________________
૪૫
કહ્યું કે ખરેખર તમે જીત્યા છે, હું હારેલા જ છુ, ક્ષમાને ત્યાગ કરતા નહિ, એમ કહી ત્યાગની વારવાર અનુમેાદના કરતા નળે જય શક્તિ નામના કદમ્બના પુત્રને રાજ્ય આપી પેાતાની નગરી તરફ પ્રયાણ કર્યુ. ત્યારબાદ ભરતા ના સ્વામી તરીકે નળના અનેક રાજાઓએ મળી અભિષેક કર્યાં.
નલરાજા વત્તુન્તી સાથે વિષયસુખ ભેાગવતાં અને પ્રજાનુ સુંદર રીતે પાલન કરતાં ન્યાયનું રક્ષણ કરતાં મહાપ્રતાપી થયે।. વાસુદેવ નહિ પરંતુ એના જેવા, અનેક સંખ્યામધ રાજાએથી સેવાયા.
રાજ્યલુબ્ધ કુલાંગાર એવા કુમર એનાં છીદ્ર જોવા લાગ્યા અને નળને ઘુતાસક્ત બનાયેા. ચંદ્રમાને કલક હોય છે, એમ ન્યાયવાન ધર્મીષ્ટ એવા નળ દિવસા દિવસ કુમર સાથે જુગારના વ્યસનરૂપી કલંકને પામ્યા.
જુગારમાં અન્યદા નળરાજા ગામ, નગર, કટ, ક્ષેટ, દ્રોણાદિ સર્વ હારી ગયેા. સર્વ પાસા અવળા પડ્યા, લાક અત્યંત વિષાદને પામ્યા અવસર પામી દવદન્તીએ કહ્યું :
સ્વામી હું ખેાળા પાથરીને કહું છું આ લેાક પરલેક ઉભયથી ભ્રષ્ટ થવા રૂપ આ જુગારના વ્યસનના ત્યાગ કરી, નાથ, બુદ્ધિમાન માણસા ગણિકા ગમનની જેમ ક્રિડામાત્ર જુગાર કદાચ રમે એ વાત જુદી. પરંતુ સર્વ સમ્પદાના ક્ષય કરનાર રાત-દિવસ જુગાર સતત રમવું, એ તદ્દન ખરાબ છે. મારૂ મન અત્યંત દુભાય છે વિગેરે દવદન્તીનાં હીતકારી વચનાની જ્યારે નળે અવગણના કરી, ત્યારે રાતી એવી એણે મુખ્ય અમાત્યને કહ્યું, મારા સ્વામીને સમજાવીને જુગારના
વ્યસનથી પાછા વાળા.