________________
નળે. દવદન્તી સાથે ભેગની અભિલાષા કરી. આચાર્યને ખબર પડવાથી નળ સાધુને ત્યાગ કર્યો. એકલા પડેલા નળ સાધુને પિતા દેવે પ્રતિબંધ કર્યો, દીક્ષા પાળવાને અસમર્થ નળે અણસણ કર્યું. એવી જ રીતે દવદન્તી સાધ્વીને નળ સાથે રહસ્થ સબંધ યાદ આવવાથી રાગ ઉત્પન્ન થયે. નળે અણસણ કરેલું સાંભળી દવદન્તીએ પણ અણસણ કર્યું.
કાળ કરીને નળને જીવ હું ધનદ (કુબેર) લેકપાલ થયે. દવદન્તી કાળ કરીને મારી પત્નિ દેવી થઈ દેવી ચાવીને કનકવતી થઈ. પૂર્વના નેહથી મેહિત થઈને સ્વયંવરમાં એને પ્રાપ્ત કરવા આવ્યું. પરંતુ એ તને વરેલી હોવાથી એ મહાસતી દઢપણે મકકમ રહી. એ સર્વ દે વસુદેવ! તારી જાણ બહાર નથી વળી હે વસુદેવ! આ તારી પતિન કનકાવતી આ જ ભવમાં સર્વ કમ ક્ષય કરી મુક્તિને પામશે એવું ઈન્દ્ર સાથે મહાવિદેહમાં હું ગયો હતો ત્યારે વિમલસ્વામી તીર્થકરે કહ્યું હતું. એમ કહી ધનદ સ્વર્ગમાં ગયે. ' અહીં કનકવતીનું દષ્ટાંત સારરૂપે પુરૂ થાય છે. સારાંશ પૂર્વે વસુદેવે ધનદદેવને પુછેલું કે માનુષી જાતિ કનકવતીના સ્વયંવરમાં તમે દેવ ક્યા કારણથી આવ્યા. તે ઉપરથી ધનદદેવે કનકાવતી સાથે પૂર્વ જન્મને સંબંધ પિતાને કહી બતાવ્યું.
પહેલા ભવમાં-સંગરનગરમાં મમ્મણ રાજા–વીરમતી રાણી. બીજા ભવમાં-સ્વર્ગમાં દેવ દેવી. ત્રીજા ભવમાં-પિતનપુરમાં ધન્ય ભરવાડ-ધુસરી પત્નિ. ચેથા ભવમાં–હેમવતક્ષેત્રે યુગલિક પતિ પત્નિ.
