________________
૩૧ મળે અને ના પણ મળે. આત્માનું સુખ સ્વતંત્ર, કેઈની અપેક્ષા કે આધારની જરૂર નહિ માટે કર્મને વિરામ કર્મને વિગમ માગે સમજણવાળ ધર્મ. મેહ વિનાનો સાત્વિક ધર્મ.
દુનિયાના ચળકાટ પાછળ પાગલ બનેલ ધર્મને ન સમજે. ન કરી શકે. શીલાજીતના ચળકાટમાં ઘેલે બનેલ વાનર હાથ ઉખેડવા જાય ત્યા માં ચેટે અને મેં ચાંટે એટલે પ્રાણ જાય. ધન-સત્તા અને વાહવાહની ક્ષણજીવી અંજામણ પણ એ જ દશા કરે. પાપના થેક બંધાવે - દુર્ગતિમાં ઘસડી જાય અને ભવમાં ભટકવાનું-પારાવાર વેદનાઓમાં સબડવાનું સર્જન કરે. ખરેખર ધર્મ એ ધર્મ જ છે. એના મમને સમજે તેના માટે અમૃત સુધા છે.
હવે એ ધર્મની ટેકનીક-અસલતા. તેના સાધનોમાં રહેલી સાધકતા. સાધ્ય માટે સાધનની જરૂર. સાધકને સ્ટેજ ક્યાં સુધી સાધનયુકત હોવું જ જોઈએ? નિરાલંબન ધર્મ કયાંથી શરૂ થાય ? આજનું વિજ્ઞાન ધર્મને સાબિત કરે છે કે નહિ? પરમાત્મા અને આત્મા જેવી ઉચ્ચ કોટિની આર્યાવર્તની વાતે હમ્બગ તે નથી ને? દેવદેવમંદિર-ભકિત વિ. જરૂરી ખરા કે નહિ? આ કાળમાં વિશેષ કરીને ? કાળ ફર્યો છે કે હેયા સૂના બન્યા છે ? આજના વિચારની ભયંકરતા. વિ. વિ. અવસરે.