________________
૪૧
India and Religious Suicide takes care not to be surprised by a hill or from a tree or death by premature death and easy relief. At water fire or poison. He also consithe termination of the period he dered reprehensible suicide in any completely abstains from all nouri- shape with a desire for happy exisshment till his soul parts from his tence in the next world. Mahavira body. The rules of the religious sui- does not recommend it. Under cercide are mainly laid down in the tain circumstances he permits cessathree special canonical works, best tion of mundane existence by hanknown or these being the “Ch- ging or by a serene surrender to ausarna" which means the four-fold birds of prey but he allows as well refuge with the Arhats, the Siddhas, as commends by starvation the graSadhus and Dharma.
dual disintegration of the material Can we know direct the autho body. ritative doctrine of Mahavira on the The Bengali patriot has for the subject of extinguishing life by slow first time, in the historry of India, torture ? According to the canonical employed self-immolation to patriworks, that sage did not approve of otic ends. self-murder by dashing oneself down
Bombay Chronicle 5-10-29. [ આ લેખમાં જૈનધર્મમાં રછાથી મરણને શરણ થવાના-અનશન લેવાના જે પ્રકારે છે તે ટુંકમાં ચર્ચા છે. તે બહુ વિગતથી ચર્ચવાની જરૂર છે. આ લેખમાં ચેકડીનું નિશાન છે ત્યાં જણાવ્યું છે કે આચારાંગમાં સાધુએ વિષભક્ષણ કરવાનું કહ્યું છે. પણ અમે તે આચારાંગનું મૂલ છે. રવજીભાઇના ભાષાંતરવાળું જોયું પણ તેમાં ક્યાંઈ સીધી રીતે સાધુએ વિષભક્ષણ કરવાનું કથન કરેલું જણાતું નથી. જે આડકતરી રીતે અને ટીકાકારના કથનથી તેવું જણાવ્યું છે તે નીચે પ્રમાણે છેઃ
__ अस्सणं भिक्खुस्स एवं भवति पुटो खलु महमंसि सीयफासं अहियासित्तए मे वसुमं सव्वसमण्णागयपन्नाणेण अप्पाणेणं केइ अकरणाए आवट्टे, तवरिसणो ह तं सेयं णं से गे विहमादिए । आचारांग अध्य. ८ उद्देश ४-४२३
-જે સાધુના મનમાં એ વિચાર ઉપજે કે “હું ઉપસર્ગમાં સપડાયો છું, હું શીતાદિક ઉપસર્ગ ખમી શકતું નથી ' ત્યારે તે સંયમી સાધુએ જેમ બને તેમ સમજવાન થઈને અકાર્યમાં પ્રવૃત્તિ ન કરતાં વહાન સાદિક મરણે મરવું ઉત્તમ છે. ટીકા-અકાર્યમાં એટલે મધુનાદિકમાં વેહાનાસાદિક–હાનસ મરણ એટલે આકાશમાં ચાલી મરવું. આદિ શબ્દથી વિષભક્ષણ, કંપાપાત વગેરે મરણ લેવાં.
મરણુ, મરણોના પ્રકાર વગેરે સંબંધી કોઈ વિદ્વાન સાધુ કે શ્રાવક પ્રમાણસહિત લેખ કે લેખમાળા મોકલશે એવી વિનતિ કરીએ છીએ કે જેથી જૈનદૃષ્ટિએ અનશનાદિ મરણમાં બીજાએ આત્મઘાત કર્ષે છે તે ભ્રમણ દૂર થાય.
તંત્રી ]
