________________
૧૭૦ શ્રેણી કેવી ટુંકી બની જાય ? સિદ્ધિવધુ વરમાળા લઈને જ ઉભી રાહ જુએ ને?
સ્વાધ્યાય એટલે ઉપાસક અને ઉપાસ્યના પ્રાણ. સાધુ જીવનમાં તે તે તાણાવાણથી વણાયેલ હોય. વાપરતા, ઉઠતા-બેસતા ચાલતા અને કેટલીક ફેરા અર્ધ નિદ્રામાં પણ સ્વાધ્યાય ચાલુ હેય. સૂત્રનું સ્મરણ અર્થની વિચારણા પરમ તારક નમસ્કાર મંત્રનો જાપ દુન્યવી વિચારને પેસવાની તક જ ન મળે ને? પરમ શ્રતધર ચૌદપૂર્વી મહાત્માઓ પણ ચૌદે પૂર્વનું રટણ એક મુહૂર્ત કાળમાં કરી જાય ને! સ્વાધ્યાય એટલે ખરેખર તે પરમાત્માને આંખ સામે રાખી પિતાના આત્માની સ્વરૂપ વિચારણા અને પરપુદ્ગલનેશરીરને આંખ સામે રાખી પોતાના આત્માની સ્વરૂપ વિચા રણા અને પરપુગલને-શરીરને બંધન માનવાની માનસિક પ્રક્રિયા.
એ પ્રક્રિયા ધ્યાને નામાં પાંચમીના સાધક તીર્થકર દે. સાધકદશા ધારાબધ્ધ વધતી જાય છે. પરમત્કૃષ્ટ સાધક દશામાં એક પરમાણુ પર દષ્ટિ રાખી ધ્યાન મસ્ત બને છે. ધર્મ ધ્યાનમાંથી શુક્લધ્યાનમાં પહોંચી જાય છે. અને સાયિક ભાવે શ્રેણિ ઉચ્ચ કેટિના ધ્યાનથી માંડી સર્વજ્ઞ સર્વદશી બને છે. એ ધ્યાનની પરાકેટિનું અલ્પ પણ વર્ણન અ૫ણ આત્મા કેવી રીતે કરી શકે ? - સાધકને સાધના માટે શરીર અને મનના મેગે પર ભારે કાબુ મેળવ પડે છે. તેની શરૂઆત છ “કાર્યોત્સર્ગ ભેદથી થાય છે. શરીરની સ્થિરતા, મને ધ્યાનમાં કે અજપા જાપમાં. આજુબાજુના વાતાવરણનું વિસ્મરણ-વિધિનું પાલન તે હોય જ. પછી વધતા વધતા વીરાસન વિ, સુયોગ્ય