Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

Author(s): Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri

Page 366

(२.९.४१८-४२०-४१८-४२०)
साअत्तकथावण्णना
३४१
तदयुत्तं अत्थस्स विरुद्धत्ता, थेरेन च अनुद्धटत्ता। अपरापरं पवत्ताय सञाय उप्पादवयदस्सनतो उप्पादनिरोधं इच्छति। तथापि “सञा सञ्जा''ति पवत्तसमझें “अत्ता'"ति गहेत्वा तस्स अविच्छेदं परिकप्पेन्तो सस्सतं मजति । तेनाह "अत्तानं पन सस्सतं मचती"ति। तस्माति अपरापरं पवत्तसञाय नाममत्तेन सस्सतं मानतो । सजाय उप्पादनिरोधमत्ते अट्ठत्वा तदुत्तरि सस्सतग्गाहस्स गहणतो दोसं दस्सेतीति अधिप्पायो । तथेवाति यथा “रूपी अत्ता, मनोमयो अत्ता'"ति च वादद्वये अत्तनो असञता, एवञ्चस्स “अचेतनता"तिआदिदोसप्पसङ्गो दुन्निवारो, तथेव इमस्मिं वादेपीति अत्थो। मिच्छादस्सनेनाति अत्तदिट्ठिसङ्घातेन मिच्छाभिनिवेसेन । अभिभूतत्ताति अनादिकालभावितभावेन अज्झोत्थटत्ता, निवारितञाणचारत्ताति वुत्तं होति । येन सन्ततिघनेन, समूहघनेन च वञ्चितो बालो पबन्धवसेन पवत्तमानं धम्मसमूह मिच्छागाहवसेन “अत्ता''ति च “निच्चो"ति च अभिनिविस्स वोहरति, तं एकत्तसञ्जितं सन्ततिघनं, समूहघनञ्च विनिभुज्ज याथावतो जाननं घनविनिब्भोगो, सो च सब्बेन सब्बं तिथियानं नत्थि । तस्मा अयम्पि परिब्बाजको तादिसस्स जाणपरिपाकस्स अभावतो वुच्चमानम्पि नानत्तं नाञासीति आह "तं नानत्तं अजानन्तो"ति । सञा नामायं नानारम्मणा नानाक्खणे उप्पज्जति, वेति चाति वेदिकानं मतं । सञ्जाय उप्पादनिरोधं पस्सन्तोपि सज्ञामयं सञ्जाभूतं अत्तानं परिकप्पेत्वा यथावुत्तघनविनिब्भोगाभावतो निच्चमेव कत्वा दिट्ठिमञ्जनाय मञति। तथाभूतस्स च तस्स सण्हसुखुमपरमगम्भीरधम्मता न आयतेवाति इदं कारणं पस्सन्तेन भगवता “दुज्जानं खो'तिआदि वुत्तन्ति दस्सेन्तो "अथस्स भगवा"तिआदिमाह ।
दिद्विआदीसु “एवमेत''न्ति दस्सनं अभिनिविसनं दिदि । तस्सा एव पुब्बभागभूतं "एवमेत"न्ति निज्झानवसेन खमनं खन्ति। तथा रोचनं रुचि। “अञथायेवा''तिआदि तेसं दिट्ठिआदीनं विभज्ज दस्सनं । तत्थ अञथायेवाति यथा अरियविनये अन्तद्वयं अनुपगम्म मज्झिमपटिपदावसेन दस्सनं होति, ततो अञथायेव । अञदेवाति यं परमत्थतो विज्जति खन्धायतनादि, तस्स चापि अनिच्चतादि, ततो अञदेव परमत्थतो अविज्जमानं अत्तसस्सतादिकं तया खमते चेव रुच्चते चाति अत्थो । आभुसो युञ्जनं आयोगो। तेन वुत्तं "युत्तपयुत्तता"ति । पटिपत्तियाति परमत्तचिन्तनादिपरिब्बाजकपटिपत्तिया। आचरियस्स भावो आचरियकं, यथा तथा ओवादानुसासनं, तदस्सत्थीति आचरियको यथा “सद्धो"ति आह “अञत्था"तिआदि । अझस्मिं तित्थायतने तव आचरियभावो अत्थीति योजना । "तेना"तिआदि सह योजनाय यथावाक्यं दस्सनं । “अयं परमत्थो, अयं सम्मुती"ति
341