________________
વાસ્તવિકતા-વ્યવહાર અને ધર્મ છે
હતે બીજે
વાસ્તવિકતામાંથી ધર્મ જન્મે છે. ધર્મ વ્યવહાર સાથે સંકળાએલો છે. સામાન્યથી આટલી વિચારણ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં આપણે કરી. ધર્મ એ માનવ જીવનને પ્રાણ છે. એના વિનાનું જીવન એટલે સળગતે સંસાર. સળગતા સંસારમાં ઠાર આપે, શાંતિ-સમાધિ આપે, પિતે કે તેને માનવને ખ્યાલ કરાવે તે જ ધર્મ. આટલું હૈયે બેઠા પછી તેના સાધક બાધક સાધનેનું જ્ઞાન જરૂરી બની જ જાય.
ધર્મ એ કઈ બજારૂ ચીજ નથી. ન તે ખરીદાય, ન વેચાય. એટલે સંગ્રહ કરવો હોય તેટલે છૂટથી થાય. અન્ય પણ ગ્ય આત્મામાં તેનું વિતરણ થાય. સ્વપર બનેને સંતેષ-શાંતિ આપતી, પરની વ્યથાને કાપતી ક્રિયાને ધર્મ કહીએ. ક્રિયા માત્રમાં સાધ્ય-સાધન અને સાધકને ત્રિવેણી સંગમ જરૂરી. સાધકતા એનું સેન્ટરકેન્દ્રબિંદુ. સાત્વિકતા એનું લક્ષણ
હરકેઈ પ્રાથમિક કક્ષાના સાધકને શુધ્ધ સુંદર નિર્મળ સાધનની જરૂર. જેવું સાધન તેવું સાધ્ય લક્ષ્ય બને. રેતીમાંથી તેલ ન નીકળે. તેલ તે તલમાંથી જ નીકળે. સુંદર નિર્દોષ બાળકને જુવે ને મન આનંદે. કાષ્ટના કાળા ટુક
