________________
આવતા કાર્યક્રમો કે ટી.વી.ની ચૅનલોમાં આવતાં દશ્યોના સૂક્ષ્મ-અતિસૂક્ષ્મ પરમાણુઓ વિદ્યમાન હોય છે અને સતત આવતા જ રહે છે જે આપણા રેડિયો કે ટી.વીની સ્વીચ ચાલુ કરતાં એન્ટેના દ્વારા પકડાઈને નીચે ઊતરી આવે છે. મઝાની વાત એ છે કે જે હવા આપણને ચોખ્ખી લાગતી હોય છે તેમાં સૂક્ષ્મ પરમાણુઓ વિદ્યમાન હોય છે. તેને આપણે નરી આંખે જોઈ શકતા નથી, પણ રેડિયો કે ટી.વી.માં જેવાં ઉપકરણો તેને ગ્રહણ કરી લે છે અને તેમાંથી વિવિધ દશ્યો અને અવાજનું નિર્માણ થાય છે જે આપણે જોઈએ છીએ-સાંભળીએ છીએ. સો વર્ષ પહેલાં આ વાત કરી હોત તો કોઈ તેને માનવા તૈયાર ન થાત અને તેને શ્રદ્ધાથી જ સ્વીકારવી પડત.
કર્મની બાબત પણ આને મળતી જ છે. જે વાતાવરણ આપણને ખાલી લાગે છે. ચોખ્ખું દેખાય છે તે અનેક પ્રકારના સૂક્ષ્મ પરમાણુઓથી વ્યાપ્ત છે. હવા તો શું પણ તેની ઉપર આકાશમાં ચાલ્યા જઈએ તો તે પણ અનેક પ્રકારના પરમાણુઓથી વ્યાપ્ત હોય છે. એમાં એક જ પ્રકારના જે પરમાણુઓ હોય છે તેની શ્રેણી બને છે અને તેને વર્ગણા કહે છે. આકાશમાં એવી તો કેટલીય વર્ગણાઓ છે. એમાં એક છે કાર્પણ વર્ગણા. આ વર્ગણામાં જે અત્યંત સૂક્ષ્મ પરમાણુઓ હોય છે તેમનામાં કર્મ બનવાની ક્ષમતા રહેલી હોય છે. આ પરમાણુઓને આપણે કમરજ પણ કહી શકીએ. આ કર્મજ જીવાત્મા ગ્રહણ કરે કે તરત જ તે કર્મમાં પરિણમી જાય છે. - જેમ માટીનો પીંડો હાથમાં લઈને કુંભાર તેમાંથી વિધ વિધ ઘાટ ઉતારે છે તેમ જીવાત્મા કાર્મણ વર્ગણાથી કર્મ બનાવી લે છે. એનો અર્થ એ થયો કે કર્મ પણ એક દ્રવ્યના અત્યંત સૂક્ષ્મ પરમાણુઓથી બનેલું હોય છે જે જીવંત નથી હોતા. આ વાત ઘણી કાન્તિકારી છે અને તેના ઉપર કર્મવાદની ઇમારત ચણાયેલી છે. કર્મ એ ભાવ નથી કે સંસ્કાર નથી પણ તે એક દ્રવ્ય છે અને તેનો બધો વ્યવહાર દ્રવ્ય જેવો જ છે; પણ જીવાત્માનો સંસર્ગ થતાં તેનામાં શક્તિનો સંચાર થાય છે. જેમ માણસ વીજળીની શકિતનું નિર્માણ કરે છે કે અણુનો વિસ્ફોટ કરીને અણુશકિત પેદા કરે છે તેમ જીવાત્મા સ્વયં કર્મશક્તિનો ભસ્માસૂર ઊભો કરે છે પછી તેનાથી બચવા ત્રણેય લોકમાં નાસભાગ કર્યા કરે છે.
કર્મસાર
