________________
૨૬ બતાવી છે, આંખ ખુલીને જુવે તેને દેખાય. વિવેક એ જ માનવની વિશિષ્ટતા. સારાસારનું ભાન, વસ્તુને વસ્તુ સ્વરૂપે જાણવી, સત્યને સત્ય, અસત્યને અસત્ય તરીકે ઓળખે, તે રૂપે જ વાણમાં મૂકે. શકય હોય તેટલું શક્તિ પ્રમાણે આચરણમાં પણ મૂકે,
આ જડ છે માનવીના પૂર્વભવની શુભ કાર્યવાહી કરીને આવનાર સુંદર સમાધિકર સામગ્રી-સાધન પામે છે. દુષ્ટ કાર્યવાહી કરીને આવેલ માનવ પીડાકારક સંગ સામગ્રીથી વીંટળાય છે. લેકે તેને “પ્રારબ્ધ કહે છે. પહેલા-ગતભવમાં શરૂ કરેલું (ફર્થ બીગન) પિતાની કૃતિના શુભ અશુભ પરિણામ-ફળ. પુણ્યકર્મનું ફળ સુખ. પાપ કર્મનું ફળ દુઃખ.
પણ આ વિષચક કયા સુધી ? અનાદિકાળથી ચાલે છે. કારણ કે આત્મા-દેહને ધારણ કરનારે હતે. છે. અને હશે, હશે તે આ ભયંકર ચુંગાલમાં જ? કાળની આ ભયંકર ભીંસમાં જ? કે છુટકારે ખરે?
ભારે કેયડે. છતાં વિવેકી માટે સરળ અને સી. સંસારમાં સુખ તલના દાણું જેટલું દુઃખના પહાડ. કારણમાં ઝાંઝવાના નીર સમા સુખની ભયંકર આસક્તિ. તેની પાછળની અનાદિકાલીન પાગલતા. સાચા સુખને સ્વરૂપનું ભાન નહિ. પિતાને પિતાની ઓળખ નહિ. આત્મા અમર છે. શરીર વિનાશી છે. શરીર જ સર્વ દુઃખનું મૂલ છે. સદા સ્થિર આત્મા અનંત શક્તિને મહા ખજાને છે. અદ્દભુત લબ્ધિઓ, અખૂટ આશ્ચર્યો ચોંકાવનારી વિગતે આત્મામાં પડેલી જ છે. પ્રગટીકરણ