Book Title: Samanyanirukti Gudharthatattvaloka
Author(s): Dharmadattasuri
Publisher: Chaukhamba Vidyabhavan

View full book text
Previous | Next

Page 156
________________ १४८ सामान्यनिरुक्तिविवेचना यदिचैवं विशिष्टान्तराधटितत्वेनाघटितसाध्यसाधनग्रहाविरोधी. यादिव्याभिचारलक्षणोक्तः व्यभिचारघटितवाधेऽव्याप्त्युक्तेश्च सन्द. मविरुद्धत्वावमिति विभाव्यते तदापि धूमाभाववनिरूपितवृत्तित्वा भावाधिकरणनिरूपितत्वाभाववदाधेयत्वं धूमवान्वह्ररित्यत्र धूमाभा. घवट्टत्तित्वव्याप्यवद्धही पक्षाप्रसिद्धिघटितासाधारण्येऽभ्याप्तिधारणा य तदुपादानं सर्थकं भवत्येव । गोत्वाधिकरणनिरूपितवृत्तित्वाभाव. बदभावो गोस्ववानश्वत्वादित्यत्राश्रयासिद्धिघटिते गोत्वासमानाधि. करणाश्वत्वरूपासाधारण्येऽव्याप्तिवारणाय धूमत्वं वह्निमधूमस्वादि. स्यत्र धूमत्वाभावव्याप्यवह्निसामानाधिकरण्याभावव धूमत्वेऽसाधा. रण्यघटितस्वरूपासिद्धावव्यातिवारणाय चासाधारण्यानिरूपितत्वो. पादानम स्वरूपसम्बन्धावच्छिन्नत्ववाच्यत्वत्वावच्छिन्नत्वोभयानष्ठ. प्रतियोगित्वसम्बन्धावच्छिन्नप्रतियोगिताकाभाववदभावोवाच्यत्ववानित्यत्रानुपसंहारिणि पक्षाप्रसिद्धिघाटतेऽब्याप्तिवारणायानुपसंहारिस्वानिरूपितत्बप्रवेशः। विशेषगुणाभाववान् घटोद्रव्यं गुणसामा. न्याभावादित्यत्र स्वरूपासिद्धिघटितविशेषगुणवद्धटरूपाश्रयालि. खावव्याप्तवारणायासिद्धित्वत्वं न साजाश्यघटकमापितु पक्षाप्रास. द्वित्वस्वरूपासिद्धित्वव्याप्यत्वासिद्धित्वत्वमेव तत्र पक्षाप्रसिद्धि. स्वत्वं पक्षतावच्छेदकविशिष्टपक्षविषयकमहत्त्वव्यापकप्रतिवध्यतानि. रूपितप्रतिवन्धकतावृत्यभावीयप्रतियोगितानिरूपितपरम्परावच्छेद. कत्वं स्वरूपासिद्धित्वच पक्षतावच्छेदकविशिष्टविषयकहेतुतावच्छे. दकविशिष्टविषयक ग्रहत्वाध्यापिका या प्रकृतपक्षतावच्छेदकावाञ्छना विशेष्यतानिरूपितहेतुतावच्छेदकसम्बन्धावच्छिन्नहेतुतावच्छेदकाव. च्छिन्नप्रकारताशालिग्रहत्वव्यापकप्रतिवध्यता तन्निरूपित प्रतिबन्ध कतावत्यभावीयप्रतियोगितानिरूपित परम्परीयावच्छेदकतावत्वं तत्र प्रतियोगित्वसम्बन्धावच्छिन्नप्रतियोगिताकवलयभाववदभावो धूम. धान् वहोरत्यत्र पक्षाप्रसिद्धिघटितस्वरूपासिद्धौ वह्निमध्रदकाली. नोभावोघटवानुक्तवघभावादित्यत्र स्वरूपासिद्धिघटितपक्षाप्रसिद्धौ वाऽव्याप्तिवारणाय पक्षतावच्छेदकविशिष्टविषयकत्वस्याव्यापकत्वशः रीरे प्रवेशः हृदपक्षकधूमाभावाभावाधिकरणनिरूपितत्वाभाबवदाधे. यत्वकालीनधूमकेतुकस्थले हेत्वप्रसिद्धिघटिते धूमाभावव्याप्यवद्धः देव्याप्तिवारणायाध्यापकत्वशरीरे हेतुतावच्छेदकविशिष्धविषयकत्व.

Loading...

Page Navigation
1 ... 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190