________________
૩
પ્રજાનું ગૌરવ છે. સાચા
કેળવણી એ તા આ સત મહેતા સત્યભાષામાં તેના ઠેકેદારો છે. છતાં આજે આટલી અધોગિત કેમ ? આટલુ અજ્ઞાન અને દારિદ્ર શાથી ? લખલુટ ખ વિદ્યા અને કળા પાછળ થવા છતાં, કહા કે વિધાને નામે અવિધા અને કળાને નામે સ્વ'દ શિખવાડાય છે. બાકી ભારત વની આ ભવ્ય ભૂમિમાં તા પ્રલય કાળે પશુ સાચા જ્ઞાનની ઝખક ક્ષણવાર ઝબકીને પ્રકાશશે.
જમાના-ધર્મ અને નીતિ પર તે પાંચસો પાનાનું પુસ્તક આલેખન થાય. તો કાંઇક સાચી સમજણુ ખડી કરી શકાય. વાસ્તવિકતા સાવ વિસરાઈ ગઈ છે એટલે ધર્મી પર પ્રહારો થયે જાય છે. પરિણામે વ્યવહાર બગડી ગયા છે. વ્યાપાર-ધંધા-કારીગરી-લેતી-દેતી-વ્યાજવટ દરના પણ વ્યવહાર શુદ્ધ નિયમે ઘડાએલા જ છે. રાજ્યનીતિપ્રજા-રાજા અમલદાર, પ્રજાના સુખ-દુઃખ, વફાદારીના ધારણ, પુસ્તકાના પાને મેાજુદ જ છે. આવા ઉચા-પ્રેકટીકૈખલ રચનાત્મક મુદ્દાઓ તરફ મેધ્યાન થવાથી, આજની ભયકર પરિસ્થિતિ સર્જાઈ છે.
મનઘડત વિચાર। -ધારાએ અને પરિણામે આપત્તિવિપત્તિ. માર્ગ જડે નહિ. એક સાંધે અને તેર તૂટે. ચારે બાજુ વિષચક, ચારે બાજુ સ્વા—સ્વાર્થી અને સત્તા લેાલુપતા, આ લેાહીમાં આ બધું કયાંથી પેસી ગયું-જન્મી ગયું ?
હજારો વર્ષથી ચાલી આવતી શાંતિ અને સુખના અવતાર સમી-ધ નીતિને ‘જુનવાણી’ ‘રૂઢી’ ‘વેવલાપણુ’ વિ. વિ. શબ્દેથી નવાજી પ્રાને ઉભગાવી નાખી. કાળ