________________
૧૧. અંતિમ લક્ષ્ય
કર્મવાદ ઘણો જ જટિલ વિષય છે; પણ છે વૈજ્ઞાનિક. કર્મગ્રંથોમાં પથરાયેલા વિસ્તૃત જ્ઞાનને અહીં અત્યંત સંક્ષિપ્ત કરીને સરળ ભાષામાં રજૂ કર્યું છે. જેથી ઘણા લોકો તેનો લાભ લઈ શકે. આ પુસ્તક વાંચીને મુકાઈ જશે તો કંઈ ખાસ ફાયદો નહીં થાય. રસ્તો જાણીએ પણ તેના ઉપર ચાલીએ જ નહીં તો કચાંય ન પહોંચાય.
માણસનું જીવન સ્વસ્થ-સુખી-સંપન્ન બની રહે તે માટે આ પુસ્તક લખાયેલું છે. આવું સુખી જીવન જીવવું મુશ્કેલ નથી. આજ સુધી આપણે સંસારમાં ઘણું રખડ્યા છીએ, ઘણા પીડાયા છીએ, કારણ કે આપણને કર્મની વ્યવસ્થા વિશેની જાણકારી ન હતી અને કદાચ કચારેક હશે તો તે પ્રમાણે જીવ્યા નહીં હોઈએ. આજે આપણે મનુષ્ય ભવમાં છીએ, ઘણી બધી અનુકૂળતાઓ મળેલી છે ત્યારે જો જાગી જઈશું અને કર્મના મર્મને સમજીને જીવવા માંડીશું તો આ ભવ સુધરી જશે અને હવે પછી મળનારા ભવો પણ સુધરી જશે અને એક દિવસ આપણે આ સંસારની જંજાળમાંથી છૂટી જઈશું.
આજે આપણે જે કંઈ છીએ, જેવા છીએ અને જે સુખ-દુઃખ ભોગવીએ છીએ તે આપણાં કર્મને કારણે જ ભોગવીએ.છીએ તે વાત જાણ્યા પછી હવે આપણે આપણા સુખનો વિચાર કરીને જ કર્મ કરવાં જોઈએ. કર્મ એટલે ક્રિયા એકલી જ નહીં. મન-વચન અને કાયાથી જે કંઈ થાય તે કર્મ જ બની જાય. વળી આપણે જાતે કર્મ ન કરીએ અને કોઈની પાસે કરાવીએ તો પણ તે કર્મનો બંધ આપણને જ પડે. અરે, એટલું જ નહીં પણ જો કોઈ કર્મ કરતું હોય તો તે જોઈને આપણા મનમાં જે ભાવો ઊઠે તેનોય કર્મબંધ આપણને પડ્યા સિવાય રહે નહીં. તેથી કહેવાય છે કરવું, કરાવવું અને અનુમોદવું તે ત્રણેય રીતે કર્મબંધ પડે છે.
માટે સુખી થવું હોય તો સારું વિચારો, સારું કરો, સારું કરાવો અને સારા કર્મની પ્રશંસા કરો – અનુમોદના કરો. પાપકર્મ કરવું નહીં, કરાવવું નહીં અને કોઈ કરતું હોય તો તે જોઈ-જાણીને રાજી ન થવું. આ સુખની ચાવી છે.
૭૨
કર્મસાર