________________
' 8 શ્રી સંઘ અને સમાજ *
અનાદિકાલીન પ્રવાહને અનંત કાળ પસાર થઈ ગયે આપણે “પતન અને ઉત્થાનના પ્રવાહમાં ચકરી ખાયા કરીએ છીએ. અનેક કુસંસ્કારે અને પ્રાય: નહિ જેવા સુસંસ્કારોની વાસનાથી વાસિત જીવાત્મા અનેક પ્રકારના જીવનમાંથી પસાર થઇ જાય છે, પશુ જીવનની પામરતા પણ અનુભવી, દેવલેકના દિવ્ય આનંદમાં પણ રસ તરબોળ બન્યા. નારકી જીવનની તે જાણે મોટા ભાગમથી શ્રધ્ધા જ જતી રહી છે, અને માનવજીવન મેંઘેરું' એ કહાણું પણ રહેણમાં દેખાતી નથી.
પણ પેલી કમસત્તા ભલભલાના છક્કા છેડા નાખે છે. માંધતાઓના માન મૂકવે છે. માલદારેની મન મલીનતા અને અકડાઈને ઓગાળી નાખે છે. સત્તાધીશેની સરમુખત્યારીને ધૂળમાં રોળી નાખે છે. આની અકળામણ જે અનુભવે છે, પાયામાં જ કાંઈક ખોટું છે એમ જેને સમજાય છે, કેઈક ઉંચું શરણું શોધે છે, તે આત્માને “ધર્મન જેવી વસ્તુ ગમે છે, તેને શોધે છે.
અનંતજ્ઞાની વીતરાગ પમાત્માઓએ “ધર્મનું શુબ સ્વરૂપ આત્માની સાચી ઓળખ અને તેના મૂળ સ્વરૂપને પ્રગટ કરવામાં ચીંધ્યું. એ ચીંધેલા માર્ગે જે ચાલ્યા તે સાધુ બન્યા. સાધ્વી થયા ઉંચા માર્ગને આચરવા અશક્ત પણ