________________
Ge
અન્યદા પ્રિતિપાત્ર બનેલા કુખ્શને રાજાએ પૂછ્યું : ખરેખર તું કાણુ ? અને કયાંથી આવ્યે છે ? એ તારૂં સવ વૃત્તાંત મારે જાણવાની ઉત્કટ ઈચ્છા છે, માટે કહે.
કુબ્જે કહ્યું: હુ` કેશલેશ્વર નળરાજાને રસાયા છું, એના પાસે હું કળાઓ શીખ્યા છુ, મારૂં નામ હુડિક છે, નળરાજા નાનાભાઈ કુબેર સાથે જુગાર રમતાં સર્વસ્વ હારી ગયા અને ધ્રુવદન્તીને લઈ અરણ્યમાં ગયા. અને વનમાં ભટકતાં મૃત્યુ પામ્યા. હું કુપાત્ર પોષવાની જેમ કુમરના આશ્રય ન સ્વિકારતાં ક્રૂરતા કરતા અહીંયા તમારા નગરમાં આળ્યે, હાથીને વશ કર્યાં એ તેા આપ જાણી છે.
કુખ્શની વાત સાંભળી દધિપણુ રાજા અત્યંત શેકાતુર થયા. વજાહત જેવા નળના મૃત્યુ સમાચારથી રાજા પરિવાર સાથે નળના ગુણા સંભારી આક્રંદ કરવા લાગ્યા. આંખમાંથી આંસુની ધારા સાથે રાજાએ નળનુ પ્રેતકાય કયું. કુબ્જ તેા મનમાં ખૂબ હસવા લાગ્યા.
અન્યદા દધિપણુ રાજાએ દવદન્તીના પિતા પાસે ક્રાઈ કારણસર દૂત મેાકલ્યા. રાજાએ સત્કાર સન્માન કર્યું. થાડા દિવસ ત્યાં રહેલા દૂતે કેાઈ પ્રસંગે કહ્યું : ‘હું સ્વામિન્! મારા સ્વામી પાસે નળરાજાના રસાયા આવેલ છે. નળરાજા પાસે સૂર્ય પાક રસેઇ બનાવવાનુ એ જાણે છે, પાસે બેઠેલી ધ્રુવદ્યન્તી એ વાત સાંભળીને ચિકત થઈ ગઈ અને ખાનગીમાં પિતાને કહ્યું : ‘હું તાત! તમે કૈાઇ ચતુર દૂતને ત્યાં માકલા. એ રસેાયે કેવા છે. કારણ કે નળ સિવાય સૂર્ય પાક રસેાઈ અન્ય કાઈ જાણતું નથી, અને એના રસાયા હૈાય તે મને કેમ ખબર નથી, માટે પેાતાના સ્વરૂપને કાઇ કારણસર છુપાવી ત્યાં નળના રસાયા તરીકે પેાતાને જાહેર કરી રહેલ છે.
