________________
સમયદશી આચાર્ય
૭૭ સાધુતાના ખમીરની, જીવનસાધના દ્વારા એમનામાં પ્રગટેલી ઠંડી તાકાતની અને સાચા અહિંસાધર્મના આચરણથી પ્રાપ્ત થતી તેજસ્વિતાની કીતિગાથા બની રહે એવી છે.
પિતાના દાદાગુરુની, એમના સમાધિમંદિરની અને એમના નામે સ્થપાયેલ ગુરુકુળની યાદ આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિજી મહારાજ ક્યારેય ભૂલી નહીં શક્તા. એમને તે હમેશાં એમ જ રહ્યા કરતું કે ક્યારે અવસર મળે અને ક્યારે એ બધાનાં મન ભરીને દર્શન કરવા ગુજરાનવાલા જઈ પહેચીએ.
વિ. સં. ૨૦૦૪નું માસું તેઓ ગુરુતીર્થ ગુજરાનવાલામાં રહ્યા, ત્યારે એક બાજુ સ્વરાજ્યપ્રાપ્તિના પડઘમ જોરશોરથી વાગી રહ્યા હતા, અને બીજી બાજુ દેશના વિભાજનની પૂર્વ તૈયારીરૂપે કોમી તોફાનોએ અસાધારણ વિકરાળ રૂપ ધારણ કર્યું હતું. માણસને મારો એ, તે કાળે, ચીભડાને વધેરવા કરતાં પણ સહેલું બની ગયું હતું ! પંજાબની અશાંતિની કેાઈ સીમા ન હતી અને ગુજરાનવાલા પણ કામી ઝનૂ ને જન્માવેલી અશાંતિને અડ્ડો બની ગયું હતું.
સ્વરાજ્યને આવવાને હજી ડાં અઠવાડિયાં ખૂ ટતાં હતાં, પણ કલેઆમ તે ક્યારની શરૂ થઈ ચૂકી હતી. ગુજરાનવાલાના હિંદુઓની સલામતી પૂરેપૂરી જોખમમાં હતી; અને જૈનેને પણ એમાં સમાવેશ થત હતો. કઈ કઈ વહેલાં ચેતીને ચાલી નીકળ્યા, તે સિવાયનાં બધાંનાં જાન-માલ ભયમાં હતાં.
આચાર્યશ્રી કેવળ જૈન સંઘના કે કેવળ હિંદુ જાતિના ભયંકર ભાવથી જ નહીં પણ આખા દેશના સંકટગ્રસ્ત લાગતા ભાવથી ખૂબ ચિંતિત હતા; અને એમની પારગામી દૃષ્ટિ દેશને અમંગળ ભાવીનું દર્શન કરાવીને એમને વધુ દુઃખી બનાવી મૂકતી હતી. એમની આ લાગણ
આદર્શ જીવન” (પૃ. ૫૩૫) માં નોંધાયેલ નીચેના વાર્તાલાપ ઉપરથી જાણું શકાય છે :
એક ગૃહસ્થે કહ્યું : “ગુરુદેવ, હિંદુસ્તાનને સ્વરાજ્ય તે મળ્યું, પણ પંજાબના હિંદુઓને માટે તે આ આફત માલુમ પડે છે.”
“આચાર્યશ્રીએ કહ્યું : “જ્યારથી મેં ભાગલાની વાત સાંભળી છે ત્યારથી હું ચિંતિત છું કે આપણું ધર્મસ્થાને અને સમાજનું શું થશે ?”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org