________________
વીર્યંતરાય દેખાય છે. સામાન્ય, પણ છે ઘણુંબધું મહત્ત્વનું. અહીં વીર્ય નો અર્થ ઉત્સાહ છે. ઉત્સાહ હોય તો પુરુષાર્થ થાય અને પુરુષાર્થ કરીએ તો પ્રારબ્ધને હઠાવી શકીએ. જેનામાં વીર્યંતરાય કર્મનો ઉદય વર્તતો હોય છે તે છતી શક્તિએ કંઈ કરતો નથી અને જાત-જાતનાં બહાનાં કાઢી પુરુષાર્થ કરતો નથી. કયારેક કંઈ કરવા માટે તત્પર થાય છે તો અડધેથી વાતને છોડી દે છે. પછી તે ક્યાંથી સફળ થવાનો? વીઆંતરાય કર્મ ભોગવનાર મોટે ભાગે નિરાશામાં જીવન પસાર કરતો હોય છે અને પોતાની નિષ્ફળતા માટે અન્યના દોષો કાઢતો રહે છે કે ભાગ્યને ભાંડતો રહે છે. આવા માણસના બોલમાં જોમ ન હોય, ચાલમાં જોશ ન હોય. ગત જન્મોમાં આપણે કોઈના ઉત્સાહનો ભંગ કર્યો હોય, માણસોને-જીવોને શારીરિક અને માનસિક રીતે અસહાય કરી મૂક્યા હોય તો આપણે આવા કર્મનો ભોગ બનવાનો વખત આવે છે. માણસ મારને ખમી ખાય છે. પણ ઉત્સાહભંગ માણસને વગર મોતે મારી નાખે છે. માટે જીવનમાં સૌને બળ આપીને બેઠા કરતા રહો.
અવશ્ય યાદ રાખીએ કે કોઈને ભૂખ્યા રાખીશું તો આપણે ભૂખ્યા રહેવું પડશે, કોઈને તરસ્યા રાખીશું તો તરસ્યા રહેવું પડશે. કોઈને લાભ થતો રોકીશું તો આપણો લાભ પણ ક્યારેક રોકાવાનો. કોઈના ભોગની આડે ન આવવું, કોઈના ઉપભોગમાં અંતરાય ન પાડવો, કોઈને દાન દેતાં રોકવા નહીં, ઊલટાનાં દાન દેવા પ્રેરણા આપતા રહેવી, કોઈના ઉત્સાહનો ક્યારેય ભંગ કરવો નહીં. ઉત્સાહ એ તો જીવન છે. ઉત્સાહને આધારે માણસ અશક્ય દેખાતાં કામો કરી નાખી શકે છે.
જેઓ હિંસા, જૂઠ, ચોરી પ્રપંચ આદિ નીચ કામો કરીને અન્યના જીવનમાં અંતરાયો નાખે છે – તેઓ અંતરાય કર્મ બાંધે છે જે ઉદયમાં આવે
માણસના જીવનમાં વિઘ્નો આવ્યા કરે છે. અંતરાય કર્મ માણસને સૌથી વધારે - કઠે છે.
પ્રકૃતિનાં આઠેય કર્મોમાં જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, મોહનીય અને અંતરાયકર્મ ને ઘાતી કર્મ કહ્યાં છે. ઘાતી કર્મ એટલે જે આત્માના ગુણોનો ઘાત કરે છે. વેદનીય, નામ, ગોત્ર અને આયુષ્યકર્મને અઘાતી કહે છે. આ કર્મો જીવનાં સાંસારિક સુખોનો ઘાત કરે છે, પણ આત્માના ગુણનો ઘાત કરતાં નથી. કર્મસાર
