________________
g
સ્વાનુભૂતિ (૨૦) પહેલામાં પહેલું સ્વજ્ઞાન-વૈતન્યમૂર્તિ-પરમાત્મતત્ત્વને જોય કરીને કરો, બીજું
બધું તેમાં આવી જાય છે. તારામાં તું સમા! ગુરુની પ્રથમ આ આજ્ઞા-આદેશઉપદેશ છે. પ્રથમ દૃષ્ટિ વીતરાગ, જ્ઞાન વીતરાગ, સ્થિરતા વીતરાગ, આ જ
ત્રણકાળના તીર્થકરોનો હુકમ છે. (૨૧) નિશ્ચયદષ્ટિથી દરેક જીવ પરમાત્માસ્વરૂપ જ છે. જિનવર ને જીવમાં ફેર નથી.
ભલેને એકેન્દ્રિયનો જીવ હોય કે સ્વર્ગનો જીવ હોય. એ બધું તો પર્યાયમાં છે. વસ્તુ સ્વરૂપે તો પરમાત્મા જ છે. પર્યાય ઉપરથી જેની દૃષ્ટિ ખસીને સ્વરૂપ ઉપર દૃષ્ટિ થઈ છે એ તો પોતાને પણ પરમાત્મા સ્વરૂપ દેખે છે, ને દરેક જીવને પણ પરમાત્મા
સ્વરૂપ દેખે છે. સમ્યક્રદૃષ્ટિ બધા જીવોને જિનવર જાણે છે અને જિનવરને જીવ જાણે છે. અહી કેટલી વિશાળ દૃષ્ટિ! અરે! આ વાત બેસે તો કલ્યાણ થઈ જાય. પણ આવી કબૂલાતને રોકનારા માન્યતારૂપી ગઢનો પાર ન મળે! બાર અંગનો સાર એ છે કે જિનવર સમાન આત્માને દૃષ્ટિમાં લેવો કેમ કે આત્માનું સ્વરૂપ
પરમાત્માસ્વરૂપ જ છે. (૨૨) ધર્મી કોનું ધ્યાન કરે છે? ઘર્મી જીવને સમ્યગ્દર્શનની પર્યાય પ્રગટી છે છતાં
પ્રગટેલાનું ધ્યાન કરતો નથી, પણ તેની પાછળ બિરાજમાન જે સકળ નિરાવરણઅખંડ-એક-પ્રત્યક્ષ પ્રતિભાસમય-અવિનશ્વર-શુદ્ધ-પારિણામિક ભાવ લક્ષણ
નિજ પરમાત્મા દ્રવ્યનું ધ્યાન કરે છે. (૨૩) તું જ્ઞાયકસ્વરૂપ નિર્લેપ પ્રભુ છો. એ પ્રભુતાનો અંતરથી વિશ્વાસ કરતાં પર્યાયમાં
પ્રભુતા પ્રગટે છે. (૨૪) નિશ્ચય મોક્ષમાર્ગ છે તે નિર્વિકલ્પ સમાધિ છે. તેનાથી ઉત્પન્ન થયેલ અતિન્દ્રિય
આનંદનો અનુભવ જેનું લક્ષણ છે એવું સ્વ-સંવેદનજ્ઞાન તે જ્ઞાન છે. સુખાનુભૂતિમાત્ર
લક્ષણ સંવેદનજ્ઞાનથી ભગવાન આત્મા જણાય તેવો છે. (૨૫) સાર:- ૧. એક જ ધ્યેયઃ “જ્ઞાયક આત્મા કેમ ઓળખાય?
૨. તત્ત્વનો યથાર્થ નિર્ણય. ૩. ભેદજ્ઞાનનો અભ્યાસ કરવો. ૪. અંદર પુરુષાર્થ કરવો-જ્ઞાન શ્રદ્ધા નિર્મળ કરવા.
૫. અંદરમાં જ્ઞાયક દેવની આરાધના–બહારમાં દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રની આરાધના આ પાંચમાં જીવન જાય એ સફળ જીવન છે.
૧૭૯)
