Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

Author(s): Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri

Page 352

(२.९.४०८-४१०)
पोट्ठपादपरिब्बाजकवत्थुवण्णना
३२७
अनेन जोतीयति । तस्मा अहं यंनून यदि पन उपसङ्कमेय्यं साधु वताति योजना । “यदि पना''ति इदम्पि तेन समानत्थन्ति वुत्तं "यदि पनाहन्ति अत्थो"ति ।
४०८. अस्साति परिब्बाजकपरिसाय | उद्धंगमनवसेनाति उन्नतबहुलताय उग्गन्त्वा उग्गन्त्वा पवत्तनवसेन । दिसासु पत्थटवसेनाति विपुलभावेन भूतपरम्पराय सब्बदिसासु पत्थरणवसेन । एत्थ च पाळियं यथा उन्नतपायो सद्दो उन्नादो, एवं विपुलभावेन उपरूपरि पवत्तोपि उन्नादोयेवाति तदुभयं एकज्झं कत्वा "उन्नादिनिया"ति वुत्तं, पुन तदुभयमेव विभागं कत्वा "उच्चासद्दमहासदाया"ति । अतो पाळिनयानुरूपमेव अत्थं विवरतीति दट्ठब्बं । इदानि परिब्बाजकपरिसाय उच्चासद्दमहासद्दताकारणं, तस्स च पवत्तिआकारं दस्सेन्तो "तेसही"तिआदिमाह। बालातपेति अभिनवुग्गतसूरियातपे। कामस्सादो नाम कामगुणस्सादो । भवस्सादो नाम कामरागादिसहगतो भवेसु अस्सादो ।
सूरियुग्गमने खज्जोपनमिव निप्पभतं सन्धाय वुत्तं "खज्जोपनकूपमा जाता"ति । लाभसक्कारोपि नो परिहीनोति अत्थो बावेरुजातकेन (जा० १.४.१५४) दीपेतब्बो । परिसदोसोति परिसाय पवत्तदोसो ।
४०९. सण्ठपेसीति सञमनवसेन सम्मदेव ठपेसि । सण्ठपनञ्चेत्थ तिरच्छानकथाय अञमञ्जस्मिं अगारवस्स चजापनवसेन आचारसिक्खापनं, यथावुत्तदोसस्स निगृहनञ्च होतीति आह "सिक्खापेसी"तिआदि। नन्ति परिसं। अप्पसद्दन्ति निस्सद उच्चासद्दमहासदाभावं । "एको निसीदती"तिआदि अत्थापत्तिदस्सनं । बुद्धिन्ति लाभगुणवुद्धिं | पत्थयमानोति पत्थयनहेतु । मानन्ते हि लक्खणे, हेतुम्हि च इच्छन्ति सद्दविदू । इदानि तमत्थं वित्थारेतुं "परिब्बाजका किरा"तिआदि आरद्धं । अपरद्धन्ति अपरज्झितं । नप्पमज्जन्तीति पमादं न आपज्जन्ति, न अगारवं करोन्तीति वुत्तं होति ।
४१०. नो आगते आनन्दोति अम्हाकं भगवति आगते आनन्दो पीति होति । "चिरस्सं खो भन्ते भगवा इमं परियायमकासीति वचनं पुब्बेपि तत्थ आगतपुब्बत्ता वुत्तवचनमिव होतीति चोदनं समुट्ठापेत्वा परिहरन्तो "कस्मा आहा"तिआदिमाह । पियसमुदाचाराति पियालापा। तस्माति तथा पियसमुदाचारस्स पवत्तनतो। न केवलं अयमेव, अथ खो अञपि पब्बजिता येभुय्येन भगवतो अपचितिं करोन्तेवाति तद सम्पि बाहुल्लकम्मेन तदत्थं साधेतुं "भगवन्तव्ही"तिआदि वुत्तं । तत्थ कारणमाह
327