Panchvastukgranth Part 2

Author(s): Haribhadrasuri, Rajshekharsuri
Publisher: Arihant Aradhak Trust

Page 329

६२२ ]
तीर्थद्वारमधिकृत्याह
[ स्वोपज्ञवृत्ति - गुर्जर भाषाभावानुवादयुते
तित्थेत्ति नियमओ च्चिय, होइ स तित्थम्मि न पुण तदभावे । विगऽणुप्पण्णे वा, जाईसरणाइएहिं तु ॥ ९४९१ ॥
वृत्ति: - 'तीर्थ इति नियमत एव भवति स' जिनकल्पिकः 'तीर्थे' सङ्के सति, 'न पुनस्तदभावे, विगतेऽनुत्पन्ने वा' तीर्थे, 'जातिस्मरणादिभिरेव' कारणैरिति गाथार्थः ॥ १४९१ ॥ अहिगयरं गुणठाणं, होइ अतित्थंमि एस किं ण भवे ? |
एसा एअस्स ठिई, पण्णत्ता वीअरागेहिं ॥। १४९२ ॥
वृत्ति:- 'अधिकतरं' तद्-'गुणस्थानं' श्रेण्यादि' भवत्यतीर्थे', मरुदेव्यादीनां तथाश्रवणादिति, 'एष किं न भवति' जिनकल्पिक इत्याशङ्कयाह - 'एषा एतस्य स्थितिः '- जिनकल्पिकस्य 'प्रज्ञप्ता वीतरागैः', न पुनरत्र काचिद्युक्तिरिति गाथार्थः ॥ १४९२ ॥
તીર્થદ્વારને આશ્રયીને કહે છે—
જિનકલ્પી નિયમા તીર્થમાં=સંઘ હોય ત્યારે હોય, નહિ કે તેના અભાવમાં. તીર્થનો વિચ્છેદ થાય ત્યારે કે તીર્થ ઉત્પન્ન ન થયું હોય ત્યારે જાતિસ્મરણ વગેરે કારણોથી પણ કોઈ જિનકલ્પી ન थाय. [१४८१]
પ્રશ્ન- તીર્થના અભાવમાં ક્ષપક શ્રેણિ આદિ અધિક ગુણસ્થાન થાય છે, અર્થાત્ અધિક ગુણોની પ્રાપ્તિ થાય છે. મરુદેવામાતા વગેરે માટે તેમ સંભળાય છે. તો પછી અતીર્થમાં જિનકલ્પિક प्रेम न थाय ?
ઉત્તર- વીતરાગ ભગવંતોએ જિનકલ્પિકની આ (= અતીર્થમાં ન થાય એ) મર્યાદા કહી છે, खामा अर्ध युक्ति नथी. [१४८२ ]
पर्यायद्वारमधिकृत्याह
परिआओ अ दुभेओ, गिहिजइभेएहिं होइ णायव्वो । एक्केको उ दुभेओ, जहण्णउक्कोसओ चेव ॥ १४९३ ॥ पर्यायश्च द्विभेदोऽत्र ' गृहियतिभेदाभ्यां भवति ज्ञातव्यः, एकैकश्च
वृत्तिः
द्विभेदाऽसौ - 'जघन्य उत्कृष्टश्चैवे 'ति गाथार्थः ॥ १४९३ ॥
एअस्स एस ओ, गिहिपरिआओ जहण्ण गुणतीसा ।
जइपरिआए वीसा, दोसुवि मुक्कोस देसूणा ॥। १४९४ ॥ दारं ॥ वृत्ति: - 'एतस्यैष ज्ञेयो गृहिपर्यायो' जन्मत आरभ्य 'जघन्य एकोनत्रिंशद्वर्षाणि, यतिपर्यायो विंशतिवर्षाणि' जघन्यः, एवं 'द्वयोरपि' - गृहियतिभेदयों' रुत्कृष्ट' पर्याय: 'देशोना' पूर्वकोटीत गाथार्थः ॥ १४९४ ॥