________________
વામાં આનંદ માની તેનું ચિન્તવનાદિ કરતા રહેવું, તે ચર્યાનન્દીરૈદ્રધ્યાન છે. અને પરિગ્રહની રક્ષા કરવાને વારંવાર ચિન્તવન કરતા રહેવું તે પ્રરિગ્રહાનદીસૈદ્રધ્યાન છે. ૩૫.
આજ્ઞાપાવવાવાસંસ્થાનાવિયા થીમ II રૂ
અર્થ - (બાસાપાવાવસ્થાનવિયાય) આજ્ઞાવિચય, અને પાયવિચય, વિપાકવિચય, અને સંસ્થાનવિચય (વિચાર)ને માટે વારંવાર ચિન્તવન કરવું તે (પચ્ચે) ચાર પ્રકારનાં ધર્સંધ્યાન છે. ઉપદેશદાતાના અભાવથી અને પિતાની મંદ બુદ્ધિથી સૂક્ષ્મ પદાર્થનું સ્વરૂપ સારી રીતે સમજવામાં ન આવે ત્યારે સર્વની અજ્ઞાને પ્રમાણ માનીને ગહન પદાર્થને અર્થ અવધારણ કરે (માન) તે આજ્ઞાવિચયધર્મધ્યાન છે. મિથ્યાષ્ટિઓના કહેલા મિથ્યાભાગથી પ્રાણું કયારે ફરશે, તેમની અનાયતન મિથ્યાત્વી) સેવાને અભાવ કેવી રીતે થશે, એ સન્માર્ગમાં કયારે આવશે, સમીચીનમાગને (સન્માગને) તે જાણે અભાવ થઈ ગયે છે, એવી રીતે સન્માર્ગના અભાવનું ચિન્તવન કરવું, તે અપાયરિચયધર્મેધ્યાન છે. જ્ઞાનાવરણાદિ કર્મોના દ્રવ્યક્ષેત્રકાલભાવ પ્રમાણે જે વિપાક અથતું ફળ થાય છે તેનું ચિન્તવન કરવું તે વિપાકવિચયધર્મધ્યાન છે. લેકના સંસ્થાનું ચિત્તવન કરવું, તે સંસ્થાનવિચયધર્મેધ્યાન છે. એ ધર્મધ્યાન ચેથા અસપત, પાંચમા સંયત, છઠ્ઠા પ્રમત્તસંયત અને સાતમા અપ્રમસંયત; એ ચાર ગુણસ્થાનમાં થાય છે. ૩૬.
