________________
१०८ (ાત્રાના રથમાનાનપુ) સર્વસાધારણ માં ગુણાધિકમાં, દુઃખીઓ પર, તથા અવિનયી અથવા મિથ્યાદષ્ટિએ ઉપર કરવી જોઈએ. માવાર્થ–સંપૂર્ણ પર મૈત્રી ( મિત્રતા) ભાવ રાખવે તે મૈત્રીભાવના છે. જે પિતાથી ગુણેમાં અધિક હેય, તેને દેખતાંજ પ્રસન્નતા પ્રગટ કરી હષિત થઈને તેના ગુણેમાં ભકિત કરવી તે પ્રમોદભાવના છે. જે જીવ રેગ વગેરેથી પીડિત (દુઃખી) હોય તેના ઉપર કરૂણબુદ્ધિ રાખી તેના દુખને દૂર કરવાને ઉપાય કરે, તે કારૂણ્યભાવના છે અને જે જીવ તત્ત્વાર્થના ઉપદેશને ગ્રહણ કરવાગ્ય ન હોય તથા અવિનયી હોય એવા પર રાગદ્વેષ રહિત મધ્યસ્થ ભાવ રાખે તે માધ્યસ્થભાવના છે. ૧૧. .. जगत्कायस्वभावौ वा संवेगवैराग्यार्थम् ॥ १२॥
અર્થ –(વા) અથવા (સંવેવેરાર્થ) સંવેગ અને વૈરાગ્યને માટે (નરાવરમાવૌ ) જગતુ અને કાયના સ્વભાવને પણ વારંવાર ચિંતવન કરવું જોઈએ. એ હિસાદિક પાંચ ભાવનાઓનું વારંવાર ચિન્તવન કરવાથી શુદ્ધ નિર્મલ ભાવ થાય છે અને તેનાથી શુભકર્મને આસ્રવ થાય છે. ૧૨. હવે એ પાંચ પાપનું અનુક્રમે લક્ષણ કહે છે–
प्रमत्तयोगात्प्राणव्यपरोपणं हिंसा॥ १३ ॥ અર્થ –(માયોપ્રમાદના ચોગથી (કાવ્યપf) - ૧ સ્ત્રીકથા, ભોજનથા, રાજકથા અને દેશકથા એ ચાર વિકથા; ક્રોધ, માન, માયા અને લેભ એ ચાર કષાયસ્પર્શન, રસન, ઘાણ,