Book Title: Mokshshastra
Author(s): Pannalal Bakliwal
Publisher: Mulchand Kisandas Kapadia

View full book text
Previous | Next

Page 167
________________ માટે એ ધર્મ ધારણ કરે છે તે ઉત્તમ ધર્મ નથી ખ્યાતિ, લાભાદિકની ઈચ્છા રહિત ધને ધારણ કરવા તેજ ઉત્તમ. ધમ કહેવાય છે. ૬. _ હવે અનુપ્રેક્ષાનું સ્વરૂપ અને તેના પ્રકાર अनित्याशरणसंसारैकत्वान्यत्वाशुच्यास्रवसंवरनिर्जरालोकबोधिदुर्लभधर्मस्वाख्यातत्त्वानुचिन्तनमनुप्रेक्षाः ॥७॥ अर्थ-(अनित्याशरणसंसारकत्वान्यत्वाशुच्यासवसंवरनिर्जरालोપિયુર્ટમર્મસ્વસ્થતીનુર્વિસના) અનિત્ય, અશરણ, સંસાર, એકત્વ, અન્યત્વ, અશુચિ, આસવ, સંવર, નિજ લેક, બેધિદુર્લભ, અને ધર્મસ્વાખ્યાતત્વ એ બારના સ્વરૂપને વારંવાર ચિન્તવન કરવું, તેને (મનપેક્ષા) અનુપ્રેક્ષા (ભાવના) કહે છે. ૧. ઈન્દ્રિયેના વિષય, ધન, વન, જીવીતવ્ય વગેરે જળના પરપોટાની માફક અર્થાત વીજળીની માફક આસ્થર છે–અનિત્ય છે–જોતજોતામાં નષ્ટ થવાવાળા છે, એવી રીતે ચિત્તવન કરવું, તેને અનિત્યાનુપ્રેક્ષા કહે છે. ૩. જંગલના એકાન્ત સ્થાનમાં સિંહથી પકડાયેલા હરણને કઈ શરણ નથી, તેવી જ રીતે આ સંસારમાં આ જીવને સંસારીક દુઃખ દૂર કરવા અથવા કાળના પંજામાં પડતી વખતે કઈ પણ રક્ષા કરવાવાળો (શરણ) નથી એવી રીતે ચિતવન કરવું, તેને અશરણ-પ્રેક્ષા કહે છે. ૩. આ જીવ નિરન્તર એક શરીરથી બીજા શરીરમાં એવી રીતે અનેક દેહમાં જન્મ લેતે, ચતુર્ગતિમાં પરિભ્રમણ કરતા રહે છે અને સંસાર દુઃખમય છે, એવી

Loading...

Page Navigation
1 ... 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198