________________
૨૫
આ બંને સ્થળે વચ્ચેનું અંતર છે સ્ટમ્યુટ હતે, સૂર્યને પ્રકાશ ઘણે હતું અને હોડીની માઈલનું છે. ડે. રેબથાન શક્તિશાળી સંપૂર્ણ મુસાફરી દરમિયાન હોડીની લગભગ ટેલિસ્કેપ લઈને પાણીમાં ઊતર્યા અને પાણીની આગળ કે પાછળ સૂર્યને પ્રકાશ હતે. દરેક સપાટીથી આશરે આઠ ઈંચ ઉપર રાખીને જરૂરી શરત લગભગ પૂર્ણ કરવામાં આવી હતી વેલની બીજ જતી હોડીને તેને પહોંચતાં અને પરિણામ તેની છેલ્લી માત્રા સુધી ચક્કસ લાગેલા પૂરેપૂરા સમય સુધી નિરીક્ષણ કર્યું. અને સંતોષકારક હતું.
વજ અને હોડી સમગ્ર અંતર સુધી અનિવાર્યું પરિણામ એ હતું કે “છ માઈલની ચોખાં દેખાતાં હતાં. હેડી દ્વારા આ અંતર પૂરેપૂરી લંબાઈ દરમિયાન પાણીની સપાટી કપાય તે દરમ્યાન કોઈ ભૂલ ન થાય તે માટે નિરીક્ષણ સ્થળથી કેઈ નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં હેડી ચલાવનારને સૂચના આપવામાં આવી ઘટવાની ન હતી, અથવા નીચેની તરફ વળાંક હતી. કે જે તે બીજે પહોંચે કે તરત જ લેવાની ન હતી.” તેનું એક હલેસું કમાનની ટોચે ઊંચું કરે.
ઉનાળાના એક દિવસે બપોરે લગભગ પરંતુ જે પૃથ્વી ગોળાકાર હોત તે આલેખ ૩-૦૦ વાગે આ પ્રયોગ શરૂ કરવામાં આવ્યું (આકૃતિ ૧)માં બતાવ્યા પ્રમાણે છ માઈલ
લંબાઇની પાણીની સપાટી તેના બે છેડા કરતાં એક બિંદુ ડી. બનશે, જે ઉપરના નિરીક્ષણથી મધ્ય ભાગમાં છ ફૂટ વધારે ઊંચી હોત. પરંતુ એક માઈલના અંતરે છે. ટેલિસ્કેપ પાણીની સપાટી કરતાં માત્ર આઠ ડી થી બ્રીજ સુધીનું બીજુ અંતર પાંચ જ ઈંચ ઉપર હોવાથી પાણીની સપાટીનું સૌથી માઈલનું હશે. અને ડી થી બી સુધીને વળાંક ઊંચું બિંદુ નિરીક્ષણ સ્થળથી એક માઈલ દૂર છ ફૂટ આઠ ઈંચને થશે. અને તે ડી ની હોત અને તે બિંદુની નીચે પાણીની સપાટી ક્ષિતિજ નીચે ૧૧ ફૂટ ૮ ઈંચ થશે અને બાકીના પાંચ માઈલના અંતે ૧૬ ફૂટની હેત. સંપૂર્ણપણે દેખાશે નહીં.
એ. બી. પાણીની છ માઈલની લાંબી પરંતુ આવી પરિસ્થિતિ જોવામાં આવી કમાન દર્શાવે છે. અને એ. સી. નિરીક્ષણ રેખા નહીં. પરંતુ નીચેને આલેખ (આકૃતિ ૨) આ દર્શાવે છે. પાણીની કમાન સાથેના સંપર્કનું અંગેની સાચી પરિસ્થિતિ દર્શાવે છે.
કે
:
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
