare docce purisajAte - aha purise dakkhiNAo disAo Agamma taM pukkharaNi, tIse pukkharaNIe tIre ThiccA pAsati taM mahaM egaM paumavara poMDarIyaM aNupuvvaTTiyaM UsiyaM ruilaM vaNNamaMta gaMdhamaMtaM rasamaMtaM phAsamaMta pAsAdiyaM darisaNIya abhirUvaM paDirUvaM / 1. saM0 pA0--- aNupubvaTTie jAna paDirUve / 2. pukkhariNi ( ka, kha ); cUrNisammale pAThe sarva trApi 'pokkharaNI' athavA 'pukkharaNI' evaM rakArayuktaH pATho vidyate / AdarzayoH sarvatra 'karaNI' evaM rikArayuktaH pATho vidyate / yadyapi saMskRtadRSTyAsau pAThaH samIcInaH pratibhAti kintu prAkRtadRSTyA rakArayuktaH pATha: prAcInosti / 3. saM0 pA0--UsiyaM jAva paDiruvaM / 4. 0 maMsI (cU) / 5. kheyanne kusale paMDite viyatte mehAvI avAle matthe maggaviU maggassa gaipa rakkamaNNU ( ka, kha ); kusale paMDite dhammaNNU desakAlaNNU tapaNe viyatte medhAvI avAle maggatthe maggaNNe maggassa gaiparakamaNNU (vR) 0 6. uSNikkhissAmiti kaTTu iti vaccA ( ka, kha ); ukkhessAmi tti kaTTu iti vaccA (vR); uNNekke samiti ( ) / atra 'iti kaTTu' iti padamatirikta saMbhAvyate / cUrNikRtA naitad vyAkhyAtam / vRttikArasya sammukhe uktapadayukta AdarzaH AsIt tena vRttikRtA tad vyAkhyAtam, kintu vyAkhyAyAM kAcijjaTilataiva pratIyate / 7. sagge, auttarA visaNe-paDhame purise (ca) sarvatra / tIse saMyaMsi Ni [vi ? ] saNe (vR) 8. jjAe (c) / 6. saM0 pA0 - aNupubvadviyaM jAva paDiruvaM / o Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM ajjhayaNaM (poMDarIe) 347 taM ca ettha' egaM purisajAya pAsai pahINatIraM, apattapaumavarapoMDarIyaM, No havvAe 'No pArAe, aMtarA pokkharaNIe seyaMsi vispnnN"| tae NaM se purise taM purisaM evaM vayAsI-aho ! NaM ime purise 'adesakAlaNNe akhettapaNe akusale apaMDie aviatte amedhAvI bAle No maggapaNe No bhaggavid po maggassa gati-AgatipaNe No parakkamaNNa', jaNNaM esa purise "ahaM desakAlaNNe khettaNNe kusale 'paMDite viatte medhAvI abAle maggaNNe mamgavidU maggassa gati-AgatiNNe parakkamaNNU, ahameyaMdeg paumavarapoMDarIyaM uNNivikhassAmi" No ya khalu etaM paumavarapoMDarIyaM evaM uNNikkheyavvaM jahA NaM esa purise mnnnne| ahamaMsi purise desakAlaNNe khettaNNe kusale paMDite viatte medhAvI abAle maggaNNa maggavidU maggassa gati-AgatiNNe parakkamaNNa, ahameta paumavarapoMDarIyaM uNNikkhissAmi tti vaccA se purise abhikkame taM pokkharaNi / jAva-jAvaM ca NaM abhikkamei tAva-tAvaM ca NaM mahaMte udae mahaMte see pahINe tIraM, apatte paumavarapoMDarIyaM, No havvAe No pArAe, 'aMtarA pokkharaNIe seyaMsi visaraNe - docce purisajAte / tacca-purisajAta-padaM 8. ahAvare tacce purisajAte - aha purise paccatthimAo disAo Agamma ta pokkharaNi, tIse pokkharaNIe tIre ThiccA pAsati taM mahaM ega paumavarapoMDarIyaM aNupuvaTThiyaM 'UsiyaM ruilaM vaNNamaMtaM gaMdhamaMtaM rasamaMtaM phAsamaMta pAsAdiyaM darisaNIyaM abhirUvaM paDirUvaM / / te tattha doNi purisajAte pAsati pahINe tIraM, apatte paumavarapoMDarIyaM, No havvAe No pArAe', 'aMtarA pokkharaNIe deg seyaMsi visaNe / 1. etthaM (ka); tastha (kh)| kramaH pUrvasUtrAt bhinnosti / 2. nisaNNaM (kha);sa'gge, auttarA visaNaM (cuu)| 4. atra 8,6,10 sutrAnusAreNa 'evaM maNNe' 3. akheyapaNe akusale apaMDie aviyatte amedhAvI ini pATho yUjyate / bAle No maggatthe No maggaviU No maggassa 5. saM0 pA0--kusale jAva paumavarapoMDarIyaM / gatiparakkamaNyU (ka, kha); akheyaNNe akusale 6. vRccA (kh)| apaMDie aviyatte amedhAvI vAle No maragatthe 7. aMtarA seyaMsi nisaNe (ka, kh)| No maragaNNa No mamgassa gatiparakkamaNNU 8. saM0 pA0..-aNapuvaTriyaM jAva paDirUvaM / (b)| vRttau prathamapuruSajAtasUtre 'kusale . saM0 pA0-No pArAe jAva seyaMsi / paMDie kheyanne' asau kramo vidyte| prastuta 10. nisaNNe (ka, kh)| sUtre ca 'akheyanne akusale apaMDie' asau Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 sUyagaDo 2 tae NaM se purise evaM vayAsI-aho ! NaM ime purisA adesakAlaNNA akhettaNNA akusalA apaMDiyA aviattA amedhAvI bAlA No maggaNNA No maggavid No maggassa gati-AgatiNNA No parakkamaNNa, jaNaM ete purisA evaM maNNe ---"amhe taM paumavarapoMDarIyaM uSNikkhissAmo" No ya khalu etaM paumavarapoMDarIyaM evaM upiNakkheyavvaM jahA NaM ete purisA mnnnne| ahamaMsi purise desakAlaNNa khettaNNe kusale paMDie viatte medhAvI abAle maggaNe maggavidU maggassa gati-AgatiNNe parakkamaNNU, ahameyaM paumavarapoMDarIyaM uNNikkhissAmi tti vaccA se purise abhikkame taM pokkharaNi / jAvajAvaM ca NaM abhikkamei tAva-tAvaM ca NaM mahate udae mahaMte see pahINe tIraM, apatte paumavarapoMDarIyaM, jo havvAe No pArAe, aMtarA pokkharaNIe deg seyaMsi visaNNe---tacce purisajAte / / cauttha-purisajAta-padaM 6. ahAvare ca utthe purisajAte-aha purise uttarAo disAo Agamma taM pokkharaNi, tIse pokkharaNIe tIre ThiccA pAsati 'taM mahaM" egaM paumavarapoMDarIyaM aNupuvvadviyaM UsiyaM ruilaM vaNNamaMtaM gaMdhamaMta rasamaMtaM phAsamaMtaM pAsAdiyaM darisaNIyaM abhiruvaM pddiruuvN| te tattha tiNNi purisajAte pAsati pahINe tIraM, apatte' 'paumavarapoMDarIyaM, No havvAe No pArAe, aMtarA pokkharaNIedeg seyaMsi visaNNe / tae NaM se purise evaM vayAsI-aho ! Na ime purisA adesakAlaNNA akhettaNNA' 'akusalA apaMDiyA aviattA amedhAvI bAlA No maggaNNA No maggavid No maggassa gati-AgatiNNA Nodeg parakkamaNNU, jaNNaM ete purisA evaM maNe-"amhe etaM paumavarapoMDaroyaM uNNikkhissAmo" No ya khalU etaM paumavarapoMDarIyaM evaM uNNikkheyavvaM jahA NaM ete purisA mnnnne| ahamaMsi purise desakAlaNNe khettaNNe 'kusale paMDie viatte medhAvI abAle magaNNe maggavidU maggassa gati-AgatipaNedeg parakkamaNNa, ahameyaM paumavarapoMDarIyaM uNikkhissAmi tti vaccA se purise abhikkame taM pokkharaNi / jAva-jAvaM ca NaM abhikkamei tAva-tAvaM ca NaM mahate udae mahaMte see 'pahoNe tIraM, apatte paumavarapoMDarIyaM, No havAe No pArAe, aMtarA pokkharaNIe seyaMsi visaNNe-.. cautthe purisajAte / / 1. saM0 pA0--see jAva seyaMsi / 2. 4 (ka, kh)| 3. saM0 pA0-~-aNapuvATriya jAva pddiruuv| 4. saM0 pA0--apatte jAva seyaMsi / 5. saM0 pA0-akhettaNNA jAva parakkamaN / 6. saM0 pA0-khettapaNe jAva parakkamaNNU / 7. saM0 pA0-~-see jAva visaNe / Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM ajjhayaNaM (poMDarIe) bhikkhu -padaM 0 10. aha bhikkhU lUhe toraTThI desakAlaNe khettaNNe' "kusale paMDite viatte medhAvI abAle maggaNe maggavidU maggassa gati - AgatiSNe parakkamaNNU aNNata rIo disAo vA aNudisAo vA Agamma taM pokkharaNi, tIse pokkharaNIe tore ThiccA pAsati taM mahaM evaM paumavarapoMDarIyaM aNupuvvadviyaM UsiyaM ruilaM vaSNamaMta gaMdhamaMtaM rasamaMtaM phAsamaMtaM pAsAdiyaM darisaNIyaM abhirUvaM paDivaM / te tattha cattAri purisajAte pAsati pahoNe tIraM, apatte' 'paumavarapoMDarIyaM, jo havAe No pArA, aMtarA pokkharaNIe seyaMsi visaraNe / taNaM se bhikkhU evaM vayAsI- aho ! NaM ime purisA adesakAlaNNA akhettaNNA * akusalA apaMDiyA aviattA amedhAvI bAlA No maggaNNA No maggavidU No maggassa gati AgatiNNA go0 parakkamaNNU, jaNNaM ete purisA evaM maNNe"amhe evaM paumavarapoMDarIyaM uSNikkhissAmo" No ya khalu etaM paumavarapoMDarIyaM evaM uNikyabvaM jahA NaM ete purisA maNNe / ahamaMsi bhikkhU lUhe tIraTThI desakAlaNNe khettaNNe' 'kusale paMDite viatte medhAvI abAle gaNe maggavidU maggassa gati AgatiNe parakkamaNNU, ahameyaM paumavarapoMDarIyaM uSNikkhissAmi tti baccA ' se bhikkhU No abhikkame pokkharaNi, tIse pokkharaNIe tIraM ThiccA saddaM kujjA- 'uppayAhi khalu bho ! paramavarapoMDarIyA ! uppayAhi" / aha se uppatite paumavarapoMDarIe // puvvutta-NAtassa aTTha-padaM 1. saM0 pA0 - khettaNe jAva parakkamaNNU 2. saM0 pA0---umavarapoMDarIyaM jAva paDiruvaM / 3. saM0 pA0 - apatte jAva aMtarA / 4. saM0 pA0 - akhettaNNA jAva parakkamaNNU | 5. saM0 pA0 - taNe jAva parakkamaNNU ! 6. kaTTu iti vaccA (*); kaTTu iti vaccA (kha) / 7. uppadAhi khalu bho paumavara ! uppadAhi khalu bho paumavara ! (tU); Urdhvamutpatatotpatata (bu) 1 349 11. kiTTie gAe samaNAuso ! aTThe puNa se jANita ve' bhavati / saMteti ! 'NigaMthA ya NiggaMthIo ya samaNaM bhagavaM mahAvIra" vaMdati NamaMsaMti, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI - kiTTie jAe bhagavayA" aTuM puNa se Na jANAmo" / o 8. AjANi (tuu)| 6. samaNaM bhagavaM mahAvIraM niggaMthA ya niggaMthIo ya (ka, kha ) 1 10. samaNAuso ( ka, kha ); prayuktAprayukta pratiSu 'samaNAuso' iti pATho labhyate, kintu arthavicAraNyAsI na samyak pratibhAti / cUrNo se kiTTite bhagavatA', vRttau ca'jJAtaM bhagavatA' iti labhyate tenAtra mUle 'bhagavayA' iti pAThaH svIkRta: / 11. AyANAmo (c) / Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 sUyagaDo 2 samaNAusoti ! samaNe bhagavaM mahAvIre te bahave NigaMthe ya NiggaMthIo ya AmaMtettA evaM vayAso-hatA samaNAuso ! AikkhAmi vibhayAmi' kiTTemi pavedemi saaTuM saheuM saNimittaM bhujjo bhujjo uvadaMsemi / / 12. se bemi-loyaM ca khalu mae appAhaTu samaNAuso! sA pokkharaNI buiyA / kamma ca khalu bhae appAhaTu samaNAuso ! se udae buie| kAmabhoge ya khalu mae appAhaTu samaNAuso ! se see buie| jaNajANavae" ca khalu mae appAhaTu samaNAuso! te bahave paumavarapoMDarIyA buiyA / rAyANaM ca khalu mae appAhaTu samaNAuso ! se ege mahaM paubhavarapoMDarIe buie| aNNautthiyA ya khalu mae appAhaTu samaNAuso ! te cattAri purisajAyA buiyaa| dhamma ca khalu mae appAhaTu samaNAuso ! se bhikkhU buie / dhammatitthaM ca khalu mae appAhaTu samaNAuso ! se tore buie| dhammakahaM ca khalu mae appAhaTTa samaNAuso! se sadde buie / NivvANaM ca khalu mae appAhaTu samaNAuso ! se uppAe buie| evameyaM ca khalu mae appAhaTu samaNAuso ! se evameyaM buiyaM / tajjIva-tassarIra-vAdi-padaM 13. iha khalu pAINaM vA paDINaM vA udINaM vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNassA bhavati aNapugveNaM loga uvavaNNA", taM jahA---AriyA vegaM aNAriyA vege, uccAgoyA vege NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege hassamaMtA" vege, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA vege durUvA vege| tesiM ca NaM maNuyANaM ege rAyA bhavati - mahAhimavaMta"malaya-maMdara-mahiMdasAre" jAva" pasaMtaDivaDamaraM rajja pasAhemANe viharati / / 1. te ya (kh)| hai. logattaM (ka, kh)| 2. niggaMthA (k)| 10. uvauttA (k)| 3. vibhAvemi (ka, kha, v)| atra vattikRtA 11. uccAmottA (kh)| 'vibhAvayAmi' iti vyAkhyAtama, pratyorapi 12. hussamatA (ka); rahassamaMtA (kv)| 'vibhAvemi' pATha upalabhyate. kinta 67 13. mahayAhimavaMta-mahaMta (o0 s014)| sutrasya sadarbha vibhayAmi' iti cUNigatapAThaH 14. 'ka' pratI vRttau ca saMkSiptapATho vartate / cU) rAjavarNako vyAkhyAtosti / 'kha' samIcInosti / pratau saMkSiptapAThasya pUrtIkRtapAThasya ca 4. sakAraNa (cuu)| mizraNaM jAtam / pUrva rAjavarNakasyaupapA5. Aha? (vR); appAha1 (vRpA) / tikAnusArI pATho likhitosti tatazca 6. X(ka, kh)| 'rAyavaNNao jahA uvavAie jAva pasaMtaDi7. vayaM (k)| baDamaraM rajjaM pasAhemANe viharati / 8. saMti egatiyA (k)| 15. o0 suu014|| Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM abhaya (poMDarIe) 14. tassa NaM raNNo parisA bhavati - uggA uggaputtA, bhogA bhogaputtA, ikkhAgA ikkhAgaputtA, 'nAgA nAgaputtA", koravvA koravvaputtA, bhaTTA bhaTTaputtA, mAhaNA mAhaNaputtA, lecchaI lecchaiputtA, pasatthAro pasatyaputtA, seNAvaI seNAvaiputtA' // 15. tesi ca NaM egaie saDDI bhavati / kAmaM taM samaNA vA mAhaNA vA saMpahArisu gamaNAe / 'tattha aNNatareNaM" dhammeNaM paNNattAro, 'vayaM imeNaM" dhammeNaM paNNavaissamo / se evamAyANaha bhayaMtAro ! jahA meM esa dhamme suyakkhAte supaNNatte bhavai, taM jahA - uDDhaM pAyatalA, ahe kesaggamatthayA, tiriyaM tayapariyaMte jIve / esa ' AyA pajjave kasiNe / esa jove jIvati, esa mae go jIvati / sarIre dharamANe gharati, viTTammi ya No dharati / eyayaMtaM jIviyaM bhavati / AdahaNAe parehiM Nijjai / agaNibhAmie sarIre kavotavaNNANi aTThINi bhavaMti / AsaMdIpaMcamA purisA gAmaM paccAgacchati / evaM asaMte asaMvijjamANe / 16. 'jesi taM " sukkhAyaM bhavati - aNNo bhavai jIvo aNNaM sarIraM, tamhA' te 'No evaM vippaDivedeti ayamAuso ! AyA dIhe ti vA hasse" ti vA / parimaMDale ti vA vaTTeti vA tase ti vA cauraMseti vA Ayate ti vA 'chalaMse ti vA t kinhe ti vA NIle ti vA lohie ti vA hAlide ti vA sukkille ti vA / subhigaMdheti vA dubbhigaMdhe ti vA / titteti vA kaDue ti vA kasAe ti vA aMbile ti vA mahureti vA / kakkhaDe ti vA maue ti vA garue" ti vA lahue ti vA soe ti vA usiNe tivA giddheti vA lukkheti vA / evaM asaMte asaMvijjamA || 1 nAyA nAyaputtA ( kha ) / 2. cUrNoM kecidanyepi zabdA draSTavyamovAiyaM sU0 23 3. tatthanna 0 ( ka, kha ) 1 4. vayamete ( ka ) / 5. mae (kha, vR ) 1 6. Ayapajjave ( ka, kha ) / vyAkhyAtAH / 7. etaMta ( ka ); eyaMta (kva ) / 8. jesi taM asaMte asavijjamANe tesi taM ( ka, kha ); purovartisUtratrayasya (16-18) saMdarbhasau pAThozuddhaH pratibhAti, lipidoSeNa pAThaparivartanaM jAtamiti pratIyate / vRttI pAThasya spaSTatA nopalabhyate kintu vyAkhyAnu 351 sAreNa nimnapAThaH kalpituM zakyate - jesitaM asaMto asaMvijjamANe tesi taM suyakkhAya bhavati, jesiM puNa aNNo * / cUrNigatapATho mUle svIkRtaH / 6. vyA0 vi0 - jesi ta suyavakhAyaM bhavati--- aNNo bhavai jIvo aSNaM sarIraM, te No eva vipaDivedeti, tamhA ( tasmAdapyevAssuavakhAtaM - cu) ityanvayaH / 10. evaM no ( kha ) / hasse ( ka ) 1 chalasie ti vA ase ti vA ( kha ) / 13. gurue ( kha ) / 11. 12. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 sUyagaDo 2 17. jesi taM suyakkhAyaM bhavai -aNNo jIvo aNNaM sarIraM, tamhA te No evaM uvalabhaMtise jahANAmae keI purise kosIo' asiM abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsejjAayamAuso! aso, ayaM koso| evameva Natthi kei purise abhiNivyaTTittA NaM uvadaMsettAro'- ayamAuso ! AyA, 'ayaM sriire"| se jahANAmae kei purise muMjAo isiyaM abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsejjAayamAuso! muMje '[imA ?] isiyaa| evameva Natthi kei purise abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsettAro-ayamAuso ! AyA, 'ayaM sarIre / se jahANAmae kei purise maMsAo aDhi abhiNibaTTittA NaM uvadaMsejjAayamAuso! maMse, ayaM aTThI / evameva Natthi kei purise abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsettAro-ayamAuso! AyA, ayaM sarIre / se jahANAmae kei purise karatalAo Amalaka abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsejjA --ayamAuso ! karatale, ayaM aamle| evameva Natthi kei purise abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsettAro--ayamAuso ! AyA, ayaM sarIre / se jahANAmae kei purise dahIo NavaNIyaM abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsejjAayamAuso! NavaNIyaM, ayaM dahI / evameva Natthi kei purise abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsettAro-ayamAuso ! AyA, ayaM deg sarIre / se jahANAmae ke i purise tilehito tellaM abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsejjAayamAuso ! tellaM, ayaM piNNAe / evameva *Natthi kei purise abhiNivvaTTittA NaM uvadasettAro-ayamAuso : AyA, ayaM sarIre / se jahANAmae kei purise ikkhUoM khoyarasa abhiNivva dvittANa uvadaMsejjAayamAuso ! khoyarase, ayaM choe / evameva" Natthi kei purise abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsettAro-ayamAuso ! AyA, ayaMdeg sarIre / se jahANAmae kei purise araNIo ariMga abhiNivvaTTittA NaM uvadaMsejjAayamAuso ! araNI, ayaM aggI / evameva patthi kei purise abhiNivvaTTittA 1. kevi (k)| 2. kosao (kh)| 3. uvadaMsei (ka, kh)| 4. ima sarIraM (kh)| 5. ayaM asIyA (ka); iyaM isiyA (kh)| 6. idaM sarIraM (kha) srvtr| 7. sa. pA.-kei jAva sarIre / 8. saM0 pA0--evameva jAva sarIre / 6. ukkhUto (k)| 10. khottadeg (ka); khota (kh)| 11,12. saM0 pA0-evameva jAva sriire| Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhama ajjhayaNaM (poMDarIe) NaM ubadasettAro---ayamAuso ! AyA, ayaM sroNre| evaM asaMte asaMvijja maann|| 15. jesi taM suyakkhAyaM bhavai, taM jahA ---aNNo jIvo aNNaM sarIraM, tamhA, taM micchA / / 16. se hatA' haNaha khaNaha chaNaha uhaha payaha Alupaha vilupaha sahasakkAreha viparA musaha / etAvatAva' jIve, Nasthi prloe|| 20. te NI evaM vipaDivedeti, taM jahA---kiriyA i vA akiriyA i vA sukaDe i vA dukkaDe i vA kallANe i vA pAvae i vA sAhU i vA asAhU i vA siddhI i vA asiddhI ivA Nirae ivA aNirae ivA / evaM te virUvarUvehi kammasamAraM bhehi virUvarUvAI kAmabhogAI samAraMbhaMti bhoyaNAe / 21. evaM ege pAgabbhiyA Nikkhamma mAmagaM dhamma paNNaveti / taM saddahamANA taM pattiya mANA taM roemANA sAdhu suyakkhAte samaNeti ! vA mAhaNeti vA / kAmaM khalu Auso ! tumaM pUyayAmo, taM jahA--asaNeNa vA pANeNa vA khAimeNa vA sAimeNa vA 'vattheNa vA paDigraheNa vA kaMbaleNa vA pAyapuMchaNeNa vA / tatthege pUyaNAe samAuTTisu, tatthege pUyaNAe NikAiMsu // 22. puvAmeva tesiM gAyaM bhavai-samaNA bhavissAmo aNagArA akiMcaNA apattA apasU paradattabhoiNo bhikkhuNo, pAvaM kammaM No karissAmo smudraae| te" appaNA appaDivirayA bhavaMti / sayamAiyaMti, apaNe vi AiyAti, aNNaM pi AiyaMta samaNujANaMti / evAmeva te itthikAmabhogehi mucchiyA giddhA gaDhiyA ajhopavaNNA luddhA raagdosvsttttaa|| te No appANaM samucchedeti, No paraM samucchedeMti, No aNNAiM pANAiM bhUyAI jIvAiM sattAI samucchedeti ! pahINA puvvasaMjogA AriyaM magaM asaMpattA- iti te No havvAe No pArAe, aMtarA kAmabhogehi" visaNNA / iti paDhame purisajAe tajjIvatassarIrie" Ahie / / 1. haMtA taM (kh)| vastragaMdhamAlyAlaGkarAn sUcayati draSTavyam-- 2. etAvatA (kh)| rAyapaseNaiyaM sU0 802 / 3. sukkaDe (ka, kh)| 10. NigAyaiMsu (k)| 4. samArabhani (cuu)| 11. vyA0vi0--AdI pacchA' iti adhyAhataM5. royamANA (ka) / vyam / 6,7. tti (kh)| 12. saMjogaM (ka, kh)| 8. pUyayAmi (kh)| 13. kAmabhogesu (kh)| 1. gaMdheNa vA 4 (cuu)| catuHsaMkhyAGkaH saMbhavataH 14. 0 taccharIrae (ka, kh)| Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 paMcamahAbhUtavAdi-parva 23. ahAvare docce purisajAe paMcamahabbhUie tti Ahijjai - iha khalu pAINaM vA paDINaM vA udIrNa vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA bhavaMti aNupuvveNaM' * logaM uvavaNNA, taM jahA- AriyA vege aNAriyA vege, uccAgoyA vege NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege hassamaMtA vege, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA vege durUvA vege / tesi ca NaM maNuyANaM ege rAyA bhavati - mahAhimavaMta malayamaMdara-mahiMdasAre jAva' pasaMtaDibaDamaraM rajjaM pasAhemANe viharati // 24. tassa NaM raNNo parisA bhavati - uggA uggaputtA, bhogA bhogaputtA, ikkhAgA ikkhAgaputtA, nAgA nAgaputtA, koravvA koravvaputtA, bhaTTA bhaTTaputtA, mAhaNA mAhaNaputtA, lecchaI lecchaiputtA, pasatthAro pasatyaputtA, seNAvaI seNAvaiputtA // 25. tesi ca NaM egaie saDDI bhavati / kAmaM taM samaNA vA mAhaNA vA saMpahArisu gamaNAe / tattha aNNatareNaM dhammeNaM paNNattAro, vayaM imeNaM dhammeNaM paNNava issamo / se evamAdANaha bhayaMtAro! jahA me esa dhamme suyakkhAte supaNNatte bhavati -- iha khalu paMcamahanbhUyA jehiM No' kajjai kiriyA i vA akiriyA i vA sukaDe i vA dukkaDe i vA kallANe i vA pAvae i vA sAhU ivA asAhU i vA siddhI i vA asiddhI i vA Nirae i vA aNirae i vA, 'avi aMtaso" taNamAyamavi || 26. taM ca padoddeseNaM' puDhobhUtasamavAya' jANejjA, taM jahA - puDhavI ege mahabbhUte, AU ducce mahabbhUte, teU tacce" mahabbhUte, vAU cautthe mahanbhUte, AgAse paMcame mahabhUte / ite paMca mahatbhUyA aNimmiyA aNimmAviyA akaDA No kittimA' 'No kaDagA" aNAdiyA aNighaNA avajhA apurohitA sataMtA sAsayA || 27. AyachaTThA puNa ege evamAha-sato gatthi viNAso asato Natthi saMbhavo / etAva tAva jIvakAe, etAva tAva asthikAe, etAva tAva savvaloe, etaM muhaM logassa karaNayAe, avi aMtaso" taNamAyamavi || 28. se kiNaM kiNAvemANe, haNaM ghAyamANe, payaM payAvemANe, avi aMtaso purisamavi vivikaNittA ghAyaittA, etthaM pi jANAhi Natthittha doso || 1. saM0 pA0 - aNupubveNaM jAva supaNNatte / 2. o0 sU0 14 / 3. asmAkam (vR) / 4. avi yaMtaso ( ka ) ; iti0 ( kha ) | 5. piThudde se ( ka, kha ) / 6. samavAyaM (cU) | 2 7. tatie ( ka ) | 8. aNimetA (ka) / 9. kattimA (cU ) | 10. x (cU) / 11. yaMtaso (ka) | 12. itthaM pi jANIhi (ka); ettha vi jANa (cU) / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhama ajmayaNaM (poMDarIe) 355 26. te No evaM vippaDivedeti, taM jahA-kiriyA i vA' akiriyA i vA sukaDe i vA dukkaDe i vA kallANe i vA pAvae i vA sAhU i vA asAhU i vA siddhI ivA asiddho i vANirae ivA' aNirae ivaa| 'evaM te virUvarUvehi kammasamAraMbhehi virUvarUvAiM kAmabhogAI samAraMbhaMti bhoynnaae| 30. evaM te aNAriyA vippaDivaNNA mAmagaM dhamma paNNaveMti' ? ] ! taM saddahamANA taM pattiyamANA' taM roemANA sAdhu suyakkhAte samaNeti vA mAhaNe ti ! vaa| kAmaM khalu Auso ! tuma pUyayAmo, taM jahA-asaNeNa vA pANeNa vA khAimeNa vA sAimeNa vA vattheNa vA paDiggaheNa vA kaMbaleNa vA pAyapuMchaNeNa baa| tatthege pUyaNAe samAuTTisu, tatthege pUyaNAe NikAiMsu // puvAmeva tesi NAyaM bhavai-samaNA bhavissAmo aNagArA akiMcaNA aputtA apasU paradattabhoiNo bhikkhuNo, pAvaM kamma No karissAmo smuttaae| te appaNA appaDiviriyA bhavati / sayamAiyaMti, aNNe vi AiyAti aNNaM pi AiyaMtaM samaNujANaMti / evAmeva te itthikAmabhogehi mucchiyA giddhA maDhiyA ajjhovavaNNA laddhA raagdosvslaa| te No appANaM samucchedaMti, No paraM samucchedeMti, No aNNAI pANAiM bhUyAI jIvAI sattAi samucchedeti / pahINA puvvasaMjogA AriyaM maggaM asaMpattA - iti te No havvAe No pArAe, 'aMtarA kAmabhogesu visnnnnaa"| docce purisajAte paMcamahabbhUie tti aahie| IsarakAraNiya-padaM 32. ahAvare tacce purisajAte IsarakAraNie tti Ahijjai-iha khalu pAINaM vA" 'paDINa vA udINaM vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA bhavaMti aNupuvveNaM logaM uvavaNNA, taM jahA-AriyA bege aNAriyA vege, uccAgoyA vege NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege hassamaMtA vege, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA vege durUvA vege| tesiM ca NaM maNuyANaM ege rAyA bhavati-mahAhimavaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre jAva' pasaMtaDibaDamaraM rajjaM pasAhemANe viharati / / 1. saM0 pA0-kiriyA i vA jAva annire| suyakkhAte' ityAdipAThasya saMbandho na ghaTeta / 2. evameva (kh)| 4. saM0 pA0-pattiyamANA jAva iti / 3. prathamapuruSaprakaraNe 21 sUtre vRttikAreNa-- 5. vyA0 vi0 --Ado 'pacchA' iti adhyAharta sAMprataM tatprajJApitaziSyavyApAramadhikRtyAha- vyam / 'taM sahahamANA' iti saMbandhayojanA kRtA sA 6. jAva visaNNe (k)| agrimeSu triSvapi puruSeSu tathaiva yujyate / yadi 7. saM0 pA0--pAINaM vA jAva suyakkhAte / 'ta sahahamANA' ityAdipAThasya kartA te 8. o0 sU0 14 / aNAriyA vipaDivaNNA' syAt tadA 'sAdhu Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 sUyagaDo 2 33. tassa NaM raNo parisA bhavati-uggA uggaputtA, bhogA bhogaputtA, ikkhAgA ikkhAgaputtA, nAgA nAgaputtA, koravvA koravvaputtA, bhaTTA bhaTTaputtA, mAhaNA mAhaNaputtA, lecchaI lecchaiputtA, pasatthAro pasatthaputtA, seNAvaI seNAvaiputtA / / 34. tesiM ca NaM egaie saDDI bhavati / kAmaM taM samaNA vA mAhaNA vA saMpahArisu gamagAe / tattha aNNatareNaM dhammeNaM paNNattAro, vayaM imeNaM dhammeNaM pnnnnvissaamo| se evamAyANaha bhayaMtAro ! jahA me esa dhammedeg suyakkhAte supaNNate bhavati- iha khalu dhammA purisAdiyA' purisottariyA purisappaNIvA purisasaMbhUtA' purisapajjotitA purisaabhisamaNNAgatA purisameva abhibhUya ciTThati-- se jahANAmae gaMDe siyA sarIre jAe sarIre saMvuDDhe' sarIre abhisamaNNAgae sarIrameva abhibhaya cih| evameva dhammA vi parisAdiyA parisottariyA purisappaNIyA parisasaMbhUtA purisapajjotitA purisaabhisamaNNAgatA purisameva abhibhUya ciTThati / se jahANAmae araI siyA sarIre jAyA sarIre saMvuDDA sarIre abhisamaNNAgayA sarIrameva abhibhUya ciTThai / evameva dhammA vi purisAdiyA 'purisottariyA purisappaNIyA purisasaMbhUtA purisapajjotitA purisaabhisamaNNAgatA purisa meva abhibhUya ciTuMti / se jahANAmae vammie siyA puDhavijAe puDhavisaMvuDDhe puDhaviabhisamaNNAgae puDhavimeva abhibhUya ciTTai / evameva dhammA vi purisAdiyA 'purisottariyA purisappaNIyA purisasaMbhUtA purisapajjotitA purisaabhisamaNNAgatA purisameva abhibhUya ciTuMti / se jahANAmae rukkhe siyA puDhavijAe' 'puDhavisabuDDhe puDhaviabhisamaNNAgae' puDhavimeva abhibhUya ciTThai / evameva dhammA vi purisAdiyA" "purisottariyA purisappaNIyA purisasaMbhUtA purisapajjotitA purisaabhisamaNNAgatA purisameva abhibhUya ciTuMti ! se jahANAmae pukkhariNI siyA" 'puDhavijAyA puDhavisaMvuDDA puDhaviabhisamaNNAgayAdeg puDhavimeva abhibhUya ciTThai / evameva dhammA vi purisAdiyA 1. vyA0 vi0-puruSa:-IzvaraH / 2. 'purisasaMbhUtA purisaabhisamapaNAgatA' ete vAkye vRttau na vyaakhyaate| 3. buDDhe (ka, vR)| 4. saM0 pA0-purisAdiyA jAva pUrisameva / 5. abhisaMvuDDhA (ka, kha); vuDDA (vR)| 6. saM0 pA0--purisAdiyA jAva purisameva / 7. vimmie (kh)| 8. saM0 pA0 --purisAdiyA jAva abhibhUya / 6. saM0 pAla----puDhavijAe jAda puDhavimeva / 10. saM0 pA0-purisAdiyA jAva abhibhUya ! 11. saM0 pA.-.-siyA jAba puDhavimeva / 12. saM0 pA0-purisAdiyA ja va abhibhUya / Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM ajjhayaNaM (poMDarIe) 357 'purisottariyA purisappaNIyA purisasaMbhUtA purisapajjotitA purisaabhisamaNNAgatA purisameva deg abhimUya ciTThati / se jahANAmae udagapukkhale siyA' 'udagajAe udagasaMvuDDhe udagaabhisamaNNAgae deg udagameva abhibhUya ciTThai ! evameva dhammA vi purisAdiyA' *purisottariyA purisappaNIyA purisasaMbhUtA purisapajjotitA purisaabhisamaNNAgatA purisameva abhibhUya citttthti|| "se jahANAmae udagabubbue siyA udagajAe udagasaMvuDDhe udagaabhisamaNNAgae udagameva abhibhUya citttthii| evameva dhammA vi purisAdiyA purisottariyA purisappaNIyA purisasaMbhUtA purisapajjotitA purisaabhisamaNNAgatA purisameva abhibhUya ciTThati // 35. jaMpi ya imaM samaNANaM NiggaMthANaM uddiSTuM paNIyaM viaMjiyaM duvAlasaMga gaNipiDagaM, taM jahA.-AyAroM' 'sUyagaDo, ThANaM, samavAo, viyAhapaNNattI, NAyAdhammakahAo, uvAsagadasAo, aMtagaDadasAo, aNuttarovavAiyadasAo, paNhAvAgaraNAI, vivAgasuyaM deg, diTThivAo-savvameyaM micchA, Na etaM tahiyaM, Na etaM AhAtahiyaM / imaM saccaM imaM tahiyaM imaM AhAtahiyaM -te evaM saNaM kuvvaMti, te evaM sapaNaM saMThaveti, te evaM sapaNa sovaTThavayaMti / tamevaM te tajjAtiyaM dukkhaM NAtivaTTati', sauNI paMjaraM jahA / / 36. te No vippaDivedeti taM jahA--kiriyA i vA 'akiriyA i vA sukaDe i vA dukkaDe i vA kallANe i vA pAvae i vA sAhU i vA asAhU i vA siddhI i vA asiddhI i vA Nirae i vA ' aNirae i vA / evaM te virUvarUvehi kammasamA raMbhehi virUvarUvAiM kAmabhogAI samAraMbhaMti bhoyaNAe / 37. evaM te aNAriyA vippaDivaNNA [mAmagaM dhammaM paNNaveti ? ] 1 "taM saddahamANA taM pattiyamANA taM roemANA sAdhu suyakkhAte samaNeti ! vA mAhaNeti ! vaa| kAma khalu Auso ! tuma pUyayAmo, taM jahA-~-asaNeNa vA pANeNa vA khAimeNa vA sAimeNa vA vattheNa vA paDiggaheNa vA kaMbalega vA pAyapuMchaNeNa vaa| tatthege pUyaNAe samAuTiMsu, tatthege pUyaNAe NikAiMsu // 1. sa. pA.-siyA jAva udagameva / 2. saM0 pA0--pUrisAdiyA jAva ciTThati / 3. saM0 pA0-evaM udagabubbue bhaNiyabve / 4. paNiyaM (ka, kh)| 5. saM0pA0-AyAro jAva didivaao| 6. Na tiuTaTaMti (vpaa)| 7. sa. pA.-kiriyA i vA jAba aNirae / 8. evameva (ka, kh)| hai. saM0 pA0evaM saddamANA jAva iti| Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 2 38. puvAmeva tesiM NAyaM bhavai-samaNA bhavissAmo aNagArA akiMcaNA aputtA apasU paradattabhoiNo bhikkhuNo, pAvaM kamma No karissAmo smutttthaae| te' appaNA appaDivirayA bhavaMti / sayamAiyaMti, aNNe vi AiyAti, aNNa pi AiyaMtaM samaNujANati / evAmeva te itthikAmabhogehi mucchiyA giddhA gaDhiyA ajjhovavaNNA luddhA raagdosvsttttaa|| te No appANaM samucchedeMti, go paraM samucchedeMti, go aNNAI pANAI bhUyAi jIvAI sattAI samucchedeti ! pahINA puvvasaMjogA AriyaM maggaM asaMpattAiti te No havvAe go pArAe, aMtarA kAmabhogesu visnnnnaa| tacce purisajAte IsarakAraNie tti Ahie / / NiyativAdi-padaM 36. ahAvare cautthe purisajAte NiyativAie ti Ahijjai -iha khalu pAINaM vA' 'paDINaM vA udINaM vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA bhavaMti aNupuzveNaM logaM uvavaNNA, taM jahA-AriyA vege aNAriyA vege, uccAgoyA vege NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege hassamaMtA vege, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA vege durUvA vege / tesiM ca Na maNuyANaM ege rAyA bhavati - mahAhimavaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre jAva' pasaMtaDibaDamaraM rajja pasAhemANe viharati / / 40. tassa NaM raNNo parisA bhavati-uggA uggaputtA, bhogA bhogaputtA, ikkhAgA ikkhAgaputtA, nAgA nAgaputtA, koravvA koravaputtA, bhaTTA bhaTTaputtA, mAhaNA mAhaNaputtA, lecchaI lecchaiputtA, pasatthA ro pasatthaputtA, seNAvaI seNAvaiputtA / / tesiM ca NaM egaie saDo bhavati / kAmaM taM samaNA vA mAhaNA vA saMpahAriMsu gamaNAe / tattha aNNatareNa dhammeNa paNNattAro, vayaM imeNa dhammeNa pnnnnvissaamo| se evamAyANaha bhayaMtAro! jahA me esa dhamme * sayakkhAte supaNNatte bhavati / iha khalu duve purisA bhavaMti-ege purise kiriyamAikkhai, ege purise nnokiriymaaikkhii| je ya purise kiriyamAikkhai, je ya purise gokiriyamAikkhai, do vi te purisA tullA egaTThA kAraNamAvaNNA // 42. bAle puNa evaM vippaDivedeti kAraNamAvaNNe / ahamaMsi dukkhAmi vA soyAmi vA ___'jarAmi vA tippAmi vA pIDAmi vA paritappAmi vA", ahameyamakAsi ! paro 1. vyA0 vi0 AdI pacchA' iti 4. ekakAraNApannatvAditi (vR)| adhyAhartavyam / 5 tippAmi vA pIDAmi vA paritappAmi vA 2. saM0 pA0--pAINaM vA jAva suykkhaate| jUrAmi vA (ka, va); tappAmi vA pIDAmi vA 3. o0 sU0141 paritappAmi vA (cuu)| Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM abhayaNa ( poMDarIe) 356 vAjaM dukkhai vA 'soyai vA jUrai vA tippai vA pIDai vA paritappai vA, paro eyamakAsi / evaM se bAle sakAraNaM vA parakAraNaM vA evaM vippaDivedeti kAraNamAvaNe || 43. mehAvI puNa evaM vippaDivedeti kAraNabhAvaNNe / ahamaMsi dukkhAmi vA soyAmi vA jUrAmi vA tippAmi vA pIDAmi vA paritappAmi vA No ahaM eyamakAsi / paro vA jaM dukkhai vA' 'soyai vA jUrai vA tippai vA pIDai vA paritappai vA No paro eyamakAsi / evaM se mehAvI sakAraNaM vA parakAraNaM vA evaM fatusvedeti kAraNamAvaNe || 44. se bemi - pAINaM vA paDoNaM vA udINaM vA dAhiNaM vA je tasathAvarA pANA te evaM saMghAyamAgacchati, te evaM vippariyAya mAvajjaMti, te evaM vivegamAgacchati, te evaM vihANamAgacchati, te evaM saMgaiyaMti uvehAe || 45. te No eyaM vippaDivedeti, taM jahA - kiriyA i vA 'akiriyA i vA sukaDe i vAdukkaDe i vA kallANe i vA pAvae i vA sAhU i vA asAhU i vA siddhI i vA asiddhI i vA Nirae i vA aNirae i vA / evaM te virUvarUvehiM kammasamA - raMbhehiM virUvarUvAiM kAmabhogAI samAraMbhaMti bhoyaNAe || saddahamANA taM 46. evaM te aNAriyA vippaDivaNNA [ mAmagaM dhammaM paNNaveti ? ] / taM pattiyamANA taM roemANA sAdhu suyakkhAte samaNeti ! vA mAhaNeti ! vA / kAmaM khalu Auso ! tumaM pUyayAmo, taM jahA - asaNeNa vA pANeNa vA khAimeNa sAimeNa vA vatthe vA paDiggaheNa vA kaMbaleNa vA pAyapuMchaNeNa vA / tatthege pUNA samAusu, tatthege pUyaNAe NikAiMsu // 47. puvvAmeva tesi NAyaM bhavai samaNA bhavissAmo aNagArA akiMcaNA aputtA apasU paradattabhoiNo bhikkhuNo, pAvaM kammaM No karissAmo samuTThAe / apaNA appaDiviriyA bhavaMti / saya mAiyaMti, aNNe vi AiyAveMti, aNNa piAiyaMta samajANaMti / evAmeva te itthikAmabhogehiM mucchiyA giddhA gaDhiyA abhovavaNNA luddhA rAgadosavasaTTA / te No appANaM samucchedeti No paraM samucchedeti No aNNAI pANAI bhUyAI jIvAI sattAI samucchedeti / pahINA puvvasaMjogA AriyaM maggaM asaMpattA - iti te No havvAe No pArAe, aMtarA kAmabhogesu visaNNA / utthe purisajAte niyativAie tti Ahie / / 9. saM0 pA0 - dukkha vA jAva paritappas | 2. saM0 pA0 - dukkhAmi vA jAva paritappAmi / 3. saM0 pA0 - dukkhai vA jAya paritappar3a / 4. vipariyAsa ( ka, kha ) / 5. saM0 pA0-kiriyA i vA jAva Nirae i vA jAva vautthe / 6. vyA0 vi0 AdI adhyAhartavyam / 'pRcchA' iti Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 sUyagaDo 2 48. iccete cattAri purisajAyA NANApaNNA NANAchaMdA 'NANAsIlA NANAdiTThI" NANAruI NANArabhA NANAajjhavasANasaMjuttA 'pahINA puvvasaMjogA" AriyaM maggaM asaMpattA iti te No havAe No pArAe, aMtarA kAmabhogesu visapaNA / / bhikSuNo bhikkhAyariyA-samuTThANa-padaM 46. se bemi--pAINaM vA paDINaM vA udINaM vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNassA' bhavaMti, taM jahA-AriyA vege aNAriyA vege', 'uccAgoyA vege NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege hassamaMtA vega, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA vege deg durUvA vege| tesiM ca NaM khettavatthUNi pariggahiyANi bhavaMti, taM jahA-'appayarA vA bhajjayarA" vaa| tesi ca NaM jaNajANavayAiM pariggahiyAI bhavaMti, taM jahA'appayarA vA bhujjayarA' vaa| tahappagArehiM kulehiM Agamma abhibhUya ege bhikkhAyariyAe samuTThiyA / sato vA vi ege NAyao ya" uvagaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe samaTriyA / asato vA vi ege NAyao ya uvagaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe samuTThiyA / / je te sato vA asato vA NAyao 'ya uvagaraNa ca" vippajahAya bhikkhAyariyAe samuTriyA, putvameva tehiM jAtaM bhavati"-iha khalu purise "aNNamaNNaM" mamadvAe" evaM vippaDivedeti", taM jahA--khettaM me vatthU me hiraNNaM me suvaNaM me 'dhaNaM meM dhaNNa me kaMsaM me dasa me vipala-dhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-pavAla. rattarayaNa-saMta-sAra-sAvateyaM me saddA me rUvA me gaMdhA me rasA meM phAsA meN| ete khalu me kAmabhogA, ahamavi etesiM / se mehAvI putvameva" appaNA evaM samabhijANejjA -- iha" khalu mama aNNatare dukkhe 1. NANAdiTThI gANAsIlA (ka)) ya aNAyao ya uvagaraNaM ca aNavagaraNaM 2. pahINapuvvasaMjogA (ka, kha); prahINa: pUrva- ca (cuu)| ___ saMyogaH yaH (vR)| 10. bhavati, taM jahA (kha, vR)| 3. maNUsA (k)| 11. anyad anya vastu uddizya (v)| 4. saM0 pA0-aNAriyA vege jAva duruuvaa| 12. vippariyAveti (k)| 5. appayaro vA bhujjayaro (ka, kh)| 13. vatthu (k)| 6. appayaro vA bhujjayaro (kh)| 14. dhaNamme (k)| 7. ya aNAtayo ya (cuu)| 15. puvvA deg (kh)| 8. ca aNuvagaraNaM ca (cuu)| 16. taM iha (kh)| 6. ya aNAyao ya uvagaramaM ca (ka, kha); Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhama ajjhayaNaM (poMDarIe) rogAtake samuppajjejjA-aNi? akaMte appie asubhe amaNuNNe amaNAme dukkhe No suhe| se hatA! bhayaMtAro ! kAmabhogA' ! mama aNNataraM dukkhaM rogAyaMka pariyAiyaha --aNi8 akaMtaM appiyaM asubhaM amaNuNNa amaNAmaM dukkhaM No suhaM / mA'haM' dukkhAmi vA soyAmi vA jUrAmi vA tippAmi vA pIDAmi vA paritappAmi vaa| imAo me aNNata rAo dukkhAo rogAtaMkAo paDimoyaha-aNidvAo akaMtAo appiyAo asubhAo amaNuNNAo amaNAmAo dukkhAo No suhAo ! 'evameva No laddhapuvvaM bhavati / iha khalu kAmabhogA No tANAe vA No saraNAe vA / purise vA egayA punvi kAmabhoge vippajahai, kAmabhogA vA egayA puci purisaM vippajahaMti / aNNe khalu kAmabhogA, aNNo ahamaMsi / se kimaMga puNa vayaM aNNamapaNehiM kAmabhogehi mucchAmo ? iti saMkhAe NaM vayaM kAmabhoge vippajahissAmo / / se mehAvI jANejjA-bAhiragameyaM, iNameva uvaNIyataraga, taM jahA-mAtA me pitA meM bhAyA me 'bhagiNI me bhajjA meM puttA meM 'NattA me dhUyA me pesA me sahA meM suhI me sayaNasaMgaMthasaMthuyA me / ete khalu mama NAyao, ahamavi eesi| se mahAvI putvameva appaNA evaM samabhijANejjA-iha khalu mamaM aNNayare dukkhe rogAtaMke samuppajjejjA - aNi?' akate appie asubhe amaNuNNe amaNAme dukkhe No suhe| se hatA! bhayaMtAro ! NAyao! imaM mama apaNayaraM dukkhaM rogAtaMka pariyAiyaha' -aNiTuM 'akaMtaM appiyaM asubhaM amaNuNaM amaNAmaM dukkhaM deg No suhN| mA'haM dukkhAmi vA soyAmi vA 'jUrAmi vA tippAmi vA pIDAmi vA paritappAmi vA / imAo me aNNatarAo dukkhAo rogAtakAo parimoyahA 1. kAmabhogAI (ka, kha)1 5. bhajjA me bhagiNI meM (k)| 2. tA'haM (ka, kha); draSTavyam-51 sUtrasya 6. dhUyA me pesA me NatA me suNhA me (kh)| 'mA meM padasya pAdaTippaNam / 7. evaM se (ka, kh)| 3. laddhapuvve (ka); evaM No0 (kha); vRttau- 8. saM0 pA.--aNiTe jAva dukse / 'na cAyamarthastena duHkhitena 'evameve' ti . pariyAdiyadha (k)| yathA prAthitastathaiva labdhapUrvo bhavati, 10. saM0 pA0- aNiTuM jAva No suhaM / agrimasUtre 'na caitattena duHkhitena labdhapUrva 11. saM0 pA0---soyAmi vA jAva paritappAmi / bhavati'. "evameva no labdhapUrva bhavati' iti 12. parimoeha (ka); pUrvasmin sUtre 'paDimoyaha' vyaakhyaatmsti| iti pdmsti| 4. vayaM ca (kh)| Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 2 aNiTTAo' 'akaMtAo appiyAo asubhAo amaNuNNAo amaNAmAo dukkhAo * * No suhAo / evameva' No laddhapuvvaM bhavai / tesi vA vibhayaMtArANaM mama NAyayANaM aNNayare dukkhe rogAtaMke samuppajjejjAafg' 'akate appie asubhe amaNuNNe amaNAme dukkha * No suhe / o se haMtA ! ahametesi bhayaMtArANa pAyayANaM imaM aNNataraM dukkhaM rogAtaMka pariyAiyAmi - aNi anaMta appiyaM asubhaM amaNuNNaM amaNAmaM dukkhaM No suhaM, ' mA me" dukkhaMtu vA soyaMtu vA jUraMtu vA tippaMtu vA pIDaMtu vA paritappaMtu yA / imAo aNNayarAo dukkhAo rogAtaMkAo parimoemi-aNiTThAo " "akaMtAo appiyAo asubhAo amaNuNNAo amaNAmAo dukkhAo * No suhAo / evameva ' No laddhapUvvaM bhavati / aNNassa dubakhaM aNNo No pariyAiyaI, aNNeNa kataM " aNNo No paDisaMvedei, patteyaM jAyai, patteyaM marai, patteyaM cayai, patteyaM uvavajjai, patteyaM bhaMjhA, patteyaM sapaNA, patteyaM maNNA," patteyaM viSNU, patteyaM vedaNA / iti khalu NAtisaMjogA No tANAe vA No saraNAe vA / purise vA egayA puvvi NAisaMjoge vippajahai, gAisaMjogA vA egayA puvvi purisaM vippajarhati / aNNe khalu NAtisaMjogA, aNNo ahamaMsi / se kimaMga puNa vayaM aNNamaNNehiM mAisaMjogehi mucchAmo ? iti saMkhAe NaM vayaM gAtisaMjoge vippajahissAmo // 52. se mehAvI jANejjA - bAhiragameyaM, iNameva uvaNIyataragaM", taM jahA - hatthA me pAyA meM bAhA meM UrU meM udaraM me sIsaM me AuM me balaM me vaNNo me tathA me 363 1. saM0 pA0-- aNiTThAo jAva No suhAo / 2. evAmeva ( ka ); evameyaM (bu) 1 3. saM0 pA0- aNiTTe 4. saM0 pA0-- aNi 5. mama jJAtayaH (vR) / jAva No suhe / jAva No suhaM / atra 'mA' zabdosti tathaiva pUrvavartI dvayoH saMdarbhayorapi 'mA' zabdo yujyate ekatra 'mA' zabda: pratiSvapi labhyate, ekatra ca 'tAha' athavA 'nAhaM' iti aspaSTollekhaH prApyate / uttaravartisaMdarbhAnusAreNa prathame saMdarbhepi 'mA' eva zabdo yujyate / 6. saM0 pA0-- dukkhaMtu vA jAva mA me paritappaMtu / 7. saM0 pA0- aNiTTAo jAva No suhAo / 8. evAmeva ( kha ) / 9. paDiyA diyati ( ka ) ; pariyAdiyati ( kha ) ; paDiyAiyara (pratyApibati ) ( vR ) / 10. kataM kammaM (ka); kaDaM kammaM (vR); kaDaM (nuu)| 11. saM0 pA0-- evaM viSNU vedaNA / 12. 0 tarAgaM ( ka ) / 13. me sIlaM me (ka, kha ) / atra 'zIla' zabdo'dhikaH pratIyate / zIlasya nAtra kazcit prasaGgaH / vRttikRtA likhitamapi puSNAtIdam -- etacca hastapAdAdikaM sparzanendriyaparyavasAnaM zarIrAvayavasaMbandhitvena vivakSitam / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM ajbhavaNaM (poMDarIe) 363 chAyA me soyaM me cakkhuM me dhANa meM jinbhA me phAsA' me mamAti, vayAo parijUrai', taM jahA - AUo valAo vaNNAo tayAo chAyAo soyAo" * cakkhUo ghANAo jinbhAo phAsAo / susaMdhitA' saMdhI visaMdhIbhavati, valitaraMge gAe bhavati, kiNhA kesA paliyA bhavati' / jaM pi ya imaM sarIragaM urAlaM AhArovaciyaM. evaM piya meM aNupubveNaM vippajahiyavvaM bhavissati // bhikkhuNo loganissA vihAra parva 53. evaM saMkhAe se bhikkhu bhikkhAyariyAe samuTTie duhao logaM jANejjA, taM jahA -- jIvA ceva, ajIvA ceva / tasA veva, thAvarA caiva // 54. iha khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA- je ime tasA thAvarA pANA - te sayaM samAraMbhaMti, aNNeNa vi samAraMbhAveti, aNNaM pi samAraMbhaMta samaNujANaMti / iha khalu gAratdhA sAraMbhA sapariggahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA - je ime kAmabhogA sacittA vA acittA vA te sayaM parigiNhaMti, aNeNa vi parigiNhAveta, aNNaM pi parigiNhaMtaM samaNujANaMti / iha khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA, ahaM khalu aNAraMbhe apariggahe / je khalu gAratthA sAraMbhA saparigahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA, etesiM ceva NissAe baMbharavAsaM vasissAmo / kassa NaM taM heu ? jahA puvvaM tahA avaraM, jahA avaraM tahA puvvaM / aMjU ete" aNuvarayA aNuvaTTiyA puNaravi tArisagA ceva / je khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA pariggahA duhao pAvAI kuvvaMti, iti saMkhAe dohi vi aMtehi adissamANo / iti bhikkhU rIejjA | 1. sparzanendriyam (vR) / 2. mamAtijjati ( ka, kha ) 1 3. paDijUrai ( kha ) / 4. saM0 pA0 soyAo jAva phAsAo / 5. susaMdhito (kva ) 1 6. bhavaMti taM jahA (ka, kha, bR); atra 'taM jahA' iti pATho nAvazyaka pratibhAti, kintu vRttikAreNAdarza labdhaH tena vyAkhyAtaH / cUrNo naiSa labhyate / 7. 0 vaiyaM ( kha ) ! X (kha) 1 sataM ( ka ) 1 vete ( ka ) | 8. 6. 10. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 sUDo 2 55. se bemi- pAINaM vA paDINaM vA udIrNa vA dAhiNaM vA evaM se pariNNAtakamme, evaM se vavekamme, evaM se viyaMtakArae bhavaitti makkhAya // ahiMsA dhammapadaM 56. tattha khalu bhagavayA chajjIvaNikAyA heU paNNattA, taM jahA - puDhavIkAe ' * AukAe teukAe vAukAe vaNassaikAe "tasakAe / se jahANAmae mama asAyaM daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA leluNA" vA kavAleNa vA AuDijjamANassa' vA hammamANassa vA tajjijjamANassa vA tADijja - mANassa vA paritAvijjamANassa vA 'kilAmijjamANassa vA uddvijjamANassa vA" jAva lomukkhaNaNamAyamavi hiMsAkAragaM dukkhaM bhayaM paDisaMvedemi - iccevaM jANa / sabve pANA sabve bhUyA savve jIvA sabve sattA daMDeNa vA' 'aTThINa vA muTThINa vA luNA vA kavAleNa vA AuDijjamANA vA hammamANA vA tajjijjamANA vA tADijjamAnA vA paritAvijjamANA vA kilAmijjamANA vA uddvijjamANA vA jAva lomukkhaNaNamAyamavi hiMsAkAraNaM dukkhaM bhayaM paDisaMvedeti / evaM gaccA savve pANA" "savve bhUyA savve jIvA savve sattA Na haMtavvA Na ajjAveyavvA Na paritavvA Na paritAveyavvA" Na uddaveyavvA // 57. se bemi - je " aIyA, je ya paDuppaNNA, je ya AgamessA" arahaMtA bhagavaMto" sabbe evamAikkhati, evaM bhAsaMti, evaM paNNaveMti, evaM parUveMti - savve pANA" savve bhUyA sabve jIvA savve sattA Na haMtavvA Na ajjAveyavvA Na parighetavvANa paritAyavvA Na udveyavvA // 58. esa dhamme dhuve Nitie sAsae samecca logaM kheyahi paveie" // bhikkhucariyA parda 56. evaM se bhikkhU virae pANAivAyAo" "virae musAvAyAo virae adattAdANAo 1. viveya 0 ( ka ); viyaveya ( kha ) 1 2. vyA0 vi0 - makAra : alAkSaNika: 1 3. saM0 pA0 - puDhavikAe jAva tasakAe / 4. assAyaM ( kha ) | 5. lelUNa ( kha ) / 6. AuTTi deg ( kha ) 1 7. vA tAvijjamANassa vA ( ka ) / 8. uddvijjamANassa vA kilAmijjamANassa vA (ka); kilAbhijjamANassa vA (cU); pari klAmyamAnasya (a ) / 6. saM0 pA0 - daMDeNa vA jAva kavAleNa / 10. saM0 pA0- pANA jAva sattA / 11. paritApeyavvA ( ka ) 1 12. je ya ( ka ) / 13. AgamissA ( ka, kha ) 1 14. bhagavaMtA ( ka, kha ) 1 15. saM0 pA0 pANA jAva sattA / 16. tolanIyam - AyAro 4 / 1 2 / 17. saM0 pA0 - pANAivAyAo jAva virae / Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamaM ajjhayaNaM (poMDarIe) o virae mehuNAo virae pariggahAo / No 'daMtapakkhAlaNeNaM daMte pakkhAlejjA", jo aMjaNaM, gomaNaM, No vireyaNaM, No dhUvaNe, jo taM pariyAviejjA' / 60. se bhikkhU akirie alUsae akohe amANe amAe alohe uvasaMte pariNivvuDe jo AsaM purato karejA imeNa me didveNa vA sueNa vA maraNa' vA viSNAeNa vA, imeNa vA sucariya-tava-niyama-baMbhaceravAseNaM, imeNa vA jAyAmAyAbuttieNaM' dhammeNaM ito cute peccA' deve siyA 'kAmabhogANa vasavattI", siddhe vA adukkha suhe / ettha vi siyA, ettha vi No siyA || 61. se bhikkhU 'sadeha amucchie rUvehiM amucchie gaMdhehiM amucchie rasehiM amucchie phAsehi" amucchie, virae - kohAo mANAo mAyAo lobhAo pejjAo dosAo kalahAo abbhakkhANAo pesuNNAo paraparivAyAo arairaIo mAyAmosAo micchAdaMsaNa sallAo - iti se mahato AdANAo uvasaMte uvaTThie paDivirate || 62. se bhikkha" je ime tasthAvarA pANA bhavaMti - te No sayaM samAraMbhai, No aNNehiM samAraMbhAvei, aNNe samAraMbhaMte viNa samaNujANai - iti se mahato AdANAo uvasaMte uvaTTie paDivirate || 63. se bhikkhU -- je ime kAmabhogA sacittA vA acittA vA--te No sayaM parigiNhai, 'No aNe" parigiNhAvei, aNNaM parigiNhataMpi Na samaNujANai - iti se mahato AdANAo uvasaMte uvaTThie paDivirate || 64. se bhikkhU --jaM pi ya imaM saMparAiyaM kammaM kajjai- No taM sayaM karei, 'No aNNeNaM* kAravei, aNNaM pi kareMtaM 'Na samaNujANai " -- iti se mahato AdAo uvasaMte uvaTTie paDivirate / / 65. se" bhikkhU jANejjA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA assipaDiyAe 1. daMnavaNeNaM daMte dhovejjA (c) / 2. cUrNo vRtto va 'virevaNaM' vyAkhyAtamasti; pratyoH nopalabhyate / 3. 0 ditejjA ( ka ) | 4. kujjA ( kha ) 1 5. muNa (ka, kha ) / 6. 0 vattieNaM ( kha ) 1 7. piccA ( ka, kha ) 1 365 8. kAmaM kamI kAmavasavatI (cU) / 6. 0 masubhe ( kha ) 1 10. saddesu jAva phAsesu ( ka ) / 15. NANujANa (ka, kha ) 1 11. cUrNo vRttI cAsya pAThAMzasya saMbandha: pUrvasUtreNa 16. tolanIyam ' AyAracUlA' 1 / 12 / yojitaH, kintu 'se bhikkhu' 'je ime' iti sUtrasya kartR padamasti tenAsmAbhiH prastutasUtreNaivAsya sambandhayojanA kRtA / agrimasUtre cUrNikRtApi itthameva yojanA kRtAsti / 12. vaNNehiM ( kha ) ; atra pAripArikaprakaraNe kAritAnumodane prAyaH ekavacanamasti kintu atra bahuvacanaM labhyate / 13. ThevaNe ( ka ) / 14. nevaNNaM ( ka, kha ) 1 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 sUyagaDo 2 ega sAhammiyaM samuddissa pANAI bhUyAiM jIvAiM sattAI samArabbha' samuhissa kIyaM pAmiccaM acchejja aNisaTuM abhihaDaM AhaTTaddesiyaM, taM cetiyaM siyA, taMNo sayaM bhuMjai, No aNNaM bhuMjAvei, aNNaM pi bhujaMtaM Na samaNujANai --iti se mahato AdANAo uvasaMte uvaTThie pddivirte|| 66. se bhikkhU aha puNa evaM jANajjA-taM vijjai tesiM parakkame / jassadvAe cetiyaM siyA, taM jahA-appaNo puttANaM dhUyANaM suNhANa dhAtINaM NAtINaM rAINaM dAsANaM dAsoNaM kammakarANaM kammakarINaM AesANaM' puDho paheNAe sAmAsAe pAtarAsAe saNihi-saNNicao kajjati, iha eesi mANavANaM bhoynnaae| tattha bhikkhU parakaDa-paraNidvitaM uggamuppAyaNesaNAsuddhaM satthAtItaM satthapariNAmitaM avihisitaM esitaM vesitaM sAmudANiyaM paNNamasaNaM' kAraNaTThA pamANajuttaM akkhovaMjaNa-vaNalevaNabhUyaM, saMjamajAyAmAyAvRttiya bilamiva paNNagabhUtaMNaM appANeNaM AhAraM AhArejjA-aNNaM aNNakAle pANaM pANakAle vatthaM vatthakAle leNa leNakAle sayaNaM sayaNakAle / dhamma-desaNA-padaM 67. se bhikkha mAyaNNe aNNayari disaM vA aNudisaM vA paDivaNe dhamma Aikkhe vibhae kiTTe, uvaDhiesu vA aNuvaTThiesu vA sussUsamANesu pavedae-'saMtiM virati" uvasamaM NivvANaM soyaviyaM ajjaviyaM maddaviyaM lAviyaM aNativAtiyaM // 68. savvesi pANANaM savvesi bhUyANaM savvesi jIvANaM savvesi sattANaM aNuvIi kiTTae dhmm| 66. se bhikkha dhamma kiTTemANe-~No aNNassa heuM dhmmmaaikkhejjaa| No pANassa heuM dhmmmaaikkhejjaa| No vatthassa heuM dhammamAikkhejjA / No leNassa herDa dhmmmaaikkhejjaa| No sayaNassa heuM dhmmmaaikkhejjaa| No aNNesi virUvarUvANaM kAmabhogANaM heuM dhmmmaaikkhejjaa| agilAe dhmmmaaikkhejjaa| NaNNattha kammaNijjaraTuyAe dhammamAikkhejjA // 1. samArambha (k)| 2. AdesANaM (kh)| 3. vyA0 vi0prAjJam --pItArthena upAtam / 4. vattiyaM (kh)| 5. saMtivirati (ka, kha, vR); vRttikAreNa 'saMtiviraI' iti saMyuktapAThaH svIkRtaH, tathA ca--zAntiH-upazama: krodhajayastatpradhAnA prANAtipAtAdibhyo viratiH zAntivirati:, yadi vA zAnti:-azeSaklezopazamarUpA tasya tadartha viratiH zAntiviratistAM kathayet (vR), kintu cUmikAreNa 'jahA dhute' iti samarpaNaM kRtam / AcArasya dhutAdhyayane (6 / 102) 'sati virati' iti asaMyuktaH pAThosti / tamanusatyAsmAbhistathaiva sviikRtH| 6. tathA soyaviyaM (kh)| Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 367 paDhamaM ajjhayaNaM (poMDarIe) 70. iha khalu tassa bhikkhussa aMtie' dhamma soccA Nisamma samma uTThANeNaM uTThAya vIrA assi dhamme smutttthiyaa| je tassa bhikkhussa aMtie dhamma soccA Nisamma samma uTThANeNaM uTThAya vIrA assi dhamme samuTThiyA, te evaM samvovagatA, te evaM savvovaratA, te evaM savvovasaMtA, te evaM savvattAe pariNivvuDa tti bemi // bhikkhu-vaNijja-padaM 71. evaM se bhikkhU dhammaTTho dhammaviU NiyAgapaDivaNNe, se jaheyaM buiyaM, aduvA patte paumavarapoMDarIyaM, aduvA apatte paumavarapoMDarIyaM / 72. evaM se bhikkhU pariNAyakamme pariNNAyasaMge pariNNAyagehavAse uvasaMte samie sahie sayA je| se eya-vaNijje, taM jahA-samaNe ti vA mAhaNe ti vA khaMte ti vA daMte ti vA gutte ti vA mutte ti vA isI ti vA muNI ti vA katI' ti vA vidU ti vA bhikkhU ti vA lU he ti vA tIraTThI ti vA crnnkrnnpaarviu| -tti bemi| samAna 3. kitI (kh)| 1. aMtiyaM se (k)| 2. evaM (kh)| ki( Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ukkheva-padaM 1. suyaM me Au ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM - iha khalu kiriyAThANe NAmajbhayaNe' paNNatte / tassa ayamaTThe, iha khalu saMjU heNaM duve ThANA evamAhijjaMti, taM jahA - dhamme caiva adhamme caiva, uvasaMte caiva aNuvasaMte ceva / / adhammapakkhe kiriyApadaM 2. tattha NaM je se paDhamaThANassa adhammapakkhassa vibhaMge, tassa NaM ayamaTTe, iha khalu pAINaM vA paDINaM vA udINaM vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA bhavati, taM jahA AriyA vege aNAriyA vege, uccAgoyA vege NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege hassamaMtA vege, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA vege durUvA vege / tesi ca gaM imaM eyArUvaM daMDasamAdANaM saMpehAe, taM jahA - raiesa tirikkhajoNiesu mANusesu devesu je yAvaNNe tahappagArA pANA viSNU veyaNaM veyaMti / tesi pi ya NaM imAI terasa kiriyAThANAiM bhavatIti makkhAyeM, taM jahA - aTThAdaMDe, aNadvAdaMDe, hisAdaMDe, akasmAdaMDe, didvivipariyAsiyAdaMDe, mosavattie. 1. NAmamajjhaNe ( ka ) / 2. vihaMge ( ka, kha ) 1 3. hussa 0 ( ka ) / ati hai fariyAThANe 4. DaMDadeg (kha) 1 5. makkhAyAI (ka, cU) | 6. vyA0 vi0 - atra akArasya dIrghatvam / 7. vyA0 vi0 - atra akArasya dIrghatvam / 8. kamhA 0 ( ka, kha ) ; iha cAkasmAdityayaM zabdo magadhadeze sarveNApyAgopAlAGganAdinA saMskRta evoccAryata iti ( vR0, sU0 6 ) | 9. 0 vippari 0 ( kha ) 1 368 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati a ( kiriyAThANe) aTThAdaMDa-padaM 3. 4. adiNNAdANavattie, ajjhatithae, mANavattie, mittadosavattie, mAyAvattie, lobhavattie, iriyAvahie || aTThAdaMDa-parda paDhame daMDasamAdANe aAdaMDavattie' tti Ahijjai 'jahANAmae kei purise AyaheuM vA pAiheuM vA agAraheuM vA parivArahe vA mitta vA NAgaheuM vA bhUyaheuM vA jakkhaheuM vA taM daMDaM tasthAvarehiM pANehi sayameva Nisirati, aNNeNa vi NisirAveti aNNaM pi NisitaM samajApati / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajjaM ti Ahijjai / paDhame daMDasamAdANe aTThAdaMDavattie ti Ahie | ahAvare docce daMDasamAdANe aNadvAdaMDavattie tti Ahijjai se jahANAmae kei purise je ime tasA pANA bhavaMti, te No accAe No ajiNAe No maMsAe jo soNiyAe No hiyayAe No pittAe No basAe jo picchAe' No pucchAe jo bAlAe jo siMgAe No visAjAe 'No daMtAe No dADhAe" No NahAe No vhAruNie No aTThIe No aTThimijAe, 'No hiMsisa metti, No hiMsaMti me tti, No hiMsissaMti" metti, puttaposaNA No pasuposaNAe" No agAraparivahaNayAe" No samaNamAhaNavattaNAheu No tassa sarIragassa 'kiMci vipariyAittA" bhavati / 1. aTThAdaMDe (vR) | 2. keti (ka, kha ) / 3. pariyAra ( ) | 4. aTThAdaMDe (ka, kha ) 1 36e se haMtA chettA bhettA luMpaittA viluMpaittA odavaittA" ujjhiuM vAle verassa AbhAgI bhavati - aNaTThAdaMDe | se jahANAmae kei purise je ime thAvarA pANA bhavati, taM jahA - ikkaDA ivA 5. evaM hiyAe pittAe (ka. kha ) / 6. pichAe ( ka ) / 7. vRttI naitI zabda vyAkhyAsta: 1 8. maMjAe (kha) 1 6. cUrNI kAlatrayepi ekavacanam / 10. pasuposaNayAe ( ka ) / 11. parivahaNatAeM ( ka ) 1 12. 0 vattiyaheDaM ( ka ) 1 13. kiMci pariyAdittA ( ka ); kiJcit paritrANaM (bu) / 14. uvaddavatA ( ka ) / 15. bhavati - se ( ka ) 1 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 sUyagaDo 2 kaDiNA' i vA jaMtugA i vA paragA i vA morakA i vA taNA i vA kusA i vA kucchagA' i vA pavvagA' i vA palAlA' i vA te No puttaposaNAe' No pasuposaNAe No agAraparivahaNayAe' No samaNamAhaNavattaNAheuM No tassa sarIragassa 'kiMci vipariyAittA" bhavati / se haMtA chettA bhettA luMpaittA vilupaittA odavaittA ujjhiuM bAle verassa AbhAgI bhavai-aNaTThAdaMDe / se jahANAmae kei purise kacchaMsi vA dahaMsi vA udagaMsi vA daviyaMsi vA valayaMsi vA maMsi vA gahaNaMsi vA gahaNaviduggaMsi vA vaNaMsi vA vaNaviduggaMsi vA 'pavvayaMsi vA pavvayaviduggaMsi vA taNAI Usaviya-saviya sayameva agaNikAyaM Nisirati, aNNaNa vi agaNikAyaM NisirAveti, aNNaM pi agaNikAyaM NisiraMta samaNujANati-aNaTThAdaMDe / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajjati Ahijjai / docce daMDasamAdANe aNaTThAdaMDavattie tti Ahie // hiMsAdaMDa-padaM ___ ahAvare tacce daMDasamAdANe hiMsAdaMDavattie tti Ahijjai .. se jahANAmae kei purise mamaM vA mamiyaM" vA aNNaM vA aNNiya vA hisiMsu vA, hiMsaMti vA, hiMsissaMti'" vA, taM daMDaM tasathAvarehiM pANehiM sayameva Nisirai, aNNeNa vi NisirAvei, aNNaM pi NisiraMta samaNujANai-hiMsAdaMDe / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajja" ti Ahijjai / tacce daMDasamAdANe hiMsAdaMDavattie tti Ahie / 1. kaThiNA (kh)| hai. vattI nemo zabdI svIkRtI staH, yathA--- 2. kuccaga (aayaarcuulaa-2|63)| kacchAdikeSu dazasu sthAneSu vanadurgaparyanteSu / 3. pappagA (ka, kha); pippalagaM (AyAracUlA- 10. sAvajje (ka, kh)| 11. mami (kh)| 4. palAlae (ka, kh)| 12. aNi (kh)| 5. deg posaNayAe (ka) sarvatra / 13. vRttau kAlatraye pi ekavacanamasti, kintu 6. agAraposaNayAe (ka, kha) 1 itaH pUrvasmin sUtre kAlatraye pi tana bahu7. samaNamAhaNaposaNayAe (ka, kha)! vacanaM vyAkhyAtamasti / 8. kiMci pariyAdittA (ka); kimapi paritrA- 14. sAvajje (k)| NAya (vR)| Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) akasmAdaMDa-padaM 6. ahAvare cautthe daMDasamAdANe akasmAdaMDavattie' tti Ahijjai se jahANAmae kei purise kacchaMsi vA 'dahaMsi vA udagaMsi vA daviyaMsi vA valayaMsi vA maMsi vA gahaNaMsi vA gahaNaviduggasi vA vaNaMsi vA vaNavid gaMsi vA pavvayaMsi vA pavvayaviduggaMsi vA miyavattie' miyasaMkappe miyapaNihANe miyavahAe gaMtA "ete miya' tti kAuM aNNayarassa miyassa vahAe usaM' AyAmettA NaM Nisi rejjA, se "miyaM vahissAmi" tti kaTaTa tittiraM vA vaTA vA 'caDagaM vA" lAvagaM vA kavoyagaM vA kavi vA kavijalaM vA vidhittA bhavati - iti" khalu se aNNassa aTTAe aNNaM phusai-akasmAdaMDe / / se jahANAmae kei purise sAlINi vA vohINi vA koddavANi vA kaMgUNi vA paragANi vA rAlANi vA NilijjamANe aNNayarassa taNassa vahAe satthaM NisirejjA, se "sAmagaM taNagaM mukuMdurga vIhIUsiyaM" kalesuyaM taNaM chidissAmi" ti kaTTha sAliM vA vIhiM vA koddavaM vA kaMgaM vA paragaM vA rAlayaM vA chidittA bhavati iti khalu se aNNassa aTThAe aNNaM phusati-akasmAdaMDe / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvaja ti aahijji|| cautthe daMDasamAdANe akasmAdaMDavattie Ahie // diThivipariyAsiyAdaMDa-padaM 7. ahAvare paMcame daMDasamAdANe didivipariyAsiyAdaMDavattie"tti Ahijjai se jahANAmae kei purise mAIhiM vA piIhiM vA bhAIhiM vA bhagiNIhi vA bhajjAhi vA puttehi vA dhUyAhi vA suNhAhi vA saddhi saMvasamANe mittaM amittamiti" maNNamANe mitte hayapugve bhavai-diTThivipariyAsiyAdaMDe / se jahANAmae kei purise gAmaghAyaMsi vA NagaraghAyaMsi vA kheDaghAyaMsi kabbaDaghAyaMsi maDaMbaghAyaMsi vA doNamuhaghAyaMsi vA paTTaNaghAyaMsi vA 1. akamhAdeg (kh)| 7. iha (ka, kh)| 2. saM0 pA.-kacchaMsi vA jAva pavvayavi- 8. akamhAdeg (kha) sarvatra / duggaMsi vA; kacchaMsi vA jAva vaNaviduggaMsi 6. NitijjamANe (kh)| vA (kha); kacche vA yAvad vanadurge vA (v)| 10. mukuMdagaM (kha); kumudagaM (kva) 1 3. vittie (kh)| 11. vAhirUsitaM (k)| 4. usugaM (k)| 12. sAvajje (k)| 5. sa (kh)| 13. deg daMDe (ka, kh)| 6. x (ka)! 14. amittameva (kh)| Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 sUyagaDo 2 AsamaghAyaMsi vA saNNivesaghAyaMsi vA NigamadhAyaMsi vA rAyahANidhAyaMsi vA ateNaM teNamiti maNNamANe ateNe hayapuvve bhavai --diTThivipariyAsiyAdaMDe / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajja' ti aahijji| paMcame daMDasamAdANe diTThivipariyAsiyAdaMDavattie tti Ahie / / mosavattiya-padaM ___ ahAvare chaThe kiriyaTThANe mosavattie tti Ahijjai-- se jahANAmae kei purise AyaheDaM vA NAihe' vA agAraheuM vA parivAraheDaM sayameva musaM vayati, aNNeNa vi musaM vayAvei, musaM vayaMta pi aNNaM samaNujANati / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajja ti Ahijjai / cha8 kiriyaTThANe mosavattie tti Ahie / / adiNNAdANavattiya-padaM 6. ahAvare sattame kiriyaTThANe adiNNAdANavattie tti Ahijjai se jahANAmae kei purise AyaheuM vA' 'NAiheuM vA agAraheuM vA parivAraheDaM vA sayameva adiNNaM Adiyati, aNNaNa vi adigNaM AdiyAveti, adiNNa AdiyaMtaM pi aNNaM samaNujANai / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajjaM ti aahijji| sattame kiriyaTThANe adiNNAdANavattie tti Ahie / ajjhatthiya-padaM 10. ahAvare aTThame kiriyaTThANe ajjhathie ti Ahijjai---- se jahANAmae kei purise----Natthi NaM kei kiMci visaMvAdei-sayameva hoNe dINe daTTe dummaNe ohahyamaNasaMkappe ciMtAsogasAgarasaMpaviDhe karatalapalhatthamuhe aTTajmANovagae bhUmigayadiTThie jhiyAti, tassa NaM ajjhatthiyA asaMsaiyA cattAri ThANA evamAhijjati, taM jahA-kohe mANe mAyA lohe / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajjaM ti aahijji| aTThame kiriyaTThANe ajjhathie tti Ahie / / ---- -- - -- 1. sAvajje (ka) 2. daMDe (ka, kh)| 3. NAya deg (ka, kh)| 4. saM0 pA0-- AyaheuM vA jAva parivArahe / 5. kiriyAThANe (ka, kh)| 6. ajjhatthavattie (kh)| 7. deg sAgarapaviTe (vR)| 8. AsaMsaiyA (kh)| 6. lohe / ajjhatthameva kohamANamAyAlohe (kv)| Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNa (kiriyAThANe) 373 mANavattiya-padaM 11. ahAvare Navame kiriyaTThANe mANavattie tti Ahijjai--- se jahANAmae ke i purise jAimadeNa vA kula madeNa vA balamadeNa vA rUvamadeNa vA tavamadeNa vA suyamadeNa vA lAbhamadeNa vA issariyamadeNa vA paNNAmadeNa vA, aNNayareNa vA maTThANeNaM matte samANe paraM holeti Nideti khisati garihati paribhavati avamaNNati / "ittarie' ayaM, ahamaMsi puNa visiTThajAikulabalAiguNovavee"--evaM appANaM samukkase' / dehA cue kammabiie" avase payAti, taM jahA-gabbhAo gabhaM jammAo jammaM mArAo mAraM NaragAo NaragaM / caMDe thaddhe cavale mANI yAvi bhavai / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajja ti aahijji| zavame kiriyaTThANe mANavattie tti Ahie // mittadosavattiya-padaM 12. ahAvare dasame kiriyaTThANe mittadosavattie tti Ahijjai se jahANAmae kei purise mAIhi vA piIhiM' vA bhAIhiM vA bhaiNIhi vA bhajjAhi vA dhUyAhi vA puttehi vA suNhAhi vA saddhi saMvasamANe tesiM aNNayaraMsi ahAlahugaMsi abarAhaMsi sayameva 'garuyaM daMDaM Nivvatteti", taM jahA --sIodagaviyaDaMsi vA kAyaM ubbolettA bhavai, usiNodagaviyaDeNa vA kAyaM osiMcittA bhavai, agaNikAyeNaM kAyaM uddahittA bhavai, jotteNa vA vetteNa vA NetteNa vA tayA' vA 'kaseNa vA chiyAe vA layAe vA 'aNNayareNa vA davaraeNa'14 pAsAI uddAlittA bhavati, daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA leluNA" vA kavAleNa vA kAyaM AuTTittA' bhavati / 1. garahati (kh)| bakArahakArayorapi sAdRzyamasti, tato 2. ittirie (k)| lipidoSeNa 'ubo [bbo lettA' sthAne 3. samukkose (kh)| 'uccholettA' jAtamiti pratIyate / / 4. vitie (k)| 6. ussicitA cuu)| 5. mAdIhiM (k)| 10. uvaDahitA (kha); uDDahittA (cU) / 6. pitihiM (kh)| 11. tayAi (kh)| 7. guruyaM DaMDaM batteti (k)| 12. kameNa (ka) kaDaeNa (cuu)| 8. ubolettA (ka); uccholittA (kha); 13. X (vR)| udboDayitA-atra 'bola' dhAtu prayogo 14. 4 (ka, kha, cuu)| vrtte| vRttAvapi 'bolayitA' iti 15. le lUNa (kh)| vyaakhyaatmsti| prAcInalipyA saMyukta- 16. upatADayitA (b)| bakArasya tathA saMyukchakArasya, asaMyukta Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 sUyagaDo 2 tahappagAre purisajAte saMvasamANe dummaNA bhavaMti, pavasamANe sumaNA bhavati / tahappagAre purisajAte daMDapAsI, daMDagarue', daMDapurakkhaDe, ahite imaMsi logaMsi, ahite paraMsi logaMsi, saMjalaNe kohaNe, piTThimaMsiyAvi' bhavai / evaM khalu tassa tappattiya sAvajja ti Ahijjati / dasame kiriyaTThANe mittadosavattie tti Ahie / / mAyAvattiya-padaM 13. ahAvare ekkArasame kiriyaTThANe mAyAvattie tti Ahijjai'-je ime bhavaMti gUDhAyArA tamokAsiyA' ulUgapattalahuyA pavvayaguruyA, te AriyA vi saMtA aNAriyAo bhAsAo pauMjaMti', aNNahA saMtaM appANaM aNNahA maNNaMti, aNNaM puTA aNNaM vAgareti, aNNaM AikkhiyavvaM aNNaM AikkhaMti / se jahANAmae kei purise aMtosalle taM sallaM No sayaM NIharati, No aNNaNa NIharAveti', No paDividdhaMseti, evameva NiNhaveti, aviuTTamANe aMto-aMto riyAti', evameva mAI mAyaM kaTu No Aloei, No paDikkamei, No Nidai, No garahai, No viuTTai, No visohei, jo akaraNAe anbhuDhei, No ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM paDivajjai / mAI assi loe paccAyAti, mAI paraMsi loe paccAyAti", Nidai, pasaMsati, Niccarati, Na"NiyaTTati, NisiriyA" daMDaM chAei, mAI asamAhaDasuhalesse" yAvi bhavai / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajja ti Ahijjai / ekkArasame kiriyaTThANe mAyAvattie tti Ahie / lobhavattiya-padaM 14. ahAvare bArasame kiriyaTThANe lobhavattie tti Ahijjai-je ime bhavaMti 1. gurue (ka, kh)| 2. paTThideg (kh)| 3. Ahijjai, taM jhaa--(v)| 4. tamokAiyA (cuu)| 5. ulugadeg (kha, cuu)| 6. viuMjaMti (ka, cU); vippAMjati (kha) / 7. sati (k)| 8. NIhArA (kh)| hai. jhiyAti (kha); jhosiyAti (ca)] 10. mAtI (ka), 11. puNo puNo paccA (vR)| 12. nidai mahAya (ka); nidai garahai (kha); niMdA garahA (cuu)| 13. go (cuu)| 14. nisiriya (kha, cuu)| 15. mAyI (ka, kh)| 16. asamAhidadeg (ka); asamAhaDalesse (cU) / 17. Ahijjai, taM jhaa-(v)| 18. bhavanti, taM jahA (b)| Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNa (kiriyAThANe) 375 ArapiNayA AvasahiyA gAmaMtiyA kaNhaIrahassiyA' No bahasaMjayA, No bahupaDivirayA sabapANabhayajIvasattehi, te appaNA' saccAmosAiM evaM viuMjaMti- ahaM Na haMtavvo aNNe haMtavvA, ahaM Na ajjAveyavvo aNNe ajjAveyavvA, ahaM Na parighetavo aNNe parighetavvA, ahaM Na paritAveyavvo aNNe paritAveyavvA, ahaM Na uddaveyavvo aNNe uddaveyavvA / evAmeva te itthikAmehi mucchiyA giddhA gaDhiyA' ajjhovavaNNA jAva vAsAI caupaMcamAI ch|smaaii appayaro vA bhujjayaro vA bhuMjittu bhogabhogAiM kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu Asuriesu kibisiesu ThANesu uvavattAro bhavati / tao' vippamuccamANA bhujjo 'elamUyattAe tamUyattAe jAimUyattAe paccAyaMti / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvaja ti Ahijjai / duvAlasame kiriyaTThANe lobhavattie tti Ahie / / 15. iccetAI duvAlasa kiriyaTThANAI davieNaM samajeNaM vA mAhaNeNaM vA samma suparijANiyavvANi bhavaMti / / iriyAvahiya-padaM 16. ahAvare terasame kiriyaTThANe iriyAvahie ti Ahijjai-iha khalu attattAe saMvuDassa aNagArassa iriyAsamiyassa bhAsAsamiyassa esaNAsamiyassa AyANabhaMDa-'matta-NikkhevaNAsamiyassa uccAra-pAsavaNa-khela-'siMghANa-jalla'-pAridvA 1. kaNhutIrAhusiyA (k)| 2 / 2 / 18 elamUyattAe tamaMdhayAe / 2. appaNo (k)| 2 / 2 / 56 elamUyattAe tmuuyttaae| 3. gaDhiyA garahiyA (ka, kha); asau 'gaDhiyA' 27.25 elamUyattAe tmoruuvttaae| zabdasyaiva ruupaantrmsti| vRttikAraNa 2 / 2 / 14 sthAne cUrNI 'tamokAiyattAe' catvAra evaM zabdA vyAkhyAtA:, yathA- pAThosti, 2 / 2 / 18, 2.7 / 25 anayo; mUcchitA gRddhA grathitA adhyupapannAH / sthalayorapi tamokAiyattAe' ityasya 4. tAto (k)| tulyArthatAsti / tena pratIyatetra tamovAcakaH 5. tammUyadeg (ka); X (kha); tamokAiyattAe pAThaH prayuktosti / 'tamUyattAe' ityapi 'tamoyattAe' [tamastayA] ityasya UkArakRtaH 6. 'elamUyattAe' iti pAThazcaturSa sthaleSu prayogo vartate / asmAbhiH yasmina sthale vidyte| tatra agrimaH pAThaH sarvatra bhinnosti, yAdazaH pATho labdhaH tAdRzaH eva svIkRtaH / yathA 7. paDilehitavvANi (cuu)| 2 / 2 / 14 elamUyattAe tamUyattAe jAimUya- 8. terase (ka) / taae| 9. jalla-siMghANaga (k)| Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 sUyagaDo 2 vaNiyAsamiyassa maNasamiyassa vaisamiyassa' kAyasamiyassa maNaguttassa vaiguttassa kAyaguttassa guttidiyassa guttabaMbhayArissa AuttaM gacchamANassa' AuttaM ciTThamANassa AuttaM NisIyamANassa AuttaM tuyaTTamANassa 'AuttaM bhuMjamANassa AuttaM bhAsamANassa" AuttaM vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM giNhamANassa vA NikkhivamANassa vA jAva cakkhupamhaNivAyamavi, asthi vimAyA suhamA kiriyA iriyAvahiyA NAma kajjai-sA paDhamasamae baddhapuTThA bitiyasamae' veiyA tatiyasamae NijjiNNA ! sA baddhapuTThA udIriyA veiyA NijjiNNA seyakAle akammayA'vi bhavai / evaM khalu tassa tappattiyaM Ahijjai / terasame kiriyaTThANe iriyAvahie tti aahie| 17. se bemi-- je ya aIyA je ya paDuppaNNA je ya AgamessA arahaMtA bhagavaMtA savve te eyAI ceva terasa kiriyANAiM bhAsiMsu vA bhAseMti vA bhAsissaMti vA, paNNaveMsu vA paNNaveti vA paNNavessaMti vA, evaM ceva terasama kiriyaTThANaM sevisu vA sevaMti vA sevirasaMti vA // pAvasuyajjhayaNa-padaM 18. aduttaraM ca NaM purisa-vijaya-vibhaMgamAikkhissAmi-iha khalu NANApaNNANaM NANAchaMdANaM NANAsIlANaM NANAdiTThINaM NANAruINa" NANAraMbhANaM NANAjbhavasANasaMjuttANaM 'ilogapaDibaddhANaM paralogaNippivAsANaM visayatisiyANaM iNaM" NANAvihaM 'pAvasuyajjhayaNaM bhavai", taM jahA-1. bhomaM 2. uppAyaM 3 suviNaM 1. vayasamideg (kh)| cauM vattau cApi nAsti sa pATho vyaakhyaatH| 2. vayagudeg (kh)| cUrNikAreNa spaSTa kRtamasti vivecanam3. ANapANamANassa (cu)! hedillA puNa sAvajjA ceva bArasa kiriyA4. AuttaM bhuMjamANassa (kha);x (cuu)| hAmAI bhavati, evaM pavvaio vA uppavvaio 5. baddhA (kh)| vA, evaM sarAgasaMyatassa sAvajjo ceva (cUrNI 6. biIya deg (kv)| pR0353) / vRttikAreNApi 'sAvajja' 7. akammaM yA vi (c)| zabdasya nollekhaH kRtaH / evaM tAvad vItarA8. tolanIyam-bhagavatI 31148 / gasyeryAprAyakaM karma 'aadhiiyte'--sNbdhyte| 6. tappattiyaM sAvajjati (ka, kha); prayuktapratyoH (vRttipatra 58 paMkti 6) / tathAnyeSvapi pracureSu AdarzaSu 'sAvajja' athavA 10. terase (k)| 'sAvajje' pAThotra labhyate, kintu pUrvavarti- 11. deg rutINaM (ka) / dvAdazakriyAsthAnagatAbhyAsena lipipramAdosau- 12. X(ka, kh)| jAta iti pratIyate / arthavicAraNayA 13. pAvasuttapasaMga vaNNaissAmi (cU); pAvasuyanAsau pAThaH sNgtosti| IpithikyA: jhayaNaM evaM bhavai (ka, kh)| kriyAyA bandho na ca nAma sAvadyo bhavati / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) 4. aMtalikkhaM 5. aMgaM 6. saraM 7. lakkhaNaM 8. vaMjaNaM 6. itthilakkhaNaM 10. purisalakkhaNaM 11. hayalakkhaNaM 12. gayalakkhaNaM 13. goNalakkhaNaM 14. meMDhalakkhaNa 15. kukkuDalakkhaNaM 16. tittiralavakhaNaM 17. vaTTagalakkhaNaM 18. lAvagalakkhaNaM 16. cakkalakkhaNaM 20. chattalakkhaNaM 21. cammalakkhaNaM 22. daMDalakkhaNaM 23. asilakkhaNaM 24. maNilakkhaNaM 25. kAgaNilakkhaNaM 26. subhagAkaraM 27. dubbhagAkaraM 28. gabbhAkaraM 26. mohaNakaraM 30. AhavaNi 31. pAgasAsaNi 32. davvahoma 33. khattiyavijjaM34. caMdacariyaM 35. sUracariyaM 36. sukkacariyaM 37. bahassaicariyaM' 38. ukkApAyaM 36. disAdAha 40. miyacakka 41. vAyasaparimaMDala 42. paMsuvuTTi' 43. kesavuTTi 44. maMsavuDhei 45. ruhiravuddhi 46. veyAli 47. addhaveyAli 48. osoNi 46. tAlugghADaNi' 50. sovAgi 51. sAvari 52. dAmili 53. kAligi 54. gori 55. gaMdhAri 56. 'ovaNi 57. uppaNi' 58. jaNi 56. thaMbhaNi 60. lesaNi 61. AmayakaraNi 62. visallakaraNi 63. pakkamaNi" 64. aMtaddhANi / / evamAiyAo vijjAo aNNassa heuM pauMjaMti", pANassa heuM pauMjaMti, vatthassa heuM pauMjaMti, leNassa heuM pauMjaMti, sayaNassa heuM pauMjaMti, aNNesi vA virUvarUvANaM kAmabhogANa heuM pauMjaMti, tericchaM" te vijja sevaMti", te aNAriyA vippaDivaNNA kAlamAse kAlaM kiccA 'aNNayaresu Asuriesu kibbisiesu ThANesu uvavattAro bhavaMti / tato vi vippamuccamANA" bhujjo elamUyattAe tamaMdhayAe paccAyati // cauddasaviha-kUrakammakaraNa-padaM 16. se egaio AyaheuM vA 'gAiheuM vA" agAraheuM vA parivAraheGa vA NAyagaM vA sahavAsiyaM vA NissAe---1. aduvA aNugAmie 2. aduvA uvacarae 1. pAgasAsaNaM (kh)| 2. khattIvijjaM (kh)| 3. vihapphatideg (k)| 4. disIdAhaM (k)| 5. paMsuvuTThI (ka) 6. osoyaNi (k)| 7. tAlugghADaNaM (kh)| 8. sAvari (ka); zAmbarI (v)| 6. dAmali (kh)| 10. uppataNi NivaDataNi kaMpaNi (c)| 11. Xcuu)| 12. aMtadvANiM AyamaNi (kh)| 13. viuMjaMti (ka) srvtr| 14. tiricchaM (kv)| 15. seveMti (ka, kh)| 16. aNNayarAI AsuriyAI kibbi siyAI ThANAi (ka, kh)| 17. vippamukkA (vR)| 18. NAyaheuM vA (ka), NAyaheuM vA sayaNaheuM vA (kh)| Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 sUyagaDo 2 3. aduvA pADipahie 4. aduvA saMdhiccheyae' 5. aduvA gaMThiccheyae' 6. aduvA orabhie 7. aduvA soyarie' 8. 'aduvA vAgurie 9. aduvA sAuNie" 10. aduvA macchie 11. aduvA govAlae' 12. aduvA goghAyae 13. aduvA sovaNie" 14. aduvA sovnniyNtie| se egaio aNugAmiyabhAvaM paDisaMdhAya tameva aNugamiya' haMtA chettA bhettA luMpaittA vilaMpaittA uddavaittA AhAraM AhAreti - iti se mahayA pAvehi kammehi attANaM uvakkhAittA bhavati / se egaio uvacaragabhAvaM paDisaMdhAya tameva uvacariya' haMtA chettA bhettA luMpaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei-iti se mahayA pAvehi kammehi attANaM uvakkhAittA bhvti| se egaio pADipahiyabhAvaM paDisaMdhAya tameva", paDipahe ThiccA haMtA chettA bhettA laMpaittA viluMpaittA uddavaittA AhAraM AhArei- iti se mahayA pAvehiM kammehi attANaM uvakkhAittA bhavati / se egaio saMdhicchedagabhAvaM paDisaMdhAya tameva", saMdhi chettA bhettA9 lapaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhAreideg-iti se mahayA pAvehiM kammehi attANaM uvakkhAittA bhavati / se egaio maMThicchedagabhAvaM paDisaMdhAya tameva, gaThi chettA bhettA 'luMpaittA vilaMpaittA uddavaittA AhAraM AhArei deg ---iti se mayA pAvehi kammehi attANaM" uvakkhAittA bhavati / se egaio orabhiyabhAvaM paDisaMdhAya urabhaM vA aNNataraM vA tasaM pANaM haMtA 'chettA bhettA lupaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei. --iti se mahayA pAvehi kammehi attANaM deg uvakkhAittA bhavati / 1. pADivadhie (k)| aNugamiya-aNuzamiya (kv)| 2. saMdhichedae (kh)| 6. caritaM (kh)| 3. gaThibhedae (ka); gaMThichedae (kha)! 10. vyA0 vi0-tadeva prAtipathikatvaM kurvan / 4. sovarie (ka, kha); atra lipidoSeNa 'soka- 11. vyA0 vi0-'pratipadyate' iti kriyAzeSaH / rie' athavA 'soyarie' sthAne 'sovarie' 12. saM0 pA0--bhettA jAva iti / iti pATho jAtaH / 13. vyA0vi0--'anUyAti' iti kriyA zeSaH / 5. aduvA sAuNie aduvA vAgurie (vR)| 14. saM0 pA0-bhettA jAva iti / 6. gopAlae (k)| 15. appANaM (ka, kh)| 7. sovaNitie (ka); soteNie (kha) 16. saM0 pA.-hatA jAva uvkkhaaittaa| 8. aNugamiyANugAmita (ka); aNugAmiyANu- 17. bhavati / eso abhilAvo savvattha (ka, kh)| gamiya (kha); upacarya anuvrajya ca (vR); Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) 376 se egaio soyariyabhAvaM' paDisaMdhAya mahisaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA' 'chettA bhettA lupaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei-iti se mahayA pAvehi kammehiM attANaM deg uvakkhAittA bhavati / se egaio vAguriyabhAvaM paDisaMdhAya miyaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA' 'chettA bhettA luMpaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei-iti se mahayA pAvehiM kamme hiM attANaMdeg uvakkhAittA bhavati / se egaio sAuNiyabhAvaM paDisaMdhAya sauNi vA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA' "chettA bhettA lapa ittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei-iti se mahayA pAvehi kamme hi attANaM deg uvakkhAittA bhavati / se egaio macchiyabhAvaM paDisaMdhAya macchaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA' 'chettA bhettA luMpaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei-iti se mahayA pAvehi kamme hi attANaM deg uvakkhAittA bhavati / / 'se egaio govAlagabhAvaM paDisaMdhAya tameva goNaM parijaviya" hatA' 'chettA bhettA lupaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei-iti se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM deg uvakkhAittA bhavati / se egaio godhAyagabhAvaM paDisaMdhAya goNaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM hatA 'chettA bhettA lapaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei-iti se mahayA pAvehiM kammehi attANaM deg uvakkhAittA bhavati / se egaio sovaNiyabhAvaM paDisaMdhAya suNagaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM hatA" 'chettA bhettA laMpaittA viluMpaittA uddavaittA AhAraM AhArei-iti se mahayA pAvehi kammehiM attANaMdeg uvakkhAittA bhavati / se egaio sovaNiyaMtiyabhAvaM paDisaMdhAya maNussaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM hatAra "chettA bhettA luMpaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei -iti se mahayA pAvehi kammehi attANaM uvakkhAittA bhavati / / 1. sovariya0 (kha) / cUrNI kramaprAptaM saukarika- 2. saM0 pA0-hatA jAva uvakkhAittA / padaM vyAkhyAtaM nAsti / goghAtakabhAvasyA- 3,4,5. saM0 pA0-haMtA jAva uvkkhaaittaa| nantaraM "kei pUNa bhaNati--soyariyabhAvaM ti 6. goNaM vA (ka, kh)| mahisa, aNNataro tavvattiritto goNAdi"- 7. parijaviya-parijaviya (ka) / (cUrNI pR0 357) iti ullekha: prApyate / 8,9. saM0 pA0-haMtA jAva uvakkhAittA / vattikArasya sammukhepi saukarikapadasya pAThaH 10. se egaio godhAyagabhAvaM 1 se emaio spaSTo nAsIditi pratIyate----"atrAntare govAlagabhAva deg / (ka, kh)| saukarikapadaM, tacca svabuddhayA vyAkhyeyam 11. saM0 pA0-~-hatA jAva uvkkhaaittaa| saukarikA:-zvapacAzcANDAlA:-khaTTikA 12. saM0 pAla-hatA jAva AhAraM / ityarthaH" (vatti patra 63 paM0 2) / Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 sUyagaDo 2 sappaoyaNaM kUrakammakaraNa-padaM 20. se egaio parisAmajjhAo udvettA ahameyaM haNAmi tti kaTu tittiraM vA vaTTagaM vA [caDagaM vA' ? ] lAvagaM vA kavoyagaM vA [kavi vA ? |' kavijalaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA' 'chettA bhettA lupaittA vilupaittA uddavaittA AhAraM AhArei-- iti se mahayA pAvehi kammehi attANaMdeg uvakkhAitA bhavati / / saddAdi visaehi viruddhassa kUrakammakaraNa-padaM 21. se egaio keNai AdANeNaM viruddha samANe, aduvA khaladANeNaM, aduvA surA thAlaeNaM gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA sayameva agaNikAeNaM sassAI jhAmei, aNNaNa vi agaNikAeNaM sassAiM jhAmAvei, agaNikAeNaM sassAI jhAmataM pi aNNaM samaNujANa i-iti se mahayA pAvakammehi attANaM uvakkhAittA bhavati / 22. se egaio keNai AdANeNaM viruddhe samANe, aduvA khaladANeNaM, aduvA surA thAlaeNaM gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA uTTANa vA goNANa vA ghoDagANa vA gaddabhANa vA sayameva ghUrAo kappei, aNNeNa vi kappAvei, kappaMtaM vi aNNaM samaNujANai-iti se mahayA' 'pAvakamme hiM attANaM uvakkhAittA bhavati / / 23. se egaio keNai AdANeNaM viruddhe samANe, aduvA khaladANeNaM, aduvA surA thAlaeNaM gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA uTTasAlAo vA goNasAlAo vA ghoDagasAlAo vA gaddabhasAlAo vA kaMTakaboMdiyAe paDipehittA sayameva agaNikAeNaM jhAmei, aNNeNa vi jhAmAvei, jhAmataM pi aNNaM samaNujANai-iti se mahayA "pAvakammehiM attANaM uvakkhAittA bhavati // se egaio keNai AdANeNaM viruddha samANe, aduvA khaladANeNaM, aduvA surAthAlaeNaM gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA kuMDalaM vA maNi vA mottiyaM vA sayameva avaharai, aNNeNa vi avaharAvei, avaharaMtaM pi aNNaM samaNujANai-iti se mahayA" *pAvakammehi attANaM uvakkhAittA bhavati / 24. 1. AhaNAmi (k)| ayamallekhaH svataMtrasUtrANAM saMketothavA 2,3. asyAdhyayanasya SaSThe sUtre imo zabdo vyAkhyAmAtramiti spaSTaM na parijJAyate / staH / 6. ghoDANa (k)| 4. saM0 pA0-hatA jAva uvkkhaaittaa| 7,8. saM0 pA0--mahayA jAva bhavati / 5. cUrNI asya sUtrasya vyAkhyAyA ante 'evaM 6. vA guNi vA (k)| phAse vi' 'Ahato bharito vA keNai asuiNA 10. saM0 pA0--mahayA jAva bhavati / kheleNaM uvidveNa vA' ityullikhitamasti / Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIaM ajjhayaNa (kiriyAThANe) 381 saMpadAyalittassa asavvavahArakaraNa-padaM 25. se egaio keNai vi AdANeNaM viruddha samANe, samaNANaM vA mAhaNANaM vA 'daMDagaM vA chattagaM vA bhaMDagaM vA mattagaM vA laTThigaM vA bhisigaM vA celagaM' vA cilimiligaM vA 'cammagaMvA cammacheyaNagaM" vA cammakosiyaM vA sayameva avaharai', 'aNNeNa vi avaharAvei, avaharaMtaM pi aNNaMdeg samaNujANai-iti se mahayA pAvakamme hi attANaMdeg uvakkhAittA bhavati / / vomaMsarahiyassa kUrakammakaraNa-padaM 26. se egaio no vitigichai-gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA sayameva agaNi kAeNaM osahIo jhAmai', 'aNNeNa vi agaNikAeNaM osahIo jhAmAvei, agaNikAeNaM osahIodeg jhAmeMtaM pi aNNaM samaNujANai-iti se mahayA' *pAvakamme hi attANaM uvakkhAittA' bhavati // 27. se egaio No vitigichai"--gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA uTTANa vA goNANa vA ghoDagANa vA gaddabhANa vA sayameva dhurAo kappei, aNNeNa vi kappAvei, aNNaM pi kappaMtaM samaNujANai"-'iti se mahayA pAvakammehiM attANaM uvakkhAittA bhavati / / 28. se egaio No vitigichai-gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA uTTasAlAo vA goNasAlAo vA ghoDagasAlAo vAdeg gaddabhasAlAo vA kaMTakaboMdiyAe paDipehitA sayameva agaNikAeNaM jhAmei", 'aNNeNa vi jhAmAvei, jhAmaMtaM pi aNNaMdeg samaNujANai / / 1. samANe, aduvA khaladANeNaM, aduvA surAthA- kenacinnimittena kupitaH sannetatkuryAdityAha / lagaNa (ka, sva); prastutasUtraM 'samaNamAhaNena' 2. chattagaM vA daMDagaM vA (kha), tolanIyaMsaMbaddha masti, tenAva 'aduvA khaladANeNaM adavA AyAracUlA 2146 / / surAthAlaeNaM' ini pATho naiva yujyate / parva- 3. celaM vA (k)| 4. cammaM vA cammachedaNaM (ka)1 vatiSu sUtreSu pravartamAna: pAThoso atrApi 5. saM0 pA0--avaharai jAva samaNujANai / lipipramAdena pUrvapranalinakramAbhyAsena vA 6. saM0 pA0-mahayA jAva uvaakhaaittaa| livitostIti pratIyate / cUrNI vRttau ca 7. gichada, taM jahA (kha, ) / apaharaNasya yAni kAraNAni pradarzitAni na 8. saM0 pA0-jhAmei jAva jhAmeMtaM / tebhyopi uktAnumAnasya paripuSTirjAyate / ___6. saM0 pA0-mahayA jAva bhavati / coM yathA--"imo aNNo pAsaMDatthANa 10. gichai, taMjahA (kha, v)| didirAgeNaM vAde vA parAito sayameva tesiM 11. saM0 pA0-samaNa jANa / apaNaM kiMci Nasthi ja asthi taM avaharati," 12. gichai, taMjahA (kha, b)| vRttau ca yathA-"arthakaH kazcitsvadarzanAnu- 13. saM0 pA.----uTTasAlAo vA jAva gaddabha / gageNa vA, vAdaparAjito vA'nyena vA 14. ma. pA.---jhAmei jAva' samaNujANa / Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 sUyagaDo 2 26. se egaio No vitigichai'--gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA' 'kuMDalaM vA maNi vA mottiyaM vA sayameva avaharai', 'aNNeNa vi avaharAvei, avaharaMtaM pi aNNaM samaNujANai / / 30. se egaio No vitigichai'-sabhaNANa vA mAhaNANa vA daMDagaM vA' 'chattagaM vA bhaMDagaM vA mattagaM vA laTTigaM vA bhisigaM vA celagaM vA cilimiligaM vA cammagaM vA cammacheyaNagaM vA sayameva avaharai', 'aNNeNa vi avaharAvei, avaharaMtaM pi aNNaM deg samaNujANai-iti se mahayA' 'pAvakammehi attANa uvakkhAittA bhvti|| se egaio samaNaM vA mAhaNaM vA dissA NANAvihehiM 'pAvehiM kamme hi attANaM uvakkhAittA bhavai, aduvA NaM accharAe AphAlittA bhavai, aduvA NaM pharasaM vadittA bhavai, kAleNa vi se aNupaviTThassa 'asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAima vA" No davAvettA bhavati, "je ime" bhavaMti-voNamaMtA bhArakkatA alasagA vasalagA 'kivaNagA samaNagA", te iNameva jIvitaM dhijjIviyaM sNpddibheNti"| NAi te 'pAraloiyassa aTTassa" kici vi silissaMti", te dakkhaMti te soyaMti te jaraMti te tippaMti te piTuMti" te paritappati te dukkhaNa-jUraNa-soyaNa-tippaNapiTTaNa-paritappaNa-vaha-baMdha"-parikilesAo apaDiviratA bhvNti| te mahatA AraMbheNa te mahatA samAraMbheNa te mahatA AraMbhasamAraMbheNa virUvarUvehiM pAvakamma 1. gichai, taMjahA (kha, v)| 13. kimaNagA pavvayaMti (ka); kivaNagA samaNagA 2. saM0 pA0-gAhAvaiputtANa vA jAva pavvayaMti (kha); degzramaNA bhavaMti--pravrajyAM mottiyaM / gRhanti (v)| 3. saM0 pAo---avaharai jAva smnnjaanni| 14. aNameva (ka); iNAmeva (kha) / 4. gichai, taMjahA (kha, vR)| 15. dhIjIvitaM (k)| 5. saM0 pA0-daMDagaM vA jAva cammacheyaNagaM / jAgaraNa 16. pAraloyassa (ka); pAraloyassa aTrAe 6. saM0 pA0--avaharaI jAva samaNujANai / (kha); pAraloiyaM atthaM (cU); pAraloiyassa 7. sa0 pA0-mahayA jAva uvkkhaaittaa| adussa sAhaNaM (v)| 8. pAvakamme hi (ka, kh)| 17. silIsaMti (kha) 6. vi ya (k)| 18. 1142,43,51-nirdiSTAGkaSu sUtreSu 'pIDa' 10. asaNaM vA pANaM vA jAva (ka); asaNaM vA 4 dhAtuprayogo vartate, atra ca tasminneva prakaraNe jAva (kh)| 'piTa' dhAtuprayogo labhyate / nAnayoH kazci11. aparaM ca dAnodyata niSedhayati tatpratyanIkatayA, dartha bheda: sNbhaavyte| etacca brUte-ye ime pASaNDikA bhavaMti... 16. baMdhaNa (kha) / 20. appaDivirayA (kva) . 12. bhArokkatA (ka, kh)| Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) kiccehiM urAlAI mANassagAI bhogabhogAiM bhujittAro bhavaMti, taMjahA--aNNa aNNakAle pANaM pANakAle vatthaM vatthakAle leNaM leNakAle sayaNaM sayaNakAle / sapuvvAvaraM ca NaM vhAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgala-'pAyacchitte sirasA grahAe kaMThemAlakaDe AviddhamaNi suvaNNe kappiyamAlAmaulI paDibaddhasarIre vagdhAriya-soNisuttaga-malla-dAmakalAve ahayavatthaparihie caMdaNokkhittagAyasarIre'' mahaimahAliyAe kUDAgArasAlAe mahaimahAlayaMsi sIhAsaNaMsi itthIgummasaMparivuDe 'savva rAieNaM joiNA jhiyAyamANeNaM" mahayAhaya-paTTa-gIyavAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDuppavAiya-raveNaM urAlAI mANussagAI bhogabhogAiM bhuMjamANe vihri| tassa NaM egamavi ANavemANassa jAva cattAri paMca jaNA avattA ceva abbhadretibhaNa devANuppiyA! kiM karemo ? kiM Aharemo? ki uvaNemo ? ki uvaTThAvemo ? ki bhe hiya icchiyaM ? kiM bhe Asagassa sayai ? tameva pAsittA aNAriyA evaM vayaMti --deve khalu ayaM purise ! devasiNAe khalu ayaM purise ! 'devajIvaNijje khalu ayaM purise" ! aNNe vi ya NaM uvajIvaMti / tameva pAsittA AriyA vayaMti-abhikkatakUrakamme khalu ayaM purise, aidhUe", aiAyarakkhe dAhiNagAmie Neraie kaNhapakkhie AgamissANaM dullahabohie" yAvi bhavissai / / 32. iccetassa ThANassa udvittA vege abhigijhaMti, aNudvittA vege abhigijhaMti, abhijhaMjhAurA abhigijjhati ! esa ThANe aNArie akevale appaDipuNNe 'aNeyAue asaMsuddhe" asallagattaNe 1. orAlAI (k)| 6. etAvAn pATho vRttau nAsti vyAkhyAtaH / 2. maNussa deg (ka, kha) / 7. Aviddha vemo (ka), AciTThAmo, AviTThavemo 3. yadyapi cUNikAravattikArAbhyAM je ime (kv)| bhavati' ita: 'samaNagA' paryantaM antarvAkyaM 8. hiyaM 0 (kh)| svIkRtaM kintu yattadoH sambandhena bahuvacanasya 6. cinhAGkita: pATho vRttau nAsti vyAkhyAtaH / sambandhena ca 'sayaNaM sayaNakAle', paryantaM 10. aidhutte (k)| antarvAkyaM yujyate / 11. bohiyAe (kh)| 4. 4(cuu)| 12. uvaTThite (k)| 5. pAyacchite kappiyamAlAmaulI pativaddhasarIre 13. asaMbuddhe aNeyAue (ka); aNeyAUe asaMbuddhe bagdhAriyamoNisuttagamalladAmakalAve sirasA (kha); vRttau naiSa pATho vyAkhyAtosti / pahAe kaThe mAlakaDe-vRttau cinhita-pATha- pratyo: 'asaMbuddhe' pATho labhyate kintu 'AvasthAne etAvAneva pATho nirdiSTakrameNa vyAkhyA zyaka' caturthAdhyayane 'kevaliyaM paDipuNNaM nosti| yAuyaM saMsuddha' anena krameNAsau pATho Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 sUyagaDo 2 asiddhimagge amuttimagge aNivvANamagge' aNijjANamagge' asavvadukkhapahINamagge egaMtamicche asaahuu| esa khalu paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa vibhaMge evamAhie / / dhammapakkhe bhikkhuNo bhikkhAyariyA-samuTThANa-padaM 33. ahAvare doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evamAhijjai-iha khalu pAINaM vA paDINaM vA udINaM vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA' bhavaMti, taM jahA-- AriyA vege aNAriyA vege uccAgoyA vege NIyAgoyA vege kAyamaMtA vege hassamaMtA vege suvaNNA vege duvaNNA vege surUvA vege durUvA vege| tesiM ca NaM khettavatthuNi pariggahiyAI bhavaMti, "taM jahA ... appayarA vA bhajjayarA vaa| tesiM ca NaM jaNajANavayAiM pariggahiyAiM bhavaMti. ta jahA-appayarA vA bhajjayarA vA / tahappagArehiM kulehi Agamma abhibhUya ege bhikkhAyariyAe smuttttiyaa| sato vA vi ege NAyao ya uvagaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe smuttttiyaa| asato vA vi ege NAyao ya uvagaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe samuTThiyA / / 34. je te sato vA asato vA NAyao ya uvagaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe samuTThiyA, puvvameva tehiM jAtaM bhavati .. iha khalu purise aNNamaNNaM mamaTThAe evaM vippaDivedeti, taM jahA. khettaM me vatthU me hiraNNaM me suvaNNaM me dhaNaM me dhaNaM me kaMsaM me dUsaM me vipula-dhaNa-kaNaga-rayaNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAla-rattarayaNasaMta-sAra-sAvateyaM me sahA me rUvA me gaMdhA me rasA me phAsA me| ete khalU me kAmabhogA, ahamavi etesi / / se mehAvI putvameva appaNA evaM samabhijANejjA ...iha khalu mama aNNatare dukkhe rogAtake samuppajjejjA -aNi? akaMte appie asubhe amaNuNNe amaNAme dukkhe No suhe| se haMtA! bhayaMtAro ! kAmabhogA ! mama aNNataraM dukkhaM rogAyaka pariyAiyahaaNiTuM akaMtaM appiyaM asubhaM amaNuNNaM amaNAmaM dukkhaM No suhaM / mA'haM dukkhAmi vA soyAmi vA jUrAmi vA tippAmi vA pIDAmi vA paritappAmi vA / imAo me aNNatarAo dukkhAo rogAtaMkAo paDimoyaha-aNiTThAo akaMtAo vidyate / tat pratipakSarUpatvenAtra 'aNayAue 2. 4 (ka, vR)| asaMsuddhe' iti pATho yujyate / keSucit 3. maNuyA (kh)| mudritapratiSu itthaM labhya mAnopya sti, tenAsmA- 4. saM0 pA0--Aso AlAvago tahA yavo bhirmalesau svIkRtaH / jahA poMDarIe jAva savvovasaMtA samvatAra 1. apariNibvANamagge (vR) / parinivvuDa tti vemi / Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) appiyAo asubhAo amaNugNAo amaNAmAA dukkhAo No suhAo / evameva No laddhapuvvaM bhavati / iha khalu kAmabhogA No tANAe vA No saraNAe vA / purise vA egayA puvi kAmabhoge vippajahai, kAmabhogA vA egayA puci purisaM vippajahaMti / aNNe khalu kAmabhogA, aNNo ahamaMsi / se kimaMga pUNa vayaM aNNamaNNehi kAmabhogehi mucchAmo? iti saMkhAe NaM vayaM kAmabhoge vippjhissaamo|| 35. se mehAvI jANejjA --bAhiragameyaM, iNameva uvaNIyataragaM, ta jahA ---mAtA me pitA meM bhAyA me bhagiNI me bhajjA meM puttA meM NattA me dhUyA me pesA meM sahA me suhI me sayaNasaMgaMthasaMthuyA me / ete khalu bhama NAyao, ahamavi eesi / se mehAvI puvameva appaNA evaM smbhijaannejjaa| iha khalu mama aNNayare dukkhe rogAtake samuppajjejjA-aNiDhe akate appie asubhe amaNuNNe amaNAme dukkhe No suhe ! se hatA! bhayaMtAro ! NAyao ! imaM mama aNNayaraM dukkhaM rogAtaMka pariyAiyaha - aNiTuM akaMtaM appiyaM asubhaM amaNuNNaM amaNAmaM dukkhaM No suhaM / mA'haM dukkhAmi vA soyAmi vA jUrAmi vA tippAmi vA pIDAmi vA paritappAmi vA / imAo me aNNatarAo dukkhAo rogAtaMkAo parimoyaha-- aNiTAo akaMtAo appiyAo asubhAo amaNugNAo amaNAmAo dukkhAo No suhAo / evamevaM No laddhapuvvaM bhavai / tesi vA vi bhayaMtArANaM mama NAyayANaM aNNayare dukkhe rogAta ke samuppajjejjAaNiTe akate appie asubhe amaNuNNe amaNAme dukkhe No suhe| se hatA! ahametesi bhayaMtArANaM NAyayANaM imaM aNNataraM dukkhaM rogAtaka pariyAiyAmi--aNi8 akaMtaM appiyaM asubhaM amaNugaNaM amaNAma dukkhaM No suhaM, mA me dukkhaMtu vA soyaMtu vA jUraMtu vA tippaMtu vA pIDaMtu vA paritapyatu vA / imAo NaM aNNaya rAo dukkhAo rogAtakAo parimoemi-aNiTrAo akaMtAo aeNppiyAo asubhAo amaNuNNAo amaNAmAo dukkhAo No suhaao| evameva No laddhapuvvaM bhavati / aNNassa dukkhaM aNNo No pariyAiyai, aNNeNa kataM aNNo No paDisaMvedei, patteyaM jAyai, patteyaM marai, patteyaM cayai, patteyaM uvavajjai, patteyaM jhaMjhA, patteyaM saNNA, patteyaM maNNA, patteyaM viSNU, patteyaM vedaNA! iti khalu NAtisaMjogA No tANAe vA No saraNAe vA / purise vA egayA puvi NAisaMjoge vippajahai, pAisaMjogA vA egayA puni purisaM vippajahati / apaNe khalu NAtisaMjogA, aNNo ahamaMsi / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 sUyagaDI 2 se kimaMga puNa vayaM aNNamaNehi gAisaMjogehi mucchAmo ? iti saMkhAe NaM vayaM jAtisaMjoge vippaja hissAmo || 36. se mehAvI jANejjA - bAhiragameyaM, iNameva uvaNIyataragaM taM jahA - hatthA me pAyA meM 'bAhA me UrU meM udaraM me sIsa me AuM me balaM me vaNNo me tayA me chAyA me soyaM me cakkhu me ghANaM me jinbhA me phAsA me mamAti, vayAo parijUrai, taM jahA --- AUo balAo vaNNAo tayAo chAyAo soyAo cakkhUo ghANAo jibhAo phAsAo / susaMdhitA saMdhI visaMdhIbhavati, valitaraMge gAe bhavati, kiNhA kesA paliyA bhavaMti / jaM pi ya imaM sarIragaM urAlaM AhArovaciyaM, eyaM piya me aNupuveNaM viSpajahiyavvaM bhavissati // bhikkhuNo loganissAvihAra- padaM 37. eyaM saMkhAe se bhikkhU bhikkhAyariyAe samuTThie duhao loga jANejjA, taM jahA - jIvA ceva, ajIvA ceva / tasA ceva, thAvarA ceva || 38. iha khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA - je ime tasA thAvarA pANA te sayaM samAraMbhaMti, aNNeNa vi samAraMbhAveti, aNNaM pi samAraMbhataM samaNujANaMti / ih khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA je ime kAmabhogA sacittA vA acittA vA - te sayaM parigivhaMti, viparigaNhAveMti, aNNaM pi parigiNhataM samaNujANaMti / iha khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA, ahaM khalu aNAraMbhe apariggahe / je khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA, etesi ceva missAe baMbhaceravAsaM basissAmo / kassa NaM taM heuM ? jahA puvvaM tahA avaraM, jahA avaraM tahA puvvaM / aMjU je khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegaiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA, duhao pAvAI kuvvaMti, iti saMkhAe dohi vi aMtehi adissamANo / iti bhikkhU ejjA | 36. se bemi- pAINaM vA paDINaM vA udIrNa vA dAhiNaM vA evaM se pariNNAtakamme, evaM se vavekamme, evaM se viyaMtakArae bhavaitti makkhAyaM / aNuvarA aNuvaTTiyA puNaravi tArisagA ceva / ahiMsAdhammapadaM 40. tattha khalu bhagavayA chajjIvaNikAyA heU paNNattA, taM jahA - puDhavIkAe AukAe te ukAe vAukAe vaNassaikAe tasakAe / Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati a ( kiriyA ThANe) se jahANAmae mama asAyaM daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA leluNA vA kavAleNa vA AuDijja mANassa vA hammamANassa vA tajjijjamANassa vA tADijjamANassa vA paritAvijjamAgassa vA kilAmijjamANassa vA uddvijjamANassa vA jAva lomukkhaNaNamAyamavi hiMsAkAraNaM duknvaM bhayaM paDisaMvedemi - iccevaM jANa / save pANA savve bhUyA sabve jIvA satre sattA daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA luNA vA kavAleNa vA AuDijjamANA vA hammamANA vA tajjijjamANA vA tADijmANA vA paritAvijjamANA vA kilAbhijjamANA vA udvijjamANA 387 jAva lomukkhAyamavi hiMsAkAraNaM dakkhaM bhayaM paDisaMvedeti / evaM NaccA sabve pANA savve bhUyA savve jIvA sabve sattA Na hatavvA Na ajjAveyavvA Na parighevANa paritAveyavvA Na uddaveyavvA // 41. se bemi-- je aIyA, je ya paDuppaNNA, je ya AgamessA arahaMtA bhagavaMto savve te evamAikkhati, evaM bhAsaMti, evaM paNNaveMti, evaM parUveMti savve pANA savve bhUyA sabve jIvA sabve sattA Na haMtavvA Na ajjAveyavvA Na parighetavvA Na paritAvevvA Na uveyavvA || 42. esa dhamme dhuve Nitie sAsae samecca logaM kheyaNNehiM paveie || bhikkhucariyA parda 43. evaM se bhikkhU virae pANAivAyAo virae musAvAyAo virae adattAdANAo virae mehuNAo virae pariggahAo | No daMtapakkhAlaNeNaM daMte pakkhAlejjA, No aMjaNaM, No vamaNaM, No vireyaNaM, No dhUvaNe, No taM pariyAviejjA | 44. se bhikkhU akirie alUsae akohe amANe amAe alohe uvasaMte pariNibvuDe No AsaMsa purato karejjA - imeNa me didveNa vA suraNa vA bhaena vA viNNAe imeNa vA suriya-tava-niyama-vaMbhaceravAseNaM, imeNa vA jAyAmAyAvRttieNa dhammeNa ito cute peccA deve siyA kAmabhogANa vasavattI, siddhe vA adukkhamasuhe / ettha vi siyA, ettha vi No siyA || vA 45. se bhikkhU saddehiM amucchie rUvehiM amucchie gaMdhehiM amucchie rasehi amucchie phAsehiM amucchie, virae - kohAo mANAo mAyAo lobhAo pejjAo dosAo kalahAo abbhakkhANAo pesuNNAo paraparivAyAo arairaIo mAyAmosAo micchAdaMsaNasallAo iti se mahato AdANAo vasaMte uTTie paDivirate || 46. se bhikkhU - je ime tasthAvarA pANA bhavaMti - te No sayaM samAraMbhai, No ahi samAraMbhAvei, aNNe samAraMbhaMte vi Na samaNujANai - iti se mahato AdANAo uvasaMte uvaTTie paDivirate // 47. se bhikkhU - je ime kAmabhogA sacittA vA acittA vA te No sayaM Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 2 parigiNhai, go aNNeNaM parigiNhAvei, aNNaM parigiNhataMpi Na samaNujANaiiti se mahato AdANAo uvasaMte uvaTThie paDivirate !! 48. se bhikkhU jaMpi ya imaM saMparAiyaM kammaM kajjai - No taM sayaM karei, jo aNNeNaM kAravei, aNNaM pi kareMtaM Na samaNujANai - iti se mahato AdANAo vasaMte uvaTThie piivarate || 388 46. se bhikkhu jANejjA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA assipaDiyAe egaM sAhammiyaM samuddissa pANAI bhUyAI jIvAI sattAI samArambha samuddissa kIyaM pAmiccaM acchejjaM aNisaTTaM abhihaDaM AhaddesiyaM taM cetiyaM siyA, taM sayaM bhujai, No aNNaM bhuMjAvei, aNNaM pi bhuMjataM Na samaNujANai - iti se mahato AdANAo uvasaMte uvaTThie paDivirate // 50. se bhikkhU aha puNa evaM jANejjA - taM vijjai tesi parakkame / jassaTThAe cetiyaM siyA, taM jahA appaNo puttANaM dhUyANaM suNhANaM dhAtINaM NAtINaM rAINaM dAsANaM dAsINa kammakarANaM kammakarINaM AesANaM puDho paheNAe sAmAsAe pAtarAsAe saSNihi saNNicao kajjati, iha eesi mANavANaM bhoyaNAe / tattha bhikkhU parakaDa- paraNiTTita uggamuppAyaNesaNAsuddhaM satthAtItaM satthapariNAmitaM avihisitaM esitaM vesitaM sAmudANiyaM paNNamasaNaM kAraNaTThA pamANajuttaM akkhovaMjaNa- vaNalevaNabhUyaM saMjamajAyAmAyAvRttiyaM bilamiva paNNagabhUteNaM appANeNaM AhAraM AhArejjA - aNNaM aNNakAle pANaM pANakAle vatthaM vatthakAle leNaM leNakAle sayaNaM sayaNakAle || dhammadesaNA-padaM 51. se bhikkhU mAyaNe aNNayara disaM vA aNudisaM vA paDivaNNe dhammaM Aikle vibhae kiTTe -- ubaTTiesa vA aNuvaTThiesu vA sussUsamANesu pavedae - saMti virati uvasamaM NivvANaM soyaviyaM ajjaviyaM maddaviyaM lAghaviyaM aNativAtiyaM // 52. sanvesiM pANANaM savvesi bhUyANaM savvesi jIvANaM savvesi sattANaM aNuvIi ki dhammaM // 53. se bhikkhU dhammaM kiTTemANe- No aNNassa heuM dhammamAikkhejjA | No pANassa heraM dhammamAikkhejjA / go vatthassa heu dhammamAikkhejjA / No leNassa heu dhamma mAikkhejjA | No sayaNassa heuM dhammamAikkhejjA / go aSNasi virUvaruvANaM kAmabhogANaM heuM dhamma mAikkhejjA / agilAe dhammamAikkhejjA / NaNNattha kammaNijjarayA dhammamAikkhejjA | 54. iha khalu tassa bhivakhussa aMtie dhammaM soccA Nisamma sammaM uTThANeNaM uTThAya vIrA asti dhamme samuTThiyA / je tassa bhikkhurasa aMtie dhammaM soccA Nisamma Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) 384 samma uTThANeNaM uTThAya vIrA assi dhamme samuTThiyA, te evaM savvovagatA, te evaM sabovaratA, te evaM sabbovasaMtA, te evaM deg savvattAe pariNivvuDa tti bemi / / 55. esa ThANe Arie kevale 'paDipuNNo NeyAue saMsuddhe sallagattahe siddhimagge muttimagge NivvANamagge NijjANamagge deg savvadukkhappahINamagge egaMtasamme saahuu| doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMga evmaahie| mIsaga-pakkha-padaM 56. ahAvare taccassa ThANassa mIsagassa vibhage evamAhijjai--je ime bhavaMti AraNiyA AvasahiyA gAmaMtiyAkaNhuIrahassiyA' *No bahusaMjayA, No bahupaDivirayA savvapANabhUyajIvasattehi, te appaNA saccAmosAI evaM viuM. jaMti-ahaM Na haMtavo aNNe haMtavvA, ahaM Na ajjAveyavvo aNNe ajjAveyavvA, ahaM Na parighetavvo aNNe parighetavvA, ahaM Na paritAveyavvo aNNe paritAveyavvA, ahaM Na uddaveyavvo aNNe uddaveyavvA / evAmeva te itthikAmehi mucchiyA giddhA gaDhiyA ajjhovavaNNA jAva vAsAiM caupaMcamAiM chahasamAiM appayaro vA bhajjayaro vA bhujittu bhogabhogAI kAlamAse kAlaM kiccA agNayaresu Asuriesu kibvisiesu ThANesu uvavattAro bhavaMti deg / tao vippamuccamANA bhajjo elamUyattAe tamUyattAe paccAyati / / 57. esa ThANe aNArie akevale 'appaDipuNNe aNeyAue asaMsuddhe asallagattaNe asiddhimagge amuttimagge aNivvANamagge aNijjANamagge asavvadukkhappahINamage egaMtamicche asAhU / esa khalu taccassa ThANassa mIsagassa vibhaMge evamAhie / / adhamma-pakkha-padaM 58. ahAvare paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa vibhaMge evamAhijjai-iha khalu pAINaM vA paDINaM vA udINaM vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA bhavaMti--mahicchA mahAraMbhA mahAparigahA adhammiyA 'adhammANuyA adhammiTThA" adhammakkhAI 1. saM0 pA0--kevale jAva samvadukkha / vartI pATha evAsmAbhiH sviikRtH| 2. gAmaNiyaMtiyA (ka, kha); asyAdhyayanasya 3. kaNhaIrAhassiyA (ka); saM0 pA0-kaNhaIra caturdaze sUtre 'gAmaMtiyA' pAThosti, caNauM hassiyA jAva to| vRttau ca jAva zabdena sa evAtra saMgRhIto 4. mUyattAe (k)| bhavati / yadyapi pratyAratra 'gAmaNiyaMtiyA' 5. saM0 pA0--akevale jAva asavvadakkha / pATho labhyate, kintu uktasUtramanusRtya pUrva- 6. amiSThAH adharmAnajJAH (v)| Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 2 adhammapAyajIviNo' adhammapaloiNo adhammapalajjaNA adhammasIlasamudAcArA' adhammeNa ceva vitti kappemANA viharaMti, 'haNa' 'chida' 'bhida' vigattagA lohiyapANI caMDA ruddA khuddA sAhassiyA ukkaMcaNa-vaMcaNa-mAyA-NiyaDi-kaDakavaDa-sAi-saMpaogabahulA dussIlA duvbayA duppaDiyAgaMdA asAhU savvAo pANAivAyAo appaDivirayA jAvajjIvAe', 'savvAo musAvAyAo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo adiNNAdANAo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo mehuNAo appaDivirayA jAvajjIvAe deg, savvAo pariggahAo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo kohAo' 'mANAo mAyAo lobhAo pejjAo dosAo kalahAo abbhakkhANAo pesuNNAo paraparivAyAo arairaIo mAyAmosAo micchAdasaNasallAo appaDivirayA jAvajjIvAe ,savyAo vhANummaddaNa-vaNNaga-vilevaNa-sadda - pharisa - 'rasa-rUva" - gaMdha - mallAlaMkArAo appaDivirayA jAvajjIvAe. savvAo sagaDa-raha-jANa-jaga-gilli-thilli. siya - saMdamANiyA - sayaNAsaNa - jANa - vAhaNa - bhoga-bhoyaNa-pavittharavihIo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo kaya-vikkaya-mAsaddhamAsa-rUvaga-saMvavahArAo appaDivirayA jAvajjIvAe, sadhvAo 'hiraNNa-suvaNNa-dhaNa-dhaNNa-maNimottiya-saMkha-sila-ppavAlAo"apaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo kUDatula-kUDa mANAo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo AraMbhasamAraMbhAo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo karaNa-kArAvaNAo5 appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo payaNa-payAvaNAo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo kuTTaNa"piTTaNa-tajjaNa-tADaNa-vaha-baMdhaparikilesAo appaDivirayA jAvajjIvAe / je yAvaNNe tahappagArA" sAvajjA abohiyA kammaMtA parapANapariyAvaNakarA kajjaMti [tato vi appaDivirayA jAvajjIvAe] 1. ahammajIvI (kh)| vAkyAni na snti| 2. 0paloI (kha); degpaviloiNo (v)| 11. hiraNNasuvaNNakoDiyAo (k)| 3. deg dAyArA (kh)| 12. kAraNAo (k)| 4. dussIlA duraNuNeyA (cuu)| 13. kaMDanakuTTaNa (vR)| 5. saM0 pAo---jAvajjIvAe jAva sdhvaao| 14. tahappagAre (ka, kh)| 6. saM0 pA0-kohAo jAva micchA / 15. vaNakarA je aNAriehi (ka, kha, va); 7. (ka, kh)| asau pAThaH vyAkhyAMza: pratIyate / 63,71 8. vaNNagaMdha (ka, kha) lipidoSeNa 'vaNNaga' etayoH sUtrayorapi nAsau vidyate / aupaityasya sthAne 'vaSNagaMdha' iti jAtam / pAtike (sU0 161,163) 'pi nAsau 6. rUvarasa (vR)| lbhyte| 10. aupapAtike (mU0 161) kAnicid 16. koSThakAntarvartI pAThazcUrNI vyAkhyAto Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati reai ( kiriyAThANe) 361 se jahANAmae kei purise kalama-masUra tila mugga-mAsa- NipphAva- kulatthaAlisaMga palimaMthagamA diehiM ayate kUre micchAdaMDaM pauMjati, evameva' tahappagAre purisajAe tittira- vaTTaga lAvaga kavoya-kavijala miya-mahisa-varAhagAha-goha- kumma - sirIsivamAdiehi ayate kUre micchAdaMDaM' paraMjati / jA viya se bAhiriyA parisA bhavai, taM jahA - dAse i vA pese ivA bhayae i vA bhAile i vA kammakarae i vA bhogapurise ivA, tesi piya NaM aNNayaraMsi ahAlahugaMsi avarAhaMsi sayameva 'garuyaM daMDa " Nivvattei, taM jahA - imaM daMDe, imaM muMDeha, imaM tajjeha imaM tAleha, imaM aMduyabaMdhaNaM' kareha, imaM NibaMdhaNaM kareha, imaM haDibaMdhaNaM kare, imaM cAragabaMdhaNaM kareha, imaM piyala juyala - saMkoDiya - moDiyaM kareha, imaM hRtthacchiNNayaM kareha, imaM pAyacchiNNayaM kareha, imaM kaNNacchiNNayaM kareha, imaM NakkacchiNNayaM 'kareha, i" occhayaM kareha, imaM sIsacchiNNayaM kareha, imaM muhacchiNNaya kareha, 'imaM veyavahitaM kareha, imaM aMgavahitaM kareha, imaM phoDiyapayaM" kareha, ima NayappADiyaM kareha, imaM dasaNuppADiyaM kareha, imaM vasaNuppADiyaM kareha, imaM jippADiyaM kareha, imaM olaMbiyaM kareha, imaM ghasiyaM kareMha, imaM gholiya kareha, imaM sulAiyaM kareha, imaM sUlAbhiNNayaM kareha, imaM khArapattiyaM kareha, ima vajbhapattiyaM" kareha, imaM sIhapucchiyagaM kareha, imaM vasahapucchiyagaM kareha. imaM kaDafure" kareha, imaM kAgaNimaMsakhAviyagaM kareha, imaM bhattapANaNiruddhagaM kareha, imaM jAvajjIvaM vahabaMdhaNaM kareha, imaM aNNatareNaM asubheNaM ku mAreNaM mAreha | jAvi ya se abbhitariyA parisA bhavai, taM jahA- mAyA i vA piyA i vA bhAyA ivA bhagiNI i vA bhajjA i vA puttA ivA dhUyA i vA suhA nAsti - ' pareSAM prANA paritAveti dRSTAntaH kriyate nirdayatve teSAM se jahANAmae--" | vRttau sa ca vyAkhyAtaH, kintu tatra agrima - pAThasya dRSTAntarUpeNa sambandhayojanA nAsti -" punaranyathA bahuprakAramadhArmikapadaM pratipipAdayiSurAha" / sSTAntasya spaSTabodhArthamasau pATha: koSThakAntavartI kRtaH / 1. vyA0 vi0 - bahuvacanaprakaraNe pi yadekavacanAntaM kartRpadam tad upamAnopameyayoranuro dhAt / 2. patimicchaga ( ka ) / 3. evA 0 ( kha ) / - 4. micchaM 0 ( ka ) 1 5. avarAhammi ( ka ) / 6. guruya 0 ( ka ) / 7. nivattei ( kha ) | 8. ayaM 0 ( kha ) / 9. ato 'imaM tathA kareha' iti pAThasya prayogaH kvacid kvacideva vidyate sa cAsmAbhiH sarvatra pUritaH / 10. vegacchahiyaM aMgacchahiyaM (ka) 1 11. pakkhAphoDiyaM ( kva) 1 12. vajbhavattiyaM (kha) 1 3. dagaDUyaM ( kha ) | Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 sUyagaDo 2 i vA, tesi pi ya NaM aNNayaraMsi ahAlahugaMsi avarAhasi sayameva garuyaM daMDaM Nivatteti, taM jahA-sIodagaviyaDaMsi ubbolettA' bhavai, "usiNodagaviyaDeNa vA kAyaM osicittA bhavai, agaNikAyeNaM kAyaM uddahittA bhavai, jotteNa vA vetteNa vA NetteNa vA tayA vA kaseNa vA chiyAe vA layAe vA aNNayareNa vA davaraeNa pAsAI uddAlittA bhavati, daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA leluNA vA kavAleNa vA kAyaM AuTTittA bhavati, tahappagAre purisajAte saMvasamANe dummaNA bhavaMti, pavasamANe sumaNA bhavaMti, tahappagAre purisajAte daMDapAsI, daMDagarue, daMDapurakkhaDe, ahite imaMsi logaMsi', ahite paraMsi logaMsi / te dukkhaMti soyaMti jUraMti tippaMti piTTati paritappaMti / te dukkha Na-soyaNajuraNa - tippaNa - piTTaNa-paritappaNa - baha-baMdhaNa - parikilesAo appaDivirayA bhavati / / 56. evAmeva te ithikAmehi mucchiyA giddhA gaDhiyA ajjhovavaNNA jAva vAsAI caupaMcamAiM chaddasamAI vA appayaro vA bhujjayaro vA kAla bhujittu bhogabhogAI pasavittu verAyataNAiM, saMciNittA bahUI kUrAI kammAI ussaNNAi saMbhArakaDeNa kammuNA--- se jahANAmae ayagole i vA selagole i vA udagaMsi pakkhitte samANe udagatalamaivaittA ahe dharaNitalapaiTTANe bhavati, evAmeva tahappagAre purisajAte vajjabahule 'dhUyabahule paMkabahule' verabahule appattiyabahule daMbhabahule NiyaDibahule sAibahule ayasabahule ussaNNatasapANaghAtI kAlamAse kAlaM kiccA dharaNitala maivaittA ahe Na ragatalapaTTiANe bhavati / / 60. te NaM NaragA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappasaMThANasaMThiyA NiccaMdhagAra tamasA" vavagaya-gaha-caMda-sUra-Nakkhatta-joisappahA meda-vasA-maMsa-ruhira-pUya-paDalacikkhalla" littANulevaNatalA asuI vIsA paramadubbhigaMdhA kaNha"-agaNivaNNAbhA kakkhaDaphAsA" durahiyAsA asubhA nnrgaa| asubhA Naraesu veyaNAo / No ceva 1. ubbolettA (ka); ucchole tA (kh)| 8. niyai (k)| 2. saM0 pA0-jahA mittadosavattie jAva 6. sAdi0 (kh)| ___ ahite| 10. NiccaMdhatamasA (va); NiccaMdhagAratamasA 3. vyA0 vi0--asyArthasaMbandhaH kajjati' (vRpaa)| padAnantaraM yojanIyaH / 11. 4 (vR)| 4. pavisUittA (ka); parisuittA (kha) / 12. vissA (kh)| 5. pAvAI (k)| 6. osaNNAI (k)| 13. kaNhA (ka, kh)| 7. paMkabahule dhunnabahule (ka) 14. kakkaDa (k)| Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62. esa 0 bIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) 363 Na NaraesU gairaiyA NihAyaMti vA payalAyati vA saI vA raI vA dhiI vA maI vA ubalabhate / te NaM tattha ujjalaM viulaM pagADhaM kaDuyaM kakkasaM caMDaM dukkhaM duggaM tibvaM durahiyAsa jeraiya-veyaNaM paccaNubhavamANA' viharaMti / / 61. se jahANAmae rukkhe siyA pavvayagge jAe, mule chipaNe, agge garue, jao NiNaM jao visamaM jao duggaM tao pavaDati, evAmeva tahappagAre purisajAte gabbhAo gabhaM jammAo jamma mArAo mAraM NaragAo NaragaM dukkhAo dukkhaM' dAhiNagAmie jaraie kaNhapakkhie AgamissANaM dullabhavohie yAvi bhavai / / esa ThANe aNArie akevale 'appaDipuNNe aNeyAue asaMsuddhe asallagattaNe asiddhimagge amukti magge aNivvANamagge aNijjANamagge deg asavvadukkhApahINa.. magge egaMtamicche asaahuu| paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa vibhaMge evamAhie // dhamma-pakkha-padaM 63. ahAvare doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evamAhijjai-iha khalu pAINaM vA paDINaM vA udINaM vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA bhavaMti, taM jahAaNAraMbhA apariggahA dhammiyA dhammANugA dhammiTThA' dhammakkhAI dhammappaloI dhammapalajjaNA dhammasamudAyArA'0 dhammeNaM' ceva vitti kappemANA viharaMti, susIlA suvvayA suppaDiyANaMdA susAhU savvAo pANAivAyAo paDivirayA jAvajjIvAe', 'savvAo musAvAyAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo adiNNAdANAo paDivirayA jAvajjIvAe, sabvAo mehuNAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo pariggahAo paDivirayA jAvajjIvAe, sabvAo kohAo mANAo mAyAo lobhAo pejjAo dosAo kalahAo abbhakkhANAo pesuNNAo paraparivAyAo arairaIo mAyAmosAo micchAdasaNasallAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo pahANummaddaNa-vaNNaga-vilevaNasadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdha-mallAlaMkArAo paDivirayA jAvajjIbAe, savvAo sagaDa-raha-jANa-jugga-gilli-thilli-siya-saMdamANiyA-sayaNAsaNa-jANa - vAhaNabhoga-bhoyaNa-pavittharavihIo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo kaya-vikkaya 1. sui (kh)| iti pAThe 'zIla' zabdo vidyate, dharmapakSavarNane 2. pacca NubhavamANA (kh)| kevalaM 'dhammasamudAyArA' pAThosti / atra 3. vyA0 vi0---'yAti' iti kriyAzeSaH / zIlazabdo na vivakSito'thavA lipidoSeNa 4. saM0 pA0-akevale jAva asavvadukkha / tyaktobhUditi na nizcetuM zakyam / 5. saM0 pAo.-dhammiTTA jAva dhammeNaM / 7. dhammeNa (ka) 1 6. adharmapakSavarNane 'adhammasIlasa mudAcArA' 8. saM0 pA0--jAvajjIvAe jAva je yAvaraNe / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijaavaae| sUryagaDo 2 mAsaddhamAsa-rUvaga-saMvavahArAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo hiraNNasuvaNNa-dhaNa-dhaNNa-maNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAlAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo kUDatula-kUDamANAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo AraMbha. samAraMbhAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo karaNa-kArAvaNAo paDivirayA jAvajjIvAe, savAo payaNa-payAvaNAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo kuTTaNa-piTTaNa-tajjaNa-tADaNa-vaha-baMdhaparikilesAo paDivirayA jAvajjIvAe deg, je yAvaNNe tahappagArA sAvajjA abohiyA kammatA parapANapariyAvaNakarA kajjati. tao vi paDivirayA jaavjjiivaae| 64. se jahANAmae aNagArA bhagavaMto 'iriyAsamiyA bhAsAsamiyA esaNAsamiyA AyANa-bhaMDa-'matta-NikkhevaNAsamiyA uccAra-pAsavaNa-khela-siMghANa-jallapAridvAvaNiyAsamiyA maNasamiyA vaisaniyA' kAyasamiyA maNaguttA vayaguttA kAyaguttA guttA' guttidiyA guttabaMbhayArI akohA amANA amAyA alobhA saMtA pasaMtA uvasaMtA pariNinvuDA aNAsavA amgaMthA chiNNasoyA NiruvalevA, kaMsapAI va mukkatoyA, saMkho' iva NiraMjaNA, jIva iva appaDihayagaI, gagaNatalaM piva NirAlaMbaNA, vAyuriva appaDibaddhA, sAradasalilaM va suddhahiyayA, pukkharapattaM va NiruvalevA, kummo iva guttidiyA, vihaga iva vippamukkA, khaggavisANaM va egajAyA, bhAruDapakkhI' va appamattA, kuMjaro iva soMDIrA, vasabho iva jAyathAmA, soho iva duddharisA, maMdaro iva appakaMpA, sAgaro iva gaMbhIrA, caMdo iva somalesA, suro iva dittateyA, jaccakaNagaM' va jAyarUvA, vasuMdharA iva savvaphAsa visahA, suhuyahuyAsaNo viva teyasA jalaMtA // 1. vayadeg (k)| padarzane aupapAtikamAcArAGgasaMbaMdhi prathama2. 4(ka) mupAGga tatra sAdhu guNAH prabandhena vyAvaya'nte, 3. saMkha (kh)| tadihApi tenaiva krameNa draSTavyamityatideza: 4. vAu (kh)| yAvadbhUtamapanItaM kezazmazrulomanakhAdika 5. bhAraMDapaMkhI (kh)| yaiste tathA (vRtti: pRSTha 57 paMkti 5) cUrNi6. kaMcaNaga (kh)| vRttyanusAreNa sarvopi pAThaH aupapAtikavad 7. suluhuyaa(k)| yujyate, bartamAnAdarzaSu aupapAtikapAThAd 8, cUrNI 'se jahANAmae kei purisA aNagArA bhinno pATho labhyate / aupapAtika (sUtra 27) iriyAsamitA jAva suhata' 0 epa saMkSipta- gatapAThaH itthamasti-iriyAsamiyA bhAsApATho vataM te, vRttau ca 'paJcabhiH samitibhiH samiyA esaNAsamiyA AyANa-bhaMDa-mattasamitAH' ataH paraM 'dhUtakesa' 0 paryantaM sarvopi NikkhevaNAsa miyA uccAra-pAsavaNa-khelapAThaH aupapAtikabat samarpitosti, yathA-- siMghANa-jalla-pAriTrAvaNiyAsamiyA maNaguttA te paJcabhiH samitibhiH samitAH, evamityu vayaguttA kAya guttA guttA gutti diyA guttabaMbha Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) 65. Natthi NaM tesiM bhagavaMtANaM kattha vi paDibadhe bhvi| [se DibaMdhe caumvihe paNa tte, taM jahA-aDae i vA poyae i vA uggahe i vA paggahe i vA ' jaNNaMjaNNaM disaM icchaMti taNNa-taNNaM disaM appaDibaddhA suibhUyA lahubhUyA appagaMthA' saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANA viharati / / 66. tesi NaM bhagavaMtANaM imA eyArUvA jAyAmAyAvittI hotthA, taM jahA-cautthe bhatte chaTTe bhatte aTThame bhatte dasame bhatte duvAlasame bhatte caudasame bhatte addhamAsie bhatte mAsie bhatte domAsie bhatte timAsie bhatte caummAsie bhatte paMcamAsie bhatte chammAsie bhtte| adttaraM ca NaM ukkhittacaragA NikkhittacaragA uvikhattaNikkhittacaragA aMtacaragA paMtacaragA lahaca ragA samudANacaragA saMsaTTacaragA asaMsaTTacaragA tajjAyasaMsaTTacaragA diTThalAbhiyA adiTThalAbhiyA puTulAbhiyA apuTThalAbhiyA bhikkhalAbhiyA abhikkhalAbhiyA aNNAtacaragA' uvaNihiyA saMkhAdattiyA parimiyapiMDavAiyA suddhesaNiyA aMtAhArA paMtAhArA arasAhArA virasAhArA lahAhArA tucchAhArA aMtajIvI paMtajIvI purimaDDiyA AyaMbiliyA NivvigaiyA amajjamaMsAsiNo No NiyAmarasabhoI ThANAiyA' paDimaTThAiyA NesajjiyA vIrAsaNiyA daMDAyatiyA lagaMDasAiNo avAuDA agattayA akaMDuyA aNi hA dhutakesamaMsu rAmaNahA savagAyapaDikammavippamukkA citi / / 67. te NaM eteNaM vihAreNaM viharamANA bahUI vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNaMti, ___ pAuNittA AvAhasi uppaNNaMsi vA aNuppaNNaMsi vA bahUI bhattAiM paccakkhaMti, yArI amamA akiMcaNA niruvalevA, kaMsapAIva vasuMdharA iva savvaphAsavisahA, sahaya-hayAsaNo makkatoyA, saMkho iva niraMgaNA, jIvo viva iva teyasA jlNtaa| appaDihyagaI jaccakaNagaM piva jAyasvA, sUtrakRtAGgavattikAranirdiSTa: 'dhUtakesamaMsuAdarisaphalagA iva pAgaDabhAvA, kummo iba romanahA' iti pAThaH aupapAtikasya vAcanAntatidiyA,pukkha rapattaM va niruvalevA, gagaNamiva ratvena svIkRtAsti / nirAlaMbaNA, aNilo iva nirAlayA, caMdo 1. aso kopThakavartI pATha: vyAkhyAMzaH pratIyate / iva somalasA, sUro iva dittateyA, sAgaro 2. aNuppagathA (k)| iva gaMbhIrA, vihaga iva savao vippamukkA, 3. 0caragA aNNAilogacaragA (ka); caragA maMdaro iva appakaMpA, sArayasalilaM va suddha- aNNAyalogacaragA (kh)| hiyayA, khagyavisAgaM va gajAyA, bhAruDa- 4. nitAmadeg (k)| pakkhI va appamattA, kuMjaro iva soMDIrA, 5. ThANAdItA (ka); ThANAIyA (kha) / vasabho iva jAyatthAmA, sIho iva duddharisA, 6. paDimadAdI (k)| Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 sUyagaDo 2 paccavikhattA 'bahUI bhattAI' aNasaNAe chedeti, chedittA" jassaTTAe kI rai NaggabhAve muMDabhAve aNhANage adaMtavaNage achattae aNovAhaNae bhUmisejjA phalagasejjA kaTThase jjA kesaloe baMbhaceravAse paragharapavese laddhAvaladdhaM' mANAvamANaNAo hIlaNAo NidaNAo khisaNAo garahaNAo tajjaNAo tAlaNAo uccAvayA gAmakaMTagA bAvIsa parIsahovasaggA ahiyAsijjaMti, tamaTuM ArAheMti, tamaDheM ArAhettA caramehi ussAsaNissAsehi aNaMtaM aNuttaraM NivvAghAyaM NirAvaraNa kasiNaM paDipuNaM kevalavaraNANadasaNaM samuppA.ti', tao pacchA sijhaMti bujjhati muccaMti pariNivAyaMti savvadukkhANaM aMtaM kareMti / / / 68. 'egaccAe puNa ege bhayaMtAro bhavati / 66. avare pUNa puvakammAvaseseNaM kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu devaloesu devattAe uvavattAro bhavati, taM jahA--mahaDDiesu mahajjuiesu mahAparakkamesu mahAjasesu mahanvalesu mahANubhAvesu mahAsokkhesu / te NaM tattha devA bhavaMti mahaDDiyA mahajjujhyA 'mahAparakkamA mahAjasA mahabbalA mahANabhAvA mahAsokkhA hAra-virAiya-bacchA kaDaga-tuDiya-thaMbhiya-bhuyA aMgayakaMDala-maTUgaMDayala-kaNNapIDhadhArI vicittahatthA bharaNA' vicittamAlA-maulimauDA kallANaga-pavara-vatthaparihiyA kallANaga-pavaramallANulevaNadharA bhAsuraboMdI palaMbavaNamAladharA divveNaM sveNaM divveNaM vaNNeNaM divveNaM gaMdheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saMghAeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDDIe divAe juttIe divAe pabhAe divAe chAyAe divvAe accIe divveNaM teeNaM divAe lesAe dasa disAo ujjovemANA pabhAsemANA gaikallANA ThiikallANA AgamesibhaiyA yAvi bhavaMti // 70. esa ThANe Arie" 'kevale paDipuNNe NeyAue saMsuddhe sallagattaNe siddhimagge 1. vAsAhi (ka, kha) uvavattAro bhavati / 2. vRttI eSa pATho nAsti vyAkhyAtaH / 6. mahiDDiyA (k)| 3. laddhAvala davittIo (sthAnAGga 6 / 62) / 7. saM0 pA0--mahajjuiyA jAda mahAsokkhA / 4. pA.ti 2ttA (kha) / 8. degvatthAbharaNA (ka) / 5. asya sUtrasya racanA saMkSiptA vartate / 6. 'kallANagaMdha' (ka, kha) aupapAtike (sU047) 'pUkhvakammAvaseseNaM' ityAdi padAni agrima 'kallANaga' ityeva pATho labhyate / saMbhavato sUtragatAni iha grahItavyAni / aupapAtike lipidoSeNAsya sthAne 'kallANagaMdha' iti (sU0 167) etadviSayakasUtrasya pUrNA racanA pATho jAtaH / labhyate--egaccA pUNa ege bhayaMtAro pubva- 10. vaNamAlAdharA (k)| kammAvaseseNaM kAla mAse kAlaM kiccA 11. saM0 pA0-Arie jAva savvadukkha / ukkoseNaM savvadasiddhe mahAvimANe devattAe Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) 367 muttimage NivvANamagge NijjANamagge savvadukkhappahINamagge egaMtasamma sAhU / doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evmaahie| mIsaga-pakkha-padaM 71. ahAvare taccassa ThANassa mIsagassa vibhaMge evamAhijjai-iha khalu pAINaM vA paDINaM vA udoNaM vA dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA bhavaMti, ta jahA-appicchA appAraMbhA appapariggahA dhammiyA dhammANuyA' dhammiTThA dhammakkhAI dhammappaloI dhammapalajjaNA dhammasamudAyArA' dhammeNaM ceva vitti kappemANA viharaMti, susIlA suvvayA suppaDiyANaMdA susAhU, egaccAo pANAivAyAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appaDivirayA / *egaccAo musAvAyAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo adiNNAdANAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo mehuNAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo pariggahAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo kohAo mANAo mAyAo lohAo pejjAo dosAo kalahAo abbhakkhANAo pesupNAo paraparivAyAo arairaIo mAyAmosAo micchAdasaNasallAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo pahANammaddaNavaNNaga-vilevaNa-sadda-pharisa-rasa-rUva-gaMdha-mallAlaMkArAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo sagaDa-raha-jANa-jugga-gillithilli-siya-saMdamANiyA-sayaNAsaNa-jANa-vAhaNa-bhoga-bhoyaNa - pavittharavihIo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo kaya-vikkayabhAsaddhamAsa-rUvaga-savavahArAo pADAvarayA jAvajjIvAe, egaccAo appaDi. virayA / egaccAo hiraNNa-suvaNNa-dhaNa-dhaNNa-maNi-mottiya-saMkha-silappavAlAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo kUDatula-kuDamANAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo AraMbha-samAraMbhAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo karaNa-kArAvaNAo paDivirayA jAvajjIbAe, egaccAo appaDivirayA / egaccAo paya-payAvaNAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo kuTTaNa-piTTaNa-tajjaNa-tADaNa-vaha-baMdhaparikilesAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appaDivirayA' / je yAvaNe tahappagArA sAvajjA abohiyA kammaMtA parapANaparitAvaNakarA 1. saM0 pA0--dhammANayA jAva dhammeNaM / 2. saM0 pA0- appaDivirayA jAva je yaavnnnne| mational Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUpagaDI 2 kajjati, tao vi 'egaccAo paDivirayA jAvajjIvAe" egaccAo appaDivirayA // 72. se jahANAmae samaNovAsamA bhavaMti - abhigayajIvAjIvA uvaladdha puNNapAvA Asava-saMvara 'veyaNa - Nijjara- kiriya-ahigaraNa - baMdhamokkha- kusalA asahejjA' devAsura-NAga - suvaNNa jakkha rakkhasa kiNNara- kiMpurisa garula- gaMdhavva - mahoragAiehi devagaNehiM NiggaMthAo pAvayaNAo aNatikkamaNijjA, 'iNamo NimyaMthie pAvaNe" NissaMkiyA NikkakhiyA nivvitigicchA' laTThA gahiyaTThA pucchiyaTThA viNicchiyaTThA abhigayaTThA aTThimijape mANurAgaratA' "ayamAuso ! NiggaMthe pAvaNe aTThe ayaM paramaTThe sese aNaTThe " UsiyaphalihA avaguyaduvArA 'ciyattaMteura-paragharadArappavesA" cA uddasamuddidvapuNNa mAsiNosu paDipuNNa posahaM samma aNupAlemANA samaNe NiggaMthe phAsuesaNijjeNaM asaNa- pANa- khAima sAimeNaM vatthapaDiggraha - kaMvala- pAyapuMchaNeNaM osaha-bhesajjeNaM pIDha' - phalaga - sejjAsaMthAraeNaM paDilA mANA bahUhi sIlavvaya-guNa- veramaNa-paccakkhANa-posa hovavAsehiM ahApariggahiehiM tavAkammehi appANaM bhAvemANA vihati / / 73. te NaM eyArUveNaM vihAreNa viharamANA bahUI vAsAi samaNovAsagapariyAgaM pAuNati, pAuNittA AbAsa uppaNNaMsi vA aNuppaNNaMsi vA bahUI bhattAI paccakkhati, paccakkhittA bahUI bhattAI aNasaNAe chedeti, chedittA AloiyapaDikkatA samAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresu devaloesu devattAe uvavattAro bhavati, taM jahA - mahaDDiesu mahajjuiesu" "mahApa rakkamesu mahAjasesu 368 habbale mahANubhAvesu mahAsokkhesu / te NaM tattha devA bhavati - mahaDDiyA mahajjuiyA mahAparakkamA mahAjasA mahabbalA mahANubhAvA mahAsokkhA hAra -virAiya-vacchA kaDaga- tuDiya-thaMbhiya-bhuyA aMgayakuMDala- maTThagaMDayala - kaNNapIDhadhArI vicittahatyAbharaNA vicittamAlA-maulimauDA kallANaga-pavaravatthaparihiyA kallANaga-pavaramallANulevaNadharA bhAsura 1. x ( ka, kha ) ; pratyoH mudritapratiSu ca naiSa pATho labhyate, kintu prakaraNAnusAreNAsau yujyate / vRttAvasau vyAkhyAtAsti / aupapAtike (sUtra 161 ) 'pyasau labhyate / 2. veNAnijjarAkiriyAhigaraNa ( kha ) | 3. asahejja (ka); asA hejjaM ( kha ) | 4. nigye pAvaNe ( ovAiya sU0 162 ) | 5. givvitigiddhA ( ka ) 1 (ka, kha ) ; 6. aTTimijAe ( kha ) | 7. aciyattaMteuraparagharapatresA aciyattaMtera ( vR) 8. pADihArieNa ya pIDha ( ovAiya sU0 162 ) / 6. ahApaDi 0 ( kha ) / o 10. samAhiM ( ka ) | o 11. saM0 pA0 - mahajjuiesu jAva mahAsokkhe su sesa tava esaTTAne Arie jAva egata samme / Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ayaNa (kiriyAThANe ) 366 boMdI palaMbavaNamAladharA divveNaM rUtreNaM divveNaM vRSNaM divveNaM gaMdheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saMdhAraNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDDIe divvAe juttoe divvAe pabhAe divvAe chAyAe divvAe accIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe dasa disAo ujjovemANA pabhAsemANA gaikallANA ThiikallANA AgamesibhaddayA yAvi bhavaMti // 74. esa TThANe Arie kevale paDipuNe NeyAue saMsuddhe sallagattaNe siddhimagge muttimagge nivvANamagge NijjANamagge savvadukkhappahINamage egatasamma sAhU | taccarasa ThANassa mIsagassa vibhaMge evamAhie | tipada- samoyAra-padaM 75. aviraI paDucca bAle Ahijjai / viraI paDucca paMDie Ahijjai / virayAviraiM paDucca bAlapaMDie Ahijjai / tattha NaM jA sA savvao, aviraI esaTTANe AraMbhaTThANe aNArie' 'akevale appaDipuNe ayAue asaMsuddhe asallagattaNe asiddhimagge amuttimagge aNivvANamagge aNijjAnamagge * asavvadukkhappahINamage egaMtamicche asAhU | tattha NaM jA sA viraIesadvANe aNAraMbhaTTANe Arie' 'kevale paDipuNNe NeyAue saMsuddhe salagatta siddhimagge muttimagge NivvANamagge NijjANamagge savvadukkha pahINamagge egaMtasamma sAhU | tattha NaM jA sA virayAviraI eTThANe AraMbhANAraMbhaTThANe, esadvANe Arie * kevale paDipuNe NeyAue saMsuddhe sallagattaNe siddhimagge muttimagge NivvANamage NijjANamagge * savvadukkhappahINa magge egaMtasamma sAhU | dupada- samoyAra-padaM 76. evAmeva samaNugambhamANA imehiM ceva dohi ThANehiM samoyaraMti, taM jahA - dhamme ceva, adhamme ceva / uvasaMte ceva, aNuvasaMte ceva ! 1. saM0 pA0 - aNArie jAva asabvadukkha / 2. sA savvao (ka, kha ) / 3. saM0 pA0 - Arie jAva savvadukkha / 4. sA savvao ( ka, kha ) / tattha NaM je se 'paDhamadvANassa adhammapakkhassa" vibhaMge evamAhie, tassa' NaM imAI tiNi tevaTTAI pAvAdusayAiM bhavatIti makkhAyA, taM jahA - kiriyAvAINaM 5. asya pAThasya punarullekhaH vizeSatvasUcanArtham, yathA vRttikAra -- etadapi kathaJcidAryameva / o 6. saM0 pA0 - Arie jAva savvadukkha / 7. paDhamassa dvANassa adhammassa 0 ( ka ) ; paDhamassa adhamma (cU) / 0 Co 8. tattha (vR ) 1 6. akkhAyAI (ka) 1 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 sUyagaDo 2 akiriyAvAINaM aNNANiyavAINaM veNaiyavAINaM / tevi NivvANamAsu, tevi palimokkhamAhaMsu, tevi lavaMti sAvagA, tevi lavaMti sAvaittAro / / ahiMsA-padaM 77. te savve pAtrAduyA' AigarA dhammANa, NANApaNNA NANAchaMdA NANAsIlA NANAdiTThI NANAruI NANAraMbhA NANAjhavasANasaMjuttA ega mahaM maMDalibaMdha kiccA savve egao ciTThati / purise ya sAgaNiyANaM iMgAlANaM pAI bahupaDipuNNaM aomaeNaM saMDAsaeNaM gahAya te savve pAvAdue Aigare dhammANaM, NANApaNNe pANAchade NANAsIle NANAdiTThI NANAruI NANAraMbhedeg NANAjhavasANasaMjutte evaM kyAsI-~haMbho pAvAdayA ! AigarA" ! dhammANaM, NANApaNNA ! 'NANAchaMdA ! NANAsIlA! NANAdiTThI ! jANAruI ! NANAraMbhA ! NANAjhavasANasaMjuttA ! imaM tAva tumbhe sAgaNiyANaM iMgAlANa pAiM bahupaDipuNNaM gahAya muhuttagaM-muhuttagaM pANiNA dhreh| No vahu saMDAsagaM saMsAriyaM kujjA, No bahu aggithaMbhaNiyaM kujjA, No bahu sAhammiyaveyAvaDiyaM kujjA, No bahu paradhammiyaveyAvaDiyaM kUjjA, ujjuyA NiyAgapaDivaNNA amAyaM kavvamANA pANi pasAreha -iti vuccA" se purise tesi pAvAduyANa" taM sAgaNiyANaM iMgAlANaM' pAiM bahupaDipuNNa 'aomaeNaM saMDAsaeNaM gahAya pANisu Nisirati / tae NaM te pAvAduyA' AigarA dhammAgaM, NANApaNNA" *NANAchaMdA NANAsIlA NANAdiTTI NANAruI NANAraMbhA' NANAjhavasANasaMjuttA pANi paDisAharaMti" / tae NaM se purise te savve pAvAdue Aigare dhammANa, *NANApaNNe NANAchaMde 1. nijANa (ka) pariNivvANa (v)| 2. parideg (kh)| 3. pAvAiyA (ka, kha) ! 4. Aikaga (k)| 5. maMDala deg (k)| 6. pAyaM (k)| 7. atomateNa (k)| 8. pAvAie (ka, kh)| 6. saM0 pA0-gANApaNye jAva NANAjbhava sANadeg / 10. pAvAiyA (ka, kh)| 11. AdiyarA (k)| 12. maM0 pA.- NANAyaNNA jAva jANAbhava sANadeg / 13. vaccA (ka ) / 14. pAvAdiyANaM (ka, kha) / 15. aMgAlANaM (k)| 16. nAgArjunIyAntu 'aomaeNa saMDAsaraNa gahAtha iMgAle Nisarati (c)| 17. pAvAiyA (ka); pAvAdiyA (kh)| 18. saM0 pA0-~NANApaNNA jAva NANAjhava sANa / 16. paDisAharati (ka) / 20. saM0 pA0-dhammANaM jAva NANAjbhavasANa deg / Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNaM (kiriyAThANe) 401 NANAsIle NANAdiTTI NANAruI gANArabhe NANAjhavasANasaMjutte evaM vayAsI-haMbho pAvAduyA ! AigarA! dhammANaM, NANApaNNA' ! *NANAchaMdA ! NANAsIlA! NANAdiTTI ! NANAruI ! NANAraMbhAdeg ! NANAjhavasANasaMjuttA ! 'kamhA NaM tubbhe pANi paDisAharaha' ? 'pANI No DajhajjA ? daDDhe ki bhavissai ? dukkhaM / dukkhaM ti maNNamANA paDisAharaha ? esa tulA esa pamANe esa samosaraNe / patteyaM tulA patteyaM pamANe patteyaM samosaraNe // tattha NaM je te samaNamAhaNA evamAikkhaMti', 'evaM bhAsaMti, evaM paNNaveMti, evaM parUveti - "savve pANA' 'savve bhUyA savve jIvA savve deg sattA haMtavvA ajjAveyavvA parighetavvA paritAveyavvA kilAmeyavvA' uddaveyavA" -te AgaMta cheyAe te AgaMta' bheyAe. te AgaMtu jAi-jarA-maraNa-joNijammaNa-saMsArapuNabbhava-gabbhavAsa-bhavapavaMca-kalaMkalIbhAgiNo bhvissNti| te bahUNaM daMDaNANaM bahUNaM muDaNANaM bahUNaM tajjaNANaM bahUNaM tAlaNANaM bahUNaM aMdubaMdhaNANa12 bahaNaM gholaNANaM bahUNaM mAimaraNANaM bahUNaM piimaraNANaM bahUNaM bhAimaraNANaM bahaNaM bhagiNImaraNANaM bahUNaM bhajjAmaraNANaM bahUNaM puttamaraNANaM bahUNaM dhUyamaraNANaM vahUNaM suNhAmaraNANaM vahUNaM dAridANaM bahUNaM dohaggANaM bahUNaM appiyasaMvAsANaM bahUNaM piya-vippaogANaM bahUNaM dukkha-domaNassANa AbhAgiNo bhavissaMti / aNAdiyaM ca NaM aNavayamgaM dIhamaddhaM cAuraMta"-saMsAra-katAraM bhujjo-bhujjo - . .--. 1. saM0 pA0--NANApapaNA jAva NANAjbhava- 8,6. AgaMtu (ka); AgaMtaM (kh)| sANa deg / 10. bheyAe jAva (ka, kha); atrAyaM zabdonAva2. paDisAhareha (ka); kamhA pANiM No pasA- zyaka: pratibhAti / cUrNI 'te AgaMtu cheyAe reha (ca) jAva kalakalIbhAvabhAgiNo bhavissaMti' iti 3. pANI Dajhejja (cuu)| saMkSiptapATho vidyate / pratyoH saMkSiptapAThasya 4. pANiM Na pasAreha (cuu)| pUrNapAThasya ca mizraNaM jAtamiti pratIyate / 5. saM0 pA0--evamAikvati jAva pruuveti| 11. AgaMtuM (k)| 6. saM0 pA0 --pANA jAva sttaa| 12. aMdubaMdhaNANaM jAva (ka, kha) ayamapi 'jAba' 7. AyAro 4 / 1,20,22,23,52101 sUyagaDo zabdo nAvazyakaH pratibhAti / 1656,57,2 / 14 ullikhitasUtreSu eSa pATho 13. dummaNasANaM (k)| naasti| 14. caturaMta (k)| Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 sUyagaDo 2 aNupariyaTTissaMti / te No sijjhissaMti No bujjhissaMti' No muccissaMti No pariNivvAissaMtideg No savvadukkhANamaMtaM krissNti| esa tulA esa pamANe esa smosrnne| patteyaM tulA patteyaM pamANe patteyaM samosaraNe // 76. tattha Na je te samaNamAhaNA evamAikkhaMti', 'evaM bhAsaMti, evaM paNNaveMti, evaM parUveMti--"savve pANA savve bhUyA savve jIvA savve sattA Na haMtavvA Na ajjAveyavvA Na parighetavvA Na paritAveyavvA Na kilAmeyavvA Na uddaveyavvA"te No AgaMtu cheyAe te No AgaMtu bheyAe 'te No AgaMtu jAi-jarA-maraNajoNijammaNa - saMsAra * puNabbhava - gabbhavAsa - bhavapavaMca - kalaMkalIbhAgiNo bhavissaMti / te No bahUNaM daMDaNANaM No vahaNaM muMDaNANaM No bahUrNa tajjaNANaM No bahUNaM tAlaNANaM No bahUNaM aMdubaMdhaNANaM No bahUNaM gholaNANaM No bahUNaM mAimaraNANaM No bahUNaM piimaraNANaM No bahUNaM bhAimaraNANaM No bahUrNa bhagiNImaraNANaM No bahaNaM bhajjAmaraNANaM No bahaNaM puttamaraNANaM No bahaNaM dhUyamaraNANaM No bahUNaM suNhAmaraNANaM No bahUrNa dAriddANaM No bahUNaM dohaggANaM No bahUNaM appiyasaMvAsANaM No bahUNaM piya-vippaogANaM No bahUNaM dukkha-domaNassANaM AbhAgiNo bhavissaMti / aNAiyaM ca NaM aNavayaggaM dIhamaddhaM cAuratasaMsAra-kaMtAraM bhujjo-bhujjo No aNupariyaTTissaMti / te sijjhissaMti' 'bujhissaMti muccissaMti pariNinvAissaMti savvadukkhANaM aMtaM karissaMti // uvasaMhAra-padaM 80. iccetehiM bArasahi kiriyAThANehiM vaTTamANA jIvA No sijjhisu No bujhisu No muccisu No pariNibvAiMsu No savvadukkhANaM aMtaM kareMsu vA No kareMti vA No karissaMti vaa| eyaMsi' ceva terasame kiriyAThANe vaTTamANA jIvA sijjhisu bujhisu muccisu pariNivvAiMsu savvadukkhANaM aMtaM kareMsu vA kareMti vA karissaMti vA / / 81. evaM se bhikkhU AyaTThI Ayahie Ayagutte AyajogI Ayaparakkame Ayarakkhie AyANukaMpae AyaNippheDae' AyANameva paDisAharejjAsi / -tti bemi|| 1. saM0 pA0--bujhisaMti jAva No savva / 2. saM0 pA0-evamAikkhaMti jAva pruuveti| 3. jAva (k)| 4. saM0 pA0--daMDaNANaM jAva no bahaNaM / 5. saM0 pA0-sijjhissati jAva svv| 6. etammi (k)| 7. joge (kh)| 8. 4 (kha, vR)| 6. phoDae (kh)| Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ukleva padaM taiyaM ajjhayaNaM AhAraparipaNA 1. suyaM me Au ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM - iha khalu AhArapariNNA NAmajbha / tassa NaM athama, iha khalu pAINaM vA paDINaM vA udoNaM vA dAhiNaM vA savvao' savvAvati ca NaM logaMsi 'cattAri bIyakAyA evamAhijjaMti, taM jahAabIyA mUlabIyA porabIyA khaMdhabIyA" / / thAvara kAya pagaraNaM puDha vijoNirukkhassa AhAra padaM 2. tesi ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakamA', 'tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatvamA NANAviha jogiyAsu puDhavIsu rukkhattAe viuti / te jIvA tAsi NANAvihajoNiyANaM puDhavINaM siNehamAhAreMti - te jIvA 1. savvAo (ka, cU) / 2. nAgArjunIyAstu paThanti - "vaNassaikAiyANa paMcavihA bIjavakkaMtI evamAhijjai, taM jahA - aggamUla porukkhaMdha bIyaruhA chaTTAvi egidiyA saMmucchimA bIyA jAyaMte " (vR, cU) / 3. puDhavivukkamA ( ka, kha, vR); vRttikRtA sarvatra vyutkramapadaM vyAkhyAtamasti, kintu cUrNIreNa sarvatra avakramapadaM vyAkhyAtam Ayurveda 4 grantheSvapi asminnarthe avakrAntizabdo labhyate / deg tadukkamA ( ka, kha ); tadubvukkamA (vR); kesi ci AlAvaga ceva esa Natthi, jesi pi atitha tesipi uktArtha eva (cU ) / 5. pratyoH atra 'tesi' pATho labhyate / asau azuddhaH pratibhAti / cUrNo vRtto ca 'tAsi' iti pATho vidyate / 403 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 sUyagaDo 2 AhArati puDhavisaroraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tisapANasarIraM ? ] ' / 'NANA vihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvika saMtaM ['savvappaNattAe AhAreMti] 1 1. vaNapphai (k)| prathamapaddhaterAlApakeSu 'tasapANasarIraM' iti 2. vanaspaterAlApakAnAM paddhatidvayaM vidyate / pAThaH koSThake niyojita:, dvitIyapaddhaterAlApaprathamAyAM paddhatau dvicatvAriMzat AlApakA: keSu ca AdarzAnusArI pAThaH svIkRtaH / santi / dvitIyasyAM ca dvAtriMzat AlApakAH / 'tasapANasarIra' iti pAThasya niyojanaM nirAdvayoH paddhasyoH ko bhedo'stIti cUrNivyAkhyayA dhAraM nAsti / 'NANAvihANaM tasathAvarANaM na jJAtuM zakyate / vRttyA dIpikayA ca tatraikA pANANaM sarIraM acittaM kubvaMti' iti pAThena bhedarekhA khacitAsti / prathamapaddhatau-'te jIvA svayameva trasaprANazarIrasyAhAraH pratipAdito AhAreMti puDhavisarIraM A usarIraM te usarIra bhavati / vRttikAreNApyasya samarthanaM kriyatevAusarIraM vaNassa isarIraM' etAvAn pAThosti / kiMbahunoktena?, nAnAvidhAnAM trasasthAvarANAM dvitIyapaddhatI-te jIvA AhAti pUDhavi- prANinAM yaccharIra tatte samutpadyamAnAH sarIraM AusarIra teusarIraM bAusarIraM 'acitta' miti svakAyenAvaSTabhya prAsukIvaNassaisarIraM tspaannsriirN'| atra 'tasa- kurvanti (vR) / yadi vanaspati. asaprANapANasarIraM' iti viziSTamasti / vRttikAra- zarIsyAhAraM na kuryAt tahi uktapAThasya dIpikAkArAbhyAM dvitIyapaddhate AkhyAyA ante saMgatiH kathaM syAt ? apkAyAdisUtreSvapi uktavaiziSTyasya samarthanaM kRtamasti, yathA-- itthameva labhyate / tena uktapAThaniyojana sAnAM prANinAM zarIramAhArayantyetadavasAne samyakta libhAti / 3. nAsau pAThazcUA~ vyAkhyAtaH / tatrAsau draSTavyam (va) / sAnA zarIramAhArayantIti pAThAntararUpeNa ullikhitosti, nAgArjaaMte jJeyam (diipikaa)| hastalikhitAdarzaSu nIyAstu avaraM ca NaM asaMbaddhaM puDhavisarIraM prathamapaddhaterAlApakA: pUrvavada vartante / dvitIya jAva NANAvidhANaM tasathAvarANaM pANANaM zarIra paddhaterAlArakeSu 'tasapANattAe viuti' acittaM kuvvaMti jaMtavo, puvvaviuTai ceva iti vaiziSTyamasti / draSTavyaH 44 sUtrasya jIveNaM jIvasahagataM AhArattAe geNhati, taMpi pAdaTippaNagataH saMkSiptapAThaH / jayA sarIrattAe pariNAmeti tadA acetanIyadi vRttyanusArI pATha: svIkriyeta tadA karoti,kathaM vA aNNaNa jIveNa pariggahitaM tAva vanaspatiyonikAnA sAnAM nirUpaNaM nAnya aNNasarIrattAe pariNameti ? jayA pUNa paritropalabhyate / cattaM bhavati, jIveNa jeNeva sarIragaM Nivattiyadi ca AdarzAnusArI pAThaH svIkriyeta tadA tamAsI tadA aNNo jIvo Ahareti, (c)| vanaspate: ghasaprANazarIrasya AhAranirUpaNaM l nAnyatropalabhyate / 5. sArUviyakaDaM (ka, kh)| etAmabhayamukhI samasyA samAdhAtuM asmAbhiH 6. Adarzayo: 'saMta' iti padasyAgre kriyApadaM Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) 405 'avare vi ya NaM" tesi puDhavijoNiyANaM rukkhArNa sarIrANANAvaNNA NANAgaMdhA jANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 3. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA', tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA', kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA puDhavijoNiehi rukSehi rukkhattAe viuma'ti / te jIvA tesiM puDhavijoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreMti --te jIvA ArAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIra? || NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya Na tesiM rukkhajoNiyANa rukkhANaM sarIrA NANAvaNNA jANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviubviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 4. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA', kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA rukkhajoNiesu rukkhesu rukkhattAe viuTuMti / / te jIvA tesi rukhakhajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreMti paDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM? ] | NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya NaM tesi rukkhajoNiyANaM rukkhANaM sarIrA NANAvaNNA *NANAgaMdhA nopalabhyate / cUrNI 'saMta' idi padaM nAsti bhaNaMti (c)| vyAkhyAtaM, kintu 'savvappaNattAe AhAreMti' 2. rukkhavUkkamA (kha, b)| iti kriyApadaM labhyate / vRttau ca satpadasyAgre 3. taduvakamA (kha, b)| tanmayatAM pratipadyate iti vivRtamasti / 4. degvakkama (ka); degvRkkamA (kha, v)| 1. nAgArjunIyAstu evaM sampratipannA:-avare vi 5. rukkhavUkkamA (kha, va) sarvatra / yaNa, kataraM? saMbaddhamasaMbaddhaM vA, jo puDha- 6. taduvakamA (kha, va) sarvatra / vikAiyasarIrehi tasyApatitogaH saMzleSa 7. tatthavukkamA (kha, vR) sarvatra / ityarthaH, tesi taM puDhavitappar3hamatAe siNeha- 8. sarIragaM (kh)| mAhArayati, asaMbaddhaM puNa ja pAsatto puDhavi- 6. saM0 pA0--NANAvaNNA jAva te jiivaa| sarIraM vA te puNa paNNattI AlAvagA vi Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 sUyagaDo 2 NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 5. ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA rukkhajoNiesu rukkhesu mUlattAe kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlatAe pattattAe pupphattAe phalattAe bIyattAe viuTuMti / te jIvA tesi rukkhajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassa isarIraM [tasapANasarIraM? 1 gANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM 'puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaMdeg sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM si rukkhajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM' 'pattANaM pupphANaM phalANaM' bIyANaM sarIrA NANAvaNNA gANAgaMdhA' *NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA degnnaannaavihsriirpogglviuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ajjhAroharukkhassa AhAra-padaM 6. ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjogiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA rukkhajoNiehi rukkhehi ajjhArohattAe" viuda'ti / te jIvA tesi rukkhajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti paDhavisarIraM 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ? ] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhattha taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaMdeg sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] avare vi ya NaM tesi rukkhajoNiyANaM ajjhArohANaM sarIrA NANAvaNNA' NANA rasA jANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 7. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasaMbhavA' 1. saM0 pA0--sarIraM jAva sArUvikaDaM / 2. saM0 pA0-pavAlANaM jAva biiyaannN| 3. saM0 pA0--NANAgaMdhA jAva NANAbiha: / 4. ajjhoruha deg (ka) sarvatra / 5. saM0 pA0--puDhavisarIraM jAva saaruuvikddN| 6. saM0 pA0--NANAvaNNA jAva makkhAya / 7. saM0 pA0-ajjhArohasaMbhavA jAva kammaNiyANaNaM / Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNa (AhArapariNA) *ajjhArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagAdeg kammaNiyANeNaM tatthavakkamA rukkhajoNiesu ajjhArohesu ajjhArohatAe viuddhRti / te jIvA tesi rukkhajoNiyANaM' ajjhArohANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassa isarIraM [tasapANasarIraM? ] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvati / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM * sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhArati ?] avare vi ya NaM tesi ajjhArohajoNiyANaM ajjhArohANaM sarIrA NANAvaNNA' *NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti ttideg makkhAyaM / 8. ahAvaraM purakkhAyaM ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasaMbhavA' 'ajjhArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA ajjhArohajoNie su ajjhArohesu ajjhArohattAe viuda'ti / te jIvA tesiM ajjhArohajoNiyANaM ajjhArohANaM siNehamAhAreti te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassAisarIraM [tasapANasarIraM ?] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM deg sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] 1 . avare vi ya NaM tesi ajjhArohajoNiyANaM ajjhArohANaM sarIrA NANAvaNNA' 'NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 6. ahAvaraM purakkhAyaM-~-ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasaMbhavA' 'ajjhArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagAdeg kammaNiyANeNaM tatthavakkamA ajjhArohajoNiesu ajjhArohesu mUlattAe' 'kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlattAe pattattAe pupphattAe phalattAedeg bIyattAe viuda'ti / 1. ajjhArohajoNiyANaM (kha), azuddha prtibhaati| 5. saM0 pA.--.pUDhavisarIraM jAva saaruuvikddN| 2. saM0 pA0--pUDhavisarIraM jAva saaruuvikddN| 6. saM0 pA.---NANAvaNA jAva makkhAya / 3. saM0 pA0-NANAvaNNA jAva mkkhaay| 7. saM0 pA0-ajjhArohasaMbhavA jAva kammaNi4. saM0 pA.--ajjhArohasaMbhavA jAva kamma- yaannennN|| NiyANeNaM / 8. saM0 pA0- mUlattAe jAva biiyttaae| Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 sUyagaDo 2 te jIvA tesiM ajjhArohajoNiyANaM ajjhArohANaM siNehamAhAreMti'_' jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM taM usarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM?] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kubvati / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMta [savvappaNattAe AhAreMti ?] 0 // avare vi ya NaM tesiM ajjhArohajoNiyANaM mUlANaM 'kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM puSphANaM phalANaM deg bIyANaM sarIrA NANAvaNNA' *NANAgaMdhA NAgArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti ttideg makkhAyaM / / puDhavijoNiyataNassa AhAra-padaM 10. ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA' 'puDhavivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihajoNiyAsu puDhavIsu taNattAe viuTThati / / te jIvA tAsi NANAvihajoNiyANaM puDhavINaM siNehamAhAreMti --'te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ? ] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?} avare vi ya NaM tesi puDhavijoNiyANaM taNANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // "ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA puDhavijoNiesu taNesu taNattAe viuda'ti / te jIvA tesi puDhavijoNiyANaM taNANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM?]] jANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ? // 1. saM0 pA0-siNehamAhAreti jAva avre| 2. saM0 pA0---mUlANaM jAva bIyANaM / / 3. saM0 pI0--NANAvaNNA jAva makkhAyaM / 4. saM0 pA0-pUDhavisaMbhavA jAva NANAvihadeg / 5. saM0 pA0-siNehamAhAreMti jAva te jIvA / 6. saM0 pA0-evaM puDhavijoNiesu taNesa taNattAe viuti jAva makkhAyaM / Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) avare vi ya NaM te siM puDhavijoNiyANaM taNANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA jANAsaMThANasaThiyA NANAvihasarIrapoggala viuviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 12. "ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA taNajoNiesu taNesu taNattAe viuda'ti / te jIvA tesiM taNajoNiyANaM taNANaM siNehamAhAreti -te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM Ausa rIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tspaannsriirN?]| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tesi taNajoNiyANaM taNANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA gANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / / 13. "ahAvaraM purakkhAyaM- ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakammA taNajoNiesu taNesu mUlattAe kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlattAe pattattAe pupphattAe phalattAe bIyattAe viuda'ti / te jIvA tesi taNajoNiyANaM taNANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusa roraM vaNassaisarIraM [tspaannsriirN?| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM pavvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM savappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tesi taNajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA jANArasA NANAphAsA jANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti ti deg makkhAyaM / / puDhavijoNiyaosahissa-AhAra-padaM 14. "ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA, 1. saM0 pA0-evaM taNajoNiesu taNesu taNattAe jAva bIyattAe viuTeti / te jIvA jAva viuti / taNajoNiyaM taNasarIra ca AhA- mkkhaayN| reMti jAva mkkhaayN| 3. saM0 pA0--evaM osahINa vi cattAri 2. saM0 pA0--evaM taNajoNiesutaNesu mUlattAe aalaavgaa| Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 15. sUyagaDo 2 tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihajoNiyAsu puDhavIsu osahittAe viudvNti| te jIvA tAsi NANAvihajoNiyANaM puDhavINaM siNehamAhAraiti-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ? | NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kunvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM sivvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tAsi puDhavijoNiyANaM osahINaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA pANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA, puDhavijoNiyAsu osahIsu osahittAe viuda'ti / te jIvA tAsi puDhavijoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisaroraM [tspaannsriirN?]| gANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM saroraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [sabappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya NaM tAsi puDhavijoNiyANaM osahINaM sarIrANANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA osahijoNiyAsu osahIsu osa hittAe viuda'ti / / te jIvA tAsi osahijoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreMti--te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM?]NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ? ] 1 avare vi ya NaM tAsi osahijoNiyANaM osahINaM sarIrA NANAvaNNA jANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 17. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahi Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) 411 vakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA osahijoNiyAsu osahIsu mUlattAe kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlattAe pattattAe pupphattAe phalattAe bIyattAe viudRti / te jIvA tAsi osahijoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavIsarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM?] | NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savappaNattAe a avare vi ya NaM tesi osahijoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA jANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / puDhavijoNiyahariyassa AhAra-padaM 18. "ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavi vakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthabakkamA NANAvihajoNiyAsu puDhavIsu hariyattAe viuma'ti / te jIvA tAsi NANAvihajoNiyANaM puDhavINaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM bAusarIraM vaNassa isarIraM [tasapANasarIraM?] | jANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kumati / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMta [savvappaNattAe AhAraiti ?] / avare vi ya NaM tesi puDhavijoNiyANaM hariyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviubviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA puDhavijoNiesu hariesu hariyattAe viudbhRti / te jIvA tesiM puDhavijoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tspaannsriirN?]| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM 1. saM0 pA0-evaM hariyANa vi cattAri aalaavgaa| Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rest 2 sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhArati ? ] / avare viyaNaM tesi puDhavijoNiyANaM hariyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 20. ahAvaraM purakhAyaM - ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkammA, tajjogiyA tassaMbhavA tavvavakamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA hariyajogiesu hariesu hariyattAe viuTTaMti / 412 te jIvA tesi hariyajoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreMti--te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ? ] | NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhArati ? | | avare vi ya NaM tesi hariyajoNiyANaM hariyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viubviyA. te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 21. ahAvaraM purakkhAyaM -- ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA hariyajogiesu hariesu mUlattAe kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlattAe pattattAe puSkattAe phalattAe vIyattAe viuTTaMti / te jIvA tesi hariyajoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusa rIraM vaNassa isarIraM [tasapANasarIraM ? ] / pANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM pubvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhAreMti ? ] | avare vi ya NaM tesi hariyajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlAnaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA jANArasA jANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // puDha vijoNiya kuhaNassa AhAra -padaM 22. ahAvaraM purakkhAyaM -- ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA' 'puDhavivakkamA, 1. saM0 pA0 puDhavisaMbhavA jAva kammadeg / Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) 413 tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA0 kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihajoNiyAsu puDhavIsu AyattAe' kAyattAe kuhaNattAe kaMdukatAe' uvvehaliyattAe NivvehaliyattAe sacha [tta ? ] ttAe' chattagattAe vAsANiyattAe karattAe viuti| te jIvA tAsiM jANAvihajoNiyANaM puDhavINaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM 'AusarIraM teusarIra vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM?] / NANAvihANaM tasathAvarANa pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ? ] | avare vi ya NaM tesi puDhavijoNiyANaM AyANaM kAyANaM kuhaNANaM kaMdakANaM unvehaliyANaM NivvehaliyANaM sachattANaM chattagANaM vAsANiyANaMdeg kUrANaM sarIrA NANAvapaNA' 'NANAgaMdhA jANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viubviyaa| te jovA kammovavaNNagA bhavaMti tti mkkhaay| 'ekko ceva AlAvago, sesA tiNNi Natthi" / / udagajoNiyarakkhassa AhAra-padaM 23. ahAvaraM purakkhAya-ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA' 'udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA' kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihajoNiesu udaesu rukkhattAe viuTuMti / / te jIvA tesiM NANAvihajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhArati puDhavisarIraM" 'AusarIraM teusarIraM vAusa roraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ?] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIra acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM savvappaNatAe AhAreMti ? ] avare vi ya NaM tesi udagajoNiyANaM rukkhANaM sarIrA NANAvaNNA *NANAgaMdhA 1. AyattAe vAyattAe (ka) / 7. saM0 pA0--NANAvaNNA jAva makkhAyaM / 2. kudukattAe (ka): kaMduttAe (kh)| 8. kuhaNeSu tveka evAlApako draSTavyaH, tadyo3. sachattAe sajjhatAe (k)| nikAnAmapareSAmabhAvAditi bhAvaH (b)| 4. vAsi (k)| 6. saM0 pA0-~-udagasaMbhavA jAva kammadeg | 5 saM0 pA0---puDhavisarIraM jAva saMtaM / 10. saM0 pA0-puDhavisarIraM jAva sNtN| 6. AyattANa (kha); saM0 pA0-AyANaM jAva 11. saM0 pA0--NANAvaNNA jAva mkkhaayN| kuuraannN| Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 sUyagaDo 2 24. NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA gaannaavihsriirpomaalviumviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / "ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiehi rukkhehiM rukkhattAe viuma'ti / te jIvA tesiM udagajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreti -te jIvA AhAreMti paDhavisaroraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tspaannsriirN?]| jANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM saroraM acittaM kuvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tesiM udagajoNiyANaM rukkhANaM sarIrA pANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 25. ahAvaraM parakkhAya-ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyAgeNaM tatthavakkamA udagajoNiesu rukkhesu rukkhattAe viuma'ti / te jIvA tesiM udagajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti paDhavisarIraM AusaroraM te usarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tspaannsriirN?]| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare viya sesi udagajoNiyANaM rukkhANaM sarIrA NANAvaNNA jANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 26. ahAvaraM purakkhAyaM -ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiesu rukhesu mUlattAe kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlattAe pattattAe puSphattAe phalattAe bIyattAe viuda'ti / te jIvA tesiM udagajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhArati-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANa 1. saM0 pA0---jahA puDhavijoNiyANa rukkhANa cattAri gamA ajjhArohANa vi taheva, taNANaM osahINaM hariyANaM cattAri AlAvagA bhANiyavvA ekkekke| Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajmayaNaM (AhArapariNNA) sarIraM ?] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [sabvappaNattAe AhAreti ?] avare vi ya NaM tesiM udagajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANa pupphANaM phalANaM bIyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarorapoggala vi ubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ajjhAroharukkhassa AhAra-padaM 27. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA stt| rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiehi rukkhehi ajjhArohattAe viudvNti| te jIvA tesi udagajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreMti--te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisaroraM [tasapANasarIraM ? ] / NANAvihANaM tasathAvarANa pANANaM saroraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ? ] / avare vi ya NaM tesiM udagajoNiyANaM ajjhArohANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 28. ahAvaraM purakkhAyaM --ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasabhavA ajjhArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiesu ajjhArohesu ajjhArohattAe viuTTati / te jIvA tesiM udagajoNiyANaM ajjhArohANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhArati pUDhavisarIra AusarIra teusarAra bAusarIra vaNassaisarIra [tasapANasarIraM ? ] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAraiti ? ] / avare vi ya NaM tesiM ajjhArohajoNiyANaM ajjhArohANaM sarIrANANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIra poggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 26. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasaMbhavA ajamArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30. 416 sUyagaDo 2 tatthavakkamA ajjhArohajoNiesa ajjhArohesu ajjhArohattAe viuda'ti / te jIvA tesi ajjhArohajoNiyANaM ajjhArohANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM te usarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM ?] / NANAvihANaM tasathAva rANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNatAe AhArati?] / avare vi ya NaM tesiM ajjhArohajoNiyANaM ajjhArohANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubbiyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM --ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasaMbhavA ajjhArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA ajjhArohajoNiesu ajjhArohesu mUlattAe kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlatAe pavAlattAe pattattAe pupphattAe phalattAe bIyattAe viudRti| te jIvA tesi ajjhArohajoNiyANaM ajjhArohANaM siNehamAhAreti--te jIvA AhAreMti puDhavisa roraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tisapANasarIraM ? ] / NANAvihANa tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvati / parividvatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhArati ? ] / avare vi ya NaM tesiM ajjhArohajoNiyANaM mUlANa kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM vIyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viubviyaa| te jIvA kammovavaSNagA bhavaMti tti makkhAyaM / udagajoNiyataNassa AhAra-padaM 31. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihajoNiesu udaesu taNattAe viuttuNti| te jIvA tesiM NANAvihajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti--te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM (tasapANasarIraM ? ] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM sataM [savvappaNattAe AhAreti ?] | avare vi ya NaM tesi udagajoNiyANaM taNANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 417 gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNNA) 32. ahAvaraM purakhAyaM - ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA uNietasutaNattAe viuti / te jIvA tesiM udagajoNiyANaM taNANaM siNehamAhAraitine jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ? ] | NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuThati / parividvatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhAreti ? ] | avare viyaNaM tesi udagajoNiyANaM taNANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyeM || 33. ahAvaraM purakhAyaM -- ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA joNisutaNesu tattAe viuTTaMti / te jIvA tesi taNajoNiyANaM taNANaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAraiti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM bAusaroraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ? ] | NANAvihANaM tasthAvarANaM pASANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM / savvappaNattAe AhAreti ? ] / avare viya NaM tesi taNajoNiyANaM taNANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovaNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 34. ahAvaraM purakkhAyaM -- ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakmA, kammovagA kammaNiyANeNa tatthavakkamA taNajogiesutaNesu mUlattAe kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlattAe pattattAe puSphattAe phalattAe bIyattAe viuddhRti / te jIvA tesi taNajoNiyANaM taNANaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreMti puDhavisaroraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ? ] 1 NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM putrAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMta [ samvappaNattAe AhArati ? ] | Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 415 sUyagaDo 2 avare vi ya NaM tesiM taNajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM vIyANaM sarIrA NANAvaNA jANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA jANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // udagajoNiyaosahissa AhAra-padaM 35. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA gANAvihajoNiesu udaesu osahittAe viuda'ti / te jIvA tesiM NANAvihajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tisapANasarIraM ?] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] ! avare vi ya NaM tAsi udagajoNiyANaM osahINaM sarIrA NANAvaNNA jANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA gANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 36. ahAvara purakkhAyaM-ihegaiyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahi vakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiyAsu osahIsu osahittAe viuda'ti / te jIvA tAsi udagajoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ? || NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikarDa saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] 1 avare vi ya NaM tAsiM udagajoNiyANaM osahINaM sarIrA pANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti mavakhAyaM / ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA osahijoNiyAsu osahIsu osahittAe viuda'ti / te jIvA tAsi osahijoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tisapANasarIraM ?] | NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM 37. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNNA) 416 kuvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM punvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tAsi osahijoNiyANaM osahINa sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA osahijoNiyAsu osahIsu mUlattAe kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlattAe pattattAe pupphattAe phalattAe bIyattAe viuma'ti / te jIvA tAsi osahijoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ?] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM savvappaNattAe AhArati? avare vi ya gaM tesi osahijoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA gANAphAsA gANAsaMThANasaMThiyA gANAvihasarIrapoggalaviunviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / udagajoNiyahariyassa AhAra-padaM 36. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvavakamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihajoNiesu udaesu hariyattAe viuda'ti / te jIvA tesiM NANAvihajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhArati paDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM ? ] 1 NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM savvappaNattAe a avare vi ya NaM tesi udagajoNiyANaM hariyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviumviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiesu hariesu hariyattAe viuda'ti / ga Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 sUyagaDo 2 te jIvA tesi udagajoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreMti---te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tisapANasarIra? ] ! NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhArati ?] / avare vi ya NaM tesi udagajoNiyANaM hariyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA gANAsaThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviunviyA / te jIvA kammovavaraNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA hariyajoNiesu hariesu hariyattAe viuda'ti / / te jIvA tesi hariyajoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM?] / NANAvidvANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM knvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikarDa saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tesi hariyajoNiyANaM hariyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviubviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 42. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA, kammaNiyANeSaM tatthavakkamA hariyajoNiesu hariesu mUlattAe kaMdattAe khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlattAe pattattAe pupphattAe phalattAe bIyattAe viuda'ti / te jIvA tesi hariyajoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM daNassa isarIraM [tasapANasarIraM? ] / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNatAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tesi hariyajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA gANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti ti makkhAyaM // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) 421 udagajoNiyasevAlAdissa AhAra-padaM 43. ahAvaraM puravakhAyaM-ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA' 'udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA' kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihajoNiesu udaesu udagattAe avagattAe paNagattAe sevAlattAe kalaMbugattAe haDhattAe' kaserugattAe kacchabhAgiyattAe uppalattAe paumattAe kumuyatAe NaliNattAe subhagattAe sogaMdhiyattAe poMDarIyattAe mahApoMDarIyattAe sayapattattAe sahassapattattAe kalhArattAe kokaNayattAe aravidattAe tAmarasattAe bhisattAe bhisamuNAlattAe pukkhalattAe pukkhalacchibhagattAe viuda'ti / te jIvA tesiM jANAvihajoNiyANa udagANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreti puDhavisarIra' 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM [tasapANasarIraM ? / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM * saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tesiM udagajoNiyANaM udagANaM avagANaM paNagANa sevAlANaM kalaMbugANaM haDhANaM kase rugANaM kacchabhANiyANaM uppalANaM paumANaM kumuyANaM NaliNANaM subhagANaM sogaMdhiyANaM poMDarIyANe mahApoMDarIyANaM sayapattANaM sahassapattANaM kalhArANaM kokaNayANaM araviMdANaM tAmarasANaM bhisANaM bhisamuNAlANaM pukkhalANaM pukkhalacchibhagANaM sarIrA NANAvaNNA' 'NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tideg makkhAyaM / rukkhajoNiyatasapANassa AhAra-padaM 44. "ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA, 1. saM0 pA0----udagasaMbhavA jAva kamma / 2. X (ka, kh)| 3. haThattAe (k)| 4. pokkhalatthibhagattAe (k)| 5. saM0 pA0--pUDhavisarIraM jAva saMtaM / 6. pokkhalatthibhagattANaM (ka, kh)| 7. saM0 pA0--NANAvaNNA jAva makkhAyaM / 8. saM0 pA0-ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA tehi ceva (1) puDhavijoNiehiM rukkhehi, (2) rukkhajogiehi rukkhehi, (3) rukkha joNiehiM mUlehiM jAva bIehi / (4) rukkha joNiehiM ajjhoruhehi; (5)ajjhorahajoNiehiM ajjhoruhehiM, (6) ajjhoruhajoNiehiM jAva bIehiM / (7) paDhavijoNiehi taNehi, (8) taNajoNiehi tahiM, () taNajoNiehiM mUlehiM jAva bIehi / (10-12) evaM osahIhi vi tigNi aalaavgaa| (13-15) evaM hariehi vi tiSiNa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 sUyagaDo 2 tajjoNiyA tassaMbhavA tavvavakamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA puDhavijoNiehiM rukSehi tasapANattAe' viuda'ti / te jIvA tesi puDhavijoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] | avare vi ya NaM tesi rukkhajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA gANAvaNNA jANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA gANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA ruvakhajoNiehi rukkhehiM tasapANattAe viudbhRti / te jIvA tesi rukkhajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM punvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ? ] | kuurehi| aalaavgaa| taNajoNiyANa osahijoNiyANaM hariyajoNi(16) puDhavijoNiehiM Aehi jAva yANaM rukkhANaM ajjhoruhANaM taNANaM osahINaM hariyANaM mUlANaM jAva bIyANaM AyANaM (1) udagajoNiehiM rukkhehi, (2) rukkhajA- kAyANaM jAva kuravANaM udagANaM jAva pukkhaNiehi rukkhehi, (3) rukkhajoNiehiM mUlehi lacchibhagANaM siNehamAhAreMti-te jIvA jAva bIehi / AhAreti puDhavisa roraM jAva saMtaM / (4-6) evaM anjhoruhehiM vi tiNNi / avare vi ya NaM tesiM rukkhajoNiyANaM ajjho(7-6) taNehiM vi tiNNi aalaavgaa| ruhajoNiyANa taNajoNiyANaM osahijoNiyANaM (10-12) osahIhi vi tiSNi / hariyajoNiyANaM mUlajoNiyANa jAva bIyajo(13-15) hariehi vi tiNNi / NiyANa AyajoNiyANa kAyajoNiyANaM jAva (16) udagajoNiehi udaehi avaehiM jAva kuravajoNiyANaM udagajoNiyANaM avagajoNipukkhalacchibhaehi tasapANattAe viuti / yANaM jAva pukkhalacchibhagajoNiyANaM tasapA. te jIvA tesiM puDhavijoNiyANaM, udagajoNi- NANaM sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAyaM / yANaM rukkhajoNiyANaM ajjhoruhajoNiyANa 1. cUrNI vRttau ca sarvatrApi nAso vyaakhyaatH| Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iyaM abhayaNaM (AhArapariNNA) 423 avare viyaNaM tesi rukkhajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA gANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammo vavaNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 46. ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA rukkhajoNiehi mUlehiM kaMdehi khaMdhehi tayAhi sAlAhi pavAlehi pattehi pupphehi phale hi bIehiM tasapANattAe viuti / te jIvA tesi rukkhajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM siNehamAhAreti - te jIvA AhAraiti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikarDa saMtaM [ savva paNattAe AhAreMti ? ] 1 avare viyaNa tesi mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANaM sAlajoNiyANaM pavAlajoNiyANaM pattajoNiyANaM pupphajoNiyANaM phalajoNiyANaM bIjoNiyANa tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarI rapoggala viubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // ajhAroha joNiya-tasapANassa AhAra- padaM 47. ahAvaraM purakhAyaM -- ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA ruvakhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA rukkhajoNiehi ajjhArohehiM tasapANattAe viuTTaMti / te jIvA tesi rukkhajoNiyANaM ajjhArohANaM siNehamAhAreti - te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvapaNattAe AhAreti ? ] / avare viya NaM tesi ajjhArohajogiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA gANagaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapogalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 48. ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasaMbhavA ajjhArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA ajjhAroha joNiehi ajjhArohehiM tasapANattAe viuTTaMti / Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 sUyagaDo 2 te jIvA tesiM ajjhArohajoNiyANaM ajjhArohANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM te usarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM saroraM acittaM kubvati / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhArati ?] 1 avare vi ya NaM tesiM ajjhArohajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA jANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / 46. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasaMbhavA ajjhArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA ajjhArohajoNiehi mUlehi kaMdehi khaMdhehiM tayAhiM sAlAhi pavAlehiM pattehiM pupphehi phalehiM bIehiM tasapANattAe viuTuMti / te jIvA tesiM ajjhArohajoNiyANaM mUlANaM kadANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM sivvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya NaM tesi mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANaM sAlajoNiyANaM pavAlajoNiyANaM pattajoNiyANaM pupphajoNiyANaM phalajoNiyANaM bIyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // taNajoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 50. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA puDhavijoNiehi taNehi tasapANattAe viuda'ti / / te jIvA tesiM puDhavijoNiyANaM taNANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM te usarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] | avare vi ya NaM tesi taNajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 425 taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA gaannaavihsriirpogglviubviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 51. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjo NiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANNaM tatthavakkamA taNajoNiehi taNehi tasapANattAe viuTThati / te jIvA tesiM taNajoNiyANaM taNANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM te usarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kubvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?|| avare vi ya NaM tesi taNajoNiyANaM tasapANANaM sarorA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA gANAsaMThANasaMThiyA gANAvihasarIrapoggala viuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 52. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNa tatthavakkamA taNajoNiehi mUlehiM kaMdehi khaMhiM tayAhi sAlAhiM pavAlehi pattehiM pupphehiM phalehiM bIehiM tasapANattAe viuma'ti / / te jIvA tesiM taNajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM vIyANa siNehamAhAreti--te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvati / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM savappaNattAe AhAreti ? avare vi ya NaM tesi mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANaM sAlajoNiyANaM pavAlajoNiyANaM pattajoNiyANaM pupphajoNiyANaM phalajoNiyANaM bIyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviunviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / osa hijoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 53. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA puDhavijoNiyAhiM osahIhiM tasapANattAe viudbhRti / te jIvA tAsi puDhavijoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 sUyagaDo 2 puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM pavvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDa saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tesi osahijoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM-ihegajhyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA osahijoNiyAhiM osahIhi tasapANattAe viuda'ti / / te jIvA tAsi osahijoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM ta sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNaya sArUvikaDa saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya Na tesi osahijoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviu vviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 55. ahAvaraM purakkhAyaM ihegaiyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahi vakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNa tatthavakkamA osahijoNiehiM mUlehi kaMdehiM khaMdhehiM tayAhiM sAlAhi pavAlehi pattehi puSphahi phalehi bIehi tasapANattAe viudRti / te jIvA tesi osahijoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANa pattANaM puSphANaM phalANaM bIyANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIra puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM taisi malajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANa sAlajoNiyANaM pavAlajoNiyANaM pattajoNiyANaM pupphajoNiyANaM phalajoNiyANaM bIyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrANANAvaNNA jANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhaNaM (AhArapariNNA) hariyajoNiya tasapANassa AhAra - parda 56. ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA puDhavijoNiehi hariehiM tasapANattAe viuTTaMti / jIvAsi puDhavijoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / pANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhAreti ? ] / avare vi ya NaM tesi hariyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 57. ahAvaraM purakkhAyaM -- ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavavakamA hariyajoNiehiM hariehiM tasapANattAe viuTTaMti / 427 te jIvA tesi hariyajoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreti - te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / jANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatyaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDe saMtaM [ savvappaNattAe AhAreti ? ] / avare viNaM tesi hariyajoNiyANaM tasapANANa sarIrA NANAvaNNA pANAgaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarI rapoggala viubviyA / te jIvA kammovavaNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 58. ahAvaraM purakkhAyaM -- ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkamA, tajjogiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA hariyajoNiehi mUlehi kadehi saMdhehi tayAhi sAlAhi pavAlehi pattehiM pupphehi phalehi vIehiM tasapANattAe viuTTaMti / te jIvA tesi hariyajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM siNehamAhAreti - te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ sabvappaNattAe AhAraiti ? ] / Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 sUyagaDo 2 avare vi ya NaM tesi mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANaM sAlajoNiyANaM pavAlajoNiyANaM pattajoNiyANaM puSphajoNiyANaM phalajoNiyANaM bIyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrANANAvapaNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / kuhaNajoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 56. ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA puDhavijoNiehiM AehiM kAehiM kuhaNehiM kaMdukehi uvvehaliehi Nivehaliehi sachattehiM chattagehiM vAsANiehiM kUrehiM tasapANattAe viuTuMti / te jIvA tesiM puDhavijoNiyANaM AyANaM kAyANaM kuhaNANaM kaMdukANaM ubveliyANaM NivvehaliyANaM sachattANaM chattagANaM vAsANiyANaM kurANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisaroraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANa pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya NaM tesiM AyajoNiyANaM kAyajoNiyANaM kuhaNajoNiyANaM kaMdukajoNiyANaM uvvehaliyajoNiyANaM NivvehaliyajoNiyANaM sachattajoNiyANaM chattagajoNiyANaM vAsANiyajoNiyANaM kUrajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaSNagA bhavaMti tti mkkhaayN| ekko ceva AlA vago, sesA do nntthi| rukkhajoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 60. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiehiM rukkhehiM tasapANattAe viuTuMti / / te jIvA tesi udagajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasaroraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] avare vi ya NaM tesi rukkhajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNNA) jANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarI rapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 61. ahAvaraM purakhakhAyaM - ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavavakamA rukkhajoNiehiM rukkhehiM tasapANattAe viuti / te jIvA tesi rukkhajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreti - te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasthAvarANaM pASANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvaSNattAe AhAreti ? ] | avare viya gaM tesiM rukkhajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 62. ahAvaraM purakhakhAyaM - ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA rukkhajoNiehiM mUlehiM kaMdehi khaMdhehi tathAhi sAlAhi pavAlehiM pattehiM pupphehi phalehiM bIehiM tasapANattAe viuTTaMti / te jIvA tesiM rukkhajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM siNehamAhAreti - te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / gANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvapyaNattAe AhAti ? ] / avare vi ya NaM tesi mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANaM sAlajoNiyANaM pavAlajoNiyANaM pattajoNiyAgaM pupphajoNiyANaM phalajogiyANaM bIyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // abhArohajo Niya-tasa pANassa AhAra-padaM 63. ahAvaraM purakhAyaM --- ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakammA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatyavakkamA rukkhajoNiehi abhArohehiM tasapANattAe viuTTaMti / Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 2 te jIvA tesiM rukkhajoNiyANaM ajjhArohANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ? ] / avare vi ya NaM tesiM ajjhArohajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // ahAvaraM purakkhAya - ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasaMbhavA ajjhArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovaggA kammaNiyANaNaM tatthavakkamA ajjhArohajoNiehi ajjhArohehiM tasapANattAe viuda'ti / te jIvA tesiM ajjhA rohajoNiyANaM ajjhArohANaM siNehamAhAreti--te jIvA AhAreMti paDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM sivvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tesiM ajjhArohajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA gANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM---ihegaiyA sattA ajjhArohajoNiyA ajjhArohasaMbhavA ajbhArohavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyAgaNaM tatthavakkamA ajjhArohajoNiehiM mUlehiM kaMdehiM khaMdhehi tayAhiM sAlAhiM pavAle hiM pattehiM pupphehi phalehi bIehiM tasapANattAe viuda'ti / te jIvA tesi ajjhArohajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM siNehamAhAreti te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM sivvappaNattAe AhAreMti ?] ! avare vi ya NaM tesi mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANaM sAlajoNiyANaM pavAlajoNiyANaM pattajoNiyANaM pupphajoNiyANaM phalajoNiyANaM bIyajoNiyANaM tasapAgANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 65. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) 431 taNajoNiya-tasapANassa AhAra-padaM 66. ahAvaraM purakkhAyaM-- ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiehi tahiM tasapANattAe viuda'ti / te jIvA tesi udagajoNiyANaM taNANaM siNehamAhAreMti--te jIvA AhAraiti puDhavisarIraM AusarIraM te usarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savappaNattAe AhAreMti ? avare viya NaM tesi taNajoNiyANaM tasapANANaM sarIrANANAvapaNA jANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 67. ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA taNajoNiehi taNehiM tasapANattAe viudbhRti| te jIvA tesi taNajoNiyANaM taNANaM siNehamAhAreMti--te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM savvappaNattAe AhAreMti ?} / avare viyatesi taNajoNiyANaM tasapANANaM sarIrANANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 68. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA taNajoNiyA taNasaMbhavA taNavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA taNajoNiehiM mUlehi kaMdehi khaMdhehiM tayAhiM sAlAhi pavAlehiM pattehiM pupphehi phalehiM bIehi tasapANattAe viudbhRti / te jIvA tesi taNajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM siNehamAhAreMti--te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 sUyagaDo 2 avare vi ya NaM tesi mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANaM sAlajoNiyANaM pavAlajogiyANaM pattajoNiyANaM pupphajoNiyANaM phalajoNiyANaM bIyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // osa hijo jiya-tasapANassa AhAra-padaM 66. ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajogiyAhi osahIhiM tasapANattAe viuTTaMti / te jIvA tAsi udagajoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisa rIraM tasapANasarIraM / NANA vihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvapyaNattAe AhAreti ? ] / avare vi ya NaM tesi osahijoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 70. ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatvamA osahijoNiyANaM osahIhiM tasapANattAe viuTTaMti / te jIvA tAsi osahijoNiyANaM osahINaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvaSpaNattAe AhAraiti ? ] / avare viyaNaM tesi osahijoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA gANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM || 71. ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA osahijoNiyA osahisaMbhavA osahivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakakamA osa hijoNiehi mUlehi kaMdehi khaMdhehiM tayAhi sAlAhi pavAlehi pattehi pupphehi phalehi bIehiM tasapANattAe viuTTaMti / te jIvA tesi osahijoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreMti Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNNA) 433 puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / pANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puNvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhAreMti ? ] / avare vi ya NaM tesi mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANaM sAlajoNiyANaM pavAlajoNiyANaM pattajoNiyANaM pupphajoNiyANaM phalajoNiyANaM bIyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA gANArasA gANA phAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammo vaNNA bhavati tti makkhAyaM / hariyajoNiya tasapANassa AhAra-parva 72. ahAvaraM purakhakhAyaM - ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavyakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiehi hariehiM tasapANattAe viuti / te jIvA tesi udagajoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / ANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhAreMti ? ] 1 avare viyaNaM tesi hariyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA pANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMDiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 73. ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA hariyajoNiehi hariehiM tasapANattAe viuTTaMti | te jIvA tesi hariyajoNiyANaM hariyANaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhArati puDhatrisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / pANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhAreMti ? ] | avare viya gaM tesi hariyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM || 74. ahAvaraM purakhakhAyaM - ihegaiyA sattA hariyajoNiyA hariyasaMbhavA hariyavakkamA, Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 sUyagaDa 2 tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA hariyajoNiehiM mUlehiM kaMdehi khaMdhehiM tayAhi sAlAhi pavAlehiM pattehiM pupphe hiM phalehiM bIehiM tasapANattAe viuTTaMti / - te jIvA tesi hariyajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM pattANaM pupphANaM phalANaM bIyANaM siNehamAhAreti te jIvA AhArati DhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kubvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puNvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvapyaNattAe AhAreti ? ] / avare vi ya NaM tesi mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM khaMdhajoNiyANaM tayajoNiyANaM sAlajoNiyANaM pavAlajoNiyANaM pattajoNiyANaM pupphajoNiyANaM phalajoNiyANaM bIyajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA gANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNagA bhavaMti tti mavakhAyaM // sevAlAdijoNiya tasapANassa AhAra padaM 75. ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkammA udagajoNiehiM udagehiM avagehiM paNagehiM sevAlehi kalaMbugehiM haDhehi kaserugehi kacchabhANiehi uppalehiM paramehiM kumuehiM NaliNehiM subhagehiM sogaMdhiehi poMDarIehi mahApoMDarIehiM sayapattehi sahassapattehi kalhArehi kokaNaehi aravidehi tAmarasehi bhisehi bhisamuNAlehiM pukkhalehiM pukkhalacchibhagehi tasa pANattAe viuti | te jIvA tesi udagajoNiyANaM udagANaM avagANaM paNagANaM sevAlANaM kalaMbugANaM haDhANaM kaserugANaM kacchabhANiyANaM uppalANaM paramANaM kumuyANaM NaliNANaM subhagANaM sogaMdhiyANaM poMDarIyANaM mahApoMDarIyANaM sayapattANaM sahassapattANaM kalhArANaM kokaNayANaM aravidANaM tAmarasANaM bhisANaM bhisamuNAlANaM pukkhalANaM pukkhala cchibhagANaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhAreti ? ] / avare vi ya NaM tesi udagajoNiyANaM avagajoNiyANaM paNagajoNiyANaM sevAlajoNiyANaM kalaMbugajoNiyANaM hRDhajoNiyANaM kaserugajoNiyANaM kacchabhANiya 1 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajbhayaNaM (AhArapariNA) 435 joNiyANaM uppalajoNiyANaM paumajoNiyANaM kumuyajoNiyANaM NaliNajoNiyANa subhagajoNiyANaM sogaMdhiyajoNiyANaM poMDarIyajoNiyANaM mahApoMDarIyajoNiyANaM sayapattajoNiyANaM sahassapattajoNiyANaM kalhArajoNiyANa kokaNayajoNiyANaM avidajoNiyANaM tAmarasajoNiyANaM bhisajoNiyANaM bhisamuNAlajoNiyANaM pukkhalajoNiyANaM pukkhalacchibhagajoNiyANaM tasapANANa sarIra NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // tasakAya-pagaraNaM maNussassa AhAra-padaM 76. ahAvaraM purakkhAyaM-NANAvihANaM maNussANaM, taM jahA-kammabhUmagANaM akammabhUmagANaM aMtaradIvagANaM AriyANaM milakkhUNa / tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe purisassa ya kammakaDAe joNie, ettha NaM mehuNavattiyAe NAmaM saMjoge smuppjji| te duhao vi siNehaM saMciNaMti / tattha NaM jIvA isthittAe purisattAe gapuMsagattAe viuTuMti / 'te jIvA mAuoyaM piusukka tadubhaya-saMsaTuM kalusaM kibbisaM tappaDhamayAe AhAramAhAreti / tao pacchA jaM se mAyA gANAvihAo rasavaIo" AhAramAhAreti, tao egadeseNaM oyamAhAreti / aNupuTveNaM vuDDA palipAgamaNupavaNNA', tao kAyAo abhiNivaTTamANA itthi vegayA jaNayaMti, purisaM vegayA jaNayaMti, NasagaM vegayA jaNayaMti / te jIvA DaharA samANA 'mAukkhIraM sappi AhAreti, aNapuTaveNaM vuDDA oyaNaM kummAsaM tasathAvare ya pANe-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM? 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM 1. milakkhuyANaM (k)| 8. paniyAgamaNuciNNA (ka); palibhAgamaNu2. ahAvakAseNaM (ka, kha) cinnA (kh)| 3. pA. vi.vyAkaraNadRSTyA saptamyekavacane 6. vegaiyA (kha) sarvatra / dIrghatvaM syAt / 10. cUauM 'mAusavIra' zabdasyA'nantarameva 'sappi' 4. mAouyaM (cuu)| zabdaH vyAkhyAtaH, yathA---khIra mAtu: stanyaM, 5. piyadeg (kh)| sappi ghRta vANavaNItaM vA / vRttI 'vUDDA' iti 6. cUNauM aso pAThaH -mAouyaM soNiyaM pitaH zabdasyA'nantaraM-navanItadadhyodanAdikaM yAva zukram--etAvAneva vyAkhyAtosti, vRttI ca kulmASAn bhuJjate / pratiSu netthaM labhyate / nAsti vyaakhyaat:| 11. saM0 pA0 --pUhavisarIraM jAva saaruuvikddN| 5. ramavihIo (ka); rasavigaIo (cuu)| Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 sUyagaDo 2 vaNassaisarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kunvati / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNatAe AhArati ?] / avare vi ya NaM tesiM NANAvihANaM maNussagANaM kammabhUmagANaM akammabhUmagANaM aMtaradIvagANaM AriyANaM milakkhUNaM sarIrA NANAvaNNA' 'NANAgaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA gANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovaNNagAdeg bhavaMti tti makkhAyaM // jalacarassa AhAra-padaM 77. ahAvaraM purakkhAyaM--NANAvihANaM jalacarANaM paMcidiyatirikkhajoNiyANaM, taM jahA-macchANaM' 'kacchabhANaM gAhANaM magarANaM deg suMsumArANaM / tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe purisassa ya kamma' kaDAe joNie, ettha NaM mehuNavattiyAe NAma saMjoge smuppjji| te duhao vi siNehaM saMciti / tattha NaM jIvA itthittAe pUrisattAe NapaMsagattAe viudti| te jIvA mAuoyaM piusukkaM tadubhaya-saMsaTuM kalusaM kibbisaM tappaDhamayAe AhAramAhAreti / tao pacchA jaM se mAyA NANAvihAo rasavaIo AhAramAhAreti,deg tao egadeseNaM oyamAhAreti / aNupubveNaM vanA palipAgamaNupavaNNA', tao kAyAo abhiNivaTTamANA aMDaM vegayA jaNayaMti, poyaM vegayA jaNayaMti, se aMDe ubhijjamANe itthi vegayA jaNayaMti, parisaM vegayA jaNayaMti. NapaMsarga vegayA jnnyNti| te jIvA DaharA samANA AusiNehamAhAreMti, aNuputveNaM vuDDA vaNassaikAyaM tasathAvare ya pANe te jIvA AhAreMti puDhavisaroraM 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM deg saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya NaM tesi NANAvihANaM jalacarapaMcidiyatirikkhajoNiyANaM macchANaM' 'kacchabhANaM gAhANaM magarANaM deg suMsumArANaM sarIrA NANAvaNNA' *NANAgaMdhA 1. saM0 pA0-NANAvaNNA jAva bhvNti| 5. je (k)| 2. saM0 pA.----pracchANa jAva suMsumAraNaM / 6. saM0 pA0-puDhavisarIraM jAva saMtaM / 3. saM0 pA0--kamma taheva jAva to| 7. saM0 pA0--macchANaM jAva suMsumArANaM / 4. palibhAgamaNucinnA (ka); palitAgamaNucinnA 8. saM. pA.--NANAvaNNA jAva makkhAyaM / Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA gANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / cauppayathalacarassa AhAra-padaM 78. ahAvaraM purakkhAyaM--NANAvihANaM ca uppayathalayarapaMcidiyatirikkhajoNiyANaM, taM jahA-egakhurANaM dukhurANaM maMDIpadANaM saNapphayANaM / tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe purisassa ya kamma"kaDAe joNie, ettha NaM' mehuNavattie NAmaM saMjoge samuppajjai / te duhao vi siNehaM saMciti / tattha NaM jIvA isthittAe purisattAe NapuMsagattAe deg viuda'ti / te jIvA mAuoyaM piusukka' 'tadubhaya-saMsaTuM kalusaM kibbisaM tappaDhamayAe AhAramAhAreMti / tao pacchA jaM se mAyA NANAvihAo rasavaIo AhAramAhAreti, taoM egadeseNaM oyamAhAreti / aNupubveNaM vuDDA palipAgamaNupavapaNA tao kAyAo abhiNivaTTamANA' itthi vegayA jaNayaMti, purisaM vegayA jaNayaMti, NapuMsagaM vegayA jaNayaMti / te jIvA DaharA samANA mAukkhIraM sappi AhAreMti, aNapUvveNaM bar3A vaNassaikAyaM tasathAvare ya pANe-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kvvti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM deg saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya NaM tesiM gANAvihANaM cauppayathalacarapaMcidiyatirikkhajoNiyANaM egakhurANaM 'dukhurANaM gaMDIpadANaMdeg saNapphayANaM sarIrA NANAvaNNA *NANAgaMdhA NANArasA jANAphAsA NANAsaMThANasaM ThiyA NANAvihasarIrapoggalabiubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / uraparisappathalacarassa AhAra-padaM 79. ahAvaraM purakkhAyaM-NANAvihANaM uraparisappathalayarapaMcidiyatirikkhajoNi yANaM, taM jahA--ahINaM ayagarANaM AsAliyANaM mahoragANaM / tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe purisassa *ya kammakaDAe joNie, ettha NaM 1. saNapayANa (k)| 2. saM0 pA0-kamma jAva mehunnvttie| 3. saM0 pA0--purisattAe jAva viuaiti| 4. saM0 pA0-evaM jahA maNussANaM jAba itthi| 1. saM0 pA0-puDhavisarIraM jAva saMtaM / 6. saM0 pA0-egakhurANaM jAva saNapphayANaM / 7. saM0 pA0--ANAvaNNA jAva makkhAyaM / 8. saM0 pA0 - purisassa jAva ettha NaM mehaNe evaM taM ceva nANatta / Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 sUyagaDo 2 mehuNavattiyAe NAmaM saMjoge smuppjji| te duhao vi siNehaM saMciNaMti / tattha NaM jIvA itthittAe purisattAe NapusagattAe viuti / / te jIvA mAuoyaM piusukkaM tadubhaya-saMsaTuM kalusaM kibbisaM tappaDhamayAe AhAramAhAreti ! tao pacchA jaM se mAyA NANAvihAo rasavaIo AhAramAhAreti, tao egadeseNaM oymaahaareti| aNuputveNaM vuDDA palipAgamaNupavaNNA, tao kAyAo abhiNivaTTamANA deg aMDaM vegayA jaNayaMti, poyaM vegayA jayaMti / se aMDe ubbhijjamANe itthi vegayA jaNayaMti, purisaM 'vegayA jaNayaMti', gapuMsagaM 'vegayA jnnyNti| te jIvA DaharA samANA vAukAyamAhAraMti, aNuputveNaM vuDDA varNassaikAyaM tasathAvare ya pANe-te jIvA AhArati paDhavisarIraM 'AusarIra teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / gANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM deg saMta [ savvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tesiM NANAvihANaM uraparisappathalacarapaMcidiyatirikkhajoNiyANaM ahINaM avagarANaM AsAliyANaMdeg mahoragANaM sarIrA gANAvaNNA *NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaSNagA bhavaMti tti deg makkhAyaM / bhuyaparisappathalacarassa AhAra-padaM 80. ahAvaraM puravakhAyaM-NANAvihANaM bhuyaparisappathalacarapaMcidiyatirikkhajoNi yANaM, taM jahA-gohANaM NaulANaM sehANaM saraDANaM sallANaM saravANaM khArANaM gharakoiliyANa vissaMbharANaM mUsagANaM maMgusANaM payalAiyANaM virAliyANaM jAhANaM cAuppAiyANaM / tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe parisassa ya *kammakaDAe joNie, ettha NaM mehuNavattiyAe NAmaM saMjoge samuppajjai / te dahao vi siNehaM saMciNaMti / tattha NaM jIvA itthittAe purisattAe gapuMsagattAe viuda'ti / te jIvA mAuoyaM piusukkaM tadubhaya-saMsaTuM kalusaM kibbisaM tappaDhamayAe AhAramAhAreti / tao pacchA jaM se mAyA NANAvihAo rasavaIo AhAramAhAreti, tao egadeseNaM oyamAhAreti / aNupuvveNaM vuDDA palipAgamaNupavaNNA, tao kAyAo abhiNivaTTamANA aMDaM vegayA jaNayaMti, poyaM vegayA jaNayaMti / se aMDe 1,2. pi (ka, kh)| 3. sa0 pA0-puDhavisarIraM jAva saMta / 4. saM0 pA0-ahINaM jAva mahoragANaM 5. saM0 pA0-NANAvaNNA jAva makkhAyaM / 6. gharakolli (k)| 7. saM0 pA0--jahA uraparisappANaM tahA bhAgiyavvaM jAva saaruuvikddN| Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNNA) ubbhijjamANe itthi vegayA jaNayaMti, purisaM vegayA jaNayaMti, gapusagaM vegayA jaNayati / te jIvA DaharA samANA vAukAyamAhAreti, aNupuveNaM vuDDA vaNassa ikAyaM tasathAvare ya pANe-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kumvati / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM savvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya NaM tesiM NANAvihANaM bhayaparisappapaMcidiyathalacaratirikkhajoNiyANaM gohANaM Na ulANaM sehANaM saraDANaM sallANaM saravANaM khArANaM gharakoiliyANaM vissaMbha rANaM mUsagANaM maMgusANaM payalAiyANaM virAliyANaM jAhANaM cAuppAiyANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA jaannaavihsriirpogglviuviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / khahacarassa AhAra-padaM 81. ahAvaraM purakkhAyaM-NANAvihANaM khahacarapaMcidiyatirikkhajoNiyANaM', taM jahA-cammapakkhINaM lomapakkhoNaM samuggapakkhINaM vitatapakkhINaM / tesi ca NaM ahAvIeNaM ahAvagAseNaM itthIe "purisassa ya kammakaDAe joNie, ettha NaM mehuNavattiyAe NAmaM saMjoge samuppajjai / te duhao vi siNehaM saMciNaMti / tattha NaM jIvA itthittAe purisattAe NapuMsagattAe viuma'ti / te jIvA mAuoyaM piusukkaM tadubhaya-saMsaTTha kalusaM kibbisaM tappaDhamayAe AhAramAhAreMti / tao pacchA jaM se mAyA NANAvihAo rasavaIo AhAramAhAreti, tao egadeseNaM oyamAhAreti / aNupubveNaM vuDDA palipAgamaNupavaNNA, tao kAyAo abhiNivaTTamANA aMDaM vegayA jaNayaMti, poyaM vegayA jaNayaMti / se aMDe ubbhijjamANe itthi vegayA jaNayaMti, purisaM vegayA jaNayaMti, NasagaM vegayA jaNayaMti / te jIvA DaharA samANA mAugAyasiNehamAhAraiti, aNupuvveNaM buDDA vaNassaikAyaM tasathAvare ya pANe-te jIvA AhAreti puDhavisarIra' 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM deg saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] / 1. saM0 pA0-gohANaM jAva makkhAyaM / 2. khacara deg (k)| 3. saM0 pA0--jahA uraparisappANaM nANataM0 / 4. puveNaM ca NaM (k)| 5. saM0 pA0--puDhavisarIraM jAva sNt| Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 sUyagaDo 2 avare vi ya NaM tesi NANAvihANaM khahacarapaMcidiyatirikkhajoNiyANaM cammapakkhINaM' 'lomapakkhINaM samuggapakkhINaM vitatapakkhINaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA jANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti ttideg makkhAyaM / / vilidiyassa AhAra-padaM 82. ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA NANAvihajoNiyA NANAvihasaMbhavA NANAvihavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acittesu vA aNusUyattAe viuTuMti / te jIvA tesiM gANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM deg saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ? ] / avare vi ya NaM tesiM tasathAvarajoNiyANaM aNusUyagANaM' sarIrA NANAvaNNA' *NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA jANAvihasarIra poggalaviuvviyA te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti deg makkhAyaM / / 83. "ahAvaraM pUrakkhAyaM--ihegaiyA sattA NANAvihajoNiyA NANAvihasaMbhavA NANAvihavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihANaM maNussANaM tirikkhajoNiyANa ya sarIresu sacittesu vA acittesu vA durUvasaMbhavattAe viuma'ti / te jIvA tesi NANAvihANaM maNussANaM tirikkhajoNiyANa ya siNehamAhAreMtite jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIra tasapANasarIraM NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvNti| 1. saM0 pA0-cammapakkhINaM jAva makkhAyaM / AdarzanyatrAsau pATho nopalabdhastena prAyaH 2. tatthovakamA (kha); 82 sUtrasya vRttI 'tatra sarvatrApi tatthavakkamA' iti pAThaH svIkRtaH / upakramya' tathA 85 sUtrasya vRttau 'tatra 3. saM0 pA0---pUDhavisarIraM jAva saMtaM / vyutkramya' iti vyAkhyAtamasti / anyatra 4. aNusUyANaM (k)| sarvatrApi tatra vyutkramA' iti vyAkhyAtam / 5. saM0 pA0--NANAvaNNA jAva makkhAyaM / lipidoSeNaikarUpasyApi pAThasya bhinnatA 6. saM0 pA0-evaM durUvasaMbhavattAe evaM jAteti pratIyate / sarvatrApi tatthAvakkamma khurdugttaae| (tatrAvakramya) iti pATho yujyate / kintu Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNNA) 84. parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMta [savvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya NaM tesiM maNussatirikkhajoNiyANaM durUvasaMbhavANaM sarIrA NANAvaNNA jANAgaMdhA jANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA gANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaSNagA bhavaMti tti makkhAyaM / __ ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA NANAvihajoNiyA NANAvihasaMbhavA NANAvivakkrammA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkammA NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acittesu vA khuradugattAe' viu,ti / te jIvA tesi NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAraiti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaM ti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] | avare vi ya NaM tesiM tasathAvarajoNiyANaM khuradugANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA jANArasA jANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIra poggalaviuviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / AukAyassa AhAra-padaM 85. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA NANAvihajoNiyA 'NANAvihasaMbhavA NANAvihavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acittesu vA [udagattAe viuda'ti ? ] : taM sarIragaM vAyasaMsiddhaM vAyasaMgahiyaM vAyaparigayaM uDadavAesa uDaDhaMbhAgI bhavai. ahevAesa ahebhAgI bhavai, tiriyaMvAesu tiriyabhAgI bhavai, taM jahA--ussA' himae mahiyA karae harataNue suddhode| te jIvA tesi NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM 'AusarIraM te usarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANa pANANaM sarIraM acittaM kuThavaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhArati ? ] / --. -.-... ---- 1. khuruDugattAe (cuu)| 3. osA (k)| 2. saM0 pA0-~NANAvihajoNiyA jAva kmm| 4. saM0 pA0-puDhavisarIraM jAva saMtaM / Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 sUyagaDo 2 avare vi ya NaM tesi tasathAvarajoNiyANaM ussANaM' 'himagANaM mahigANaM karagANaM harataNugANaM suddhodagANaM sarIrA NANAvaNNA *NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavati ttideg makkhAyaM / 86. ahAvaraM purakkhAyaM ... ihegaiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA' 'udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA' kammaNiyANeNaM tatthavakkamA tasathAvarajoNiesu udaesu udagattAe viuda'ti / / te jIvA tesi tasathAvarajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti--te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassa isarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM deg saMtaM [sabvappaNattAe AhAreMti ?] / avare vi ya NaM tasathAvarajoNiyANaM udagANaM sarIrA NANAvaNNA' *NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA gANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 87. ahAvaraM purakkhAyaM--ihegaiyA sattA udagajoNiyA 'udagasaMbhavA udagavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA' kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiesu udaesu udagattAe viuda'ti / te jIvA tesiM udagajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti --te jIvA AhAreMti paDhavisarIraM 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisaroraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kubvati / parividdhatthaM taM sarIraM pavvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [sabbappaNatAe AhAreti ?] 1 avare vi ya NaM tesi udagajoNiyANaM udagANaM sarIrA NANAvaNNA *NANAgaMdhA NAsArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 88. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA udagajoNiyA 'udagasaMbhavA udagavakkamA, 1. saM0 pA0-- ussANaM jAva suddhodgaannN| 2. saM0 pA0---NANAvaNNA jAba makkhAyaM / 6. saM0 pA0-udagasaMbhavA jAva kamma / 4. saM0 pA0-puDhavisarIraM jAva saMtaM / 5. saM0 pA0----yANAvaNNA jAva makkhAyaM / 6. saM0 pA0-udagajoNiyA jAva kamma; udagajoNiyANaM (kha) azuddha pratibhAti / 7. saM0 pA0--puDhavisarIraM jAva saMtaM / 8. saM0 pA0-NANAvaNNA jAva makkhAyaM / 6. saM0 pA0-udagajoNiyA jAva kamma / Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA' kammaNiyANeNaM tatthavakkamA udagajoNiesu udaesu tasapANattAe viuti / / te jIvA tesi udagajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAreti puDhavisarIra' AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassa isarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvati / parividdhatthaM taM sarIraM pubbAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM deg saMtaM sivvappaNattAe AhAreti ?] | avare vi ya NaM tesiM udagajoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA' *NANAgaMdhA jANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyaa| te jIvA kammovavaSNagA bhavaMti tti makkhAyaM // agaNikAyassa AhAra-padaM 86. ahAvaraM purakkhAya-ihegaiyA sattA gANAvihajoNiyA' *NANAvihasaMbhavA NANAvihavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tanvakkamA, kammovagAdeg kammaNiyANeNa tatthavakka mA NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acitte vA agaNikAyattAe viuda'ti / te jIvA tesi NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM siNehamAhAreMti-te jIvA AhAraMti pUDhavisaroraM 'AusarIraM teusurIraM vAusarIraM vaNassaDasarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvati / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM deg saMtaM [savvappaNattAe AhArati ?] / avare vi ya NaM tesiM tasathAvarajoNiyANaM agaNINaM sarIrA NANAvaNNA' *NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / 10. "ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA agaNijogiyA agaNisaMbhavA agaNi vakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA tasathAvarajoNiesu agaNIsu agaNikAyattAe viuti| te jIvA tesi tasathAvarajoNiyANaM agaNINaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassa isarIraM tasapANasarIraM / 1. saM0 pA0--puDhavisarIra jAva saMta / 2. saM0 pA0-pANAvaNNA jAva makkhAyaM / 3. saM0 pA.---NANAvihajoNiyA jAva kamma, 4. saM0 pA0---puDhavisarIraM jAva saMtaM / 5. saM0 pA0-~NANAvaNNA jApa makkhAyaM / 6. saM0 pA0-sesA tiNi AlAvagA jahA udagANaM / Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 sUyagaDo 2 61. NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] | avare vi ya NaM tesiM tasathAvarajoNiyANaM agaNINaM sarIrANANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA jANAvihasa rIraporagalaviuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA agaNijoNiyA agaNisaMbhavA agaNivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA agaNijoNiesa agaNIsu agaNikAyattAe viudati / te jIvA tesi agaNijoNiyANaM agaNINa siNehamAhAreti-te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya NaM tesi agaNijoNiyANaM agaNINaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 62. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA agaNijoNiyA agaNisaMbhavA agaNi vakkamA, tajjoNiyA tassasaMbhavA tavbakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthabakkamA agaNijoNiesu agaNIsu tasapANattAe viudRti| te jIvA tesi agaNijoNiyANaM agaNINaM siNehamAhAreMti-- te jIvA AhAreti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvNti| parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savappaNattAe AhAreMti ?] / avareviya NaM tesiM agaNijoNiyANaM tasapANANaM sarIrANANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA gANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviubviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / vAukAyassa AhAra-padaM 63. ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA NANAvihajoNiyA' *NANAvihasaMbhavA NANAvihavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyA ,. saM0 pA0-NANAvihajoNiyA jAva kamma / Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhayaNaM (AhArapariNA) 445 NeNaM tatthavakkamA NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acittesu vA vAukkAyattAe viuda'ti / "te jIvA tesiM NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM siNehamAhAreti-te jovA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvati / parividdhatthaM taM saroraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreti ?] / avare vi ya gaM tesi tasathAvarajoNiyANaM vAUNaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viuvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 64. ahAvaraM purakkhAyaM----ihegaiyA sattA vAujoNiyA vAusaMbhavA vAuvakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA tasathAvarajoNiesU vAUsU vAukAyattAe viuttraat| te jIvA tesi tasathAvarajoNiyANaM vAUNaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM savvappaNattAe AhAreMti ?] | avare vi ya NaM tesi tasathAvarajoNiyANaM vAUNaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsrorpogglviumviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA vAujoNiyA vAusaMbhavA vAuvakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA vAujogiesu vAUsu vAukAyattAe viuma'ti / / te jIvA tesiM vAujoNiyANaM vAUNaM siNehamAhAreMti-te jovA AhArati paDhavisarIraM AusarIraM teusaroraM vAusarIraM vaNassa isarIraM tspaannsriirN| NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] avare vi ya Na tesi vAujoNiyANaM vAUNaM sarIrANANAvaNNA NANAgaMdhar jANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA nnaannaavihsriirpogglviuvviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / 1. saM0 pA0--jahA agaNINaM tahA bhANiyabvA cttaarigmaa| Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 sUyagaDo 2 66. ahAvaraM purakhakhAyaM - ihegaiyA sattA vAujoNiyA vAusaMbhavA vAuvakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavavakamA vAujoNiesu vAU tasapANattAe viuti / te jIvA tesi vAujoNiyANaM vAUNaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhArati puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / gANAvihANaM tasthAvarANaM pASANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvaSNattAe AhAraiti ? ] / avare viNaM tesi vAujoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA jANArasA NANAkAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM || 0 puDhavikAyassa AhAra padaM 7. ahAvaraM purakkhAyaM - ihegaiyA sattA NANAvihajogiyA' 'NANAvihasaMbhavA NANAvihavakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvavakamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acittesu vA puDhavittAe sakkarattAe vAluyattAe jAva' sUrakaMtattAe viTTeti / te jIvA tesi NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM siNehamAhAreti - te jIvA AhAreti puDhavisarIraM 'AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tapANasarIraM / NANAvihANaM tasthAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / 1. saM0 pA0-- jANAvihajoNiyA jAva kamma | 2. jAva zabdasya pUrakapAThaH -- imAo gAhAo aNugaMtavvAo 1. puDhavI va sakkarA vAluyA ya, uthale silA ya loNU se | aya tauya tamba sosaga, rUppa suvaNNe ya vaire ya // 2. hariyAle hiMgulue, maNosilA sAsagaMjaNapavAle / abbhapaDalabbhavAlaya, arrrakAe maNivihANA || 3. gomejjae ya rupae, aMke phalihe ya lohiyakkhe ya / maragaya masAragalle, 4. caMdaNageruya haMsaganbha madanI // pulae sogaMdhie ya voddhavve / caMdappabhave rulie, jalakaMte sUrakaMte ya ! eyAo eesu bhANiyavvAo gAhAo( ka, kha ) 1 ullikhitasaMgrahagAthAnAM cUNa vRttau ca kopi saMketo nopalabhyate / 3. saM0 pA0 - puDhavisarIraM jAva saMtaM / Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyaM ajjhaNaM (AhArapariNNA) saMta parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM 0 [ savvaSpaNattAe AhAreMti ? ] | avare vi ya NaM tAsi tasathAvarajoNiyANaM puDhavINaM' 'sakkarANaM vAluyANaM jAvadeg sUrakaMtANaM sarIrA NANAvaNNA' 'NANAgaMdhA jANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihArIrapoggalavi uvviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 68. ahAvaraM purakhAyeM -- ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavavakamA tasathAvarajoNiyAsu puDhavIsu puDhavittAe viuti / 447 te jIvA tAsi tasathAvarajoNiyANaM puDhavINaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAraiti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIra vAusarIraM vaNassaisarIraM tasa pANasarIraM / NANAvihANaM tasthAvarANaM pASANaM sarIraM acittaM kuvvaMti / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvaSNattAe AhAreti ? 1 1 avare vi ya NaM tAsi tasathAvarajoNiyANaM puDhavINaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggalaviubviyA / te jIvA kammovavaNagA bhavati tti makkhAyaM // 66. ahAvaraM purakhAyaM - ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavtrakkamA, kammovagA kammaNiyANegaM tatthavakkamA DhaviNayAsu puDhacI puDhavittAe viuti / te jIvA tAsi puDhavajoNiyANaM puDhavINaM siNehamAhAreMti - te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM tasapANasarIraM / gANAvihANaM tasthAdarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvati / parividdhatthaM taM sarIraM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [ savvappaNattAe AhAreti ? ] / avare vi ya NaM tAsi puDhavijoNiyANaM puDhavINaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA gANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA NANAvihasarIrapoggala viubviyA / te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM // 100. ahAvaraM purakhakhAyaM - ihegaiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA, tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA, kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakkamA puDha vijogiyAsu puDhavI tasapANattAe viuti / 1. saM0 pA0-- puDhavINaM jAva sUrakaMtANaM / 2. saM0 pA0 NANAvaNNA jAva makkhAyaM / 3. saM0 pA0 - sesA tiSNi AlAvagA jahA udagANaM / Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 sUyagaDo 2 te jovA tAsiM puDhavijoNiyANaM puDhavoNaM siNehamAhAreti-te jIvA AhAreMti puDhavisaroraM AusarIraM te usaroraM vAusaroraM vastaisa roraM tasapANasarIraM / NANAvihANaM tasathAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvNti| parividdhatthaM ta sarIraM puvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM [savvappaNattAe AhAreMti ?] | avare vi ya NaM tesiM puDhavijoNiyANaM tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA NANAgaMdhA NANArasA NANAphAsA NANAsaMThANasaMThiyA paannaavihsrorpogglviudhviyaa| te jIvA kammovavaNNagA bhavaMti tti makkhAyaM / / nikkheva-padaM 101. ahAvaraM purakkhAyaM-savve pANA savve bhUyA savve jIvA savve sattA NANAviha joNiyA gANAvihasaMbhavA gANAvihavakkamA, sarIrajoNiyA sarIrasaMbhavA sarIravakkamA, sarIrAhArA kammovagA kammaNiyANA kammagaiyA kammaThiiyA kammaNA' ceva vippariyAsamuti / / 102. sevamAyANaha' sevamAyANittA' AhAragutte samie sahie sayA jae / --tti bemi|| 1. kammuNA (k)| 2, 3. se eva deg (kh)| Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautthaM ajjhayaNaM paccakkhANakiriyA paiNNA -padaM suyaM me AusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM-iha khalu pcckkhaannkiriyaannaamjjhynne| tassa NaM ayamadve-AyA apaccakkhANI yAvi bhavai / AyA akiriyAkusale yAvi bhvi| AyA micchAsaMThie yAvi bhavai / AyA egaMtadaMDe yAvi bhavai / AyA egaMtabAle yAvi bhavai / AyA egaMtasutte yAvi bhavai / AyA aviyAra-maNa-vayaNa-kAya-vakke yAvi bhavai / AyA appaDihayapaccakkhAya'-pAvakamme yAvi bhvi| esa khalu bhagavayA akkhAe asaMjae avirae appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme sakirie asaMvaDe egaMtadaMDe egaMtabAle egaMtasutte / se bAle aviyAra-maNa-vayaNa kAya-vakke suviNamavi Na passai, pAve ya se kamme kajjai / / coyagassa akkheva-padaM 2. tattha coyae paNNavarga evaM vayAso-asaMtaeNaM maNeNaM pAvaeNaM, asaMtiyAe vaIe pAviyAe, asaMtaeNaM kAeNaM pAvaeNaM, ahaNaMtassa amaNakkhassa aviyAra-maNavayaNa'-kAya-vakkassa suviNamavi apassao pAve kamme No kajjai / kassa NaM taM heuM ? coyae evaM bravIti'-aNNayareNaM maNeNaM pAvaeNaM maNavattie pAve kamme kajjai, aNNayarIe vaIe pAviyAe vaivattie pAve kamme kajjai, aNNayareNaM 1. apaccakkhAya (kh)| 2. vayasa (ka, kh)| 3. bavIti (kv)| 4. pattie (k)| 446 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 sUyagaDo 2 kAraNaM pAvaeNaM kAyavattie pAve kamme kajjai, haNaMtassa samaNakkhassa saviyAramaNa-bayaNa-kAya-vakkassa suviNamavi pAsao-evaMguNajAtIyassa pAve kamme kjji| puNaravi coyae evaM bravIti -tatthaNaM jete evamAhaMsu-asaMtaeNaM maNeNaM pAvaeNaM, asaMtiyAe vaIe pAviyAe, asaMtaeNaM kAeNaM pAvaeNaM, ahaNaMtassa amaNakkhassa aviyAra-maNa-vayaNa-kAya-vakkassa suviNamavi apassao pAve kamme kajjai--- [tattha NaM je te evamAhaMsu] ' micchaM te evamAsu / / heu-padaM 3. tattha paNNavae coyagaM evaM vayAsI-jaM mae puvvaM vuttaM asaMtaeNaM maNeNaM pAvaeNaM, asaMtiyAe vaIe pAviyAe, asaMtaeNaM kAeNaM pAvaeNaM, ahaNaMtassa amaNakkhassa aviyAra-maNa vayaNa-kAya-vakkassa suviNamavi apassao pAve kamme kajjaitaM smm| kassa NaM taM heuM? AcArya Aha-tattha khalu bhagavayA chajjIvaNikAyA heU paNNattA, taM jahApaDhavikAiyA' 'AukAiyA teukAiyA vAukAiyA vaNassaikAiyA. tasakAiyA / iccetehi chahi jIvaNikAehiM AyA appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme, Nicca pasaDha-viovAta-citta-daMDe, taM jahA--'pANAivAe' 'musAvAe adiNNAdANe mehuNe pariggahe kohe "mANe mAyAe lohe pejje dose kalahe abbhakkhANe pesuNNe paraparivAe arairaIe mAyAmosedeg micchAdasaNasalle // 1. etat punaruktaM vartate tena koSThake vinyastam / / adiNNAdANacittadaMDe bhavai / mehaNe AyA 2. saM0 pA0-puDhavikAiyA jAva tskaaiyaa| apaDiyapaccakkhAya-pAvakamme Nicca pasaDha3. viuvAya (ka, kh)| mehaNacitadaMDe bhavai / pariggahe AyA appaDi4. saM0 pA0-pANAivAe jAva pariggahe / hayapaccakhAya-pAvakamme Nicca pasaDhaparigaha5. saM0 pA0 --kohe jAva micchA / cittadaMDe bhvi| kohe AyA appaDiya6. prANAtipAtAdArabhya mithyAdarzanazalyaparyantaM paccakkhAya-pAvakamme NiccaM pasaDhakohacittadaMDe saMkSiptapATho vrtte| cUNivRttyoranusAreNa sa bhavai / mANe AyA appaDihayapaccakkhAyaevaM vistRto bhavati-pANAivAe AyA pAvakkame NicaM pasaDhamANacitadaMDe bhavai / apaDiyapaccakkhAya-pAvakamme NiccaM pasaDha- mAyAe AyA appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme pANAivAyacittadaMDe bhvii| musAvAe AyA Nicca pasaDhamAyacittadaMDe bhavai / lohe AyA apaDihayapaccakkhAya-pAvakamme NiccaM pasaDha- appaDihayapacca kkhAya-pAvakamme NicaM pasaddhamUsAvAyacittadaMDe bhavai / adiNNAdANe AyA lohacittadaMDe bhvi| pejje AyA appaDihayaappaDihayapaccakkhAya-pAvakamme Nicca pasaDha- paccakkhAya-pAvakamme NiccaM pasar3hapejjacittadaMDe Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca utthaM ajjhayaNaM (paccakkhANakiriyA) diLaMta-padaM 4. AcArya Aha-tattha khalu bhagavayA vahae diTuMte paNNate-se jahANAmae vahae siyA gAhAvaissa vA gAhAvaiputtassa vA raNNo vA rAyapurisassa vA khaNaM NidAe pavisissAmi khaNaM lakSNa vahissAmitti pahAremANe / se ki Nu hu NAma se vahae 'tassa vA' gAhAvaissa tassa' vA gAhAvaiputtassa tassa' vA raNNo tassa vA rAyapurisassa khaNaM NidAe pavisissAmi khaNaM laddhaNaM vahissAmitti pahAremANe" diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie NiccaM pasaDha-viovAya-cittadaMDe bhavai ? evaM viyAgaremANe samiyAe viyAgare ? coyae-haMtA bhavai / / uvaNaya-padaM 5. AcArya Aha-jahA se vahae tassa vA gAhAvaissa tassa vA gAhAvaiputtassa tassa vA raNNo tassa vA rAyapurisassa khaNaM NidAe pavisissAmi khaNaM laLUNa vahissAmitti pahAremANe diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie Nicca pasaDha-viovAya-cittadaMDe, evAmeva bAle vi savvesi pANANaM "savvesi bhUyANaM savvesi jIvANaM sabvesi sattANaM diyA vA rAo vA bhavai / dose AyA appaDihayapaccakkhAya- pasaDhamicchAdasaNasallacittadaMDe bhavai / pAvakamme NiccaM pasaDhadosacittadaMDe bhv| 1. X (kh)| kalahe AyA appaDihayapaccakkhAya-pAva kamme 2, 3, 4. X (kh)| Nicca pasaDhakalahacittadaMDe bhavai / anbhakkhANe 5. degpurisassa vA (kha) / AyA appaDihaya gaccakkhAya-pAvakamme NiccaM 6. nAgArjunIyAstu paThanti-'appaNo akkhaNapasaDhaabbhakkhANacitta daMDe bhavai / pemaNNe AyA yAe tasma vA purisassa chidaM alabhamANe No appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme NicvaM pasar3ha- vahei, taM jayA me khuNo bhavissai tassa pesuNNacittadaMDe bhavai / paraparivAe AyA purisassa chidaM laMbhissAmi tayA me sa purise appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme NiccaM pasaDha- abassaM vaheyanve bhavissai, evaM maNo pahAreparaparivAyacittadaMDe bhavai / ara iraIe AyA mAge (cU, vR)| appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme NicvaM pasaDha- 7. viuvAya (ka, kh)| arairaIcitavaMDe bhvi| mAyAmose AyA 8. 0mIti (k)| appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme NiccaM pasaDha- 6. vittivAya (k)| mAyAmosacittadaMDe bhavai / micchAdasaNasalle 10. saM0 pA.-.-pANANaM jAva savvesi / AyA appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme Nicca Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 sUyagaDa 2 sute vA jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie NiccaM pasaDha - viovAya'cittadaMDa, taM jahA - pANAivAe jAva' micchAdaMsaNasalle' / esa khalu bhagavayA akkhAe asaMjae avirae appaDiyapaccakkhAya - pAvakamme sakirie asaMvur3e egaMtadaMDe egaMtabAle egaMtasutte 'yAvi bhavai" / se bAle aviyAramaNa-vayaNa'- kAya vakke suviNamavi Na parasai, pAve ya se kamme kajjai || nigamaNa-padaM 0 6. jahA se vahae tassa vA gAhAvaissa" "tassa vA gAhAvaiputtassa tassa vA raNNo' tassa vA rAyapurisassa 'patteyaM - patteya" cittaM samAdAya" diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie NiccaM pasaDha- viovAyacittadaMDe bhavai, evAmeva vAle savvesi pANANaM savvesi bhUyANaM savvesi jIvANaM * savvesi sattANaM patteyaM-patteyaM cittaM samAdAya diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie NiccaM pasaDha - viovAya-cittadaMDe bhavai // coyagassa akkheva padaM 7. 'No iNaTTe samaTTe""-iha khalu bahave pANA, je imeNaM sarIrasamussaeNaM No diTThA vA suyA vA NAbhimayA" vA viSNAyA vA, jesi No patteyaM-patteyaM cittaM samAdAya" diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie NiccaM pasaDha - viovAya cittadaMDe, taM jahA- 'pANAivAe jAva" micchAdaMsaNasalle" || 1. viuvAya ( ka, kha ) / 2. sU0 2/413 / 3. Nicca pasaDhapANAivAyacitta daMDe NiccaM pasaDhamusAvAyacittadaMDe, NiccaM pasaDhaadiNNAdANa cittadaMDe evaM 'micchAdaMsaNasalla' paryantaM pAThayojanA kAryA / draSTavyam - tRtIyasUtre etatulyapAThasya pAdaTippaNam / 6. vayasa ( ka ) | 7. saM0 pA0- gAhAvaissa jAva tassa | 8. patte (ka, kha ) / 6. cittasamAdAe (ka, kha ) 1 10 11. saM0 pA0 pANANaM jAva savvesi | No hatthe samatthe coyakaH ( ka ); No iNDe 4. evaM ( kha ) / 5. prathama sUtre etattulyavAkye 'yAvi bhavai' iti 14. sU0 214 | 3 | pAThAMzo nAsti / codakaH ( kha ) 1 12. NAbhimuttA ( ka ) 1 13. cittasamAdAe ( ka, kha ) 1 15. draSTavyam - paMcasUtre etattulyapAThasya pAdaTippaNam / Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautthaM ajjhayaNaM (paccakkhANakiriyA) 453 saNNi-asaNNi-didvaita-padaM 8. AcArya Aha - tatya' khalu bhagavayA duve diTuMtA paNNattA, taM jahA-sapiNadiTuMte ya asaNNi diTuMte y|| 6. se ki taM saNNididrute ? saNNidiTuMte-je ime saNNipaMcidiyA pjjttgaa| etesi NaM chajjIvaNikAe paDucca, [paiNNaM kujjA ?] / 10. se egaio puDhavikAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi / tassa NaM evaM bhavai - evaM khala ahaM paDhavikAeNaM kiccaM karemi vi kAravemi vi| jo ceva NaM se evaM bhavai-imeNa vA imeNa vA / se 'ya teNaM"puDhavikAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi| se ya tao" puDhavikAyAo asaMjaya-aviraya-appaDihayapaccakkhAya pAvakamme yAvi bhvi||| 11. "se egaio AukAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi / tassa NaM evaM bhavai evaM khalu ahaM AukAeNaM kiccaM karemi vi kAravemi vi / No ceva NaM se evaM bhavai-imeNa vA imeNa vaa| se ya teNaM AukAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi ! se ya tao AukAyAo asaMjaya-aviraya-appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme yAvi bhavai / 12. se egaio teukAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi| tassa NaM evaM bhavai - evaM kAraNaM kiccaM karemi vi kAravemi vi / No ceva NaM se evaM bhavaiimeNa vA imeNa vA / se ya teNaM teukAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi / se ya tao teukAyAo asaMjaya-aviraya-appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme yaavibhvi|| 13. se egaio vAukAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi / tassa NaM evaM bhavai - evaM khalu ahaM vAukAeNaM kiccaM karemi vi kAravemi vi / No ceva NaM se evaM bhavaiimeNa vA imeNa vaa| se ya teNaM vAukAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi / 1. atra pUrakapATharUpeNa cUrNigatavivaraNaM labhyate evaM codaeNa vRtte paNNavato bhaNati-jai vi tassa apaccakkhANiyassa aNavakAresu aNuvajujjamANesu yataH sannikRSTesU viprakRSTes vadhacittaM Na uppajjati tahA vi so tesu avirati pratyayAdamuktavaro bhavati / 2. paDUcca, ta jahA--puDhavikAyaM jAva tasakAyaM (ka, kha); vyAkhyAMzoyaM pratIyate / 3. evaM bhUtAM pratijJA-niyama kuryAt / tadyathA ahaM SaTsu jIvanikAyeSu madhye pRthivIkAyenavaikena vAlukAzilopalalavaNAdi svarUpeNa 'kRtya' kArya kuryA, sa caivaM kRtapratijJastena, tasmin tasmAttaM vA karoti kArayati ca (v)| 4. eteNaM (kh)| 5. tAo (ka, kha) / / 6. saM0 pAoevaM jAva tasakAe tti bhANi yvN| Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 sUyagaDo 2 se ya tao vAukAyAo asaMjaya-aviraya-appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme yAvi bhvi|| 14. se egaio vaNassaikAeNaM kicca karei vi kAravei vi / tassa NaM evaM bhavai--- evaM khalu ahaM vaNassaikAeNaM kiccaM karemi vi kAravemi vi| No ceva NaM se evaM bhavai-imeNa vA imeNa vA / se ya teNaM vaNassaikAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi| se ya tao vaNassaikAyAo asaMjaya-aviraya-appaDihaya paccakkhAya-pAvakamme yAvi bhavai / / 15. se egaio tasakAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi| tassa NaM evaM bhavai---evaM khalu ahaM tasakAeNaM kiccaM karemi vi kAravemi vi / No ceva NaM se evaM bhavaiimeNa vA imeNa vA / se ya teNaM tasakAeNaM kiccaM karei vi kAravei vi / se ya tao tasakAyAo asaMjaya-aviraya-appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme yAvi bhavai deg // 16. se egaio chajjIvaNikAehi kiccaM karei vi kAravei vi / tassa NaM eva bhavai---- evaM khalu chajjIvaNikAehiM kicca karemi vi kAravemi vi / No ceva NaM se evaM bhavai-imehiM vA imehi vaa| se ya tehiM chahiM jIvaNikAehi' kiccaM karei videg kAravei vi / se ya tehiM chahiM jIvaNikAehi asaMjaya-aviraya-appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme, taM jahA--'pANAivAe jAva' micchaadsnnslle"| esa khalu bhagavayA akkhAe assaMjae avirae appaDiyapaccakkhAya-pAvakamme suviNamavi 'Na passai" pAve ya se kamme kjji| -se taM saNNididrute / / 1. saM0 pA.--jIvaNikAehiM jAva kaarvei| nirdiSTA pAThapaddhatiH prajAyate-se egaio 2. sU0 2 / 4 / 3 / musaM bayai vi vAei vi / tassa zaM evaM 3. evaM musAvAte vi, Na tassa evaM bhavati-idaM bhavai~-evaM khalu ahaM sabvadanvesu musa vaemi mayA vaktavyamantaM idaM no vattavvamiti, se ya vi, vAemi vi / No ceva NaM se evaM bhavaitato musAvAyAto tiviheNa asaMjate / imaM vattavyaM, imaNa vattanvaM / se ya savvadavvesu adiNNAdANe idaM mayA ghettavvaM amugassa Na / musaM vayai vi, vAei vi / se ya Na tao methuNaM imaM se viyabvaM imaM Na / pariggahe imaM musAvAyAo asaMjaya-aviraya-appaDiyaghettabvaM imaM nn| kohe imassa rUsitavvaM imassa paccakkhAya-pAvakamme / evaM 'micchAdasaNaNa / evaM jAva paraparivAe imaM vA vibhAsA / salla' paryantaM pAThayojanA kaaryaa| micchAdasaNe imaM tattvamiti zeSamatattvamiti 4. 0apaccakkhAya (ka, kh)| (c)| asya caNivivaraNasyAdhAreNa nimna- 5. apassao (ka, kh)| Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautthaM ajjhayaNaM (paccakkhANakiriyA) 455 17. se ki taM asaNididrute ? asaNNidiTuMte-je ime asaNiNo pANA, taM jahA-puDhavikAiyA' AukAiyA teukAiyA vAukAiyA deg vaNassaikAiyA chaTThA vegaiyA tasA pANA / jesiM No takkA i vA saNNA i vA paNNA i vA maNe i vA vaI i vA sayaM vA karaNAe, aNNehi vA kAravettae, kareMta vA samaNujANittae, te vi NaM bAlA savvesi pANANaM' 'savvesiM bhUyANaM savvesiM jIvANaMdeg savvesi sattANaM diyA vA rAo vA sUttA' vA jAgaramANA' amittabhUyA micchAsaMThiyA Nicca pasaDha-viovAya. cittadaMDA, taM jahA--'pANAivAe jAva micchaadsnnslle"| iccevaM jANe No ceva maNo No ceva vaI pANANaM 'bhUyANaM jIvANaM sattANaM dukkhaNayAe soyaNayAe jUraNayAe tippaNayAe piTTaNayAe paritappaNayAe, te dukkhaNa-soyaNa' 'jUraNa - tippaNa - piTTaNa deg-paritappaNa-vaha-baMdha-parikilesAo appaDivirayA bhvNti| iti" khalu te asaNiNo vi saMtA ahoNisaM pANAivAe uvakkhAijjati jAva" ahoNisaM micchAdasaNasalle uvakkhAijjati // saNNi-asaNNi-didrutassa parisesa-padaM 18. savvajoNiyA vi khalu sattA ..saNiNo huccA asaNiNNo hoti, asaNNiNo haccA saNNiNo hoti, hoccA saNNI aduvA asnnnnii| tattha se avivicittA avidhUNittA" asamucchittA aNaNutAvittA asagNikAyAo vA saNNikAyaM saMkamaMti, saSNikAyAo vA asaNNikAyaM saMkamaMti, saNikAyAo vA sapiNakAyaM saMkamaMti, asaNNikAyAo vA asaNikAyaM saMkamaMti / / 16. je ee saNNI vA asaNNI vA sabve te micchAyArA NiccaM pasaDha-viovAya cittadaMDA, taM jahA-'pANAivAe jAva" micchAdasaNasalle" / 1. saM0 pA0-~pUDhavikAiyA jAva vaNassai- 6. saM0 pA0--soyaNa jAva pritppnn| kaaiyaa| 10. baMdhaNa (ka, cuu)| 2. saM0 pA0pANANa jAva svvesiN| 11. iha (k)| 3. sutte (ka, kh)| 12. ye (vR)| 4. jAgaramANa (ka, kh)| 13. sU0 2 / 4 / 3 / 5. sU0 2 / 4 / 3 / 14. avidhuNitA (ka) ; avidhUNitA (kh)| 6. draSTavyam --paJcamasUtre etattulyapAThasya pAda- 15. sU0 2 / 4 / 3 / TippaNam / ekavacanasya sthAne bahuvacanaM 16. draSTavyam-paMcamasUtre etattulyapAThasya pAdakArya miti vizeSaH / TippaNam / ekavacanasya sthAne bahuvacanaM kArya7. jANa (ka); jAva (kh)| miti vizeSaH / 8, saM0 pA0--pANANaM jAva sattANaM / Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 sUyagaDo 2 20. evaM khalu bhagavayA akkhAe asaMjae avirae appaDiya-paccakkhAya-pAvakamme sakirie asaMvuDe egaMtadaMDe egaMtabAle egaMtasutte / se bAle aviyAramaNa-vayaNa-kAya-vakke suviNamavi Na pAsai, pAve ya se kamme kjji|| saMjaya-padaM 21. coyaga:-se kiM kuvvaM ? ki kAravaM? kahaM saMjaya-viraya-paDihaya-paccakkhAya pAvakamme bhavai? AcArya Aha-tattha khalu bhagavayA chajjIvaNikAyAheU paNNattA, taM jahA-puDhavIkAiyA' 'AukAiyA teukAiyA vAukAiyA vaNassa ikAiyA' tasakAiyA / se jahANAmae mama assAtaM daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA leluNA' vA kavAleNa vA AtoDijjamANassa vA' 'hammamANassa vA tajjijjamANassa vA tADijjamANassa vA paritAvijjamANassa vA kilAmijjamANassa vA uvaddavijjamANassa vA jAva lomukkhaNaNamAyamavi hiMsAkAragaM dukkhaM bhayaM paDisaMvedemi-iccevaM jANa / savve pANA savve bhUyA savve jIvA savve sattA daMDeNa vA 'aTThINa vA mudrINa vA leluNA vA kavAleNa vA AtoDijjamANA vA hammamANA vA tajjijjamANA vA tAlijjamANA vA paritAvijjamANA vA kilAmijjamANA vA uvaddavijjamANA vA jAva lomukkhaNaNamAyamavi hiMsAkAragaM dukkhaM bhayaM paDisaMvedeti,-evaM NaccA savve pANA" 'savve bhUyA savve jIvA savve sattA Na haMtavvA' 'Na ajjAveyavvA Na parighetavvA Na paritAveyavvAdeg Na uddaveyavvA / esa dhamme dhuve Niie sAsae samecca loga khettaNNehiM pveie|| 22. evaM se bhikkhU virae pANAivAyAo jAva' micchAdasaNasallAo / / 23. se bhikkhU No daMtapakkhAlaNeNaM daMte pakkhAlejjA, No aMjaNaM, No vamaNaM, No dhUvaNettaM piAie // 1. saM0 pA.-puDhavikAiyA jAva tskaaiyaa| 6. saM0 pA0-tAlijjamANA vA jAva uvadda2. lelUNa (ka, kh)| vijjmaagaa| 3. saM0 pA0-AtoDijjamANassa vA jAba 7. saM0 pA0--pANA jAva savve / uvaddavijja / 8. saM0 pA0-haMtavvA jAva Na uddveyvaa| 4. hiMsakkAraM (ka, kh)| 6. sU0 2 / 413 / 5. saM0 pA0--daMDeNa vA jAva kavAleNa / 10. piAdite (ka, kh)| Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautthaM ajjhayaNaM (paccakkhANakiriyA) 457 24. se bhikkhU akirie alUsae akohe' amANe amAe deg alobhe uvasaMte pari NivvuDe / / 25. esa khalu bhagavayA akkhAe saMjaya - viraya - paDihaya - paccakkhAya-pAvakamme akirie saMvuDe egaMtapaMDie yAvi bhvi| -tti bemi // 1. saM0 pA0--akohe jAva alobhe| Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 'AdAya baMbhaceraM ca" assi dhamme aNAyAraM sAsaya- asAsaya-padaM 2. aNAdIyaM pariNNAya' vA* ThANeha ThANehi 4. samucchijjihiti satthAro gaThigA vA " bhavissaMti, 5. eehi dohi ThANehiM eehi dohi ThANeha sAsayamasAsae 3. eehi dohi eehi dohi sarisa - asa risa-padaM 6. je kei khuhugA pANA tehi veraM ti doha ThANehiM dohi ThANehiM sarisaM 7. eehi eehiM paMcamaM abhayaNaM yArasurya 1. baMbhaveraM AdAya (1) / 2. pariNNA ( ka ) / 3. 0dagge ( ka ), aNavayagge (kva ) | 4. vA bi (ka, kha ) / * ApaNe imaM baI / NAyarejja kayAi vi // aNavadaggaM ti vA puNo / ii diTThi Na vavahAro Na dhArae || vijjaI | aNAyAraM vijAe || savve pANA aNelisA | sAsayaM ti va No vae / vijjaI / vavahAro Na aNAyAraM vijANae // aduvA saMti asarisaM ti ya vavahAro aNAyAraM mahAlayA / No vae // Na vijjaI / vijANa // 5. tu jANae ( ka, kha ); tu vijANae (vR) sarvatra 6. samucchehiti ( kha ) ; vocchijjissaMti ( cU) 1 7. va (kh)| 8. vizadRzam -- asadRzam (vR) / 458 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamaM ajjhayaNaM (AyArasurya) ahAkamma parda 8. ahAkammANi ' bhujati uvalitte tti jANijjA 6. eehiM dohiM eehi dohiM ThANehiM ThANeha sarIravIriya-padaM 10. jamidaM orAlamAhAraM savvattha vIriyaM atthi ThANehiM dohi dohi ThANehiM 11. eehi eehiM logAdINaM asthitta-saNNA-padaM 12. Natthi loe atthi loe 13. Natthi jIvA asthi jIvA 14. Natthi dhamme atthi dhamme 15. Natthi baMdhe atthi baMdhe 16. Natthi puNNe asthi puNNe va 17. Natthi Asave aloe vA aloe vA ajIvA vA ajIvA vA adhamme vA 20. Natthi saMvare vA asthi Asave 15. Natthi veyaNA NijjarA vA atthi veyaNA NijjarA vA 16. Natthi kiriyA akiriyA vA asthi kiriyA akiriyA vA kohe va mANe vA asthi kohe va mANe vA adhamme vA va mokkhe vA va mokkhe vA va pAve vA pAve vA saMvare vA 1. AhAkaDAti ( ka ); ahAkaDANi ( kha ) / 2. cUrNI 'bhuMjaMti' iti zabdo nAsti vyAkhyAtaH / 3. annamannesu kammuNA ( kha ); aNNamaNassa 'aNNamaNNe sakammuNA" / aNuvaliteti vA puNo // vavahAro Na vijjaI | aNAyAraM vijANae || kammagaM ca Natthi savvattha vavahAro Na aNAyAraM NevaM saNNaM evaM saNNaM vaM saNaM evaM saNNaM NevaM saNNaM evaM saraNaM NevaM saNNaM evaM saNNaM vaM saNNaM evaM saNNaM NevaM saNNaM evaM saNNaM NevaM saNNaM tameva ya / vIriyaM // vijjaI ! vijANae // evaM saNNaM NevaM saNNaM Nivesae / Nivesae || Nivesae / Nivesae || Nivesae / Nivesae || Nivesae / Nivesae || Nivesae / Nivesae || Nivesae / Nivesae || Nivesae / Nivesae // Nivesae / evaM saNNaM NevaM saNNaM Nivesae || Nivesae evaM saNaM Nivesae || kamNA (c) / 4. taheva ( kha ) / 456 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 21. gatthi atthi 22. Natthi mAyA va lobhe vA mAyA va lobhe vA pejje' va dose vA asthi pejje va dose vA 23. patthi cAuraMte atthi cAurate 24. Natthi devo va devI vA vA atitha devo va devI 25. Natthi siddhI asiddhI vA atthi siddhI asiddhI vA 26. Natthi siddhI NiyaM ThANaM atthi siddhI NiyaM ThANaM 27. patthi sAhU sAhU vA atthi sAhU asAhU vA 28. Natthi kallANe pAve vA asthi kallANe pAve vA 26. kallA pAvae vA vi jANaMti jaM veraM taM Na as - vivega-padaM 30. asesa akkhayaM vAvi vajjhA pANA 'avajbha tti" dIsaMti NihuappANo 'ee micchovajIvitti" 32. dakkhiNAe paDilaMbho 31. mehAvI, ThANehiM Na viyAgarejja 33. icce ehiM saMsAre saMsAre dhArayaMte u' 1. rAge (kva ) / 2. savva (ka, kha ) 1 3. aba ti ( kha ) / 4. NIsare (kha) 5. samiyAcArA (ka, kha, vRpA) / appANa NevaM saNNaM Nivesae / evaM saNNaM Nivesae // NevaM saNNaM Nivesae / evaM saNaM Nivesae // NevaM saNNaM Nivesae / evaM saNNaM Nivesae || NevaM saNNaM Nivesae / evaM saNNaM Nivesae || NevaM saNNaM Nivesae / evaM saNNaM Nivesa // vaM saNNaM Nivesae / evaM saNNaM Nivesae || vaM saNNaM Nivesae / evaM saNNaM Nivesae || NevaM saNNaM Nivesae / evaM saNaM Nivesae | vavahAro Na vijjai / samaNA bAlapaMDiyA || dhArae // savvaM dukkhe ti vA puNo / iti vAyaM Na NIsire // bhikkhuNI sAhujIviNo / iti diTThi Na 'atthi vA Natthi vA saMtibhaggaM ca bUhae // jirNe diTThehi saMjae / AmokkhAe parivvajjAsi // puNo / -tti bemi // 6. te ya micchAya jIvaMti (ka) 1 7. asthi Natthi tti vA (ka) 1 8. jiNu (kva ) ! 6. tu (ka) 1 10. appANI (ka) / sUyagaDo 2 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. gosAlagassa akkheva padaM 1. purAkaDaM' adda ! imaM suNeha, se bhikkhavo uvaNettA aNege sADAjIviyA paTThaviyA'thireNaM AikkhamANo bahujaNNamatthaM etameva" aduvA vi ivhi addagassa uttara-padaM 3. 4. 5. chaTTha abhayaNaM adaijjaM 'puvvi ca iNhi ca aNAgayaM ca " samecca logaM tasthAvarANaM AikkhamANo vi sahassamajhe dhammaM kahaMtassa u Natthi doso bhAsAya" dose ya vivajjagassa 0 1. pure (kha, cU) / 2. bhikkhuNo ( kha ) / 3. AikhatehiM ( ka ) / 4. saMdhiyAti (ka ) / 5. * mevaM (kha) / 6. 0 aNAgataM vA ( ka ); puvvi va pacchaM va aNAgataM va (c) / 7. deg mevaM (kha) 1 egaMtacArI samaNe purAsI / Aikkhatinha' puDho vitthareNaM // sabhAgao gaNao bhikkhumajbhe / Na saMdhayAI* avareNa puvvaM // dosaNamaNNaM Na sameMti jamhA / paDasaMdhayAi" || "egaMtameva" khemaMkareM samaNe mAhaNe vA / egaMtayaM sArayaI tahacce !! khaMtassa daMtassa jiiMdiyassa / guNe ya bhAsAya" Nisevagassa || 8. egaMtamevaM paDisaMdadhAtI' ti vaktavye granthAnulomyAtsukhamokkhoccAraNAd vRttavandhAnuvRttezca patthaM yAti (tU) / 9. loge ( kha ) / 10,11. vyA0 vi0 --- bandhAnulomyAt 'bhAsAe' iti SaSThyantapadasya sthAne ' bhAsAya' iti mRdUccAraNaM kRtam / 461 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 6. gosAarta akkheva padaM 7. sIodagaM sevau bIyakArya etacArisiha amha dhamme, ya mahamvae paMca aNubvae vira iha ssAmaNiyamma paNe addagassa uttara-padaM sIodagaM vA* taha bIyakArya eyAI jANe paDisevamANA siyA ya bIyodagaitthiyAo agAriNo vi' samaNA bhavaMtu 10. je yAvi bIodagabhoi bhikkha te 'NAisaMjogamavihAya " 8. 6. gosAlagassa akkheva padaM 11. imaM vayaM tu tuma pAukubvaM pAvAiNo" puDho kiTTayaMtA agassa uttara-padaM 12. te aNNamaNNassa u" garahamANA sato ya atthI asato ya NatthI 13. Na kiMci ruveNa'bhighArayAmo magge ime kiTTie Ariehi 1. vyA0 vi0 - vibhaktirahitapadam - paMcAsave / 2. puNe (vR); paNNe (vRpA ) 1 3. AhAra (ka ) | 4. ca (ka, kha ) / 5. jANaM ( ka ) 1 6. vI (kva ) / taheva paMcAsava' saMvare ya / lavAvasakkI samaNe tti bemi // sUyagaDa 2 AhAyakamma taha itthiyAo / tavasiNo NAbhisamei pAvaM // AhAyakammaM taha itthiyAo / agAriNo assamaNA bhavaMti // DisevamANA samaNA bhavaMtu / sevaMti u te vi tahappAraM // bhikkhaM vihaM jAyai jIviyaTThI / kAovagA takarA bhavaMti // pAvAiNo garahasi savva eva / sayaM sayaM diTTi" kareMti pAuM" // akkhati U samaNA mAhaNA ya / hAmI diTThaNa garahAmo kiMci // sadiTTimaggaM tu karemo " pAuM / aNuttare sappurisehi aMjU // 7. jaM (kva) / 8. vyA0vi0 - vibhaktirahitapadam -- bIyodaga- 15. karemu (kva ) / bhoI / 6. 0 saMjoga ya vippajahAya ( ka ) | 10. garihasi ( kha ) / 11. pAvAiNo u ( ka ) 1 12. padiTThi (kva ) ; vyA0 vi0 - vibhaktirahitapadam -- diTThi | 13. pAvaM (ka, kha ) azuddhametat / 14. vi ( kha ) / Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 463 chaTuM ajjhayaNaM (addaijja) 14. uDDhaM ahe ya tiriyaM disAsu tasA ya je thAvara' je ya paannaa| bhUyAbhisaMkAe' duguMchamANe No garahai busimaM kiMci loe|| gosAlagassa akkheva-padaM 15. AgaMtagAre ArAmagAre' samaNe u bhIte Na uvei vAsaM / dukkhA hu saMtI bahave maNussA UNAtirittA ya lavAlavA ya / / 16. mehAviNo sikkhiya baddhimaMtA sattehi atthehi ya NicchayaNNa' / pucchisu mANe aNagAra aNNe iti saMkamANo Na uvei tattha / / addagassa uttara-padaM 17. NAkAmakiccA Na ya bAlakiccA rAyAbhiyogeNa kuo bhaeNaM ? viyAgarejjA pasiNaM Na vA vi sakAmakicceNiha AriyANaM / / 18. gaMtA va tatthA aduvA agaMtA viyAgarejjA samiyAsupaNe / ____ aNAriyA daMsaNao parittA iti saMkamANo Na uvei tattha / / gosAlagassa akkheva-padaM 16. paNNaM jahA vaNie udayaTThI Ayassa . heuM pagarei saMga / taovame samaNe NAyaputte icceva me hoi maI viyakkA / / addagassa uttara-padaM 20. NavaM Na kujjA vihuNe purANaM ciccA 'maI 'tAi" ya sAha evaM / etAvatA" baMbhavati tti vutte tassodayaTThI samaNe tti bemi / / 21. samArabhaMte vaNiyA bhUyagAmaM pariggahaM ceva mamAyamANA" / te NAisaMjogamavippahAya Ayassa heuM pagareti saMgaM / 1. vibhaktirahitapadam-thAvarA / pAThazcUrNi-vRttyanusArI svIkRtaH / kvacit2. bhUyAhideg (kh)| prayaktadIpikAdarza pi itthameva pATho labdhaH / 3. ArAmA 0 (k)| 10. bhateNa (k)| 4. vyaa0vi0-vibhktirhitpdm-sikkhiyaa| 11. tatovame (k)| 5. nicchiyaNNU (kha) nicchiyannA (kv)| 12. ceccA (k)| 6. go (k)| 13. vyaa0vi0-vibhktirhitpdm-taaii| 7. vyA0 vi0-vibhakti rahitapadam-aNagArA / 14. tAti hi Aha (vR)| 8. ege (k)| 15. ettAvatA (ka, kha) / hai. no kAma (ka, kha); 'NAkAma' 0 iti 16. mamAyamINA (k)| Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 2 22. vittesiNo mehuNasaMpagADhA te bhoyaNaTThA vaNiyA vayaMti / vayaM tu kAmehiM ajjhovavaNNA aNAriyA pemarasesu giddhA / / 23. AraMbhagaM ceva pariggahaM ca aviussiyA Nissiya' aaydNddaa| tesiM ca se udae jaM vayAsI cauraMtaNatAya' duhAya' Neha' / / 24. gaMti NacaMti taodae se vayaMti te do vi gunnodymmi| se udae sAimaNaMtapatte tamudayaM sAyai tAi' NAI // 25. ahiMsayaM savvapayANukaMpI dhamme ThiyaM kammavivegaheuM / tamAyadaMDehi samAyaraMtA abohie te paDirUvameyaM / / buddha-bhikkhUNaM sAbhippAya-nirUvaNa-padaM 26. piNNAgapiMDImavi viddha" sUle keI paejjA purise ime tti / alAuyaM vA vi kumAraga tti" sara lippaI pANivaheNa amhaM / / 27. ahavAvi viddhaNa milakkhu sUle piNNAgabuddhIe NaraM paejjA / kumAragaM vA vi alAue tti Na lippaI pANivaheNa amhaM / / 28. purisaM ca viddhaNa kumAragaM" vA / sUlaMmi kei pae jaaytee| piNNAgapiMDi saimAruhettA / buddhANa taM kappai pAraNAe / 26. siNAyagANaM tu duve sahasse / je bhoyae Nitie bhikkhuyANaM / te puNNakhadhaM sumaha'jjaNittA5 bhavaMti Aropa" mahaMtasattA" // agassa uttara-padaM 30. ajogarUvaM iha saMjayANaM pAvaM tu pANANa pasajjha" kaauN| abohie doNha vi taM asAhu vayaMti je yAvi paDissuNaMti" / / 31. uDDha ahe ya tiriyaM disAsu viNNAya liMgaM tasathAvarANaM / bhUyAbhisaMkAe duguMchamANe vade karejjA vA kuo viha'tthi" ? 1. vyA0 vi-vibhktirhitpdm-nnissiyaa| 13. milakkha (ka); milakkhU (kha, cuu)| 2. NatAe (k)| 14. kumArakaM (ka) 3. duhAe (k)| 15. sumahajjiNittA (ka, kh)| aya pAThaH 4. Ne ya (kh)| kvaci prayuktadIpikAdarzAdhAraNa svIkRtaH / 5. sAya0 (k)| 43 zloke cUrNI vRttau ca sumaha'jjaNittA 6. vyA0 vi0-vibhktirhitpdm-taaii| ityeva pAThaH samupalabhyate / 7. vyA0 vi0-ahiMsayan / 16. vyA0vi0-vibhaktirahitapadam-AroppA / 8. deg padANu' (ka); deg sattANukaMpI (cU)! 17. mahattadeg (k)| 6. samANayaMtA (cuupaa)| 18. pasajja (kh)| 10. vyA0 vi-vibhaktirahitapadam --viddhaM / 16. paDisurNeti (k)| 11. kumAraetti (kha) 20. ur3aDhe (k)| 12. se (ka)! 21. vyA0vi0- vi-iha-|-asti / Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha abhaya (addaijjaM ) 32. puriseti viSNatti' Na evamatthi' ko saMbhavo piNNagapiMDiyAe 33. vAghAbhiogeNa' jamAvahejjA aTThANa meyaM vayaNaM guNANaM 34. laddhe aha aho eva' tubbhe puNvaM samuddaM avaraM ca puTThe 35. jIvANubhAgaM suvicitayaMtA Na viyAgare chaNNapaopajIvI" 36. siNAyagANaM tu duve sahasse asaMjae lohiyapANi" se U 37. thUlaM urubhaM iha mAriyANa taM loNatelleNa uvakkhaDettA 38. taM bhujamANA pisiyaM pabhUyaM iccevamAhaMsu aNajjadhammA" 36. je yAvi bhujaMti tahappagAraM 'bhaNaM Na evaM kusalA kareMti" 40. 'savvesi jIvANa daTTayAe tassaMkiNo isiNo NAyaputtA 41. bhUyAbhisaMkAe duguchamANA tamhA Na bhuMjaMti tahappagAraM 1. viSNatti (ka, kha ) / vyA0 vi0 - vibhaktirahitapadam - viSNatI / 2. eyaasthi (ka, kha ) / 3. piNNAga 0 (ka); chaMdodRSTyA 'piNNAga' zabdasya hrasvatvaM 'kha' pratyanusAreNa svIkRtam / 4. 0 joeNa ( ka ) / 5. 0 mevaM ( ka ) / 6. je ( ka ); jiNa ( kha ) 1 purise tahA hu / aNArie se vAyA vi esA bujhyA asaccA // No tArisaM vAyamudAharejjA | No' dikhie bUya surAlabheyaM // jIvANubhAge suviciti / oloie pANitalaTThie vA // AhAriyA aNNavihIe sohi / so'Nudhamoha saMjANaM || je bhoyae frfar bhikkhuyANaM | NiyacchaI garahamiheva loe // uddibhattaM ca pagappaetA / sapippalIya pagaraMti maMsaM // No uvalippAmo vayaM raeNaM / aNAriyA bAla" rasesu giddhA || sevaMti te vAyA ki esA bujhyA u micchA // sAvajjadosaM bha pAvamajANamANA / savvesi pANANa so'Nudhammo ha parivajjayaMtA | parivajjayaMti || nihAya daMDaM / saMjayANaM // masti / 6. odhAriyA (c) / 10. chaNaNapadopajIvI ( vUpA ) / 11 vyA0 vi0 - vibhaktirahitapadam lohiya pANI / 7. AkArasya hrasvatvam / 5. evaM ( ka ); chaMdoTyA 'eva' iti jAta- 15. sabvesi jIvANaM (ka) 1 465 12. aNajjabuddho (cU) 13. vyA0 vi0 vibhaktirahitapadam -- bAlA / 14. khaNaM ga evaM kusalA vadaMti ( cU); maNaM Na eyaM kusala kareMti ( cupA ) 1 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 2 42. 'NiggaMthadhammammi imA samAhI' assi suThiccA aNihe carejjA / buddhe muNI sIlaguNovavee 'ihacaNaM pAuNaI siloga" // veya-vAINaM sAbhippAya-nirUvaNa-padaM 43. siNAyagANaM tu duve sahasse je bhoyae Nitie mAhaNANaM / te puNNakhaMdhaM sumahajjaNittA' bhavaMti devA ii veyvaao| agassa uttara-padaM 44. siNAyagANaM tu duve sahasse je bhoyae Nitie kulAlayANaM / se gacchaI loluvasaMpagADhe tivvAbhitAvI garagAbhisevI / / 45. dayAvaraM 'dhamma' duguMchamANe" vahAvahaM dhamma pasaMsamANe / egaM pije bhoyayaI asIla 'Niho NisaM gacchai aMtakAle / / saMkha-parivAyagANaM sAbhippAya-nirUvaNa-padaM 46. duhaovidhammammi samuThiyAmo assi suTiccA taha esa kaalN"| AyArasIle buieha NANe2 Na saMparAyammi" visesamasthi / / 47. avvattarUvaM purisaM mahaMta saNAtaNaM akkhayamasvayaM ca / savvesu bhUesu" vi" savvao se caMdo va tArAhi" samattarUve / / 1. jiggaMthaM dhammANa imo0 (ca); 0 ima Nidho (ca); Nivvo NisaM jAi kao'surehi samAhi (vR)| (kva); atra lipidoSeNa 'Niho' sthAne 2. iccatthataMdeg (ka, kha); accatthataM pAuNa- 'Nivo' iti pAThaH saMjAtaH / vRttikAraNa tIsilAhaM (va); ayaM pAThazcUrNyanusArI tAdRza eva Adarza upalabdhastena sa pAThastathaiva svIkRtaH / cUNo zloko nAma zlAghA iti vyAkhyAtaH / 'jAi kao'surehiM' iti pAThasya vyAkhyAtamasti, vRttau ca zlAghA mUlatvena parivartanaM jAtamathavA vAcanAbhedoyamiti svIkRtAsti / na nizcayena vaktuM shkyte| prastutasUtre 3. sumahajji NittA (ka, kh)| (1 / 25) 'Niho NisaM gacchai aMtakAle' 4. lolaga deg ka), loluyadeg (kha) / iti padaM vidyate / tadevAtrAstIti caNi5. tivvANutAve garae vayaMti (cU); tivvAbhi- vyAkhyayA prtiiyte| tAvI garagAbhisevI (cuupaa)| 11. kAle (kh)| 6,8. vyA0vi0-vibhaktirahitapadam --dhamma / 12. nANA (k)| 7. dhamma dUsemANo (cU), dhamma duguMchamANo 13. saMparAgaMmi (k)| (ka, cuupaa)| 14. pANesu (cuu)| 6. kusIlaM (cU) 10. Nivo NisaM jAi kao'surehi (ka, kha, vR); 16. tArehiM (k)| Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 467 Na' mAhaNA' khttiy-ves-pesaa| NarA ya samve taha devalogA / kahiMti je dhmmmjaannmaannaa| saMsAra ghorammi aNorapAre / / puNNeNa NANeNa smaahijuttaa| tAreti appANa' paraM ca tiNNA // je yAvi loe crnnovveyaa| ahAuso! vippariyAsameva / / chuTuM ajjhayaNaM (addaijja) agassa uttara-padaM 48. evaM Na mijjati Na saMsaraMti' kIDA ya pakkhI ya sarIsivA' ya 46. logaM ayANittiha kevaleNaM NAseMti appANa' paraM ca gaTTA 50. logaM vijANaMtiha kevaleNaM dhamma samattaM ca kahiti je u 51. je garahiyaM ThANamihAvasaMti udAhaDaM taM tu samaM maIe hatthitAvasANaM sAbhippAya-nirUvaNa-padaM 52. saMvacchareNAvi ya egamegaM sesANa jIvANa dayaTThayAe agassa uttara-padaM 53, saMvaccha reNAvi ya egamegaM sesANa jIvANa vaheNa laggA 54. saMvacchareNAvi ya egamegaM __ AyAhie se purise aNajje 55. buddhassa ANAe imaM samAhiM tariuM" samudaM va mahAbhavoghaM vANeNa mAreu mahAgayaM tu / vAsaM vayaM vitti pakappayAmo / asArasa ranara-patra pANaM haNaMtA anniyttdosaa| siyA ya thovaM gihiNo vi tamhA // pANaM' haNate 'samaNavvate / Na 'tArisaM kevaliNo bhnnNti|| assi suThiccA tiviheNa taaii| AyANavaM dhammamudAharejjAsi'" / / --tti bemi // 1. saMcaraMti (kh)| 10. 0vvaema (kha, vR) / 2. te (k)| 11. tArisA kevaliNo bhavaMti (ka); tArise 3. baMbhaNA (cuu)| kevaliNo bhavaMti (kha, vR, cuupaa)| atra cUNi4. sirIsavA (ka); sirIsivA (kh)| pAThorthasamIkSayA samIcInaH pratibhAti tena sa 5. vyA0 vi0-vibhaktirahitapadam -appANaM / svIkRtaH / 6. vyaa0vi0-vibhktirhitpdm-appaann| 12. tAtI (ka); tArI (kh)| 7. pANeNa (ka); vANeNa (kha) / 13. tarittA (ka, cuu)| 8. vitti (kh)| 14. AyANabaMdha samudAharijjAsi (ka); AyANaM 6. pANe (k)| vaMdha samudAharejjAsi (kh)| Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM ajjhayaNaM nAlaMdaijjaM uvakhetra - padaM 1. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe NAmaM Nayare hotthA - riddhatthimiyasamiddhe' jAva' pasia || 2. tassa NaM rAyagihassa Nayarassa bahiyA' uttarapuratthi me disIbhAe, ettha NaM NAlaMdA NAmaM bAhiriyA hotthA - agabhavaNasayasaNividvA" "pAsAdIyA darisaNIyA abhirUvA deg paDirUvA // leva-gAhAvai-padaM 3. tattha NaM NAlaMdA bAhiriyAe leve NAmaM gAhAvaI hotthA - aDDhe 'ditte vitte" vicchiNNa' - vipula - bhavaNa-sayaNAsaNa jANavAhaNA iNNe bahudhaNa- bahujAyarUvarajae Aoga-paoga-saMpatte vicchaDDiya-paura bhattapANe bahudAsI - dAsa - go-mahisagavelagappabhUe bahujaNassa aparibhUe yAvi hotyA || 4. se NaM leve NAmaM gAhAvaI samaNovAsae yAvi hotthA - abhigayajIvAjIve' "uvaladdhapuNNapAve Asava-saMvara- veyaNa - Nijjara kiriya-ahigaraNa-baMdha mokkhakusale asahejje devAsuraNAga suvaNNa-jakkha- rakkhasa kiNNara- kiMpurisa garulagaMdhavva-mahoragAiehiM devagaNehiM NiggaMthAoM pAvayaNAo aNatikkama Nijje, 1. riddhi 0 ( ka ) 1 2. vaNNao jAva (ka, kha ); o0 sU0 1 / 3. bahitA ( ka ) | 4. saM0 pA0 - aNegabhavaNasaya saNNiviTThA jAva paDildA | 5. lee ( ka ) / 6. dittacitte (c) | 7. vitthaNa (kva ) 1 8. saM0 pA0 - abhigayajIvAjIve jAva viharai / 468 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattama ajjhayaNaM (NAlaMdaijja) 466 iNamo NiggaMthie pAvayaNe NissaMkie NikkaMkhie Ninvitigicche laDhe gahiya? pucchiya? viNicchiya? abhigayaTe aTTimiMjapemmANurAgaratte "ayamAuso ! NigaMthe pAvayaNe aTe ayaM paramaTTha sese aNadve" Usiyaphalihe avaMguyaduvAre ciyataMte ura-paragharadArappavese cAuddasaTThamuTThipuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM samma aNapAlemANe samaNe NigaMthe phAsaesaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vatthapaDiggaha-kaMbala-pAyapuMchaNeNaM osahabhesajjeNaM pIDha-phalaga-sejjAsaMthAraeNaM paDilAbhemANe bahUhiM sIlavvaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehiM ahApari ggahiehiM tavokamme hiM appANaM bhAvemANe0 viharai / / 5. tassa NaM levassa gAhAvaissa NAlaMdAe bAhiriyAe uttarapurathime disibhAe, ettha NaM sesadaviyA NAma udagasAlA hotthA-aNegakhaMbhasayasaNNiviTThA pAsA dIyA' 'darisaNIyA abhirUvA paDirUvA / / / 6. tIse NaM sesadaviyAe udagasAlAe uttarapurathime disibhAe, ettha NaM hatthijAme ___NAmaM vaNasaMDe hotthA-kiNhe vaNNao vaNasaMDassa' / / 7. tassi ca NaM gihapadesaMsi bhagavaM goyame viharai, bhagavaM ca NaM ahe ArAmaMsi // udagapeDhAlaputtassa paNhANumai-padaM 8. ahe NaM udae peDhAlaputte bhagavaM pAsAvaccijje NiyaMThe medajje gotteNaM jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhagavaM goyama evaM vayAsIAusaMto ! goyamA! atthi khalu me kei padese pucchiyavve, taM ca me Auso ! ahAsuyaM ahAdarisiyameva viyAgarehi / / 6. savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI--aviyAi Auso ! soccA Nisamma jaannissaamo|| udagapeDhAlaputtassa paNha-padaM 10. savAyaM udae peDhAlaputte bhagavaM goyama evaM vayAsI-AusaMto! goyamA ! atthi khalu kammAraputtiyA NAma samaNA NiggaMthA tumhAgaM pavayaNaM" pavayamANA 1. deg puracchime (kh)| 8. Auso ! (kh)| 2. saM0 pA...pAsAdIyA jAva pddiruuvaa| 6. kumAraputtiyA (ka, kha, vR); atra lipidoSeNa 3. o0 sU0 4-7 / 'kammAra' zabdasya sthAne 'kumAra' iti 4. metajjo (k)| rUpAntaraM jAtaM iti saMbhAvyate / 5. jeNAmeva (ka, kh)| 10. tubbhAgaM (k)| 6. tegAmeva (kh)| 11. pavadaNaM (k)| 7. savAdaM (k)| Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 sUyagaDo 2 gAhAvaI samaNovAsagaM uvasaMpaNNaM evaM paccakkhAti-"NaNNattha abhijogeNaM', gAhAvai-coraggahaNa-vimokkhaNayAe tasehiM pANehi NihAya daMDaM / " evaM NhaM paccakkhaMtANaM duppaccakkhAyaM bhvi| evaM NhaM paccakkhAvemANANaM dupaccakkhAviyaM bhavai / evaM te paraM paccakkhAvemANA aiyaraMti sayaM paiNNaM / kassa NaM taM he| saMsAriyA khalu pANA-thAvarA vi pANA tasattAe paccAyati / tasA vi pANA thAvarattAe paccAyati / thAvarakAyAo vippamuccamANA tasakAyaMsi uvavajjati / tasakAyAo vippamuccamANA thAvarakAyaMsi uvavajjati / tesiM ca NaM thAvarakAyaMsi uvavaNNANaM ThANameyaM dhattaM / evaM NhaM paccakkhaMtANaM supaccakkhAyaM bhavai / evaM NhaM paccakkhAvemANANaM supaccakkhAviyaM bhavai / evaM te paraM paccakkhAvemANA gAiyaraMti sayaM paiNNaM--"NaNNattha abhijogeNaM, gAhAvai-coraggahaNa-vimokkhaNayAe tasabhUehiM pANehi NihAya daMDaM / " evaM sai 'bhAsAe parikamme" vijjamANe je te kohA vA lohA vA paraM paccakkhAveMti / ayaM piNo' uvaese ki No NeyAue bhavai ? aviyAiM Auso ! goyamA ! tubbhaM pi eyaM evaM royai ? bhagavao goyamassa uttara-padaM savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI-AusaMto! udagA ! No khalu amhaM eyaM evaM royai / jete samaNA vA mAhaNA vA evamAikkhaMti', 'evaM bhAseMti, evaM paNNaveti, evaM deg parUveMti No khalu te samaNA vA NigaMthA vA bhAsaM bhAsaMti, aNutAviyaM khalu te bhAsaM bhAsaMti, abbhAikkhaMti khalu te samaNe" samaNovAsae vA / jehiM vi aNNehiM pANehi bhUehiM jIvehiM sattehiM saMjamayaMti tANi vi te anbhAikkhaMti / kassa NaM taM heuM ? 1. gAhAvai (ka, kh)| khyAnasya carcA kRtAsti tena parAkramApekSayA 2. x (ka, kh)| parikarmazabdo'dhikaM samIcInosti / 3. rAAbhivAeNaM (kha); abhijogeNaM taMjahA- 6. pi bhe (ka, vR)| rAyAbhiyogeNaM gaNAbhiogeNaM balAbhiogeNaM 7. asmAkam / 8. X (kh)| 4. evAmeva (ka); evameva (kha) 6. saM0 pA0-ebamAikkhaMti jAva parUvati / 5. bhAsAparakkame (ka); bhAsAe parakkame (kha, 10. aNugANiyaM (cuu)| vR)| 'parikamme' iti pAThazcUAdhAraNa 11. samaNA (k)| sviikRtH| atra savizeSaNanivizeSaNapratyA Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattama ajjhayaNaM (NAlaMdaijja) saMsAriyA khalu pANA-tasA vi pANA thAvarattAe paccAyati / thAvarA vi pANA tasattAe paccAyati / tasakAyAo vippamUccamANA thAvarakAyaMsi uvavajjati / thAvarakAyAo vippamuccamANA tasakAyaMsi uvavajjati / tesiM ca NaM tasakAyaMsi uvavaNNANaM ThANameyaM aghattaM / / udagapeDhAlaputtassa paDipaNha-padaM 12. savAyaM udae peDhAlaputte bhagavaM goyama evaM vayAsI--kayare khalu AusaMto ! goyamA ! tubbhe vayaha tasapANA tasA 'Au' aNNahA" ? bhagavao goyamassa paccuttara-padaM 13. savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI--AusaMto! udagA! je tubbhe vayaha tasabhUyA pANA tasA te 'vayaM vadAmo'' 'tasA pANA tasA / je vayaM vayAmo tasA pANA tasA te tubbhe vadaha tasabhUyA pANA tasA / ee saMti duve ThANA tullA egtttthaa| kimAuso ! ime bhe suppaNIyatarAe bhavai-tasabhUyA pANA tasA ? ime meM duppaNIyatarAe bhavai-tasA pANA tasA ? tao egabhAuso ! palikosaha", ekkaM abhiNaMdaha / ayaM pi 'bhe uvaese 1 No NeyAue bhvi| bhagavaM ca NaM udAhu---saMtegaiyA maNussA bhavaMti, tesi ca NaM evaM vRttapuvvaM bhavai - No khalU vayaM saMcAemo maDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvitte| 'vayaM gaM" aNuputveNaM gottassa" lississaamo"| 'te evaM saMkhasAveti 1. adu--uta / pAThosti tathA cUrNI 'upadezaH' iti vyAkhyAta2. AumannahA (ka); aha aNNahA (kh)| masti / tadAdhAreNAsau pAThaH svIkRtaH / 3. vataha (k)| 12. maNussA gabbhavakkatiyA saMkhejjavAsAuyA 4. tasabbhUyA (k)| AriyA (ca) 5. vadaM vatAmo (k)| 13. vayaNNaM (ka); vaya NaM (kha) / 6. tasA pANA 2 (ka); tasA pANA (kha) sarvatra / 14. guttattassa (ka); guttassa (kva) / 7, 8. te (kh)| 15. lisissAmI (kh)| 1. to (k)| 16. te evaM saMkha ThavayaMti te evaM saMkhaM sovaThavayaMti 10. paDikosaha (kh)| (ka); te eva saMkhaM ThavayaMti te evaM saMkhaM 11. bhedo se (ka, kha); bhe (vR); 'bhe uvaese' iti ___ sovaThAvayaMti (kha); te evaM saMkhaM ThAveMti pAThasya sthAne lipidoSeNa 'bhedo se' iti (cU); nAgArjunIyAstu-evaM ApANaM saMkajAtam / dazame sUtre ' piNo uvaese' iti sAveMti (cU); deg saMThavayaMti (kv)| Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 sUyagaDa 2 "NaNNattha abhijogeNaM gAhAvai-coragahaNa - vimokkhaNayAe tasehiM pANehi nihAya daMDaM" / taM pitesi kusalameva bhavai // 14. tasA vi vuccati tasA tasasaMbhArakaDeNaM kammuNA, NAmaM caNaM abbhuvagayaM bhavai / 'tasAuyaM ca NaM palikkhINaM bhavai, tasakAyaTThiiyA te tao AuyaM vippajahaMti, te tao AuyaM viSpajahittA thAvarattAe paccAyaMti" / thAvarA vi vuccaMti thAvarA thAvarasaMbhArakaDeNaM kammuNA, NAmaM ca NaM abbhuvagayaM bhavai / 'thAvarAjyaM caNaM palikkhINaM bhavai, thAvarakAyaTTiiyA te tao AuyaM vippajahaMti, te tao AuyaM vippajahittA bhujjo pAraloiyattAe paccAyati / te pANA vi buccati', te tasA vi vucchaMti, te mahAkAyA, te ciraTTiiyA // udagapeDhAlaputtassa sapakkha ThAvaNA-padaM 15. savAyaM udae peDhAlaputte bhayavaM goyamaM evaM vayAsI-AusaMto ! goyamA ! Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa 'egapANAe vi daMDe Nikkhitte" / kassa NaM taM heuM ? saMsAriyA khalu pANA -- thAvarA vi pANA tasattAe paccAyati / tasA vipANA thAvarattAe paccAyati / thAvarakAyAo vippamuccamANA savve tasakAyaMsi uvavajjaMti / tasakAyAo vippamuccamANA savve thAvarakAyaMsi uvavajrjjati / tesi ca gaM thAvarakAyaMsi uvavaNNANaM ThANameyaM ghattaM // bhagavao goyamassa paccattara-padaM 16. savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI - No khalu Auso ! asmAkaM * vattavvaeNaM tubbhaM ceva aNuppavAeNaM asthi NaM se pariyAe jeNaM samaNovAsagassa savvapANehiM savvabhUehi savvajIvehi savvasattehi daMDe Nikkhitte bhavai / kassa NaM taM heuM ? 1. jAva tasAU apalikkhINaM bhavai0 (cU ) nAgArjunIyAstu -- AuyaM ca gaM palikkhINaM bhavati tasakAyadvitIe vA tato AuyaM vippajahittA tinhaM thAvarANaM aSNataresUvavajjati (cU) | 2. jAva thAvarAU apalikkhINaM bhavaI (cu) / 3. vucvaMti bhUtA jAva sattA vi (cU) / 4. paritoe ( ka ) 1 5. jaNNaM (ka, kha, cU) / 6. egapANA ivAya virae vi daMDe Nikkhitte (ka, kha ) ; eka prANAtipAta viramaNepi (vR); agrimasUtre 'egapANAe vi' iti pATho labhyate, sa ca samIcInaH pratibhAti tenA'trApi sa eva svIkRta: / jAva savvapANehi daDe Nikkhitte (c) / 7. asmAkamityetanmagadhadeze AgopAlAGganAdiprasiddhaM saMskRtamevoccAryate tadihApi tathaivouccAritamiti (vR) | Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattama ajjhayaNaM (NAlaMdaijja) saMsAriyA khalu pANA- tasA vi pANA thAvarattAe paccAyati / thAvarA vi pANA tasattAe paccAyati / tasakAyAo vippamaccamANA savve thAvarakAyaMsi uvavajjati / thAvarakAyAo vippamuccamANA savve tasakAyaMsi uvavajjati / tesi ca NaM tasakAyaMsi uvavaNNANaM ThANameyaM aghattaM / te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahuyaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTriyassa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha-"Natthi NaM se kei pariyAe jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte"| ayaM pi 'bhe uvaese" No NeyAue bhavai / samaNadidvaita-padaM 17. bhagavaM ca NaM udAhu NiyaMThA khalu pucchyivvA-AusaMto! NiyaMThA ! iha khala saMtegaiyA maNussA bhavaMti / tesiM ca NaM evaM vRttapuvvaM bhavai-je ime muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittA, eesi NaM AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte / je ime agAramAvasaMti, eesi NaM AmaraNatAe daMDe No Nikkhitte / 'keI ca NaM samaNe" jAva vAsAiM ca upaMcamAiM chaddasamAiM appayaro vA bhujjayaro vA desaM dUijjittA 'agAraM vaejjA ? haMtA vejjaa| tassa gaM tamagAratthaM vahahmANassa' se paccakkhANe bhagge bhavai ? Neti / evameva samaNovAsagassa vi tasehiM pANehi daMDe Nikkhitte, thAvarehi pAhi daMDe No Nikkhitte / tassa NaM taM thAvarakAyaM vahamANassa se paccakkhANe No bhagge bhavai / sevamAyANahaNiyaMThA ! sevamAyANiyavvaM / / / 18. bhagavaM ca NaM udAhu NiyaMThA khalu pucchiyavvA-AusaMto! NiyaMThA ! iha khala gAhAvaiNo vA gAhAvaiputtA vA tahappagArehiM kulehiM Agamma dhammassavaNavattiyaM uvasaMkamejjA? haMtA uvsNkmejjaa| 1. jaNNaM (ka); jammi (kva) / 2. bhede se (ka, kha) 3. kesi (ka, kha); azuddhaM pratibhAti, kecana zramaNAH (vR)| 4. agAramAvasejjA (kha, vR)| 5. taM gAratthaM (ka); gRhasthaM (kh)| 6. 8. vahemANassa (k)| 7. Noti (kh)| 6. seeva0 (kh)| Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 tesi ca NaM tahappagArANaM dhamme Aikkhiyavve ? haMtA Aikkhiyavve | kiM te tahappagAraM dhammaM soccA Nisamma evaM vaejjA -- iNameva NiggaMthaM pAvayaNaM saccaM aNuttaraM kevaliyaM paDipuNNaM 'NeyAuyaM' saMsuddha" sallakattaNaM siddhimaggaM muttimaggaM NijjANamaggaM NivvANamagaM" avitahaM asaMdiddhaM savvadukkhappahINamaggaM / ettha ThiyA jIvA sijbhaMti bujbhaMti muccaMti pariNivvaMti savvadukkhANamaMtaM kareMti / imANAe' tahA' gacchAmo tahA ciTThAmo tahA NisIyAmoM tahA tuyaTTAmo tahA bhuMjAmo tahA bhAsAmo tahA abbhuTTemo tahA uTThAe uTThettA' pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM saMjameNaM saMjamAmo tti vaejjA ? haMtA vaejjA / kiM te tahappagArA kappaMti pabvAvettae ? haMtA kappati / kiM te tahappagArA kappaMti muMDAvettae ? haMtA kappati / kiM te tahappagArA kappaMti sikkhAvettae ? haMtA kappaMti / 1. tAu ( ka ) / 2. saMsuddhaM yAjayaM (kha) 1 3. jejjANamaggaM jevvANa ( ka ) / 4. pariNivvAyaMti (kha) ki te tahappagArA kappaMti uvadvAvettae ? haMtA kappati / tesi ca NaM tahappagArANaM savvapANehiM" savvabhUehiM savvajIvehiM savvasatte hiM daMDe Nikkhitte ? haMtA Nikkhitte / te" NaM eyArUveNaM vihAreNa viramANA jAva vAsAI caupaMcamAI chaddasamAI vA appayaro vA bhujjaro vA desaM dRijjittA" agAraM vaejjA" ? haMtA vaejjA / 5. tamANAe (kha) / 6. taha (ka) sarvatra / 7. NisiyAmo ( ka ); NissiyAmo ( kha ) / sUyagaDo 2 5. aTThAmo ( kha ) / ha vaTTeti ( kha ) / 10. saM0 pA0 - savvapANehiM jAva savvasatehi / 11. se (ka, kha ); azuddhaM pratibhAti / 12. chaddasamaNi ( ka, kha ) / 13. dUtijjittA ( ka, kha ) / 14. vadejjA ( ka ) / Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM ajjhayaNaM (NAlaMdaijjaM ) 475 tassa NaM savvapANehiM savvabhUehiM savvajIvehi savvasattehi daMDe Nikkhitte' ? Neti / se je se jIve jassa pareNa savvapANehiM savvabhUehi savvajIvehi savvasattehi daMDe No Nakkhitte / se je se jIve jassa AreNaM savvapANehiM' 'savvabhUehi savvajIvehiM savva deg sattehiM daMDe Nikkhitte / se je se jIve jassa iyANi savvapANehiM' 'savvabhUehiM savvajIvehiM savva ' sattehi daMDe No Nikkhitte bhavai / pareNa assaMjae, AreNaM saMjae, iyANi assaMjae / assaMjayassa NaM savvapANehiM savvabhUehi savvajIvehi savva sattehiM daMDe No Nikkhitte bhavai / sevamAyAha niyaMThA ! sevamAyANiyavvaM // 16. bhagavaM ca NaM udAhu niyaMThA khalu pucchiya0vA - AusaMto ! NiyaMThA ! iha khalu parivvAyayA vA parivvAiyAo vA aNNayarehito titthAyataNehiMto Agamma dhammasvaNavattiyaM uvasaMkamejjA ? haMtA uvasaMkajjA | 'kiM tesi" tahappagArANaM dhamme Aikkhiyavve ? haMtA Aikkhiyanve / kiM te tapagAra dhammaM soccA jisamma evaM vaejjA - iNameva NiggaMthaM pAvayaNaM saccaM aNuttaraM kevaliyaM paDipuNNaM NeyAuyaM saMsuddhaM sallakattaNaM siddhimaggaM muttimaggaM NijjANamaggaM NivvANamaggaM avitahaM asaMdiddhaM savvadukkhappahINamaggaM / ettha ThiyA jIvA sijbhati bujbhaMti muccaMti pariNivvaMti savvadukkhANamaMta kareMti / imANAe tahA gacchAmo tahA ciTThAmo tahA NisIyAmo tahA tuyaTTAmo tahA bhujAmo tahA bhAsAmo tahA abbhuTTemo tahA uTThAe uTThettA pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM saMjameNaM saMjamAmo tti vaejjA ? haMtA vaejjA / kiM te tapagArA kaSpati pavvAvettae ? haMtA kappaMti / ki te tahappagArA kappaMti muMDAvettae ? haMtA kappaMti / kiM te tahapagArA kappaMti sikkhAvettae ? haMtA kappati / 1. saM0 pA0--- savvapANehiM jAva sattehi / 2. goNikkhitte ( ka ) / 3. Notti ( ka ) ; goti ( kha ) / * 8. saM0 pA0 - sadhvapANehi jAva sattehi / 9. i iha (kha) | 10. parivAiyA ( ka ) ; parivvAyA (kva ) / 4,5,6. saM0 pA0 - savvapANehiM jAva sattehi / 11. pUrvasUtrAt kiMcit zabdabhedaH / 19. varfor (5) 1 12. saM0 pA0-- taM caiva jAva uvadvAvettae / Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDo 2 kiM te tahappagArA kappaMti uvaTThAvettae ? haMtA kappati / kiM te tahappagArA kappaMti saMbhaMjittae ? haMtA kappaMti / te NaM eyArUveNaM vihAreNaM viharamANA "jAva vAsAiM caupaMcamAiM chahasamAiM vA appayaro vA bhujjayaro vA desaM duijjittA agAraM vaejjA? haMtA vejjaa| te NaM tahappagArA kappaMti sa jittae ? No iNa8 smddhe| se je se jIve je pareNaM No kappaMti sNbhNjitte| se je se jIve je AreNaM kappaMti saMbhaMjittae / se je se jIve je iyANi No kappaMti saMbhaMjittae / pareNaM assamaNe, AreNaM samaNe, iyANi assamaNe / assamaNeNaM' saddhi No kappaMti samaNANaM NiggaMthANaM saMbhujittae / sevamAyANaha NiyaMThA ! sevamAyANiyavvaM / / paccakkhANassa visaya-uvadaMsaNa-padaM bhagavaM ca NaM udAhu-NiyaMThA khalu pucchiyavvA-AusaMto! NiyaMThA ! iha khalu * saMtegaiyA samaNovAsagA bhavaMti / tesi ca NaM evaM vRttapuvvaM bhavaiNo khalu vayaM saMcAemo muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae, vayaM NaM cAuddasaTTamuddiTTapuNNamAsiNIsu paDipuNNa posaha samma aNupAlemANA vihrissaamo| 'thUlaga pANAivAyaM paccakkhAissAmo", evaM thUlagaM musAvAyaM thUlagaM adiNNAdANaM thUlagaM mehuNaM thUlagaM parimgahaM paccakkhAissAmo, icchAparimANaM karissAmo duvihaM tiviheNaM / mA khalu mamaTThAe kici vi kareha vA kAraveha vA tattha vi pcckkhaaissaamo| te NaM abhoccA' apiccA asiNAittA AsaMdIpeDhiyAo" paccoruhittA" te taha kAlagayA ki vattavvaM siyA? samma kAlgaya tti vattavvaM siyaa| 1. saM0 pA.--taM ceva jAda agAraM vejjaa| sAmAiyakaDe'hikAuM'savvapANAtivAtaM pacca2. tiNaTe (ka, kh)| kkhAissAmo' taddivasaM (cuu)| 3. teNaM (k)| 8. adiNNaM (ka, kh)| 4. saM0 pA0-udAha"saMtegaiyA / 6. abhoccAe (ka, kh)| 5. bayaM ca (k)| 10. pIThiyAo (ka): 6. posadhaM (k)| 11. paccorubhittA (kh)| 7. deg paccAikkhissAmo (ka);nAgArjunIyAstu---- Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM ajjhaNaM (NAlaMdaijja ) te pANA vi vuccati, te tasA vi buccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahutaraMgA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se' mahayA' "tasakAyAo uvasaMtassa uvadviyassa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha-" Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte ayaM pi 'bhe uvaese" No NeyAue bhavai || Q 21. bhagavaM ca NaM udAhu NiyaMThA khalu pucchiyavvA - AusaMto ! NiyaMThA ! iha khalu saMtegaiyA samaNovAsamA bhavaMti / tesi ca NaM evaM vRttapuvvaM bhavai - No khalu vayaM saMcArat muMDA bhavittA agArAo' 'aNagAriyaM pavvaittae, No khalu vayaM saMcAemo cAuddasamuddiSNamAsiNIsu' 'paDipuNNa posahaM sammaM0 aNupAlemANA viharittae / vayaM NaM apacchimamAraNaMtiyasale haNA bhUsaNAbhUsiyA bhattapANapaDiyAikkhiyA' kAlaM aNavakakhamANA viharissAmI / savrvvaM pANAivAyaM paccakkhA islAmo, "evaM savvaM musAvAyaM savvaM adiNNAdANaM savvaM mehuNaM * savvaM pariggahaM paccakkhAissAmo 'tivihaM tivihe " mA khalu mamaTThAe kiMci vi' 'kareha vA kAraveha vA karaMtaM samaNujANeha vA tattha vi paccakvAissAmo / teNaM abhoccA apiccA asiNAittA AsaMdIpeDhiyAo paccoruhittA te taha kAlagayA ki vattavvaM siyA ? samma" kAlagaya tti vattavvaM siyA / te pANA vi vuccati", "te tasA vi buccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahutaragA pANA jehi samNovAsagassa supaccavakhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccavakhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvadviyassa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha - " Natthi gaM se 1. iti me ( ka, kha ) / 2. saM0 pA0 - se mahayA "jaM NaM tubhe vayaha taM caiva jAva ayaM / 3. bhede se (ka, kha ) / 4. saM0 pA0 - agArAo jAva pavtraittae / 5. saM0 pA0-- cA uddasamuddiTTapuSNamAsiNIsu jAva aNupAlemANA ! - 477 6. jAva ( ka ) 1 7. saM0 pA0 paccakvAissAmo jAva savvaM parigrahaM / 8. tiviheNaM tivihaM (ka) / 9. saM0pA0 - kiMci vi jAva AsaMdIpeDhiyAo / 10. samaNA ( ka ) / 11. saM0 pA0 - vuccati jAva ayaM / Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 sUyagaDo 2 kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhavai / / 22. bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegaiyA maNussA bhavaMti, taM jahA-mahicchA mahAraMbhA mahApariggahA ahammiyA' 'adhammANuyA adhammiTThA adhammakkhAI adhammapAyajIviNo adhammapaloiNo adhammapalajjaNA adhammasIlasamudAcArA adhammeNa ceva vitti kappemANA viharaMti, 'haNa' 'chiMda' 'bhida' vigattagA lohiyapANI caMDA ruddA khuddA sAhassiyA ukkecaNa-vaMcaNa-mAyA-NiyaDi-kUDa-kavaDa-sAisaMpaogabahulA dussIlA duvvayA duppaDiyANaMdA asAhU / savvAo pANAivAyAo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo musAvAyAo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo adiNNAdANAo appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAo mehuNAo appaDivirayA jAvajjIvAe deg, savvAo parigahAo appaDivirayA jAvajjIvAe, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe' daMDe Nikkhitte, te tao AugaM vippajahaMti, vippajahittA bhujjo sagamAdAe doggaigAmiNo bhvNti| te pANAvi vuccaMti', 'te tasAvi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciraTiiyA / te bahutaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhvi| se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha"Natthi NaM se kei pariyAe jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte|" ayaM pibhe uvaese No NayAue bhv|| bhagavaM ca NaM udAha-saMtegaiyA maNassA bhavaMti, taM jahA-aNAraMbhA apariggahA dhammiyA dhammANuyA" 'dhammiTThA dhammakkhAI dhammappaloI dhammapalajjaNA dhammasamudAyArA dhammeNaM ceva vitti kappemANA viharaMti, susIlA suvvayA suppaDiyANaMdA susAhU / savvAo pANAivAyAo paDi virayA jAvajjIvAe, savvAo musAvAyAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo adiNNAdANAo paDivirayA jAvajjIvAe, savvAo mehuNAo paDivirayA jAvajjIvAe deg, savvAo pariggahAo paDivirayA jAvajjIvAe, jehiM samaNovAsagassa AyANaso Amara 23. 1. yeSu sUtraSu praznottarakramo vidyate tatrava 3. AmaraNatiAe (k)| 'NiyaMThA khalU pucchiyavvA' ityAdi pATho 4. saM0 pA0--vuccaMti te tasA e mahA te gRhItaH ataH paravatisUtreSu praznottarakramo cira te bahutaragA AyANaso itI se mahatA nAsti tena tasya pAThasya nAsti ttraavkaashH| jeNaM tumbhe No NeyAue / 2. saM0 pA0 -ahammipA jAva duppaDiyANaMdA 5. saM0 pA0-dhammANuyA jAva svvaao| jAva savva o prigghaao| Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM ajjhayaNaM (NAlaMdaijja) 476 . 24. NatAe daMDe Nikkhitte, te tao AugaM vippajahaMti, vippajahitA te tao bhujjo sagamAyAe soggaigAmiNo bhavaMti / te pANAvi vuccaMti', 'te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te cirdviiyaa| te bahutaragA pANA jehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTThiyassa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha"Natthi NaM se kei pariyAe jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaesedeg No NeyAue bhavai / / bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegaiyA maNussA bhavaMti, taM jahA-appicchA appAraMbhA appapariggahA dhammiyA dhammANuyA 'dhammiTThA dhammakkhAI dhammappaloI dhammapalajjaNA dhammasamudAyArA dhammeNaM ceva vitti kappemANA viharaMti, susIlA sUvayA suppaDiyANaMdA susaahuu| egaccAo pANAivAyAopaDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo musAvAyAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo adiNNAdANAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo mehuNAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| egaccAo pariggahAo paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAodeg appaDivirayA / jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tao AugaM vippajahaMti, vippajahittA te tao bhujjo sagamAdAe soggaigAmiNo bhavaMti / te pANA vi vuccaMti, 'te tasAvi duccaMti te mahAkAyA, te cirdviiyaa| te bahutaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTThiyassa paDivirayassa jaMNaM tubhe vA aNNo vA evaM vayaha"Natthi NaM se kei pariyAe jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaese' No NeyAue bhavai / / / 25. bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegaiyA maNussA bhavaMti, taM jahA-AraNNiyA Ava sahiyA gAmaMtiyA kaNhuIrahassiyA-jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaragaMtAe daMDe Nikkhitte bhavaiNo bahusaMjayA No bahupaDivirayA savvapANabhUya 1. saM0 pA0-buccaMti jAva No nneyaaue| 2. saM0 pA0-dhammANuyA jAva egaccAo pariggahAo appddiviryaa| 3. saM0 pA0-vaccaMti jAva No NeyAue / 4. gAmaNiyaMtiyA (ka, kha, vR); draSTavyam 2056 sUtrasya pAdaTippaNam / 5. kaNhaMtirahassiyA (k)| Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 sUyagaDo 2 jIvasattehi appaNA saccAmosAiM evaM viuti'---ahaM NaM hatavvo aNNe haMtavvA', 'ahaM Na ajjAveyavvo aNNe ajjAveyavyA, ahaM Na parighetavvo aNNe parighetabvA, ahaM Na paritAveyavvo aNNe paritAveyavA, ahaM Na uddave yavo aNNe uddveyvaa| evAmeva te itthikAmehiM mucchiyA giddhA gaDhiyA ajjhovavaNNA jAva vAsAI caupaMcamAI chaddasamAI appayaro vA bhujjayaro vA bhuMjittu bhogabhogAI kAlamAse kAlaM kiccA aNNayarAI AsuriyAI kibbisiyAI 'ThANAiM0 uvavattAro bhavaMti / tao vi vippamuccamANA bhujjo elamUyattAe tamorUvattAe paccAyati / te pANA vi vuccaMti', 'te tasAvi vuccaMti, te mahAkAyA / te ciradviiyA, te bahuta ragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTriyassa paDivirayassa ja NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha-"Natthi NaM se kei pariyAe jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte' / ayaM pi bhe uvaese ' No NeyAue bhavai / / / 26. bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegaiyA pANA dIhAuyA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte bhavai / te puvAmeva kAlaM kareMti, karettA pAraloiyattAe paccAyati / te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciriTTiiyA, te dIhAuyA / te bahuyaragA pANA jehiM samaNovAsagassa' "supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTriyassa paDivirayassa ja Na tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha--"patthi NaM se kei pariyAe jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaesedeg No NeyAue bhavai / / 27. bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegaiyA pANA samAuyA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte bhavai / te samameva kAlaM kareMti, karettA pAraloiyattAe paccAyati / te pANA vi vuccaMti, te tasAvi vuccaMti, te mahAkAyA, te samAuyA / te 1. pANabhUya deg (ka, kh)| 2. vippaDivedeti (ka, kha, vRpA)! 3. saM0 pA0---haMtavA jAva kAlamAse / 4. saM0 pA0--kibbisiyAi jAva uvdttaaro| 5. tamUyattAe (ka); tamotattAe (kha) / 6. saM0 pA0-buccaMti jAva No NeyAue / 7. saM0 pA0-samaNovAsagassa jAva No NeyAue / Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM ajjhayaNaM (NAlaMdaijja) 481 bahuyaragA' 'pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa urvATTayassa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaesedeg No NeyAue bhavai / / bhagavaM ca NaM udAha-saMtegaiyA pANA appAuyA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe mikkhitte bhavai / te punAmeva kAlaM karati, karettA pAraloiyattAe paccAyati / te pANA vi vaccaMti, te tasAvi vaccaMti, te mahAkAyA, te appaauyaa| te bahuyaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA govAmagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA 'tasakAyAo uvasaMtassa udviyassa paDivirayassa jaM NaM tumbhe vA aNNo vA evaM vayaha-"Nasthi NaM se kei pariyAe jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaese deg No NeyAue bhavai / / NavabhaMgehi paccakkhANassa visaya-uvadaMsaNa-padaM 26. bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegaiyA samaNovAsagA bhavaMti / tesiM ca NaM evaM vRttapuvaM bhavai--No khalu vayaM saMcAemo muMDA bhavittA' 'agArAo aNagAriyaM. pavvaittae / No khalu vayaM saMcAemo cAuddasaTThamuddiThThapuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posaha aNapAlittae / No khalu vayaM saMcAemo apacchima 'mAraNaMtiyasalehaNAasaNAjhasiyA bhattapANapaDiyAikkhiyA kAlaM aNava kaMkhamANA viharittae / vayaM NaM sAmAiyaM desAvagAsiyaM" --puratthA pAINaM paDINaM dAhiNaM udINa etAvatAva savvapAhiM' sababhUehi savvajIvehi savvasattehiM daMDe Nikkhitte pANabhUyajIvasattehiM khemaMkare ahamaMsi / 1. tattha AreNaM je tasA pANA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tao AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM ceva je tasA pANA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNatAe daMDe Nivikhatte, tesu paccAyaMti tehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / 1. saM. pA.-~bahuyaragA jAva No jayAue / 2. saM0 pA.-mahayA jAva No NeyAue / 3. sa. pA.---bhavittA jAva pvvitte| 4. saM0 pA0 acchimaM jAva viharittae / 5. vyA0 di-'aNupAlemANA viharissAmo' iti adhyAhartavyam / 6. saM0 pA0-savvapANehi jAva samvasattehi / Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 sUyagaDo 2 te pANA vi' 'vuccati, te tasAvi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahutaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa afge pasivirayassa jaM gaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha - " pratthi NaM se hs pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pibhe uvaese No NeyAue bhavai / " 2. tattha AreNa je tasA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tao AuM vippajati, vippajahittA tattha AreNaM ceva je thAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTThAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyati / tehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhite agaTThAe daMDe Nikkhitte ! te pANAvi vuccati, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciraTTiiyA / te bahutaraMgA pANA jahi samaNovAsagassa supacca kvAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uagyasa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha - " Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi uvaese No NeyAue bhavai / 0 3. tattha 'AreNaM je" tasA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe kkhitte, te tao AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha pareNaM ceva je tasA thAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te paccAyati / tehi samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai | te pANAvi vuccati, te tasAvi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahutaraMgA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa vayasa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha - "Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhite / " ayaM pa meM unase No NeyAue bhavai 10 4. tattha 'AreNaM je" thAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aTThAe daMDe Nikkhitte, te tao AuM vippajati, vippajahittA tattha AreNaM 1. saM0 pA0-- pANAvi jAva ayaM pi bhede se 2. sa0 pA0 -- te tasA te cira jAva artha pi bhede se / 3. je AreNaM ( ka, kha ) / 4. saM0 pA0-- pANAvi jAva ayaM pi bhede / 5. je AreNaM ( ka, kha ) / Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM ajjhaNaM (nAlaMdaijjaM ) 453 ceva je tasA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyati / tehiM samaNovAsagassa supaccavakhAyaM bhavai / te pANAvi vaccati te tasAvi vuccati se mahAkAyA, te ciraTTiiyA / te bahuraMgA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccavakhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccavakhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uTThiyasa paDivirayassa jaM gaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha - " Natthi paM se kei pariyAe jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhavai // deg 5. tattha 'AreNaM je" thAvarA pANA, jehi samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aTThA daMDe Nikkhitte, te tao AuM vippajahaMti, vippajahittA te tattha AreNaM deva je thAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTThAe daMDe Nikkhitte, tesu paJcAyati / tehi samaNovAsagassa 'aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTTAe daMDe Nikkhitte" / te pANAvi buccati te tasAvi vuccati, te mahAkAyA, te ciraTTiiyA / te bahuraMgA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccavakhAyaM bhavai / appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa yasa paDiviyassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha -- "Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhavai / 0 6. tattha 'pareNaM je'' thAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aAe daMDe kkhitte, te tao AuM vippajahaMti, vipvajahittA tattha pareNaM caiva je tasA thAvarA pANA, jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyati / tehi samaNovAsagassa supaccavakhAyaM bhavai / te pANAvi vuccati, te tasAvi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahuragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaraMgA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccavakhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa vayasa paDivirayassa jaM NaM tuThabhe vA aNNo vA evaM vayaha- " Natthi NaM se hs pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / "0 ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhavai / 1. saM0 pA0 - pANAvi jAva ayaM pi bhe / 2. jete AreNaM ( ka, kha ) 1 3. supaccakkhAyaM bhavaMti ( kha ) / 4. saM0 pA0-- pANAvi jAva ayaM pi bhede / 5. jete pareNa (ka, kha ) / 6. saM0 pA0 - pANAvi jAva ayaM / Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 sUyagaDo 2 7. tattha 'pareNaM je" tasathAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNatAe daMDe Nivikhatte, te tao AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM je tasA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyaMti / tehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhvi| te pANAvi' 'vuccaMti, te tasAvi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahuyaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhvi| te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTThiyassa paDivirayassa jaMNaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha-"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " 0 ayaM pi bheuvaese No NeyAue bhavai / 8. tattha 'pareNa je tasathAvarA pANA jehi samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhite, te tao AuM vippajahaMti,vippaja hittA tattha AreNaM je thAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTThAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyati / tehi samaNovAsagassa sUpaccakkhAyaM bhvi| te pANAvi 'vuccaMti, te tasAvi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciradviiyA / te bahuyaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jahi samaNobAsagassa apaccakkhAyaM bhvi| se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTTiyassa paDivirayassa jaM NaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha---"Natthi NaM se kei pariyAe jaMsi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikhitte|" ayaM pi bhe uvaese No NeyAue bhavai / ' 6. tattha 'pareNaM je' tasathAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNatAe daMDe Nikkhitte, te tao AuM vippajahaMti, vippajahittA te tattha pareNaM ceva je tasathAvarA pANA, jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, tesu paccAyati / tehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te pANAvi 'vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciraTTiiyA / te bahuyaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai / te appayaragA pANA jehi samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavai / se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTThiyassa paDivirayassa jaM gaM tubbhe vA aNNo vA evaM vayaha-"Natthi NaM se kei ---- -- - 1. je pareNaM (ka); jete pareNa (kh)| 2. saM0 pA0--pANAvi jAva ayaM / 3. je pareNa (ka); jete pareNaM (kh)| 4. saM0 pA0-pANAvi jAva ayaM pi bhede...| 5. je pareNaM (ka, kh)| 6. saM0 pA0-pANAvi jAva ayaM pi bhede Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM ajjhayaNaM (NAlaMdaijja) 485 pariyAe jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe nnikkhitte|" ayaM pibhe uvaese No NeyAue bhavai / / tasa-thAvara-pANANaM avvocchitti-padaM 30. bhagavaM ca NaM udAhu-Na evaM bhUyaM Na eyaM bhavvaM 'Na evaM bhavissa" jaNaM-tasA pANA vocchijjihiti', thAvarA pANA bhavissaMti / thAvarA pANA vocchijjihiMti, tasA pANA bhavissaMti / avocchiNNehiM tasathAvarehi pAhi jaNNaM tubbhe vA aNNo vA evaM vadaha-"Natthi NaM se kei pariyAe' 'jasi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte / " ayaM pi bhe uvaese deg No NeyAue bhavai / / uvasaMhAra-padaM 31. bhagavaM ca NaM udAha--AusaMto! udagA ! je khala samaNaM vA mAhaNaM vA paribhA sai mitti' maNNai AgamittA NANaM, AgamittA daMsaNaM, AgamittA carittaM pAvANaM kammANaM akaraNayAe [uTThie" ?], se khalu paralogapalimathattAe citttthi| je khalu samaNaM vA mAhaNaM vA No paribhAsai mitti maNNai AgamittA NANaM, AgamittA dasaNaM, AgamittA caritaM pAvANaM kammANaM akaraNayAe [ uhie ? ], se khalu paralogavisuddhIe ciTThai // 32. tae NaM se udae peDhAlaputte bhagavaM goyama aNADhAyamANe jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi pahArettha gmnnaae|| 33. bhagavaM ca NaM udAhu---AusaMto ! udagA ! je khalu tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AriyaM dhammiyaM suvayaNaM soccA Nisamma appaNo ceva suhamAe paDilehAe aNuttaraM jogakhemapayaM laMbhie samANe so vi tAva ta ADhAi parijANei vaMdaI NamaMsai sakkArei sammANai" kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsai // 1. bhavai (ba); X (c)| 2. vocchijjissaMti (k)| 3. saM0 pA0-pariyAe jAva No NeyAue / 4. metti (ka, kha); maMtrI manyamAno'pi (da); svIkRtapAThazcUrNyanusArI vartate / vyA0 vi0- mAmiti / 5. pratyoSa pATho labhyate, cAvapi naasti| vRttAvasti vyaakhyaatH| 6. metti (ka, kha); maitrI maNyate (v)| 7. nAgArjunIyAstu-go khalu samaNaM vA hIla mANo paribhAsa ti maNasA vAyAe kAraNaM AgamittA NANaM AgamittA daMsaNaM AgamittA caritaM pAvANaM kammANaM akaraNayAe, se khalu paralogapaDi maMthattAe ciTThati (ca) / 8. parijANAi vaMdati NamaMsati (ka);x (v)| Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 sUyagaDo 2 34. tae NaM se udae peDhAlaputte bhagavaM goyama evaM vayAsI-eesi NaM bhaMte ! padANaM pudi aNNANayAe assavaNayAe abohIe aNabhigameNaM adivANaM assuyANa amuyANaM aviNNAyANaM aNijjUDhANaM' avvogaDANaM avvocchiNNANaM aNisiTTANaM aNivUDhANaM aNuvahAriyANaM eyamaTuM No saddahiyaM No pattiyaM No roiyaM / eesi NaM bhaMte ! padANaM eNhi jANayAe savaNayAe bohIe' abhigameNaM divANaM suyANaM muyANaM viNNAyANaM NijjUDhANaM vogaDANaM vocchiNNANaM NisiTTANaM NivaDhANaM deg uvadhAriyANaM eyamaTuM sahahAmi pattiyAmi roemi 'evAmeyaM jahA NaM", tubbhe vadaha // 35. tae NaM bhagavaM goyame udagaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI-- saddahAhi NaM ajjo ! patti yAhi NaM ajjo ! roehi NaM ajjo! evameyaM jahA NaM amhe vyaamo|| 36. tae NaM se udae peDhAlaputte bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tubbhaM aMtie' cAujjAmAo dhammAo paMcamahanvaiyaM sapaDikkamaNaM dhamma uvasaMpajji ttANaM viharittae / 37. tae NaM bhagavaM goyame udagaM peDhAlaputtaM gahAya jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai / tae NaM se udae peDhAlaputte samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa-payAhiNaM karei, karettA vaMdai Namasai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsIicchAmi gaM bhaMte ! tubbhaM aMtie cAujjAmAo dhammAo paMcamahatvaiyaM sapaDikkamaNaM dhamma uvasaMpajjittANaM vihritte| ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha karehi // 38. tae NaM se udae peDhAlaputte samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie cAujjAmAo dhammAo paMcamahavvaiyaM sapaDikkamaNaM dhamma uvasaMpajjittANaM vihri| -tti bemi // grantha-parimANa kula akSara 84622 anuSTup zloka 2644, akSara 14 1. x(k)| 2. saM0 pA0-bohoe jAva uvadhAriyANaM / 3. evameva se jaheyaM / 4. aMtiyaM (k)| Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTaH Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa- 1 saMkSipta-pATha, pUrta-sthala aura pUrti AdhAra sthala AyAro saMkSipta-pATha, ahamasI jAva aNNayarIo AgamamANe jAva samattameva evaM jaM parighetavvaM ti, mannasi jaM evaM hiyayAe pittAe basAe picchAe pucchAe bAlAe siMgAe visANAe daMtAe bADhAe nahAe hAruNIe aTTIe aTThamijAe aTThAe aTThAe gAmaM vA jAva rAyahANi jAejA jAva evaM dhArejjA jAva gimhe parakkamejja vA jAva huratthA samArambha jAva ceei aMtakkhijAe jAva No ariyaM jAva abhUtovaghAiyaM akkoti vA jAva uvaMti akkoti vA taheva tellAdi siNANAdi itsarfarara NigiNAi ya jahA sijjAe AlAvagA NavaraM oggahavattavvayA akko sejja vA jAva uvejja aNuvayaMti taM caiva jAva No sAtijjati bahuvaNeNaM bhANiyavva pUrta-sthala 13 865,16,123,124 5/101 1 / 140 8 / 126 864-67 8-12 pA23 824 AyAracUlA 5337, 38 4 / 11 3 / 61 7116-20 zaha 5 / 47 pUrti prAdhAra sthala 11 87880 5 / 101 1 / 140 8106 8 / 44-48 8 / 46-50 821 823 5/36 4/10 222 251-55 22 5 / 46 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3112 1:4 14 114 114 2 / 22 11155 727,28 1617 1 / 17:114 za17 1 / 17 28 1 / 12 22 aNegAhagamaNijjaM jAva No gamaNAe 3.13 aNesaNijja jAva No 1 / 17,63,106,136 asaNijjaM jAva lAbhe 1 / 108,121 aNesaNijja.."No za21 aNesaNijja"lAbhe 1185,97,8 / 16 / 1 aNesaNijja"lAbhe saMte jAva' No 14135 aNNamaNNamakkosaMti vA jAva uddaveMti 2051 aNNayaraM jahA piMDesaNAe 7156 atiricchacchinnaM taheva tiricchacchinnaM taheva 7434,35 aparisaMtarakaDaM jAva aNAsevitaM 1121,112 apurisaMtarakaDaM jAva No 1 / 24 aparisaMtarakaDaM jAva bahiyA aNIhaDaM vA... annayaraMsi 106 apUrisaMtarakaDe jAva aNAsevie (te) 2 / 10,12 apurisaMtarakaDe jAva No 2114,16 apUrisaMtarakaDe vA jAva aNAse vite 213 appaMDae jAva saMtANae 1 / 135 appaMDaM jAva paDigAhejjA atiricchacchinnaM tiricchacchinna naheva 7137,38 appaDaM jAva makkaDA 62 appaMDaM jAva saMtANagaM (ya) raa58-61,66,5|26,30,7427,28,30,31,34 appaMDA jAva saMtANagA 1143,315 appaDe jAva cetejjA 2132 appApANaM jAva saMtANagaM 202 appapANaMsi jAva makkaDA 10 / 28 appavIyaM jAva makkaDA 1013 appussue jAva sayAhIe 3126,59,61 aphAsuyaM jAva No 1112,64,82,83,87,62,66, 107,110,111,128,133; 2148,5 / 22,23,25,28,26; 6 / 26,46,7 / 26,27,26,30 aphAsuya jAva lAbhe 11106 aphAsuyaM 'lAbhe 1184,102,104,123 aphAsuyAI jAyaNo 6 / 13,14 1. atra 'jAva' zabdasya vyatyayopi vrtte| 7 / 30,31 12 za2 12 122 3122 144 114 114 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abbhagettA vA taheva siNANAi saheva sIo dagAdi kaMdAdi taheva abhikakhasi sesaM tava jAva No abhihaNejja vA jAva uddavejja abhihaNejja vA jAva vavarovejja ayaM teNa taM caiva jAva gamaNAe ayabaMdhaNANi vA jAva cammabaMdhaNANi asaNaM vA 4 aphAsuya asaNaM vA 4 jAva lAbhe asaNaM vA 4 lAbha asatyapariNayaMjAva No asAvajjaM jAva bhAsejjA apiDiyAe evaM sAhammiyaM samuddissa apiDiyA bahave sAhammiyA samuddissa assipaDiyAe egaM sAhammiNi samuddissa apiDiyAe bahave sAhammiNIo samuddissa apiDiyAe bahave samaNamAhaNa parANiyapagaNiya samuddissa pANAI 4 jAva uddesiya ceteti, tahappagAra thaMDilaM purisaMtarakaDaM vA apurisaMtarakaDaM vA jAva vahiyA NIhaDaM vA aNI vA Aikkhaha jAva duijjejjA AsaNANi vA jAva bhavaNagihANi AgaMtAresu vA jAva pariyAvasahesu AgaMtAresu vA jAvomgahiyaMsi Amajjejja vA jAva payAvejja Ayarie vA jAya gaNAvaccheie ikkaDe vA jAva palAle Isare jAva evoggahiyaMsi uvajjhAeNa vA jAva gaNAvaccheieNa evaM atiricchacchinne vitiricchacchinne jAva paDigAjjA evaM AuteuvAuvaNassai 3 6122-25 5124 15147,48 2116,46 3 / 11 6 / 14 162 1160 1 / 36,41,88, 11 1 / 113,115-116 422 1014-8 3 / 55 3 47 2/34, 35 7 46, 47 3136; 6/48 1 / 131 21657154 7/32,33 2272 _7/44, 45 2141 5 / 23-25 5/23 15 / 44 188 336,10 6 / 13 1167 114 14 1122; 114 4|11 1 / 12-16 354 2 / 36 233 7 / 23, 24 1 / 51 11130 2/63 7/25, 26 1/130 7/30,31 241 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM gAyabvaM jahA saha-paDiyAe savvA vAittavajjA rUva-paDiyAe vi evaM tasakAe vi evaM pAdaNakkakaNNauchinneti vA evaM bahave sAhammiyayA evaM sAhammiNi bahave sAhamaNIo evaM bahave sAhammiyA evaM sAhammiNi bahave sAhammiNIo bahave samaNamAhaNassa taheva, purisaMtaraM jahA piMDesaNAe evaM bahave sAhammiyA evaM sAhammiNi bahave sAhammiNIo samuddissa cattAri AlAvagA bhANiyavvA evaM bahiyA vicArabhUmi vA vihArabhUmi vA gAmAzugAmaM duijjejjA ahapuNevaM jANejjA tivbadesiyaM vA vAsaM vAsamANaM pehAe jahA piMDesaNAe NavaraM savvaM cIvaramAyAe evaM vahiyA biyArabhUmi vA vihArabhUmi vA gAmANugAmaM dUijjejjA / tivvadesiyAdi jahA biiyAe vatthesaNAe NavaraM ettha paDig evaM sejjAgameNaM NeyabvaM jAva udagapasUyAI ti evaM sejjAgameNaM NeyavvaM jAva udagappasUyAiMti evaM hiTThiyo gamo pAyAdi bhANiyavvo esaNijjaM jAva paDigAhejjA esaNijjaM jAva lAbhe esaNijjaM lAbhe esa painnA jaM ovayaM hi ya jAva uppijalagabhUe kaMdANi vA jAva bIyANi kaMdANi vA jAva hariyANi kasi jAva samupa 12 / 2-17 18 4|16 214, 5, 6 5 / 6-11 1 / 13-1H 5143-45 6151-58 82-15 13-15 13140-75 1 / 18,23,2/64 17, 143 2/63, hAra 6 / 28, 45 15/40 . 10/15 5 / 25 15.40 1115-20 162 416 23 1 / 13-18 1 / 12 138-40 5143-50 2/2-15 213-15 13 / 3-38 115 15. 15 1156 15/6 214 2 / 14 15/38 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTThIti vA jAva mahumehaNI kuliyaMsi vA jAva No khaMsi vA aNNayare vA tahappagAre jAva No khalu jAva viharissAmo maMDe yA jAna bhagaMda gacchejA jAva aputsue tI gacchejA jAya gAbhANunAma gacchejjA taM caiva adiNNAdANavattavvayA bhANiyadhvA jAva vosirAmi gAmaM vA jAva gAmaM vA jAva rAyahANi gAmaMsi vA jAva rAyahA raNisi gAme vA jAna rAyahANI mAhAvaI vA jAva kammakara gAhAbada-kula jAna pavidve gAhAva- kulaM jAva pavisitukAme gAhAba- kulaM pavisitukAme gAhAvaI vA jAva kammakarIo goleti vA itpI gameNaM tavaM chattae vA jAva camma chedaNae chattagaM vA jAva cammacheyaNagaM janasANi vA jAba seNaM jahA piMDesaNAe jAva saMcAraNa jAejA jAva parigAjjA jAejA jAva viharissAmo jAvajjIvAe jAva vosirAmi jIvapaTTiyaMsi jAba makkA jhAmathaMDilaMsi vA jAva aNNayarasi jhAmathaMDilasi vA jAva pamajjiya ThANaM tejjA ThANaM vA jAva cetejjA jagaraM vA jAva rAyahANi 5 ** 7/12 71132 7 25 13030-33 548 546 15 / 64 72 1134,122:211:312:611 1034, 122,312 3:45, 57 1163,51186117 1 / 16,17 118,44 1/37 1121, 122, 143; 2 / 22,36,51716 4/14 7124 3 / 24 3156 2 / 12 1 / 145: 5 / 196016, 17 7146 15 / 57 10 / 14 15/15/36 1 / 135 228,26 2127.51-55 81 AyAro 68 5 / 37 538 7 / 23 13 / 28 3 / 59 2051 15 / 57 1128 1128 1128 1128 125 11 1116 tree 1146 412 246 2 / 46 3143 1 / 26 1 / 141 7/22 15443 151 113 1 / 3 2 / 1 21 1125 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3158 7114 1328 1642 13148-154 11114 11312-14,16 1117-11,15 7 / 36-42 za141-147 114,92 1115 105 7.25-28 7 / 3 Nagarassa vA jAva rAyahANIe NikkhamaNapavesAe jAva dhammANu oga taM ceva bhANiya vvaM gavaraM cautthAe NANata se bhikkhU vA jAva samANe sejja puNa pANaga-jAyaM jANejjA taMjahA tilodagaM vA tusodagaM vA javodaga vA AyAma vA sovIraM vA suddhaviyarDa vA assi khalu paDiggahiyaMsi appe pacchAkamme taheva paDigAhejjA tahappagAra jAva ko tahappagArAiM No tahappagArAI."sahAI.''go taheva tinnivi AlAdhagA vara lhasuNa daMDagaM vA jAva cammachedaNagaM | dassugAyataNANi jAva bihAravattiyAe dubbaddhe jAva No dejjA jAva paDigAhejjA dejjA jAva' phAsuyaM 'paDigAhejjA dejjA jAva' phAsuyaM"lAbhe dohiM jAva saNNihisapiNacayAo nikkhamaNapavesAe jAva dhammANu 0 nikkhivAhi jahA iriyAe NANattaM vatthapaDiyAe paiNNA jAba jaM pagijhiya jAva NijjhAejjA paDikkamAmi jAva vosirAmi paDima jahA piMDesaNAe paDimANaM jahA piMDesaNAe paDimANaM jAva pagahiyatarAgaM paDivajjamANe taM ceva jAva aNNoSNasamAhIe 39 711 11144 1147 518 1624 312 11141 11141 13141 1121 1 / 42 5150 2116,22,6 / 28,45 3 / 48,46 15250 6220 521 8 / 21-30 3161 1156 347 15243 11155 14155 2067-76 2067 11155 - - 1,2. anna 'jAva' zabdasya vyatyayopi vartate / Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNNassa jAva citAe 2150-56,7 / 15,21 1142 pamajjetA jAva egaM 3234 3 / 15 parakkame jAva No 37 pAgArANi vA jAva darIo 3147 3141 pADipahiyA jAva AurAMto 3157 3154 pANAiM jahA piMDesaNAe pANAI jahA piDesaNAe cattAri AlAvagA 1 paMcame bahave samaNamAhaNA pagaNiya-pagaNiya taheva se bhikkhU vA 2 assaMjae bhikkhupaDiyAe bahave samaNamahaNA vatthesaNAlAvao 6 // 4-12 1 / 12-18:515-13 pANANi vA jAva vavarovejja 2171 1188 pAyaM vA jAva iMdiya 2046 1188 pAyaM vA jAva lUsejja 2071 1188 pihayaM vA jAva cAulapalabaM 17.144 puDhavikAe jAva tasakAe 15 // 42 2141 pUDhavIe jAva saMtANae 1 / 102,5135,7410 1151 pUrisaMtarakaDa jAva Ase viyaM 122 1218 purisaMtarakaDaM jAva paDigAhejjA parisaMtarakaDaM jAva bahiyA NIhaDaM aNNayaraMsi 10 / 10 purisaMtarakar3e jAva Ase vie 2 / 6,11,13 1118 parisaMtarakaDe jAva cetejjA 2015,17 rAha pUvovadivA jAva cetejjA 2130 2 / 27 puvovadiTThA jAva ja 161:2 / 23,24,25,27,28,26,3 / 6,13,46,5127 1156 puvovadiTThA jAva No 195 1161 pahAe jAva citAcillaDa 3156 phalihANi vA jAva sarANi 1115 ni0 171141 phAsie jAva ANAe 1249 phAsie jAva ArAhie 1070 15146 phAsUyaM jAva paDigAhejjA 122,25,81,100,146,520,30,7128,31 115 phAsuyaM"paDigAhejjA 11141 115 phAsya "lAbhe saMte jAva' paDigAhejjA 11101,128,5118 bahukaMTagaM"lAbhe saMte jAva' No 11134 114 5111 1118 1252 115 1.2. ana 'jAva' zabdasya vyatyayopi vrtte| Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 // 4 122 122 bahupANA jAva saMtANagA bahuvIyA jAva saMtANagA bahurayaM vA jAva cAulapalaMba bhagavaMto jAva uvarayA bhikkhugI vA jAva pabiTre 126 331 1182 2 / 25 115,6,7,11,12,42,62,62,66,66, 101,104,105,107-106,111 1 / 121 11 1293,64 zahara bhikkhUNI vA sejja puNa jANejjA asaNaM vA 4 AukAyapaiTriyaM taha ceva / evaM agaNikAyapaidriyaM lAbhe bhikkhU vA jAva paggahiya. bhikkhU vA jAva paviDhe bhivatra vA 2 jAva saddAI bhikkhU vA jAva samANe 11145 1123,46,50,52 1102 1353,55,58,61,83,84,87,86, 60,67,102,106,110,112-116, 124,125,126,135,136, 145,147,151 11.14,15 1182,128,133,134,144 527 11 11 rA24 4 / 25 12142 bhikkhU vA 2 jAva suNeti bhikkhU vAsejja maNI vA jAva rayaNAvalI maNussaM jAva jalayara matte taheva doccA piMDesaNA mahaddhaNamollAI.."lAbhe mahanvae" mAseNa vA jahA vatthesaNAe mUlANi vA jAva hariyANi rajjamANe jAva viNigghAya rajjejjA jAva go lADhe jAva No vaejjA jAva parokkhavayaNaM vatthANi..'lAbhe vappANi vA jAva bhavaNagihANi vAyaNa jAva citAe vittI jAva rAyahANi saaMDaM jAva No 15156,63,84,91 6121 10112 1573,74 15073,74 312 44 515 4 / 21 2046 11141 164 15146 za22 2 / 14 15172 15172 3 413 114 3147 3 / 3 7.33 143,312 7 / 26 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7.26 12 122 5 / 28-34 112 15065 15 / 65 115 15145 1572 15272 saaMDaM jAva No 7136,43 saaMDaM jAva makkaDA 8 / 16 / 1 saaMDaM jAva saMtANayaM (gaM) 2 / 1,57,68,5 / 28,7126,26 saaMDAdi sabbe AlAvagA jahA vatthesaNAe NANattaM telleNa vA dhaeNa vA NavaNIeNa vA basAe vA siNANAdi jAva agNayarasi vA 626-42 saaMDe jAva saMtANae saMtibheyA [dA] jAva bhaMsejjA 15 // 67,68,69,75 saMtivibhaMgA jAva dhammAo saMtivibhaMgA jAva bhaMsejjA 15573,74 saMthAragaM."lAbhe 2 / 57,58,56,60 saMthArayaM jAva lAbhe sakiriyA jAva bhUovaghAiyA 15:46 sajjamANe jAva viNigghAya 15 / 75,76 sajjejjA jAva No 1575 sattAI jAva ceei tahappagAre uvassae apurisaMtarakaDe jAva aNAsevie 217,8 sapANaM jAva makkaDA 1012 sapANe jAva saMtANae 1351 samaNa jAva uvAgayA samaNamAhaNa jAva uvAgamissaMti 1143 samagujANijjA jAva vosirAmi samAraMbheNaM jAva agaNikAe 2042 samma jAva ANAe 15163 sayaM bA jAva paDigAhejjA sayaM vA NaM jAva paDigAhejjA 6 / 16 sasiNiddheNa sesaM taM ceva evaM sasarakkhe maTTiyA Use, hariyAle hiMgulae, maNosilA aMjaNe loNe geruya vaNiya seDiya, piTu kukkasa ukkuTTa saMsadveNa 1165-80 sAmaggiya 1648,60,86,103,120,126,137; 2 / 26,43 sAmaggiyaM 3.465140,517122,58 sAmaggiyaM jAva jaejjAsi 8131,10 / 26 / 11 / 20 1 / 16,17 312 1142 15143 2141 15146 11141 13141 1664 1120 2 / 77 2 / 77 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 4 // 21 5223 5 // 31 4 / 10 2 / 20 2 / 21 sAvajjaM jAva No siNANeNa vA jAva AghaMsittA siNANeNa vA jAva padhasejja siNANeNa vA taheva sIodagaviyaDeNa vA usiNodaga-viyaDeNa vA AlAvao siyA jAva samAhIe silAe jAva makkaDAsaMtANae silAe jAva saMtANae sIodaga-viyaDeNa vA jAva padhoejja sIlamaMtA jAva uvarayA se AgaMtAresu vA jAva sesaM taM ceva, eyaM khalu0 jaijjAsi hatthaM jAva aNAsAyamANe hatthaM vA jAva sIsaM hatthijuddhANi vA jAva kavijala hatthiTrANakaraNANi vA jAva kavijala 3144 182 1 / 83 5.32 // 38 7.6,8 1413-80 3150,52 2 / 16 5 // 31,32 3 / 26 1151 151 2121 11121 74 1313-80 rA74 1188 10 / 18 1018 11 / 11 2132 2158 720 32 akevale jAva asavvadukkha0 akohe jAva alobhe akhettaNNA jAva parakkamaNNU agArAo jAva pabvaittae ajbhArohasaMbhavA jAva kammANiyANeNa aNArie jAva asavvadukkha0 aNAriyA vege jAva durUvA aNiTuM jAva No suha aNiTThAo jAva No suhAo agiTe jAva No suhe aNiDhe jAva dukkhe aNapuvaTThie jAba paDirUve aNupuvaTriyaM jAva paDirUvaM aNupuvveNaM jAva supaNNatte aNegabhavaNasayasa NiviTThA jAva paDirUvA apacchimaM jAva viharittae sUyagaDo 2157,62 4 / 24 219,10 721 317,8,9 rASTra 046 1151 251 1151 1151 za5 17,8,9 1223-25 72 7126 1113 1950 1150 1950 1150 113 1113-15 7.5 7121 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 2058 2 / 72 2 / 24 2158 apatte jAva aMtarA 1110 apatte jAva seyaMsi 16 appaDivirayA jAva je yAvaNNe 2271 abhigayajIvajIve jAva viharai 7.4 avaharai jAva samaNujANai 2 / 25,26,30 ahammiyA jAva duppaDiyANaMdA jAva savvAo parigahAo 722 ahAvara purakkhAyaM ihegaiyA sattA tehiM ceva (1) puDhavijoNiehiM rukkhehi (2) rukkhajoNiehi rukkhehi (3) rukkhajoNiehiM mUlehi jAva bIehi (4) rukkhajoNiehiM ajjhArohehi (5) ajjhoruhajoNiehiM ajjhorahehi (6) ajjhoruhajoNiehiM mUlehiM jAva bIehiM (7) puDhavijoNiehi taNehiM (8) taNa joNiehiM taNehiM (6) taNajoNiehi mUrtAha jAva bIehiM (10-12) evaM osahIhiM vi tiNNi AlAvagA' (13-15) evaM hariehi vi tiNNi AlAvagA (16) puDhavijoNiehi vi AehiM jAva kUrehiM / (1) udagajoNiehiM rukSehi (2) rukkhajoNiehiM svakhehi (3) rukkha joNiehi mUlehiM jAva bIehi (4-6) evaM ajjhorahehiM vi tiNi (7-6) taNehiM vi tiSiNa AlAvagA (10-12) osahIhi vi tiSiNa (13-15) hariehi vi tiSiNa (16) udagajoNiehiM udaehiM avaehiM jAva pukkhalacchibhaehi tasapANattAe biuTati / te jIvA tesiM puDhavijoNiyANaM, udagajoNiyANaM rukkhajoNiyANaM ajjhoruhajoNiyANaM taNajoNiyANaM osahijoNiyANaM 1. yeSAM catvAra icatvAra pAlApakAsteSAM tutIya pAlApako na grAhyaH / Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hariyajoNiyANaM strakhANaM ajbhoruhANaM taNANaM osahINa hariyANaM mUlA jAva bIyANaM AyANaM kAyANaM jAva kUravANa udagANaM jAya pucchibhagANaM siNehamAhAreti jIvA AhAreti puDhavisarIraM jAna saMta avare vi ya NaM tesi rukkhajoNiyANaM 1 ajbhoruha joNiyANa taNajoNiyANa osa hijoNiyANaM hariyajoNiyANaM mUlajoNiyANaM jAva vIyajoNiyANaM AyajoNiyANaM kAvajINiyANaM jAya kUravajogiyAna udagajoNiyANaM avamajoNiyANaM jAva punakhala bhagaNiyANaM tasapANANaM sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAyaM / ahoNaM jAva moharagANaM AtoDijamANassa vA jAva uvadvijja0 Ahe vA jAya parivAraheDa AyANa jAva kUrANaM jAyA jAva divAo Arie jAva savvadukkha * aTTAlAo vA jAva garbha0 udagajoNiyA jAya kamma0 udagasaMbhavA jAva kamma0 udAhU......saMvegaiyA ussANaM jAva suddhodagANaM UsiyaM jAva paDirUvaM emasurANaM jAva saNaphayANaM evaM udagabubbue bhaNiyabve evaM osahINa vicattAri AlAvagA evaM jahA maNussA jAba vi evaM jAva tasakAe ti bhANiyanva evaM tapajogiesutaNegu taNassAe viuti taNajoNiyaMtapasarIraM ca AhAreti jAva makkhAya 12 344-799 3176 421 26 3 / 22 1135 270, 75 2226 3187,88 3 / 23,43,86 7120 3185 16 3 / 78 134 314-17 3278 4 / 11-15 312 3 / 2-43 3.76 156 23 3/22 naMdI sU0 80 2/32 2 / 23 3166 312 717 3285 113 3105 1134 3 / 2-5 3 / 76 4110,3 3 / 4 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 3182, cUNi, vRtti 1151 1121,22 3 / 2-5 2141 1217 1146-70 214 2014 evaM taNajoNiesu taNesu mUlattAe jAva bIyattAe viuti te jIvA jAva makkhAyaM 313 evaM durUva saMbhavattAe evaM khuradagatAe 3283,84 evaM puDhavijogiesu taNesu taNattAe viuTTa ti jAva makkhAyaM 3311 evaM viSNU vedaNA 1151 evaM saddahamANA jAda iti 1137,38 evaM hariyANa vi cattAri AlAvagA 3118-21 evamAikkhaMti jAva parUveti 2278,76;7111 evameva jAva sarIre 1117 eso Alogo tahA yavo jahA poMDarIe jAva sabdovasaMtA sabdattAe pariNibuDa ttibemi 2 / 33-54 kacchasi vA jAva pa0vayaviduggaMsi 206 kaNhuIrahassiyA jAva tao 2056 kamma jAva mehuNavattie 3178 kamma taheva jAva tao 3177 kiMcidi jAva AsaMdIpeDhiyAo 121 kibbisiyAI jAva uvavattAro 725 kiriyA i vA jAva aNiraai za26,36 kiriyA i vA jAva Nirae ivA jAva cautthe 1145-47 kusale jAva paumavarapoMDarIyaM 17 kei jAva sarIre 1 / 17 kevale jAva savvadukkha0 2155 kohAo jAva micchA0 2 / 58 kohe jAva micchA. 413 khettaNNe jAva parakkamaNNU 1 / 6,10 gAhAvaiputtANa vA jAva motiyaM / 26 gAhAvaissa jAva tassa 46 gohANa jAva makkhAyaM 380 cammapakkhINaM jAva makkhAyaM 3181 cAuddasaTThamuddiTTapuNNamAsiNIsu jAva aNupAlemANA 721 3176 7.20 2 / 14 1 / 20 1026-31 126 17 2132 vRtti 2158 26 2 / 24 4 / 5 3180,2 381,2 7120 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 3186-62 3276 3376 313-21 2112 2155 o0 sU0 163 4 / 16 2121 2 / 23 rUra 277 2177 jahA agaNINaM tahA bhANiyavvA cattArigamA 363-66 jahA uraparisappANaM tahA bhANiyavvaM jAva sArUvikaDaM 3180 jahA uraparisappANaM nANataM 3181 jahA puDhavijoNiyANaM rukkhANaM cattArigamA ajjhArohaNavi taheva, taNANaM osahINaM hariyANaM cattAri AlAvagA bhANiyabvA ekkekke 3124-42 jahA mittadosavattie jAva ahite 2 / 58 jAvajjIvAe jAva je yAvaNNe 2063 jAvajjIvAe jAva savvAo 2158 jIvaNikAhi jAva kAravei 4 / 16 jhAmei jAva jhAmataM 2 / 26 jhAmei jAva samaNujAbhai 2028 jANAgaMdhA jAba NANAviha. 35 jANApaNNA jAva gANAjhavasANa0 rA77 jANApaNNe jAva NANAjhavasANa. 2 / 77 jANAvaNNA jAta te jIvA 34 NANAvaNNA NAva bhavaMti 376 NANAdaNNA jAva makkhAyaM 3 // 6-6,22,23,43,77-76, 82,85-86,67 NANAvihajoNiyA jAva kamma0 3.85,86,93,97 jo pArAe jAva seyaMsi 118 taM ceva jAva agAraM vaejjA 7.16 taM ceva jAva uvaTThAvettae 716 tAlijamANA vA jAva uddavijjamANA 4.21 te tasA'ne cira jAva api bhede se... 7.26 daMDagaM vA jAva cammacheyaNagaM 2030 daMDaNANaM jAva no bahUrNa rAha daMDeNa vA jAva kavAleNa 1156;4 / 21 dukkhai vA jAva paritatpai dukkhaMtu vA jAva mA me paritappaMtu dukkhAmi vA jAva paritappAmi 1243 dhammANaM jAva NANAjhavasANa. ra77 3.2 za2 382 718 7.18 1956 720 rA 2178 1142 1142 142 277 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2171 o0 sU0 161 2063 o0 sU0 161 7.20 za21,22 7.16 1123-25 1156 o0 sU0 171 1147 1147 dhammANuyA jAva eggaccAo pariggahAo appaDivirayA 24 dhammANuyA jAva dhammeNaM 2071 dhammANuyA jAva savvAo 723 dhammiTThA jAva dhammeNaM 163 paumavarapoMDarIyaM jAva savvaM pariggahaM 1110 paccakkhAissAmo jAva savvaM pariggahaM 7121 pattiyamANA jAva iti 230,31 pariyAe jAva No dhoyAue 730 pavAlANaM jAva bIyANa 315 pAINa vA jAva suyakkhAte 232-34,36-41 pANAivAe jAva pariggahe 4 / 3 pANAivAyAo jAva virae 1556 pANA jAva sattA 1156,57,2 / 78 pANA jAva satve 4.21 pANANaM jAva sattANa 4 / 17 pANANaM jAva samvesi 4 / 5,6,17 pANAvi jAva ayaM....... 7 / 26 pANAvi jAva ayaM pibhe..... 7 / 26 pANA vi jAva aya pibhede ... 7.26 pAsAdie jAva paDirUve 113 pAsAdIyA jAva paDirUvA puDhavikAiyA jAva tasakAiyA 413,21 pUDhavikAiyA jAva vaNassaikAiyA 4 / 17 puDhavikAe jAva tasakAe 1156 puDhavikAe jAva puDhavimeva 1334 puDhavisaMbhavA jAva kamma 3 / 22 puDhavisaMbhavA jAva gANAviha 3 / 10 puDhavisarIraM jAva saMtaM 3 / 22.23,43,77-76 81,82,85-86, 17 puDhavisarIraM jAva sArUvikaDa 36,7,8,76 puDhavINaM jAva sUrakatANaM 3167 purisattAe jAva viuTTa ti 378 parisassa jAva ettha NaM mehaNe evaM taM ceva nANattaM 376 1147 7120 720 kAra 11 75 1 / 1 1156 ThANaM 7 / 73 1134 302 332 3 / 67 3176 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 1134 1134 1 // 34 7227 7134 7 / 26 2016 3177 za34 1134 1134 716 7 / 34 7.20 2116 paSNa01 2073,74 2166 7420 2125,30 7128 2122,23,24,26 3.6 39 2 / 69,70 2066 716 2016 716 1116 335 purisAdiyA jAva abhibhUya purisAdiyA jAva ciTThati purisAdiyA jAba purisameva bahuyaragA jAva No NeyAue bohie jAva uvadhAriyANaM bhavittA jAva pavvaittae bhettA jAva iti macchANaM jAva suMmumArANaM mahajjuiesu jAva mahAsokkhesa sesaM taheva jAva esa DhANe Ayarie jAva egaMtasamme mahajjujhyA jAva mahAsokkhA mahayA""jaM NaM tumbhe vayaha ta ceva jAva ayaM mahayA jAva uvakkhAittA mahayA jAva No NeyAue mahyA jAva bhavati mUlattAe jAva bIyattAe mUlANaM jAva bIyANaM ruilA jAva paDirUvA vuccaMti jAva ayaM dUccaMti jAva No NeyAue vuccaMti te tasA e mahA te cira te bahutaragA AyANaso itI se mahatA jeNaM tumbhe No NeyAue samaNujANai"""1 samaNovAsagassa jAva NoNeyAue sarIraM jAva sArUvikaDaM savvapANehi jAva sattehiM savvapANehi jAva savvasattehiM sijjhissaMti jAva sandha0 siNehamAhAreMti jAva avare siNehamAhArati jAva te jIvA siyA jAva udagameva siyA jAva puDhavimeva see jAva visapaNe 721 7 / 23,24,25 7 / 20 7/20 7.20 2 / 16 7.22 2127 7 / 26 315 7118, 7.18,26 2176 22 1147 1247 2180 32 322 3 / 10 1134 134 1134 1 / 34 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ see jAna seyaMsi sesA tiNi AlAvA jahA udagANaM soyaNa jAva paritappaNa soyAo jAva phAsAo soyAmi vA jAva paritappAmi tavvA jAva Na uddaveyavvA haMtavvA jAva kAlamAse haMtA jAva AhAra haMtA jAva uvakkhAittA avAittA bhavati jAva jadhAvAtI agArAto jAba pavyatite aTTha evaM neva aDDAI jAva bahujaNassa tereremANe jAva aNabhilasa mANe aNuttare jAya kevalavara0 aNutare jAva samupa attare jAva samupapaNe aNusotacArI jAva savaNArI atiya jAva samuppaNe apaDhamasamayaNeratitA evaM jAva apaDhama0 apaDhamasa mayaNerartitA jAva apaThamasamayadevA abhovagamiyo jAva samma amaNNA saddA jAva phAsA amaNa jAna sAime amuchie [te) jAya aNabhovavaNe ayagolasamANe jAva sIsagola 0 arahaMtehi va arahA jAva artha avaTule jAva davvao avalehaNita jAva devesu avisesa jAva pubvavidehe 17 815 3110 12,18-100 4/17 1152 1156 421 7125 2 / 16 2 / 16.20 ThANaM 726 4450 866 8 10 4:451 5267 6 / 105 10 / 103 5 / 166 72 105 2010 10 153 4/451 10 140 842 313624 / 434 41546 3 / 85 101106 51174 4282 21270 116 3166-66 4 / 17 1152 1142 1156 2 / 14 216 216 7 28 3523 865 vRtti 4 / 450 84 5/64 10 / 103 5 / 199 72 5 175 5 / 175 4.451 5.5 642 3 / 362 4546 3/81 5 / 195101106 5 / 170 4282 2268 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avisesamaNANattA jAva saddAvAtI asAvajje jAva abhUtAbhisaMka asipattasamANe jAva kalaMvacIriyA0 avasitevi emeva asurakumArANaM vayaNA caDavIsaM daMDao Ava egA asomavaNaM jAva cUyavarNa ahAsutaM jAva aNupAlitA AuksAe jAva tA Agame jAna jote AgameNaM jAva jIteNaM ApavattA jAva ThAyA ADAta jAva bahu AdhAkammitaM vA jAva harita bhoyaNaM abhinivohivaNANAvaraNije jAna kevala 0 ahAsutaM jAna ArAhiyA ahINassare jAva maNAmassare 8810 AukAiogAhaNA jAva vaNassaikAiogAhaNA 2011 810 AbhiNitrohiya ( ta ] NANI jAva kevala 0 Amalaga mahuraphalasamANe jAva khaMDamahura0 AyAraM jAva diTTivAya AraMbhitA jAba micchAdaMsaNavattitA AloejjA jAva asthi AloejjA jAva paDivajjejjA AloyaNArihe jAva aNavaTTappArihe AloyaNAri jAva mUlAri Avale jAva pukkhalAvatI AsapurA jAba bItasogA 15 2 / 274 7 / 133 4|548 21103 1 / 143-163 4340 8104 7113941:10 151 5124 5 / 124 3187 8110 6/62 5216 6 / 11, 8/106 4411 101103 5 / 117 810 2 / 242, 2430110 10173 642 866 875 2272 7 131 4 / 548 2 / 102 2 / 354-362,4 / 366 4/336 7 / 13 vRti' 810 713 8110 5 / 124 5124 3187 810 hAdura 5 / 216 5 / 218 4411 samavAo 12 1. sabhene te 313 mahAnutaM vArakaraNAta mahAtmAta mahAmahAkappaM samma kAraNaM phAsiyA pAliyA sohiyA tIriyA kiTTiyA prArAhiyA ti ( patra 368 ) 18 / 104 - 'ahamuttA grahAkappA mahAmAnA mahAtacyA samma kAraNa kAsiyA pAliyA sohiyA gauriyA kiTTiyA bArAhiyA' iti yAdava anupAta (patra 417) 2141-sUtaM yathAkalpa vAmArtha yAvaM sampanna suSTA pAlitA zobhita tIritA kIrtitaH bArAdhitA cApi bholi 430) 10/151 - pahAta vAvara karaNAt grahAatthaM grahAtacca grahAmAgaM mahAkappaM samyakkAyena, phAtiyA phAliyA zodhitA zobhitA vA tIriyA kIrtitA arAdhitA bhavati (patra 462 ) / 5 / 112 8110 32/338 942 820 21340 2 / 341 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 4 / 450 4 / 450 4 / 450 4 / 450 41450 1072 101105 10.26 14 5220 5 / 105,106 41434 10.14 101146 hA62 4656 44 4 / 450 pA18 4 / 578 5 // 223 hai|3 5 / 16 5 / 104 41434 10113 2 / 380-384 vRtti 41654 414 AsAei [ti jAva abhilasa ti AsAemANe jAva abhilasamANe AsAemANe jAva maNaM AhAravaM jAva avAtadaMsI AhArasaNNA jAva pariga hasaNNA idA jAva mahAbhogA i diyAI jAva NijjhA ittA idethAvarakAtAdhipatI jAva pAtAvacce iccetehiM jAva No dharejjA iccetehi jAva saMcAteti iritA'samitI jAva uccAra0 IsANe jAva accute ujjalaM jAva durahiyAsaM uttarAsADhA evaM ceva uNNae NAma uNNattAvattasamANaM mANaM evaM ceva gUDhAvattasamANaM mAtamevaM ceva uppaNNANa jAva jANati uppAyaNavisohi jAva sArakkhaNavisohi ummIvIcI jAva paDibuddhe uragajAti pucchA uvaciNa jAva NijjarA uri jAva paDibuddha uvahiasaMkile se jAva caritta0 egiditehiMto vA jAva paMcidiya0 egidiyattAte vA jAva paMcidiyattAte egidiyaasaMjame jAva paMcidiya0 egidiyaNivittite jAva paMcidiya0 egidiyasaMjame jAva paMcidiya0 egidiyA jAva paMciMdiyA ete ceva ete tiNNi AlAvagA bhANitavvA 41653 778 1085 101103 4 / 514 8 / 126672 10 / 103 10 // 87 5 / 205 5 / 205 51145 52238 51144 sh180,204|6|11 5 // 176 10 / 156 2 / 168 2256 51165 1084 101103 4 / 514 31540 10 / 103 10186 bha0 21136 bha0 2 / 136 bha0 2 / 136 bha0 2 / 136 bha0 2 / 136 bha0 2 / 136 5178 10 / 156 2 / 167 2 / 255 evaM Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 21462 31322 31475 2 / 461 31321 31474 evaM 638 6 / 35 2 / 10 3 / 422 41166-210 2 / 84 evaM aggiccAvi evaM riTThAvi 6.36,37 evaM ajogibhavatthakevalaNANe vi 2 / 61 evaM aNuNNavettae uvAiNittae 31423,424 evaM ajarUve ajjamaNe ajjasaMkappe ajjapaNNe ajjadiTThI ajjasIlAcAre ajjavavahAre ajjaparakkame ajja vittI ajjajAtI ajjabhAsI ajjaobhAsI ajjasaMvI ajjapariyAe ajjapariyAle evaM sattarassa AlAvagA jahA dINeNa bhaNiyA tahA ajeNa vi bhANiyabvA / 4 / 213-227 evaM aNabhiggahitamicchAdasaNe vi rA85 evaM asaMkilese vi evamatikkame vi vaikkame vi aiyAre vi aNAyAre vi 3 / 436-443 evaM asaMyamo vi bhANitavyo 10123 evaM AgaMtA NAmege sumaNe bhavati 3 emItege su3 essAmIti ege sumaNe bhavati 3 / 195-197 eva uvasaMpayA evaM vijahaNA 3 / 353,354 evaM eeNaM abhilAveNaM-- saMgahaNI-gAhA gaMtA ya agatA ya, AgaMtA khalu tahA aNAgaMtA / cidvittamacidvittA', NisititA' ceva No ceva // 1 // hatA ya ahaMtA ya, chidittA khalu tahA achidittaa| butittA abuttitA, bhAsittA ceva No ceva / / 2 / / 'daccA ya adaccA" ya, jittA khalu tahA abhuNjittaa| labhittA alabhittA, pibaittA' ceva No ceva // 3 // 31438 10122 3 / 186-161 32351 1. ciTTitta na ciTThittA (ka) / 2. NisiMtattA (ka, kh)| 3. dattA pradattA (ka) ! 4. pivaittA (ka, ga); piitA (kva) / Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 sutittA asutittA, jujjhittA khalu tahA ajujjhitA / jatittA ajayitA ya, parAjiNittA ceva No ceva ||4|| saddA rUvA 'gaMdhA, rasA ya" phAsA taheva ThANA ya / NissIlassa garahitA, pasatthA puNa sIlavaMtassa || 5 || evamiahar tithiNa u tiSNi u AlAvagA bhANiyabvA / evaM esA gAhA phAsetavvA, jAvasasarIrI ceva asarIrI caiva siddhasaiMdiyakAe, joge vee kasAya lesA ya / NANuvaogAhAre, bhAsaga carime ya sasarIrI // 1 // evaM oppaNIe navaraM paNNatte AgamissA ussappiNIe bhavissati evaM kaMtA piyA maNuNNA maNAmA evaM kulasaMpaNeNa ya balasaMpaNeNa ya kulasaMpaNeNa ya rUvasaMpaNeNa ya kulasaMpaNNeNa ya jayasaMpaNNeNa ya evaM kuleNa ya rUveNa ya kuleNa ya suteNa ya kuleNa ta sIleNa ya kuleNa ya cariteNa ya evaM gaMdhAI rasAI phAsAI jAva savveNa vi evaM gaMdhA rasA phAsA evamikkivake cha-cha AlAvagA bhANiyavvA evaM bhaMgo evaM cakkavaTTivasA dasAravaMsA evaM cakvaTTI evaM baladevA evaM vAsudevA jAva upajjissaMti evaM citi esa daMDao evaM ciNissaMti esa daMDao evameteNaM tiSNi daMDagA evaM ceva evaM caiva evaM ceva evaM ceva evaM caiva 1. rasagaMdhA (ga) 1 3 / 168- 984 2410 31110,111 2/233 41474-476 41367-400 1013 21230-238 4:250 2 / 310,311 2 / 313-315 4163, 64 31484 4427 4617 41616 5:161 saMgrahaNI-gAhA; 3 / 186-194 saMgrahaNI - gAhA 3|106 2232 4/471-473 3 / 366 10 / 32 / 203,204 2 / 234 4250 2 / 306 2312 462 32483 4426 42617 4:618 51156 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 / 25 8148 kA123 41483 6281 5184 6 / 25 evaM ceva 5 / 162 evaM ceva 626 eva ceva 8.46,50 evaM ceva kA124 evaM ceva 10164 evaM ceva evaM tiriyaloe vi 41484,485 evaM ceva evaM phAsAmAto vi 681 evaM ceva evameteNaM AbhilAveNaM imAto gAhAto aNugaMtavvAto-- paumappabhassa cittA, mUle puNa hoi pupphadaMtassa / puvAiM AsADhA, sIyalassusara vimalassa bhaddavatA // 1 // revatita aNaMtajiNo, pUso dhammassa saMtiNo bhrnnii| kuMthussa kattiyAo, arassa taha revatIto ya // 2 // muNisubvayassa savaNo, AsiNI NamiNo ya NemiNo cittaa| pAsassa visAhAo, paMca ya hatyUttare vIro // 3 // 186-66 evaM ceva jAva chacca 6127 evaM ceva Navara khettao logAloggapamANamite muNato avagAhaNAguNe sesaM taM ceva 51172 evaM ceva Navara guNato ThANaguNe 5 / 171 evaM ceda Navara davaoNaM jIvasthigAte aNaMtAI davAiM arUvi jIve guNato uvaogaguNe sesaM taM ceva 5 / 173 evaM ceva maNassAvi 4 / 615 evaM chappi samAo bhANiyavAo jAva dUsamadUsamA 3.60 evaM chappi samAo bhANiyavvAo jAva susamasusamA 3162 evaM jadhA aTuTThANe jAva khate 1071 evaM jadhA chuTTANe jAva jIvA 8 / 14 evaM jadhA paMcaTThANe jAva Ayariya evaM jaghA paMcaTThANe jAva bAhiM 781 evaM jahaNNogAhaNagANaM ukkosogAhaNagANaM ajahaNukkosogAhaNagANaM jahaNNaThitiyANaM ukkassaTuitiyANaM ajahaNNukkosaThitiyANaM 5 / 170 5 / 170 41614 1 / 128-133 11135-140 8.16 548 5 / 166 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 1238-246 11235.237 4 / 12-21 4 // 2.11 3 / 27 3 / 26 41376-378 4 / 372-374 4 / 442-446 376-86 5157 3170 371 jahaNNaguNakAlagANaM ukkassaguNakAlagANaM ajahaSNukkassaguNakAlagANaM evaM jahA uNNata paNatehiM gamo tahA ujju vakehi vi bhANiyavyo jAva parakkame evaM jahA garahA tahA paccakkhANe vi do AlAvagA evaM jahA jANeNa cattAri AlAvagA tahA jaggeNavi paDivekkho taheva pUrisajAyA jAba sobheti evaM jahA tiTrANe jAva logatitA devA mANussaM loga havvamAgacchejjA taM jahA ara iMtehiM jAyamANehiM jAva arahaMtANaM pariNivvANamahimAsu evaM jahA paMcaTThANe jAva kiNNare evaM jahA vijjutAraM taheva thaNiyasapi evaM jahA hayANaM tahA gayANaM vi bhANiyavvaM paDivekkho taheba purisajAyA evaM jAissAmItage sumaNa bhavati evaM jAtIte ya rUveNa ya cattAri AlAvagA evaM jAtIte ya sueNa ya eva jAtIte ya sIleNa ya evaM jAtIte ya caritteNa ya evaM jAva apaDhamasamayapaMciditA evaM jAva egA evaM jAva kammagasarIre evaM jAva kAulesANaM evaM jAva kevalaNANaM evaM jAva ghosamahAghosANaM NeyavvaM evaM jAva jahA se evaM jAva tiNisa0 evaM jAva duvihA evaM jAva paccuppaNANaM evaM jAva phAsAI evaM jAva phAsAmateNaM evaM jAva phAsAmAto evaM jAva phAsAmAto 4 / 385-387 31161 4 / 381-383 3 // 186 41362-365 10 / 152 1216-226 5 / 27-30 2 / 168 2153-62,3 / 163-172 7 / 117,118 56124 4 / 283 21124-126 717 1014 10122 8.33 5 / 145 paNNa01 5 / 25,26 1 / 162 2142.51 5262,63 5 / 124 4282,283 773 716 1013 8 / 33 6 / 81 6182 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 475,76 4175,80 475,84 475,88 21124-127 103 51175 samavAo 61 41354 4372-374 4158 evaM jAva maNapajjavaNANaM 21404 evaM jAva lobhe vemANiyANaM 477-76 evaM jAva lobhe vemANiyANaM 4181-83 evaM jAva lobhe demANiyANa 4185-87 evaM jAva lobhe vemANiyANaM 486-61 evaM jAva vaNassaikAiyA 21126-132,134-137 130-143 evaM jAva savveNa vi 1015 evaM jAba siddhigatI 1066 evaM jAva sukkalesANaM 11163-165 evaM jAva selodaga 41355 evaM juttapariNate juttarUve juttasobhe sanvesi paDivekkho purisajAtA 4381-383 evaM NirayAuaMsi kammaMsi akkhINaMsi jAva jo caiva 4/58 evaM gairaiyANaM jAva vemANiyANaM evaM jAva micchAdasaNasallANaM 20407 evaM satthiyAvi 2 / 28 evaM No kevalaM babhaceravAsamAvasejjA No kevalaM saMjameNaM saMjamejjA No kevaleNaM saMvareNaM saMvarejjA No kevalamAbhiNibohiyaNANaM uppADejjA evaM suyaNANaM ohiNANaM maNapajjavaNANaM kevalANaM 2044-51 evaM tiriyaloga uDvalogaM kevala kappaM logaM 2 / 194-196 evaM tiriyaloga unalogaM kevalakappaM loga 2 / 198-200 evaM tei diyANaM vi cariMdiyANaM vi 1181-184 evaM thAvarakAe vi 21166 evaM dasaNArAhaNA vi caritArAhANA vi 31436,437 evaM dINajAtI dINabhAsI dINobhAsI 4205-207 evaM dINa maNe dINasaMkappe dINapaNNe dINadiTrI dINasIlAcAre dINavavahAre 4.167-202 evaM dINe NAma mege dINapariyAe evaM dINe NAmamege dINapariyAle samvattha caubhaMgo 4 / 206,210 1 / 67-107:2 / 406 2127 2143 2 / 163 21167 1 / 176,180 / 165 31435 41165 4165 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM devaMdhagAre devujjote devasaNNivAte devakkalitA devakahakahate evaM devANaM bhANiyavvaM evaM devakaliyA devakahakahae evaM doggatigAmiNIo sogatigAmiNIo kiliTThAo akilidvAo amaNuSNAo mAo avisuddhA visuddhA apasatthAo satthAo sItalukkhAo NiguhAo evaM paDisati viddhasaMti evaM pariNate nAva parakkame evaM pariggahiyA vi evaM parase vi evaM puTTiyAvi evaM puvaphagguNI uttarAphagguNI evaM rittANaM evaM DittANaM evaM saMvaTTa itANaM evaM NivaTTatitANaM evaM balasaMpaNeNa ya rUvasaMpaNeNa ya balasaMpaNeNa ya jayasaMpaNNeNa ya savvattha purisajAyA paDivanakho evaM baleNa ya suteNa ya evaM baleNa ya sIleNa ya evaM baleNa ya cariteNa ya evaM maNussAvi evaM mohe muDhA evaM mohe mUDhA evaM rajjaMti mucchaMti gijbhati ajjhovavajrjjati evaM ruvAI gaMdhAI rasAi phAsAI ekkeka cha-cha AlAvagA bhANiyavvA evaM ruvAI pAsai gaMdhAI' agghAti rasAi AsAdeti phAsAi paDisaMvedeti evaM ruveNa ya sIleNa ya evaM ruveNa ya cariteNa ya evaM vaikamANaM aticArANaM aNAvArANaM evaM vaMdati NAmamege No vaMdAveda * 25 4 / 437-441 2154 377,78 31517,518 2 / 224,225 5 / 36-44 216 3 / 533 222 21445,446 2 / 366-402 41477,478 41402-404 3/65,66 2422,423 3 / 178, 176 5 / 7-10 3 / 261-314 2202-205 41406, 407 3 / 445-447 41112 41435, 436 2 / 153 3 / 76 3 / 515, 516 2223 43-11 215 31532 2/21 21443 2368 4/472, 473 4140 1 3 / 63,65 2401 3 / 176 5/6 31285-260,2202-205 2 / 201 4/405 3 / 444 4111 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM vANamaMtarANaM evaM joisiyANaM evaM vitatevi evaM visohI evaM vedeti evaM Nijja reMti evaM veyAvacce aNuggahe aNusaTThI uvAlaMbhe evamekeke tiSNi tiNNi AlAvA jaheva ukkame evaM saMkappe paNNe diTThI somAcAre vavahAre parakkame ege purisajAe afsaral afte evaM sakkAre sammANeti puei vAei pacchiti puccha vAgareti evaM sammaddiTThi parittA pajjattama suhuma saNNi bhaviyA ya evaM savvesi caubhaMgo bhANiyavvo evaM sAmaMtovaNivAiyAvi evaM suMdarI vi evaM sutteNa ya cariteNa ya evaM majbhovajjaNA pariyAvajjaNA evamaNAraMbhe vi evaM sAraMbhe vi evamasAraMbha vi evaM samAraMbhe vi evaM asamAraMbhe vi jAva ajIvakAya asamAraMbha evamaNuNNavattate uvAtiNittate evamajjA ajjhA agijjhA aDDA amajjhA apaesA evamAdhArAtiNitAte evamAsaNAI' calejjA sohaNAtaM karejjA lukleva karejjA evamiTThA jAva maNAmA evamimI se osappiNIe jAva paNNatte evaM AgamissAe ussappiNIe jAva bhavissati evamegasamapaThitiyA 26 7 / 107,105 2217 3433 2/366, 367 6 / 412-415 4 / 6-11 41113 116 3 / 318 4203 2/25 5 / 163 4406 31506, 510 7185-86 31420, 421 3 / 326-334 5/46 382-84 2 / 234,235 2 310,311 1 / 255 7 106 2216 3 / 432 24365 3/411 45 4|111 3 / 318 4165 2 / 24 5 / 156 4/408 3 / 508 7 84 3/416 3 / 328 5 / 48 3 / 81 2 / 233 2306 11254 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31418 5 / 108 evametaNaM abhilAveNaM imA gAhA aNugaMtavvA - savarNa jANe ya viNNANe paccakkhANe ya saMjame / aNaNNahate tave ceva vodANe akiriya nnivyaanne|| jAva se NaM bhaMte ! 3 / 418 evameteNaM abhilAveNaM uraparisappAvi bhANiyanvA bhUjaparisappA vi bhANiyavvA evaM ceva 3142-47 evameteNaM gamaeNaM dittacitte jakkhAti? ummAyapatte 51108 evameteNamabhilAveNaM cattAri kasAyA paMtaM kohakasAe 4 paMcakAmaguNe paM taM sadda 5 chajjIvanikAtA paM taM pUDhavikAiyA jAva tasakAiyA evAmeva jAba tasakAiyA 6 / 62 kate jAva maNAme 8 / 10 kaMde jAva pupphe 10.155 kakkhaDe jAva lukkhe 1184-89 kaNhalessA jAva sukkalesA 6 / 47,48,7173 kAlobhAse jAva paramakiNhe 962 kiNhA jAva sukkilA 5 / 23,225 kiNhe jAva sukkile 526,228 kiriyAvAdI jAva veNaiyAvAdI 4 / 531 kaMDalA ceva jAva rayaNasaMjayA 874 kulamateNa vA jAva issariya0 10112 kevalI jANai pAsaI jAba gaMdhaM 8 / 25 kohaapaDisaMloNe jAva lobha0 4 / 161 kohakasAI jAva lobhakasAI 5/208 kohaNivvattie jAva lobha0 4.625 kohamuMDe jAva lobhamuMDe 10 / 66 kohavivege jAva micchAdasaNasalla. 12115-125 kohasaNNA jAva lobhasaNNA 10 / 105 kohe jAva ege 197,68 khippamaveti jAva asaMdiddha0 khemapurI jAva puMDarIgiNI 873 6 / 62 8 / 10 8 / 32 8 / 13 samavAo 61 vRtti 23 41530 21344 8121 7178 4 / 160 4/75 4175 53177 1997-107 4/75 4/75 2 / 341 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 756 8 / 115 7 / 136 4 / 252 31444 4 / 3 4 / 12 4145 41468 4.611 7152 paiNNagasamavAya sU045 7135 41282 31338 43 4112 4 / 24 41468 4.45-54 4124-26 427-33 gaMgA jAva rattA gatikallANaM jAva Agame0 gamaNaM jAva aNAuttaM gomutti jAva kAlaM garahejjA jAva paDivajjejjA caubhaMgo caubhaMgo caubhaMgo caubhaMgo caubhaMgo caubhaMgo evaM jaheva suddheNaM vattheNaM bhaNita taheva sutiNA vi jAva parakkame caubhaMgo evaM pariNatarUve vatthA sapaDivakkhA caubhaMgo evaM saMkappe jAva parakkame cakkhudaMsaNe jAva kevaladasaNe ciNa jAva mijjarA cittavicittapakkhagaM jAva paDibuddhe culla himavaMte jAva maMdare jadhA sAlINaM jAva kevatitaM jaha paMcaTThANe jAva pariharaNovaghAte jahA doccA NavaraM dIheNaM paritAteNaM jaheva NesatthiyAo jANai jAva he jANai (ti) jAva heuNA jANai jAva aheu jANati jAva aheuNA jAtiNAmaNihattAute jAva aNubhAga0 jAtisaMpaNNe jAva rUvasaMpaNNe jAyamANehiM jAva taM ceva jAva kevalaNANaMuppADejjA jAva cauridiyANaM jAva davA jiNe jAva savvabhAveNaM jIvaNikAehiM jAva abhibhavaI 4124-33 4 // 2-4 415-11 776 31540 10 / 103 7151 33125 5 / 131 7153 10.103 755 5 / 206 10184 41 2 / 30,31 bho 576,78 576,81 5 / 00,82 6.117 4226 351 2064-73 12 / 157,158 2 / 146-150 rA28 5/75 575 175 575 4 / 226 3176 2 / 42-51 1 / 158,21156 21140-144 5 / 165 33523 31523 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 5.107 534 51107 5 / 103 za22 51104 AyAracUlA 1128 RREEEEE ThANaM vA jAva NAtikkamaMti 5 / 107 ThANAiM jAva abbhaNuNNAyAI 5 / 37-42 ThANAijAva bhavaMti 5.42,43 ThANehi jAva NAtikkamati ThANehiM jAva dharejjA 5 / 103 ThANehi jAva ko khaMbhAtejjA 522 ThANehiM jAva No dharejjA 5 / 104 jagaraMsi vA jAva rAyahANisi 5 / 107 jaggabhAvaM jAva laddhAvaladdhavittI 6462 NamasAmi jAva pajjuvAsAmi NANattaM jAva viuvittA 7.2 mAsi jAva Nicce 5174 Nikkakhie jAva parissahe 33524 NiggathINa dA jAva No samuppa0 4 / 254 NiggaMthINa vA jAva samuppa0 4 / 255 NiggaMthe jAva NAtikkama 5102 NiyamaM jAva parati 6 / 122 NissaMkite jAva No kalusasamAvaNe 33524 NissaMkite jAva parissahe. 31524 jeraiyattAe vA jAva devattAe 41614 NeraiyA jAva devA 5 / 208 ratiAute jAva devAute 4 / 286 Neratite jAva No ceva 4 / 58 ratiyaNivvattite jAva devaNivattite 7.153 Neratiya bhave jAva devabhave 41287 ratiyasaMsAre jAva devasaMsAre 4 / 285 No AloejjA jAva gopaDivajjejjA 3 / 3408 / 10 No AsAeti jAva abhilasati 41451 No ceva NaM jAva karissati 4.514 go paDikkamejjA jAva No paDivajjejjA 6 / 33689 No mahiDDie jAva No ciradvitite bA10 No mahiDDiesu jAva No dUraMgatitesu 8.10 taM ceva 4 // 238 taM ceva 4 / 236 31362 72 51170 33524 41254 4 / 255 5102 61116 33523 31524 41614 4.608 4 / 608 4158 7171 4 / 608 4 // 608 3 / 338 4 / 450 41514 31338 8.10 2 / 271 4 / 23 4123 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 taM ceva jAva saMkiNNe 4 / 240 taM ceva vivarItaM jAva maNuNNA phAsA 10 / 141 taMjahA jAva micchAdasaNavattiyA 5113 tatthegao jAva NAtikkamati 51107 tayakkhAyasamANe jAva sArakkhAyasamANe talavara jAva aNNamaNNa 662 taheva 41428 taheva 4 / 563 taheva Y1 54 taheva caubhaMgo 4 // 4 taheva cattArigamA 4 / 426 taheva jAva avaharati 573,74 taheba jAva paNate 4.2 taheva jAva halidda0 4 / 284 tittA jAva madhurA 554,33 titte jAva madhu (hu) re 526,228 tiriyagatI jAva siddhigatI darisaNAvaraNijje kamme evaM ceva 2 / 425 diNayaraM jAva paDibuddhe 101103 dubhikkhaMsi vA jAva mahatA 5191 dussamadussamA jAva egA 11136-136 dassamadussamA jAva susamasusamA 624 devaloge [e] su jAva aNabhovavaNe 31362,4 / 434 do adAo evaM bhANiyanvaM-- saMgahaNI-gAhA kattiyA rohiNimagasira 'addA ya' puNavvasU a pUso ya / tatto'vi' assalesA mahA ya do pharaguNIo ya // 1 // hattho cittA sAI visahiA taha ya hoti aNurAhA / jeTThA mUlo putvA''sADhA taha uttarA ceva // 2 // 4 / 240 10.140 53112 5.107 4/56 6 / 62 41426 41563 5564 44 4 / 426 5 / 73 4 / 2 41284,282 1176-81 24 5 / 175 2 / 424 10 / 103 58 11136-136 1. kattiya (kp)| 2. addAo (ka, g)| 3. tatto ya (ka, g)| 4. sAI ya (ka, kha, g)| Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 abhiI savaNe dhaNiTThA, sayamasayA do ya hoMti bhaddavayA / revati assiNi bharaNI, jeyavvA aNupunvIe // 3 // evaM gAhAnusAreNa NeyavvaM jAva do bharaNIo / 2323 dose jAva eme dhaNiTTA jAva bharaNI dhammatyikAMta jAva paramANupoggalaM dhammatthikAtaM jAva saddaM dhammatthikArya jAva gaMdha dhammatthigAtaM jAva vAtaM paumasaraM jAva paDibuddhe pacamavatitaM jAva acelagaM paMcANuvvatitaM jAva sAvagadhammaM paDikkamejjA jAva paDivajjejjA paDhamasamayae gidiyaNivvattie jAva paMcidiyaNivvattie paDhamasamayaNeratitaNivvattite jAva apaDhama0 paNa suhume jAba siNehasuhume paNNaveti jAva uvadaMseti paNa vehiti pamilAyati jAva joNI milAyati jAva teNa paraM pamhakuDe jAva somaNase mhe jAva salilAvatI paritAle jAva pUtAsakkAre pallA uttANaM jAva pihiyANaM pANAvAyave ramaNe jAva pariggahaveramaNa pANAtivAe jAva ege pANAtivAtaveramaNe jAva pariggaha0 pANAtivAte jAva pariggahe pANAtivAteNaM jAva pariggaheNaM pANAtivAyAo jAva savvAtI pAtINAte jAva adhAte pAyattANite jAva usabhANite 11102-104 6 / 16 5/165 64 7178825 10/106 10/103 hA62 hA62 3 / 341 10/173 126 10124 10 / 103 hA62 760 5 / 206 10/145 8 / 71 6/33 760 1 / 110-112 1162-64 5:17, 126 10 / 14 516,128 5 / 1 6 / 38 5/64 saMga haNIgAhA vRtti caMdra0 10 11 5 / 165 614 778 8 / 25 101103 hA62 62 3 / 338 10/152 8105 8135 10 / 103 hA62 3 / 125 3 / 125 5 / 150,151 2/340 6 / 32 3 / 125 10113 10 / 13 10/13 10 / 13 10/13 10 / 13 6 / 37 5/65 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAyattANite jAva radhANite pAvate jAva bhUtAbhisaMkaNe puDhavikAiehiMto vA jAva tasa0 puDhavikAiehito vA jAva paMcidie hito puDhavikAiettAe jAva paMcidiyattAe puDhavikAiettAe vA jAva paMcidiyattAte puvikAiyavvittime jAva tasa 0 puDhavikAiyaNivyattite jAva paMcidiya Nivyattite puDhavikAiyA jAva tasakAiyA puDhavikAiyA jAva vaNassaikAiyA puDhavikA titaasaM jane jAva tasa puDhavikAtita asaMjame jAva vaNassati0 puDhavikAtitaAraMbhe jAva ajIva0 puDhavikAtitattAte vA jAva tasa0 puDhavikA titasaMja me jAva tasa0 puDhavikAsita [ya] saMjame jAva vanaspati0 puSkara jAva vimalavare purise jAva avaharati puvvAsADhA evaM caiva potagattAte vA jAva ubbhigattAte potagattAte vA jAva uvavAtitattAte potagA jAva ubbhigA potajehito vA jAva ubbhihito potatehito vA jAva uvavAtite hito pharisa jAva gaMdhAI phusittA jAva vikuvvittA bahumIta jAva asaMdiddhamIhati beiMdiyA jAba paMcidiyA beMditA jAva paMceMditA bhara jAva mahAvidehe bhavati jAva phAsAmateNaM bhavittA jAva pavvaie [tite ] bhavitA jAva pavvayAhiti 32 5 / 58 7|134 6/6 hai| Da 6 / 12 PS15 6128 672 616,8 617101153 783 5 / 141 7/84 $18 782 5 / 140,1018 10/150 5 / 74 4655 724 83 82 714 83 10/7 72 662 67 10 153 754 6182 3 / 532,41,450; 51679 62 hA62 5 / 57 7 / 132 7173 67 67 6 / 7 7173 67 7/73 7/73 7173 7/73 782 7/73 773 7/73 8103 5 / 73 4,654 73 82 713 73 8 / 2 10/7 72 661 11 11 750 681 3 / 523 31523 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavettA jAva pavvatitA bhASAsamitI jAva pAridrAvaNiyAsamitI bhiNNe jAva aparissAI maMDukkajAtiAsIvisassa pucchA maNaapaDilalINe jAva iMdiya0 maNa duppaNihANe jAva uvakaraNa. maNasuppaNi hANe jAva uvagaraNa. maNussajAti pucchA maNussANaM vi evaM ceva maNassA bhAbhiyavvA 1028 5 / 203 41565 41514 4163 41106 4 / 105 41514 21160 4.323,324,325,326 817 41565 4 / 514 4.162 4 / 104 41104 41514 2156 4 / 322,323, 324,625,326 2 / 411 21413 5135 8.10 8.10 5 / 21 20271161 31362,41434 72 5 / 234 maraNAiM jAba po Nicca mahAvIreNaM jAva abbhaNaNNAyAI mahiDDie jAva ciradvitite mahiDDiesu jAva ciraTThitiesu mahiDDiyaM jAva mahAsokkhaM mahiDDiyA jAva mahAsokkhA mAtAti vA jAva suNhAti mAhaNassa vA jAva samuppajjati muMDA jAva pavvatitA muMDe jAva pavvaie tite] mucchite jAva ajjhovavaNe mutte jAva savvadukkha0 musAbAte jAva parismahe rattAo jAva aTThausabhakUDA rayaNappabhA jAva ahesattamA rUvA jAva maNuNNA logavijao jAva uvahANasuyaM vaMjaNa jAva surUvaM vaMdAmi jAva pajjuvAsAmi vaMzImUlaketaNAsamANA jAva avaleha0 4 / 450,451679,104 11246 6 / 26 8184 8.10 8.10 2 / 271 vRtti suuy012|217 72 31523 31523 3 / 361 vRtti 10113 882 7 / 24 515 vRtti o0sU0 143 3 / 362 4/282 8.108 7 / 143 62 662 4 / 434 4 / 282 sthAnAGgavRttI-'pipA i vA bhajjA i vA bhAyA ivA bhagiNI i vA puttA i vA ghUyA ive' ti yAvacchabdAkSepaH (patra 134) / 'bhAyA i vA majjAi vA bhadaNI i vA puttA 6 vA ghUyA ive' tti yAvacchatAkSepaH (panna 233) / Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1018 5 / 152,153 o0sU0 144 21341 6 / 43 31523 41 6 / 62 41450 2 / 380-383 7 / 27 vaNiyAI jAva abbhaNuNNAyAI 21414 vaNassatikAtitaasaMjAme jAva ajIvakAya0 1018 badamANe jAba vivakkatava. 5 / 134 vasittA jAva pavvAhitI 6 / 62 vijjuppabhe jAva gaMdhamAtaNe 101146 vIikkate jAva vArasAhe 662 vejayaMti jAva aujjhA 876 veyaDDa..... 8153 veramaNaM jAva savvato 41137 saMkite jAva kalusamAvaNe 31523 saMjamabahule jAva tassa gaM saMvaccharAI jAva bAvattarivAsAI 662 saMvarabahale jAva uvahANavaM 41 saMvAhaNa jAva gAtu0 4 / 450 sakke jAva sahassAre 8 / 102 satta bhayANA paMtaM hA62 sadaM suNettANAmege sumaNe bhavati 3 evaM suNamIti' 3 evaM suNessAmIti 3 evaM asuNettANAmege su 3 Na suNamIti 3 Na suNissAmIti 31285-260 sadda jAva avaharisu 1017 sadda jAva avaharissati 1017 saha jAva uvahasraMsu sadda jAva uvaharissati 107 sadda jAva gaMdhAI 107 saddahati jAva No se 33523 sadA jAva phAsA 5 / 12-15,125-127 saddA jAva vatiduhatA 7 / 144 saddehiM jAva kAsehi sabhAsuhammA jAva vavasAtasabhA 51236 samaNassa jAva samuppajjati 72 samaNeNaM jAva abbhaNuNNAyAI savvarayaNA jAva paDibuddhe 10 / 103 1. suNemANe (kha); suNemoti (g)| 31186-164 1017 107 107 107 107 31523 515 7 / 143 5235 7 / 2 5134 101103 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11248 4 / 451 5173 2074 573,74 7157 41 hA61 6 / 62 41141 853 10 // 75,76,78,76 savvadIvasamudANaM jAva addhaMgulagaM sahamANassa jAva ahiyAsemANassa sahamANassa jAva ahiyAsemANassa sahissaMti jAva ahiyAsissaMti sahejjA jAva ahiyAsejjA siMghu jAva rattAvatI sijhati jAva maMtaM sijjhati jAva savvadukkhANa. sijjhihiMti jAva aMtaM sijjhihitI jAva savvadukkhANa. sinjhissaM jAva savvadukkhANa siddhasuggatA jAva sukula. siddhAiM jAda savvadukkha0 siddhAo jAva savvadukkha0 siddhe jAva ppahINe siddhe jAva sabvadukkha. suMbakaDasamANe jAva kaMbalakaDa0 sukkilapakkhagaM jAva paDibuddhe subhAte jAva ANugAmiyattAe sumiNe jAva paDibuddhe suvacche jAva maMgalAvatI suvappe jAva gaMdhilAvatI susamasusamA jAva emA susamasusamA jAva dUsamadUsamA se jahANAmate ...... selathaMbhasamANe jAva tiNisa0 sesaM jahA paMcaTThANe evaM jAva accutassavi tanvaM sesaM taM ceva jAva karissaMti sesaM taheva jAva bhavaNagihesu sesaM taheva jAva bhAsaM 4/451 5 / 72 573 573 7153 41 41 41 41 4 / 1 4 / 136 11246 12246 11246 11246 41546 10103 5 / 12 101103 21326 21326 vRtti 1 / 126-132 662 4 / 283 41546 10 / 103 101103 8.70 872 12126-132 6223 hai|62 41283 7121,122 4 / 514 522 10 / 156 5166,67 41514 522 10 / 154 1. vRtto asya pAThasya pUrti nimnaprakArA vidyate-yAvadugrahaNa deva sUtraM draSTavyam-sababhatarae sanbakhuDuDAe baTTe bellApuyasaMThANasaMThie egeM joyaNa sayasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM tinni joyaNa sayasahassAI solasasahassAI donni sayAI sattAvIsAI tinni kosA aTTAvIsaM dhaNu sayaM terasa aMgalAI (panna 33) / Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 / 14 668 5 / 135 8 / 11 10.11 1015 1066 paNNa0 151 samavAyAo 283 puSNa0 1501 paNNa01561 1010 paNNa0 151 paNNa0 131 paNNa011 paNNa0 151 8511 paNa 1511 soiMdiyatthe jAva phAsidiyatthe soiMdiyatthoggahe jAva NoiMdiya0 soiMdiyapaDisalINe jAva phAsiM diya0 soiMdiyasaMvare jAva phAsiM diya. sotiditaasaMvare jAva sUcIkusagga0 sotiditabale jAva phAsiditavale sotiditamuMDe jAva phAsidita. sotidiyaapaDisaMlINe jAva phAsidiya0 sotidiyaasaMjame jAva phAsidiya. sotidiyaasaMvare jAva kAya asaMvare sautidiyaasaMvare jAva phAsidiya0 sotidiyaasAte jAva NoiMdiyaasAte sotidiyatthe jAva phAsidiyatthe sotidiyamaDe jAva phAsidiya0 sotidiyasaMjame jAva phAsidiya0 sotidiyasaMvare jAva phAsidiya0 sotidiyasAte jAva NoiMdithasAte sohamme jAva sahassAre hariverulita jAva paDibuddhe havvamAgacchati...... hitAte jAva ANugAmita[ya]ttAte hiraNNagolasamANe jAva vairagola. hemavae" 5 / 143 8.12 51138,6116 6.18 51177 5 / 142 5 / 137615,10110 617 8.101:10 / 148 101103 3.80 335246133 41547 paNNa0 151 paNNa0 151 paNNa0 121 paNNa0 151 6 / 14 2380-384 10 / 103 3176 32523 41547 6 / 83 akkharAiM jAva evaM caraNa akkharA jAva evaM caraNa akkharA jAva caraNa-karaNa akkharANi jAva evaM caraNa akkharANi jAva settaM samavAo pa065 pa066 pa061,64 pa0 67,66 pa062 1.paNNagasamavAya-sUnna / Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 pa0 86 165 a0 sU0 227 1086 pa0 86 pa0 86 pa061 a0 sU0227 vRtti AvarA taMtra jAva parittA pa010 agArAo jAva pabvaie 674 ajita jaca baddhamANe 24.150 222 aNaMtAgamA jAva caraNa-karaNa pa068 aNaMtAgamA jAva sAsayA pa063 aguogadArA jAva saMkhejjAo pa064,65,68,66,131 aNuogadArA saMkhejjAo pa067 abhiNaMdaNa jAva pAsa 2313,4 ayale jAva rAme pa0 241 avasesAI parikammAI pADhAiyAI ekkArasavihAI paNNattAI pa0104-108 assagIve jAva jarAsaMdhe pa0 246 ahAsutaM jAva ArAhiyA 46 / 164181411001 Adhavijjati jAva uvadaMsijjati pa010 ApavijaMti jAva evaM pa063 Aghavijjati jAva nAyA0 pa064 Apavijjati0 pa0 10,61,63-66,131 AhAraya jaha desUgArayaNi u paDipuNNArayaNI pa0 166 AhArayasarIre samacauraMsasaMThANa saThite pa0 165 uvavAeNaM evaM aTThAsIi suttANi bhANiyavANi jahA naMdIe 88.2 evaM gatinAma"ogAhaNAnAma 10 176 evaM caudisipi neyavaM 584 evaM causuvi disAsu neyavvaM' 88 / 4,5,6 evaM ceva domAsiyA ArovaNA sacarAya domAsiyA ArovaNA evaM temAsiyA ArovaNA evaM caumAsiyA ArovaNA 281 evaM ceva maMdarassa 874 pa0 101,102 vRtti vRtti' pa0 86 pa0 86 vRtti; pa0 66 pa0 86 paNNa0 21 paNNa0 21 pagNa06 naMdI 102 pa0176 5813,5213 88.3 28.1 8711 1. vRtau kiJcid bhedena labhyate, yathA ---64 / 1 yAvatkaraNAt 'mahAkappaM phAsiyA pAliyA sohiyA tIriyA kiTTiyA samma prANAe prArAhiyAvi bhavati / 511 jAva' tikaraNAdya thAkalpaM yathAmArga yathAtatva samaya kAyena spRSTA pAlitA zobhitA tIritA kIttitA AjJayA''rAdhiteti / 2. nAyavvaM (ka); nAtavvaM (kha, g)| Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM jai maNassa kiMgabhavakkaMtiya saMmRcchima go gabbhavakkaMtiya No samucchima ja i gambhavakkaMtiya kiM kammabhUmaga akammabhUmaga go kammabhUmaga No akammabhUmaga jai kammabhUmaga ki saMkhejjavAsAuya asaMkhejjavAsAuya go saMkhejjavAsAuya No asaMkhejjavAsAuya jai saMkhejjavAsAuya kiM pajjattaya apajjattaya goyamA pajjattaya No apajjattaya jai pajjattaya ki samma miccha sammAmiccha go sammaddiTrino micchadichi no sammAmicchadiTTi jai sammadidi ki saMjataM asaMjata saMjatAsaMjata go saMjaya No asaMjaya No saMjatAsaMjata jati saMjaya kiM pamattasaMjaya apamattasaMjaya go pamattasaMjaya No apamattasaM jai pamattasaMjaya ki iDipatta aNiDipatta go iDipatta no anivipatta vayaNAvi bhatiyavvA pa0164 evaM there vi ajjasuhamme 10015 evaM dakkhiNillAo uttare 663 evaM divaso'vi nAyabbo 12 / 6 evaM dhaNU nAliyA juge akkhe musale vi 66 / 4-8 evaM paMcavi 2711 evaM paMcavi iMdiyA 211 evaM paMcavi rasA 2216 evaM paduppaNNevi aNAgaevi evaM maMdarassa paccasthimilliAo carimaMtAo saMkhassa purathimille ca 87 / 3 evaM mANe mAyA lobhe 16 / 221 / 2 evaM saMtissavi 6013 evaM sagare vi rAyA cAuraMtacakkavaTTI ekasari puvva jAva pavvadAe kaMtaM vaNNaM lesaM jAva NaMduttaravaDeMsa 15 // 13 kAlagae jAva savvadukkhappahINe 862 kAlagayAI jIva savvadukkha0 pa063 kIyaM AhaTTa jAva abhikkhaNaM 2111 pa0 164 10014 662 12 / 8 52 paNya0 151 ThA0 1.78-12 pa0 132 871 asya pUtiH atraiva 6012 71 / 3 3321 861 861 dasA0 2 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 401 kohavivege jAva lobha 2711 cauraMsA jAva asubhA pa0 141 jAtinAma jAva ogAhaNAnAma pa0 177 jUve jAva mAuyA pa0 245 NitiyA jAva NiccA tAIceva mAuyA payANi jAva naMdAvattaM pa0 103 tiviThU ya jAva kaNhe pa0 241 dhammasthikAe jAva addhAsamae pa0 137 neraiyA0 pa0 173 pajjattagANaM pa0 155 paDisattU jAva sacakkehiM pa0 246 paDhabhAe paDhamaM bhAgaM jAva paNNarasesu pamhalesaM jAva pamhuttaravaDeMsagaM 6 / 17 parUveI jAva se NaM pa066 puDhavI kAyasaMjame evaM jAva kAyasaMjame 1712 balissa ..... 178 buddhe......... 1212 buddhe jAva ppahINe 5531,4,7213,8412,6514;pa0 40 buddhe jAva sambadukkha0 3012,5114,5061 be te cau paMca pa0 167 bhaddavae NaM mAse kittie NaM pose NaM pharaguNe NaM vaisAhe NaM mAse 26 / 3-7 bhavittA jAva pavvaie 71137502 bhavittA NaM jAva pavaie 83.4 bhavissai ya jAva avaTTie pa0 133 bhUyANaMde jAva ghose 3212 mahurA jAva hatthiNapuraM pa0 244 muMDe jAva pavvaie 562 muMDe jAva pavvaiyA 7712 musAvAyAo jAva sabvAo ruillappabhaM jAba ruilluttaravaDeMsaga 17 logappabhaM jAva logattaravaDeMsagaM 13314 vairAvataM jAva vairuttaravaDeMsagaM 13 / 14 vAyaNA jAva aMgaTTayAe 1063 vRtti 50 176 vRtti pa0 133 pa0 102 vRtti paNa. 1 paSaNa0 35 pa0154 vRtti kevalaM saMkhyApUritA 3 / 21 pa065 1711 ThA0 4 / 151 4211 42 / 1 15 // 3 4211 50 167 262 165 165 pa0 133 ThA0 21355-361 vRtti 1605 165 321 3 / 21 3121 pa061 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAyaNA jAva saMkhejjA vAyaNA jAva se NaM vijayA evaM caiva jAva vAsudevA vIkkate jAga samduktappahINe sakumAre jAva pANae satagAe naM puDhavIe pRcchA savaNI jAva bharaNI sijbhissaMti jAva aMta sissiti jAna sabvadukkhANa sikhAI jAya yahINAI siddhe jAva ppahINe siddhe jAya sambadukkha 0 sujjataM jAya mujjutaravaDe sagaM sevA [sevitA] jAva sAvAsokva0 sehassa jAva sehe rAiNiyassa soidiyadhAraNA jAva godiyapAraNA soi diyaniya jAva phAsi diya0 solidiyA jAna phAsiMdiyA sovidiyAvA jAva poidivAvAte haMtA gosamA - 40 pa0 61 pa0 62 68 / 4-6 dahA1 32/2 50 143 186 5 / 22; 71238118 10125; 13 / 17:15 / 16 16 16 3124;4118, 6 / 17;9 20; 11116; 12/2014 / 18 1721:10183 16 / 15 2017:21:14; 22 / 173 23 / 13 24 / 15:25 18 26 / 11: 27 / 15 2815:29 / 15 30116 31 / 1432 / 14:33 / 14 44/2 728473 / 274117812833 844155; 100 4 42 / 1 AEa hAra 33 / 1 28/3 27 / 1 28/3 25/3 50 175 sabhyate yathA- 42 / 1 jAvalikaraNAt 'buddhe mute aMtagarDa parininduDe saJcadukkhappahINe 'si dRzyam / kiraNa buDhAI mutAI aMtayalAI dupaTTInAiti dRzyam 1] jAtikaraNAt aMtarA siddhe buddha mule ti dRzyam / 44 1 pa0 86 pa0 61 661-3 jaM0 2 ThA0 2301-384 pa0 141 caMda0 10 11 1146 1146 42 / 1 42 / 1 vRtti' 3 / 21 6 / 1 dasA0 3 28/3 2813 28/3 28/3 50 175 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 Alocya pATha tathA vAcanAntara Alocya pATha pariyANaM [AyA 22, pR0 17] yadyapi cUrNo vRttau ca 'pariyAveNaM' iti pATho vyAkhyAto'sti, AdarzeSvapi eSa eva pATho labhyate / tathApi 'mAyA me, piyA me' ityAdi padAnAM arthaprasaMgatayA 'pariyAreNaM' iti pAThastha parikalpanA sahajameva jAyate / prAcIna lipyAM rakAravakArayoH sAdRzyAt etat parivartanaM nAsvAbhAvikamasti / mAnavA [AyA 5/63, pR0 43 ] vRttikRtA 'mAnavA' manujAH iti vivRtam / cUrNikRtA ca naitat padaM vivRtam / kintu ' evaM thaMbhe mAyAe vi lobhe vi joeyavvaM' iti nirdezaH kRtaH / tena 'mANavA' iti padasya sthAne 'mANao' iti pAThasya parikalpanA jAyate / aciraM [AyAromA 20, pR0 71] cUrNI vRttau ca 'aciraM padaM sthAnArthe vyAkhyAtamasti / yadyetat sthAnAvAcI syAt tadA 'aira' miti pATha: saMgacchate / 'ajiraM prAMgaNam' iti tasyArtho bhavet / 'aira' iti atirohitArthavAcI dezIzabdopi vidyate / kenApi kAraNena ikArasya cakAro jAta iti pratIyate / athavA cUrNikAreNa vaikalpikarUpeNa kAlAyeM acirazabdasya prayogoM nirdiSTaH, sopi yuktaH syAt / esa khalu bhagavayA sejjAe akkhAe [AyAracUlA 1126, pR0 60 ] AyArabUlAyA: pATha-saMzodhane SaD AdarzAH prayuktAH, cUrNivRttizca / tatra pnycaadshessu ukta pAThasya ye pATha bhedAste tatraiva pAdaTippaNe pradarzitAH santi / vRttI ( patra 300 ) 'esa viluMgayAmo sejjAe' iti pATho vyAkhyAtosti - " gRhasthazcAnenAbhisandhAnena saMskuryAdya sAdhuH zayyAyAH saMskAre vidhAtavye 'viluMgayAmo' tti nirgranthaH akiJcana ityataH sa gRhasthaH kAraNe saMyato vA svayameva saMskArayediti / " asmAbhiH 'gha' pratyanusArI pATha: svIkRtaH / cUrNAvapi (pU0 332) 'esa khalu bhagavayA' iti pATho labhyate / 'sejjAe akkhAe ' 41 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtra doSazabda: adhyAhartavyaH / vastuta: uktapAThaH vyAkhyAgata: pratIyate / 'saMtharejjA' iti pAThasyAnantaraM 'tamhA se saMjae' ityAdi pAThaH syAttadAnImapi sa khaNDito na pratibhAti / dattikatA uktapAThasya yA vyAkhyA kRtA, tathApi pUrvAnumAnasya puSTirjAyate / vRttikArasya sammukhe 'viluMgayAmo' pATha AsIt sa keSucideva AdarzaSu upalabhyate, natu sarveSu / kappassa [paiNNagasamavAya sU0 215, pR0 641] atra 'kappassa' iti pAThasyAzayo vRttikRtA kalpabhASyatvena sUcitaH, vAcanAntare ca paryaSaNAkalpatvena sUcita:, yathA--'kappassa samosaraNa neyavaM' ti ihAvasare kalpabhASyakrameNa samavasaraNavaktavyatA'dhyeyA, sA cAvazyakoktAyA na vyatiricyate, vAcanAntare tu paryuSaNAkalpoktakrameNetyabhihitam (vRtti, patra 144) / paryaSaNAkalpe samavasa raNavaktavyatA itthamasti--teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA ekkArasa gaNaharA hotthA // 201 / / se kepaTTeNaM bhaMte ! evaM duccai--samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA ekkArasa gaNaharA hotthA ? samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeThe iMdabhUI aNagAre goyame goteNaM paMca samaNasayAI vAtei, majjhime aNagAre aggibhUI nAmeNa goyame goteNaM paMca samasayAI vAei, kaNIyase aNagAre vAubhUI nAmeNaM goyame gotteNa paMca samaNasayAi bAei, there ajja viyatte bhAradAye goteNaM paMca samasayAI vAei, there ajjasuhamme aggivesAyaNe gote paca samaNasayAi vAei, there maMDiyaputte vAsiThe gotteNaM adhuTAi samaNasayAI vAei, there moriyaputte kAsavagotteNaM adhuTThAI samaNasayAI vAei, there akapie goyame gotreNa there ayanabhAyA hAriyAyaNe gotteNaM te dunni vi therA tinni tinni samaNasayAiM vAiMti, there meyajje there ya ppabhAse ee donni vi therA koDinnA goteNa tinni tinni samaNasayAI vAeMti, se eteNaM aTTheNaM ajjo ! evaM vaccai---samaNassa bhagavao mahAbIrassa nava gaNA ekkArasa gaNaharA hotthA // 20 // savve ee samaNassa bhagavao mahAvIrassa ekkA rasa vi gaNaharA duvAlasaMgiNo coddasapusviNo samattagaNipiDagadharA rAyagihe nagare mAsieNaM bhattieNaM apANa eNaM kAlagayA jAva savva dukkhpphiinnaa| there iMdabhUI there ajjasuhamme siddhi gae mahAvIre pacchA donni vi parinivvuyA // 203 / / je ime ajjattAte samaNA niggaMthA vihati ee NaM savve ajjasuhammassa aNagArassa AvaccijjA, avasesA gaNaharA niravaccA vocchinnA // 2041 / kalpasUtra, pR0 60,61 prastutAGgasya upasaMhArasUtre RSi-yati-muni-vaMzAnAM varNanasyollekhosti / vRtti kRtAsya saMbandhaH paryuSaNAkalpagatasamavasaraNaprakaraNena sahayojitaH, yathA-gaNadhara vyatiriktAH zeSA jinaziSyA RSayastadvaMzapratipAdakatvAdaSivaMza iti ca tatpratipAdanaM cAtra paryaSaNAkalpasya RSivaMzaparyavasAnasya samavasaraNaprakrameNa bhaNitattvAdata eva yativaMzo munivaMzazcaitaducyate, yatimunizabdayoH RSiparyAyatvAt / vRtti, patra 147, 148 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvoktasamarpaNena paryuSaNAkalpasya 201 sUtrAt 204 paryantAnAM sUtrANAM grahaNaM jAyate, kintu vRttikRtA RSivaMzasya yad vyAkhyAnaM kRtaM tena 201 sUtrAt 223 paryantAnAM sUtrANAM grahaNAmAvazyakaM bhavati / atra mahatI samasyA vartate / yadi pUrvavati samarpaNaM mAnyaM kriyeta tadA RSivaMzasya varNanaM nAnyatra kvApi samupalabhyate / yadi ca RSivaMzasya varNanaM samavasaraNaprakrameNa saha saMbadhyate tadA pUrvI samasyAprayojanIyatA sidhyati / vRttikAreNa nAsyA asaMgateH kApi carcA kRtA / kimatra rahasyamiti nizcayapUrvakaM vaktuM na zakyate, tathApi saMbhAvyate samavasaraNasya saMkSepIkaraNasamaye kiMcit parivartanaM jAtam / RSivaMzavarNanam - samaNe bhagavaM mahAvIre kAsavagotte NaM / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa kAsavagottassa ajjamme there aMtevAsI agnive sAyaNasagote / therassa NaM ajjasuhammassa aggivesAyaNasagottassa ajjajaMbunA there aMtevAsI kAsavagotte / therassa NaM ajjajaMbunAmassa kAsavagottassa ajjappabhave there aMtevAsI kaccAyagasagote / therassa NaM ajjappabhavassa kaccAyaNasagottassa ajjasejjaMbhave there aMtevAsI maNagapiyA vacchasagotte / therassa NaM ajjasejjaMbhavassa maNagapiuNo vacchagottassa ajjajasabhadde there aMtevAsI tuMgiyAyaNasagotte // 205 // saMkhitavAyaNAe ajjajasabhaddAo aggao evaM therAvalI bhaNiyA, taM0 therassa NaM ajjajasabhaissa tuMgiyAyaNagottassa aMtevAsI duve therA - there ajjasaMbhUyavijae mADharasaMgAMte, there ajjabhaddabAhu pAiNasagote / therassa NaM ajjasaMbhUyavijayassa mADharasagottassa aMtevAsI there ajjathUlabhadde goyamasagote / therassa NaM ajjathUlabhaddassa goyamasagottassa aMtevAsI duve therA - there ajjamahAgirI elAvacchagote there ajjasuhatthI vAsisamotte / therassa NaM ajjasuhatthissa vAsisagottassa aMtevAsI duve therA - muTThiyasupaDibuddhA koDiyakAkaMdanA bagghAvaccasagottA / zrerANaM suTThiyasupaDibuddhANaM koDiyakAkadagANaM vagdhAvaccasagottANaM aMtevAsI there ajjaidadinne kosiyamotte / therassa NaM ajjaidadinnassa ko siyagottassa aMtevAsI there ajjadinne goyamasagote / therassa NaM ajjadinnassa goyamasagottassa aMtevAsI there ajjasImirI jAissare kosiyagotte / therassa NaM ajjasIhagirissa jAtisarassa ko siyagottassa aMtevAsI there ajjavaire goyamasagote / therassa NaM ajjavairassa goyamasagotassa aMtevAsI cattAri therA-there ajjanAile there ajjapogile there ajjajayaMte there ajjatAvase / therAo ajjanAilAo ajjanAilA sAhA nimggayA, therAo ajjapogilAo ajjapogilA sAhA nimgayA, therAo ajjajayaMtAoM ajjajayaMtI sAhA niggayA, therAo ajjatAvasAo ajjatAvasI sAhA nimmyA iti // 206 // vittharavAyaNAe puNa ajjajasabhaddAo parao therAvalI evaM paloijjai, taM jahA -therassa NaM ajjajasabhaddassa ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotthA, taM jahA - there ajjabhaddavAhU pAINasagotte, there ajjasaMbhUyavijaye mADharasagote / therassa NaM ajjabhaddabAhussa pAINagottassa ime cattAri therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hotyA, taM0 dhere godAse there aggidatte there jaNNadatte there somadatte kAsavagotte NaM / therehito NaM godAse hito kAsavagottehito Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ettha NaM godAsagaNe nAmaM gaNe niggae, tassa Na imAo cattAri sAhAo evamAhijjaMti, taM jahAtAmalittiyA koDIvarisiyA poMDavaddhaNiyA dAsI khabbaDiyA // 207 // therassa NaM ajjasaMbhUyavijayamsa mADharasagottassa ime duvAlasa therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hotthA, taM jahA--- naMdaNabhadde uvanaMdabhadda taha tIsabhadda jasabhadde / there ya sumiNabhadde maNibhadde ya punnabhadde ya // 11 // there ya thUlabhadde ujjumatI jabunAmadhejje ya / there ya dIhabhadde there taha paMDubhadde ya // 2 // therassa NaM ajjasaMbhUivijayassa mADharasa gottassa imAo satta aMtevAsiNIo ahAvaccAo abhinnAtAo hotthA, taM jahA jakkhA ya jakkhadinnA bhUyA taha hoi bhUyadinnA ya / seNA veNA raNA bhagiNIo thUlabhaddassa // 1 // // 208 / / therassa NaM ajjathUlabhahassa goyagottassa ime do therA ahAvaccA abhinnAyA hotthA, taM jahAthere ajjamahAgirI elAvacchasagAtte, there ajjasuhatthI vAsiTTasagotte / therassa NaM ajjamahAgirissa elAvacchasagottassa ime aTTa therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotyA, taM0-there uttare there balissahe there dhaNa there siriDa there koDinne there nAge there nAgamitta there chalue rohagutte kosie gottennN| therehito gaM chaluehito rohaguttehiMto kosiyagottehito tattha NaM terAsiyA niggyaa| therehiMto NaM uttarabalissahehito tattha gaM uttarabalissahagaNe nAma gaNe nigge| tassa NaM imAo cattAri sAhAo evamAhijjati, taM jahA- kosaMbiyA sotittiyA koDavANI caMdanAgarI / / 206 // therassa NaM ajjasuhatthissa vAsiTTasagottassa ime duvAlasa therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotthA, taM jahA-- there stha ajjarohaNa bhaddaja se mehagaNI ya kaamiddddhii| suTThiyasuppaDibuddhe rakkhiya taha rohagutte ya // 1 // isigutte sirigutte gaNI ya baMbhe gaNI ya taha some / dasa do ya gaNahA khalu ee sIsA suhatthissa // 2 // // 21 // therehito NaM ajjarohaNehito kAsayatehito tattha NaM uddehagaNe nAmaM gaNe nigge| tassimAo cattAri sAhAo niggayAo chacca kulAievamAhijjati / se ki taM sAhAo? evamAhijjaMti --udaMbarijjiyA mAsapUriyA matipattiyA suvannapattiyA, se taM sahAo se kiM taM kulAi ? evamAhijjati, taM jahA paDhamaM ca nAgabhUyaM bIyaM puNa somabhUiyaM hoi / aha ullagaccha taiyaM cautthayaM hathilijja tu // 1 // paMcamagaM naMdijjaM cha8 puNa pArihAsiyaM hoi / uddehagaNassete chacca kulA hoti nAyavvA // 2 // // 211 // Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 therehito gaM siriguttehito NaM hAriyasagottehito estha NaM cAraNagaNe nAmaM gaNe niggae tassa NaM imAo cattAri sAhAo satta ya kulAI evamAhijjati / se ki taM sAhAto? evamAhijjaMti, taM jahA - hAriya'mAlAgArI saMkAsiyA gavedhUyA vajjanAgarI, se taM saahaao| se kiM taM kulAiM? evamAhijjaMti, taM jahA paDhamettha vatthaligjaM bIyaM puNa vIcidhammaka hoi / taiyaM puNa hAlijja cautthagaM pUsamittejaM // 1 // paMcamaga mAlijjaM zuddhaM pUNa ajjaveDayaM hoii| sattamaga kaNhasaha satta kulA cAraNagaNassa // 2 // // 212 // therehito bhahajase hito bhAraddAyasagottehito estha NaM ur3avADiyagaNe nAmaM gaNe nigge| tassa NaM imAo cattAri sAhAo tinni kulAI evamAhijjati / se kiM taM sAhAo ? evamAhiaMti, taM0- caMpijjiyA bhaddijjiyA kAkadiyA mehalijjiyA, se taM sAhAo se ki taM kalAI ? evamAhijjati-- bhahaja siyaM taha bhadda guttiyaM taiyaM ca hoi jasabhaI / eyAI uDuvADiyagaNassa tinneva ya kulaaiN||1|| // 213 / / therehito NaM kAmiDDhihito kuMDila sagottehito ettha NaM vesavADiyagaNe nAmaM gaNe niggae / tassa NaM imAo cattAri sahAo cattAri kulAi evamAhijjati / se kiM taM sAhAo? eva0sAvatthiyA rajjapAliyA antarijjiyA khemalijjiyA, se taM saahaao| se ki taM kUlAI? eva0 gaNiya mehiya kAmaDDhiyaM ca taha hoi idapuraga ca / eyAI vesavADiyagaNassa cattAri ukulAi // 1 // // 214 / / therAhato NaM isigottehito NaM kAkadaehito vAsiTrasagottehito ettha NaM mANavagaNe nAmaM gaNe nigge| tassa NaM imAo cattAri sAhAo tiNNi ya kulAi eva0 / se ki taM sAhAyo ? sAhAo evamAhiti-kAsa vijjiyA goyamijjiyA vAsiTriyA soraTriyA, se taM saahaao| se kiM taM kulAI? 2 evamAhijjaMti, taM jahA-- isigottiya'ttha paDhama, biiyaM isidattiyaM mUNeyadhvaM / taiyaM ca abhijasaMta tinni kulA mANavagaNassa // 1 // // 21 // therehito NaM suTThiyasuppaDibuddhehito koDiyakAkaMdirahito vagghAvaccasagottehito ettha NaM koDiyagaNe nAmaM gaNe niggae / tassa NaM imAo cattAri sAhAo cattAri kulAieva0 ! se ki taM sAhAo ? 2 evamAhijjaMti, taM jahA~ uccAnAgari vijjAharI ya vairI ya majjhimillA ya / koDiyagaNassa eyA, havaMti cattAri sAhAo / / 1 / / se kiM taM kulAi? 2 eva0 taM jahA paDhamettha baMbhalijjaM bitiyaM nAmeNa vacchalijjaMtu / tatiyaM pUNa vANijja cautthayaM pannavAhaNayaM // 1 // // 216 // Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ therANaM suTTiyasupaDibuddhANaM koDiyakAkaMdANaM vagdhAvaccasagottANaM ime paMca therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotyA taM jahA-there ajjaiMdadinne there piyagathe there vijjAharagovAle kAsavagotte NaM there isidate there arhdtte| therehiMto gaM piyagaMthehito ettha Na majjhimA mAhA niggayA / therehito NaM vijAharagovAhito tattha Na vijjAharI sAhA nimmayA // 267 / / therasta NaM ajjaiMdadinnassa kAsavagottassa ajjadinne there aMtevAsI goyamasagotte therassa NaM ajjadinnassa goyamasagottassa ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA vi hotyA, taM0-there ajjasaMtimeNira mADharasagote there ajjasIhagirI jAissare kosiyagote / therehito e ajjasatiseNiehito NaM mADharasagottehito ettha Na uccAnAgarI sAhA niggayA // 218 / / therassa Na ajsasaMtiseNiyassa mADharasagottassa ime cattAri therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hotyA, taM0 ---there ajjase Nie there ajjatAvase there ajjakubere yere ajjakubere there ajjaisipAlite / therehino NaM ajjaseNitehiMto ettha NaM ajjoNiyA sAhA niggyaa| therehito NaM ajjatAvase hino etya NaM ajjatAvAsI sAhA niggyaa| therehito NaM ajja kuberehito ettha NaM ajja kuverA sAhA niggayA / therehito NaM ajjaisipAlehito ettha NaM ajjaisipAliyA sAhA niggayA // 21 // therassa NaM ajjasIhagirissa jAtIsarassa kosiyagottassa ime cattAri therA atevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hotthA, taM0 ----there dhaNagirI there ajjavaire there ajjasamie there arahadinne / therehitopaM ajjasamiehito ettha NaM baMbhadevIyA sAhA niggyaa| therehito NaM ajjavaharehito goyamasagottehito ettha NaM ajjava irA sAhA niggayA // 22 // therassa ajjavairassa gottamasagottamassa ime tinni therA aMtevAsI ahAbaccA abhinnAyA hotthA, taM0 ----there ajjavairaseNie there ajjapaume there ajjarahe / therehito NaM ajjavairaseNihito ettha NaM ajjanAilI sAhA niggayA / therehito NaM ajjapaumehito ettha NaM ajjapaumA sAhA niggyaa| therehiMto NaM ajjarahehito etya NaM ajjajayaMtI sAhA nimmayA // 221 / / therasma NaM ajjaraharA bacchasagottassa ajjapUsagirI there aMtevAsI kosiyagotte / therarasa NaM ajjayUsa girirasa kosiyagottassa ajjapharagumitte there aMtevAsI gAyamasagutte / / 222 // vaMdAmi pharagumittaM ca goyapaM dhaNagiri ca vAsiTuM / kocchi sivabhUi pi ya kosiya dojjitakaMTe y||1|| ta vaMdiUNa sirasA cittaM vadAmi kAsavaM gotta / NakkhaM kAsavagottaM rakkhaM pi ya kAsavaM vade / / 2 / / vaMdAmi ajjanAgaM ca goyama jehilaM ca vaasideN| viNThaM mADharagotaM kAlagavi goyamaM vaMde // 3 // goyamagottabhAraM sappalayaM taha ya bhayaM vNde| theraM ca saMghavAliyakAsavagottaM paNikyAmi // 4 // vaMdAmi ajja hatthiM ca kAsavaM khaMtisAgaraM dhIraM / gimhANa' paDhamamAse kAlagayaM cetasuddhassa // 5 // Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMdAmi ajjadhammaM ca suvvayaM sIsaladdhisaMpanna / jassa nikkhamaNe devo chattaM varamuttamaM vahai // 6 // hatthaM kAsavagotaM dhamma sivasAhagaM paNivayAmi / sIhaM kAsavagotaM dhama pi ya kAsavaM baMde // 7 // suttatyarayaNabharie khamadamamaddava guNehi saMpanne / deviDiDhakhamAsamaNe kAsavagotte paNivayAmi // // 223 // kalpabhASye samavasaraNavaktavyatA--- gAthA 1977-1217 vRhatkalpasUtra, bhAga 2, pR0 366-377 AvazyakaniyuktI samavasaraNavaktavyatA---gA0 545-658 AvazyakaniyuktimalayagirIyA vRtti, patra 301-336 vAcanAntara [AyAracUlA 15 // 35 ke pazcAt pa0 240] sthAnAGgasUdhe mahApadmaprakaraNe (62) vRttikArapradarzite vAcanAntare "kaMsapAIva mukkatoe jahA bhAvaNAe jAna suhupahuyAsa geti va teyasA jle|" iti pAThe AyA racUlAyA bhAvanAdhyayanasya samarpaNaM suucitmsti| vRttikRtA zrImadabhaya deva (riNA'pi et| saMvAdi samullikhitam-"yayA bhAbanAyAmAcArAdvitIyazrutaskandha-paJcadazAdhyayane tathA ayaM varNako va.'cya iti bhAvaH, kiyadaraM yAvadityAha-'jAva suhuye' tyAdi" (vRtti, patra 440) / aupapAtikasUtre (sUtrAGka 27, vRtti pRSTha 66) "varamANapadAnAM ca bhAvanAdhyayanAyukte ime saMgrahagAthe-- kase sakhe jIve, gayaNe vAe ya sArae salile / / pukkharapatte kumme, vihage khagge ya bhAraDe / kuMjara basahe sohe, nagarAyA ceva sAgaramakhohe / caMde sUre kaNage, vasuMdharA ceva muhuyahue // " iti vRttikRtA bhAvanAdhyayanagatasaMgrahagAzrayoH sUcanaM kRtamasti / etayodvayoH samarpaNa-sUcanayoH sandarbha bhAvanAdhyayanaM dRSTaM tadA kvApi samarpitaH pATho nopalalyaH / bhAvanAdhyayanasya vRttiratyantaM saMkSiptA'si, tatra tasya pAThaya nAsti kopi saMketa: AdarzaSu cApi jasthAnapalabdhireva / cugauM uktapAThasya vyAkhyA samupalabdhA teneti nirNayaH kartuM zakyate---NivyAkhyAtAja pAThAt AdarzataH pATho bhinnosti / ayaM vAcanAbhedaH cUrNikArasya samakSamAsInnaveti nAnumAna ka kiJcit sAdhana labhyate / sthAnAGgasya vAcanAntara-pAThe bhAvanAdhyayanasya samarSaNamasti tasyaM sambandhaH caNyaM nusArIpATenava vidyate, tathaiva aupapAtikavRtteH sUcanasyApi sambandhastenaiva / Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 I sthAnAGga mahApadmaprakaraNe eva svIkRtapAThepi 'jahA bhAvaNAte' iti samarpaNamasti / tasyApi sambandhacUrNyanusAripATana vidyate / Alocya mAnapAThaH kiJcid bhedenAnekeSu AgameSu labhyate / tasya tulanAtmakamadhyayanamaMtra prastUyate / AcArAGgacUrNI pUrNaH pATho vivRto nAsti / sa sthAnAGgasya, kalpasUtrasya, jambUdvIpaprajJapteH, AcArAGgacUrNezca sambandha - samIkSA-pUrvakaM saMyojitaH / sa ca itthaM sambhAvyate- saMyojita pAThaH taNaM se bhagavaM aNagAre jAe iriyAsamie bhAsAsamie jAva guttabaMbhayArI amame aciNe chinnasote nirupaleve kaMsapAIva mukkatoe saMkho iva niraMgaNe jIvo viva appaDiyagaI jaccakaNagaM piva jAve Adara saphalage iva pAgaDabhAve kumo iva guttidie pukharapattaM vaniruvale ve gamaNamiva nirAlaMbaNe aNijo iva nirAlae caMdo iva somalese sUro iva dittatee sAgaro iva gaMbhIre vihaga iva savvao vimukke maMdaro iva appakaMpe sArayasalilaM va suddha hiyae khaggavisANaM va egajAe bhAra upakkhI va appamatte kuMjaro iva soMDIre vasabhe iva jAyatthAme sIho iva duddha rise vasuMdharA iva savvabhAsavisahe suhAsa iva teyasA jalate / [ kaMse saMkhe jIve, gagaNe vAte ya sArae salile / pukkharapate kumme, vihage khagge ya bhAraMDe // 1 // kuMjara vasahe sohe, nagarAyA ceva caMde sUre kaNage, vasuMdharA caiva sAgaramakhohe | suhuhue ||2||] nasthi NaM tassa bhagavaMtastra katthada paDibaMdhe bhavai / se ya paDibaMdhe cauvihe paNNatte, taMjahAaMDae vA poyaei vA uggahei vA paggahiei vA, jaM NaM jaM gaM disaM icchai taM NaM taM NaM disaM apaDibaddhe sucibhUe lahubhUe aNuppagaMthe saMjameNa appANaM bhAvemANe viharai / tassa NaM bhagavaMtassa aNuttareNaM nANeNaM aNutareNaM daMsaNeNaM aNutareNa cariteNaM evaM AlaeNaM vihAreNaM ajjaveNaM maddaveNaM lAghaveNaM khaMtIe muttIe sakca- saMjama-tava-guNa- sucariya-soci ya-phalaparinivvANamaggeNaM appANaM bhAvemANassa jhANaMtariyAe vaTTamANassa anaMte aNuttare nivvAghAe nirAvaraNekasi paDipuNe kevalavaranANadaMsaNe samuppanne / tara gaM se bhagavaM arahe jithe jAe kevalI savdannU savvadarisI saneraiyatiriyana rAmarassa logassa pajjeva jANai pAsai, taM jahA - Agati gati Thiti cayaNaM uvavAyaM takkaM maNomANasiyaM bhuttaM kaDaM pariseviyaM AvIkamma rahokammaM arahA arahassa bhAgI, taM taM kAlaM maNasavayasakAehi jogehi mANANaM savvaloe savvajIvANaM savvabhAve ajIvANa ya jANamANe pAsamANe viharai / tae NaM se bhagavaM teNaM aNuttareNaM kevalavaranANadaMsaNeNaM sadevamaNuyAsuraM logaM abhisamiccA samaNANaM niggaMthANaM paMcamahanvayAI sabhAvaNAI chajIvanikAe dhammaM akkhA [ desamA biharai ], taMja hA -- puDhavikAe AukAe teukAe vAukAe vaNassaikAe tasakAe / Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snAnAGga (6 / 62): tassa NaM bhagavaMtassa' sAiregAI duvAlasavAsAiM niccaM vosaTTakAe ciyattadehe je kei uvasaggA uppajjihiti taM divvA vA mANasA vA tirikkhajoNiyA vA, te savve samma sahissai khamissai titikkhissa i ahiyaasissi|| tae NaM se bhagavaM aNagAre bhavissai iriyAsamie, bhAsAsamie, esaNAsamie, AyANabhaDamattanikkhevaNAsamie, uccArapAsavaNakhelajallasiMdhANapAridvAvaNiyAsamie, maNagutte, vaya gutte, kAya gatte, gutte, gatidie gUtabaMbhayArI amame akiMcaNe chinnagaMthe [.pA. kinnagaMthe] nirupaleve kaMsapAIva mukkatoe jahA bhAvaNAe jAva suhayadyAsaNe tiva teyasA jlte| kase saMkhe jIve, gagaNe vAte ya sArae salile / pukkharapatte kumme vihage khagge ya bhAraMDe // 1 // kaMjara vasahe sIhe, nagarAyA ceva saagrmkhohe| caMde sUre kaNage, vasuMdharA ceva suhuyahue // 2 // natthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai paDibadhe bhavissaI, seya paDibadhe ghaubvihe pannatte, taMjahAaMDaei vA poyaei vA umgahei vA paggahiei vA, jaM NaM jaM NaM disaM icchai taM gaM taM gaM disaM apaDibaddhe sucibhUe lahubhUe aNuppagaMthe saMjameNaM appANaM bhAvemANe virissai, tassa NaM bhagavaMtassa aNuttareNaM nANeNa aNuttareNaM daMsaNeNaM aNuttareNa caritteNaM evaM AlaeNaM vihAreNaM ajjaveNaM maddaveNaM lAghaveNaM khaMtie muttIe guttIe sacca-saMjama-tava-guNa-sucariya-soya-viya-[ciya ?]-phala-parinivvANamaggeNaM appANa bhAvemANassa jhAgaMtariyAe vaTTamANassa aNate aNutare nivvAghAe nirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavaraNANadasaNe samuppajjihiti / tae NaM se bhagavaM arahe jiNe bhavissati, kevalI savvaNNasavvadarisI sadevamaNaAsUrassa logassa pariyAgaM jANai pAsui sabalora savva jIvANaM AgaI gati ThiyaM cayaNaM uvavAya takka maNomANasiyaM bhUtaM kaDaM pariseviyaM AvIkamma rahokammaM arahA arahassa bhAgI taM taM kAlaM maNasavayasakAie joge vaTTamANANaM saJcalohe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamANe viharissai / / tae NaM se bhagavaM teNa aNuttareNaM kevalavaranANadasaNeNaM sadevamaNuAsuraM logaM abhisamiccA samaNANa nigathANa saNeraie jAva paMcamahatvayAi sabhAvaNAI chajIvanikAyA dhamma desemANe viharissati / kalpamUtra : tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNagAre jAe iriyAsabhie, bhAsAsamie, esaNAsamie, AyANabhaDamattanivakhevaNAsamie, uccArapAsavaNakhelasiMghANajallapAriTThAvaNiyAsamie, maNasamie, vaisamie, kAyasamie, maNagute, vayagutte, kAyagutte, gute, guttidie, guttabaMbhayArI, akohe, amANe, amAe, alobhe, saMte, pasaMte, uvasate parinivvuDe, aNAsave, amame, akiMcaNe, chinnagaMthe niruvaleve, kaMsapAI iva mukkatoye 1, saMkho iva niraMjaNe 2, jIvo iva appaDihayAI 3, gagaNaM piva nirAlaMbaNe 4, 1. asya sthAne se NaM bhagavaM' yujyate / Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAyuriva appaDibaddhe 5, sArayasalilaM va suddhahiyae 6, pukkharapattaM va niruvaleve 7, kummo iva gukti die 8, khaggi visANaM va egajAe 6, vihaga iva vippamukke 10, bhAruDapakkhI iva appamatte 11, kuMjaro iva soMDIre 12, vasabho iva jAyathAme 13, sIho iva duddharise 14, maMdaro iva appakaMpe 15, sAgaro iva gabhIre 16, caMdo iva somalese 17, sUro iva dittanee 18, jaccakaNagaM va jAyasve 16, vasuMdharA iva sabvabhAsavisahe 20, suhuyahuyAsaNI iva teyasA jalaMte 21 / etesi padANaM imAto dunni saMghayaNagAhAo kaMse saMkhe jIve, gagaNe vAyU ya sarayasalile ya / pukkharapatte kumme, vihage khagge ya bhAraDe // 1 // kaMjare basabhe sIhe, NagarAyA ceva sAgaramakhobhe / / caMde sUre kaNage, vasuMdharA ceva hUyavahe // 2 // natthi NaM tarasa bhagavaMtassa katthai paDibaMdho bhavati / se ya paDibaMdhe cauvihe paNNatte, taM jahA-davvao khettao kAlo bhaavo| davao NaM sacittAcittamIsiesu danvesu / khettao Na gAme vA nagare vA araNe vA khitte vA khale vA ghare vA aMgaNe vA Nahe vA / kAlao NaM samae vA AvaliyAe vA ANApANue vA thove vA khaNe vA lave vA muhatte vA ahorate vA pakkhe vA mAse vA uvA ayaNe vA saMvacchare vA annayare vA dIhakAlasaMjoge vA / bhAvao NaM kohe vA mANe vA mAyArA vA lobhe yA bhaye vA hAse vA pejje vA dose vA kalahe vA anbhakkhANe vA pesanne vA paraparivAe vA aratiratI vA mAyAmose vA micchAdasaNasalle vaa| tassa gaM bhagavaMtassa no evaM bhv| se NaM bhagavaM vAmAvAsavajjaM aTTa gimhahemaMtie mAse gAme egarAIe vAcIcaMdaNasamANakappe samatiNamaNileDhukacaNe samaduvakhasuhe ihalogaparalogaapaDivaddha jIviyamaraNe rivakakhe saMsArapAgAmI kampasaMganigghAyaNaTTAe abbhuTTie evaM ca NaM viparai / tassa NaM bhagavaMtassa aNu ttareNaM nANeNaM aNuttareNaM dasaNeNaM aNuttareNa carittereNaM aNuttareNaM AlaeNaM aNuttareNaM vihAreNaM aNutareNaM vorieNaM aNuttareNaM ajjaveNaM aNuttareNa mahaveNaM aNattareNaM lAghaveNaM aNuttarAe khaMtIe aNu ttarAe muttIe aNuttarAe guttIe aNuttarAe tuvIe aNattareNaM saccasaMjamatavasuciriyasovacakSyaphalaparinivvANa maggeNaM appANaM bhAvemANarasa duvAlasa saMvaccharAI viikktaai| terasamasa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa je se gimhANaM docce mAse cautthe pavakhe vasAhamuddhe tassa NaM vaisAhasuddhassa dasamIe pakkheNaM pAINagAmiNIe chAyAe porisIe abhibhivaTAe pamANapattAe suvvaeNaM divaseNaM vijaeNaM muhutteNaM jaMbhiyagAmassa nagarassa bahiyA ujavAliyAe naIe tIre viyAvattasma ceIyassa adUrasAmaMte sAmAgassa gAhAvaissa kaTrakaraNasi sAlapAyavassa ahe godohiyAe ukkuDuyanisijjAe AyAvaNAe AyAvemANassa chadreNaM bhatteNaM apANaeNaM hatyuttarAhi nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM jhANaMtariyAe vaTTamANassa aNaMte aNuttare nivvAghAe nirAvaraNe kasiNe paDipunne kevala varanANadasaNe samunpane / / tae NaM se bhagavaM arahA jAe jiNe kevalI samvannU savvadarisI sadevamaNayAsurarasa logassa pariyAyaM jANai pAsai, savyaloe savvajIvANaM AgaI gaI lii cavaNaM uvavAyaM tavaka maNo Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasiyaM bhuttaM kaDaM paDiseviyaM Avikamma rahokamma arahA arahassabhAgI taM taM kAlaM maNavayaNakAyajoge vaTTamANANaM sabvaloe savvabhAve jANamANe pAsamANe vihri| jambUdvIpa prajJapti, vakSa 2 (patra 146) tae NaM se bhagavaM samaNe jAe iriAsamie jAva pariTThAvaNiAsamie maNasamie kyasamie kAyasamie maNa gutte jAva guttabaMbhayArI akohe jAva alohe saMte pasaMte uvasate pariNibuDe chiNNasoe niruvaleve saMkhamiva niraMjaNe jaccakaNagaM va jAyarUve AdarisapaDibhAge iva pAgaDa bhAve kammo iva guttidie prakkharapattamiva niruvaleve gagaNamiva nirAlaMbaNe aNile iva NirAlae caMdo iva somadaMsaNe suro iva teaMsI vihaga iva apaDibaddhagAmI sAgaro iva gaMbhIre maMdaro iva ape pUDhavI viva sabvaphAsavisahe jIvo viva appaDihayagaitti / Natthi NaM tassa bhagavaMtassa kadhai paDibaMdhe, se paDivaMbe cauvihe bhavaMti, taMjahA-davao khittao kAlao bhAvao, davvao iha khalu mAyA me mAyA me bhagiNI meM jAva saMgathasaMthuA me hiraNaM me suvaNNaM me jAva uvagaraNaM me, ahavA samAsao sacitte vA acitte vA mIsae vA davvajAe sevaM tassa Na bhavai, khittao gAme vA Nagare vA araNNe vA khette vA khale vA gehe vA aMgaNe vA evaM tassa Na bhavai, kAlao thove vA lave vA muhatte vA ahoratte vA pakkhe vA mAse vA uUe vA ayaNe vA saMvacchare vA annayare vA annayare vA dIhakAlapaDibaMdhe evaM, tassa Na bhavai, bhAvao kohe vA jAva lohe vA bhae vA hAse vA evaM tassa na bhavai, se NaM bhagavaM vAsAvAsavajja hemaMtagimhAsu gAme egarAie Nagare paMcarAie vavagayahA sasogaaraibhavaparittAse Nimbhame NirahaMkAre lahubhUe agaMthe vAsItacchaNaM aTThaThe caMdaNANulevaNe aratte leTeThumi kaMtraNami asame iha loe apaDivaddha jIviyamaraNe niravakaMkhe saMsArapAragAmI kammasaMgaNigghAyaNAe anbhuduie vihri| tassa NaM bhagavaMtassa eteNaM vihAreNaM viharamANasya ege vAsasahasse viikate samANe purimatAlassa nagarassa bahiA sagaDamuhaMsi ujjANaMsi Ni gohavarapAyavassa ahe jhANaMtariAe vaTamANassa phagguNabahulassa ikkArasie puvaNha kAlasamayaMsi aTTameNaM bhatteNaM apANaeNaM uttarAsADhANakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM aNuttareNaM tANeNaM jAva caritteNaM aNuttareNa taveNaM baleNaM vIrieNaM AlaeNa vihAreNaM bhAvaNAe khaMtIe guttIrA muttIe tudIe ajjaveNaM mahaveNaM lAghaveNaM sucariasovaciaphalanivvANamaggeNaM appANaM bhAvamANassa aNaMte aNattare NivvAdhAe NirAvaraNe kasiNe paDipaNe kevala-varanANadaMsaNe samuppaNNe jiNe jAe kevalI savvannU savvadarisI saraiatiriyanarAmarassa loggarasa pajjave jANai pAsai, taMjahA-AgaI gaI TiiM ubavAyaM bhUtaM kaDaM paDiseviaM AvIkamma rahokammaM taM taM kAlaM maNavayakAyajoge eyamAdI jIvANavi savvabhAve ajIvANavi savvabhAve mokkhamaga msa visuddhatarAe bhAve jANamANe pAsamANe esa khalu mokkhamayo mama aNNesi ca jIvANaM hiyasuhaNissesakare savvadukkhavimokkhaNe parama suhasamANaNe bhavigsai / tate NaM se bhagavaM samaNANaM niggaMthANaM ya NIgaMthINa ya paMca mahabvayAi sabhAvaNagAI chacca jIvaNikAe dhamma desemANe viharati, taMjahApUDhavikAie bhAvaNAgameNaM paMca mahavvAIsabhAvaNAgAI bhANiavvAiti / sutrakRtAMge (2164-66) praznavyAkaraNe (saMvaradvAra 5 / 11) rAyapaseNaiyasUtre (sutrAMka 813816) aupaNAtikasUtre (sUtra 27-26, 152,153,164,165) cAlocyamAnapAThenAMzikI kvacicca tadadhikApi tulanA jaayte| kintu eteSAM sUtrANAM pAThA: anagAra-varNana-saMbaddhAH santi, tataH pUrNA tulanA prastutapAThena na nAma jAyate / Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 13 15 16 21 42 45 48 52 55 65 71 54 86 61 103 115 164 174 178 181 187 266 348 348 363 537 622 652 865 266 310 320 321 400 434 ==== paMkti 1 27 22 " 18 22 17 15 "1 6 1 1 18 15 10 16 7 pA0 26 2 26 21 11 18 12 " 21 6 3 15 12 12 17 11 23 w 1 zuddhi-patra azuddha maMdasa sattha niyaMti jANe pAva samaNa0 NiyANAo nijmosadattA Niyadvaiti titikkhA 0 X X bhujjiyaM aNAseviya paTTaNasi jaNaA uvANimatejjA ja aNataNijjaM viSaNa pahAe paNa sorsa parakkamaNNa gaMdhamaMta mAratdhA macchA-padaM alamaMtha mu nigara0 pAThAntara vidhIta samakkhAya Aya teja atomateNa pata zuddha maMdassa satyaM vayaMti jANa pAvaM samaNu0 NiyANao Nijkosa itA viTTati titikkhA 'uvagaraNa-padaM pAovagamaNa-padaM bhujjiyaM aNA se viyaM paTTaNaMsi jANejjA uvaNimaMtejjA jaM aNesa NijjaM viyaDeNa pehAe puNa sosaM parakkamaNNa gaMdhamataM gAratthA mucchA-padaM alamaMthU muMDe nagara0 vidhaMti samasvAtaM AyaM teu atomateNaM dhRtaM Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education temational For Priyale & Personal use only www.jalnelibrary.org