________________
૨૩
છે ! માનવ-યા હરકોઈ પ્રાણીના જીવનની દૈનિક ઘટમાળને પણ દૂબહૂ રજુ કરે છે ? એનેા ખ્યાલ આવતા જ સમજુ શાણા આત્મા આનંદવિભોર બની જશે,
સાર્વીય શુધ્ધ જ્ઞાતા'ને ટુંકમાં ઓળખવા માટે સર્વજ્ઞ' શબ્દ વિશેષ અનુકુળ રહેશે. સૌથી પ્રથમ ‘સ’ શબ્દની જ વાસ્તવિકતા વિચારીએ, સર્વજ્ઞની સાચી એળખ થતા સઘળુ સ્પષ્ટ થઈ જશે. આપણે કાઈ અનેાખી રીતે તે એળખ કરવી છે. એળખ જનમન ગ્રાહ્ય અને હૈયે એસી જાય તે પધ્ધતિએ કરવી છે. આ એળખ એ પાયે બનશે. પછી વ્યવહાર અને ધર્મોની ઇમારત તેના પર ચણાશે તે મજબુત શાભનીય અને સુરાદ બનશે,
વિશ્વભરમાં બે પદાર્થો ષ્ટિગોચર થયા કરે છે. એક જડ અને ખીજો ચેતન. આથી ત્રીજી વસ્તુ કેાઈ ભેજાબાજ સાયન્ટીસ્ટ બતાવી આપે તે વિશ્વ એવા આપવા પડે. ચેતન જડની પાછળ પાગલ અનેલ છે, કેાઈ શેાધખાળના રૂપમાં, કોઇ સત્તા પ્રાપ્તિના રૂપમાં, તે કોઈ ભોગે પભોગ અને મેાજશાખના રૂપમાં. છતાં અત્યાર સુધીના મહાકાળમાં કોઇ પણ સતાસુખી સુખી દેખાયુ નથી. અરે સુખ માટે સતત ફાંફા મારવા છતાં પ્રાયઃ દુઃખના ડુંગર ખડકાયા છે. કયાં તે સામગ્રી મેળવનાર ખતમ, કયાં તે અથાગ મહેનત કરનારના જીવતકાળમાં જ સામગ્રી સાફ, અને બન્ને પ્રસંગેામાં તે આત્માનું મનેદુઃખ કેટલું ? સુખની કહેવાતી સામગ્રી ગુ જ્યારે દુઃખતુજ મહાકારણ મને ત્યારે આશ્રય કોને ?
બસ આ ભેદક વિચારણામાં જે ઉંડા ઉતર્યાં તેને