Book Title: Mokshshastra
Author(s): Pannalal Bakliwal
Publisher: Mulchand Kisandas Kapadia

View full book text
Previous | Next

Page 175
________________ fee રનાં (વારિત્રમ્) ચારિત્ર છે. વ્રતનું ધારણ કરવું, સમિતિનું પાલન કરવું, કોને નિગ્રહ કર, મનવચનકાયની પ્રવૃત્તિરૂપ અનર્થદંડેને ત્યાગ અને ઈન્દ્રને વિજય જે જીવને હય, તેને સંયમ થાય છે. સર્વે સાવદ્યાગને જેમાં ભેદ ૨હિત ત્યાગ થાય તેને સામાયિકચારિત્ર કહે છે. ૨: પ્રમાદના કારણથી જે કઈસાવદ્ય કર્મો થઈ જાય છે તેથી ઉત્પન્ન થયેલા દે છેદી દે અને ફરીથી આત્માને વ્રતધારણદિરૂપ સંયમમાં ધારણ કરે તે દિન યાને છેદપસ્થાપના ચારિત્ર કહે છે અર્થાત હિસાદિ સાવધ કર્મોના વિભાગ કરીને ત્યાગ કરવા તેને છેદેપ સ્થાપના ચારિત્ર કહે છે. ૩ એની પીડાને પરિત્યાગ (ત્યાગ) કરવાથી વિશેષ વિશુદ્ધિનું થવું, તેને પરિહારવિશુદ્ધિચારિત્ર કહે છે. ૪. અતિ સૂક્ષ્મ કષાયના ઉદયથી સૂક્ષ્મસાપરાયગુણસ્થાનમાં જે ચારિત્ર થાય, તેને સૂક્ષમસાંપરાયચારિત્ર કહે છે. ૫. ચારિત્રમેહનીયકર્મને સર્વે રીતે ઉપશમ અથવા ક્ષય થવાથી આત્માનું આત્મસ્વભાવમાં સ્થિર થવું, તેને યથાખ્યાતચારિત્ર કહે છે. સામાયિક અને છેદેપસ્થાપના એ ચારિત્ર પ્રમ, અપ્રમત, અપૂર્વકરણ, અને અનિવૃત્તિકરણ એ ચાર ગુણસ્થાનોમાં થાય છે, પરિહારવિશુદ્ધિચારિત્ર, છઠ્ઠા અને સાતમા એ બે ગુણસ્થામાં જ થાય છે. સૂમસાંપરાયચારિત્ર દશમા ગુણસ્થાનમાં થાય છે. અને યથાખ્યાતચારિત્ર અગ્યારમા, બોરમાં, તેરમા અને ચદમા એ ચારે ગુણ| સ્થાનમાં થાય છે. ૧૮.

Loading...

Page Navigation
1 ... 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198