________________
૭
રે મોક્ષદંતૂ ॥ ૨૨ II
અર્થ(રે) આગલનાં બે ધ્યાન અથવા ધર્મો ધ્યાન અને શુક્લધ્યાન (મોત) મોક્ષના કારણભૂત છે. એ વચનથી પહેલાનાં જે ધ્યાન અર્થાત્ આર્તધ્યાન અને દ્રધ્યાન સસારના કારણભૂત છે એવુ નક્કી થાય છે.૨૯. आर्त्तममनोज्ञस्य सम्प्रयोगे तद्विप्रयोगाय स्मृतिसमन्वाहारः ॥ ३० ॥
અર્થમત્તે ધ્યાન ચાર પ્રકારનાં છે. તેમાંથી (મનોશસ્ત્ર) વિષ, ક ટક (કાંટા) શત્રુ, શસ્ત્રક્રિક એવા અપ્રિય પદાર્થના (સમ્પ્રયોો) સયાગ થવાથી (તઢિપ્રયોગાય) તેને દૂર કરવાને માટે (સ્મૃતિસમન્વાહાર:) વારવાર ચિન્તા કરવી, વિચાર કરવા તે (આર્ત્તમ) અનિષ્ટસયેાગજ નામનું પહેલુ' આપ્તધ્યાન છે, ૩૦,
વિવરીત મનોજ્ઞપ્ય ॥૨૨॥
અર્થ—(મનોાસ્ય) સ્ત્રી, પુત્ર, ધનાદિક ઈષ્ટ પદાર્થોના (વિપરીત) વિયોગ થવાથી તેની પ્રાપ્તિને માટે ચિન્તા ઉપાયાદિકમાં વારંવાર લવલીન થવુ, તે ઇવિયેાગજ નામે બીજી આ-ર્તધ્યાન છે. ૩૧,
મેનાયાશ્ત્ર ॥ ૩૨ ॥
અર્થ—(૨) અને (લેવનાયા:) વેદનાનુ અર્થાત્ રોગજનિત પીડાનુ ચિન્તવન કરવુ', અધીરા થઈ જવુ, વિલાપાદિક કરવુ, તે વેદનાજનિત ત્રીજી’આ-ર્તધ્યાનછે. ૩૨.
