Samanyanirukti Gudharthatattvaloka

Author(s): Dharmadattasuri
Publisher: Chaukhamba Vidyabhavan

Page 76

६८.
सामान्यनितिविवेचना रकमानस्य संयोगवज्जलत्वावच्छिन्नविषयत्वाव्यापकविषयताशून्य त्वात् संयोगवज्जलवस्वावच्छिन्नविषयत्वस्याव्यापकत्वेपि तज्शाने प्रकारांशे भ्रमात्मके विरहात यदूपपदेन संयोगवज्जलस्वस्य धारणस.. म्भवात् द्वितीयरूपमध्येच वह्निव्यापकीभूताभावप्रतियोगिसंयोगवज्ज. लस्वस्यैव धृतत्वादिति वाच्यं यदूपावच्छिन्नविषयतानिरूपितयद्पावच्छिन्नविषयत्वेऽव्यापकत्वस्य विवक्षितत्वात् । न च स्वरूपेण जलव.. ज्जलं स्वरूपवजलवज्जलकालीनवहिमान स्वरूपवज्जलादिपत्रासा. धारण्येऽव्याप्तिः जलवज्जलं स्वरूपवज्जलवदित्तिवाने स्वरूपवज्जलव. ज्जलत्वावच्छिन्नविषयत्वाव्यापकविषयताशून्यत्वस्योक्तस्यापि सत्वेन यद्पपदेन स्वरूपवजलवज्जलत्वस्य धारणसम्भवादितिवाच्यं याहश. कपावच्छिन्नानुयोगिताकपर्याप्तिकावच्छेदकताकविषयतानिरूपित. याहशसमुदायत्वावच्छिन्नानुयोगिताकपर्याप्तिकावच्छेदकताकविष यत्वस्याव्यापकत्वेन विवक्षितत्वात् विशिष्टपक्षतावच्छेदकस्य प्रकृते. प्रसिद्धत्वेपि जलत्वजलस्वरूपजलत्वगतसमुदायत्वस्य प्रसिद्धत्वेन तस्य स्वरूपवस्वजलत्वगतसमुदायत्वस्य च याशरूपपदेनोपादान. सम्भवेनोक्शाने तादृशरूपावच्छिन्नानुयागिताकपर्याप्तिकावच्छेदकताकविषयतानिरूपिततादशरूपावच्छिन्नानुयोगिताकपय्याप्तिकाबच्छेदकताकविषयताशून्यत्वविरहात् ॥ वक्ष्यमाणपरस्परस्वावच्छि. विषयताशुन्यज्ञानीयत्वस्य यदपावच्छिन्नविषयताद्वयेऽत्रापि विशे. षणत्वेनोपादाने नैतदोषावकाश इत्यपि कश्चित् ॥ __यस रूपवृत्तित्वोपादानपक्षेऽब्यापकविषयताशून्यत्वनिवेशस्याप्रयो. जनत्वेन स्वरूपसम्बन्धरूपावच्छेदकत्वप्रवेशे दोषैकदेशविषयतामा. दाय सर्वत्रासम्भवोऽनतिरिक्तवृत्तित्वमनिवेश्याव्यापकविषयताशुन्य. स्वयस्य निवेशे च विपरीतमेव गौरवमिति तत्तुच्छम् तद्रूपावच्छिन्नवि. षयत्वेऽसाधारण्यविषयताभेदस्य स्वघटकावषयताव्यावृत्तस्य प्रति. वध्यताविशिष्टजन्यताविशिष्टान्यत्वस्य चावश्यविवक्षणीयस्यात्रापि विषक्षणे दोषस्यासम्भवात् विशिष्टद्वयाघटितत्वस्यै कविशिष्टाघटित. स्वपर्यवसितत्वे यदपावच्छिन्नविषयतासामान्ये प्रतिबन्धकतावच्छे. दकत्वस्य विवक्षयाप्युक्तासम्भववारणसम्भवात् असाधारण्यविषय. ताभेदस्यैकदेशविषयताव्यावृत्तस्यानिवेशे जन्यतावच्छेदकत्वस्यैक. देशसाधारण्यप्रतीक्षाया अकृतत्वेपि च नक्षतिः॥