________________
પુરાણું છે.”
ખૂબ મનનીય છે. “માનવ જીવનમાં છીએ કે એથીય વધુ ગુંચવાડા ભર્યો વિજ્ઞાને અત્યારે એક તાત્વિક સ્થાન નો કેયડે સામે આવીને ઊભું રહે છે.” ગ્રહણ કર્યું છે. ધર્મની પ્રાચીનતા વિષે એડીન્ટનના મતાનુસાર- “ આ આટલા વિશ્વાસપૂર્વક કહી શકાય તેમ નથી, ભૌતિક-જગતનું ચેતના સાથે અનુછતાં વધારે સંભવ છે કે ધર્મના વિકાસ સંધાન ન કરીએ તો એ એક કહ૫ના કલાની સાથે થયે હેય; અનુમાનતઃ માત્ર જ બની રહે છે.” કલા અને ધર્મ બંને લગભગ ૮૦ આઇન્સ્ટાઇન પણ માને છે કેઃ હજાર વર્ષો પુરાણું છે, પણ એક “વિશ્વને આલિંગ આધ્યાત્મિકમહત્ત્વપૂર્ણ શક્તિના રૂપમાં, વિજ્ઞાન અનુભવ એ- વૈજ્ઞાનિક સંશોધનને નનું અસ્તિત્વ લગભગ ૩૦૦ વર્ષ અત્યુત્તમ અને પ્રબળ આધાર-મૂળ
છે. જે આશ્ચર્ય મુગ્ધ હૃદયે ઊંડા - ડે. પિલ બ્રન્ટને લખ્યું છે કે અહોભાવમાં ખોવાઈ નથી જતો તે
પહેલા વિશ્વયુદ્ધ પછી ભૌતિક નિષ્ણાણ છે. વિજ્ઞાનમાં એક કાન્તિ ચાલી રહી છે. ઉપરોક્ત મહાનુભાના અનુભવે અને ઓગણીસમી સદીને સીધો સાદે કથને પ્રાચીન ધર્મોએ કહેલા ભૌતિક અને જડવાદ હવે વિશ્વસનીય રહ્યો નથી... ખગોળ વિષયક સંદર્ભમાં જોતાં સત્યની પ્રાચીન-કાળના જ્ઞાની પુરુષોના સિદ્ધાં. કસોટીએ પાર ઊતરે છે. તોને-બેબિલોનિયા, ઈજીપ્ત અને
આજના વૈજ્ઞાનિકને દિવસે દિવસે પ્રાચીન ભારતના બોધને સમજવાને આપણે ધર્મગ્રંથનાં કથને ચકાસ્યા સિવાય પૂર્ણ– પ્રારંભ કરી દીધો છેસ્મૃતિ ઉપરથી સત્ય પ્રાપ્ત થવું મુશ્કેલ છે. અને આ ભૂંસાઈ ગયેલા પ્રાચીનેએ જે વાતે
દિશામાં અનેક સમર્થન મળે છે, એને કરી હતી તેનું પણ જરા જુદી રીતે એકાદ પુરાવો જોઈએ:પુનરુચ્ચારણ કરવાને પ્રારંભ વિજ્ઞાન “જન સૃષ્ટિ વૃત્ત અનુસાર-જમ્મુકરી રહ્યું છે.”
દ્વીપમાં સુમેરુપર્વતની પ્રદિક્ષણે પરિણામ-સ્વરૂપે વિજ્ઞાન અને ધર્મ હાથ
કરનાર બે સૂર્યો છે અને આપણું મિલાવ્યા વગર છૂટકે નથી; કારણ કે વિજ્ઞાન
વર્તમાન દુનિયા આ જમ્બુદ્વીપને જ
એક ભાગ છે. દિવસે દિવસે તત્વજ્ઞાનની નજીક જઈ રહ્યું છે. આ વાતને વિશ્વના મૂર્ધન્ય-ચિંતક અને
હવે “કેમોલોજી ઓલ્ડ એન્ડ ન્યૂ
(પરિ.બી.)ને ભાગ વિચારણીય છે. વૈજ્ઞાનિકોને ટેકે છે.
લકે આજસુધી પૃથ્વીને એક - કન્ટમ-થીયરીને પિતા એકસપ્લેક ચંદ્ર માનતા આવ્યા છે. પરંતુ આ જણાવે છે કે- “એક કેયડા ઉકેલીએ સત્ય નથી,
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
