________________
ર૪ર ]
રાજાહલની ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ અને ધર્મની સમજુતિ [ એકાદશમ ખંડ
(નાગાજુન) બને સમવયસ્ક પણ હોય; અરે એથી બે બનાવો બન્યાનું નેધાયું છે. વાદ કરવામાં નિષ્ણાત કદાચ આગળ વધીને કહેવાય, તો એ પણ અસંભવિત એવા પ્રખ્યાત જૈન સાધુ આર્ય ખપૂટ, જે ભણ્યમાં નથી કે ગુરૂ કરતાં શિષ્ય ઉમરમાં મોટો પણ હોય. રહેતા હતા તેમણે વાદમાં બૌદ્ધોને જીતી લીધા હતા કેમકે જાણવામાં આવ્યું છે તે પ્રમાણે નાગાજીને અને પાલીતાણું રાજ્યમાં આવેલ શત્રુંજયની નાનપણમાં ઘણી ઘણી વિદ્યા પ્રાપ્ત કરી લીધી હતી સ્થાપના, (જેનોના કહેવા પ્રમાણે શત્રુંજય એક અને આકાશગામિની વિદ્યા માટે તે, છેવટે મોટી સાધુની કૃતિ છે) કરી હતી, જેમણે આકાશમાં ઉમરે જ પ્રયાસ કર્યો હતો. મતલબ કે પાદલિપ્ત ઉડયન કરવાની શક્તિ પ્રાપ્ત કરી હતી તથા તેમને અને નાગાન વચ્ચે ગુરૂ શિષ્યનો સંબંધ હોવા એક શિષ્ય જેમને સુવર્ણ સિદ્ધિ મળી હતી. બુદ્ધિ છતાં, ઉમરના ભેદ વિશે કોઈ જાતની રજુઆત પ્રભાવના આ સુભાગ્ય વેગે, વિશ્વનું સૌથી સુંદરથઈ નથી કે પુરાવો મળતો નથી. વિશેષ કરીને મને હર એવું મંદિરનગરમાંનું એક નીપજાવ્યું છે” એટલા માટે તે બન્યું હોવાનું કહી શકાય છે કે જ્યારે મતલબ કે ઈ. સ. પૂ. ૫૬ ની આસપાસ બે બનાવે પાદલિપ્તસૂરિ પોતે દીક્ષા અવસ્થામાં હતા ત્યારે નાગા- બન્યા હતા. એક જૈનાચાર્ય આર્યખપુટે બૌદ્ધોને
ન ગૃહસ્થાવસ્થામાં હતા. કેવળ વિદ્યાભ્યાસ અર્થે જ વાદમાં હરાવ્યા હતા અને બીજે પાલીતાણ રાજ્યની તે ગુરૂની સાથે ભ્રમણમાં જોડાયા હતા. આ કથાનક હદમાં શત્રુંજયતીર્યની સ્થાપના થઈ હતી. આ શત્રુંજય ઉપરથી હવે સ્પષ્ટ સમજાશે કે નાગાન પંડિતની તીર્થની સ્થાપના જૈનશ્યા પ્રમાણે, આકાશગામિની સાંસારિક સ્થિતિ તથા દરજજો કે હતે. બૌદ્ધમાં વિદ્યામાં નિષ્ણાત એવા ગુરૂ, અને સુવર્ણ સિદ્ધિમાં નાગાર્જુન પંડિતને લગતી જે આખ્યાયિકાઓનું દર્શન હેશિયાર એવા શિષ્ય; એમ બન્નેના સુયોગ થવાથી, કરાવાય છે તેની ખાત્રી પણ આ ઉપરથી કરી શકાશે. આ થવા પામી હતી અને જે મંદિરનગરની રચના વિશ્વના ત્રણ (આખપુટ આર્યપાદલિપ્ત અને નાગાર્જુન) મહાપુરૂષ સૌથી મનોહરમાં મનોહર એવા નગર તરીકે થઇ છે વિશે લખતાં, હાર્ટ ઓફ જેનીઝમના કર્તા. સ્ટીવન્સને તે આ પ્રમાણે બને વિદ્યાના સુયોગના પ્રભાવથી જ પૃ. ૭-૭૮ માં નીચેના ઉદગાર કાઢી બતાવ્યા છે. થવા પામી છે એમ સમજાય છે. આ કથન તદન “Two other events are supposed to સ્પષ્ટ છે એટલે વિશેષ ખુલાસાની આવશ્યકતા નથી; have happened about this time B. C. પરંતુ વાચકવર્ગમાંના જે કોઈ જૈન સંપ્રદાયની કેટલીક 56; the defeat of the Buddhists in a આમન્યાથી પરિચિત ન હોય તેને માટે જણાવવાનું great argument by famous Jaina con- કે શત્રુંજય તીર્થની સ્થાપના કરવામાં આવી એમ જે trovertialist, an ascetic called Arya Kha લખાયું છે તે હાર્ટ ઑફ જૈનીઝમ'ના લેખક પોતે put, who lived in Broach and the વસ્તુસ્થિતિના બરાબર જાણકાર ન હોવાથી, ભાષાંતરfounding of Shatrunjaya, in the state કાર તરીકે આ શબ્દો લખી કાઢયા છે, બાકી તો ખરીof Palitana, (Shatrunjaya the Jains સ્થિતિ એ છે કે, શત્રુંજય પર્વત અને તીર્થ ને કયારsay was built by a monk), who had the નાં અસ્તિત્વમાં હતો જ પરંતુ એકાદ બે મંદિરને power of rising through the air, and જીર્ણોદ્ધાર કરાયાને જ પ્રસંગ તે વખતે બન્યો હતો. by a disciple of his, who had the પછી જીર્ણોદ્ધારને આ લેખકના કથન પ્રમાણે સ્થાપના power of creating gold. This fortunate કહે કે, જ, બે. . ર. એ. સો.ના ઉપરમાં ટાંકેલ junction of talents has resulted in one વાકયના લેખક ડૉ. ભાઉદાજીના કથન પ્રમાણે of the loveliest temple cities in the repaired=સમરાવ્યાનું કહે તે જુદી વસ્તુ છે છતાં world– આ સમયે ઈ. સ. પૂ. લગભગ ૫૬માં અન્ય એક સ્થિતિ જે બની છે તે રજુ કરી દઈએ. આ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
