________________
पञ्चवस्तुके संलेखनाद्वारम् ]
[६६१
वृत्तिः- 'भक्तपरिज्ञायामपि'-तृतीयानशनरूपायां 'आप्रव्रज्यमेव'-प्रव्रज्याकालादेवारभ्य 'विकटनां ददाति, पूर्वं शीतलो'ऽपि परलोकं प्रति 'पश्चात्'-तत्काले 'सञ्जातसंवेग' इति गाथार्थः ॥ १६२६ ॥
ઈંગિત મરણનો વિધિ આ છે- (૧) દીક્ષાથી આરંભી અત્યાર સુધીમાં થયેલા દોષોની આલોચના કરે. (૨) સમાધિ રહે તે પ્રમાણે અને 'કાળ હોય તે પ્રમાણે દ્રવ્યથી અને ભાવથી સંલેખના કરે. [૧૬૨૩] (૩) ગુરુ પાસે નિયમા અશનાદિ ચાર પ્રકારના આહારનું પચ્ચખાણ કરે. આમાં ત્રણ પ્રકારના આહારનું પચ્ચખાણ ન થઈ શકે. (૪) ઈંગિત દેશમાં નિયત કરેલા પ્રદેશમાં ઈંગિત=પરિમિત येष्टा ५। ७२री श3. [१६२४] (५) याथी ७६वर्तन (= ५७j ५६सी श्री ५४से सू) अने પરાવર્તન (= ફરી તે જ પડખે સૂવું) કરી શકે. (૬) પ્રકૃતિની અનુકૂળતા પ્રમાણે લઘુનીતિ વગેરે કરે કે ન પણ કરે. (૭) ધીરજરૂપ બલવાળા તે ભગવંત ઉપધિનું પડિલેહણ વગેરે કાર્ય જાતે જ કરે.[૧૬ ૨૫] ભક્તપરિજ્ઞામાં પણ પહેલાં પરલોક પ્રત્યે શિથિલ હોય તો પણ ભક્તપરિજ્ઞાકાળે સંવેગવાળો થઈને દીક્ષા લીધી ત્યારથી માંડી અત્યાર સુધીમાં થયેલા દોષોની આલોચના કરે. [૧૬ ૨૬].
वज्जइ अ संकिलिटुं, विसेसओ णवर भावणं एसो ।
उल्लसिअजीवविरिओ, तओ अ आराहणं लहइ ॥१६२७ ॥ वृत्तिः- 'वर्जयति च सक्लिष्टाम्' अशुद्धां विशेषतो नवरंभावनामेषः'-यथोक्तानशनी 'उल्लसितजीववीर्यः' सन्, संवेगात् 'ततश्चाराधनां लभते' प्राप्नोतीति गाथार्थः ॥ १६२७ ।।
कंदप्पदेवकिब्बिस, अभिओगा आसुरा य सम्मोहा ।
एसा उसंकिलिट्ठा, पंचविहा भावणा भणिआ॥१६२८ ॥ वृत्ति:- 'कान्दी कैल्बिषिकी आभियोगिकी आसुरी च सम्मोहनी', कन्दर्पोदीनामियमिति सर्वत्र भावनीयम्, 'एषा तु सक्लिष्टा पञ्चविधा भावना भणिता', तत्तत्स्वभावाभ्यासो भावनेति गाथार्थः ॥ १६२८ ॥
जो संजओऽवि एआसु अप्पसत्थासु वट्टइ कहंचि ।
सो तब्विहेसु गच्छइ, सुरेसु भइओ चरणहीणो । १६२९ ॥ वृत्तिः- 'यः संयतोऽपि' सन् व्यवहारतः ‘एतास्वप्रशस्तासु' भावनासु 'वर्त्तते कथञ्चिद्' भावमान्द्यात् ‘स तद्विधेषु गच्छति सुरेषु' कन्दर्पादिप्रकारेषु, 'भाज्यश्चरणहीनः'- सर्वथा तत्सत्ताविकल: द्रव्यचरणहीनो वेति गाथार्थः ॥ १६२९ ॥
પાંચ અશુભ ભાવનાઓ પણજોયથોક્તઅનશની જીવવીર્યને ઉલ્લસિતકરીને સંવેગથી સંશ્લિષ્ટ(=અશુદ્ધ)ભાવનાઓનો
૧. ઉત્કૃષ્ટથી તો બાર વર્ષ સુધી સંલેખના કરવાની છે. પણ તેટલો કાલ ન હોય તો છ વર્ષ, ત્રણ વર્ષ કે બાર મહિના વગેરે જેટલો
કાળ હોય તેટલો કાળ સંલેખના કરે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
