________________
(મદીરા), ધંતુરા વગેરેની માફક આત્મામાં મોહ ઉત્પન કરવાની છે; આયુકર્મની પ્રકૃતિ કઈ પણુ શરીરમાં કાળની મર્યાદાને માટે આત્માને અટકાવવાની છે, નામકર્મની પ્રકૃતિ આત્માને માટે જુદા જુદા પ્રકારના સાંગોપાંગ રચવાની છે, ગોત્રકર્મની પ્રકૃતિ ઉચ્ચકુળમાં, નીચકુળમાં ઉત્પન્ન કરવાની અને અન્તરાયકર્મની પ્રકૃતિ આત્માના વીર્ય, દાન, લાભ, ભેગ અને ઉપભેગમાં વિધ નાંખવાની છે. કર્મમાં એ પ્રકારને સ્વભાવ થવાને પ્રતિબંધ કહે છે. ઉક્ત આઠ પ્રકારની કર્મપ્રકૃતિ જે આત્માના પ્રદેશમાં બન્યરૂપ થઈ જેટલા વખત સુધી રહે અથવા જ્યાં સુધી પોતાના સ્વભાવને છોડે નહિ તેટલા સમયની મર્યાદા જેને થાય છે તેને સ્થિતિમાં કહે છે અને જેવી રીતે ગાય, બકરી, ભેંસના દૂધમાં વધારે ઓછા ૨સને તફાવત છે, તેવી રીતે કર્મોમાં તીવ્ર, મધ્ય, મન્દ રસ (ફળ) આપવાની શક્તિ હેવાને અનુભાગબધ અથવા અનુભવધ કહે છે, ઉક્ત આઠ પ્રકારના કર્મોને આત્માના પ્રદેશમાં એક ક્ષેત્રાવગાહરૂપ સંબંધ થવે, તેને પ્રદેશબંધ કહે છે. એવી રીતે બન્ધના ચાર ભેદ છે. ૩. आयो ज्ञानदर्शनावरणवेदनीयमोहनीयायुर्नामगोत्रान्तराया॥४॥
ગઈ–(આજ) આદિને બંધ અર્થાત પ્રકૃતિબંધ (જ્ઞાનનો વરઘવેનીયમોનીયાયુનોત્રાન્તરાયા) જ્ઞાનાવરણ, દ
નાવરણ, વેદનીય, મોહનીય, આયુ, નામ, શેત્ર અને અન્તરાય એવી રીતે આઠ પ્રકારના છે અર્થાત આઠ પ્રકા