Jambudwip Part 02

Author(s): Vardhaman Jain Pedhi
Publisher: Vardhaman Jain Pedhi

Page 101

ऊर्ध्वगमनस्वभावाद् ऊर्ध्व गच्छति । अयमन्तरात्मापि उत्तम-मध्यम-जघन्य
तदूर्ध्वगमनश्च लोकाग्रे गतिसहायकद्रव्यस्य भेदैः त्रिविधः । धर्मास्तिकायस्य अभावात् लोकानपर्यन्तमेव समस्तपरिग्रहत्यागी निःस्पृहो शुद्धोपयोगी भवति, न तत ऊर्ध्वं गन्तुं प्रभवति ।
आत्मध्यानी मुनीश्वर 'उत्तमः' । एतेषु संसारकारणभूतानां द्रव्यप्राणानाम
देशवतानां धारकाः गृहस्थाः, षष्ठगुणस्थानभावो भवत्येव, तथापि भावप्राणानां सत्त्वात् , वर्तिनो निर्ग्रन्थाः साधवश्च मध्यमाः । चतुर्थकथंचित् प्राणसत्ता विद्यत एवेति । गुणस्थानवर्तिनः व्रतरहिताः सम्यग्दृष्टिजीवाः
अत एव इमे शरीररहिताः, अमूर्तिकाः, जघन्याः । अवाग्गोचराः इत्यादिशब्दैः अभिधीयन्ते ।
___अन्तर्दृष्ट्यात्मकत्वाद् एते त्रिविधा अपि आत्मनः वैविध्यम्
अन्तरात्मानः मोक्षमार्गसाधकाः भवन्ति ।। द्रव्यार्थिकनयापेक्षया यद्यपि आत्मा खलु
परमात्मानः द्विविधाः-सकलपरमात्मा, एक एव । तदपि परिणामात्मकत्वात् पर्याया
विकलपरमात्मा चेति । थिकनयापेक्षया स त्रिविधो "भवति । ते च भेदाः बहिरात्मा-अन्तरात्मा-परमात्माख्याः ।
घातिकर्मणां विनाशकाः, सर्वपदार्थवेत्तारोयावत् संसारिणो जीवस्य शरीरादिपर
___ऽर्हन्तः सकलपरमात्मानः । द्रव्येषु आत्मबुद्धिः तिष्ठति, मिथ्यात्वदशा वा घाति-अघाति--सर्वविधकर्मरहिताः, अशभवति, तावत् सः 'बहिरात्मा' "इत्युच्यते। रीरिणः सिद्धपरमेष्ठिन एव विकलपरमात्मान ___ यदा च शरीरादिषु आत्मबुद्धेः, मिथ्यात्व- इत्युच्यन्ते । स्य चापगते सति सम्यग्दृष्टि र्भवति, तदा स इदं सिद्धत्वम् , परमात्मत्वमेव जैन'अन्तरात्मा' इत्युच्यते।
दर्शनस्य जैनधर्मस्य चापि ध्येयमिति ।
१३. मोक्षप्राभृते-४
१७. अध्यात्मकमलमार्तण्डे-३।१२ १८. तत्रैव १९. समधितन्त्रे-५