Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

Author(s): Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri

Page 367

३४२
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२(२.९.४१८-४२०-४१८-४२०)
इमस्स विभागस्स दुब्बिभागत्ता दुज्जानं एतं नानत्तं । “यज्जेतं दुज्जानं ताव तिट्टतु, अनं पनत्थं भगवन्तं पुच्छामी"ति चिन्तेत्वा तथा पटिपन्नतं दस्सेतुं “अथ परिब्बाजको"तिआदि वुत्तं । अञो वा सञ्जातोति सञ्जासभावतो अञसभावो वा अत्ता होतूति अत्थो । अधुना पन “अञा वा सञ्जा"ति पाठो दिस्सति । अस्साति अत्तनो ।
लोकीयति दिस्सति, पतिठ्ठहति वा एत्थ पुञपापं, तब्बिपाको चाति लोको, अत्ता । सो हिस्स कारको, वेदको चाति इच्छितो । दिद्विगतन्ति “सस्सतो अत्ता च लोको चा"तिआदि (दी० नि० १.३१; उदा० ५५) नयपवत्तं दिविगतं । न हेस ट्ठिाभिनिवेसो दिट्ठधम्मिकादिअत्थनिस्सितो तदसंवत्तनतो। यो हि तं संवत्तनको, सो “तं निस्सितो"ति वत्तब्बतं लभेय्य यथा तं पुञाणसम्भारो। एतेनेव नयेन न धम्मनिस्सिततापि संवण्णेतब्बा | ब्रह्मचरियस्स आदि आदिब्रह्मचरियं, तदेव आदिब्रह्मचरियकं यथा “विनयो एव वेनयिको"ति (पारा० अट्ठ० ८)। तेनाह "सिक्खत्तयसङ्घातस्सा"तिआदि | सब्बम्पि वाक्यं अन्तोगधावधारणं तस्स अवधारणफलत्ताति वुत्तं "आदिमत्त"न्ति । तदिध अधिसीलसिक्खाव । सा हि सिक्खत्तयसङ्गहिते सासनब्रह्मचरिये आदिभूता, न अञत्थ विय आजीवट्ठमकादि आदिब्रह्मचरियकन्ति दस्सेति “अधिसीलसिक्खामत्त"न्ति इमिना । निबिन्दनत्थायाति उक्कण्ठितभावाय । “अभिजाननायाति जातपरिञावसेन अभिजाननत्थाय । सम्बुज्झनत्थायाति तीरणपहानपरिञावसेन सम्बोधनत्थाया''ति वदन्ति | अपिच अभिजाननायाति अभिज्ञापञ्जावसेन जाननाय । तं पन वट्टस्स पच्चक्खकरणमेव होतीति आह “पच्चक्खकिरियाया"ति। सम्बुज्झनत्थायाति परिञाभिसमयवसेन पटिवेधत्थाय । दिट्ठाभिनिवेसस्स संसारवट्टे निब्बिदाविरागनिरोधुपसमासंवत्तनं वट्टन्तोगधत्ता, तस्स वट्टसम्बन्धनतो च । तथा अभिञासम्बोधनिब्बानासंवत्तनञ्च दट्ठब्बं ।
कामं तण्हापि दुक्खसभावा एव, तस्सा पन समुदयभावेन विसुं गहितत्ता "तण्हं ठपेत्वा"ति वुत्तं । पभावनतोति उप्पादनतो। दुक्खं पभावेन्तीपि तण्हा अविज्जादिपच्चयन्तरसहिता एव पभावेति, न केवलाति आह "सप्पच्चया'ति । अप्पवत्तीति अप्पवत्तिनिमित्तं । न पवत्तन्ति एत्थ दुक्खसमुदया, एतस्मिं वा अधिगतेति हि अप्पवत्ति। दुक्खनिरोधं निब्बानं गच्छति, तदत्थञ्च सा पटिपज्जितब्बाति दुक्खनिरोधगामिनिपटिपदा। मग्गपातुभावोति मग्गसमुप्पादो। फलसच्छिकिरियाति फलस्साधिगमवसेन पच्चक्खकरणं । तं आकारन्ति तं तुण्हीभावसङ्खातं गमनलिङ्ग आरोचेन्तो विय, न पन अभिमुखं आरोचेति ।
For Private 342 'sonal Use Only