________________
૧૨૨ આત્માને ભવસાગરથી તારવાને સમર્થ સ્થાવર તીર્થો ધર્મી આત્માને મન પ્રાણથી અધિક છે. રાગ અને દ્વેષ સંસાર પિષક અને વર્ધક છે. તેનાથી છૂટવાને તીર્થ ઉત્તમ નિમિત્ત છે. તે જ તીર્થની રક્ષાને પ્રશ્ન ઉભું થાય ત્યારે શું કરવું ? રક્ષામાં પ્રાયઃ અલ્પ પ્રમાણમાં કે અધિક પ્રમાણમાં રાગદ્વેષ તે આવી જ જાય, પછી ભલે તે શુભભાવના હોઈ અપબંધ કરે.
આ પ્રશ્ન જરા ઉંડાણથી સમજી લેવા જે ગણાય. રાગદ્વેષથી સર્વથા સર્વાશ પર જિનેશ્વર દે. તેના ઉપસક-ફિલેઅસ જેન. સંસારના પદાર્થો પરથી રાગદ્વેષ ઘટાડી અહમ અને મમત્વને ફંગલી દેવામાં પ્રવૃત્ત વિશિષ્ટ જૈન. સંસારના ભોગે પગ-ધનદેલત-શરીર અને સંબંધી પર રાગ મહાભૂડે છે એમ હૈયાથી માનનાર જૈન. રાગ હોય ત્યાં શ્રેષને સંભવ.
અનાદિકાલીન વાસનાઓથી વ્યાપ્ત રાગદ્વેષને દુર કરવા માટે કરવું શું ? ભયંકર શત્રુ સામે ઉપાય પણ ભયંકર, આત્માની સ્વાભાવિક શાંતિ અને સુખને લુંટનાર સામે યુક્તિથી કામ લેવું પડે ને? ઝેરને ઝેરથી મરાય. કાંટાને કાંટાથી કઢાય. રાગદ્વેષને રાગદ્વેષથી કાઢવાની પ્રબળ યુતિ જ કારગત નિવડશે.
ઘર પર રાગ મંદિર પર. પેઢી પર રાગ ઉપાશ્રય પર ધન પર રાગ ધર્મ પર સંબંધી પરને રાગ સાધમિક પર. જડ પર રાગ-ચેતન પર. શરીર પરને રાગ આત્મા પર. આ તે એ અખ
